Download pdf - Administration and Logistics Management of Burley Tobacco

Received: Feb 25, 2021 Revised: Apr 18, 2021 Accepted: Jul 8, 2021

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

การจดการระบบบรหารและระบบโลจสตกสของยาสบพนธเบอรเลย Administration and Logistics Management of Burley Tobacco

ธรรมศกด ควยเทศ1*, ธรพล เถอนแพ2 Thammasak Kuaites1*, Theeraphon Thueanphae2

ภาควชาอตสาหกรรมการบรการ คณะบรหารธรกจ มหาวทยาลยรามค าแหง1,2 Department of Service Industry, Faculty of Business Administration, Ramkhamhaeng University1,2

[email protected]*, [email protected]

บทคดยอ

งานวจยนมวตถประสงคหลก เพอศกษาระบบบรหารและระบบโลจสตกสของยาสบพนธเบอรเลย วเคราะหปญหา เพอน าไปสแนวทางแกไขในระดบกลยทธของยาสบในพนทจงหวดสโขทย ทมการเพาะปลกมากทสดในประเทศ จากผทมสวนเกยวของเฉพาะสวนตนน าการผลตยาสบ โดยใชวธสมแบบบอกตอ สงเกตแบบมสวนรวม และแบบสมภาษณ โดยการวเคราะห บรณาการ และประยกตใชทฤษฎ การจดการหวงโซอปทาน โลจสตกสขาเขา การวเคราะหสภาพแวดลอม และแมททรกซทาวซ พบประเดนปญหาทส าคญ โดยจดเปนหมวดหมจากการวเคราะหผลได 4 ดาน ดงน 1) ดานตนทน และรายได เกษตรกรสรางรายไดทางเดยวจาการขายใบยาสบเทานน และตองลงทนกบอปกรณหลงการเกบเกยวดวยตนเอง 2) ดานเทคโนโลย และสงอ านวยความสะดวก ไมมอปกรณวดความชนทไดมาตรฐาน ตองรบความเสยงตอการถกตกลบคนสนคา และโรงบมตองพงพาแสงแดดจากธรรมชาตเทานน ขาดการเขาถงขอมลขาวสาร เทคโนโลย และนวตกรรม 3) ดานการตดตอสอสาร เกษตรกรรบขาวสารจากหวหนากลม เทานน การสอสารระหวางเกษตรกรและสถานประกอบการมความสมพนธนอย และ 4) ดานการวางแผน เกษตรกรขาดความเขาใจเรองการวางแผน เชน การบรหารจดการทดน การจดเกบ การขนสง การพยากรณ และความเสยงจากสภาพเศรษฐกจ ซงทง 4 ดาน ถอเปนหวใจหลกของการจดการระบบบรหารและโลจสตกสของยาสบพนธเบอรเลย

ค าส าคญ: ระบบโลจสตกส, โลจสตกสขาเขา, วเคราะหสภาพแวดลอม, แมททรกซทาวซ, ยาสบพนธเบอรเลย

Abstract

The objectives of this study were to study the management and logistics systems of Burley tobacco and analyze the problems to find the solutions in strategic levels in Sukhothai province, where there is the most plantation in Thailand from stakeholder’s tobacco in upstream production. Snowball sampling, participant observation, area survey, and an interview form were applied with supply chain management, inbound logistics, SWOT Analysis, and TOWS Matrix to analyze the problems and find the strategic methods. The result found that the problems were classified into four aspects. First is cost and profit. Farmers created only one-way income from selling the tobacco and must invest in the harvesting equipment by themselves. Second is technology and facility. There was no standardized humidity meter,

mailto:[email protected]*

50 Journal of Humanities and Social Sciences Thonburi University

ผานการรบรองคณภาพจากศนยดชนการอางองวารสารไทย (TCI.) อยในกลม 1 | วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตรมหาวทยาลยธนบร Vol 15 NO 3 September - December 2021

thus there was the risk of returned products. Also, the factory depended only on natural light and farmers were not able to access to information and technology including innovation. Third is communication. Farmers did not have much relationship and communication with the companies. Last is planning. Farmers lacked of knowledge in planning such as land management, storing, delivery, forecasting, and risky economic condition. These four aspects are regarded as the keys of the management and logistics of Burley tobacco.

Keywords: Logistics Systems, Inbound Logistics, SWOT Analysis, TOWS Matrix, Burley Tobacco.

