1

บทท 1ความเปนมาและความสำาคญของปญหา

หลายประเทศทวโลกใหความสนใจการสงเสรมการอานและการสรางวฒนธรรมการอานใหเกดขนในประเทศของตนเนองดวยตระหนกเหนความสำาคญของนสยรกการอานอนเปนคณสมบตของประชากรทมคณภาพและมการเรยนรตลอดชวต เชนประเทศองกฤษและประเทศญปนจดทำาโครงการ Book Start ซงมงเนนใหพอแมทกคนเหนความสำาคญของการอานหนงสอใหลกฟง รวมทงการเลยงลกดวยหนงสอตงแตวยเยาว ประเทศสงคโปรมนโนบาย สรางชาตและดำารงความเจรญมงคงมนคงของชาตดวยหองสมด “ ”และตวอยางหนงของประเทศทมนโยบายในการสงเสรมการอานในโรงเรยนทชดเจนไดแกประเทศฮองกง (สำานกงานสงเสรมการศกษานอกระบบการศกษาตามอธยาศย สำานกงานปลดกระทรวงศกษาธการ, 2552: 32-35)โดยกระทรวงศกษาธการและกำาลงคน ประเทศฮองกงเชอวาการสงเสรมการอานในโรงเรยนจะเกดผลดตอการเรยนรของนกเรยนในดานความคลองแควทางภาษาและความสามารถในการเรยนรเพอใหนกเรยนฮองกงเปนผทมการเรยนรตลอดชวต จงไดมยทธศาสตรเพอสนบสนน การเรยนรเพออาน และ“ ” การอานเพอเรยนร “ ” (Learning to Reading to Learn) อย 9

ยทธศาสตรคอ 1. ใหการอานเปนงนหลกของการพฒนาหลกสตรของโรงเรยน 2. ใชแนวทางการพฒนาโรงเรยนทงระบบ และสรางสงอำานวยความสะดวกในการอาน 3. จดเวลาสำาหรบการอานทงภายในและภายนอกกรอบเวลาเรยน 4. สอนทกษะการอานทสำาคญใหกบนกเรยน 5. สรางแรงจงใจและ

2

ความสนใจในการอานอยางถาวรใหกบนกเรยน 6. จดหาสอการอานทมความหลากหลายและเหมาะสมกบนกเรยน 7. ครบรรณารกษตระหนกถงบทบาทใหมของตนเองคอการเปนผบรการสารสนเทศมากกวาแคดแลหนงสอ 8 .ใชอนเตอรนตชวยสงเสรมวฒนธรรมการอานและ 9. ใชพอแมเปนตวสงเสรมการอานใหกบเดกนกเรยน

จากสภาพปญหาดานการอานของประเทศไทยและการเลอนตวทางดานนโยบายการสงเสรมการอานในประชาคมโลกทำาใหนายกรฐมนตรนายอภสทธ เวชชาชวะ ไดตระหนกเหนความสำาคญในเรองการสงเสรมการอาน โดยประกาศใหการสงเสรมการอานเปนวาระแหงชาตในวนท 2 เมษายน 2552 และตอมาคณะรฐมนตร (ครม.) มมตเหนชอบกำาหนดใหการอานเปนวาระแหงชาต โดยกำาหนดใหวนท 2 เมษายน ของทกปเปนวนรกการอาน กำาหนดใหป พ.ศ. 2552-2561 เปนทศวรรษแหงการอาน และกำาหนดใหมคณะกรรมการสงเสรมการอานเพอสรางสงคมแหงการเรยนรตลอดชวต เปนกลไกขบเคลอนการสงเสรมการอานใหเกดเปนรปธรรม ซงคนไทยจะไดรบการพฒนาความสมารถในการอานและการรหนงสอภายในป พ.ศ.2555 โดยมเปาหมายคอประชากรวยแรงงานสามารถรหนงสอในระดบใชงานไดในชวตประจำาวน เพมขนจาก รอยละ 97.21 เปนรอยละ 99 สำาหรบประชากรไทยทมอาย 15 ปขนไป สามารถอานออกเขยนไดมเพมขนจาก รอยละ 92.64 เปนรอยละ 95 สวนคาเฉลยในการอานหนงสอของคนไทย จากเดมเฉลยอานปละ 5 เลมตอคน เปน 10 เลมตอคน พรอมกนน ใหพฒนาแหลงการอานใหครอบคลมทกตำาบล ชมชน อยางมคณภาพและสรางภาคเครอขายเพอปลก

3

ฝงนสยรกการอานและการเรยนรตลอดชวตอยางยงยนโดยมรการตงเปาไวภายใน 1-2 ป นตองทำาใหคนไทยอานหนงสอมากขนจากเดมเฉลยอานหนงสอเพยง 5 เลมตอปตอคน ใหเพมขน 1 เทาเปน 10 เลมตอปตอคน โดยมการกำาหนดยทธศาสตรในการทำางานไว 3 ขอในการสงเสรมการอานในสงคมไทยเพอใหบรรลเปาหมายทตงไวคอ 1. เพมขดความสามารถการอาน อานอยางเขาใจ 2. สรางนสยรกการอาน 3. สรางบรรยากาศ สงแวดลอมทเออตอการอานใหกบคนไทยในทกกลม (หนงสอพมพ ASTV ผจดการออนไลน, 2552: ออนไลน) สำาหรบกรงเทพมหานครไดมการวางนโยบายและเปาหมายดานการสงเสรมการอานใหสอดรบกบนโยบายชาตโดย นางทยา ทปสวรรณ รองผวาราชการกรงเทพมหานคร (กทม.) เปดเผยภายหลงการรณรงคเปดตวกจกรรมเทศกาล หนงสอเปลยนชวตอานหนงสอเปดความ“คด ชวตเปลยน วา ภายหลงทรฐบาลประกาศใหการอานเปนวาระแหงชาต”แลว กรงเทพมหานครตงเปาวาภายใน 3 ป สถตเดกกรงเทพมหานครทอานหนงสอจะเพมขน คดเปน 10 เลมตอปตอคน นอกจากนนแลวกรงเทพมหานครยงมโครงการทตงเปาวาจะใหเปนโครงการชวนสงเสรมการอาน อาท โครงการหองสมดมตใหมทครอบคลมใน 50 เขต เพมจำานวนหนงสอในหองสมดเพอใหเพยงพอตอการคนควาของนกเรยน นอกจากนนแลวเพอเปนการกระตนความสนใจในการอานหนงสอ กรงเทพมหานครไดขอความรวมมอไปยงโรงเรยนในสงกดกรงเทพมหานคร ใหจดโครงการยอดนกอาน และมอบรางวลใหสำาหรบนกเรยน หรอครทมสถตการยมหนงสอในหอง

4

สมดมากทสดดวย (หนงสอพมพ ASTV ผจดการออนไลน, 2552: ออนไลน)

