58
4. qalis qirurgiuli sterilizacia
qalis nebayoflobiTi qirurgiuli kontracepcia warmoadgens usafrTxo
da yvelaze maRalefeqtur meTods ojaxis dagegmvis Tanamedrove
meTodebs Soris.
qirurgiuli kontracepciis arsi mdgomareobs kvercxsavali milebis
gamavlobis meqanikur blokirebaSi, rasac, agreTve uwodeben okluzias,
daxSobas an gadakvanZvas.
qirurgiuli kontracepciis (saxeebi) meTodebi
dResdReobiT qirurgiuli proceduris Sesasruleblad gamoiyeneba ori
ZiriTadi meTodi: minilaparotomia da laparoskopia. sterilizaciis
Catareba aseve SesaZlebelia transcervikaluri gziT. aRsaniSnavia, rom
transcervikalurad sruldeba, rogorc qirurgiuli sterilizacia,
histeroskopis gamoyenebiT, aseve araqirurgiuli qimiuri an sxva tipis
preparatebiT (qvinakari, meTil-cianoakrilati, fenoli da sxv.).
vaginaluri midgomiT (kuldoskopia, kolpotomia), operaciis Catarebaze
bevrma Tanamedrove specialistma didi xania uari Tqva, vinaidan, maRalia
albaToba infeqciuri garTulebebis ganviTarebisa da procedura,
teqnikuri TvalsazrisiTac, bevrad rTulia minilaparotomiasa da
laparoskopiasTan SedarebiT.
minilaparotomiis dros kvercxsavali gzebis daxSobisaTvis gamoiyeneba:
* pomerois meTodi;
* pritCardis anu parklendis meTodi;
* irvingis meTodi;
* fimbieqtomia.
laparoskopiuli teqnikis gamoyenebiT kvercxsavali milebis dasaxSobad
gamoiyeneba:
* silikonis rgolebi;
* filSis an hulkas klipebi;
* bi an monopolaaruli elektrokoagulacia.
transcervikaluri qirurgiuli sterilizacia sruldeba histeroskopis
saSualebiT da kvercxsavali milebis Sesavlis okluziisaTvis
gamoiyeneba specialuri sacobebi.
aRniSnuli meTodi nakleb popularulia, vinaidan moiTxovs
ZviradRirebul histeroskopiul aparaturas da specialistis maRal
kvalifikacias, rac materialuri TvalsazrisiT wamgebianad iTvleba.
transcervikaluri gziT araqirurgiuli sterilizacia qvinakriniT.
bolo xanebSi yuradRebis centrSi moeqca misi dabali fasisa da
proceduris Catarebis simartivis gamo, Tumc debatebi misi moqmedebis
Sesaxeb qalis organizmze dResac grZeldeba.
59
sterilizaciis moqmedebis meqanizmi
kvercxsavalis blokirebis Sedegad SeuZlebeli xdeba kvercxujredisa
da spermatozoidis Serwyma, rac saboloo jamSi ganapirobebs
kontracepciul efeqts.
qalis qirurgiuli kontracepciis efeqturoba
kompetentur avtorTa monacemebis mixedviT “kontracepciuli marcxi”
laparoskopiuli sterilizaciis dros utoldeba 0.0-0.8% (Liskin L., Rinehert W.m Blackbum R., 1985). da igi bevrad ufro naklebia, vidre analogiuri
maCveneblebi sxva kontracepciuli meTodebis gamoyenebis Semdeg.
sterilizaciis Catarebis Semdeg orsuloba SeiZleba ganvixiloT,
rogorc luTeinuri fazis orsuloba, romelic sterilizaciis momentSi
ukve iyo an igi SesaZloa gamowveuli iyos:
* operatoris SecdomiT, rodesac kvercxsavalis magivrad xdeba
sxva, misi msgavsi struqturis (mag. mrgvali iogis) okluzia;
* falopis milis gancalkevebuli boloebis SemdgomSi
rekanalizaciiT, rac yvelaze ufro xSiria.
umetesad orsuloba viTardeba sterilizaciis Semdeg pirveli ori wlis
ganmavlobaSi da misi procenti damokidebulia okluziis meTodze. ase
magaliTad: klipebiTa da rgolebiT okluziis SemTxvevaSi
warumatebloba Seadgens 1-4 SemTxvevas 1000 proceduraze (12). xangrZlivi
gamokvlevebis safuZvelze dadginda, rom warumatebeli kontracepciis
yvelaze maRali 1-3% aRiniSneba bipolaruli eleqtrokoagulaciis
gamoyenebis Semdeg, rac SeiZleba aixsnas eleqtrokoagulaciis dros
kvercxsavalis arasruli destruqciiT an saSvilosnosgare orsulobiT
kvercxsavalis distalur nawilSi, mas Semdeg, rac spermaluri siTxe
menjis RruSi SeaRwevs kvercxsavalis proqsimalur nawilSi
Camoyalibebuli fistulidan.
msoflio jandacvis organizaciis 1995 wlis rekomendaciiT
eleqtrokoagulaciis gamoyeneba laparoskopiuli kontracepciis mizniT
misgan gamowveuli seriozuli garTulebebisa (Sinagani damwvrobebi) da
dabali efeqturobis gamo, sterilizaciis sxva meTodebTan SedarebiT,
mizanSeuwonlad aris miCneuli.
qirurgiuli kontracepciis upiratesoba
qirurgiuli kontracepcia yvelaze gavrcelebuli meTodia ojaxis
dagegmvis arsebul meTodebs Soris da es popularoba gamowveulia
mTeli rigi upiratesobebiT, kerZod:
* procedura erTjeradia da mTeli darCenili sicocxlis
ganmavlobaSi damatebiTi Carevis gareSe bunebrivad icavs qals
arasasurveli orsulobisagan;
60
* sruldeba muclis Rrus gauxsnelad;
* SesaZloa Catardes ambulatoriulad, adgilobrivi gautkivarebiT;
* garTulebaTa procenti umniSvneloa;
* operaciis Semdgomi nawiburi praqtikulad SeumCnevelia, rac
esTetikuri TvalTaxedviT mniSvnelovania;
* praqtikulad ar icvleba organizmis hormonaluri statusi;
* procedura ekonomiuri TvalsazrisiT metad momgebiania.
janmrTelobis mdgomareobaze qirurgiuli sterilizaciis
arakontracepciuli upiratesoba
* gamokvlevebSi, romlebic mimdinareobda 12 wlis ganmavlobaSi da
moicva 77500-ze meti qali, romelTac Catarebuli hqondaT
qirurgiuli sterilizacia, aRiniSneboda sakvercxis kiboTi
daavadebis riskis daqveiTeba;
* gamokvlevebi, romlebic Catarda i. Jordanias sax. adamianis
reproduqciis s/k institutSi, aseve adasturebs, rom
laparoskopiuli kontracepciis Semdeg sagrZnoblad gaumjobesda
e.w. “cxovrebis xarisxi”, miT ufro im pacientTa Soris, romelTac
sterilizacia CautardaT samedicino Cvenebebis mixedviT. es
SesaZloa aixsnas abortebisa da masTan dakavSirebuli
garTulebebis Tavidan acilebiT, rac Tavis mxriv xels uwyobs
eqstragenitaluri daavadebebis keTilsaimedo mimdinareobas.
qirurgiuli sterilizaciis naklovanebebi
• sterilizaciis naklovanebad SeiZleba CaiTvalos is, rom
miuxedavad mcireinvaziurobisa igi qirurgiuli proceduraa.
• qirurgiuli sterilizacia Seuqcevadi proceduraa da misi
warmatebiT Sesrulebis pirobebSi fertiloba dasrulebulia.
qirurgiuli meTodebis Cvenebebi
sterilizaciis Cveneba SeiZleba iyos samedicino an socialuri.
* samedicino Cvenebas warmoadgens yvela is paTologia, romelTa
arsebobis SemTxvevaSi Zalze matulobs sicocxlis safrTxe,
dakavSirebuli orsulobisa da mSobiarobis riskTan an, maRalia
nayofis simaxinjis albaToba.
* socialuri Cveneba ganisazRvreba Sesabamisi qveynis
kanonmdeblobiT da ZiriTadad damyarebulia qalis survilze
partnioris Tanxmobis gaTvaliswinebiT.
61
ukuCvenebebi
ganixilaven qirurgiuli kontracepciis absolutur da SedarebiT
ukuCvenebebs, amasTan orive maTgani droebiTia.
