CHUA NHÂT IV MUA CHAY - CLc 15,1-3.11-32

14-03-2010LONG THƯƠNG XOT CUA THIÊN CHUA …...Lm. PX Vũ Phan Long, ofm 02THIÊN CHUA LA CHA GIAU LONG THƯƠNG …… Lm. Carolô Hồ Băc Xái 12CHUA NHÂT IV MUA CHAY - C ………………. Lm. Augustine, SJ 24TRƠ VÊ .……………………………..………... Lm. Antôn Nguyên Cao Siêu, SJ 29THIÊN CHUA NHÂN TƯ THA THƯ …..….... Lm. Pham Thanh Liêm, SJ 33CHUA NHÂT THƯ IV MUA CHAY - C .……. Lm. Ignatiô Hồ Thông 37PHUC HÔI PHÂM CHÂT CAO ĐEP …....….. Lm. Ignatiô Trân Nga 47NGƯƠI CHA NHÂN TƯ ……...………..….Lm. Giuse Nguyên Hưng Lợi, CSsR 51CÂU CHUYÊN NGƯƠI CON HOANG ĐANG …. Lm. Giuse Nguyên Hưu An 54CHUNG TA PHAI ĂN MƯNG HOAN HY ... Lm. Giuse Pham Ngoc Ngôn, Csjb 59ĐƯƠNG CUA CON NGƯƠI VA ĐƯƠNG CUA ……. Lm. Nguyên Hưu Thy 64DU NGÔN NGƯƠI CON HOANG ĐANG ……… Lm. Giuse Đinh Lâp Liêm 68ƠN CHA ……………………..……………………...Lm. Giuse Ta Duy Tuyên 82TRƠ VÊ ……………………….…………………… Lm. Giuse Trân Viêt Hung 85HONG HÊT! HONG HÊT …..……………… Lm. Giuse Nguyên Văn Nghia 97THIÊN CHUA GIAU LONG XOT THƯƠNG .….. Lm. An Phong, OP 101BƯC TRANH HY HOA ………..………................Lm. Giuse Đô Vân Lưc, OP 104TÂM SƯ BÔ GIA ………………………….. Lm. Giuse Nguyên Cao Luât, OP 112HAY THAY ĐÔI ……………….…………… Lm. Giacôbê Pham Văn Phượng, OP117VUI VƠI TOAN THÊ HÔI THANH …….… Gm. Bartôlômêô Nguyên Sơn Lâm 120CHUA NHÂT III MUA CHAY – C …..……. Gp. Vinh Long …..…………. tư 130 – 153

1

LONG THƯƠNG XOT CUA THIÊN CHUALc 15,1-3.11-32

Lm PX Vũ Phan Long, ofm

I. NGƯ CANHĐoạn Tin Mừng chúng ta đọc hôm nay nằm trong phân đoạn độc đáo nhất của TM Lc (9,51–19,27): cuộc hành trình lên Giêrusalem. Trong cuộc hành trình này, có đám đông dân chúng đi theo Đức Giêsu.

Sau khi đã giáo huấn đám đông về những điều kiện để làm môn đệ Người (14,25-35), bây giờ Đức Giêsu dùng một số dụ ngôn mà ngỏ lời với các người Pharisêu và các kinh sư, vì họ đã lẩm bẩm trách móc Người khi Người tiếp đón những người thu thuế và tội lỗi, và cùng ăn uống với những người ấy.

Ba dụ ngôn của chương 15 (con chiên bị lạc mất [cc. 4-7], đồng bạc bị đánh mất [cc. 8-10], người con hư mất [cc. 11-32]) đã được gọi là “trái tim của Tin Mừng III” (Romaroson), vì được kết cấu rất nghệ thuật để nêu bật được đề tài duy nhất là tình yêu của Thiên Chúa và lòng thương xót đối với những kẻ tội lỗi qua lời Đức Giêsu kêu gọi hoán cải.

Hai dụ ngôn đầu nói về việc tìm được cái đã mất, dụ ngôn thứ ba cũng triển khai cùng một đề tài, nhưng như một tổng hợp với những hình ảnh được vận dụng rất tài tình. Trước đây dụ ngôn này vẫn được gọi là “Dụ ngôn đứa con hoang đàng”, nhưng gọi là “Dụ ngôn người cha nhân hậu” thì hợp lý hơn, bởi vì dung mạo trung tâm của truyện chính là người cha. Hoặc để tương ứng với hai đầu đề của hai dụ ngôn trước, thì có thể gọi là “Dụ ngôn người con hư mất”, nhưng nhớ rằng nhân vật chính là người cha, cũng như trong hai

2

dụ ngôn trước, nhân vật chính là người mục tử và người phụ nữ. II. BÔ CUCBản văn có thể chia thành hai phần:

1) Một dẫn nhập (15,1-3);2) Dụ ngôn “Người cha nhân hậu” (15,11-32):

a)Người con thứ (cc. 11-24; truyện kết thúc với điệp khúc c. 24),      b)Người con cả (cc. 25-32; truyện kết thúc với điệp khúc c. 32).                              

III. VAI ĐIÊM CHU GIAI- Tất cả những người thu thuế và những người tội lỗi (1): Đây là những người ở bên lề xã hội Do-thái, những kẻ vô đạo, sống vô luân. Họ đến nghe Đức Giêsu như đã từng đến nghe Gioan Tẩy Giả (3,12-13). Tác giả Luca đã nói quá khi dùng từ ngữ “tất cả”, nhưng mục đích là cho thấy chiều hướng căn bản của sứ điệp và cách xử sự của Đức Giêsu: Người đến để tìm và cứu những gì đã mất, nghĩa là tất cả.

- lẩm bẩm (2): Cũng như ở 5,30 và sau này ở 19,7, thì imperfect cho hiểu đây là thái độ thường xuyên của người Pharisêu và các kinh sư.

- ông này (2): Đại từ chỉ định houtos có nghĩa xấu: “tên này”.

- Một người kia có hai con trai (11): Có thể giả thiết đây là một ông chủ trang trại giàu có xứ Paléttina.

- phần tài sản con được hưởng (12): Theo tập tục xứ Paléttina, một người cha có thể định đoạt về của cải của ông

3

hoặc bằng một di chúc (Hl. diathêkê) được thi hành sau khi ông qua đời (Ds 36,7-9; 27,8-11) hoặc bằng một tặng-dữ ban cho các con trong khi ông còn sống (Hl. dôrêma; x. Hc 33,19-23). Trưởng nam được hưởng “hai phần sản nghiệp”, nghĩa là gấp đôi phần được ban cho mỗi người con khác (Đnl 21,17). Ở đây, vì chỉ có hai đứa con, người con cả được nhận hai phần ba và người con thứ nhận một phần ba. Khi đó, người con có quyền sở hữu, nhưng quyền thu hoa lợi vẫn thuộc về người cha cho đến khi ông qua đời. Nếu người con bán phần gia sản của mình, người mua chỉ được nhận lấy sau khi người cha chết. Khi làm như thế, người con sẽ không còn có quyền đòi hỏi gì về của cải, cả về vốn lẫn lãi.

- sống phóng đãng (13): Trạng từ asôtôs có nghĩa là “một cách không lành mạnh”. Chúng ta không biết là “không lành mạnh” cụ thể là thế nào; ở c. 30, người anh cả mô tả là “nuốt hết của cải với bọn điếm”, nhưng phải chăng anh đã phóng đại?

- chăn heo (15): Theo Lv 11,7 (x. Đnl 14,8), con heo, tuy có chân chẻ làm hai móng, nhưng không là loài nhai lại, nên bị coi là “ô uế” đối với người Do-thái. Chi tiết này cho thấy sự sa sút của chàng trai.

- nhưng chẳng ai cho (16): Thế thì anh ta lấy thức ăn ở đâu, tác giả không nói, bởi vì điều này không quan trọng.

- chạy ra (20): Chi tiết này diễn tả sáng kiến của người cha, tình yêu bền bỉ của ông đối với đứa con đã bỏ đi.

4

- và hôn lấy hôn để (20): Không phải chỉ là để chào đón, nhưng là bày tỏ sự tha thứ (x. 2 Sm 14,33).- Thưa cha … con (21): Người con lặp lại lời thú lỗi đã soạn trước (cc. 18-19), nhưng trước khi anh ta kịp nói ra lời thỉnh cầu, người cha đã can thiệp rồi.

- áo đẹp nhất (22): dịch sát là “chiếc áo thứ nhất”, tức là áo hạng nhất. Như thế, người cha không xử với người con như anh ta yêu cầu (“như người làm công”), nhưng như một người khách được tôn kính.

- xỏ nhẫn… xỏ dép (22): Nhẫn là dấu chỉ quyền bính (St 41,42; Et 3,10; 8,2); dép là dấu chỉ một con người tự do.

- đã mất mà nay lại tìm thấy (24): Đây là cụm từ móc nối liên kết dụ ngôn này với hai dụ ngôn trước.

- con hầu hạ cha (29): Người con cả dùng động từ douleuein, “phục vụ”, “hầu hạ”, hàm ý là anh ta không chỉ tự liệt mình vào hạng người làm công (misthios), nhưng là hạng nô lệ (doulos): “hầu hạ cha trung thành như một tên nô lệ”.

- chẳng khi nào trái lệnh (29): Anh ta ý thức về sự trung thành của anh, anh nhấn mạnh đến lòng trung thành này, tức nêu bật điều nghịch lý ở đây là nhân đức lại được ban thưởng tồi tệ hơn là tât xấu!

- một con dê con (29): Chi tiết này cho thấy người con cả không tin tưởng vào cha, anh tính toán, kể công.

- thằng con của cha đó (30): Người con cả diễn tả mức

5

khinh bỉ cao độ; anh ta không thể chấp nhận nói về người con thứ như là “em con”. Ở đây thêm một lần nữa, tính từ houtos được dùng với nghĩa xấu.

- lúc nào con cũng ở với cha (31): Người cha không trách móc, than thở, không nói rằng người con cả sai; ông cũng chẳng phê phán thái độ cao ngạo hoặc bình phẩm gì cả. Ông coi mọi chuyện đó là đúng như thế. Nhưng ông chỉ nhấn mạnh trên sự liên kết thâm sâu giữa cha con: “Lúc nào con cũng ở với cha” (= con chưa bao giờ chết; con chưa bao giờ mất).

- tất cả những gì của cha đều là của con (31): nghĩa là tất cả của cải (x. c. 12), những gì còn lại sau khi người con thứ đã lấy đi phần của anh ta; tất cả những thứ này sẽ thuộc về người con cả, sau khi cha chết.

- em con (32): Câu trả lời của người cha làm vọng lại công thức của người anh, và là một cách sửa chữa.  IV. Y NGHIA CUA BAN VĂN* Một dẫn nhập (1-3)Các câu mở đầu (cc. 1-3) đưa chúng ta trở lại với lời các kinh sư nhắc nhở: “Đừng có một ai đi với những kẻ gian ác, cho dù để tìm cách thuyết phục họ đi theo lề luật của Thiên Chúa”. Những người thu thuế và tội lỗi không được thuộc về cộng đoàn, vì Thiên Chúa đã ngoảnh mặt đi tránh họ; do đó, Israel cũng phải làm như thế. Như thế, cấm không được nhận lời mời đến ăn uống với những người thu thuế và tội lỗi. Vậy mà Đức Giêsu lại đón tiếp họ! Đã thế, Người lại còn ăn uống với họ, tức là làm một việc đáng trách hơn nữa, vì ăn uống với ai là kết giao, chia sẻ tình bạn, tình liên đới với

6

người ấy. Cách xử sự này khiến người Pharisêu và các kinh sư rất khó chịu. Họ không chống Đức Giêsu bởi vì Người thương xót kẻ tội lỗi, nhưng bởi vì Người ăn uống với kẻ tội lỗi.

Tuy nhiên, Đức Giêsu đã đến để cứu tất cả mọi người; những người thu thuế và tội lỗi phải đến với Người bởi vì họ không gặp được ở nơi nào khác lời đưa lại niềm hy vọng và sự tiếp đón ân cần nhưng-không.

Dẫn nhập này đưa lại cho [các] dụ ngôn một đặc tính là biện hộ, là bào chữa cho cách xử sự của Đức Giêsu đối với người tội lỗi. Người giải thích không phải là cho những kẻ tội lỗi, nhưng cho những người “công chính” đã vấp phạm vì Người. Qua cách xử sự này, Đức Giêsu cho thấy là sự hoán cải không là điều kiện tiên quyết người ta phải có để được Thiên Chúa đón tiếp; trái lại Thiên Chúa đã thực hiện “sự hoán cải” trước, để người ta có thể lại đi vào quan hệ an bình với Ngài. * Dụ ngôn “Người cha nhân hậu” (11-32)Cả hai người con được nói tới chỉ là để cho người cha có cơ hội diễn tả các tâm tình của ông ra.

a) Người con thứ:Sau khi đã nhận đủ phần gia tài, người con thứ đi đến một xứ xa xôi, hẳn là một miền đất dân ngoại. Tại đó, anh đã xài hết tiền của. Rơi vào tình trạng khốn đốn, anh phải chăn heo: đây là sự sa cơ thất thế cùng cực! Anh ta suy nghĩ. Nhưng không phải là hối hận về lối sống, không phải là tiếc nuối vì đã làm cho cha đau buồn. Anh ta chỉ tự trách là ngu ngốc chịu đói chịu khát ở đây trong khi các tôi tớ ở nhà có ăn dư thừa. Thế là để có thể trở về và được

7

nhạn vào nhà như người làm công, anh chuẩn bị một bài “diễn từ cảm đông” để mong cha nguôi giạn: các lời lẽ hối tiếc không đi đôi với các tâm tình của anh.

Quả thật hình ảnh này không tôn vinh kẻ tội lỗi chút nào. Đây đúng là chân dung mà người Pharisêu chờ đợi. b) Người con cả: Lúc người con thứ trở về, người con cả đang làm việc ngoài đồng. Khi trở về, anh nhận ra trong nhà có chuyện lạ. Sau khi hỏi một người đầy tớ, anh ta hiểu chuyện; anh không thể chấp nhận được, anh nổi giận. Ta thông cảm với anh. Vì anh không chịu vào nhà, người cha đã ra gặp. Thế là anh cho tuôn ra hết những gì vẫn chất chứa tận đáy lòng: anh nói với giọng chua cay, nhưng kể ra đúng các sự việc. Theo anh, đúng là người cha đã xử sự bất công! Những người Pharisêu và các kinh sư cũng nghĩ rằng họ có lý khi tỏ ra khó chịu với Đức Giêsu.

Trước tiên người con cả nói về chính mình: “Bao nhiêu năm trời con hầu hạ cha, và chẳng khi nào trái lệnh”. Chắc chắn đấy cũng là lý tưởng của người Pharisêu và các kinh sư: “phục vụ” Thiên Chúa bền bỉ, và rất chú ý để không bao giờ vi phạm một điều răn nào.

Sau đó, người con cả nói về em với giọng hết sức khinh bỉ. Anh không gọi là “em con”, nhưng nói là “thằng con của cha đó”. Điều này cũng giống như người Pharisêu trong dụ ngôn Lc 18,10-14 nói đến “tên thu thuế kia” với giọng miệt thị.

Như thế, Đức Giêsu đã ngỏ lời với những người vẫn nghĩ

8

rằng mình là những tôi tớ tốt lành, luôn quan tâm để không bao giờ thiếu sót một điều răn nhỏ. Khi đó, họ nghĩ họ có nhiều quyền; họ tỏ ra khó chịu, không phải đối với người tội lỗi, nhưng đối với chính Thiên Chúa vì Ngài đã đối xử với kẻ tội lỗi như vậy: Nếu như thế, sống đạo đức còn ích lợi gì? Nếu như thế, sống  trung thành và vâng phục Thiên Chúa còn có ý nghĩa gì nữa?  c) Người cha:Người cha tôn trọng tự do của các con, ông đã chia gia tài cho các con và để chúng tự do định liệu. Ông không ép người con thứ ở lại nhà. Ông cũng không tìm cách kéo nó trở về. Ông chỉ trông mong người con từng ngày, nên ngay khi anh còn ở đàng xa, ông đã trông thấy. Ông vội vã chạy ra đón con, ông cuống quýt thúc đầy tớ chuẩn bị lễ mừng. Ông chẳng màng đến bài diễn từ bần tiện của anh ta. Ở nhà có con bê béo, ông quyết định cho giết ngay để ăn mừng. Rõ ràng trong lòng ông, niềm vui đang bùng nổ. Ông chưa bao giờ thôi thương yêu con. Nó đi xa, nó đã mất; nay nó lại được tìm thấy. Quá khứ không còn gì đáng kể, Điều quan trọng là nó đã trở về!

Đã không muốn nghe lời hối lỗi của con thứ, nay người cha lại để cho người con cả tha hồ nói lên những tâm tình chua chát. Sau đó, ông đã trả lời với giọng dịu dàng âu yếm. Qua lời ông nói, người con cả chẳng còn lý do gì mà nói rằng cha xử bất công với mình nữa. Nhưng ông tế nhị điều chỉnh: “vì em con đây…”. Nếu cha đã sung sướng đến thế khi gặp lại con, lẽ nào người anh lại không  vui sướng khi gặp lại em?

9

Chúng ta không bao giờ biết được phản ứng sau đó của người con cả (nghe theo đề nghị của cha? Đi vào nhà và chào em? Đi vào ăn tiệc chung vui?). Chúng ta cũng không biết người con thứ được sống theo chế độ nào, anh ta sẽ đáp lại thế nào. Dù sao, toàn chương 15 giống như một bài ca chan hòa niềm vui được tấu lên để mừng niềm hạnh phúc của người đã tìm lại được điều mà họ đã mất.

 + Kết luận Bản văn giới thiệu người cha như một biểu tượng về chính Thiên Chúa. Tình thương vô điều kiện và lòng thương xót của Ngài được tỏ ra không những đối với người tội lỗi hoán cải mà cả đối với kẻ chỉ trích vì không hiểu biết và thiếu thông cảm. Thiên Chúa mời gọi mọi người hoan hỷ khi người tội lỗi trở lại. Bởi vì lời mời gọi này được Đức Giêsu truyền đạt, và chính Người đã đón tiếp những người tội lỗi, ta hiểu là Người mời gọi mọi người hoan hỷ với Người. Nếu dụ ngôn nói với chúng ta về niềm vui của Thiên Chúa, thì lại chính là Đức Giêsu phác ra trong dụ ngôn đó cách thức hành động của chính Người. Có một sự đồng hóa ngầm giữa hành vi của Thiên Chúa và của Đức Giêsu. Trong khi thi hành sứ vụ, Đức Giêsu chính là Đấng đã diễn tả niềm vui và lòng thương xót của Thiên Chúa ra cho loài người. V. GƠI Y SUY NIÊM1. Thiên Chúa thương tất cả mọi người và muốn cho mọi người đều được cứu độ. Nhưng “tất cả” không có nghĩa là một khối người tương đối đông, mà là “từng người”. “Tất cả” là “từng người” trong thế giới, không bỏ sót một ai. Thiên Chúa chiếu cố đến từng con người y như chỉ có một mình người ấy trên đời.

10

2. Chúng ta có thể thấy mình như người con thứ: không phải là tên ăn cắp, chỉ lấy đúng phần mình; chúng ta cũng còn biết nói “thưa cha!”, nhưng không hề vui thích được ở với cha, mà chỉ muốn ra đi “ăn chơi” cho thỏa thích. Và mỗi khi gặp khó khăn, thì chỉ dâng lên Thiên Chúa một lời cầu nguyện đầy vụ lợi, tính toán. Người con thứ không biết nghĩ rằng xin làm một “người làm công”, thì sỉ nhục cha quá nặng nề, bởi vì cha vẫn chỉ mong đón mình về để làm “con”. Nay được cha đón vào nhà rồi, anh có biết đáp lại tình cha không? Phần này, chính chúng ta sẽ phải viết tiếp bằng đời sống thực tế của mình.

3. Chúng ta cũng có thể thấy mình như người con cả, không bao giờ trái lệnh cha, nhưng cũng chẳng thích ở với cha; trái lại chỉ tính toán, mong có ngay “thoát ly” để đi vui chơi với bạn bè. Đã thế, chúng ta lại tỏ ra khinh bỉ, miệt thị những kẻ bị coi là “tội lỗi”. Nay đã được cha ra gặp để tâm sự rồi, anh có vào nhà để chung vui không? Phần này, chính chúng ta cũng sẽ phải viết tiếp bằng đời sống thực tế của mình.

4. Vì không hiểu tình yêu của cha, cả hai người con, đặc biệt anh cả, không hiểu tiếng gọi kèm theo sự hiểu biết đó: anh chỉ thực sự là con của cha, khi yêu thương anh em mình. Ta không thể phục vụ Thiên Chúa như Ngài muốn nếu không yêu mến Ngài và thông chia tình yêu của Ngài cho anh chị em mình, cho dù họ thế nào. Làm sao có thể tự nhận là môn đệ của Đức Giêsu, khi khinh bỉ quay mặt tránh người anh em đang ở trong tình trạng bần khốn nhất, do tội lỗi gây nên?

Lm PX Vũ Phan Long, ofm

11

THIÊN CHUA LA CHA GIAU LONG THƯƠNGLm. Carolô Hồ Băc Xái

I. DÂN VAO THANH LÊAnh chị em thân mến Bài Tin Mừng hôm nay kể chuyện đứa con hoang đàng hối hận trở về và được Cha mở rộng vòng tay tha thứ. Chúng ta là những đứa con hoang đàng và Thiên Chúa là Cha giàu lòng thương xót luôn chờ đón chúng ta trở về để tha thứ và phục hồi tư cách làm con. Thánh lễ hôm nay là một dịp tốt để chúng ta trở về.

II. GƠI Y SAM HÔI Chúng ta hãy mượn lời đứa con hoang đàng để bày tỏ

với Chúa tâm tình sám hối chân thành: Thưa Cha, con thật đắc tội vì đã rời bỏ nhà Cha để

chạy theo những cám dỗ của thế gian. Thưa Cha, con thật đắc tội vì đã không yêu thương

anh chị em của con. Thưa Cha, con thật đắc tội vì đã nuông chìu xác thịt

mà làm mất lòng Cha.

III. LƠI CHUA1. Bai đoc I Gs 5,9-12Giai đoạn thứ ba của lịch sử cứu độ: Thiên Chúa cho dân Do Thái được vào chiếm hữu đất hứa.Việc đầu tiên khi vừa vào Đất Hứa là cử hành Lễ Vượt Qua. Lễ này được ấn định sẽ cử hành hàng năm từ đó về sau vào ngày 14 tháng Nisan, nhằm giúp dân Do Thái luôn nhớ đến lòng thương xót của Thiên Chúa đối với họ.

12

Sau khi dân đã vào Đất hứa rồi thì manna không còn rơi xuống nữa, vì từ nay họ sẽ sống bằng hoa màu của đất đai mà Thiên Chúa ban cho họ.

2. Đáp ca Tv 33Ca tụng lòng thương xót của Thiên Chúa.

3. Bai đoc II 2 Cr 5,17-21Chúa Giêsu Kitô đã hòa giải loài người tội lỗi lại với Thiên Chúa giàu lòng thương xót. Giáo Hội có sứ mạng làm cho những ơn ích của sự hòa giải ấy được đến với mọi người.

4. Tin Mưng Lc 15,1-3.11-32Dụ ngôn người cha nhân từ: Hình ảnh người Cha trong bài Tin Mừng minh họa rất sống động tấm lòng nhân từ bao la đến độ không thể ngờ của Thiên Chúa.11-12 - "Xin cha ban cho con phần gia tài thuộc về con": Thông thường cha chỉ chia gia tài cho các con khi gần chết. Tuy thực tế có những trường hợp cha chia gia tài cho con ngay lúc ông còn mạnh khoẻ (x Tb 8,21), nhưng đó là tự ý người cha chứ không do đòi hỏi của con. Hơn nữa sách Huấn ca, 1 quyển sưu tập những lời dạy khôn ngoan, đã khuyên đừng bao giờ làm như thế bởi vì "nắm tiền là nắm quyền", khi đã chia gia tài cho con rồi thì không còn điều khiển chúng nỗi nữa, trái lại có thể còn bị chúng ngược đãi (Hc 33,20-24). Người cha trong dụ ngôn này đã không khôn ngoan tính kỹ như vậy, vì ông quá thương con.

Người cha này là hình ảnh của Thiên Chúa. Nhiều người trách Thiên Chúa sao quá hiền lành không trừng phạt "nhãn

13

tiền" những người tội lỗi. Nhưng Thiên Chúa đã yêu thương loài người nên khi dựng nên loài người thì đã ban cho họ Tự Do. Mà tự do nghĩa là có thể vâng lời hoặc không vâng lời Thiên Chúa. Vậy không nên trách Thiên Chúa mà chỉ nên cám ơn Thiên Chúa đã quá yêu thương loài người. Có trách là trách loài người đã xử dụng sai quyền tự do của mình.13-20a Sau khi lãnh gia tài, đứa con thứ liền ra đi sống bê tha phung phí hết của cải và rơi vào tình trạng khốn khổ.

"Chăn heo": người Do Thái coi heo là đồ ghê tởm. Thịt heo họ còn không ăn. Thế mà đứa con này phải đi chăn heo. Tệ hơn nữa là muốn ăn thức ăn của heo mà còn không được. Nghĩa là tình trạng xuống dốc đến tột cùng. Trong lúc xuống dốc tột cùng như thế, nó muốn quay trở về với cha. Đây cũng là tâm lý của kẻ tội lỗi: khi sung sướng thì quên Chúa, quên đạo lý. Lúc khổ sở mới biết hối hận.

Trước lúc quay về, nó soạn sẵn 1 bài tự thú. Ta hãy chú ý là bài tự thú này khá dài (2 câu 18-19)

20b Câu này chứa nhiều chi tiết chứng tỏ tình thương vô bờ bến của người cha nhân lành: "Khi cậu còn ở đàng xa, Cha cậu trông thấy": Một người cha bình thường khi con bỏ nhà ra đi thì tức giận và có thể còn từ con luôn. Nhưng người cha này không như vậy. Chi tiết ông trông thấy con từ xa có nghĩa là sau khi nó ra đi ông rất thương tiếc nó, thường xuyên đứng trước ngõ trông chờ nó, nhờ đó mới thấy bóng dáng nó từ đàng xa. Ý nghĩa: khi con người đi đàng tội lỗi, TC không từ bỏ con người nhưng luôn trông chờ con người hối hận quay về.

14

"Liền động lòng thương": Đối với những người cha bình thường, cho dù độ lương bao nhiêu đi nữa với đứa con ngỗ nghịch bỏ nhà ra đi, khi thấy nó về thì phản ứng đầu tiên là chửi mắng, hoặc ít ra là lạnh nhạt. Người cha này không thế, phản ứng đầu tiên của ông là "liền động lòng thương"."Chạy lại": Ta nên hiểu chi tiết này theo tâm lý người phương đông. Những người phương đông (trong đó có Do Thái) giỏi kềm chế cảm xúc của mình, nhất là những người đàn ông. Đàn ông càng lớn tuổi càng phải đi đứng chửng chạc. Nhưng người cha phương đông trong dụ ngôn này chẳng những không kềm chế tình cảm mà còn "chạy"! Vì tình cảm thương con quá lớn, ông không kềm chế nỗi nữa rồi."Ôm vào lòng hôn con tha thiết": cử chỉ này không chỉ là biểu lộ một tình thương mãnh liệt mà còn có ý nghĩa tha thứ. Ôm hôn là biểu lôï sự tha thứ (xem chuyện Đavít ôm hôn tha thứ cho Absalom ở 2Sm 14,33). Đáng chú ý là khi đó đứa con chưa mở lời xin lỗi.21-24 - Khi đó đứa con bắt đầu đọc bài tự thú mà nó đã học thuộc lòng. Nên lưu ý là nó đọc chưa xong thì người cha đã không nghe nữa. Ông không cần lời lẽ của nó, nguyên việc nó quay về với ông đã đủ. Ông còn bận tổ chức tiệc mừng."Mau mau đi": tha thứ nhanh chóng, nôn nóng mở tiệc mừng."Đem áo dài tốt nhất mặc cho cậu": Áo chỉ thân phận của người mặc áo. Đứa con này đã đánh mất chiếc áo làm con để thay vào chiếc áo chăn heo. Nay nó được cho mặc "áo dài tốt nhất" tức là nó được trả lại quyền làm con. Chú ý là nó đã tự thú "Con không đáng cha nhận làm con cha nữa. Xin cha cứ coi con như đứa làm thuê"."Đeo nhẫn vào tay": nhẫn là món chỉ có những người quý phái mới mang.

15

"Xỏ giầy vào chân cậu": theo tục lệ Do Thái, đầy tớ không mang giầy (mà chỉ xách giầy cho chủ)."Bắt con bò tơ chúng ta đã nuôi cho béo": không phải bất cứ con bò béo nào, mà con bò "chúng ta đã nuôi cho béo". Nghĩa là người cha đã dự trù sẵn bữa tiệc mừng này nên đã chỉ định một con bò phải nuôi cho béo. Một chi tiết nữa cho ta thấy người cha lúc nào cũng trông con quay về.c.29 Phần thứ hai của dụ ngôn nói về người anh"Bao nhiêu năm trời tôi phục vụ ông": biệt phái và thông giáo cũng nghĩ rằng họ "phục vụ" Thiên Chúa hết lòng bằng cách tuân giữ mọi lề luật không sai phạm chút nào.c.30 "Thằng con của ông đó": người con trưởng không coi người con thứ là em mình.c.32 "Em con đây": người cha sửa lại lời lẽ sai lầm của người con trưởng.Thật là 1 dụ ngôn cảm động. Những nét mô tả tình cảm của người cha trong dụ ngôn này khó mà có được nơi một người cha bình thường trong thế gian này mà chỉ có thể áp dụng vào Thiên Chúa nhân lành vô cùng.

IV. GƠI Y GIANG* 1. Thiên Chúa giau lòng thương xótGandhi kể rằng khi ông 15 tuổi, ông đã ăn cắp của anh mình một đồng tiền vàng. Tuy nhiên sau đó ông rất áy náy nên quyết định thú tội với cha mình. Ông viết lên một tờ giấy những gì mình đã làm, sau đó xin cha tha thứ, và cuối cùng hứa sẽ không tái phạm nữa. Khi ấy cha ông đang bệnh phải nằm trên giường. Gandhi đến đưa tờ giấy cho cha và hồi hộp chờ cha xét xử. Người cha ngồi dậy, cầm tờ giấy, trong khi ông đọc thì hai dòng lệ từ đôi mắt ông chảy xuống. Gandhi cũng không cần được nước mắt mình. Cuối cùng khi đã đọc xong, người cha không hề nổi giận và cũng chẳng

16

trách móc Gandhi lời nào. Ông ôm chầm lấy con và sung sướng vì con mình đã biết hối hận.

Cảm nghiệm được yêu thương ngay khi mình còn tội lỗi là một cảm nghiệm vô cùng sâu sắc đối với Gandhi. Sau này ông nói: "Chỉ có người nào đã trải qua cảm nghiệm về loại tình yêu như thế mới có thể hiểu được nó thôi".

Đó cũng là cảm nghiệm của đứa con hoang đàng trong bài Tin Mừng hôm nay. Qua dụ ngôn này, Chúa Giêsu muốn giúp chúng ta hiểu được lòng thương xót bao là của Thiên Chúa là Cha chúng ta. Ngài muốn nói với chúng ta rằng: Nếu chúng ta phạm tội thì Thiên Chúa vẫn yêu thương chúng ta. Ngài không những không bớt thương mà còn thương nhiều hơn nữa. Không phải đợi chúng ta trở nên hoàn hảo thì Thiên Chúa mới thương, mà Ngài yêu thương chúng ta chính vì chúng ta tội lỗi, yêu thương ngay khi chúng ta còn trong tội lỗi.

Tất cả chúng ta, dù nhiều hay ít, đều là những người tội lỗi. Nhưng chính trong tội lỗi và qua tội lỗi mà chúng ta cảm nhận được lòng nhân từ thương xót của Thiên Chúa. Thật vậy, nếu chúng ta không bao giờ phạm tội thì chúng ta cũng không bao giờ cảm nhận được niềm vui được tha thứ. Nói thế không có nghĩa là chúng ta cứ tha hồ phạm tội. Nói như thế là để chúng ta càng hiểu được tấm lòng của Thiên Chúa. (FM)

* 2. Nhưng con timDụ ngôn này là một câu chuyện về những con tim:

17

- Con tim ích kỷ và con tim quảng đại.- Con tim hẹp hòi và con tim rộng mở.- Con tim lạnh lùng và con tim nồng ấm.- Con tim tan vỡ và con tim vui mừng.- Con tim sám hối và con tim không sám hối.- Con tim biết tha thứ và con tim không thứ tha.- Con tim oán giận và con tim biết ơn. (Theo FM)

* 3. Người con gái hoang đangDụ ngôn người con trai hoang đàng đã khiến Anon liên tưởng tới hoàn cảnh của những người con gái hoang đàng. Anon có những dòng mà đại ý như sau:Biết bao thi sĩ đã viết nên những bài thơ đẹp nói về tình thương tha thứ của người cha và hạnh phúc của người con trai hoang đàng khi nó trở về. Nhưng đối với những người con gái hoang đàng thì sao?

Người con gái hoang đàng cũng có thể quay về ngôi nhà mình đã bỏ đi. Nhưng không có gì còn giống như trước: Áng mây mờ vẫn còn nấn ná trên nét mặt những người thân; lại còn những lời chế diễu dèm pha của bà con lối xóm. Có lẽ vì thế mà khi người con gái hoang đàng còn đang bơ vơ trên những nẻo đường lưu lạc, chỉ cần nghĩ đến những môi miệng cong cớn đó là không còn chút can đảm nào để trở về.

Vậy, hãy mở rộng cửa để đón người con trai hoang đàng trở về; hãy giết bò, hãy mở tiệc ăn mừng. Nhưng xin đừng đóng sập cánh cửa trước mặt người con con gái hoang đàng trở về, bởi vì, hãy nhớ đừng quên, nàng cũng có một linh hồn.

18

* 4. Trưng phat va tha thứNgười con hoang đàng biết mình xứng đáng bị trừng phạt và sẵn sàng chờ đợi bị trừng phạt. Thế nhưng người cha không trừng phạt, mà tha thứ. Trừng phạt giống như dội một thùng nước lên que củi sắp tàn. Kết quả là ngọn lửa tắt ngúm.Tha thứ giống như thổi hơi vào tàn lửa sắp tắt, giúp cho ngọn lửa lại bùng lên. (FM)

* 5. Trong đôi mắt chaMột cô bé đang ngồi trên gối mẹ, chợt lên tiếng hỏi mẹ:

- Mẹ ơi, con có thể nhìn thấy lòng mẹ không?Bà mẹ đáp:

- Mẹ không biết, nhưng con có thể nhìn vào mắt mẹ xem có thấy gì trong đó?

Cô bé nhướng mắt nhìn chăm chú vào đôi mắt người mẹ, rồi sung sướng kêu lên:

- Mẹ ơi! Con nhìn thấy lòng mẹ rồi, ở đó có một cô bé tí xíu là chính con đó mẹ ạ?

Trong đôi mắt của cha mẹ, con cái là tất cả. Trong đôi mắt Thiên Chúa chỉ có con người, nhất là những con người tội lỗi đáng thương. Vua Đavít đã cầu nguyện cùng Chúa: "Xin giữ gìn con như thể con ngươi, dưới bóng Ngài, xin thương che chở" (Tv 17,8).

Vâng, tấm lòng yêu thương khôn tả của Thiên Chúa đã được Chúa Giêsu bày tỏ trong dụ ngôn "Người cha nhân hậu". Một người cha rất đỗi hiền từ, luôn tôn trọng tự do của con cái, sẵn sàng trao phần gia tài cho người con thứ. Sau khi anh ta đã "sống phóng đãng, phung phí hết tài sản" trở về, người cha ấy cũng không trách mắng, nghiêm phạt, từ

19

con. Trái lại, khi thấy bóng dáng cậu từ xa, ông đã vội vã chạy đến ôm chầm lấy cậu hôn hít vui mừng đến chảy nước mắt.

Lòng nhân hậu, yêu thương, tha thứ đã khiến ông quên hết lỗi lầm của đứa con hoang đàng, mà chỉ còn thấy trước mặt ông, trong vòng tay âu yếm, là đứa con ông hằng mòn mỏi đợi trông. Đứa con mà ông tưởng đã mất vĩnh viễn nay lại tìm thấy được. Ông vui sướng mở tiệc liên hoan, đàn ca múa hát, ăn mừng người con trở về. Một cuộc đón tiếp quá sức nồng hậu, ngoài sức tưởng tượng của đứa con.

Người anh đi làm về, chẳng những đã không vui mừng mà con nổi giận, trách móc cha già, khiến ông lại phải nhẫn nhục ra tận cổng phân trần, năn nỉ, mời cậu vào nhà chung vui với ông và gặp lại đứa em "đã chết nay sống lại, đã mất nay lại tìm thấy". Ông khẳng định với cậu rằng: "Tất cả những gì của cha đều là của con" (Lc 13,31).

Đó là câu chuyện có thật về một Thiên Chúa yêu thương, quảng đại, và hay tha thứ. Một Thiên Chúa không thích dùng hình phạt nhưng luôn tỏ lòng khoan dung. Một Thiên Chúa giàu lòng thương xót. "Muôn ngàn đời Chúa vẫn trọn tình thương" (Tv 135).

Chỉ tiếc một điều là người anh cả đã không chịu vào nhà. Anh không chịu vào vì anh không thể tha thứ cho người em lầm lỡ. Anh không chịu vào vì anh sợ quyền lợi của anh bị xâm phạm. Anh không chịu vào vì anh không hiểu được tấm lòng quá nhân hậu bao dung của người cha.