บทน า

ประเทศไทย ถอเปนประเทศทมความอดมสมบรณดวยดน น า อากาศ และภมประเทศทสวยงาม มทรพยากรธรรมชาตทหลอเลยงผนแผนดนใหเจรญเตบโตงดงาม เพอการประกอบอาชพเกษตรกรรมของคนไทย และการเพาะปลกพชเศรษฐกจในประเทศ ยาสบถอเปนพชเศรษฐกจหนงทสรางงาน สรางรายไดใหกบเกษตรกรผปลกยาสบในแตละภมภาคเปนอยางมาก ซงการปลกยาสบในแตละประเภทตองปลกใหเหมาะสมกบภมอากาศและภมภาคประเทศนน ๆ เพอใหใบยาสบเจรญเตบโตไดดและมคณภาพ ดวยการสนบสนนโดยภาครฐ และโรงงานยาสบทดแลเกษตรกรผปลกยาสบทเปนพชเศรษฐกจของไทย ปจจบนประเทศไทยมจ านวนผปลกยาสบ 22,075 ราย ในพนทปลกทงสน 111,612 ไร ผลผลตรวม 33,491 ตน/ป พนททนยมปลกยาสบกนมากทสดในประเทศไทยอยในพนทเขตภาคเหนอ ไดแก จงหวดสโขทย (ศนยเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสารกรมสงเสรมการเกษตร, 2560)

ผลกระทบจาก พ.ร.บ.สรรพสามต ฉบบใหม การขนภาษบหรตอเนองนานกวา 3 ป ท าใหปรมาณการรบซอใบยาสบลดลง สงผลใหเกษตรกรไดรบผลกระทบตามไปดวย ซงเปนความสมพนธเชงลบ หรอแปรผกผนระหวางการสงเสรมสขภาพ กบปรมาณซอขายใบยาสบภายในประเทศ ผนวกกบการพฒนาเทคโนโลย ทเกยวของกบผลตภณฑทดแทนใบยาสบทชวยลดอนตรายจากการใชผลตผลตภณฑจากใบยาสบ ซงเปนจดเปลยนของอตสาหกรรมยาสบ สงผลใหก าไรลดลง 8,000 ลานบาท โดยจงหวดสโขทยเปนพนทหนงทปลกยาสบเปนจ านวนมาก และไดรบผลกระทบจากกรณดงกลาว ในอดตมอตราสงออกใบยาสบสงถง 9 ลานกโลกรมตอป ปจจบนลดลงมากกวา 50% (ส านกงานเกษตรและสหกรณ จงหวดสโขทย, 2560) ท าใหปรมาณใบยาสบตกคางอยในคลงเปนจ านวนมาก ตองลดปรมาณการปลกลง รายไดลดลง และสงผลใหประเทศตองขาดรายไดจากการสงออกใบยาสบตามไปดวย

จากการลงพนทส ารวจและศกษาขอมลเบองตนในพนททมการปลกใบยาสบจงหวดสโขทย คณะผวจยเหนถงปญหาทเกดขนในระบบบรหารจดการยาสบสายพนธเบอรเลย จงศกษาและวจยเพอหาแนวทางพฒนากระบวนการบรหารจดการ และเพมศกยภาพ รวมทงยกระดบการพฒนาภาคการผลตและการปลกเสรมสรางรากฐานทเขมแขงและยงยน โดยอาศยการพฒนาและบรณาการการจดการระบบโลจสตกสและโซอปทาน (รธร พนมยงค และคณะ, 2563) พจารณากจกรรมโลจสตกสขาเขา (Inbound Logistics) วเคราะห จดแขง จดออน โอกาสและอปสรรค ปรบปรง พฒนาแบบคขนาน และแกไขปญหาในดานอน ๆ ทอาจเปนประโยชนตอการบรหารจดการยาสบในสวนตนน าการผลต โดยเสนอแนวทางเชงกลยทธเพอใหเกษตรกรมรปแบบการบรหารจดการทด มรายไดเพมขน ปรมาณการผลตเพมขน เพอสรางรายไดใหกบประเทศตอไป สอดคลองกบงานวจยของ มณฑนา กระโหมวงศ (2556) ไดเสนอการบรหารจดการโลจสตกสของปาลมน ามน โดยยดหลกพนฐานของการบรหารจดการโลจสตกส และใหความส าคญตอกระบวนการตนน าเปนอนดบแรกใหมประสทธภาพสงสด เชน การจดหาวตถดบ การตดตอสอสาร การบรหารจดการตนทน และการขนสง เพอน าไปสกระบวนการ หรอขนตอนตอไปทจะไดรบประสทธภาพสงสดตามไปดวย

