Yard. Doç. Dr. Ayfer ÖZBAŞİİ. . ÜÜ. Florence Nightingale Hem. Florence Nightingale Hemşşirelik irelik YYüüksekokulu Cerrahi Hastalksekokulu Cerrahi Hastalııklarklarıı HemHemşşireliireliğği i Anabilim DalAnabilim Dalıı ÖÖğğretim retim ÜÜyesiyesi

1

Benign prostat hiperplazisi (BPH) yaşamsal bir sorun oluşturmamasına karşın, hastanın

yaşam kalitesi açısından önemlidir.

2

Tedavi /Bakımda

Cerrahi girişimle prostat bezinin çıkarılması en geçerli yaklaşımdır.

3

Öncesi hazırlık başarıda Önemlidir.

ProstatektomiProstatektomi

TransTransüüretral retral Rezeksiyon Rezeksiyon

TURTUR--PP

AAççıık operasyon yoluylak operasyon yoluyla

••Prostat bezi bProstat bezi büüyyüükse,kse,

••Mesanede bMesanede büüyyüük tak taşş,,

•• ÜÜretra darlretra darlııklarklarıı,,

••DivertikDivertiküül varsal varsa

TURTUR--P P uygulanmazuygulanmaz..

4

Ameliyat Sonrası Ayılma Odasında;

Açık hava yolu sağlanır, Yakın izlem, Yaşam bulguları kontrolü, Pozisyonun ayarlanması, Üretral kateter izlemi, Kapalı sistemi sürdürme, Aldığı çıkardığı izlemi,

5

Prostatektomi Sonrası Bakım

Anestezi sonrası, uyandırılan ve ekstübe edilip normal spontan solunuma geçebilen hastalar, ayılma odasından servis hemşiresi ile ilişkiye geçilerek yatağına alınır ve izlem sürdürülür.

6

Servise alınan hastada;

Solunum yolu açıklığı izlenir, Yeterli solunum sağlanır, Kardiyovasküler sistem fonksiyonları

sürdürülür, Normal düzeydeki beden sıcaklığı korunur.

ÖÖNCELNCELİİKLE !!!KLE !!!

7

Ameliyat bölgesinden ve drenlerden kanama

TEMEL YATEMEL YAŞŞAM BULGULARI (!)AM BULGULARI (!)PANSUMANLAR DEPANSUMANLAR DEĞĞERLENDERLENDİİRRİİLLİİR (!)R (!)

8

Pansumanlarının kontrolü (kanama, sızıntı???)

9

Kanama riski açısından sık olarak hemotokrit izlenir.

10

Hastada varolan

Pelvik dren, suprapubik tüp ve üretral kateterler değerlendirilir,

Kaydı yapılır.

11

PPııhthtıı oluoluşşumunu umunu öönlemek inlemek iççin in

ssüürekli mesane rekli mesane irrigasyonuirrigasyonu

önerilir.

Üriner kataterden gelen sıvının içeriğine, rengine göre

irrigasyon hızı düzenlenir.12

Hemodinami Kontrolü!!!

SSüürekli rekli İİrrigasyon nedeniyle srrigasyon nedeniyle sııvvııelektrolitlerin ve hemodinaminin kontrolelektrolitlerin ve hemodinaminin kontrolüü

13

Mesane irrigasyonu sırasında,suprapubik dolgunluk, abdominal spazm ve

ağrı görülebilir! (Perforasyon şüphesi !?)

Hipertansiyon ve taşikardi görülebilir, bunu ani ve ciddi hipotansiyon izleyebilir.

SUPRAPUBSUPRAPUBİİK K DOLGUNLUDOLGUNLUĞĞUN UN

DEDEĞĞERLENDERLENDİİRRİİLMESLMESİİHEKHEKİİME ME HABER HABER VER!!!VER!!! 14

Hastada kateter bulunduHastada kateter bulunduğğu su süürede;rede;

Kapalapalıı drenaj sistemi sdrenaj sistemi süürdrdüürrüülmeli,lmeli,

İşİşlem lem ööncesi ve sonrasncesi ve sonrasıında eller ynda eller yııkanmalkanmalıı,,

BaBağğlantlantıı kkıısmsmıı aaççıılmadan, alttan bolmadan, alttan boşşaltaltıılan lan idrar torbalaridrar torbalarıı kullankullanıılmallmalıı,,

İİdrar torbasdrar torbasıınnıın 2/3n 2/3’ü’ü doldudolduğğunda unda boboşşaltaltıılmallmalıı, ,

Hastaya idrar torbasHastaya idrar torbasıınnıın tan taşışınmasnmasıı, , boboşşaltaltıımmıı gibi konularda egibi konularda eğğitim verilmeli,itim verilmeli,

15

Üretra meatal alan günde 2 kez temizlenmeli,

Hastalığı açısından engelleyici bir durum yoksa sıvı alımı arttırılmalı, aldığı –çıkardığı izlemi yapılmalı, idrar nitelik ve nicelik yönünden izlenmeli ve kaydedilmeli,

Üriner enfeksiyon gelişme olasılığınedeniyle, üriner enfeksiyon belirtileri yönünden gözlenmeli ve kültür için düzenli idrar örneği alınmalı,

16

Gelen materyal/ Hematüri açılmış ise irrigasyon hekim istemi ile sonlandırılır.