20

Hoá ra, bấy lâu nay anh sống trong nhà cha mà như ở bên ngoài: Anh không trái lệnh cha chỉ để tròn bổn phận chứ không phải vì yêu mến cha. Anh không hề gọi người em mình là "em tôi" mà là "đứa con của cha kia". Anh không cảm thông với người em lầm lỡ, cũng không chia sẻ nỗi khổ của người cha mất con.

Anh chỉ nghĩ về mình, quyền lợi của mình, hạnh phúc của mình. Anh là người đại tiện cho nhóm Pharisêu và các kinh sư, luôn tự hào về đời sống đạo đức của mình, và muốn cho những kẻ tội lỗi phải chết hơn là được cứu chữa.

Vậy cả hai người con đều phải quay trở về với cha, cả hai đều phải bước vào nhà cha, cả hai đều phải rũ bỏ nếp sống cũ, nếp nghĩ xưa để về ẩn mình trong trái tim cha: Nhân hậu, bao dung, tha thứ và tròn đầy yêu thương.

Trở về với cha là giang tay ôm lấy người em lầm lỡ.Trở về với cha cũng là về với anh em, con cùng một cha.Trở về với cha để thấy mình là tất cả, trong đôi mắt cha.

Lạy Chúa. tình Chúa lớn hơn tội lỗi chúng con bội phần. Xin cho chúng con mỗi lần được Chúa thứ tha cũng biết rộng lượng tha thứ cho nhau, để mỗi ngày chúng con càng nên xứng đáng với Chúa. Amen. (TP)

* 6. Mảnh suy tư- "Lúc đứa con hoang đàng quỳ gối xuống và khóc là lúc nó biến những khoảng thời gian phung phí cuộc đời với bọn đĩ

21

điếm, với việc chăn heo, với việc ăn cháo heo cho đỡ đói thành những khoảng thời gian đẹp nhất và thánh thiện nhất trong đời nó. Dễ có mấy ai ý thức được như vậy. Tôi dám nói rằng cần phải vào tù mới hiểu được điều đó. Và nếu thế thì có vào tù cũng đáng lắm chứ" (Oscar Wilde)

- Chẳng có gì khó khi trở về nhà như một vị anh hùng với những chiến công hiển hách. Nhưng trở về nhà với vóc dáng tả tơi, hai bàn tay trắng và một con tim tan nát vì mặc cảm tội lỗi là một điều khó vô cùng.

- Đứa con hoang đàng biết mình đáng bị trừng phạt. Do đó nếu người cha trừng phạt thì nó cũng sẵn sàng chịu đựng. Lòng nó nhẹ đi. Nhưng nó không vui. Chính sự tha thứ của người cha mới đem lại cho nó niềm vui thực sự.

- Các vị thánh làm chứng về ân sủng và lòng trung thành của Thiên Chúa. Còn những người tội lỗi thì làm chứng về tình thương và lòng thương xót của Ngài.

V. LƠI NGUYÊN CHO MOI NGƯƠI Chủ tế: Anh chị em thân mến, Thiên Chúa là một người Cha giàu lòng thương xót. Người không muốn kẻ gian ác phải chết, nhưng muốn nó sám hối ăn năn để được sống. Tin tưởng vào tình thương tha thứ của Chúa, chúng ta cùng dâng lời cầu xin:

1. Hội thánh là một người mẹ hiền luôn thương yêu con cái của mình / Chúng ta hiệp lời cầu xin cho các vị mục tử / luôn thể hiện tình thương trong cung cách xử sự thường ngày.2. Hiện nay / tình trạng thanh thiếu niên bỏ nhà ra đi bụi đời rất đáng báo động / Chúng ta hiệp lời cầu xin cho

22

các bậc cha mẹ / luôn sống hòa thuận yêu thương nhau / và nhất là quan tâm giáo dục con cái của mình.3. Phải từ bỏ nếp sống tội lỗi mà quay về với Chúa / là điều mà người Kitô hữu cần thực hiện trong mùa Chay thánh này / Chúng ta hiệp lời cầu xin cho mọi tín hữu biết đoạn tuyệt với tội lỗi / để xứng đáng đón mừng đại lễ Phục sinh.4. Ganh tỵ và ghen ghét gây ra biết bao đau khổ cho con người / Chúng ta hiệp lời cầu xin cho cộng đoàn giáo xứ chúng ta / biết cố gắng sống bác ái yêu thương như Chúa dạy / nhờ đó dẹp bỏ được những tật xấu đáng ghét này.

Chủ tế: Lạy Chúa Giêsu, Chúa đã nói: Người ta cứ dấu này mà nhận biết anh em là môn đệ của Thầy, là anh em yêu thương nhau. Xin Chúa ban ơn giúp sức để chúng con có thể sống trọn vẹn lời Chúa đã dạy. Chúa hằng sống và hiển trị muôn đời.

Lm. Carolô Hồ Băc Xái

23

CHUA NHÂT IV MUA CHAY - CLm. Augustine, SJ

Cướp Ngân Hang Ngày 25 tháng 2 năm 1954 xảy ra một vụ cướp ngân hàng tại thủ đô Paris của nước Pháp. Một chàng trai tên Phan Ðăng Lê (Jacques Flesh) dùng súng trước hết bắn trọng thương một nhân viên ngân hàng, sau đó bắn chết một nhân viên cảnh sát, đồng thời làm một số người qua đường bị thương. May mà nhân viên công lực đã sớm tóm cổ được hắn.

Tại phiên toà, phạm nhân không hề hối hận về tội đã phạm mà còn ngạo nghễ muốn khiêu khích mọi người có mặt. Ban đầu đã có người nghi hắn mắc bệnh tâm thần. Nhưng trắc nghiệm tâm lý cho thấy tên Phan Ðăng Lê này chỉ là một đứa con được cưng chiều quá hoá ra mất dạy, chỉ biết ăn chơi đàng điếm. Hắn trơ trẽn và bình thản chấp nhận án tử một cách vô liêm sỉ. Khi bị lên án tử hình, hắn lớn tiếng nói với mình rằng: "Cho mày đáng đời! Mày phải bước lên máy chém thì hãy tỏ ra là một con người can đảm!"

Quả thật Phan Ðăng Lê là con một ông chủ ngân hàng giầu sụ nước Bỉ. Cho tới tuổi 24, cậu muốn gì được nấy, không hề thiếu thốn sự gì. Cậu đã phung phí tuổi xuân xanh trong ăn chơi, lười biếng và ương ngạnh. Học trường nào cũng chỉ được vài ngày hoặc một tuần là bị đuổi. Cậu con nhà giàu này quả thật đã trở nên kẻ vô dụng và cuối cùng trở nên kẻ sát nhân.

Ðầu năm 1954 chàng nổi hứng đòi bố mẹ cho tiền để mua một chiếc thuyền buồm hiệu Phi-li-mốt-ka dài 10m, trị giá tới

24

2 triệu quan Pháp. Chính vì bị bố mẹ từ chối mà chàng đã vác súng đi cướp ngân hàng và bị sa lưới pháp luật.

Găp Ðược Lòng Thương Xót Của Thiên Chúa Nhưng chuyện chàng thanh niên con nhà giàu Phan Ðăng Lê được đề cập trong tờ chia sẻ tuần này không phải vì trở nên kẻ sát nhân cho bằng nhờ ơn Chúa đã trở nên hối nhân. Số là trong ba năm ngồi tù đợi ngày lên máy chém, anh đã say mê đọc Kinh Thánh và đã gặp được lòng thương xót của Thiên Chúa.

Trong mỗi lá thư Phan Ðăng Lê viết về cho người vợ trẻ, người ta đều đọc được bề sâu của một tâm hồn đã được đổi mới nhờ gặp gỡ Thiên Chúa. Chàng ý thức rất rõ về tình trạng tội lỗi của mình trước mặt Thiên Chúa và xã hội nên rất sung sướng đón nhận cuộc đổi mới đang diễn ra nơi con người chàng. Do đó ba năm chờ chết nơi nhà tù chính là ba năm tràn đầy niềm vui và ơn bình an đối với chàng.

Trong một lá thư viết cho người vợ trẻ, chàng tâm sự: "Em à, trước kia anh chỉ là một cái xác động đậy mà thôi, nay anh thâm tín rằng đây là lần đầu tiên trong đời, anh thực sự sống."

Anh Sáng Trên Ðoan Ðâu Ðai Các thư mà Phan Ðăng Lê viết cho vợ được in thành sách dưới nhan đề: "Ánh Sáng Trên Ðoạn Ðầu Ðài". Một ngày trước khi bước lên máy chém, Phan Ðăng Lê viết trong thư vĩnh biệt vợ như sau: "Cuộc hành quyết sẽ xảy ra vào ngày mai, lúc 4 giờ sáng. Xin cho ý Chúa được trọn vẹn! Em yêu, trong 5 tiếng đồng hồ nữa anh sẽ được gặp gỡ Chúa Giêsu."

25

Ngày 2 tháng 10 năm 1957, sau khi chịu Mình Thánh Chúa từ tay linh mục tuyên úy nhà tù, Phan Ðăng Lê đã hiên ngang bước đi trong hành lang đưa anh tới máy chém. Năm đó anh vừa tròn 27 tuổi. Bước đường nào đã đưa anh từ con người sát nhân ngang tàng nên hối nhân thánh thiện? Cuộc đời của anh nơi nhà tù đã làm chấn động giới luật sư, trí thức và tôn giáo. Theo nhật báo Rạng Ðông của Paris, ngay đội lính canh trước đoạn đầu đài sáng thứ năm hôm đó cũng cho biết: họ chưa từng thấy một tội nhân nào bước lên máy chém với lòng dũng cảm can trường như Phan Ðăng Lê.

Ðiều hết sức đặc biệt là chính Ðức Hồng Y Lustiger, tổng giám mục Paris đã cho lập hồ sơ và ký đơn xin phong chân phước cho anh Phan Ðăng Lê. Quả thật, nếu mọi sự xuôi chảy anh có thể trở nên "người trộm lành hiện đại" làm cho ý nghĩa của bài Tin Mừng hôm nay trở nên sống động đối với người thời nay.

Nhưng bài Tin Mừng hôm nay vẫn còn đó như là một thách đố lớn cho mọi người thuộc mọi thời đại, bởi lẽ ai là người cũng cần đến lòng thương xót của Thiên Chúa, không riêng gì những con người ngang tàng như anh Phan Ðăng Lê.

Tình Thương Của Người Cha Ðối Với Cả Hai Con Các nhà bình giải Kinh Thánh đều cho thấy ý chính mà bài Tin Mừng hôm nay nhắm tới là tình thương của người cha đối với cả hai người con, tuy tình thương ấy nổi bật đối với người con thứ. Theo luật Do Thái (Ðnl 21,17), gia tài của người bố chia làm ba thì con cả được hưởng hai phần, con thứ được hưởng một phần.

26

Bình thường gia tài chỉ được phân phát cho con cái sau khi người bố đã qua đời. Luật pháp còn dự trù hình phạt dành cho kẻ rút phần gia tài của mình ra trước thời gian qui định. Dù sao đứa con thứ trong dụ ngôn đã rút hết phần gia tài thuộc về nó. Ðiều đó cho thấy nó thực sự đã cắt đứt mọi ràng buộc với gia đình. Việc nó rút đi một phần ba gia sản tất nhiên ảnh hưởng tới toàn bộ lợi tức của gia đình và trực tiếp đụng chạm tới quyền lợi của người anh cả; ta có thể hiểu phần nào về lý do tại sao người anh cả không chịu làm hòa với em: đứa em này trở về nhà rồi, nhưng việc phá hoại của nó cứ còn tiếp tục khiến người anh cả bị thiệt thòi!

Dụ ngôn người cha nhân hậu đã trở nên câu chuyện quá quen thuộc với các Kitô hữu chúng ta nên ai cũng có thể sử dụng trí tưởng tượng để khai thác những điều mình lấy làm tâm đắc, nhất là về bước đường suy sụp của người con thứ. Cái cảnh phung phá tiền của, bất kể tới mồ hôi nước mắt của người bố và tiếng tốt của gia đình, điều đó chẳng ai mà chấp nhận. Nhưng với người Do Thái điều ghê tởm hơn cả là cái cảnh đứa con thứ phải đi chăn heo. Chỉ có "quân ngoại đạo" mới làm công việc đáng khinh bỉ đó. Hơn nữa, nó ước ao được ăn thứ đồ heo ăn mà cũng chẳng có mà ăn. Như vậy người con thứ không những bị suy sụp mà còn xuống cấp vì trở nên hèn hạ hơn loài heo là con vật mà ai là người Do Thái cũng ghê tởm!

Chính trong cảnh túng quẫn đó, người con thứ nhớ lại bầu khí êm ấm của gia đình mình. Nó ước ao trở về nhà như người làm công mà thôi. Nhưng cha nó đã đối xử một cách vượt ngoài điều nó có thể tưởng tượng. Chính cha nó đã chạy tới ôm hôn nó khi nó trở về. Người cha nào có để ý gì đến lời xưng thú của nó. Ông chỉ quan tâm tới việc hồi phục

27

lại toàn bộ những đồ ông dành cho người con kể như đã mất mà nay tìm được, đã chết mà nay sống lại!

Muốn Cả Hai Con Ðược Hanh Phúc Câu chuyện như đã tới hồi kết thúc thì lại xảy ra vấn đề mới là người con cả giận dỗi không chịu tham gia bữa tiệc mừng em hoang đàng trở về. Người cha lại phải chạy ra năn nỉ để có sự hoà giải vì ông muốn cho cả hai người con đều được hạnh phúc. Ðiều làm người con cả bị vướng mắc là thái độ tự mãn mà anh khăng khăng duy trì. Người cha không tranh luận về mọi điều tốt mà người con cả lấy làm tự hào nhưng chỉ năn nỉ xin anh vào để "ăn mừng và hoan hỉ, vì em con đây đã chết, nay lại sống, đã mất nay lại tìm thấy" (c.32)     Một số câu hỏi gợi ý

1. Hãy đặt mình vào câu chuyện để thấy bạn thường hay giống nhân vật nào của dụ ngôn nói trên: Người cha luôn bao dung tha thứ? Người con thứ xài phí tiền của do cha nó cung cấp? Người con cả giữ lập trường nhất định không tha cho em hối lỗi trở về? Hay bạn nghĩ bạn giống cả ba nhân vật tùy theo những hoàn cảnh khác nhau?

2. Nhưng chính Chúa Giêsu muốn bạn giống ai trong các nhân vật được mô tả trong bài Tin Mừng hôm nay?

3. Bạn nghĩ gì về trường hợp anh Phan Ðăng Lê? Sự kiện con người mất dạy và ngang tàng này ăn năn trở lại có cho phép bạn thất vọng về một người nào bạn biết chăng?

Lm. Augustine, SJ

28

TRƠ VÊLm. Antôn Nguyên Cao Siêu, SJ

LƠI CHUA: Lc 15,1-3.11-32 1 Tất cả những người thu thuế và những người tội lỗi thường đến gần Ðức Giêsu mà nghe Người. 2 Còn những người thuộc phái Pharisêu và các kinh sư thì lẩm bẩm: "Ông này đón tiếp phường tội lỗi và ăn uống với chúng". 3 Ðức Giêsu mới kể cho họ dụ ngôn này: 11 "Một người kia có hai con trai. 12 Người con thứ nói với cha rằng: "Thưa cha, xin cho con phần tài sản con được hưởng". Và người cha đã chia của cải cho hai con. 13 Ít ngày sau, người con thứ thu góp tất cả rồi trẩy đi phương xa. Ở đó anh ta sống phóng đãng, phung phí tài sản của mình. 14 "Khi anh ta đã ăn tiêu hết sạch, thì lại xảy ra trong vùng ấy một nạn đói khủng khiếp. Và anh ta bắt đầu lâm cảnh túng thiếu, 15 nên phải đi ở cho một người dân trong vùng; người này sai anh ta ra đồng chăn heo. 16 Anh ta ao ước lấy đậu muồng heo ăn mà nhét cho đầy bụng, nhưng chẳng ai cho. 17 Bấy giờ anh ta hồi tâm và tự nhủ: "Biết bao nhiêu người làm công cho cha ta được cơm dư gạo thừa, mà ta ở đây lại chết đói! 18 Thôi, ta đứng lên, đi về cùng cha và thưa với người: "Thưa cha, con thật đắc tội với Trời và với cha, 19 chẳng còn đáng gọi là con cha nữa. Xin coi con như một người làm công cho cha vậy". 20 Thế rồi anh ta đứng lên đi về cùng cha. "Anh ta còn ở đàng xa, thì người cha đã trông thấy. Ông chạnh lòng thương, chạy ra ôm chồm anh ta và hôn lấy hôn để. 21 Bấy giời người con nói rằng: "Thưa cha, con thật đắc tội với Trời và với cha, chẳng còn đáng gọi là con cha nữa..." 22 Nhưng người cha liền bảo các đầy tớ rằng: "Mau đem áo đẹp nhất

29

ra đây mặc cho cậu, xỏ nhẫn vào ngón tay, xỏ dép vào chân cậu, 23 Rồi đi bắt con bê đã vỗ béo làm thịt để chúng ta mở tiệc ăn mừng ! 24 Vì con ta đây đã chết mà nay sống lại, đã mất mà nay lại tìm thấy". Và họ bắt đầu ăn mừng. 25 "Lúc ấy người con cả của ông đang ở ngoài đồng. Khi anh ta về gần đến nhà, nghe thấy tiếng đàn ca nhảy múa, 26 liền gọi một người đầy tớ ra mà hỏi xem có chuyện gì. 27 Người ấy trả lời: "Em cậu đã về, và cha cậu đã làm thịt con bê béo, vì được lại cậu ấy mạnh khoẻ". 28 Người anh cả liền nổi giận và không chịu vào nhà. Nhưng cha cậu ra năn nỉ. 29 Cậu trả lời cha: "Cha ơi, đã bao nhiêu năm trời con hầu hạ cha, và chẳng khi nào trái lệnh, thế mà chưa bao giờ cha cho lấy được một con dê con để con ăn mừng với bạn bè. 30 Còn thằng con của cha đó, sau khi đã nuốt hết của cải của cha với bọn điếm, nay trở về, thì cha lại giết bê béo ăn mừng!" 31 "Nhưng người cha nói với anh ta: "Con à, lúc nào con cũng ở với cha, tất cả những gì của cha đều là của con. 32

Nhưng chúng ta phải ăn mừng và hoan hỷ, vì em con đây đã chết, nay lại sống, đã mất, nay lại tìm thấy".  SUY NIÊM Người cha không đi tìm đứa con út như tìm chiên lạc. Nó đã dùng tự do để quyết định ra đi, và người cha tôn trọng quyết định đó. Nhưng ông vẫn ngong ngóng chờ con. Niềm hy vọng vẫn không ngừng nhen nhúm. Người cha thấy con trước khi nó kịp thấy cha. Con ốm yếu, hôi hám, bội bạc, chẳng làm cha xa tránh. Tình thương trào dâng khiến bước chân cha vội vã. Vòng tay cha lớn quá, nụ hôn cha nồng nàn. Áo đẹp, dép mới, nhẫn đeo tay, ca nhạc, tiệc tùng, múa nhảy: tất cả chỉ để thông báo cho mọi người biết rằng đây là con tôi, vẫn là con vì chưa bao giờ không là con.

30

Nhưng người cha không chỉ thương con út. Con cả mới là đích nhắm của câu chuyện này. Anh quá hiếu thảo, quá vâng phục cha từng li từng tí. Anh không đi hoang, không ăn chơi, chỉ chăm lo đồng áng. Ai cũng thấy anh là người con mẫu mực. Nhưng biến cố đứa em trở về đã làm lộ con người thật của anh. Tuy luôn ở trong nhà cha, nhưng anh lại ở ngoài tim cha. Anh không hiểu được tại sao cha lại nhu nhược đến thế, bao dung đến độ bất công với anh. Ðãi tiệc với thịt bê béo để mừng đứa con hoang đàng, còn anh, một con dê để lai rai với bạn bè cũng không có. Anh không thể vui với cha, càng không thể vui với em. Anh tức giận vì thấy quyền lợi mình bị xâm phạm. Rốt cuộc anh không chịu vào nhà! Hóa ra cả hai người con vừa khác, lại vừa rất giống nhau. Cả hai đều ở ngoài nhà cha, chấp nhận chịu đói. Con út không thấy hạnh phúc bên cha nên ra đi. Con cả không chia sẻ được hạnh phúc của cha nên không vào.

Sám hối là trở về với tình cha. Cả hai người con đều cần trở về, trở vào. Sám hối là trở lại với tình yêu, niềm vui, sự sống. Nhưng trở về chẳng phải là chuyện dễ dàng. Chẳng ai muốn nhận là mình đã đi lầm đường. Người anh cả cần dẹp bỏ tự ái để vui vẻ vào nhà. Người em út cần khiêm tốn mới gặp cha và gia nhân trong tình trạng thân tàn ma dại. Ðể trở về cần đứng lên hay bỏ chỗ mình đang đứng. Từ bỏ thì đớn đau nhưng hạnh phúc thật tuyệt vời. Hạnh phúc lớn nhất không phải là tài sản vật chất, mà là khám phá ra mình có chỗ trong trái tim cha. Cha yêu mình dù mình hư hỏng, bất trung. Cha yêu mình không phải vì mình ngoan ngoãn, được việc. Cha yêu mình chỉ vì mình là con, Cha không muốn mất một đứa con nào.

31

Trở về với Cha đòi ta giang tay đón lấy người em. Ðó không phải là "thằng con của cha", nhưng là "em của con". Trở về với Cha, với tha nhân cũng là trở về với mình. Tôi chợt nhận ra mình quá ư giàu có.  GƠI Y CHIA SE

Theo ý bạn, đâu là những lý do khiến người con út trở về? Bạn thường sám hối trở về vì lý do nào?

Bạn có sợ đi xưng tội không? Bạn nghĩ gì về bí tích Giải Tội? Bí tích này có giống với việc đứa con út trở về và được cha tha thứ không?

  CÂU NGUYÊN Lạy Cha, người con thứ đã muốn tự định đoạt lấy đời mình. Chúng con vẫn rơi vào tội của người con thứ, khi coi Cha như người cản trở hạnh phúc của chúng con. Chúng con thèm được tự do bay nhảy ngoài vòng tay của Cha. Nhưng tự do ấy lại biến chúng con thành nô lệ. Hạnh phúc do thế gian ban tặng thì bọt bèo. Như người con thứ, chúng con bỗng thấy mình tay trắng, rơi xuống chỗ cùng cực và bị cái chết đe dọa. Lạy Cha đầy lòng bao dung, xin kéo chúng con trở về với Cha mỗi ngày, giúp chúng con điều chỉnh những đam mê lệch lạc. Xin nâng chúng con đứng lên trong niềm vui vì tin rằng tình Cha lớn hơn tội chúng con vạn bội. Ước gì những vấp ngã khiến chúng con lớn lên, thấy mình mong manh, thấy Cha rộng lượng. Ước gì sau mỗi lần được Cha tha thứ, chúng con lại thấy mình hiền hoà hơn với tha nhân.

Lm. Antôn Nguyên Cao Siêu, SJ

32

THIÊN CHUA NHÂN TƯ THA THƯLm. Phạm Thanh Liêm, SJ

Đa số người đều nhận biết có một Đấng Tuyệt Đối, nhờ Ngài mà vạn sự vạn vật hiện hữu. Ngài vượt trên mọi sự mọi loài, không ai với tới Ngài được, Ngài ở trên trời. “Ông Trời” trong ngôn ngữ Việt Nam cũng chỉ một thực tại siêu vượt, rất gần và rất xa con người. Một số người tức giận khi thấy cảnh bất công mà không thấy Ông Trời can thiệp, nên họ châm biếm “Ông Trời không có mắt”; họ đòi Ông Trời phải can thiệp bênh đỡ người cô thế cô thân bị áp bức bóc lột. Nhiều người hiểu và diễn tả Tuyệt Đối như một người, và đòi Ngài phải hành xử như họ suy nghĩ. Thực ra, con người hữu hạn nên không thể hiểu và diễn tả trọn vẹn về Tuyệt Đối được; hơn nữa, đường lối của Tuyệt Đối không giống như con người: “như trời cao hơn đất bao nhiêu, tư tưởng của Ta cũng vượt quá tư tưởng của các ngươi”.

Với dân Do Thái, Thiên Chúa là Đấng đã đưa dân ra khỏi Aicập, đã giải phóng dân khỏi kiếp nô lệ bên Aicập. Thiên Chúa là Đấng đã tuyển chọn tổ phụ của họ là Abraham, Isaac, và Giacóp, là Đấng đã can thiệp vào lịch sử của họ qua Môsê, Giôsua, và các tiên tri, là Đấng đã để các nước lân bang thống trị và thậm chí còn bị lưu đầy sang Babylon nhưng cuối cùng Ngài vẫn cứu thoát họ. Thiên Chúa là Đấng rất gần gũi dân, Thiên Chúa là Thiên Chúa của dân Israel, và Israel là dân riêng của Thiên Chúa. Niềm hy vọng của dân Do Thái là Thiên Chúa. Chính vì vậy, khi bị sống trong cảnh đô hộ bị áp bức, dân Do Thái luôn trông chờ Đấng được xức dầu (Kitô), Đấng Thiên Chúa sai đến để giải phóng họ khỏi cảnh áp bức.

33

Thiên Chúa trong Cựu Ước được trình bày như một vị Thiên Chúa công bằng, có chỗ nhấn mạnh như thể Thiên Chúa trừng phạt con người tội lỗi đến ba bốn đời: “cha ăn nho xanh, đời con ghê răng”. Hôm nay trong tin mừng theo thánh Luca, Đức Giêsu dùng dụ ngôn người cha nhân hậu luôn sẵn sàng tha thứ mọi lỗi lầm cho người con, để diễn tả tình yêu tha thứ của Thiên Chúa đối với con người.

Thiên Chúa yêu thương và tôn trọng con người, như người cha yêu thương và tôn trọng con mình trong dụ ngôn Lc.15, 11-32. Người con thứ đòi người cha chia gia tài; người cha chia gia tài cho anh ta cho dù người con không có quyền đòi hỏi như vậy, dù biết rằng người con đó chẳng chóng thì chầy sẽ bỏ nhà ra đi. Người cha biết con mình một khi bỏ nhà đi sẽ khổ, sẽ mất hết tài sản, nhưng người cha vẫn tôn trọng người con. Người cha rất đau lòng nhưng ông vẫn làm như người con muốn. Thiên Chúa ban tự do cho con người, Ngài luôn tôn trọng tự do của con người cho dù con người có lạm dụng tự do đó để phản bội Ngài.

Khi người con thứ bỏ nhà ra đi, người cha sống trong niềm hy vọng và chờ đợi. Người cha chờ đợi người con trở về. Chẳng vậy, khi người con thứ còn ở đằng xa, với quần áo xốc xếch và dáng đi rụt rè e ngại, người cha đã chẳng nhận ra con mình. Ông chạy ra ôm người con hoang trở về và hôn lấy hôn để. Người cha vẫn luôn mong đợi người con trở lại, cho dù người con đã xúc phạm đến mình, cho dù người con đã hoang phí biết bao của cải mà người cha đã tốn bao sức lực, với bao vất vả gian lao mới có thể có được. Tất cả những điều đó không quan trọng đối với người cha; điều quan trọng đối với ông, là người con và sự an nguy của anh

34

ta. Thiên Chúa là Đấng hy vọng và chờ đợi tôi hơn bất cứ ai. Với Thiên Chúa, mỗi người là tuyệt đối quan trọng.

Người cha hy vọng mong chờ người con trở về, và rồi sẵn sàng tha thứ cho dù người con chưa nói lên lời xin lỗi. Thiên Chúa mong chờ người tội lỗi trở về, mong chờ họ ăn năn sám hối, để họ được an bình và hạnh phúc. Như người cha năn nỉ người con trưởng vào nhà, Thiên Chúa cũng năn nỉ con người tội lỗi trở lại với Ngài. Hình ảnh Thiên Chúa trong dụ ngôn người cha nhân hậu, thật là dịu dàng, nhẫn nại, bao dung, tha thứ. Người ta thấy Thiên Chúa như thể rất mềm yếu. Thực vậy, chính vì yêu mà Thiên Chúa kiên nhẫn và nhân từ vô cùng đối với con người.

Nhờ Đức Giêsu Kitô, người ta nhận ra dung mạo của Thiên Chúa thật đặc biệt: Thiên Chúa yêu thương con người vô cùng. Một khi nhận ra Đức Giêsu là Lời Thiên Chúa nhập thể, con người nhận ra tình yêu thương vô bờ của Thiên Chúa đối với con người. Khi phạm tội xúc phạm đến Thiên Chúa và anh em mình, tương quan giữa con người với Thiên Chúa bị phá hủy, con người không thể tin tưởng nhau được nữa. Qua Đức Giêsu, con người nhận ra Thiên Chúa vẫn yêu thương con người vô cùng. Tương tự như người con hoang đàng trở về vẫn được người cha yêu thương và nhận làm con, con người biết Thiên Chúa vẫn luôn nhân từ tha thứ mọi lỗi lầm của con người. Trước khi được tha thứ, người con hoang đàng không biết số phận của mình như thế nào, vì ao ước của anh ta có thể bị từ chối. Tuy nhiên, khi thấy thái độ của người cha, anh ta nhận ra cha anh là người rất tuyệt vời.

35

Hôm nay vẫn cần những trung gian để trình bày cho con người thấy dung mạo tuyệt vời của Thiên Chúa: Đấng yêu thương con người vô cùng. Thánh Phaolô đã nói với những người Ngài rao giảng: Thiên Chúa là Đấng nhân từ và mong ước con người trở lại. “Nhân danh Đức Giêsu Kitô, chúng tôi nài xin anh em hãy làm hòa cùng Thiên Chúa đi” (2Co.5, 20). Thiên Chúa yêu thương con người, và điều này có thể được thấy qua việc Thiên Chúa mong con người, cần con người trở lại với Ngài. Yêu ai thì cần người đó. Thiên Chúa yêu tôi nên Ngài cần tôi, Ngài cần tôi vì Ngài yêu tôi. Tự bản chất, Thiên Chúa không cần ai cả, Ngài hạnh phúc với chính Ngài; không cần ai làm gì để Ngài hạnh phúc; Ngài là hữu thể tròn đầy, không ai làm Ngài mất hạnh phúc được. Tuy nhiên, Thiên Chúa được tôn vinh hơn khi tôi triển nở và hạnh phúc; Ngài hạnh phúc khi tôi hạnh phúc. Chính vì yêu mà Ngài cần con người. Thiên Chúa là Đấng yêu thương con người đến độ không thể hiểu được: Ngài dám ban Con Một của Ngài cho con người, Ngài sẵn sàng làm tất cả để được con người, để giúp con người nhận ra tình yêu vô bờ bến của Thiên Chúa.

Câu hỏi gợi ý chia sẻ1. Với bạn, từ ngữ hay hình ảnh nào diễn tả tuyệt nhất

về Thiên Chúa?2. Bạn được gì khi tin rằng Thiên Chúa yêu thương bạn?

Lm. Phạm Thanh Liêm, SJ

36

CHUA NHÂT THƯ IV MUA CHAY - CLm. Ignatiô Hồ Thông

Theo truyền thống phụng vụ, Chúa Nhật IV Mùa Chay là Chúa Nhật của niềm vui. Chúa Nhật này đặt một tạm nghỉ trong thời gian chay tịnh và tham dự trước niềm hân hoan Phục Sinh.

Gs 5: 9-12Hãy vui lên vì  Thiên Chúa đã giữ lời hứa. Dân Do thái đã tiến vào Đất Hứa và cử hành lễ Vượt Qua ở đây. Một kỷ nguyên mới bắt đầu đối với họ.2Cr 5: 17-21Hãy vui lên vì  nhờ Đức Ki-tô, con người đã đạt được ơn hòa giải với Thiên Chúa; nhờ  đó người Ki tô hữu trở  nên những con người được  đổi mới.Lc 15: 1-3, 11-32Hãy vui lên với Chúa Cha, Ngài đón tiếp đứa con hoang đàng trở về trong niềm vui vỡ tràn.

BAI  ĐOC I (Gs 5: 9-12)Sách Giô-suê, được đặt nhan đề theo tên nhân vật chính của sách, kể việc dân Do thái vào đất hứa và chinh phục dần dần miền đất này của dân bản địa Ca-n-an.

1. Bối cảnh:Sách Đệ Nhị Luật đã được hoàn tất trên chuyện tích về cái chết của ông Mô-sê, sách Giô-suê  tường thuật các biến cố tiếp theo sau. Ông Mô-sê đã trao phó sự nghiệp của mình cho ông Giô-suê tiếp nối. Thời kỳ hoang địa được tiếp nối với thời kỳ chinh phục. Thời nô lệ bên Ai-cập và thời túng thiếu trong hoang địa được tiếp nối với kỷ nguyên của cuộc đời tự do và an cư lạc nghiệp. Lịch sử đã sang trang.

Việc dân Do thái vào xứ sở Ca-na-an được định vị vào cuối thế kỷ thứ mười ba trước Công Nguyên. Cuộc chinh phục

37

thật sự chỉ được hoàn tất dưới triều đại vua Đa-vít, hai thế kỷ sau đó.

Chuyện tích này được viết theo thể loại sử thi, bao gồm những yếu tố kỳ diệu. Ngoài ra, lịch sử của dân Ít-ra-en là lịch sử của dân Thiên Chúa, một kỳ tích lịch sử thường được nối kết với một kỳ tích phụng vụ. Sự kiện này hiển hiện rất rõ nét trong chuyện tích chúng ta đọc hôm nay.

2. Lê Vượt Qua ở Ghin-gan:Dân Do thái đã vượt qua sông Gio-đan vào lúc nước sông dâng cao, vì thế họ đã không thể vượt qua sông nếu Thiên Chúa đã không can thiệp bằng cách ngăn dòng nước thành chỗ khô cạn cho dân băng qua (Gs 3: 14-17), như thế, tái diễn lại phép lạ Biển Đỏ (Xh 14: 21-22). Rõ ràng tác giả đã muốn đối chiếu cuộc xuất hành ra khỏi đất Ai-cập và cuộc xuất hành ra khỏi hoang địa; cuộc vượt qua sông Gio-đan họa lại cuộc vượt qua Biển Đỏ; lễ Vượt Qua tiến vào Đất Hứa đối xứng với lễ Vượt Qua giải phóng khỏi cảnh đời nô lệ bên Ai-cập.

Tuy nhiên, nhiều yếu tố cổ xưa chứng thực nền tảng lịch sử của câu chuyện. Về phương diện truyền thống, lễ Vượt Qua ở Ghin-gan được kể ra trong văn chương Do thái; tuy nhiên, việc cử hành lễ Vượt Qua được xác định vào ngày mười bốn trong tháng là phần thêm vào sau khi lịch phụng vụ được quy định. Ghin-gan được định vị không xa thành Giê-ri-cô. Địa danh Ghin-gan theo tiếng Hy-bá có nghĩa “vòng tròn”. Truyền thống nối kết địa danh này với cử chỉ của ông Gio-suê: để tưởng niệm mãi mãi cuộc tiến vào Đất Hứa, ông Gio-suê truyền lệnh dựng đứng mười hai tảng đá thành một vòng tròn, đại diện mười hai chi tộc của dân Ít-ra-en (Gs 4:

38

1-9). Vào thiên niên kỷ thứ hai, người ta vẫn còn ở trong nền văn minh đồ đá. Miền Pha-lệ-tinh còn lưu lại nhiều dấu vết của nơi cúng tế được xếp bởi những tảng đá dựng đứng.

3. Một giai đoan mới:“Hôm sau lễ Vượt Qua, họ đã dùng thổ sản trong xứ, tức là bánh không men và hạt lúa rang”.

Đây là lần đầu tiên kể ra mối liên hệ giữa lễ Vượt Qua và lễ Bánh Không Men, hai ngày lễ tự nguồn gốc vốn biệt phân. Nhưng nhà biên soạn không nhằm nhấn mạnh mối liên hệ này; khi kể thêm “hạt lúa rang”, ông muốn đọc giả lưu ý đến lương thực được thay đổi tận căn, điều này đối với dân Do thái đánh dấu việc tiến vào Đất Hứa, vì miền Giê-ri-cô vốn nổi tiếng về thổ sản của mình, nhờ thời tiết thuận tiện.

“Không còn man-na nữa”. Man-na, thức ăn rất đạm bạc giúp dân Do thái sống còn trong hoang địa, từ nay không còn cần thiết nữa. Dân Do thái đã đặt chân lên xứ sở của các tổ phụ, mà lòng nhân ái của Đức Chúa đã cho họ gặp lại khi “cất khỏi họ cái ô nhục của người Ai-cập”.

Tin Mừng hôm nay nói với chúng ta về đứa con hoang đàng. Chán ngấy cơm thừa canh cặn, cậu trở về nhà cha, ở đó cậu nhận được mọi ân huệ đổi mới cuộc đời của cậu; vì thế, cậu cũng được “cất khỏi cái ô nhục” của quá khứ.

BAI  ĐOC II (2Cr 5: 17-21)Giáo  Đoàn Cô-rin-tô, mà thánh Phao-lô đã sáng lập vào những năm 50-52, bị chao đảo bởi nhiều cuộc khủng hoảng giữa những năm 54 và 57. Do những khủng hoảng này mà thánh Phao-lô đã viết ít nhất bốn bức thơ gởi cho các tín

39

hữu Cô-rin-tô này. Thư thứ nhất và thư thứ ba đã bị thất lạc; bức thư mà chúng ta gọi “thư thứ nhất”, thực ra, là thư thứ hai và bức thư mà chúng ta gọi “thư thứ hai”, thực ra, là thư thứ tư.

Thư  thứ hai này gởi cho các tín hữu Cô-rin-tô được viết trong tâm trạng bình an; nhưng để hiệu chính mọi sự việc và trả lời dứt khoát cho những tấn công mà thánh nhân đã là đối tượng, thánh Phao-lô bị thúc bách biện giải sứ vụ của mình mà ngài nâng lên cho đến mức thánh nhân định nghĩa sứ vụ của mình là sứ vụ Tông Đồ hoàn toàn đích thật.