จากความเปนมาและความสำาคญของปญหาดงกลาวขางตนและจากมต ครม. ทมเปาหมายการเพมพฤตกรรมดารอานของคนไทยจากคาเฉลยเดมอานหนงสอเพยง 5 เลมตอป ใหเพมขน 1 เทาเปน 10 เลมตอปภายใน 1-2 ป ขางหนานบวกกบยทธศาสตรการสรางนสยรกการอานและการสรางบรรยากาศ สงแวดลอมทเออตอการอาน ทำาใหผวจยมความสนใจทจะศกษาปจจยทมผลตอพฤตกรรมการอานหนงสอของนกศกษาระดบปรญญาตร มหาวทยาลยราชภฏสวนสนนทา ทงน เพอตอบนโยบายของประเทศและเปาหมายการเพมพฤตกรรมการอานของนกศกษาและเปนฐานขอมลการวจยทเปนประโยชนตอการขบเคลอนเรองการสงเสรมการอานตอไปวตถประสงค

เพอเขาใจพฤตกรรมการอานหนงสอของนกศกษาระดบปรญญาตรและวเคราะหหาปจจยทมผลตอพฤตกรรมการอานหนงสอของนกศกษาขอบเขตการวจย

การวจยครงนเปนการวจยเชงสำารวจกลมตวอยาง ไดแกนกศกษาระดบปรญญาตร มหาวทยาลยราชภฏสวนสนนทา เครองมอวจยไดแก แบบสอบถามและแบบสมภาษณ โดยใชสถตการแจกแจงความถรอยละ คาเฉลย และคา t-testสมมตฐาน

5

1. ปจจยสวนบคคลและสงแวดลอมตางกนยอมมพฤตกรรมการอานแตกตางกน

2. นกศกษาสาขาวชาตางกน มพฤตกรรมการอานแตกตางกนแนวคดเชงทฤษฎ

1. แนวคดเกยวกบการอาน พฒนาการและคสามตองการดานการอาน

1.1 ความหมายของการอาน การอานทำาใหเปนบคคลมวสยทศนกวางไกลทำาใหกระบวนการและทกษะในการดำาเนนชวต ความหมายของการอานนนมผใหความหมายไวหลายประการดงน

สนนทา มนเศรษฐวทย (2540: 20) ไดใหความหมายของการอานวา หมายถงการเสาะสวงหาความรนอกเหนอจากการสอนในหองเรยนทครใหและตวของผอานนนไดมการจดจำาในเรองราวทอานและนำามาคดวเคระห สงเคราะห ออกมาตามความเขาใจของผอาน ถาพจารณาในลกษณะของกระบวนการ การอานคอลำาดบขนทเกยวของกบการทำาความเขาใจความหมายของ กลมคำา ประโยค ขอความและเรองราวของสารทผอานสามารถบอกความหมายไดแตถาพจารณาในลกษณะของกระบวนการทซบซอนแลวกจะเกยวของกบองคประกอบหลายอยางไดแกจตวทยาพฒนากร ภาษาศาสตร จตวทยาการศกษา และวชาการศกษา สวนทเกยวของกบจตวทยานน หมายความวา ครสอนอานจะตองเขาใจหลกจตวทยา

มยร กนทะลอ (2543: 12) ไดสรปความหมายของการอานไววา การอานเปนกระบวนการทซบซอนในการแปลความหมายของตวอกษรออกมาเปน

6

ถอยคำาและความคด จงตองอาศยประสบการณเดมของผอานเปนพนฐานเพอกอใหเกดความเขาใจในเรองราวนนๆ และสามารถทำาความเขาใจ และนำาความคดไปใหใหเปนประโยชนตอชวตประจำาวนได

นอกจากนนแลวนกวชาการหลายทาน เชน วาสนา บญสม (2542: 12) กลยา ยวนมาลย (2539: 8) ประภสสร ปนสวน (2546: 6) ศรรตน เจงกลนจนทร (2544: 2) วฒนะ บญจบ (2541: 101) และบญศร ภญญธนนท (2545: 1) ไดใหความหมายของการอานไปในแนวทางเดยวกน โดยสรปไดวา การอานคอ ความสามารถทจะเขาใจความหมายของตวอกษร ถอยคำา เครองหมายตางๆโดยจบใจความสำาคญจากกลมคำาซงสอความหมาย ออกมาเปนความคดและนำาความคดนนไปใชประโยชน เปาหมายของการอานอยทผอานสมารถเขาใจและรบรความหมายเรองราวทอานได

จากความหมายดงกลาวสรปไดวา การอาน หมายถงกระบวนการตความหมายของลายลกษณอกษรจาการทผเขยนไดถายทอดมาใหแลวผอานนำามาแปลเปนความคด ทำาใหมความเขาใจ มความรจากการอานและสามารถนำาประโยชนทไดจากการอานมาใชในการดำาเนนชวตซงความสมารถในการเขาใจของผอานนนจะแตกตางกนขนปยกบประสบการณเดมของผอานทจะเปนพนฐานใหเกดความเขาใจในเรองทอานนน

1.2 ความสำาคญจของการอาน การอานมความสำาคญตอมนษยเพราะการอานเปนการเพมพนความร เปนการเปดฌโลกทศนใหกวาง เปนการพฒนาความคดความอานทำาใหมความสมบรณและเกดประโยชน สามารนความรทไดมาพฒนาตวเองใหมความกาวหนา

7

ฉววรรณ คหาภนนท (2545: 2) ศกษาพบวา การอานมความสำาคญตอชวตมนษยชวยใหเกดการเรยนรตลอดชวตและชวยสนองความอยากรอยากเหนอนเปนธรรมชาตของมนษยไดทกเรอง ซงมอยในทรพยากรสารสนเทศทกประเภทโดยเฉพาะความอยากรขอมลขาสารตางๆทวโลก ทงทเปนขาวดและขาวราย อาทเชน มขาวความบนเทง ขาวความสข ขาวความทกข ขาวความสำาเรจ ขาวโศกนาฏกรรม การเกดอคคภย อทกภย ภเขาไฟระเบด เขอพงทลาย ผกอการราย วางระเบด ขาวการจเครองบน ขาวนกวทยาศาสตรไดรบรางวลโนเบลในสาขาตางๆ ขาวกฬา ผทไมสามารถอานหนงสอจะไมไดรบขาวสารในแตละวน และผอานทเคยไดรบขาวสารหากวนใดไมไดดรบขาวสารนนจะรสกหงดหงด ไมมความสขพราะขาวทำาใหชวตของคนอานมความหมายถาไมไดรบทราบขาวสารใดๆ ไมวาจะแนขาวดหรอขาวรายจะเปรยบเสมอนคนหหนวก ตาบอดไมรเรองโลกภายในภายนอกทงความเจรญกาวหนาและความลาหลงของประเทศตน

