25
Ünitenin Adı: Portre ve Portre Tamamlama İçerik: Bu ünite portre sanatçılarını öğretme ve portrede oran- orantı kavramayı içermektedir. Sınıf: 5.Sınıf Süre: 40 dakika teorik anlatım+ 40 dakika uygulama Hedefler: 1. Geçmişten günümüze kadar uzanan süreçte yapılan önemli portre çalışmalarını tanıyabilme (Bilişsel Hedef- Sanat Tarihi). 2. Portre türündeki eserlerin sanat tarihi içindeki yerini ve önemini kavrayabilme (Bilişsel Hedef- Sanat Tarihi). 3. Portre eserlerini inceleyip yorumlayabilme ( Bilişsel/ Duyuşsal- Sanat Eleştirisi). 4. Gözlemlediği portre çalışmalarından yola çıkarak görsel tasarım oluşturabilme (Psikomotor- Uygulamalı Çalışma). 5. Portre çalışmasını karakalem tonları ile tamamlayabilme (Psikomotor- Uygulamalı Çalışma). 6. Portre türlerinin dönemlerini inceleyip, farklı dönemlerin güzellik anlayışlarını ayırt eder.(Bilişsel- Estetik) Kazanımlar: . Görsel sanat çalışmasında farklı malzemeleri kullanır. Okulun imkânlarına göre video, bilgisayar, fotoğraf makinesi, tablet vb. tercih edilebilir. (A4 boyutunda fotoğraf) (GİB) 5.1.5.

furkanbenlioglu.files.wordpress.com€¦  · Web viewFarklı kültürlerin sanatı ve sanatçıları arasındaki benzerlik ve farklılıkları açıklar. Türk kültürü başta

  • Upload
    others

  • View
    17

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: furkanbenlioglu.files.wordpress.com€¦  · Web viewFarklı kültürlerin sanatı ve sanatçıları arasındaki benzerlik ve farklılıkları açıklar. Türk kültürü başta

Ünitenin Adı: Portre ve Portre Tamamlama

İçerik: Bu ünite portre sanatçılarını öğretme ve portrede oran-orantı kavramayı içermektedir.

Sınıf: 5.Sınıf

Süre: 40 dakika teorik anlatım+ 40 dakika uygulama

Hedefler:

1. Geçmişten günümüze kadar uzanan süreçte yapılan önemli portre çalışmalarını

tanıyabilme (Bilişsel Hedef- Sanat Tarihi).

2. Portre türündeki eserlerin sanat tarihi içindeki yerini ve önemini kavrayabilme

(Bilişsel Hedef- Sanat Tarihi).

3. Portre eserlerini inceleyip yorumlayabilme ( Bilişsel/ Duyuşsal- Sanat Eleştirisi).

4. Gözlemlediği portre çalışmalarından yola çıkarak görsel tasarım oluşturabilme

(Psikomotor- Uygulamalı Çalışma).

5. Portre çalışmasını karakalem tonları ile tamamlayabilme (Psikomotor- Uygulamalı

Çalışma).

6. Portre türlerinin dönemlerini inceleyip, farklı dönemlerin güzellik anlayışlarını ayırt

eder.(Bilişsel- Estetik)

Kazanımlar:

. Görsel sanat çalışmasında farklı malzemeleri kullanır. Okulun imkânlarına göre video,

bilgisayar, fotoğraf makinesi, tablet vb. tercih edilebilir. (A4 boyutunda fotoğraf) (GİB)

5.1.5.

. Görsel sanat çalışmalarını oluştururken sanat elemanlarını ve tasarım ilkelerini kullanır.

Renk: Öğrencinin oluşturduğu renkler, açık, koyu, ton Form: İç bükey, dış bükey, negatif,

pozitif Doku: Yüzey süslemesi Değer (valör): Bir rengin şiddeti, derecelendirilme Denge:

Simetrik, asimetrik (G.İ.B.) 5.1.7.

Page 2: furkanbenlioglu.files.wordpress.com€¦  · Web viewFarklı kültürlerin sanatı ve sanatçıları arasındaki benzerlik ve farklılıkları açıklar. Türk kültürü başta

. Farklı kültürlerin sanatı ve sanatçıları arasındaki benzerlik ve farklılıkları açıklar. Türk

kültürü başta olmak üzere Avrupa, Asya, Afrika vb. kültürlere ait sanatçı ve eserlerinden

örnekler incelenir.(K.M.) 5.2.1.

