Wykład: Rynki pracy i bezrobocie - jaceksuda.com · Rynek pracy, zatrudnienie i bezrobocie W modelu wzrostu zało˙zyli ´smy, ˙ze liczba pracujac˛ ych = liczba ludzi w gospodarce

Wykład: Rynki pracy i bezrobocie

Makroekonomia IIZima 2018/2019 - SGH

Paweł Kopiec i Jacek Suda

Wykład: Rynek pracy

Rynek pracy, zatrudnienie i bezrobocie

W modelu wzrostu załozylismy, ze liczba pracujacych = liczba ludzi wgospodarce

Tak wcale byc nie musi

Na rynku pracy spotykaja sie gospodarstwa domowe, oferujace godzinypracy, i przedsiebiortwa, wykorzystujace godziny pracy do produkcjidóbr i usługBezrobocie to sytuacja, w której ci, którzy chca pracowac, nie mogaznalezc pracy na warunkach, które im odpowiadajaFormalnie

stopa bezrobocia to relacja liczba bezrobotnych do wielkosci zasoby siłyroboczejsiła robocza obejmuje pracujacych i aktywnie poszukujacych pracybezrobotnych

Zatrudnienie i bezrobocie sa wazne z punktu widzenia wzrostugospodarczego, cyklów koniunkturalnych i dobtobytu

Praca to podstawowy czynnik produkcjiBezrobocie jest silnie antycykliczne


Stopa bezrobocia w Polsce

25

Stopa bezrobocia w Polsce 1990.1‐2017.9(rejestrowane, w %)

20

25

15

20

10

5

0

sty 90 kwi 92 lip 94 paź 96 sty 99 kwi 01 lip 03 paź 05 sty 08 kwi 10 lip 12 paź 14 sty 17

stopa bezrobocia stopa bezrobocia (s.a.)

Zródło: GUSWykład: Rynek pracy

Stopa bezrobocia w USA

Stopa bezrobocia w Stanach Zjednoczonych, 1900-2000Unemployment rate US

Source: Mankiw, Macroeconomics, (2001)

1. Introduction

Zródło: Mankiw (2011)Wykład: Rynek pracy

Podaz pracy - Mikropodstawy

Aby konsumowac dobra i usługi, gospodarstwa domowe musza miecdochód

płatna praca jest zródłem dochodu

Wybór miedzy konsumpcja a czasem wolnymgospodarstwa domowe cenia zarówno konsumpcje jak i czas wolnypraca oznacza ubytek czasu wolnego

Preferencje gospodarstw domowych dotyczace konsumpcji i czasuwolnego mozna zobrazowac przy pomocy krzywych obojetnosci

krzywa przedstawia kombinacje konsumpcji i czasu wolnego dajaca takasama uzytecznoscstosunek wymienny konsumpcji czasem wyolnym przy stałym poziomiezadowolenia nazywany jest krancowa stopa substytucji


Preferencje gospodarstw domowych

Burda & Wyplosz MACROECONOMICS 7/e

Preferencje gospodarstwa domowego

Fig. 4.1

Preferencje gospodarstwa domowego

umpc

jaK

onsu

© Michael Burda and Charles Wyplosz, 2017. All rights reserved.

Czas wolny


Krzywe obojetnosci


Preferencje gospodarstwa domowego:K b j t ś i

Fig. 4.1 (a)

Krzywa obojętności

Stała użyteczność

sum

pcja

sk

użyteczność

Kon

s

k t

zysk

Więcej czasu wolnego = mniej pracy

koszt


0 l Czas wolny


Preferencje gospodarstwa domowego: Interpretacjaekonomiczna

Nachylenie: (< 0) Substytucja konsumpcji czasem wolnym

Krzywizna: Krancowa stopa substytucji nie jest stała—im mniej czasu wolnego, tym mniejsza skłonnosc do zamiany czasuwolnego na jednostke konsumpcji (przy takiej samej uzytecznosci)

Przesuniecie: Poziom dobrobytu (uzytecznosc)


Krzywe obojetnosci

Burda & Wyplosz MACROECONOMICS 7/e Fig. 4.1 (c)