สนนทา มนเศรษฐวทย (2540: 2) ไดกลาวถงความสำาคญของการอานวา การอานเปนเครองมอทใชในการเสาะแสวงหาความร การรและใชวธอานทถกตองจงเปนสงจำาเปนสำาหรบผอานทกคน การฝกฝนการอานอยางสมำาเสมอจะชวยใหผอานมพนฐานในการอานทด ทงจะชวยใหเกดความชำานาญและมความรกวางขวางดวย

กานตมณ ศกดเจรญ (2543: 89) ไดกลาวถงความสำาคญของการอานไววา การอานเปนสงสำาคญในการดำาเนนชวต เพราะการอานจะมสวนชวยสรางความสำาเรจในการดำาเนนชวต ผใดมความสามารถในการอานหนงสอเปน

8

พเศษ มกจะมโอกาสเจรญกาวหนาในอาชพและในชวตมากกวาคนอนเพราะโลกปจจบนเรยกวาเปนโลกของการอาน เพราะการอานแทรกอยในกจกรรมทกประเภททกแหง ซงสอดคลองกบไพพรรณ อนทนล (2546: 7-9) ไดกลาวถงความสำาคญของการอานไว 3 ประการคอ 1. การอานเปนทกษะพนฐานทจะเปนในการดำารงชวตในปจจบน เพราผทอาน

หนงสอไมออกมกจะ เสยเปรยบ กลายเปนคนลาหลงไมทนโลก ไมทนเหตการณ ในชวตประจำาวนของเราตองอาศยการอานเพอการดำารงชวตแทบทกเรองกวาได เชน เครองมอเครองใช สนคาเครองอปโภคบรโภค ตลอดจนยารกษาโรค ทกคนจะตองรจกอานวธใช วนหมดอาย จงจะสามารถใชสนคานนไดอยางมประสทธภาพ ดงนนการอานจงเปนทกษะเบองตนทมนษยทกคนจำาเปนทจะตองใชในการดำารงชวตประจำาวน2. การอานเปนเครองมอสำาคญในการเรยนร การอานเปนรากฐานสำาคญของ

การศกษา เพราะทำาให นกเรยนนกศกษาไดเรยนรสงตางๆไดอยางรวดเรว กวางขวางยงขน เพราะการเรยนวชาตางๆ ไมวาจะเปนในหองเรยนหรอนอกหองเรยน ลวนแตใชการอานเปนสอในการเรยนรทงสน3. การอานเปนสงจำาเปนในการพฒนาและแกปญหาสงคม การพฒนาสงคมท

ดนนอปกรณสำาคญ คอ การอาน การอานหนงสอจะทำาใหเกดการพฒนาความคด สตปญญา จรยธรรม ศลธรรม และเชาวปญญาไดเปนอยางด และรจกนำาความรทไดมา

9

พฒนาตนเองทงดานสตปญญาและจตใจ ผลทตามมากคอสามารถกระทำาตนใหเปนประโยชนแกสงคม แกสวนรวม

จากความสำาคญทไดกลาวมานนสรปไดวา การอานเปนทกษะพนฐานทจำาเปนยงของมนษย เปนเครองมอในการเรยนร ชวยสรางการเรยนรตลอดชวตและตอบสนองความตองการในความอยากรอยากเหนของมนษย มความจำาเปนตอการพฒนาและแกไขปญหาสงคมเพราะการอานชวยพฒนาความคด สตปญญา จรยธรรมใหคนในสงคม การอานจงถอเปนเครองมอสำาคญในการสรางประชากรทมคณภาพและสงคมทมความเจรญอยางแทจรง

1.3 ปญหาในการอาน มคนเปนจำานวนไมนอยทมปญหาในการอานทำาใหเกดทอแทไมอยากอานหนงสอ ไมรกการอาน และเปนสาเหตใหไมอยากอานหนงสอในทสด ทงนมผศกษาปญหาการอานไวดงน

ผกาศร เยนบตร (2542: 15-17) ไดกลาวถงปญหาการอานไวทงหมด 10 ประการดงน

1)สขภาพทางกาย ถาอานหนงสอในขณะทสภาพรางกายไมพรอม เชน ปวดศรษะ เปนไข ปวดทอง ฯลฯ จะทำาใหประสทธภาพในการอานลดลงไป และจะขาดความกระตอรอรนหรอความสนใจ ปญหาเกยวกบสายตาผดปกต เมอมองตวหนงสอแลวปวดตา นำาตาไหล กจะเปนอปสรรคในการอานได

2)สขภาพทางจต การอานจะไดผลตอเมอผทอานยอมรบขอความตางๆ หรอผอานปรบสภาพจตใจของตนใหมสมาธ สามารถจบใจความได ความลมเหลวในการอานอาจมาจากสภาพอารมณของผอานอกดวย

10

3)สตปญญาและความรพนฐาน ถาผอานมสตปญญาและพนฐานความรในเรองทอานจะสามารถเขาใจเรอง สงเกตสงตางๆ หรอจดจำาไดอยางรวดเรว

4)ความสนใจโดยทวไป ผอานจะมความสนใจตางๆ ซงขนอยกบปจจยหลายอยางชน ความตองการขนพนฐาน สตปญญา ประสบการณ ฯลฯ เชนผอานมประสบการณเลยงสตวกจะสนใจอานหนงสอประเภทน

5)ความตงใจ หมายถงการเอาใจใส จดจอตอสงใดสงหนงโดยไมสนใจสงอนๆ ความตงใจมกจะขนอยกบสภาพของอารมณ หากควบคมอารมณไมได ไมมนใจตนเองอาจจะมความวตกกงวลจนเกนเหต ความตงใจในการอานกจะลดนอยลง ทำาใหไมสามารถจำาคำาหรอจบใจความในเรองทอานได อนเปนสาเหตใหเกดการเบอหนายไมอยากอานหนงสอไดในทสด

6)สภาพแวดลอม การอานหนงสอในสภาพแวดลอมทไมดในขณะอาน เชนแสงสวางไมเพยงพอ ในหองมควน มกลนเหมน โตะมานงไมไดขนาด อณหภมสงตำาเกนไป มยงรบกวน เสยงดง ฯลฯ เหลานลวนทำาใหอานหนงสอไมไดผลเทาทควร นอกจากนสภาพแวดลอมทางครอบครวกมผลเชนกน เราอาจจะพบเดกทมาจากครอบครวทมฐานะทางเศรษฐกจตำา เดกทอยในแหลงเสอมโทรม เดกทอยในชนบท ฯลฯ อาจมปญหาเรองการขาดแคลนหนงสออาน การไมมเวลาจะอานเพราะตองหาเลยงชพ หรอไมชอบอานหนงสอ เพราะผปกครองไมเหนความสำาคญเปนตน

7)การศกษา มสวนในการสงเสรมการอานไดเปนอยางด โดยผมสวนเกยวของในการศกษาทงหลาย เชน ผบรหารการศกษา ครผสอนวชา

