YI-UIDEP3Ji1TET IJ;PHE roPE UNIVERSITY OF MONfENEGRO <l>HJI030<I>CKI:I <DAKYJITET FACULTY OF PHILOSOPHY ,aaJlHJ1a EojoBwha 66 Danila Bojovi6a bb D.cp.91 P.O. Box 91 81400 l-hIKl1lWU 81400 Niksic U:pHa [opa Montenegro

Tel.: +38240243 921, 243913, 243 976 Fax: +38240247 109, e-mail: ff@ac.me

NQ eO It - ~ 2> :5 :t­Datum {J. oQ ·W( ::>- ~

UNIVERZITET CRNE GORE Senatu

PODGORICA

Vije6e Filozofskog fakulteta, na sjedniei odrzanoj 17. 06. 2015. godine, prilivatilo je Izvjdtaj 0 ocjeni doktorske disertacije Funkcionalne strukture i njibovi lingvisticki eksponenti u diskursu univerzitetskih predavanja, mt Branke Zivkovic.

Vije6e Fakulteta predlaze Senatu Univerziteta da:

- Prihvati doktorsku disertaciju Funkcionalne strukture i njihovi lingvisticki eksponenti u diskursu univerzitetskih predavanja, mr Branke Zivkovic i Izvjestaj 0 oejeni disertacUe i

imenuje Komisiju za odbranu u sastavu:

1. Prof. dr Igor Laki6, Institut za strane jezike Podgorica 2. Prof. dr Natasa Kosti6, Institut za strane jezike Podgorica 3. Prof. dr Radmila Sevi6, Filozofski fakultet Novi Sad

Napomena: Vije6e Filozofskog fakulteta je postupilo prema zakljueku sa sjednice Senata br. 08-1325/1 od 28. 05.2015. godine, gdje je preporueeno cIa se Izvjestaj Komisije za ocjenu doktorske disertacije vrati na doradu, jer nije prepoznat naueni doprinos doktorske disertacije.

Saglasnost oa izbor KOM ISIJ E Za ODBRANU doktorske disertacije Fakultet FILOZOFSKI

UNIVERZITET eRNE GORE SENATU

J<ao prilog LIZ z.ahljev 1<:1 davanje saglasnosti nd izbor kOlTlisijc na ocjenu doklorske disertacije kandidata mr Branke ZivkoviC, doslavljamo sljedcci

TABELARNI PRECLED POUATAKA

I

I, ALitor doktorske disertacijeje Branka (Miomir) Zivkovic. 2, Brani se c1oktorska disertacija pod nazivom: Funkeionalnc strukture i njihoYi lingvisticki eksponenti II disku rsu un iycrzitetskih p reda va oj il, iz naucnc ob lasti: Nau ka 0 j eziku, 3. Senat Univerziteta erne Gore dao .ie saglasnost: na lemu doktorske disertacije j na izbor rnentora (na sjednici ad 29. 11. 2012. godine), kao ina izbor Komisije za ocjenu doktorske d isertacije (na sjedn ic i od 26. 03. 2015. godi ne). 4. lzvje.staj komisije za ocjenu eloklorske diserlacije istaknut.ie na oglasnoj tabli Fakulteta 03. 04. 2015. godinc. a na oglasnoj tabli Univerliteta 03. 04. 2015. godinc. Objavljen je Ll

dnevtloj spam pi Iistu Pob,iceia 03. 04. 2015. goel in e. a sve u sklaclu sa clanom 34. Pra viIa doktorskih stlldija. 5, A) U sk ladu sa ClanOI1l 3."). Pra vila. kand idat jt: II prop iSrlom roku ((lei tiesl Il1jeseci) postupio po datim primjedbarna.

B) Odlukol1l Senata Univerziteta ad 29, J 1.2012. godine vdobrena je tema doktorske disertacije, te.ie prema clallu 76 Stawta Univer;:itda ispulljen uslov da se ista brani u roku ad se~t godina. Po dob iianj u pozi [i vnc ocj ene. tj. izvj estaja kOI11 isije 7(.\ oej en u doktorske d isertacije, V ij eee fakultda ll(l sjednici oel 13. 05. 2015. godine. pl·jhvalilo je ovu disertaciju 1I smislu isplinjavanj a llslova Zit od bl'anu (c Ian 36 Pra vila) te prcd laze sljedecu kOI11 is i.i u za odbranll eloktorske d isertacije:

I) Dr Igpr Lakic, univrzitetsko zvanje vanredni profesor sa Inslillita za strane jezike u Podgoric i, koj i je kao mentor istovremeno i clan korn isije,

( )bp \ 1(' .i c ,I i l,d L<'e 11<1 lien c ~ i d uk I(l r~ ku dI:iC I'lac i i<I, rl1\1 IF)gl'a ii ic. '; I \1 diJc. un i '" C1'/,11 d:i kc 1I J zhcll ikc. Zililca jn i ie .::Iallkc' II IllCdjllll<iI'<l,ll1il11 I 1I c1()m~lcim 1]~!II(;llill1 (';I~UI);,illl~11 I in]:1 I ,Irug" 7mH~<lillii(' IlaUCIi~' n;li;:r(:ncc (raJovc na Il~IUl:nilll S!-;lIl'O\ illl:l, U\oJllil l'I'cd,l\illlj:1 I'" 1"'/:\11 I il 1l,IUCIlC "blnSII il kll.il' Ie I urad,ienn doklorska di:;crla.:i ia (dutl tI pl'l!ogu).

Na osnovu i7.lo7cnog. po struci on jc i;r iste llC\ucne oblasti kojoj pripada j problelllatika c1oktorske eI isertacij e, shod no Clanu 36. Pra vila: N:Cl 11 ka 0 j ezi ku. 2) Dr Natasa Kostic, un iverzi tetsko zvanj e vanredl1 i pro fesor sa j nst ituta 7.11 strane jezike u Podgorici. Obja \ ita ie ~ljcdcCc nauen" radove ~ (J()kl()I'sk~1 c1iscl'l<lci,j~1. ll1ol1ogl'llli,ic. ~tuJi,i(;. LIlli vcrzi lclske uJzben ike,

I.nablinljc 21,lOl--e U ITIcd.iul1arodnilll I u dOlll<lcim J1,IUCllilll cn,;oplsimu) I il11<l I drugc 71Hlcainiie naucne reference

--------

-------------

(radlJlI:: n<l naUCllill1 ,kll I'ovi 111<1. lIvllUna prcJilloiL11,1 ,l po 1'0,.1\ 1I .... ) i; naucne oblasti i/ kojc it i uradjcna dllktorska dl scrtaci ja (dal i U pri logUI.

Na osnoVlI iz[ozenog, po struci on je iz iSle n<lucne oblasti kojoj prip<lda i problematika eloktorske disertacije, shodno 61anll 36. Pravila: Nauka 0 jeziku. 3) Dr Radm ila SeYlc, un iverzitetsko zyanje redoYn i profesor sa Filozofskog faklliteta u Novom Sadu. Objavio jc ~I,icdec<: nallcne radove * (doktorska disertaci.in. In()nogralije. studiie, lIniverl.itelske udzbenikc, lnacainijc clanke II mediunarodnim i 1I domacim nallGllim casnpisima) i illl8 i drugc LnllCl1jnijc naucne relerence (radOVl; na nallcnilll skupo\. irna. uvndnd prcdnvanja po pll1.IVU .... ) i/ nall';ne ohlasti i7 loje je i urad,it:lla dukloc~ka disLTu-:i i.L (li<tti 1I pri logLl).

:'-J(1 o~nOVll izlo7cnog. po struci oll.ie iz isle n<lllcne oblasti kojoj pt'ipada i problernatika doklorske d isertac ije, shodno clanu 36. Pra vila: N a11 ka 0 j czi k u.

Za slucaj cia kom isija iIna vee i broj c lanova (tada pet): 4) dr . univcrzitetsko 7.van.le _ sa _

fakulteta u ---:-~----

Ohjavio .Ie ~Ijedece ni;lllcne radove" (dl)klorska disen'1ci,iw. l11otlllgraliie. sluui!c. univcL"zitetske ud7benile. l.nuClI,Inije (I ilnke 1I medi lIn:wodn i 111 i U t!01111lCilll IlUlICIl im bt~opisil11,l) i i ma i dl'llge /..Ilacai III ic ll11llCnC reference (t"ado"c 11<\ 1l<11lCIli III ~~upo" illlu. uvodnu pl'edavanja 1'0 pu/i\' LI .... ) i / IlUUCIlC oblasti iz kuie.k i lIradjena Ju klors k,1 di ,;utaci ia (dati U pri Iogu l. Nu osnovu izlozenog, pO strLlci onje iz iste naucne oblasti kojoj pripada i problernatika doktorske disertacije, shoelno clanu 36. Pravda (naziY naucne oblasti _

-------------------------).5) dr , univel7itetsko zvanje _ sa ~ _

fakulteta II

Obja \ ill ie ~1,icdcce IHi1iene 1',IJove * (dok(()I'~la di<;cl·t;lcija, 111()llogr·'llij<.> stlldi k. 1I1l i VCl'l.ikt<;ke ud7.henike, IIHIC,I in I} c CId 11 kL' II llle,fllllFllodn i III i 1I du III ile1III nil1I Cni III Cil Sill) i~ imil) i imel i dru ge I.nilcaj nij e na UC 11<: I'derence (I'ddllve 11ill1,lllCl1lm ,klll)()\ ima. Ll\'ndna pl'el!,lvcll1jn po ]iwil'u ... , J i/ 11i1LiCIlL' oblasti i7 k,)jL· ie i LlI'adiella doltmska Jiscnaciiil ((bti 1I pl·ilogLil.

Na osn()Vll iz]uzenog, PO slruci onje iz iste naucne oblasti ko.i(~i pripada i problematika doktorske discrtacije. shodl1o clanu 36. Pravila (nazi v nCtucne oblasti _

--------------). Ispunjen i su us loy i iz clana 36, PraviIa da naj manjt.i ella n clan korn isije nije urad nom odnosu na ovom Fakultetu,

NAPOMENA:

U l\ik:iicli. 19, O(j, ~(J15. godLnc.

DLK/\N

* Prczi me i illle au tora. nazi v naucnog rada. mjcsto il.dava nja, i/davac, god ina izdavanja, format, bl'Oj strana,

.:',

Odlukom Senata Univerziteta erne Gore, donijetoj na sjednici odrzanoj 26.03.2015, a na

prijedlog Vije6a Filozofskog fakulteta, imenovani smo za pisanje Izvestaja 0 doktorskoj

disertaciji Funkcionalne strukture i njihovi lingvisticki eksponenti u diskursu univerzitetskih

predavanja, kandidatkinje mr Branke Zivkovic.

Na osnovu clana 41 Pravila doktorskih studUa, Kornisija u sastavu prof. dr Igor Lakic, prof. dr

Slavica Perovic i prof. dr Radl11ila Sevi6, procitala je sadrzaj i zakljucke ove disertacije, te

podnosi sljcde6i:

IZVJESTAJ

o OCJENI DOKTORSKE DISERTAClJE

I OPSTE KARAKTERISTlKE

1. Podaci 0 kandidatu

Kandidatkinja mr Branka Zivkovic rodena je 1982. u Niksicu, gdje je zavrsila osnovnu

srednju skolu sa odlicnim uspjehol11 (oak generacije u srednjoj skoli i nosilac diplome

Luca). Diplomiralaje 2005. godine sa prosjecnom ocjenom 9,44 na Odsjeku za engleski jezik

i knjizevnost Filozofskog fakulteta u Niksicu i stekla diplomu profesora cngleskog jezika i

knjizevnosti. Tokom studija bilaje korisnik stipendije za talentovane studente koju dodjeljuje

SO Niksic. Na cetvrtoj godini studija, za postignute rezultate, dobila je nagradu od Zavoda za

medunarodnu saradnju Crne Gore (ljetnja skola engleskog jezika). Akademske 2005/2006.

godine upisala je postdiplomske magistarske studije na istoj univerzitetskoj jedinici, smjer

Nauka 0 jeziku. Prethodno polozivsi sve ispite sa prosjecnom ocjenom 9,83, 12. jula 2010.

godine odbranila je magistarski rad pod nazivom Analiza ianra: apstrakti naucnih radova u

politickim naukama. Akademske 201012011. godine upisala je doktorske studije takode na

smjeru Nauka 0 jeziku, polozila sve predvidene ispite i odbranila polazna istrazivanja.