Preferencje gospodarstwa domowegoPreferencje gospodarstwa domowego

Wyższy poziomWyższy poziom użyteczności

sum

pcja

Niższy poziom

Kon

s

poziom użyteczności


0 l Czas wolny


Wybór konsumenta

Gospodarstwa wybieraja najwyzsza osiagalna krzywa

Ograniczenie budzetowe mówi na co konsument moze sobie pozwolic

lw = lw + C(lW = lW + PC)

l - całkowity mozliwy czas pracy (40h czy 144h w tygodniu)C - jednostki konsumpcjiw = W/P - płaca realna = płaca nominalna (W)/indeks cen (P)

lub (l− l

)w = C

Płaca realna jest kosztem alternatywnym albo cena wzgledna czasuwolnego

W punkcie optymalnym, krzywa uzytecznosci jest styczna doograniczenia budzetowego


Ograniczenie budzetowe


Ograniczenie budżetowe i wybór: budżet

Fig. 4.2 (a)

g y(dochód tylko z pracy)

B

sum

pcja

Kon

s

Anachylenie = −w


0 l

ACzas wolny


Optymalna decycja gospodarstwa domowego



Linia ograniczenia budżetowego i optymalna

decycja gospodarstwa domowego

0

R

B

A

PracaCzas wolny

Fig. 4.2 (c)

Ko

nsu

mp

cja

Czas wolny

Konsumpcja

nachylenie = -w


Optymalna decycja gospodarstwa domowego



0

B

A

Na to nie możemy sobie pozwolićMoże być

lepiej

Fig. 4.2 (b)

Najwyższa osiągalna

krzywa obojętności jest

styczna do linii

ograniczenia

budżetowego pracujących

Ograniczenie budżetowe i optymalny wybórK

onsu

mpcja

Czas wolny


Podaz pracy gospodarstwa domowego

Wpływ zmian płac w na indywidualna podaz pracy jest niejasnyefekt substytucyjny =⇒ wiecej pracy

wzrost płac obniza atrakcyjnosc czasu wolnego co prowadzi do wydłuzeniaczasu pracy i zrostu konsumpcji

efekt dochodowy =⇒ mniej pracywyzsza płaca zwieksza dochód, który prowadzi do wzrostu konsumpcji iilosci czasu wolnego

Jezeli efekt substytucyjny jest silniejszy, wzrost płac prowadzi dowzrostu pracy i do dodatnio nachylonej krzywej podazy pracy

nachylenie krzywej podazy pracy moze sie zmieniac


Optymalna decycja gospodarstwa domowegoBurda & Wyplosz MACROECONOMICS 7/e

W t ł ł i i b dż t

Fig. 4.3 (a)

Wzrost płac: wpływ na ograniczenie budżetowe

B

R´

sum

pcja

R

Kon

s

A


0 l

ACzas wolny


Wzrost płac : Podaż pracy

( )w ↑ → − ↑l l( )w ↑ → ↑l l

a re

alna

(Dodatnio nachylona)

Pła

ca

(Dodatnio nachylona)Krzywa podaży pracy gospodarstwa domowego


0 Podaż pracy

Załozenia dotyczace reakcjigospodarstw domowych

w ↑ ⇒ C ↑ i (l− l) ↑

konsumpcja i czas wolny sadobrami normalnymiefekt substytucyjny jestwiekszy niz efekt dochodowy


Zagregowana podaz pracy

Zagregowana podaz pracy to suma indywidualnych decyzji i podazypracy

Mierzona jest w roboczogodzinach czyli całkowitej liczbie godzinoferowanych przez wszystkich pracowników w danym okresie czasu

Jezeli płaca rosnie, nawet jezeli indywidualni pracownicy moga niezwiekszac swojej podazy pracy (np. z powodu silnego efektudochodowego) to ktos, kto do tej pory nie pracował, moze zdecydowacsie na podjecie pracy