11

ตางๆ บรรณารกษ ฯลฯ ใหการสนบสนนการอานของนกเรยนหรอไม หลกการศกษาเออตอการศกษาคนควาหรอไม เชนการกำาหนดเวลาใหนกเรยนไดทำากจกรรมนอกหลกสตรเพยงพอเพยงใด ครสอนวชาตางๆ ไดกระตนใหนกเรยนสนใจการอานมากพอหรอไม

8)ภาษานบเปนสงสำาคญทเกยวของกบการอานเปนอยางยง เพราะผอานตองใชความสามารถทางภาษาเพออานไดอยางมประสทธภาพ ผอานตองมการพดทชดเจน (ชวยเรองการออกเสยง การแสดงคความคดเหน) มพนฐานทางภาษาไทยเพยงพอทจะสอสารกบผอนไดรเรองมความรเรองคำาศพท สำานวนโวหารเพยงพอในกรอาน มฉะนนอาจเกดปญหาขนได เชนอานไมเขาใจ จบใจความไมถกตอง

9)การพมพ อาจมความบกพรองเรองความไมชดเจนของตวอกษรขนาดของตวอกษร ความหนกเบาของเสนตวอกษรไมเทากน ชองไฟ และการเวนวรรคไมสมำาเสมอ การาะกดการนตผด ภาพประกอบไมชดเจนทำาใหอานยาก ทำาใหผอานรำาคาญและเกดความเบอหนายได

10) การอานไมเขาใจ เปนปญหาสำาหรบผอานไมนอย อาจเนองจากผอานไมมพนฐานความรเพยงพอ กงวลเรองศพทมากเกนไป สตปญญาไมด ไมมจดมงหมายในการอาน ขาดความเขาใจในกระบวนการอาน หรอปญหาเกยวกบสขภาพนอกจากนนแลว ฉววรรณ คหาภนนท (2545: 23-24) ยงไดกลาวถงปญหาของนกอานไวดงน1) ไมชอบอาน ชอบดโทรทศน เลนคอมพวเตอรและดวดทศนมากกว

12

2) ไมมเวลา เพราะทำางานมาก หรอการบานมาก3) ไมมเงนซอสอาน4) ไมมคนชวยสอนอานเวลาอานไมออก หรอมปญหาในการอาน5) อานไมออก อานแลวไมเขาใจ6)สขภาพไมด เชน สายตาสน ยาว เอยง หตง หหนวก หรอมโรคประจำา

ตว 7)พการ เชน ตาบอด หรอพการอยางอนทำาใหหยบจบหนงสอไมสะดวก8) ไมมสมาธในการอาน9)มปญหา ทงปญหาครอบครวและปญหาทโรงเรยน10) ไมเหนความสำาคญของการอาน จงไมอาน11) ไมมสถานททเหมาะสมทจะอาน เชน รอน อบอาว แสงสวางไม

เพยงพอ12) ตวหนงสอเลกเกนไป อานยาก ไมเหมาะกบผอาน เชนเดกและคน

ชรา13) ไมมหนงสอาน เชน อยชนบท หนงสอไมคอยม14) พอ แม ผปกครอง ไมเหนความสำาคญของการอาน จงไมสงเรมให

อาน15) มโรคเกยวกบสมองทำาใหอานหนงสอไมได หรออานชา เชน โรคดส

เลกเซย (Dyslexia) และโรคออตสซม (Autism) เปนตน16) มนสยไมดในการอานทำาใหอานชา เปนอปสรรคในการพฒนาการ

อานไดแก การอานหนงสอทละคำา ชอบอานออกเสยง (เวลาอานใน

13

ใจ) หรอทำาปากขมบขมบไปดวย ใชนวชตวหนงสอไปดวยขณะทอาน สายศรษะไปตามบรรทด การกวาดสายตาชา เวลาเปดหนาหนงสอชอบใชนวแตะนำาลาย ชอบอานหนงสอกลไปกลบมา ใจลอย ไมมสมาธในการอาน ฝนกลางวน และชอบเปดพจนานกรมหาคำาแปลศพททกคำาทพบทำาใหอานชา

17) ไมมเทคนคหรอวธการอานหนงสอบางประเภท เชนหนงสออางอง หนงสอพจนานกรม ตองรจกใชคำานำาทอยตอนบนของหนากระดาษทกหนาเพอใหการอานไดรวดเรว การใชหนงสอสารานกรมตองรจกใชดชนชวยคน การคนหนงสอสารคดตางๆ ตองรจกใชบตรรายการในหองสมดหรอใชหนงสอบรรณานกรมชวยในการเขยนรายงานและการคนควา เปนตน

18) วธการสอนของครทำาใหไมอยากอาน นาเบอ เปนการบงคบทำาใหเดกตอตาน

19) โรงเรยนไมมหองสมด ในชมชนไมมหองสมดประชาชนหรอหอสมดแหงชาต นอกจากนนหองสมดไมมกจกรรมดงดดความสนใจใหอยากอาน ขนาดหองสมดเลกเกนไป อากาศรอน แสงสวางไมเพยงพอ บรรณารกษไมมมนษยสมพนธ ปดหองสมดเรว และปดบอยๆ การบรกรไมด ชญานนทร (2545: 11-16) ไดกลาวถงปญหาในการอาน พอสรปไดดงน

14

1) ไมรกการอานหรออานไมเขาใจ คอ ไมมความรกความพอใจ ความสนใจ ใสใจในหนงสอและการอานหนงสอ ซงพบทวไปในหมคนไทย คนไทยไมชอบอานแตชอบฟงมากกวา คนไทยทเปนนกอานจงมนอย โดยเฉพาะในแถบชนบท

2) อานไมเปน หมายถง ขาดความเขาใจการอาน อานไดอยางเชองชา รวมถงอานไมเขาใจหรอไมคอยเขาใจ วธการแกไขคอตองฝกอานหนงสอพมพตวโตๆ มองเหนชด อานงาย เนอหาไมยากเกนไป พฒนาการอานไปเรอยๆ ในทสดจะกลายเปนคนทอานหนงสอไดดวยความเขาใจ

3) อานไมออก คออานหนงสอไมได ขอนเปนปญหาทสำาคญทสด ซงแกไขไดดวยการศกษาเลาเรยน และหมนฝกฝนการอานทงทบานและทโรงเรยน

จากปญหาการอานขางตนสะทอนไดถงปจจยทมอทธพลตอการอานของบคคลซงแบงเปนปจจยสวนบคคล เชน ความพรอมทางดานรางกาย จตใจ ความร ความสามารถดานภาษา สตปญญา ปจจยดานจตวทยา เชน ทศนคต แรงจงใจทมผลตอการอาน ละปจจยดานสภาพแวดลอมของตวบคคลทงในครอบครว โรงรยน และชมชน โดยปจจยดานสภาพแวดลอมจะหมายถงสภาพทางกายภาพรอบตวทเออตอการอานและสภาพแวดลอมทเปนผสนบสนนและหลอหลอมดพอ วยรนบางคนกอาจจะไดรบอทธพล

