Zorginstellingen nr. 1

NIEUWS?

WWW.ZORGINSTELLINGEN.NLzorginstellingen

Platform voor managers in ziekenhuizen en ouderenzorg

37e jaargang nr. 1 februari 2012

Zorg laat geld liggenNieuwbouw KloosterakkerBeurs Zorg & ICT

THEMA

duurzaamheid & energie

PowerQ – hét energie-inkoopalternatief voor de Zorg!

THEMA

duurzaamheid & energie

Europese zorgontwikkeling 2010-2020essay

2 2012-Februari / ZorgInstellingen

Samen zorgen voor een betere performance

• adviesrapportages• schoonmaaksystemen en -producten• verbruiksmaterialen• machines• technische service• opleiding en begeleiding• calculatiesoftware

Want in de schoonmaak kunnen mensen, middelen en machines beter op elkaar worden afgestemd. Is meer te bereiken met minder energie, tijd en kosten. Daarom ontwikkelt Alpheios totaalplannen waarmee we de effi ciency van uw schoonmaak verhogen zonder aan kwaliteit in te boeten. We adviseren niet alleen, we helpen ook graag met de implementatie. Zó zorgen we samen voor een betere performance.

Bel voor het maken van een afspraak 045 - 573 88 88 of kijk op www.alpheios.nl

Advertenties_SP_FINAL.indd 1 02-12-11 11:27

2012-Februari / ZorgInstellingen 3

Inhoud

Online

5Van de redactie

6Nieuws

8Actueel ZorgMonitor

10ColumnFrederiek Morees

Thema Duurzaamheid & Energie

13Convenant Amsterdamse zorgorganisaties

16Nieuwbouw Beth-San

18Led wint het van spaarlamp

21Zorg & BouwBouwen voor mensen met dementie

27HygiëneVentilatie in operatiekamers

32Risicomanagement

35Beurs Zorg & ICT

38Financieel managementZorg laat geld liggen

40CommunicatieEigentijdse communicatie via Familienet

42Product & Markt

44 Service

46Agenda en Advertentie-index

12

19 27

37

> ZorgInstellingen is sinds enige tijd ook op Twitter te volgen. Ga naar www.twitter.com/zorginstelling en wordt volger. Zo blijft u dagelijks op de hoogte van het laatste nieuws uit de zorgsector. Niet alleen interessant voor uzelf, maar u heeft ook de mogelijkheid om uw eigen volgers snel op de hoogte te stellen van het nieuws door te retweeten.<

> Wat is er te doen? Voor welke cursus kan ik me inschrijven. Welk congres is interessant om bij te blijven in mijn vakgebied? En naar welke beurs moeten mijn medewerkers beslist toe? De website van uw eigen vakblad houdt evenementen en andere belangrijke agenda-onderwerpen nauwgezet in de gaten. Ga voor het complete overzicht naar de website. lees verder < www.zorginstellingen.nl/evenementen

> Eens per twee weken verschijnt ZorgInstellingen in de vorm van een digitale nieuwsbrief. Iedereen die geïnteresseerd is in het laatste nieuws uit de zorgsector kan zich abonneren op deze gratis nieuwsbrief. Ook bevat de nieuwsbrief informatie over de nieuwste producten en diensten. Abonneren? lees verder < www.zorginstellingen.nl

> Op de website www.zorgmetsterren.nl staan alle deelnemers aan Gastvrijheidszorg met sterren. De website vormt een compleet naslagwerk van alle deelnemers. Nog tot nog eind deze maand is het mogelijk om in te schrijven voor Gastvrijheidszorg met Sterren 2012. Meer weten over dit omvangrijke gastvrijheidsproject? Op de website staat alle infor matie over het beoordelingssyteem. meer info < www.zorgmetsterren.nl

Waskosten te hoog? Houd de persoonsgebonden was in huis!

U kunt bij de dagelijkse wasverzorging veel geld besparen ten opzichtevan uitbesteding aan een commerciële wasserij. Met een individueleefficienty-berekening laten we u zien hoe groot het besparingspotentieel is.

Minder slijtage van het wasgoed Geen verlies en/of zoekraken van wasgoed BTW-voordeel over personele kosten (voor instellingen) Lage Total Cost of Ownership Duurzaam- en maatschappelijk verantwoord ondernemen!

Miele Professional. Een zorg minder.

Voor meer informatie:

www.miele-professional.nl

Telefoon: (0347) 37 88 84


redactioneel

Welzijn

Al ruim een jaar houdt ZorgInstellingen elk kwartaal onderzoek onder facilitair managers naar hun plannen. Dat ze uitzonderlijk ge-interesseerd zijn in alles wat met nieuwbouw, verbouw en renovatie te maken heeft, komt telkens weer opnieuw naar voren.Voor de redactie van ZorgInstellingen is deze inmiddels niet meer verrassende uitkomst reden om veel aandacht te blijven besteden aan alles wat met de bouw te maken heeft. De rubriek Zorg & Bouw staat dit keer in het teken van de nieuwbouw van een kleinschalig-wonencomplex in Assen. Een locatie waar de (PG) cliënt centraal staat. Die woont hier in een huiselijke omgeving en heeft maximale bewegingsvrijheid dankzij een chip in de schoen.Uit de ZorgMonitor van ZI blijkt dat het gros van de facilitair ma-nagers het welzijn van de bewoner/patiënt heel goed in ogenschouw neemt. Een nieuw zorggebouw moet dan ook echt aan de wensen en eisen van de cliënt/patiënt voldoen. Dat zorgt immers voor verhoging van de kwaliteit van leven. En dat is waar de facilitymanager zich sterk voor wil maken.De wens om het zorggebouw tot een prettige plek te maken om te verblijven, gaat niet altijd hand in hand met de noodzaak tot kosten-besparing. Toch hoort dat er ook bij. En soms moet je gewoon geld uitgeven om vervolgens klinkende munt terug te krijgen in de vorm van een lagere energienota.Bouwkundige isolatie is in elk geval in en investeren in energiezuinige verlichting is ook helemaal 2012. Beide passen in de trend van duur-zaamheid en het levert uiteindelijk ook geld op. Op de themapagina’s daarom onder meer aandacht voor verlichting.En misschien niet verrassend: de nieuwe verlichtingsbron led is een absolute winnaar. De faciltair manager die een keuze moet maken, krijgt op een presenteerblaadje waarom de spaarlamp het aflegt tegen

led. Scheelt weer het houden van een eigen onderzoekje. En die tijd kan weer in andere welzijnszaken worden gestoken..

AnnET VAn DEn BErG

hoofdredacteur

ColofonZOrGInSTELLInGEn IS EEn UITGAVE VAn B + B VAKMEDIAnET

HOOfDrEDAcTEUr Annet van den Berg, [email protected]

rEDAcTIErAADChiel Bos, Noor van den Bergh en Rob van den Bergh

MEDEwErKErS AAn DIT nUMMErDennis van Asselt, Maarten Bloemink, Aline de Bruin, GelukTreurniet Architecten, Freek Kroon, Frederiek Morees, Matthijs van Ooij, Cees van de Vrie, Leendert van Wezel, Wouter Wissink en Astrid Zoumpoulis-Verbraeken

cOVErOnTwErPDanny Merk

ArT DIrEcTIOn & VOrMGEVInGMr. Richardson

UITGEVErRuud Bakker, [email protected]

MArKETInGLeendert van Wezel

AccOUnTMAnAGErJeroen Baar, [email protected]

ABOnnEMEnTEnADMInISTrATIE & TrAffIcJolanda van Selm, [email protected]

ADrESB + B VakmedianetPostbus 219, 1400 AE BussumTel. [email protected]

ABOnnEMEnTEnZorgInstellingen verschijnt acht keer per jaar. Jaarabon-nement nederland €115,00 (excl. BTw), België €122,50 buitenland overig €150,00. Abonnementen worden automatisch verlengd, tenzij twee maanden voor vervaldatum schriftelijk is opgezegd. Los nummer €17,50 (excl. BTw).

BAnKrELATIE Van Lanschot Bankiers 22.63.05.716.

DrUKVan der Wiel & Rosmalen Drukkers, Arnhem

DOELGrOEPAlgemeen & financieel management, facilitair manage-ment, hoofden inkoop & voeding, IcT-management & hoofden administratie.

cOPyrIGHTAlle rechten voorbehouden. niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautoma-tiseerd gegevensbestand of openbaar gemaakt in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen of op enige andere manier, zonder voorafgaande toestemming van de uitgever.copyright: ©2012

DIScLAIMEr:Alle in ZorgInstellingen opgenomen informatie is met de grootste zorgvuldigheid samengesteld. De juistheid en volledigheid kunnen echter niet worden gegaran-deerd. B + B Vakmedianet en de bij deze uitgave be-trokken redactie en medewerkers aanvaarden dan ook geen aansprakelijkheid voor schade die het directe of indirecte gevolg is van het gebruik van de opgenomen informatie.

B+B VAKMEDIAnET IS AAnGESLOTEn BIJ HET OPLAGE InSTITUUT (HOI)

NewsFlAsH

6

Daikin lanceert nieuwe lijn warmtecollectoren

Herfstservetten van Duni

Warmtepomp GEA Grasso uniek in europa

Nieuwe generatie Aircosystemen

> Raessenim vel ut ad deliquatet vero eu faccums andions equisi te tinit veraese quamcor tismodit lumsan ullaor sed enibh eum vendit, sis augiate et ad duipisi. Magnim dolendrerat, sum ea feuip erostin ciniam iuscilla facidunt acilisse dolorer os-tismo dignit praestrud mod eugait loborper irilisim venisi.



> Raessenim vel ut ad deliquatet vero eu faccums andions equisi te tinit veraese quamcor tismodit lumsan ullaor sed enibh eum vendit, sis augiate et ad duipisi. Magnim dolendrerat, sum ea feuip erostin ciniam iuscilla facidunt acilisse dolorer os-tismo dignit praestrud mod eugait loborper irilisim venisi.Amcommy nonullaore feugue minim ad ex

Amcommy nonullaore feugue minim ad ex esectet ipsum vero od enim ipsusto corem dolorer sit aliquat. Acipsum er inciliquis nullaorem estie tissit prationsenit la facilit adiatio nsequipit aliquam consenis nummy nibh et illa consenit alit luptat nummy nibh et illa consenit alit luptat.<www.what’sbuggingyou/publications.com



esectet ipsum vero od enim ipsusto corem dolorer sit aliquat. Acipsum er inciliquis nullaorem estie tissit prationsenit la facilit adiatio nsequipit aliquam consenis nummy nibh et illa consenit alit luptat nummy nibh et illa consenit alit luptat.<www.what’sbuggingyou/publications.com

Albert Schweitzer Ziekenhuis heeft ‘games’ op kinderafdelingenQuatem exerat lobore magniam quismodolor alis nonsenim vero odigna alit, vel et amet lortincinisi blaorer aute faciliscidui tie delisci el ut prat, sequis eugiam zzrit iustrud dolorer sectet, sequat alis ad minim zzrit vero odolorperil utpat, vel dolendre tate dip et nonse commy niamet at.

Kijk op www.schweitzerziekenhuis.nl

2012-Februari / ZorgInstellingen

Nieuws

Meer veiligheid op de OK door innovatief kussensysteem

LOC en Jeugdzorg fuseren

Veldhuijzen van Zanten: minder administratieve rompslomp

Introductie verplaatsbare operatiekamer

Het VU medisch centrum Amsterdam (VUmc) neemt nieuwe kussens in gebruik die de veiligheid en het comfort van patiënten in de operatiekamer verbeteren. De kussens moeten de kans op door liggen verklei-nen. Het systeem bestaat uit een serie kussens waarmee de meeste OK-liggingen mogelijk zijn. Dankzij de verschillende kleuren van de kussens is duidelijk welk kussen nodig is en is het mogelijk een OK snel en correct op te bouwen. Ziekenhuizen hoeven niet langer veel verschillende materialen te gebruiken om een patiënt goed te positioneren. Het comfort en de veiligheid voor de patiënt is beter, omdat er minder materiaal tussen huid en kussen zit. Bovendien wordt door de betere positionering van de patiënt de kans op doorliggen (decubitus) kleiner.

De landelijke cliëntenorganisatie LOC Zeggenschap in zorg fuseert per 1 april met het Landelijk Cliëntenforum Jeugdzorg (LCFJ). Volgens beide directeuren hebben de organisaties een gemeenschappelijke visie op zorg, hulpverlening en welzijn. Door het samengaan van beide organisa-ties kan de ondersteuning van cliënten nog beter aangepakt worden. De gefuseerde organisatie blijft zich in de toekomst richten op collectieve ondersteuning en versterking van cliënten en cliëntenraden. Daarbij worden ook andere vormen van medezeggenschap ingezet.

Zorgmedewerkers die weer plezier krijgen in hun werk en meer tijd hebben voor de cliënt. Dat wil staats-secretaris Marlies Veldhuijzen van Zanten bereiken met het experiment regelarme instellingen. De proef moet aan het licht brengen welke regels in de zorg overbodig zijn. In totaal doen 28 instellingen mee aan de proef door in meer of mindere mate regelarm te werken. Ze hebben zelf voorstellen gedaan voor dit experiment. De staatssecretaris hoopt dat veel regels in de zorg weg kunnen. Als blijkt dat de regels overbodig zijn, wor-den ze landelijk afgeschaft. Zorgaanbieders in de langdurige zorg gaven in juli 2011 massaal gehoor aan de oproep van de staatssecretaris om hinderlijke regels te melden.

De eerste kant-en-klaar ver-plaatsbare operatiekamer is onlangs geïntroduceerd in Mont-foort. Zieken huizen kunnen deze modulaire OK’s gebrui-ken tijdens verbouwingen en verhuizingen. De Dutch Medical Space-operatiekamers zijn ont-wikkeld door Jan Snel Flexibel

Bouwen en Van Dijkhuizen Consulting en kunnen in twaalf weken gebouwd worden. In het geval van verbouwingen en verhui-zingen kunnen de modulaire OK’s een kostenvoordeel opleveren, omdat operaties gewoon door kunnen gaan. Bovendien kunnen operatiekamers in het geval van wijzigingen in de bouwmaatstaven aangepast worden zonder dat daar grote investeringen voor nodig zijn. De operatiekamers zijn getest en voldoen aan de Nederlandse norm. Ze zijn ook geschikt voor permanente plaatsing.

2012-Februari / ZorgInstellingen6

meer nieuwszorginstellingen.nl

Nieuwswww.zorginstellingen.nl

Al ruim 200 aanmeldingen Gastvrijheidszorg met Sterren

Zorg houdt rekening met multiculti

Meer dan tweehon-derd zorginstellingen hebben zich al aan-gemeld voor Gastvrij-heidszorg met Sterren 2012. Projectmanager Jeannet Bakker-Merk verwacht dat dit aantal verder toe-neemt. Aanmelden voor ziekenhuizen, zorgcentra, zorgho-

tels, zorgrestaurants en GGZ-instellingen is nog tot 1 maart mogelijk. Op donderdag 7 juni wordt tijdens het Nationaal Congres Gastvrijheidszorg 2012 bekend wie de Gastvrij-heidszorg Awards winnen in de categorieën Ziekenhuizen, Verpleging & Verzorging en GGZ. Voor het eerst dit jaar is er een speciale aanmoedigingsprijs voor kleinschalige woonvormen. Gastvrijheidszorg met Sterren borduurt voort op de Normen voor verantwoorde zorg en de CQ-index. Het is een waarde-ringssysteem voor de kwaliteit van de gastvrijheidszorg. Het doel is de kwaliteit van leven van cliënten en patiënten te verbeteren door het stimuleren van goede gastvrijheidszorg. De komende weken bezoeken meer dan zestig auditeurs de deelnemende zorginstellingen. Zij zijn speciaal getraind om de audits af te nemen. “We hebben dit jaar de vragenlijsten nog verder verbeterd, opdat we de deelnemers een gedegen terugkoppeling kunnen geven”, aldus Bakker.

Vrijwel alle zorgorganisaties in Nederland spelen in op de specifieke wensen ten aan-zien van religie, gebruiken en etensgewoonten van de cliënten en patiënten. Dat blijkt uit onderzoek van B+B Vakmedianet. De uitgever van onder meer ZorgInstel-

lingen deed onderzoek naar de wijze waarop zorginstellingen en ziekenhuizen omgaan met de multiculturele samenle-ving. Daaruit komt naar voren dat religieuze gebruiken zeer gerespecteerd worden en dat de zorg ook rekening houdt met specifieke etenswensen van cliënten/patiënten. Maal-tijden worden aangepast en drie van de vijf voedingsexperts houden rekening met halal. Verder besteedt bijna de helft van de zorgcentra aandacht aan specifieke gebeds- en feestdagen. Medewerkers worden overigens niet speciaal getraind. Ruim vier van de vijf zorgcentra zeggen geen behoefte te hebben aan training voor het bereiden van speciale maaltijden, die vaak kant-en-klaar worden ingekocht.