วตถประสงคของการวจย

1) เพอศกษาปญหาและระบบโลจสตกสของยาสบพนธเบอรเลย ในจงหวดสโขทย

2) เสนอแนะแนวทางพฒนาระบบบรหารจดการและระบบโลจสตกสของยาสบพนธเบอรเลยในจงหวดสโขทย

Journal of Humanities and Social Sciences Thonburi University 51


ประโยชนทไดรบ 1) ภาพรวมโซอปทานสวนตนน าการผลตใบยาสบ ไดแก ขนตอน และวธการ ส าหรบการเพาะปลก การดแล

หลงการเกบเกยว และการขนสงใบยาสบพนธเบอรเลย ในพนทจงหวดสโขทย 2) ทราบประเดนปญหาทส าคญ และแนวทางการพฒนาระบบบรหารและโลจสตกสของยาสบพนธเบอรเลย 3) เสนอแนวทางเชงกลยทธ เพอน าไปสการพฒนา แกไข และเสนอตอผทมสวนเกยวของ

วธด าเนนการวจย การวจยนเปนการวจยเชงบรรยาย (Descriptive Research) เปนการแสวงหาค าตอบทเกดขนในสถานการณ

ปจจบน ประเภทการวจยเชงคณภาพ (Qualitative Research) ประชากรทใชในการวจยจงจ าเปนตองเปนผทมความเชยวชาญ และมประสบการณโดยตรงทเกยวของกบยาสบพนธเบอรเลย ในพนทจงหวดสโขทย โดยมต าแหนง เปนผบรหาร ผอ านวยการ หรอหวหนาองคกร ในหนวยงานภาครฐและเอกชน และหวหนากลมเกษตรกร และเกษตรกร

ประชากรและกลมตวอยาง ไดแก หนวยงานราชการ 4 หนวยงาน และ บรษทเอกชน 1 บรษท รวม 5 หนวยงาน ใชวธการสมตวอยางโดยไมใชหลกความนาจะเปน ดวยวธการสมตวอยางแบบเจาะจง (Purposive Sampling) ซงทง 5 หนวยงาน เปนหนวยงานกลางน าในล าดบโซอปทานทส าคญ เพอการควบคม ดแล และเชอมตอระหวางเกษตรกรผปลกยาสบ (ตนน า) และ ผรบซอใบยาสบ และใชวธการสมแบบบอกตอ (Snowball Sampling) ในเกษตรกรผปลกยาสบ 3 กลม รวม 45 คน

การวเคราะหขอมล การวเคราะหคณสมบตของกลมตวอยาง การวเคราะหเชงเนอหา (Content Analysis) โดยน าผลการสมภาษณเชงลก การจดบนทก และการบนทกเสยงสนทนามาแยกเนอหา น าขอมลประเดนเดยวกนรวมในกลมเดยวกน จดตามดาน แบงประเดนส าคญ จดล าดบความส าคญ เพมประเดนใหมเขาไปในการวเคราะห และสรปผลการวจย

เครองมอทใชในการวจย เครองมอทใชในการวจยครงน ไดแก การลงพนท สงเกตแบบมสวนรวม (Participant Observation) ใน 5 หนวยงาน และเกษตรกรผปลกยาสบ 3 กลม และใชการสมภาษณแบบมโครงสราง (Structured Interview) สอบถามเกษตรกรผปลกยาสบ 3 กลม ใชแบบสมภาษณแบบไมมโครงสราง (Unstructured Interview) สอบถามหนวยงานราชการ และบรษทเอกชน 5 หนวยงาน โดยจดบนทก และบนทกเสยงเพอน าขอมลไปใชในการวเคราะห การวเคราะหและบรณาการหลกการหวงโซอปทาน (Supply Chain) โลจสตกสขาเขา (Inbound Logistics) และ SWOT Analysis เฉพาะสวนตนน าการผลตยาสบ เพอหาชองวางของปญหา และน าไปสแนวทางเชงกลยทธสการพฒนา แกไข ตอผทมสวนเกยวของ ทงภาครฐ และเอกชนตอไป ดงแสดงในภาพท 1