15

ทางจรยธรรมมาจากเพอน สอหรอสงอนๆ ทพบเหนในสงคม (แสงเดอน ทวสน, 2539: 79; พฒนา สจรตวงศ, 2544: 75)

2.แนวคดเกยวกบพฤตกรรมและนสยรกการอานการศกษาพฤตกรรมเกยวกบการอานนนมการศกษาอยในสองระดบไดแก ระดบแรก คอศกษา

พฤตกรรมรกการอานซงจะศกษาการกระทำาทแสดงออกถงการรกการอาน สวนระดบทสองเปนการศกษานสยรกการอานซงจะศกษาถงลกษณะความประพฤตทเคยชนและเปนกจวตรอนสะทอนถงนสยรกการอานของบคคลโดยในการศกษาพฤตกรรมรกการอานและนสยรกการอานมดงตอไปน

2.1 พฤตกรรมรกการอาน: ตวแปร ความหมาย วธวดการศกษาพฤตกรรมรกการอานและพฤตกรรมทเกยวกบการ

อาน มการระบพฤตกรรมออกเปนดานๆ เชน ในงานวจยของสชาดา เชดชธรรม (2546: 5-6) ไดศกษาความสนใจในการอานของนกศกษาระดบปรญญาตร ซงตวแปรดานความสนใจในการอาน แบงการวดออกเปน 5 ดาน คอ 1) วตถประสงคของการอาน 2) สาเหตทอาน 3)แหลงกอาน 4)เวลาทใชในการอาน 5)จำานวนหนงสอทอาน สวนสจตรา ศรสวงศ (2544: 11) ศกษาพฤตกรรมการอานหนงสอวรรณกรรมเยาวชนประเภทบนเทงคด ใหความหมายของพฤตกรรมการอานไววา หมายถงพฤตกรรมหรอการกระทำาในการอานหนงสอวรรณกรรมเยาวชนประเภทบนเทงคดของเดก โดยระบเปนพตกรรม 2 ดาน คอ 1) กระบวนการเลอกสรรในการอาน 2) ความถในการอาน 3) ปรมาณการอาน สำาหรบเบญจพร หมนสวสด (2542: 5) ศกษา

16

ความสนใจและการใชประโยชนจากการอานหนงสอพมพของนกศกษาทางไกล แบงวดเปนพฤตกรรมการอานออกเปน 1) ความถ 2) ความบอยครงในการอานหนงสอพมพ 3) ชวงเวลาทอาน 4) สถานททอานหนงสอพมพรายวน 5) จำานวนฉบบหนงสอพมพรายวนทอานเปนประจำา ในอดตมงานวจยของ สหทยา ชนสมบรณ (2528: 9) ศกษาอทธพลของสภาพครอบครวทมอการอานของนกเรยนชนประถมศกษาปท 4 โรงเรยนสายนำาทพย โดยแบงการวดออกเปน 4 ดาน คอ 1) จำานวนหนงสอทไมใชหนงสอแบบเรยนทนกเรยนมอยทบาน 2) ประเภทของหนงสอ 3) ความถในการอาน และ 4) แหลงทไดหนงสอ สวน จนตนา เจยมพทกษวงศ (2527: 4) ศกษาการอานของผใชหองสมด ระบการวดดานการอานออกเปน 5 ดาน คอ 1) ประเภทหนงทอาน 2) จำานวนหนงสอทอาน 3) เวลาทใชใรนการอาน 4) แหลงทไดหนงสอ และ 5) วตถประสงคในการอาน และ สวรรณา สนคตประภา (2532: 14) ศกษาพฤตกรรมการอานและการเลอกอานหนงสอการตนญปนของเดกในกรงเทพมหานคร วดปรมาณการอานหนงสอการตนญปนดาน 1) ความถในการอาน 2) จำานวนเลมทอานตอสปดาห 3) จำานวนปทอานการตน และ 4) จำานวนชวโมงทอานในหนงวน นอกจากน จตรลดา อารยสนตชย (2547: 21) ไดใหความหมายของความสนในใฝรในการอานวา ความสนใจใฝรนารอาน หมายถงพฤตกรรกระตอรอรนทจะอานเพอเรยนรเรองราว หมนศกษาหาความรดานตางๆ เพมเตม แสวงหาแนวคดและวธใหมๆ เพอนำาไปปฏบต โดยแบงพฤตกรรมทแสดงถงความสนใจใฝรในการอานออกเปน 3 ดาน ดงน 1) กระตอรอรนในการแสวงหาความรโดยการอานจากสอ และแหลงการเรยน

17

รตางๆ 2) เรยนรเรองราวตางเพมเตมดวยการอานอยเสมอ 3) หมนแสวงหาความร แนวคด และวธการใหมๆ โดยการอานจากแหลงการเรยนรตางๆ

จากการประมวลความหมายเชงการวดของพฤตกรรมรกการอาน ในงานวจยหลายเรองทศกษาพฤตกรรมนในอดต สรปไดวาพฤตกรรมรกการอาน หมายถง การกระทำาทบคคลแสดงออกถงความสนใจและความชอบอาน แสวงหาโอกาส แสวงหาเวลาวางในการอาน แสวงหาหนงสอเพอการอาน เปนความสมครใจและยนดทจะอานเองโดยไมมการบงคบ

2.2 นสยรกการอาน: ตวแปร ความหมาย วธวดการศกษานสยรกการอานมการระบนสยรกการอานออกเปนดานตางๆ

เชนในงานวจยของดวงเดอน พนธมนาวน; อรพนทร ชชม; และสภาพร ลอยด (2529: 53) ไดศกษาการสงเสรมนสยรกการอานในครอบครวโดยแบงนสยรกการอานออกเปน 2 ดานคอ 1) ปรมาณเวลาในการอานสงตพมพ หมายถง การรายงานของนกเรยนวาในสปดาห หนง ตนอานหนงสอพมพ นตยสาร และหนงสออานเลน (ทไมใชหนงสอเรยน) รวมแลวเปนจำานวนกชวโมงและนาท และ 2) ความชอบอานเนอหาทมประโนยชน หมายถงความชอบและการเลอกอานเนอหาในหนงสอพมพ นตยสาร และหนงสออานเลนของนกเรยน ซง (นกวชาการจดวา) มประโยชน เชนขาว สารคด รวมทงเรองตลกเบาสมอง ตลอดจนไมชอบและหลกเลยงทจะอานเรองทอาจจะมโทษ เชน เรองลามกอนาจาร ขาวซบซบ ขาวดารา ขาวอาชญากรรมทดรายรนแรงยงกวานน ดวงพร พวงเพชร (2541: 14-15) กลาวถงองคประกอบของ