* absoluturi droebiTi ukuCveneba gulisxmobs iseT mdgomareobas,
romlis drosac proceduris Sesruleba arsebuli mdgomareobis
Secvlamde, samedicino TvalsazrisiT miuRebulia;
* SedarebiTi droebiTi ukuCveneba gulisxmobs, iseT mdgomareobas,
romlis drosac proceduris Sesruleba SesaZlebelia Sesabamisi
rekomendaciis gaTvaliswinebiT.
absoluturi droebiTi ukuCvenebebi
* zogadi an adgilobrivi infeqciis arseboba;
* orsuloba.
ukuCvenebis mizezebi
* maRalia infeqciis gavrcelebis riski;
* orsulobisas ar aris saWiro sterilizaciis Catareba.
rekomendaciebi
* infeqciis mkurnaloba, droebiT kontracepciis sxva meTodebis
gamoyeneba, gankurnebis Semdeg qirurgiuli kontracepcia;
* orsulobis SemTxvevaSi, mSobiarobis Semdgomi sterilizacia
minilaparotomiis meTodiT.
SedarebiTi droebiTi ukuCvenebebi
* gul-sisxlZarRvTa daavadebebi;
* ariTmia;
* mZime formis anemia;
* sasunTqi sistemis daavadebani;
* hipertenzia;
* moculobiTi warmonaqmnebi menjisa da muclis RruSi;
* mkveTrad gamoxatuli SexorcebiTi procesi mcire menjisa da
muclis areSi;
* sisxlis Sededebis sistemis darRveva;
* Saqriani diabeti (mZime forma).
rekomendaciebi
* droebiT kontracepciis sxva meTodis gamoyeneba, specializebul
klinikaSi gagzavna gamokvlevebisa da mkurnalobisaTvis,
gankurnebis Semdeg qirurgiuli meTodis gamoyeneba;
* im SemTxvevebSi, rodesac gankurneba da proceduris Catareba
SeuZlebelia, rekomendebulia kontracepciis sxva meTodis, maT
Soris araqirurgiuli sterilizaciis SeTavazeba.
62
qirurgiuli kontracepciis Catarebis vadebi
qirurgiuli kontracepciis meTodis (midgomis, kvercxsavalis ligirebis
teqnikis), arCevisas gadamwyveti mniSvneloba eniWeba proceduris
Catarebis dros. mraval qveyanaSi qirurgiuli sterilizacia tardeba
Cveulebriv mSobiarobis Semdgom 48 sT-is ganmavlobaSi da am dros
mowodebulia gakeTdes minilaparotomia adgilobrivi anesTeziiT.
laparoskopiuli kontracepciis gamoyeneba mSobiarobis Semdgom
periodSi rekomendebuli ar aris, vinaidan, mosalodnelia saSvilosnosa
da kvercxsavali milebis dazianeba, romelTa vaskularizacia metad
gaZlierebulia.
laparoskopiuli kontracepciis Casatareblad misaRebia menstrualuri
ciklis nebismieri dRe, Tu orsuloba gamoricxulia. Tumca
rekomendebulia Cveuli, rigiTi menstruaciis Semdgomi pirveli dReebi,
raTa gamoiricxos luTeinuri fazis orsuloba, romlis diagnostika
proceduris Catarebis momentSi SeuZlebelia.
boqvenzeda minilaparotomia keTdeba saSvilosnos sruli involuciis
anu mSobiarobidan 4-6 kviris Semdeg.
qirurgiuli sterilizacia SesaZlebelia Sesruldes sakeisro kveTis, an
romelime ginekologiuri operaciis Catarebis dros, aseve TviTnebiTi an
xelovnuri abortis Semdeg.
transcervikaluri gziT sterilizaciis Casatareblad mowodebulia
menstrualuri ciklis pirveli faza, kerZod me-6-12 dRe.
mSobiarobis Semdgomi qirurgiuli kontracepcia
mSobiarobis Semdgomi qirurgiuli sterilizacia minilaparotomiis
gziT, Tanamedrove modelis samSobiaro saxlis aucilebel samedicino
momsaxureobis nusxaTa ricxvs miekuTvneba da civilur samyaroSi
farTod gamoiyeneba. aSS-Si aseTi operaciebi Seadgens yvela qirurgiuli
sterilizaciis 40%-s, rac SesaZlebelia aixsnas Semdegi mosazrebebiT:
* procedura martivia;
* tardeba samSobiarodan gaweramde da ar saWiroebs ganmeorebiT
hospitalizacias;
* procedurisaTvis saWiro materialuri danaxarjebi dabalia;
* operacia maRalefeqturia.
mSobiarobis Semdgomi sterilizaciis procedura
mSobiarobis Semdgom periodSi saSvilosno da falopis milebi
mdebareobs maRla muclis RruSi. minilaparotomia sruldeba 1,5-3sm
sigrZis ganakveTiT Wips qvemoT, saSvilosnos fuZidan 1-2sm-is dacilebiT
raTa kvercxsaval milebTan midgoma optimalurad mosaxerxebeli gaxdes.
mSobiarobis Semdgom periodSi aseTi zomis ganakveTiT sterilizaciis
gamoyeneba ar moiTxovs saSvilosnos manipulatorisa da tyviis maSis
(orkbila) gamoyenebas, vinaidan saSvilosnos gadaadgileba operaciis
63
dros, kvercxsaval milebTan midgomisaTvis SesaZlebelia muclis wina
kedlidan uSualod saSvilosnoze zewoliT. mSobiarobis Semdeg
moSvebuli wina kedelis mcire zomis ganakveTic, farabefis kavebis
saSualebiT Tavisuflad gadaadgildeba rogorc erTi aseve meore
kvercxsavali milis saproeqcio areSi, riTac sakmaod advilia falopis
milebTan midgoma da maTi ligireba.
kvercxsavali milebis okluziis teqnika
pomerois meTodiT milis okluzia yvelaze popularuli da
moxerxebulia minilaparotomiis gziT sterilizaciis Catarebisas.
aRniSnuli meTodiT sterilizacia sruldeba Semdegnairad:
kvercxsavali milis Sua nawilis maryuJze edeba ketgutis ligatura,
romliTac xdeba misi ligireba, ris Semdegac maryuJis zemo nawili
moikveTeba. ketgutis ligaturis gawovis Semdeg milis boloebi
erTmaneTs dacildeba, riTac rekanalizaciis albaToba kidev ufro
mcirdeba da miiRweva kontracepciis maRali, saimedo efeqti.
pritCardis anu parklendis meTodiT sterilizacia sruldeba
Semdegnairad: falopis milis Sua nawilSi xdeba misi ligireba or
adgilze qromirebuli ketgutiT da ligaturebs Soris monakveTi
amoikveTeba. am meTodis dros amokveTili milis nawili Tavisi zomiT
ufro mcirea, vidre pomerois teqnikiT sterilizaciis dros amokveTili
segmenti. Tumca pritCardis meTodis gamoyeneba gulisxmobs
mezosalpingSi or adgilas nemsis gatarebas, rac SesaZloa jorjlidan
sisxldenis mizezi gaxdes. pomerois meTodis Sesrulebisas es
procedura saWiro ar aris, vinaidan iq maryuJis ligireba xdeba gakervis
gareSe.
irvingis meTodi warmoadgens parklandis meTodis modifikacias da
sruldeba Semdegnairad: parklendis meTodiT, kvercxsavalis ligirebisa
da misi segmentis amokveTis Semdeg milis saSvilosnoskena nawili
Caekereba saSvilosnos fuZes, riTac irvingis azriT kidev ufro
mcirdeba rekanalizaciisa da Sesabamisad orsulobis albaToba.
fimbrieqtomia gulisxmobs fimbrialuri bolos mokveTas. rogorc
sterilizaciis meTodi igi sakmaod farTod gamoiyeneboda warsulSi.
dReisaTvis mas arsebiTi gamoyeneba ar aqvs garda gansakuTrebuli
SemTxvevebisa, romlis drosac kvercxsavali milis ampularul da
isTmur nawilebze midgoma garTulebulia sxvadasxva mizezis gamo da
SesaZlebelia mxolod fimbriebis mokveTa.
fimbrieqtomia xasiaTdeba meti garTulebebiT vidre sxva meTodebi, rac
dakavSirebulia didi zomis, sisxlsavse fimbrialuri nawilis
mokveTasTan. aseve maRalia rekanalizaciis albaToba proceduris Semdeg.
yovelive zemoTqmulidan gamomdinare aRniSnuli meTodi nakleb
popularulia.
mSobiarobis Semdgom periodSi filSis klipis dadeba kvercxsavali
milis isTmur nawilze saSvilosnodan 1-2sm-is daSorebiT unda moxdes
gansakuTrebuli sifrTxiliT, vinaidan am dros xdeba milebSi arsebuli
siTxis evakuacia.
