60
9 Ocak 2020, BAOB Bursa Akademik Odalar Birliği YANGIN KORUNUM SİSTEMLERİNİN OTOMASYONU Dr. Gökhan BALIK TMMOB Bursa Şubesi ve TTMD desteğiyle TÜYAK 2019-2020 Eğitim Seminerleri

YANGIN KORUNUM SİSTEMLERİNİN OTOMASYONU

  • Upload
    others

  • View
    25

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: YANGIN KORUNUM SİSTEMLERİNİN OTOMASYONU

9 Ocak 2020, BAOB Bursa Akademik Odalar Birliği

YANGIN KORUNUM SİSTEMLERİNİN OTOMASYONU

Dr. Gökhan BALIK

TMMOB Bursa Şubesi ve TTMD desteğiyle

TÜYAK 2019-2020 Eğitim Seminerleri

Page 2: YANGIN KORUNUM SİSTEMLERİNİN OTOMASYONU

9 Ocak 2020, BAOB Bursa Akademik Odalar Birliği

İÇİNDEKİLER

• YANGIN ALARM SİSTEMİNİN DİĞER OTOMASYON SİSTEMLERİYLE ENTEGRASYONU

• YANGIN İHBAR BUTONLARI

• DEDEKTÖRLER

• SÖNDÜRME SİSTEMİ İZLEMELERİ

• SESLİ VE IŞIKLI UYARI SİSTEMLERİ

• KARTLI GEÇİŞ SİSTEMLERİNDE YANGIN OTOMASYONU

• ASANSÖRLERİN YANGIN OTOMASYONU

• DOĞALGAZ SİSTEMİ YANGIN OTOMASYONU

• ALARMIN DOĞRULUNUN ARAŞTIRILMASI

• ÖRNEK OTEL BİNASI İÇİN SENARYO ESASLARI

• GENEL YANGIN SENARYOSU İÇİN ÖRNEK ANAHTAR MATRİS

• DUMAN KONTROL OTOMASYONU İÇİN ÖRNEK ANAHTAR MATRİSLER

• YANGIN ALARM PANELİNDEN İZLENEN MEKANİK CİHAZ ETİKETLERİ

Page 3: YANGIN KORUNUM SİSTEMLERİNİN OTOMASYONU

9 Ocak 2020, BAOB Bursa Akademik Odalar Birliği

YANGIN ALARM SİSTEMİNİN DİĞER OTOMASYON SİSTEMLERİYLE ENTEGRASYONU

Page 4: YANGIN KORUNUM SİSTEMLERİNİN OTOMASYONU

9 Ocak 2020, BAOB Bursa Akademik Odalar Birliği

YANGIN ALARM SİSTEMİNİN DİĞER SİSTEMLERLE ENTEGRASYONU

Page 5: YANGIN KORUNUM SİSTEMLERİNİN OTOMASYONU

9 Ocak 2020, BAOB Bursa Akademik Odalar Birliği

YANGIN İHBAR BUTONLARI

Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmelik’e (2015) göre, yangın ihbar butonları hangi binalarda zorunludur?

BYKHY (2015), Madde 75 (2) El ile yangın uyarısı, yangın uyarı butonları ile yapılır. Yangın uyarı butonları yangın kaçış yollarında tesis edilir. Yangın uyarı butonlarının, bir kattaki herhangi bir noktadan o kattaki herhangi bir yangın uyarı butonuna yatay erişim uzaklığının 60 m'yi geçmeyecek şekilde yerleştirilmesi gerekir. Engelli veya yaşlıların bulunduğu yerlerde bu mesafe azaltılabilir. Tüm yangın uyarı butonlarının görülebilir ve kolayca erişilebilir olması gerekir. Yangın uyarı butonları, yerden en az 110 cm ve en fazla 130 cm yüksekliğe yerleştirilir. Aşağıda belirtilen binalarda yangın uyarı butonlarının kullanılması mecburidir:

a) Konutlar hariç, kat alanı 400 m2’den fazla olan iki kat ile dört kat arasındaki bütün binalarda,

b) Konutlar hariç, kat sayısı dörtten fazla olan bütün binalarda,

c) Konutlar dâhil bütün yüksek binalarda.

Page 6: YANGIN KORUNUM SİSTEMLERİNİN OTOMASYONU

9 Ocak 2020, BAOB Bursa Akademik Odalar Birliği

Yangın uyarı butonlarında yerleşim sıklığı ne olmalıdır?

• BYKHY (2015) En yakın ihbar butonuna yürüme mesafesi en fazla 60 m olacak şekilde

• TS EN 54-14 (2004) En yakın ihbar butonuna yürüme mesafesi en fazla 30 m olacak şekilde

• NFPA 72 (2019) En yakın ihbar butonuna yürüme mesafesi en fazla 61 m olacak şekilde

YANGIN İHBAR BUTONLARI

BYKHY (2015), Madde 74 (1)Yangın algılama sisteminin ve parçalarının TS EN 54’e uygun olarak üretilmesi, tasarlanması, tesis edilmesi ve işletilmesi şarttır.

Yangın uyarı butonlarında montaj yüksekliği ne olmalıdır?

• BYKHY (2015) 110 cm ile 130 cm arası

• TS EN 54-14 (2004) 120 cm ile 160 cm arası

• NFPA 72 (2019) 107 cm ile 122 cm arası (çıkış kapısına en fazla 1.5 m mesafede)

Yönetmeliğe göre yangın algılama sisteminin tasarımı hangi standarda göre yapılmalıdır?

Page 7: YANGIN KORUNUM SİSTEMLERİNİN OTOMASYONU

9 Ocak 2020, BAOB Bursa Akademik Odalar Birliği

OTOMATİK ALGILAMA SİSTEMİ

Yönetmeliğe göre otomatik algılama sistemleri hangi binalarda zorunludur?

BYKHY (2015), Madde 75 (3) Yapı yüksekliği veya toplam kapalı alanı Ek-7’deki değerleri aşan binalara otomatik yangın algılama cihazları tesis edilmesi mecburidir.

Page 8: YANGIN KORUNUM SİSTEMLERİNİN OTOMASYONU

9 Ocak 2020, BAOB Bursa Akademik Odalar Birliği

OTOMATİK ALGILAMA CİHAZLARI

Nokta tipi dedektörlerOptik duman dedektörleri (photoelectric),Sabit sıcaklık dedektörleri,Sıcaklık artış hızı dedektörleri (rate of temperature rise), İyonizasyon dedektörleri,Kombine dedektörler (sıcaklık ve/veya duman ve/veya CO),Kanal tipi dedektörler

Dedektörler

Akış anahtarı (flow-switch)kuru kontak çıkışı

Özel tip dedektörlerHava örneklemeli algılamaIşın dedektörleri Alev dedektörleriLineer kablo tipi dedektörler

Temiz gazlı söndürme sistemininsöndürme paneli aktivasyon bilgisi

Davlumbaz söndürme sistemindenkuru kontak çıkışı

Söndürme sistemi aktivasyonu

Page 9: YANGIN KORUNUM SİSTEMLERİNİN OTOMASYONU

9 Ocak 2020, BAOB Bursa Akademik Odalar Birliği

NOKTA TİPİ DEDEKTÖRLER

Genel olarak duman dedektörleri, sabit sıcaklık ya da sıcaklık artış hızı dedektörlerinden daha erken algılama yapar. Bu nedenle otel binalarındaki otomatik algılama sistemlerinde, özel durumlar haricinde, nokta tipi optik duman dedektörleri (photoelectric) tercih edilir.

İçerisinde buhar ya da egzoz üretimi olan mutfak, kazan dairesi ve jeneratör odası gibi yerlerde, optik duman dedektörlerinin hatalı algılama riski arttığı için, sabit sıcaklık dedektörleri, sıcaklık artış hızı dedektörleri veya bunların kombinasyonu olan dedektörler tercih edilir.

Otel yatak odalarında optik duman dedektörlerinin aynı zamanda buzzer tabanlı olması gerektiği yazılıdır. Buzzer tabanlı dedektör kullanılan otel odalarında duman algılaması yapılır yapılmaz sadece ilgili odada uyku halinde bulunabilecek insanları uyandıran bir sesli uyarı yapılırken, katın genel tahliyesini başlatmadan önce yapılan alarm doğrulama işlemleri devam ettirilebilir.

