ZAKON O NACIONALNIM PARKOVIMA

ZAKON O NACIONALNIM PARKOVIMA

I OSNOVNE ODREDBElan 1.Ovim zakonom ureuju se pitanja od znaaja za zatitu, razvoj, unapreenje, upravljanje, finansiranje i odrivo korienje nacionalnih parkova na teritoriji Republike Srpske (u daljem tekstu: Republika).

lan 2.(1) Nacionalni parkovi su podruja posebnih prirodnih vrijednosti i svojstava od ekolokog, naunog, kulturnog, istorijskog, obrazovnog, zdravstveno-rekreativnog i turistikog znaaja, koja karakterie prisustvo reprezentativnih biolokih, geomorfolokih, geolokih i hidrolokih pojava i procesa, stanita i vrsta od posebnog znaaja, i pripadajuih kulturno-istorijskih vrijednosti.

(2) Nacionalni parkovi i u njima sadrane prirodne vrijednosti, prirodni resursi i radom stvorene vrijednosti, ukljuujui i kulturno-istorijske spomenike, u svojini su Republike i kao dobra od opteg interesa uivaju posebnu brigu i zatitu.

lan 3.Nacionalni parkovi u Republici proglaavaju se posebnim zakonom, pod uslovima i u postupku kako je propisano Zakonom o zatiti prirode.

lan 4.Za podruje nacionalnog parka donose se sljedei akti i propisi:

a) prostorni plan podruja nacionalnog parka,b) plan upravljanja nacionalnim parkom (u daljem tekstu: plan upravljanja) iv) drugi propisi u skladu sa odredbama ovog zakona i Zakona o zatiti prirode.

II UPRAVLjANjE I ZATITA NACIONALNIH PARKOVAlan 5.(1) Poslovi zatite, razvoja i upravljanja nacionalnim parkovima su poslovi od opteg interesa.

(2) Nacionalnim parkom upravlja javna ustanova.

(3) Javnu ustanovu iz stava 2. ovog lana osniva Republika, u skladu sa zakonom koji ureuje sistem javnih slubi.

lan 6.Organi javne ustanove su upravni odbor i direktor.

Upravni odbor i direktora imenuje i razrjeava Vlada Republike Srpske, na prijedlog ministarstva nadlenog za zatitu ivotne sredine, nakon sprovedenog postupka javne konkurencije.

Na nadlenost, sastav i izbor organa javne ustanove primjenjuje se zakon koji ureuje sistem javnih slubi.

lan 7.(1) Javna ustanova upravlja prirodnim i kulturno-istorijskim vrijednostima, zemljitem, objektima i drugim nepokretnostima u svojini Republike, koja su joj prenesena na upravljanje i korienje, u skladu sa zakonom koji propisuje sistem javnih slubi i planskim dokumentima.

(2) Javna ustanova obavlja i poslove:

a) upravljanja, zatite, gajenja, unapreivanja uma i umskog zemljita, lovne i ribolovne faune, u skladu sa ovim i posebnim zakonima iz lana 3. ovog zakona,b) organizovanja i pruanja turistiko-ugostiteljskih usluga,v) organizovanja istraivanja u oblasti zatite i razvoja nacionalnog parka,g) prezentacije i popularizacije nacionalnog parka i njegovih prirodnih vrijednosti i kulturno-istorijskih dobara,d) organizovanja projektovanja, izgradnje i odravanja objekata koji su u funkciji zatite, unapreivanja i prezentacije prirodnih i kulturno-istorijskih dobara nacionalnog parka, u skladu sa prostornim planom podruja nacionalnog parka i planom upravljanja koji se donosi u skladu sa Zakonom o zatiti prirode i) druge poslove odreene aktima javne ustanove.