18

บคคลทมนสยรกการอานวาประกอบดวยลกษณะตางๆ 4 ประการ คอ 1) การอานอยางสมำาเสมอ หมายถง การอานทกครงททโอกาส การใชเวลาวางในการอาน และหาโอกาสเพอการอาน อานโดยไมเลอกเวลาสถานท ตองการอานโดยไมมความจำาเปนมาบงคบ พอใจอานอยางไมมทสนสด อานโดยไมตองรอความอนเคราะหหรอพงพาจากคนอน 2)การอานหนงสอหลายประเภท หมายถงการอานหนงสอใหเขาใจในเรองเดมแตตากหนงสอหลายเลม หรอหลายแหลง อานเนอหาหลายประเภทไมวาจะเปนหนงสอเรยน หนงสออานเลน ขาวเหตการณบานเมอง เรองตลกเบาสมอง บนเทงคด หรอสารคด อานหลายประเภทของสงพมพ เชน อานทงจากหนงสอ วารสาร หนงสอพมพ หนงสออางอง หรอใบปลว เปนตน การอานประเภทของสงพมพกอานจากหลายเลมหรอหลายฉบบ เพอจะไดทราบความคดในเรองเดยวกนแตจากผแตงหลายคน หรอจากผแตงคนเดยวกนทมผลงานในเรองเดยวกนมากกวา 1 ชนรวมทงมการอานจากหลายแหลง ไมวาจะเปนหองสมด อานหนงสอทมอยในบานหรอซอจากรานหรอแผงหนงสอ 3) การอานเนอหาทมประโยชน หมายถง การเลอกอานเนอหาจากหนงสอทใหความร เพลดเพลน กลอมเกลาจตใจ พฒนาอารมณ สงเสรมประสบการณ เชน ขาว สารคด เรองตลกเบาสมอง รวมทงเลอกไมอานเนอหาจากหนงสอทไมมประโยชน รจกกำาหนดวตถประสงคในการอาน อานจบใจความสำาคญ 4) การเหนคณคาของการอานหมายถงการรถงประโยชนของการอานทมตอการใชชวตประจำาวน และการแกไขปญหา รวาสงทอานมประโยชนตอตนเองหรอผอนอยางใด เชน อานเพอใหไดรบความร อานเพอความบนเทง หรอจรรโลงใจ มเจตคตทดตอการอานสอสงพมพ การรจก

19

ดแลรกษาหนงสอเพอใหใชไดนาน นำาความรทไดจากการอานมาใชใหเกดประโยชน มความเชอวาการอานหนงสอทมเนอหามคณคาจะใหประโยชนเชน ความร ความบนเทง คตสอนใจ

การประมวลความหมายการวดนสยรกการอานจากผลงานวจยหลายเรองในอดต สรปไดวา นสยรการอาน หมายถงการแสดงออกถงความใสใจ สนใจ ในการแสวงหาความรและความบนเทงดวยการอานโดยใชวธการตางๆ ซงกระทำาอยเปนประจำาและสมำาเสมอจนเปนนสย

สรปไดวา นกวจยหลายทานศกษาพฤตกรรมการอานและนสยรกการอานสอดคลองกนใน 2 ประเดน คอ 1) ประมาณเวลาทใชในการอาน เชนมการศกษาจำานวนชวโมงทใชในการอาน (ความถ ความบอย ชวงเวลาทใช ความสมำาเสมอในการอาน เปนตน) และ 2) ปรมาณการอานสงพมพหลากหลายประเภท เชน จำานวนสงพมพทอาน (จำานวนฉบบ/เลมของหนงสอพมพหรอหนงสอการตนทอาน ประเภทหนงสอทอาน ความชอบเนอหาทมประโยชน ความสนใจใฝรในกาอาน เปนตน

2.3 สงทมอทธพลตอการพฒนาการของนสยรกการอานผลจากการศกษาพฤตกรรมรกการอานและนสยรกการอานจะเหนไดวาเมอพฤตกรรมรกการอานไดเกดขนอยางตอเนองสมำาเสมอกจะพฒนาเปนนสยรกการอานในทสดและจะเปนความประพฤตทตดตวเดกตลอดไปอนนำามาซงการเรยนรตลอดชวตโดยสงทมอทธพลตอพฒนาการดงกลาวไดมผกลาวไวดงน

20

ศรรตน เจงกลนจนทร (2542: 51) ไดกลาวถงอทธพลของครอบครวกบการปลกฝงนสยรกการอานวา การปฏบตตวของหอแมและผปกครอง ตลอดจนสมาชกในครอบครววา เปนการเตรยมความพรอมทางการเรยน การอานและการปลกฝงนสยรกการอานของเดกไปพรอมๆกน การใหความรก ความอบอน การอบรมเลยงด ภาษาทใชกบเดก การจดหาของเลนละหนงสอใหเดก การเลานทานใหเดกฟง การดโทรทศน ฟงวทยและการใชเครองใชตางๆ ภายในบานตลอดจนจำานวนหนงสอทมในบานลวนเนการจดประสบการณทจะเปนตอการเตรยมความพรอมในการเรยนร ยงผปกครองสงเสรมใหเดกใชสงตพมพเมอายยงนอยใยปรมาณมากเทาใด เมอเตบโตขนเดกจะอานสงตพมพมากขนและชอบอานเนอหาทมประโยชนมาก และหากพอแม ผปกครองทำาตวเปนแบบอยางในการอาน อธบายเนอหา ชแนะสงทไดจากการอาน แนะนำาสงเสรมใหอานสงพมพทมเนอหาทเปนประโยชน ควบคมไมใหอานสงพมพทมเนอหาทมโทษหรอไมมประดยชนเดกจะพฒนานสยรกการอานอและมนสยรกการอานดขน

สอดคลองกบ ศรอร อนทรตลาดชม (2545: 11-12) ทกลาววา เดกจะมนสยรกการอานตองไดรบการหลอหลอมและสงเสรมจากสถาบนหลกคอ บานกบรงเรยน ผรบผดชอบคงไมพนพอแมผปกครองและครอาจารยทจะรวมมอกนสงเสรมสนบสนนการอานใหกบเดกๆ เพอพฒนาคณภาพชวตใหเดกมความพรอมและมทกษะในการดำารงชวตในยคปจจบน พอแมทมนสยรกการอานจะเปนแรงบนดาลใจและแบบอยางใหกบเดกเกดนสยรกการอานตามไปดวยแตครอบครวไทยสวนใหญใชเวลาอานเพอความบนเทงมากกวาอาน

21

เพอความร ขณะเดยวกนพอแม มบงคบใหเดกอานหนงสอเรยนเพยงอยางเดยว ซงเดกๆ มกไมอยากอานหรออานกไมสนก วธการนไมชวยสงเสรมการอานหรอพฒนาการอานมากนก เวนแตใชวธจงใจใหเดกอานหนงสอเรยนไดดวยความเตมใจกจะเกดผลดตอการอานมากกวาการบงคบ