Elektrik odalarında ise hem duman hem de ısı algılaması yapabilen kombine dedektörler tercih edilir.

Page 10: YANGIN KORUNUM SİSTEMLERİNİN OTOMASYONU

9 Ocak 2020, BAOB Bursa Akademik Odalar Birliği

NOKTA TİPİ OPTİK DUMAN DEDEKTÖRLERİ

Nokta tipi optik duman dedektörleri hangi aralıklarla yerleştirilir?

NFPA 72 (2019) Herbir optik duman dedektörü en fazla 84 m2’yi (900 ft2), yani bir kenarı yaklaşık 9.14 m (30 ft) olan kare şeklindeki bir alanı koruyabilir. Sağdaki yerleşimde merkezinde dedektörlerin yer aldığı dairelerin yarıçapı yaklaşık 6.4 m (21 ft) olmak üzere, mekan içindeki tüm noktalar bu dairelerden en az birinin içerisinde kalacak şekilde yapılan dedektör yerleşimi yeterli kabul edilir.

TS EN 54-14 (2004) 7.5 m yarıçaplı dairelerin merkezine konulan optik duman dedektörleri ile mekan içindeki her noktanın kapsanabildiği dedektör yerleşimi yeterli kabul edilir. Bu tarife karşılık gelen bir dedektörün kapsamı alanı yaklaşık 112 m2 hesaplanır ve bu değer bir kenarı 10.6 m olan kare şeklindeki bir alana karşılık gelir.

Page 11: YANGIN KORUNUM SİSTEMLERİNİN OTOMASYONU

9 Ocak 2020, BAOB Bursa Akademik Odalar Birliği

KANAL TİPİ DUMAN DEDEKTÖRLERİ

NFPA 72 (2019) standardına göre, kapasitesi 3400 m3/h değerini aşan taze hava kanalları içine de duman dedektörü konulmalı ve bu dedektörün algılama yapması neticesinde ilgili taze hava fanı durdurulacak şekilde bir programlama yapılmalıdır. Söz konusu kanal tipi dedektörlerin yerleştirildiği taze hava kanallarında yanıcı filtreleri olan bir klima santrali varsa, kanal dedektörünün filtre yangınını da algılayacak şekilde santralin veriş kanalına konulması gerekir.

Yönetmelikte kanal dedektörlerinin kullanımını tanımlayan bir hüküm var mıdır?

BYKHY (2015), Madde 89 13) Basınçlandırma fanının dışardan hava emişine algılayıcı konulur; duman algılanması hâlinde, fan otomatik olarak durdurulur.

TS EN 54-14 (2004) standardına göre, kanal dedektörlerinin havanın dönüş yaptığı dirsek ve benzeri parçalardan uzaklığı, en az 3 kanal genişliği kadar olmalıdır.

Page 12: YANGIN KORUNUM SİSTEMLERİNİN OTOMASYONU

9 Ocak 2020, BAOB Bursa Akademik Odalar Birliği

HAVA ÇEKMELİ DUMAN DEDEKTÖRLERİ

Literatürde "Air sampling smoke detector" olarak geçen bu dedektörler için " hava örneklemeli aktif duman dedektörü " ismi de kullanılır.

Algılama ünitesindeki bir fan ile sürekli emiş yapılarak, üniteye bağlı boru bağlantısı üzerindeki algılama noktalarından çekilen ortam havasında duman olup olmadığını lazer cihazı ile kontrol edilir. LED ışıklı gösterge çubuklarıyla farklı duman seviyeleri gösterilebilir, farklı eşik seviyelerine ayarlanabilen algılama miktarı, merkezi yangın alarm paneline yangın bilgisi olarak iletilir.Algılama ünitesine bağlı boru hattının en uç noktasından en fazla 120 saniyede hava örneklemesi yapılabilecek şekilde tasarım yapılır.

Aktif algılama için kullanılan boru hatları üzerindeki herbir hava örnekleme noktası, ayrı bir optik duman dedektörü gibi düşünülerek yerleşim yapılabilir. Alternatif olarak, özel onaylı bilgisayar programlarıyla uygunluğu gösterilen yerleşimler kabul edilebilir.

Algılama ünitesine bağlı bir boru hattının hangi noktasından algılama yapılacağı belirsizdir. Bu nedenle aynı hacım içerisinde yer almayan iki farklı mekandan veya aynı senaryoyu devreye sokmayan yerlerden aynı boru hattına bağlantı yapılmamalıdır.

Page 13: YANGIN KORUNUM SİSTEMLERİNİN OTOMASYONU

9 Ocak 2020, BAOB Bursa Akademik Odalar Birliği

IŞIN TİPİ DUMAN DEDEKTÖRLERİ

Işın tipi duman dedektörlerinin algılama yapabildiği alan genişliği ürüne bağlı olmakla birlikte, genellikle ışının her iki tarafındaki 7.5 m genişlikteki bir alandan (toplam genişliği 15 m) algılama yapılabilir. Alıcı ile verici arasındaki uzaklığın 100 m’ye kadar çıkabildiği ürünler mevcuttur.

Işın tipi duman dedektörlerinde karşılıklı yerleştirilen birer alıcı ile verici cihazları bulunur. Vericiden çıkan lazer ışınının alıcıya düşük miktarda ulaşması halinde bu durumun havadaki duman parçacıklarından kaynaklandığı düşünülerek yangın alarmı sinyali üretilir. Ayarlanabilen belirli bir süre boyunca alıcıya hiçbir lazer ışını ulaşmazsa, geçirgen olmayan bir yabancı cismin araya girdiği kabul edilerek servis alarmı sinyali üretilir.

Page 14: YANGIN KORUNUM SİSTEMLERİNİN OTOMASYONU

9 Ocak 2020, BAOB Bursa Akademik Odalar Birliği

DUMAN DEDEKTÖRLERİNDE MONTAJ YÜKSEKLİĞİ

NFPA 72 (2019) Soldaki şekilde "ceiling jet (tavan jeti)" şeklinde tarif edilen duman tabakasının kalınlığı 30 cm kabul edildiğinde, gerek duman algılayıcıların gerekse sıcaklık ile aktive olan dedektörlerin veya sprinkler başlıklarının tavandan en fazla 30 cm aşağıya monte edilmesi istenir. 3 m tavan yüksekliğine sahip bir mekanda bu değer mekan yüksekliğinin %10’una denk gelir.

NFPA 72 (2019) Mekan yüksekliğinin %10’undan fazla sarkan kirişli tavan yapısında, kirişler arası mesafe mekan yüksekliğinin %40’ından az değilse, dedektörlerin kiriş altına monte edilmesine izin verilmez ve her kiriş arasına dedektör konulması gerekir.

TS EN 54-14 (2004) Dedektör montaj yüksekliği mekan yüksekliğinin %5’inden aşağıda olmamalıdır.

Page 15: YANGIN KORUNUM SİSTEMLERİNİN OTOMASYONU

9 Ocak 2020, BAOB Bursa Akademik Odalar Birliği

TS EN 54-14 (2004) STANDARDINDA, DEDEKTÖRLERİN MEKAN YÜKSEKLİĞİNE VE KAPSAMA ALANINA GÖRE KARŞILAŞTIRILMASI

TS EN 54-14 (2004) standardında yer alan aşağıdaki tabloda, çeşitli dedektör tipleri için kapsama alanını belirleyen yarıçap değerleri ile mekan yüksekliği ile ilgili sınırlamalar görülmektedir.

Page 16: YANGIN KORUNUM SİSTEMLERİNİN OTOMASYONU

9 Ocak 2020, BAOB Bursa Akademik Odalar Birliği

SÖNDÜRME SİSTEMİ İZLEMELERİ İLE İLGİLİ YÖNETMELİK HÜKÜMLERİ

BYKHY (2015), Madde 78 (1)Bir binada yağmurlama sistemi ve otomatik algılama sistemi kurulması hâlinde, yağmurlama sistemi alarm istasyonları ve akış anahtarları yangın alarm sistemine bağlanır. Yağmurlama sisteminden gelen alarm uyarıları ayrı bir bölgesel izleme panelinde veya yangın kontrol panelinde ayrı bölgesel alarm göstergeleri oluşturularak izlenir. Hat kesme vanalarının izleme anahtarlarının ve yağmurlama sistemine ilişkin diğer arıza kontaklarının da aynı şekilde yangın alarm sistemi tarafından sürekli olarak denetlenmesi gerekir.