ภาพท 1 กรอบแนวคด

การจดการระบบบรหารและระบบโลจสตกสของยาสบพนธเบอรเลย

SWOT Analysis Inbound LogisticsSupply Chain

ผลลพ

ธขอ

มล/ป

ญหา

วเคร

าะห

การบ

รณาก

าร

หวหนากลมเกษตรกร, เกษตรกร, หนวยงานราชการ, โรงบมใบยาสบ, สหกรณ และผประกอบการ

ภาพรวมโซอปทานของยาสบพนธเบอรเลย

การขนสง, การพยากรณ, การตดตอสอสาร, บรรจภณฑ,

การจดซอจดหา

TOWS Matrix

จดแขง จดออน โอกาส อปสรรค

โซอ ปทานยาสบพนธเบอรเลย กจกรรมโลจสตกสขาเขา

แนวทางเชงกลยทธ



ผลการวจย

1) การวเคราะหโซอปทาน (Supply Chain Management) เกษตรกรผปลกยาสบตองน าเมลดพนธ ยาฆาแมลงและปย มาจาก 3 แหง ไดแก สถานใบยาสบหนองยาวจงหวด

สโขทย สถานใบยาสบศรส าโรงจงหวดสโขทย และ สหกรณการเกษตรเพอการตลาดเพอลกคา (สกต.) จงหวดสโขทย โดยทสถานใบยาสบหนองยาว และสถานใบยาสบศรส าโรง อยในการควบคมดแลของส านกงานยาสบ จงหวดสโขทย ซงท าหนาทแบงโควตา และก าหนดปรมาณการเพาะปลกยาสบ และรบซอใบยาสบในแตละพนท ในแตละปใหแกเกษตรกร เกษตรกรทอยในความดแลของสถานใบยาสบหนองยาว และสถานใบยาสบศรส าโรง ทางสถานจะเพาะตนกลาไวในถาดหลมให เกษตรกรไมตองซอเมลดมาเพาะเอง แตตองซอตนกลาทเพาะแลวมาปลกเทานน โดยสถานใบยาสบฯ มขอมลเกษตรกรอยในระบบ แสดงพนทเพาะปลก จ านวนไร และตองซอตนกลาหรอเมลดพนธตามทสถานใบยาสบฯ ในราคาถาดละ 100 บาท หลงจากเกษตรกรปลกและเกบเกยวใบยาสบแลว กลมเกษตรกรตองน าใบยาสบฯ สงใหสถานใบยาสบฯ ตามทไดก าหนดไว สวนกลมเกษตรกรทอยในความรบผดชอบของ สกต. เกษตรกรตองรบเมลดพนธจาก สกต. เทานน โดยตองน าเมลดพนธนนมาเพาะเอง ซงแตกตางจากเกษตรกรทอยในความดแลของสถานใบยาสบฯ และ สกต. จะเปนผก าหนดปรมาณการเพาะปลกใหแกเกษตรกร รวมถงการรบซอใบยาสบ โดยปกตกลมเกษตรกรผปลกยาสบจะมสมาชกประมาณ 30 คน แตปจจบนคนรนใหมไมไดใหความสนใจปลกยาสบมากนก เนองจากราคาซอขายใบยาสบต าลง ท าใหสมาชกลดลงเหลอเพยงแค 10-15 คนเทานน โดยมหวหนากลมเกษตรกรเปนผประสานงานระหวางเกษตรกรกบผรบซอใบยาสบ สวนการสงมอบใบยาสบ เกษตรกรเปนผสงใบยาสบดวยตนเอง หรอจางเกษตรกรรายอนขนสงแทน โดยใชรถอแตนทมความสามารถในการบรรทกยาสบได 12 หอตอเทยว มน าหนกเฉลยประมาณ 840 กโลกรม สถานใบยาสบฯ จะตรวจสอบคณภาพของใบยาสบทแหงแลวกอนรบซอ ในดานความชน โดยใชอปกรณวดความชนเชนเดยวกบขาว แตปจจบนอปกรณทใชวดความชนไมไดมาตรฐาน จงตองใชมอในการสมผสความชนของใบยาสบแทน หากสมผสใบยาสบแลวมความชนตดมอ นนหมายความวา ยาสบมความชนมากเกนไปจะไมพจารณารบซอและถกตกลบ เพอใหเกษตรกรน ากลบไปท าใหความชนใหลดลงกอน จงสามารถน ากลบไปขายใหมในครงตอไปได สวนใบยาสบทขายใหกบ สกต. จะสงตอไปยงบรษท S.T.E.C จงหวดเชยงใหม เพอสงออกตางประเทศ และใบยาสบทสถานใบยาสบฯ จะถกสงตอใหกบโรงอบใบยาเดนชย จงหวดแพร เพอเขาสกระบวนการอบและหนเปนเสน เพอสงตอเขาสกระบวนการผลตเปนบหรตอไป ดงแสดงในภาพท 2

ภาพท 2 หวงโซอปทานยาสบพนธเบอรเลย (ตนน าการผลตยาสบพนธเบอรเลย)