1. Tông Đồ va cộng tác viên của Chúa Ki-tô:Tâm tình sâu kín nâng đỡ vị tông đồ: xác tín mình là  cộng tác viên của Chúa Ki-tô, có sứ mạng “hòa giải” giữa Thiên Chúa và loài người, sứ mạng mà Đức Ki-tô đã thiết lập theo ý định của Chúa Cha.

Vì  chính ở nơi Chúa Cha mà công trình cứu độ loài người phải được quy về, tức là một “cuộc tạo dựng mới”: “Cái cũ đã qua, và cái mới đã có đây rồi”. Người Ki tô hữu là một “thọ tạo mới”, vì họ đã được tha thứ mọi tội lỗi của mình.

Thánh Phao-lô bị xúc động bởi sự cao cả của sứ mạng hòa giải này, nhờ đó mà các cộng tác viên của ngài và chính ngài trở thành những “sứ giả thay mặt Đức Ki-tô”. Thánh nhân lập lại cùng một diễn ngữ này trong thư gởi cho các tín hữu Ê-phê-sô: “Anh em cũng hãy cầu nguyện cho tôi nữa, để khi tôi mở miệng nói, thì Thiên Chúa ban lời cho tôi, hầu tôi mạnh dạn loan báo mầu nhiệm của Tin Mừng; tôi là sứ giả của Tin Mừng này cả khi tôi đang bị xiềng xích” (Ep 6: 19-20).

40

2. Hãy hòa giải với Thiên Chúa:“Thiên Chúa đã cho thế gian được hòa giải với Người”. Qua câu này, thánh Phao-lô nhấn mạnh rằng sáng kiến đến từ Thiên Chúa; nhưng con người phải đáp trả sáng kiến này, đó là mở lòng mình ra để đón tiếp lời đề nghị này. Cũng như người con hoang đàng quyết định trở về nhà cha, nhưng chính người cha đề xướng hòa giải với anh, tức là tha thứ cho anh.

Mầu nhiệm của Thiên Chúa là tình yêu của Ngài dành cho nhân loại được thể hiện ở nơi Đức Ki-tô, “Đấng chẳng hề biết tội là gì, thì Thiên Chúa đã biến Người thành hiện thân của tội lỗi vì chúng ta”. Điều mà thánh Phao-lô muốn nêu bật, chính là một sự trao đổi hai phía: Đức Ki-tô tự đồng hóa mình một cách nào đó với tội nhân; còn tội nhân, nếu hòa giải, có thể dự phần vào sự thánh thiện của Thiên Chúa.

TIN MƯNG (Lc 15: 1-3, 11-32)Dụ  ngôn “đứa con hoang đàng” là một tập hợp bao gồm ba dụ ngôn: con chiên lạc, đồng bạc bị đánh mất và đứa con hoang đàng, chúng hình thành nên câu trả lời của Đức Giê-su cho những người Pha-ri-sêu và các kinh sư, họ bất bình vì thấy Ngài đón tiếp niềm nở những người tội lỗi (Lc 15: 1-3).

1. Bối cảnh:Trước đây, Đức Giê-su đã gặp phải phản ứng bất bình như thế và đã trả lời ngắn gọn và đanh thép: “Người khỏe mạnh không cần thầy thuốc, người đau ốm mới cần. Tôi không đến để kêu gọi người công chính, mà để kêu gọi người tội lỗi sám hối ăn năn” (Lc 5: 31-32).

41

Ở đây Đức Giê-su phát biểu ý kiến của mình theo cách khác, gợi hình và cụ thể: Ngài sánh ví thái độ của Ngài với thái độ của người chăn chiên, trèo non lặn suối, quyết tìm cho bằng được một con chiên lạc; hoặc với thái độ của người đàn bà, thắp đèn quét nhà, moi móc mọi xó xỉnh quyết tìm cho kỳ được một đồng bị đánh mất; hay còn với thái độ của một người cha mở tiệc ăn mừng vì “đứa con hoang đàng” trở về sau năm tháng phiêu bạt.

Hai dụ ngôn “con chiên lạc” và “đồng bạc bị đánh mất”, thánh Lu-ca có chung với thánh Mát-thêu, chỉ duy dụ ngôn “đứa con hoang đàng” là riêng một mình của thánh Lu-ca.

1. Người con thứ:Bức tranh về cách hành xử của người con thứ cố ý tô cho thật đen. Cậu nài nỉ xin cha chia phần gia tài mà mình được hưởng, một thái độ như thế không bao giờ được xem là lễ độ cả. Rồi cậu bỏ nhà ra đi và hoang phí tất cả gia sản của mình vào một cuộc sống chơi bời trác táng; lúc đó cậu lâm vào cảnh túng thiếu đến mức đành phải chấp nhận làm tôi đến nỗi phải đi chăn heo, mà đối với người Do thái là những con vật ô uế. Như vậy cậu đã xuống cho đến tận cùng cảnh cùng khốn của mình, không chỉ về phương diện vật chất mà còn cả về phương diện phẩm giá, cho đến mức: “Anh ta ao ước lấy đậu muồng heo ăn mà nhét cho đầy bụng, nhưng chẳng ai cho”.

Trong cảnh bần cùng tận mức này, bị cái đói giày vò, cậu mới nghĩ đến việc trở về nhà cha mình; lý do thúc đẩy cậu cất bước trở về chẳng có gì là cao thượng cả, chẳng qua chỉ vì tình thế bắt buộc thôi: “Biết bao nhiêu người làm công cho cha ta được cơm dư gạo thừa, mà ta ở đây lại chết đói!”. Để

42

đạt được mục đích của mình, cậu sẵn sàng hạ mình thú tội và cầu xin cha tha thứ. Những điều cậu suy tính trong lòng chẳng qua chỉ là vụ lợi thôi, nhưng đây là bước khởi đầu của một cuộc hoán cải, một cuộc đổi đời, một cuộc trở về cùng cha mình.

Trong Thông Điệp của mình, Đức Thánh Cha Gioan Phao-lô II phân tích một cách tinh tế tiến trình này: “Bên dưới bề mặt của những lời nói, còn ẩn khuất bi kịch phẩm giá đã mất, ý thức về tư cách làm con đã hỏng...Khi hắn quyết định trở về nhà cha, xin cha nhận hắn không phải vì hắn có quyền làm con mà như một người làm công, thì bề ngoài xem ra hắn chỉ do nạn đói và cảnh cùng cực thúc đẩy mà hành động, dầu vậy lý do này lại được thâm nhập bởi ý thức về một sự mất mát sâu xa hơn: là một người làm thuê trong nhà của chính cha mình chắc chắn là điều rất nhục nhã và rất đáng xấu hổ. Tuy nhiên, người con hoang đàng sẵn sàng đón chịu điều nhục nhã và xấu hổ ấy, hắn nhận thấy rằng hắn không còn một quyền nào ngoài cái quyền là người làm thuê trong nhà cha hắn. Nó lấy quyết định trong ý thức đầy đủ về những gì nó đã đáng chịu và về những gì nó còn có thể có quyền được theo các tiêu chuẩn của công bình. Cách suy luận kia chứng tỏ rằng, ở trong tâm thức người con hoang đàng, đã xuất hiện nhận thức về phẩm giá bị mất, về phẩm giá phát xuất từ tương quan giữa người con và cha mình. Và chính sau khi lấy quyết định kia mà hắn lên đường” (trích từ bản dịch của Ủy Ban Giáo Lý Đức Tin, 2008, tr. 28-29).

2. Tấm lòng của người cha:Tấm lòng của người cha được phác họa bằng những ý tứ rất súc tích.

43

Thái  độ của người cha đối với cậu con thứ này khiến chúng ta phải ngạc nhiên. Ông tôn trọng sự tự  do của cậu và đáp ứng mọi yêu cầu của cậu, thậm chí khác với thái độ của người chăn chiên và  người phụ nữ nội trợ, ông không lặn lội đi tìm cậu. Chính thái độ vồn vả ân cần đón tiếp cậu khi trở về mới là điều dụ ngôn này quan tâm.

Từ  khi nhìn thấy bóng dáng thất thiểu của đứa con mình từ xa, ông “chạnh lòng thương” (động từ Hy ngữ này có một nghĩa rất mạnh: một mối cảm xúc sâu xa dâng lên tận đáy lòng), và “chạy ra ôm cổ con và hôn lấy hôn để” (cách đón tiếp vồn vả khác thường này vượt quá khuôn phép uy nghiêm của một người cha mà tập tục Đông Phương quy định). Như vậy, vì tình cha, ông đã tha thứ cho cậu trước khi cậu ngỏ lời xin tha thứ.

Quả  thật, trong câu chuyện, ông cắt ngang không để cho cậu nói hết những lời xưng thú và xin cha tha thứ, để tránh cho cậu đi đến tận cùng của sự nhục nhã, nhưng cũng để cho thấy lòng tha thứ vô điều kiện của ông đối với con mình. Còn tế nhị hơn nữa, ông không ngỏ lời trực tiếp với cậu, nhưng truyền lệnh cho các đầy tớ: “Mau đem áo đẹp nhất ra đây mặc cho cậu, xỏ nhẫn vào ngón tay, xỏ dép vào chân cậu, rồi đi bắt con bê đã vỗ béo làm thịt để chúng ta mở tiệc ăn mừng!”: áo đẹp nhất để thay thế bộ quần áo rách tả tơi của kẻ bần cùng, chiếc nhẫn xỏ vào tay để chỉ địa vị cao quý trong xã hội, đôi dép xỏ vào chân để chỉ cậu không còn là người làm thuê hay kẻ nô lệ nữa, bởi vì từ nay đứa con trở về không chỉ được phục hồi nhân phẩm của mình, nhưng cũng được kính trọng như xưa kia; lại còn tổ chức một bữa tiệc để cả nhà cùng chia sẻ niềm vui đoàn tụ.

44

Lý  do mà người cha đưa ra để vui mừng, đó là: “Vì con ta đây đã chết mà nay sống lại, đã mất mà nay lại tìm thấy”. Đối với ông, việc con vắng mặt trong gia đình được xem như đã chết, nhưng nhất là sự tha thứ của ông làm cho người con trở thành một con người mới.

Tất cả mọi chú ý của câu chuyện đều hướng đến tình cha cao vời gây xúc động này, chứ không tấm lòng hoán cải của đứa con hoang đàng. Dụ ngôn muốn minh họa thái độ của Thiên Chúa đối với tội nhân. Thiên Chúa yêu thương họ như người cha yêu thương đứa con của mình. Việc Chúa Giê-su mở rộng vòng tay đón tiếp những người tội lỗi là mặc khải tấm lòng yêu thương vô bờ của Chúa Cha. Dụ ngôn này chỉ cho thấy rằng Thiên Chúa đã đến gặp gỡ nhân loại để cứu thoát họ khỏi cảnh nô lệ của tội lỗi. Ơn tha thứ của Thiên Chúa phục hồi con người trong phẩm giá của mình. Ở nơi hậu cảnh của dụ ngôn này, người ta đọc thấy bí tích Hòa Giải, bí tích Giao Hòa của Thiên Chúa với con người.

3. Người con cả:Thái  độ của người con cả phản chiếu thái độ của những người Pha-ri-sêu và các kinh sư, họ đại diện cho những giá trị đạo đức của Cựu Ước, phân biệt rạch ròi sự công chính và tội lỗi. Lời trách cứ của người con cả ngỏ lời với cha cậu tương tự như sự bất bình của giai cấp lãnh đạo này về cách hành xử của Chúa Giê-su đối với những người tội lỗi. Người con cả phẩn uất trách cứ cha mình: “Ông coi, đã bao nhiêu năm trời tôi hầu hạ ông, và chẳng khi nào trái lệnh, thế mà chưa bao giờ ông cho tôi lấy được một con dê để tôi ăn mừng với bạn bè”. Rõ ràng, những lời trách cứ này minh họa sống động cung cách sống đạo đức của những người Pha-ri-sêu, họ tự hào tự phụ tuân giữ nghiêm nhặt Lề

45

Luật, kiêu hãnh mình là người công chính mà khinh chê lên án những người khác.

Phần thứ hai của dụ ngôn này là lời mời gọi vượt qua thái độ duy luật để mở rộng tấm lòng trước tình thương yêu. Vả lại, người cha nói với người con cả với một cung giọng nhất mực trìu mến thương yêu. Một người cha yêu thương hai đứa con mình như nhau; ông muốn giúp cậu khám phá chiều kích tình yêu này. Tình phụ tử không làm tổn thương đến sự công bình nhưng vượt qua.

Qua lời trách cứ của cậu cho thấy rằng đã bao năm cậu sống trong nhà cha mình, nhưng cậu cư xử với cha mình như một người đầy tớ chỉ biết hầu hạ ông chủ mà không hề trái lệnh ông. Câu trả lời của người cha như một lời nhắc khéo cho người con hiểu: điều mà người cha cần là tình cha con chứ không phải là nghĩa chủ tớ: “Con à, lúc nào con cũng ở với cha”; và để đáp lại lời trách cứ của cậu về một con dê con để ăn mừng với chúng bạn chỉ là niềm ước mơ, người cha trả lời: “Tất cả những gì của cha đều là của con”. Để đáp lại thái độ dứt tình đoạn nghĩa của người con cả đối với người em hoang đàng của mình: “Còn thằng con của ông đó, sau khi đã nuốt hết của cải của ông với bọn điếm, nay trở về, thì ông lại giết bê béo ăn mừng”, người cha trả lời: “Nhưng chúng ta phải ăn mừng, phải vui vẻ, vì em con đây đã chết mà nay lại sống, đã mất mà nay lại tìm thấy”.

Như  vậy, dụ ngôn này trước đây thường được đặt nhan đề là “đứa con hoang đàng”, nhưng phải được gọi “tấm lòng nhân hậu của người cha” mới đúng, bởi vì nhân vật chính trong câu chuyện không phải là đứa con hoang đàng cũng không phải người con cả bất khoan dung mà là người cha.

46

Phải nói rằng đứa con thứ hoang đàng trở về nhà cha cũng như người con cả bất khoan dung chẳng qua chỉ để mình họa tấm lòng nhân hậu của người cha mà thôi. Vì thế, câu chuyện này được đọc trong Mùa Chay Thánh này không chỉ mời gọi những tội nhân mà cả những người tự cho mình công chính hoán cải, vì điều Thiên Chúa cần ở nơi mỗi người chúng ta là tấm lòng của người con đối với Cha trên trời của mình và tình nghĩa anh em trong một tình yêu của Cha. 

Lm. Ignatiô Hồ Thông

PHUC HÔI PHÂM CHÂT CAO ĐEPLm. Ignatiô Trần Ngà

* Chỉ có tội lỗi là nguyên nhân duy nhất tàn phá phẩm chất cao đẹp của con người.Cho dù lũ lụt có thể cuốn trôi tất cả nhà cửa ruộng vườn, biến người ta thành người tay trắng, nhưng không thể cuốn trôi phẩm giá người ta.

Cho dù hoả hoạn có thiêu rụi nhiều phố xá làng mạc, cướp đi tất cả tài sản của người dân, nhưng cũng không thể thiêu rụi phẩm giá con người.

Dù tai ương hoạn nạn có cướp đi một vài chi thể của con người, khiến người ta trở nên tàn phế, nhưng cũng không thể cướp đi phẩm chất cao đẹp của người ấy.

47

Không gì từ bên ngoài có thể làm mất phẩm chất, mất giá trị con người, nhưng chỉ có tội lỗi và chỉ có tội lỗi mà thôi mới có thể huỷ diệt phẩm giá cao đẹp của họ. Chính Chúa Giê-su cũng khẳng định điều nầy: "Vì từ bên trong, từ lòng người, phát xuất những ý định xấu: tà dâm, trộm cắp, giết người, ngoại tình, tham lam, độc ác, xảo trá, trác táng, ganh tỵ, phỉ báng, kiêu ngạo, ngông cuồng. Tất cả những điều xấu xa đó, đều từ bên trong xuất ra, và làm cho con người ra ô uế." (Mác cô 7, 21-23)

Câu chuyện người con thứ trong Tin Mừng hôm nay minh hoạ cho thấy tội lỗi làm băng hoại phẩm giá con người đến mức nào.

Sau khi đòi chia gia tài và phung phí tài sản của mình với bọn đàng điếm, người con thứ lâm vào cảnh đói khát cùng cực và phải xin làm nghề chăn heo là nghề ô nhục nhất đối với người Do-Thái.

Không có hình ảnh nào diễn tả tình trạng xuống cấp và suy đồi phẩm giá cho bằng hình ảnh một con người đói rách thảm hại, chen chúc với đàn heo bẩn thỉu hầu mong được ăn thực phẩm của heo nhưng chẳng ai cho.

Chính tội lỗi và chỉ có tội lỗi mà thôi mới có thể làm cho giá trị con người bị suy sụp cách thảm hại như thế.

Nhưng cũng qua bài Tin Mừng hôm nay, Chúa Giê-su mở ra cho chúng ta một chân trời hy vọng: những con người bị tội lỗi làm mất giá trị có thể được phục hồi nhân phẩm cách tuyệt vời.

48

* Phục hồi lại phẩm chất cao đẹp của mình nhờ quay về với Chúa.Một người giàu có bị phá sản, còn rất lâu mới có cơ may xây dựng cơ đồ, phục hồi sự nghiệp.

Một người bị mất chức, mất việc... khó lòng kiếm lại được chức, được việc ngon lành như trước.

Nhưng thật vô cùng may mắn và hạnh phúc cho chúng ta là những người tội lỗi, một khi lỡ sa ngã phạm tội, đánh mất hết phẩm chất cao đẹp của mình... thì chỉ cần cố gắng, kiên quyết hoán cải là có thể phục hồi lại được phẩm chất cao đẹp như trước.

Sau khi người con thứ lâm vào tình trạng đói khát, anh ta hồi tâm lại và quyết chí trở về nhà cha, để xin làm một người tôi tớ.

Khi thấy con từ đằng xa, người cha mừng rỡ chạy lại ôm lấy đứa con hoang và hôn nó hồi lâu.

Không để cho đứa con hư nói hết lời hối lỗi, ông truyền sai tôi tớ mau mau đem áo đẹp nhất ra mặc cho cậu, xỏ nhẫn quý vào tay cậu, mang giày sang quý vào chân cậu và hãy hạ bò tơ để ăn mừng…

Thế là từ một con người thân tàn ma dại, một thằng chăn heo hèn hạ đói khát, người con hoang đàng đã trở thành chàng công tử thượng lưu với bao nhiêu tôi tớ hầu hạ. Thay vì tấm áo rách hôi hám, cậu được mặc vào người tấm áo đẹp nhất. Thay vì đi chân đất bần cùng, cậu được mang giày

49

dép sang trọng, được đeo nhẫn quý vào tay như những người quyền quý. Thay vì trước đây khao khát được ăn chung máng với đàn heo, ăn giữa đàn heo, cậu được ngồi ăn với cha, với họ hàng, với những bậc tai mắt trong làng xóm, có kẻ hầu người hạ. Thay vì những đồ cặn bã của heo, nay cậu được ăn thịt bê đã vỗ béo ngon lành. Thật khác ngày hôm qua một trời một vực. Thật là một sự thay đổi tuyệt vời, nằm mơ không thấy.

Chỗi dậy trở về cùng Chúa là từ bỏ tội lỗi và tính hư tật xấu, là kết hợp với Đức Ki-tô để trở nên con người mới, thụ tạo mới như lời thánh Phao lô dạy trong thư gửi tín hữu Cô-rinh- tô hôm nay: “Phàm ai kết hợp với Đức Ki-tô, đều là thọ tạo mới. Cái cũ đã qua đi, và cái mới đã có đây rồi." (2C 5,17)

Cơ hội trở về luôn luôn sẵn có. Lời Chúa và Hội Thánh vẫn liên tục kêu mời. Điều còn lại hoàn toàn tuỳ thuộc ở nơi ta. Điều quan trọng là chúng ta có quyết tâm làm lại cuộc đời, sửa đổi và nâng cấp đời sống mình hay không.

Lm. Ignatiô Trần Ngà

50

NGƯƠI CHA NHÂN TƯLc 15, 1-3.11-32

Lm. Giuse Nguyên Hưng Lợi, CSsR

Đọc Tin Mừng của Chúa Giêsu chúng ta không khỏi xúc động và ngạc nhiên khi hiểu ra tấm lòng bao dung, nhân hậu của Chúa Giêsu. Có nhiều bài Tin Mừng làm nổi bật lòng nhân từ của Chúa. Chúa nhật thứ IV mùa chay, năm C, thánh Luca trình bầy bài Phúc Âm nói về “ Người Cha nhân hậu “. Đây là bài Tin Mừng ghi đậm nét đẹp, nét dễ thương và nét tinh tế, nhạy cảm của người cha. Chúa nhật hôm nay được mệnh danh là Chúa nhật hân hoan. Chúa nhân từ luôn giang đôi tay đón nhận chúng ta trở về như người cha đã đón nhận đứa con hoang phung phí trở về.

Lòng nhân hậu của người cha trong Chúa nhật này diễn tả tâm trạng của Chúa Giêsu khi thấy những người con của mình thực tâm thống hối quay về với Ngài. Tin Mừng Luca trong đoạn 15, 1-3.11-32 cho thấy người cha hiền hậu luôn yêu thương con của mình dù rằng con thứ đã được chia gia tài, rồi tự đi xa, phung phá tất cả tài sản, gia tài và sau khi đã kiệt quệ không còn lối thoát, y đã trở về, người cha ấy cũng không trách mắng, không nổi giận, không lên án, không trừng phạt, hay trừ khử con.Trái lại, khi thấy bóng cậu từ xa, ông đã mau mắn, vội vã ôm chầm lấy con, hôn lấy hôn để, vui mừng đến khôn tả. Ông đã cho mặc áo mới, lấy nhẫn xỏ vào tay cậu, đã cho xỏ giầy vào chân cậu.

Tấm lòng yêu thương, nhân hậu của ông đã khiến ông quên đi tất cả mọi lỗi lầm của đứa con hoang đàng, ông đã không còn áy náy lo âu vì con ông đã chết nay sống lại, đã mất nay

51

tìm lại được. Ông đã ôm chầm lấy đứa con hoang và giờ đây trước mắt ông đứa con ông đang ôm là đứa con ông hằng mỏi mòn chờ trông. Người cha sung sướng mở tiệc linh đình để thết đãi ăn mừng cậu con trai trở về cùng với bà con lối xóm. Đây là cuộc đón tiếp, ăn mừng hết sức nồng hậu, ngoài sức tưởng tượng của người con hoang trở về. Người anh cả ngoài đồng về, nghe thấy tiếng đàn ca, hỏi ra anh mới biết em anh đã trở về sau một thời gian dài xa vắng ở nơi phương trời xa, nên cha anh đã mở tiệc linh đình đón tiếp em anh trở về. Anh đã không vui, không mừng mà còn giận dữ, trách móc người cha, khiến cha già lại phải kiên nhẫn, nhún nhường, nhẫn nhục ra tận cổng đón anh, phân trần, năn nỉ, mời anh vào nhà chung vui và gặp đứa em của anh “ đã chết nay sống lại, đã mất nay lại tìm thấy “. Để trấn an anh và để nói lên cả tấm lòng của ông, người cha già đã quả quyết với anh rằng: ” Tất cả những gì của cha đều là của con “ ( Lc 13, 31 ).

Câu chuyện này là câu chuyện có thật về một Thiên Chúa yêu thương, nhân từ và hay tha thứ. Một Thiên Chúa không phải từ trên cao nhìn xuống, một Thiên Chúa không phải hết sức nghiêm khắc, chỉ phạt chứ không tha thứ bao dung. Không Thiên Chúa “muôn ngàn đời Chúa vẫn trọn tình thương “ ( TV 135 ). Một Thiên Chúa luôn yêu thương, chạnh thương và hay tha thứ.

và sự công bằng yêu thương của người cha. Anh đã không vào nhà vì tự mãn, tự ái. Anh đã không vào nhà vì sợ quyền lợi của anh bị xâm phạm. Anh đã không vào nhà vì anh không thể tha thứ cho người em. Anh đã không vào nhà vì anh không hiểu nổi lòng bao dung, quảng đại lớn lao của người cha.

52

Vâng, người anh cả đã sống với cha từ lâu nay nhưng lòng anh thì xa cha. Anh đã không trái lệnh của cha nhưng chỉ là bổn phận chứ không vì mến yêu cha. Anh không hề gọi người em là em của tôi mà là đứa con của cha kia. Anh không cảm thông với đứa em trót dại và cũng không biết chia sẻ nỗi đau, nỗi khổ của người cha mất con.

Người anh cả lộ rõ bộ mặt ích kỷ, đạo đức giả của mình. Anh là hiện thân của Pharisêu và kinh sư là những người tự cho mình là đạo đức, thánh thiện và muốn cho những người tội lỗi phải chết đi chứ không được cứu chữa.

Mùa chay là mùa hối cải, quay về với Chúa. Tất cả mọi người kể cả người anh và người em đều phải quay trở về với cha, ăn năn sám hối, bước vào nhà với cha, phải từ bỏ thái độ ích kỷ, tự mãn, phải vứt bỏ nếp suy nghĩ cũ, xa xưa để trở về sống như lòng nhân hậu, bao dung, tha thứ của cha.

Mùa chay mọi Kitô hữu phải trở về, phải thay đổi. Trở về là ôm lấy người em với lòng yêu thương và tha thứ. Trở về để sống trong ân huệ và tình thương vì cha là tất cả.

Lạy Chúa Giêsu, xin cho chúng con biết sống như Chúa yêu, xin cho chúng con biết tha thứ cho người khác như Chúa đã tha thứ cho chúng con. Amen.

Lm. Giuse Nguyên Hưng Lợi, CSsR

53

CÂU CHUYÊN NGƯƠI CON HOANG ĐANGLm. Giuse Nguyên Hữu An

Đọc trang Tin Mừng hôm nay, tôi thấy man mác một màu tím buồn với người con thứ.

Người con thứ đòi Cha chia gia tài rồi bỏ đi vô tình. Rời khỏi ngôi nhà, nơi nó sinh ra, nơi nó được nuôi dưỡng và lớn lên. Trẩy đi miền xa, người trai trẻ mang nỗi khát khao mãnh liệt là ra khỏi luỹ tre làng, muốn nhìn xem thế giới mới lạ bên ngoài, thích miền xa hơn là gần gũi quê nhà.

Người con thứ bỏ nhà ra đi với tiền bạc và lòng kiêu ngạo. Nó quyết sống riêng tách khỏi gia đình và cộng đoàn. Nó ra đi không phải để học hành, chẳng phải tìm việc làm mà là ăn chơi đàng điếm. Nó phung phí hết tài sản và sức khoẻ, bất kể đó là mồ hôi nước mắt của cha mẹ, bất chấp tiếng tốt của gia đình. Chơi bời trác táng nên mau chóng suy sụp. Nó trở nên hèn hạ khi đi chăn heo và muốn ăn thức ăn của heo. Heo là con vật người Do thái ghê tởm.

Khi trở về nó chẳng còn gì cả. Tiền bạc, sức khoẻ, danh giá, lòng tự trọng… mọi thứ đã bị tiêu xài hoang phí. Nó chỉ còn lại một điều duy nhất là ”đứa con nhỏ của cha nó”.

Động lực nào đã khiến nó trở về ? Thánh Luca viết rõ: “Hồi tâm lại, nó nói: biết bao người làm công cho Cha tôi có dư thừa bánh ăn, còn tôi thì phải chết đói ở đây ! Thôi, đứng lên, tôi sẽ về cùng Cha tôi”. Như thế động lực nó trở về là

54

đói, vì miếng ăn. Trước khi bị đói chắc chắn nó không bao giờ nhớ đến Cha, không bao giờ sám hối vì bỏ Cha ra đi, không thấy băn khoăn hồi tâm về mái ấm gia đình, nơi còn có Cha già chẳng biết đau yếu ra sao, không thấy tiếc nuối vì phá tan cả sự nghiệp của Cha. Khi bị cơn đói hành hạ, phải đi chăn heo, nó mới băn khoăn tìm đường về. Cái hồi tâm, cái băn khoăn của nó là làm sao để được ăn. Nó dự tính nói với Cha là nó “trót phạm lỗi nghịch với trời, nó không còn đáng gọi là con, nó chỉ xin được đối xử như người làm công”. Phải chăng đó là một cuộc trở về trọn vẹn? Đó là cuộc lên đường được thúc đẩy bởi lòng sám hối hay sao ? Sự thống hối của nó chỉ là vị kỷ nhằm khả năng có thể sống sót thôi.

Nếu người con thứ thành công xây dựng cơ nghiệp, có lẽ sẽ không hiểu được tình Cha. Vì nếm mùi thất bại chua chát của cuộc đời nên nó lên đường trở về. Nó không đủ can đảm đi làm người ăn xin. Nó không đủ liều mạng để đi trộm cướp. Nó không dám đánh đổi cả cuộc đời để gây tiếng xấu. Nó sống bằng nghề lương thiện là đi chăn heo, sống bằng sức lao động của mình. Từ kinh nghiệm của vực thẳm này, nó mới hiểu được mặt trái cuộc đời. Đó không là chốn nương thân cho kẻ nghèo khổ, không là chỗ hạnh phúc cho kẻ khố rách áo ôm, không là chỗ cho kẻ cô thân cô thế. Vì vậy chỉ còn một con đường duy nhất là trở về xin tha thứ và làm công cho Cha để có cơm ăn áo mặc.

Tất cả ý nghĩa của cuộc trở về được diễn tả cách cô đọng trong những lời “Cha ơi... con không đáng gọi là con Cha nữa”.

55

Giuđa đã phản bội Chúa, Phêrô đã chối Chúa. Cả hai đều đánh mất tình con cái. Giuđa không còn tiếp tục tin tưởng mình vẫn là con Chúa, không tin vào lòng tha thứ của Chúa nên đã đi thắt cổ tự vẫn.Còn Phêrô khi ở giữa sự tuyệt vọng đã muốn nối lại tình Cha - con với những giòng nước mắt thống hối. Giuđa chọn cái chết. Phêrô chọn sự sống.

Đọc câu chuyện, thấy sự trở về của người con thứ chẳng phải là mẫu mực. Sự trở về lý tưởng phải là sự trở về của lòng sám hối với tình yêu tha thiết. Nhưng trong thực tế cuộc sống, khi ngồi giải tội có nhiều hối nhân sau 5 năm, 10 năm thậm chí đến 20 năm, 30 năm mới trở về cùng Chúa. Mỗi người mỗi hoàn cảnh khác nhau. Những bầm dập của của cuộc đời, những gian truân vất vả, những thất bại chua chát… đã cho họ rút kinh nghiệm là cần trở về với Chúa, nguồn mạch của bình an nội tâm, của niềm vui và hạnh phúc. Chính Chúa đã yêu thương, đã tác động và một khi nào đó như Chúa muốn họ trở về cùng Ngài. Như thế họ đã chọn lấy sự sống. Gặp gỡ nhiều người như thế, tôi cảm thông với người con thứ.

Cần phải trở về trong vòng tay của Thiên Chúa là Cha. Cho dù con tội nặng thế nào cũng được Cha tha thứ. Vì Thiên Chúa đã sáng tạo nên con người, muốn cho con người được sống hạnh phúc. Thiên Chúa không thể ngồi yên để cho con người rơi xuống vực thẳm.

Nhiều người không chấp nhận lối hành xử nhân lành của Thiên Chúa theo dụ ngôn “Người Cha nhân hậu”. Kiểu cách suy tư và thái độ của người anh cả là một biểu trưng. Người

56

anh cả tưởng rằng, Thiên Chúa chỉ có nhiệm vụ thưởng người có công, phạt kẻ có tội. Người anh cả không hiểu rằng, Thiên Chúa không thể đứng yên nhìn cảnh con người bị hư mất, chịu thất bại trong ơn gọi làm người do chính Ngài tạo dựng nên; Ngài gìn giữ, yêu thương quí mến, nâng niu trong bàn tay nhân hiền của Ngài hay sao? Ðể cứu rỗi loài người khỏi hư mất, khỏi thất bại trong ơn gọi cao cả ấy, Thiên Chúa đã nhập thể làm người, làm anh, làm cha, làm mẹ để đem người con trở về trong vòng tay yêu thương của Ngài.

Anh Piere Marie người sáng lập Huynh Đoàn Giêrusalem, một cộng đoàn các tu sĩ sống trong thành phố, đã suy niệm về Chúa Giêsu như người con hoang đàng theo Phúc Âm một cách thú vị. Xin trích dẫn tác phẩm “Người Cha Nhân Hậu” của Henri J. M. Nouwen, trong đó có một đoạn anh Pierre Marie đã viết: “Đức Giêsu được sinh ra không bởi dòng dõi, ước muốn hay ý chí của con người, nhưng bởi chính Thiên Chúa. Một ngày kia, Ngài đã để mọi sự dưới chân Người và ra đi với gia sản của Ngài, là tước hiệu làm Con Thiên Chúa của Ngài…

Với giá chuộc tất cả, Ngài đã ra đi tới miền xa... miền đất rất xa... nơi mà Ngài đã trở thành như con người và đã làm trống rỗng chính mình. Chính dân của Ngài cũng không nhận biết Ngài và cái giường đầu tiên của Ngài là một nệm rơm. Giống như một cây đâm rễ nơi đất khô cằn, Ngài trưởng thành trước chúng ta, đã bị khinh bỉ là hạng thấp nhất trong con người. Chẳng bao lâu Ngài đã nếm sự lưu đày, sự chống đối, sự cô độc... sau khi đã cho đi mọi thứ trong đời sống cách rộng rãi, của cải, bình an, ánh sáng, sự

57

thật, chính đời sống của Ngài... mọi kho tàng hiểu biết, khôn ngoan và mầu nhiệm đã được giữ kín từ muôn đời.Sau khi đã hạ mình xuống ở giữa những con cái hư mất của nhà Israel, Ngài đã phung phí thời giờ của Ngài với những người đau ốm tật nguyền, với những người tội lỗi, ngay cả với những gái điếm, Ngài cũng hứa cho họ vào Nước của Cha Ngài; sau khi đã bị đối xử như một tên tham ăn, như một bợm nhậu, như một người bạn của bọn thu thuế và tội lỗi, như một người Samaria, một người bị quỷ ám, một kẻ phạm thượng; sau khi đã hiến dâng tất cả mọi sự, ngay cả thân xác và máu Ngài; và khi linh hồn Ngài cảm thấy một nỗi buồn sâu xa, hấp hối, phiền sầu; sau khi đã đi tới đáy của sự tuyệt vọng, Ngài muốn mặc lấy nơi mình sự bị bỏ rơi bởi Cha, lìa xa ngưồn Nước Hằng Sống, Ngài đã kêu lên từ Thánh Giá nơi Ngài bị đóng đinh: ”Ta khát”. Ngài đã yên nghỉ trong bụi đất và bóng đêm sự chết. Ba ngày sau Ngài Phục Sinh, chỗi dậy từ chiều sâu ngục tối nơi Ngài đã xuống, Ngài đã mang lấy tội lỗi của chúng ta, Ngài đã gánh hết những đau thương của chúng ta. Đứng thẳng, Ngài kêu lên: ”Phải, Ta lên Trời với Cha Ta cũng là Cha của con, là Thiên Chúa Ta cũng là Thiên Chúa các con”. Và Ngài đã trở lại Thiên Đàng...

Trong sự thinh lặng chiêm ngắm tất cả con cái trong Người Con từ khi Người Con trở thành tất cả cho mọi người, Người Cha nói với các tôi tớ: ”Nhanh lên, hãy mang áo đẹp nhất mặc cho cậu, hãy xỏ nhẫn vào tay cậu, giày vào chân cậu. Chúng ta hãy mở tiệc ăn mừng, vì con Ta đã chết nay sống lại, đã mất nay lại tìm thấy... Người Con Hoang Đàng của Ta đã mang tất cả mọi ngươì trở về...”

58

Và tất cả bọn họ bắt đầu dự tiệc, mang trên mình chiếc áo trắng dài đã được giặt sạch trong máu của Con Chiên...”

Lm. Giuse Nguyên Hữu An

CHUNG TA PHAI ĂN MƯNG HOAN HYLc 15, 1-3.11-32

Lm. Giuse Phạm Ngoc Ngôn, Csjb

Trên đường lên Giêrusalem để hoàn thành sứ mạng Chúa Cha trao phó, không ít lần Chúa Giêsu gặp phải những chướng ngại trên đường do bè phái Pharisêu và Kinh sư gây nên. Nhận thấy những người thu thuế và những người tội lỗi tuôn đến lắng nghe giáo huấn của Chúa, lòng căm tức của những ông “kẹ” này đối với Chúa Giêsu như càng thêm lửa, không dám nói thẳng, chỉ lẩm bẩm chê bai cái ông Giêsu này tại sao lại đi kết thân với những hạng người ấy- điều mà không một vị tư tế Dothái nào dám làm, vì sợ ra ô uế! Để trả lời cho những ta thán lẩm bẩm này, Chúa Giêsu đã kể cho họ liên tiếp ba dụ ngôn xoay quanh chủ đề nói về lòng thương xót của Thiên Chúa. Chúa nhật hôm nay, Giáo hội mời gọi chúng ta suy niệm một trong ba dụ ngôn đó- dụ ngôn người cha nhân hậu.

Chúng ta hãy bắt đầu với người con thứ. Trong truyền thống Đông phương, một người con hay một ai đó chỉ có thể thừa hưởng tài sản của bố mẹ hay của một người nào đó khi và chỉ khi bố mẹ hoặc người đó qua đời, lúc đó, có thể nói, quyền thừa kế mới hiệu lực. Người con thứ hẳn phải biết điều này. Thế nhưng anh đã bất chấp tất cả, đòi người cha phải chia tài sản cho bằng được, điều đó cho thấy trong thâm tâm, anh ta đã xem người cha như đã chết, không còn

59

hiện diện trên cõi trần này nữa, có chăng đó chỉ là cái bóng, “cản mũi kỳ đà” mà thôi.