. Geçmişte ve günümüzde yapılmış olan sanat eserleri arasındaki farklılıkları belirler.(K.M.)

5.2.2.

. Seçilen sanat eserinin görsel özelliklerini analiz eder.(S.E.E) 5.3.2.

Öğrenci Analizi: Okul, orta düzeyde bir semtte bulunmaktadır. Öğrenciler okula yakın

mesafeden gelmektedir.

Ders Saati Planı:

25 dk Konu Anlatımı

15 dk Örnek Gösterme

40 dk Uygulama

Değerlendirme Kriterleri:

Özgünlük : 35 puan

Teknik Beceri : 35 puan

Zamanı İyi Kullanabilme: 10 puan

Malzemeler : 10 puan

Temizlik : 10 puan

Amaç ve Gerekçe:

Bu ünitede öğrencilere üç boyutlu yapıya sahip olan portreyi iki boyutlu yüzeyde üç boyut

hissini vererek nasıl çizeceklerini öğretmek amaçlanmaktadır.Portrenin tarihçesinden yola

çıkarak, kendilerine verilen yarım portreyi tamamlayarak portre yapmayı öğrenir. Daha sonra

yapacağı portre ve figür çalışmalarında öğrendiği bilgileri uygulayabilir.

Araçlar ve Gereç:

Page 3: furkanbenlioglu.files.wordpress.com€¦  · Web viewFarklı kültürlerin sanatı ve sanatçıları arasındaki benzerlik ve farklılıkları açıklar. Türk kültürü başta

Siyah beyaz A4 boyutunda cepheden portre çıktısı, 30x50 resim defteri, 2B, 4B resim kalemi,

silgi, yapıştırıcı.

PORTRENİN TARİHÇESİ

‘Fayyum Portreleri, Mısır’ın Fayyum bölgesindeki yeraltı mezarlıklarından çıkarıldıkları için

bu adla nitelendirilmişlerdir. Portreler Mısır’ın Roma İmparatorluğu egemenliği altında

olduğu dönemde, MS. I - III. yüzyıllar arasında gerçekleştirilmiştir. Günümüzdeki portreleri

aratmayacak şekilde tasvir edilen bu portreler, modelin bireysel niteliklerini olabildiğince

ayrıntılı bir biçimde gösterir. Çalışmamızda, ölüye sonsuz yolculuğu sırasında eşlik etmek

üzere yapılmış olan bu portrelerdeki bilinmeyenler üzerinde durulmuştur.’ (Korkmaz Ekici,

Deniz , Sosyal Bilimler Enstitüsü dergisi, Karabük, 2013., s.1).

‘Fayyum Portreleri, Mısır'da 1. ve 3. yüzyıllarda mumyalanmış cesetlerin baş kısmına

yerleştirilmiş, ahşap panolar üzerine resmedilmiş portre resimlere verilen bir isimdir. Çarpıcı

bakışlarıyla izleyiciye direkt olarak bakan bu çehreler dünyanın bilinen ilk portreleridir. Bu

eserler ayrıca eşsiz özellikleriyle bilinen ilk tipik ikon resimlerdir. Günümüze değin gelen

yaklaşık 1000 mumya portresi bulunmaktadır (Borg, 2009). Portreler Mısır’ın birçok

bölgesindeki mumya mezarlarından çıkarılmasına rağmen, büyük çoğunluğu Fayyum

bölgesinde bulunduğundan bu isimle adlandırılmışlardır (Berger, 2003: 52). Bu kutsal ve

şaşırtıcı portreler mezarlarından ilk çıkarıldığında akla gelen ilk soru; bu portrelerde

betimlenenler kimlerdi? Yapılmalarının amacı ne olabilirdi? Mısır sanat özellikleriyle

örtüşmeyen bu portrelerin Mısır’dan çıkması nasıl açıklanabilirdi? Ayrıca bu portrelerin

yapıldığı dönemi takip eden 2000 yıllık klasik Avrupa resmine kıyasla daha çağdaş

görünmeleri de çok şaşırtıcıydı. Tüm bu soruları yanıtlayabilmek ve portre sahiplerinin

kimliklerini saptayabilmek için Fayyum bölgesi ve erken Mısır tarihçesinden bahsetmek

gerekmektedir.’ (Korkmaz Ekici, Deniz , Sosyal Bilimler Enstitüsü dergisi, Karabük, 2013,

s1).