Radi pisanja doktorske disertacije, boravila je dva mjeseca (avgust-oktobar) 2011.

godine u Londonu, obavljaju6i istrazivanje na Univerzitetskom koledzu u Londonu (UCL-u,

Research Department of Linguistics, Division of Psychology and Language Sciences) kao

dobitnik stipendije fondacije British Scholarship Trust i Zavoda za medunarodnu saradnju

erne Gore. Mjesec dana (januar 2011) provela je na Univerzitetu u Gracu kao dobitnik

stipendije Go Styria programa l11obilnosti istraiivaca i akademskog osoblja koji se realizuje u

saradnji izmedu Ministarstva prosvjete Cme Gore i Univerziteta u Gracu.

U periodu koji je prethodio prijavi doktorske disertacije, mr Branka Zivkovic objavila

je sest radova sa rezultatima iz doktorske teze, a takode redovno ucestvuje na doma6im i

medunarodnim naucnim skupovirna konferencijama. Clan je Drustva za primijenjenu

lingvlstiku Crne Gore.

Na Filozofskom fakultetu radi od 2006. godine, najprije kao honorarni saradnik, a

zatim od septembra 2008. kao saradnik sa ugovorom 0 radu. Drzi vjdbe lz Savremenog

engleskog jezika III i IV (Prevod na engleski) na Studijskom programu za cngleski jezik i

knj izevnost u Niksicu i Beranama. Takode izvodi nastavu iz Engleskog jezika V 1 VI na

Studijskim programima za njemacki, italijanski, ruski i francuski jezik i knjizevnost. U

odredenom periodu driala je i vjetbe iz Jezika struke lin (Prevod na engleski i sa engleskog

jezika) i Fonetike i fonologije engleskog jezika. Izvodila je nastavu iz Engleskog jezika I, !l,

In i IV na Studijskim programima za istoriju, geografiju, predskolsko vaspitanje i psihologiju.

Bila je angazovana kao honorami saradnik u periodu od 2006. do 2008. godine na Institutu za

strane jezike i na Ekonomskom, Pravnom i Fakultetu politickih nauka izvoclila nastavu iz

Jezika struke.

2. Osnovni podaci 0 doktorskoj discrtaciji

Mr Branka Zivkovic predala je na oCJenu doktorsku disertacjju pod naslovom

Funkcionalne strukture i njihovi lingvisticki ek<;ponenti u diskursu univerziletskih predavanja,

Rad je napisan na 287 strana i sastoji se od: p1'edgovora, sazetka na crnogorskom i engleskom

jeziku, sadrzaja i 9 poglavlja koji se odnose na uvod, istraiivacki dio i zakljucak, spiska

literature (350 bibliografskih jedinica) i jednog priloga (lista trarlskripcionih simbola

koriscenih pri transkribovanju crnogorskog korpusa). U radu se na1aze 64 tabele, 26 prikaza, 2

s\ike i 2 grafikona. Tokom pisanja doktorske diseltacije, kandidatkinja je kOlistiJa iscrpnu

Jiteratw-u koja je vecinom na engleskom, ali isto tako uk1jucuje reference publikovane na

nasem jeziku.

Rad pripada oblasti analize diskw-sa iIi, uze, polju govornog akademskog diskufsa,

zatim oblasti analize :lanra, analize konverzacije i korpusne lingvistike. lstrazivanje jc

sprovedeno na korpusu od 131 857 rijeci. Osim rnanualne obrade podataka, kandidatkinja je

ko1'isti1a odredene programe za obradu koprusa - AntConc 3.2.4. w (Anthony, 2011) i Textanz

2.4.2.0 (ero-Code, 2006-2008), koji su joj omogucili sprovodenje relevantne kvalitativne

analize i interpretacije, na taj na6in, dobijenih rezultata.

2

II TEOIUJSKO-lUPOTETICKI OKVIR ISTRAZIVANJA, METODOLOGIJA, STRUKTUltA,OSNOVNIREZULTATIIDOPRlNOS

Fokus ovog dijela Izvjestaja prcdstavlja predmet, zatim ciljevi, hipoteze, struktura,

rezultati i naucni doprinos doktorske disertacije mr Brunke Zivkovic.

1. Preumet disertacije

Doktorska disertacija O1r Branke Zivkovic bavi se pronalazenjem odgovora na pitanje

da Ii su predavanja, iako prvenstveno vrsta govornog akademskog diskursa, zanrovski

speciticno strukturirana. Ispitlljuci korpliS predavanja iz lingvistike kako na engleskom taka i

na crnogorskom jezikll, kandidatkinja istraiuje strukturalni model, te opisuje, klasifikuje

prikazuje njegove lingvistlcke eksponente. Preciznije, kandidatkinja lspituje sljedece:

1. struktmiranost uvoda predavanja kroz prizmu analize :lama, tj. bavi se

pronalazenjem strukturalnih jedinica - stavova l, faza i potfaza i utvrdivanjem

njihovih lingvistickih eksponenata;

2. mediostrukturu predavanja2 primjenom strukturalno-funkcionalnog pristupa, te

ispituje:

2.1. strukturiranost i funkciju ebpozicija, a u okviru njih upotrebu granicnih

diskursnih markera;

2.2. struktudranost i funkciju jokalnih epizoda, a u okviru njih upotrebu licnih

zamjenica i gIagolskog lica, glagola i glagolskih vremena;

2.3. strukturiranost i funkciju epizoda oeekivanja kroz upotrcbu argumcntativnih

modela;

2.4. strukturiranost i funkciju razvojnih epizoda i diskursne kategorije interakciju i

eva!uacijuJ, te ispituje koje se sve kategorije pitanja javljaju i koja je njihova

1 Kandidatkinja navodi da su prevodi tennina move kao stav i step kao faza preuzeti SU iz Lakiceye knjige Analiza ianra: Diskurs jezika sfruke (1999). Ove tennine uvodi lingvista Svejlz (Swales) 1981. godine, 0 cemu goYori u svojoj knjizi Aspects ojArticle introductions. Analizirajuci uvode naucnih i::lanaka, SYejlz dolazi do strukturalne jedinice stav, te nagla~ava da se struktura uyoda sastoji od sfavovQ, odnosno strukturalnih jedinica najviseg reda koje oznacavaju autorov komunikativni cilj. Stavovi se dalje mogu dijeliti na laze kao manje strukturalne jedinice, koje su markirane odgovarajucim lingvistickim sredstvima. 2 Sprovedena analiza u radu mr Branke Zivkovic pokazuje da mediostruktura predstavlja centralni/sredi§nji dio predavanja. Polazecj od Kukovog pionirskog fada 0 univerzitetskim predavanjima (Cook, 1975), analiza koprusa njenog rada pokazala je da se mediostruktura ispitanih predavanja sastoji od odredenih manjih strukturalnih jedinica, tj. ekspozic[ia koje dalje ukJjui::uju jedinice nizeg reda: epizode ocekivanja (eng\. expectation episodes), fokalne epizode (eng1.lucai episodes), razvojne epizode (eng!. developmental episodes) i zakljucne epizode (eng!. closing episodes). 3 Kandidatkinja koristi tennin u znacenju definisanom u kontekstu analize diskursa. U tom pogledu tvrdi da evaluacija podrazumijeva nacin na koji se autori i govornici odnose prema pisanom iii govorenom tekstu,

3

funkcija, zatim analizira evaluativne pridjeve, amplifikatore j evaluativne

pridjeve, evaluativne imenice i glagole, naglasivace i ublazivace iskaza;

2.5. strukturiranost i funkciju zakUucnih epizoda, a U okviru njih granicne

diskmsne markere;

3. strukturiranost i funkciju zakljucaka predavarya kroz prizmu analize zanra,

odnosno utvrduje, klasifikuje i opisuje stavove, faze i potjaze i njihove

lingvisticke eksponcnte.

2. Osnovni ciljevi disertacije

lstrazivanje na kame se zasniva ova doktorska teza fokusirano je na ostvarivanje tri

medusobno uslovljcna cilja.

Prvi cilj rada je bio da se pruzi uvid u akademski diskurs uopste, kao i u govorni

akademski diskurs kroz zanr univerzitetskih predavanja. Preciznije, koriscenjcm metodologije

analize zanra, strukturalno~flll1kcionaJnog pristupa, koji obuhvata birmingemsku skolu i

sistemsko-funkcionalni pristup, kao i kontrastivne analize i korpusne lignvistike, cilj rada je

bio da se identifikuje j predstavi model makrostrukture univerzitetskih predavanja.

Posto nije dovoljno dati sarno opis malaostrukture jcdnog .tanra, vee je neophodno

uhvatiti se u kostac sa pronatazenjem i kategorisanjem karakteristicnih jezickih elemenata oa

mikroplanu, drugi je cilj bio, zapravo, napraviti spregu izmedu makro- i mikroplana. Drugim

rijccima, ova je disertacija imala za cilj pronalaienje lingvistickih eksponenata kojima se

realizuje struktura predavanja, odnosno opisivanje leksickih, gramatickih, sintaksickih i

pragmatickih karakteristika koje funkcionisu kao tipicni pokazatelji odredenih diskursnih

procesa, preciznije, stavova, faza i potJaza, kao sto su, primjera radi, stavovi uokvirivanje

predavanja, smjeStanje feme U odgovarajuCi kontest, faze predslavl.janje leme, navoaenje

opsega, predstavljanje strukture, islicarije dlja, egzemplijikacija, iSficanje interesovanja za

(emu, pozivanje na prethodna predavanja.

Im~juCi u vidu da je analiza radena na korpusu univerzitetskih predavanja iz

lingvistike na engleskom i cmogorskom jeziku, konacni i treci cilj bio je poredenje oba

korpusa u pogledu njihovih struktura, odnosno odredivanje slicnosti i razlika izmedu

pronadenih struktura. Takode, cilj je bio uporediti njihove lingvisticke manifestacijc u oba

odnosno kako se "ukljucuju u svoje propozicije da bi izra:dli stavove j iskazili misljenja"(Crawford Camiciottoli, 2007: 94).

4

_ _n_ _ __~ .

jezika, te, koriscenjem komparativne znalize, pruziti uvid u to kako britanski i crnogorski

predavaCi strukturiraju svoja predavanja i koja lingvisticka sredstva u tu svrhu koriste.

3. Hipotcze disertacije

Osnovni hipoteticki okvir od koga se posIa u istraiivanju jeste da su univerzitetska

predavanja strukturirana buduCl da se svrstavaju u kategoriju p1aniranog govora. Ovdje se

kandidatkil1j a poziva na konstataciju autorke Svenke Savie (1993: 47), koj a univerzitetska

predavanja kategorizuje kao vrstu planiranog govora na dihotomiji svakodnevnilneplanirani­

planirani govor. S tim u vezi, kandidatkinja postavljenu hipotezu razraduje kroz hipoteze

pojedinacnih poglavlja.

3.1. Hipotczc pojedinacnih poglavlja

Uvodi predavanja

HI: Uvodi predavanja strukturirani su i njihova se struktura realizuje odredenim

strukturalnim jedinicama - stavovima, Jazama i pot/azama koje izrazavaju predavacev

komunikativni ci1j.

H2: Stavove, faze i potfaze signaliziraju odredeni lingvisticki eksponenti (leksicki,

gramaticki, sintaksicki i pragmalicki).