ทมา: ธรพล เถอนแพ และธรรมศกด ควยเทศ, 2563

InformationProduct Flow Transportation

Reverse Product Flow

ส านกงานยาสบ จ.สโขทย

การยาสบแหงประเทศไทย

สถานใบยาศรส าโรง

สถานใบยาหนองยาว

สกต. จ.สโขทย

กลมเกษตรกร

เพาะตนกลา

ปลก, เกบเกยว, บมใบยา

บรรจภณฑ

ซอเมลดพนธ, ปย, อ น ๆ

กลมเกษตรกร

ปลก, เกบเกยว, บมใบยา

บรรจภณฑ

ซอตนกลา, ปย, อน ๆโรงอบใบยาเดนชย จ.แพร

บรษท S.T.E จ.เชยงใหม



ภาพท 3 แผนผงและล าดบขนตอนการปลกยาสบพนธเบอรเลย (ตนน าการผลตยาสบพนธเบอรเลย) ทมา: ธรพล เถอนแพ และธรรมศกด ควยเทศ, 2563

2) การวเคราะหโลจสตกสขาเขา (Inbound Logistics) โลจสตกสขาเขา (inbound logistics) เปนการรวบสนคา หรอวตถดบจาก Supplier เชน สถานใบยาสบหนองยาว

และสถานใบยาสบศรส าโรง รวมถงสหกรณการเกษตรเพอการตลาดลกคา (สกต.) ในการเคลอนยายวตถดบ และถกจดสงไปทเกษตรกร (Maker) เพอเขาสกระบวนการปลก ดแล เกบเกยว ตลอดจนบรรจภณฑสนคา และน าสงยงสถานททไดรบเมลดพนธมา ซงเปนกจกรรมทเกยวของกบเรองของการขนสง การจดซอจดหา การก าหนดตารางการไหลของวตถดบ เครองมอ และสนคาขนสดทายจากผจ าหนายวตถดบไปยงสถานประกอบการ โดยมงใหเนนเกดตนทนต าทสด

2.1 การพยากรณความตองการ สถานใบยาสบหนองยาว สถานใบยาสบศรส าโรง ใชขอมลยอดขายใบยาสบ

ยอนหลง เพอประกอบการพยากรณ และก าหนดปรมาณการเพาะปลกใหเพยงพอตอความตองการในแตละป โดยส านกงาน

ยาสบ จงหวดสโขทย และอางองขอมลจากการยาสบแหงประเทศไทย เชนเดยวกบ สกต. ใชขอมลยอดขายใบยาสบยอนหลง

และแนวโนมความตองการลกคาในตลาดตางประเทศ เพอประกอบการพยากรณ วางแผน และก าหนดปรมาณเพาะปลกในแต

ละป เพอใหเพยงพอตอความตองการของลกคา รวมถงก าหนดโควตาเพาะปลก โควตารบซอ ใหแกเกษตรกร โดยคดตาม

จ านวนเกษตรกรในพนท เพอการบรหารการรบซอ จดเกบ และการขนสงทมประสทธภาพ

2.2 การตดตอสอสารดานโลจสตกส การตดตอสอสารภายนอกองคกรระหวางเกษตรกร เพอสรางความเขาใจกบ

สถานใบยาสบฯ หรอ สกต. ระหวางขอตกลงการจดสง การซอขาย และการแลกเปลยนวตถดบตลอดทงโซอปทาน รวมถงการ

สอสารระหวางหนวยงานสกลมเกษตรกร และหวหนากลมเกษตรกรถงสมาชกกลม เปนรปแบบการสอสารแบบบนลงลางทงหมด

เกษตรกรปฏบตตามขอตกลง ขอก าหนดทตกลงไว เพอใหเปนไปในทศทางเดยวกน และไดผลลพธตามทสถานใบยาสบฯ และ สกต.

ชวงเกบเกยว พ.ย.–ม.ค.

รบเมลดพนธยาสบมาจากโรงงานสถานใบยาสบ หนองยาว , โงงานสถานใบยาสบศรส าโรง จ.สโขทย และ สหกรณการเกษตรเพอการตลาดลกคา (สกต .)