Krzywa zagregowanej podazy jest zatem bardziej płaska niz krzywaindywidualna


Krzywa zagregowanej podaz pracy



Fig. 4.4

Indywidualna i zagregowana podaż pracy

Pła

ca

re

aln

a

Praca

Zagregowana

Indywidualna


Godziny i płace, 1870-2014Burda & Wyplosz MACROECONOMICS 7/e

Całkowita liczba godzin przepracowanych w ciągu k ł l l t h 1870 2014

Table 4.1

roku a płace realne w latach 1870-20141870 1913 1938 1973 1992 2000 2014

Liczba godzin przepracowana na osobę

Francja 2945 2588 1848 2027 1695 1591 1473

Niemcy 2941 2584 2316 1870 1566 1473 1371y

Wielka Brytania 2984 2624 2267 2016 1874 1712 1677

USA 2964 2605 2062 1797 1716 1739 1789

Szwecja 2945 2588 2204 1564 1565 1642 1609Szwecja 2945 2588 2204 1564 1565 1642 1609

Płaca realna (indeks: 1870=100)

Francja 100 205 335 1048 1505 1614 1668

Niemcy 100 185 285 944 1226 1320 1318

Wielka Brytania 100 157 256 439 605 691 790

USA 100 189 325 595 696 791 826

© Michael Burda and Charles Wyplosz, 2017. All rights reserved.Źródło: B&W, str. 184

Szwecja 100 270 521 1228 1523 1874 2135


Popyt na prace

Przedsiebiorstwa wykorzystuja kapitał i prace do produkcji dóbr i usług

Przedsiebiorstwa maksymalizuja zysk dostowujac wielkosczatrudnienia

Π = PF(K,L)−WL

zakładajac, ze w krótkim okresie zasób kapitału jest stały

Firma zatrudnia pracowników dopóki

PFL(K,L) = W ⇔ WP

= w

FL(K, L) = MPL, czyli krancowa produktywnosc pracy = płaca realnaMPL jest obrazowane nachyleniem wykresu funkcji produkcji

Wykres zbiór punktów (w,L) opisujacych zachowanie przedsiebiorstwato krzywa popytu na prace


Funkcja produkcji

Burda & Wyplosz MACROECONOMICS 7/e Fig. 4.5 (a)

Funkcja produkcji i krzywa popytu na pracę:

)

płaca W1

oduk

cja

(Y)

Przedsiębiorstwo ma funkcję produkcji

Pro

Praca

produkcji

ealn

a

1w i płaci płacę w1

Pła

ca re


Praca


Koszt pracy


Funkcja produkcji i krzywa popytu na pracę : Fig. 4.5 (b)

koszt pracy

)

R1

Koszt pracy oduk

cja

(Y)

( nachylenie = w1 )

(wynagrodzenie) rośnie wraz z zatrudnieniem

Pro

Praca

1w

ealn

aPła

ca re


Praca


Popyt na prace


Funkcja produkcji i krzywa popytu na pracę:j p j y p py p ępopyt na pracę L1

)

R1A1

oduk

cja

(Y)

( nachylenie = w1 )

Popyt na pracę L1jest dany Praca

Pro

1w

j yprzez

MPL =wealn

a

MPL1=w1

Pła

ca re


1LPraca


Płaca w2


Funkcja produkcji i krzywa popytu na pracę :

Fig. 4.5 (d)

j p j y p py p ęniższa płaca W2

)

R1A1

oduk

cja

(Y)

( nachylenie = w1 )

R2

Praca

Pro

( nachylenie = w2 )

1wJakie L przy niższej płacyea

lna

2w

niższej płacyw2 ?

Pła

ca re


Praca1LWykład: Rynek pracy

Popyt na prace L2

Burda & Wyplosz MACROECONOMICS 7/e Fig. 4.5 (e)


)

j p j y p py p ępopyt na pracę L2

R1A1

A2

oduk

cja

(Y)

( nachylenie = w1 )

R2

Praca

Pro

( nachylenie = w2 )

1w

ealn

a

Popyt na pracę L2j d

2wPła

ca re jest dany

przez MPL2=w2


2LPraca1L

2 2


Krzywa popytu na prace

Burda & Wyplosz MACROECONOMICS 7/e Fig. 4.5 (f)