H3: Uzimaju6i u obzir razliciti drustveni i kulturni scenario predavaca na engleskom

i predavaca na crnogorskom jeziku, ocekuje se da ce se u uvodima predavanja ustanoviti

odredcne struktura1ne i lingvisticke slicnosti i razlike izmedu engleskog i crnogorskog

korpusa iz oblasti lingvistike.

Mediostruktura predavanja

HI: Mediostruktura predavanja takode pokazuje odredeni stepen strukturiranosti koji

se manifestuje postojanjem odredenih strukturalnih jedinica.

H2: Ocekuje se da 6e strukturalne jedinice sadrZati sljedece jezicke formulacije:

H2.1. Specificnu upot:rebu diskursnih markera, lj. leksickih fraza kojima se

marleira granica izmedu strukturalnihjedinica (engl. boundmy markers);

1-12.2. Specificnu upotrebu 1icnih zamJelllca za izraiavanje "pozitivne

integrativne uctivosti" (engL positive politeness) i "negativne potrebe liea

za samostalnoscu" (engl. negative politeness)4;

4 Prevodi terminapositive i negative politeness prcuzeti su od Perovic, S. (2009: 9).

5

1-12.3. Specificllu upotrebu glagola j glagolskih vremena (ocekuje se dominacija

svevremenskog prezenta i buduCih vremena);

H3: lako Kuk (Cook, 1975), inace pokretac interesovanja za ovaj akademski zam,

tvrdi da je predavanje vrsta monoloske situacije, kandidatkinja pretpostavlja da se u ovom

dijelu strukture pokuzuje odredeni stcpen interaktivnosti. S tim u vezi, pretpostavlja da se u

mediostruktmi radi 0 specificnoj upotrebi pitanja u zavisnosti od stepena interaktivnosti

predavanja.

H4: U mediostlllktmi predavaci koriste evaluaciju kao diskursnu kategoriju, te

poseZu za evaLuativnim sredstvima, unoseci se pri tom u manjem iIi vecem stcpenu u

propozicije, kako bi izrazili misljenja 0 sadrzaju koji se iznosi. Shodno tome, polazi se od

pretpostavke da evaluaciju karakterise sljedece:

H4.1. Specificna upotreba leksickih fraza koje sluic za izraiavanje

epistemickog stava i stava modalnosti - naglasivaci i ublaiivaCi iskaza;

H4.2. Dominacija polarizovanih evaluativnih pridjeva, evaluativnih gLagola i

uuemca.

H5: Uzimaju6i u obzir razliciti drustveni i kulturni scenario predavaea na engleskom

i predavaca na cmogorskom jeziku, ocekuje se da ce se u mediostrukturi, po svirn prethodno

navedenim hipotezama, ustanoviti odredene strukturalne i lingvisticke shenosti i razlikc

izmedu engleskog i crnogorskog korpusa.

Zakljucci prcdavanja

HI: Zakljucci predavanja strukturirani su j njihova se struktura realizuje odredenim

strukturalnim jedinicama - stavovima, jazama i potjazama koje izraiavaju predavacev

komunikativni cilj.

H2: Stavove, faze i potfaze signaLiziraju odredeni lingvisticki eksponenti (leksicki,

gramaticki, sintaksicki i pragmaticki).

H3: Budu6i da jc analiza zasnovana na korpusu predavanja iz lingvistike na

engleskom i cmogorskom jeziku, pretpostavlja se da 6e se u zaldjuccirna izdvojiti odredene

strukturalne i lingvisticke slienosti i razlike izmedu engleskog i cmogorskog korpusa.

6

4. Korpus i metodologija istraiivanja

4.1. Korpus

Kandidatkinja mr Branka Zivkovic sprovela je istraiivanje na 131 857 rijeCi korpusa, (

koji se sastoji od sesnaest univerzitetskih predavanja iz oblasti lingvistike na engleskom i

cmogorskom jeziku u trajanju od osamnaest sati. Prvi dio korpusa ukljucuje 62 140 rijeci, tj.

osam predavanja koja je kandidatkinja snimala na Univerzitetll erne Gore tokom akademske

2010/2011. godine5. Potom j e pristupila transkripcij i predavanj a sluieCi se rclevantnom

literaturom 0 transkripcionim oznakama u govomom diskursu (Jefferson, 2004; Cameron,

200 1; Savi6, 1993; DuBojs, 1991). Drugi di0 korpusa predstavlj aj u uoiverzitetska predavanja

na engleskom jcziku od 69 717 rijeci, takode jz oblasti lingvistike, kako bi bila uporediva sa

predavanjima na cmogorskom jeziku. Sedam predavanja preuzeto je iz Korpusa britanskog

govomog akademskog engleskog jczika6 (the British Academic Spoken English (BASE)), iz

transkripta grupe Arts and Humanities, ajedno predavanje jz Britanskog nacionalnog korpusa

govomog jezika7 (the Spoken British National Corpus). Predavanja iz BASE korpusa

tTankribovana su na Univerzitetu u Voriku (University oj Warwick) i Univerzitetu u Redingu

(University of Reading) pod rukovodstvom Hilary Nesi (Centre for English Language

Teacher Education, Warwick) i Paul Thompson~a (Department of Applied Linguistics,

Reading). Za vrijeme dvomjesccnog studijskog boravka na Univerzitetskom ko1ediu u

Londonu (UCL~u, Research Department (?lLinguistics, Division ofPsychology and Language

Sciences) kandidatkinjaje dobila formalno odobrenje za koriscenje korpusa.

U prilog reprezentativnosti korpusa ove disertacije navescemo podatke 0 korpusima

doktorskih radova koji su se bavili analizom pojedinih lingvistickih aspekata predavanja, a

koji su odbranjeni na eminentnim britanskim univerzitetima - Univerzitetu u Birmingemu i

Lankasteru. Disertacije su dostupne u elektronskom fOlmatu u EThOS Database doktorskih

teza Britanske nacionalne biblioteke.

• Thiele, Klaus (2013) Metaphors in spoken academic discourse in German and

English. Aston University, Birmingham.

Korpus ove disertacije, koja se bavi komparativl1om analizom, sastoji se od cetiri predavanja

na njemackom jeziku (32 616 rijeci) i isto toliko predavanja na engleskom jeziku (63 952

rijeci).

5 Dobijeno je pismeno odobrenjc za snimanje korpusa l1a Univcrzitetu erne Gore, pri cemu su obllhvacene dvije univerzitetske jedinice: Filozofski fakultet i Institllt za strane jczike (pismeno odobrenje dobijeno od tadasnjih dekana Filozofskog fakuleta i Instituta za strane jezike - prof. dr BJagoja Cerovica i prof. dr 19ora Lakica). 6 Dobijenaje dozvola za koriscenje korpusa u istrazivacke svrhe. 7 Takode dobijena dozvola za koriscenje korpusa u istrazivacke svrhe.

7

• Blackwell, James Walter (20 11) The text compositional architecture of university

lectures: An exploration ofgenre and periodicity in spoken academic discourse.

University of Bi1l11ingham.

Ova doktorska teza zasnovana je na obradi koprusa od cetiri predavanja oa engleskom jeziku,

jer je prema autorovim rijecima "duzina predavanja i potreba da sc izvrsi detaljna analiza

uticala na to da se ogranici selekcija na set od cetiri predavanja" (Blackwell, 2011: 5).

• Othman, Zarina (2007) An exploratory sfudy of discourse markers: Their

distribution, meanings and uses in a corpus of academic lectures. Lancaster

University.

Korpus ove disertacij e ukljucuje cetiri univerzitetska predavanja 11a engleskom j eziku.

Prvi doktorat za predmet ima iskljucivo metafore, drugi se doktorski rad bavi

pitanjima teme i reme u disklli·su predavanja, dok su predmet trece etisertacije diskursni

markeri. Za razliku od ovih raclova, doktorska disertacija mr Branke Zivkovic predstavlja

kompletnu analizu ovog zanra, koja ukUucuje ispitivanje makrostrukture predavanja

(strukturalnih jedinica uvoda, mediostrukture i zakljucaka) 1 njihove mikrostrukture, tj.

tipicnih lingvistickih eksponenata utvrdenih funkcionalnih strukturalnih jeclinica (aspektualni,

kognitivni i komunikativni glagoli, evaluativni glagoli, imeoice i pridjevi, amplifikatori i

evaluativni pridjevi, argumentativni modeli, naglasivaci i lIblaiivaCi iskaza, specificne

kategorije pitanja).

Pretraiivanjem doiSerbiaPhD nacionalnog portala doktorskih disertacija dostupnih u

elektronskom formatu i Digitalnog akademskog repozitorija (DAR) disertacija SveuCilista u

Zagrebu nismo pronasli doktorske radove koji se bave strukturalno-lingvistickom analizom

zanra univerzitetskih predavanja, sto ide u prilog originalnosti ove doktorske disertacije.

Osim doktorskih teza, u monografskoj publikaeiji Language as behaviour, language

as a code: A study ofacademic English Lingvistkinja Jang (Young, 1990) ispituje strukturu tri

univerzitetska predavanja oa engleskom jeziku. Njena monografija znacajno je utieala na

kasnija ispitivanja akademskog zama predavanja iz strukturalno-lingvisticke perspektive.

4.2. Metodologija istrazivanja

Kandidatkinja mr Branka Zivkovic koristila je metode koji su karakteristicni za

istraiivanja u oblasti nauke 0 jeziku. S obzirom na kompleknost teme, metodoloski okvir je

specifican. On ukljucuje sintezu vise analitickih Ilristupa koju je nametnula sarna tematika.

Nairne, najsirc gledano, temi se pristupa iz okvira analize diskursa j korpusne lingvistikc.

8

Preciznije, koriste se metodi analizc zanra, analize konverzacije i strukturalno­

funkcionalnog pristupa. Kako bi uspjela da identifLkuje, izdvoji i Idasdikuje strukturalne

jedinice, kandidatkinja jc, prijc svega, manualno obradivala koprus. Zatim, u kvantitativnoj /

analizi odredcnih lingvistickih eksponenata struktmalnih jedinica (evaluativnih glagola,

imenica, pridjcva, amplifikatora i evaluativnih pridjeva, pojaCivaca i ublazivaca iskaza,

aspektualnih iii faznih, kognitivnih i komunikativnih glagola, licnih zamjenica i granicnih

diskursnih markera) kandidatkinj a je koristila programe za 0 bradu korpusa - AntConc 3.2.4. W

(Anthony, 2011) i Textanz 2.4.2.0 (Cro-Code, 2006-2008). Potomje pristupila kvalitativnoj

aoalizi dobijenih podataka koja podrazumijeva da su svaka recenica, rijec i fraza morale

biti maunaloo obradenc.

Pored prethodno pomenutih, u istrazivanjuje koriscen i metod komparativne analize

sa ciljem da se istak11u slicnosti i razlike izmedu crnogorskog i engleskog korpusa po pitanju

struktmalnih jedinica i nj ihovih lingvistickih eksponenata. Pri tom je kandidatkinja slicnosti i

razlike ilustrovala znacajnim brojem primjera iz korpusa i poredila dobijene podatke s

rezultatima istrazivanja iz referentne literature.

5. Struktura disertacije

Doktorska disertacija Funkcionalne strukture i njihovi lingvisticki mr Branke Zivkovic

sastoji se od devet poglavlja. Prvih pet poglavlja pripadaju uvodnom dijelu rada, a tri

centralnom dijelu koji 50 odnasi na istrazivanje i rezultate, dok jc posljednje poglavlje

zakljucak.

Uvodni dio rada (str.I-47) sastoji S0 od pet poglavlja koji za predmet imaju

formiranje teorijske pozadine istrazivanja. On ukljucuje poglavlja: Polazne asnave, Analiza

diskursa, Jezik struke, Analiza ianra i Korpus i metodolagija.

Prvo poglavlje Polazne asnove (str. 1-4) razmatra predmet, cilj hipoteze rada,

dcfinise znacaj teme i predstavlja strukturu rada.