64
silikonis rgolebi da zambariani klipebi (hulkas, roketisa an volfis)
mSobiarobis Semdgom periodSi ar gamoiyeneba, radganac isini
gaTvaliswinebulia
mxolod normaluri zomis kvercxsavalze gamosayeneblad.
kvercxsavali milebis sterilizacia eleqtrokoagulaciiT mSobiarobis
Semdgom periodSi rekomendebuli ar aris, vinaidan igi mowodebulia
umTavresad
laparoskopiis dros, xolo es ukanaskneli mSobiarobis Semdeg Zalian
iSviaTad gamoiyeneba.
garTuleba
garTulebebi SesaZloa dakavSirebuli iyos anesTeziasTan, operaciis
warmoebasTan da operaciis Semdgom periodSi infeqciis gavrcelebasTan
mcire menjisa da muclis RruSi. aRniSnuli garTulebebis Tavidan
acileba umetes SemTxvevebSi SesaZlebelia qirurgis maRali
kvalifikaciiT da mis mier sterilizaciis Cvenebebisa da ukuCvenebebis
zedmiwevniT zustad dacvis Sedegad. magaliTad, gasaTvaliswinebelia:
* mSobiarobis Semdeg muclis wina kedeli Wipis midamoSi
SedarebiT gaTxelebulia, rac moiTxovs did sifrTxiles
operaciis dros, vinaidan maRalia nawlavebis dazianebis
saSiSroeba;
* mSobiarobis Semdeg kvercxsavali milebis sisxliT momarageba
gaZlierebulia, rac aseve damatebiT sifrTxiles moiTxovs maTze
manipulaciisa da gadakvanZvisas, operaciis dros da mis Semdgom
sisxldenis Tavidan asacileblad;
* aRmavali infeqciis albaTobis Tavidan asacileblad da aseve
falopis milebTan ukeTesi midgomis mizniT qirurgiuli
sterilizacia umjobesia Catardes 48sT-is ganmavlobaSi
mSobiarobis Semdeg.
* mSobiarobidan 3-7 dRis ganmavlobaSi proceduris Sesrulebisas
saWiroa antibiotikoTerapia. Tu proceduris Sesruleba ver
xerxdeba 7 dRis ganmavlobaSi, maSin igi unda Catardes
mSobiarobidan 4-6 kviris Semdeg saSvilosnos sruli involuciis
dasrulebisas da mas intervalur an boqvenzeda
minilaparotomias uwodeben.
boqvenzeda minilaparotomia
boqvenzeda minilaparotomia sterilizaciis mizniT sruldeba
mSobiarobidan garkveuli drois anu intervalis (4-6 kvira) gasvlis
Semdeg, amitomac mas intervalur minilaparotomiasac uwodeben.
aRniSnuli dro sWirdeba mSobiarobis Semdeg saSvilosnos srul
involucias.
am meTodiT sterilizaciisas ganakveTi unda gatardes boqvenzeda
midamoSi da misi zoma Seadgens 2-2,5sm-s.
65
intervaluri sterilizaciis Sesruleba SesaZloa gZneldes pacientis
Warbi wonis an menjis RruSi Sex orcebiTi procesis arsebobis
SemTxvevaSi, vinaidan Zneladmisadgomi xdeba saSvilosnos milebi, rac
saboloo jamSi ganapirobebs proceduris gaxangrZlivebas da zogierT
SemTxvevebSi Wrilobis gafarToebasac ki.
boqvenzeda, intervaluri sterilizaciis procedura
sterilizacia intervalur periodSi unda Catardes saoperacioSi
qirurgiuli operaciisaTvis saWiro yvela wesisa da kanonis dacviT
adgilobrivi an intravenuri gautkivarebis gamoyenebiT.
operaciis msvlelobaSi, mSobiarobis Semdgomi sterilizaciisagan
gansxvavebiT, saSvilosnos gadasaadgileblad, gamoiyeneba
saSvilosnosSiga manipulatori (elevatori), romlis saSualebiTac
warmoebs saSvilosnos miaxloeba muclis wina kedelTan da SesaZlo
xdeba kvercxsaval milebTan Tavisufali midgoma maTi Semdgomi
okluziis mizniT. operaciis msvlelobisas saoperacio magida imyofeba
trendelenburgis mdgomareobaSi, raTa gaumjobesdes midgoma
saSvilosnos milebTan.
ganakveTi umjobesia gakeTdes saSvilosnos fuZis saproeqcio areSi,
vinaidan ufro maRla gakeTebuli ganakveTiT Znelia kvercxsavalze
midgoma, xolo ganakveTis dabla gatarebis SemTxvevaSi maRalia Sardis
buStis dazianebis riski.
kvercxsavalis amosatanad WrilobaSi gamoiyeneba specialuri kavi an
damWeri, romelic babkokis damWeris saxelwodebiTaa cnobili.
kvercxsavali milebis gadakvanZvis teqnika
milebis gadasakvanZad SesaZloa gamoyenebuli iyos pomerios, pritCardis
teqnika. aseve specialuri rgolebi, an klipebi (aRniSnuli meTodebi
mocemulia mSobiarobis Semdgomi sterilizaciisa da laparoskopiuli
kontracepciis aRwerisas). fimbrieqtomia da irvingis meTodi aRniSnuli
gziT sterilizaciisas ar gamoiyeneba. rogorc wesi, avtorTa umetesoba
saWirod ar miiCnevs Wrilobis aRdgenisas peritoneumis gakervas calke,
vinaidan Tvlian, rom aseTi zomis peritoneumis defeqtebi TviTonve
aRdgeba raime garTulebis gareSe.
garTuleba aRniSnuli sterilizaciis Semdeg Zalze iSviaTia (1%-ze
naklebi), igi SeiZleba dakavSirebuli iyos anesTeziasTan, an operaciis
warmoebasTan (saSvilosnos perforacia, Sardis buStis, an nawlavis
travmatizacia, sisxldena mezosalpingsidan, Wrilobis inficireba da
sxv.). aRniSnuli garTulebebis Tavidan acileba umetes SemTxvevebSi
SesaZlebelia qirurgis maRali kvalifikaciiT da mis mier
sterilizaciis Cvenebebisa da ukuCvenebebis zedmiwevniT zustad dacvis
Sedegad.
66
laparoskopiuli sterilizacia
laparoskopiuli kontracepciis Casatareblad misaRebia menstrualuri
ciklis nebismieri dRe, Tu orsuloba gamoricxulia. Tumca
rekomendebulia Cveuli, rigiTi menstruaciis Semgomi pirveli dReebi,
raTa gamoiricxos luTeinuri fazis orsuloba, romlis diagnostika
proceduris Catarebis momentSi SeuZlebelia.
Sesrulebis meTodika
laparoskopiuli sterilizacia unda Catardes specialurad aRWurvil
saoperacioSi, romlis mowyobiloba Sedgeba: funqciuri saoperacio
magidis, laparoskopis, insufliatoris, sinaTlis wyaros, sinaTlis
gamtaris, troakarebisagan. am ukanasknelis saSualebiT muclis faris
gaxvretis Semdeg mucelSi SeyavT laparoskopi da sxvadasxva
instrumentebi rogoricaa: manipulatori, aplikatorebi – klipebis an
silikonis rgolebis dasadebad, iaraRebi, romlebic gamoiyeneba eleqtro
da TermokoagulaciisaTvis da sxva.
kvercxsavalebis okluzia:
* kvercxsavalebis klipebiT okluziis SemTxvevaSi damWeri specialuri
aplikatoris meSveobiT unda daedos milis isTmur nawilze,
saSvilosnos kuTxidan 2-3 sm-is daSorebiT.
* silikonis rgolebi kvercxsaval mils edeba saSvilosnos kuTxidan
3,.0 sm-is dacilebiT da maT Camosasmelad gamoiyeneba specialuri
aplikatori.