เกษตรกรผปลกยาสบพนธเบอรเลย

ข นตอนการดแลหลงจากน าตนกลาลงปลกในไร ใชเวลา 20 วน ในการรดน าครงแรก (20 วนรดน าหนงครง) รดแค 2-4 ครง ทงนขนอยกบสภาพอากาศดวย)

ข นตอนการเพาะเมล ด1. โรยเมลดยาสบลงในตะกรา ใชเวลา เพาะตนกลาระยะเวลา 20 วน2. ถอนตนกลาไปบมในถาดหลด 20 วน3. น าตนกลาไปปลกในไร (ทเตรยมไว)

ท าการเกบเฉพาะยา X* กอน ในชวงตนฤด เกบยา C* กลางฤด เกบยา BO* ปลายฤด

น าใบยาสบมารอยแบบเรยงดวยเชอก หรอเสยบไมเพอรอบมอากาศ

น าใบยาสบขนโรงบมเพอบมอากาศใหแหง แตตองไมแหง และไมชนจนเกนไป ระยะเวลาบมอากาศขนอยกบ

สภาพอากาศ ปกตจะใชเวลา 1 อาทตย

หลงจากนน เมอใบยาสบแหงแลว (วดจากกานยาสบทแหง) น าไปเขาเครองอดใหเปนหอ

เกษตรกรน าสงใบยาสบสถานใบยาสบหนองยาว และ

สถานใบยาสบศรส าโรง

รบเมลดพนธยาสบจากสถานใบยาสบหนองยาว, สถานใบยาสบศรส าโรง จ.สโขทย และ สหกรณการเกษตรเพอการตลาดลกคา (สกต.) จ.สโขทย

7 วน 7 วนรอใหยาสบแกไดท

หลงจากเกบเกบเกยวเสรจสน

1 วน

30 วน

หมายเหต* - ยา X คอ ยาทอยตดกบดน - ยา C คอ ยาทอยกลางตน - ยา BO คอ ยาทอยยอดตน

สหกรณการเกษตรเพอการตลาดลกคา (สกต.)

บรษท S.T.E.C จงหวดเชยงใหม

โรงอบใบยาเดนชย จงหวดแพร

ยา Bo (ยายอด)

ยา X (ยาตน)

ยา C (ยากลาง)

ทมา: การยาสบแหงประเทศไทย, 2558



ก าหนด การสอสารเปนปจจยทกอใหเกดตนทนขนได หากการรบขอมลและสงตอขอมลผดพลาด หรอผดจ านวน อาจสงผลกระทบ

ตอ สกต. และสถานใบยาสบฯ ดงนน จงตองมการตดตอสอสารทดและมประสทธภาพ สรางความไดเปรยบตอการแขงขนใหเกด

การด าเนนงานอยางตอเนอง เกดการเชอมโยง การไหลของขอมล และการเคลอนทของวตถดบเปนไปไดอยางมประสทธภาพ

2.3 การบรรจภณฑและหบหอ การบรรจภณฑใบยาสบใชเครองอดใบยาสบใหเปนกอน กอนละไมเกน 70 กโลกรม ซง

กอนน าไปอดกอน เกษตรกรตองชงน าหนกใบยาสบกอนอดทกครง เพอไมใหน าหนกเกน 70 กโลกรม หลงอดกอนแลว น าหนกกอน

ใบยาสบจะคงทไมลดลง จากการสมภาษณเกษตรพบวา การอดยาสบเปนกอนขนาด 70 กโลกรม เปนขนาดมาตรฐานทการยาสบแหง

ประเทศก าหนดไว เพอปองกนตวสนคาจากความเสยหายจากการจดเกบ การขนสง และล าเลยงทงายตอการปฏบตงานของทกภาค

สวน และเตมประสทธภาพตอการบรรทกยาสบอดกอนในแตละครง โดยไมสญเสยน าหนกของกอนยาสบอนเนองจากการตกหลน

เกษตรกรผปลกยาสบมเครองอดยาสบทสรางขนเอง เพอใหเปนมาตรฐานเดยวกนกบการยาสบทก าหนดไว เครองอดมขนาดเทากบ

150 x 230 x 180 เซนตเมตร ดงแสดงในภาพท 4 โดยขนตอนการอดกอนตองน ากระสอบรองไว เพอใชดงกอนใบยาสบออกจาก

เครองอดเมออดเสรจสน และใชกระสอบพนรอบกอนใบยาสบ เพอความสะดวกตอการเคลอนยาย จดเกบ และการขนสง ตอไป

2.4 การจดซ อจดหา เกษตรกรตองซอเมลดพนธ, ปย และยาคาแมลง จากสถานใบยาสบฯ และ สกต. โดยตรง

เทานน เพอใหไดใบยาสบทมคณภาพ ไมมสารตกคาง และไดมาตรฐานตามทก าหนด โดยสามารถสงซอไดดวยการใชบตร

เกษตรสขใจของ ธกส. และทยอยหกเงนในบญชของเกษตรกรตามทธนาคารก าหนด หากใชยาฆาแมลง หรอปย ทซอจากแหลง