Đạt được mục đích. Có được số tài sản cha chia, người con thứ nhanh nhảu ra đi. Thế là từ nay, như chim xổ lồng, thoát sự kiềm kẹp, tự do trác táng với túi tiền lúc nào cũng rủng rỉnh cùng chúng bạn vui suốt đêm thâu. Cái cách tiêu xài kiểu ấy thì đến núi cũng phải mòn huống nữa là… Tuy nhiên vấn đề không chỉ dừng lại ở đấy. Chúng ta thấy người con thứ cách nào đó, đã rơi vào tình trạng suy đồi về mặt luân lý vì lẽ niềm vui thú của anh ta là ở chỗ có tiền và ra sức hưởng thụ.

Một khi coi thường nền luân thường đạo lý, con người dễ dàng sa lầy hơn trên con đường mà hắn đang theo đuổi. Hơn ai hết, người con thứ giờ đây mới cảm nghiệm được thế nào là tình cảnh “còn tiền còn bạc còn đệ tử, hết cơm hết rượu hết ông tôi”, không còn tiền thì bầu bạn cũng cao chạy xa bay, để lại anh ta bơ vơ cùng với nạn đói xảy đến. Không tiền, không bạn, túng quẫn người con thứ dường như tự buộc mình hay nói đúng hơn là rơi tiếp vào tình trạng của người suy thoái về phương diện địa vị xã hội. Thật vậy, đang ở trong tình trạng của cậu ấm cô chiêu có người hầu kẻ hạ thì nay phải rơi vào cảnh làm đầy tớ cho người khác.

Chưa dừng lại ở đó, người con thứ lại tiếp tục làm cho chúng ta kinh tởm khi anh ta chấp nhận đi chăn heo cho một người trong làng chỉ vì đói. Đối với chúng ta, việc chăn heo là chuyện hết sức bình thường, nhưng với người Dothái không đơn giản như vậy. Trong Dothái giáo, heo là một con vật ô uế và đi chăn heo tức là đi vào con đường cùng của sự

60

sa đoạ. Chấp nhận công việc này, tức là người con thứ để mình rơi vào tình trạng của người suy thoái về niềm tin Dothái giáo. Như thế là, cùng với tình trạng suy đồi về luân thường đạo lý, suy thoái về địa vị và nay niềm tin tôn giáo cũng mai một, người con thứ đã tự chuốc lấy tình trạng của một con người ở ngoài xã hội, cắt đứt mối quan hệ với dân tộc, với tôn giáo và gia đình.

Trong cảnh khốn cùng như thế, người con thứ hồi tâm. Mừng cho người con thứ vì biết hồi tâm nhưng cũng trách anh ta vì động thái của việc hồi tâm không có gì khá hơn. Thật vậy, lý do của việc quyết tâm trở về nơi người con thứ chỉ là vấn đề giải quyết cái đói, vấn đề bao tử chứ không phải vì anh ta yêu thương gì người cha đang ngày đêm mong chờ anh trở về. Tuy nhiên, cuối cùng anh cũng đã trở về…

Người cha trong dụ ngôn hẳn phải một phú hộ giàu sang, đầy quyền lực và oai nghi đúng với đặc điểm của một phú ông miền Đông phương. Đứng trước sự ngông cuồng của người con thứ, người cha đã chia gia tài cho các con không phải vì ông nhu nhược mà vì ông tôn trọng quyền tự do của con. Ngày người con thứ ra đi cũng chính là ngày ông bắt đầu ngóng chờ với niềm tin sẽ có ngày con ông trở về. Quả đúng như vậy. Mặc dù tuổi già sức yếu, người cha vẫn nhìn ra người con từ rất xa. Có thể nói chính ông đã phá tan dáng vẻ oai nghi đường bệ của một phú hộ Đông phương để hồ hởi chạy ra với người con tựa như trẻ thơ mong mẹ về.

Nổi mừng vui cũng như hàng loạt mệnh lệnh dồn dập của người cha làm cho chúng ta có cảm nghĩ hẳn ông đang

61

chuẩn bị tiếp đón một nhân vật quan trọng. Mà không quan trọng sao được khi ý nghĩa của những mệnh lệnh trên hàm chứa một tình yêu vô bờ bến ông dành cho người con “phá gia” trở về mà không một ngôn từ nào có thể diễn tả hết được. Chiếc áo mới nhất mà ông mặc cho người con hẳn phải là chiếc áo dành cho ngày Đại lễ. Bởi chỉ có ngày Đại lễ, dịp lễ hội, người ta mới mặc áo mới, mới có dịp để chưng diện mà thôi. Chưa dừng lại ở đó. Chúng ta biết rằng đối với người Dothái, chiếc nhẫn không chỉ là kỷ vật, là món đồ trang sức, không chỉ là biểu trưng cho tình yêu mà nó còn là cái ấn đóng dấu nhằm xác nhận tư cách của một người con và đồng thời cũng xác nhận tư cách của một người được thừa hưởng quyền kế thừa tài sản. Như thế, bằng việc xỏ nhẫn và xỏ dép vào tay chân của người con, người cha trong Tin mừng đã xác lập lại mối tương quan cha-con, đồng thời cũng xác lập lại quyền thừa kế và trả lại quyền tự do cho nó – điều mà người con thứ không hề nghĩ tới. Chưa hết, người cha còn ra lệnh giết bê đã vỗ béo để ăn mừng cho sự trở về này. Như thế đã rõ, bê chỉ vỗ béo để chờ dịp Đại lễ. Ngày người con trở về và người cha đã hạ bê béo để ăn mừng chẳng phải là dịp Đại lễ mà từ lâu ông hằng ôm ấp mong chờ để có được ngày hôm nay sao?

Nếu chúng ta vui mừng với sự kiện người con trở về và trân quý trước lòng bao dung và yêu thương vô bờ của người cha bao nhiêu, chúng ta lại càng thương cho người anh cả bấy nhiêu. Thật vậy, người anh cả, cách nào đó đã đại diện cho những người Pharisêu và Kinh sư mà Chúa Giêsu muốn nhắm tới. Người anh cả không biết rằng được ở với cha, được sống dưới tình yêu thương của cha là một hạnh phúc, trái lại anh đã xem đó là một gánh nặng, một sự cản trở và đè nén; cái đích của anh nhắm tới là phần thưởng, là tiền

62

công, là “con dê con” để vui với chúng bạn chứ không phải là tình yêu và hạnh phúc được sống trong nhà cha. Tệ hơn nữa, anh đã lên án, chửi rủa và không thừa nhận đứa em ruột của mình mà lẽ ra anh phải có trách nhiệm với nó. Anh còn thua những người đầy tớ trong nhà – những người đã nhận và thông báo cho anh biết viêc người cha mở tiệc ăn mừng là do “em cậu đã trở về”.

Giống như những thủ lãnh tôn giáo, người anh cả tự cho mình là người công chính và dĩ nhiên không cần hối cải ăn năn. Không những thế, anh còn khước từ sự trở về của người em, không chấp nhận lòng sám hối ăn năn của người lầm lỗi. Và, tệ hơn, chính anh là người không chấp nhận lòng bao dung và tha thứ của người cha, không chấp nhận tình yêu thương của Thiên Chúa.

Tin mừng không cho biết cuối cùng thì người anh cả có vào dự tiệc với cha hay không, nhưng như thế cũng đủ để chúng ta nhận ra rằng dù thế nào đi nữa thì người cần trở về, cần phải hoán cải không chỉ có người con thứ, không chỉ có kẻ lỗi lầm mà đó còn là người con cả, là thủ lãnh tôn giáo, là tất cả những ai tự cho mình là công chính, là kiểu mẫu sống đạo. Có thể người con cả hay những người Pharisêu và Kinh sư không bỏ nhà đi hoang, không ăn chơi trác táng như người con thứ hay người tội lỗi, nhưng hãy coi chừng, rất có thể những thái độ và cách hành xử của họ đối với người đồng loại cách nào đó biến họ trở thành những người “xác ở nhà mà hồn đang phiêu du nơi nào”, trở thành những đồng bạc bị lạc mất ngay trong chính ngôi nhà mình.

Mùa Chay là thời gian thuận tiện để chúng ta nhận ra những

63

lầm lỗi thiếu sót của mình và mau mắn trở về; đồng thời cũng là thời gian để chúng ta nhận ra lòng bao dung, sự tha thứ và tình yêu thương vô bờ bến của Thiên Chúa.

Lm. Giuse Phạm Ngoc Ngôn, Csjb

ĐƯƠNG CUA CON NGƯƠI VA ĐƯƠNG CUA THIÊN CHUA

Lc 15,1-3; 11-32Lm. Nguyên Hữu Thy

Dụ ngôn « Người cha nhân hậu » trong bài Tin Mừng hôm nay đã nêu rõ những con đường khác nhau :

Con đường của người con thứ, con đường đã dẫn đưa cậu đi đến một miền đất xa lạ, cách xa khỏi cha cậu.

Con đường của người cha ra đón cậu con thứ. Con đường của người con cả. Và con đường người cha đi gặp người con cả.

Ðó là những con đường khác nhau, và chúng sẽ : hoặc dẫn tới đích, hoặc chúng chỉ là những ngõ cụt hay là những con đường mất hút trong rừng sâu và không tìm được lối ra.

Thứ nhất : Con đường đi tìm lai sư tư do.Với số gia tài trong tay, người con thứ đã bỏ nhà cha mình và trẩy đi đến một miền xa lạ. Cậu muốn tận hưởng hạnh phúc và sự tự do riêng của mình theo ý muốn. Người cha đành phải để cho cậu ra đi. Giờ đây mọi sự chỉ còn tùy thuộc vào thái độ của cậu trước các thách đố của đời và liệu cậu có đứng vững được hay không ! Vâng, vấn đề có tính cách quyết định là ở chỗ : Tâm tình cậu con vẫn còn luôn tưởng nhớ đến cha cậu và luôn gắn bó với ông, cũng như cậu biết

64

xử dụng phần gia tài được chia cho cậu, đúng với ý cha cậu; hay : Cậu đã cắt đứt mọi liên hệ với cha mình và tổ chức một cuộc sống riêng không dính dáng gì với cha nữa, nếu không nói là một cuộc sống phản lại cha ! Sự tự do với cha hay một sự tự do không có cha ! Chúng ta đọc thấy trong câu chuyện dụ ngôn. Người con thứ đã tìm cách sống sự tự do của mình không có cha !

Nhưng chúng ta cũng thấy được rằng con đường của người con thứ - với sự tự do không có cha – đã đưa dẫn cậu tới sự bất hạnh, tới một tình trạng bất tự do.

Thật vậy, những ai không còn muốn liên hệ gắn bó với cha mình, thì sẽ ràng buộc mình với nhiều thứ khác : tiền bạc, các đòi hỏi tự nhiên, các thú vui lệch lạc rẻ tiền, v.v… Người ta sẽ trở thành nô lệ cho những thứ đó và tự đánh mất các phẩm chất, tư cách và chính bản ngã của mình. Người ta sẽ trở thành một con người thiếu nội tâm. Ðó chính là sự đánh mất bản sắc riêng !

Câu chuyện dụ ngôn đã nói lên tình trạng buồn thảm đó khi tường thuật : con đường của cậu con thứ đã kết thúc nơi những con heo. Nói cách khác : Người con thứ đã không đứng vững được trước các cám dỗ và thử thách của đời. Cậu đã thất bại trong mọi lãnh vực : tài chánh, luân lý, đạo đức, nhân bản. Cậu thực sự hoàn toàn kiệt quệ và phá sản ! Cậu đã đánh mất tất cả. Trong thực tế, cậu quả là một người con hoang đàng dại dột !

Tuy nhiên, trong trái tim cậu, sự khao khát mong muốn sự tự do quá mãnh liệt, khiến cậu ngay giữa cảnh mất mát thất bại đã can đảm đứng lên và bước theo con đường dẫn về cùng

65

cha cậu. Ðó chính là con đường dẫn tới sự tự do chân thật, một sự tự do cậu chỉ có được qua sự gắn bó mật thiệt với cha !

Thứ hai : con đường của người con cả - một con đường rưng ! Người con cả trong dụ ngôn tuy luôn có mặt bên cạnh với cha cậu, nhưng lòng cậu lại cách xa cha. Con đường của cậu xem vẻ bên ngoài không đi xa khỏi cha như con đường của đứa con thứ. Nhưng người con cả cũng không đi chung với cha cậu trên cùng một con đường, khi ông đi ra đón người con thứ của mình đang quay gót trở về cùng ông.

Ai không liên kết gắn bó với cha, thì cũng không tìm ra con đường dẫn tới người anh em của mình. Người con cả nói với cha cậu : « Thằng con của cha đó đã ăn chơi trác táng và phung phá tiền bạc của cha với bọn đĩ điếm… ! » Người cha liền nhân từ và đầy thông cảm cắt nghĩa cho cậu hiểu : « Em con đã quay trở lại nhà, nó đã chết nay sống lại, nó đã mất nay lại tìm thấy… ! » Ai không đi trên con đường dẫn tới người anh em của mình, người đó cũng lỡ bước trên con đường dẫn về cùng cha.

Thứ ba : Con đường của người cha !Con đường của người cha trong dụ ngôn là hình ảnh tượng trưng cho con đường của Thiên Chúa. Con đường đó dẫn tới nhân loại. Người cha chạy ra đón tiếp đứa con hư hỏng trở về. Ông vui mừng ôm con vào lòng, chứ không hề trách móc la mắng con, như thể : Lỗi lầm của mi thật quá nặng nề. Cái dại của mi thật không sao nói hết… Nhưng tao tha cho lần này là lần chót… ! Không. Ông không hề nói gì cả, ông chỉ vui mừng ôm lấy con ! Ðó không phải là « chiến thuật »

66

sư phạm, nhưng là dấu chỉ của tình thương và lòng nhân hậu chân thành của một người cha : Con tôi đã mất và nay lại trở về với tôi ! Ðứa con hoang đàng hư hỏng nay lại trở về trong nhà cha cậu và được nhận lại quyền làm con của mình.

Ðúng vậy, tình yêu đích thực không bới mói tội lỗi, nhưng là trao ban sự tha thứ và niềm vui mừng. Tuy nhiên người cha cũng đi ra gặp cậu con cả và cắt nghĩa cho cậu hiểu để cậu cùng mừng với ông. Vì ông rất biết là một bữa tiệc chỉ trọn vẹn khi mọi người cùng vui vẻ với nhau !

Nói tóm lại, qua dụ ngôn trong bài Tin Mừng hôm nay, Ðức Giêsu muốn nói cho chúng ta những điều này :

1. Thiên Chúa là một Thiên Chúa đi tìm kiếm con người, một Thiên Chúa mời gọi con người đến dự tiệc với mình, một Thiên Chúa vẫn giữ vững lời mời, cả khi chúng ta tỏ ra thất trung và đi theo con đường của mình tự chọn lấy, chứ không bước đi trên con đường của Người đã chỉ cho.

2. Thiên Chúa thương yêu chúng ta vô cùng, đến nỗi một kẻ dù đã sa ngã và lâm vào vòng tội lỗi, vẫn có thể trở thành một người tốt lành được. Người không bao giờ loại trừ ai, vì trong tình yêu của Người, Thiên Chúa không hề thất tín. Tình yêu của Người vô cùng bao la, đến nỗi Người vẫn luôn kiên tâm chờ đợi mong mỏi cả những kẻ đã bỏ Người đi xa muôn dặm. Người đi gặp gỡ họ và đón tiếp họ, như thể không hề có gì đã xảy ra, tương tự như người cha đón tiếp người con hư hỏng trong dụ ngôn.

67

3. Thiên Chúa là một Thiên Chúa của tình yêu thương, của niềm hoan lạc vui mừng, Ðấng hằng muốn cùng chung vui với con cái loài người chúng ta.

Chớ gì tất cả những mặc khải đó mang lại cho tất cả chúng ta sự can đảm và sức mạnh, để tìm ra được con đường sám hối, con đường dẫn chúng ta tới cùng Thiên Chúa và tới cùng những người anh em đồng loại của chúng ta. Amen.

Lm. Nguyên Hữu Thy

DU NGÔN NGƯƠI CON HOANG ĐANG

Lm. Giuse Đinh Lập Liêm

Thiên Chúa dựng nên con người có hồn có xác. Ngài còn ban cho họ lý trí và tự do để sống theo thánh ý Ngài. Tự do là tặng phẩm vô giá Thiên Chúa đã tặng ban cho con người để họ tự do trung thành với Chúa hay phản bội Ngài. Thiên Chúa luôn tôn trọng tự do của con người. Vì thế, tự do là con dao hai lưỡi, nếu biết dùng nó cho đúng thì sống, mà dùng sai thì chết.

Chính vì con người có quyền tự do nên họ đã phạm tội chống lại Thiên Chúa. Nhưng Thiên Chúa là Đấng giầu lòng thương xót, Ngài vẫn yêu thương con người khi họ còn ở trong vòng tội lỗi, Ngài kiên nhẫn chờ đợi, kêu mời và tạo mọi điều kiện để họ trở về sống trong ân tình của Ngài. Dụ ngôn đứa con hoang đàng hôm nay nói lên chân lý đó.

Thánh Luca đặc biệt nói về lòng thương xót tha thứ của

68

Thiên Chúa qua ba dụ ngôn, mà dụ ngôn người con hoang đàng là sâu sắc hơn cả. Con người yếu đuối và hay sa ngã.. Nguyên tổ Adong Evà đã sử dụng sai tự do của mình, đã sa ngã, nhưng Chúa vẫn thứ tha. Rồi đến lượt con cháu ông bà cũng đi vào vết xe cũ đó, nhưng Thiên Chúa vẫn kiên nhẫn chờ đợi, kêu gọi họ trở về để được ơn tha thứ. Đavít, Madalena, Phaolô, Augustinô, Charles de Foucauld… đã đi vào con đường tăm tối và đã được giải thoát sang vùng ánh sáng tự do.

Có lẽ mỗi người đều sẽ phải nếm nỗi chua xót vì đã sử dụng tự do sai trái ! Tất cả đã đúc thành cái giá cắt cổ mà Con Thiên Chúa phải trả thay bằng chính mạng sống mình. Bài học sâu sắc của đứa con hoang đàng đã trở thành tiêu biểu cho những người dám chân thành và cam đảm làm cuộc trở về với Người Cha Nhân Hậu.

I. BA MAN CUA MÔT VƠ KỊCHTheo giáo thuyết của các giáo sĩ Do thái thì những người thu thuế và tội lỗi bị tách ra khỏi cộng đồng tôn giáo và xã hội Do thái. Nhưng ở đây những người này lại đến gần Đức Giêsu để nghe Ngài giảng và họ còn mời Ngài đến dùng bữa tại nhà mình.

Thấy thái độ Đức Giêsu đón tiếp những người thu thuế và tội lỗi trái với giáo thuyết của Do thái, nên biệt phái và luật sĩ là những người chủ trương giữ luật rất khắt khe đã kêu trách Đức Giêsu. Họ kêu trách Ngài về hai điểm:

a) “Ông này đón tiếp những người tội lỗi”: Người Do thái hành động theo châm ngôn sau: Thiên Chúa yêu thương những người công chính và gớm ghét những

69

người tội lỗi. Bởi vì Thiên Chúa gớm ghét người tội lỗi nên người Do thái cũng phải làm như thế. Nhưng ở đây Đức Giêsu làm ngược lại: Ngài đón tiếp các tội nhân.

b) “Và cùng ăn với chúng”: Không những tiếp đón những người tội lỗi mà Đức Giêsu còn đi xa hơn: là cùng ăn với họ. Thông thường bữa ăn diễn tả thân hữu liên đới giữa con người với nhau. Vì thế, ở đây với hai thái độ “Cùng ăn với họ” Đức Giêsu cho thấy Ngài muốn hiệp thông với chính những người tội lỗi. Ngài muốn cứu giúp những người tội lỗi và chính Ngài là nơi nương tựa cho những kẻ bị bỏ rơi.

Trong chương 15, ta thấy Đức Giêsu đã kể ra 3 dụ ngôn có ý nhằm vào luật sĩ và biệt phái vì họ tự cho mình là công chính mà khinh khi những người tội lỗi và những người bị loại trừ.. Ba dụ ngôn ấy là:

- Con chiên lạc (Lc 15,4-7).- Đồng tiền bị mất (Lc 15,8-10).- Đứa con hoang đàng (Lc 15,11-32).

Ba dụ ngôn này được ngắt nhịp bằng một điệp khúc ca tụng tình thương Thiên Chúa được bầy tỏ nơi Đức Giêsu; tình thương ấy dành cho những người không được yêu thương và không đáng yêu, những người một cách gián tiếp lên án sự nghiệt ngã và nghiêm khắc mà những kẻ tự phụ là công chính dành cho họ. Phụng vụ hôm nay không ghi lại hai dụ ngôn trên mà chỉ ghi lại dụ ngôn thứ ba là dụ ngôn đứa con hoang đàng, tức là dụ ngôn về tình phụ tử. Dụ ngôn này thật quí báu, do được một mình Luca kể lại, vì nó đặc biệt phù hợp với tinh thần của sách Tin mừng này.

70

Trong dụ ngôn đứa con hoang đàng, những nhân vật được nêu ra ở đây có tính cách ám chỉ:

- Người kia tức là người cha: ám chỉ Thiên Chúa.- Người con cả: ám chỉ dân Do thái, cách riêng các luật

sĩ và biệt phái.- Người con thứ: ám chỉ người có tội.

1. Man thứ nhất: Người cha chia gia taiTheo luật của người Do thái, người cha không được tự do phân chia gia tài mình tùy ý thích, đứa con cả đương nhiên được hai phần ba, đứa con thứ một phần ba (Đnl 21,1). Theo phong tục của nhiều dân tộc, người con chỉ được phép chia gia tài khi người cha đã chết. Cha còn sống mà đòi chia gia tài, chẳng khác nào muốn nguyền rủa cho cha chết sớm ! Nhưng đứa con thứ bất hiếu trong dụ ngôn này đã đòi cha chia gia tài sớm. Nó làm thế như có ý nói: “Cha hãy cho tôi ngay bây giờ phần gia tài mà trước sau gì tôi cũng được lãnh khi cha chết, và hãy để tôi đi ra khỏi nhà này”.

Người cha không tranh luận gì, ông muốn tôn trọng sự tự do của nó. Ông cũng hiểu rằng nếu con ông cần được một bài học thì nó phải có một bài học đắt giá, và ông đã chia gia tài cho nó. Tức khắc đứa con lấy phần riêng của nó và bỏ nhà ra đi.

2. Man thứ hai: Đứa con thứ ra đi va trở vêNhận được phần gia tài rồi, hắn lên đường đi đến một phương xa, chơi bời trác táng, giao du với những quân du côn, với những cô gái đĩ điếm. Tiêu xài như thế thì đến núi cũng phải lở. Chẳng bao lâu hắn đã tiêu xài hết tiền của,

71

đồng thời nạn đói cũng xẩy ra tại miền ấy. Hắn phải đi kiếm việc làm cho qua ngày, nhưng tìm được việc làm đâu có dễ, hắn chỉ xin được chăn heo, mà đối với người Do thái chăn heo là một điều xấu hổ, mất phẩm giá, vì heo là một con vật ô uế (Đnl 14,8).

Sống trong cảnh nhục nhã và túng thiếu đến cùng cực, hắn mới hồi tâm lại: ở nhà cha tôi thiếu gì của ăn, đến đứa đầy tớ cũng còn thừa cơm bánh, còn tôi ở đây thì phải cùng cực, muốn ăn cám heo người ta cũng không cho ăn. Ở trong hoàn cảnh này thì vô phương giải quyết, chỉ còn cách trở về kiếm miếng cơm cho khỏi chết. Hắn nghĩ thế này: tôi sẽ trở về xin lỗi cha và chỉ dám xin cho ở nhà cha với phận mọn là đứa tôi tớ thôi, đâu dám nghĩ đến chuyện được nhận lại làm con. Nhưng làm một tên nô lệ mạt trong nhà, một tên đầy tớ ở thuê, một tên lao động công nhật trong nhà cha, theo một nghĩa, thì nô lệ là một phần tử trong gia đình, nhưng đầy tớ ở thuê thì có thể bị đuổi sau khi chủ báo trước một ngày vì nó không thuộc về gia đình chút nào.

Sau khi đã suy nghĩ rất hung, hắn lên đường trở về, và mọi điều dự đoán của hắn đều sai hết. Thánh Luca đã mô tả: ”Anh ta còn ở đàng xa, thì người cha đã trông thấy. Ông chạnh lòng thương, chạy ra ôm cổ anh ta và hôn lấy hôn để. Bấy giờ người con nói: ”Thưa cha, con thật đắc tội với Trời và với cha, chẳng đáng gọi là con cha nữa…” Nhưng người cha liền bảo các đầy tớ rằng: ”Mau đem áo đẹp nhất ra đây mặc cho cậu, xỏ nhẫn vào ngón tay, xỏ dép vào chân cậu, rồi đi bắt con bê đã vỗ béo làm thịt để chúng ta mở tiệc ăn mừng ! Vì con tay đây đã chết mà nay sống lại, đã mất mà nay lại tìm thấy”. Và họ bắt đầu ăn mừng.

72

3. Man thứ ba: Người anh cả giân dưĐáng buồn thay, khi về đến nhà thấy người ta đang liên hoan ăn mừng người con thứ đã trở về, người anh cả giận điên lên không chịu vào nhà. Anh không chịu vào nhà vì anh không thể tha thứ cho người em lầm lỡ. Anh không chịu vào nhà vì anh sợ quyền lợi của anh bị xâm phạm. Anh không chịu vào nhà vì anh không thể hiểu được tấm lòng nhân hậu của người cha.

Hóa ra, bấy lâu nay anh sống trong nhà cha mà như ở bên ngoài: anh không trái lệnh cha chỉ để làm tròn bổn phận chứ không phải vì yêu mến cha. Anh không hề gọi người em mình là “em tôi” mà là “thằng con của cha kia”. Anh không cảm thông với người em lầm lỡ, cũng không chia sẻ nỗi khổ của người cha mất con. Anh ta là người tự tôn, sẵn sàng đạp kẻ nào đã ngã xuống rãnh bùn hôi thối càng ngã sâu hơn nữa.

II. BA MAN KỊCH ĐÔI VƠI CHUNG TA

1. Thiên Chúa giâu lòng thương xótThiên Chúa là người cha giầu lòng thương xót, chỉ biết thi ân giáng phúc muôn vàn cho con người một cách quảng đại và bao dung tha thứ, và rất tôn trọng con người hơn những người cha tôn trọng tự do con cái. Ngài không thẳng tay trừng phạt, chỉ biết nhẫn nại chờ đợi đứa con trở về. Vừa khi thấy nó trở về, Ngài chạy lại ôm chằm, hôn nó một hồi lâu, không cần nghe nó xin lỗi, vì nó trở về chỉ vì thống khổ,

73

không sống được nữa, nó chỉ mong về được ăn cho no, thoát khổ, thoát chết.Thái độ của người cha thật tuyệt vời, ông không để cho nó kịp mở miệng xin làm đầy tớ. Ông đã lên tiếng trước. Chiếc áo dài tượng trưng cho việc được tôn trọng, chiếc nhẫn tượng trưng cho quyền bính, vì nếu ai cho kẻ khác chiếc nhẫn ấn tín của mình thì cũng như ủy quyền cho người đó thay thế mình. Đôi giầy là dấu hiệu làm con khác với nô lệ vì con cái trong gia đình mới mang giầy, còn nô lệ thì không. Và một yến tiệc được bầy ra để mọi người ăn mừng đứa con đi hoang nay đã trở về nhà cha.

Ta thường gọi dụ ngôn này là dụ ngôn “đứa con hoang đàng”, nhưng có lẽ phải gọi là dụ ngôn “Người cha nhân hậu” mới đúng, vì nó cho ta biết về tình yêu của người cha hơn là về tội của người con.

Người cha hẳn đã mỏi mắt trông chờ đứa con trở về nhà, vì ông trông thấy con từ đàng xa. Khi con gặp cha thì cha liền tha thứ cho con và không một lời trách móc. Có nhiều cách tha thứ, có sự tha thứ được ban cho như một ân huệ, và tệ hơn nữa là khi một kẻ nào đó được tha thứ nhưng bao giờ cũng kèm theo một dấu hiệu, một lời nói, một ngăm đe rằng tội người ấy vẫn còn giữ đó.Hôm nay đứa con đi hoang biết mình đáng bị trừng phạt. Do đó, nếu người cha trừng phạt thì nó cũng sẵn sàng chịu đựng. Lòng nó nhẹ đi. Nhưng nó không vui. Chính sự tha thứ của người cha mới đem lại cho nó niềm vui thực sự.

Truyên: Tông thống Abraham Lincoln.

74

Một lần kia, Lincoln được hỏi ông sẽ đối xử thế nào với quân phiến loạn miền Nam, khi họ thua trận và trở lại liên hiệp với Hoa kỳ ? Người hỏi câu ấy nghĩ rằng ông sẽ báo thù họ ghê gớm, nhưng Lincoln trả lời: ”Tôi sẽ đối xử với họ dường như chưa bao giờ họ ly khai với chúng tôi”.

Đây là một dụ ngôn có tầm vóc thần học. Dụ ngôn của ân huệ Chúa ban cho con người. Dụ ngôn về tình yêu nhưng không Cha ban cho mọi người, dầu tội lỗi mấy đi nữa. Cha muốn họ tham dự niềm vui, muốn mời gọi họ khám phá ra tình huynh đệ chân chính. Làm sao không nhìn ra qua dụ ngôn này, Đức Giêsu muốn trao tặng cho chúng ta bí mật trong cách cư xử và đời sống của Ngài ? Ngài là người Con được Cha sai đến loan báo sự hòa giải cho các tội nhân. Đó là những người mà Đức Giêsu khắc họa hình ảnh nơi người em và đó cũng là những người được mời gọi nhận ra chính mình nơi hình ảnh của người anh (Fiches dominicales).

Truyên: Đứa con hoang đàng của Phật giáo.Trong giáo lý nhà Phật cũng có câu chuyện gọi là “Dụ ngôn người con hoang đàng”. Câu chuyện kể về một người con bỏ cha, lên đường đi đến một nơi xa xôi sinh sống theo sự tự do phóng khoáng của mình. Vì ăn chơi thái quá anh trở nên nghèo khổ. Người cha ở nhà, sau bao năm tháng chờ đợi không thấy con trở về, đành lên đường đi tìm con. Sau nhiều năm tìm kiếm, hỏi han, người cha đã tìm ra được tung tích của người con mình. Nhưng người con lại không thể nào nhận ra được cha nó, một ông già đầy quyền lực và cao sang. Người con vẫn tiếp tục từ chối và lẩn trốn. Người cha rất đau lòng để con mình lẩn trốn như vậy, nhưng ông ra lệnh cho gia nhân theo dõi cậu, mướn cậu vào nhà làm việc

75

cho ông. Sau đó, người cha vứt bỏ quần áo sang trọng, ngọc ngà của mình đi, đóng vai một người đầy tớ để có cơ hội gần gũi và chinh phục người con. Qua nhiều năm thân thiết người cha đã chinh phục được trọn vẹn tình cảm của cậu. Sau cùng vào cuối đời, người cha mới tiết lộ cho biết anh là con của ông và được quyền thừa kế tất cả gia tài của cha để lại.(Nguyễn văn Thái, Sống lời Chúa giữa dòng đời, năm C, tr 128)

Câu chuyện này không khác gì lịch sử cứu độ của Thiên Chúa đối với loài người. Thiên Chúa luôn yêu thương tìm kiếm con người. Còn con người cứ lẩn trốn, để rồi sau cùng, Thiên Chúa phải sai Con Một xuống thế, làm người đầy tớ đau khổ (Is 53,10-12), dùng cái chết của mình để thuyết phục và nói cho con người biết chức vị làm con cái Thiên Chúa của mình với quyền thừa kế hạnh phúc đời đời trên Nước Trời (Ga 3,16-17).

2. Người con di hoang đã mất nay lai tìm thấyNgười con thứ được xác định là một tay ăn chơi trác táng… Nhưng khi đã hết nhẵn tiền thì anh mới cảm thấy hối tiếc cho bản thân mình. Nỗi đau của bản thân khiến anh nhận ra được nỗi đau mà anh đã gây ra cho người cha của anh. Do đó, anh tự nhủ “Tôi sẽ trở về với cha tôi, và xin lỗi người”. Đây là một quyết định can đảm vì đã thất bại và còn vác mặt về mà xin lỗi thì thật là xấu hổ.

Đúng thế, thật dễ dàng trở về nhà, khi bạn là một người anh hùng, với chiến công và vinh quang. Nhưng đứa con hoang đàng không có một chiến công nào để đem về cho anh, anh không hề có thành quả nào, để nhờ đó, anh xứng đáng được khen ngợi, đón tiếp và yêu thương. Anh đang trở về

76

nhà, với đôi bàn tay trống rỗng. Tệ hơn nữa, anh đang trở về nhà, lòng nặng trĩu xấu hổ và nhục nhã.Nhưng thật ngạc nhiên, khi người cha nhìn thấy anh trở về đang tiến lại với ông, ông liền chạnh lòng thương, và một phút sau đó, cha con đã ôm chầm lấy nhau. Người cha đã không chỉ chấp nhận cho anh trở về, mà còn đón tiếp anh nữa. Tất cả tội lỗi của anh đều được tha thứ.

Phát hiện vĩ đại nhất mà người con hoang đàng đã nhận ra đó là anh vẫn được yêu thương, trong tình trạng tội lỗi của anh. Người cha không bao giờ ngừng yêu thương anh. Trong tấm lòng nhân hậu của người cha, anh luôn đuợc yêu thương, đó không những là một điều tốt, nhưng khi vẫn được yêu thương ngay trong tình trạng tội lỗi, thì quả là một cảm nghiệm tuyệt vời.

Sự tha thứ của Thiên Chúa không phải là sự tha thứ lạnh lùng, nửa vời, nhưng là sự tha thứ nồng ấm và quảng đại. Thiên Chúa không chỉ tha thứ cho chúng ta, mà Ngài còn yêu thương chúng ta, và để cho chúng ta nhận biết được tình yêu thương đó (McCarthy).

“Giây phút người con hoang đàng quỳ gối và khóc lóc, anh ta đã biến cảnh lãng phí tài sản của mình bên những cô gái điếm, cảnh chăn heo và thèm khát những thức ăn của heo, trở thành những giây phút đẹp đẽ và thánh thiện trong cuộc đời của mình. Hầu hết mọi người khó mà thấu hiểu được ý tưởng đó. Tôi dám nói rằng người ta phải chịu cảnh tù tội, thì mới thấu hiểu được điều đó. Nếu như vậy, thì có thể thời gian sống trong tù thật đáng giá”(Oscar Wilde).

77

Truyên: Chúa quên hết tội rồiMột bà già thường đến gõ phòng cha xứ, kể cho ngài nghe rằng đêm qua Chúa mới hiện ra với bà. Để làm bà nản lòng đừng đến nữa, Cha xứ bảo:”Lần sau nếu Chúa có hiện ra, bà hãy hỏi Ngài “Cha xứ con có tội gì nặng nhất ? sau đó tới kể cho tôi nghe”. Mấy ngày sau, bà già không đến nữa. Cha xứ mừng thầm vì bà đã trúng kế của Ngài. Nhưng một tuần sau đó, bà già trở lại.

- Thưa cha, tối hôm qua Chúa lại hiện ra với con.- Thế bà có hỏi Ngài không ?- Thưa có chứ.

Cha xứ bắt đầu hồi hộp: - Bà hỏi thế nào ?- Thì con hỏi y như Cha đã bảo: ”Cha xứ con có tội gì

nặng nhất” ?Cha xứ càng hồi hộp thêm:

- Vậy Chúa có trả lời không ?- Có chứ.

Bây giờ thì cha xứ lo lắng thật sự: - Chúa nói sao ?- Chúa nói: ”Ta đã quên hết rồi.

Cha xứ thở phào nhẹ nhõm.(Kể theo ĐHY PX Nguyễn văn Thuận)

3. Người anh cả bất hợp tac

78

Người anh cả trở về nhà và anh thực sự buồn rầu vì em của anh đã trở về. Người anh cả đại diện cho các giáo sĩ Do thái tự kiêu, tự mãn, họ thà xem thấy tội nhân bị tiêu diệt hơn là được cứu. Anh ta trách em về những lầm lạc của nó. Đây là một dấu chỉ cho thấy anh ta không hiểu lòng tốt của cha. Bao lâu anh này còn quá tự tín vào bản thân và những công trạng của mình, ganh ghét và khinh bỉ, đầy chua xót và giận dữ, không hoán cải và giao hòa với cha và với em mình, thì bàn tiệc chưa thể hoàn toàn là bữa tiệc liên hoan mừng cuộc gặp gỡ và tái ngộ.

Thái độ của người anh cả đối với người em trai phản ảnh lại thái độ của người biệt phái đối với tội nhân. Mặc dù là những người rất đạo đức, nhưng họ vẫn cho rằng tội lỗi xứng đáng bị kết án hơn là cứu độ. Nhưng lòng đạo đức có công dụng gì, nếu nó không làm cho người ta trở nên thương cảm hơn đối với những kẻ bị sa ngã ? Nếu chúng ta tự nhận thấy mình thông cảm với người anh cả, thì điều này càng chứng tỏ rằng tính cách người biệt phái đó đang ở trong chúng ta. Người anh cả này ghen tức chỉ muốn ông bố giết quách đứa em đi cho bõ ghét, không thể tha thứ được.