‘Genellikle ölmeye yakın zamanlarda muhtemelen hasta haliyle modellik yapması da portre

sahiplerinin buruk bir ruhu hali yansıtmasının sebebidir. İzleyici ilk kez bir Fayyum

portresiyle karşılaştığında, yüzlerdeki sükûnet izleyiciyi kısa bir süre durdurur ve sonra

düşündürür. Bu portreler izleyende sahiplerini kaybetmiş ya da terk edilmiş eski bir eve girip,

eski ev sahiplerinin albümlerindeki fotoğraflara baktığımızda bir zamanlar yaşayan insanların

Page 4: furkanbenlioglu.files.wordpress.com€¦  · Web viewFarklı kültürlerin sanatı ve sanatçıları arasındaki benzerlik ve farklılıkları açıklar. Türk kültürü başta

artık yaşamadıklarını kavradığımız o andaki hissettiklerimizle özdeş duygular uyandırırlar.

Portre direkt kendisini izleyen bizlere adeta şunları söylemekte: Beni unutma! Bir zamanlar

ben de yaşıyordum. Tıpkı senin gibi! Canan Bayer’e göre Fayyum Portreleri; yitip gitmiş bir

dünyanın bir anlık da olsa gözümüzde canlanmasını olanaklı kılmaktadır. Bu portreler, bizden

binlerce yıl önce yaşamış olan farklı ulus, kültür ve inançlardan insanların, artık yaşamıyor

olsalar da bir zamanlar bu dünyada tıpkı bizler gibi yaşamış olduklarını kavramamızı sağlar;

yaşamın bizlere bir armağan olduğunu ve her zaman da öyle olacağını doğrularlar. O

nedenledir ki portreleri yapılan kişilerin bakışları günün birinde yitip gideceği bilinen hayat

üzerinde yoğunlaşır (Bayer, 2007')’. (Korkmaz Ekici, Deniz , Sosyal Bilimler Enstitüsü

dergisi, Karabük, 2013, s.34).

1 2

Feyyum portresi Feyyum portresi

Rönesans

‘Rönesans resim sanatı, Antik Yunan ve Roma sanatından etkilenmiş olsa da uzun süre

Bizans mozaik ve fresklerin etkisinde kalmıştır.14. yy’da İtalyan sanatçılar resimde kaçış

noktasını bularak perspektifi geliştirmişlerdir.Perspektif kurallarına mekan, hacim ve ışık-

gölge de eklenerek yeni bir resim anlayışı ortaya çıkmıştır.İtalyan sanatçılar eserlerinde daha

yumuşak renk tonlarına yönelmişlerdir.Rönesans resminde güzellik ve zerafet sanatçılar için

önemlidir.Dini konuların yanı sıra doğaya ait motifler, stilize edilmeden tuvallere taşınmıştır.

Konular zenginleşmiş, sanatçılar kişisel duygularını işlemiştir. Böylece giderek Orta Çağın

katı kural ve şekilciliğinden uzaklaşılmıştır. Hollandalı sanatçılar, doğa gözlemine yer

vermiştir. Alman sanatçılar ağırlıklı olarak ağaç ve gravür alanında çalışmıştır. İtalya’da ise

din ve mitoloji konularında çıplak vücudun anatomik yapısı incelenmiştir. Manzara resimleri

bu dönemde ortaya çıkmıştır. Bu dönemde renk tonları yumuşamış ve fırça vuruşları

Page 5: furkanbenlioglu.files.wordpress.com€¦  · Web viewFarklı kültürlerin sanatı ve sanatçıları arasındaki benzerlik ve farklılıkları açıklar. Türk kültürü başta

bağımsızlaşmıştır.Işık ve renk resimde ifadeyi, üçgen kompozisyonu vurgulayacak biçimde

kullanılmıştır.Işık ve gölge farklı açıdan karşımıza çıkmıştır.’(Sevindik, İlyas, Rönesans

