WYMAGANIA EDUKACYJNE NA POSZCZEGÓLNE · PDF filecharakteryzuje epoki historyczne bezbłędnie umieszcza daty na osi ... niejsze bitwy wojen grecko-perskich charakteryzuje ustrój

Zespół Szkolno - Przedszkolny nr 2 im. Janusza Korczaka w Rybniku

1

WYMAGANIA EDUKACYJNE NA POSZCZEGÓLNE OCENY

Historia – klasa 5 Wymagania podstawowe: oceny dopuszczająca i dostateczna

Wymagania ponadpodstawowe: oceny dobra, bardzo dobra, celująca

Uwaga dotycząca oceniania na każdym poziomie wymagań:

Aby uzyskać kolejną, wyższą ocenę, uczeń musi opanować zasób wiedzy i umiejętności z poprzedniego poziomu.

L.P Temat lekcji Wymagania podstawowe Wymagania ponadpodstawowe

Ocena dopuszczająca; Uczeń:

Ocena dostateczna; Uczeń:

Ocena dobra; Uczeń:

Ocena bardzo dobra; Uczeń :

Ocena celująca; Uczeń:

1. Czas w historii.

wyjaśnia, do czego

służy oś czasu

wymienia epoki hi-

storyczne

rozumie, co oznacza

pojęcie chronologia

wyjaśnia pojęcia:

tysiąclecie, wiek,

półwiecze

umieszcza daty na

osi czasu

w kolejności chro-

nologicznej

wyjaśnia skróty

p.n.e., n.e.

określa wiek danego

wydarzenia

wymienia epoki

historyczne

w kolejności chro-

nologicznej

oblicza czas, jaki

upłynął między wy-

darzeniami

określa wiek wyda-

rzeń historycznych

i połowę wieku

wymienia wydarzenie,

jakie zostało uznane

za początek naszej ery

zna daty graniczne

epok historycznych,

wie, co się wtedy

wydarzyło

wyjaśnia, czym

są fakty historyczne

podaje definicję

chronologii

charakteryzuje epoki historyczne

bezbłędnie umieszcza daty na osi

chronologicznej i określa, czy jest

to pierwsza, czy druga połowa

wieku

samodzielnie układa oś

czasu swojej rodziny,

przedstawia wydarzenia

w porządku chronologicz-

nym i je opisuje


2







2. POWTÓRZENIE

MATERIAŁU

I SPRAWDZIAN

WIADOMOŚCI – JAK

NAZYWAMY EPOKI,

JAK

LICZYMY CZAS?

wyjaśnia, do czego

służy oś czasu

wymienia epoki hi-

storyczne

rozumie, co oznacza

pojęcie chronologia

wyjaśnia pojęcia:

tysiąclecie, wiek,

półwiecze

umieszcza daty na

osi czasu

w kolejności chro-

nologicznej

wyjaśnia skróty

p.n.e., n.e.

określa wiek danego

wydarzenia

wymienia epoki

historyczne

w kolejności chro-

nologicznej

oblicza czas, jaki

upłynął między wy-

darzeniami

określa wiek wyda-

rzeń historycznych

i połowę wieku

wymienia wydarzenie,

jakie zostało uznane

za początek naszej ery

zna daty graniczne

epok historycznych,

wie co się wtedy

wydarzyło

wyjaśnia, czym

są fakty historyczne

podaje definicję

chronologii

charakteryzuje epoki historyczne

bezbłędnie umieszcza daty na osi

chronologicznej i określa, czy jest

to pierwsza, czy druga połowa

wieku

samodzielnie układa oś

czasu swojej rodziny,

przedstawia wydarzenia

w porządku chronologicz-

nym i je opisuje

3. Nad Eufratem

i Tygrysem.

wskazuje na mapie

Mezopotamię

na podstawie ilustra-

cji omawia wygląd

bramy Isztar

wyjaśnia, czym było

pismo klinowe

wymienia co naj-

mniej jeden wynala-

zek Sumerów

wskazuje na mapie

Tygrys i Eufrat

krótko omawia zna-

czenie kanałów na-

wadniających dla

rozwoju rolnictwa

w Mezopotamii

wie, kim byli Sume-

rowie

na podstawie ilu-

wyjaśnia pojęcie

cywilizacja

omawia życie co-

dzienne i zajęcia Su-

merów

opowiada, jak wy-

glądały miasta

w Mezopotamii

wyjaśnia pochodze-

nie nazwy Babilonia

charakteryzuje położenie geogra-

ficzne Mezopotamii

z uwzględnieniem wpływu środo-

wiska na życie ludzi

omawia znaczenie wynalezienia

koła i pisma dla rozwoju człowieka

wymienia nauki, które rozwinęły

się w Babilonii

wyjaśnia, dlaczego Mezopotamia

uważana jest za obszar, w którym

samodzielnie analizuje tekst

źródłowy dotyczący praw

ustanowionych przez Ham-

murabiego

wskazuje wpływy cywili-

zacji babilońskiej na dzieje

ludzkości

bezbłędnie posługuje się

osią czasu; odczytuje czas

trwania cywilizacji Mezo-


3







wie, kim był Ham-

murabi

stracji opisuje wy-

gląd zigguratu

wymienia wynalaz-

ki Sumerów

zna zasadę kodeksu

Hammurabiego

„oko za oko, ząb za

ząb”

omawia wygląd ba-

bilońskich świątyń

i religijność Sume-

rów

wskazuje na osi cza-

su datę wynalezienia

pisma

narodziła się pierwsza cywilizacja

wskazuje obszar Mezopotamii na

mapie

potamii

pamięta, że wynalezienie

pisma uczeni uznali za po-

czątek epoki starożytności

4. W Egipcie faraonów.

wskazuje na mapie

Egipt i Nil

wyjaśnia, kim był

faraon


cji omawia wygląd

piramidy

podaje kilka infor-

macji na temat pozy-

cji kapłanów

w państwie egipskim

wyjaśnia pojęcia:

faraon, piramida,

papirus, mumia

wymienia imiona

kilku egipskich bo-

gów

opowiada, jak wy-

glądało życie co-

dzienne

w starożytnym

Egipcie

wyjaśnia, dlaczego

Egipcjanie mumifi-

kowali ciała zmar-

łych

omawia, czym zaj-

mowali się

wyjaśnia, dlaczego

Egipt nazywano da-

rem Nilu

charakteryzuje po-

dział społeczeństwa

egipskiego

omawia pracę egip-

skich rolników

wyjaśnia, jak produ-

kowano papirus

omawia religijność

starożytnych Egip-

cjan

charakteryzuje za-

kres władzy faraona

charakteryzuje życie codzienne

w starożytnym Egipcie

omawia znaczenie odkrycia grobu

Tutenchamona dla poznania kultury

starożytnego Egiptu

wyjaśnia, na czym polegał hierar-

chiczny podział społeczeństwa

egipskiego

wskazuje wpływy kultury

starożytnego Egiptu na kul-

turę współczesną

przygotowuje prezentację

na temat zabytków

z czasów starożytnych, ja-

kie do dziś można zobaczyć

w Egipcie


4







w Egipcie urzędnicy

i pisarze


cji omawia symbole

władzy faraona

5. Palestyna i jej miesz-

kańcy.

pokazuje na mapie

Palestynę i wyjaśnia,

dlaczego została na-

zwana Ziemią Obie-

caną

wie, kim byli Abra-

ham, Mojżesz, Da-

wid, Goliat

i Salomon


cji omawia wygląd

świątyni Salomona

pokazuje na mapie

drogę Abrahama

z Ur do Kanaan

streszcza opowieść

o walce Dawida

z Goliatem

wyjaśnia, skąd Izra-

elici otrzymali

Dziesięcioro Przy-

kazań

wie, czym była

Arka Przymierza

wyjaśnia pojęcia:

Biblia, Stary Te-

stament, Arka

Przymierza, Tora

charakteryzuje poło-

żenie geograficzne

Palestyny

wyjaśnia, dlaczego

Izraelici trafili do

Egiptu

omawia znaczenie

Dziesięciorga Przy-

kazań

wie, kim byli Filisty-

ni i jaką rolę odegrali

w historii

Izraela

porównuje religię Izraelitów do

wierzeń starożytnych Egipcjan

i Sumerów

omawia symbolikę Świątyni Je-

rozolimskiej

wyjaśnia znaczenie powiedzenia

„walka Dawida z Goliatem”

wie, czym jest Ściana Płaczu

wskazuje podobieństwa

i różnice między religią

Izraelitów a religią Egip-

cjan i Sumerów


5







6. Od obrazków do liter.

własnymi słowami

wyjaśnia, czym jest

pismo

wymienia co naj-

mniej dwa rodzaje

dawnego pisma

podaje przykłady

materiałów piśmien-

niczych

podaje przykłady

pisma obrazkowego

i przykłady pisma

alfabetycznego

wie, kto wynalazł

najstarszy alfabet

wymienia najstarsze

materiały piśmien-

nicze

wyjaśnia pojęcia:

pergamin, papirus

podaje definicję po-

jęcia pismo

krótko charakteryzu-

je różne rodzaje pi-

sma

omawia znaczenie

pisma dla rozwoju

ludzkości

porównuje pismo

obrazkowe z pismami

fonetycznymi

potrafi dopasować

rodzaj materiału pi-

sarskiego do rodzaju

pisma

przedstawia ewolucję pisma – od

pisma rysunkowego do alfabe-

tycznego

ocenia, który rodzaj pisma wywarł

największy wpływ na rozwój ludz-

kości

potrafi dopasować rodzaj materiału

pisarskiego do rodzaju pisma – wy-

jaśnia, dlaczego właśnie taki rodzaj

materiału pisarskiego był używany

samodzielnie formułuje

wypowiedź na temat „ewo-

lucja pisma – od pisma ob-

razkowego do współcze-

snego alfabetu”


6







7. POWTÓRZENIE

MATERIAŁU

I SPRAWDZIAN

WIADOMOŚCI –

CYWILIZAJE

NAD WIELKIMI RZE-

KAMI.

wskazuje na mapie

Mezopotamię


cji omawia wygląd

bramy Isztar

wie, co to było pismo

klinowe

wymienia co naj-

mniej jeden wynala-

zek Sumerów

wie, kim był Ham-

murabi

wskazuje na mapie

Egipt i Nil

wie, kim był faraon


cji omawia wygląd

piramidy

podaje kilka informacji

na temat pozycji ka-

płanów

w państwie egipskim

pokazuje na mapie

Palestynę i wyjaśnia,

dlaczego została na-

zwana Ziemią Obie-

caną

wie, kim byli Abra-

ham, Mojżesz, Da-

wid, Goliat

i Salomon


cji omawia wygląd

wskazuje na mapie

Tygrys i Eufrat

krótko omawia zna-

czenie kanałów na-

wadniających dla

rozwoju rolnictwa

w Mezopotamii

wie, kim byli Sume-

rowie

na podstawie ilu-

stracji opisuje wy-

gląd zigguratu

wymienia wynalaz-

ki Sumerów

zna zasadę kodeksu

Hammurabiego

„oko za oko, ząb za

ząb”

wyjaśnia pojęcia:

faraon, piramida,

papirus, mumia

wymienia imiona

kilku egipskich bo-

gów

wie, jak wyglądało

życie codzienne

w starożytnym

Egipcie

wyjaśnia, dlaczego

Egipcjanie mumifi-

kowali ciała zmar-

łych

wie, czym zajmo-

wyjaśnia pojęcie

cywilizacja

omawia życie co-

dzienne i zajęcia Su-

merów

opisuje wygląd miast

w Mezopotamii

wyjaśnia pochodze-

nie nazwy Babilonia

omawia wygląd ba-

bilońskich świątyń

i religię Sumerów

wyjaśnia, dlaczego

Egipt nazywano da-

rem Nilu

charakteryzuje po-

dział społeczeństwa

egipskiego

omawia pracę egip-

skich rolników

wie, jak produkowa-

no papirus

omawia religię staro-

żytnych Egipcjan

charakteryzuje za-

kres władzy faraona

charakteryzuje poło-

żenie geograficzne

Palestyny

wyjaśnia, dlaczego

Izraelici trafili do

Egiptu

omawia znaczenie

charakteryzuje położenie geogra-

ficzne Mezopotamii z uwzględnie-

niem wpływu środowiska na życie

ludzi

omawia znaczenie wynalezienia

koła i pisma dla rozwoju czło-

wieka

wie, jakie nauki rozwinęły się

w Babilonii

wyjaśnia, dlaczego Mezopotamia

uważana jest za obszar, w którym

narodziła się pierwsza cywilizacja

charakteryzuje życie codzienne

w starożytnym Egipcie

omawia znaczenie odkrycia grobu

Tutenchamona dla poznania kul-

tury starożytnego Egiptu

wyjaśnia, na czym polegał hierar-

chiczny podział społeczeństwa

egipskiego

porównuje religię Izraelitów do

wierzeń starożytnych Egipcjan

i Sumerów

omawia symbolikę Świątyni Je-

rozolimskiej

wyjaśnia znaczenie powiedzenia

„walka Dawida z Goliatem”

wie, czym jest Ściana Płaczu

przedstawia ewolucję pisma – od

pisma rysunkowego do alfabe-

tycznego

ocenia, który rodzaj pisma wy-

warł największy wpływ na rozwój

samodzielnie analizuje

tekst źródłowy dotyczący

praw ustanowionych przez

Hammurabiego

opisuje i podkreśla wpływ

cywilizacji babilońskiej na

dzieje ludzkości

wskazuje wpływ kultury

starożytnego Egiptu na kul-

turę współczesną

przygotowuje prezentację

na temat zabytków

z czasów starożytnych, ja-

kie do dziś można zobaczyć

w Egipcie

wskazuje podobieństwa

i różnice między religią

Izraelitów a religią Egip-

cjan i Sumerów

samodzielnie formułuje

wypowiedź na temat „ewo-

lucja pisma – od pisma ob-

razkowego do współcze-

snego alfabetu”


7







8. W ojczyźnie starożyt-

nych Greków.

wskazuje na mapie

Grecję

na podstawie rysunku

omawia życie co-

dzienne w greckiej

polis

wie, co oznacza po-

jęcie Hellada

i Hellenowie

własnymi słowami

wyjaśnia pojęcie de-

mokracja

na podstawie ilu-

stracji omawia bu-

dowę greckich stat-

ków handlowych

wie, jak funkcjono-

wała demokracja

ateńska

wyjaśnia pojęcie

agora

wyjaśnia pojęcia:

barbarzyńca, kolo-

nie, polis

omawia położenie

geograficzne

i warunki naturalne

Grecji

wyjaśnia, kto

w greckim polis

mógł zostać obywa-

telem

opisuje funkcje grec-

kiej agory

opisuje życie co-

dzienne greckiej ro-

dziny

na podstawie mate-

riału ikonograficzne-

go opisuje grecki

dom

omawia przyczyny i skutki kolo-

nizacji greckiej

wie, czym zajmowała się rada

pięciuset

porównuje demokrację

ateńską ze współczesnym

ustrojem Polski

9. Ateny i Sparta.

wskazuje na mapie

Ateny i Spartę

wyjaśnia, jak funk-

cjonowała demokra-

cja ateńska

wyjaśnia, co oznacza,

że Sparta była pań-

stwem żołnierzy

wyjaśnia, do czego

służyły ostrakony

krótko omawia naj-

ważniejsze cechy

demokracji ateń-

skiej

wie, kim byli: Pery-

kles, Miltiades, Le-

przedstawia

w kolejności chrono-

logicznej najważ-

niejsze bitwy wojen

grecko-perskich

charakteryzuje ustrój

Sparty

wyjaśnia, kim byli

porównuje ustrój Aten i Sparty,

wskazuje zalety i wady każdego

z nich

przedstawia na mapie i szczegółowo

omawia przebieg wojen grecko-

perskich

korzystając ze źródeł poza-

podręcznikowych wyszu-

kuje

informacje o „polskich

Termopilach”

i przygotowuje na ten temat

prezentację


8







wie, z kim Grecy

toczyli wojny w V w.