ALTENPFLEGE 2012

27 t/m 29 maart – beursterrein Hannover

www.altenpflege-messe.de

CONTACTEN EN KNOW-HOWCreatieve concepten, innovaties en strategieën +++ AAL en robotica +++ toekomstvisies op zorg +++ trendsetters in producten +++ marktplaats van toonaangevende branche-experts +++ aveneo – avenue der innovaties +++ managementcongres +++ voordrachten – zorgstructuren van morgen +++ carrièremogelijkheden +++ thema eigen wereld +++ Live kookarena

De Leitmesse van de ouderenzorg

8 2012-Februari / ZorgInstellingen2012-Februari / ZorgInstellingen8

ACtueel

welzijn uitgangspunt facilitair manager

ZorgMonitor

Zorgmanagers zijn continu bezig met het welzijn van de cliënt. In het ver-lengde daarvan ligt het verhogen van de leefkwaliteit in het gebouw. Het runnen van de organisatie zelf staat op de tweede plaats. Dat blijkt uit de ZorgMonitor die ZorgInstellingen elke drie maanden houdt onder een panel van circa 150 beslissers in de zorg.Vier van de vijf facilitair managers houden zich bezig met bouw. Daarbij houden ze vooral het welzijn van cliënt of patiënt in het oog. Het continu wil-len aanpassen van het gebouw om te

Nieuwbouw, verbouw en renovatie in de breedste zin van het woord blijven belangrijke onderwerpen waarmee facilitair managers in de zorgsector zich bezighouden. De recent gehouden ZorgMonitor toont dat opnieuw aan. Het welzijn van de cliënt blijkt uitgangspunt te zijn voor de facilitair mana-ger bij het verrichten van de werkzaamheden.

Tekst Leendert van Wezel

voldoen aan de hedendaagse eisen is volgens hen van belang om de kwaliteit van leven voor bewoner of patiënt te verhogen.Ook hoog op de lijst van aandachts-punten staat het leveren van gastvrije zorg. Vergeleken met het voorgaande kwartaalonderzoek geven facilitair zorgmanagers aan de komende tijd meer aandacht te willen besteden aan inrichting, ambiance, de ict-voorziening, brandpreventie en beveiliging. Geldbesparing is voor veel facilitair ma-nagers ook een belangrijk onderwerp.

ZorgmonitorDe ZorgMonitor is een kwartaalpa-nel onder ca 150 facilitair managers in de zorg, die verantwoordelijk zijn voor inkoop en beheer bij hun instelling en/of ziekenhuis. Het onderzoek wordt via een online vragenlijst afgenomen.

De meeste zorgmanagers geven aan besparingen te realiseren door het toe-passen van energiezuinige verlichting en door gedegen bouwkundige isolatie. Energiezuinige klimaatbeheersings-systemen staan minder hoog op de lijst van de facilitair manager.Uit de monitor blijkt voorts dat de facilitair manager/locatiemanager een centrale en sterk coördinerende rol speelt bij alle bouwen renovatiewerk-zaamheden. Na de raad van bestuur is deze manager de voornaamste beslisser en bij de realisatie van alle werkzaam-heden een sleutelfiguur .

Heeft uw instelling bouwplannen?

7613 aw advertentie Nsecure A4 zorg.indd 1 27-01-2012 14:30:47

Frederiek Morees is direc teur van een zorginstelling ergens in Neder-land. Zij schrijft over zaken waar-mee zij in de dagelijkse praktijk te maken heeft.Morees heet in werkelijkheidanders.

Bange dagenMijn dochter Sarah is 23 jaar en moet over enkele weken beginnen aan haar coschappen. Zij is bij ons thuis, omdat zij keelpijn heeft en zich niet lek-ker voelt. Ik sta naast haar bed en zij zegt mama met daar achteraan enkele onbegrijpelijke klanken. Haar rode, gloeiende hoofd ploft neer op het kussen, de thermometer wijst 40,7 graden celsius aan en mijn hart klopt in mijn keel. Het is zondag, een slechte dag om ziek te worden.Ik bel de doktersdienst. Die stuurt een ambulance, maar de broeders vinden de situatie niet ernstig genoeg om haar mee te nemen. Ze willen ons naar de dokterspost sturen. na enig soebatten mag de dokter toch aan huis komen. “Mevrouw, een keelontsteking, ik schrijf een antibioticum voor.” Ik zeg hem beleefd doch dringend dat ik bezorgd ben over haar verwardheid en dat ik graag wil uitsluiten dat er niets aan de hand is met haar hersenvlies. “Ach mevrouw als u dat graag wilt, geef ik u een briefje voor de Eerste Hulp.”Mijn man zet ons af bij de Eerste Hulp van het plaatselijke ziekenhuis. Goed genoeg voor de koningin, dus ook voor ons, probeer ik mijzelf gerust te stel-len. Mijn dochter wordt steeds verwarder en onrustiger. Er moet een MrI gemaakt worden, maar dat kan niet omdat ze niet stil kan blijven liggen.Een paar uur later ligt ze in een ander, groter ziekenhuis op de IcU, waar de MrI onder een roesje gedaan kan worden. Maar het roesje is niet meer no-dig, want ze is in coma geraakt. Buizen bloed worden afgenomen, er wordt een tweede lumbaalpunctie gedaan; er is geen ziektebeeld waar niet op getest wordt. Inmiddels is haar nierfunctie aangetast door de medicijnen en wordt zij op de nierdialyse aangesloten.wij zitten bij haar of op de knaloranje bank in de familiekamer en worden volgestopt met koffie, soep en andere goede zorgen. Een slecht teken, denk ik. De neuroloog legt uit dat de MrI geen beschadigingen laat zien, waarvan zij niet volledig kan herstellen. “Moed houden mevrouw en veel tegen uw dochter praten. niemand heeft ooit kunnen aantonen dat het niet helpt.” En dat doe ik dan maar.Elf dagen later, op zes december, mijn verjaardag, nadat de artsen een nieuw ‘verlegenheids offensief’ van medicijnen zijn begonnen, doet mijn dochter een oog open. we zijn inmiddels twee maanden verder en zij loopt nu achter een rollator in het revalidatiecentrum, kan twintig traptreden beklimmen en speelt Sudoko op haar iPad.De bange dagen op de oranje bank zijn voorbij. Sarah kan het navertellen en ik weet opeens weer wat echt belangrijk is in het leven!

column

10 2012-Februari / ZorgInstellingen10

WAAR U OOK WERKTER IS ALTIJD EEN TOUGHBOOK VOOR U

Speciaal voor de zorgsector heeft Toughbook laptops en tablets ontwikkeld met het oog op desinfecteerbaarheid, duurzaamheid, ergonomie en connectiviteit. Hierdoor heeft

het zorgpersoneel on-site toegang tot medische dossiers en gedetailleerde conditie- en medicatie-documentatie van patiënten.

Ontdek nu wat Toughbook voor u kan doen.

Contacteer Toughbook Benelux voor meer informatie:[email protected]

+31 73 6402576 (Nederland) of +32 2 481 03 73 (België)www.toughbook.eu

Bekijk ook onze nieuwe robuuste Toughpad Android™-powered FZ-A1 tablet op www.toughbook.eu

Panasonic raadt Windows® 7 aan.

Intel, het Intel logo, Intel Core, Intel vPro, Core Inside en vPro Inside zijn handelsmerken van Intel Corporation in de V.S. en andere landen. Google, het Google-logo, Youtube en Android zijn allemaal handelsmerken van Google Inc.

19689_Health Ad_v2_aw.indd 1 13/02/2012 09:57

Netwerken begint bij een professioneel

platform

B+B VAKMEDIANET

informatieplatforms voor professionals

www.vakmedianet.nl

Inhoudelijke presentatiesessies • Workshops • Innovaties uit de markt • Domotica Plein • DSSH-congres • VMBI-Helemaal-Bij-Sessie

U vindt Zorg & ICT ook op en #ZorgICT12

Mediapartners: Mede mogelijk gemaakt door:

Met medewerking van:

Hét platform voor ICT-toepassingen en -diensten in de zorgsector.

27 t/m 29 maart 2012Jaarbeurs Utrecht

Ga naar www.zorg-en-ict.nl voor gratis toegang

UITBREIDEN, VERPLAATSEN OF ANDERS GEBRUIKEN?PREFAB BOUW: SLIM EN DUURZAAM INVESTEREN IN INNOVATIEVE ZORGHUISVESTING

vakblad_zorginstellingen_210x145_02_2012.indd 1 01-02-12 10:55


Amsterdam is de eerste stad in nederland waar het convenant Zorg voor duurzaamheid is afgesloten.Om hun energieprestaties te verbe-teren, starten de zorgorganisaties cordaan, Amstra en HVO Querido de Milieuthermometer Zorgsector: een milieukeurmerk voor zorginstel-lingen, ontwikkeld door Milieu Plat-form Zorgsector MPZ en Stichting Milieukeur (SMK). De zorgorganisaties nemen de ko-mende drie jaar vooral praktische maatregelen die zich naar verwach-ting binnen vijf jaar terugverdienen. Ze stellen bijvoorbeeld een energie-besparingsplan op, gaan duurzaam inkopen en regelen hun installaties beter in. Op deze manier willen ze ten minste het bronzen niveau van de Milieuthermometer Zorgsector behalen (zie kader). Agentschap nL, MPZ en de Dienst Milieu en Bouw-toezicht (DMB) van de gemeente Amsterdam faciliteren de organisa-ties.

Meer ruimtecordaan is een van de drie orga-nisaties die het convenant hebben ondertekend. De zorgaanbieder richt zich op mensen die korte of lange tijd verpleging, verzorging, begelei-

convenant Amsterdamse zorgorganisatiesthema duurzaamheid & energie

Zorgorganisaties cordaan, Amsta en HVO Querido uit Amsterdam besteden de komende jaren extra aandacht aan duurzaamheid. De partijen tekenden op initiatief van de gemeentelijke stadsdelen het convenant Zorg voor duurzaamheid.

Zorgorganisaties in de bres voor het milieu

Searchwww.zorginstellingen.nl

UITBREIDEN, VERPLAATSEN OF ANDERS GEBRUIKEN?PREFAB BOUW: SLIM EN DUURZAAM INVESTEREN IN INNOVATIEVE ZORGHUISVESTING

vakblad_zorginstellingen_210x145_02_2012.indd 1 01-02-12 10:55


convenant Amsterdamse zorgorganisaties

14

ding of ondersteuning nodig hebben. De organisatie neemt met 46 grote locaties in Amsterdam deel aan het convenant. “Voor we besloten het convenant te ondertekenen, hebben we een aantal verkennende gesprekken gehad”, zegt beleidsadviseur Kwaliteit, Arbo, Milieu & Veiligheid Janna Peka-rova van cordaan. “Het sprak me aan dat de DMB al ervaring had met een dergelijk keurmerk in de hotelsector, de Green Key. In die sector werkten deze afspraken hartstikke goed. Het is ook prettig dat de gemeente ons meer ruimte geeft om onze eigen verant-woordelijkheid te nemen.” Vorige maand heeft cordaan op zes locaties nul metingen uitgevoerd. Aan de hand

van de resultaten neemt de zorgorga-nisatie daar passende maatregelen om het energieverbruik te verminderen. “Door ondertekening van dit conve-nant onderstrepen we dat we duur-zaamheid belangrijk vinden en dat we willen bijdragen aan een beter milieu in onze stad.”

EnthousiasmeOok Amsta is ondertekenaar van het Amsterdamse convenant. De zorgaan-bieder richt zich op ouderen, mensen met een verstandelijke beperking en mensen met een complexe ondersteu-ningsvraag, zoals jongdementerenden, mensen met het syndroom van Kor-sakov en revalidanten. De organisatie

besteedt al enkele jaren aandacht aan energiebesparing. Zo werkt ze met bedrijfsenergieplannen, zodat de orga-nisatie voor enkele jaren vooruit kan zien welke investeringen eraan komen en wat de terugverdientijd is. Het was voor Amsta dan ook een logische ver-volgstap om het convenant te onder-tekenen en met de Milieuthermometer Zorgsector te starten. “De Milieuther-mometer Zorgsector spreekt ons erg aan, omdat het instrument richting geeft aan de eisen waar we aan moeten voldoen”, zegt manager Vastgoed & Projectontwikkeling cor Veenstra van Amsta. “Daarnaast werkt het enthou-siasme van de gemeente Amsterdam motiverend. De DMB dreigt niet met

Zelfregulering“We stimuleren organisaties om te verduurzamen door goede mili-eukeurmerken in het regulerende traject te gebruiken”, verklaart milieuadviseur Edgar Zonneveldt van DMB waarom de gemeente Amsterdam samenwerkt met zorgorganisaties om energie te besparen en te verduurzamen. “Als organisaties meer maatrege-len nemen dan de Wet milieube-heer vereist, belonen wij ze met minder handhavingsdruk. Het is een vorm van zelfregulering. Uiteindelijk krijgen organisaties vanzelf de geest. Duurzaamheid blijkt interessant, kostenbespa-rend én inspirerend.” Zonneveldt heeft goede hoop dat er dit jaar nog meer organisaties bijkomen. “De drie koplopers geven hopelijk het goede voorbeeld voor kleinere organisaties. Ze hebben tenslotte een gezamenlijke verantwoorde-lijkheid om de gehele zorgsector te verduurzamen.”

thema duurzaamheid & energie


convenant Amsterdamse zorgorganisatiesVoorbeeld van goede samenwerkingVoor Cor Veenstra van Amsta werkt het enthousiasme van de gemeente Amsterdam motiverend. De DMB dreigt niet met bekeuringen, maar biedt juist ondersteuning om problemen op te lossen. "Dat is een subliem voorbeeld van goede samenwerking."

1515

thema duurzaamheid & energie

Milieuthermometer ZorgsectorDe Milieuthermometer bestaat uit een set milieumaatregelen waar-mee zorginstellingen het niveau van milieuzorg kunnen vaststel-len. Op basis hiervan kunnen ze worden gecertificeerd voor brons, zilver of goud. Het gouden niveau is gekoppeld aan het keurmerk Milieukeur. Niveau brons houdt net iets meer in dan voldoen aan de milieuwetgeving. “Veel organisaties vinden het lastig om met duurzame bedrijfsvoering aan de slag te gaan. Waar moeten ze beginnen?”, zegt MPZ-directeur Adriaan van Engelen zich af. “De Milieuthermometer is een prak-tisch instrument om de milieupres-taties te verbeteren. De thermome-ter is voor en door zorginstellingen ontwikkeld. Een flink aantal leden van MPZ werkt met de Milieuther-mometer Zorgsector en deelt de ervaringen met andere leden. Zo zorgen we dat informatie over het instrument beschikbaar en trans-parant is.”Meer informatie: www.milieuplatform.nl/milieuthermometer.

bekeuringen, maar biedt juist onder-steuning om problemen op te lossen. Dat is een subliem voorbeeld van goede samenwerking.”

Onvoldoende aandachtDe derde deelnemende organisatie is HVO Querido, die opvang, woonbe-geleiding en dagactiviteiten biedt aan onder anderen dak- en thuislozen, verslaafden en vrouwen en gezinnen in nood. “De DMB waarschuwde ons een aantal jaren geleden dat we onvol-doende aandacht hadden voor duur-zaamheid”, vertelt manager facilitaire organisatie en huisvesting Paul Toes. “Sindsdien werken we aan de profes-sionalisering van onze organisatie. we

hebben bijvoorbeeld energiebesparen-de verlichting met bewegingssensoren en waterbesparende filters en douche-koppen geïnstalleerd.”Toen de DMB HVO Querido vroeg deel te nemen aan de milieuafspra-ken, moest de organisatie wel even nadenken. Verduurzamen vergt ten-slotte wel wat investeringen. “Maar we krijgen daar ook wat voor terug. we besparen natuurlijk energie en de gemeente geeft ons de ruimte de maatregelen gefaseerd binnen de afgesproken termijn te realiseren. Ik verwacht er veel van en ben blij dat de DMB ook echt achter deze werk-wijze staat. we kunnen nu gestructu-reerd en met visie aan de slag.”

2012-Februari / ZorgInstellingen16

zorginstellingen.nl/caredevelopmenteurope Search

woonzorgcentrum voor de toekomstthema duurzaamheid & energie

Beth-San duurzaam op alle fronten Tekst Astrid Zoumpoulis-Verbraeken.

Duurzaamheid betekent niet al-leen een lagere energierekening en een groen imago. Het staat ook voor toekomstbestendige en levensvatbare zorginstellingen die rekening houden met wijzigende ontwikkelingen in de markt. Bij de bouw van het nieuwe woon-zorgcentrum Beth-San in Moer-kapelle stonden beide kanten van duurzaamheid centraal.