Ressamları,1)

Albert Dürer

‘Albrecht Dürer(1471-1528),Alman ressam ve gravürcüsüdür. XVI. Yy. Alman resminin en

önemli temsilcilerinden biri olan Dürer, çok yönlü çalışmalarıyla, Rönesans’ın, Avrupa’nın

kuzey kesiminde yayılmasında etkili olmuştur. Çok sayıda altar panosu, dinsel resim, portre

ve bakır oyma baskı yapmıştır. On üç yaşındayken yaptığı kendi portresi ve ertesi yıl

gerçekleştirdiği Geç Gotik üsluptaki “Madonna ve Müzik Melekleri” ile erken gelişen

yeteneğini kanıtladı. 1486 ‘da babasının girişimiyle ressam ve ağaç baskı öğrencisi Michael

Wohlgemuth’un (1434 – 1519) atölyesine çırak girdi.’(http://www.tarihnotlari.com/albrecht-

durer/, 05.04.2016)

3

“Self-PortraitorPortrait of the Artist Holding a Thistle” , 1493

Albrecht Dürer

Tuv. üz. Yağb., 56x44 cm, Lauvre, Paris

4

Page 6: furkanbenlioglu.files.wordpress.com€¦  · Web viewFarklı kültürlerin sanatı ve sanatçıları arasındaki benzerlik ve farklılıkları açıklar. Türk kültürü başta

Oto Portre, 1500

Albert Dürer,

Tuv.üz.yağb., 66x49 cm, Alte Pinakothek

Leonardo da Vinci

‘Resim, Leonardo da Vinci'nin sanatında önemli bir yer tutar. Onun bütün araştırmalarının yüce ereği resimdi. Nitekim bu amaçla yeni bir üslûp geliştirip kabul ettirdi: tuvalleri gölge ve ışık yığınları halinde işlenmiş, düzenli geometrik (üçgensi ya da piramitsi) kompozisyonlar halindedir; eritilmiş, yumuşatılmıştan kenarlar, bir çizgiyle belirlenmemiş, estom planmıştır(hafif gölgelerle belirlenmiştir sfumato tekniği). Hafifletilmiş, örtülmüş olan renkler derin bir gizem ve şiir izlenimi yaratır. Leonardo resimlerinde ruhun sırlarını, tutkuları, duyguları vermeğe çalışır. İtalya'da o tarihte yeni olan bu teknikle yağlıboya resimler de yaptı.’(http://hbogm.meb.gov.tr/aol/kitaplar/aol/SanatTarihi1_2/7.pdf, 05.04.2016)

5

Mona Lisa, 1503-1517

Leonardo da Vinci,

Tuv.üz.yağb., 77x53 cm,

Lauvre Museum.

6

Page 7: furkanbenlioglu.files.wordpress.com€¦  · Web viewFarklı kültürlerin sanatı ve sanatçıları arasındaki benzerlik ve farklılıkları açıklar. Türk kültürü başta

“Lady with an Ermine”, 1489-90,

Leonardo da Vinci,

Tuv.üz.yağb., 54x39 cm, Czartoryski Museum

7 8

9 10

BAROK DÖNEMİ

‘Barok resim sanatında sıkça işlenen konular arasında azizlerin yaşamı, mitolojik konular, ailelerin tarihi ve kahramanlık öyküleri yer alır. Ayrıca barok sanatında manzaralar ve natürmort ile tek ya da grup portreleri de ön plandadır. Barok resim sanatının ayırt edici özelliklerinden birisi de kuvvetli gelen ışığın yüzeyde gölgeler oluşturacak şekilde yansımasıdır. Bunun sonucunda ise resimdeki duygu ve hareket güçlenir. Bu sanatın önde gelen ressamları arasında Caravaggio(İtalya), Velazquez(İspanya),

Page 8: furkanbenlioglu.files.wordpress.com€¦  · Web viewFarklı kültürlerin sanatı ve sanatçıları arasındaki benzerlik ve farklılıkları açıklar. Türk kültürü başta

Rubens(Belgium), Lorrain(Fransa) ve Rembrant(Hollanda) sayılabilir. ‘(http://www.makaleler.com/barok-sanat%C4%B1-nedir)(05.04.2016)