p.n.e.

onidas i Kserkses,

na podstawie ilu-

stracji opisuje

uzbrojenie hoplity

krótko omawia

przebieg i wynik

wojen grecko-

perskich

Persowie i dlaczego

ruszyli z wyprawą

przeciwko państwom

greckim

wyjaśnia, na czym

polegało spartańskie

wychowanie

10. Kultura

Greków.

wymienia co naj-

mniej jednego

z wielkich greckich

filozofów

wie, w którym wieku

p.n.e. odbyły się

pierwsze igrzyska

starożytne

wymienia kilku grec-

kich bogów

opowiada co najmniej

jeden mit

wie, że Grecy byli

twórcami teatru


cji omawia wygląd

teatru greckiego

krótko omawia

przebieg starożyt-

nych igrzysk

wymienia cechy

charakterystyczne

religijności staro-

żytnych Greków

wie, kim byli Hero-

dot, Sokrates, Pla-

ton i Arystoteles

wyjaśnia pojęcia:

filozofia, olimpiada,

igrzyska, mit, am-

brozja, teatr, Olimp,

bogowie olimpijscy,

heros, teatr grecki

wyjaśnia, skąd się

wzięła filozofia

omawia poglądy

Platona

i Arystotelesa na te-

mat dobra

przedstawia przebieg

starożytnych igrzysk

opowiada mity

o Heraklesie

i Odyseuszu

wyjaśnia, dlaczego

Herodota nazywamy

ojcem historii

wymienia greckich

bogów i dziedziny,

jakimi się opiekowali

porównuje igrzyska starożytne do

igrzysk nowożytnych, wskazuje

cechy wspólne i różnice

porównuje teatr grecki do teatru

współczesnego

łączy pochodzenie igrzysk

z obchodami świąt na cześć Zeusa,

a korzenie teatru z uroczystościami

na cześć Dionizosa

samodzielnie zbiera

i prezentuje informacje do-

tyczące wskrzeszenia idei

igrzysk w XIX wieku

wymienia słowa pochodze-

nia greckiego (np.: gimna-

zjum, geografia, biologia,

stadion, biblioteka)


9







11. Architekci i rzeźbiarze.


cji omawia wygląd

Akropolu

wymienia co naj-

mniej jedną cechę

charakterystyczną

greckich rzeźb

i posągów

odróżnia styl czarno-

figurowy od czerwo-

nofigurowego

umieszcza na osi

chronologicznej

V w. p.n.e. – okres

rozkwitu kultury

greckiej

wymienia porządki

architektoniczne

greckich kolumn

wie, komu była po-

święcona największa

świątynia ateńskiego

Akropolu

opowiada, jak wy-

glądał Partenon

wie, kim był Fidiasz

wymienia cechy cha-

rakterystyczne grec-

kiej architektury

opowiada, jak Grecy

rzeźbili i ozdabiali

rzeźby i posągi

charakteryzuje styl

czarnofigurowy

i czerwonofigurowy

greckiego malarstwa

wazowego

wyjaśnia, na czym polegał wpływ

kultury greckiej na inne regiony

Morza Śródziemnego i Morza

Czarnego

samodzielnie zastanawia się, ja-

kim źródłem historycznym są dla

nas dzieła sztuki

wskazuje wpływy architek-

tury greckiej na style archi-

tektoniczne późniejszych

epok

12. POWTÓRZENIE

MATERIAŁU

I SRAWDZIAN

WIADOMOŚCI –

O STAROŻYTNYCH

GREKACH.

wskazuje na mapie

Grecję

na podstawie rysunku

omawia życie co-

dzienne w greckiej

polis

wie, co oznacza po-

jęcie Hellada

i Hellenowie

wyjaśnia pojęcie

na podstawie ilustracji

omawia budowę grec-

kich statków handlo-

wych

wie, jak funkcjono-

wała demokracja

ateńska

wyjaśnia pojęcie

agora

wyjaśnia pojęcia:

omawia położenie

geograficzne

i warunki naturalne

Grecji

wyjaśnia, kto

w greckim polis mógł

zostać obywatelem

opowiada, jaką funk-

cję pełniła grecka

agora

omawia przyczyny i skutki kolo-

nizacji greckiej

wie, czym zajmowała się rada

pięciuset

porównuje ustrój Aten i Sparty,

wskazuje zalety i wady każdego

z nich

przedstawia na mapie

i szczegółowo omawia przebieg

wojen grecko-perskich

porównuje demokrację

ateńską ze współczesnym

ustrojem Polski

korzystając ze źródeł poza-

podręcznikowych wyszuku-

je informacje o „polskich

Termopilach”

i przygotowuje na ten temat

prezentację

samodzielnie zbiera


10







demokracja

wskazuje na mapie

Ateny i Spartę

opisuje, jak funkcjo-

nowała demokracja

ateńska

wyjaśnia, co oznacza,

że Sparta była pań-

stwem żołnierzy

wie, z kim Grecy

toczyli wojny w V w.

p.n.e.

wymienia co naj-

mniej jednego

z wielkich greckich

filozofów

wie, w którym wieku

p.n.e. odbyły się

pierwsze igrzyska

starożytne

wymienia kilku grec-

kich bogów

opowiada co najmniej

jeden mit

wie, że Grecy byli

twórcami teatru

barbarzyńca, kolo-

nie, polis

wyjaśnia, do czego

służyły ostrakony

krótko omawia naj-

ważniejsze cechy

demokracji ateń-

skiej

wie, kim byli: Pery-

kles, Miltiades, Le-

onidas i Kserkses


cji opisuje uzbrojenie

hoplity

krótko omawia prze-

bieg i wynik wojen

grecko-perskich

krótko omawia

przebieg starożyt-

nych igrzysk

wymienia cechy

charakterystyczne

religii starożytnych

Greków

wie, kim byli Hero-

dot, Sokrates, Pla-

opisuje życie co-

dzienne greckiej ro-

dziny

na podstawie mate-

riału ikonograficzne-

go opisuje grecki

dom

przedstawia

w kolejności chrono-

logicznej najważniej-

sze bitwy wojen

grecko-perskich

charakteryzuje ustrój

Sparty

wyjaśnia, kim byli

Persowie i dlaczego

ruszyli z wyprawą

przeciwko państwom

greckim

wyjaśnia, na czym

polegało spartańskie

wychowanie

wyjaśnia, skąd się

wzięła filozofia

omawia poglądy

Platona i Arystotelesa

porównuje igrzyska starożytne do

igrzysk nowożytnych, wskazuje

cechy wspólne i różnice

porównuje teatr grecki do teatru

współczesnego

łączy pochodzenie igrzysk

z obchodami świąt na cześć Zeu-

sa, a korzenie teatru

z uroczystościami na cześć Dio-

nizosa

wyjaśnia, na czym polegał wpływ

kultury greckiej na inne regiony

Morza Śródziemnego i Morza

Czarnego

samodzielnie zastanawia się, ja-

kim źródłem historycznym są dla

nas dzieła sztuki

i prezentuje informacje do-

tyczące wskrzeszenia idei

igrzysk w XIX wieku

wymienia słowa pochodze-

nia greckiego (np.: gimna-

zjum, geografia, biologia,

stadion, biblioteka)