Het nieuwe woonzorgcentrum Beth-San van stichting cedrah openende onlangs zijn deuren. Het complex heeft ruime verzorgingsappartementen, kamers voor psychogeriatrische bewoners binnen het concept kleinschalig wonen, verpleeg-kamers voor gehandicaptenzorg en ap-partementen voor tijdelijke opname en voor palliatieve zorg. cedrah wilde dat het nieuwe pand niet alleen degelijk en duurzaam gebouwd werd, maar dat het gebouw voldoet aan de eisen en wensen van vandaag en over vijftien jaar. DwA installatie- en energieadvies zette samen met het bouwteam die wensen om in een concreet plan.“Toen we vier jaar geleden om tafel gingen zitten, leefde het fenomeen kleinschalig wonen nog niet zoals het nu wordt ingevuld”, legt projectleider Maarten van Herk uit. “Toch zit dat er nu in, met woongroepen van elk

In het nieuwe pand van Beth-San in Moerkapelle is duurzaamheid het uitgangspunt.

Foto’s GelukTreurniet A

rchitecten


woonzorgcentrum voor de toekomstthema duurzaamheid & energie

maximaal zes bewoners. wat over tien jaar de wensen en zorgconcepten zijn, weten we natuurlijk niet, maar door te kiezen voor omkeerbaar bouwen, pro-beren we zoveel mogelijk veranderop-ties open te houden.”

Omkeerbaar bouwenOmkeerbaar bouwen houdt in dat ruimtes zo ingericht worden dat ze op een later tijdstip flexibel zijn aan te passen. De indeling van de ruim-tes, maar vooral ook de ligging van leidingen, kabels en afvoervoorzienin-gen, zorgen ervoor dat later bijvoor-beeld een keuken gemakkelijk is te verplaatsen of aan te passen. Zo is het gebouw met beperkte kosten geschikt te maken voor zwaardere of lichtere zorg. “Afhankelijk van de vraag kan men in deze opzet van een zorgwoning bijvoorbeeld twee verpleegkamers ma-ken, maar ook de omgekeerde volgorde is mogelijk”, aldus Van Herk. Op die manier verzekert het zorgcentrum zich van een levensvatbare toekomst, waarin het alle kanten op kan. Datzelfde geldt voor de voorzienin-gen in het gebouw. De domotica is zo ingericht dat er op termijn nog van alles aan toe te voegen is, al naar gelang de nieuwe behoeftes. nu al is de zorgop-roep beschikbaar, middels touch screens aan de wand en de halszenders voor noodoproepen. Bewoners kunnen auto-matisch de zonwering en de verlichting bedienen, maar ook zijn deze centraal geregeld zodat bij een zorgoproep bijvoorbeeld automatisch de lichten aan gaan. Van Herk: “De domotica is er enerzijds op gericht om bewoners zo veel mogelijk zelfstandig te laten functioneren en hun privacy te laten be-houden en anderzijds om het personeel zoveel mogelijk werk uit handen te nemen. Ook dat is een vorm van sociale duurzaamheid.”

Uiteraard moest het gebouw ook duur-zaam zijn in de gebruikelijke zin van het woord: spaarzaam energiegebruik en een zo klein mogelijke cO2-footprint. Bij de bouw is bij de keuze vanmaterialen en technieken steeds naar de mate van milieubelasting gekeken. Tegelijk zorgde vergaande isolatie voor een dichte schil van het gebouw, waar-door er geen warmte ontsnapt of kou binnendringt. De klimaatinstallaties moesten er voor zorgen dat het gebouw zo min mo-gelijk energie gebruikt, zonder daarbij op comfort in te leveren. cedrah ging voor het concept dat drie componenten combineert: energieopwekking door warmte- en koudeopslag, gebalanceerde ventilatie met warmteterugwinning, en vloerverwarming en -koeling op basis van laagtemperatuurverwarming. Vol-gens projectleider Van Herk resulteerde dit in een installatieconcept dat opti-male duurzaamheid garandeert. “Bij een zorginstelling, waar het 24 uur lang rond de 22 graden moet kunnen zijn, balanceer je tussen verschillende techni-sche uitgangspunten wanneer je zowel duurzaamheid als optimaal comfort en veiligheid wilt garanderen. Je hebt im-mers te maken met gevaren als legionel-la en oververhitting en tegenstellingen in gebruikersbehoeften van kantoren en verpleegkamers. Toch hebben we dat hier voor elkaar gekregen.”

Forse investeringDwA rekende cedrah voor dat de in-vestering in het duurzame gebouw bin-nen vijftien jaar is terugverdiend. “Dat is misschien vrij lang, zeker met de lastige marktsituatie in het achterhoofd, maar op termijn ontkomt niemand aan die investeringen. Beth-San zit nu tien procent onder de EPc-norm. regels en normen worden strenger. Als je die niet meeneemt, kan het zijn dat de overheid

WKOWarmte- en koudeopslag (WKO) is een duurzame techniek waarbij de installatie gebruikmaakt van de natuurlijke warmte in de bodem en het grondwater. In de winter wordt deze omhoog gepompt om het pand via de vloeren te verwarmen. Een warmtepomp waardeert de watertemperatuur op tot het benodigde niveau; voldoende om het pand behaaglijk te maken. In de zomer gebruikt het woonzorg-centrum het koele grondwater om het gebouw te koelen, zodat de ruimtetemperatuur ook op warme zomerdagen niet boven de 25 graden komt. Een uitge-breid meeten regelsysteem zorgt er voor dat de energie het hele jaar door zo efficiënt moge-lijk wordt gebruikt.

je gebouw straks ongeschikt voor bewo-ning acht. Bovendien willen steeds meer organisaties uit zichzelf iets bijdragen aan de cO2-reductie. Dat kost nu wat meer geld, maar op termijn ga je winst maken, zowel maatschappelijk als in de portemonnee.”

Duurzaam installatieconcept Beth-San heeft gekozen voor een installatieconcept dat optimale duurzaamheid garandeert. “Bij een zorginstelling, waar het 24 uur lang rond de 22 graden moet kunnen zijn, balanceer je tussen verschil-lende technische uitgangspunten wanneer je zowel duurzaamheid als optimaal comfort en veiligheid wilt garanderen. Je hebt immers te maken met gevaren als legionella en oververhitting en tegenstellingen in gebruikersbehoeften van kantoren en verpleegkamers.


Spaarlamp versus ledthema duurzaamheid & energie

Led verslaat spaarlampTekst Cees van de Vrie

nu de gloeilamp is verboden, lijkt de spaarlamp een volwaardig alternatief. De led lamp daar-entegen wordt afgeschilderd als prijzig en technisch nog niet af. Klopt dat wel? Journalist cees van de Vrie houdt beide lampen tegen het licht. won led het al van tl (zie de decembereditie van ZI), ook de spaarlamp legt het af tegen de nieuwste lichtbron.

na het verkoopverbod van gloeilampen heeft de verlichtingsindustrie de spaar-lampen aangepast. De kleinere modellen werden voorzien van elektronische ballas-ten, E27, E14 of bajonet- en steekfittingen. Bovendien de prijzen omlaag. fabrikanten willen nu eerst de markt opvullen met spaarlampen en deze later omwisselen voor led verlichting. De spaarlamp wordt gepromoot als een groen alternatief, maar de nadelen spreken dat tegen.Ze zijn namelijk niet of moeilijk te dim-men, hebben een kortere levensduur bij veel aan- en uitschakelen en de lichtop-brengst loopt snel terug. Bovendien zorgt de knipperfrequentie ervoor dat de ogen moe kunnen worden en een gevoel van lusteloosheid ontstaat. Ze mogen verder niet onbeschermd worden toegepast in de voedingssector en ze stralen tijdens het branden ultraviolet- en infrarood licht uit en is er cO2-uitstoot.

Led verlichting heeft een groot aantal voordelen boven spaarlampen, blijkt uit onderzoek van Cees van de Vrie.


Spaarlamp versus ledthema duurzaamheid & energie

Power FactorSpaarlampen blijken in de praktijk minder energie te besparen dan wordt veronder-steld, mede door de relatief lage Power factor (Pf). Deze geeft de kwaliteit van de spanning aan en bepaalt of er stroomverlies in het netwerk optreedt. Veel spaarlampen hebben een Pf van 0,5 tot 0,6. Ook kwali-tatief minder goede led lampen hebben een Pf die kleiner is dan 0,7. Bij deze lampen is de energiebesparing lager dan verwacht. Verder vraagt een lage Pf hogere stromen, waardoor de levensduur van de lamp wordt ingekort. Een lage Pf betekent ook een on-nodige belasting van het netwerk.Spaarlampen zijn minder gemakkelijk te recyclen omdat een kleine hoeveelheid kwik

en fluorescerende poeder bevatten. Bij een breuk kan dit een gevaar voor de gezond-heid opleveren. Kapotte spaarlampen en tl-buizen moeten bij het chemisch afval en krijgen daarom geen zogeheten roHS keur-merk. In de praktijk blijkt echter dat slechts 25 procent daadwerkelijk wordt ingeleverd als chemisch afval.

GoedkoperDe nieuwe generatie led lampen is niet al-leen goedkoper geworden, maar is ook van hogere kwaliteit. De led lamp is inmiddels vrij van kinderziekten en kent geen van de nadelen die de spaarlamp wel heeft. Led lampen worden geleverd in de kleuren warm wit, neutraal wit en daglicht. Een led lamp heeft 35.000 tot 50.000 branduren. Ter vergelijking: een spaarlamp gaat negen-duizend uur mee. Trillingen en schokken zijn ook geen probleem bij de led lamp. naast lampen voor een goed werkklimaat zijn er ook led sfeerlampen op de markt. Die laatste kun-nen ervoor zorgen dat de ambiance er op vooruit gaat. niet onbelangrijk, omdat juist zorginstellingen steeds meer waarde hechten aan gastvrijheid en ambiance is daar een onderdeel van. Anders dan de spaarlamp kan de led lamp gedimd worden en ze zijn onbreekbaar, wat een pluspunt is in de voedingssector. Verder besparen led lampen meer energie en ze zijn milieuvriendelijk.

Rekenvoorbeeld Een led lamp van 10 watt gaat 40.000 branduren mee kost 26 euro (exclusief btw). De elektri-citeitskosten bedragen 80 euro (10 watt x 40.000 uur x €0,20 per KWh). Totaal: 106 euro. Een spaarlamp van 12 watt gaat gemiddeld 9000 branduren mee. Om tot 40.000 branduren te komen zijn dus bijna 4,5 spaar-lampen nodig. Vermenigvuldigd met €6,50 per lamp (gemiddelde aanschafprijs, exclusief btw) kost dat 29 euro. Daar komen elektrici-teitskosten van 96 euro bij (12 W x 40.000 uren x €0,20 per KWh). Totaal: 125 euro.De verwachting is dat de stroom-prijs verder stijgt, wat betekent dat het voordeel van led groter wordt ten opzichte van de spaarlamp.

Enkele vergelijkingen

2 x 26W Pl komt overeen met een led spot van 27 watt, geeft een energiebesparing van 55 procent en levert 74 lm/watt.

2 x 18 watt Pl komt overeen met de led spot van 31 watt, geeft een energiebesparing van 30 procent en levert 64 lm/watt.

De 1 x 13W Pl komt overeen met de Led spot van 10 W, geeft een energiebesparing van 38 procent en levert 40 lm/W.

Goedkoper en meer kwaliteitDe nieuwe generatie led lampen is niet alleen goedkoper gewor-den, maar is ook van hogere kwaliteit. De led lamp is inmid-dels vrij van kinderziekten en kent geen van de nadelen die de spaarlamp wel heeft. Led lampen worden geleverd in de kleuren warm wit, neutraal wit en daglicht. Een led lamp heeft 35.000 tot 50.000 branduren.

In de editie van ZorgInstellingen van december 2011 verscheen van de hand van Cees van de Vrie een artikel waarin hij de led vergeleek met tl-verlichting. Het artikel is te vinden op www.zorginstellingen.nl

Lit praesequis at augait nisi tisit praesenit lorem zzrilit adigna amet inci tat. Duisit ipis diam quat. Ut in utpate consed dunt autpation vel ut iuscilis ea commy nim dunt ut wisim velit num veniate tion et il el ut laore dolore feum in esto odionullut loreet wiscil in utpat nonsequissi tionsed min utat auguero cortionse duis adip exer sim zzrit ea augait nosto etum irillum init irit lortie commy nibh erci ex endre doloreet landrercilla feu faccummy nismod dolorti smolorper se duip erostrud te. eum veros num ing eros eugait, conseni ssisit at at, vel ute

Simpel kosten besparen

wat led je?tekst: Ruud Bakker beeld: Annet van den Berg

Op zoek naar nieuwe ideeën?

Kom naar de Vakmedianet inspiratiedag!10 mei cinemec ede

Workshops | Best practice | Thema's in de zorg | Een zorginsteling vertelt

Met de finale van

Het beste menu

van de zorg!

ww

w.h

etb

est

em

en

uva

nd

ezo

rg.n

l


Bouwen voor mensen met dementiezorg & Bouw

Tekst Aline de Bruin

In de wijk Kloosterveen in Assen is het multifunctionele centrum Klooster-veste gevestigd. Op de derde, vierde en vijfde etage van dit pand bevindt zich sinds kort Kloosterakker, een kleinschalige woonvoorziening voor mensen met dementie. Voor de veiligheid van de bewoners is gebruik-gemaakt van een beveiligingssysteem met individuafhankelijke liftsturing en een smartchip in de schoen. ZorgInstellingen neemt het bouwplan van Kloosterakker onder de loep.

Bewegingsvrijheid dankzij smartchip in de schoenOp zoek

naar nieuwe ideeën?Kom naar de Vakmedianet inspiratiedag!

10 mei cinemec ede

Workshops | Best practice | Thema's in de zorg | Een zorginsteling vertelt



Op de vijfde verdieping loopt be-woner Kees achter zijn rollator. Hij loopt voor de lift langs en de lift her-kent hem. Dankzij de smartchip in zijn schoen weet de lift dat Kees zich prima kan redden zonder begeleiding. De deuren gaan open, Kees stapt in en wordt zonder tussenstops naar het restaurant op de derde verdieping gebracht.Dit scenario is een voorbeeld van de dagelijkse gang van zaken in

de kleinschalige woonvoorziening Kloosterakker in het multifunctionele gebouw Kloosterveste in Assen. De locatie met drie verschillende etages biedt veel voordelen, maar vraagt ook creatieve oplossingen.Kloosterakker is inmiddels drie maanden open. “Oorspronkelijk zaten op deze plek 35 gewone koop-woningen. De verkoop ging echter niet zo goed. Uiteindelijk zijn alle woningen omgebouwd tot elf wonin-

KloosterakkerIcare Assen

TyperingEen kleinschalige woonvoorziening voor mensen met dementie.

IndelingDrie etages, drie woningen met acht appartementen en acht wo-ningen met zeven appartementen. Plaats voor 80 bewoners.

Bouwproces2009 Start voorbereidingen en bouw, opening woonvoorziening in november 2011.

Waarom gekozen voor nieuw-bouw?Kloosterakker is ontwikkeld vanuit het verpleeghuis Vierackers en is gebouwd om een overgang te maken naar kleinschalig wonen, waarbij bewoners veel rust en persoonlijke aandacht krijgen.

ArchitectVerschillende architectenbureaus, binnenhuisarchitect Annemiek Plomp

AmbianceGezellige, kleinschalige leefomge-ving. De bewoners brengen veel tijd door in de huiskamer.

GastvrijheidGastvrijheid is erg belangrijk. Persoonlijke aandacht staat hoog in het vaandel. Familie is altijd welkom.

Aantal medewerkersIn totaal ongeveer 100 medewer-kers, inclusief vrijwilligers, een specialist ouderengeneeskunde, een psycholoog en een logopedist. ’s Nachts drie zorgverleners: voor elke verdieping één.

Websitewww.kloosterakker.nl

Bewoners van Kloosterakker heb-ben dankzij chips in hun schoenen veel bewegingsvrijheid.



< Niemand ziet schoenchips en de

bewoner kan ze ook niet vergeten >

gen met een verpleeghuissetting”, zegt technisch adviseur Ludolf Hage van nijeboer Hage. De huisvesting is opgezet volgens het concept klein-schalig wonen waarbij zeven tot acht mensen bij elkaar wonen zoals in een zelfstandig woonhuis. Volgens locatiemanager Truus van den Berg is de keuze voor dit concept bewust gemaakt. “Verpleeghuis Vierackers, onze hoofdlocatie, is een typisch traditioneel verpleeghuis. wij wilden de overgang maken naar kleinschalig wonen omdat je daar in kleine groe-pen voor mensen kunt zorgen, wat veel rust en persoonlijke aandacht voor de bewoners mogelijk maakt.”