Rembrant

11

Otoportre, 1659,

Rembrant,

Tuv.üz.yağb., 84.4x66, National Gallery

12

“Miğferli Adam”, 1650,

Rembrant,

67,5 x 50,7cm, Tuv.üz.yağb., Gemalde Galerie

Page 9: furkanbenlioglu.files.wordpress.com€¦  · Web viewFarklı kültürlerin sanatı ve sanatçıları arasındaki benzerlik ve farklılıkları açıklar. Türk kültürü başta

JohannesVermeer

13

“İnci Küpeli Kız”, 1665,

JohannesVermeer,

Tuv.üz.yağb. 44x39cm, Mauritshuis

EMPRESYONİZM

‘Çağdaş sanat akımları sanat dünyası için bir yenilenme hareketi niteliğindedir. Bu yenilenme süreci

kimilerine göre bir değişim kimilerine göre ikinci Rönesans kimilerine göre de bir devrim

boyutundadır. Hangi boyutta olursa olsun çağdaş sanat akımlarının sanat dünyasında yepyeni sayfalar

açtığı bir gerçektir. Bu sayfaların oluşumunda özellikle yirminci yüzyılın başlangıç noktasına yakın

olan akımlar etkili olmuştur. Bu akımlardan biri de Empresyonizm (İzlenimcilik) akımıdır.

Empresyonizm sanat dünyasındaki yeni sayfaları başlatması açısından modern sanat dünyasında ayrı

bir yere sahiptir denebilir. Kendisinden sonra çıkan tüm akımlarla olumlu ya da olumsuz bir şekilde

etkileşim içinde olan Empresyonizm, neredeyse tüm sanat akımlarını peşinden sürüklemiştir. Akımın

çevresine etkileri değişik zamanlarda değişik boyutlarda devam etmiştir. Farklı kültürlerde farklı

tepkiler oluşurken farklı zamanlarda da farklı yorumlar ortaya çıkmıştır denebilir. Bu araştırmada

Page 10: furkanbenlioglu.files.wordpress.com€¦  · Web viewFarklı kültürlerin sanatı ve sanatçıları arasındaki benzerlik ve farklılıkları açıklar. Türk kültürü başta

Empresyonizm; doğuş süreci, sanat dünyasına katkıları, eserlerin o güne göre sıra dışı özellikleri ve

diğer akımlarla etkileşimi gibi bazı yönlerden incelenerek günümüze yansımaları açısından

tartışılacaktır. Empresyonizm Akımının Doğuş Süreci Empresyonizm adı, Claude Monet’in“İzlenim,

Gündoğumu” adlı resminden kaynaklanır. Eserin orijinal adı “Empression, Sunrise”dır. Eser Türkçe

olarak İzlenim, Gün Doğumu, Doğan Güneş gibi adlarla anılmaktadır. Bu sözcük zamanla sergiye

katılan tüm resimler için kullanılmaya başlandı. Bu adlandırma sonrasında “empresyon” sözcüğünü

tüm sanat dünyasının gündemine oturmuş oldu. Sergideki ressamların ortaya koyduğu yeni sanat

görüşü bile bu kelime ile ifade edilir oldu. Hatta bu kelime dönemin kültürünü belirleyen genel bir

kavram haline geldi. Böylece Empresyonizm adı sanat dünyasına yerleşmeye başladı. Bu gelişmeler

sonucuna bakılarak akımın adı bir rastlantı sonucu ortaya çıkmıştır denebilir. Empresyonist ressamlar

kendilerinden önceki bazı sanatçıların etkisinde kaldılar. Bu anlamda Özellikle Velazquez, Goya,

Turner, Delacroix gibi sanatçılar Empresyonizmin öncüsü oldu denebilir. Bu sanatçıların en önemli

ortak özelliği konulara getirdikleri yeniliklerle birlikte rengi ön plana çıkarmalarıydı. Bunun yanı sıra

duygularını da bir ifade aracı olarak kullanmışlardı. Böylece Empresyonistler, Romantik ressamların