นอกจากนน ดวงพร พวงเพชร (2541: 21) ไดกลาววา การอานเปนทกษะอยางหนงซงหากไดรบการฝกฝนหรอกระทำาซำาๆ เปนประจำากจะสามารถพฒนาขนมาเปนนสยรกการอานได เดกทไดรบการเตรยมความพรอมทางดานการอานมาแลวเปนอยางดยอมสามารถพฒนานสยรกการอาน ไดเรวกวาเดกทขาดการเตรยมความพรอมดานการอาน อยางไรกดพฒนาการทางดสนความพรอมในการอานของเดกยงขนอยกบองคประกอบอนๆ อกหลายประการ เชน วฒภาวะทางดานสมอง การรบภาพ การออกเสยง วฒภาวะทางภา ความสมารถในการปรบตว ประสบการณทางสงคม สภาพรางกาย เปนตน

จากทกลาวมาสรปไดวา หากตองการทจะสงเสรมนสยรกการอานใหกบเดก สถาบนทางสงคมทมความสำาคญคอ ครอบครวและโรงเรยนซงทงสองสถาบนนจะตองเปนตวแบบและตองรวมมอกนในการทจะสงเสรมใหเดกมนสยรกการอาน2.4 ปจจยทมอทธพลตอพฤตกรรม

พฤตกรรมมนษยทแสดงออกมาจะมทงเปนพฤตกรรม ในทางบวกและพฤตกรรมในทางลบ ซงจะเกดขนไดในทกวนและทกสถานการณโดยพฤตกรรมทเกดขนเหลานนและขณะนนขนอยกบปจจยตางๆหลายประการดงตอไปน (ถวล ธาราโภชน, 2543: 6-7)

22

1) ปจจยทางดานสรรวทยา เปนปจจยพนฐานทางชวภาพของมนษยเปนสงเราทสำาคญตวหนงททำาใหเกดพฤตกรรม ลกษณะทางสรระของพนฐานในเชงชววทยาถอเปนปจจยเรมแรกทวางรปแบบของพฤตกรรมมนษยทกคน ถอวาเปนอนทรยทมชวตอยางหนง การทำาหนาททางสรระในระบบอวยวะตางๆจงมอทธพลตอพฤตกรรมทแสดงออกมา

2) ปจจยทางดานสงแวดลอม ในชวตประจำาวนของมนษยตองเรยนร และพบสภาพสงแวดลอมตางๆ ตลอดเวลา สงแวดลอมใดทปรากฎเดนชดตอบคคล สงแวดลอมนนจำาทำาหนาทเปนสงเรากระตนใหบคคลเกดพฤตกรรมและพฤตกรรมกจะแตกตางกนไปตามสภาพของสงแวดลอม ไมวาจะเปนถนทอยอาศย ลกษณะดนฟาอากาศ แสงสวาง สงของเครองใชตางๆจะมอทธพลตอพฤตกรรมของมนษยทงสน

3) ปจจยทางดานสงคม เนองจากมนษยไมสามารถอยคนเดยวได ตองพงพาอาศยซงกนและกน ตองตดตอเกยวของกน มนษยจงมาอยรวมกนเปนชมชนหรอทเราเรยกวา สงคม และเมอมสงคมเกดขนคนในสงคมกตงขอตกลงรวมกนเรยกวา โครงสรางของสงคม “ ”เพอใหการอยรวมกนเปนไปดวยความเรยบรอยเกดประโยชนแกสงคมจงมขอกำาหนดตางๆขนใหแตละคนมสทธสวนบคคล เคารพสทธของผอน ซงขอกำาหนดตางๆเหลานคอโครงสรางของสงคมซงจะเปนสงทบงคบพฤตกรรมของมนษยใหเปนไปดวยความเหมาะสม

23

ขอกำาหนดทเปนหลกในโครงสรางของสงคมกคอ ปทสถาน (Norms) สถานภาพ (Status) บทบาท (Role) และคานยม (Value)

4) ปจจยดานทศนคต คอความรสกทตอบสนองตอสงเราตางๆทงทางดานบวกหรอทางดานลบ ความรสกนนอาจเปนไปในทางทพงพอใจหรอไมพอใจกได ชงสงเราอาจเปน คน สตว สงของ ตลอดจนสภาพการณตางๆในสงคม ทศนคตเปนสงทมเปาหมายการประเมนเปาหมายวาสงนนดหรอไมดเปนความรสกของบคคลทจะตองมความมนคงถาวร คอเปนความรสกตอสงนนบอยๆ

2.5 การเรยนร (Learning)

การเรยนรเกดขนไดตลอดเวลาตราบใดทคนเรายงมปฏสมพนธกบสงคมสงนกจตวทยาและนกการศกษากำาหนดความหมายของการเรยนรไวได ดงน

จราภาเตงไตรรตน และคณะ (2543: 123) กลาววา การเรยนร หมายถง การเปลยนแปลงพฤตกรรมทคอนขางถาวร ซงเปนผลเนองจากประสบการณหรอการฝกหด พฤตกรรมทเปลยนแปลงทไมจดวาเกดจากการเรยนรเพราะเปนการเปลยนแปลงเพยงชวคราวเทานน เชน ความเหนดเหนอย ผลจากการกนยา การไดรบบาดเจบทางกาย เหลานไมนบวาเกดจากการเรยนร

กนยา สวรรณแสง (2544: 155) กลาววา การเรยนร คอ กระบวนการทเปนประสบการณตรงหรอประสบการณทางออม กระทำาใหอนทรยเกดการ

24

เปลยนแปลงพฤตกรรมทคอนขางถาวรแตไมรวมถงการเปลยนแปลงพฤตกรรมอนเนองมาจากเหตอน เชน วฒภาวะ ความเจบปวย ฤทธยา หรอ สารเคม ฯลฯ

จากความหมายทกลาวขางตน สรปไดวา การเรยนร คอ การเปลยนแปลงพฤตกรรมดงเดม (Pre-learned Behavior) ไปสพฤตกรรมทมงหวง (Expected Behavior) ทคอนขางมนคงถาวรโดยอาศยประสบการณและการฝกหด การสงเกตจากการกระทำาของตวแบบทไดรบการเสรมแรง หรอการเชอมโยงระหวางสงเรากบการตอบสนอง ไมใชพฤตกรรมทเปลยนแปลงเปนครงคราวหรอเกดขนโดยไมรตว ในการเกดพฤตกรรมการอานหนงสอกเชนกนไมไดเกดขนแลวจบไป แตเปนพฤตกรรมทเกดจากการเรยนร สงสมประสบการณตงแตในวยเดก ผานสงแวดลอมทเปนตวสนบสนน

1.4 กรอบแนวคดของการศกษา

จากการสงเคราะหแนวคดเกยวกบการอาน พฒนาการและความตองการดานการอานของวยรน แนวคดเกยวกบพฤตกรรมและนสยรกการอาน แนวคดเชงทฤษฎเกยวกบพฤตกรรมและการเรยนรของมนษย และแนวคดความสมพนธระหวางความร ทศนคตและการปฏบต (KAP) ผวจยไดนำาแนวคดทง 4 มาประยกต สรางกรอบแนวคดการศกษาในครงน โดยกำาหนดใหปจจยทมอทธพลตอพฤตกรรมการอานหนงสอเปนตวแปรอสระ ซงแบงเปน 3 ปจจย ไดแกปจจยสวนบคคล ปจจยทางดานสงคมและสงแวดลอมและปจจยทางจตวทยา ซงในการกำาหนดกรอบแนวคดดงกลาวนนผวจยใช