BYKHY (2015), Madde 79 (1)Bir binada gazlı söndürme sistemi kurulması hâlinde, binada algılama ve uyarı sistemi var ise, söndürme sisteminin alarm ve arıza çıkışları, yangın alarm sistemine bağlanarak ayrı bölgesel göstergelerle izlenir.

BYKHY (2015), Madde 75 (7) Binada otomatik yağmurlama sistemi bulunuyor ise, yağmurlama başlığının açılması hâlinde yangın uyarı sisteminin otomatik algılama yapması sağlanır. Bu amaçla, her bir zon hattına su akış anahtarları tesis edilir ve bu akış anahtarlarının kontak çıkışları yangın alarm sistemine giriş olarak bağlanır. Otomatik yağmurlama sistemi olan yerler, otomatik sıcaklık algılayıcıları donatılmış gibi işlem görür. Bu mahallerde otomatik sıcaklık artış algılayıcılarının kullanılması mecburi değildir.

(8) Binada veya yapıda otomatik veya el ile çalışan diğer gazlı, kuru kimyevi tozlu veya benzeri sabit söndürme sistemi bulunuyor ise, bunların devreye girdiğinin yangın alarm sistemi tarafından otomatik olarak algılanması gerekir. Bunu sağlamak üzere, söndürme sistemlerinden, söndürme sisteminin devreye girdiğini bildiren kontak çıkışları yangın alarm sistemine giriş olarak bağlanır.

ÖNEMLİ NOT: Akış anahtarlarının mekanik gecikme süreleri 20 s ila 60 s arasında ayarlanarak, bu süre boyunca sürekli akış olmadığı sürece yangın alarm paneline akış anahtarı bilgisi düşmemesi tavsiye edilir!

Page 17: YANGIN KORUNUM SİSTEMLERİNİN OTOMASYONU

9 Ocak 2020, BAOB Bursa Akademik Odalar Birliği

SESLİ VE IŞIKLI UYARILAR

BYKHY (2015), Madde 81 (1)Bir binanın kullanılan bütün bölümlerinde yaşayanları yangından veya benzeri acil hâllerden haberdar etme işlemleri, sesli ve ışıklı uyarı cihazları ile gerçekleştirilir. Yangın uyarı butonunun mecburi olduğu yerlerde uyarı sistemi de mecburidir.

BYKHY (2015), Madde 81 (4) Tahliye uyarı sistemlerinin, aşağıda belirtilen istisnalar dışında, yapının tamamında devreye girmesi gerekir:a) Yapısı itibarıyla tamamının birden boşaltılması mümkün olmayan binalarda, başlangıçta sadece yangından etkilenen ve etkilenecek olan bölgelerde uyarı sistemleri devreye girer. Böyle bir hâlde, binanın düzenli bir şekilde boşaltılabilmesi için, uyarı sistemi, diğer bölgelerde kademeli olarak devreye sokulacak şekilde tesis edilir.b) Yaşlılık, fiziksel veya zihinsel yetersizlik ve benzeri sebeplerle kendi başlarına dışarı çıkamayacak kişiler bulunan binalarda, sadece bu kişilerin bakımları ve binadan tahliyeleri ile görevli personele yangın uyarısı verilmesine izin verilir.

Binanın kademeli olarak tahliye edilmesi yönetmeliğe uygun mudur?

Sesli ve/veya ışıklı uyarı yapılmasını gerektiren en küçük binalar hangileridir?

Page 18: YANGIN KORUNUM SİSTEMLERİNİN OTOMASYONU

9 Ocak 2020, BAOB Bursa Akademik Odalar Birliği

ACİL ANONS SİSTEMİ

BYKHY (2015), Madde 81 (7) Aşağıda belirtilen yerlerde, otomatik olarak yayınlanan ses mesajları ve yangın merkezinden mikrofonla yayınlanan canlı ses mesajları ile binada yaşayanların tahliyesini veya bina içerisinde yer değiştirmelerini sağlayacak şekilde anons sistemleri kurulması mecburidir.

a) Binadaki yatak sayısı 200’den fazla olan otel, motel ve yatakhanelerde,b) Yapı inşaat alanı 5000 m2’den büyük olan veya toplam kullanıcı sayısı 1000 kişiyi aşantopluma açık binalarda, alışveriş merkezlerinde, süpermarketlerde, endüstri tesislerinde vebenzeri binalarda,c) Yapı yüksekliği 51.50 m’yi geçen bütün binalarda

Yönetmeliğe göre acil anons sistemi hangi binalarda zorunludur?

Acil anons sistemi müzik yayını için de kullanılabilir mi?

BYKHY (2015), Madde 81 (8) Sesli ve ışıklı uyarı cihazları, sadece yangın uyarı sistemi ve diğer acil durum uyarılarıiçin kullanılır. Anons sistemleri ise, yangın uyarı sistemi ve diğer acil durum anonsları öncelikalmak ve otomatik olarak diğer kullanım amaçlarını devre dışı bırakmak şartıyla, genel anons ve fon müziği yayını gibi başka amaçlar ile de kullanılabilir.

Page 19: YANGIN KORUNUM SİSTEMLERİNİN OTOMASYONU

9 Ocak 2020, BAOB Bursa Akademik Odalar Birliği

SESLİ UYARI İÇİN GEREKLİ MİNİMUM SES SEVİYESİ

Ses seviyesinin kaynağa olan mesafeyle değişimi birçok parametreye bağlı olup, mekan içindeki ses seviyesi dağılımının belirlenmesi için genellikle bilgisayar programlarıyla hesap yapılması gerekir. Mekan yüksekliği ya da iç kaplamaların ses yutum özelliği açısından özel şartlar söz konusu olmadığında, kaynağa olan mesafe iki katına çıktığında ses seviyesinin 6 dBA azalacağı kabul edilebilir.

BYKHY (2015), Madde 81 (5) Sesli uyarı cihazları binanın her yerinde, yerden 150 cm yükseklikte ölçülecek ve ses seviyesi ortalama ortam ses seviyesinin en az 15 dBA üzerinde olacak şekilde yerleştirilir. Uyuma maksatlı bölümler ile banyo ve duşlarda, ses seviyesinin en az 75 dBA olması gerekir. Sesli uyarı cihazlarının 3 m uzaklıkta en az 75 dBA ve en çok 120 dBA ses seviyesi elde edilecek özellikte olması şarttır. Acil anons sistemi hoparlörü olan hacimlerde ayrıca siren sistemi konulması gerekli değildir.

Yönetmelikte acil göre acil anons için gerekli ses seviyesi tanımlı mıdır?

Page 20: YANGIN KORUNUM SİSTEMLERİNİN OTOMASYONU

9 Ocak 2020, BAOB Bursa Akademik Odalar Birliği

ACİL ANONS İLE BİRLİKTE İKİNCİ BİR SESLİ UYARI SİSTEMİ İÇEREN MEKANLAR

Acil anons sisteminin tesis edildiği bazı mekanlarda, farklı bir senaryoya göre devreye giren ve farklı bir uyarıyı amaçlayan ikinci bir sesli ve/veya ışıklı uyarı sistemi tesis edilmesi istenebilir:

• Acil anons sisteminin zorunlu olduğu binalardaki otel yatak odalarında, oda içerisindeki acil anons hoparlörüne ilave olarak, dedektör algılama yapar yapmaz herhangi bir gecikme olmaksızın sadece ilgili yatak odasındaki kişileri uyandıracak bir sesli uyarı yapılması istenir. Genellikle bu işlem buzzer tabanlı duman dedektörleri ile gerçekleştirilir.

• İçerisinde şömine bulunan ya da yakıt yakan bir cihaz kullanılan otel yatak odalarında, karbon-monoksit algılaması için ayrı bir dedektör tesis edilmesi ve bu dedektör algılama yapar yapmaz ilgili oda içerisine sesli ve ışıklı bir uyarı yapılması istenir.

• Temiz gazlı söndürme sistemi ile korunan odalarda, gazlı söndürme paneline bağlı dedektörlerden birinin algılama yapması halinde içeride bulunabilecek kişilerin mekanı derhal tahliye etmesi için, algılama yapar yapmaz ilgili odada devreye girecek şekilde programlanan bir sesli-ışıklı uyarı cihazı tesis edilir.