WoonwijkDe woonvoorziening zit midden in de woonwijk Kloosterveen en is uit-gevoerd met twee liften. De hoofdlift geeft toegang tot alle bouwlagen van het complex en de bewonerslift is alleen voor de drie bouwlagen die het woongebied van de bewoners vormt. Bewoners die met de hoofdlift naar beneden gaan, komen in het centrum uit. Voor bewoners met dementie is

het niet veilig om zomaar in de wijk te gaan rondlopen. Daarom zijn er voor hun eigen veiligheid technische maatregelen genomen. Het bedrijf nscure heeft in samenwerking met nijeboer-Hage technisch adviseurs een beveiligingssysteem ontwikkeld. “Het idee achter dit systeem is na-tuurlijk dat de medewerkers met zorg van de cliënten bezig zijn en niet steeds allerlei bewoners op hun plek moeten houden. Deze dwaalbescher-mingoplossing werkt op onzichtbare wijze. Dit zorgt voor rust en com-fort, zowel voor de verpleging en de familie als de bewoner zelf”, zegt healthcaredeskundige Martin wijlens van nscure. In de kleinschalige woonvorm zijn verschillende beveiligingsmogelijk-heden op elkaar afgestemd, zodat bewoners vrijheid hebben en me-dewerkers goed op de hoogte zijn waar de bewoners zijn en of het veilig genoeg is voor hen. Zo heeft elke bewoner een speciale smartchip in de schoen. Het blauwe schijfje wordt door de schoenmaker in de hak gefreesd. Locatiemanager Truus

van den Berg: “Het nadeel van veel beveiligingssystemen is dat je altijd iets bij je moet hebben voor identi-ficatie. Als een bewoner dat vergeet, heeft hij of zij meteen geen vrijheid meer. Een bandje om de arm of en-kel is ook geen optie, want dat is veel te stigmatiserend. niemand ziet deze schoenchips zitten en de bewoner kan ze ook niet vergeten.”

Twee paar schoenenKloosterakker levert standaard twee paar schoenen met smartchips erin. In overleg met de familie wordt besloten welke mate van vrijheid de bewoner aankan. “Als zij het prima vinden dat vader of moeder zelf over



De gezamenlijke huiskamer is ingericht met houten meubels en accessoires in verschillende aardetinten.

de galerijen loopt of naar het restau-rant gaat, gebeurt dat ook. we voeren natuurlijk ook overleg met de ver-pleeghuisarts en persoonlijk begelei-der”, vervolgt Van den Berg. Zodra een bewoner zich op een plek begeeft waar hij of zij niet mag komen, wordt er vanuit het beveiligingssysteem au-tomatisch een melding gestuurd naar de verpleger. Dit gebeurt alleen als de veiligheid van de bewoners in het gedrang komt, om de bewoner zoveel mogelijk vrijheid te geven. Omdat de drie bouwlagen met de hoofdlift eenvoudig te verlaten zijn, is er op dit vlak ook een beveiligingsbar-rière ingebouwd. De hoofdlift is voor de bewoners al-leen bruikbaar onder begeleiding van zorgpersoneel of familie, terwijl de bewonerslift door persoonsherkenning zelfstandig gebruikt kan worden. “De combinatie van liftsturing, piepers en smartchips in schoenen is nieuw. Juist vanwege de woonsituatie en de grootte van het project was het mo-gelijk om dit systeem te ontwikkelen. Het is heel functioneel geworden”, aldus Martin wijlens van nscure. De eerste ervaringen van de bewo-ners en hun familie zijn heel positief. In een traditioneel verpleeghuis moet de familie met de bewoner naar het

restaurant; hier kan de familie zelf naar het huis van de bewoner toe. Technisch adviseur Ludolf Hage: “Bezoekers worden hier geacht zelf aan te bellen, waarna ze door het personeel worden binnengelaten met behulp van een videofoon. Dan zijn ze ook echt bij de bewoner thuis.”

Huiselijk levenEen woning biedt plaats aan zeven of acht appartementen. Daarnaast is er een gezamenlijke huiskamer waar bewoners koffiedrinken, televisiekijken of samen met de verzorger de krant lezen. De kamer is ingericht met houten meubels en accessoires in verschillende aarde-tinten. Grote ramen bieden uitzicht op een woonwijk. Aan de lange keukentafel wordt drie keer per dag de maaltijd ge-

bruikt. “Verzorgers doen samen met de bewoners boodschappen voor het eten. Er wordt zelf gekookt in de keuken van een woning. Op die manier voldoen de maaltijden altijd aan de wensen van de bewoners. Ook de was doen we zelf, in de wasruimte van elke woning”, zegt lo-catiemanager Truus van den Berg. “we hebben hier een heel huiselijk leven; dat is het grote verschil met een traditioneel verpleeghuis. Bewoners kunnen altijd kiezen waar ze willen zijn: als ze even geen zin hebben in sociale contacten, gaan ze op hun kamer een muziekje luisteren.”Martin wijlens van nsecure be-nadrukt dat er binnen een woning verder geen technische belemmerin-gen voor de bewoners zijn. “Alleen ’s nachts staat een bewegingsmelder aan, zodat zorgpersoneel in de gaten kan houden of een bewoner zijn bed niet verlaat.”Tijdens de maanden was nog wel sprake van wat kinderziektes, maar die lossen al langzaam op. Truus van den Berg: “Je merkt nu al een verschil bij de bewoners. Ze zijn veel rustiger. Dit kleinschalige woonconcept is vanaf dag één heel positief voor ze geweest. Het hele project was een enorme investering, maar het levert zoveel kwaliteit van leven op.”

Technisch adviseur Ludolf Hage, locatiema-nager Truus van den Berg en healthcare-deskundige Martin Wijlens (van links naar rechts).

< We hebben een heel huiselijk leven; dat is het grote verschil met een traditioneel

verpleeghuis >

P-touch 1290VP beletteringsysteem: Beleef meer plezier aan het ordenen van uw werkomgeving. Creëer snel en eenvoudig kleurrijke en slijtvaste labels voor verschillende items zoals ordners, archiefdozen, bewegwijzering en naamplaatjes. www.brother.nl

Eenvoudig professionele labels maken

bro_pt1290vp_koffer_210x145.indd 1 06-10-11 10:11

www.duurzaamlicht.NU

Met het unieke lichttotaalconcept van LUXimprove voor een optimale controle en effi ciënte benutting van dagen kunstlicht.

Schakel NU over op duurzaam (dag)licht!

LUXimprove B.V.

Amundsenweg 25

4462 GP Goes

T. +31 (0)113 22 44 50F. +31 (0)113 22 44 44E. [email protected]. www.luximprove.com

www.zorgmetsterren.nl

Gastvrijheid is een belangrijke pijler van hoogwaardige zorg. Een goede en gezonde maaltijd in een prettige ambiance serveren bijvoorbeeld, maar het gaat bij gastvrijheidszorg om veel meer: uw cliënten of patiënten willen een bestaan waarin zij hun eigenwaarde kunnen behouden, waarin respect voor elkaar centraal staat.Gastvrijheid in de zorg draagt daaraan bij door mensen zoveel mogelijk de regie over hun eigen leven te laten hebben. In Gastvrijheidszorg met Sterren werken we samen verder aan waardevolle zorg in de toekomst.

Gastvrijheidszorg met Sterren wordt mede mogelijk gemaakt door:

07 | 06 | 2012NatioNaal CoNGreS

GastvrijheidszorG

GASTVRIJHEIDSZORGMET STERREN

EEN INITIATIEF VAN LOC ZEGGENSCHAP IN ZORG, KOKSGILDE EN B+B VAKMEDIANET


Ventilatie in operatiekamers hygiëne

Gefilterde en kiemvrije luchtTekst Aline de Bruin

Een operatiekamer moet aan een groot aantal regels voldoen ten aanzien van ventilatiesystemen. In de wond van een patiënt mogen geen micro-organismen komen, want dat kan leiden tot postope-ratieve wondinfecties. Daarom zijn luchtbehandeling, overdruk en kiemvrijheid in een operatie-kamer altijd verplicht. Eric cor-nelissen van TnO zet uiteen aan welke voorwaarden een OK moet voldoen als het gaat om hygiëne.

Zorgprofessionals moeten in de opera-tiekamer blindelings kunnen vertrou-wen op de werking van de luchtbehan-delingsinstallatie. De luchtbehandeling – met filters, gerichte luchtstromen en drukverhoudingen – moet altijd in orde zijn om wondinfecties zoveel mogelijk te voorkomen. Deze infecties kunnen ontstaan als gevolg van besmetting met micro-organismen. “Transport van ongefilterde lucht gaat bijna altijd gepaard met transport van kiemen”, zegt researchmedewer-ker Energy and comfort Systems Eric cornelissen van TnO, dat zich bezighoudt met onder meer onderzoek en advies op het gebied van ventilatie-systemen in ziekenhuizen. “Hierdoor ontstane infecties kunnen worden voorkomen door het transport van kiemen via de lucht zoveel mogelijk te beperken of de stromingsrichtingen te beheersen.”De beheersing van de luchtbewegingen vormt dan ook een essentieel onderdeel van het hygiënebeleid op operatieka-

Zorgprofessionals moeten in de operatiekamer blindelings kunnen vertrouwen op de werking van de luchtbehandelingsinstallatie.

Ventilatie in operatiekamers hygiëne


Richtlijnen en eisen ventilatiesystemen Er zijn een aantal documenten waarin richtlijnen en eisen worden gegeven voor ventilatiesystemen in operatiekamers. De eisen in deze documenten verschillen volgens onderzoeker Eric Cornelissen van TNO alleen in de details. Controle van de ventilatiesystemen vindt plaats op verzoek van het zieken-huis of de installateur.

Het voormalige College bouw zorginstellingen (nu TNO Zorg en Bouw) heeft in 1995 de richtlijn Bouwkundig-functionele beoor-delingsmaatstaven ten behoeve van nieuwbouwplannen voor een operatieafdeling in een algemeen ziekenhuis uitgegeven. In 2004 zijn nieuwe maatstaven uitgebracht en de eisen zijn iets veranderd.

In het Beheersplan Luchtbehande-ling voor de operatieafdeling wordt ingegaan op toepassingswaarden en meetmethoden van de luchtbe-heersing.

Door de WIP (Werkgroep Infectie Preventie) is de richtlijn Omstan-digheden (kleine) chirurgische en invasie ingrepen uitgebracht. Hierin wordt voor luchttechnische aspecten veel naar het Beheersplan Luchtbehandeling verwezen.

Tot slot is er nog het Handboek Ziekenhuisventilatie dat gaat over de fysische achtergronden van de luchtbehandeling en de meetme-thoden.

mers en afdelingen. In operatiekamers is de luchtbeheersing gericht op het weren van verontreinigde lucht, terwijl de luchtbeheersing op de OK-afdeling zich richt op het voorkomen van onge-wenste luchtuitwisselingen tussen twee ruimten.

DownflowsysteemIn de operatiekamer wordt tegen-woordig vooral gebruikgemaakt van een downflowsysteem. “Gefilterde, kiemvrije lucht wordt toegevoerd door een plenum met een heel fijnmazig weefsel dat zich boven de operatietafel bevindt. De lucht stroomt vervolgens omlaag en via de tafel naar buiten de zone”, aldus cornelissen. Obstakels en warmtebronnen kun-nen de downflow verstoren. “Ope-ratielampen kunnen bijvoorbeeld door hun vorm of warmteafgifte het gewenste stromingspatroon van de lucht verstoren. Een lamp mag dus eigenlijk niet in de luchtstroom tus-sen het plenum en het wondgebied geplaatst worden.”naast de technische maatregelen om transport van deeltjes te voorkomen, is het van belang het vrijkomen van deeltjes zoveel mogelijk te beperken. “De grootste bron van bacterie-dragende deeltjes is de mens zelf. Kleding is belangrijk, want bij goed sluitende kleding komen er minder deeltjes van de mens in de ruimte vrij”, zegt cornelissen.Ook de luchtvochtigheid in een operatiekamer is van belang. Voor comfort en om wonduitdroging te

voorkomen, moet de luchtvochtigheid tijdens een operatie tussen de 50 en 65 procent blijven. De OK-afdeling is ingedeeld in zones. Zone 1 is niet schoon; hieronder vallen onder andere alle werken personeels-ruimten. Zone 2 is schoon en betreft de nevenvertrekken van de operatiekamers, de steriele berging en de gangen binnen de OK. Zone 3, het operatiegebied met operatiekamers en opdekruimten, is steriel. Dit betreft het specifieke down-flowgebied waarbinnen de operatie plaatsvindt.

LuchtoverdrukOm te verhinderen dat kiemen van buitenaf de afdeling in komen, is lucht-overdruk op de OK altijd verplicht. De steriele opdekruimten moeten de hoogste druk hebben en de kamers met de laagste druk zijn de spoelruimten en de douches. Tijdens operaties moet de deuren altijd gesloten zijn. Verder is het noodzakelijk dat de betrokken ruimten bouwkundig luchtdicht zijn. Bij een te grote opening kan de ruimte niet op overdruk worden gebracht.De luchtuitwisseling tussen vertrekken onderling moet zo goed mogelijk be-heerst worden. cornelissen: “Via bewust aangebrachte openingen, zoals over-stroomroosters, is het mogelijk een lucht-transport van een schone naar een min-der schone ruimte in stand te houden. Als aan de schone ruimte meer lucht wordt toegevoerd dan afgevoerd, krijgt het schone vertrek een hoger drukniveau dan het aangrenzende, minder schone vertrek. Lucht stroomt alleen van hogere naar lagere druk.”

In een ziekenhuis moet alles perfect zijn. Het klimaat, de verlichting,de stroomvoorziening. Alles moet optimaal functioneren: nu en in de toekomst. Deerns adviseert steeds meer ziekenhuizen over installatiesen medische inrichtingen, maar biedt ook ondersteuning bij het opstellen van meerjarige onderhoudscontracten en de bijbehorende aanbestedingen.Adviseren vanuit het perspectief van de gebruiker en met de perfecte werkomgeving in het vizier.

‘Mijn team heeft deperfecte werkomgeving’

www.deerns.nl

12_Deerns_Adv_Zorgvisie_Perfecte_Werkomgeving_210x297.indd 1 14-02-12 15:36

(WAS)PROGRAMMA

LOC over waskosten De 5 scenario’s voor in- of uitbesteden

Het Nibud over waskosten in de zorg Zorginstellingen aan het woord over de was

Wat zegt de AWBZ nu echt!

Het evenement Zorgvoorwaskracht! is een initiatief van ZorgInstellingen en Gastvrije Zorg in samenwerking met LOC Zeggenschap in zorg

MIELE INSPIRIENCE CENTRE22 maart: Aanvang 10.00 uur / Afsluiting 15.00 uur (inclusief lunch)

Laat u inspireren door praktĳ kvoorbeelden en waardevolle informatie over de AWBZ-regelgeving over de kosten van de wasvoorziening

Zorgvoorwaskracht!

Bekĳ k het volledige programma en schrĳ f u nu inwww.zorginstellingen.nl/zorgvoorwaskracht

Schrĳ f nu in voor het meest verfrissende wasprogramma van 2012

KIES HET JUISTE

PROGRAMMA.

BESPAAR TIENTALLEN

PROCENTEN!

zorginstellingen

De klassieke uitdaging: meer kwaliteit voor minder geld. Het is een probleem waar ook zorgmanagers en cliënten voortdurend mee geconfron-teerd worden. Tĳ dens het sym-posium Zorgvoorwaskracht discussiëren experts over de beste oplossingen voor zorgin-stelling én cliënt.