* eleqtrikoagulacia unda Catardes milis Sua nawilSi 2.0 sm sigrZis
monakveTze, ris Semdegac mili SesaZloa gadaikveTos an mTliani
darCes. gadakveTis SemTxvevaSi milis boloebi gancalkevdeba ise rom,
Tavidan aviciloT mezosalpingsis dazianeba, romlis meSveobiTac
xorcieldeba falopis milebis sisxliT momarageba.
garTulebebi qalis qirurgiuli sterilizaciisas
a) "kontracepciul marcxTan" dakavSirebuli garTulebebi
saSvilosnosgare orsuloba
Catarebuli qirurgiuli kontracepciis Semdeg orsulobisaTvis
damaxasiaTebeli niSnebis aRmoCenis SemTxvevaSi eWvi yovelTvis unda
mivitanoT saSvilosnosgare orsulobaze da gansakuTrebuli yuradReba
mieqces misTvis damaxasiaTebeli iseTi niSnebis arsebobas anamnezSi
rogoricaa:
* moulodneli mwvave tkivili, mudmivi an spazmuri xasiaTis tkivili
muclis qveda nawilSi, romelic lokalizdeba erT romelime mxares
da SesaZloa gadaecemodes mxris wnulis sartyelSi;
* epizoduri sisxldena an sisxliani gamonadeni saSodan muclis
RruSi tkivilis dros, menstruaciis gadacdenis an Semcirebuli
raodenobiT misi mosvlis Semdeg;
67
* saerTo sisuste, guliswasvla an Tavbrusxveva (Sinagani sisxldenis
damaxasiaTebeli niSnebi).
orsulobis SesaZlo mizezebi sterilizaciis Semdeg
* operacia Catarda menstrualuri ciklis luTeinur fazaSi da
orsuloba ar dafiqsirda winaswari samedicino gamokvlevis an
operaciis msvlelobis dros;
* xelmisawvdomi ar iyo Tanamedrove gamokvlevis meTodebi
orsulobis adreuli vadis gamosavlenad;
* operaciis msvlelobis dros ar Catarebula erTi an orive
kvercxsavalis okluzia;
* kvercxsavalis spontanuri rekanalizacia;
* kvercxsavalis kedelSi fistulis Camoyalibeba;
* kvercxsavalis magivrad sxva, misi msgavsi struqturis (mag. mrgvali
iogis), okluzia klipis an silikonis rgolis gamoyenebiT;
* okluziisaTvis gamoyenebuli klipis an rgolis uvargisoba;
* klipis an rgolis arasworad dadeba kvercxsaval milze.
moqmedebis taqtika
* orsulobis Casaxvis TariRis dadgena. Tu orsuloba dawyebuli iyo
sterilizaciamde, pacients unda ganemartos, rom sterilizaciis
procedura gavlenas ar moaxdens orsulobis mimdinareobaze da
ganmeorebiT milebis okluzia saWiro aRar aris;
* Tu orsuloba dadginda sterilizaciis Catarebis Semdeg, da
pacienti iRebs gadawyvetilebas, rom SeinarCunos orsuloba,
sterilizaciis procedura SeiZleba ganmeordes mSobiarobis
Semdeg;
* saSvilosnosgare orsulobis SemTxvevaSi iniSneba gadaudebeli
operacia.
b) adgilobriv anesTeziasTan dakavSirebuli garTulebebi
* respiratoruli depresia an sunTqvis gaCereba;
* gul-sisxlZarRvTa sistemis cvlilebebi, ariTmiis, arteriuli
wnevis dacemis da gulis gaCerebis CaTvliT;
* krunCxvebi;
* kuWis SigTavsiT aspiracia Rebinebis dros.
garTulebis simptomebi:
* sunTqvis sixSiris daqveiTeba;
* mokle, zerele da swrafi sunTqva;
* qoSini, sunTqvis gaZneleba, xorxis spazmi;
* pirisirgvlivi cianozi;
* araregularuli an gaxSirebuli pulsacia;
* krunCxvebi an gonebis dakargva;
* gulis gaCereba.
68
mizezebi:
* tkivilgamayuCebeli preparatis dozis gadaWarbeba;
* trankvilizatoris an sxva sagule preparatis dozis
gadaWarbeba;
* lidokainis intravenurad Seyvana;
* lidokainis dozis gadaWarbeba;
* sxvadasxva preparatebis kombinaciis arasasurveli efeqti;
* gul-sisZaRRvTa daavadebis arseboba;
* sisxlis didi raodenobiT dakargva.
respiratorulo depresiis moxsna:
* sasunTqi gzebis gamtarobis uzrunvelyofa;
* xelovnuri reanimaciis gamoyenebiT sunTqvisa da oqsigenaciis
uzrunvelyofa;
* hemodinamikuri maCveneblebisa da sunTqvis ganuwyveteli
monitoringi;
* naloqsonis Seyvana farmakologiuri standartis Sesabamisad.
medikamentebis gamoyeneba anesTeziasTan dakavSirebuli garTulebebis
Tavidan asacileblad preparatebis dozis gadaWarbebis SemTxvevaSi:
* narkotikuli antidoti-naloqsoni;
* benzodiazepinis antidoti fizostigmini an flumazelini.
gulis gaCerebis SemTxvevaSi
* adrenalini;
* lidokaini;
* natriumis bikarbonatis xsnari;
* natriumis qloridi.
g) garTulebebi laparoskopiis Sesrulebisas
laparoskopiis Catarebisas garTulebebi da maTi sixSire damokidebulia
iseT mizezebze, rogoricaa: eqimis gamoucdeloba, operaciis
ukuCvenebebisa da Cvenebebis kriteriumebis daucveloba, laparoskopiis
Catarebis wesis darRveva, aparaturis gaumarTaoba, gautkivarebis
meTodis araswori SerCeva.
garTulebebi SesaZloa warmoiSvas laparoskopiuli sterilizaciis
Catarebis yvela etapze, kerZod:
1. vereSis nemsis Seyvanis, pnevmoperitoneumis dadebis dros,
agreTve muclis RruSi troakaris Seyvanisas;
2. manipulaciebis procesSi;
3. operaciis Semdgomi garTulebebi.
garTulebebi qirurgiuli sterilizaciis Sesrulebis procesSi
* sisxldena kvercxsavali milidan an mezosalpingsidan gamowveuli
kvercxsaval milze silikonis rgolis dadebis dros miRebuli tramviT.
69
moqmedebis taqtika: sruli hemostazis miRweva damatebiTi rgolis
dadebiT an eleqtrokoagulaciis gziT.
* saSvilosnos perforacias iwvevs saSvilosnos manipulatoris araswori
Seyvana an misi saSualebiT uxeSi manipulireba.
moqmedebis taqtika: sisxldenis SemTxvevaSi perforaciis zonis
eleqtrokoagulacia, SemdgomSi, konservatiuli mkurnaloba
antibiotikebiT.
operaciis Semdgomi sisxldena
* sisxldena muclis wina kedlis dazianebuli sisxlZarRvebidan
viTardeba muclis Rrudan gazis gamoSvebisa da kedlis daWimulobis
Semcirebis Semdeg.
simptomebi: arteriuli wnevis dacema, taqikardia. muclis kedlis
hematomis Camoyalibeba, an Tavisufali sisxlis arseboba muclis RruSi.
moqmedebis taqtika: didi raodenobiT sisxlis dakargvis SemTxvevaSi
aqtiuri qirurgiuli mkurnaloba. mcire danakargis SemTxvevaSi mocdiTi
taqtika, dakvirveba dinamikaSi.
operaciis Semdgomi instruqciebis ZiriTadi elementebi
operaciis Semdgom pacients eZleva darigeba:
* rogor miiRos medikamentebi;
* rogor unda mouaros Wrilobas;
* ra garTulebebs SeiZleba hqondes adgili;
* rodis SeiZleba daubrundes cxovrebis Cveulebriv ritms,
sqesobrivi cxovrebis CaTvliT;
* sad da rodis unda mimarTos eqims profilaqtikuri
gasinjvisaTvis.
fertilobis aRdgena laparoskopiuli kontracepciis Semdeg
laparoskopiuli kontracepcia ganixileba, rogorc mudmivi, Seuqcevadi
meTodi, Tumca aucileblobis SemTxvevaSi kvercxsavali milebis
gamavlobis aRsadgenad tardeba Sesabamisi operaciebi, rogorc
mikroqirurgiuli, aseve laparoskopiuli teqnikis gamoyenebiT.
operaciebi ZviradRirebulia, sruldeba maRalkvalificiuri
specialistis mier mxolod specializebul klinikaSi, magram miuxedavad
amisa fertilobis aRdgenis garantia ar arsebobs. amdenad, pacients
operaciis win unda ganemartos, rom proceduris warmatebiT Catarebis
SemTxvevaSi, bunebrivi gziT mas Svili aRar eyoleba.
70
qirurgiuli kontracepciis Soreuli Sedegebi
hormonuli cvlilebebi
* mravalricxovan avtorTa gamokvlevebi da agreTve klinikuri
dakvirvebebis sakuTari gamocdileba, gvaZlevs saSualebas gakeTdes
daskvna, rom laparoskopiuli kontracepcia praqtikulad ar iwvevs
qalis organizmis hormonaluri balansis Secvlas.