Funkcja produkcji i krzywa popytu na pracę

)

Funkcja produkcji i krzywa popytu na pracę

R1A1

A2

oduk

cja

(Y)

( nachylenie = w1 )

R2

Praca

Pro

( nachylenie = w2 )

1wŁącząc punkty otrzymamyea

lna

MPL2w

otrzymamy krzywą popytu na pracęP

łaca

re


MPL

Praca1L 2LWykład: Rynek pracy




Fig. 4.5 (g)

♦ Nachylenie Ujemne (funkcja malejąca) ponieważ

j p j y p py p ęInterpretacja geometryczna

♦ Nachylenie. Ujemne (funkcja malejąca) ponieważ MPL maleje w miarę wzrostu nakładów czynnika produkcji.

♦ Krzywizna. Może być wklęsła, może być wypukła.Liniowa krzywa popytu na pracę wystąpi gdy funkcja produkcji względem pracy będzie kwadratowa.

♦ Przesunięcie Akumulacja kapitału lub postęp♦ Przesunięcie. Akumulacja kapitału lub postęp techonologiczny.

© Michael Burda and Charles Wyplosz, 2017. All rights reserved. Wykład: Rynek pracy

Przesuniecia popytu na prace

Przy zmianie płacy w popyt przedsiebiorstwa na prace ulega zmianie

Przedsiebiorstwo zawsze wybiera zatrudnienie L tak by MPL = wPopyt na prace to malejaca krzywa krancowej produktywnosci z pracy

Popyt na prace jest okreslony dla danej produktywnosci pracy

Zmiany w ilosci zasobu kapitału (K) i poziomie technologii (A)wpływaja na MPL i zmieniaja popyt na prace

wzrost zasobu kapitału lub postepu technologicznego ⇒ wzrost MPL ⇒przsuniecie krzwej popytu na prace do góryobnizenie produktywnosci pracy ⇒ spadek MPL ⇒ przsuniecie krzwejdo dołu




Wzrost produktywności pracy:i i t

Fig. 4.6 (a)

przesunięcie popytu na pracę

oduk

cja

(Y)

( ),Y F A L K= ⋅Pro

Praca

( )FMPL AAL

∂= ⋅

∂ealn

a

MPLMPL´

( )AL∂

Pła

ca re


MPL

Stałe L Praca


Równowaga na rynku pracy

W stanie równowagi podaz pracy równa sie popytowi na pracew stanie równowagi na rynku pracy przy płacy w zapotrzebowanie naprace zrównuje sie z oferowana iloscia pracy

Zarówno stawka płacy realnej, jak i zatrudnienie wyznaczane saendogenicznie na rynku pracy

Punkt równowagi to punkt przeciecia sie krzywej podazy pracy zkrzywa popytu na prace


Równowaga na rynku pracy: podaz


Równowaga na rynku pracy: podaż

Fig. 4.7 (a)

Równowaga na rynku pracy: podaż

nsum

pcja

Podaż

ca re

alna

lczas wolny

kon

Pła

c

Godziny pracy


0 l

Godziny pracy


Równowaga na rynku pracy: popyt

Burda & Wyplosz MACROECONOMICS 7/e Fig. 4.7 (b)

Równowaga na rynku pracy: popytRównowaga na rynku pracy: popyt

oduk

cja

l

ca re

alna pr

o

godziny pracy

Popyt

Pła

c

Popyt

Godziny pracy


0 l

Godziny pracy


Równowaga na rynku pracyBurda & Wyplosz MACROECONOMICS 7/e Fig. 4.7 (c)


Jeżeli N to ilość


Jeżeli N to ilość ludzi w wieku produkcyjnym to Podaż

A

całkowity zasób pracy wynosi Nl

ca re

alna

Aw

Popyt

Pła

c

Popyt

Godziny pracy


0 L lNGodziny pracy


Równowaga na rynku pracy: zmiana popytu na prace


Zmiana popytu na pracę

Fig. 4.8 (a)