Oplossingen voor wasvoorzieningLaat u inspireren door praktĳ kvoorbeelden en waardevolle informatie

over de AWBZ-regelgeving over de kosten van de wasvoorziening

Bekĳ k het volledige programma en schrĳ f u nu inwww.zorginstellingen.nl/zorgvoorwaskracht

Schrĳ f nu in voor het meest verfrissende wasprogramma van 2012

Over de was wordt veel geklaagd bin-nen zorginstellingen. Wasgoed dat zoekraakt, kleding die gekrompen of verkleurd is; het komt allemaal voor. En behalve een ontevreden cliënt levert een klachtenregen de zorginstelling ook veel extra werk op. Daarnaast zĳ n de gestegen kosten voor de was ouderen vaak een doorn in het oog sinds AWBZ-regelgeving is gewĳ zigd. De landelĳ ke cliënten-organisatie LOC Zeggenschap in zorg krĳ gt daarover veel klachten.Plaatsvervangend LOC-directeur Marthĳ n Laterveer is een van de sprekers tĳ dens Zorgvoorwaskracht dat ZorgInstellingen organiseert in samenwerking met LOC. Hĳ gaat tĳ dens dit symposium op donder-dag 22 maart in Vianen in op de ervaringen van cliëntenraden en de mogelĳ kheden om de cliënten meer te betrekken bĳ de was.“Het is belangrĳ k het gesprek met mensen aan te gaan en te kĳ ken naar de persoon”, legt Laterveer uit. “Ook tĳ dens Zorgvoorwaskracht gaat het vooral om leren van elkaar. We wil-len dat bezoekers bĳ het naar huis gaan nieuwe ideeën hebben over hoe zĳ de wasvoorziening in hun organi-

satie kunnen verbeteren.” Zorgvoor-waskracht is bedoeld voor locatie-managers, facilitair managers en leden van cliëntenraden uit de zorg. Logistiek consultant Simon Roelofs geeft hen inzicht in de vĳ f verschil-lende gebruiksconcepten voor de wasvoorziening en legt uit wat de voor- en nadelen van de verschil-lende opties zĳ n.Aan de hand van praktĳ kvoorbeel-den debatteren de deelnemers over

ZORGVOORWASKRACHT VINDT PLAATS OP DONDERDAG 22 MAART IN HET MIELE INSPERIENCE CENTRE.

Adres: De limiet 2, 4131 nR Vianen. Aanvang: 10.00 uur Afsluiting: 15.00 (inclusief lunch)

Het programmaHet Kader10.05 Opening – Presentatie onderzoek textielheer in de zorg (Vakmedianet) 10.20 Het wettelijk kader AWBz-2009 en de vijf gebruikelijke dienstverleningsconcepten (Simon Roelofs)10.40 Cliëntenervaringen – Visie lOC (Marthijn laterveer)11.00 Stellingen – Stemming zaal11.15 Pauze – koffi e (15 min)

De praktijk11.30 nibud-onderzoek kosten texbielbeheer in de zorg (nibud) 11:45 Volledig in huis – Praktijkcase 12.00 Volledig uitbesteed – Praktijkcase 12.15 Trends & ontwikkelingen – Simon Roelofs12.40 Stellingen – Stemming zaal

de opties in huis wassen, uitbesteden of een combinatie van beide. Want hoewel er veel kommer en kwel is, gaat het ook heel vaak goed met de was en blĳ ken er diverse oplos-singen voorhanden waar cliënt én zorginstelling wel bĳ varen. Enkele vertegenwoordigers van zorginstel-lingen leggen uit hoe zĳ erin slagen de wasvoorziening efficiënt aan te pakken en toch de kwaliteit van de service hoog te houden.

32 2012-Februari / ZorgInstellingen32

Schadebeheersing tijdens bouwprojectenrisicomanagement

Protocol moet schade binnen de perken houdenTekst Wouter Wissink

Ziekenhuizen verbouwen continu. Een risico dat volgens wouter wissink onderbelicht blijft, is branden waterschade. Traditionele preventiemethoden werken volgens de manager schadepreventie bij een internationale verzekeraar vaak niet afdoende. Hij ontwik-kelde daarom een protocol om de (financiële) schade binnen de perken te houden.



Jaarlijks keren verzekeraars gemiddeld 2 miljoen euro uit aan ziekenhuizen als gevolg van branden waterschade die is ontstaan tijdens bouwwerkzaamheden. Daar komt nog bovenop de schade die ziekenhuizen lijden als gevolg van versto-ring van de dagelijkse activiteiten.De bedragen die in de afgelopen pakweg 4 jaar zijn uitgekeerd liggen tussen de 50.000 en ruim 5 miljoen euro per schadegeval met een gemiddelde van 2 miljoen euro. Een voorbeeld is een brand in een ziekenhuis als gevolg van laswerkzaamheden. Omdat de brand zich voordeed in een schacht die in open verbinding stond met delen van het zie-kenhuis konden rook en roet zich door een groot deel van het gebouw versprei-den. Schade: 5,2 miljoen euro.Een ander ziekenhuis liep forse water-schade op. De schade aan onder meer een dure PET-scanner ontstond toen een verdieping boven de etage waar de bewuste apparatuur stond open gebroken werd, omdat een deel van de gebouwen gesloopt moest worden. Door slechte afdichting ontstond lekkage. Schade: 3 miljoen euro.

Verhalen schadeDeze twee forse schades hebben er mede aan bijgedragen dat de to-tale schadelast in ziekenhuizen op de uitgebreide brandpolis de laatste jaren enorm is gestegen. Dergelijke schades blijken namelijk moeilijk te verhalen op de veroorzaker (de aannemer) en het verhaal is meestal gelimiteerd tot 0,5 miljoen euro. Hierdoor komt de schade ten laste van de verzekeringspolissen van de ziekenhuizen zelf en kunnen die uiteindelijk geconfronteerd worden met hogere verzekeringskosten. Tevens blijkt dat belangrijke processen in ziekenhuizen tijdelijk onderbroken moeten worden, zoals uitstel van operaties.Een protocol kan ervoor zorgen dat deze risico’s adequaat worden beheerst. Bij ontwerpen van een dergelijk protocol zijn onder meer de twee eerder genoem-de schades in ziekenhuizen onderzocht. Bij de meeste schades blijkt dat er wel veiligheidsprocedures voorhanden waren,

zoals werkvergunningen, contractuele afspraken over veiligheid en eisen aan VcA-certificering. De afspraken en pro-cedures werden echter niet nagekomen of gecontroleerd.Twee belangrijke oorzaken liggen hier-aan ten grondslag: houdingsproblemen en managementtekortkomingen van zo-wel het ziekenhuis als de aannemer. Het aantal tekortkomingen – het aantal keren dat veiligheidsprocedures niet werden nagekomen – bedroeg gemiddeld 5,5 en varieert tussen de 2 en 9. Voorbeelden zijn het niet serieus nemen van onvei-lige signalen van de werkvloer, verzuim van controle of managementprocedures en afspraken zijn nagekomen, onvol-doende risicobewustzijn bij uitvoerder en opdrachtgever, percepties van risico’s, het contracteren van aannemers met een slecht schadeverleden en machogedrag van uitvoerders.

BeheersmaatregelenVanuit deze gedachte zijn beheersmaat-regelen ontworpen die ertoe kunnen bijdragen deze schades te voorkomen of te beperken. De belangrijkste hebben betrekking op het toewijzen van risico’s aan de juiste partijen.nu wordt de identificatie van risico’s en het nemen van bijpassende beheersmaat-regelen meestal bij de aanne-mer neergelegd, terwijl het ziekenhuis ze beter zelf (deels) kan identificeren en beheersen. Het betreft hier risico’s die gekenmerkt worden door een lage frequentie met een grote gevolg-schade.

De aannemer kan de overige risico’s beter zelf beheersen, omdat het veel-voorkomende risico’s zijn of die zijn voortbestaan bedreigen en daardoor tot zijn normale bedrijfsvoering horen. Ook moet rekening worden gehouden met het gedrag en de perceptie van risico’s van de uitvoerders. Aanvullend moeten risico’s zo objectief mogelijk worden vastgesteld met behulp van risicolijsten. Deze objec-tiviteit is noodzakelijk omdat dergelijke risico’s in een willekeurig ziekenhuis zo weinig voorkomen dat niet verwacht kan worden dat ze op alleen eigen kennis ge-identificeerd en beheerst kunnen worden.

FrequentieDe frequentie van het manifesteren van deze risico’s is laag. Statistische gezien maakt een gemiddeld ziekenhuis derge-lijke schades hooguit 1 keer per 75 jaar mee. Er kan daarom geen ervaring mee worden opgedaan. Dit maakt het moeilijk deze risico’s te identificeren en te beheer-sen. Het werken met risicolijsten, waarin de risico’s al gedefinieerd zijn, is daarom noodzakelijk. Om er zeker van te zijn dat de geïdentificeerde risico’s adequaat ge-managed worden, is het noodzakelijk dat de beheersmaatregelen die bij de risico’s behoren en sanctiemaatregelen contrac-tueel worden vastgelegd. Uitgangspunt is dat er geen discussie ontstaat over de vastgestelde beheersmaatregelen. Opvol-ging van maatregelen moet onvoorwaar-delijk zijn.Ten slotte moet de risicomanagementcy-clus in acht worden genomen. Dit betreft het actualiseren, beheersen, uitvoeren van beheersmaatregelen en evalueren van de risico’s tijdens alle fases van een project. Dit om nieuwe risico’s, die tijdens de bouw ontstaan, te identificeren en te beheersen. Ook het adequaat managen

van een risico door het ziekenhuis is

< Het werken met lijsten met

gedefinieerde risico's is noodzakelijk >



Wouter WissinkWouter Wissink is werkzaam bij een internationale verzekerings-maatschappij als manager scha-depreventie. Het protocol heeft hij ontwikkeld ten behoeve van een afstudeerscriptie voor de Master of Science opleiding risico manage-ment aan de Universiteit Twente. Een volledig uitgewerkt handzaam protocol inclusief een eventuele training is aan te vragen via: [email protected]

Fase 1

Fase 2

hiervan onderdeel. Daarom moet het ziekenhuis een risicomanager en- eige-naar aanstellen. Zij moeten voldoende tijd krijgen voor het uitvoeren van hun taken. Deze beheersmaatregelen hebben geleid tot een in twee fases opgedeeld protocol. De eerste fase bestaat uit vijf stappen, die zich kenmerken doordat ze volledig door het ziekenhuis moe-ten worden uitgevoerd, al dan niet met deskundige ondersteuning. In de bovenste afbeelding is te zien hoe dat er ge schematiseerd uitziet. In de tweede fase (stap 6 tot en met 13) is zowel het ziekenhuis als de aannemer betrokken.

Complexe zaakHet identificeren en beheersen van risico’s met een kleine kans en grote gevolgen tijdens bouwprojecten in een ziekenhuis is een complexe zaak die niet alleen kan worden overgelaten aan de aannemer. Het ziekenhuis moet daarom zijn eigen verantwoordelijkheid nemen en duidelijke schriftelijke afspraken maken met de uitvoerder van het werk. Het identificeren van deze risico’s moet tevens zo objectief mogelijk worden uitgevoerd vastgesteld aan de hand van risicolijsten. Dit om een verkeerde per-ceptie van risico’s te voorkomen.


Laatste IcT-nieuws voor care en cure

In de afgelopen jaren is het bezoekers-aantal van de beurs enorm gestegen. Bij de vorige editie kwamen bijna achtdui-zend bezoekers naar de Jaarbeurs. “Het aantal ontwikkelingen binnen zorg en IcT neemt alleen maar toe. Bovendien wordt de patiënt steeds meer centraal gesteld”, zegt projectmanager Audrey

BeursinformatieZorg & ICT

Dinsdag 27 maart 10.00–17.00 uurWoensdag 28 maart 10.00–17.00 uurDonderdag 29 maart 10.00–16.00 uur

Toegang gratis na voorregistratie op www.zorg-en-ict.nl

wilschut van de beurs. De vakbeurs Zorg & IcT biedt zorgspecialisten het laatste nieuws op het gebied van IcT-oplossingen aan zowel de cure- als de carekant van de markt. Bezoekers kun-nen onder andere een helemaal-bij-sessie bijwonen waarin wordt gesproken over het landelijk schakelpunt en het elek-tronisch patiëntendossier of een bezoek brengen aan het netwerkterras.De beurs heeft ook een aantal pleinen. Op het careplein zijn workshops bij te wonen van Vilans, het kenniscentrum voor langdurige zorg; op het Innovatie-plein staan ruim honderd innovaties in woord en beeld van de afgelopen twee jaar en het Domoticaplein biedt een ruim overzicht van nieuwe ontwikkelin-gen op het gebied van de domotica. “Kwaliteit en vernieuwen blijft het be-langrijkst. we willen de bezoeker een zo compleet mogelijk overzicht aanbieden van trends, ontwikkelingen en innovaties. Dit doen we door een compleet aanbod

Congres DSSHDe Dutch Society for Simulation in Healthcare (DSSH) houdt op 28 maart haar jaarlijkse congres op de beurs Zorg & ICT. Dit jaar zijn er verschillende workshops over de innovaties op het gebied van Simulatie en Serious Gaming in de gezondheidszorg. Er zijn onder andere workshops over trainen met behulp van simulatie en een workshop over de vraag hoe games de gezondheidszorg beter gaan maken. De keynotespreker is dit jaar zakenvrouw Annemarie van Gaal. Inschrijven via www.dssh.nl

Van het elektronisch patiëntendossier tot zorggames: de beurs Zorg & IcT brengt alle producten en diensten op het gebied van zorginnovaties en IcT bij elkaar. De tiende editie van de beurs vindt plaats van dinsdag 27 tot en met donderdag 29 maart in de Jaarbeurs Utrecht.

InnovatieroutesOp het Innovatieplein kunnen be-zoekers informatie vinden over ruim honderd innovaties van de afgelo-pen twee jaar. Verder vinden elke dag Innovatieroutes plaats, waarbij bezoekers langs zes innovaties geleid worden. Tijdens de drie beursdagen zijn er diverse presentaties van ex-perts, met nuttige tips over innovatie en verschillende aspecten als finan-ciering en juridische zaken.

van exposanten te bieden en samenwer-kingen met kennispartners”, vervolgt wilschut. “Daarnaast bieden we een matchmakingmodule waarbij iedere be-zoeker een lijst van relevante exposanten ontvangt na zijn voorinschrijving. Die lijst kan naar behoefte worden verfijnd tot een gepersonaliseerde bezoeklijst voor de beurs. Hiermee kan elke bezoeker doelgerichter de beurs bezoeken.”

Beurs Zorg & IcT

HAL 11HAL 12 HAL 10

HAL 9

HAL 8HAL 7ENTREE OOST

HAL 4HAL 3

HAL 2

HAL 1

ENTREE WEST

1F010 1F014 1F018 1F032 1F040 1F048 1F060 1F0661F064

1F090

1F094

1F098

1F100

1F102

1F106

1F108

1F1151F1131F109

1F111

1F105

1F072

1E020 1E050

1E054

1E0441E042

1E040

1E030

1F1031F1011F0771F0731F0651F0611F0511F0431F071

1F075

1E086 1E090 1E100 1E128

1E1251E121

1E1101E104

1E1061E098 1E1121E108

1E122

1E124

1E111

1E129

1E0761E0721E0601E016

1E043 1E0511E0351E031

1F0111F0931F087

1F091

1F095

1E010

1D020 1D030 1D034 1D042 1D050

1D0451D0371D0311D0211D0171D011

1D0641D060

1D0571D053

1D0761D072

1E105

1D110 1D124

1D1251D1211D111

1D107

1D1201D100 1D1041D086

1C016

1C015 1C017

1B010

1C011

1A030 1A040 1A044 1A052

1B0531B0451B041

1B030

1A0491A116

1A033 1A043 1A1071A1011A097

1A112

1A0911A0771A0711A0671A061

1A0761A064 1A086 1A100 1A1041A120

1B129

1B0441B040 1B052

1C053 1C0571C0451C041

1B0761B0681B064

1B065

1B098

1B0901B084

1B087

1C129

1B110 1B120 1B1241B1041B100

1B1131B101 1B121 1B1251B133

1C020 1C0521C0441C0381C030 1C064 1C076 1C1101C100

1C105 1C111

1C120

1C121 1C125

1C132

1B08

2

1B09

21B

096

TERRAS

CARE PLEIN

INFOTHEEK INTERNET LOUNGE

MEDIA CORNER

INNOVATIEPLEIN

PINK ROCCADE TERRAS

IHE: HÈT ZORGVERBINDINGSCENTRUM

DOMOTICAPLEIN

HALPLATTEGROND ZORG&ICT

(SITUATIE PER 24-01-12. WIJZIGINGEN VOORBEHOUDEN)

F

E

D

C

B

A

De standnummers zijn als volgt opgebouwd: halnummer.pad.standnummerdus 1A067 = hal 1, pad A, standnr. 067