Truyên: Người cha giết conNhà truyền giáo T.R. Stevenson ở Thượng hải kể: một thương gia giầu có ở Quảng đông có hai con trai. Người con lớn thường kết bè tụ đảng với bọn bất lương phá phách xóm làng. Một lần, quá túng, hắn dẫn cả một băng về cướp ngay tại nhà mình. Khi tội hắn bị lộ, người cha cho người đến nói với hắn: nếu biết đường cải tà qui chính thì sẽ được tha. Người nhắn còn bảo đây là lần gia ân cuối cùng của ông chủ. Hắn chầm chậm đứng lên và quay về nhà cha. Một bữa

79

tiệc đón tiếp xem ra cũng vui vẻ, nhưng trong đĩa thức ăn của hắn có bỏ thuốc độc. Hắn chết ngay đêm đó, nhưng người cha không bị ra tòa vì theo luật Trung hoa, cha có quyền giết con.Từ câu chuyện này, các nhà truyền giáo thường đem đối chiếu với đoạn 15 Tin mừng theo thánh Luca mà chúng ta đọc hôm nay.

Suy nghĩ về dụ ngôn này, chúng ta dễ cảm thông với người con hoang đàng và dễ lên án thái độ cố chấp của người anh cả. Nhưng rồi sự suy nghĩ ấy lại đưa chúng ta đến một suy nghĩ khác:

Nói người phải nghĩ đến taSuy đi nghĩ lại hóa ra chính mình.

Người cha có hai người con: người con đây là ai ? Và đứa con hoang đàng chỉ ai ? Các nhà chú giải không đồng ý kiến. Các nhà chú giải thời xưa cho rằng: người con cả chỉ người Do thái, con hoang đàng chỉ dân ngoại. Ngày nay quan niệm đó hầu như bị bỏ, mà còn hai ý kiến sau đây:

- Một ý kiến cho rằng: con cả chỉ người biệt phái, con hoang đàng chỉ tội nhân. Người biệt phái lẩm bẩm kêu trách Chúa vì thái độ đối với tội nhân.

- Ý kiến thứ hai cho rằng: con cả chỉ người lành, con hoang đàng chỉ tội nhân. Kẻ lành không hiểu được thái độ Chúa đối với tội nhân trở lại.

Xem chừng người ta nghiêng về ý kiến thứ nhất.

Chúng ta là hạng người nào ? Dầu là anh cả, dầu là đứa con hoang đàng, tất cả đều phải sám hối, đều phải trở về, đừng

80

cứng lòng trước ơn Chúa. Trong cuốn Au Gré de Sa Grâce, linh mục André Louf có đề cập đến không những kẻ tội lỗi cứng lòng (pécheurs endurcis) mà còn những người ngay chính (justes endurcis) cũng cứng lòng nữa. Người con hoang đàng là hình ảnh của những người tội lỗi, còn người anh cả có thể là hình ảnh của những người ngay chính cứng lòng. Người tự coi mình công chính, đạo đức mà cứng lòng và tự mãn thì thật khó mà sám hối, trở về.

Có lẽ thái độ của người anh tự coi mình công chính và ganh tị là hình ảnh gợi cho tất cả chúng ta, những người cảm thấy mình làm mọi sự đều đúng, đều tốt đẹp và đạo đức. Chúng ta biết mình là người tốt nên dễ dàng phê phán những người khác. Chúng ta đã mang trong mình tự mãn vì nghĩ rằng Thiên Chúa đang ngự trị trong đời sống của mình.

Chúng ta đã ở vào giữa Mùa Chay, chỉ còn một thời gian nữa là đến lễ Phục sinh. Mùa Chay là mùa được kêu mời trở lại, chúng ta hãy can đảm nhận khuyết điểm, sai phạm của mình, để mạnh dạn trở về cùng Chúa, cùng Giáo hội của Ngài. Thiên Chúa nhân từ trong vai người cha nhân hậu và yêu thương hôm nay, bảo đảm cho sự lầm lỗi của con người yếu đuối, sẽ được tha thứ. Ngài là Cha của tất cả mọi người, Ngài đang chờ đợi từng người một trở về. Đừng nghĩ rằng tội lỗi mình quá nặng, nên không thể giao hòa với Chúa. Cũng đừng cho rằng ân sủng của Chúa không đủ để phục hồi tội lỗi của mình. Hãy thống hối, hãy trở về, sẽ được thứ tha hết mọi lỗi lầm lớn nhỏ. Hãy tạ ơn Chúa, vì tạ ơn là có khả năng ý thức mình là kẻ có tội, và từ đó tập chú vào lòng yêu thương tha thứ của Thiên Chúa.

81

Lm. Giuse Đinh Lập Liêm

ƠN CHALm. Giuse Tạ Duy Tuyền

Khi nói về tình yêu và sự hy sinh của một người cha, người ta thường ví von như biển cả bao la, như cây cao bóng cả, như núi cao vời vợi. Một tình yêu không vồn vã nhưng trầm lắng và rộng lớn bao la. Một tình yêu không cần diễn tả bằng lời, không cần biểu lộ bằng những cử chỉ trìu mến thân thương, đôi khi tỏ ra cương quyết nhưng lại là chỗ dựa vững chắc nhất cho con cái vào đời.

Tình thương và tấm lòng người cha như thế, đã được ca sĩ Ngọc Sơn diễn tả qua bài hát “Ơn Cha” như sau:

Ơn Cha như Thái Sơn cao bao tầngNgoài tuy cương quyết mà lòng thương mếnƠn Cha như đuốc soi cao trên đườngĐuốc soi tâm hồn dắt con tìm hướngƠn cha như bóng cây xanh trên ngànTình Cha tha thiết, lòng cha âu yếmƠn Cha như mái hiên che năm trườngGió mưa xa gần, nắng mưa không sờn.

Vâng, chính tình thương mênh mông biển cả của người cha luôn phủ lấp cuộc đời của những người con, là hành trang theo con vào đời, là kỷ niệm luôn ghi khắc trong tim của những người con, đến nỗi có nhiều người vẫn thầm hát với cha rằng:

82

“Mai con lớn lên rồiRa đi tung cánh trong đờiDù xa vô bờ vẫn nhờ đến tình mẹ cha”.

Hôm nay Chúa Giêsu mời gọi chúng ta cùng chiêm ngưỡng tình yêu của Thiên Chúa tựa như tình của một người cha trong gia đình. Một người cha có hai con. Hai đứa con hai cách sống. Hai đứa con hai mối bận tâm của cha. Mỗi đứa mỗi tính. Vì cha mẹ sinh con trời sinh tính. Cha yêu thương cả hai. Nhưng cả hai xem ra đều phụ lòng cha. Người con cả chăm chỉ, cần cù nhưng lại tham quyền, tham lợi. Con người anh còn thiếu lòng độ lượng biểu lộ qua việc hay ganh tỵ và đòi hỏi quyền lợi. Anh đã từng thốt lên rằng: “Cha coi, đã bao năm nay con hầu hạ Cha, thế mà chưa bao giờ cha cho lấy một con bê con để con ăn mừng với bạn bè. Còn thằng con cha kia, sau khi nuốt hết của cải của cha với bọn đĩ điếm, nay trở về, cha lại cho con bê béo ăn mừng”.

Người con thứ thuộc loại “bán trời không văn tự”. Anh đã hoang phí cả gia sản lẫn cuộc đời đến bạc nhược tinh thần và thể xác. Cuộc đời anh chỉ tìm kiếm những thoả mãn xác thịt tầm thường. Thích ăn ngon, mặc đẹp và vui thú bên những cô gái chốn lầu xanh. Cuộc sống thác loạn đã làm cho anh tan gia bại sản, thân xác tiều tụy, anh chỉ còn biết chăn heo để sống qua ngày.

Cha vẫn im lặng. Sự im lặng này không đồng nghĩa với việc đồng ý cách sống của hai con. Cha im lặng vì tôn trọng tự do của hai con. Tự do để chọn lựa. Tự do chọn lựa là nét đẹp cao qúy của con người mà không một loài nào có được ân huệ đó. Có chọn lựa nên vẫn có sai lầm. Có chọn lựa nên vẫn có nuối tiếc. Nuối tiếc vì chọn sai, vì lầm lạc. Cha không

83

kết án ai. Cha không muốn mất đi bất kỳ người con nào. Khi người con thứ ra đi. Cha hằng ngày mong ngóng chờ con trở vể. Chỉ cần nó trở về là cha đã quên hết quá khứ tội lỗi của nó rồi. Khi người con cả bộc lộ bản tính thật của mình. Coi con bê béo hơn cả tình cảm cha con và tình nghĩa anh em. Cha vẫn từ tốn, dịu ngọt với anh. Cha muốn anh hãy vui với phận mình, và nhất là hãy vui vì luôn được sống trong tình thương của cha. Hai người con trong phúc âm dường như vẫn lúc ẩn lúc hiện trong con ngừơi chúng ta. Chúa cho chúng ta được tự do thừa hưởng một gia sản rất qúy báu và phong phú đó chính là sự sống làm người. Thế nhưng, có những lúc chúng ta đã hoang phí cuộc đời trong những đam mê lầm lạc, trong những vui thú mau qua. Có những lúc chúng ta thường hay xét nét, ganh tỵ và đòi hỏi Chúa trả công cho chúng ta. Có những lúc chúng ta thất vọng chán chường vì yếu đuối lầm lỗi. Có những lúc chúng ta vì những con bê béo là danh lợi thú mà quên cả tình nghĩa cha con. Chúa vẫn không chấp nhất tội chúng ta. Chúa không kết án chúng ta. Chúa vẫn im lặng. Chúa mong chúng ta sớm nhận ra tình thương của Chúa để hồi tâm trở về cùng Chúa. Sự chờ đợi của Chúa là vô tận. Tình thương của Chúa là vô biên. Chúa vẫn kiên nhẫn chờ đợi và rộng lòng tha thứ hết mọi lỗi lầm của chúng ta.

Mùa chay mời gọi chúng ta hãy chọn lựa lại cách sống sao phù hợp với đạo lý làm con cái của Chúa. Hãy tập sống trong sự quan phòng, xếp đặt của Chúa. Hãy tin tưởng phó thác cậy trông vào Chúa để chúng ta luôn vui với phận mình. Nhất là hãy biết noi gương Chúa để xót thương kẻ cơ hàn và lấy lòng nhân hậu mà đối xử tốt với nhau. Nguyện xin Chúa là Đấng giầu lòng thương xót và từ bi luôn gìn giữ chúng ta trong hồng ân của Chúa và giúp chúng ta luôn

84

sống theo tinh thần của phúc âm: mến Chúa trên hết mọi sự và yêu tha nhân như chính mình. Amen

Lm. Giuse Tạ Duy Tuyền

TRƠ VÊLm. Giuse Trần Việt Hung

Từ thời cha ông các ngươi, các ngươi đã trệch xa và không tuân hành các chỉ thị của Ta. Hãy trở lại với Ta và Ta sẽ quay lại với các ngươi. - Chúa các đạo binh phán. Các ngươi nói: "Chúng tôi sẽ trở lại thế nào?"(Malaki 3:7).

Có một người giáo dân vẫn thường đi tham dự thánh lễ hằng tuần, bỗng dưng ông ngưng. Sau vài tuần, cha xứ quyết định đến thăm ông. Vào một chiều mùa Đông giá lạnh. Cha xứ gặp ông ở nhà cô đơn một mình đang ngồi trước lò sưởi. Đoán được lý do cha xứ tới thăm, ông đón chào cha và mời cha ngồi xuống ghế cạnh lò sưởi và chờ đợi. Cha xứ ngồi thoải mái nhưng không nói chi cả. Sự im lặng sâu lắng, cha ngồi ngắm nhìn ngọn lửa bập bùng nơi các cục than cháy đỏ. Sau vài phút, cha lấy đồ gắp than và cẩn thận gắp một cục than đỏ hồng trong lò và đặt nó trơ trọi bên cạnh lò rồi ngài ngồi ngả lưng vào thành ghế, tiếp tục im lặng. Chủ nhà ngồi suy nghĩ nhìn ngắm ngạc nhiên. Cục than trơ trọi đã lịm tắt và tan biến thành bụi tro. Ngay sau đó, chủ nhà nói với cha xứ rằng: Thưa cha, con hiểu rồi. Con sẽ trở lại đi tham dự thánh lễ hằng tuần.

1. Khúc Quẹo Cuộc ĐờiChúng ta có thể bị đi lạc bởi những bảng chỉ đường hoặc những hướng dẫn sai lầm của người khác. Chúng ta cũng

85

có thể đi lầm lạc do chính lỗi của chúng ta, cũng có khi do sự tự mãn của riêng ta. Kinh nghiệm trong đời, trong khi lái xe đi hành hương nơi tiểu bang khác, vì muốn tìm đường ngắn hơn và dễ hơn nên chúng tôi đã bị đi lạc đường. Chúng tôi đã mất hết nhiều giờ tìm kiếm nhưng vẫn không tìm được lối ra. Rồi chúng tôi cứ tự an ủi, sẽ có xa lộ gần đây mà, lo gì chứ. Chúng tôi tự tin vào sự hiểu biết ngu ngơ của chúng tôi và không muốn dừng lại hỏi ai khác. Chúng tôi cũng không lắng nghe góp ý của ai nữa. Chúng tôi tự cao tự đại muốn tự mình tìm đường đi. Càng đi lâu, chúng tôi càng lạc xa và lại càng trễ giờ. Sau cùng chúng tôi đành phải dừng lại hỏi người qua đường, rồi cảnh sát và rồi ghé trạm xăng, biết rằng mình đã lạc xa. Chúng tôi đã phải làm một cú U turn trở về. Thật vui khi tìm được hướng đi. Cũng vậy, niềm vui lớn khi chúng ta tìm lại được cái gì đã mất. Phúc âm thánh Luca kể về người đàn bà đã vui mừng biết bao khi tìm thấy đồng bạc bị mất. Đồng bạc tuy nhỏ, không giá trị bao nhiêu nhưng niềm vui của sự tìm thấy lớn gấp trăm lần: Tìm được rồi, bà ấy mời bạn bè, hàng xóm lại, và nói: "Xin chung vui với tôi, vì tôi đã tìm được đồng quan tôi đã đánh mất (Lc 15:9).

Truyện kể, ngày kia có một ông già nghiện rượu, ngày ngày thất thểu bên đường. Có khi ông say mềm và ngủ bên dọc đường. Gia đình vợ con của ông đau khổ vô ngần. Ông ta hết say, rồi xỉn, đánh đập vợ con và ươn lười trong công ăn việc làm. Gia tài dần lụn bại, hầu như gia đình không còn cơ hội xum vầy vui vẻ. Một hôm, sau khi tỉnh giấc say, ông thấy mình nằm lăn bên vệ đường. Rồi ông nhìn thấy một chiếc đinh cong queo han rỉ nằm ngay bên ống cống. Ông chợt nhớ đến gia đình và cuộc đời của ông. Ông nhặt chiếc đinh cong queo bỏ vào túi. Khi về đến nhà, ông lấy đe và búa ra.

86

Ông đã uốn lại chiếc đinh rỉ sét và làm thành một chiếc đinh mới thẳng thắn. Ông cất nó trong túi áo, để nhắc nhở cho chính ông. Ông đã bỏ uống rượu và làm lại cuộc đời. Ông trở về nhà xin lỗi vợ con và bắt đầu chí thú làm ăn. Bắt đầu vợ chồng xây dựng lại một gia đình hạnh phúc. Chúng ta biết rằng không khi nào trễ, nếu chúng ta biết bắt lại từ đầu.

2. Tư MãnTrong mỗi Mùa Chay, chúng ta sẽ được nghe câu truyện về người con phung phá, nhưng tôi thích gọi là câu truyện của người cha nhân lành. Niềm vui vỡ òa khi người con trở về. Cha không còn nghĩ đến truyện người con đã bỏ ra đi hay phung phí tiền của. Cha chấp nhận con vì con là của cha. Con đáng được hưởng tình yêu và gia tài của cha. Người cha nhân hậu đã thốt lên trong vui mừng: Vì con ta đây đã chết mà nay sống lại, đã mất mà nay lại tìm thấy. Và họ bắt đầu ăn mừng (Lc. 15:24). Cuộc đời chúng ta cũng như một chuyến đi. Nếu chúng ta biết mình đi lạc, chúng ta hãy dừng lại hỏi han, tìm lại bản đồ và hướng đi. Đừng khi nào tự mãn trong sự hiểu biết của mình dễ đưa chúng ta lạc xa hơn. Hãy biết dừng lại, đó chính là những khi chúng ta cầu nguyện, đi hành hương, dự những cuộc cấm phòng hay học hỏi lời Chúa dưới ánh sáng phúc âm. Khi biết mình đi lạc, lầm lỗi hay xa đàng tội lỗi, chúng ta hãy mau trở về càng sớm càng tốt.

Sự trở về là rất cần thiết. Chúng ta biết rằng đi lầm lạc cũng có nhiều nguyên do. Có thể chúng ta không khởi hành đúng chỗ. Có thể chúng ta đổi đường hoặc đi sai dấu chỉ đường. Đôi khi ở giữa ngã tư và không biết quẹo phải hay trái. Ngập ngừng giữa ngã ba đường rất là nguy hiểm. Tôi có người

87

bạn sống ở Brooklyn, một hôm anh ta đưa người nhà ra phi trường Kennedy, vì khởi hành từ Bronx, nơi người đó không quen nên đã bị đi lạc đường. Anh ta đành phải trở về lại Brooklyn và rồi bắt đầu khởi hành lại, để ra phi trường. Suy tư về cuộc đời cũng thế. Nếu chúng không biết nơi bắt đầu, tốt hơn chúng ta bắt lại từ điểm khởi hành. Không khi nào trễ nếu chúng ta biết bắt đầu lại. Bắt đầu làm một cái gì đó có thể hơi khó khăn và ngại ngùng. Người ta nói: Vạn sự khởi đầu nan. Chúng ta vui mừng biết bao khi có một thành viên trong gia đình xa lạc, nay trở về đoàn tụ. Giống như người tìm con chiên bị lạc mất trong Phúc âm, thánh Luca diễn tả nỗi vui của người tìm chiên: Người nào trong các ông có một trăm con chiên mà bị mất một con, lại không để chín mươi chín con kia ngoài đồng hoang, để đi tìm cho kỳ được con chiên bị mất? Tìm được rồi, người ấy mừng rỡ vác lên vai. (Lc 15:4-5)

3. Phấn ĐấuCuộc đời giống như cuộc chạy đua. Mỗi người chọn cho mình một cách sống để đồng hành với người khác. Cách sống tùy theo sở thích và tính tình của mỗi cá nhân, không ai giống ai. Quan sát những người lái xe trên xa lộ, chúng ta thấy có những người chọn con đường ngoài cùng, không đua chen nhưng bình thản. Có người chọn con đường giữa vừa an toàn, vừa giữ sự trung bình, không lo lắng và chấp nhận hoàn cảnh một cách an toàn. Có những người mong vượt và chạy nhanh hơn, nguy hiểm hơn và căng thẳng hơn. Họ lo cảnh sát bắt dừng lại, lo tránh xe khác, lo tăng tốc độ để tránh né…nhưng chung cục tất cả mọi người cũng sẽ đạt đến đích điểm của mình. Cuộc đời của chúng ta cũng thế, mỗi người chọn cho mình một lối đi thích hợp và đừng qúa bon chen so sánh. Làm thế nào để chúng ta có được cuộc

88

sống an bình, vui tươi và hạnh phúc. Đó chính là lẽ sống của cuộc đời. Trong niềm tin, chúng ta hãy cậy trông vào ơn Chúa giúp, chúng ta sẽ không sợ bị gánh nặng cuộc đời làm thất vọng. Thánh Phaolô đã khuyên dậy tín hữu thành Corintô: Không một thử thách nào đã xảy ra cho anh em mà lại vượt quá sức loài người. Thiên Chúa là Đấng trung tín: Người sẽ không để anh em bị thử thách quá sức; nhưng khi để anh em bị thử thách, Người sẽ cho kết thúc tốt đẹp, để anh em có sức chịu đựng (1Cor. 10:13).

Chúng ta biết mỗi ngày sống chúng ta để lại dấu vết trong không gian và thời gian và cả nơi lòng người. Khi chúng ta sờ vào vật gì như nắm cửa, cuốn sách, đồ dùng… chúng ta để lại dấu chỉ tay. Bất cứ nơi nào chúng ta đi qua, chúng ta nên để lại dấu ấn của tình yêu. Chúng ta biết rằng có những dấu ấn khắc ghi nơi lòng người không hề phai mờ. Như Đức Trinh nữ Maria là Mẹ nhân ái. Mẹ đã để lại trái tim yêu thương nơi mọi người. Mẹ đã yêu thương và ủi an các Tông đồ khi vắng Chúa. Mẹ ở bên thập tự để cùng chia sẻ những đớn đau với Chúa. Mẹ đã hiện ra để an ủi, chữa lành và hướng dẫn chúng con trong con đường hạnh phúc. Mẹ Têrêxa thành Calcutta đã theo gót chân của Mẹ Maria, Têrêxa đã mang tình yêu của Chúa đến chia sẻ cho bao nhiêu trái tim được ủi an, bao nỗi đớn đau được xoa dịu và bao người nghèo khó đã đón nhận được tình thương. Khi mẹ đã qua đời, không biết đã có bao nhiêu giọt nước mắt khóc thương, bao nhiêu niềm mến yêu và cả triệu con tim ghi khắc.

4. Sư Khiêm Tốn

89

Sự trở về luôn là hành động cao qúy. Sự trở về cần có thái độ khiêm tốn và biết lỗi lầm. Biết lỗi mình là một khởi đầu tốt nhất của sự trở về. Có nhiều con đường để trở về: Trở về với gia đình, trở về với xóm làng, trở về với quê hương xứ sở, trở về với lòng mình và trở về với Chúa. Một con chiên mất, người chủ vui mừng đã tìm lại, phương chi một người con trong gia đình xa lạc trở về. Niềm vui sẽ tăng gắp trăm lần. Thánh Luca diễn tả niềm vui tìm lại: Về đến nhà, người ấy mời bạn bè, hàng xóm lại, và nói:"Xin chung vui với tôi, vì tôi đã tìm được con chiên của tôi, con chiên bị mất đó(Lc 15:6).

Phúc âm kể truyện ông Giakêu. Ông Giakêu có nghe nói về Chúa Giêsu. Ông muốn được tận mắt nhìn thấy Chúa. Hình dạng của ông không được cao ráo, nên bị che khuất sau lưng người khác, ông đành chạy đi trước như một em trẻ, leo lên cây để có thể nhìn thấy Chúa. Ông đã bỏ lại uy tín, cốt cách của Trưởng Ty Thuế Vụ, ông không sợ dư luận cười chê. Ông chỉ muốn được nhìn xem thấy Chúa. Dưới con mắt người đời, ông là người tội lỗi đáng tránh xa. Họ nhìn ông một cách soi mói và kết tội. Trong khi Chúa nhìn ông bằng một cái nhìn trìu mến và yêu thương.Trên hành trình Chúa đi qua, một thay đổi bất ngờ ngoài sự mong chờ. Chúa dừng lại nhìn lên với cặp mắt nhân từ, cảm thông và Chúa nói với ông: Hỡi Giakêu hãy xuống mau, vì hôm nay Ta phải lưu lại tại nhà ngươi. Ông vui mừng nhảy xuống khỏi cây và về nhà tiếp đãi Chúa. Chúa chấp nhận ông và ông đã trở thành bạn hữu của Chúa. Ông đã thốt lên với cả tâm tư rằng ông sẽ đền bù thiệt hại và sẽ chia gia tài cho kẻ khó. Ông đã đổi đời và thay đổi hoàn toàn. Ông đã gặp Chúa và biết chia xẻ với tha nhân. Trái tim ông đã rộng mở. Chúa Giêsu đã gọi ông là con cái của Abraham, có nghĩa là ông sẽ được thừa hưởng niềm tin và sự sống đời đời.

90

5. Tình Yêu Cải HóaChúa Giêsu luôn giảng về sự sám hối trở về. Chúa đã dùng nhiều dụ ngôn, hình ảnh và lời giảng để mở lòng con người. Chúa xâm mình gặp gỡ và ngồi chung ăn uống với những người bị xã hội ruồng bỏ và bị kết án là tội lỗi. Thánh Marcô diễn tả: Nghe thấy thế, Đức Giê-su nói với họ: "Người khoẻ mạnh không cần thầy thuốc, người đau ốm mới cần. Tôi không đến để kêu gọi người công chính, mà để kêu gọi người tội lỗi"(Mc 2:17). Chúa Giêsu đã dùng tình yêu để cải hóa lòng người. Chúa đến để kêu gọi người tội lỗi và chữa lành các thương tích của họ. Chúa đến với con người bằng trái tim nhân hậu, bằng ánh mắt trìu mến và bằng thái độ khoan dung. Chúa dành cho những người tội lỗi một tình yêu đặc biệt trong trái tim Chúa. Họ đáng thương hơn là đáng trách. Chúa đến kêu gọi những người tội lỗi và yếu đuối. Chúa muốn chính tâm tư của họ:" Hãy về học cho biết ý nghĩa của câu này: "Ta muốn lòng nhân chứ đâu cần lễ tế. Vì tôi không đến để kêu gọi người công chính, mà để kêu gọi người tội lỗi" (Mt. 9:13).

Câu truyện về một võ sĩ đã trở lại đạo. Ngày nọ, một người bạn của anh gặp và hỏi: Tôi nghe anh mới tòng giáo, thật là tức cười. Anh hỏi: Sao lại tức cười chứ! Đó là điều tốt mà. Người bạn tiếp lời: Nếu vậy liệu anh có thể xóa nổi chân tướng du côn và cao bồi trước chăng? Những vết sẹo trên mặt anh tố cáo tung tích của anh. Anh nhỏ nhẹ nói: Tôi không ngại chi về điều đó. Những vết sẹo kia nay trở thành cửa sổ cho ơn Chúa chảy vào hồn tôi. Cũng vậy những tội vạ đã được tha, tuy còn dấu vết nhưng là dấu vết tình thương của Chúa.

91

6. Chúa La Nguồn Tình YêuTrở về luôn luôn là trở về với tình yêu. Tình yêu giữa vợ chồng con cái, tình yêu giữa gia đình, tình yêu của cộng đoàn, tình yêu của giáo hội và sau cùng trở về với Thiên Chúa là chính nguồn tình yêu. Tại sao người cha nhân hậu đã mở tiệc ăn mừng khi đứa con phung phá trở về? Vì đứa con bị coi như đã chết, nay lại sống. Không vui mừng sao được khi cha gặp lại chính con ruột của mình. Bao ngày xa vắng là bấy nhiêu ngày mong đợi và buồn khổ. Cha mẹ nào mà không thương con chứ! Làm cha mẹ mới hiểu được tình yêu thương mà cha mẹ dành cho con cái. Thánh Luca ghi lại tâm tình của cha già khi gặp lại con mình: "Nhưng chúng ta phải ăn mừng, phải vui vẻ, vì em con đây đã chết mà nay lại sống, đã mất mà nay lại tìm thấy."(Lc 15:32)

Trở về với lòng mình. Tâm tư con người như được chia làm hai trong sự chọn lựa. Đây chính là tiếng nói của lương tâm mà Thiên Chúa đã phú ban cho con người. Khi chúng ta chọn lựa làm điều xấu, sai trái và bất công, tâm tư cũng bị áy náy buồn phiền. Cái làm cho chúng ta áy náy chính là sự nhắc nhở của tiếng nói thầm trong lòng. Đôi khi chúng ta bị giằng co giữa sự chọn lựa tốt và xấu. Và chúng ta dễ bị sa ngã và sai phạm vì sự yếu đuối, lòng tham lam và tự ái. Khi chọn lựa làm điều bất công là chúng ta đã bị thua chính mình. Có những lý do khách quan và chủ quan chi phối trong sự chọn lựa, nhưng mỗi người phải chịu trách nhiệm về sự quyết định của mình. Chúng ta đừng tập đổ thừa cho hoàn cảnh hay cho người khác. Hãy nhìn vào chính mình, xét mình trước mặt Chúa, chấp nhận lỗi lầm của mình, xin ơn tha thứ và trở về với chính mình: Nhân chi sơ tính bản thiện.

92

Trở về với nhau, vợ chồng. Những ngày đầu vợ chồng yêu thương lưu luyến đã dần nhạt phai theo năm tháng. Những hấp dẫn dịu ngọt của đời sống lứa đôi ban đầu, nay trở thành gánh nặng. Sự tôn trọng và tha thứ đã trở thành những sự coi thường và bắt bẻ nhau khi tình yêu bị rạn nứt. Khởi đầu vợ chồng khao khát đến với nhau một cách tự nguyện và yêu thương. Cái gì đã gây nên kẽ hở liên kết tình yêu giữa vợ chồng? Phải chăng tình yêu bị nhạt nhòa và san sẻ, thân xác không còn hấp dẫn hay tính tình không còn am hợp, gánh nặng gia đình ràng buộc không còn tự do… Dĩ nhiên trong đời sống gia đình, chúng ta sẽ có những tháng ngày Xuân, Thu, Đông và Hạ, nhưng mùa màng thay đổi theo nhịp thời tiết của thiên nhiên. Gia đình cũng không ra khỏi những vần xoay của cuộc sống. Mùa chay giúp mỗi người chúng ta nhìn lại chính mình, tìm lại trách nhiệm và bổn phận của mình đối với vợ, với chồng. Bỏ qua và tha thứ cho nhau những lỗi lầm. Hãy trở về bên nhau sưởi ấm tình yêu ban đầu.

Trở về với cha mẹ. Con cái vẫn luôn là con cái trong bất cứ hoàn cảnh nào, dù tuổi tác đã cao và công danh đã đạt, con cái vẫn còn bổn phận đối với đấng bậc sinh thành. Ai trong chúng ta cũng đã được cưu mang trong lòng mẹ. Hầu như ai cũng được sinh ra và dưỡng nuôi nơi mái ấm tình yêu trong gia đình. Mỗi người hãy tự nhìn về mình, có những người trẻ đã bỏ mái ấm gia đình mà đi hoang. Con cái đã có những tháng ngày theo chúng bạn rong chơi trong môi trường thế tục, hút sách, chơi bời và rong ruổi theo con đường trụy lạc. Hãy dừng lại! Hãy nghĩ về tình yêu của cha mẹ. Mẹ cha đang chờ ngày con trở về. Vui mừng biết bao khi con đã mất, nay lại còn sống. Hãy nhìn kìa có biết bao em trẻ mồ

93

côi mong được một mái ấm, một sự vỗ về yêu thương của mẹ, của cha mà chẳng bao giờ có được.

Trở về với gia đình. Gia đình là tổ ấm của tình yêu. Gia đình là đơn vị xây dựng nên xã hội. Chúng ta được lớn lên trong mái ấm của gia đình. Chúng ta được chia sẻ tình yêu thương với mẹ cha và anh chị em ruột thịt. Trong gia đình, cha mẹ, anh chị đã dạy chúng ta biết đi, biết đứng, biết ăn, biết nói và lớn lên trong tình yêu. Gia đình là xã hội nhỏ và thân thương nhất. Gia đình là chiếc nôi đầu tiên dạy chúng ta làm người. Là con người, chúng ta cần có những sợi giây liên đới với cội nguồn và tạo nên một dòng tộc. Chúng ta không thể lữ hành đơn côi trong cuộc sống. Chúng ta cần nhiều sự nâng đỡ, đùm bọc và yêu thương từ những trái tim nồng cháy thân thương trong gia tộc. Mỗi người hãy nhận diện vai trò và trách nhiệm của mình trong đại gia đình. Trở về với nguồn cội. Con người sinh ra có tổ tiên, ông bà và cội nguồn. Trở về với gia đình là niềm vui xum họp được Chúa chúc phúc.

Trở về với xóm làng và cộng đoàn dân Chúa. Chúa Giêsu khi ra đi rao giảng, Ngài đã không quên trở về quê hương xứ sở để đem tin mừng cứu độ. Chúa đã trở lại làng xưa để gặp gỡ bà con, thân nhân họ hàng và bạn bè. Đây là một niềm vui chia sẻ. Cũng như chúng ta có nơi chôn nhau cắt rốn, có quê hương, có xứ nhà và nơi đó có nhiều kỷ niệm. Có những người đã thành công đỗ đạt, thăng quan tiến chức cũng trở về quê để vinh quy bái tổ. Đội ơn trời đất và bà con xóm làng. Chúng ta còn có các nhóm hội và cộng đoàn Giáo Xứ. Mỗi dịp vui buồn, chúng ta có bà con xóm làng, thành viên trong hội đoàn, trong cộng đoàn chia sẻ và nâng đỡ ủi an khi sầu muộn. Chúng ta cùng chung vui khi ai đó thành

94

công trên đường đời. Cộng đoàn không phải là một tổ chức đòi hỏi hay gánh nặng để chúng ta phải xa tránh. Nhưng cộng đoàn là một môi trường giúp chúng ta nên người và nên thánh. Hãy trở về với Cộng Đòan, chúng ta sẽ tìm thấy niềm vui và sự nâng đỡ. Thánh Phaolô viết thơ gởi cho giáo đòan Corintô khuyến khích rằng: Nay tôi lại vui mừng, không phải vì đã làm cho anh em phải ưu phiền, nhưng vì nỗi ưu phiền đó đã làm cho anh em hối cải. Thật thế, anh em đã phải ưu phiền theo ý Thiên Chúa, nên chúng tôi không làm thiệt hại gì cho anh em (2 Cor 7:9).

Trở về với Giáo Hội. Chúng ta đựợc sinh lại làm con Chúa qua Giáo Hội. Trong Giáo Hội, chúng ta được lãnh nhận biết bao hồng ân. Giáo Hội là nơi giúp chúng ta trở nên con người hoàn hảo và thánh thiện. Chúng ta hiểu biết được ý nghĩa cuộc đời. Chúng ta học biết đâu là lý tưởng và đâu là cùng đích của cuộc đời. Qua Giáo Hội chúng ta được lớn lên trong ân sủng qua các Bí Tích. Từ Bí Tích Rửa Tội sinh chúng ta lại làm con cái Chúa và Bí tích Thánh Thể nuôi dưỡng linh hồn chúng ta. Bí tích Hòa Giải dẫn dắt chúng ta trở về với tình yêu của Chúa và Giáo Hội. Giáo Hội luôn mở rộng cửa đón mời chúng ta và dẫn dắt chúng ta vào nguồn sống thực. Nếu có lần nào chúng ta lạc bước xa rời giáo hội, giờ đây hãy trở về. Với hơn một tỉ trái tim của các tín hữu đang mong chờ, chúng ta sẽ không bị đi trong cô đơn. Giáo Hội đang hân hoan chờ đón con cái trở về dưới bóng cờ chiến thắng của Vua Giêsu.

Trở về với Thiên Chúa. Thiên Chúa chính là cội rễ và là nguồn của mọi thứ tình yêu. Xin Chúa thánh hóa chúng con trong sự thật của Chúa Thánh Thần. Chúng ta đi vào cuộc đời là đi vào sự hiện hữu. Từ không, Thiên Chúa đã cho

95

chúng ta hiện hữu làm người. Chúa đã chia sẻ tình yêu thương của chính Chúa cho chúng ta. Thiên Chúa ban cho chúng ta có ý chí và tự do để đáp lại lời yêu thương của Chúa. Nhiều lần chúng ta đã đi lạc đường, Chúa kêu mời chúng ta trở về. Chúng ta đã phạm tội, Chúa chịu chết để đền bù và tha thứ tội lỗi cho chúng ta. Chúng ta chối bỏ Chúa, Chúa vẫn cứ chờ đợi chúng ta về để được Chúa ấp ủ yêu thương. Chúa chính là TÌNH YÊU. Tình yêu của Chúa vượt trên hết các loại tình yêu. Tình yêu của Chúa là tình yêu tha thứ. Hãy nhìn lên thập giá, Chúa đang âu yếm nhìn bạn đó. Chúa đã đổ tới giọt máu cuối cùng và chết trần trụi trên thập giá, cũng chỉ vì chúng con mà thôi. Hãy trở về với chính nguồn tình yêu, chúng ta sẽ được ngụp lặn trong biển tình.

Quyết TâmLạy Chúa, khi chúng con bước vào Năm Thánh 2010, chúng con nhận biết rằng từ đời đời Chúa đã yêu thương gọi và chọn chúng con vào đời. Chúa cho chúng con được sinh lại làm con cái Chúa. Chúa ban cho chúng con một Giáo Hội kiên cường trong Đức Tin, Đức Cậy và Đức Mến. Chúng con có những người cha nhân lành chăn dắt và dưỡng nuôi chúng con với của ăn Thánh. Đức Tin của chúng con được lớn lên trong lòng Giáo Hội Việt Nam. Một Giáo Hội đã xây dựng trên niềm tin sắt đá và trên máu cùng nước mắt của các Vị Tiền Nhân. Các Ngài đã anh dũng giữ vững niềm tin qua mọi cơn thử thách. Xin cho chúng con được ơn trở về với tình yêu của Chúa và xin cho chúng con sống giữ đức tin và luôn gắn bó với Giáo Hội của Chúa Kitô.

96

Lm. Giuse Trần Việt Hung

HONG HÊT! HONG HÊTLm. Giuse Nguyên Văn Nghia

Cứ mỗi lần chia sẻ hay giảng giải về đoạn tin mừng Chúa Nhật IV Mùa Chay C (Lc 15,1-3;11-32) tôi thường bị cám dỗ phân tích tỉ mỉ từng chi tiết hình ảnh người con thứ, tạm gọi là đứa con hoang đàng. Phân tích tỉ mỉ theo kiểu chú giải Thánh Kinh cũng có, theo cái nhìn tu đức cũng có, rồi sau đó áp dụng cho hoàn cảnh hiện nay. Và không thể bỏ qua, nói đúng hơn là luôn nhấn mạnh đến hình ảnh người cha nhân hậu. Còn hình ảnh người con cả, tuy có phân tích, nhưng chỉ như vai phụ.