“postokluziuri sindromi”
* “postokluziuri sindromi” problemaze momuSave mTeli rigi
avtorebis monacemebis mixedviT laparoskopiuli kontracepciis Semdeg
qalis fsiqologiisa da fiziologiis Secvlas adgili ar aqvs.
* literaturuli da sakuTari gamokvlevebis safuZvelze SesaZlebelia
gakeTdes daskvna, rom qirurgiuli kontracepcia qalis menstrualuri
ciklis xasiaTze gavlenas ar axdens.
araqirurgiuli sterilizacia qvinakriniT
araqirurgiuli sterilizacia gulisxmobs qimiuri nivTiereba qvinakrinis
Seyvanas transcervikalurad, misi zemoqmedebiT kvercxsavalis
lorwovanis danawiburebas da amiT misi gamavlobis daxSobas.
arqirurgiuli sterilizaciis Cvenebebi
qvinakrinis araqirurgiuli sterilizacia pirvel rigSi naCvenebia gviani
reproduqciuli asakis qalebisaTvis, romlebsac ukve hyavT Svilebis
sasurveli raodenoba da SemdgomSi aRar apireben gamravlebas.
gansakuTrebiT mosaxerxebelia aRniSnuli meTodi qalebisaTvis,
romlebic uCivian simsuqnes, venebis varikozul gaganierebas,
hipertonias, Saqrian diabets da sxva im paTologiebs,romlis drosac
ojaxis dagegmvis sxva meTodebi, maT Soris qirurgiuli sterilizacia,
ukunaCvenebia.
qvinakriniT sterilizaciis ukuCvenebebi
* ucnobi etiologiis sisxldena saSvilosnodan;
* orsuloba an eWvi orsulobaze;
* mcire menjis Rrus organoebis mwvave anTebiTi procesebi;
* reproduqciuli organoebis simsivne;
* sqesobrivi gziT gadamdebi daavadebebis arseboba.
qvinakriniT sterilizaciis Catarebis dro
aRniSnuli meTodi gulisxmobs ori proceduris Catarebas.
pirveli procedura tardeba menstrualuri ciklis me-6-dan me-12-e
dRemde, meore procedura, ki pirvelis Catarebidan erTi Tvis Semdeg.
71
araqirurgiuli sterilizaciis procedura
proceduris Sesasruleblad gamoiyeneba mcired Secvlili
saSvilosnosSiga saSualebis (spirali) Casadgmeli kanula romelSic
Tavsdeba Svidi patara kafsula, romelic Seicavs 250mg qvinakrins.
saSvilosnos RruSi Seyvanili kanula saSvilosnos fuZidan daSorebuli
unda iyos 1 sm-iT, raTa kanulaSi Seyvanili kafsulebi specialuri
mandrenis saSualebiT Tavisuflad gadavides saSvilosnoSi.
sxeulis temperaturis gavleniT kafsulebi gardaiqmnebian Txevad
nivTierebad. siTxis 30% CamoiRvreba saSoSi, nawili ki Seiwoveba
falopis milebis mier. igi iwvevs milebis isTmuri nawilis lorwovanis
anTebas, SemdgomSi nawiburis warmoqmnas da okluzias, riTac miiRweva
sterilizaciis efeqti.
proceduris gameoreba aucilebelia 1 Tvis Semdeg. falopis milebis
isTmuri nawilis nawiburis srul Camoyalibebas Wirdeba 3-4 Tve. am
drois ganmavlobaSi pacientma aucilebelia gamoiyenos kontracepciis
romelime sxva droebiTi meTodi (abebi, kondomi, saineqcio saSualeba,
spermicidi da sxva), raTa Tavidan iqnes acilebuli arasasurveli
orsuloba.
qvinakriniT sterilizaciis SesaZlo gverdiTi movlenebi
* tkivili muclis qveda mesamedSi;
* Tavis tkivili;
* saSos wva;
* yviTeli feris gamonadeni saSodan.
aRniSnuli simptomebi raime specialur mkurnalobas ar saWiroebs da
TavisiT qreba.
qvinakrinis gavlena organizmze
gamokvlevebiT, romlebic mimdinareobda CileSi 19 wlis ganmavlobaSi da
moicva 1500-ze meti qali, romelTac Catarebuli hqondaT sterilizacia
qvinakriniT, kancerogenuri gadagvareba SemCneuli ar yofila.
1995 wels Catarebul forumze, romelic miZRvnili iyo reproduqciul
janmrTelobis sakiTxebisadmi, daisva sakiTxi qvinakrinis SesaZlo
toqsiuri moqmedebis meqanizmis Seswavlis Sesaxeb, Tumc aRsaniSnavia,
rom qvinakrini, rogorc malariis sawinaaRmdego saSualeba
gamoyenebulia 100 milionze meti adamianis mier da 65 wlis ganmavlobaSi
misi kancerogenuli efeqti SemCneuli ar yofila.
Sobadobis regulaciis aRniSnuli meTodi warmoadgens martiv,
ekonomiurad xelmisawvdom proceduras, romelic ar saWiroebs
hospitalizacias, anesTeziis gamoyenebas da ar axasiaTebs raime
seriozuli garTulebebi. misi gamoyenebis istoriaSi ar yofila arc
erTi letaluri Sedegi.
qirurgiuli sterilizaciisaTvis pacienti mzaddeba ambulatorul
pirobebSi da momzadebis wesi ar gansxvavdeba sxva ginekologiuri
operaciebisaTvis miRebuli saerTo wesisagan.
72
gamoyenebuli literatura
1. gvenetaZe a. endoskopiis ganviTarebis istoria, misi mniSvneloba Tanamedrove
ginekologiasa da reproduqtologiaSi. //Tbilisi, mkurnali, N 5*6, 1997, gv. 11-13.
2. xomasuriZe a., cercvaZe g., gvenetaZe a. kontracepciis Tanamedrove meTodebi
(wigni pirveli). //Tbilisi, 1998.
3. Комплекс контрацептивных методов. Руководство по определению политики и обеспечению служб контрацепции. //Женева, 1995, 22-24.
4. Минилапаратомия под местной анестезией. //AVSC International. Нью-Йорк, США, 1995.
5. Хетчер Р.А., Ковал Д., Гест Ф., Хомасуридзе А.Г., и соавт.Руководство по контрацепции. //Пер. с англ., США, 1994, 504 с.
6. Blumenthal PD., McIntosh N. Краткое руководство по репродуктивно-му здоровью и контрацепции. //JHPIECO Corporation, 1996-1998, 404 с.
7. Destefano F, Pelman JA, Peterson HB, & Diamond EL. Long-term of menstrual disturbances after tubal sterilization. //Am. J. Obstet. Gynecol., 1985, 152:835-841.
8. Evans I., Huezo C. //“Family Planning Handbook for Health-Professionals”, 1997, 141-162.
9. Gvenetadze A; at all. Experience of 200 procedures of Laparoscopic sterilisation//XVI congress of Gynaecology end Obstetrics (FIGO) Montreal, Canada, 1994, p. 13.
10. Gvenetadze A. Menstruai Function after Laparoscopic Sterilization. // EntreNous, 1997, May, p. 9.
11. Pollak AP, Moore C. Male and female sterilization. In Kleiman R, editor. //Family Planning Handbook for Health professionals, London: IPPF, In press 1994.
12. Speroff l., Darney PD. /A clinical guide for contraception. //Baltimore, USA, 1992, 342 p. 13. Zipper J. XV World Congress of Gynecology and Obstetrics. //Copenhagen, 1997. avtorTa jgufi
saqarTvelos reproduqtologTa asociacia
⇒ a. xomasuriZe _ profesori, medicinis mecnierebaTa doqtori;
i.Jordanias sax. adamianis reproduqciuli janmrTelobis s/k
institutis direqtori;
⇒ a. gvenetaZe _ medicinis mecnierebaTa doqtori, asocirebuli
profesori, Tsu-is menoba ginekologiisa da reproduqciuli
janmrTelobis departamenti. i.Jordanias sax. adamianis
reproduqciis s/k institutis qirurgiuli ganyofilebis
xelmZRvaneli;
⇒ z. boxua _ medicinis doqtori.
eqspertebi:
⇒ g. cercvaZe _ medicinis doqtori. i.Jordanias sax. adamianis
reproduqciis s/k instituti. Sobadobis regulaciis
ganyofilebis ufrosi;
⇒ l. cxovrebaSvili _ medicinis doqtori;
⇒ i. kutivaZe _ reproduqtologi;
⇒ saojaxo medicinis profesionalTa kavSiri _ i. qarosaniZe.