PINK ROCCADE TERRAS

DOMOTICAPLEIN

INNOVATIEPLEIN

CAREPLEIN

IHE

TERRAS

ENTREE

HAL 1

TERRAS

EXHIBITORSLOUNGE

ORGANISATIEKANTOOR

MEDIA CORNER

INFOTHEEKINTERNET LOUNGE

TERRAS

HAL 11HAL 12 HAL 10

HAL 9


HAL 4HAL 3

HAL 2

HAL 1

ENTREE WEST

1F010 1F014 1F018 1F032 1F040 1F048 1F060 1F0661F064

1F090

1F094

1F098

1F100

1F102

1F106

1F108

1F1151F1131F109

1F111

1F105

1F072

1E020 1E050

1E054

1E0441E042

1E040

1E030

1F1031F1011F0771F0731F0651F0611F0511F0431F071

1F075

1E086 1E090 1E100 1E128

1E1251E121

1E1101E104

1E1061E098 1E1121E108

1E122

1E124

1E111

1E129

1E0761E0721E0601E016

1E043 1E0511E0351E031

1F0111F0931F087

1F091

1F095

1E010

1D020 1D030 1D034 1D042 1D050

1D0451D0371D0311D0211D0171D011

1D0641D060

1D0571D053

1D0761D072

1E105

1D110 1D124

1D1251D1211D111

1D107

1D1201D100 1D1041D086

1C016

1C015 1C017

1B010

1C011

1A030 1A040 1A044 1A052

1B0531B0451B041

1B030

1A0491A116

1A033 1A043 1A1071A1011A097

1A112

1A0911A0771A0711A0671A061

1A0761A064 1A086 1A100 1A1041A120

1B129

1B0441B040 1B052

1C053 1C0571C0451C041

1B0761B0681B064

1B065

1B098

1B0901B084

1B087

1C129

1B110 1B120 1B1241B1041B100

1B1131B101 1B121 1B1251B133

1C020 1C0521C0441C0381C030 1C064 1C076 1C1101C100

1C105 1C111

1C120

1C121 1C125

1C132

1B08

2

1B09

21B

096

TERRAS

CARE PLEIN


MEDIA CORNER

INNOVATIEPLEIN

PINK ROCCADE TERRAS


DOMOTICAPLEIN



F

E

D

C

B

A


PINK ROCCADE TERRAS

DOMOTICAPLEIN

INNOVATIEPLEIN

CAREPLEIN

IHE

TERRAS

ENTREE

HAL 1

TERRAS

EXHIBITORSLOUNGE

ORGANISATIEKANTOOR

MEDIA CORNER


TERRAS

HAL 11HAL 12 HAL 10

HAL 9


HAL 4HAL 3

HAL 2

HAL 1

ENTREE WEST

1F010 1F014 1F018 1F032 1F040 1F048 1F060 1F0661F064

1F090

1F094

1F098

1F100

1F102

1F106

1F108

1F1151F1131F109

1F111

1F105

1F072

1E020 1E050

1E054

1E0441E042

1E040

1E030

1F1031F1011F0771F0731F0651F0611F0511F0431F071

1F075

1E086 1E090 1E100 1E128

1E1251E121

1E1101E104

1E1061E098 1E1121E108

1E122

1E124

1E111

1E129

1E0761E0721E0601E016

1E043 1E0511E0351E031

1F0111F0931F087

1F091

1F095

1E010

1D020 1D030 1D034 1D042 1D050

1D0451D0371D0311D0211D0171D011

1D0641D060

1D0571D053

1D0761D072

1E105

1D110 1D124

1D1251D1211D111

1D107

1D1201D100 1D1041D086

1C016

1C015 1C017

1B010

1C011

1A030 1A040 1A044 1A052

1B0531B0451B041

1B030

1A0491A116

1A033 1A043 1A1071A1011A097

1A112

1A0911A0771A0711A0671A061

1A0761A064 1A086 1A100 1A1041A120

1B129

1B0441B040 1B052

1C053 1C0571C0451C041

1B0761B0681B064

1B065

1B098

1B0901B084

1B087

1C129

1B110 1B120 1B1241B1041B100

1B1131B101 1B121 1B1251B133

1C020 1C0521C0441C0381C030 1C064 1C076 1C1101C100

1C105 1C111

1C120

1C121 1C125

1C132

1B08

2

1B09

21B

096

TERRAS

CARE PLEIN


MEDIA CORNER

INNOVATIEPLEIN

PINK ROCCADE TERRAS


DOMOTICAPLEIN



F

E

D

C

B

A


PINK ROCCADE TERRAS

DOMOTICAPLEIN

INNOVATIEPLEIN

CAREPLEIN

IHE

TERRAS

ENTREE

HAL 1

TERRAS

EXHIBITORSLOUNGE

ORGANISATIEKANTOOR

MEDIA CORNER


TERRAS

HAL 11HAL 12 HAL 10

HAL 9


HAL 4HAL 3

HAL 2

HAL 1

ENTREE WEST

1F010 1F014 1F018 1F032 1F040 1F048 1F060 1F0661F064

1F090

1F094

1F098

1F100

1F102

1F106

1F108

1F1151F1131F109

1F111

1F105

1F072

1E020 1E050

1E054

1E0441E042

1E040

1E030

1F1031F1011F0771F0731F0651F0611F0511F0431F071

1F075

1E086 1E090 1E100 1E128

1E1251E121

1E1101E104

1E1061E098 1E1121E108

1E122

1E124

1E111

1E129

1E0761E0721E0601E016

1E043 1E0511E0351E031

1F0111F0931F087

1F091

1F095

1E010

1D020 1D030 1D034 1D042 1D050

1D0451D0371D0311D0211D0171D011

1D0641D060

1D0571D053

1D0761D072

1E105

1D110 1D124

1D1251D1211D1111D107

1D1201D100 1D1041D086

1C016

1C015 1C017

1B010

1C011

1A030 1A040 1A044 1A052

1B0531B0451B041

1B030

1A0491A116

1A033 1A043 1A1071A1011A097

1A112

1A0911A0771A0711A0671A061

1A0761A064 1A086 1A100 1A1041A120

1B129

1B0441B040 1B052

1C053 1C0571C0451C041

1B0761B0681B064

1B065

1B098

1B0901B084

1B087

1C129

1B110 1B120 1B1241B1041B100

1B1131B101 1B121 1B1251B133

1C020 1C0521C0441C0381C030 1C064 1C076 1C1101C100

1C105 1C111

1C120

1C121 1C125

1C132

1B08

2

1B09

21B

096

TERRAS

CARE PLEIN


MEDIA CORNER

INNOVATIEPLEIN

PINK ROCCADE TERRAS


DOMOTICAPLEIN



F

E

D

C

B

A


PINK ROCCADE TERRAS

DOMOTICAPLEIN

INNOVATIEPLEIN

CAREPLEIN

IHE

TERRAS

ENTREE

HAL 1

TERRAS

EXHIBITORSLOUNGE

ORGANISATIEKANTOOR

MEDIA CORNER


TERRAS

Zorg&ICT 12 a3-.indd 1-2 31-01-12 10:06


Beurs Zorg & IcT

DeelNemerslijst21st Century informatics 01.e111ACF software / Branch solutions 01.D107A&C Groep 01.A112Adapcare 01.F101AdCase 01.C053Aexis-medical 01.e051AFAs software 01.e030Agfa-Gevaert 01.e090Alert life sciences Computing 01.D060Alphatron medical systems 01.B053Ansul Brandbeveiliging 01.F108Arcade iCt 01.e040Aspect | iCt 01.F106Atus 01.F105Ayton 01.e072Barco 01.A104BCt 01.e035Beldico 01.F111BeWAteC Kommunikationstechnik GmbH 01.F018Bis Bedrijfs informatie systemen 01.B125CarePoint Nederland 01.C015Cegeka Nederland 01.e016Centric it solutions 01.D086Chipsoft 01.B010Cis healthcare 01.A061Cm2000 Nederland 01.A067Complions 01.C044Conclusion iCt Projects 01.B124Cormel it services 01.e043Curavista 01.e100Dagschema.info 01.e112Dalosy 01.D034Dataplus Netherlands 01.F043De Heer medicom 01.C076De Heer software 01.e030De ism-methode 01.D045Dräger medical Netherlands 01.F113Dyzle Operations 01.C017e.Novation 01.D072epic europe 01.C064erasmusbrug 01.e128ergotron 01.C125e-script DWs 01.F093Forcare 01.C045Forehand Netwerken 01.A040Formex-medical 01.C111Fysicon medical technology 01.D031G2 speech 01.e050HPs iCt & mobile solutions 01.A052i3 Groep 01.D111iDB Groep 01.B100i-FourC 01.C020iGCN Automatisering 01.B045iGel technology GmbH 01.e031

HAL 11HAL 12 HAL 10

HAL 9


HAL 4HAL 3

HAL 2

HAL 1

ENTREE WEST

1F010 1F014 1F018 1F032 1F040 1F048 1F060 1F0661F064

1F090

1F094

1F098

1F100

1F102

1F106

1F108

1F1151F1131F109

1F111

1F105

1F072

1E020 1E050

1E054

1E0441E042

1E040

1E030

1F1031F1011F0771F0731F0651F0611F0511F0431F071

1F075

1E086 1E090 1E100 1E128

1E1251E121

1E1101E104

1E1061E098 1E1121E108

1E122

1E124

1E111

1E129

1E0761E0721E0601E016

1E043 1E0511E0351E031

1F0111F0931F087

1F091

1F095

1E010

1D020 1D030 1D034 1D042 1D050

1D0451D0371D0311D0211D0171D011

1D0641D060

1D0571D053

1D0761D072

1E105

1D110 1D124

1D1251D1211D111

1D107

1D1201D100 1D1041D086

1C016

1C015 1C017

1B010

1C011

1A030 1A040 1A044 1A052

1B0531B0451B041

1B030

1A0491A116

1A033 1A043 1A1071A1011A097

1A112

1A0911A0771A0711A0671A061

1A0761A064 1A086 1A100 1A1041A120

1B129

1B0441B040 1B052

1C053 1C0571C0451C041

1B0761B0681B064

1B065

1B098

1B0901B084

1B087

1C129

1B110 1B120 1B1241B1041B100

1B1131B101 1B121 1B1251B133

1C020 1C0521C0441C0381C030 1C064 1C076 1C1101C100

1C105 1C111

1C120

1C121 1C125

1C132

1B08

2

1B09

21B

096

TERRAS

CARE PLEIN


MEDIA CORNER

INNOVATIEPLEIN

PINK ROCCADE TERRAS


DOMOTICAPLEIN



F

E

D

C

B

A


PINK ROCCADE TERRAS

DOMOTICAPLEIN

INNOVATIEPLEIN

CAREPLEIN

IHE

TERRAS

ENTREE

HAL 1

TERRAS

EXHIBITORSLOUNGE

ORGANISATIEKANTOOR

MEDIA CORNER


TERRAS

HAL 11HAL 12 HAL 10

HAL 9


HAL 4HAL 3

HAL 2

HAL 1

ENTREE WEST

1F010 1F014 1F018 1F032 1F040 1F048 1F060 1F0661F064

1F090

1F094

1F098

1F100

1F102

1F106

1F108

1F1151F1131F109

1F111

1F105

1F072

1E020 1E050

1E054

1E0441E042

1E040

1E030

1F1031F1011F0771F0731F0651F0611F0511F0431F071

1F075

1E086 1E090 1E100 1E128

1E1251E121

1E1101E104

1E1061E098 1E1121E108

1E122

1E124

1E111

1E129

1E0761E0721E0601E016

1E043 1E0511E0351E031

1F0111F0931F087

1F091

1F095

1E010

1D020 1D030 1D034 1D042 1D050

1D0451D0371D0311D0211D0171D011

1D0641D060

1D0571D053

1D0761D072

1E105

1D110 1D124

1D1251D1211D111

1D107

1D1201D100 1D1041D086

1C016

1C015 1C017

1B010

1C011

1A030 1A040 1A044 1A052

1B0531B0451B041

1B030

1A0491A116

1A033 1A043 1A1071A1011A097

1A112

1A0911A0771A0711A0671A061

1A0761A064 1A086 1A100 1A1041A120

1B129

1B0441B040 1B052

1C053 1C0571C0451C041

1B0761B0681B064

1B065

1B098

1B0901B084

1B087

1C129

1B110 1B120 1B1241B1041B100

1B1131B101 1B121 1B1251B133

1C020 1C0521C0441C0381C030 1C064 1C076 1C1101C100

1C105 1C111

1C120

1C121 1C125

1C132

1B08

2

1B09

21B

096

TERRAS

CARE PLEIN


MEDIA CORNER

INNOVATIEPLEIN

PINK ROCCADE TERRAS


DOMOTICAPLEIN



F

E

D

C

B

A


PINK ROCCADE TERRAS

DOMOTICAPLEIN

INNOVATIEPLEIN

CAREPLEIN

IHE

TERRAS

ENTREE

HAL 1

TERRAS

EXHIBITORSLOUNGE

ORGANISATIEKANTOOR

MEDIA CORNER


TERRAS

HAL 11HAL 12 HAL 10

HAL 9


HAL 4HAL 3

HAL 2

HAL 1

ENTREE WEST

1F010 1F014 1F018 1F032 1F040 1F048 1F060 1F0661F064

1F090

1F094

1F098

1F100

1F102

1F106

1F108

1F1151F1131F109

1F111

1F105

1F072

1E020 1E050

1E054

1E0441E042

1E040

1E030

1F1031F1011F0771F0731F0651F0611F0511F0431F071

1F075

1E086 1E090 1E100 1E128

1E1251E121

1E1101E104

1E1061E098 1E1121E108

1E122

1E124

1E111

1E129

1E0761E0721E0601E016

1E043 1E0511E0351E031

1F0111F0931F087

1F091

1F095

1E010

1D020 1D030 1D034 1D042 1D050

1D0451D0371D0311D0211D0171D011

1D0641D060

1D0571D053

1D0761D072

1E105

1D110 1D124

1D1251D1211D111

1D107

1D1201D100 1D1041D086

1C016

1C015 1C017

1B010

1C011

1A030 1A040 1A044 1A052

1B0531B0451B041

1B030

1A0491A116

1A033 1A043 1A1071A1011A097

1A112

1A0911A0771A0711A0671A061

1A0761A064 1A086 1A100 1A1041A120

1B129

1B0441B040 1B052

1C053 1C0571C0451C041

1B0761B0681B064

1B065

1B098

1B0901B084

1B087

1C129

1B110 1B120 1B1241B1041B100

1B1131B101 1B121 1B1251B133

1C020 1C0521C0441C0381C030 1C064 1C076 1C1101C100

1C105 1C111

1C120

1C121 1C125

1C132

1B08

2

1B09

21B

096

TERRAS

CARE PLEIN


MEDIA CORNER

INNOVATIEPLEIN

PINK ROCCADE TERRAS


DOMOTICAPLEIN



F

E

D

C

B

A


PINK ROCCADE TERRAS

DOMOTICAPLEIN

INNOVATIEPLEIN

CAREPLEIN

IHE

TERRAS

ENTREE

HAL 1

TERRAS

EXHIBITORSLOUNGE

ORGANISATIEKANTOOR

MEDIA CORNER


TERRAS

HAL 11HAL 12 HAL 10

HAL 9


HAL 4HAL 3

HAL 2

HAL 1

ENTREE WEST

1F010 1F014 1F018 1F032 1F040 1F048 1F060 1F0661F064

1F090

1F094

1F098

1F100

1F102

1F106

1F108

1F1151F1131F109

1F111

1F105

1F072

1E020 1E050

1E054

1E0441E042

1E040

1E030

1F1031F1011F0771F0731F0651F0611F0511F0431F071

1F075

1E086 1E090 1E100 1E128

1E1251E121

1E1101E104

1E1061E098 1E1121E108

1E122

1E124

1E111

1E129

1E0761E0721E0601E016

1E043 1E0511E0351E031

1F0111F0931F087

1F091

1F095

1E010

1D020 1D030 1D034 1D042 1D050

1D0451D0371D0311D0211D0171D011

1D0641D060

1D0571D053

1D0761D072

1E105

1D110 1D124

1D1251D1211D111

1D107

1D1201D100 1D1041D086

1C016

1C015 1C017

1B010

1C011

1A030 1A040 1A044 1A052

1B0531B0451B041

1B030

1A0491A116

1A033 1A043 1A1071A1011A097

1A112

1A0911A0771A0711A0671A061

1A0761A064 1A086 1A100 1A1041A120

1B129

1B0441B040 1B052

1C053 1C0571C0451C041

1B0761B0681B064

1B065

1B098

1B0901B084

1B087

1C129

1B110 1B120 1B1241B1041B100

1B1131B101 1B121 1B1251B133

1C020 1C0521C0441C0381C030 1C064 1C076 1C1101C100

1C105 1C111

1C120

1C121 1C125

1C132

1B08

2

1B09

21B

096

TERRAS

CARE PLEIN


MEDIA CORNER

INNOVATIEPLEIN

PINK ROCCADE TERRAS


DOMOTICAPLEIN



F

E

D

C

B

A


PINK ROCCADE TERRAS

DOMOTICAPLEIN

INNOVATIEPLEIN

CAREPLEIN

IHE

TERRAS

ENTREE

HAL 1

TERRAS

EXHIBITORSLOUNGE

ORGANISATIEKANTOOR

MEDIA CORNER


TERRAS

Zorg&ICT 12 a3-.indd 1-2 31-01-12 10:06


Beurs Zorg & IcT

iHe Nederland 01.e060impulse info systems 01.C110infent 01.e098infoland 01.e076infotheek 01.C041integral Knowledge Utilization 01.F098intersystems Benelux 01.e122intus 01.C011isOFt, a CsC Company 01.D076i'tension 01.C057it Oost Nederland 01.e010Kannegieter electronica 01.D104KPN 01.B076Kt international solutions 01.F040lancom 01.e124lexmark international 01.C132lievestro software 01.e051

logicalXl 01.D064logis informatisering 01.D125manualmaster 01.e121mCH+ 01.A043mcKesson Nederland 01.B052medicore 01.B064metro 01.D124mi Consultancy 01.A100microsemi Corporation 01.e106minkels 01.D110monaco 01.C038mortara instrument 01.B104motiv 01.B121multrix Benelux 01.D107NeC Unified solutions 01.B030Nedap Healthcare 01.e020Netsourcing 01.B110