U drugom poglavlju Analiza diskursa (str. 5-26) kandidatkinja se bavi definisanjem

predmeta analize diskursa i daje kratak istorijski pregled ove oblasti Iingvistike. Potom se

fokusira oa osnovne pristupe analizi konverzacije iz razliCitih uglova, pacey od sociologije i

sociolingvistike, preko filozofije do lingvistickog pristupa, u cijem okviru predstavlja govomi

diskurs u uCionici, sistemsko-funkcionalni i socijalno-semioticki pristup.

U poglavlju Jezik slruke (str. 27-31) predstavlja se razvoj jezika struke kao posebne

discipline, te 5C navode i opisuju faze kroz koje je prosao jezik struke u posljednje cetiri

9

decenije. Kao posljednja faza u razvoju jezika struke izdvaja se analiza zanra, pa je ona

predmet narednog poglavlja.

Poglavlje Analiza ianra (3tr. 32--44) razmatra ovaj pristup kroz nJegove kljuene

pojmove - diskursnu zajednicu, :lam i zadatak u ucenju jezika. Zatim se foku3 3uiava na

potpoglavlja - Univerzitetsko predavanje kao ianr, Definicija univerzitetskih predavanja,

Stilovi i strukture univerzitetskih predavanja, u kojima se prikazuju dosadaSnja istraiivanja

ovog zama.

U narednom poglavlju, Korpus i metodo!ogija (str. 45--47), kundidatkinja definise

gradu na kojoj se zasniva analiza, kao i metodoloski okvir istraiivanja.

Centralni dio rada (str. 48-264) ukljucuje poglavlja u kojima kandidatkinja iznosi

rezultate sprovedenog istrazivanja.

Uvodi predaval1ja (str. 48-64) naslov je sljedeceg poglavlja kojim poCinje istraiivacki

dio ove doktorske discltacije. U njemu se predstavljaju rezultati koji se tieu strukture uvoda

predavanja, kao i njenih Iingvistickih karakteristika. Najprije se strukturalno-lingvisticke

osobenosti ispituj u u predavanj ima na engleskom, a zatim na crnogorskom jeziku, dok se trcCi

dio odnosi na komparativnu analizu rezultata iz oba korpusa.

Mediostruktura predavanja (str. 65-253) predstavlja naredno poglavlje. Kao i

prelhodno, ukljucuje tri centralna potpoglavlja - predavanja oa engleskom, predavanja na

cmogorskom i komparativna analiza dobijenih rezultata. Struktura prva dva potpoglavlja

determinisana je strukturalnim jedinicama, te su u fokusu odjeljci: Ekspozicije i Epizode. U

njima se analiziraju Epizode ocekivanja, Fokalne, Razvojne i Zakljucne epizode. U odjeljku

EkspozicUe (str. 66-71 za engleski korpus; str. 164-168 za crnogorski korpus) obraduje se

istoimena strukturalna jedinica, kao i diskursni signali njenih granica. U okviru Epizoda

ocekivanja (str. 71-78 za engleski kOrpus; str. 168-172 za crnogorski korpus) ispituju se

argumentativni modeli tipicni za ovaj nivo strukture. U dijelu Fokalne epizode (str. 78-88 za

engleski korpus; str. 172-179 za crnogorski korpus) kandidatkinja analizira tipicne

lingvisticke eksponcnte, licne zamjenice, glagole, glagolska vremena i naCine. Dio Razvojne

epizode (str. 88~157 za engleski korpus; str. 179-239 za crnogorski korpus) ispituje dvijc

diskursne kategorije - interakciju i evaluaciju. U okviru il1terakcije obraduju se pitanja koja

postavlja i na koja odgovara predavac, stepeo il1teraktivnosti predavanja, pitanja koja iniciraju

verbalni odgovor studenata, konstatacije koje iniciraju verbalni odgovor studenata i

konstatacije koje ne ioiciraju verbalni odgovor studenata. U dijelu koji se tice evaluacije,

kandidatkinja aoalizira evaluativne pridjeve, amplifikatore i evaluativne pridjeve, naglasivace

i ublazivace iskaza, evaluativne glagole i evaluativne imenice. Zakljucne epizode (str. 157­

10

160; str. 239-244 za crnogorski korpus) jeste dio koji prikazuje struktmu zakljucnih epizoda,

kao i granicne markere kojima se one izdvajaju od razvojnih epizoda. PoglavUe

Mediostruktura i u engleskom i u crnogorskom korpusu zavrsava se rezimeom (str. 160-163

za predavanja na engleskom; str. 244-247 za predavanja na crnogorskomjeziku) i u njemu se

sumiraju oSllovni rezultati analize u aba korpusa pojedinacno. Potom slijedi i komparativna

analiza mediostruktme predavanja na engleskom i crnogorskomjeziku (str. 247-253).

Poglavlje Zakljucci predavanja (str. 254-264) sastoji se od tri potpoglavlja. U prvom

se potpoglavlju opisuju rezultati ispitivanja struktmiranosti zakljucaka predavanja i njihovih

lingvistickih karakteristika na engleskom, a u drugom oa crnogorskom jeziku, dok se trece

potpoglavlje bavi komparativnom analizom ova dva korpusa.

Zakljucak rada (str. 265-269) je posljednje poglavlje u kome se koncizl1o sumiraju

glavni nalazi svih pojedinacnih poglavlja, osnovne slicnosti i razJike izmedu britanskog i

cmogorskog korpusa, te ukazuje na znacaj obavljenog istraiivanja. Kandidatkinja takode

navodi moguce buduce pravce ispitivarlja ovog akademskog tama.

Spisak literature koja je koriscena za pisanjc ove disertacije nalazi se na stranicama

270-286, dok je Dodatak u vezi sa transkripcionim oznakama na 287. strani.

6. Osnovni rezultati disertacijc

Doktorski rad Funkcionalne strukture i njihovi lingvisticki eksponenti u diskursu

univerzitetskih predavanja dokazuje vainost bavljenja pitarljCl11 struktmiranosti i njenih

lingvistickih manifestacija u akademskim zanrovima.

Analiza strukture univerzitetskih predavanja 1Z lingvistike potvrdila je osnovnu

hipotezu od koje kandidatkioja polazi, a to je da ovaj tam, iako egzemp1ar govornog

akademskog diskursa, pokazuje izraziti stepen strukturiranosti u oba korpusa. 00 se

ispoljava kroz egzistiranje tri elementa: uvoda, mediostrukture i zakljucaka. Pri tome, svaki

ad navedenih e1emenata takode ima svoju mikrostrukturu, pa je rezultate kaodidatkinja

predstavila i povezala sa hipotezama pojedioacnih poglavlja.

Kada su u pitanju uvodi predavanja, kandidatkinja je posla ad prve hipoteze - uvodi

predaval1ja strukturirani su j njihova se struktura realizuje odredenim strukturalnim

jedioicama - sfavovima, Jazama i po([azama koje reflektuju predavacev komunikativni cilj.

Naime, analiza uvoda predavanja sprovedena pomocu metoda analize zama (Swales, 1981,

1990; Thompson, 1994) U oba korpusa pojedinacno rezultirala je postojanjem obavcznih

strukturalnill jedinica, tj. stavova uokvirival?ie predavanja i smjdtanje feme u kOl1tekst.

Pored toga, kandidatkinja navodi da se i ova dva stava sastojc ad nizih konstituenata, dakle,

11

Jaza i pot/aza, od kojih su neke obaveznog, a neke fakultativnog karaktera. Dakte, u

engleskom korpUSll pronadene su cetiri faze u stavu uokvirivanje predavanja. To su:

predstav(janje teme, navoaenje opsega, predslavljanje struklure i isticanje cilja. Drugi stay,

smjdtanje teme u konlekst, rcalizuje se trima fazama - znacaj teme, pozivanje na prethodna

predavanja i egzemplijikacija. Uz to, prva faza ovog stava ukljucuje i odrcdene potfaze,

odnosno isticanje interesovanja za temu ili vainosti teme, prav(jenje digresije, koriscenje

mode/a" opslc - posebno" i povezivanje novih i poznatih injormacija. S druge stranc, analiza

korpusa predavanja na cmogorskom jeziku pokazala je da se u uvodima staY uokvirivanje

predavanja manifestuje trima fazama predstavUanje teme, predstav/janje strukture i isficanje

cilja, dok drugi staY smjdtanje feme u kontekst obuhvata dvije faze - pozivanje na prethodna

predavanja i znacaj feme, a obje ukljucuju po jednu potfazu, prva povezivanje novih i

poznatih injormacija, a druga egzemp/ijikaciju.

Druga postavljena hipotcza odnosi se na to da se ocekuje da stavove, faze i potfaze

signaliziraju odredeni lingvisticki eksponenti (leksicki, gramaticki, sintaksicki i pragmaticki).

Kandidatkinja dolazi do rezultata da se u prvom stavu Jaza 1 - predstavljanje teme inicira

granicnim markerima, tipa so u engleskom i dobra U clUogorskim uvodima. Nadalje, l1a

leksicko-gramatickom i sintaksickom planu izdvajaju se komunikativni glagoli (talk u

engteskom iIi govoriti u crnogorskom korpusu), zatim prilozi za vrijeme, tipa today iIi danas i

imenicke fraze koje su tipicnc za uvode na crnogorskom jeziku (npr. danasnje predavanje).

Frekventni pokazatelji faze predstavljanje strukture jesll aspektualni iii jazni glagoli (npr.

move on u britanskim i poCi od u crnogorskim uvodima). Oni nagovjestavaju da ce doti do

pocetka realizacije sadriaja izrazenog ovim glagolima. Osim toga, kandidatkinja navodi da

treca Jaza, odnosno navoaenje opsega, buduCi da je karakteristicna sarno za britanske uvode~

ukljucuje leksicke realizacije, tj. priloge briefly, very quick i quickLy, koji, inace, reflektuju

koliko vremena predavaci namjeravaju da posvete odredenim aspektima predavanja. istieanje

cilja jeste faza eksplicitno signalizirana imenicom reason, a takode i infinitivnim

konstrukcijama u uvodima na engleskom, dok se u uvodima predavanja na crnogorskom

jeziku prepoznaje po glagolu mis/iti (u perfektu), Cija je semantika u ovom kontekstu

planirati, namjeravati. Kandidatkinja iznosi rezultate da drugi stay ili smjetfanje teme u

kontekst takode karakterise upotreba tipicnih jezickih signata. Naime, u okviru faze znacaj

feme, koriscenjem odredenih evaluativnih iskaza (upr. it is important, it's no bad thing),

predavaci skrecu painju na njenu vaznost iIi znacaj. Druga i tre6a potfaza., iIi pravljenje

digresije i koriscenje modeLa "opsle - posebno ", takode predstavljaju jedan od naCina kojima

se naglasava znacaj teme predavanja, navodi kandidatkinja. Posljednju potfazu iii povezivanje

12

novih i poznatih iriformacija u bitanskim uvodima signlizira imenica reminder. S druge

strane, faza znacey' feme u crnogorskim uvodima realizuje se samo jednom potfazom ­

povezivanje l10vih i poznatih iriformacija, koja se inicira glagolom znati u kombinaciji sa

drugim licem mnozine (npr. vi znale). Sto se tice druge faze ili pozivanja na prefhodna

predavanja, ona je u uvodima na engleskom signalizirana imenickom frazom last week, dok

je u cmogorskom korpusLL LL pitanju predloska fraza na proslom casu, Za strukturalnu jedinicu

egzemplijikaciju karakteristicna je vrlo cesta upotreba imenice example. Slicno tome, ona se

manifestuje konstrukcijom da se podsjelimo u crnogorskim uvodima.

Treca hipoteza U okviru uvoda bila ja da ce razliciti drustveni i kulturni scenario

predavaca na engleskom i predavaca na crnogorskom jeziku dovesti do odredenih

strukturalnih i liogvistickih sli6110sti i razlika u uvodima predavanja iz oblasti lingvistike.