Khi người con thứ xin cha chia gia tài là lúc nó muốn cha nó chết quách cho rồi, vì theo luật bấy giờ người con chỉ được nhận gia tài khi cha đã qua đời. Nhiều người, đặc biệt kể từ thế kỷ Ánh sáng đến nay đã bị cám dỗ muốn “Thiên Chúa biến đi” để mình được tự do và thực sự là mình, mà nói theo ngôn ngữ triết học là để mình khỏi bị vong thân. “Con không cha như nhà không nóc”. Một người con khi đã muốn giết cha thì bất cứ sự xấu xa nào cũng có thể làm. Ăn chơi đàn đúm là chuyện tất yếu kéo theo, nhiều khi chỉ là chuyện nhỏ. Hậu quả nhãn tiền của chuyện ác giả ác báo vẫn thường xảy ra đây đó. Sau thoáng lên mây thì xuống kiếp đọa đày là điều vẫn thường thấy. Mang kiếp đốn mạt, thua cả heo vốn là sự không thể tưởng theo quan niệm của người Do Thái lúc bấy giờ, thế mà đó là thực trạng của đứa con bất hiếu, hoang đàng. Quay đầu là bờ ư? Anh này chỉ biết nghỉ đến

97

cái bụng mình thôi. Kẻ gian vốn thường làm ra vẻ ngoan. Môi dẻo, lưỡi cũng lắt léo với câu thú tội đã nhẩm đi nhẩm lại để khỏi vấp.Bóng càng đen thì ảnh càng rực sáng. Không ngại ngần ẩn mình hay chết đi, không chỉ với đứa kêu xin, mà với cả đứa còn lại. Người cha đã chia gia tài cho cả hai. Có nhiều kiểu nói không thành lời nhưng luôn đầy ý. Người con cả tuy ở trong nhà, nhưng anh ta không thực sống phận con thì người cha vẫn không tồn tại trong tâm khảm của anh. Dù con không nhìn hay chẳng nhận thì cha vẫn mãi là cha: “mọi sự của cha cũng là của con.” Từng ngày, từng giờ, ông còn mỏi mòn ngóng trông đứa con xa nhà. Ô kìa nó đây! Ông vội chạy đến ôm con hôn lấy hôn để, bất kể mùi uế tạp lẫn bụi đường khắp cả mình con. Không cần nghe trọn lời xưng thú, cũng chẳng cần tra khảo thứ loại tội hay số lần nó đã phạm: Phạm tội gì? Phạm ra sao? Phạm mấy lần?...“Mau đem áo đẹp ra đây mặc cho cậu, xỏ nhẫn vào tay cậu, xỏ giày vào chân cậu!” Tình yêu cha đủ làm con sạch hơn mọi thứ nước của trần gian. ông lại còn sai bắt con bê đã vỗ béo để mở tiệc ăn mừng. Quả là một sự chuẩn bị trong niềm hy vọng sắt son. Tình yêu là thế: Không bao giờ chịu bó tay vì chẳng hề thất vọng bao giờ.

Không cần biết lý do, cũng chẳng cần xem xét quá khứ của nó, chỉ biết là nó đang ở đây, nghĩa là con ta đã chết nay sống lại, đã mất nay lại tìm thấy. Từ câu chuyện kể đến cảnh hiện thực trên đồi sọ năm xưa: “Tôi bảo thật anh, hôm nay anh sẽ ở với tôi trên Thiên Đàng” (Lc 26-3,43).

Hỏng! Hỏng hết Chúa ơi! Thương yêu kiểu này thật là vô lý. Chỉ tổ vẽ đường cho hươu chạy hay bắc cầu cho chuột leo

98

mà thôi. Xin đừng làm cớ cho người ta ỉ lại! Thế là hỏng, hỏng hết! Chúa yêu thương kiểu này thì người ta tha hồ ăn chơi sa đọa mà chỉ cần một chút sám hối là dư lời cả Nước Trời. Lại có người chẳng cần đến các bí tích, lễ lạc, chẳng cần vào tòa xưng thú tội lỗi, chắc họ sẽ theo anh em Tin lành mất thôi. Dứt khoát không thể được. Xin Chúa hãy mau sửa lại câu chuyện này, kẻo nhân loại hư hết, hỏng hết mà thôi.

Dù trời đất có qua đi, nhưng lời của Chúa sẽ không hề thay đổi (x.Mt 5,18). Có thể chúng ta đã lầm. Chuyện kể của Chúa Giêsu sở dĩ có ra là vì nhiều người biệt phái và luật sĩ năm xưa đã thấy khó chịu, khi nhiều người thu thuế và tội lỗi năng lui tới với Người. Họ đã lẩm bẩm, xầm xì trong ganh tị và cả tức tối. Vì họ không chấp nhận những người ấy là huynh đệ của mình. Chính Chúa Giêsu đã từng minh định rằng Người đến không phải để kêu gọi người công chính nhưng là người tội lỗi. Thầy thuốc không cần cho người mạnh khỏe mà là tội nhân. Như thế chuyện Chúa Giêsu kể không cố ý nhấn mạnh đến người con thứ bỏ nhà ra đi, nhưng là người con cả đang ở trong nhà. Chính khi anh ta loại bỏ người em là lúc anh ta tự loại mình ra khỏi tình cha.

Tình Chúa mãi luôn bao la. Người muốn tất cả mọi người đều được hưởng ân tình của Người. Tình yêu thì không cần hội đủ điều kiện. Dù chỉ một cơ hội nhỏ nhoi thôi cũng đủ để cho tình yêu lên ngôi. Tình Chúa vượt quá mọi tình cha thế trần. Người chính là nguồn của mọi tình phụ tử. Là người cha thì lắm khi không cần con cái trực tiếp báo hiếu hay đáp đền công đức. Chỉ cần chúng nó yêu thương, đùm bọc lẫn nhau trong nghĩa tình huynh đệ. Thế là đã đủ.

99

Đọc Tin mừng chúng ta sẽ càng xác tín chân lý này. Chúa sẽ xử với chúng ta không theo những gì chúng ta đã làm cho Người mà theo những gì chúng ta đã làm cho nhau. Không xét đoán tha nhân thì Chúa sẽ không xét đoán chúng ta. Nếu ta tha thứ cho tha nhân thì Chúa sẽ thứ tha cho chúng ta. Khi ta làm một điều thiện bé nhỏ cho một trong những người bé mọn thì Thiên Chúa không chỉ lấy đấu đã dằn, đã lắc mà đong đổ sự thiện hảo cho chúng ta mà Người còn tặng ban hạnh phúc Nước Trời cho chúng ta (x.Lc 6,36-38; Mt 25,31-46)

Lạy Cha chúng con ở trên trời…Xin Cha tha nợ cho chúng con…(Mt 6,9-13) Chưa xin thì Chúa cũng đã ban ơn tha thứ, vì Chúa Kitô đã chết cho chúng ta khi chúng ta còn là kẻ phản nghịch. Chưa xin thì Chúa cũng đã nhận chúng ta làm con, vì Người đã yêu thương thế gian đến nỗi ban Con Một…(Ga 3,16)

Chúa yêu thương, ban ơn tha thứ cho loài người chúng ta thật quá dễ dàng và nhiều khi ta lầm tưởng như là quá hoang phí. Quả đúng vậy. Dường như là một quy luật: Đã thương thì không hề tiếc, đã yêu thì chẳng bao giờ tính toán, so đo. Tuy nhiên để nhận được tình yêu, thì cần phải có điều kiện nào đó. Và cái điều kiện không thể thiếu để có thể đón nhận tình yêu của Cha trên trời, đó là chúng ta phải đón nhận nhau là anh chị em. Điều kiện nay xem ra không dễ. Nếu một ai đó, một người bé mọn hay một kẻ gian ác không có tí chỗ nào trong trái tim chúng ta, thì khi ấy mới thực sự là hỏng hết, hỏng hết.

100

Để có thể đặt những người không dễ thương mà lại còn đáng ghét vào một chỗ nhỏ trong trái tim chúng ta thì Thánh Lễ, các bí tích, việc cầu nguyện… luôn cần thiết, vì không có ơn Chúa chúng ta không thể làm được sự gì (x. Ga 15,5).

Lm. Giuse Nguyên Văn Nghia

THIÊN CHUA GIAU LONG XOT THƯƠNG .Lm. An Phong, OP

Tin mừng Luca chương 15 là 3 dụ ngôn về lòng thương xót của Thiên Chúa : dụ ngôn về con chiên lạc trong số một trăm con chiên (1/100); dụ ngôn về đồng bạc bị đánh mất (1/10) và dụ ngôn "người con hoang đàng" (1/2). Tin mừng chúa nhật thứ tư mùa Chay năm C là dụ ngôn thứ ba này. Đây thực là "một tin mừng (nhỏ) trong một Tin mừng (lớn)". Thực ra, gọi là dụ ngôn "người con hoang đàng" thì không đúng lắm, có lẽ gọi là "Người Cha Hoang Phí" thì đúng hơn, bởi lẽ người cha đã hoang phí tình yêu của mình cho các con của ông. Dung mạo người cha mới là điểm chính yếu. Người cha đã đồng ý chia gia tài cho người con thứ (đây là điều không hợp luật), vì theo quan niệm Trung Đông, người con không có quyền đòi chia gia tài khi người cha vẫn còn khỏe mạnh. Người cha chính là hình ảnh của Thiên Chúa, một vị Thiên Chúa "hoang phí" tình yêu cho nhân loại, dù Người biết nhân loại vẫn tội lỗi, ích kỷ, muốn sống độc lập với Người, thậm chí muốn loại trừ Người. Thiên Chúa vẫn tôn trọng tự do của nhân loại.

Tình yêu của người cha đã đón nhận người con thứ trở về sau những ngày ăn chơi phung phí. Tình yêu của người cha đã mời người con trưởng chung vui vì người em trở về.

101

Thiên Chúa cũng vậy : qua Đức Giêsu, Người vui mừng đón nhận những tội nhân thống hối và mời gọi tất cả mọi người cùng vui mừng và chia sẻ với Người.

Người con thứ xin Cha chia gia tài để trẩy đi phương xa. Người Cha sẵn sàng chia gia tài. Cha hắn để cho hắn tự do, không cấm cản gì. Hắn không vi phạm một điều luật nào hết. Thực ra, hắn tưởng mình có thể định đoạt tất cả. Hắn ra đi không phải vì ý muốn sa đọa thúc đẩy đâu, nhưng vì khao khát sống mạnh, sống ngoài vòng kiểm soát của Cha, vì háo hức khao khát kinh nghiệm, vì muốn biết cái mới lạ, nhưng lại không có bản lãnh, hung hăng quá trớn, thiếu ý chí. Khi ra đi là hắn xúc phạm đến cha. Mối giây ràng buộc với cha lớn gấp nhiều lần mối giây ràng buộc với lề luật.

Sau những ngày ăn chơi phung phá, hắn trắng tay. Hắn cảm thấy trống vắng, thiếu thốn tất cả. Hắn quyết định trở vê nhà Cha. Khi quyết định như thế,hắn đã nhận ra chính mình, giới hạn của mình. Chân lý bắt đầu khi con người nhận ra chính mình. Hắn hạnh phúc vì đã dám thú nhận : thưa cha, con đã xúc phạm đến trời và đến Cha. Hắn hạnh phúc vì đã dám tin vào tấm lòng của cha, sự tha thứ của cha. Hắn hạnh phúc vì đã trở về. Không phải vô lý đâu, khi Đức Giêsu đã có lần nói: Những người thu thuế và gái điếm sẽ vào Nước trời trước hết. Thế nhưng, không thiếu những người tưởng rằng mình thánh thiện, ngoan đạo, tự cấp cho mình quyền đòi hỏi bất cứ gì. Và cũng không thiếu những người tự hài lòng với việc chu toàn đầy đủ lề luật. Đó là hình ảnh của người anh cả. Người anh cả tưởng mình là người công chính, vì chu toàn hết mọi lề luật. Điều cần có anh đã không có, đó là tấm lòng thông cảm, chia sẻ, nhất là chia sẻ những tội lỗi, những giới

102

hạn của người khác. Anh là hình ảnh của những kẻ tự cho mình quyền xét đoán người khác".

Đức Giêsu chính là người cha đó. Người không màng chi đến quá khứ của người tội lỗi. Tình cha còn lớn hơn quá khứ đó, còn lớn hơn sự hối hận, dày vò của người con. Thiên Chúa tha thứ tất cả.Chúng ta là người con cả hay người con thứ trong bài Tin Mừng hôm nay ?

Lạy Chúa, Con xin dâng Ngài, lời thú tội của đứa con hoang : Trước mặt Chúa, con đã phạm tội, con đã hoang phí kho tàng ân sủng Chúa trao cho con, xin nhận lòng sám hối của con. Lạy đấng Cứu thế, xin cứu chuộc con. Như người con bỏ nhà đi hoang, lạy Chúa, con nay trở về sau khi đã phí phạm đời con, lòng xa cách Chúa.

Lạy Cha, con đã hoang phí của cải Chúa ban cho con. Xin nhận lòng sám hối của con và xót thương con. Con đã thẳng tay phung phí tài sản của Cha, con sống cô đơn, cùng cực trên mảnh đất của những người trụy lạc. Lòng con hối hận, con xin trở về với Cha, lạy Cha nhân ái, xin nghe lời con van nài: "Thưa Cha, con thật đắc tội với Trời và với Cha, con chẳng đáng là gọi là con Cha nữa, xin coi con như một người làm công cho Cha vậy, và xin thương xót con". (Phụng vụ Byzantin)

Lm. An Phong, OP

103

BƯC TRANH HY HOA

Lm. Giuse Đô Vân Lưc, OP

Tự do là giá trị cao cả nhất và vinh dự nhất cho sinh vật có lý trí trên mặt đất này. Ðó là nền tảng xác định con người cao hơn vạn vật Ðó cũng là nguyên nhân sinh ra niềm vui lớn lao nhất cho con người. Nhưng cũng chính vì tự do, con người phải trả giá mắc nhất. Những gì đã và đang xảy ra tại Việt Nam chứng minh hùng hồn nhất.

Ngày xưa, các thánh tử đạo Việt Nam đã lấy mạng sống để chứng minh cho mọi người thấy tự do tôn giáo là một giá trị cao cả nhất và linh thiêng nhất của quyền làm người. Ngày nay, con cháu các ngài lại phải trải qua một kinh nghiệm gần giống cha ông, nhưng ở một chiều kích tinh vi hơn. Tự do trở thành một thứ chiêu bài và công cụ cho đủ mọi thứ thao túng. Việc đập phá tượng Pieta và trù dập phong trào dân chủ vừa qua là một điển hình !

Nhiều người sống bên Mỹ cũng không có cái nhìn khá hơn về tự do. Họ tung hoành trong mọi ngành nghề. Doanh nhân tự do trốn thuế. Người già tự do lợi dụng Medicare, Medicade, An sinh xã hội v.v. Giới trẻ tự do sống buông thả tình dục, nghiện hút, băng đảng v.v.

104

Ðây là một dịp tìm hiểu ý nghia tư do đích thưc.Biểu tượng nổi nhất của tự do buông thả là người con thứ trong dụ ngôn hôm nay. Sau bao năm thơ ấu sống êm ả trong gia đình, cậu sống khá ngoan ngoãn. Chẳng ai thấy cậu có vấn đề gì. Bỗng một hôm, cậu thẳng thắn xin cha chia gia tài (x. Lc 15:12). Ai ngờ cậu đã ấp ủ trong lòng một giấc mơ “tự do” từ bao giờ ! Cậu nhắm đến một chân trời xa thật xa. Xa như giấc mộng dài cậu đang thêu dệt. phương tiện ăn chơi là gia tài kếch sù cậu vừa đón nhận. Khả năng là tuổi trẻ đầy sinh lực. Còn gì tự do hơn !

Nhưng “đời lắm lúc không bằng mộng” ! Vừa lúc anh cháy túi, một nạn đói khủng khiếp ập tới. Họa vô đơn chí ! Giấc mộng còn dài và tuổi trẻ còn sung cũng đành chào thua thời cuộc. Hoàn cảnh quá bức bách. Anh không còn phương tiện để sống còn. Chân anh không đứng vững trên mặt đất nữa ! Tất cả vũ trụ quay cuồng và đảo ngược. Tất cả đều bế tắc. Anh bị dồn vào chân tường. Chỉ còn một lối thoát duy nhất là đổi danh dự lấy mạng sống. Trước kia, anh là người chỉ tay năm ngón. Bây giờ, anh phải cúi đầu trước lệnh truyền ra đồng chăn heo. Giấc mơ bây giờ xuống thấp đến nỗi anh không bằng con heo nữa. Anh sống mà như chết. Tất cả nhân phẩm đã tiêu tan !

Chính tự do đã dẫn anh vào cõi chết ! Người cha cũng đã khẳng định như thế : (x. Lc 15:24, 32). Ðó không phải là tự do đích thực. Anh tưởng tự do là muốn làm gì thì làm. Không phải trả giá cho tự do. Thực tế, anh đã phải trả giá quá đắt cho một chọn lựa sai lầm. Khi bị dồn vào đường cùng, anh mới nhận ra đâu là nơi để anh thực hiện tất cả giấc mộng tuổi trẻ. Ðâu mới là tự do đích thực.

105

Dĩ nhiên, không phải chỉ những người hư hỏng, mà cả những người con ngoan cũng chưa chắc hiểu tự do là gì. Khung cảnh và hình thức không đủ bảo đảm cho con người có nhận thức đích thực về tự do. Ngay ở trong nhà, người con cả có biết tự do là gì đâu. Anh đã phục vụ với một mục đích hoàn toàn tầm thường vật chất. Anh tự nhốt trong chính mình. Dù được chia gia tài như người em, nhưng anh cũng chẳng biết làm gì với vốn liếng đó. Có lẽ sau khi được chia gia tài, anh đã đem trả lại hết cho cha, hầu được tiếng là con ngoan. Anh vẫn tỏ ra mình “ngon” hơn cậu em. Tới khi thấy cách thân phụ đối xử ngon lành với người em mạt rệp ấy, anh mới thấy lòng khoan dung không đúng với sự công bình ngoài thực tế. Lúc đó, anh mới nói hết sự thật cho bõ ghét ! Anh chưa từng nhỏ rãi trước mùi cám heo như cậu em. Thế nên, anh vẫn thấy những ưu đãi vật chất trong gia đình là chuyện đương nhiên.

Thà một lần đi hoang để biết thế nào là giá trị của tự do, còn hơn “cù lần” như người anh cả tự nhốt mình trong tháp ngà ! Nhưng nếu có một tấm lòng như thân phụ, anh cũng có thể cảm nhận tất cả chiều kích và đường nét tươi đẹp của tự do. Tiếc thay những lời khuyên của thân phụ không đủ sức thuyết phục bằng thực tế ngoài đời dạy cho người con thứ. Tâm hồn anh cả đã khép lại ! Dù cố gắng dùng cả lý lẽ lẫn tình cảm, người cha cũng phải đầu hàng. Anh không thể hiểu và hưởng được niềm vui của tự do đích thực !

Ðúng thế ! Tự do đích thực bao giờ cũng đem lại niềm vui và chân trời rộng mở. Chắc chắn những gì nói với con cả, người cha cũng bộc lộ cho con thứ : “Tất cả những gì của

106

cha đều là của con.” (Lc 15:31) Trong khi người con cả thờ ơ, thì người con thứ như uống từng lời cha vào tận đáy lòng. Lời đó như một tia nắng ấm chiếu sâu vào tận đêm trường giá lạnh của lòng anh. Anh sung sướng vô cùng. Từ nay anh mới thực sự là con người tự do. Có bao giờ anh nghe ai có những lời nói và cử chỉ thân thương như thế trong suốt hành trình xa nhà ? Nhất là khi anh bị vùi dập ngoài chuồng heo, anh đã cảm nghiệm tất cả nỗi nhục nhã và đau khổ của kiếp nô lệ như thế nào ! Anh không được đối xử bằng con vật. Phải xuống tận bùn đen như thế, anh mới thấy quý những gì mình đã tìm lại được nơi nhà cha. Tất cả đều do tình yêu hải hà của người cha nhân ái. Thế mà, trước đây anh đã cắt đứt. Chỉ vì tự do tuổi trẻ, anh đành coi cha như đã chết, để đòi chia gia tài cho bằng được !

Dưới mắt người con cả, cha đã phung phí tình yêu một cách dại dột. Làm sao cha biết người em thứ sẽ không bỏ nhà ra đi một lần nữa ? Ngựa quen đường cũ, cha không biết hay sao ?! Cha đã quá thương nên không lường trước tương lai. Cha đã mất khôn khi không còn xét xử theo những nguyên tắc công bình con người như thấy trong lề luật nữa. Cái nhìn của những người Pharisêu về Thiên Chúa y hệt như vậy ! Nhưng công lý của Thiên Chúa có bộ mặt hoàn toàn khác. Công lý Thiên Chúa xây dựng trên một tình yêu vô điều kiện và khôn lường.

Dụ ngôn cho thấy tất cả chiều kích vô biên đó của tình yêu ấy, khi người con thứ trở về. Tình yêu ấy đã có sức phục sinh người con thứ và đem lại niềm vui thực sự cho anh. Từ nay anh sẽ sống nhờ tình yêu ấy hơn bất cứ thứ nào khác. Không có tình yêu ấy, anh sẽ biến mất khỏi mái ấm và sẽ ra

107

đi vào một miền vô định. Giả sử anh trở về quá trễ, lúc cha anh không còn, số phận anh sẽ ra sao ? Rất may, anh trở về lúc còn cha trong nhà. Tình yêu người cha đã sáp nhập anh vào một cuộc sống gia đình cách tự nhiên. Cũng tình yêu đó đã không thể cảm hóa người con cả để anh chấp nhận cuộc hiệp thông lớn lao do cha đề nghị. Có tin yêu, người cha mới hết lòng mời mọc như vậy. Nhưng người con cả đã thẳng thừng từ chối. Anh mới là tên nô lệ cho chính mình.

Bức tranh hí họa đã trình bày hình ảnh độc đáo về tình yêu người cha giữa hai người con. Bức thứ nhất diễn tả về Thiên Chúa nhân lành đến nỗi bị lợi dụng như thể Người mắc nợ chúng ta, còn chúng ta chẳng mắc nợ gì Người, ngay cả việc nhận biết Người. Trái với quan niệm thường tình về Thiên Chúa như một nhà độc tài không hề biết nhượng bộ, dụ ngôn đã mô tả hình ảnh cực kỳ tốt đẹp về người cha hạnh phúc khi thấy con trở về với mình. Phải, đó là Tin mừng trong Chúa nhật này. Hãy đón nhận niềm vui tha thứ, niềm vui giao ước được canh tân trong bí tích Thánh Thể, niềm vui tín thác, niềm vui thông hiệp. Tất cả niềm vui này đều phát xuất từ Chúa Cha, nhờ Con Chí Ái Người là Ðức Giêsu. Từ đó chúng ta hướng về niềm vui Phục Sinh.

Nhìn chung, tự do đã trở thành điểm ranh giữa hai người con. Ban đầu người con thứ đi tìm một thứ tự do vô trách nhiệm. Nhưng thực tế đã dạy cho anh một bài học “để đời.” Nhờ thế, anh mới thấu hiểu phải trả giá rất mắc cho một giá trị lớn lao và cao cả nhất của con người, đó là tự do. Còn người anh cả chỉ biết bổn phận mà không biết đến tự do. Tình yêu luôn có khả năng giải thoát. Không có tình yêu,

108

không thể có tự do và hiệp thông. Người anh cả “vẫn đi bên cạnh cuộc đời,” mà không hiểu được niềm vui của tình yêu chia sẻ. Bởi vậy, anh mới có quan niệm quá khắt khe về lỗi lầm của người em. Anh đã xây dựng một nền công lý trên lề luật, chứ không trên tình yêu. Không bao giờ có một sự bình an cho những con người như anh. Hòa bình không thể xuất hiện khi con người không biết tha thứ. Ơn cứu độ cũng vắng bóng khi con người không biết nhìn nhận Thiên Chúa là Cha và tha nhân là anh em.

Phải đợi tới khi nào Ðức Giêsu Kitô xuất hiện, con người mới thấy tất cả tương quan lớn lao trong trời đất. Từng bị hạ xuống bùn đen, nên Người có thể hiểu biết và đánh giá được tất cả ý nghĩa của tự do hơn ai hết. Hơn nữa, “chính để chúng ta được tự do, mà Ðức Kitô đã giải thoát chúng ta.” (Gl 5:1) Ðức Kitô cũng là người Anh Cả giữa đoàn em đông đúc (Rm 8:29) là chúng ta. Nhưng hoàn toàn khác với người anh cả trong dụ ngôn hôm nay, không những Ðức Kitô không ghen tương, mà mời gọi chúng ta đi vào cuộc hiệp thông với Cha Người. Hơn nữa, Người còn lấy chính Mình Máu Người để làm tiệc thết đãi chúng ta. Vì Người đầy lòng yêu thương, quảng đại, tha thứ. Khác với người con thứ, Người không cần phải mất một thời gian đi hoang, Người mới có thể đánh giá đúng mức giá trị của tự do. Người cũng không cần phải đợi Cha nhắc nhở mới biết mình được tự do hưởng mọi quyền lợi trong Nhà Cha. Thật vậy, chính Người quả quyết : “Mọi sự Chúa Cha có đều là của Thày.” (Ga 16:1 5) Khác hẳn với hai người con trong dụ ngôn đầy khuyết điểm, Ðức Giêsu thật là Con Chí Ái, hoàn toàn làm hài lòng Chúa Cha (x. Mt 3:17; Mc 1:11). Bởi thế, Chúa Cha mới căn dặn chúng ta: “Hãy vâng nghe lời

109

Người !” (Lc 9:35) Ðức Mẹ cũng phụ họa : “Người bảo gì, các anh cứ việc làm theo.” (Ga 2:5)

Tại sao phải nghe lời và làm theo Ðức Giêsu ? Nếu không muốn trả giá quá mắc vì lầm lạc theo những đam mê như người con thứ hay tấm lòng chật hẹp như người con cả, chúng ta cần vâng nghe Con Chí Ái của Chúa Cha. Chỉ có Người mới mở cho chúng ta bầu trời tự do đích thực, tự do làm con cái Chúa. Khác với tự do đi hoang đã hạ giá người con thứ xuống dưới hàng con vật, tự do của Chúa nâng chúng ta cao hơn địa vị con người, để trở thành con cái Chúa. Thật là một giá trị tuyệt vời !

Bức tranh hí họa cuối cùng không diễn tả cảnh trái ngược giữa hai người con trong dụ ngôn, nhưng giữa họ và Người Con Chí Ái của Chúa Cha. Con thứ hiểu lầm về tự do, nhưng lại là cơ hội cho thấy tình yêu Thiên Chúa đầy bao dung. Con cả ngộ nhận về công lý. Từ đó, mới thấy công lý đích thực phải đặt nền tảng trên tình yêu. Cả hai người con ấy đều không thể phản ánh hình ảnh người cha nhân hậu. Trái lại, Ðức Giêsu là “hình ảnh Thiên Chúa vô hình,” (Cl 1:15) một hình ảnh cực tả Thiên Chúa là Cha.

Tin tưởng vào mãnh lực tình yêu Thiên Chúa, bao chứng nhân đã lên đường tranh đấu cho công lý và hòa bình. Chẳng hạn, năm 2002 tại Nam Hàn, Nữ tu Cho Seong-ae đã được Quốc Hội Nam Hàn trao tặng Huân Chương Cao Quý Quốc Gia Nam Hàn. Quyết định trao tặng huân chương của Quốc Hội Nam Hàn nhìn nhận rằng "Người nữ tu này đã góp phần biến nhà tù không còn là nơi trừng phạt nhưng là môi trường thuận lợi cho việc cải hóa và quay về với những điều

110

lương hảo." Hội Đồng Giám Mục Nam Hàn cho biết trong 25 năm phục vụ trong các khám đường, nữ tu Cho Seong-ae đã dẫn dắt 760 phạm nhân tiếp nhận đức tin Công Giáo, chưa kể số thân nhân của họ. Con số này rất đáng kể, vì ngoài việc giúp đỡ về phần thiêng liêng, nữ tu Cho Seong-ae còn giúp đỡ rất nhiều cho gia đình các phạm nhân trong thời gian họ chịu giam cầm trong lao lý. Nữ tu Cho Seong-ae luôn cố gắng tìm kiếm công ăn việc làm cho các gia đình để các phạm nhân yên tâm cải huấn. [1]

Tiếp tục truyền thống tranh đấu cho công bình xã hội, ngày 07/03/2007 vừa qua, khoảng 300 nữ tu Công Giáo Nam Hàn tham gia cuộc biểu tình khổng lồ, ước lượng khoảng 74,000 người, tại Hán Thành nhằm chống lại cuộc thảo luận về mậu dịch tự do giữa Nam Hàn và Hoa Kỳ. Các nữ tu cho biết họ quan ngại cho số phận những nông gia Nam Hàn và đời sống công nhân các xí nghiệp trong nhiều ngành kỹ nghệ tại quốc gia này. [2]

Rõ ràng các Nữ tu không còn phải là những người chỉ biết đọc kinh dâng lễ trong nhà thờ. Tình yêu Chúa thôi thúc họ xuống đường tranh đấu cho cuộc sống con người. Họ đi tìm một nền công lý xây dựng trên tình thương. Biết bao người đã tìm được con đường về Nhà Cha nhờ những chứng từ lớn lao này !

Còn các Nữ tu Việt Nam đang quan tâm tới cái gì và đang làm gì ?!

111

Lạy Chúa, xin cho con cảm nhận tình thương bao la của Chúa, để con có thể thông cảm với tha nhân và cùng mọi người xây dựng một nền công lý trên sức mạnh tình yêu, chứ không trên bạo lực. Amen.--------

[1] Fides 22.07.2002[2] VietCatholicNews 11/03/2007

Lm. Giuse Đô Vân Lưc, OP

TÂM SƯ BÔ GIA

Lm. Giuse Nguyên Cao Luật, OP

Với người con thứCon thân mến, Vậy là con đã trở về, niềm mong đợi của cha đã thành. Con biết đấy, cha mong đợi ngày này từ bao năm nay. Kể từ ngày con cất bước ra đi, cha vẫn chờ con về. Chiều chiều, cha vẫn tựa cửa, ngong ngóng tìm bóng người thân quen và chiều nay cha đã gặp được bóng dáng đó.

Khi con đòi chia gia tài, thực sự cha không muốn. Giữa cha và con đâu có gì là xung khắc. Nhưng chỉ vì đam mê của tuổi trẻ trước ngưỡng cửa cuộc đời, con muốn vượt thoát, muốn sống ngoài vòng kềm tỏa; vì khao khát tự do, háo hức muốn có kinh nghiệm, muốn biết cái mới lạ, và do chưa có bản lĩnh, do tính hung hăng thích phiêu lưu mạo hiểm.

Con còn nhớ chứ, cha đã ngăn cản con hết lời, để con bỏ ý tưởng rồ dại ấy đi, để con hiểu rằng tình thương yêu của cha đối với con còn lớn hơn, còn quý báu hơn mọi thứ của cải, mọi thứ kinh nghiệm.

112

Thế nhưng, trước thái độ khăng khăng quyết liệt của con, vì con cứ nài nỉ mãi, và vì tôn trọng quyền tự do của con – điều mà xưa nay cha vẫn thực hiện – cha đã nhượng bộ. Cha đã làm một điều mà lòng không vui chút nào. Cha đã làm một điều mà cha thấy trước rằng sẽ không tốt cho con. Biết làm sao được ! Con ao ước được tự do mà cha lại tôn trọng tự do !

Và thế là con ra đi. Cha biết rằng với số tiền lớn trong tay, với tính khí ngang tàng, muốn bay nhảy, muốn tự do, muốn xả láng, con khó lòng tạo nên một cơ nghiệp. Con sẽ tiêu xài hết số tiền ấy và chẳng mấy chốc trở thành trắng tay. Nói quá, cha mong cho điều ấy xảy ra, để con hiểu rằng thế nào là tự do. Người ta phải kìm hãm những đam mê của mình, và độc lập không hẳn phải là tự mình quyết định mọi việc.

Khỏi cần nói cha cũng biết con đã tiêu tán số tiền ấy vào những đâu. Con đã qua những đêm thức trắng, rượu bia đầy bàn ; con đã du lịch khắp đó đây, đã ở những nơi sang trọng nhất. con đã trải qua những phút hả hê, bạn bè vây quanh, ai cũng nồng nhiệt đón rước. Và lúc đó con ôm ảo tưởng rằng tiền bạc là tất cả. Có tiền là mua được bạn bè, có tiền là tạo nên được niềm vui, và có tiền là mình đã thành đạt. Con đâu nghĩ rằng, ngay cả khi đầy tiền bạc, con người cũng đâu tạo được thành đạt, vì họ đã đánh mất nguồn gốc của mình, đó là tình thương.

Và đến một ngày, Con đã trải qua những thời gian cùng cực, những ngày tủi nhục nhất, con đã chẳng còn chút phẩm giá nào của một con người, đã phải sống trong khổ sở, nhục

113

nhã. Và may cho con, chính những lúc đó, con còn nhớ được rằng ở nhà cha, những người đầy tớ còn sung sướng hơn. Khi còn ở bên cha, con không hiểu được thế nào là mái nhà, thế nào là tình thương. Khi ở cạnh cha, con tưởng mình không có gì cả, mặc dù con đang có điều lớn nhất. Nhưng khi bị rơi xuống tận cùng vực thẳm, con mới hiểu thấm thía thế nào là mái nhà, thế nào là tình cha. May thay, trong con vẫn còn một chút ý thức !Hôm nay con trở về. Con về vì chẳng có chỗ nào đón nhận con, chẳng còn chỗ nào nuôi con nữa, chẳng còn người bạn nào tiếp đón con. Không sao cả, con trở về là cha mừng. Cha đã đợi chờ quá lâu.

Con thấy đó, cha không cần lời thú lỗi của con, cha đã tha thứ cho con rồi. Con hãy nhận lại tư cách là con. Hãy mặc lấy bộ quần áo mới, sạch sẽ, hãy đi dép vào để thấy rằng mình là người tự do, hãy xỏ nhẫn vào tay để biết rằng cha vẫn coi con là con của cha như ngày nào.

Cha mong con không giữ mặc cảm tội lỗi, con sẽ quên hết quá khứ : Những ngày ấy chỉ có giá trị là cho con hiểu rằng tình thương của cha dành cho con lớn lao biết chừng nào, và sống trong tình thương đó, con mới thực sự là người tự do. Cha mong con cảm thấy hạnh phúc vì được sống trong một mái nhà, có cha ở bên, và tình thương cha dành cho con không hề suy giảm.

Với người anh cảTại sao con lại thắc mắc, thậm chí giận dữ, khi cha mừng em con trở về ? Con nào chẳng là con. Cả hai anh em con từ lòng cha sinh ra. Cả hai anh em con đều được tình

114

thương cha ấp ủ, nuôi dưỡng. Con ạ, Hãy tập sống yêu thương và độ lượng, nhất là đối với đứa em của con. Lẽ nào con yêu mến cha mà lại có thể không yêu thương em con được ? Nếu con không yêu thương em con, làm sao con có thể yêu mến cha được ? Em con có lầm lỗi thật, nhưng nó cần được yêu thương để thay đổi cuộc đời, nó cần được yêu thương vì nó là con cha, và vì nó dám chọn sống. Cha mong con cũng yêu thương nó, vì nó là em con.Mọi sự rồi sẽ qua đi, chỉ còn lại tấm lòng. Cha mừng, cha mở tiệc lớn ăn mừng, vì em con đã khám phá ra ý nghĩa cuộc đời, đã nhận ra rằng tình thương vượt lên trên tất cả, tình thương xóa bỏ mọi lỗi lầm.

Chẳng lẽ con ganh tị với em con ? Bấy lâu nay con sống với cha, sử dụng mọi của cải và nhất là có cha ở bên cạnh mà con vẫn cảm thấy mình bị thua thiệt, bị xua đuổi.

Sao con lại tức giận không vào nhà ? Hóa ra từ lâu nay con đã xa rời vòng tay của cha, dù trong thực tế con chưa bước chân ra khỏi nhà. Lẽ ra mọi niềm vui nỗi buồn của cha cũng là của con. Con không vui khi thấy cha vui sao ? Con chỉ muốn tìm niềm vui theo cái nhìn của con, theo dự tính, theo góc độ của con, mà chẳng quan tâm gì đến cha. Như thế là chính con tự mình thoát khỏi vòng tay của cha, chính con từ chối tình thương cha dành cho con, kể như con tự bước ra khỏi căn nhà êm ấm này rồi !

Và rồi, Chẳng lẽ bấy lâu nay con làm lụng vất vả không phải vì cha mà là vì bản thân con ? Con chỉ muốn tìm lợi ích cho riêng mình. Những việc tốt con làm, phục vụ cha, làm lụng cũng chỉ là thứ lo tìm công đức cho mình. Thay vì vụ lợi như

115

thế, lẽ ra con chỉ cần hiểu rằng tình thương mới có giá trị. Làm lụng vất vả mà không có tình thương thì chẳng đem lại lợi ích nào ! Không lẽ con sống với cha chỉ để mong được phần gia tài, được ăn sung mặc sướng, tìm lợi ích riêng cho mình? Phải có gì hơn thế nữa chứ !

Con ạ, Bỏ tính ích kỷ hẹp hòi đi, đừng ghen tức với em con làm gì. Ghen tương ích kỷ làm cho đời con héo khô, làm cho lý trí con cùn nhụt. Việc gì mà con lại phải xem người khác đối xử với cha như thế nào, rồi con theo đấy mà xử sự. Thế thì sao gọi là thật lòng với cha được !