73
protokoli
qalis qirurgiuli sterilizacia
(mean-ginekologebisaTvis, reproduqtologebisaTvis)
qalis nebayoflobiTi qirurgiuli kontracepcia warmoadgens usafrTxo
da yvelaze maRalefeqtur meTods ojaxis dagegmvis Tanamedrove
meTodebs Soris.
qirurgiuli kontracepciis arsi mdgomareobs kvercxsavali milebis
gamavlobis meqanikur blokirebaSi, rasac, agreTve uwodeben okluzias,
daxSobas an gadakvanZvas.
qirurgiuli kontracepciis (saxeebi) meTodebi
dResdReobiT qirurgiuli proceduris Sesasruleblad gamoiyeneba ori
ZiriTadi meTodi: minilaparotomia da laparoskopia. sterilizaciis
Catareba aseve SesaZlebelia transcervikaluri gziT.
minilaparotomiis dros kvercxsavali gzebis daxSobisaTvis gamoiyeneba:
* pomerois meTodi;
* pritCardis anu parklendis meTodi;
* irvingis meTodi;
* fimbieqtomia.
laparoskopiuli teqnikis gamoyenebiT kvercxsavali milebis dasaxSobad
gamoyeneba:
* silikonis rgolebi;
* filSis an hulkas klipebi;
* bi, an monopolaaruli elektrokoagulacia.
transcervikaluri qirurgiuli sterilizacia sruldeba histeroskopis
saSualebiT da kvercxsavali milebis Sesavlis okluziisaTvis
gamoiyeneba specialuri sacobebi.
transcervikaluri gziT araqirurgiuli sterilizacia qvinakriniT,
bolo xanebSi yuradRebis centrSi moeqca misi dabali fasisa da
proceduris Catarebis simartivis gamo, Tumc debatebi misi moqmedebis
Sesaxeb qalis organizmze dResac grZeldeba.
sterilizaciis moqmedebis meqanizmi
kvercxsavalis blokirebis Sedegad SeuZlebeli xdeba kvercxujredisa
da spermatozoidis Serwyma, rac saboloo jamSi ganapirobebs
kontracepciul efeqts.
qalis qirurgiuli kontracepciis efeqturoba
kompetentur avtorTa monacemebis mixedviT “kontracepciuli marcxi”
laparoskopiuli sterilizaciis dros utoldeba 0.0-0.8% (Liskin L., Rinehert
74
W.m Blackbum R., 1985). da igi bevrad ufro naklebia, vidre analogiuri
maCveneblebi sxva kontracepciuli meTodebis gamoyenebis Semdeg.
sterilizaciis Catarebis Semdeg orsuloba SeiZleba ganvixiloT,
rogorc luTeinuri fazis orsuloba, romelic sterilizaciis momentSi
ukve iyo an igi SesaZloa gamowveuli iyos:
* operatoris SecdomiT, rodesac kvercxsavalis magivrad xdeba sxva,
misi msgavsi struqturis (mag. mrgvali iogis) okluzia;
* falopis milis gancalkevebuli boloebis SemdgomSi
rekanalizaciiT, rac yvelaze ufro xSiria.
umetesad orsuloba viTardeba sterilizaciis Semdeg pirveli ori wlis
ganmavlobaSi da misi procenti damokidebulia okluziis meTodze.
msoflio jandacvis organizaciis 1995 wlis rekomendaciiT
eleqtrokoagulaciis gamoyeneba laparoskopiuli kontracepciis mizniT
misgan gamowveuli seriozuli garTulebebisa (Sinagani damwvrobebi) da
dabali efeqturobis gamo, sterilizaciis sxva meTodebTan SedarebiT,
mizanSeuwonlad aris miCneuli.
qirurgiuli kontracepciis upiratesoba
qirurgiuli kontracepcia yvelaze gavrcelebuli meTodia ojaxis
dagegmvis arsebul meTodebs Soris da es popularoba gamowveulia
mTeli rigi upiratesobebiT, kerZod:
* procedura erTjeradia da mTeli darCenili sicocxlis
ganmavlobaSi damatebiTi Carevis gareSe bunebrivad icavs qals
arasasurveli orsulobisagan;
* sruldeba muclis Rrus gauxsnelad;
* SesaZloa Catardes ambulatoriulad, adgilobrivi gautkivarebiT;
* garTulebaTa procenti umniSvneloa;
* operaciis Semdgomi nawiburi praqtikulad SeumCnevelia, rac
esTetikuri TvalTaxedviT mniSvnelovania;
* praqtikulad ar icvleba organizmis hormonaluri statusi;
* procedura ekonomiuri TvalsazrisiT metad momgebiania.
janmrTelobis mdgomareobaze qirurgiuli sterilizaciis
arakontracepciuli upiratesoba
* gamokvlevebSi, romlebic mimdinareobda 12 wlis ganmavlobaSi da
moicva 77500-ze meti qali, romelTac Catarebuli hqondaT
qirurgiuli sterilizacia, aRiniSneboda sakvercxis kiboTi
daavadebis riskis daqveiTeba;
* gamokvlevebi, romlebic Catarda i. Jordanias sax. adamianis
reproduqciis s/k institutSi, aseve adasturebs, rom
laparoskopiuli kontracepciis Semdeg sagrZnoblad gaumjobesda
e.w. “cxovrebis xarisxi”, miT ufro im pacientTa Soris, romelTac
sterilizacia CautardaT samedicino Cvenebebis mixedviT. es
SesaZloa aixsnas abortebisa da masTan dakavSirebuli
garTulebebis Tavidan acilebiT, rac Tavis mxriv xels uwyobs
eqstragenitaluri daavadebebis keTilsaimedo mimdinareobas.
75
qirurgiuli sterilizaciis naklovanebebi
• sterilizaciis naklovanebad SeiZleba CaiTvalos is, rom
miuxedavad mcireinvaziurobisa igi qirurgiuli proceduraa.
• qirurgiuli sterilizacia Seuqcevadi proceduraa da misi
warmatebiT Sesrulebis pirobebSi fertiloba dasrulebulia.
qirurgiul meTodTa Cvenebebi
sterilizaciis Cveneba SeiZleba iyos samedicino an socialuri.
* samedicino Cvenebas warmoadgens yvela is paTologia, romelTa
arsebobis SemTxvevaSi Zalze matulobs sicocxlis safrTxe,
dakavSirebuli orsulobisa da mSobiarobis riskTan an, maRalia
nayofis simaxinjis albaToba.
* socialuri Cveneba ganisazRvreba Sesabamisi qveynis kanonmdeblobiT
da ZiriTadad damyarebulia qalis survilze partnioris Tanxmobis
gaTvaliswinebiT.
ukuCvenebebi
ganixilaven qirurgiuli kontracepciis absolutur da SedarebiT
ukuCvenebebs, amasTan orive maTgani droebiTia.
* absoluturi droebiTi ukuCveneba gulisxmobs iseT mdgomareobas,
romlis drosac proceduris Sesruleba arsebuli mdgomareobis
Secvlamde, samedicino TvalsazrisiT miuRebulia;
* SedarebiTi droebiTi ukuCveneba gulisxmobs, iseT mdgomareobas,
romlis drosac proceduris Sesruleba SesaZlebelia Sesabamisi
rekomendaciis gaTvaliswinebiT.
absoluturi droebiTi ukuCvenebebi
* zogadi an adgilobrivi infeqciis arseboba;
* orsuloba.
ukuCvenebis mizezebi
* maRalia infeqciis gavrcelebis riski;
* orsulobisas ar aris saWiro sterilizaciis Catareba.
rekomendaciebi
* infeqciis mkurnaloba, droebiT kontracepciis sxva meTodebis
gamoyeneba, gankurnebis Semdeg qirurgiuli kontracepcia;
* orsulobis SemTxvevaSi, mSobiarobis Semdgomi sterilizacia
minilaparotomiis meTodiT.