öncülüğü sayesinde 20. yüzyıl sanatının kapılarını açtılar (Şentürk, 1999). Ayrıca Barbizon Okulu

sanatçıları da empresyonist tarzı andıran resimlere uzak durmadılar. Barbizon sanatçıları denilen

ressamlar Fransa’da bizon köyünde aristokrasiden uzakta yaşamış ve ürünler vermişlerdi. Barbizon

okulu, ormanların ıssızlığında, ağaçların organik gücünde ve toprağın katılığında doğanın

sonsuzluğunu dile getiriyordu (Bazin, 1998)’.(Ayaydın,Abdullah, Empresyonizm akımının güncel

bakış açısıyla incelenmesi,2015, sayfa:85)

Page 11: furkanbenlioglu.files.wordpress.com€¦  · Web viewFarklı kültürlerin sanatı ve sanatçıları arasındaki benzerlik ve farklılıkları açıklar. Türk kültürü başta

Claude Monet

14

“Otoportre”, 1886,

Claude Monet,

Tuv.üz.yağb. 46x56 Private Collection

EKSPRESYONİZM

‘Ekspresyonizm bir hayat anlayışı, bir dünya görüşüdür. Fakat bu görüşte önemli olan kişinin ruhsal durumudur. Doğa ikinci planda kalır. Bu akımın sanatçıları, kendilerini boğan, ezen ızdırapları sanatlarına sokmuşlar, haksızlıklara karşı olan isyanlarını, yeni bir renk ve biçim görüşüyle anlatmak istemişlerdir. Yapıtlarında kadın vücutlarını çekinmeden çirkinleştiriyorlar; insan yüzlerini korkunç, iğrenç ifadeli karnaval maskeleri halinde yapıyorlardı. Çizgileri kaprisli, kullandıkları renkler ise fovist ressamlarınki gibi cesaretlidir.’(M.EB, 2011, s14, 04.04.2016)

Page 12: furkanbenlioglu.files.wordpress.com€¦  · Web viewFarklı kültürlerin sanatı ve sanatçıları arasındaki benzerlik ve farklılıkları açıklar. Türk kültürü başta

VINCENT VAN GOGH

15

“Bandajlı Otoportre” ,1889

Vincent van Gogh,

Tuv.üz.yağb., 60 x 49 cm, Courtauld Galleries, London.

KÜBİZM

Doğadaki her şey küreye, koniye ve silindire dayanır. Bu akımın sanatçıları çevresindeki her şeyi geometrik biçimler olarak görüyorlardı. Kübizmi Empresyonist görüşe bir tepki olarak incelemekyerinde olur.Pablo Picasso ve Georges Braque’ın özellikle 1907-1914 yılları arasında Paris’te geliştirdikleri Kübizm 20. yy.ın en etkili yenilikçi akımlarından biridir. Sanatın gelişiminde bir devrim olarak nitelenen Kübizm, geleneksel perspektife, ışık- gölge kullanımlarına ve sanatı doğanın taklit edilmesi olarak gören kuramlara karşı çıkmış; doğadaki biçim, doku, renk ve mekânları taklit etmek yerine, parçalara ayrılmış nesneleri çeşitli yönlerden aynı anda algılanabilecek biçimde yan yana getirerek yeni bir gerçeklik yaratmıştır. Kübistler nesnelere bir de zaman boyutun U katmayı denemişler, biçim sorununu ön plana alıp rengi ikinci plana atmışlardır. Kübizm 1910-1912 arasında çözümsel (Analitik) evreyi, 1912’den sonra Bireşimsel (Sentetik) evreyi yaşamıştır. (MEB, Ankara Çağdaş Sanat Akımları, Ankara, 2011, s: 28)

Page 13: furkanbenlioglu.files.wordpress.com€¦  · Web viewFarklı kültürlerin sanatı ve sanatçıları arasındaki benzerlik ve farklılıkları açıklar. Türk kültürü başta

Pablo Picasso

16

“Otoportre”, 1907,

Pablo Picasso,

Tuv.üz.yağb., 50x46cm, Národni Galerie, Prague, Czech Republic,

17

Marie-ThereseWalter, 1932,

Pablo Picasso,

Tuv.üz.yağb., 103x 97cm,

Page 14: furkanbenlioglu.files.wordpress.com€¦  · Web viewFarklı kültürlerin sanatı ve sanatçıları arasındaki benzerlik ve farklılıkları açıklar. Türk kültürü başta