Acil anonsun zorunlu olduğu binaların, acil anonsun anlaşılabilir olmayacağı kadar yüksek ortam gürültüsüne sahip yerlerinde (örneğin kazan daireleri, kompresör odaları, gürültülü çalışan klima santral odaları, vb.), flaşörlü sirenlerin kullanımına izin verilir.

Page 21: YANGIN KORUNUM SİSTEMLERİNİN OTOMASYONU

9 Ocak 2020, BAOB Bursa Akademik Odalar Birliği

IŞIKLI UYARILAR

Işıklı tahliye uyarısı için kullanılan flaşörlerde, acil durum aydınlatma sistemlerinde ve acil durum yönlendirme sistemlerinde; gerekli aydınlatma seviyesini tarif etmek için farklı birimlerde büyüklükler kullanılır.

Işık kaynağının yoğunluğu "candela" biriminde tarif edilirken, birim yüzeye düşen aydınlatma seviyesi için "lux" birimi ve bunun insan gözüne yansıyan miktarı için de "cd/m2" birimi kullanılır.

BYKHY (2015), Madde 81 (3) Tahliye uyarıları, aşağıda belirtilen istisnalar dışında, hem sesli ve hem de ışıklı olarak yapılır:a) İşitme engelli kişilerin bulunma ihtimali olmayan alanlarda ışıklı uyarı cihazı kullanılması mecburi değildir.b) Sağlık hizmeti amaçlı binalar için öngörüldüğü takdirde sadece ışıklı uyarı cihazları kullanılmasına izin verilir.

Yönetmeliğe göre tahliye uyarıları sadece sesli veya sadece ışıklı olarak yapılabilir mi?

Page 22: YANGIN KORUNUM SİSTEMLERİNİN OTOMASYONU

9 Ocak 2020, BAOB Bursa Akademik Odalar Birliği

IŞIKLI UYARILARTS EN 54-23 (2010) Fire detection and fire alarm systems: Fire alarm devices - Visual alarm devices

NFPA 72 (2019) National Fire Alarm and Signaling Code

Page 23: YANGIN KORUNUM SİSTEMLERİNİN OTOMASYONU

9 Ocak 2020, BAOB Bursa Akademik Odalar Birliği

IŞIKLI UYARILAR

NFPA 72 (2019) National Fire Alarm and Signaling Code

Page 24: YANGIN KORUNUM SİSTEMLERİNİN OTOMASYONU

9 Ocak 2020, BAOB Bursa Akademik Odalar Birliği

IŞIKLI UYARILAR

NFPA 72 (2019) National Fire Alarm and Signaling Code

Page 25: YANGIN KORUNUM SİSTEMLERİNİN OTOMASYONU

9 Ocak 2020, BAOB Bursa Akademik Odalar Birliği

KARTLI GEÇİŞ SİSTEMLERİNDEYANGIN OTOMASYONU

BYKHY (2015), Madde 47

(2) Kaçış yolu kapıları kanatlarının, kullanıcıların hareketini engellememesi gerekir. Kullanıcı yükü 50 kişiyi aşan mekânlardaki çıkış kapılarının kaçış yönüne doğru açılması şarttır. Kaçış yolu kapılarının el ile açılması ve kilitli tutulmaması gerekir.

(3) Kaçış merdiveni ve yangın güvenlik holü kapılarının; duman sızdırmaz ve 4 kattan daha az kata hizmet veriyor ise en az 60 dakika, bodrum katlara ve 4 kattan daha fazla kata hizmet veriyor ise en az 90 dakika yangına karşı dayanıklı olması şarttır. Kapıların, kendiliğinden kapatan düzenekler ile donatılması ve itfaiyecilerin veya görevlilerin gerektiğinde dışarıdan içeriye girmelerine imkân sağlayacak şekilde olması gerekir.

Kaçış güvenliğinin en önemli unsurlarından biri kapıların ihtiyaç anında kilitli olmamasıdır. Çıkış kapısına yürüme mesafesi sadece 10 m olan bir mekan için dahi, mekan kapısının kilitli olması durumunda gerçek kaçış mesafesinin, anahtarın temin edilip kapının açılması için gereken süreyle orantılı olarak kilometreler mertebesinde olabileceği düşünülebilir.

Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmelik’in 47.maddesinde yer alan aşağıdaki hükümler, kapıların kaçış yönünde kilitli tutulmaması gerektiğini, kaçışın tersi yönünde ise itfaiyecilerin veya görevlilerin gerektiğinde dışarıdan içeriye girme imkanı olması gerektiğini tarif eder.

Page 26: YANGIN KORUNUM SİSTEMLERİNİN OTOMASYONU

9 Ocak 2020, BAOB Bursa Akademik Odalar Birliği

KARTLI GEÇİŞ SİSTEMLERİNDEYANGIN OTOMASYONU

BYKHY (2015), Madde 82 (1) Yangın hâlinde otomatik olarak gerekli kontrol fonksiyonlarını yerine getirecek acil durum kontrol sisteminin;a) Yangın sırasında kapanması gereken yangın kapılarını ve diğer açıklıkları kapatma amaçlı cihazları normal hâlde açık durumda tutan elektromanyetik kapı tutucu ve benzeri cihazlarının serbest bırakılması,b) Merdiven yuvaları ve asansör kuyuları basınçlandırma cihazlarının devreye sokulması,c) Duman kontrol sistemlerinin işlemlerini yerine getirmesi,ç) Acil durum aydınlatma kontrol işlemlerini gerçekleştirmesi,d) Güvenlik ve benzeri sebeplerle kilitli tutulan kapıların ve turnikelerin açılması,e) Asansörlerin yapılış özelliklerine bağlı olarak yangın esnasında kullanımının engellenmesi veya tahliye amacıyla itfaiye veya eğitilmiş bina yangın mücadele ekipleri tarafından kullanılmasının sağlanması,f) Mahalli itfaiye ile elektrik işletmesine, belediyeye, polise veya jandarmaya, kurum amirine, bina sahibine ve gerekli görülen diğer yerlere yangının otomatik olarak haber verilmesi, özellik ve fonksiyonlarına sahip olması lazımdır.

Kapıların kaçış yönünde sadece yangın anında devre dışı kalabilen bir kilit sistemiyle donatılması durumunda:

• Yangın haricindeki acil durumlarda kaçışa izin verilmemiş olur!

• Elektronik tabanlı algılama ve kontrol sistemlerindeki arızaların ve yangın otomasyonunda yapılmış olabilecek programlama hatalarının kaçış güvenliğini etkilemesine izin verilmiş olur. Bir başka deyişle, daha güvenli olan "pasif" bir güvenlik önlemi "aktif" bir önleme dönüştürülmüş olur!

• Alarm bilgisinin doğruluğunun araştırıldığı ve henüz yangın senaryosunun devreye girmediği süreçte, yangını erken farkeden kişilerin kaçış güvenliği riske atılmış olur!

Page 27: YANGIN KORUNUM SİSTEMLERİNİN OTOMASYONU

9 Ocak 2020, BAOB Bursa Akademik Odalar Birliği

KARTLI GEÇİŞ SİSTEMLERİNDEYANGIN OTOMASYONU

• Kilit sisteminin enerji beslemesi kesildiğinde devre dışı kalması.

• Yangın senaryosu devreye girdiğinde, kilit sisteminin enerjisi kesilerek devre dışı kalması.

• Kaçış yönünde kapının yakınına monte edilecek bir manuel açma butonuna basıldığında, kilit sisteminin enerjisi kesilerek devre dışı kalması.

İngiliz standartlarına göre (BS 9999), bu riskleri ortadan kaldırmak için aşağıdaki önlemler yeterlidir. Bu yöntem ülkemizde de kabul görmektedir.

Uluslararası geçerliliği olan yangın kodları arasında, kaçış güvenliğine en fazla önem veren yangın kodu NFPA 101’dir (Life Safety Code).

NFPA 101’e göre manyetik kilit sistemi ile donatılan bir kapının kaçış yönünde açılması için, doğrudan kapı kanadına monte edilen ve kapıyı açmanın bariz olarak bilinen yöntemlerinden biri olan kapı koluna basılması ya da panik bara basılması yeterli olmalıdır. Kaçışa ters yönde ise istenirse kart okuyucu ile giriş yapılabilir.