wskazuje wpływy architek-

tury greckiej na style archi-

tektoniczne późniejszych

epok


11








cji omawia wygląd

teatru greckiego


cji omawia wygląd

Akropolu

wymienia co naj-

mniej jedną cechę

charakterystyczną

greckich rzeźb

i posągów

odróżnia styl czarno-

figurowy od czerwo-

nofigurowego

ton i Arystoteles

wyjaśnia pojęcia:

filozofia, olimpiada,

igrzyska, mit, am-

brozja, teatr, Olimp,

bogowie olimpijscy,

heros, teatr grecki

umieszcza na osi

chronologicznej V

w. p.n.e. – okres

rozkwitu kultury

greckiej

wymienia porządki

architektoniczne

greckich kolumn

wie, komu była po-

święcona największa

świątynia ateńskiego

Akropolu

opowiada, jak wy-

glądał Partenon

wie, kim był Fidiasz

na temat dobra


starożytnych igrzysk

opowiada mity

o Heraklesie

i Odyseuszu

wyjaśnia, dlaczego

Herodota nazywamy

ojcem historii

wymienia greckich

bogów i dziedziny,

jakimi się opiekowali

wymienia cechy cha-

rakterystyczne grec-

kiej architektury

opowiada, jak Grecy

rzeźbili i ozdabiali

rzeźby i posągi

charakteryzuje styl

czarnofigurowy

i czerwonofigurowy

greckiego malarstwa

wazowego


12







13. W starożytnym Rzy-

mie.

wskazuje na mapie

Półwysep Apeniński

wskazuje na osi

chronologicznej

wiek, w którym zało-

żono Rzym


opisuje wygląd rzym-

skiej ulicy

opowiada co naj-

mniej jedną legendę

związaną

z założeniem Rzymu

własnymi słowami

wyjaśnia pojęcie re-

publika

wie, że językiem

Rzymian była łacina

podaje datę założe-

nia Rzymu

wyjaśnia pojęcie

Imperium Rzymskie

wymienia upraw-

nienia zgromadzenia

ludowego, senatu,

trybunów ludowych

i konsulów

opowiada legendy

o założeniu Rzymu

wie, kto mógł zostać

senatorem

wyjaśnia, dlaczego

wilczyca jest sym-

bolem Rzymu

podaje pochodzenie

słowa republika

wyjaśnia pojęcia:

termy, akwedukty

omawia położenie

i warunki geogra-

ficzne Rzymu

wymienia przyczyny

rozwoju Rzymu

opowiada o rzymskim

senacie

wyjaśnia, w jakich

okolicznościach

Rzym stał się repu-

bliką

na osi chronologicz-

nej umieszcza daty

założenia Rzymu

i wprowadzenia re-

publiki

porównuje opowieści o założeniu

Rzymu z ustaleniami historyków

na podstawie planu omawia roz-

wój terytorialny Rzymu

porównuje ustrój republikańskie-

go Rzymu z demokracją ateńską

– wskazuje podobieństwa

i różnice

porównuje ustrój demokra-

cji rzymskiej ze współcze-

sną demokracją


13







14. Rzym cesarstwem.


cji omawia strój

i uzbrojenie rzym-

skiego legionisty

wie, kim byli Hanni-

bal, Juliusz Cezar

i Oktawian August

umieszcza na osi

chronologicznej

I wiek p.n.e.

własnymi słowami

wyjaśnia pojęcia: ce-

sarstwo, legion, le-

gionista

wymienia przyczy-

ny podbojów Rzy-

mian

wskazuje na mapie

Kartaginę i Galię

wyjaśnia pojęcia:

dyktator, cezar, cen-

turion, legat

omawia sposób

dojścia Cezara do

władzy

wyjaśnia, czym

były prowincje

rzymskie i jaka była

rola namiestników

wyjaśnia, skąd po-

chodzi słowo cesarz

wskazuje na mapie

największy zasięg

Imperium Rzym-

skiego

wyjaśnia różnicę

między republiką

a cesarstwem

charakteryzuje spo-

sób walki Galów

wie, w jakich okolicz-

nościach wznoszono

łuki tryumfalne

krótko omawia woj-

ny Rzymu

z Kartaginą

omawia władzę cesa-

rzy, wymienia ich

prerogatywy

wyjaśnia, dlaczego wodzowie

rzymskich legionów z czasem

sięgali po władzę

wymienia państwa starożytne,

które zostały podbite przez Rzym

omawia wpływ wybitnych

jednostek (Hannibal, Cezar,

Oktawian August) na dzieje

Rzymu


14







15. Kultura Rzymian.

wymienia prawo

rzymskie jako pod-

stawę współczesnego

prawa

wymienia największe

osiągnięcia Rzymian:

drogi, akwedukty

i mosty


cji omawia wygląd

rzymskiej ulicy

wie, czym był Pan-

teon

opisuje Forum Ro-

manum jako cen-

trum życia starożyt-

nego Rzymu

na podstawie infor-

macji opisuje spo-

sób budowania

rzymskich dróg

podaje przykłady

zasad rzymskiego

prawa, stosowanych

do dziś

opisuje sposób bu-

dowania rzymskich

dróg

wskazuje przykłady

naśladowania przez

Rzymian architektury

greckiej

wyjaśnia powiedzenie

„wszystkie drogi

prowadzą do Rzymu”

podaje przykłady rzymskich bu-

dowli, które możemy oglądać

także dzisiaj

wyjaśnia, dlaczego dla starożyt-

nych Rzymian ważne było budo-

wanie dróg

wymienia państwa Europy,

Afryki i Azji, w których

można zobaczyć pozostało-

ści rzymskich dróg, akwe-

duktów i mostów

16. Społeczeństwo rzym-

skie.


cji omawia wygląd

domu bogatego

Rzymianina

wymienia kilku

rzymskich bogów

wie, kim byli gladia-

torzy

wymienia przykła-

dowe rozrywki Rzy-

mian

wyjaśnia, jaką po-

zycję miała rodzina

w społeczeństwie

rzymskim

wyjaśnia, jacy bo-

gowie tworzyli

Trójcę Kapitolińską

omawia wygląd

i przeznaczenie

Panteonu

wie, co się odbywa-

omawia religię Rzy-

mian

charakteryzuje ulu-

bione rozrywki

Rzymian – wyścigi

rydwanów i walki

gladiatorów

wie, w jaki sposób

zdobywano niewol-

ników w Imperium

Rzymskim

porównuje religię Rzymian

i Greków, wskazuje podobień-

stwa i różnice

wskazuje, czym różniły się igrzy-

ska greckie od igrzysk rzymskich

porównuje pozycję ludzi wolnych

i niewolników w cesarstwie

rzymskim

samodzielnie przygotowuje

wypowiedź na temat sieci

dróg rzymskich, wykorzy-

stuje informacje poza- pod-

ręcznikowe – encyklopedie,

literaturę przedmiotu, in-

ternet


15







wyjaśnia pojęcie

niewolnik

ło w Koloseum i w

Cyrku Wielkim

wyjaśnia pojęcia:

igrzyska, amfiteatr

17. Chrześcijanie.


su I w. n.e.

wskazuje na mapie

Palestynę

wie, kim był Jezus

z Nazaretu

wie, że narodziny

Jezusa uznano za po-

czątek naszej ery

(n.e.)

wyjaśnia pojęcia: apo-

stoł, Ewangelia,

wymienia symbole

pierwszych chrze-

ścijan

wyjaśnia, kogo

nazywamy chrześci-

janami

umieszcza na osi

chronologicznej

wiek, w którym

chrześcijanie mogli

wyznawać swoją re-

ligię bez narażenia

się na prześladowa-

nia

wyjaśnia pojęcia:

Dobra Nowina,

przypowieść, tole-

omawia symbolikę

chrześcijańską

wyjaśnia, dlaczego

pierwsi chrześcijanie

modlili się

w katakumbach

podaje przyczyny

i przebieg prześla-

dowań chrześcijan

w Rzymie

krótko omawia dzia-

łalność apostołów

Piotra i Pawła

z Tarsu

wskazuje na mapie kraje,

w których apostołowie głosili na-

ukę Jezusa

charakteryzuje nauczanie Jezusa

na podstawie informacji

poza- podręcznikowych od-

powiada na pytanie, czy

chrześcijanie mogą wyzna-

wać dziś religię na całym

świecie, czy są miejsca,

gdzie są prześladowani

podaje przykłady nietole-

rancji w dzisiejszym świe-

cie


16







rancja, Mesjasz

18. Upadek Imperium

Rzymskiego.

wskazuje na osi

chronologicznej V w.

n.e.

wyjaśnia pojęcie

barbarzyńca

wskazuje na mapie

Rzym

i Konstantynopol

wymienia plemiona

Wandalów i Hunów

wymienia przyczy-

ny słabości cesar-

stwa rzymskiego

wskazuje na mapie

kierunki podbojów

Hunów i Wandalów

podaje współczesne

znaczenia słów wan-

dal i barbarzyńca

podaje daty podziału

cesarstwa na

wschodnie

i zachodnie oraz datę

upadku cesarstwa

zachodniego

omawia dziedzictwo cywilizacji

rzymskiej

wyjaśnia, na czym polegała prze-

waga militarna plemion barbarzyń-

skich nad Rzymianami

wyszukuje informacje na

temat dalszych losów ce-

sarstwa wschodniorzym-

skiego


17







19. POWTÓRZENIE

MATERIAŁU

I SRAWDZIAN WIA-

DOMOŚCI

– O STAROŻY-

TNYCH RZYMIA-

NACH.

wskazuje na mapie

Półwysep Apeniński

wskazuje na osi

chronologicznej

wiek, w którym zało-

żono Rzym


opisuje wygląd rzym-

skiej ulicy

opowiada co naj-

mniej jedną legendę

związaną

z założeniem Rzymu

wyjaśnia pojęcie

republika

wie, że językiem Rzy-

mian była łacina


cji omawia strój

i uzbrojenie rzym-

skiego legionisty

wie, kim byli Hanni-

bal, Juliusz Cezar

i Oktawian August

umieszcza na osi

chronologicznej I w.


nia Rzymu

wyjaśnia pojęcie

Imperium Rzymskie

wymienia upraw-

nienia zgromadzenia

ludowego, senatu,

trybunów ludowych

i konsulów

opowiada legendy

o założeniu Rzymu

wie, kto mógł zo-

stać senatorem

wyjaśnia, dlaczego

wilczyca jest symbo-

lem Rzymu

podaje pochodzenie

słowa republika

wyjaśnia pojęcia:

termy, akwedukty

wymienia przyczy-

ny podbojów Rzy-

mian

wskazuje na mapie

Kartaginę i Galię

wyjaśnia pojęcia:

omawia położenie

i warunki geogra-

ficzne Rzymu

wymienia przyczyny

rozwoju Rzymu

opowiada o rzym-

skim senacie

wyjaśnia, w jakich

okolicznościach

Rzym stał się repu-

bliką

na osi chronologicz-

nej umieszcza daty

założenia Rzymu

i wprowadzenia re-

publiki

wskazuje na mapie

największy zasięg Im-

perium Rzymskiego

wyjaśnia różnicę

między republiką

a cesarstwem

charakteryzuje spo-

sób walki Galów

wie, w jakich okolicz-

nościach wznoszono

porównuje opowieści o założeniu

Rzymu z ustaleniami historyków

na podstawie planu omawia roz-

wój terytorialny Rzymu

porównuje ustrój republikańskie-

go Rzymu z demokracją ateńską

– wskazuje podobieństwa

i różnice

podaje przykłady rzymskich bu-

dowli, które możemy oglądać także

dzisiaj

wyjaśnia, dlaczego dla starożyt-

nych Rzymian ważne było budo-

wanie dróg

porównuje religię Rzymian

i Greków, wskazuje podobień-

stwa i różnice

wskazuje, czym różniły się igrzy-

ska greckie od igrzysk rzymskich

porównuje pozycję ludzi wolnych

i niewolników w cesarstwie

rzymskim

wskazuje na mapie kraje,

w których apostołowie głosili na-

ukę Jezusa

charakteryzuje nauczanie Jezusa

porównuje ustrój demokra-

cji rzymskiej ze współcze-

sną demokracją

omawia wpływ wybitnych

jednostek (Hannibal, Cezar,

Oktawian August) na dzieje

Rzymu

wymienia państwa Europy,

Afryki i Azji, w których

można zobaczyć pozostało-

ści rzymskich dróg, akwe-

duktów i mostów

samodzielnie przygotowuje

wypowiedź na temat sieci

dróg rzymskich, wykorzystu-

je informacje pozapodręczni-

kowe – encyklopedie, litera-

turę przedmiotu, internet

na podstawie informacji po-

za- podręcznikowych odpo-

wiada na pytanie, czy chrze-

ścijanie mogą wyznawać dziś

religię na całym świecie, czy

są miejsca, gdzie

są prześladowani

podaje przykłady nietole-


18







p.n.e.

wyjaśnia pojęcia:

cesarstwo, legion, le-

gionista

wymienia prawo

rzymskie jako pod-

stawę współczesnego

prawa

wymienia największe

osiągnięcia Rzymian:

drogi, akwedukty

i mosty


cji omawia wygląd

rzymskiej ulicy


cji omawia wygląd

domu bogatego

Rzymianina

wymienia kilku

rzymskich bogów

wie, kim byli gladia-

torzy

wymienia przykła-

dowe rozrywki Rzy-

mian

dyktator, cezar, cen-

turion, legat

omawia sposób

dojścia Cezara do

władzy

wyjaśnia, czym były

prowincje rzymskie

i jaka była rola na-

miestników

wyjaśnia, skąd po-

chodzi słowo cesarz

wie, czym był Pan-

teon

opisuje Forum Ro-

manum jako cen-

trum życia starożyt-

nego Rzymu

na podstawie infor-

macji opisuje spo-

sób budowania

rzymskich dróg

wyjaśnia, jaką pozy-

cję miała rodzina

w społeczeństwie

rzymskim

wyjaśnia, jacy bogo-

łuki tryumfalne

krótko omawia woj-

ny Rzymu

z Kartaginą

omawia władzę cesa-

rzy rzymskich, wy-

mienia ich preroga-

tywy

podaje przykłady

zasad rzymskiego

prawa stosowanych

do dziś

opisuje sposób bu-

dowania rzymskich

dróg

wskazuje przykłady

naśladowania przez

Rzymian architektury

greckiej

wyjaśnia powiedze-

nie „wszystkie drogi

prowadzą do Rzy-

mu”

omawia religię Rzy-

mian

charakteryzuje ulubio-

omawia dziedzictwo cywilizacji

rzymskiej

wyjaśnia, na czym polegała prze-

waga militarna plemion barbarzyń-

skich nad Rzymianami

rancji w dzisiejszym świe-

cie

wyszukuje informacje na

temat dalszych losów ce-

sarstwa wschodniorzym-

skiego


19







wyjaśnia pojęcie

niewolnik


su I w. n.e.

wskazuje na mapie

Palestynę

wie kim był Jezus

z Nazaretu

wie, że narodziny

Jezusa uznano za po-

czątek naszej ery

(n.e.)

wyjaśnia pojęcia: apo-

stoł, Ewangelia

wskazuje na osi

chronologicznej V w.

n.e.