25

แนวคดความสมพนธระหวางความร ทศนคตและการปฏบต (KAP) เปนกรอบใหญ คอเชอวาความรซงในทนไดแก ปจจยสวนบคคลปจจยทางดานสงคมและสงแวดลอมซงมผลทำาใหบคลลเกดความรเกยวกบการอานหนงสอสงผลรวมกบความตระหนกในทนคอปจจยทางจตวทยา กอใหเกดการปฏบตซงกคอพฤตกรรมการอานหนงสอ หลงจากนนไดประยกตใชแนวคดอนๆในการกำาหนดปจจยและตวแปรภายใตปจจยโดยมรายละเอยดดงตอไปน

ปจจยสวนบคคล ประยกตจากแนวคดเชงทฤษฏเรองพฤตกรรมและการเรยนรของมนษยทกลางถงปจจยทมอทธพลตอการเกดพฤตกรรมของมนษยไดแก ปจจยแรกคอ ปจจยดานชววทยาซงกคอปจจยสวนตวบคคลไมวาจะเปนความพรอมทางรางกาย จตใจและสตปญญาทงน รวมไปถงปจจยพนฐานทางครอบครวและประสบการณเดมในดานตางๆของบคคลซงแตละตวแปรทกำาหนดขนในปจจยสวนบคคลน สวนนงสะทอนมาจากแนวคดเกยวกบการอานในสวนของปญหาดานการอานโดยปจจยสวนบคคลมทงสน 11 ตวแปร ไดแก เพศ อาย ระดบชนปทศกษา คะแนนเฉลนสะสม ระดบคะแนนวชาภาษาไทย การเขารวมกจกรรมสงเสรมการอาน ความพรอมในการอาน การศกษาของผปกครอง รายไดของครอบครว รายรบตอเดอนของนกเรยน และลกษณะการเลยงดของผปกครอง

ปจจยทางสงคมและสงแวดลอม ประยกตจากแนวคดเชงทฤษฏเรองพฤตกรรมการเรยนรของมนษยทไดกลาวถงปจจยทมอทธพลตอการเกดพฤตกรรมของมนษยปจจยท 2 และ 3 คอปจยดานสงแวดลอมและปจจย

26

ดานสงคม บวกกบกระบวนการเรยนรของบคคลทเรยนรผานการสนบสนน ผลกดนและการเปนตวแบบของสงคม ซงในทนไดแก สภาพแวดลอมทเออตอการอานหนงสอในครอบครว โรงเรยนและชมชน รวมถงแนวคดเกยวกบพฤตกรรมและนสยรกการอาน กไดสะทอนใหเหนวาปจจยทมผลตอการสรางนสยรกการอานใหกบเดกกคอ สถาบนครอบครวและโรงเรยนซงกคอ ผปกครองและครอาจารย โดยปจยดานสงคมและสงแวดลอมม 4 ตวแปร ไดแก เขตพนทการศกษา สภาพแวดลอมในครอบครวทเออตอการสงเสรมการอาน สภาพแวดลอมในโรงเรยนทเออตอการสงเสรมการอาน และสภาพแวดลอมในชมชนทเออตอการสงเสรมการอาน

ปยยจยทางจตวทยาประยกตจากแนวคดเชงพฤตกรรมการเรยนรของมนษยทไดกลาวถงปจจยทมอทธพลตอการเกดพฤตกรรมของมนษย ปจจยท 4 คอปจจยดายทศนคต และกระบวนการเรยนรของมนษยทจะมกระบวนการแรงจงใจ ทจะผลกดนใหบคคลแสดงพฤตกรรมออกมา โดยปจจยทางจตวทยาม 2 ตวแปร ไดแก ทศนคตตอการอานหนงสอและแรงจงใจในการอานหนงสอ

ผวจยกำาหนดใหพฤตกรรมการอานหนงสอเปนตวแปรตาม โดยประยกตจากแนวคดเกยวกบพฤตกรรมและนสยรกการอานทไดมการทบทวนการศกษาพฤตกรรมการเรยนซงพอสรปไดวาการวจยสวนใหญจะสนใจศกษาพฤตกรรมการอานหนงสอใน 2 ประเดน คอ ปรมาณเวลาทใชในการอานและปรมาณการอานสงพมพประเภทตางๆ ผวจยจงสนใจทจะศกษาพฤตกรรมการอานหนงสอใน 2 ประเดนดงกลาวและเพมในสวนของแหลงทมาของ

27

หนงสอสวนใหญทอาน โดยมลายระเอยดตวแปรตามและตวแปรอสระภายใตปจจยทง 3 ดานในกรอบแนวคด ดงแผนภาพท 1

กรอบแนวคดของการศกษาพฤตกรรมการอานหนงสอของนกศกษา

ตวแปรอสระปจจยสวนบคคล

1. เพศ2. อาย3. ระดบชนปทศกษา4. คะแนนเฉลยสะสม5. ระดบคะแนนวชาภาษาไทย6. การเขารวมกจกรรมสงเสรมการ

อาน7. ความพรอมในการอาน8. การศกษาของผปกครอง9. รายไดของครอบครว10. ลกษณะการเลยงดของผ

ปกครองปจจยทางสงคม11. สภาพแวดลอมในครอบครวท

เออตอการสงเสรมการอาน(สภาพแวดลอมของทอยอาศย, การสนบสนนการอานจากครอบครว)

12. สภาพแวดลอมในสถานศกษาเออตอการสงเสรมการอาน(สภาพแวดลอมในโรงเรยน, การสงเสรมการอานจากฌรงเรยน,การแนะนำาการอานหนงสอจากคร)

13. สภาพแวดลอมชมชนทเออตอการสงเสรมการอาน(สภาพแวดลอมในชมชน เชน บรรยากาศในชมชน จำานวนหอง

ตวแปรตามพฤตกรรมการอานหนงสอ-เวลาเฉลยรวมการ

อานหนงสอ-เวลาเฉลยการอาน

หนงสอตำาราเรยน-เวลาเฉลยการอาน

หนงสอนอกเหนอตำาราเรยน-จำานวนเลมเฉลยของ

หนงสอทอานใน 1 เดอนทผานมา (นตยสาร/วารสาร สารคด การตน และนวนยาย/เรองสน)

-จำานวนครงในการอานหนงสอพมพตอสปดาห

-จำานวนฉบบ/เลมของนตยสาร/วารสาร การตน สารคด นวนยาย/เรองสนทอานในชวงเวลา 1 เดอนทผานมา

-ประเภทเนอหาทชอบอานในหนงสอพมพ นตยสาร/วารสาร การตน สารคด นวนยา/เรองสน

-แหลงทมาของหนงสอ

28