Analizom ucestalosti stlUkturaloih jedinica u uvodima, kandidatkinja je dosla do podatka da

je U L1vodima predavanja oa cmogorskom jeziku vaznije saopstiti [emu (100% ispitanog

korpusa), dok britanski predavaCi koriste ovu fazu u proceotu od 62,5%. Sljedecu razliku

pronalazi u vezi sa fazom predstavljanje strukture. Ona je bitnija predavacima kojima je

matemji jezik engleski (62,5%), dok je profesori na Univerzitetu Crne Gore koriste u 50%

slucajeva, sto podrazurnijeva ojen fakultativni karakter. Kod lingvistickih realizacija,

kandidatkioja takode utvrduje SliC110sti i razlike, koje proizilaze iz same Cinjenice da se radi 0

dva razliCita jezicka sistema.

S druge Sb'aIle, ispitl~uci medioslrukuru predavanja iz lingvistike, ror Brm1ka

Zivkovic pronalazi neSto drugacije rezultate u odoosu 11a uvode, ali potvnluje prvu hipotezu

U ovom dijelu - da mediostruktura predavanja takoc1e pokazuje odredeni stepen

strukturiranosti koji se maoifcstuje postojanjem odredenih strukturalnih jedinica. PolazeCi od

Kukovog metoda (Cook, 1975), koji predstavlja adaptaciju Sinklerovog i Kultardovog modeJa

diskursa u ucionici (Sinclair and Coulthard, 1975), dosla je do podatka da se sredisnji dio

predava11ja realizuje strukturalnimjedinicama koje se nalaze u hijerarhijskom odnosu, Nairne,

najvisa jedinica mediostrukture jeste ekspozicija, a sastoji se od oizih intemih elemenata:

epizoda ocekivanja, fakalnih, razvojnih i zakljucnih epizoda. Sve epizode su i u jednorn i u

drugom korpusu obavezne, osim epizoda ocekivanja koje su opcionog statusa. ledinu vecu

razliku kandidatkinja je uoCila kod zakljucnih epizoda, koje, iako neophodne, imaju Yeti

procenat ucesca u predavanjima na cmogorskom u odoosu oa britanska predavanja (80,9%

crnogorski, a 66,6% engleski korpus).

U ovom dijelu strukture, sljedece hipotcze koje je kandidatltinja postavila jesu da

pronadene strukturalne jedinice sadde odredene jezicke formulacije - leksicke fraze kojima

13

.-1

...

se nagovjdtava granica (engl. boundary markers), speci11cl1u upotrebu licnih zamjenica,

gJagola i glagolskih vremena (prezellta i buduCih vremena), zatim speeificllu upotTebu pitanja,

naglasivace i ublaz.ivace iskaza, dominaciju polarizavanih evaluativnih pridjeva, glagola i

imeniea. Njeno je istrazivanje pokazalo da su karakteristicne leksicke realizacije tipicne za

odredene djelove strukture.

Prije svega, kandidatkinja je predstavila rezultate cla se granicni markeri izrazito

koriste. Oni su od velike vaZnosti kako u engleskom, taka i u crnogorskom dijclu korpusa.

Granicni markeri nagovjestavaju da ce eloci do strukturalnog prelaza. U pitanju su oni koji

aznacavaju prelaz na fakalne epizode, kojima se, u stvari, zapocinje ekspozicija, tipa okay,

now koji su, kao i njihov pandall na cmogorskom jeziku sad i kompleksni granicni marker e

sad, najfrekventniji. Na drugoj strani, karakteristicni su i granicni makeri koji reflektuju

prelaz na epizode zakljucivanja. Najucestaliji su so i okay, odnosno dakle i eta u ovom dijelu

mediostrukturc.

Nadalje, u disertaciji se pokazuje da speciticna upotreba licnih zamjeniea igra veliku

ulogu u fokalnim epizodama. Njihova analiza demonstrirala je da dominira zamjenica prvog

liea jednice J u engleskom korpusu (40,1% u odnosu na we 22,4%), kada se naglasava

asimetricna pozicija koja inherentno postoji izmedu ucesnika ovog tipa institucionalnog

diskursa. S druge strane, u istim epizodama cmogorskog korpusa zabiljeteno je odsustvo

zarnjenica, te sc atmosfera kooperativne interakcije postiie prvim licem mnozine glagola.

Dakle, govornikova pozicija mi ucestalija je u cmogorskom korpusu. Ono sto je takode

zajednicko ovim epizodama jeste specificna upotreba glagola, pri cemu se izdvajaju

kornunikativni glagoli kojima se retlektuje medij (engl. mode), tj, govomi diskurs (talk,

explain, iIi reCi, kazaN, govoriti, osvrnuti se u znacenju pomenuti), aspektualni glagoli (begin,

move on, start, odnosno slia, lei dalj'e, doti do, preCi na), koji reflektuju retoricku funkciju

ovih epizoda i glagoli misljenja (think about, mean, concern, tj. raditi, obradiJi, vidjeti u

znacenju saznati, doznati). Kao 5to je bila jedna od iznijetih hipoteza, ovi se glagoli

dominantno koriste u engleskom dijelu korpusa u sadasnjem prostom vremenu (36,6%), dok

je futur na clrugom mjestu (20%). S druge strane, u crnagorskom dijelu korpusa futur je

glagoIsko vrijeme koje preovladava (sa udjelom od 52,1%), a prezent je na drugoj poziciji

(43,5%).

Analiza razvojnih epizoda takode je potvrdila hipotezu 0 specificnoj upotrebi

pitanja koja su raznovrsna i u predavanjima na englcskom i u predavanjima na crnogorskom

jeziku. Prije svega, ana odrazavaju visoki i srednji stepen interaktivnosti koji postoji u

mediostrukturi oba karpusa, s tim sto je nesto izraieniji u predavanjima na cmogorskom

]4

jeziku (87,5%/62,5%). Kao posljedica toga, u svim analiziranim funkcionalnim kategorijama

pitanja, koja uglavnom imaju za cilj deJinisanje pojmova, uvodenje tema razvojnih epizoda,

eksplikativnu i elicitalivnu jimkciju, kao i ukazivanje na zqjednicko znanje (eng). shared

knowledge), zabiljezena je njihova veea ucestalosl u cmogorskom U odnosu na englesld

korpus. Kandidatkinja naglasava da je ovaj poclatak vrlo vaian buduCi da se u nekim

kulturama predavanja "smatraju relativno fonnalnim dogadajima i interaktivne karakteristike

nisu toliko izrazene" (CraM'ord Caroiciottoli, 2007: 184). Stoga zakljucuje da sc radi

iskljuCivo a odrazu porasta popularnosti intcraktivnog stita predavanja. Validnost rezultata

njenog istrazivanja potvrduje i Flauerdju (Flowerdew, 1994: 15), ukazujuci vee tada da

postoji generalni pomak ka neformatnom, konverzacionom stilu predavanja zasnovanom na

biJjeSkama i hendautima.

Osim pitffi1ja, ustanovljeno je da govomici doista cesto koriste evaluativne izraze koji

su od znacaja za studente, jer skre6u paznju na vaznost odredenih infonnacija. Dobijeni

rezultati svjedoce 0 ocitoj razlici u upotrebi odredenih evaluativnih jedinica. Kandidatkinja

navodi c1a se najvaznija razlika odnosi na pojacavanje iskaza (npL upotrebom naglasivaca

naravno, u slvari, samo, odnosno just, aClually, ofcourse), koje je tipicno za predavace ciji je

maternji jezik crnogorski. Nasuprot nj:01a, predavaci na engleskom jeziku koriste u najvecoj

mjeri ublazavanje (npr. modalnim prilozimaperhaps,probably, maybe iIi moida, vjerovatno).

Takode, jedna od hipoteza koju je kandidatkinja postavila jeste da je moguee ocekivati

polarizovane evaluativne pridjeve. Medutim, i u engleskom i u cmogorskolll korpusu, analiza

pokazuje da se polarizovane varijante vrlo rijetko koriste u odnosu na njihove srodl1e

centralizovane realizacije. Dakle, zakljucuje se da evaluacija kroz prizmu evaluativnih

pridjeva, iako vrlo izra.zena, nije prenaglasena, vee ostaje u granici skromnosti i karakterise je

neutralniji ton. Amplifikatori, glagoli i imenice predstavljaju periferna evaluativna sredstva.

Prisustvo evaluativnih sredstava u razvojnim epizodama mediostlllkture navodi mr Branku

Zivkovic na jos jedan zakljucak. Za razliku ad pisanog diskursa, gdje se evaluativne recenice

cesce mogu naci na kraju paragrafa (Hunston and Thompson, 2000), u univerzitetskim

predavanjima evaluativni iskazi karakteristika su i razvojnih epizoda. Ona poredi svoje

istrazivanje sa rezuttatima Svejlza i Berkove (Swales and Burke, 2003: 16) koji, na sHean

na6n, smatraju da se evaluativni pridjevi ne gomilaju oko neke faze u diskursnim epizodama.

U tom svijetlu, zakljucuje da ova sredstva formiraju evaluativni ton razvojnih epizoda

ispitanog korpusa na oba jezika.

U okviru treeeg dijela makrostrukrure predavanja kandidatkinja je posla od hipotcze

da su zakJjucci predavanja strukturirani i da se njihova struktura realizuje odredenim

15

strukturalnim jedinicama - stavovima, fazama i po~fazama koje izraiavaju predavacev

kOmWlikativni cilj. Kao i kod uvoda, analizom zanra kanidatkinja utYrduje model koji

ukljucuje tri stava: predzavrSefak, zavrSetak ipostzavr,vetak predavanja u aba korpusa.

Sljedeca hipoteza odnasi se to da se navedeni stavovi manifestuju odredenim

lingvistickim eksponentima. U engleskom korpusu, prvi staY - predzavrsefak, realizuje se

fazama iznosenje generalnog zakljucka i upadice studenala, koje se kontekstualno odreetuju.

S druge strane, u stavu zavrsetak i jeclnoj njegovoj fazi - eksplicitno oznacavanje kraja

predavanja , predavaCi koriste aspektualne glagole i glagolske fraze koji, U ovom dijelu

makrostrukture, oznacavaju zavrsetak radnje iskazane glagolom (npr. stop, bring to the end,

run out of time). U posljednjem stavu, odnosno pos/zavrsetku, javljaju se faze poslavljanje

pitanja, olpozdravljanje i izraiavanje zelja i nada, zahvaljivanje i iznosenje buduceg plana. U

prvoj se izrazito cesto javlja imenica question kojom se provjerava razumijevanje sadrzaja

aktuelnog predavanja. Glagoli osjecanja hope, wish i glagol pcrcepcije see koji, upotrijebljeni

sa zamjenicom prvog liea jeclnice I, ukazuju na fazu otpozdravljanje i izraiavanje ielja i

nada, dok se tre6a i cetvrta faza prepoznaju po jedinicama koje iskazuju zahvaljivanje (npr.

thanks) i upu6uju na budu6i plan (npr. next week, next time). S druge strane, predavaCi na

crnogorskom jeziku u predzavrsetku izrazavaju nade u vezi sa razumijevanjem sadrzaja (npr.

Ja se nadam da je ovo bilo razumljivo), zatim iznose generalni zakljucak sa evaluativnim

tanom, sto pokazuje upotreba evaluativnih pridjeYa zanimljiv i akluelan, cija su znacenja

pojacana amplifikatarima vrlo i veoma, a u fazi 3 - postavljanje pitanja profesori uglavnom

postavljaju pitanja koja su u vezi sa razumijevanjem predstavljenog sadrzaja. Kandidatkinja

dalje navodi da se i u crnogorskom kopmsu, u stavu zavrSetak, koriste aspektualni glagoli

(npr. zavrsavati, zaokruiiti, biti u znacenju zavrSif'i se, hili gOIOV), kao i priJog toliko (upr. Btu

toliko.) PoslzavrSetak kao stay signaliziran je jedinicama koje upucuju na fazu iznosenje

buduceg plana - nakon ovoga, iza slobodne ne4jelje, iduCi cas i aspektualnim glagolima i

glagolskim frazama sa znacenjem pocetka odredene aktivnosti (npr. slijed!ti, kretati/krenuti

sa).