lan 8.(1) U obavljanju poslova upravljanja, zatite i razvoja javna ustanova:

a) daje saglasnost za obavljanje naunih istraivanja, izvoenje istraivakih radova, snimanje filmova, postavljanje privremenih objekata na povrinama u nacionalnom parku i daje druga odobrenja utvrena ovim zakonom,b) obavlja strune poslove koji se odnose na zatitu ivotne sredine na podruju nacionalnog parka za potrebe voenja podataka od znaaja za planiranje i ureenje prostora u nacionalnom parku, izradu analiza i druge dokumentacione osnove iz okvira svoje djelatnosti za pripremanje dokumenata prostornog ureenja za podruje nacionalnog parka, pripremanje podataka za ureenje lokacija na graevinskom zemljitu koje je preneseno na korienje i upravljanje nacionalnom parku iv) vodi podatke o zatienim prirodnim vrijednostima i kulturnim dobrima, vrstama flore i faune, izvrenim naunoistraivakim projektima i istranim radovima (geolokim, hidrolokim i drugim) od interesa za zatitu, razvoj i upravljanje nacionalnim parkom.

(2) Podatke iz stava 1. taka v) ovog lana javna ustanova dostavlja ministarstvu nadlenom za zatitu ivotne sredine i organu nadlenom za zatitu prirode i zatitu kulturno-istorijskih dobara.

lan 9.(1) U skladu sa odredbama ovog zakona i Zakona o zatiti prirode, sprovode se sljedee mjere zatite i razvoja:

a) spreavanje radnji koje mogu naruiti osnovna obiljeja i druga svojstva nacionalnog parka,b) zatita, ouvanje i unapreivanje biogeografskih obiljeja podruja, ekosistema i raznovrsnosti izvorne flore i faune, genetskog fonda i njegovog obnavljanja ponovnim unoenjem vrste flore i faune koje su ivjele na podruju nacionalnog parka, te izdvajanjem i uzgajanjem sjemenskih sastojina, kao i drugih, reprezentativnih, biolokih, geomorfolokih, geolokih, hidrografskih i pejzanih obiljeja,v) ouvanje reprezentativnih oblika etnolokog nasljea i drugih kulturno-istorijskih vrijednosti,g) naunoistraivaka djelatnost,d) kulturno-obrazovna djelatnost,) prezentacija i popularizacija vrijednosti nacionalnog parka,e) ureivanje podruja i izgradnja objekata u svrhu ouvanja, obnavljanja i unapreivanja prirodnih i kulturno-istorijskih vrijednosti i njihove prezentacije, kao i sanacije i revitalizacije ugroenih dijelova nacionalnog parka i) uspostavljanje i razvoj turistikih, rekreativnih i drugih razvojnih funkcija u korienju prirodnih i kulturno-istorijskih vrijednosti nacionalnog parka u granicama i na nain kojim e se obezbijediti zatita, ouvanje i unapreivanje tih vrijednosti.

(2) Mjere zatite i razvoja nacionalnih parkova sastavni su dio planova upravljanja, i drugih dokumenata koji se donose na osnovu ovog i posebnih zakona, a koji ureuju pitanja zatite, ouvanja, unapreenja i korienja nacionalnog parka.

(3) Prostorni plan podruja nacionalnog parka se priprema i donosi u skladu sa odredbama zakona koji regulie oblast prostornog ureenja i graenja.

(4) Prostornim planom podruja nacionalnog parka iz stava 3. ovog lana mogu se urediti i posebne zone i reimi zatite u skladu sa meunarodnim standardima.

lan 10.(1) Na podruju nacionalnog parka mogu se vriti samo one privredne, turistiko-ugostiteljske i naunoistraivake djelatnosti za koje se u postupku dobijanja dozvola utvrdi da ne ugroavaju izvornost i prirodnu ravnoteu biljnog i ivotinjskog svijeta, prirodnih stanita, te hidrografske, geomorfoloke, geoloke, kulturne i pejzane vrijednosti podruja.

