yüksek mukavemetli saclarda şekillendirilebilirlik.pdf

7/22/2019 yksek mukavemetli saclarda ekillendirilebilirlik.pdf

1/49

Mehmet FIRAT, SakaryaMehmet FIRAT, Sakarya niversitesiniversitesiYYksek Mukavemetli Saclardaksek Mukavemetli Saclarda ekillendirilebilirlik ve Geri Esnemeekillendirilebilirlik ve Geri Esneme

11

BursaBursa KalKalpp20062006 --BursaBursa KalKalppTeknolojileriTeknolojileriveveYanYanSanayiSanayiFuarFuar

Y.Do. Dr. Mehmet FIRATSakarya niversitesi

Yksek Mukavemetli Saclarda

ekillendirilebilirlik ve Geri Esneme


2/49


22


Sunu PlanSunu Plan :: Malzeme Deformasyon DavranMalzeme Deformasyon Davran

ekillendirilebilirlikekillendirilebilirlik

Geri EsnemeGeri Esneme

MakroMakro llekte Modellemeekte Modelleme

UygulamaUygulama rneklerirnekleri Soru/CevapSoru/Cevap


3/49


33


Maliyetler

Mukavemet

Enerji

YutuculuuDayanm

Darbe

DirengenliiHafiflik

TASARIM VE GELTRME KRITERLER


4/49


44


Malzeme Deformasyon DavranMalzeme Deformasyon Davran

Form vermeForm verme

Geri esnemeGeri esneme

Kesme/delme iKesme/delme ilemlerilemleri malat/Kalmalat/Kal

plama Splama Srecireci

ekilsel/Boyutsalekilsel/Boyutsal

StabiliteStabilite UyumlulukUyumluluk

YaYalanmalanma

Montaj ve sonrasMontaj ve sonras


5/49


55


YksekMukavemetli

elikler

(DP, TriP)

KonvansiyonelYksek Muk.

elikler

(FE-HS/BH/IS)

Yumuak elikler

(IF/Mild)

AkmaGerilmesi

(MPa)

900

600

450

300

10 20 30 50 Kopma Uzamas (%)

DDk Mukavemetlik Mukavemetli eliklerelikler

Kopma Gerilmesi (MPa) 160~270Kopma Gerilmesi (MPa) 160~270

Kopma UzamasKopma Uzamas (%) 45~55(%) 45~55


6/49


66


YksekMukavemetli

elikler

(DP, TriP)


elikler

(FE-HS/BH/IS)

Yumuak elikler

(IF/Mild)

AkmaGerilmesi

(MPa)

900

600

450

300

10 20 30 50 Kopma Uzamas (%)

Konvansiyonel YKonvansiyonel Yksek Mukavemetliksek Mukavemetli

eliklerelikler Kopma Gerilmesi (MPa) 300Kopma Gerilmesi (MPa) 300--600600

Kopma UzamasKopma Uzamas (%) 20(%) 20--3030


7/49


77


YksekMukavemetli

elikler

(DP, TriP)


elikler

(FE-HS/BH/IS)

Yumuak elikler

(IF/Mild)

AkmaGerilmesi

(MPa)

900

600

450

300

10 20 30 50 Kopma Uzamas (%)

Yeni GeliYeni Gelitirilen Ytirilen Yksek Mukavemetliksek Mukavemetli

eliklerelikler Kopma Gerilmesi (MPa) 650Kopma Gerilmesi (MPa) 650--12001200

Kopma UzamasKopma Uzamas (%) 4(%) 4 --2222


8/49


88


Karmak Paralar

Yeni GeliYeni Gelitirilen Ytirilen Yksek Mukavemetliksek Mukavemetli eliklerelikler

YYksekksek ekillendirilebilirlikekillendirilebilirlik YYksek akma gerilmeleriksek akma gerilmeleri

TriPTriP elielii;i; ((FerrikFerrikmatris, kalmatris, kalntnt stenitstenit,, MartenzitMartenzit//BeynitBeynit))

KalKalntnt stenitstenit parparacacklarklar,, MartensitiMartensiti, plastik, plastikdeformasyonla birlikte, ddeformasyonla birlikte, dnnttrerek yrerek yksek uzamaksek uzama

oranlaroranlar iiin de yin de yksek pekleksek pekleme same salar.lar. FFrrnlama Sertlenlama Sertlemesi Yetenemesi Yeteneii


9/49


99


Nispeten Daha BasitGeometrik Paralar

Yeni GeliYeni Gelitirilen Ytirilen Yksek Mukavemetliksek Mukavemetli eliklerelikler

YYksek Mukavemetksek Mukavemet YYksek (ksek (arpma) enerjiarpma) enerji

yutuculuyutuculuuu

ift Faz (DP) elik; (ferrik matris ve martenzit)

ferrik matrisi: dengeli ve srekli (dzenli) uzama

Martensit katks: Yksek pekleme yetenei ve sertlik FFrrnlama Sertlenlama Sertlemesi Yetenemesi Yeteneii