Kandidatkinja je takode pretpostavila da ce razliCiti drustveni i kulturni scenario

prouzrokovati odredene slicnosti i razlike po pitanju strukture i lingvistickih pokazatelja.

Dakle, prvi i drugi stay predstavljaju obavezoc elemente zakljucaka predavanja na

crnogorskom jeziku, dok su dmgi i treci tipicni za zakljuckc britanskih predavanja. Dokazuje

se da predavaCi na Univerzitetu erne Gore smatraju znacajnim iznijeti generalni zakljucak i

pos/aviti pitanje u vezi sa razwnijevalljem sadrzaja predaYanja i eksplicitno oznaciti kraj

predavanja. S druge strane, profesori na Univerzitetima u Voriku i Redingu, osim sto

16

posvecuju paznju eksplicitnom oznacavanju kraja predavanja i postavljanju pitanja, isto tako

srnatraju bitnim faze olpozdravljanje i izrazavanje zelja i nada, zahvaljivanje i iznosenje

buduceg plana. Faza iznosenje buduceg plana karakteristicna je za 50% zakljucaka

crnogorskog korpusa, dok otpozdravljanje i izrazavanje zelja i zahvaljivanje nisu zabiljeiene

kao pronadene strukturalne jedinice. Shodno tome, kandidatkinja konstatuje da je struktura

zakljucaka predavanja na engleskom jeziku kompleksnija u stavu postzavrsetak predavanja.

7. Naueni doprinos disertacije

Kako bismo ukazali na doprinos ove disertacije, poci cerno od Cinjenice da se istraZuju

oblasti koje do sada nisu zaokupljale veliku paZnju lingvista.

Nairne, kada je u pitanju akademski diskurs, lingvisti su uglavnom ispitivali zamove

pisanog akademskog diskursa (npr. apstrakti naucnih clanaka, uvodi naucnih clanaka), dok su

zamovi govornog akademskog diskursa bili predmet malog broja istraiivackih radova.

Ovakva Iingvisticka analiza do sada je bila vrlo malo zastupljena u lingvistici uopste, buduCi

da se radi 0 duzim diskursnim cjelinama koje je, u diskursnom smislu, tesko analizirati. Za

razliku od anglosaksonskog podrucja, gdje imamo sporadicne strukturalno-lingvisticke

analize, univerzitetska predavanja nisu hila predmet istrazivanja iz perspektive analize

diskursa i analize .bnra u Crnoj Gori, niti u regionu. Stoga rad mr Branke Zivkovic

nesumnjivo predstavlja doprinos lingvistickoj literaturi 0 analizi diskursa iii, preciznije, 0

govomom akademskom diskursu. U ovom pogledu, rad moze biti polazna osnova buducim

istrazivacima koji mogu dalje ispitivati ovaj tanr.

Dosadasnja kOlpusna istraiivanja zama predavanja fokusirala su se uglavnorn na

ispitivanje ogranicenog broja leksickih, gramattckih, sintaksickih 1 pragmatickih

karakteristika i funkcija. Struktura je, dakle, bila u drugom planu. ImajuCi to u vidu, rezultati

ove doktorske diseltacije pokazuju sveobuhvatnu, detaljnu i preciznu analizu i

funkcionalnih strukturalnih jedinica predavanja (uvoda, mediostrukture i zakljucaka) i

njihovih distinktivnih lingvistickih eksponenata (granicnih diskursnih markera,

evaluativnih prid.jeva, glagola i imenica, kognitivnih, aspektualnih i komunikativnih

glagola, argumentativnih modela, naglasivaca i ublaiivaca iskaza, specificnu upotrebu

pitanja).

BllduCi da su ispitivanja ovog :laura u anglosaksonskoj lingvistici usmjerena na

predavanja 11a engleskom jeziku, naroCiti doprinos doktorske teze mr Branke Zivkovic jeste u

cinjenici. da ana predstavlja prvu komparativnu analizu iz akademskog diskursa uradenu

u Crnoj Gori, kao i prvu komparativnu analizu iz govornog akademskog diskursa u

17

-

rcgioDU. Na ovaj naCin, analiza pruza livid u strukturaine i lingvisticke specificnosti ovog

zanra u dvjema kulturama, njihove slicnosti i razlike, te upucuje na to kako bitanski i

crnogorski pedavaci strukturiraju svoja predavanja i koja lingvisticka sredstva u tu svrhu

koriste.

Nadalje, imajuei u vidu vainost zanra predavanja u institucijama visokoskoiskog

obrazovanja, ova analiza moze imati pedagoske implikacijc, tc moze bili korisna i za

studente i nastavl1ike. Njeni 5e rezultati mogu eksperimentalno upotrijebiti u poboljsanju

vjestine slusanja i vjestinc razumijcvanja wliverzitetskih predavanja iz oblasti Iingvistike.

Studenti se razlicitim tipovima vjeibi slusanja mogu uciti kako da identifikuju strukturalne

jedinice diskursa predavanja koje su od velike vainosti za njegovo razumijevanje: npr. kako

da prepoznajujokalne epizode ili signaliziranje prelaza na nove interne tematske jedinice iIi

zakljucne epizode u kojima se sl.Uuiraju najvaznije infomlacije razvojnih epizoda, odnosno

pojcdinacnih tcmatskih ciklusa. U anglosaksonskoj literaturi vee postoje istrazivanja u ovom

smjeru. Hakin i Olsen (Olsen and Huckin, 1990), sa Univerziteta u Micigcnu i Juti, navode da

je neophodno studente uciti da slusaju predavanja iz retoricke i strateSke perspektive, te im

pokazati kako poznavanje organizacije diskursa predavarUa znacajno utice na poboljsanje

njegovog razumijevanja. Na slii~an nacin, Tompsonova (Thomspon, 1994), sa Univerziteta u

LiverpuIu, ishee da upoznavanjem studenata sa strukturalnim karakteristikama predavanja

povecavamo sposobnost razumijevanja ovog ianra. S druge strane, uzevsi navedeno u obzir,

ovaj ee rad nastavnicima lingvistickih nauka pruztti uvid u to kako da strukturiraju svoje

predavanje na najefektivniji moguei nacin (Flowerdew, 1994: 14).

Konacno, ova disertacija uvodi nove diskursne nivoe i strukturalne jcdinice koje Sll

do sada zanemarivaJi Iingvisti koji SlI se bavili odredenim lingvistickim nivoima l1izim od

recenice. Takvi pojmovi, nastali kao rezultat istraiivanja kandidatkinje ror Branke Zivkovic,

jesu makroslruktura, mediostruktura, ek.'1pozic!ja, epizoda, slav, Jaza, potjaza. Navedeni

termini oznacavaju odredene strukturaJne nivoc determinisane funkcionalnim vrijcdnostima i

distinktivnim lingvistickim karakteristikama. Sve u svemu, doprinose fonniranju tematskog

jedinstva zanra lU1iverzitetskog predavanja.

Polazeci od toga da akademski diskms omogucava privilegovani oblik argumentacije

u savremenom svijetu, demonstraciju apsolutne istioe, empirijskih dokaza i objektivno

opisivanje svijeta nauke (Hyland, 2009: 3), onda se moze zakljuCiti da je ovaj rad, koji za

predmet irna univerzitetsko predavanje kao akademski zam, od posebnc vamosti.

18

8. MISLJENJE I PREDLOG KOMISIJE

Imajuci u vidu prethodno izlozeno, Komisija je jednoglasno zakljuCila da doktorska

disertacija Funkcionalne strukture i njihovi lingvisticki eksponenli u diskursu univerzitetskih

predavanja mr Branke Zivkovic u potpunosti ispunjava uslove i standarde koji se zahtijevaju

od disertacije iz oblasti lingvistike.

Kandidatkinja je postavila ciljeve i hipotezc i definisala S1TUkturu rada na adekvatan

naCin. Time je pokazala visok stcpen poznavanja naucne problematike. Sintezom vise

odgovarajuCih pristupa istraiivanju - analize zanra, analize kOll\'crzacijc, strukturalno­

funkcionalnog pristupa, zatim kvantitativnc (koris6enjem programa za obradu koprusa

AnlConc 3. 2.4, w (Anthony, 2011) i Textanz 2.4,2.0 (Cro-Code, 2006-2008» i kvalitativne,

kao i komparativne analize, kandidatkinja je dosla do relevantnih rezultata u svakom

strukturalnom dijelu disertacije, koji su izloieni u dijelu 6. Osnovni rezultati disertacije ovog

1zvjdtaja. Ova teza doprinos je istrazivanju iz oblasti analize diskursa, naroCito u pogledu

primjene navedcnih metoda u analizi ovog akademskog zanra, koji se mogu primijcniti i

na druge tipove tekstova pisanog i govornog diskursa.

Poseban doprinos ave disertacije jeste u cinjenici da ona predstavlja prvu

komparativnu analizu uradenu iz oblasti akademskog diskursa, te je prvi svcobuhvatni,

sistematski i dctaljni prikaz strukturalno-lingvistickih obiljeija akademskog zanra

univerzitetsltih predavanja na engleskom i crnogorskom jeziku iz oblasti lingvistike.

Disertacija je napisana preciznim naucnim stilom. Zasnovana je na obrad j

odginalnog korpusa i primjeni obimne i najsavremenije literature koju je kandidatkinja

sakupila tokom 2011. godine, za vrijeme dvomjesecnog studijskog boravka na

Univerzitetskom koJcdZu u Londonu (UCL-u) i jednomjesecnog boravka na Univerzitetu u

Gracu.

Odrea-eni rezultati ovog rada objavljeni su u jednom casopisu iz M24 kategorije

(prema Kategorizaciji casopisa za 2013. Ministarstva prosvete, nauke i tehnoloskog razvoja

Srbije), dva regionalna i jednom nacionalnom casopisu sa medw1arodnom redakcijom, a dva

SLI rada dio monografske publikacije od nacionalnog znacaja,

Ovaj rad predstavlja originalno naueno djelo sa jasno definisanim ciljcvima i

nalieno zasnovanim i pouzdanim rezultatima. Uz to, doprinos je lingvistickoj literaturi 0

analizi diskursa i moze biti polazna osnova buduCim istraiivacima koji se mogu baviti i

drugim tipovima diskursnih analiza ovog akademskog ianra.

19

Uzevsi sve izlozeno lJ obzir, Komisija sa zadovoljstvom pozltlvno ocjenjuje

disertaciju mr Branke Zivkovic i predlaze Vijecu Filozofskog fakulteta i Senatll Univerziteta

erne Gore da prihvati ovaj izvjestaj i odobri javnu odbranu doktorske disertacije pod nazivom Funkcionalne slruklure i rljihovi lingvisticki eksponenti u diskursu univerzitetskih predavanja.

Niksic,jun 2015.

KOMISIJA

1qCJ/~I e---­Prof. dr I~Laki-c (mentor), Univerzitet erne Gore

1-ML'e{!( ~eJLm;Zc '" Prof. dr Slavica Perovi6, Vniverzitet erne Gore

Pj~ Prof. dr Radmila ~vi6: Univerzitet u Novom Sadll

YHl-lBEP3\;1TET U,tHE rO~E

¢HJ10aOetlCKit1 .-;j;),t,HYJ1TET H t--1 K U.J 1-', h

20

·.

" ....

,- .....

.... '.~.

. .,,<;..

I. :" '. ~-

J Prof. dr Igor Lakic (mentor) Vanredni profesor Univerzitet erne Gore Institut za strane jezike

Biografija

Prof. dr Igor Lakic, vanredni profesor, zavrsio je osnovne studije engleskog jezika i knjizevnosti

na Filoloskom fakultetu 1I Beogradu, gdje je magistrirao iz oblasti analize .laura, a doktorirao iz

oblasti analize diskursa. Pored postdiplomskih studija u Beogradu, pohadao je i postdiplomske studije na Univerzitetu u Birmingemu, Velika Britanija. Tokom izrade doktorske disertacije

obavJjao je istrazivanje na Univerzitetu u Kembridzll i Univerzitetu Caledonian u GlazgoVll.