Yukarıda tarif edilene benzer bir kilit sisteminin en yaygın uygulaması otel odası kapılarıdır:• Dışarıdan odaya girerken, kart okuyucuya yetki verilmiş bir kartın okutulması gerekir. • Odadan dışarıya çıkarken ise kart kullanılmadan sadece kapı koluna basılarak kapı açılabilir.

Yangın senaryosunun devreye girmiş olması veya kapıyı açmak için özel bilgi/kart/araç gerekmez.

Page 28: YANGIN KORUNUM SİSTEMLERİNİN OTOMASYONU

9 Ocak 2020, BAOB Bursa Akademik Odalar Birliği

NFPA 101 YANGIN KODUNA GÖRE OTEL YATAK KATI KORİDORUNDA İZİN VERİLEN

BİR KARTLI GEÇİŞ UYGULAMASI ÖRNEĞİ

Otel koridorunu bölen fotoğraftaki camlı kapının, zorunlu kaçış olmayan yönünde, kapının kilit sistemini devredışı bırakmak için kapı yakınındaki tuş takımına doğru şifrenin girilmesi ya da kapının yakınındaki kart okuyucuya yetki verilmiş kartın okutulması gerekir.

Aynı kapının zorunlu kaçış yönünden yaklaşan bir kişi olduğunda, otomatik olarak hareket sensörü tarafından manyetik kilit sistemi devredışı bırakılır. Ayrıca hareket sensörünün çalışmaması gibi ihtimalere karşı, kapının yakınına kilit sistemini elle devredışı bırakabilen bir manuel açma butonu yerleştirilir.

Kaçış yönünün tersi Kaçış yönü

Page 29: YANGIN KORUNUM SİSTEMLERİNİN OTOMASYONU

9 Ocak 2020, BAOB Bursa Akademik Odalar Birliği

Kata geri girişe izin verilen katlarda

Kata geri giriş olmayan katlarda

KAÇIŞA TERS YÖNDE, MERDİVEN KAPILARI ANAHTARLA AÇILABİLEN MERDİVENLER İÇİN

EN FAZLA 5 KATTA BİR KATA GERİ GİRİŞ İMKANI(NFPA 101)

Bu tür bir uygulamada merdiven sahanlıklarına asılması gereken uyarı levhaları için örnekler:

Page 30: YANGIN KORUNUM SİSTEMLERİNİN OTOMASYONU

9 Ocak 2020, BAOB Bursa Akademik Odalar Birliği

ASANSÖRLERİN YANGIN OTOMASYONU

BYKHY (2015), Madde 62 (5) Yüksek binalarda ve topluma açık yapılarda kullanılan asansörlerin aşağıda belirtilen esaslara uygun olması gerekir:a) Asansörlerin, yangın uyarısı aldıklarında kapılarını açmadan doğrultuları ne olursa olsun otomatik olarak acil çıkış katına dönecek ve kapıları açık bekleyecek özellikte olması gerekir. Ancak, asansörlerin gerektiğinde yetkililer tarafından kullanılabilecek elektrikli sisteme sahip olması da gerekir.b) Asansörlerin, yangın uyarısı alındığında, kat ve koridor çağrılarını kabul etmemesi gerekir.c) Birinci ve ikinci derece deprem bölgelerinde bulunan yüksek binalarda, deprem sensöründen uyarı alarak asansörlerin deprem sırasında durabileceği en yakın kata gidip, kapılarını açıp, hareket etmeyecek tertibat ve programa sahip olması gerekir.

Doğrudan yönetmelik hükümlerinde belirtilmeyen diğer asansör yangın otomasyonu esasları• Alternatif kat senaryosu: Yangın senaryosu acil çıkış katındaki bir alarm bilgisi neticesinde devreye

girdiğinde, asansörler alternatif bir kata çekilerek kapılarını açıp devredışı bırakılırlar.• Asansör holü dedektörü algılaması: Katlardaki bir asansör holünde yer alan bir dedektör algılama

yaptığında, ilgili hole açılan asansörlerin yangın algılaması olan katta kapılarını açma ihtimalini ortadan kaldırmak için, yangın senaryosunun devreye girmesi beklenmeden ilgili asansörler tahliye katına çekilir. Acil çıkış katındaki asansör holü dedektörü algılamasında benzer senaryo ilgili asansörlerin alternatif tahliye kata çekilmesiyle gerçekleştirilir. Her katta asansörlere en fazla 6 m yatay mesafedeki birer dedektör bu senaryo için atanır.

• Asansör kuyusu veya asansör makina dairesi dedektörü algılaması: Asansör makina dairesindeki ve asansör kuyusu tavanındaki dedektörlerin servis alarmı olarak değerlendirilmesine izin verilir. Bununla birlikte bu dedektörler algılama yaptığında yangın senaryosunun devreye girmesinden bağımsız olarak ilgili asansörlerin tahliye katına çekilip kapılarını açarak devredışı kalmaları gerekir.

Page 31: YANGIN KORUNUM SİSTEMLERİNİN OTOMASYONU

9 Ocak 2020, BAOB Bursa Akademik Odalar Birliği

ASANSÖRLERİN YANGIN OTOMASYONU

Acil durum asansörüBYKHY (2015), Madde 63 (1) Acil durum asansörü; bir yapı içinde yangına müdahale ekiplerinin ve bunların kullandıkları ekipmanın üst ve alt katlara makul bir emniyet tedbiri dâhilinde hızlı bir şekilde taşınmasını sağlamak, gerekli kurtarma işlemlerini yapmak ve aynı zamanda engelli insanları tahliye edilebilmek üzere tesis edilir. Asansör, aynı zamanda normal şartlarda binada bulunanlar tarafından da kullanılabilir. Ancak, bir yangın veya acil durumda, asansörün kontrolü acil durum ekiplerine geçer.(2) Yapı yüksekliği 51.50 m'den daha fazla olan yapılarda, en az 1 asansörün acil hâllerde kullanılmak üzere acil durum asansörü olarak düzenlenmesi şarttır.(3) Acil durum asansörleri önünde, aynı zamanda kaçış merdivenine de geçiş sağlayacak şekilde, her katta 6 m2’den az, 10 m2’den çok ve herhangi bir boyutu 2 m’den az olmayacak yangın güvenlik holü oluşturulur.

(4) Acil durum asansörünün kabin alanının en az 1.8 m², hızının zemin kattan en üst kata 1 dakikada erişecek hızda olması ve enerji kesilmesi hâlinde, otomatik olarak devreye girecek özellikte ve 60 dakika çalışır durumda kalmasını sağlayacak bir acil durum jeneratörüne bağlıbulunması gerekir.(5) Acil durum asansörlerinin elektrik tesisatının ve kablolarının yangına karşı en az 60 dakika dayanıklı olması ve asansör boşluğu içindeki tesisatın sudan etkilenmemesi gerekir.(6) Acil durum asansörünün makina dairesi ayrı olur ve asansör kuyusu basınçlandırılır.

Page 32: YANGIN KORUNUM SİSTEMLERİNİN OTOMASYONU

9 Ocak 2020, BAOB Bursa Akademik Odalar Birliği

DOĞALGAZ SİSTEMİ YANGIN OTOMASYONU

Doğalgaz ve LPG tesisatlı kazan daireleriBYKHY (2015), Madde 55 (3) Herhangi bir tehlike anında gazı kesecek olan ana kapama vanası ile elektrik akımını kesecek ana devre kesici ve ana elektrik panosu, kazan dairesi dışında kolayca ulaşılabilecek bir yere konulur. Gaz ana vanasının yerini gösteren plaka, bina girişinde kolayca görülebilecek bir yere asılır.

MutfaklarBYKHY (2015), Madde 57 (5) Mutfaklarda doğalgaz kullanılması hâlinde, 112 nci maddede belirtilen esaslara uyulması şarttır.