(2) Izgradnja objekata i izvoenje radova u svrhu obavljanja djelatnosti iz stava 1. ovog lana mogu se vriti samo ako su u skladu sa prostornim planom podruja i planom upravljanja nacionalnim parkom i na osnovu odobrenja za graenje koje donosi nadleni organ uprave, u skladu sa Zakonom.

lan 11.(1) Na podruju nacionalnog parka zabranjeno je:

a) sjei ili unitavati drvee, bunje i ostalu vegetaciju, osim vrenja sanitarnih sjea,b) unositi alohtone vrste biljaka, ivotinja i gljiva, koje slobodno ive u prirodi, kao i lov divljai, osim sanitarnog i uzgojnog odstrela u zonama utvrenim posebnim propisima,v) vriti nekontrolisano sakupljanje ljekovitog i aromatinog bilja, gljiva, umskih i drugih plodova na cijelom podruju nacionalnog parka,g) graditi objekte ili izvoditi druge radove kojima se zagauje zemljite i vazduh, pogorava kvalitet voda, mijenja njihova koliina, prostorni i vremenski raspored, osim objekata za potrebe vodosnabdijevanja u zonama utvrenim prostornim planom nacionalnog parka,d) graditi energetske objekte i izvoditi druge radove, osim za potrebe nacionalnog parka,) graditi nuklearne objekte,e) odlagati otpad,) eksploatisati mineralne sirovine,z) graditi magistralne i regionalne puteve, osim kad je to predvieno prostornim planom podruja nacionalnog parka,i) unitavati granine znakove, table upozorenja i obavjetenja, reklamne panoe, turistiku signalizaciju i poruke koje upuuju na znaaj i ulogu parka ij) obavljati djelatnosti i preduzimati druge radnje kojima se unitava priroda, odnosno ugroavaju obiljeja nacionalnog parka.

(2) Izuzetno, moe se dozvoliti gradnja energetskih objekata, ako su od interesa za Republiku Srpsku, uz prethodnu saglasnost Vlade.

(3) Pored mjera navedenih u stavu 1. ovog lana, posebne mjere zabrana i ogranienja u nacionalnim parkovima ureuju se posebnim zakonom o proglaenju nacionalnog parka, iz lana 3. ovog zakona.

lan 12.Pravna i fizika lica koja vre djelatnosti na podruju nacionalnih parkova staraju se o zatiti i razvoju dobara nacionalnih parkova i duni su da se pridravaju i sprovode mjere zatite i razvoja nacionalnog parka propisane ovim zakonom i propisima donesenim na osnovu njega.

lan 13.(1) Na prijedlog direktora, upravni odbor javne ustanove nacionalnog parka donosi godinji program zatite i poslovanja nacionalnog parka.

(2) Godinji program zatite i poslovanja nacionalnog parka je kratkoroni planski dokument, kojim se planiraju i ureuju pitanja zatite i ouvanja flore i faune (posebno lovne i ribolovne) i vegetacija uma i voda, kao i ureenja umskog i poljoprivrednog zemljita u nacionalnom parku, kao i analiza trokova za sprovoenje poslova zatite, ukljuujui operativne i druge trokove.

(3) Ministarstvo nadleno za zatitu ivotne sredine daje saglasnost na godinji program upravljanja.

lan 14.(1) Ministar nadlean za zatitu ivotne sredine donosi pravilnik o unutranjem redu u nacionalnom parku, a po prethodno pribavljenom miljenju organa nadlenog za zatitu kulturno-istorijskog i prirodnog nasljea.

(2) Pravilnikom iz stava 1. ovog lana ureuju se pitanja od znaaja za zatitu, unapreivanje i odrivo korienje dobara nacionalnog parka, a naroito nain i uslovi boravka i kretanja posjetilaca u nacionalnom parku, nain i uslovi korienja lovne i ribolovne faune, panjaka, ljekovitog bilja i gljiva, umskih plodova, rekreativnih i drugih javnih povrina u parku, uslovi kretanja i parkiranja vozila, uslovi i nain postavljanja reklamnih, informativnih i drugih oznaka korisnika nacionalnog parka, mjere zatite prilikom obavljanja naunih istraivanja i izvoenja istraivakih radova, obavljanje turistikih, ugostiteljskih i drugih djelatnosti, pravila za odravanje istoe u nacionalnom parku, posebne zabrane i ograniavanja u provoenju reima zatite, odravanje putnih komunikacija, postavljanje planinarskih oznaka i putokaza i druge uslove obezbjeenja reima zatite i razvoja u nacionalnom parku, u skladu sa ovim zakonom.

lan 15.(1) Ako se zemljite ili druga nepokretnost koja se nalazi na prostoru i u sastavu nacionalnih parkova ne moe iskoriavati ili je njihovo iskoriavanje ogranieno, nosilac prava korienja, odnosno raspolaganja ima pravo na naknadu u visini umanjenih prihoda na teret subjekata u iju korist je ustanovljeno to ogranienje.