10/49


1010


Yksek Mukavemetli eliklerin Deformasyon

Davranlar


11/49


1111




12/49


1212


ekme Testiekme Testi KubbeKubbe ekme/ekme/iiirme Testleriirme Testleri

Delik GeniDelik Geniletme Testiletme Testi

Benzetim TestleriBenzetim Testleri



13/49


1313


ekme Testiekme Testi

Akma ve kopma gerilmesiAkma ve kopma gerilmesi

Uzama veUzama ve genlemegenlemeOrantOrantsal Peklesal Peklememe

AnizotropiAnizotropi



14/49


1414


YYksek Mukavemetliksek Mukavemetli eliklerelikler1.1. YumuYumuakak eliklere ve Konvansiyonel yeliklere ve Konvansiyonel yksek mukavemetliksek mukavemetli eliklere geliklere grere

dahadaha

yyksek akma ve kopma gerilmesiksek akma ve kopma gerilmesi

DDkk genlemegenleme dedeerlerineerlerine yyksek bir Orantksek bir Orantsal Peklesal Pekleme katsayme katsaylarlarna ( K, n)na ( K, n)

sahiptirler.sahiptirler.

2.2. YumuYumuakak eliklerden veeliklerden ve KonvensiyonelKonvensiyonel yyksek mukavemetliksek mukavemetli eliklerdeneliklerdendaha az ydaha az yne bane ball zelliklere sahiptirler.zelliklere sahiptirler. ekme testlerinde gekme testlerinde gzlenenzlenenanizotropianizotropi katsaykatsaylarlar nispeten dnispeten dzlemsel birzlemsel bir izotropiizotropi iiaret eder.aret eder.



15/49


1515


YYksek Mukavemetliksek Mukavemetli eliklerelikler nn--ekil verme sonrasekil verme sonrasnda tekrar ynda tekrar yklemede, Yumuklemede, Yumuakak eliklere veeliklere ve

Konvansiyonel yKonvansiyonel yksek mukavemetliksek mukavemetli eliklere geliklere grere

daha dengeli bir uzama orandaha dengeli bir uzama orannana

sahiptirler.sahiptirler.



16/49


1616


% 5% 5 n uzama ve bon uzama ve boaltma sonrasaltma sonrasnda Tekrarlnda TekrarlYYkleme durumukleme durumu



17/49


1717


YYksek Mukavemetliksek Mukavemetli eliklerelikler nn--ekil vermeyi takip eden ters yekil vermeyi takip eden ters ykleme sonraskleme sonrasnda, Yumunda, Yumuakak eliklereeliklere

ve Konvansiyonel yve Konvansiyonel yksek mukavemetliksek mukavemetli eliklere geliklere grere

Akma gerilmesindeAkma gerilmesinde nemli oranda azalma davrannemli oranda azalma davrannana

daha dengeli bir uzama orandaha dengeli bir uzama orannanasahiptirler.sahiptirler.



18/49


1818


TekrarlTekrarlYYkleme :kleme : BauschingerBauschinger EtkisiEtkisi



19/49


20/49


2020




21/49


2121




22/49


2222




23/49


2323


YYksek Mukavemetliksek Mukavemetli eliklerelikler TekrarlTekrarl ve tekrarlve tekrarl ters yters yklemelerde gklemelerde gzlenen elastik deformasyonzlenen elastik deformasyon

miktarmiktar, Yumu, Yumuakak eliklere ve Konvansiyonel yeliklere ve Konvansiyonel yksek mukavemetliksek mukavemetlieliklerde geliklerde gzlenen miktarlardan bir dzlenen miktarlardan bir dzey daha fazladzey daha fazladr.r.



24/49


2424


YYksek Mukavemetliksek Mukavemetli eliklerelikler YumuYumuakak eliklere geliklere gzlenmeyen vezlenmeyen ve KonvensiyonelKonvensiyonel yyksek mukavemetliksek mukavemetli

eliklerde ihmal edilebilir olan elastik olmayan geri esnemeeliklerde ihmal edilebilir olan elastik olmayan geri esnemedeformasyonlardeformasyonlar ggzlenmektedir.zlenmektedir.



25/49


2525



l 2006 l k l l S


26/49


2626


YYksek Mukavemetliksek Mukavemetli eliklerelikler Malzeme PekleMalzeme Pekleme davranme davran ( y( yksek K ve n deksek K ve n deerleri), kerleri), kk bk bkmekme

radyusuradyusu/kal/kalnlnlk oranlark oranlarnn gerektirmektedir ve bogerektirmektedir ve boaltma esnasaltma esnasndakindakiElastik modElastik modl del deiiimi yimi yksek deksek deerlereerlere kabilir.kabilir.


BB K lK l 20062006 BB K lK l T k l jil iT k l jil i YY S iS i FF


27/49


2727



BB K lK l 20062006 BB K lK l T k l jil iT k l jil i YY S iS i FF


28/49


2828



B saBursa KalKalpp 20062006 B saBursa KalKalpp Teknolojile iTeknolojileri eve YanYan Sana iSanayi F aFuar


29/49


2929


Deformasyon DavranDeformasyon DavrannnnnMakroMakro llekte Modellenmesiekte Modellenmesi

BursaBursa KalKalpp 20062006 BursaBursa KalKalpp TeknolojileriTeknolojileri veve YanYan SanayiSanayi FuarFuar


30/49


3030


1.1.