SedarebiTi droebiTi ukuCvenebebi
* gul-sisxlZarRvTa daavadebebi;
* ariTmia;
* mZime formis anemia;
* sasunTqi sistemis daavadebani;
* hipertenzia;
76
* moculobiTi warmonaqmnebi menjisa da muclis RruSi;
* mkveTrad gamoxatuli SexorcebiTi procesi mcire menjisa da
muclis areSi;
* sisxlis Sededebis sistemis darRveva;
* Saqriani diabeti (mZime forma).
rekomendaciebi
* droebiT kontracepciis sxva meTodis gamoyeneba, specializebul
klinikaSi gagzavna gamokvlevebisa da mkurnalobisaTvis,
gankurnebis Semdeg qirurgiuli meTodis gamoyeneba;
* im SemTxvevebSi, rodesac gankurneba da proceduris Catareba
SeuZlebelia, rekomendebulia kontracepciis sxva meTodis, maT
Soris araqirurgiuli sterilizaciis SeTavazeba.
qirurgiuli kontracepciis Catarebis vadebi
qirurgiuli kontracepciis meTodis (midgomis, kvercxsavalis ligirebis
teqnikis), arCevisas gadamwyveti mniSvneloba eniWeba proceduris
Catarebis dros. mraval qveyanaSi qirurgiuli sterilizacia tardeba
Cveulebriv mSobiarobis Semdgom 48 sT-is ganmavlobaSi da am dros
mowodebulia gakeTdes minilaparotomia adgilobrivi anesTeziiT.
laparoskopiuli kontracepciis gamoyeneba mSobiarobis Semdgom
periodSi rekomendebuli ar aris, vinaidan, mosalodnelia saSvilosnosa
da kvercxsavali milebis dazianeba, romelTa vaskularizacia metad
gaZlierebulia.
laparoskopiuli kontracepciis Casatareblad misaRebia menstrualuri
ciklis nebismieri dRe, Tu orsuloba gamoricxulia. Tumca
rekomendebulia Cveuli, rigiTi menstruaciis Semdgomi pirveli dReebi,
raTa gamoiricxos luTeinuri fazis orsuloba, romlis diagnostika
proceduris Catarebis momentSi SeuZlebelia.
boqvenzeda minilaparotomia keTdeba saSvilosnos sruli involuciis
anu mSobiarobidan 4-6 kviris Semdeg.
qirurgiuli sterilizacia SesaZlebelia Sesruldes sakeisro kveTis, an
romelime ginekologiuri operaciis Catarebis dros, aseve TviTnebiTi an
xelovnuri abortis Semdeg.
transcervikaluri gziT sterilizaciis Casatareblad mowodebulia
menstrualuri ciklis pirveli faza, kerZod me-6-12 dRe.
mSobiarobis Semdgomi qirurgiuli kontracepcia
mSobiarobis Semdgomi qirurgiuli sterilizacia minilaparotomiis
gziT, Tanamedrove modelis samSobiaro saxlis aucilebel samedicino
momsaxureobis nusxaTa ricxvs miekuTvneba da civilur samyaroSi
farTod gamoiyeneba. aSS-Si aseTi operaciebi Seadgens yvela qirurgiuli
sterilizaciis 40%-s, rac SesaZlebelia aixsnas Semdegi mosazrebebiT:
* procedura martivia;
77
* tardeba samSobiarodan gaweramde da ar saWiroebs ganmeorebiT
hospitalizacias;
* procedurisaTvis saWiro materialuri danaxarjebi dabalia;
* operacia maRalefeqturia.
garTuleba
garTulebebi SesaZloa dakavSirebuli iyos anesTeziasTan, operaciis
warmoebasTan da operaciis Semdgom periodSi infeqciis gavrcelebasTan
mcire menjisa da muclis RruSi. aRniSnuli garTulebebis Tavidan
acileba umetes SemTxvevebSi SesaZlebelia qirurgis maRali
kvalifikaciiT da mis mier sterilizaciis Cvenebebisa da ukuCvenebebis
zedmiwevniT zustad dacvis Sedegad. magaliTad, gasaTvaliswinebelia:
* mSobiarobis Semdeg muclis wina kedeli Wipis midamoSi
SedarebiT gaTxelebulia, rac moiTxovs did sifrTxiles
operaciis dros, vinaidan maRalia nawlavebis dazianebis
saSiSroeba;
* mSobiarobis Semdeg kvercxsavali milebis sisxliT momarageba
gaZlierebulia, rac aseve damatebiT sifrTxiles moiTxovs maTze
manipulaciisa da gadakvanZvisas, operaciis dros da mis Semdgom
sisxldenis Tavidan asacileblad;
* aRmavali infeqciis albaTobis Tavidan asacileblad da aseve
falopis milebTan ukeTesi midgomis mizniT qirurgiuli
sterilizacia umjobesia Catardes 48sT-is ganmavlobaSi
mSobiarobis Semdeg.
* mSobiarobidan 3-7 dRis ganmavlobaSi proceduris Sesrulebisas
saWiroa antibiotikoTerapia. Tu proceduris Sesruleba ver
xerxdeba 7 dRis ganmavlobaSi, maSin igi unda Catardes
mSobiarobidan 4-6 kviris Semdeg saSvilosnos sruli involuciis
dasrulebisas da mas intervalur an boqvenzeda
minilaparotomias uwodeben.
boqvenzeda minilaparotomia
boqvenzeda minilaparotomia sterilizaciis mizniT sruldeba
mSobiarobidan garkveuli drois anu intervalis (4-6 kvira) gasvlis
Semdeg, amitomac mas intervalur minilaparotomiasac uwodeben.
aRniSnuli dro sWirdeba mSobiarobis Semdeg saSvilosnos srul
involucias.
am meTodiT sterilizaciisas ganakveTi unda gatardes boqvenzeda
midamoSi da misi zoma Seadgens 2-2,5sm-s.
garTuleba
garTuleba aRniSnuli sterilizaciis Semdeg Zalze iSviaTia (1%-ze
naklebi), igi SeiZleba dakavSirebuli iyos anesTeziasTan, an operaciis
warmoebasTan (saSvilosnos perforacia, Sardis buStis, an nawlavis
travmatizacia, sisxldena mezosalpingsidan, Wrilobis inficireba da
sxv.). aRniSnuli garTulebebis Tavidan acileba umetes SemTxvevebSi
78
SesaZlebelia qirurgis maRali kvalifikaciiT da mis mier
sterilizaciis Cvenebebisa da ukuCvenebebis zedmiwevniT zustad dacvis
Sedegad.
laparoskopiuli sterilizacia
laparoskopiuli kontracepciis Casatareblad misaRebia menstrualuri
ciklis nebismieri dRe, Tu orsuloba gamoricxulia. Tumca
rekomendebulia Cveuli, rigiTi menstruaciis Semgomi pirveli dReebi,
raTa gamoiricxos luTeinuri fazis orsuloba, romlis diagnostika
proceduris Catarebis momentSi SeuZlebelia.
garTulebebi qalis qirurgiuli sterilizaciisas
a) "kontracepciul marcxTan" dakavSirebuli garTulebebi
saSvilosnosgare orsuloba
Catarebuli qirurgiuli kontracepciis Semdeg orsulobisaTvis
damaxasiaTebeli niSnebis aRmoCenis SemTxvevaSi eWvi yovelTvis unda
mivatanoT saSvilosnosgare orsulobaze da gansakuTrebuli yuradReba
mieqces misTvis damaxasiaTebeli iseTi niSnebis arsebobas anamnezSi
rogoricaa:
* moulodneli mwvave tkivili, mudmivi an spazmuri xasiaTis tkivili
muclis qveda nawilSi, romelic lokalizdeba erT romelime mxares
da SesaZloa gadaecemodes mxris wnulis sartyelSi;
* epizoduri sisxldena an sisxliani gamonadeni saSodan muclis
RruSi tkivilis dros, menstruaciis gadacdenis an Semcirebuli
raodenobiT misi mosvlis Semdeg;
* saerTo sisuste, guliswasvla an Tavbrusxveva (Sinagani sisxldenis
damaxasiaTebeli niSnebi).
orsulobis SesaZlo mizezebi sterilizaciis Semdeg
* operacia Catarda menstrualuri ciklis luTeinur fazaSi da
orsuloba ar dafiqsirda winaswari samedicino gamokvlevis an
operaciis msvlelobis dros;
* xelmisawvdomi ar iyo Tanamedrove gamokvlevis meTodebi
orsulobis adreuli vadis gamosavlenad;
* operaciis msvlelobis dros ar Catarebula erTi an orive
kvercxsavalis okluzia;
* kvercxsavalis spontanuri rekanalizacia;
* kvercxsavalis kedelSi fistulis Camoyalibeba;
* kvercxsavalis magivrad sxva, misi msgavsi struqturis (mag. mrgvali
iogis), okluzia klipis an silikonis rgolis gamoyenebiT;
* okluziisaTvis gamoyenebuli klipis an rgolis uvargisoba;
* klipis an rgolis arasworad dadeba kvercxsaval milze.