Objavio je knjige "Analiza Zanra: diskurs jezika struke" i "Diskurs, mediji, rat", kao i skripta

"English Syntax: Forms and Function", "Fonetika i fonologija engleskog jezika" i "English for

Political Science and Dyplomacy". Takode je objavio znacajan broj radova u mcdunarodnim i

domaCim monografijama i casopisima. fzlagao je na velikom broju medunarodnih konferencija

(London, 8ra.1ton, Mancester, Istanbul, Budimpesta, Frajburg, Strazbur, Nju DeIhL ..).

Bavi se analizom diskursa, analizom zama, sintaksom i fonologijom engleskog jezika

social ingvistikom.

Na Institutu za strane jezike predaje Fonetiku i fonologiju engleskog jczika i Sintaksu engleskog jezika I i II, a na specijalistickol11 studiju predaje Prevod pravnih tekstova na engleski jezik,

Preyod ekonomskih tekstova na engleski jezik i Usmenu komunikaciju. Na Fil020fskom

fakultetu predaje Funkcionalnu sintaksu i Transformacionu sintaksu, kao i AnalizLl diskursa na

magistarskom studUu. Mentor je za izradu magistarskih radova j doktorskih disertacija.

Od 1995. do 2004. godine bio je prodekan za nastavu, a od 2004. do 2012. godine dekan lnstituta

za strane jezike. Predsjednik je Drustva za primijenjenu lingvistiku Crne Gore i clan Komiteta

eksperata za regionalne i manjinske jezike u Savjetu Evrope u Strazburu.

Prof. dr Igor Lakic (mentor) Vanredni profesor Univerzitet erne Gore Institut za stranc jezike

Bibliografija

(jcdnog broja radova iz oblasti doktorske disertacije)

1. Lakic,1. (2011) Diskurs, mediji, rat. 1--432. ISBN 978-86-85263-09-5. Izdavac: Univerzitet erne Gore, Institut za strane jezike (Podgorica).

2. Lakic, 1. (20 I 0) Analysing genre: Research article introductions in economics. Journal of

Linguistic and Intercultural Education - JoLJE, 3: 83-99, ISSN 2065-6599. 3. Lakic, 1. (2001) Textual patterns in academic writing: Secrets of genre analysis. 21st PALA

Conference "Textual Secrets: The Message of the Medimn". Madarska, Budimpdta, 12­

15.04.2001, str. 333-346. ISBN 9634635997. 4. Lakic, I. (1999) Analiza zanra: Diskurs jezika struke. 1-257. ISBN 86-81039-25-3. Izdavac:

Univerzitet Crne Gore, Institut za strane jezike (Podgorica). 5. Lakic, r. (1999) Analiza 2anra: SvejJzov model. Zbornik ,,0 engleskom jeziku" u cast prof. dr

Ljubomira Mihailovica. Beograd, Filoloski fakultet, str. 203-213. 6. Lakic, 1. (1999) Jezik stroke - razvoj i perspektive. U: Perovic, S. (ur,) Zbornik radova

Vladimiru Sekulicu II cast. Podgorica, Univerzitet Crne Gore, Institut za strane jczike, str. 139-J54.

7. Lakic, I. (1998) A Genre-based approach to economics research article introductions. 32. Medunarodna konferencija JATEFL. Velika Britanija, Univerzitet u Mancesteru, 14­18.04.1998, str. 63.

8. Lakic, I. (1998) Genre analysis and Academic English: Research article introductions in economics. Mectlmarodna konferencija Languages fi)r Specific Purposes. Bugarska, Varna, Varna Medical University, 4-6. jlma 1998, str. 117-120.

9. Lakic, 1. (1997) Genre analysis of article introductions in economics. Asp. La revue du GEMS, 15-18: 409-426. ISSN 12468185.

10. Lakic, 1. (1997) Geme Analysis of article introductions in economics. 4. konferencija ESSE

(Evropsko udruienje za proucavanje engleskog jezika). Madarska, Debrccin, Univerzitet Lajos Kosut, 5-9, 9.09.1997, st!. 16.

) 1. Lakic, 1. (J 996) Pedagogical implications of genre analysis. 2. medlmarodna fA TEFL-East

konferenc~ja. Turska, Istanbul, Boazici univerzitet, 5-7.09.1996, st1'. 18.

'.:1. Ue'fH1M'h<l e,i'. 2 'L ,,: d1jsk, lll'. '}

Ii (1),1'\ 99 fJ(', BO\: i)')

I KlilOO fIt ;Ull )\Hl. \1 \HJ1] l'lllH,(Ji\IC\

U !' !1\ I' U l' A ' ; u '\ j' l' " Let ,

Tl:cH"!I',ll (\)2\1) ,.j \4, 7,;:;" I'il< I,,', f .t,,>;:) ~ll l! -2';"

\j)a~c: ({)21l) .f I.I ·7.10 1,,' ( ',iSl, '.\1 ·\1.1 " "

il." . . ;.;. ,; ._,.Q.~\. 20 ' . ! I ,He.

Na OS110VU clana ?5 "Jav 2 Zakona c visokorn obl'azovanju (81.11st ReG, br. 60/03 [ 81. 1St eG, br. 45/10) i dana 18 stay 'I tacka 3 Statuta Univerziteta erne Gore,

cnat Univerzitetd erne C~orel na sjednjcj odrzCin J 28.04 201 ~!O ine, doniu Je

o UK IZBC)RU U ZVA JE

Or IGOR LAKIC bira '~e u akadenlsko zVc.nJe v nredni profeso < Uni el-ziteta erne Gore za predrne e' Sintaksa engleskog jezik' i l='onetika I fonologija er 19leskog jeZlka, 11C1

Institutu Z3 strane jezike, F nk.clonalna Sllltaksa 1

T nsfOtTr\dCiona siniaksa, na F'!lozoiskorYi fakultetu Enqleskr J'ezik -- strucnl 111 i En(il(~ski ie~z:ik ,-- s,trucr!i IV r!~J'"--' ..j ./

Fakull .tu polltickl nau l;,,<:1 , na period od pet godtncJ.

KE,KTOI{ \~ i. '> ~. y:J i :,:.

'._".,f ".," ~ ~

Prof.dr Predr:ig Mi !.lnovic

Prof. dr Natasa Kostic (clan komisije) Vanredni profesor Univerzitet erne Gore Institut za strane jezike

(

BIOGRAFIJA

Prof. dr Natasa Kostic je diplomirala i magistrirala na Filoloskom fakultetu Univerziteta u

Beogradu. Doktorsku disertaciju odbranila je 2006. godine na istom fakultetu i stekla titulu

doktora lingvistickih nauka. Za vrijeme studija bila je korisnik stipendije za talentovane

studente koju dodjeljuje Ministarstvo prosvjete i nauke Republike Crne Gore. Kao stipendista

fondacije The British Scholarship Trust for citizens of former Yugoslavia, i stipendista

Tempus programa za podrsku razvoju visokog obrazovanja (Individual mobility grant), od

aprila 2004. godine boravila je sest mjeseci na School of Linguistics and Applied Language

Studies na Univerzitetu u Redingu (Velika Britanija) gdje se bavila naucno-istraZivackim

radom. Objavljuje naucne radove iz oblasti sintakse, leksicke semantike, kognitivne

lingvistike, pragmatike i primijenjene lingvistike. Clanje Centra mladih naucnika Cmogorske

akademije nauka i umjetnosti. U zvanje docenta izabrana je 21.02.2008. godine, a u zvanje

vanrednog profesora 28.03.2013. godine. Od 20.09.2010. godine obavlja duznost prodekana

za nauku i medunarodnu saradnju na Institutu za strane jezike. Predstavnik je Instituta u

Strukovnom vijecu Senata (od aprila 2010) a bila je i clan Suda casti Univerziteta Crne Gore

(od 2012. do 2015. godine). Predaje Dvod U opstu lingvistiku I i II na osnovnom studiju i

Kontrastivnu analizu na master studiju Prevodilastvo na Institutu za strane jezike; Engleski

jezik I, II, III, IV i V na Medicinskom fakultetu i Poslovni engleski jezik II i III na Visokoj

skoli za menadiment na Ekonomskom fakultetu.

Prof. dr Natasa Kostic (cJan komisije) Vanredni profesor Univenitet erne Gore Institut za strane jezike

Izabrana bibJiografija (do 10 bibliografskih jedinica)

- Radovi objavljeni u medunarodnim casopisima koji se nalaze u bazama Social Sciences Citation Index i Arts and Humanities Citation Index

1. N. Kostic, "Antonymous Frameworks in Serbian Written Discourse: phrasal contexts of antonym co~occurrence in text", Poznan Studies in Contemporary Linguistics, No 47, Vol 3, 2011, pp. 509-537. ISSN 0137~2459.

2. N. Kostic, "Antonym sequence in written discourse: a corpus-based study", Language Sciences 47, Part A, 2015, pp. 18-31, ISSN 0388-0001. doi: 10.1016/j .langsci.2014.07.013. 3. N. Kostic, "Textual profile of antonyms: a corpus-based study", Linguistics 53(4), 2015 (u stampi). ISSN 1613-396X. 4. N. Kostic, "Antonymy in language use: from core members to ad hoc couplings", Poznan Studies in Contemporary Linguistics 5](1),2015, pp. 133-161. ISSN 0137-2459. doi: 1O.1515/psicl-20 15-0005.

- Radovi objavljeni u monografiji i drugim medunarodnirn casopisirna

5. N. Kostic, "Mental representation of antonymy - a contribution from a corpus study", Text Processing and Cognitive Technologies, No. 15, Kazan State University Press, 2008, pp. 33 ­46. ISBN 978-5-98180-588-2. 6. N. Kostic, "Motivational Issues in Teaching English for Specific Purposes (ESP): Implementing a Motivationally Conscious Teaching Approach", Infusing Research and Knowledge in South-East Europe, South-East European Reserach Centre, Thessaloniki, Greece, 2009, pp. 158 - 166. ISBN 978-960-9416-01-6. 7. N. KostiC, "Antonymy as binary construal in conceptual space", u: Azamat Akbarov (ed.) Linguistics, Culture and Identity in Foreign Language Education, International Burch University Press, Sarajevo, 2014, pp. 1660-1667, ISBN 978-9958-834~219.

8. N. Kostic, "If-backshifted Predictive Conditional in English and Serbian", Romanian Journal ofEnglish Studies, No.1, 2004, Timi~oara, Romania, pp. 62 - 68. ISSN 1584-3734 9. N. Kostic, "Antonimija kao sintagmatska relacija: istrazivanje na korpusu savremenog srpskog jezika", Zbornik Matice slpske za jilologiju i lingvistiku, broj LI/1-212008, Novi Sad, str. 99 - 117. ISSN 0352-5724 10. N. Kostic, "Relacija antomije u ulozi pomocnog kontrasta u pisanom tekstu", Srpskijezik XVI, 2011, str. 465 - 484. ISSN 0354-9259, COBISS.SR-ID 140692487

UIVIVERSITY OF MONTE1VEGROYHHBEJJ3HTET l(PHE rOPE UI. Crtilljskll. hr. 2 Y11. UeTllfhCKa 6p. 2 P.O. BOX 99n. ¢lax 99 81 000 PODCORICA81000 nOl~rOPMUA MONTENEGHOUPHA fOPA PhOOl': (+382) :2.0 4J4-255Te.rle¢OU: (OZO) 414-255 Fnx: (H8.2) 20 414·230

E-mail: rektor@ltc.me <1J:'lKC: (020) 414-230

E-mail: rciltl}rl!r~llc.me

08-657£lloj: -"--- Ref: . _

)la-ryM, 28. Q3 , _20~l3-r. Date, _. _

Na osnovu dana 75 staY 2 Zakona 0 visokom obrazovanju (Sl.Iist ReG, br. 60/03 i SLlist CG, br. 45/10 i 47/11) j clana 18 staY 1 tacka 3 Statuta Univerziteta erne Gore l enat Univerziteta erne Gore, na sjednici odrzanoj 28.03.2013. godine, donio je

ODLUKU o IZBORU U ZVANJE

Dr NATA A KOSTIC bira se u akademsko zvanje vanr niv

profesor Univerziteta erne Gore za predmete: Uvod U opstu lingvistiku I, Uvod u opstu lingvistiku II na Institutu za strane jezike i Engleski jezik I, lIt III i IV na nematicnim fakultetima, na period ad 5 godina.