Osman Hamdi Bey

TÜRK RESSAMLARDAN ÖRNEKLER

18

Fesli çocuk portresi,

Osman Hamdi Bey,

50x39 cm, Tuz.üz.yağb., MSGÜRHM

19

Page 15: furkanbenlioglu.files.wordpress.com€¦  · Web viewFarklı kültürlerin sanatı ve sanatçıları arasındaki benzerlik ve farklılıkları açıklar. Türk kültürü başta

Pembe Başlıklı Kız, 1904,

Osman Hamdi Bey,

Tuv.üz.yağb., 50x40 cm, Pera Müzesi

Şeker Ahmet Paşa

20

Otoportre,

Şeker Ahmet Paşa,

Tuv.üz.yağb., 116x85 cm, MSGÜRHM

Hale Asaf

21

Page 16: furkanbenlioglu.files.wordpress.com€¦  · Web viewFarklı kültürlerin sanatı ve sanatçıları arasındaki benzerlik ve farklılıkları açıklar. Türk kültürü başta

Otoportre,

Hale Asaf,

Tuv. Üz. Yağb. 50x36 cm, Özel Koleksiyon

PORTRE ÇİZİMİ

‘İnsan başını görünmeyen iç yapısını bilmek, çizim yaparken kolaylık sağlayacaktır. Kafatası

kemikleri, yüzün ve başın bize görünen dış hattını belirleyen birçok ayrıntıya sahiptir. Yüzün

ayrıntılarının şekilleri ve yerleri, kafatası kemiklerinin yapısına bağlıdır. Burnun, dudağın, gözün,

kulağın yerleri kafatasında sabittir. Çizim yaparken ayrıntıları kafatasının yapısını dikkate alarak

çizmek gerekir. İnsan başı kafatası, iki bölümden oluşur; üst bölgede yer alan kafa kemikleri ve alt

bölümdeki alt çene kemiği. Alt çene kemiği, kafatası kemiklerinin içinde en hareketli olanıdır.

Gülerken, ağlarken, yemek yerken, vb. ağzın açık, hareket halindeki durumları alt çene kemiğinin

hareketiyle sağlanır. Başın yapısını doğru çizebilmek için tam karşıdan görünüşünde, daire çizilir ve

dairenin yanları basıklaştırılır. Kafatası yuvarlağı kaşların hizasında son bulur ve bu noktada gözler

yer alır. Kaşlar ise dairenin tam ortasında yer alır. Çene kemiğinin çizilen dairenin alt yayı üzerinde

olduğunu resimde de görebilirsiniz. İnsan başı oval, üst kısmı daha geniş alta doğru daralan yumurta

şekline benzer. Başın Karşıdan Görünüşü Başın genişliği yüksekliğinin üçte ikisi kadardır (saçın

yüksekliği hariç). Diğer bir deyişle baş; genişliği iki buçuk, yüksekliği üç buçuk birim boyutlarında bir

dikdörtgen içinde yer alır. Gözü birim olarak aldığımızda ise başın yüksekliği yedi, genişliği beş göz

büyüklüğü kadardır. Çizime başlarken yatay ve dikey eksen çizgileri çizilip başın genişlik ve

yüksekliği eksen çizgileri üzerine işaretlenir. Yukarıda verilen ölçüler ideal baş ölçüleridir. Bu ölçüleri

bilmek imgesel çizimler yaparken başın proporsiyonlarını hatırlamada yardımcı olabilir. Fakat her

insanda ölçüler karakteristik yapıya bağlı olarak farklılık gösterebilir. Bu yüzden canlı modelden çizim

yaparken, kağıdınıza çizeceğiniz yatay ve dikey aks (eksen) çizgileri üzerine (ölçü alma tekniğini

kullanarak başın en veya yüksekliğinden birini birim alarak diğerini tespit edip) işaretlemeniz daha

uygun olacaktır. Dikey ve yatay aks çizgileri başı eşit parçalara ayırır (Modele tam karşıdan

bakıldığında). Yatay aks çizgisi gözün tam ortasından, dikey aks çizgisi burnun tam ortasından geçer.