Doğalgaz kullanım esaslarıBYKHY (2015), Madde 112 g) Herhangi bir gaz sızıntısında veya yanma hadisesinde, gaz akışı, kesme vanasından otomatik olarak durdurulur.ç) Isı merkezlerinin girişinde 1 adet emniyet selonoid vanası bulunması ve bu vananın en az 2 adet patlama ve kıvılcım güvenlikli kademe ayarlı gaz sensöründen kumanda alarak açılması gerekir. Büyük tüketimli ısı merkezlerinde, entegre gaz alarm cihazı kullanılması da gerekir.j) Birinci ve ikinci derece deprem bölgelerinde bulunan otel ve motel gibi konaklama tesisleri, toplanma amaçlı binalar, sağlık, eğitim, ticaret ve sanayi binaları ile yüksek binaların ana girişinde, sarsıntı olduğunda gaz akışını kesen tertibat, gaz dağıtım şirketi veya yetkili kıldığı kuruluş tarafından yaptırılır ve belediye gaz dağıtım şirketi tarafından kontrol edilir. Gaz akışını kesen tertibat herhangi bir nedenle gaz akışını kestiği takdirde kesilen gazın tekrar açılması için bir bedel talep edilemez..

Page 33: YANGIN KORUNUM SİSTEMLERİNİN OTOMASYONU

9 Ocak 2020, BAOB Bursa Akademik Odalar Birliği

ALARMIN DOĞRULUĞUNUN ARAŞTIRILMASI

BYKHY (2015), Madde 81 (2) Yangın alarm sinyali gecikmesiz olarak, yangın mücadele ekipleri ve yangına müdahale konusunda eğitilmiş personele ulaştırılmak şartıyla, yangın alarm sinyalinin gerçekliğinin araştırılmasına imkân verecek şekilde bir ön uyarı sistemine izin verilir. Tehlikeli maddelerin bulundurulduğu veya işlendiği endüstriyel binalarda ve depolama amaçlı yapılarda herhangi bir yangın algılamasının otomatik olarak bina tahliye uyarı sistemlerini harekete geçirmesi gerekir. Bu bina ve yapılarda ön uyarı sistemine izin verilmez.

PANELE DEDEKTÖR ALARMI GELDİ

TEYİT SÜRESİ SONUNA KADAR;

alarm bilgisi sıfırlandı SENARYO BAŞLATILMADI.

PANEL NORMAL KONUMUNA DÖNDÜ

araştırma süresini başlatan bir işlem yapıldıARAŞTIRMA SÜRESİ SONUNA KADAR;

alarm bilgisi sıfırlandı

GELEN ALARMLA İLİŞKİLİ YANGIN

SENARYOSU DEVREYE GİRDİalarm bilgisi sıfırlanmadığı takdirde

gerisayım iptal işlemi yapılır yapılmaz

alarm bilgisi sıfırlanmadığı takdirde

gerisayım iptal işlemi yapılır yapılmaz

Page 34: YANGIN KORUNUM SİSTEMLERİNİN OTOMASYONU

9 Ocak 2020, BAOB Bursa Akademik Odalar Birliği

PANELE DEDEKTÖR ALARMI GELDİ

TEYİT SÜRESİ SONUNA KADAR;

alarm bilgisi sıfırlandı SENARYO BAŞLATILMADI.

PANEL NORMAL KONUMUNA DÖNDÜ

araştırma süresini başlatan bir işlem yapıldıARAŞTIRMA SÜRESİ SONUNA KADAR;

alarm bilgisi sıfırlandı

GELEN ALARMLA İLİŞKİLİ YANGIN

SENARYOSU DEVREYE GİRDİalarm bilgisi sıfırlanmadığı takdirde

gerisayım iptal işlemi yapılır yapılmaz

alarm bilgisi sıfırlanmadığı takdirde

gerisayım iptal işlemi yapılır yapılmaz

ALARMIN DOĞRULUĞUNUN ARAŞTIRILMASI

Gerçek bir yangın durumunu haber veren bir dedektör alarmının, aşağıdaki şemada kırmızı renkle belirtilen işlemler neticesinde yangın senaryosunu başlatması beklenir.

Page 35: YANGIN KORUNUM SİSTEMLERİNİN OTOMASYONU

9 Ocak 2020, BAOB Bursa Akademik Odalar Birliği

NFPA 72’YE (2019) GÖRE ALARMIN DOĞRULUNUN ARAŞTIRILMASI

Positive Alarm Sequence

Araştırma süresi içinde gelen ikinci alarmda yangın senaryosu devreye girer

NFPA 72 (2019) standardına göre, alarmın doğruluğunun araştırılmasına sadece dedektörlerde izin verilir.

Page 36: YANGIN KORUNUM SİSTEMLERİNİN OTOMASYONU

9 Ocak 2020, BAOB Bursa Akademik Odalar Birliği

ÖRNEK OTEL BİNASI İÇİN YANGIN SENARYO ESASLARI

4.Bodrum

3.Bodrum

2.Bodrum

1.Bodrum

2.Kat

3.Kat

4.Kat

5.Kat

6.Kat

7.Kat

8.Kat

9.Kat

10.Kat

12.Kat

13.Kat

11.Kat

TESİSAT KATI

OTEL YATAK KATI

OTEL YATAK KATI

OTEL YATAK KATI

OTEL YATAK KATI

OTEL YATAK KATI

OTEL YATAK KATI

OTEL YATAK KATI

OTEL YATAK KATI

OTEL YATAK KATI

OTEL YATAK KATI

OTEL YATAK KATI

ATRİUM

BALO SALONU

TOPLANTI

ODASI-1

TOPLANTI

ODASI-2

TOPLANTI

ODASI-3

OTOPARK

SPA & FITNESS

RESTORAN

LOBİ

OFİSLER

CAFE-BAR-LOUNGEZemin Kat

1.Kat

DEPOLAR

TESİSAT ODALARIOTOPARK

MUTFAK

FUAYE

SIĞINAK

Alarm doğrulaması;• Dedektörlere ve butonlara uygulanacak.• Akış anahtarlarına uygulanmayacak.

Sesli ve ışıklı uyarılar;• Her kat ayrı bir zon olacak. Diğer katlarda tahliye uyarılarını devreye

sokmak gerektiğine karar verilirse, bu işlem güvenlik kontrol merkezinden istenen katlar için veya tüm bina için manuel olarak yapılabilecek.

Kartlı geçiş sistemi, turnikeler, kayar kapılar;• Binanın neresinde yangın çıkarsa çıksın, tüm binada kartlı geçiş

sistemi devredışı kalacak.• Binanın neresinde yangın çıkarsa çıksın, binadaki tüm turnikeler

geçişe serbest hale gelecek.• Otopark asansör holünü ayıran kayar kapılar hariç, binadaki tüm

kayar kapılar açık konuma gelecek.

Page 37: YANGIN KORUNUM SİSTEMLERİNİN OTOMASYONU

9 Ocak 2020, BAOB Bursa Akademik Odalar Birliği

ÖRNEK OTEL BİNASI İÇİN YANGIN SENARYO ESASLARI

4.Bodrum

3.Bodrum

2.Bodrum

1.Bodrum

2.Kat

3.Kat

4.Kat

5.Kat

6.Kat

7.Kat

8.Kat

9.Kat

10.Kat

12.Kat

13.Kat

11.Kat

TESİSAT KATI

OTEL YATAK KATI

OTEL YATAK KATI

OTEL YATAK KATI

OTEL YATAK KATI

OTEL YATAK KATI

OTEL YATAK KATI

OTEL YATAK KATI

OTEL YATAK KATI

OTEL YATAK KATI

OTEL YATAK KATI

OTEL YATAK KATI

ATRİUM

BALO SALONU

TOPLANTI

ODASI-1

TOPLANTI

ODASI-2

TOPLANTI

ODASI-3

OTOPARK

SPA & FITNESS

RESTORAN

LOBİ

OFİSLER

CAFE-BAR-LOUNGEZemin Kat

1.Kat

DEPOLAR

TESİSAT ODALARIOTOPARK

MUTFAK

FUAYE

SIĞINAK

Yangın alarm paneline bağlı manyetik kapı tutucularla normalde açık konumda işletilen yangın kapıları;• Sadece yangın çıkan katta serbest bırakılıp kapıların kendiliğinden

kapanması sağlanacak. • Merdiven kapıları için bu düzenleme yapılırsa, tüm katlarda

merdiven kapıları aynı anda serbest bırakılıp kapanmaları sağlanacak.