REKTO L!.timljeno: ./ .'J, 1)"/ '<..--0Ii.'::>.

l..~~'"'b'~ Jr~'rr···O'Q. jed. I3ro) Pflb\) V-ljednOSI . r Predrag Miranovic]//71 )()?. ~ ~)_./ d

------ - - -----~~

Prof. dr Radmila Sevic (clan komisije) Filozofski fakultet u Novom Sadu

Biografija

Prof. dr Radmila Sevic diplomiralaje na Grllpi za engleski jezik i knjizevnost pri Filoloskom fakultetu Beogradskog lIniverzitet..a, 1964 godine. Magistrirala je na istom fakliitetli 1968. sa temom Red reCi u proznim pricama Coserovih Kenterberijskih prica. Doktorat filoloskih nauka stekla je 1990. na Filozofskom fakultetu Univerziteta u Novom Sadu sa disertacijom Adverbi u zbirci pisama porodice Pasion (1424-1501j - morfolaska, semanticka i siniaksicka analiza. Tokom izrade teze, istrazivanja obavljala 1I sledecim bibliotekama: the British Library u Londonu, the Bodlean Library u Oksfordll, i the University Library LI KembridZlI 1971, te na univerzitetima u Balell i Regensburgu.

Po zavrsenim studijama radila II Biblioteci Matice srpske u Novom Sadll kao referent za nabavku strane knjige sa engleskog i nemackog govornog podrucja, a od 1969. na FiJozofskom fakultetu Univerziteta u Novom Sadu, prvo II zvanju strucnog saradnika za predmct Engleski jezik. Po odbranjenoj doktorskoj discl1aciji, izabrana u zvanje docenta za predmet Istorija engleskog jezika, potam u zvanje vanrednog, te redovnog profesora, za predmete EngJeski jezik i Istorija engleskog jezika. U cetiri mandata obavljala duznost sefa Odseka za engleski jezik i knj izevnost, a duznost Upravnika Centra za strane jezike na Filozofskom fakllitetu u Novom Sadu od 2005 do 2007 godine.

U nallcnom i strucnom smislu orijentisana .ie na naucnu ablast lingvlstika, l1ze oblasti istorijska i primenjena lingvistika. U tim okvirirna, bavi se fonologijom, morfosi ntaksom i semantikom srednjoengleskog i savremenog engleskog jezika i kontrastivnim istrazivanjima engleskog i srpskog jezika.

Ucestvovala je t1 radu znacajnih naucnih projekata: Kontrastivna istrazivanja srpskohrvatskog i engleskog jezika (The Yugoslav Serbo-Croatian - English Contrastive Project, YSCECP), pod rukovodstvom akademika prof. Rudolfa Filipovica sa Univerziteta u Zagrebll; l1a projektu SANU Rane poetike; oa projektima lnstituta za strane jezike i knjizevnosti Filozofskog fakulteta 1I Novom Sadu, Kolokacijc u engleskom i srpskohrvatskom jeziku, Englesko~srpskohrvatski recnik kolokacija, Nominalna A'aza u engleskOI11 i srpskohrvatskom jeziku, te lnternacionalizmi 1I srpskom jezikll. Bila je koordinator za engleski tl okviru projckta TEMPUS, JEP 2484-J, Language Learning and Language Teaching for ihe Future (/991-1992) i rukovodila naucnim projektom Termini savremene Lingvistike i "!ifhovo preno.\:enje na srpski jezik (2002-2005j.

Boravila kao gost-istrazivac na Newnham College, Univerziteta Ll Kembridzll, 1998 godine, a takode je u vise navrata gostovala na Univerzitetll if Voriku (Warwick), Centar za britanske i uporedne stud ije kllltllre, i Un iverzitetu 1I Londanll, Odsek za istocno-evropske jezike i knj izevnosti.

U svom dugogodisnjem nastavnom radu drzala predavanja i vezbanja iz sledecih predmeta: Savremeni engleski jezik, Fooetika, Fooologija i Mortologija engJeskog jezika, Istorija engleskogjezika, IstorUska Jingvistika, Semantika, Analiza diskursa. Kao predavac po pozivu drZala je nastavu lstorije engleskog jczika, odnosno Fonetike i FonologUe l1a Odseku za anglistiku u Nisll i Tuzli, a pacey od osnivanja Odsjeka za anglistiku na Filozofskom fakllitetu 1I Niksicu, svc do danas, drzi nastavu iz predmeta Fonetika i Fonologija engleskog

i jezika, Istorijska lingvistika, Semantika i Kontaktna lingvistika na redovnim, magistarskim i doktorskim studijama. Bila je mentor pri izxadi vise od trideset magistarskib radova rukovodila izradom osam doktorskih disel1acija. Za svoj nastavoi rad dobila Zahvalnicu Studentske organizacije na Filozofskom fakultetu Ll Novom Sadu.

Na strucnom planu bavi se prcvodenjem na i sa engleskog i nemackog jezika knj izevnih dela i studija iz oblasti filozofije, sociologije i istorije umetnosti.

Prof. dr Radmila SeviC (clan komisije) Filozofski fakultet u Novom Sadu

Bibliografija

(radova iz oblasti doktorske disertacije)

I. Sevi6, R. (J 996) Sintaksicki i semanticki potencijal nekih glagola kretanja u engleskom i

srpskom jeziku. Zbomik radova V Simpozijllma Kontrastivna jezicka istrazivanja. Novi

Sad: Filozofski fakultet, 9-10. decem bar 1994, str. 75-81.

2. Sevic, R. (1996) Subject-oriented adverbs or subject complements? Referat odrzan na:

29th Annual Meeting of the Societas Linguistica Europea: Universals versus Preferences,

Un iversity of Klagenfult, 4_8th Septem ber, 1996.

3. Sevic, R. (1996) Srpski i engleski - jezici II kontaktu? 0 jezickim pozajmUenicama.

Zbornik radova sa naucnog skupa So"one reCi i izrazi u srpskomjeziku sa osvrtom no iSli

problem ujezicima nacionalni manjina. SUbotica-Beograd, 18-20. oktobar 1995, str. 81­

88.

4. Scvic, R. (1989) Jedan pokusaj dijahrone kontrastivne anal ize: adverbi u srednjoengleskom

j savremenom engleskom jeziku. Zbornik radova IV Simpozijuma Kontrastivna jezicka

iSlraiivanja. Novi Sad: Filozofski fakultet, decem bar 1989, str. 140-145.

5. Sevic, R. (1983) Veznici na engleskom jeziku: problem i koj i se jay ljaju pri Iikom

prevodenja na srpskohrvatski. Zbomik radova sa simpozijuma Kontrastivna analiza

nastava stranihjezika. Beograd: Drustvo za primenjenu lingvistiku Srbije, str. 229-233.

6. Sevic, R. (1986) lzucavanje kolokacija u engleskom i srpskohrvatskom jeziku i moguca

primena u nastavi engJeskog jezika. Zbornik radova sa JJ] Simpozijuma Kontrastivna

jezicka istraiivanja. Novi Sad: Fi lozofski faku Itet, 6-7. Decem bar, 1985, str. 179- J 88.

7. Sevic, R. (1980) Polozaj adverbijala u engleskom i srpskohrvatskom jeziku. Zbornik

radova sa simpozljuma Kontrastivna jezicka istrazivanja. Novi Sad: Fi lozofski fakultet, 7­

8. decem bar 1979, str. 129-136.

8. Sevic, R. (1972) Adverbials with transitive verbs in English and Serbo-Croatian. YSCECP

Reports 7, Zagreb, 1972, str. 101-114.

9. Sevic, R. (197 J) Verbs with two objects in English and Serbo-Croatian. YSCECP Reports

5, Zagreb, 1971, str. 143-158.

UNIVERZITET l.J ~OVOM s"WJJ I?J!¥0ZOF FAKULt:KB .. Br(* Ol:;-J Dana, In.().2005~gvdhle

Na ~OSIlOVll qr~;ra ?~;;fj4.p9-8i ~~kona 0 univendtetu ("Sl g!aS!:i~k l~S" br. 21102) i (1;111a

149.150,152-156.'Statuta EJ1<fijzofskog /lknltetaxFNovol't! $adu, lzbtmlO\,ete hI6zofsKog:fakllll:et,1 11,1

sedicj O'ffl'7-fl110j 29.6.2005. g6dine, doneJo je

onLUKU o iZ:ootu u zvanjei na~() mesto

redoHl£lg profesora

I. d r Rae! ilJ'iJa Scvie, bim se. 0 zvanjc i 118 radl1Q mesro redovJlog profesora Z{i l1l.11 l1(1l,,:na oblast Engl.eski jezik i lingvistrka (prednreti: Engleski jezik i lstorija englcskog: jezika)

2. Po dob ijcl1o.i saglaSll\1Jstl"Univerziteta sa imenovanom l.nk1j Ileiti llgovor 0 flldu.

3. Imenovann: ;z.asn iva radni odnos n11 ncodredeno vreme danOfll 7akUucen ja lIg()\,ora ,) 1':1<1 II

Obrazlofenje

Fikvofski fakulte1 u Novom Sadu (u d<lljel1l tekstu: Fakllilel) je objavio konKurs .(,(:\ izoor zvanjc i zasnivanje radl10g odnosa sa jedllim nastavnikol11 (sva lvanja) za Ult! nauctlu ohlilSl Engleski jezik j lingvistika (prcdmcti: Ellgleski jczik i Istorija engleskog jozika) 1I li~lll Pos{m'l S. llIilrU

2005 .god inc:.

lzborno vece Fakultda nlm170\'alo je J<olllisiju za priprclllu izvesLija () prijavljcfloll1 killl,ild:lI11 u sa~lHVU.

d r VI ad imi r Cvctko....s ki, red. prof. (u pCl1zij i) Z,t Ilil1l21111 oblas\ .'\Ilgk.ll t!-;L

Filoloski fakullel II Skoplju

dr Ran ko fiu garski, n::d. pl·Of. eu P8llZij i) l{\ nallcnu obl;\Sl Cnglcski j~'/I k I Jingvislika, r:i1oloski fakultct II Bcogrnclu

dr Olga MiSesIOl-Tomic. red. pruC /(1 nnucnu oblasl L:nglcsk i jL'L!l-.

Iil1gvisl ika, Fi lolosk i I:lkilitet u Laj C\0l1l1.

Na objavljuni konknrs prija\·io ~c .kdilll kilmlidal ito: dr Radmila SC\·jc. Komi s ija j t' pregkda la kon kur,~11 i milleri.i ill. s'IGin ikl JIVcSt,lj j Isti d05'ld v i14 L,b<)mom veel'

Fakulle1a dana 18.4.2005. godine, raa] donosenja odlukc.

I\~ dostavlianju izvest;~la 1«()lllj~ije, Izbol'l1o Ictc Fakulteta o\)nelo Ie OdluKu da .;,' dl­

Radntila Sevic. him U I.vanjc i na radno Illesto redo\'nog ]lmfcsura za lI:1ll naUCfltl ob!;I";! l.n;'k,--ki jCLik i lingviSl ika (preclmcli: Cngleski jezik i lSlorija cn!;':lesk,lg jezil-.a) kao stoic II Chp011IIIU \'dlllk,:

DOSTAVlTI: 1. (men\)\- alll.)j

2. ()pslo.i shl'lbi 3. Arhivi