wyjaśnia pojęcie

barbarzyńca

wskazuje na mapie

Rzym

i Konstantynopol

wymienia plemiona

Wandalów i Hunów

wie tworzyli Trójcę

Kapitolińską

omawia wygląd

i przeznaczenie

Panteonu

wie, co się odbywa-

ło w Koloseum i w

Cyrku Wielkim

wyjaśnia pojęcia:

igrzyska, amfiteatr

wymienia symbole

pierwszych chrze-

ścijan

wyjaśnia, kogo

nazywamy chrześci-

janami

umieszcza na osi

chronologicznej

wiek, w którym

chrześcijanie mogli

wyznawać swoją re-

ligię, bez narażenia

się na prześladowa-

nia

wyjaśnia pojęcia:

Dobra Nowina,

ne rozrywki Rzymian

– wyścigi rydwanów

i walki gladiatorów

wie, w jaki sposób

zdobywano niewol-

ników w Imperium

Rzymskim

omawia symbolikę

chrześcijańską

wyjaśnia, dlaczego

pierwsi chrześcijanie

modlili się

w katakumbach

podaje przyczyny

i przebieg prześla-

dowań chrześcijan

w Rzymie

krótko omawia dzia-

łalność apostołów

Piotra i Pawła

z Tarsu

podaje współczesne

znaczenia słów wan-

dal i barbarzyńca

podaje daty podziału

cesarstwa na


20







przypowieść, tole-

rancja, Mesjasz

wymienia przyczy-

ny słabości cesar-

stwa rzymskiego

wskazuje na mapie

kierunki podbojów

Hunów i Wandalów

wschodnie

i zachodnie oraz datę

upadku cesarstwa

zachodniego

20. W państwie Karola

Wielkiego.

wskazuje na mapie

państwo Karola

Wielkiego

wyjaśnia pojęcie

koronacja


omawia sposób ko-

piowania ksiąg

w średniowieczu

wie, że językiem

urzędowym

w państwie Karola

Wielkiego była łaci-

na

wymienia państwa,

podaje datę korona-

cji Karola Wielkie-

go na cesarza

i określa, który to

jest wiek

podaje nazwę ple-

mienia, którego

władcą był Karol

Wielki

podaje przykłady

wspierania nauki

przez Karola Wiel-

kiego

krótko omawia wy-

gląd pałacu

wie, kim byli Sło-

wianie i Germanie

wyjaśnia, kogo

kształciła szkoła pa-

łacowa

w Akwizgranie i na

czym polegała karo-

lińska reforma pisma

łacińskiego

wymienia działania

cesarza, które do-

prowadziły do roz-

woju kultury

i architektury

wymienia zasługi

omawia rozwój terytorialny pań-

stwa Karola Wielkiego

wymienia wzorce, jakie czerpali

władcy państw średniowiecznych

z państwa Karola Wielkiego

wyjaśnia, dlaczego Karola

Wielkiego nazwano ojcem

Europy


21







jakie powstały po

podziale królestwa

Karola Wielkiego na

trzy części

w Akwizgranie –

wyjaśnia pojęcie ar-

kady

Karola Wielkiego dla

rozwoju średnio-

wiecznej Europy

21. Początki państwa pol-

skiego.

wskazuje na mapie

tereny zamieszkiwa-

ne przez Polan

i Wiślan

określa wiek,

w którym panował

Mieszko I


cji opisuje wygląd

grodu

wie, co wydarzyło się

w 966 roku

wymienia państwo,

z którym Mieszko I

prowadził zwycięskie

wojny

wskazuje na mapie

najważniejsze grody

Polan i Wiślan

omawia okoliczno-

ści przyjęcia chrztu

przez Mieszka I

wie, kim była Dob-

rawa

opisuje znaczenie

i zadania drużyny

książęcej

wyjaśnia pojęcia:

plemię, ród, książę,

Piastowie, chrzest,

gród obronny, dru-

żyna, danina

zna datę 972 i wie,

co się wtedy wyda-

rzyło

na podstawie mapy

omawia rozwój teryto-

rialny państwa Miesz-

ka

wymienia przyczyny

przyjęcia chrztu

przez księcia Polan

omawia znaczenie

przyjęcia chrztu

przez Mieszka I

porównuje wierzenia Słowian do

religii chrześcijańskiej

wyjaśnia, dlaczego chrześcijań-

stwo przyszło do nas z Czech,

a nie z cesarstwa niemieckiego


teksty źródłowe dotyczące

panowania Mieszka I


22







22. Wprawa

św. Wojciecha.

wie, kim był

św. Wojciech i dokąd

udał się z misją

wyjaśnia pojęcie

poganin

wskazuje na mapie

miejsce pochowania

św. Wojciecha

wie, co przedstawiają

Drzwi Gnieźnieńskie

wie, kto został na-

stępcą Mieszka I

pokazuje na mapie

tereny zamieszkane

przez Prusów

krótko opowiada

o wyprawie biskupa

Wojciecha

wyjaśnia, dlaczego

Drzwi Gnieźnień-

skie są dziełem

sztuki i źródłem hi-

storycznym

wyjaśnia, dlaczego

Bolesław Chrobry

sprowadził ciało

Wojciecha do Gnie-

zna

wyjaśnia pojęcia:

chrześcijaństwo, bi-

skup, misja, patron

umieszcza na osi

czasu rok 997

opisuje wyprawę

biskupa Wojciecha

do Prusów

wyjaśnia, dlaczego

Bolesław Chrobry

pomógł biskupowi

zorganizować wy-

prawę chrystianiza-

cyjną

analizuje tekst źródłowy

na podstawie przedstawień na

Drzwiach Gnieźnieńskich opo-

wiada żywot św. Wojciecha

samodzielnie gromadzi

informacje na temat patro-

nów Polski

omawia rolę sztuki – rzeźb,

malowideł –

w przekazywaniu wiernym

informacji o świętych oraz

zasad Pisma Świętego


23







23. Bolesław Chrobry –

książę i król.

umieszcza na osi

czasu rok zjazdu

gnieźnieńskiego oraz

rok koronacji Bole-

sława Chrobrego

wskazuje na mapie

zasięg terytorialny

państwa Bolesława

Chrobrego

opowiada o zjeździe

gnieźnieńskim

wymienia przyczy-

ny i skutki zjazdu

gnieźnieńskiego

wyjaśnia pojęcia:

wojowie, wyprawa

wojenna, koronacja

wie, co to jest

Szczerbiec i skąd,

według legendy,

pochodzi jego na-

zwa

wie, kim był Otton III

omawia symbolikę

włóczni św. Maury-

cego i diademu ce-

sarskiego

wskazuje na mapie

tereny podbite przez

Bolesława Chrobre-

go na wschodzie

wyjaśnia, dlaczego Bolesław

Chrobry jest uważany za dobrego

władcę

omawia znaczenie koronacji Bo-

lesława Chrobrego


poza- podręcznikowych

opowiada o panowaniu Ot-

tona III i jego wizji Europy

składającej się z czterech

części

24. POWTÓRZENIE

MATERIAŁU

I SRAWDZIAN WIA-

DOMOŚCI

– O KAROLU

WIELKIM

I POCZĄTKACH

PAŃSTWA POLSKIE-

GO.