อน สถานใบยาสบฯ และ สกต. จะไมรบซอใบยาสบนน โดยสถานใบยาสบฯ และ สกต. จะตรวจสอบหาสารเคมทตกคางโดย

การสม หากเจอสารเคมจะถกปฏเสธการรบซอทนท เพราะตองควบคมคณภาพใหไดตามมาตรฐานตามทลกคาก าหนด

เกษตรกรตองสงใบยาสบอนกอนใหแก สถานใบยาสบฯ หรอ สกต. ทตนสงกด หรอเขารวมท าสญญาซอขายตามโควตาท

ก าหนดไวตงแตตนในแตละพนท สวนเกษตรกรทสงกดกบสถานใบยาสบฯ ตองใชวตถดบจากสถานใบยาสบฯ เทานน ดวย

สงซอทงหมด 2 ครง ครงแรกซอตนกลาและปย เพอปองกนตนออนตายหรอเนาเสย และครงทสอง ตอนน าตนกลายาสบลง

ปลกในแปลงดน เพอปองกนแมลงและกนบ ารงรกษาตนยาสบ

ภาพท 4 เครองอดใบยาสบ และการบรรจภณฑหบหอ ทมา: ธรพล เถอนแพ และธรรมศกด ควยเทศ, 2563

2.5 การขนสงใบยาสบ การขนสงใบยาสบจากเกษตรกรไปยง สถานใบยาสบฯ และ สกต. ผวจยวเคราะหเฉพาะสวน

ตนน าการผลต (การเพาะปลก) จงมองภาพรวมของโซอปทานตนน า ดงน 1) เกษตรกร 2) สถานใบยาสบฯ และ สกต. โดยการขนสง

ใบยาสบ จะใชรถอแตน (ชนดรถ 2 เพลา 4 ลอ ยาง 4 เสน น าหนกบรรทกตามกฎหมาย รวมไมเกน 8.5 ตน) เปนพาหนะหลก เพอ

ขนสงใบยาสบใหกบสถานใบยาสบฯ และ สกต. เกษตรกรทมรถเปนของตวเองจะน าสงใบยาสบเอง สวนเกษตรกรทไมมรถขนสง

ตองจางเกษตรกรรายอนขนสงใบยาสบฯ แทน มคาจางคดเปน 30 บาทตอกอน โดยมสถานใบยาสบฯ และ สกต. เปนผก าหนด

1 ซม

2 ซม

1 ซม



โควตาในแตละรอบใหเกษตรกรน าสง โดยเกษตรกรเปนผออกคาขนสงเองทงหมด รถอแตน ตวกระบะสรางขนโดยใชวสดจากไม

เพราะมความแขงแรงและตนทนต า ใชเครองยนตน ามนดเซล มตนทนประมาณ 200,000 บาทตอคน ขนาดบรรทก 1.90 x 3.50 x

0.8 เมตร สามารถบรรทกยาสบไดครงละ 12 กอนตอรอบ น าหนกเฉลยประมาณ 850 กโลกรม คาใชจายในการขนสงตอรอบ

เทากบ 12 กอน x 30 บาท เทากบ 360 บาท/รอบ/คน ดงแสดงในภาพท 5 เพราะฉะนน จงไดรบความนยมอยางมากในกลม

เกษตรกร เพราะสามารถใชบรรทกพชผลทางการเกษตรไดหลายอยาง เชน ขาว ขาวโพด ออย ยาสบ เปนตน

ภาพท รถอแตนทใชในการขนสงใบยาสบของเกษตรกร

ทมา: ธรพล เถอนแพ และธรรมศกด ควยเทศ, 2563

3) การวเคราะห SWOT Analysis SWOT Analysis ถอเปนเครองมอส าคญของผประกอบการ หรอผน าองคกร เพราะชวยใหมองสภาวะภายใตการ

ด าเนนกจการของธรกจไดอยางชดเจน นอกจากนยงชวยวางแผนการด าเนนงาน ในดานสภาวะทเปลยนแปลงไปในทศทางตาง ๆ ของกจการได ไมวาจะเปนการผลกดนจดแขง การน าโอกาสทมมาใชเพอเออประโยชน เกดความส าเรจใหกบกจการรวมทง ปองกน วางแผนจดการกบจดออน และอปสรรคทมผลกระทบตอองคกร โดยการวเคราะห SWOT ของยาสบพนธเบอรเลย (สวนตนน าการผลตยาสบพนธเบอรเลย) สามารถวเคราะห และแบงเปน 4 ดาน ดงแสดงในตารางท 1