Zmiana popytu na pracę

MPL rośnie z powodu wzrostu A lub KMPL rośnie z powodu wzrostu A lub K

Podaż

AA´ w i L

rosną

ca re

alna

Popyt

Pła

c

Popyt

Godziny pracy


0Godziny pracy


Równowaga na rynku pracy: zmiana podazy pracy

Burda & Wyplosz MACROECONOMICS 7/e Fig. 4.8 (b)

Zmiana podaży pracy

Podaż pracy rośnie n.p. z powodu imigracji

Zmiana podaży pracy

Podaż

Aw spada,

ca re

alna

A

A´L rośnie

Popyt

Pła

c

Popyt

Godziny pracy


0Godziny pracy


Bezrobocie dobrowolne

W stanie równowagi podaz=popyt i wszyscy, którzy chca pracowacmaja prace

obserwujemy tylko bezrobocie dobrowolne, które jest efektem wyboruczasu wolnego ponad prace


Równowaga na rynku pracy:

Fig. 4.7 (d)

Równowaga na rynku pracy:Bezrobocie dobrowolne

Podaż

A

Bezrobociedobrowolne: ca

real

na

AwL−lN

Popyt

Pła

c

Popyt

Godziny pracy


0 L lNGodziny pracy


Bezrobocie przymusowe

W rzeczywistosci bezrobocie to cos wiecej niz praca oferowana narynku

Zasób siły roboczej (Ls) obejmuje zarówno osoby pracujace (L) jak ibezrobotne (U), które aktywnie szukaja pracy i sa gotowe pracowac

Ls = L + U

Stopa bezrobocia to udział bezrobotnych (poszukujacych aktywniepracy) w zasobie siły roboczej

u =ULS =

UU + L

Bezrobocie przymusowe to sytuacja, w której ludzie chca i sa w staniepracowac przy płacy rynkowej w ale nie moga znalezc zatrudnienia

W naszym modelu, bezrobocie to sytuacja, w której płaca jest wyzszaniz ta wynikajaca z przeciecia krzywych popytu i podazy


Bezrobocie przymusoweBurda & Wyplosz MACROECONOMICS 7/e

Bezrobocie przymusowe:

Fig. 4.9 (a)

p ypłaca powyżej stanu równowagi

Płaca realna Podaż pracy gospodarstw Płaca realna

Zatrudnienie określone

p y g pdomowych

wB

w A

Zatrudnienie określone jest przez mniejszą wielkość

Labour demand

w A

Popyt na pracę

}Involuntary unemployment

Labour demand

Praca

py p ę



L sL0Praca



Jezeli płace moga sie dostosowac podaz pracy doprowadzi do spadkupłac z w do w i równowagi z punktu B do A

Przyczyna przymusowego bezrobocia jest sztywnosc płacy realnejDo przyczyn sztywnosci płac realnych naleza

negocjacje płacowe, np. przez zwiazki zawodoweregulacje płacowe, np. płaca minimalna“płace efektywnosciowe”


Negocjacje płacowe

Bardzo czesto płace nie sa ustalane przez indywidulanego pracownika zpracodawca lecz raczej sa przedmiotem negocjacji zwiazkówzawodowych i stowarzyszen pracodawców

Zwiazki zawodowe: organizacje pracobiorców reprezetujacepracowników: prawa pracowaników, warunki pracy, bezpieczenstwo,płace

Z ekonomicznego punktu widzenia, zwiazek zawodowy ma dwapodstawowe cele: wzrost płac realnych i zwiekszenie zatrudnieniaPreferencje zwiazków zawodowych wzgledem płac i zatrudnienia mogabyc przedstawione w postaci krzywych obojetnosci


Krzywe obojętności związków zawodowych

Fig. 4.10

y ję ą y

aca

real

naPła


Zatrudnienie

- nachylenie krzywej obojetnosciinformuje o skłonnosci zwiazkówdo zastepowania płac zatrudnieniem


Preferencje zwiazków zawodowychBurda & Wyplosz MACROECONOMICS 7/e Fig. 4.10 (a)