(2) Pravo svojine na zemljitu ili drugoj nepokretnosti koja se nalazi na prostoru i u sastavu nacionalnih parkova moe se izuzeti samo u skladu sa odredbama Zakona o eksproprijaciji.

III FINANSIRANjE NACIONALNIH PARKOVAlan 16.Sredstva za finansiranje nacionalnih parkova obezbjeuje se iz:

a) budeta Republike ib) vlastitih prihoda.

Sredstva za finansiranje poslove zatite i razvoja nacionalnih parkova mogu se obezbijediti i:

a) iz budeta jedinica lokalne samouprave na ijoj se teritoriji nalazi nacionalni park,b) udruivanjem sredstava preduzea, ustanova i drugih pravnih i fizikih lica,v) finansiranjem posebnih projekata,g) od donacija, kredita i zajmova id) iz drugih izvora u skladu sa zakonom.

Prihodi iz stava 1. taka b) ovog lana mogu se ostvarivati od:

a) naknada za boravak (ulaznice),b) naknada za obavljanje djelatnosti, odnosno vrenje usluga u nacionalnom parku (turistikih, ugostiteljskih, prodajnih i drugih),v) naknada za parkiranje, logorovanje, kampovanje i slino,g) naknada za korienje posebno ureenog terena (sportski tereni, lovite i slino),d) naknada za korienje zemljita za organizovanje priredbi, manifestacija i slino i) drugih naknada.

Visinu i nain prikupljanja naknada iz stava 1. ovog lana propisae javna ustanova posebnim propisom, uz prethodnu saglasnost ministarstva nadlenog za zatitu ivotne sredine i uz miljenje Ministarstva finansija.

IV SLUBA NADZORAlan 17.(1) U okviru javne ustanove u nacionalnom parku organizuje se sluba nadzora radi obezbjeivanja unutranjeg reda.

(2) Slubu nadzora ine nadzornici nacionalnog parka.

(3) Sluba nadzora kontrolie primjenu pravilnika o unutranjem redu, postavlja i odrava propisane oznake u nacionalnom parku, obavlja poslove uvanja spomenika, uma, lovita, ribolovnog podruja nacionalnog parka i obavlja druge poslove u skladu sa zakonom.

lan 18.(1) Ako nadzornik nacionalnog parka u toku vrenja slube ustanovi da je lice izvrilo radnju suprotnu pravilima unutranjeg reda ili prekrilo reim zatite, ili kada je uinilo radnju koja ima obiljeje prekraja ili krivinog djela ili da za to postoji sumnja, ovlaen je i duan da:

a) legitimie lice u nacionalnom parku,b) izvri pregled svih vrsta vozila i tovara,v) privremeno oduzme predmete kojima je izvren prekraj ili krivino djelo i predmete koji su nastali ili pribavljeni izvrenjem takvog djela, kao i da sve predmete bez odlaganja preda nadlenoj slubi nacionalnog parka,g) lice bez linih isprava, zateeno u vrenju prekraja ili krivinog djela, zadri, obavijesti i preda organu unutranjih poslova id) izda prekrajni nalog, u skladu sa Zakonom o prekrajima.

(2) U vrenju slube nadzornik nacionalnog parka je duan da pokae legitimaciju nadzornika.

(3) Legitimaciju nadzornika izdaje direktor javne ustanove.

lan 19.Ministar nadlean za zatitu ivotne sredine propisae uslove, nain korienja i izgled uniformi, legitimacije i slubenog naoruanja strunih slubi, uz prethodnu saglasnost ministarstva nadlenog za unutranje poslove.