17

İdrar içeriği koyu değilse ve rengi berraksa hekim kontrolünde

üretral kateterçıkarılır.

hastanın işeme denemesi yapması söylenir ve izlenir .

18

Varsa NG kontrolü

Barsak sesleri izlenir(ameliyat sonrasında

6. – 8. saatler arasında oral alım öncesi).

19

Ameliyat sonrası bulantı kusma da en az ağrı yakınması kadar

rahatsızlık vermektedir.

Ameliyat sırasında ve sonrasında antiemetik ve H2 reseptör antagonistleri

20

Oral alıma başlayana kadarintravenöz yoldan sıvı desteği sağlanır.

Oral almaya başlama (6 - 8 saat sonra)Su Yumuşak gıda

İntravenöz sıvı desteği

Peristaltizmin varlPeristaltizmin varlığıığı;;hafif kramplar, gaz çıkışı ve iştahın açılması

21

Etkin ağrı kontrolü

Narkotik analjezikler

Hasta kontrollüanaljezi pompası

22

Yatak iYatak iççi i aktif pasif aktif pasif egzersizleregzersizler

23

Erken ayağa kaldırma

KOMPLİKASYONLAR

Hipotermi Bulantı - Kusma Konstipasyon Septisemi Kanama (Açık pembeden

koyu renk = Arteriyal kanama)

AÇIK PROSTATEKTOMİ

İdrar yolu enfeksiyonu İdrar kaçağı Acil idrar yapma hissi Dren komplikasyonları Yara komplikasyonları Mesane perforasyonu

24

Hemoraji TURP sendromu (*) Mesane

perforasyonu Hipotermi

KAPALI PROSTATEKTOMİ

Septisemi Dissemine intravasküler

koagülasyon İdrar Yolu Enfeksiyonu

25

TUR P sırasında mesane irrigasyonu için verilen sıvının

emilimi sonucu

TUR P Sendromu Gelişebilir.

26

TUR P SENDROMU Sorunlar rezeksiyon başladıktan sonra 15 dk - 24

saate içerisinde gelişebilir, Çok miktarda irrigasyon sıvısının emilimi nedeni

ile ameliyat sonrası dönemde , baş ağrısı, huzursuzluk, konfüzyon, siyanoz, dispne, aritmi, hipotansiyon, Konvülziyon görülebilir.

27

Kardiyak rezervi sınırlı olanlarda pulmoner ödem, hiponatremi ve hipoosmolarite (Na kaybına bağlı hiponatremide IV volümde azalma) oluşabilir.

Arteriyel oksijen satürasyonunun düşmesi hipoksiye ve kardiyopulmoner komplikasyonlara yol açabilir.

TUR P SENDROMU

28

29

Hemşirelik Bakımı Ağrı tanılaması yapmak, İstem yapılan ilaçların saat, veriliş yolu ve

dozlarını kontrol etmek, Analjezi tedavisine bağlı yan etkileri

gözlemlemek, önlemler almak, Tedavinin etkinliğini değerlendirmek, Tanılama verilerini, uygulanan tedaviyi

ve hasta yanıtını kaydetmek.

30

Ağrının geçirilemediği durumlarda; İnsizyon yeri diyafragmaya yaklaştıkça

pulmoner fonksiyonlarda gerileme Derin soluk alma ve öksürükte kısıtlama

hipoksi, atelektazi, pnömoni ve diğer akciğer enfeksiyonlarına yatkınlık

Kalbin iş yükünde, oksijen tüketiminde artma Oluşan stres ve sempatik aktivite

sonucu glikoz dengesinde bozulma görülebilir.

31

Ameliyat sonrası bulantı, kusma cerrahi girişimle ortaya çıkan ve hoş olmayan bir deneyim ,

Ameliyat sonrası bulantı ve kusma, genellikle ilk 2 saatte görülebilir,

Günümüzde yeni anestezik teknikler ve antiemetik ajanlar klinik kullanıma girmesine karşın, bulantı kusma halen ciddi bir sorundur.

32

Normal solunumu ve aktiviteyi engelleyebilir,

Yara yerinin açılması, derin ven trombozu gibi komplikasyonları arttırabilir.

