1. GRADIVA 1.1. ZIDNI ELEMENTI Zidane konstrukcije su one konstrukcije koje su izvedene iz zidnih elemenata (opeke ili blokova) povezanih mortom ili nekim slinim materijalom anorganskog ili organskog podrijetla i koje su zidane na gradilitu, ili su izvedene u obliku predgotovljenih zidova u tvornici i spojene na gradilitu u konstrukcijsku cjelinu. 1.1.1. Vrste zidnih elemenata 1) Glineni zidni elementi (opeka, openi blokovi). 2) Vapneno-silikatni (kalcijsko-silikatni) zidni elementi. 3) Betonski zidni elementi. 4) Betonski zidni elementi od lakog agregata. 5) Porasti (autoklavirani i aerirani) betonski zidni elementi. 6) Kameni zidni elementi.

Slika 1.1. Vrste zidnih elemenata Prema kontroli proizvodnje zidni se elementi dijele na kategorije (razrede) I i II. Zidni elementi kategorije I su oni za koje je proizvoa osigurao stalnu kontrolu kakvoe i koji u poiljci imaju deklariranu tlanu vrstou sa 5% fraktila. Elementi kategorije II su oni koji imaju srednju vrijednost tlane vrstoe jednaku deklariranoj. Zidni elementi od prirodnog kamena svrstani su u kategoriju II. Prema postotku upljina u volumenu zidnih elemenata oni se dijele na Grupu 1, 2a, 2b, te Grupu 3 (vidjeti tablicu 1.1). Debljina vanjskih stijenki zidnih elemenata ne bi smjela biti manja od 15 mm.

Tablica 1.1. Grupe zidnih elemenata

3.1.2. Svojstva zidnih elemenata Meu osnovna svojstva zidnih elemenata ubrajaju se njihova tlana vrstoa. Zidni elementi na kojima se odreuje tlana vrstoa moraju biti njegovan i rabei propisan reim vlanosti. Njege uzoraka mogu biti: a) Njega suenjem na zraku b) Njega suenjem u pei d) Njega do 6% sadraja vlage d) Njega uranjanjem u vodu

Da bi se srednja tlana vrstoa odreena eksperimentalno, pretvorila u normnu vrstou za suhe zidne elemente, treba rezultate srednje tlane vrstoe pomnoiti sa slijedeim faktorima: - za elemente njegovane u skladu s tokom a) i c) 1.0 - za elemente njegovane u skladu s tokom b) 0.8 - za elemente njegovane u skladu s tokom d) 1.2 Tlana vrstoa zidnih elemenata koja se uzima u proraunu jest tzv. normalizirana tlana vrstoa fb. To je tlana vrstoa zidnog elementa prevedena na tlanu vrstou na zraku suenog zidnog elementa irine 100 mm i visine 100 mm, (duljina zidnog elementa nije mjerodavna). Da bi se odredila normalizirana tlana vrstoa, fb, tlana vrstoa zidnih elemenata koji su bili sueni na zraku pomnoi se s koeficijentom (faktorom) oblika zidnog elementa . Koeficijent oblika prikazan je u tablici 1.2, a ovisi o irini i visini zidnog elementa. Vrijednosti iz tablice mogu se linearno interpolirati. Tablica 1.2. Vrijednosti koeficijenta oblika

Linearna interpolacija izmeu susjednih vrijednosti iz tablice 1.2 je doputena. Zidni elementi trebaju imati srednju vrstou na tlak okomito na nalijeuu plotinu (vertikalno) barem 2.5 N/mm2. U horizontalnom smjeru tlana vrstoa mora biti barem 2.0 N/mm2. Prema prEN 1998-1, u seizmikim podrujima tlana vrstoa zidnih elemenata trebala bi iznositi najmanje: a) okomito na horizontalnu sljubnicu morta: fb,min = 4.0 N/mm2b) paralelno horizontalnoj sljubnici morta u ravnini zida: fbh,min = 2.0 N/mm2