Hãy bước vào nhà chung vui với cha, với em con. Cha có thể nói với con rằng, từ nay, em con không những là một đứa con ngoan, mà còn rất ngoan nữa. Quên quá khứ đi con, nhìn về tương lai. Hãy sống tin tưởng, bao dung và độ lượng. Chẳng lẽ Ta lại muốn cho ác nhân phải chết, chứ không muốn nó bỏ đường tà mà được sống sao ?(Ed 18,23) 

Ta lấy mạng sống Ta mà thềTa đâu có muốn cho kẻ dữ phải diệt vong,nhưng là muốn nó bỏ đường tà để được sống.(Ed 33,11) Chúa là Đấng từ bi nhân hậuNgười chậm giận và giàu tình thương.Người không cứ tội ta mà xét xử,không trả báo ta xứng với lỗi lầm. (Tv 102, 8.10) Ta muốn tình yêu chứ không cần hy lễ,thích được các ngươi nhận biết,

116

hơn là được của lễ toàn thiêu. (Hs 6,6)

Lm. Giuse Nguyên Cao Luật, OP

HAY THAY ĐÔI

Lm. Giacôbê Phạm Văn Phượng, OP

Dụ ngôn “người con hoang đàng” là một câu chuyện cảm động, thú vị nhất của Tin Mừng Lu-ca. Qua dụ ngôn này, Chúa Giê-su muốn nói tới người tội lỗi biết ăn năn sám hối trở về với tình thương của Thiên Chúa. Chúng ta hãy tìm hiểu hoàn cảnh, thái độ và tâm lý của người con hoang đàng và ghi nhận bài học hữu ích cho chúng ta.

Người con hoang đàng này là người con thứ trong một gia đình khá giả, nên cậu được nhiều ưu đãi nuông chiều, cậu mới lớn, chân trời xa thẳm như chỉ có bình minh, một tương lai trải dài sáng rực trước mắt đang mời mọc lôi cuốn, từ đó cậu nuôi ý tưởng thoát ly. Cậu suy tính : ở nhà cha mẹ, dù có tình thương, dù có đầy đủ mấy đi nữa thì ngôi nhà kia cũng không về tay cậu, vì quyền trưởng nam nằm vào tay người anh rồi, còn gì nữa mà ở lại. Một con chim khuyên có ở trong chiếc lồng sơn son thiếp vàng, đủ dư gạo trứng, cũng không sướng bằng một bầu trời thênh thang tự do bay nhảy, cậu nghĩ ra như thế, ở gia đình mình sao nho phong tù túng kỷ luật như mất cả nhân vị, còn bao nhiêu chương trình, bao nhiêu dự định tương lai phải thực hiện, phải tạo

117

dựng cơ nghiệp cho mình, phải kinh nghiệm sống mới được, mình phải tạo ra thời cơ, là người của thời cuộc chứ !

Nhưng tuổi trẻ dễ ngông cuồng dại dột, tuổi trẻ thường nông nổi, làm trước nghĩ sau, hành động trước khi suy nghĩ, khôn đâu có ở tuổi trẻ, khỏe đâu có ở tuổi già. Thế là cậu nằng nặc đòi cha chia gia tài, số gia tài được đổi thành tiền để dễ dàng ra đi. Vừa trẻ lại có tiền, lại được tự do, không bị ai ràng buộc, chỉ còn có một con đường thẳng tắp nhào tới, đó là hư hỏng. “Làm trai cho đáng nên trai, xuống đông đông tĩnh lên đoài đoài tan”, thì ở đây, đông đoài đã làm tan nát đời cậu, cậu đi phung phí tiền bạc nơi giang đầu, bạn bè với những hạng đàng điềm, “bắc thang lên hỏi ông trời, những tiền cho điếm có đòi được chăng ?”. Thế là tiền mất tật mang, hết tiền hết bạc hết ông tôi, địa vị của cậu suy sụp quá lẹ, lẹ như đồng tiền tiêu hoang, còn lại cho cậu là thân tàn ma dại, quần áo rách bươm, đầu tóc rối bù, bàn tay và tấm lòng ô uế, nhơ bẩn, cái bụng đói meo.

Tội nghiệp cho một chàng trai trác táng phóng đãng. Ai cũng biết cậu mất hết danh dự, mất hết cơ nghiệp, của thiên trả địa, cậu sa sút, thất bại, đến nỗi phải đi chăn heo để sống cho qua ngày. Nghề chăn heo lúc ấy là quá mạt rệp, luật Do Thái cấm nuôi heo và chăn heo, ai ăn thịt heo coi như bỏ đạo Do Thái, họ nói : “Vô phúc cho kẻ chăn heo, vì đó là vô phúc đê hèn nhất”. Nhưng chàng trai này đã phải làm như vậy, cậu đói cùng cực đến nỗi dụ ngôn nói “Anh ta ao ước lấy đậu muồng heo ăn mà nhét cho đầy bụng, nhưng chẳng ai cho”. Đó là hình ảnh xấu xa đê hèn khinh bỉ của một tội nhân phản bội. Nhưng rất may, câu chuyện không chấm dứt ở đây. Giữa cảnh đói cùng cực, cậu nghĩ lại gia đình cha

118

mẹ, đó là miếng ván cuối cùng cho kẻ bị đắm tàu. Thử hỏi : giữa cảnh cùng cực như thế, có ai là ân nhân cho cậu hay chỉ có cha mẹ ? Đúng thế, lúc nào cũng chỉ có cha mẹ, lúc nào cũng là tình thương, thế là cậu suy tính lại : “Tôi sẽ về cùng cha tôi, nơi có dư thừa cơm bánh”. Mặc dù lý do trở về không mấy tốt đẹp, nhưng ít ra cái bụng, cái dạ dày vẫn là vấn đề phức tạp mà Thiên Chúa quan phòng có thể dùng đến để lôi kéo tội nhân trở về như đứa con trên đây.Người con hoang đàng này đã có một điều rất đáng biểu dương, là dám trở về mái nhà xưa, là nơi chàng đã bỏ ra đi. Khi đi kiêu hãnh, đắc thắng, tự mãn, giàu có bao nhiêu, thì nay trở về khúm núm, túng thiếu, ăn năn thành thật bấy nhiêu. Chàng quay gót 180 độ, rón rén từng bước, mắt ngó về nhà, tấm lòng hồi hộp, miệng nhẩm đi nhẩm lại một câu thống hối. Nhưng từ đàng xa, người cha đã nhìn thấy bóng con, ông lật đật chạy ra đón và ôm choàng lấy con, ông quên đi bao nỗi đắng cay, đổ dồn hết tình thương sang cho con. Quả thực, không có gì có thể thay đổi được lòng người cha thương con chân thực, người cha mãi mãi vẫn là cha, chứ người con thì không hẳn như thế. Ông không bỏ đứa con, càng không lên án nó, ông chỉ biết có một điều, đó là con ông, không những ông tha thứ mà còn phục quyền làm con cho chàng, và mở tiệc mời bạn bè chung vui để mừng con ông trở về. Rồi họ bắt đầu ăn mừng. Họ là ai ? là hai cha con và mọi người trong nhà, nhưng còn thiếu người con cả, anh đang ở ngoài đồng. Về thái độ của người con cả này cũng là một bài học rất đáng suy nghĩ : thái độ hẹp hòi, ích kỷ, xua đuổi, lên án người em. Đây cũng là thái độ người ta thường có đối với những người tội lỗi.

Như vậy, chúng ta đã hiểu chủ đích của Chúa Giê-su khi dạy dụ ngôn này. Người cha là hình ảnh lòng nhân lành của

119

Thiên Chúa, và người con hoang đàng chính là thân phận bi đát của con người tội lỗi, cần phải sám hối trở về với Chúa. Hình ảnh người con hoang đàng cho chúng ta thấy bản chất xấu xa của tội lỗi, hậu quả bi đát của tội lỗi, và thái độ cần phải có để có thể thoát ra khỏi tình trạng tội lỗi là sám hối. Sám hối là nhận mình là kẻ tội lỗi, quyết tâm ra khỏi tội lỗi để quay về với Chúa và sống làm con người mới như đứa con hoang đàng đã làm.Vì thế, bài Tin Mừng hôm nay làm cho chúng ta thật phấn khởi, khích lệ chúng ta hãy thi hành việc sám hối, trở về cùng Chúa, đặc biệt trong Mùa Chay này. Mỗi người chúng ta đều có thể nhận ra mình trong hình ảnh người con hoang đàng. Vậy thì Chúa cũng mời gọi chúng ta hãy cùng với đứa con hoang đàng chỗi dậy, đi về nhà Cha, Cha đang chờ đợi, dù chúng ta tội lỗi đến đâu và nặng nề xấu xa thế nào, chúng ta đừng lo buồn, sợ hãi, chán nản, hãy nhìn vào lòng thương xót của Chúa hơn là nhìn vào tội lỗi của mình. Chúng ta hãy nhớ : tội lỗi của chúng ta có thể lớn, nhưng lòng khoan dung của Thiên Chúa chắc chắn lớn hơn.

Lm. Giacôbê Phạm Văn Phượng, OP

VUI VƠI TOAN THÊ HÔI THANHGs 5,9a.10-12; 2Cr 5,17-21; Lc 15,1-3.11-32

Gm. Bartôlômêô Nguyên Sơn Lâm

PHUC ÂM Lc 15, 1-3. 11-32"Em con đã chết nay sống lại".Khi ấy, những người thu thuế và những kẻ tội lỗi đến gần Chúa Giêsu để nghe Người giảng; thấy vậy, những người

120

biệt phái và luật sĩ lẩm bẩm rằng: "Ông này đón tiếp những kẻ tội lỗi và cùng ngồi ăn uống với chúng". Bấy giờ Người phán bảo họ dụ ngôn này: "Người kia có hai con trai. Ðứa em thưa với cha rằng: "Thưa cha, xin cha cho con phần gia tài thuộc về con". Người cha liền chia gia tài cho các con. Ít ngày sau, người em thu nhặt tất cả của mình, trẩy đi miền xa và ở đó ăn chơi xa xỉ phung phí hết tiền của. Khi nó tiêu hết tiền của thì vừa gặp nạn đói lớn trong miền đó, và nó bắt đầu cảm thấy túng thiếu. Nó vào giúp việc cho một người trong miền, người này sai nó ra đồng chăn heo. Nó muốn ăn những đồ cặn bã heo ăn cho đầy bụng, nhưng cũng không ai cho. Bấy giờ nó hồi tâm lại và tự nhủ: "Biết bao người làm công ở nhà cha tôi được ăn uống dư dật, còn tôi, tôi ở đây phải chết đói. Tôi muốn ra đi trở về với cha tôi và thưa người rằng: "Thưa cha, con đã lỗi phạm đến trời và đến cha, con không đáng được gọi là con cha nữa, xin cha đối xử với con như một người làm công của cha". Vậy nó ra đi và trở về với cha nó. Khi nó còn ở đàng xa, cha nó chợt trông thấy, liền động lòng thương; ông chạy ra ôm choàng lấy cổ nó và hôn nó hồi lâu... Người con trai lúc đó thưa rằng: "Thưa cha, con đã lỗi phạm đến trời và đến cha, con không đáng được gọi là con cha nữa". Nhưng người cha bảo đầy tớ: "Mau mang áo đẹp nhất ra đây và mặc cho cậu, hãy đeo nhẫn vào ngón tay cậu, và xỏ giầy vào chân cậu. Hãy bắt con bê béo làm thịt để chúng ta ăn mừng: vì con ta đây đã chết, nay sống lại, đã mất, nay lại tìm thấy". Và người ta bắt đầu ăn uống linh đình.

"Người con cả đang ở ngoài đồng. Khi về gần đến nhà, nghe tiếng đàn hát và nhảy múa, anh gọi một tên đầy tớ để hỏi xem có chuyện gì. Tên đầy tớ nói: "Ðó là em cậu đã trở về, và cha cậu đã giết bê béo, vì thấy cậu ấy về mạnh khoẻ".

121

Anh liền nổi giận và quyết định không vào nhà. Cha anh ra xin anh vào. Nhưng anh trả lời: "Cha coi, đã bao năm con hầu hạ cha, không hề trái lệnh cha một điều nào, mà không bao giờ cha cho riêng con một con bê nhỏ để ăn mừng với chúng bạn. Còn thằng con của cha kia, sau khi phung phí hết tài sản của cha với bọn đàng điếm, nay trở về thì cha lại sai làm thịt bê béo ăn mừng nó". Nhưng người cha bảo: "Hỡi con, con luôn ở với cha, và mọi sự của cha đều là của con. Nhưng phải ăn tiệc và vui mừng, vì em con đã chết nay sống lại, đã mất nay lại tìm thấy". SUY NIÊMChúa nhật trước đã cho chúng ta thấy Chúa là Ðấng đầy lòng thương xót để kêu gọi chúng ta hối cải trở về với Người. Các bài Kinh Thánh hôm nay còn nói về lòng thương xót của Chúa một cách rõ ràng hơn nữa. Chúng cho chúng ta thấy nỗi sung sướng của Người khi có thể thi hành lòng thương xót; và Người kêu gọi chúng ta chia sẻ niềm hân hoan thương xót ấy. Thế nên Chúa nhật hôm nay đáng được gọi là Chúa nhật Vui Mừng trong mùa Chay, để khi phấn đấu theo gương Chúa Giêsu trong mầu nhiệm thánh giá, chúng ta luôn phấn khởi vì đạo Tin Mừng. 1. Vui Vì Ðược Cứu ÐộBài sách Giôsua hôm nay chỉ có mấy câu, nhưng ghi lại một niên hiệu đáng muôn đời nhớ mãi trong lịch sử dân Chúa. Hôm nay "Chúa lăn nỗi nhục Ai Cập ra khỏi con cái Israen". Người cuộn thời gian ô nhục của họ ở bên Ai Cập lại một cách vĩnh viễn. Vẫn biết họ từ giã đất nô lệ Ai Cập ngay từ khi vượt qua Biển Sậy. Nhưng ròng rã 40 năm nơi sa mạc, con cái Israen vẫn còn mang nhiều tồn tại của thời ô nhục nơi đất khách quê người. Dĩ chí có những kẻ còn chưa cắt

122

bì; và phần lớn còn ăn ở như những kẻ không cắt bì. Tất cả những sự ấy, hôm nay Chúa cuốn lại và không còn mở ra nữa. Nói theo kiểu văn chương ngày nay Chúa đã rỡ một trang sử qua rồi cho dân Người; và từ nay bắt đầu một trang sử mới. Chính vì vậy người ta đã đặt một tên mới cho nơi xảy ra sự việc ngày hôm nay. Nó được gọi là Gilgal và có nghĩa là "cuộn lại", vì Chúa đã cuộn nỗi ô nhục Ai Cập lại xa khỏi dân Người ở nơi chốn này vào ngày hôm nay.Nhưng người ta chỉ nới cũ khi có mới. Chúa chỉ cuộn thời đại cũ lại vì đã có thời đại mới. Việc "có mới nới cũ" này cũng là một cuộc vượt qua. Thế nên hôm nay con cái Israen cử hành lễ Vượt Qua. Họ không tổ chức nơi đền thờ nhưng nơi hoang dại miền Giêrichô để duy trì tính chất gia đình của lễ này. Dĩ nhiên họ nhớ lại cuộc Vượt Qua Ai Cập ngày xưa; nhưng họ cảm thấy rõ ràng cuộc Vượt Qua bấy giờ, hôm nay mới kết thúc. Hôm nay họ mới được mừng Vượt Qua nơi Ðất Hứa. Và rõ ràng họ đã thôi một nếp sống cũ và chuyển qua một nếp sống mới. Trước đây họ là dạng lang thang, du mục; từ nay họ cư ngụ nơi Ðất chảy sữa và mật. Cuộc vượt qua này không lớn lao sao? Mọi sử gia đều làm chứng có cuộc chuyển biến quan trọng trong nếp sống của con người từ chế độ du mục qua chế độ định canh.

Cũng vì vậy, tác giả bài sách hôm nay không muốn diễn tả tí nào lễ Vượt Qua. Ông bỏ rơi mọi nghi lễ để chỉ chú trọng đến những nét mới mẻ của đời sống mới. Ông nói: con cái Israen đã ăn các thổ sản trong xứ. Ðặc biệt họ không còn ăn Manna nữa nhưng đã ăn cốm rang. Ðúng hơn họ không còn ăn Manna nữa vì đã có thóc lúa của địa phương. Manna không phải là lương thực của người đã về tới quê, mà chỉ là lương thực của kẻ đi đàng. Nó cần thiết cho con người khi trở về Ðất Hứa; nhưng đến nơi rồi nó trở thành vô dụng.

123

Chính vì vậy Manna trở thành hình ảnh của Thánh Thể, cũng chỉ cần cho con cái Chúa khi sống ở trần gian. Sau này trên Nước Trời, chính Chúa sẽ làm cho họ no thỏa mà không cần bí tích nào nữa...

Như vậy, việc con cái Israen đến định canh ở Ðất Hứa hôm nay báo trước việc chúng ta vào Nước Trời sau này, khi đã chấm dứt cuộc hành trình lữ thứ trần gian. Nó khiến chúng ta thèm số phận của con cái Israen ngày xưa ư? Vì sánh với những kẻ đã vào Ðất Hứa, chúng ta còn là lữ hành? Có phần đúng và điều này nhắc nhở chúng ta phải có tu đức và tác phong của lữ khách: không bám víu vào trần gian, nhưng luôn phải lên đường; và nhất là luôn phải nhờ Thánh Thể nuôi sống vì đó là lương thực của dân Chúa trên đường lữ thứ trần gian.

Tuy nhiên chúng ta phải phấn khởi vì việc con cái Israen vào Ðất Hứa bả đảm việc chúng ta sẽ vào tới Nước Trời. Hơn nữa nó còn nhắc chúng ta nhớ đến hạnh phúc của người Kitô hữu. Họ cũng đã được đưa ra khỏi thế gian để đi vào nước sáng láng của Con Thiên Chúa. Những thực tại thiêng liêng Chúa ban cho họ hằng ngày trong đời sống Kitô hữu vượt xa những nắm "cốm rang" ngày xưa của con cái Israen. Chúng ta hãy vui mừng vì những việc ấy và vì mạc khải lớn lao mà Chúa dành cho chúng ta ở trong Nước Trời mà bài Tin Mừng hôm nay muốn thông tri cho chúng ta. 2. Vui Với Toan Thể Hội ThánhThánh Luca là tác giả duy nhất đã thuật lại dụ ngôn hôm nay. Người kể lại sau hai chuyện cũng cùng một ý tưởng. Chuyện đầu tiên là dụ ngôn một người tìm thấy con chiên

124

lạc của một đàn gần 100 con chiên. Và chuyện thứ hai nói về một người đàn bà tìm thấy đồng tiền đã mất. Cả hai câu chuyện đều kết thúc bằng lời van xin mọi người hãy vui vẻ chia sẻ nỗi vui mừng đã tìm thấy những của đã mất. Và đó cũng là câu kết thúc bài dụ ngôn hôm nay về người con trở về. Như vậy câu chuyện chỉ là cớ, điều mà tác giả Luca muốn diễn tả là niềm vui và kêu gọi mọi người cùng chung vui với kẻ tìm lại được những gì đã mất hoặc đã lạc.Trong câu chuyện hôm nay, chủ động là một người Cha với hai đứa con. Ðứa trẻ hơn đến xin Cha chia gia tài cho mình, rồi nó đi xa, sống trác táng, phá tan cả sản nghiệp.

Dĩ nhiên người ta có thể đoán nó đã cạn túi vì bọn đĩ điếm như thói thường ở đời. Sạch của rồi, nó phải đi làm thuê ở mướn, và chăn heo cho người ta. Nó thèm đến cả cám heo. Thật đầy tớ ở trong nhà Cha nó cũng còn dư ăn! nghĩ vậy, nó quyết tâm trở về, và sẽ lựa lời để được số phận của những người này.

Với những nét tả như vậy, đứa con hoang này có đáng khen không? Hình như Luca không cho rằng nó đáng thương nữa. Không kể đời sống bê bối của nó; việc nó trở về cũng đầy tính toán và bần tiện. Nó đâu đã muốn hối cải; nó chỉ mong ra khỏi thân phận chết đói, nó chẳng đáng thương, thế mà vẫn được thương. Ðó mới là điều mà tác giả Luca muốn diễn tả. Ông viết về đứa con hư như thế là để làm nổi bật lòng thương lạ lùng của người Cha.

Mà thật vậy, lòng người Cha tốt lành chi lạ! Ðứa con về đang còn ở đàng xa mà ông đã thấy nó. Ông đã chạnh lòng thương nó. Ông quên cả tư cách đạo mạo, dè dặt của một

125

người Cha trong một gia đình nề nếp ở Ðông phương. Ông không nhớ mình đã chân yếu tay mềm. Ông chạy ra đón nó, ôm cổ nó mà hôn. Nó vừa mới bập bẹ vài câu ông đã quay bảo đầy tớ mau mau đem áo quần và trang sức mới ra mặc cho nó; và lập tức hãy đem bò tơ nẫy ra hạ đi để khao ăn vì, ông nói: "Này, con ta đây, nó đã chết mà đã hoàn sinh, đã mất mà tìm lại được".

Chúng ta có thể để ý, ông không nói gì với đứa con. Nó chưa đáng nói, nó chưa hoàn toàn. Nó còn phải thấy lòng Cha thương nó, rồi nó mới thay đổi được. Ít ra ông hy vọng như vậy. Ông đã chỉ nói với tôi tớ và ông muốn nói với mọi người. Ông xin mọi người chia sẻ niềm vui của ông. Ông thật quá tốt.

Nhưng ngay đến đứa con cả trong nhà cũng không hiểu được ông. Cậu ở ngoài đồng về. Cậu thấy trong nhà có đàn ca múa hát. Cậu gọi một tên đầy tớ ra hỏi dò. Biết chuyện đứa em về mà Cha cho bày tiệc mừng như vậy, cậu nổi giận, không thèm vào nhà. Người Cha đi ra dỗ dành cậu. Cậu phân phô lẽ hơn thiệt. Cậu có lý nên người Cha đứng nghe, khác với lúc khi đứa con hoang trở về muốn thưa bẩm. Ông công nhận hết mọi lời cậu nói. Nhưng đây là điều con ông chưa bao giờ nghĩ đến: "Này con, con hằng ở với Cha thì tất cả của Cha đều là của con. Nhưng phải ăn khao mà mừng chứ. Vì em con đó, nó đã chết mà lại sống, đã mất đi mà lại tìm thấy được".

Tác giả Luca đã không viết gì thêm. Ông dừng lại ở đây để độc giả viết nốt câu chuyện. Ðúng hơn Ðức Giêsu đã dừng lại bài dụ ngôn ở chỗ này để thính giả của Người suy nghĩ.

126

Họ là ai, chúng ta có thể đoán được. Họ là người con cả trong câu chuyện mà người Cha vừa nói mấy câu để cho suy nghĩ.

Muốn rõ hơn, chúng ta chỉ cần đọc lại những câu đầu tiên mà Luca đã viết trước khi kể bài dụ ngôn về con chiên lạc, về đồng tiền mất và về lòng thương xót của người Cha. Người viết: "Các người thu thuế, cùng những kẻ tội lỗi hết thảy thường lui tới bên Ngài để nghe Ngài. Và biệt phái kêu trách. Họ nói: Ông tiếp đón quân tội lỗi và ăn uống với chúng". Ngài mới nói cùng họ những dụ ngôn sau này...

Như vậy, người Cha ở đây không cần phải là Cha chúng ta ở trên trời. Lòng thương xót bao la của Người đã nhập thể nơi con người Ðức Giêsu Kitô, Ðấng đang tiếp đón những người thu thuế và tội lỗi khiến bọn biệt phái phải kêu trách. Họ kêu trách vì họ tưởng mình nhân đức và đòi được đối xử xứng đáng. Thiên Chúa phải dành tất cả sản nghiệp Nước Trời cho họ và cho một mình họ mà thôi; Phường thu thuế, quân tội lỗi không được phép tham dự những của thánh ấy. Thế mà Ðức Giêsu, người tự xưng đã được Chúa Cha sai đến, lại đi tiếp đón bọn thu thuế và tội lỗi... Với bài dụ ngôn hôm nay, phải chăng Ðức Giêsu đã không muốn nói với những kẻ suy nghĩ như vậy, lời mà Người có lần bảo họ: hãy đi mà hiểu lời này: Ta muốn lòng thương xót chứ không phải hy lễ!

Nhưng như vậy dụ ngôn này có còn nói gì với chúng ta không, vì đâu chúng ta còn muốn nghĩ như biệt phái? Thiết tưởng chúng ta vẫn còn có thái độ dửng dưng đứng ngoài niềm vui lớn lao của lòng Chúa thương yêu. Người vẫn tiếp

127

tục kêu gọi và đón nhận những phường thu thuế và tội lỗi, tức là những phần tử xã hội ít được thiện cảm của chúng ta. Người vẫn rộng rãi với họ. Hội Thánh gồm một phần lớn những người như họ. Chúng ta chưa biết chung vui với họ như Chúa đang tỏ lòng quảng đại với họ, khiến trái tim chúng ta chưa giống như trái tim Chúa. Và vì vậy sự thánh thiện của chúng ta cũng chưa có gì đáng kể. Do đó chúng ta hãy nghe Lời Chúa, nhìn anh em đang đến với Chúa trong mùa Chay. Chúng ta hãy nhập hội tham gia, nếu chưa muốn khá hơn nữa là còn đi rao giảng Tin Mừng cứu độ cho anh em như lời Phaolô hôm nay viết. 3. Sứ Vụ Hòa GiảiThánh tông đồ biết rằng: ai ở trong Chúa Kitô thì là tạo thành mới; cũ đã qua đi và mới đã thành sự. Những lời này trở nên ý nghĩa biết bao trong thánh lễ hôm nay, sau khi đã đọc bài Cựu Ước viết về việc con cái Israen đã được chuyển sang một đời sống mới hoàn toàn sánh với những năm tháng lang thang du mục qua sa mạc. Dân cũ đã phải lao nhọc biết bao để vượt qua được nếp sống cũ và đi vào cuộc sống mới. Ðang khi ấy, nhờ Chúa Kitô, ai kết hợp với Người thì đều trở thành tạo vật mới. Trước đây tội lỗi và ở dưới chế độ thù địch với Thiên Chúa nay họ được trở nên thánh thiện và sống đời làm con yêu dấu của Người. Mọi sự đó đều do Thiên Chúa, vì Người đã thương giảng hòa ta lại với chính Người nhờ Chúa Kitô. Và một lần nữa chúng ta lại thấy lòng thương xót bao la của Thiên Chúa và của Ðức Giêsu Kitô. Lòng thương của người Cha trong bài Tin Mừng đã lớn, nhưng sánh với lời Phaolô viết dưới đây về lòng thương thật sự của Thiên Chúa, chúng ta khó có thể hiểu nổi.

128

Quả vậy: "Ðấng không hề biết tội thì với ta, Thiên Chúa đã cho làm thành sự tội để trong Ngài ta được trở thành sự công chính của Thiên Chúa". Phaolô có ý nói đến việc Ðức Giêsu Kitô tuy vô tội, nhưng đã chấp nhận mang lấy mọi tội của chúng ta lên cây thập giá theo lệnh của Chúa Cha, để nhờ đó chúng ta được khỏi tội. Lẽ nào chúng ta không biết cảm mến một tình thương như vậy? Chúng ta hãy lo làm hòa lại với Thiên Chúa trong mùa Chay này. Chúng ta hãy chạy đến tòa cáo giải để trút bỏ tội lỗi trên cây thập giá Ðức Kitô và đóng đinh xác thịt vào thánh giá của Người, để ơn công chính hóa lại được ban cho chúng ta. Chúng ta lại trở thành tạo vật mới, có thể cử hành lễ Vượt Qua như con cái Israen ngày trước. Và cho được như vậy, chúng ta hãy nghe lời Hội Thánh rao giảng trong mùa Chay này. Ðây là sứ vụ hòa giải, Thiên Chúa đã trao cho Hội Thánh. Chính Người khuyên bảo, khi Hội Thánh rao giảng vì Hội Thánh chỉ thay mặt Ðức Kitô và tiếp nối sứ mạng của Ngài mà bài Tin Mừng hôm nay đã cho thấy Ngài tha thiết với việc tội nhân trở về như thế nào.

Vậy nếu chúng ta muốn chia sẻ thật sự lòng thương xót của Chúa như các bài Kinh Thánh hôm nay cho biết, chúng ta phải tiếp tay và cộng tác với Hội Thánh trong sứ vụ hòa giải. Chúng ta làm thế nào để nhiều người và hết mọi người trở về với Chúa trong mùa Chay này: có bao nhiêu thói quen xấu trong xã hội mà chúng ta có thể xa tránh hoặc dẹp đi để giáo xứ và gia đình chúng ta trong mùa Chay này tỏ ra thánh thiện đạo đức hơn? Và tạo được bầu không khí đông đủ sốt sắng cho những buổi Phụng Vụ trong mùa Chay cũng là một cách mở hội ăn mừng ngày nhiều con cái Chúa trở về với Người.

129

Ngay giờ phút này đây, chúng ta có thể bắt đầu làm những công việc như thế. Chúng ta tạo cho thánh lễ này một bầu khí như mở hội bằng thái độ tham gia của chúng ta. Chúng ta sốt sắng ca hát, cầu nguyện và thờ phượng với mọi người. Nhất là chúng ta đang quyết tâm trở về với Chúa, đến rước Chúa và yêu mến Chúa nhiều hơn. Ðang khi ấy chúng ta thêm cảm tình và lòng mến đối với anh em. Chúng ta nhận biết nhau nhiều hơn mọi khi và nhất là nếu có thể được thầm hứa sẽ động viên nhau tạo cho mùa Chay này một tinh thần và một bầu khí mới mẻ như của một cuộc vượt qua, một cuộc đổi mới, một thời đại hội trong ý nghĩ giảng hòa với Chúa và với mọi người. Ðược những tâm tình như vậy, chúng ta xứng đáng cử hành thánh lễ Chúa nhật Vui Mừng của mùa Chay.

Gm. Bartôlômêô Nguyên Sơn Lâm

LY LE CUA CON TIMLc 15, 1-3, 11-32

Gp. Vinh Long

Pascal đã nói một câu rất nổi tiếng: “Con tim có những lý lẽ của nó mà lý trí không hề biết đến”. Kinh nghiệm cuộc sống cũng nhiều lần chứng minh cho chúng ta thấy rõ điều đó.. Và nhất là trong bài Tin mừng hôm nay, chúng ta vô cùng ngạc nhiên khi thấy cách ứng xử xem ra “không hợp lý” của người cha.

Thật tình chúng ta không thể hiểu nổi những gì mà người cha đã làm cho hai người con của mình, nhất là đối với

130

người con thứ. Từ khi người con thứ đòi chia gia tài, rồi thu gom tất cả những gì được chia, anh ta đã ra đi thật xa để tiêu sài cho thoả tình dục vọng của mình, thì người cha của anh ở nhà đã tính đến chuyện anh sẽ trở về. Vì thế, ông đã may áo mới mua giày mới, sắm nhẫn để dành cho cậu. Ông còn sai người vỗ béo con bê để chuẩn bị cho cái ngày con ông trở về! Theo thói thường thì người làm cha mẹ cũng chuẩn bị chu đáo và hoành tráng như thế để mừng đứa con sắp thành tài, sắp thăng quan tiến chức; chứ ai lại mừng cho một thằng nghịch tử; một đứa con bất hiếu, bất tài bao giờ! Vinh dự gì mà ăn mừng chứ!? Lý trí không hiểu được rồi! Người con lớn không thể hiểu, người con hoang đàng kia cũng không nghĩ đến cái vinh dự mà anh có được trong giây phút hội ngộ ấy. Có thể chính chúng ta cũng không bao giờ chọn cách làm như người cha trong bài Tin mừng hôm nay. Không có ai theo lý trí tự nhiên mà có thể ngờ hay có thể hiểu được suy nghĩ và hành động của người ch này. Chỉ có con tim với lý lẽ riêng của nó mới có thể hiểu được thôi!Với suy nghĩ hẹp hòi của mình, người anh cả khăng khăng trong đầu là đứa em tệ bạc kia sẽ không bao giờ còn chỗ trong tâm trí của người cha của anh nữa. Anh nghĩ rằng cha của anh đã khai trừ người con trai đó từ lâu rồi. Chính anh cũng không còn coi đứa em kia là em của mình nữa. Điều đó được biểu hiện rõ rệt qua cách nói của anh với cha mình: “Còn thằng con của cha kia”! Theo lẽ công bằng, theo thói thường thì người anh cả không thể hiểu tại sao cha của mình lại hành xử lạ lùng như thế. Đối với anh, đó là chuyện quá bất công! Người cha của anh hành xử như thế là coi thường anh, sỉ nhục anh và làm cho anh quá đau khổ. Quả thật, anh ở gần cha mà hoá ra tấm lòng của anh còn quá xa cha. Anh nghĩ rằng chỉ có anh mới xứng đáng được gọi là con, chỉ có anh mới có đủ tư cách để được cha anh khen

131

tặng và thưởng công vì anh chưa bao giờ làm sai lệnh cha anh, chưa bao giờ anh phí phạm tài sản của cha anh. . . Cái sai lầm trong suy nghĩ của anh là làm việc để được thưởng công, để được trả công theo sự công bằng. Anh ở trong nhà cha mà lại coi mình như là tên đầy tớ không hơn không kém: “đã bao năm con hầu hạ cha, không hề trái lệnh cha một điều chi, thế mà cha chưa bao giờ cho con . . .” Và theo anh, người cha hành động như thế là bất công rồi! Kẻ “có công” mà không được thưởng, không được khen! Còn kẻ đáng bị phạt thì lại được tiếp nhận huy hoàng, được ân “thưởng”. Và như thế là anh đã kết án luôn cha của anh nữa!

Chúng ta hãy xét mình lại xem, hình ảnh của người anh cả có trong lòng chúng ta hay không? Có bao giờ mình nghĩ rằng: “Tôi giữ đạo sốt sắng; tôi đi xem lễ, đọc kinh lần hạt mỗi ngày nhiều chuỗi; tôi làm việc tông đồ hơn ai hết, tôi xông xáo trong mọi sinh hoạt của xứ đạo. . . và như thế là Chúa phải thưởng công cho tôi. Đó là chuyện công bằng. Chỉ mình tôi mới xứng đáng được thưởng công Nước Trời! Và vì suy nghĩ như thế mà ta thấy rất  khó chịu, thậm chỉ “nổi giận” với Chúa  khi thấy người này người kia mới vào đạo hay mới trở lại đạo mà được ơn này, ơn nọ, được mọi người chăm lo cho cái nọ cái khia. . . Đừng bắt Chúa làm theo ý ta. Chúa đã nói: “Cũng như trời cao hơn đất bấy nhiêu thì tư tưởng của Ta cũng trỗi vượt hơn tư tưởng các ngươi như thế” (Is 55,9). Chúng ta cũng đừng coi mình là đấy tớ trong Giáo hội, làm việc để mong hưởng Chúa trả công xứng đáng! Nếu chúng ta đòi hỏi như thế thì chúng ta là kẻ đáng thương hơn ai hết! Khôn ngoan là hãy coi mình là con cái trong nhà. “Mọi sự của cha đều là của con”, còn gì bằng! Người con thì khi thấy cái gì phải làm và cần thiết thì hãy làm, vì mình là con. Nhất là phải biết ý Cha mình, hiểu Cha

132

của mình cho thật nhiều và quyết tâm trở nên giống Cha ngày một hơn!

Đến mình, người con “hoang đàng” cũng hoàn toàn bỡ ngỡ trước cách hành xử “lạ lùng” của Cha. Anh đã chuẩn bị sẵn tâm lý rồi: sẵn sàng chịu mắng một trận tơi tả, thậm chí có thể bị đuổi đi và không cho vào nhà nữa. Anh ta đã chuẩn bị sẵn một “bài diễn văn” dài lắm, hay lắm, xúc động lắm . . . để khi gặp cha là tâu liền. Nhưng anh không ngờ và cũng không hiểu nổi tại sao người cha lại đối xử quá tốt với mình như thế! Cha anh không cần nghe hết những gì anh đã chuẩn bị để nói. Hình như trong ông  chỉ còn là khao khát được gặp lại con, ông “thèm” được ôm con vào lòng và vui sướng phục hồi lại cho con mình những gì nó đã tự đánh mất (mất tình nghĩa với cha, mất tư cách làm con, mất phẩm giá làm người...). Chúng ta cũng cần ở vào vai của người con thứ trong Tin mừng hôm nay để cảm nghiệm được tình thương mà Chúa Cha dành cho chúng ta thế nào!

Người cha trong Tin mừng chính là Thiên Chúa. Ngài cũng là người cha đầy lòng nhân hậu với và rất yêu thương của chúng ta. Ngài yêu chúng ta bằng một thứ tình yêu lạ lùng, mà theo lý trí chúng ta không tài nào hiểu được. Chúng ta chỉ có thể hiểu được Thiên Chúa phần nào khi chúng ta biết đến với Ngài bằng tình yêu. Ta hãy chọn cho mình một tư thế trước mặt Thiên Chúa: làm con hay làm đầy tớ? Dĩ nhiên, ai trong chúng ta cũng muốn làm con của Chúa rồi. Vậy chúng ta đừng nhìn và đừng suy nghĩ về Chúa như ông chủ nữa, nhưng là người cha rất nhân hậu và yêu thương chúng ta. Chúng ta cũng rất cần có một tấm lòng, một cái nhìn giống như Thiên Chúa: yêu thương, tha thứ và sẵn sàng đón nhận mọi anh chị em của mình như Thiên Chúa đã

133

từng yêu thương, tha thứ và đón nhận chúng ta trong những ngày tháng chúng ta lầm đường, lạc lối và đi hoang! Chúa Giêsu vẫn đang mời gọi chúng ta: “Hãy nên hoàn thiện như Cha các ngươi trên trời là Đấng hoàn thiện” (Mt 5, 48)

NGƯƠI CHA NHÂN HÂULc. 15, 1- 3. 11- 32

Gp. Vinh Long

Thiên Chúa luôn đối xử nhân hậu với loài người. Từ thuở ban đầu, Ngài đã tạo dựng và thông ban cho con người sự sống thần linh. Sau khi con người sa  ngã, Ngài hứa ban Đấng Cứu Thế để phục hồi tình trạng nguyên thủy. Trong chương trình cứu chuộc đó, Ngài đã lập dân riêng là Israel, ban truyền lề luật yêu thương và cứu dân Israel  khỏi cảnh nô lệ Ai Cập mà đưa về Đất Hứa… Nhất là Ngài đã cho Con Một mình xuống thế chuộc lại lỗi lầm cho loài người. Mặc dù loài người hay ương ngạnh nhưng Chúa lại sẵn sàng nhận làm con và đối xử hết sức quãng đại với chúng ta. Dụ ngôn người cha nhân hậu là một minh họa cho tình thương vô bờ đó.