Krzywe obojętności związków zawodowychy ję ą y

na nana

Pła

ca re

al

Pła

ca re

al

Pła

ca re

al

Zatrudnienie ZatrudnienieZatrudnienie

(a) Umiarkowane (b) Radykalne (c) Zatrudnienieprzede wszystkim



Preferencje zwiazków zawodowych

Zwiazek zawodowy stara sie osiagnac jak najwyzszy poziomuzytecznosci (byc na jak najwyzszej krzywej obojetnosci) przy danymograniczeniu

Funkcje lini ograniczenia w przypadku zwiazków pełni krzywa popytuna prace

Równowaga: punkt stycznosci popytu na prace przedsiebiorstw ikrzywych obojetnosci zwiazku zawodowego

Przesuniecia popytu na pracewzrost popytu na prace to nowy punkt równowagi z wyzszymi płacam iwyzszym poziomem zatrudnieniaspadek popytu na prace oznacz nizsze płace i nizszy poziom zatrudnieniaw nowym punkcie równowagi

Zbiór punktów stycznosci przesuwajacego sie popytu na prace ikrzwych obojetnosci to krzywa zbiorowej podazy pracy


Krzywa zbiorowej podazy pracyBurda & Wyplosz MACROECONOMICS 7/e


Krzywa zbiorowej podaży pracyP

łaca r

ea

lna

0

Zatrudnienie

Fig. 4.11 (a)

Popytna pracę

Zbiorowa podaż pracy


Równowaga na rynku pracy ze zwiazkami zawodowymiBurda & Wyplosz MACROECONOMICS 7/e


Praca

Płaca realna

0

Aw

L

Bw

L sLDobrowolne (związki), przymusowe (indywidualnie) bezrobocie

Fig. 4.12 (a)

Równowaga na rynku pracy a związki zawodowe


Podaż pracy gospod. domowych

Popyt na pracę


Wpływ negocjacji zbiorowych na zatrudnienie

Jezeli krzywa zbiorowej podazy pracy jest powyzej indywidulanejkrzywej podazy pracy to płace ustalona w procesie negocjacjizbiorowych hest wyzsza niz płaca równowagi i wystepuje bezrobocie

Członkami zwiazków (a takze ich przewodniczacymi) sa głownie osobypracujace, tzw. insiders, których głównym celem jest poprawawarunków płacowych

Bezrobotni zazwyczaj nie uczestnicza aktywnie w pracach zwiazku,stajac sie tzw. outsiders, nie sa zorganizowani, i nie maja duzegowpływu na negocjacje płacowe i zwiekszajace zatrudnienie

Poniewaz zwiazki “walcza” o wyzsze płace krzywa zbiorowej podazypracy lezy powyzej krzywej podazy godpodarstw domowych


Stopy bezrobociaBurda & Wyplosz MACROECONOMICS 7/e

Standaryzowane stopy bezrobocia (% siły roboczej)

1990-1999 2000-2009 2010-2015 2016

Standaryzowane stopy bezrobocia (% siły roboczej)

Francja 9,7 8,4 9,9 10,1

Hiszpania 18,0 11,2 23,1 19,6

Niemcy 8 1 8 9 5 5 4 1Niemcy 8,1 8,9 5,5 4,1

Szwecja 7,2 6,7 8,0 6,9

Wielka Brytania 8,0 5,4 7,1 4,8

J i 3 1 4 7 4 2 3 1Japonia 3,1 4,7 4,2 3,1Stany Zjednoczone 5,8 5,5 7,6 4,9

Polska(rejestrowane)

12,0 15,7 12,3 8,9

Polska (BAEL) 11,5 15,0 9,4 6,2


Źródło: OECD, GUS

Bezrobocie w Polsce, wrzesien 2018rejestrowane: 5,7%BAEL: 3,7% (II kw.)