V NADZORlan 20.Nadzor nad primjenom odredaba ovog zakona i propisa donesenih na osnovu ovog zakona vri ministarstvo nadleno za zatitu ivotne sredine.

lan 21.Inspekcijski nadzor nad primjenom odredaba ovog zakona ili propisa donesenih za njegovo sprovoenje vri inspekcija nadlena za zatitu ivotne sredine, umarstvo, vodoprivredu, prosvjetna inspekcija, trina i sanitarna inspekcija, u skladu sa zakonom.

VI KAZNENE ODREDBElan 22.(1) Novanom kaznom od 3.000 KM do 5.000 KM kaznie se za prekraj odgovorno lice u pravnom licu koje kri odredbe lana 9. ovog zakona.

(2) Novanom kaznom u iznosu od 5.000 KM do 15.000 KM kaznie se za prekraj pravno lice:

a) ako se ne pridrava utvrenih mjera zatite nacionalnih parkova,b) ako u nacionalnim parkovima preduzima radnje ili gradi objekte suprotno odredbama ovog zakona iv) ako pri korienju dobara nacionalnih parkova ne postupa u skladu sa odredbama l. 14. i 15. ovog zakona.

(3) Novanom kaznom u iznosu od 10.000 KM do 20.000 KM kaznie se za prekraj pravno lice koje kri odredbe lana 11. ovog zakona.

(4) Za prekraj iz stava 1. ovog lana kaznie se i odgovorno lice u pravnom licu novanom kaznom od 500 KM do 10.000 KM.

(5) Novanom kaznom u iznosu od 100 KM do 500 KM kaznie se za prekraj fiziko lice na licu mjesta, a preduzetnik novanom kaznom od 200 KM do 1.000 KM ako u nacionalnom parku preduzima radnje suprotno odredbama l. 7. i 14. ovog zakona.

lan 23.Ako pravna ili fizika lica ne postupe u skladu sa stavom 1. ovog lana i time prouzrokuju tetu nacionalnom parku, odgovarae prema propisima koji reguliu odgovornosti za priinjenu tetu.

VII PRELAZNE I ZAVRNE ODREDBElan 24.Status, organizacija i finansiranje memorijalnih kompleksa u sastavu postojeih nacionalnih parkova ureuju se u skladu sa propisima zatite prirodnog i kulturno-istorijskog nasljea.

lan 25.(1) Odredbe ovog zakona odnose se na podruja nacionalnih parkova na teritoriji i u svojini Republike, i za druga zatiena podruja se nee primjenjivati.

(2) Na odnose koji nisu regulisani ovim zakonom primjenjivae se odgovarajue odredbe propisa koji reguliu zatitu prirode, ureenje prostora, zatitu ivotne sredine i zatitu kulturnih dobara.

lan 26.(1) Vlada e u roku od 60 dana od dana stupanja na snagu ovog zakona donijeti akt o promjeni oblika organizovanja postojeih nacionalnih parkova u javne ustanove.

(2) Javne ustanove e preuzeti radnike, prava, obaveze i sredstva postojeih javnih preduzea koja su upravljala Nacionalnim parkom Sutjeska sa sjeditem na Tjentitu i Nacionalnim parkom Kozara sa sjeditem u Prijedoru.

lan 27.(1) Narodna skuptina e najkasnije u roku od dvije godine od dana stupanja na snagu ovog zakona donijeti poseban prostorni plan za svako podruje postojeih nacionalnih parkova, a u skladu sa Prostornim planom Republike Srpske.

(2) Narodna skuptina e najkasnije u roku od dvije godine od dana stupanja na snagu ovog zakona donijeti posebne zakone kojim e regulisati postojee nacionalne parkove.

lan 28.Stupanjem na snagu ovog zakona prestaje da vai Zakon o nacionalnim parkovima (Slubeni glasnik Republike Srpske, br. 21/96 i 74/05), osim odredbe lana 19. koja prestaje da vai donoenjem posebnih zakona iz lana 27. stav 2. ovog zakona.

lan 29.Ovaj zakon stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u Slubenom glasniku Republike Srpske.

Broj: 01-1006/10

Datum: 13. jul 2010. godine