Người cha có hai đứa con. Đứa con thứ thì bỏ nhà, bỏ cha đi xa, ăn chơi phung phí hết tiền của, trở thành kẻ làm mướn, kẻ nô lệ, thiếu ăn thiếu mặc, hèn mạc đến độ muốn được ăn đồ của heo cho đầy bụng mà người ta cũng không cho. Lúc đó, anh mới nhận ra là mình sai lầm và tự nhủ: những người làm công nhà cha mình còn được đối xử rất tử tế, còn bản thân anh bị người ta coi như đồ bỏ đi, không quý bằng heo cúi của họ. Và anh đã trở về với 1 câu nói chuẩn bị sẵn: “Thưa cha, con thật đắc tội với Trời và với cha, chẳng

134

còn đáng gọi là con cha nữa. Xin coi con như một người làm công cho cha vậy”. Xem ra anh trở về vì lý do cái ăn cái mặc, hơn là vì nhận ra tình thương của cha. Và anh sợ rằng cha sẽ không chấp nhận việc anh trở lại làm con, nên anh chỉ mong làm đầy tớ. Thế nhưng, khi anh trở về thì thật quá sức tưởng tượng của anh. Người cha lúc nào cũng nhớ thương anh, mong chờ anh, sẵn sàng đón nhận anh. Có lẽ người cha hằng nhắc anh trước mặt mọi người và chuẩn bị quần áo, giày, nhẫn, bê béo… để khi anh về thì có sẵn những thứ đó.

Với tình thương vô điều kiện của người cha, đứa con đi hoang đã thật sự cảm động và cảm thấy thương mến cha mình thật sự. Nhờ tình thương vô biên của cha, anh đã được cảm hoá và nhận biết tình cha đối với mình. Mặc dù anh là người tội lỗi nhưng từ lúc đó anh đã hoàn toàn biến đổi, anh cảm thấy hạnh phúc vô vàn trước tấm lòng của người cha và tình yêu xoá tan mọi lỗi lầm.

Tuy nhiên, hậu quả của việc bỏ nhà đi hoang phung phí tiền của đã là nguyên cớ gây sứt mẻ tình anh em. Khi anh trở về thì người anh cả không chấp nhận được, nhất là khi thấy cha hậu đãi em mình. Anh cảm thấy ganh tỵ và có phần bực tức: “Cha coi, đã bao nhiêu năm trời con hầu hạ cha, và chẳng khi nào trái lệnh, thế mà chưa bao giờ cha cho lấy được một con dê con để con ăn mừng với bạn bè. Còn thằng con của cha đó, sau khi đã nuốt hết của cải của cha với bọn điếm, nay trở về, thì cha lại giết bê béo ăn mừng!”. Điều này cho thấy, hoá ra, bao năm qua anh ở nhà, gần gũi cha, nhưng lại không cảm nghiệm được tình cha yêu thương mình. Vì vậy, anh không thấy hạnh phúc.

135

Người con cả đại diện cho luật sĩ và biệt phái, kẻ xưng mình là đạo đức. Đối với anh thì điều anh cậy dựa vào là việc giữ luật nghiêm ngặt, và công cán chứ không phải cậy vào tình thương của cha, nên lúc nào anh cũng cảm thấy bực tức với em, bất bình với lòng quãng đại nhân từ của cha. Chính lúc đó, anh lấy mình làm chuẩn mực phán xét, kết án kẻ khác và xét đoán cả Thiên Chúa là cha. Anh cũng lỗi phạm đến tình thương của cha. Nhưng cha luôn kêu mời và như năn nỉ anh hãy nghĩ lại và nhận ra tình thương của cha

TÌNH CHALc. 15, 1- 3. 11- 32

Gp. Vinh Long

“Thưa cha, con thật đắc tội với Trời và với cha, chẳng còn đáng gọi là con nữa. Xin cha coi con như một người làm công cho cha vậy” (Lc 15,19).

Lewis Copeland có kể một câu chuyện như sau:Một người cha muốn răn bảo đứa con có tật xấu đi chơi khuya, ngủ dậy trễ. Ông nói:

- Con sẽ chẳng làm được trò trống gì, nếu không biết sửa đổi. Hãy nhớ rằng con chim dậy sớm mới bắt được sâu.

- Nhưng con sâu ấy thì sao hả bố? Chẳng phải là ngu ngốc khi dậy quá sớm sao?

Bố nghiêm giọng bảo:- Bởi con sâu ấy cả đêm không ngủ, mà nó đang trên

đường trên đường về nhà.Thằng nhỏ xem ra thông minh. Nhưng người cha thì khôn ngoan hơn. Ông thật nhạy bén ứng phó khiến thằng con

136

phải tâm phục khẩu phục. Ông dạy con rất khéo, nhẹ nhàng mà hiệu quả.

Nói  đến câu chuyện “Người cha nhân hậu” của Chúa Nhật IV mùa chay này chắc là không ai trong chúng ta không biết. Người cha ấy không ai khác hơn là chính Thiên Chúa. “Con sâu cả đêm không ngủ” đang lần mò quay về trong cái tấm thân tàn ma dạy, trong cái nỗi lòng hối hận như kim đâm muối sát ấy, là người con thứ và cũng là chính chúng ta.

Tôi nhận thấy người cha trong câu chuyện này đánh một ván bài quá đậm. Ông dạy con bằng cách chia cho nó cả một tài sản lớn, cho nó tự do tung cánh thế nào tuỳ ý, chơi bời thế nào mặc tình. Con làm như thế cha đau lòng lắm. Nhưng vì tôn trọng tự do của con mà người cha phải chấp nhận để điều không tốt xảy ra. Để rồi sau cái kinh nghiệm vấp ngã đau thương, người con sẽ hiểu được thế nào là tình yêu, thế nào là tội lỗi. Nhưng có điều tôi hơi tiếc là tại sao người con thứ lại không nhận ra được tình yêu của cha dành cho anh cả trước, trong, và sau khi anh phạm lỗi? “Điều gì của cha là của con”. Anh không cần đòi chia gia sản làm gì. Nó vẫn thuộc về anh. Cha anh vốn vĩ chỉ có hai người con thôi, và ông cũng không phải là người nghèo khó. Anh đương nhiên  được thừa kế khối gia tài thuộc phần mình. Rồi sau khi anh ra đi, nếu anh biết được rằng cha anh thương anh, mỏi mòn chờ anh thì anh đã sớm quay về. Tại sao phải bơ vất dưỡng nơi đầu đường xoá chợ, làm thuê cuốc mướn, sống còn không bằng một con heo thì mới nhớ đến cha? mới nghĩ đến chuyện quay về? Và khi đã về đến nhà. Đành là anh khiêm tốn thấy tội mình quá lớn, chỉ đáng là đứa đầy tớ trong nhà. Nhưng tại sao phải là đứa đầy tớ? Anh là con kia mà. Tình yêu của cha không đủ để phục hồi

137

quyền lợi của con sao? Hùm dữ không ăn thịt con, sao cha có thể xoá bỏ thâm tình cha con một cách dễ dàng như vậy. Quá khứ, hiện tại, tương lai, con vẫn là con, mãi mãi con vẫn là con cho dù con có hư đốn thế nào. Tất cả việc làm của cha đã nói lên điều đó. Cha biết con sẽ quay về nên cha đã chuẩn bị mọi thứ cho ngày ấy. Nào là may áo mới, giày mới, làm nhẫn mới, vỗ béo bê bò. Có lẽ ngày nào ông cũng ra ngoài đường đón con nên ông là người đầu tiên phát hiện  con quay về. Và cũng không cần anh phải nói lời nào, ông đã chạy ra ôm chầm lấy con. Lập tức sai gia nhân làm tiệc mừng. Thật xúc động không sao kể hết.

Thiên Chúa là thế, tình yêu của Ngài để sẵn cho con người. Con người không cần phải lên tiếng van xin tình yêu ấy cho mình. Tình yêu ấy luôn luôn tồn tại ngay cả lúc con người tắc trách, phản bội, bất trung, hờ hững. Nếu tôi không nói là Thiên Chúa van xin con người “hồi tâm” để dành một tình thương cho Ngài. Vì chúng ta yêu nhiều thứ nhưng trong đó không hề có Thiên Chúa. Còn một điều khác cũng rất quan trọng là chúng ta không nghĩ mình là con, trong khi Chúa đã cho mình gọi Ngài là cha. Thiên Chúa đã nhận chúng ta làm nghĩa tử từ xưa lắm rồi. “Theo ý muốn và lòng nhân ái của Người, Người đã tiền định co ta làm nghĩa tử, nhờ Đức Kitô” (Ep 1,5).

Và  hôm nay vẫn còn chưa muộn để “hồi tâm” quay về. Hãy trở về, trở về với Cha nhân lành. Trở về để sớm hồi sinh. Trở về để mãi mãi sống trong ân tình.

đối với người tội lỗi cũng như đối với anh. Người cha muốn anh hãy mặc lấy tâm tình nhân hậu của cha, để xứng đáng là con thảo, đẹp lòng cha mình thật sự.

138

Trong mùa chay này, chúng ta hãy cùng nhau xét mình, xem chúng ta đã nhận ra tình thương của Chúa đối với mình hay chưa. Chúng ta có khi nào cố tình phạm tội trọng và muốn thoát ly khỏi Chúa như người con hoang để người ta khinh khi, ma quỷ đắc thắng vì có người lầm lạc theo đàng trái. Hay chúng ta như người con cả, ở trong nhà thờ với Chúa cho có hình thức mà chưa có cảm nghiệm yêu mến Chúa đã chết vì yêu thương chúng ta. Chúng ta cũng hãy học lấy lòng nhân hậu của Chúa khi đối xử với anh em đồng loại để xứng đáng là con Chúa và luôn cảm thấy vui mừng với Chúa khi đối xử với anh em đồng loại hầu xứng đáng là con cái Chúa và đáng được phần thưởng nước trời mai sau.

CHUA NHÂT IV MUA CHAYLc. 15, 1- 3. 11- 32

Gp. Vinh Long

Anh chị em thân mến. Trong trận chiến thế giới lần thứ hai 1939 - 1945 đã làm cho biết bao người rơi vào cảnh lầm than. Cũng vì con người không chấp nhận được nhau, không chấp nhận người khác cùng ngang hàng với mình, cùng chung sống với mình, và cùng tồn tại với mình. Trải qua hơn nữa thế kỷ, bài học đau thương của lịch sử ngày nay vẫn còn đang tiếp diễn: cuộc chiến ở Nam Tư, Châu Phi, hiện tại cuộc chiến làm cho cả thế giới phải đau đầu, đó là cuộc chiến của những quốc gia vùng trung đông châu A, họ cũng không thể chấp nhận nhau, không thể sống chung với nhau và cũng có thể không muốn cùng tồn tại. Họ quá tự tôn, chủ nghĩa cá nhân quá mạnh, họ chỉ đặt cá nhân và dân tộc mình trên hết , còn

139

những người khác, dân tộc khác họ không coi ra gì, nên họ khinh dể và không chấp nhận.

Người cha nhân từ, ông thương yêu từng người con. Nhưng những người con luôn gây phiền cho cha mình. Người con thứ chỉ nghỉ đến mình, chỉ biết lo hưởng thụ, tìm thú vui cho mình, sống theo những gì mình muốn, để rồi phải rơi vào cảnh khốn cùng. Anh đã làm ô danh cha mình qua con người của anh.

Người con cả luôn sống kề cận bên cha, chịu cực chịu khổ, nghe lời cha, không dám trái lệnh cha. Mặc dù không dám nói, nhưng anh cũng đang muốn sống theo ý riêng mình, anh cũng đang mong cha trả công cho mình, anh cũng đang muốn có chút lợi lộc riêng tư, nhưng không dám nói. Anh cũng chỉ là một cái máy sống bên người cha, một cái máy để làm việc chứ không phải là một người con đối với cha. Anh đành thốt lên một câu dường như xác nhận anh không phải là người con :" Còn thằng con của cha kia. . ." Anh không muốn chấp nhận người em của mình, anh cũng không muốn vào nhà cha của mình. Anh bực tức, nỗi nóng vì ý muốn riêng tư không thực hiện được: nào là không có con dê để ăn mừng với những bạn bè riêng tư, nào là không nhìn thấy cha trả ơn vì những công lao anh đã làm cho cha. Giờ đây anh kể công với cha mình để không chấp nhận người em. Người cha ôn tồn xác nhận: "Chúng ta phải vui mừng vì em con ..." Người cha cũng ôn tồn bảo những người con của ngày hôm nay như thế. " Con luôn sống bên cha, mọi sự của cha đều là của con. Chúng ta phải vui mừng vì em con đã chết nay sống lại, đã mất nay lại tìm thấy".

140

Mỗi người trong chúng ta, nhìn lại chính mình, cách ứng xử hằng ngày, những tâm tư nguyện vọng trong cuộc sống, chúng ta sẽ thấy mình là người con đã ngã vào lòng cha, để được cha tha thứ. Cũng có thể chúng ta là người con ngoan cố, tưởng rằng những việc làm của mình có giá trị to lớn, khiến cho cha phải trả công, để rồi chúng ta đòi hỏi và làm khó dể cha mình, nên không thể nhận ra được tình thương yêu của cha.

Chúng ta là những người luôn sống kề cận bên cha, luôn tuân phục và làm việc theo ý cha. Nhưng chúng ta là một cái máy làm việc hay là một người con. Chúng ta tuân giữ kỷ luật, đọc kinh, dự lễ, có thể còn có những việc đạo đức khác. Vậy mà trong đời sống hằng ngày, chúng ta lại khó chịu với những người bên cạnh mình, khi thấy họ được ưu đãi cách này hay cách khác. Chúng ta tìm cách loại trừ họ bằng những lời nói xa gần, bằng những cử chỉ, những hành động có thể được. Chúng ta chỉ nhìn thấy được những sai phạm của người khác, còn chính chúng ta, thì tự cho mình là tốt đẹp, là ngay chính. Nhưng nếu chúng ta chịu để tâm chút thì coi chừng, chúng ta chỉ là một cái máy làm việc, vì con tim chúng ta nó đã chết từ lâu. Người cha nhân hậu của chúng ta, đã nhiều lần đến cạnh bên, nài nỉ chúng ta vào nhà, nài nỉ chúng ta vui mừng với Ngài vì những người anh em bên cạnh. Nhưng chúng ta vẫn bực tức khó chịu, vẫn có những lời chua cay, vẫn có ý muốn loại trừ để chiếm phần lợi về mình.. Như vậy tâm trạng của người con cả không ở đâu xa, mà ở ngay trong con người yếu hèn của chúng ta. Như vậy chiến tranh không phải ở đâu trên thế giới, cũng không phải ở trung đông, ở Nam tư hay ở Châu Phi mà ở ngay trong chính bản thân của mình. Vì chúng ta chưa biết

141

chấp nhận người anh em trong cuộc sống, người anh em ở ngay bên cạnh và trước mắt chúng ta.

Xin Chúa ban cho chúng ta có được con tim quảng đại, để biết yêu như Chúa yêu thương chúng ta.

TRƠ VÊLc. 15, 1- 3. 11- 32

Gp. Vinh Long

“chúng ta phải ăn mừng em con, vì nó đã chết mà nay sống lại, đã mất mà nay lại tìm thấy…” (Lc 15, 32) Người ta gọi Phúc âm thánh Luca, là Phúc âm của Lòng Thương xót; điều này đúng lắm vì chủ đề của quyển sách chính là trình bày Tình thương và Lòng Thương xót vô biên của Thiên Chúa. Dụ ngôn người con trai hoang đàng được đọc trong chúa nhật hôm nay, chỉ một mình thánh Luca ghi lại, là một dụ ngôn ghi lại hình ảnh đẹp nhất về lòng Thương xót này…

*Xin mời anh chị em cung suy niêm. a. người con hoang đàng: anh này là đứa con bất hiếu, bất kính, tội lỗi, ích kỷ; bất hiếu vì cha còn sống mà dám đòi chia gia tài; bất kính vì dám lìa bỏ gia đình, quê cha đất tổ linh thiêng, dám chà đạp lên giá trị đạo đức của gia tộc; tội lỗi vì lúc đói quá, dám ăn cả thịt heo, con vật ô uế, người Do thái không dám nói tới, chỉ có dân ngoại ăn mà thôi; ích kỷ vì chỉ nghĩ đến tiền của, khoái lạc, bản thân mình; chỉ khi đói mới nghĩ đến chuyện trở về…

142

Người con cả: được coi là mẫu mực, đạo đức, thực chất chỉ là con người giả hình. Anh tự cho là mình ngay chính, không nhận ra lòng yêu thương nhân từ của cha đối với người em. Em của anh ta là hình ảnh người tội lỗi, nhưng anh lại là hình ảnh người ngay chính cứng lòng, tự mãn. Nếu đã nói anh là người cứng lòng, thì việc trở về của anh xem ra rất khó khăn…. Người cha nhân hậu: hình ảnh hai người con tội lỗi, xấu xa bao nhiêu, hình ảnh của người cha ở đây lại đầy bao dung, yêu thương bấy nhiêu. Tình yêu của người cha bao dung nhân hậu, dành cho hai con hư hỏng trong hai cách thức khác nhau. Tình yêu này đã không làm họ cảm thấy nhục nhã khi phạm tội; trái lại còn giúp họ hoán cải và tìm lại được giá trị nhân phẩm của mình. Đây là một mạc khải rất đặc biệt của Chúa Giêsu về Chúa Cha…

b. Hai điểm suy niêm vê “Tư do” : 1. Tự do là tặng phẩm vô giá Thiên Chúa ban cho con người, nhưng nó lại là con dao hai lưỡi, có thể đem lại hạnh phúc cho, đồng thời nó cũng đủ khả năng giết chết con người, nếu dùng nó sai mục đích. Nguyên tổ loài người trong vườn địa đàng đã dùng sai tự do, nên họ và con cháu phải chết và bị phạt đời đời. Thánh Phêrô, thánh Phaolô, Maria Magdala, Augustinô, Charles de Foucault, dù họ có tội, nhưng họ đã biết ăn năn, nên họ đã thoát khỏi tối tăm, trở về vùng tự do, ánh sáng: chính họ cuối cùng đã sử dụng đúng tự do của mình. Người con trai hoang đàng trong dụ ngôn hôm nay, dù anh có tội, cuối cùng anh cũng biết dùng đúng tự do của anh, để trở về trong vòng tay nhân ái của người cha... 2. lòng nhân hậu vô bờ của người cha: dụ ngôn này còm được gọi dụ ngôn Người Cha nhân hậu. Chúng ta thử nghĩ:

143

nếu người con hoang khi trở về, gặp người cha có tính hẹp hòi như con cả, chắc kể như anh ta “đi đứt”, vì thế dụ ngôn này vừa nói lòng khoan dung vô bờ của Thiên Chúa trước sai lầm và tội lỗi của con người, đồng thời cũng nói lên sự hẹp hòi, ích kỷ của một số người Kitô hữu tự cho mình là đạo đức và đầy đủ bổn phận; trong khi thực chất họ chẳng hiểu và cũng chẳng sống cho Thiên Chúa.

c. Gợi ý sống va chia sẻ: nhận ra tội lỗi mình, người con thứ thấy chỉ còn con

đường quay trở về nhà, về với cha, cầu mong ơn tha thứ. Anh đã đúng sự tự do của mình. Là kitô hữu, có khi nào ta thấy mình cần quay trở về với Chúa như người con thứ này?

Lòng tự mãn của người con cả làm cho anh ta ra hẹp hòi, ích kỹ, quá khác xa với lòng quảng đại vô bờ của người cha. Tội của anh không phải là nhẹ: đó là tội của người công chính tự mãn, cứng lòng. Còn ta, ta là hạng nào đây?

TRƠ VÊ VƠI CHALc. 15, 1- 3. 11- 32

Gp. Vinh Long

1. Tình cảm cha mẹ đối với con cái là một tình cảm vô cùng đặt biệt, vì thế dân gian ta có câu : “Không gì ngon bằng cơm với cá, không gì cho bằng má với con”. Nhạc sĩ Y Vân cũng đã cảm nghiệm được tình yêu nầy, nên đã từng thốt lên: “Lòng mẹ bao la như biển Thái bình dạt dào ”. Thế nhưng chúng ta còn có Thiên Chúa là Cha, Đấng yêu

144

thương hết mọi người, dù ta xấu tốt như thế nào, vì thế tiên tri Isaia từ xưa có ghi: “Có phụ nữ nào quên được đứa con thơ của mình, hay chẳng thương đứa con mình mang năng đẻ đau ? Cho du nó có quên đi nữa, thì Ta, Ta cũng chẳng quên ngươi bao giờ” (Is 49,15). Tấm lòng yêu thương khôn tả của Thiên Chúa dành cho con người đã được Đức Giêsu trình bày rõ nét trong dụ ngôn “Người cha nhân hâu” mà chúng ta vừa nghe, dù cho con người có bội bạc như người con thứ, hay kiêu căng tự phụ như người con cả. Trong tâm tình của mùa chay, chúng ta hãy cùng nhau tìm hiểu sơ lược qua 3 nhân vật chính yếu trong dụ ngôn này để rút ra những bài học, suy nghĩ cho đời sống thiêng liêng.

2. Trước hết, hình ảnh người cha trong dụ ngôn là người quá thương con cái mình. Ông tôn trọng tự do của con, sẵn sàng trao phần gia tài cho con. Thường thì cha mẹ chỉ chia gia tài khi mình sắp qua đời bởi “ai cầm tiền người đó có quyền” (x. Huấn Ca 33,20-24). Hoặc chỉ chia khi biết chắc con mình đã đủ chính chắn để gìn giữ được gia tài. Còn người cha này vì quá thương con, nên khi người con thứ đề nghị chia gia tài, không cần suy tính, ông bằng lòng chia ngay cho nó. Sau khi nhận được phần gia tài, anh ta sống phóng đãng, phung phí hết tiền của, rồi trở về.

Có điều lạ là người cha nầy không trách mắng, nghiêm phạt, từ con. Trái lại, qua bản văn cho thấy ông trông ngóng, mong chờ nó, vì vậy ngay từ đàng xa ông đã thấy nó rồi và ông chạy ra choàng lấy cổ ôm hôn lấy hôn để. Khi nó định xin lỗi thì ông chẳng thèm để ý tới mà bảo gia nhân đem áo quần đẹp nhất để mặc cho nó. Rồi ông sai đầy tớ mở tiệc

145

liên hoan. Chúng ta lưu ý rằng ông bảo gia nhân đi bắt “con bê đã vỗ béo” làm thịt, nghĩa là không phải đi bắt bất cứ con bê béo nào, mà để sẵn riêng một con, chuẩn bị cho sự trở về của người con đi hoang.

Còn đối với người con cả thì người cha làm sao? Anh đi làm về, khi biết cha mở tiệc ăn mừng vì người em trở về, anh chẳng những đã không vui mà còn nổi giận, trách móc cha già. Khiến ông lại phải nhẫn nhục ra tận cổng phân trần, năn nỉ, mời cậu vào nhà để chung vui với ông và gặp lại đứa em. Ông khẳng định với cậu rằng: “tất cả những gì của cha đều là của con ” (Lc 13,31).

Qua hình ảnh người cha này, Đức Giêsu cho chúng ta thấy rõ Thiên Chúa là Đấng đầy lòng yêu thương, quảng đại và hay tha thứ, “Người cho măt trời của Người moc lên soi sáng kẻ xấu cũng như người tốt, và cho mưa xuống trên người công chính cũng như kẻ bất chính” (Mt 5,45). Cho dù lòng con người có đổi thay, nhưng Thiên Chúa một mực thương yêu con người: “Muôn ngàn đời Chúa vẫn tron tình thương ” (Tv 135).

3. Kế đến, hình ảnh người con thứ không phải xa lạ gì đối với chúng ta. Thật vậy, biết bao lần chúng ta đã lợi dụng lòng tốt của Thiên Chúa, chúng ta đã dùng cách sai lạc tự do của mình, giống như người con thứ này. Muốn thoát khỏi tình yêu thương chăm sóc của Thiên Chúa là Cha, muốn tìm cho mình một nơi nương tựa khác, muốn chọn cho mình một ngẫu tượng khác. Đó có thể là danh vọng, tiền bạc, lợi lộc, thú vui trần tục… ngay cả trong sự thoả hiệp với sự xấu,

146

sự dữ để đạt được điều đó, mà quên mất tình yêu thương của Thiên Chúa, mà quên mất tình nghĩa anh em.

Và phải chăng, ngay khi chúng ta quay trở về với Thiên Chúa, không hẳn vì lòng yêu mến Ngài. Mà có lẽ giống như tâm trạng của người con thứ này, trở về vì lợi ích của mình chứ không vì lòng yêu mến cha, nghĩa là chúng ta trở về với Thiên Chúa vì sợ người ta chê cuời, sợ hình phạt luyện ngục, hỏa ngục. Nhưng, vì lòng nhân từ, Thiên Chúa chấp nhận mọi lý do để ta trở về, miễn làm sao Ngài muốn cho ta được sống trong vòng tay của Ngài, thế là đủ. 4. Cuối cùng, hình ảnh người con cả không xa lạ gì đối với nhiều người trong chúng ta. Anh ở trong nhà cha, nhưng lại rất xa cách cha. Bởi tính ích kỷ, kiêu căng và tự phụ đã làm mờ tâm trí của anh, nó đã bóp nghẹt con tim của anh. Anh ở bên cha, làm việc trong nhà cha, nhưng chẳng hiểu cha, chẳng nhận ra tình thương của cha dành cho mình. Cũng chẳng nhận ra tình thương của cha dành cho đứa em ruột mình. Cũng chẳng biết yêu thương em mình, nên không tỏ chút vui mừng khi người em của mình trở về! Không chừng, lại còn muốn nó đừng trở về vì có thể cha lại chia gia tài cho nó lần nữa ! Quên hết tình ruột thịt, đến nổi người cha phải nhắc:”…phải vui vẻ, vì em con đây…”, vâng em con, chứ không phải người dưng, nước lã !

Đó là thái độ của không ít Kitô hữu chỉ giữ đạo cho mình, chỉ lo phần phúc cho mình, mà không biết quan tâm đến ý muốn cứu độ mà Thiên Chúa muốn dành cho mọi người. Không biết quan tâm đến những nỗi ưu tư của Giáo hội, của cộng đoàn Họ đạo, cũng chẳng thiết tha gì đến hạnh phúc của tha nhân “sống chết măc bay”. Đôi khi còn có thái độ ghen

147

ghét với những ai tích cực xây dựng cộng đoàn vì sợ họ nổi nang hơn mình, không thích những người thành đạt hơn mình, không muốn đón tiếp những người lỡ bước trở về vì mang tâm trạng mình là người công chính, còn họ là người tội lỗi…!

5. Trước tấm lòng của Thiên Chúa hay thương xót, được thể hiện qua người cha trong dụ ngôn nầy, cả người em lẫn người anh đều phải quay trở về với cha. Cả hai đều phải rũ bỏ nếp sống cũ, cách nghĩ xưa để trở về mái ấm của cha. Vậy, như người em, tức những ai đang sống trong lầm lạc, tội lỗi hãy bỏ con đường cũ mà trở về sống trong tình yêu thương của Thiên Chúa; như người anh, tức những ai sống thiếu tinh thần trách nhiệm, thiếu sự liên hệ mật thiết với Thiên Chúa, thiếu yêu thương, quan tâm giúp đỡ tha nhân cũng hãy bỏ nếp sống cũ mà trở về sống trong tình nghĩa của Thiên Chúa là Cha và anh chị em với nhau.

TRƠ VÊ ĐƯƠC ĐON NHÂNLc. 15, 1- 3. 11- 32

Gp. Vinh Long

Chúng ta đã cùng với Giáo hội đi được hơn nửa chặng đường của Mùa chay năm nay. Mùa chay còn được gọi là mùa trở về. Thiên Chúa qua Giáo hội kêu gọi mọi người tín hữu nếu lỡ đi lạc đường hãy quay trở về với tình thương của Người. Vấn đề là họ có thật lòng muốn trở về hay không? Và khi đã được đón nhận họ có biết noi gương Chúa mà đón nhận nhau không?

148

Đoạn Tin mừng mà Giáo hội cho chúng ta đọc trong Chúa nhật hôm nay, phải nói được là kiệt tác trong Tin mừng Luca. Có lẽ là kitô hữu, ai trong chúng ta cũng thuộc nằm lòng dụ ngôn này. Dụ ngôn mà chúng ta quen gọi là “Dụ ngôn người con trai hoang đang ”. Nhưng đúng ra chúng ta phải gọi là “Dụ ngôn Người Cha nhân hâu” .

Khi người con thứ ý thức được tội lỗi tày trời của mình, anh đã quyết định quay trở về. Anh chỉ mong được cha đón nhận như người làm công thôi. Bởi lẽ anh tự biết, mình đã đánh mất tư cách làm con của mình. Mặc dù người cha còn sống sờ sờ đó, nhưng anh đã dám cả gan xem ông như người đã chết. Đó là anh đã yêu cầu cha chia gia tài cho mình. Thật là một tội bất hiếu không thể tha thứ được. Phải chi với gia tài ấy, anh ra đi làm ăn sinh lợi thì cũng còn có thể chấp nhận được. Ở đây, anh đã đem tất cả gia tài ấy đi phung phí một cách không thương tiếc đến nỗi không còn một đồng xu dính túi. Như vậy, theo cái nhìn của con người, người con này coi như “hết thuốc chưa ”. Chắc chắn anh cũng đã nhận ra điều đó.

"Thưa cha, con thật đắc tội với Trời và với cha,chẳng còn đáng goi là con cha nữa. Xin coi con như một người làm công cho cha vậy ” . Một câu nói phát xuất tự đáy lòng cùng với sự trở về của anh đã làm cho cuộc đời anh mở sang trang mới.

Điều đáng nói ở đây, sở dĩ cuộc đời anh được sang trang mới là do chính sự đón nhận quá sức tưởng tượng của người cha. Sự đón nhận đến nỗi làm cho người anh phải ghen tức. Trông thấy anh từ đàng xa, người cha đã chạy ra

149

“ôm anh và hôn lấy hôn để ”. Ông đã vội vàng khôi phục lại địa vị làm con cho anh. Bằng chứng là ông đã kêu gia nhân " mau đem áo đẹp nhất ra măc cho cậu, xỏ nhẫn vào ngón tay, xỏ dép vào chân cậu và mau bắt một con bê đã vỗ béo chờ sẵn để làm thịt ăn mừng... ” . Quả thật, đây là một người cha có tấm lòng nhân hậu và bao dung. Tội lỗi của người con quá lớn nhưng tình thương của ông lại còn lớn hơn nữa.

Thái độ của người cha ấy chính là thái độ của chính Thiên Chúa khi ta biết thực sự trở về sau mỗi lần lầm lỡ. Thiên Chúa không bao giờ chấp nhất tội ta. Như lời thánh vịnh "Ôi lạy Chúa, nếu như Ngài chấp tội, nào có ai đứng vững được chăng?" (Tv 129, 3). Khi ta biết trở về, Thiên Chúa sẽ đón nhận ta như một báu vật. Đồng thời, Người sẽ sẵn sàng cho ta cơ hội để làm lại cuộc đời. Chúng ta hãy tin và luôn xin Người cho ta xác tín điều ấy mãi trong cuộc đời.

Bên cạnh đó, Thiên Chúa còn muốn chúng ta cũng hãy biết noi gương Người mà đón nhận nhau mỗi khi có sự hiểu lầm hay xúc phạm nhau. Thật ra, trước mặt Chúa tất cả chúng ta đều là những tội nhân đáng thương. Hãy luôn ghi khắc điều đó để ta dễ dàng thông cảm và tha thứ cho nhau. Một ai đó đã nói: “Các cánh cửa nhà tù sẽ mãi mãi đóng lại, khi có thật nhiều người có tấm lòng bao dung, nhân hậu đón nhận những tội nhân trở về sau những lần lầm lỡ”

Do đó: Người chồng và người vợ hãy biết đón nhận và tha thứ nhau khi bạn mình lầm lỡ. Cha mẹ hãy biết đón nhận và tha thứ cho con cái khi chúng lầm lỡ. Và bạn bè cũng hãy biết đón nhận và tha thứ nhau khi bạn mình lầm lỡ.

150

TRƠ VÊ TRONG TÌNH YÊULc. 15, 1- 3. 11- 32

Gp. Vinh Long

Thiên Chúa là tình yêu. Tình yêu Thiên Chúa không có ngôn từ nào có thể diễn tả. Thiên Chúa yêu thương tất cả mọi người. Ngài yêu thương từng con người như thể trên đời chỉ có duy nhất một người vậy. Tình yêu ấy thể hiện cách rõ nhất khi người lỗi phạm thì Ngài luôn sẵn sàng thứ tha . Đứa con lánh xa thì Ngài luôn trông ngóng nó quay về. Dụ ngôn người cha nhân hậu hôm nay đã khắc hoạ hình ảnh một Thiên Chúa giàu lòng thương xót.

Nhìn vào sự hư hỏng, phóng đãng của những đứa con thứ trong dụ ngôn, hình ảnh người cha nhân hậu càng đáng làm ta nể phục. Với tuổi trẻ ham chơi, người con thứ sớm muốn được sở hữu một tài sản cho riêng mình. Nó đã tự ý đề nghị người cha chia gia tài cho nó. Theo tập tục dân Israel , người cha không được chia gia tài theo ý thích của mình nhưng luật có những quy định rõ ràng. Người trưởng nam được hưởng 2 phần sản nghiệp, nghĩa là gấp đôi phần được chia cho những người con khác. Ơ đây chỉ có 2 người con nên người anh cả được hưởng 2/3 còn người con thứ là 1/3.Việc người cha chia gia tài khi ông còn sống không có gì lạ, bởi người cha có thể chia gia tài cho các con khi ông không muốn hoạt động kinh doanh nữa. Tuy nhiên taì sản các con chỉ được hưởng khi người cha qua đời. Điều đáng nói ở đây là chính đứa con thứ đã lên tiếng đề nghị trước. Lời anh đề nghị với cha có ý nói rằng: Cha hãy cho tôi gia tài ngay bây giờ phần gia tài mà trước sau gì tôi cũng được hưởng. Tin

151

Mừng không nói người cha trả lời ra sao thì đứa con thứ đã tự lấy phần của mình rồi ra đi. Người cha không nói tiếng nào, chỉ biết bằng lòng trong đau khổ vì biết răng con mình rồi sẽ hư thân.

Thế nhưng trong dụ ngôn, Thiên Chúa vẫn luôn đặt hy vọng nơi con người tội lỗi. Một lời khen tặng duy nhất và lớn nhất của Chúa Giêsu dành cho đứa con thứ khi Ngài nói: “ Bấy giờ anh ta hồi tâm và tư nhũ: Thôi ta đứng lên đi về cung cha tôi ” . Đây là sự tỉnh ngộ của một người khi biết trở về với chính mình. Điều này rất quan trọng, vì chính sự trở về này mà số phận người tội lỗi được thay đổi. Con người còn chống nghịch Thiên Chúa thì con người không thực sự là chính mình. Con người thật sự là chính mình khi con người đang trên đường trở về nhà Cha.

Một điều hết sức lạ kỳ nơi Chúa Giêsu và cũng là sự an ủi cho chúng ta là Thiên Chúa không bao giờ nghĩ rằng con người là hư hỏng hoàn toàn. Ngài luôn đặt tin tưởng nơi con người một sự trở về. Đó cũng là tâm trạng của người Cha trong dụ ngôn. Ngày ngày người cha cứ đứng chờ đứa con nơi đầu ngõ. Chờ để đón nhận, chờ để tha thứ cho con. Sự tha thứ của người cha này không một điều kiện, không một lời trách móc, ngăm đe.

Người con thứ trở về là niềm vui lớn cho người cha. Dù Kinh thánh không đề cập đến nỗi đau của người cha, song chúng ta hiểu ông ây rất đau khổ lắm. Kinh thánh cũng không nói thời gian đứa con xa nhà là bao lâu, nhưng ta hiểu người cha phải nhiều phút giây trăn trở lo lắng cho người con. Khi

152

con trở về niềm vui đã khoả lấp mọi đau buồn, chỉ biết chạy ra ôm chầm lấy con.

Người con cả, bao năm sống trong nhà cha mà anh sống như người ở ngoài vậy. Anh là đứa con cứng nhắc và hẹp hòi. Anh đã nổi giận với cha, không chịu ăn mừng khi người em trở về sau những ngày phóng đảng. Thế mới hiểu ra, trước giờ anh hầu hạ cha không mang tâm tình của người con nhưng mang tâm tình của người giúp việc mong được trả lương. Cách “ hâu ha ” cha như thế anh đã đánh mất diễm phúc đích thực là hằng ngày được sống bên cạnh cha và được thừa hưởng tất cả những gì là của cha. Anh chỉ biết vâng nghe người cha làm việc trong bổn phận mà quên đi điều mình phải làm tất cả trong yêu thương. Anh đã sống gần cha mà không nhận ra tình thương của cha. Thiết nghĩ anh là đứa con tuy không đi xa nhưng cần phải trở về.

Đời sống của mỗi người có lẽ nhiều lần đã bỏ Chuá quá xa đến nỗi không còn biết đâu là lối để quay về. Những lún chìm quá nặng nề trong tội lỗi, những nghi ngờ trước tình Chúa yêu thương khiến ta không dám quay bước trở về. Ta nên vững tin rằng, Thiên Chúa ngày ngày luôn đợi chờ ta và sẵn sàng đón nhận, ăn mừng khi ta biết quay trở về.

Gp. Vinh Long

153