Asansörler;• Tahliye katı haricindeki katlarda çıkan yangında asansörler yangın

katına çekilerek kapılarını açıp servis dışı kalacak. • Tahliye katındaki yangında ise asansörler alternatif kata çekilerek

kapılarını açıp servis dışı kalacak.• Asansör holündeki dedektör algılama yaptığında alarm doğrulaması

olmadan ilgili asansör(ler) tahliye katına (veya zemin kat asansaör holü dedektöründen gelen alarmda alternatif kata) çekilerek kapılarını açıp servis dışı kalacak.

Page 38: YANGIN KORUNUM SİSTEMLERİNİN OTOMASYONU

9 Ocak 2020, BAOB Bursa Akademik Odalar Birliği

ÖRNEK OTEL BİNASI İÇİN YANGIN SENARYO ESASLARI

4.Bodrum

3.Bodrum

2.Bodrum

1.Bodrum

2.Kat

3.Kat

4.Kat

5.Kat

6.Kat

7.Kat

8.Kat

9.Kat

10.Kat

12.Kat

13.Kat

11.Kat

TESİSAT KATI

OTEL YATAK KATI

OTEL YATAK KATI

OTEL YATAK KATI

OTEL YATAK KATI

OTEL YATAK KATI

OTEL YATAK KATI

OTEL YATAK KATI

OTEL YATAK KATI

OTEL YATAK KATI

OTEL YATAK KATI

OTEL YATAK KATI

ATRİUM

BALO SALONU

TOPLANTI

ODASI-1

TOPLANTI

ODASI-2

TOPLANTI

ODASI-3

OTOPARK

SPA & FITNESS

RESTORAN

LOBİ

OFİSLER

CAFE-BAR-LOUNGEZemin Kat

1.Kat

DEPOLAR

TESİSAT ODALARIOTOPARK

MUTFAK

FUAYE

SIĞINAK

Duman kontrol sistemlerinin otomasyonu;• Basınçlandırma sistemleri tüm yangın alarmlarında devreye

sokulacak. • Karışımlı santrallerin karışım damperleri tüm alarmlarında %100 dış

hava konumuna geçecek.• Yatak katları haricinde, akış anahtarları ve ihbar butonları,

basınçlandırma sistemleri dışındaki duman kontrol senaryosunu başlatmayacak.

• Otel yatak katlarında koridor dedektörü veya akış anahtarı aktivasyonuyla senaryo devreye girdiğinde, koridor duman tahliye sistemi çalıştırılacak.

• Kanal dedektörü algılaması servis alarmı olarak alınacak ve ilgili fanı durduracak.

• Toplanma amaçlı mekanların herbiri, otoparklar, sığınak, tesisat odaları, temiz gazlı söndürme sistemi tesis edilen odalar ve pişirme mutfakları için ayrı duman kontrol senaryoları devreye sokulacak.

Page 39: YANGIN KORUNUM SİSTEMLERİNİN OTOMASYONU

9 Ocak 2020, BAOB Bursa Akademik Odalar Birliği

GENEL YANGIN SENARYOSU İÇİN ÖRNEK ANAHTAR MATRİS

Sesli ve ışıklı uyarılar

Kartlı geçiş sistemi, kayar kapılar, turnikeler

Asansör yangın otomasyonu, doğalgaz yangın otomasyonu

Duman kontrol otomasyonu

Dedektörler, butonlar, akış anahtarları

Page 40: YANGIN KORUNUM SİSTEMLERİNİN OTOMASYONU

9 Ocak 2020, BAOB Bursa Akademik Odalar Birliği

GENEL YANGIN SENARYOSU İÇİN ÖRNEK ANAHTAR MATRİS

Page 41: YANGIN KORUNUM SİSTEMLERİNİN OTOMASYONU

9 Ocak 2020, BAOB Bursa Akademik Odalar Birliği

GENEL YANGIN SENARYOSU İÇİN ÖRNEK ANAHTAR MATRİS

Page 42: YANGIN KORUNUM SİSTEMLERİNİN OTOMASYONU

9 Ocak 2020, BAOB Bursa Akademik Odalar Birliği

Page 43: YANGIN KORUNUM SİSTEMLERİNİN OTOMASYONU

9 Ocak 2020, BAOB Bursa Akademik Odalar Birliği

Sesli ve ışıklı uyarılar

Kartlı geçiş sistemi, kayar kapılar, turnikeler

Asansör yangın otomasyonu, doğalgaz yangın otomasyonu

Duman kontrol otomasyonu

Dedektörler, butonlar, akış anahtarlarıGENEL YANGIN SENARYOSU İÇİN ÖRNEK ANAHTAR MATRİS

Page 44: YANGIN KORUNUM SİSTEMLERİNİN OTOMASYONU

9 Ocak 2020, BAOB Bursa Akademik Odalar Birliği

GENEL YANGIN SENARYOSU İÇİN ÖRNEK ANAHTAR MATRİS

Page 45: YANGIN KORUNUM SİSTEMLERİNİN OTOMASYONU

9 Ocak 2020, BAOB Bursa Akademik Odalar Birliği

Sesli ve ışıklı uyarılar

Kartlı geçiş sistemi, kayar kapılar, turnikeler

Asansör yangın otomasyonu, doğalgaz yangın otomasyonu

Duman kontrol otomasyonu

Dedektörler, butonlar, akış anahtarlarıGENEL YANGIN SENARYOSU İÇİN ÖRNEK ANAHTAR MATRİS

Page 46: YANGIN KORUNUM SİSTEMLERİNİN OTOMASYONU

9 Ocak 2020, BAOB Bursa Akademik Odalar Birliği

GENEL YANGIN SENARYOSU İÇİN ÖRNEK ANAHTAR MATRİS

Page 47: YANGIN KORUNUM SİSTEMLERİNİN OTOMASYONU

9 Ocak 2020, BAOB Bursa Akademik Odalar Birliği

Sesli ve ışıklı uyarılar

Kartlı geçiş sistemi, kayar kapılar, turnikeler

Asansör yangın otomasyonu, doğalgaz yangın otomasyonu

Duman kontrol otomasyonu

Dedektörler, butonlar, akış anahtarlarıGENEL YANGIN SENARYOSU İÇİN ÖRNEK ANAHTAR MATRİS

Page 48: YANGIN KORUNUM SİSTEMLERİNİN OTOMASYONU

9 Ocak 2020, BAOB Bursa Akademik Odalar Birliği

GENEL YANGIN SENARYOSU İÇİN ÖRNEK ANAHTAR MATRİS

Page 49: YANGIN KORUNUM SİSTEMLERİNİN OTOMASYONU

9 Ocak 2020, BAOB Bursa Akademik Odalar Birliği

DUMAN KONTROL OTOMASYONU İÇİN ÖRNEK ANAHTAR MATRİSLER

Page 50: YANGIN KORUNUM SİSTEMLERİNİN OTOMASYONU

9 Ocak 2020, BAOB Bursa Akademik Odalar Birliği

DUMAN KONTROL OTOMASYONU İÇİN ÖRNEK ANAHTAR MATRİSLER

Page 51: YANGIN KORUNUM SİSTEMLERİNİN OTOMASYONU

9 Ocak 2020, BAOB Bursa Akademik Odalar Birliği

DUMAN KONTROL OTOMASYONU İÇİN ÖRNEK ANAHTAR MATRİSLER

Page 52: YANGIN KORUNUM SİSTEMLERİNİN OTOMASYONU

9 Ocak 2020, BAOB Bursa Akademik Odalar Birliği

DUMAN KONTROL OTOMASYONU İÇİN ÖRNEK ANAHTAR MATRİSLER

Page 53: YANGIN KORUNUM SİSTEMLERİNİN OTOMASYONU

9 Ocak 2020, BAOB Bursa Akademik Odalar Birliği

YANGIN ALARM PANELİNDEN İZLENEN CİHAZ ETİKETLERİDEDEKTÖRLER

DED-13K-Lift(L1/L2) : 13.kat L1/L2 kodlu asansörlerin kuyu tavanındaki dedektörDED-13K-M1 : 13.kat M1 kodlu merdiven tavanındaki dedektörDED(KANAL)-13K-AHU1: 13.kat AHU1 kodlu havalandırma santralinin taze hava alış kanalındaki kanal tipi dedektörDED-13K-MekOda : 13.kat mekanik tesisat odasındaki dedektörDED-5K-Oda509 : 5.kat, 509 no’lu otel odasındaki dedektörDED-5K-Koridor : 5.kat koridorundaki dedektörDED-5K-AsansorHolu : 5.kat asansör holündeki dedektörDED(KOMB)-5K-ElkOda : 5.kat elektrik odasındaki kombine (ısı+duman) dedektörDED-1K-YonetimOfisi : 1.kat yönetim ofisindeki dedektör DED-1K-Restoran : 1.kat restoran içindeki dedektörDED(BEAM)-1K-Atrium : 1.kat atrium tavanındaki ışın (beam) dedektörDED(ISI)-ZK-Mutfak : Zemin kat mutfak içindeki ısı dedektörüDED-ZK-CafeBar : Zemin kat cafe bar içindeki dedektörDED-ZK-GirisLobi : Zemin kat giriş lobisindeki dedektörDED-1B-Toplanti1 : 1.bodrum kat 1 no’lu toplantı odasındaki dedektörDED-1B-Fuaye : 1.bodrum kat fuaye dedektörüDED-2B-Balo : 2.bodrum kat balo salonu dedektörü (İki katlı balo salonu tavanındaki dedektörün