İnsan başı kafatasından itibaren yatay aks çizgileri ile 3 ½ parçaya böldüğümüzde, saç başlangıç

noktası ile çene bitimine kadarki kısım üç eşit bölümden oluşur. Birinci bölüm saç çizgisi ile kaş

hizası arasında, ikinci bölüm kaş hizası ile burun altı çizgisi arasında, üçüncü bölüm ise burun altı

çizgisi ile çene alt çizgisi arasındaki bölümden oluşur. Kafatası başlangıç noktası ile saç hizası

arasında kalan bölüm ise 1/3 bölümün yarısı kadardır. Kulak, kaş ile burun alt noktası arasındaki

mesafede yer alır. Burun genişliği iki göz arasındaki mesafeye eşittir. Ayrıca iki göz arası bir göz

genişliği kadardır. Burun genişliği bir göz genişliği kadardır diyebiliriz. Dürer ve Leonardo da Vinci

başın ve yüzün oranlarını incelemişlerdir. Leonardo da Vinci’nin profilden başın kanonları(Kanon:

Page 17: furkanbenlioglu.files.wordpress.com€¦  · Web viewFarklı kültürlerin sanatı ve sanatçıları arasındaki benzerlik ve farklılıkları açıklar. Türk kültürü başta

modül adı verilen bir ölçü biriminden yararlanılarak insan vücudunun oran ve boyutlarını saptayan bir

ölçme sistemidir.) kendi çizimi ile aşağıda verilmiştir. Profilden baş çiziminde kolaylık sağlaması

açısından aşağıdaki çizimde gösterildiği gibi iki oval şekilden faydalanabilirsiniz. Ovallerden biri

dikey diğeri ise yatay konumdadır. Profilden çizim yaparken önden görünüş çiziminde yüzün

ayrıntılarının yerlerini belirlerken kullandığımız yatay ve dikey aks çizgilerini kullanırız. Başın profil

görünüşünde alından çeneye doğru kavis oluşturduğunu görebilirsiniz. Profilden göz çizerken en çok

yapılan hata gözü karşıdan görünüşü gibi çizmektir. Gözün profilden görünüşü şekildeki gibi üçgen

formbiçimindedir.’(http://ismek.ibb.gov.tr/ismek-el-sanatlari-kurslari/webedition/file/

2013_hbo_program_modulleri/insan_basi_cizimi.pdf, 05.04.2016)

22

23

Page 18: furkanbenlioglu.files.wordpress.com€¦  · Web viewFarklı kültürlerin sanatı ve sanatçıları arasındaki benzerlik ve farklılıkları açıklar. Türk kültürü başta

Öğrencinin Hazırlığı;

Öğrenci öğretmenin bir hafta öncesinden verilen malzemelerini tam olarak getirmeli.

Söz Dağarcığı;

Portre:  Bir kimsenin yağlı boya, sulu boya, karakalem vb. bir yolla yapılmış resmi. (Türk Dil Kurumu)

Papartu: Sergilenmek üzere hazırlanan fotoğraf veya tablonun kenarlarında fon kâğıdı ile oluşturulan,

çerçeve ile konu arasındaki boşluk. (Türk Dil Kurumu)

Üç boyut:  Bir cismin en, boy ve yüksekliği. İkiboyut karşıtı. (Türk Dil Kurumu)

Eskiz: Taslak. (Türk Dil Kurumu)

Kaynakça

D. K. Ekici / Karabük Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 3 (1), 2013, 27-36(28,

03, 2016, 20:00)

http://img.eba.gov.tr/ekitap_ftp/sanat-tarihi/0/derskitabi/meb/sanat-

tarihi_0_derskitabi_meb_sanat_tarihi_MEHxH.pdf (04, 04, 2016, 22:23)

http://www.tarihnotlari.com/albrecht-durer/(02, 04, 2016, 20:00)

http://joiss.karabuk.edu.tr/Makaleler/2096412498_3.%20d.korkmaz.pdf(01, 04, 2016, 22:23)

http://arsivbelge.com/yaz.php?sc=3206(30,03 2016, 19:00)

http://ismek.ibb.gov.tr/ismek-el-sanatlari-kurslari/webedition/file/

2013_hbo_program_modulleri/insan_basi_cizimi.pdf. (04.04.2016)

(http://www.makaleler.com/barok-sanat%C4%B1-nedir)(05.04.2016)