Regulacje płacowe

Rzadowe regulacje płacowe to wazne zródło sztywnosci płac

Płaca minimalna to prawne ogranicznie dolnego poziomu płacmoze ograniczac nadmierna przewage w pozycji rynkowej pracodawcówwzgledem pracobiorcówsłuzy jako punkt odniesienia dla wielku minimów socjalnych

Płaca minimalna wpływa na rynek pracy tylko jezeli jest powyzej płacynegocjowanej przez zwiazki zawodowe i płace w stanie równowagi

płaca minimalna moze zniechecac przedsiebiorców do zatrudnianiapracowników o niskiej krancowej produktywnosci pracy


Płaca minimalnaBurda & Wyplosz MACROECONOMICS 7/e


Płaca minimalna

Fig. 4.13


Podaż pracy gospodarstw

Popyt na pracę

Pła

ca r

ea

lna

Praca


Płaca równowagiBurda & Wyplosz MACROECONOMICS 7/e


(a) Brak związków, brak płacy minimalnej

0

Aw

L

Fig. 4.13 (a)

Płaca realna

Praca


Popyt na pracę


Płaca “zwiazkowa”Burda & Wyplosz MACROECONOMICS 7/e


(b) Związki zawodowe, brak płacy minimalnej

0

Aw

L

Bw

LsL

Dobrowolne (związki), przymusowe (indywidualnie) bezrobocie

Fig. 4.13 (b)

Płaca realna

Praca



Popyt na pracę


Płaca minimalnaBurda & Wyplosz MACROECONOMICS 7/e


(c) Płaca minimalna powyżej płacy związkowej

0

Aw

L

Bw

L

minw

min

sLminL

C

sLBezrobocie przy płacy minimalnej

Fig. 4.13 (c)

Płaca realna

Praca



Popyt na pracę


Płaca efektywnosciowa

W niektórych przypadkach pracodawcy sami nie chca obnizac płacy:płace efektywnosciowe

Wyzsza płaca pozwala przyciagnac pracowników o wyzszej(nieobserwowalnej) produktywnosci (pozytywna selekcja)

Wyzsza płaca to bodziec dla pracownika do (nieobserwowalnego)wysiłku a w rezultacie do dobrej i wydajnej pracy, poniewaz utratapracy moze oznaczac gorsze przyszłe warunki płacowe (zmniejszonapokusa naduzycia, moral hazard)

PonadtoWyzsza płaca =⇒ lepsze odzywienie i zdrowieMniejsza wymiana pracowników =⇒ mniejsze koszty zatrudniania iszkolenia nowych pracowników


Mapa rynku pracyBurda & Wyplosz MACROECONOMICS 7/e

Mapa rynku pracy

Fig. 4.14

Mapa rynku pracy

BezrobotniPracujący

Podejmujący pracę

Zwolnienia

Rezygnacje z pracy

Odejścia do innej pracy

Przechodzący na emeryturę Zniechęceni

b b t i

Udane wejśca na rynek pracy

Nieudane wejśca na rynek pracy

yg j p y

Osoby poza zasobem siły roboczej

na emeryturę bezrobotni

siły roboczej



Trzy stanyBurda & Wyplosz MACROECONOMICS 7/e

K żd b jd j i j d t h t ó

Fig. 4.14 (a)

Każda osoba znajduję się w jednym z trzech stanów

Pracujący Bezrobotni

Osoby poza zasobem siły roboczej



Przepływy na rynku pracyBurda & Wyplosz MACROECONOMICS 7/e


Przepływy ze stanu zatrudnienia:

Rezygnacje z

pracy (zostanie

bezrobotnym)

Zwolnienia

np. przechodzący

na emeryturę

Odejścia

do

innej

pracy

Fig. 4.14 (b)


Osoby poza zasobem

siły roboczej




Podejmujący

pracę

Zniechęceni

bezrobotni

Fig. 4.14 (c)


Osoby poza zasobem

siły roboczej

Przepływy ze stanu bezrobocia:

Odejścia

do

innej

pracy

np. przechodzący

na emeryturę

Zwolnienia

Rezygnacje z

pracy (zostanie

bezrobotnym)




Udane

wejścia na

rynek pracy

Fig. 4.14 (d)


Osoby poza zasobem

siły roboczej

Odejścia

do

innej

pracy

np. przechodzący

na emeryturę

Zwolnienia

Rezygnacje z

pracy (zostanie

bezrobotnym)