BauschingerBauschinger etkisi getkisi gzlenmektedir ve Malzeme Peklezlenmektedir ve Malzeme Pekleme davranme davran

nn

nnmodellenmesindemodellenmesinde kinematik veyakinematik veya

izotropizotrop--kinematik dekinematik deiiimeime

ihtiyaihtiya duyulmaktadduyulmaktad

r.r.2.2. Malzeme iMalzeme i yapyapssndaki dendaki deiiimler, Geri esneme hesaplamasimler, Geri esneme hesaplamasnda Elastiknda Elastik

modmodldeki azalmanldeki azalmann dikkate aln dikkate alnmasnmasnn gerektirmektedir.gerektirmektedir.

3.3. AnizotropiAnizotropi tantanmlamasmlamasnda,nda, LankfordLankford parametrelerinin tespiti ortalamaparametrelerinin tespiti ortalama

gerinim aralgerinim aral

nda yapnda yap

lmallmal

dd

r.r.

Temel Modelleme GereksinimleriTemel Modelleme Gereksinimleri

BursaBursa KalKalpp 20062006 - BursaBursa KalKalpp TeknolojileriTeknolojileri veve YanYan SanayiSanayi FuarFuar


31/49


3131


Akma yAkma yzeyizeyi :: HillHill 19481948

LSLS--DynaDyna//MarcMarc//AnsysAnsys KurulumuKurulumu

PeklePekleme Modelime Modeli : Kinematik (: Kinematik (ChabocheChaboche veya Birleveya Birleikik ChabocheChaboche))

BursaBursa KalKalpp 20062006 -- BursaBursa KalKalpp TeknolojileriTeknolojileri veve YanYan SanayiSanayi FuarFuar


32/49


3232


rnek Uygulamalarrnek Uygulamalar



33/49


3333

BursaBursa KalKalpp20062006 BursaBursa KalKalppTeknolojileriTeknolojileriveveYanYanSanayiSanayiFuarFuar

UU--kanalkanal ekme iekme ilemilemi

Numisheet93 BenchmarkNumisheet93 Benchmark



34/49


3434


ElastikElastikmodmodll,, 206 G206 GPPaa PoissonPoisson katsaykatsayss,, 0.30.3

ssrtrtnme katsaynme katsay

ss

, 0.11, 0.11 IsotropicIsotropic/kinematik pekle/kinematik pekleme modeli (J2 akmame modeli (J2 akmafonksiyonu)fonksiyonu)



35/49

Mehmet FIRAT, SakaryaMehmet FIRAT, Sakarya niversitesiniversitesiYYksek Mukavemetli Saclardaksek Mukavemetli Saclarda ekillendirilebilirlik ve Geri Esnemeekillendirilebilirlik ve Geri Esneme3535


Kalnlk dalm

Edeer gerinim

ekillendirme Sonular



36/49


Bursau a Kala pp 2006006 Bursau a Kala pp Teknolojilerio oj veYana Sanayia ay Fuarua

Geri esneme formu



37/49


pp pp jj yy



38/49


pp pp jj yy

YapYapsal Elemansal Eleman

Motor TraversiMotor Traversi



39/49


p p j y

MaMalzemelzeme :: HSLA350(kalHSLA350(kalnlnlk 2.2k 2.2 mmmm)) Elastik ModElastik Modl: 2l: 20077 GGppaa PoissonPoisson sabiti:sabiti: 0.0.2828

SSrtrtnme katsaynme katsay

ss

:: 0.10.122 IsotropicIsotropic/kinematik pekle/kinematik pekleme modeli (J2 ve Hill48 akmame modeli (J2 ve Hill48 akmafonksiyonlarfonksiyonlar



40/49

Mehmet FIRAT, SakaryaMehmet FIRAT, Sakarya niversitesiniversitesiYYksek Mukavemetli Saclardaksek Mukavemetli Saclarda ekillendirilebilirlik ve Geri Esnemeekillendirilebilirlik ve Geri Esneme 4040

LankfordLankford parametreleri : 0.82, 1.18, 0.96parametreleri : 0.82, 1.18, 0.96



41/49


YYksek Mukavemetliksek Mukavemetli eliklerelikler TekrarlTekrarl ve tekrarlve tekrarl ters yters yklemelerde gklemelerde gzlenen elastik deformasyonzlenen elastik deformasyon

miktarmiktar

, Yumu, Yumuakak eliklere ve Konvansiyonel yeliklere ve Konvansiyonel yksek mukavemetliksek mukavemetlieliklerde geliklerde gzlenen miktarlardan bir dzlenen miktarlardan bir dzey daha fazladzey daha fazladr.r.




42/49




43/49




44/49




45/49




46/49




47/49




48/49


DinlediDinlediiniz iiniz iin tein teekkekkr ederim.r ederim.

imdi sorularimdi sorularnnz.z.


49/49

Documents

yüksek mukavemetli saclarda şekillendirilebilirlik.pdf