NextiraOne Netherlands 01.F055Nictiz 01.F032Niko Projects 01.B087NovaData 01.D011OGD ict-diensten 01.D057Oldelft Benelux 01.e110OmniCard 01.F094Ooperon 01.A116OrteC 01.e030Ortus Group 01.e042Panasonic toughbook Benelux 01.F014Performation 01.e104Performation ZiP(zorg initiatief Partner) 01.e104Philips Healthcare 01.C120Pinkroccade Healthcare 01.A030Planningit 01.B044PQr 01.D050Pro systems international 01.e125Qforce 01.F048Qmatic Holland 01.D030Qurentis 01.F090Qurius Nederland 01.D042rAet 01.D037rAm infotechnology 01.C105reed Business 01.A091regas 01.B113reware 01.A071sDB Groep 01.C121seneca 01.B040siemens Nederland 01.C016simac Healthcare 01.D021smart Homes 01.A064st. Antonius Ziekenhuis, Afdeling iCt 01.F103stichting Digitalezorg.Nl 01.F115storagedata 01.D017tCm 01.B082techxx 01.B065telespectrum telecommunicatie 01.B068the Beagle Armada 01.D100tOPdesk 01.C030topicus Zorg 01.A044tts technology to serve 01.F060tunstall Healthcare 01.C100Ultimo software solutions 01.B041UNit4 01.C052Van Dorp Zorg en Welzijn 01.A077VCD it Groep 01.B101Verkerk service systemen 01.A076Verklizan 01.D020Vilans 01.F072Vir e-Care solutions 01.A086VitalHealth software 01.D121Vodafone HQ 01.F065Winvision 01.e086Zorgplus systemen 01.B120

Zorginstellingen laten fiscaal voordeel liggenTekst Freek Kroon en Matthijs van Ooij

Veel organisaties in de zorg zijn nog onvoldoende op de hoogte van de risico’s en de kansen van belastingen. Zorginstellingen doen er daarom goed aan hun risicomanagement beter te orga-niseren om zo tienduizenden euro’s aan naheffing en boetes te voor komen. registeraccountant freek Kroon en btw-specialist Matthijs van Ooij van Accon avm adviseurs en accountants geven uitleg.

Voor veel zorginstellingen is de intra-murale zorg vrijgesteld van btw. Dat geldt ook voor zorgproducten die onder de wet BIG vallen, alsmede bepaalde diensten die genoemd worden in het Besluit zorgaanspraken AwBZ en de wmo (extramurale zorg), op voorwaar-de dat sprake is van een indicatie. Dat betekent dat over medische verrichtin-gen en zorghandelingen meestal geen btw hoeft te worden betaald. Daarnaast zijn ook bepaalde leveringen en diensten van sociale of culturele aard vrijgesteld van btw. Hieronder vallen bijvoorbeeld de diensten die erop zijn gericht oude-ren zo lang mogelijk zelfstandig te laten wonen, zoals de maaltijdservice tafeltje dekje.Veel prestaties in de zorg zijn echter niet vrijgesteld van heffingen. Enerzijds moeten organisaties zoveel mogelijk risico’s vermijden, anderzijds kunnen ze ook voordelen halen uit btw. Voorbeel-den van activiteiten die wel onder de btw-heffing kunnen vallen, zijn cate-ringdiensten (keuken, restaurant)


risico’s en kansen van belastingenfinancieel management


risico’s en kansen van belastingenfinancieel management

Meer informatie: Freek Kroon, [email protected] en Matthijs van Ooij, [email protected]

Voor veel zorginstellingen is de intra-murale zorg vrijgesteld van btw. Dat geldt ook voor zorgproducten die onder de wet BIG vallen, alsmede bepaalde diensten die genoemd worden in het Besluit zorgaanspraken AwBZ en de wmo (extramurale zorg), op voorwaar-de dat sprake is van een indicatie. Dat betekent dat over medische verrichtin-gen en zorghandelingen meestal geen btw hoeft te worden betaald. Daarnaast zijn ook bepaalde leveringen en diensten van sociale of culturele aard vrijgesteld van btw. Hieronder vallen bijvoorbeeld de diensten die erop zijn gericht oude-ren zo lang mogelijk zelfstandig te laten wonen, zoals de maaltijdservice tafeltje dekje.Veel prestaties in de zorg zijn echter niet vrijgesteld van heffingen. Enerzijds moeten organisaties zoveel mogelijk risico’s vermijden, anderzijds kunnen ze ook voordelen halen uit btw. Voor-beelden van activiteiten die wel onder de btw-heffing kunnen vallen, zijn cateringdiensten (keuken, restaurant) of het exploiteren van een multifuncti-oneel gebouw, waarin ook btw-belaste prestaties worden verricht. Ook valt te denken aan het beschikbaar stellen van (technisch) materiaal of personeel, het delen van bepaalde diensten met andere organisaties zoals de telefooncentrale, ict en administratie en het verzorgen van congressen en lezingen.Over deze zaken moet wél btw worden betaald, maar er mag ook voorbelas-ting worden afgetrokken over de btw die derden in rekening brengen op kosten en investeringen. Terugvragen van btw is vooral voordelig bij grote investeringen, zoals een nieuwe keuken of restaurant of verbouwingen hieraan. Daar moet wel vooraf over worden nagedacht. Achteraf kan het voordeel namelijk vaak niet meer of slechts ge-deeltelijk worden gerealiseerd.

Btw-aspectenSamenwerking tussen organisaties leidt vaak tot een btw-heffing; dat geldt ook voor zorginstellingen. Voordat de samenwerking van start gaat, moeten de btw-aspecten in kaart worden ge-

bracht. De btw-heffing kan het beoogde financiële voordeel van de samenwer-king namelijk weer teniet doen en dat is natuurlijk niet de bedoeling. Binnen de btw-regelgeving zijn diverse moge-lijkheden om de heffing te voorkomen. Enkele voorbeelden zijn:• hettoepassenvanderegelingkosten voor gemene rekening• gebruikmakenvandegoedkeuring voor de structurele uitleen van personeel• hetterbeschikkingstellenvan personeel in het kader van een medische beroepsopleiding of voorafgaand aan een fusie• hetvormgevenvandeprestatieals medische dienstverlening• hettoepassenvandevrijstellingvoor samenwerkingsverbanden, de zogeheten koepelvrijstelling• hetvormenvandefiscaleeenheid btw

Bij deze mogelijkheden is het belangrijk dat aan een aantal voorwaarden wordt voldaan. De regelgeving is zeer com-plex en aan verandering onderhevig. Daarom is het verstandig om dit met een belastingadviseur te bespreken. Vaak is het tevens goed om dit soort zaken vooraf af te stemmen met de Belastingdienst, zodat duidelijk is of er daadwerkelijk geen btw betaald hoeft te worden.

IntegratieheffingEen ander onderwerp dat in de zorg vaak over het hoofd wordt gezien, is de integratieheffing. Dit is in zorgland nog een relatief onbekend begrip, omdat zorginstellingen tot 1 januari 2010 van deze heffing konden afzien. Sinds die datum krijgen zorginstellingen, middels een overgangsregeling, echter wel te maken met integratieheffing. Kort gezegd komt de integratieheffing aan de orde als een ondernemer goe-deren maakt of laat maken en gebruikt voor (deels) btw-vrijgestelde presta-ties. Dit speelt bijvoorbeeld vaak bij de nieuwbouw van onroerende zaken, maar doet zich ook voor bij alledaagse zaken zoals een ziekenhuisapotheek die

voor de intramurale patiënten medicij-nen bereidt en levert.Het is belangrijk dat de integratieheffing wordt meegenomen in de begroting van nieuwbouwplannen. Gedurende de bouw van een nieuw pand is bijvoor-beeld de betaalde btw op de bouwkos-ten aftrekbaar. wanneer deze btw tijdig wordt teruggevraagd, leidt dit tot een cashflowvoordeel, omdat de geldstro-men eerder binnenkomen. De integra-tieheffing geldt voor de betaalde inves-teringskosten waarop geen btw drukt, zoals bouwleges, verzekeringen, maar ook de grond. Vooral wanneer de grond is aangekocht zonder btw of al lange tijd in bezit is, leidt de integratieheffing tot een bijkomende grote last waar vaak geen rekening mee is gehouden. Het is dus niet langer aan te raden om de grond zonder btw aan te kopen.Bij de Hoge raad ligt de vraag voor of de nederlandse integratieheffing wel in overeenstemming is met de Europese btw-regels. Maak daarom altijd bezwaar tegen de aangifte waarin een integratie-heffing wordt aangegeven. Zorginstellingen nemen de btw te snel voor lief, waardoor kansen onbenut blijven. Ook wordt de btw-heffing vaak onterecht achterwege gelaten. Dit kan grote risico’s met zich meebrengen. De Belastingdienst kan namelijk tot vijf jaar terug naheffing eisen. Laat daarom tijdig de btw-aspecten beoordelen. De nadruk ligt hierbij op tijdig.

2012-Februari / ZorgInstellingen40 2012-Februari / ZorgInstellingen

Informatie uitwisselen over cliënt via het webcommunicatie

Eigentijds contactAls mantelzorgers een familielid laten opnemen in een zorginstel-ling moeten ze eigenlijk vertrouwen op vreemden. Vaak neemt de betrokkenheid af en de cliënt verliest een anker. Online commu-nicatie is dé trend die voor verbetering moet zorgen en familienet wil daar een rol in spelen.

familienet is erop gericht om de familie van de cliënt op afstand te informeren. Als familieleden bijvoorbeeld niet zo vaak langs kunnen komen omdat dat ze mis-schien lang moeten reizen, kan het lastig zijn om erachter te komen hoe het met hun dierbaren gesteld is. Ook de relatie met verzorgers is niet ideaal: vaak worden ze gezien als vreemden, niet als partners. Via familienet hebben mantelzorgers toegang tot een beveiligde internetpagina met actuele nieuwtjes over alledaagse zaken, maar ook over de gezondheid van hun familielid. Ze kunnen vragen stellen aan de verzorgers en de agenda checken voor belangrijke afspraken of activiteiten. Ook kunnen er persoonlijke foto’s bij berichten worden geplaatst. Toen familienet in 2006 van start ging bij woonzorgcentrum De Dilgt in Haren vroegen zorgmedewerkers zich af of er wel tijd was om de internetpagina’s bij te houden. “De praktijk leert echter dat het plaatsen van enkele berichten per week wel tijd kost, maar dat verzorgers dit niet zien als een inbreuk op hun werkrou-tine”, zegt oprichter Maarten Bloemink van familienet. “Dat komt omdat ze zelf

Hoe is het met mijn moeder?De 84-jarige moeder van Lisa de Groot* is opgenomen op een verpleegafdeling voor dementerende ouderen (PG). De vrouw bezoekt haar moeder geregeld, maar moet daarvoor wel eerst drie kwartier rijden. Tussendoor wil ze toch weten hoe het met haar moeder gaat. Is ze ziek? Doet ze mee aan activiteiten? Slaapt ze goed? Wat zegt de dokter van het knobbeltje onder haar rechteroog? De Palm maakt gebruik van Familienet en heeft online een beveiligde pagina samengesteld over Lisa’s moeder. Daar worden actuele nieuwtjes gemeld over alledaagse zaken, maar ook over de gezondheid van mevrouw De Groot. Lisa kan met een wachtwoord de pagina op internet bezoeken en blijft op de hoogte. Als ze vragen heeft kan ze die stellen en later ziet ze de antwoorden op de pagina verschijnen. In de agenda ziet Lisa belangrijke afspraken staan of activiteiten op de afdeling, zodat ze daar eventueel naartoe kan. Bij sommige berichten worden zelfs foto’s geplaatst. Het dagelijks leven en de dagelijkse zorg komen tot leven via het web en Lisa voelt zich nauw betrokken bij haar moeder. Ze krijgt nu ook een beter beeld van de manier waarop de zorg bij De Palm wordt georganiseerd. Ze ziet medewerkers meer als partner dan als vreemde. Door de berichtgeving is ook Lisa’s broer Kees die in het buitenland woont meer betrokken bij het leven van zijn moeder. Ook hij heeft toegang tot Familienet.

*Om privacyredenen is de naam van Lisa de Groot gefingeerd.


FamilienetAls zorginstellingen zich abonneren op Familienet krijgen medewerkers toegang via www. hetfamilienet.nl tot hun afdelingen in het systeem en kunnen ze de pagina’s voor de cliënten aanmaken. Het systeem nodigt vervolgens één contactper-soon per familie uit om in te loggen en om andere familieleden een wachtwoord te geven. Vanaf dat moment kan het communiceren beginnen. Het systeem is volgens de makers beslist geen alternatief voor een elektronisch cliëntendos-sier, maar een aanvulling. Enkele tientallen zorginstellingen in Neder-land werken al met Familienet en volgens de makers zijn de reacties van gebruikers over het algemeen zeer positief.

bepalen wanneer ze een bericht online zetten. Een telefoontje of een gesprek op de gang kost veel meer tijd. “Volgens Bloemink is goede communi-catie essentieel in de zorg. “In deze tijd is de consument kritisch, mondig en veeleisend. Dat geldt ook voor de zorg. Mantelzorgers willen weten wat er achter de schermen gaande is en zullen daarover vragen stellen. Je kunt dat niet verande-ren. communicatie hoort bij de heden-daagse zorg of je het nu wilt of niet.”Bloemink ziet nog een andere reden voor instellingen om extra aandacht te beste-den aan communicatie. ”Bij conflicten tussen mantelzorgers en zorgaanbieders hoor je familieleden altijd zeggen dat ze van niets wisten en dat er niemand is om vragen te beantwoorden. Dat kun je voorkomen door wekelijks informatie uit te wisselen op familienet.”

Uw belangrijkste afspraak in 2012!

Circa 250 internationale exposanten met

nieuwe technieken en overtuigende service-

ideeën voor het moderne textielonderhoud.

Alle innovaties voor de markt van morgen

overzichtelijk bijeen – dat is de

Texcare International 2012.

Wereldmarkt voor modern textielonderhoud

[email protected]. +31 (0) 70 262 90 71

5533

7-00

2_TE

X_Z

orgi

nste

lling

en_9

0x26

7/A

• C

D-R

om •

ISO

39

• C

MYK

• j

cp: 0

6.01

.201

2

DU

: 01.