kontrolü alt kattan yapılır)DED-2B-Fitness : 2.bodrum kat Fitness odasındaki dedektörDED-3B-Otopark : 3.bodrum kat otopark dedektörüDED-3B-Siginak : 3.bodrum kat sığınak dedektörüYangın alarm sistemini devreye alan veya sistemlerin bakımlarını yapan teknik personeller tarafından, dedektörlerin algılama loop hattındaki sıralamasını belirten sayıların da adres bilgisi içerisinde yer alması istenirse, yukarıdaki örnek adres bilgilerinin sonuna bu sayılar eklenebilir.

Page 54: YANGIN KORUNUM SİSTEMLERİNİN OTOMASYONU

9 Ocak 2020, BAOB Bursa Akademik Odalar Birliği

YANGIN ALARM PANELİNDEN İZLENEN CİHAZ ETİKETLERİ

YANGIN İHBAR BUTONLARI İÇİN ÖRNEK ADRESLER

BUT-13K-M1 : 13.kat M1 kodlu merdiven önündeki yangın ihbar butonuBUT-13K-M2 : 13.kat M2 kodlu merdiven önündeki yangın ihbar butonuBUT-5K-M1 : 5.kat M1 kodlu merdiven önündeki yangın ihbar butonuBUT-5K-M2 : 5.kat M2 kodlu merdiven önündeki yangın ihbar butonuBUT-ZK-GirisLobi : Zemin kat giriş lobisindeki yangın ihbar butonuBUT-ZK-PersonelGirisi : Zemin kat personel girişindeki yangın ihbar butonuBUT-1B-YuklemeAlanı : 1.bodrum kat yükleme alanındaki yangın ihbar butonu

MERDİVENLERDEKİ KESME VANALARI VE AKIŞ ANAHTARLARI İÇİN:

FS-5K-M1-SuAkışı

KV-5K-M1-Kapandı

ÖRNEK ETİKETLER PANELDE İZLENEN ADRES

Page 55: YANGIN KORUNUM SİSTEMLERİNİN OTOMASYONU

9 Ocak 2020, BAOB Bursa Akademik Odalar Birliği

YANGIN ALARM PANELİNDEN İZLENEN MEKANİK CİHAZ ETİKETLERİ

MEKANİK EKİPMAN ETİKETLEMELERİ İÇİN ÖNERİLEN KISALTMALAR

YP : Yangın pompasıOSY : Yükselen milli vana (OS&Y vana)KV : Kelebek vana (Butterfly valve)FS : Akış anahtarı (Flow-switch)IAV : Islak alarm vanası (Sadece basınç anahtarı izlenir)PAV : Pre-action vana (Düşük hava basıncı ve klape açık konumu için iki ayrı izleme bilgisi) GSP : Gazlı Söndürme Paneli (Pre-alarm, Panel arıza ve Gaz boşaldı için üç ayrı izleme bilgisi)DSS : Davlumbaz söndürme sistemi (Sistemin devreye girdiğini gösteren tek bir izleme yapılır)

DUMAN KONTROL SİSTEMİNDE KULLANILAN EKİPMANLAR VE ETİKETLEMELER

AHU : Klima santrali (Air handling unit)MBF : Merdiven basınçlandırma fanı SEF : Duman egzoz fanı (Smoke exhaust fan)KEF : Mutfak egzoz fanı (Kitchen exhaust fan)EF : Egzoz fanıÜ-MYD : Üfleme hattı motorlu yangın damperi (yay geri dönüşlü, 72oC)E-MYD : Egzoz hattı motorlu yangın damperi (yay geri dönüşlü, 93oC)D-MYD : Duman egzoz hattı motorlu yangın damperi (yay geri dönüşsüz ve thermal release elemanı yok)FLD : Eriyebilen sigortalı damper (Fusible link damper, 72oC)

Page 56: YANGIN KORUNUM SİSTEMLERİNİN OTOMASYONU

9 Ocak 2020, BAOB Bursa Akademik Odalar Birliği

YANGIN ALARM PANELİNDEN İZLEMESİ YAPILAN MEKANİK EKİPMANLAR İÇİN

PANELDE TAKİP EDİLEN ADRESLERDE CİHAZ ETİKETLERİNE İLAVE EDİLEN BİLGİLER

Normalde açık vanalar : -KAPALI Normalde kapalı vanalar : -AÇIKPompalar : -ÇALIŞTI veya –ARIZA veya -ENERJİ KESİKIslak alarm vanası basınç anahtarı : -SU AKIŞIDepo su seviyesi izlemesi : -DÜŞÜKIslak alarm vanası : -SU AKIŞI Çift kilitlemeleli pre-action vana : -SPRİNKLER KIRILDI veya -KLAPE AÇILDIFanlar : -ON veya -OFF veya -ARIZADamperler : -AÇIK veya -KAPALI

YANGIN ALARM PANELİNDEN İZLENEN MEKANİK CİHAZ ETİKETLERİ

BASMA KOLEKTÖRÜNDEN ÇIKAN HATLAR İÇİN ÖRNEK AÇIKLAYICI ETİKETLER

1 NO’LU YANGIN POMPASINDAN KOLEKTÖRE GİRİŞ2 NO’LU YANGIN POMPASINDAN KOLEKTÖRE GİRİŞJOKEY POMPADAN KOLEKTÖRE GİRİŞİTFAİYE SU VERME AĞIZLARI HATTI (SİYAM İKİZLERİ),HİDRANT HATTI BESLEMESİSPRİNKLER VE YANGIN DOLAPLARI HATTI BESLEMESİ

Page 57: YANGIN KORUNUM SİSTEMLERİNİN OTOMASYONU

9 Ocak 2020, BAOB Bursa Akademik Odalar Birliği

POMPA DAİRESİNDE YER ALAN VE YANGIN ALARM PANELİNDEN İZLEMESİ YAPILANSULU SÖNDÜRME EKİPMANLARI İÇİN ÖRNEK ETİKETLER

YANGIN ALARM PANELİNDEN İZLENEN MEKANİK CİHAZ ETİKETLERİ

Page 58: YANGIN KORUNUM SİSTEMLERİNİN OTOMASYONU

9 Ocak 2020, BAOB Bursa Akademik Odalar Birliği

YANGIN ALARM PANELİNDEN İZLEMESİ YAPILAN SULU SÖNDÜRME EKİPMANLARININPOMPA DAİRESİNDE YER ALMAMASI DURUMU İÇİN ÖRNEK ETİKETLER

YANGIN ALARM PANELİNDEN İZLENEN MEKANİK CİHAZ ETİKETLERİ

Page 59: YANGIN KORUNUM SİSTEMLERİNİN OTOMASYONU

9 Ocak 2020, BAOB Bursa Akademik Odalar Birliği

YANGIN ALARM PANELİNDEN İZLEMESİ VE/VEYA KONTROLÜ YAPILANFANLAR VE DAMPERLER İÇİN ÖRNEK ETİKETLER

YANGIN ALARM PANELİNDEN İZLENEN MEKANİK CİHAZ ETİKETLERİ

Page 60: YANGIN KORUNUM SİSTEMLERİNİN OTOMASYONU

9 Ocak 2020, BAOB Bursa Akademik Odalar Birliği

SORULAR & CEVAPLAR