wskazuje na mapie

państwo Karola

Wielkiego

wyjaśnia pojęcie

koronacja


omawia sposób ko-

piowania ksiąg

w średniowieczu

wie, że językiem

urzędowym

w państwie Karola

Wielkiego była łaci-

podaje datę korona-

cji Karola Wielkie-

go na cesarza

i określa, jaki to jest

wiek

podaje nazwę ple-

mienia, którego

władcą był Karol

Wielki

podaje przykłady

wspierania nauki

przez Karola Wiel-

kiego

wie, kim byli Sło-

wianie i Germanie

wyjaśnia, kogo

kształciła szkoła pa-

łacowa

w Akwizgranie i na

czym polegała karo-

lińska reforma pisma

łacińskiego

wymienia działania

cesarza, które do-

prowadziły do roz-

woju kultury

omawia rozwój terytorialny pań-

stwa Karola Wielkiego

wymienia wzorce, jakie czerpali

władcy państw średniowiecznych

z państwa Karola Wielkiego

porównuje wierzenia Słowian do

religii chrześcijańskiej

wyjaśnia, dlaczego chrześcijań-

stwo przyszło do nas z Czech,

a nie z cesarstwa niemieckiego

analizuje tekst źródłowy

na podstawie przedstawień na

Drzwiach Gnieźnieńskich opo-

wyjaśnia, dlaczego Karola

Wielkiego nazwano ojcem

Europy


teksty źródłowe dotyczące

panowania Mieszka I

samodzielnie gromadzi

informacje na temat patro-

nów Polski

omawia rolę sztuki – rzeźb,

malowideł –

w przekazywaniu wiernym

informacji o świętych oraz


24







na

wymienia państwa,

jakie powstały po

podziale królestwa

Karola Wielkiego na

trzy części

wskazuje na mapie

tereny zamieszkiwa-

ne przez Polan

i Wiślan

określa wiek,

w którym panował

Mieszko I


cji opisuje wygląd

grodu

wie, co wydarzyło się

w 966 roku

wymienia państwo,

z którym Mieszko I

prowadził zwycięskie

wojny

wie, kim był święty

Wojciech i dokąd udał

się z misją

wyjaśnia pojęcie

krótko omawia wy-

gląd pałacu

w Akwizgranie –

wyjaśnia pojęcie ar-

kady

wskazuje na mapie

najważniejsze grody

Polan i Wiślan

omawia okoliczno-

ści przyjęcia chrztu

przez Mieszka I

wie, kim była Dob-

rawa

opisuje znaczenie

i zadania drużyny

książęcej

wyjaśnia pojęcia:

plemię, ród, książę,

Piastowie, chrzest,

gród obronny, dru-

żyna, danina

zna datę 972 i wie, co

się wtedy wydarzyło

wie, kto został na-

stępcą Mieszka I

pokazuje na mapie

i architektury

wymienia zasługi

Karola Wielkiego dla

rozwoju średnio-

wiecznej Europy

na podstawie mapy

omawia rozwój tery-

torialny państwa

Mieszka

wymienia przyczyny

przyjęcia chrztu

przez księcia Polan

omawia znaczenie

przyjęcia chrztu

przez Mieszka I

opisuje wyprawę

biskupa Wojciecha

do Prusów

wyjaśnia, dlaczego

Bolesław Chrobry

pomógł biskupowi

zorganizować wy-

prawę chrystianiza-

cyjną

omawia symbolikę

włóczni św. Maury-

wiada żywot św. Wojciecha

wyjaśnia, dlaczego Bolesław

Chrobry uważany jest za dobrego

władcę

omawia znaczenie koronacji Bo-

lesława Chrobrego

zasad Pisma Świętego


poza- podręcznikowych

opowiada o panowaniu Ot-

tona III i jego wizji Europy

składającej się z czterech

części


25







poganin

wskazuje na mapie

miejsce pochowania

świętego Wojciecha

wie, co przedstawiają

Drzwi Gnieźnieńskie

umieszcza na osi

czasu rok zjazdu

gnieźnieńskiego oraz

rok koronacji Bole-

sława Chrobrego

wskazuje na mapie

zasięg terytorialny

państwa Bolesława

Chrobrego

opowiada o zjeździe

gnieźnieńskim

tereny zamieszkane

przez Prusów

krótko opowiada

o wyprawie biskupa

Wojciecha

wyjaśnia, dlaczego

Drzwi Gnieźnień-

skie są dziełem

sztuki i źródłem hi-

storycznym

wyjaśnia, dlaczego

Bolesław Chrobry

sprowadził ciało

Wojciecha do Gnie-

zna

wyjaśnia pojęcia:

chrześcijaństwo, bi-

skup, misja, patron

umieszcza na osi

czasu rok 997

wymienia przyczyny

i skutki zjazdu gnieź-

nieńskiego

wyjaśnia pojęcia:

wojowie, wyprawa

wojenna, koronacja

cego i diademu ce-

sarskiego

wskazuje na mapie

tereny podbite przez

Bolesława Chrobre-

go na wschodzie


26







wie, co to jest Szczer-

biec i skąd, według le-

gendy, pochodzi jego

nazwa

25. Następcy Bolesława

Chrobrego.

wie, który władca

podzielił państwo

polskie na dzielnice

umieszcza na osi

czasu rok 1138

wyjaśnia pojęcie

dynastia

wskazuje na mapie

państwo zakonu

krzyżackiego

podaje datę koronacji

Władysława Łokietka

wymienia władcę,

który zjednoczył

państwo polskie

wskazuje na mapie

Wielkopolskę

i Małopolskę

podaje przyczyny

podziału Polski na

dzielnice

opisuje ekspansję

Krzyżaków na Po-

morzu i Kujawach

wymienia dzielnice

zjednoczone przez

Władysłwa Łokiet-

ka

wyjaśnia, czym była

dzielnica senioralna

podaje skutki pozy-

tywne i negatywne

sprowadzenia Krzy-

żaków do Polski

wie, jakie tereny

stały się łupem Tata-

rów w XIII wieku

omawia rozwój go-

spodarczy ziem pol-

skich w czasach rozbi-

cia dzielnicowego

wymienia synów Bolesława

Krzywoustego i wskazuje na ma-

pie dzielnice, jakimi rządzili

omawia skutki rozbicia dzielni-

cowego

szczegółowo omawia okoliczno-

ści sprowadzenia Krzyżaków do

Polski

przedstawia okoliczności

założenia zakonu krzyżac-

kiego


27







26. Kazimierz Wielki –

budowniczy miast

i zamków.

wskazuje na osi

chronologicznej wiek

XIV

wskazuje na mapie

państwo polskie za

czasów Kazimierza

Wielkiego

wyjaśnia pojęcie

dyplomata

wyjaśnia, kogo gościł

Wierzynek

podaje lata panowa-

nia Kazimierza

Wielkiego

wyjaśnia pojęcie

przywilej

wymienia państwa,

z którymi Kazimierz

Wilki podpisał pokój

wyjaśnia, dlaczego

król Kazimierz

otrzymał przydo-

mek Wielki

wyjaśnia, dlaczego

Kazimierz Wielki

wolał prowadzić

działania dyploma-

tyczne, niż zbrojne

opisuje, jak zmienił się

Kraków w czasach

Kazimierza Wielkiego

wymienia gości Ka-

zimierza Wielkiego

na uczcie

u Wierzynka

uzasadnia twierdzenie, że Kazi-

mierz Wielki „zastał Polskę

drewnianą, a zostawił murowaną”

wyjaśnia, jakie znaczenie dla

państwa polskiego miała kodyfi-

kacja prawa i wybicie wspólnej

dla całego kraju monety

na podstawie mapy

w podręczniku wymienia

ziemie przyłączone do Pol-

ski przez Kazimierza Wiel-

kiego

27. Akademia w Krakowie.

wymienia władcę,

który założył Aka-

demię w Krakowie

wyjaśnia pojęcia:

uniwersytet, żak

wymienia najsłyn-

niejszych absolwen-

tów Akademii Kra-

kowskiej


nia Akademii Kra-

kowskiej

wymienia władców,

którzy odnowili

i unowocześnili

Akademię Krakow-

ską

wyjaśnia pojęcia:

bakałarz, bursa, ko-

legium, rektor

wymienia nazwę

najstarszego budyn-

wyjaśnia, dlaczego

Kazimierz Wielki za-

łożył Akademię Kra-

kowską

wymienia przedmio-

ty wykładane

w Akademii Kra-

kowskiej

opisuje życie co-

dzienne krakowskie-

go żaka

wyjaśnia, jak były

prowadzone zajęcia

opisuje znaczenie panowania


i Akademii Krakowskiej dla roz-

woju polskiej nauki i sztuki

porównuje funkcjonowanie

uniwersytetów

w średniowieczu i w cza-

sach współczesnych


28







ku Uniwersytetu Ja-

giellońskiego

wyjaśnia, kto mógł

zostać żakiem, a kto

profesorem na uni-

wersytecie

na uniwersytecie

omawia rolę, jaką

odgrywał rektor na

uniwersytecie

28. Jadwiga

i Jagiełło – unia

dwóch narodów.