02.2

012

N

L

Frankfurt am Main5 t/m 9. 5. 2012

ProDuCt & MArkt

Medigenic Medisch toetsenbord ook op Nederlandse markt

Panasonic Toughbook lanceert noviteiten op Zorg en ICT

Nieuw OPTILED® Downlighters HO

Medigenic is sinds kort op de Nederlandse markt te vinden. Het hygiënische toetsenbord typt volgens de leverancier comfortabel, heeft een vlak oppervlak en is daardoor geschikt voor de zorgsector. Het toetsenbord is ontwikkeld op aanvraag van het University College London Hospital, dat vijf fabrikanten vroeg een hygiënisch en vlak toetsenbord te ontwikkelen dat mak-kelijk te reinigen is. Uiteindelijk kwam Medigenic als beste uit de bus en inmiddels werkt bijna elk ziekenhuis in Engeland met dit bekroonde toetsenbord. In Nederland werkt onder meer het UMCG in Groningen ermee. Het waterdichte (ip65) toetsenbord hoeft voor schoonmaak niet te worden losgekoppeld dankzij de aan/uitschakelaar en is met een alcohol-oplossing te desinfec-teren. Voor het innoverende ontwerp heeft de Medigenic in 2009 de zilveren Medical Design Excellence Award gewonnen. Meer info: www.medigenic.nl

Panasonic Toughbook lanceert de CF-H2 Windows™-tablet en de Android-powered FZ-A1 10” tablet tijdens Zorg en ICT 2012. Panasonic Toughbooks zijn volgens de leverancier robuuste notebooks en laptops, die zijn ontwikkeld om te presteren waar andere mobiele PC-technologie faalt. Speciaal voor de zorgsector heeft Toughbook ook laptops en tablets ontwikkeld met het oog op desinfecteerbaarheid, duurzaamheid, ergonomie en connectiviteit. “Hierdoor heeft het zorgpersoneel onsitetoegang tot medische dossiers en gedetailleerde conditie- en medicatiedo-cumentatie van patiënten. “Tijdens Zorg en ICT stelt Panasonic Toughbook de nieuwe desin-fecteerbare duurzame CF-H2 Tablet voor, die de volle kracht van een PC (uitgerust met Intel® Core™ i5 2557M vPro™ Processor) combineert met een opmerkelijke connectiviteit en een uitgekiend design op maat van de zorgsector. Deze Windows™-tablet wordt nu al ingezet door thuiszorgorganisaties en ziekenhuizen”, aldus de leverancier. “Daarnaast kunnen de bezoekers ook de gloednieuwe 10" Toughpad FZ-A1 Android powered tablet zien. In tegenstelling tot de consumententablets is deze tablet wel bestand tegen water, stof (IP65), trillingen en vallen van 120 centimeter hoogte en extreme temperaturen. Meer info: www.toughbook.eu

Na de succesvolle introductie van de Round-inbouwseries introduceert OPTILED deze inbouw-downlighters nu ook in een highoutputversie (HO). De nieuwe serie inbouwarmaturen bestaat uit Round 100-600 DR (diep gelegen) en de Round 100-650 SR (reflector aan oppervlakte): de 11,5W LED vervangers voor een 2x13W CFL inbouwspot. Daarnaast is er de Round 150-2000 (31W) en de Round 200-2000 (27W): de LED vervangers voor een 2x26W CFL inbouwspot. De leverancier geeft aan dat de volledige serie analoog of DALI dimbaar is, heeft een hoge licht-opbrengst en een goede kleurweergave (90 Ra). “De downlighters kunnen uitstekend worden toegepast in bijvoorbeeld ziekenhuizen of kantoren. Daarnaast zijn ze tot maar liefst 60 procent kostenbesparend in energieverbruik. De OPTILED collectie wordt in de Benelux exclusief ver-deeld door LUXimprove. Meer info: www.luximprove.com

Sinds kort kan RetroFix™ zijn klanten voorzien van de RetroFix Frosted LED buis. Dit is een LED buis waarbij de kap van polycarbonaat opaal is gemaakt. Hierdoor zijn de ledjes in de buis niet meer zien. “Dit voorkomt dat men inkijkt tegen fel licht. Ideaal voor bijvoorbeeld ziekenhuizen en andere zorginstellingen die toch willen besparen op hun energiekosten”, aldus de leverancier. Meer info: www.retrofix.nl

Nieuw: RetroFix Frosted LED buis


meer info: www.zorginstellingen.nl

temp-rite komt met vernieuwde Temp-Futura lijn

Nsecure vernieuwt website

temp-rite International presenteert de vernieuwde Temp-Futura lijn. Met deze geëvolueerde Temp-Futura 400NG wagen (New Generation) sluit temp-rite aan bij de huidige maatschappelijke discussie over verduurzaming betreffende verspilling van voeding en kostenreductie. De TF400NG is standaard uitgerust met een besturingspaneel met de mogelijkheid om HACCP en waste te registeren en uit te lezen. Grootste vernieuwing is de versie met de actieve koeling. “Bij deze zogenoemde statische koeling is de verdamper ingeschuimd in de wanden voor meer efficiëntie, duurzaamheid en hygiëne”, aldus de leverancier. “Bovendien hangt de koeling bij deze evolutieversie onderaan de wagen voor een beter zwaartepunt, een ergonomisch voordeel bij (extern) transport. Voorts is het compleet nieuwe ontwerp uitgevoerd in hoogwaardig kunststof waardoor de wagen lichter is, er aantrekkelijker uitziet en eenvou-diger is schoon te houden. Tot slot is het interieur voortaan ter keuze uit te voeren in zowel euro als gastronorm.” Meer informatie of een proefplaatsing: www.temp-rite.nl

Nsecure heeft onlangs een geheel vernieuwde website gelanceerd: www.nsecure.nl. “Naast de nieuwe vormgeving biedt de website veel informatie over de innovatieve oplossingen die Nsecure te bieden heeft. Verder wordt met behulp van uitgebreide klantcases een kijkje gegund in de wereld van Nsecure. Deze klantcases zijn erg uiteenlopend en uniek voor bedrijven uit één van de segmenten, waaronder de zorgsector, waar Nsecure zich op richt.” Nsecure bevordert de veiligheid van ondernemingen en hun medewerkers. Dit doen zij door het ontwikkelen, implementeren en onderhouden van duurzame en gebruiksvriendelijke veiligheidsoplossingen, die worden afgestemd op de activiteit van de klant.

Nieuwe veilige en universele loophulp: De Mobilyzer

Technicare heeft De Mobilyzer™ ontwikkeld: een universele loophulp en infuusstandaard in één. “Deze universele loophulp biedt optimaal loopcomfort en volledige veiligheid voor de patiënt. De voet met vijf wielen biedt maximale stabiliteit. Oneffenheden in vloer- of liftovergang zijn nu mak-kelijk te passeren door de positie van het vijfde wiel”, aldus de leverancier. “Het stuur is in hoogte verstelbaar en niet roteerbaar ten opzichte van de staande ovale buis, waardoor optimale veiligheid word gegarandeerd. De zelfredzaamheid van de patiënt wordt sterk vergroot door de vormgeving van het stuur (stuurbelasting 150 kg ). Vanuit zittende positie (toilet of bedrand ) is de patiënt beter in staat om zelf te gaan staan. In de bovenzijde van de staande ovale buis is een adaptieve func-tie gerealiseerd. Hierdoor bestaat de mogelijkheid om buis stukken te plaatsen met verschillende functies. Op de Mobilyzer™ zijn verschillende accessoires beschikbaar. Deze kunnen eventueel klantspecifiek en naar wens worden vervaardigd.” Meer info: www.mobilyzer.eu

meer informatie: www.zorginstellingen.nl


Wilt u budgetzekerheid tegen sterke prijsstijgingen in de komende jaren en een probleemloos verloop van alle lopende energiezaken. PowerQ is gespecialiseerd in alle aspecten van energie-inkoop voor zorginstellingen en heeft uitstekende inkoopresultaten weten te bereiken voor de deelnemers van het ZEBS-collectief.Op drie belangrijke punten weten wij ons te onderscheiden:1) Een individuele en transparante inkoopstrategie met collectief voordeel2) Budgetzekerheid; tot drie jaren vooruit3) Complete dienstverlening, zoals: factuurcontroles, mutatie begeleiding, het opstellen van uw energiebudget en energie besparingSinds de start van haar inkoopstrategie in 2009 heeft PowerQ ten opzichte van marktreferenties tussen de 10 en 20 procent betere energieprijzen bereikt.Naast energie-inkoop biedt PowerQ advies op het gebied van energiebesparing en duurzame energie-opwek. Graag verwijzen wij u naar onze website voor een uitgebreidere omschrijving van onze dienstverlening en relevante referenties

Meer info: www.powerq.nl

PowerQ – hét energie-inkoopalternatief voor de Zorg!

QuartoDe specialist in betaaloplossingen voor (kleinschalige) zorginstellingenWestbaan 2002841 MC MoordrechtPostbus 592840 AB MoordrechtT 0182-700500E [email protected] www.quarto.nl

Straight Systems Straight Systems, één adres voor al uw kassa- en betalings-uitdagingen in de zorg, ziekenhuizen, bedrijfsrestaurants en leisure.Kattenburg 29-316651 AL DrutenT 0487-517700I www.straight.nl

ServicewijzerAutomAtisering

Beveiliging

VDZ SecurityHoofdkantoorPapendorpseweg 53-593528 BJ UtrechtTel: 030-7991106Regio Kantoor Oost NederlandMetaalstraat 2c7483 PD HaaksbergenT 053-5742294E [email protected] www.vdzsecurity.nlBeveiligingsdiensten voor zorgsector VDZ Security levert vakbekwaam en goed opgeleid beveiligings-personeel.

Bedrijfskleding

erkende certificAtie-instellingen

George Pisa & Zn.Stijlvolle bedrijfs-kledingGeorge Pisa & Zn. TailleursKanaaldijk Noord 15B5613 DZ EindhovenT 040-2433631E [email protected] www.georgepisa.nl

ARTIMO textilesPostbus 11504700 BD RoosendaalDe Meeten 534706 NK RoosendaalT 0165-543940E [email protected] www.artimo.nlArtimo is leverancier van permanent vlam-vertragende gordijn- en meubelstoffen voor projecten.

Bureau Veritas CertificationComputerweg 23821 AJ AmersfoortT 088-4505500E verkoopnederland@ nl.bureauveritas.comI www.bureauveritas.nl

DNV Postbus 95993007 AN RotterdamT 010-29 22 700E [email protected] www.dnv.nl/zorgZichtbare kwaliteit door certificering? DNV certificeert manage-mentsystemen volgens: HKZ, ISO 9001, NTA 8009, NEN 8048, OHSAS 18001, ISO 14001. Onze unieke auditmethode Risk Based Certification® gaat nét even verder en haalt het maximale uit uw certifi-catietraject. Resultaat? Betrouwbare zorg van hoge kwaliteit.

Lloyd’s RegisterQuality AssuranceCertificatie en TrainingWeena-Zuid 1703012 NC RotterdamPostbus 7013000 AS RotterdamT 010-2018445I www.lrqa.nl

TUV Nederland QADe Waal 21c 5684 PH BestT 0499-339500 E [email protected] www.tuv.nlTUV Nederland is uw partner in certificatie: o.a. de HKZ T, V&V, Gehandicaptenzorg, Jeugdzorg, Revalida-tie, Kinderopvang en Zorg-boerderijen en Vei-ligheidsmanagement-systemen. Wij komen graag bij u langs !

fAcilitAire diensten

LanduwascoBellstraat 103133KE VlaardingenE [email protected] www.landuwasco.nlLanduwasco Wasserij-techniek levert meer dan 48 jaar het totale pakket wasmachines, droogmachines en strijkmachines aan de wasserijindustrie, instellingen, campings, hotels, scheepvaart en professionele inhuis-wasserijen.

Newasco

Newasco Diensten BVNijverheidsweg 402102 LL HeemstedeT 023-5474004E [email protected] www.newasco.nlInnovatieve regio-nale wasserijbedrijven met hoge kwaliteit, ontzorgt volledig op het gebied van textielvoorziening. Onze dienstverlening sluit aan op de nieuwe AWBZ. Facturatie per bewoner is mogelijk.

Eromes Pro-jectinrichtersNieuweweg 240Postbus 136600 AA WijchenT 024-7502300I www.eromes.nlEromes ontwerpt, pro-duceert en levert crea-tieve oplossingen voor zorgen werkomge-vingen. Creativiteit die voorkomt uit nieuwe inzichten en ook door anders te kijken naar bestaande.

E.S.T.I.D.A Interieurontwerp en - fabricage AmsterdamScannerstraat 211033 RV AmsterdamT 020-3371576E [email protected] www.estida.nlE.S.T.I.D.A ontwerpt, realiseert en produ-ceert totaalinterieurs en interieuronder-delen voor zorgin-stellingen, horeca, retail, kantoren en wellness. Uw inrich-tingspartner voor nieuwbouwprojecten, uitbreiding, renova-ties en stoffering.

Gerflor BeneluxPostbus 7102 5605 JC Eindhoven T 040-2661700E [email protected] I www.gerflor.nl of www.gerflor.be Sinds 1937 wereld-wijd producent van professionele PVC projectvloeren en specialist in vloer-oplossingen voor de gezondheidszorg.

evAcuAtie

inrichting

Escape Mobility CompanyMarconistraat 326372 PN LandgraafT 045-5727031E [email protected] www.escape-mobility.com


De kosten voor een vermelding in deze Service-rubriek (logo,

adresgegevens en ca. 20 woorden tekst) bedragen

750 euro per jaar. Inclusief plaatsing van

een logo/link op de website www.zorg instellingen.nl in de rubriek

producten.

Informatie: Jeroen Baar:

T 035-6940740E [email protected]

ServicewijzerlABels

ArtevoAlexanderstraat 66882 BG VelpT 026-3619334E [email protected] www.naamlabels.nlZelf investeren of uitbesteden? ARTEVO naamlabels maakt al ruim dertig jaar naamla-bels voor uw kleding die wasecht en chemisch reinigbaar is.

instAllAtietechniek en onderhoud

trAiningen trAiningen

Bureau Veritas TrainingComputerweg 23821 AJ AmersfoortT 088-4505551F 088-4505555E bvct@

nl.bureauveritas.comI www.bureauveritas.nlTheoretisch of toege-past, standaard of maatwerk, intern of open inschrijving: training is altijd een bron voor het creëren van meerwaarde.

Bouter Bouter-Plaza-Concept®Signaalrood 152718 SH ZoetermeerPostbus 6742700 AR ZoetermeerT 079-3451515E [email protected] www.bouter.nlDe gedachte achter het Bouter-Plaza-Concept® is om een centrale ontmoetings-plaats (plaza) in met name verpleeg- en verzorgingshuizen te creëren, waar het voor iedereen in een gezel-lige, informele sfeer goed toeven is.

d e c o m b i n a t i e i s d e k r a c h tl a c o m b i n a i s o n c r é e l a f o r c ed e c o m b i n a t i e i s d e k r a c h tl a c o m b i n a i s o n c r é e l a f o r c e

moments furniture bv

Edisonstraat 254000 HB Tiel (NL) PB 6053 T. +31 (0)344 619 844F. +31 (0)344 620 [email protected]

▲

BLR-BimonairconditioningPostbus 72 3417 ZH MontfoortT 0348-472247E airconditioning@ blr-bimon.nlI www.blr-bimon.nlBLR-Bimon is de spe-cialist op het gebied van airconditioning.

Imtech Care & CureRivium Boulevard 1222909 LK Capelle aan den IJsselPostbus 85843009 AN RotterdamT 010-4477400I www.zorg.imtech.nl

Netwerken begint bij een professioneel

platform

B+B VAKMEDIANET

informatieplatforms voor professionals

www.vakmedianet.nl



AgeNDA

ADVerteNtie-iNDex

Agendatip? Mail de redactie van ZorgInstellingen: [email protected]

Alklima 48Alpheios 2Altenpflege 2012 7Breda lighting 47Brother international 25Deerns 29luximprove 25Miele Professional 4Nsecure 9Panasonic Benelux 11PowerQ 1technicare 6texcare 2012 41wagenbouw Accommodaties 12Zorg & iCt 2012 12

15 maartPlanetree Conferentie 2012Nijkerkwww.planetree.nl

Lent, congres over veiligheid in de zorgUtrechtwww.lent-congres.nl

27 – 29 maartBeurs Zorg & ICTUtrechtwww.zorg-en-ict.nl

27 – 30 maartAnuga FoodTecKeulenwww.anugafoodtec.de

10 meiJaarcongres Duurzame ZorgNijmegenwww.jaarcongresduurzamezorg.nl

8 – 11 meiISSA/IntercleanAmsterdamwww.amsterdam.issainterclean.com

9 – 10 meiBeurs Beveiliging & VeiligheidHoutenwww.easyfairs.com/beveiliging-nl

7 juniNationaal Congres Gastvrijheidszorg 2012www.zorgmetsterren.nl

19 juniCongres Vrouwelijke leiders in de zorgZeistwww.vrouwelijkeleidersindezorg.nl

23 – 26 septemberHogatec 2012Düsseldorfwww.hogatec.de

Beste prijs / kwaliteit garantie!

Kijk voor meer info op www.retro� x.nl Breda Lighting BV, Minervum 7073, 4817 ZK Breda, T +31 (0)76 5 813 815

Eenvoudig TL en downlights vervangen

Direct 70% energiebesparing

Aantoonbaar de beste LED kwaliteit

Verantwoord besparen!

Tot wel

70%energie

besparing

Maatschappel i jk Verantwoord Ondernemen • Maatschappel

ijk V

eran

twoo

rd O

nd

ernemen •

Retrofix adv_210x297mm.indd 1 30-09-11 - Week 39 09:16

°ClimateCare van Mitsubishi Electric. Je voelt het verschil.

Zorgvuldige klimaatbeheersing

Duurzaam koelen, verwarmen, ventileren & ontvochtigen

Ontdek in 4:24 min. hoe wij uw

klimaat kunnen verzorgen: www.alklima.nl/zorg

fi nancieer het met:

aircolease.nl

Adv A4_zorg_ALKhoek.indd 1 31-10-11 10:18

Documents

Zorginstellingen nr. 1