79
moqmedebis taqtika
* orsulobis Casaxvis TariRis dadgena. Tu orsuloba dawyebuli iyo
sterilizaciamde, pacients unda ganemartos, rom sterilizaciis
procedura gavlenas ar moaxdens orsulobis mimdinareobaze da
ganmeorebiT milebis okluzia saWiro aRar aris;
* Tu orsuloba dadginda sterilizaciis Catarebis Semdeg, da
pacienti iRebs gadawyvetilebas, rom SeinarCunos orsuloba,
sterilizaciis procedura SeiZleba ganmeordes mSobiarobis
Semdeg;
* saSvilosnosgare orsulobis SemTxvevaSi iniSneba gadaudebeli
operacia.
b) adgilobriv anesTeziasTan dakavSirebuli garTulebebi
* respiratoruli depresia an sunTqvis gaCereba;
* gul-sisxlZarRvTa sistemis cvlilebebi, ariTmiis, arteriuli
wnevis dacemis da gulis gaCerebis CaTvliT;
* krunCxvebi;
* kuWis SigTavsiT aspiracia Rebinebis dros;
garTulebis simptomebi:
* sunTqvis sixSiris daqveiTeba;
* mokle, zerele da swrafi sunTqva;
* qoSini, sunTqvis gaZneleba, xorxis spazmi;
* pirisirgvlivi cianozi;
* araregularuli an gaxSirebuli pulsacia;
* krunCxvebi an gonebis dakargva;
* gulis gaCereba;
mizezebi:
* tkivilgamayuCebeli preparatis dozis gadaWarbeba;
* trankvilizatoris an sxva sagule preparatis dozis gadaWarbeba;
* lidokainis intravenurad Seyvana;
* lidokainis dozis gadaWarbeba;
* sxvadasxva preparatebis kombinaciis arasasurveli efeqti;
* gul-sisZaRRvTa daavadebis arseboba;
* sisxlis didi raodenobiT dakargva
respiratorulo depresiis moxsna:
* * sasunTqi gzebis gamtarobis uzrunvelyofa;
* xelovnuri reanimaciis gamoyenebiT sunTqvisa da oqsigenaciis
uzrunvelyofa;
* hemodinamikuri maCveneblebisa da sunTqvis ganuwyveteli
monitoringi;
* naloqsonis Seyvana farmakologiuri standartis Sesabamisad;
80
medikamentebis gamoyeneba anesTeziasTan dakavSirebuli garTulebebis
Tavidan asacileblad preparatebis dozis gadaWarbebis SemTxvevaSi:
* narkotikuli antidoti-naloqsoni;
* benzodiazepinis antidoti fizostigmini an flumazelini;
gulis gaCerebis SemTxvevaSi
* adrenalini;
* lidokaini;
* natriumis bikarbonatis xsnari;
* natriumis qloridi
g) garTulebebi laparoskopiis Sesrulebisas
garTulebebi SesaZloa warmoiSvas laparoskopiuli sterilizaciis
Catarebis yvela etapze, kerZod:
1. vereSis nemsis Seyvanis, pnevmoperitoneumis dadebis dros,
agreTve muclis RruSi troakaris Seyvanisas;
2. manipulaciebis procesSi;
3. operaciis Semdgomi garTulebebi.
garTulebebi qirurgiuli sterilizaciis Sesrulebis procesSi
* sisxldena kvercxsavali milidan an mezosalpingsidan gamowveuli
kvercxsaval milze silikonis rgolis dadebis dros miRebuli
tramviT.
moqmedebis taqtika: sruli hemostazis miRweva damatebiTi rgolis
dadebiT an eleqtrokoagulaciis gziT.
* saSvilosnos perforacias iwvevs saSvilosnos manipulatoris
araswori Seyvana an misi saSualebiT uxeSi manipulireba.
moqmedebis taqtika: sisxldenis SemTxvevaSi perforaciis zonis
eleqtrokoagulacia, SemdgomSi, konservatiuli mkurnaloba
antibiotikebiT.
operaciis Semdgomi sisxldena
* sisxldena muclis wina kedlis dazianebuli sisxlZarRvebidan
viTardeba muclis Rrudan gazis gamoSvebisa da kedlis daWimulobis
Semcirebis Semdeg.
simptomebi: arteriuli wnevis dacema, taqikardia. muclis kedlis
hematomis Camoyalibeba, an Tavisufali sisxlis arseboba muclis
RruSi.
moqmedebis taqtika: didi raodenobiT sisxlis dakargvis SemTxvevaSi
aqtiuri qirurgiuli mkurnaloba. mcire danakargis SemTxvevaSi
mocdiTi taqtika, dakvirveba dinamikaSi.
81
operaciis Semdgomi instruqciebis ZiriTadi elementebi
operaciis Semdgom pacients eZleva darigeba:
* rogor miiRos medikamentebi;
* rogor unda mouaros Wrilobas;
* ra garTulebebs SeiZleba hqondes adgili;
* rodis SeiZleba daubrundes cxovrebis Cveulebriv ritms,
sqesobrivi cxovrebis CaTvliT;
* sad da rodis unda mimarTos eqims profilaqtikuri
gasinjvisaTvis.
fertilobis aRdgena laparoskopiuli kontracepciis Semdeg
laparoskopiuli kontracepcia ganixileba, rogorc mudmivi, Seuqcevadi
meTodi, Tumca aucileblobis SemTxvevaSi kvercxsavali milebis
gamavlobis aRsadgenad tardeba Sesabamisi operaciebi, rogorc
mikroqirurgiuli, aseve laparoskopiuli teqnikis gamoyenebiT.
operaciebi ZviradRirebulia, sruldeba maRalkvalificiuri
specialistis mier mxolod specializebul klinikaSi, magram miuxedavad
amisa fertilobis aRdgenis garantia ar arsebobs. amdenad, pacients
operaciis win unda ganemartos, rom proceduris warmatebiT Catarebis
SemTxvevaSi, bunebrivi gziT mas Svili aRar eyoleba.
qirurgiuli kontracepciis Soreuli Sedegebi
hormonuli cvlilebebi
* mravalricxovan avtorTa gamokvlevebi da agreTve klinikuri
dakvirvebebis sakuTari gamocdileba, gvaZlevs saSualebas gakeTdes
daskvna, rom laparoskopiuli kontracepcia praqtikulad ar iwvevs
qalis organizmis hormonaluri balansis Secvlas.
“postokluziuri sindromi”
* “postokluziuri sindromi” problemaze momuSave mTeli rigi
avtorebis monacemebis mixedviT laparoskopiuli kontracepciis
Semdeg qalis fsiqologiisa da fiziologiis Secvlas adgili ar
aqvs.
* literaturuli da sakuTari gamokvlevebis safuZvelze
SesaZlebelia gakeTdes daskvna, rom qirurgiuli kontracepcia
qalis menstrualuri ciklis xasiaTze gavlenas ar axdens.
araqirurgiuli sterilizacia qvinakriniT
araqirurgiuli sterilizacia gulisxmobs qimiuri nivTiereba qvinakrinis
Seyvanas transcervikalurad, misi zemoqmedebiT kvercxsavalis
lorwovanis danawiburebas da amiT misi gamavlobis daxSobas.
82
arqirurgiuli sterilizaciis Cvenebebi
qvinakrinis araqirurgiuli sterilizacia pirvel rigSi naCvenebia gviani
reproduqciuli asakis qalebisaTvis, romlebsac ukve hyavT Svilebis
sasurveli raodenoba da SemdgomSi aRar apireben gamravlebas.
gansakuTrebiT mosaxerxebelia aRniSnuli meTodi qalebisaTvis,
romlebic uCivian simsuqnes, venebis varikozul gaganierebas,
hipertonias, Saqrian diabets da sxva im paTologiebs,romlis drosac
ojaxis dagegmvis sxva meTodebi, maT Soris qirurgiuli sterilizacia,
ukunaCvenebia.
qvinakriniT sterilizaciis ukuCvenebebi
* ucnobi etiologiis sisxldena saSvilosnodan;
* orsuloba an eWvi orsulobaze;
* mcire menjis Rrus organoebis mwvave anTebiTi procesebi;
* reproduqciuli organoebis simsivne;
* sqesobrivi gziT gadamdebi daavadebebis arseboba.
qvinakriniT sterilizaciis Catarebis dro
aRniSnuli meTodi gulisxmobs ori proceduris Catarebas.
pirveli procedura tardeba menstrualuri ciklis me-6-dan me-12-e
dRemde, meore procedura, ki pirvelis Catarebidan erTi Tvis Semdeg.
qvinakriniT sterilizaciis SesaZlo gverdiTi movlenebi
* tkivili muclis qveda mesamedSi;
* Tavis tkivili;
* saSos wva;
* yviTeli feris gamonadeni saSodan.
aRniSnuli simptomebi raime specialur mkurnalobas ar saWiroebs da
TavisiT qreba.
qirurgiuli sterilizaciisaTvis pacienti mzaddeba ambulatorul
pirobebSi da momzadebis wesi ar gansxvavdeba sxva ginekologiuri
operaciebisaTvis miRebuli saerTo wesisagan.