wskazuje na mapie

Królestwo Polskie,

Królestwo Węgier-

skie, Wielkie Księ-

stwo Litewskie

wyjaśnia, jak to się

stało, że Władysław

Jagiełło został kró-

lem Polski

wymienia nazwę

dynastii, której po-

czątek dał Włady-

sław Jagiełło

wyjaśnia pojęcie

unia personalna

podaje datę 1385

i wie, co się wtedy

wydarzyło

wymienia przyczy-

ny i skutki zawarcia

unii polsko-

litewskiej w Krewie

wyjaśnia, kim byli

trubadurzy

charakteryzuje sytu-

ację Litwy przed za-

warciem unii

z Polską

wyjaśnia, w jaki

sposób król Włady-

sław Jagiełło

i królowa Jadwiga

dbali o rozwój nauki

i sztuki w Polsce

wyjaśnia, dlaczego Akademia

Krakowska nosi nazwę Uniwer-

sytet Jagielloński

opisuje średniowieczne rozrywki

i zabawy

wyjaśnia, jaki wpływ miało moż-

nowładztwo małopolskie na wy-

bór męża dla Jadwigi

na podstawie tekstu źró-

dłowego wymienia cechy

charakteru Władysława Ja-

giełły


w podręczniku omawia

wygląd herbu Polski

i Litwy

29. Wojna z zakonem

krzyżackim.


cji opisuje wygląd

zamku w Malborku

wskazuje na mapie

Pomorze Gdańskie

wymienia przyczyny

i skutki wojny

z zakonem krzyżac-

kim

wyjaśnia, dlaczego

wyjaśnia, dlaczego

państwo krzyżackie

było zagrożeniem dla

Polski i Litwy

omawia kolejne eta-

omawia skutki bitwy pod Grun-

waldem z punktu widzenia Krzy-

żaków, Polaków i Litwinów

wskazuje na mapie miej-

scowości, w których do

dzisiaj zachowały się krzy-

żackie zamki

samodzielnie interpretuje


29







podaje datę bitwy

pod Grunwaldem,

wie, czyim zwycię-

stwem się zakończyła

zamek w Malborku

był trudny do zdo-

bycia

wymienia wojska

walczące po stronie

polsko-

-litewskiej i walczące

po stronie krzyżac-

kiej

na podstawie ilu-

stracji opisuje wy-

gląd rycerzy śre-

dniowiecznych

py wojny


oblężenia Malborka

i jego skutki

teksty źródłowe Jana Dłu-

gosza


30







30. POWTÓRZENIE

MATERIAŁU

I SRAWDZIAN WIA-

DOMOŚCI –

O WŁADCACH

ŚREDNIOWIECZNEJ

POLSKI.

wie, który władca

podzielił państwo

polskie na dzielnice

umieszcza na osi

czasu rok 1138

wyjaśnia pojęcie

dynastia

wskazuje na mapie

państwo zakonu

krzyżackiego

podaje datę koronacji

Władysława Łokietka

wymienia władcę,

który zjednoczył

państwo polskie

wskazuje na mapie

Wielkopolskę

i Małopolskę

wskazuje na osi

chronologicznej wiek

XIV

wskazuje na mapie

państwo polskie za

czasów Kazimierza

Wielkiego

wyjaśnia pojęcie

dyplomata

wyjaśnia, kogo gościł

Wierzynek

wymienia władcę,

który założył Aka-

demię w Krakowie

wyjaśnia pojęcia:

uniwersytet, żak

podaje przyczyny

podziału Polski na

dzielnice

opisuje ekspansję

Krzyżaków na Po-

morzu i Kujawach

wymienia dzielnice

zjednoczone przez

Władysława Łokiet-

ka

podaje lata panowa-

nia Kazimierza

Wielkiego

wyjaśnia pojęcie

przywilej

wymienia państwa,

z którymi Kazi-

mierz Wielki podpi-

sał pokój

wyjaśnia, dlaczego

król Kazimierz

otrzymał przydomek

Wielki


nia Akademii Kra-

kowskiej

wymienia władców,

którzy odnowili

i unowocześnili

Akademię Krakow-

ską

wyjaśnia pojęcia:

bakałarz, bursa, ko-

legium, rektor

wyjaśnia, czym była

dzielnica senioralna

podaje skutki pozy-

tywne i negatywne

sprowadzenia Krzy-

żaków na ziemie

polskie

wie, jakie tereny stały

się łupem Tatarów

w XIII wieku

omawia rozwój go-

spodarczy ziem pol-

skich w czasach rozbi-

cia dzielnicowego

wyjaśnia, dlaczego

Kazimierz Wielki

wolał prowadzić

działania dyploma-

tyczne, niż działania

zbrojne

opisuje, jak zmienił

się Kraków

w czasach Kazimie-

rza Wielkiego

wymienia gości Ka-

zimierza Wielkiego

na uczcie

u Wierzynka

wyjaśnia, dlaczego

Kazimierz Wielki za-

łożył Akademię Kra-

kowską

wymienia przedmio-

ty wykładane

wymienia synów Bolesława

Krzywoustego i wskazuje na ma-

pie dzielnice, jakimi rządzili

omawia skutki rozbicia dzielni-

cowego

szczegółowo omawia okoliczno-

ści sprowadzenia Krzyżaków do

Polski

uzasadnia twierdzenie, że Kazi-

mierz Wielki „zastał Polskę

drewnianą, a zostawił murowaną”

wyjaśnia, jakie znaczenie dla

państwa polskiego miała kodyfi-

kacja prawa i wybicie wspólnej

dla całego kraju monety

opisuje znaczenie panowania


i Akademii Krakowskiej dla roz-

woju polskiej nauki i sztuki

wyjaśnia, dlaczego Akademia

Krakowska nosi nazwę Uniwersy-

tet Jagielloński

opisuje średniowieczne rozrywki

i zabawy

wyjaśnia, jaki wpływ miało moż-

nowładztwo małopolskie na wy-

bór męża dla Jadwigi

omawia skutki bitwy pod Grun-

waldem z punktu widzenia Krzy-

żaków, Polaków i Litwinów

przedstawia okoliczności

utworzenia państwa zakonu

krzyżackiego

na podstawie mapy

w podręczniku wymienia

ziemie przyłączone do Pol-

ski przez Kazimierza Wiel-

kiego

porównuje funkcjonowanie

uniwersytetów

w średniowieczu i w cza-

sach współczesnych

na podstawie tekstu źró-

dłowego wymienia cechy

charakteru Władysława Ja-

giełły


w podręczniku omawia

wygląd herbu Polski

i Litwy

wskazuje na mapie miej-

scowości, w których do

dzisiaj zachowały się krzy-

żackie zamki

samodzielnie interpretuje

teksty źródłowe Jana Dłu-

gosza


31

Documents

WYMAGANIA EDUKACYJNE NA POSZCZEGÓLNE · PDF filecharakteryzuje epoki historyczne bezbłędnie umieszcza daty na osi ... niejsze bitwy wojen grecko-perskich charakteryzuje ustrój