Hastanede kalış süresini uzatarak, hastane giderlerinin artmasına ve hasta memnuniyetsizliğine yol açabilir,

33

Ameliyat sonrası ağrı, hipotansiyon, hareket, sıvı alımı, bulantı kusmayıuyarabilir,

Etkin bir ağrı tedavisi, ağrıya bağlı bulantıve kusmayı %80 oranında azaltabilir,

Erken mobilizasyon, özellikle günübirlik vakalarda bulantı kusmayı artırabilir.

34

Etkin ağrı yönetimi Ameliyattan sonra bulantı vekusmayı önlemek için uygun tedavi

planının yönetimi önemlidir.

35

Serum elektrolit düzeylerinde değişme riskinden dolayı (BUN) ve prostatik trombojenik maddelerin salınımı ile ciddi kanama görülebilir.

Dren kontrolü İrrigasyonla gelen sıvı renginin kontrolü Yara yeri kontrolü Pansumanların kontrolü Temel yaşam bulgularının değerlendirilmesi,

36

Hematom Yara açılması

Hematom: Kan + Pıhtı. Yara kenarında şişme, ağrı ve renk değişimi

Yara açılması = Eviserasyon: Yaradan pembe renkli sıvı gelmesi ile karakterize

Hemşire Kanama kontrolüYaranın kapatılmasıTemel yaşam bulguları

37

TABURCULUK

Ameliyat sonrası hastanın serviste kalışsüresi

Hastanın ameliyat öncesi fizyolojik ve psikolojik durumuna,

Ameliyatın ciddiliğine, Ameliyat sırasında ve sonrasında

komplikasyon gelişip gelişmediğine bağlıdır.

38

Taburculuk öncesi hasta /ailenin evde bakıma hazırlanması önemlidir.

TABURCULUK

39

Eğitim sürecine eşlerinde katılımı, hastalık deneyemini anlamalarını sağlayarak, stres düzeylerini azaltır ve bakıma katılım açısından onları cesaretlendirir.

Hemşireler, hastanın destek sistemlerinden en etkili şekilde yararlanması için, hastayı teşvik etmede önemli role sahiptir.

40

Ameliyattan sonra hasta altı hafta ıkınmamalıdır. Bu dönemde rektal girişim (lavman,rektal tüp,rektal tuşe) uygulanmamalı

Konstipe olmayı ve ıkınmayı engelleme; dolu olan kalın bağırsak idrar yolunu daha da sıkıştırarak şikayetleri arttıracağı ve kanamaya neden olacağından posalı,kepekli besinler ve oral laksatif ilaçlar önerilmeli,

İdrar kaçırma; ilk günler tuvalete gidene kadar veya ıkınma, öksürme ile idrar kaçırma olabileceği belirtilmeli,

41

Katater çıkarıldıktan sonra, üriner sfinkter kontrolünü kazanması için hastaya perine egzersizleri öğretilmeli,

Pubokoksikial kasları 3 saniye sıkıp 3 saniye gevşetip ve tekrar sıkması söylenir Günde iki defa 10 kez 3’er saniyelik egzersizlerle başlayıp, günde iki kez 100 egzersiz yapılmasıönerilmelidir.

42

Çok fazla cinsel sorun yaşamayacakları; nadiren sertleşme sorunları, Görülebileceği belirtilmeli,

EN AZ 3 HAFTA

Ø

Sert zemine oturmak Araba kullanmakİşe başlamak Cinsel ilişki

43

Dikkat edilecek sorunlar; Aniden idrar yapamamak, Yüksek ateş, İdrar yaparken aşırı yanma, İdrar kanalından beklenmedik bir

kanama, Testislerde şişme ve ağrı olması

durumlarında, hekime başvurması konusunda bilgi

verilir.

44

Hastanın tüm soruları yanıtlanmalı ve yanlışanlamalar düzeltilmeli,

Taburculuk sonrasında dikkat edilmesi gerekenlerle ilgili yazılı doküman sağlanmalı,

Başvuracağı kaynaklar verilmelidir.

45

Hemşire, hastanın taburculuktan sonraki yaşamına uyumda ve sorunlarıyla baş etmede;danışmanlık ve sağlık ekibi içindeki entegre edici rolleriyle çok önemli bir konuma sahiptir. Hastanın yaşam kalitesini arttırmaya yönelik tüm çabayıgöstermelidir.

46

SON SÖZ

İnsanların temel gereksinimleri birbirinin aynıdır,

ancak birbirinin aynı iki insan yoktur. Bu nedenle hemşire,

hastanın gereksinimlerini o hastaya özgüolarak değerlendirip,

uygun bakım vermelidir...Virginia Henderson

47

48