Zniechęceni

bezrobotni

Podejmujący

pracę

Nieudane

wejścia na

rynek pracy

Przepływy z poza zasobu siły roboczej:


Bezrobocie frykcyjne

Przypadek 2 stanów (Pracujacy i Bezrobotni)

Zmiany w poziomie bezrobocia moza zapisac jako

∆U︸︷︷︸zmiana bezrobocia

= sL︸︷︷︸przypływ do bezrobocia

− fU︸︷︷︸odpływ z bezrobocia

gdzies to stopa zwolnien z pracyf to stopa podjec pracy

Dynamiczna interpretacja równowagi na rynku pracy zakłada, ze∆U = 0 i poniewaz Ls = L + U

uf =s

s + f

gdzie uf oznacza bezrobocie frykcyjne wynikajace ze specyfiki rynkupracy


Stopa bezrobocia odpowiadjaca równowadze

Stopa bezrobocia odpowiadjaca równowadze to stopa do którejgodpoadarka zbiega w długim okresie (stanie ustalonym)

Niedsokonałosci rynków pracy powoduja, ze nawet przy brakuzakłócen cyklicznych przepływy miedzy trzema stanami moga nie bycnatychmiastowe

pojawiajace sie bezrobocie moze nie byc wyłacznie bezrobociemdobrowolnym

bezrobocie naturalne = bezrobocie frykcyjne + bezrobocie strukturalne

bezrobocie frykcyjne - bezrobocie wynikajace ze zmianami pracy izwiazane z potrzeba wzajemnego dostosowania pracownika i miejscapracybezrobocie strukturalne - bezrobocie przymusowe wynikajace zarównoze sztywnosci płac jak i niedostowania rynku pracy


Stopa bezrobocia odpowiadajaca równowadzeBurda & Wyplosz MACROECONOMICS 7/e

Szacunki poziomiu bezrobocia odpowiadającego równowadze (w %)

1970-1979 1980-1989 1990-1999 2000-2009 2010-2015

Hiszpania 5,8 11,0 14,4 13,9 15,9

Ni b d b d 7 3 8 5 5 7Niemcy b.d. b.d. 7,3 8,5 5,7

Włochy 5,5 7,4 9,3 8,4 8,6Wielka Brytania 5,3 9,3 8,0 5,8 6,0Brytania

Japonia 1,7 2,4 2,9 4,1 3,8Stany Zjednoczone 5,9 6,6 5,7 5,2 5,1

Polska 12,2 12,3 8,4

Źródło: OECD Stat; Economic Outlook Database



Rzeczywiste bezrobocieBurda & Wyplosz MACROECONOMICS 7/e

Zatrudnienie i bezrobocie w równowadze

Fig. 4.17 (a)

Płaca realna


Płaca realnaZbiorowa podaży pracy

Indywidualna podaży pracy

Aw

dy dua a poda y p acy

P tsL L−

Praca

Popyt na pracę


0sLL

Praca


Rzeczywiste bezrobocieBurda & Wyplosz MACROECONOMICS 7/e Fig. 4.17 (b)

Zatrudnienie i bezrobocie w równowadzeRzeczywiste zatrudnienie jeżeli płaca realna nie jest równa płacy równowagiPłaca realna


j y g

A

Płaca realnaZbiorowa podaży pracy


Aw

1w A1

A22w


2

P t

Praca

Popyt na pracę


0sLL1L 2L

Praca


Rzeczywiste bezrobocieBurda & Wyplosz MACROECONOMICS 7/e Fig. 4.17 (c)

Zatrudnienie i bezrobocie w równowadzeRzeczywiste bezrobocie jeżeli płaca realna nie jest równa płacy równowagiPłaca realna


j y g

A

Płaca realnaKrzywa oferowanej płacy


Aw

1w A1

A22w


2

P t

Praca

Popyt na pracę


0sLL1L 2L

Praca


Documents

Wykład: Rynki pracy i bezrobocie - jaceksuda.com · Rynek pracy, zatrudnienie i bezrobocie W modelu wzrostu zało˙zyli ´smy, ˙ze liczba pracujac˛ ych = liczba ludzi w gospodarce