ตารางท 1 การวเคราะห SWOT Analysis ของยาสบพนธเบอรเลย จดแข ง (Strengths) จดออน (Weaknesses)

ภายใ

น (In

tern

al)

➢ ยาสบมคณภาพ ไมมสารเคมตกคาง ➢ ปลกไดเฉพาะในพนทภาคเหนอตอนลาง/กลางตอนบน เทานน ➢ สามารถเกบไดนานเปนป ไม เนาเสย และไมสญเสยน าหนก ➢ ยาสบมราคารบซอสงกวาพชอน ๆ มการประกน

ราคายาสบตอป ➢ ปลกยาสบไดเพยงพอตอความตองการ ➢ เกษตรกร สามารถใชบตรเกษตรสขใจ ➢ สงซอผลตภณฑทางการเกษตรผาน สกต. หรอ สถานใบยาสบฯ ไดลวงหนา ➢ เกษตรกรมประสบการณในการเพาะปลก

ยาสบเปนพชทไมตองการน าจ านวนมากในการดแล

➢ ตองใชวตถดบจากทางบรษทเทานน เชน เมลดพนธ ยาฆาแมลง ปย เปนตน ซงมราคาสงกวาปกต ➢ ลงทนเครองบรรจภณฑ เพอใชอดใบยาสบเอง ซงไมมหนวยงานไหนเขามาสนบสนน ➢ ไมมอปกรณวดความชน ใชเพยงความช านาญท าใหไมมมาตรฐานในการวดความชน ➢ ในบางปเกษตรกรผปลกยาสบอาจถกลดโควตาลง ➢ ตนทนรวมสงขนทกป ➢ ขาดเครองมอ เทคโนโลย และเครองทนแรงทใชในการเพาะปลก ➢ เกษตรกรยงขาดความรในการการวางแผน การจดการ และการตดตอสอสาร

0. ม

1.9 ม

3. ม



โอกา

ส (O

ppor

tuni

ties)

ตารางท 1 การวเคราะห SWOT Analysis ของยาสบพนธเบอรเลย โอกาส (Opportunities) อปสรรค (Threats)

ภายน

อก (E

xter

nal)

➢ ไดรบการสนบสนนจากฝายสงเสรม(กระทรวงการคลง) และ สกต. ➢ เปนธรกจทไมมคแขงรายใหมเขามาแขงขน เพราะตองได รบอนญ าตจาก กรมสรรพสามตซ งเป นกระบวนการทคอนขางซบซอน ➢ ม บ ร ษ ท รอ งร บ เพ อ ก าร ส งอ อก ย าส บ ไปตางประเทศ (บรษท S.T.E.C)

➢ ไดรบขอมลการเพาะปลก การพยากรณ และการดแลจากส านกงานยาสบ จงหวดสโขทย และ ส านกงานสหกรณ จงหวดสโขทย (สกต.) ➢ อาจเกดการพฒนาเทคโนโลย และสรางนวตกรรมใหม จากปญหาของผใชงานจรง ➢ เปนพชเศรษฐกจทสรางรายไดสง และสามารถสรางรายไดจากการปลกพชชนดอนนอกฤดกาลได

➢ การการนตราคายาสบไวสง แตไมไดตามทก าหนด เพราะถกกดราคาจากนายหนา หรอพอคาคนกลาง ➢ สามารถปลกไดเพยงปละ 1 ครงเทานน ➢ สภาพอากาศมความไมแนนอน และหากไมเอออ านวยจะไมสามารถปลกไดตรงตามฤดกาล ➢ การบมใบยาสบใหแหง ขนอยกบสภาพอากาศจงท าใหไมมความแนนอนเรองเวลา ➢ การเกบเกยวยาสบ ขนอยกบสภาพอากาศ และการดแล ➢ เศรษฐกจมการแปรผน ท าใหยาสบมราคาทไมแนนอน ➢ เกษตรกรรนใหมไมนยมปลกยาสบ จ านวนผปลกนอยลง ➢ สถานการณ COVID-19 หรอเศรษฐกจ สงผลใหยาสบตกคางไมสามารถสงออกตางประเทศได ➢ ขาดเงนลงทน เพอสรางโรงบมใบยาสบ และรถขนสง ➢ หากบรษท หรอสถานใบยาสบฯ พบยาสบมความชนเกน จะถกตกลบใหไปลดความชนใหมอกครง ➢ บงคบใชพระราชบญญตภาษสรรพสามต พ.ศ. 2560

4) การวเคราะห SWOT และ TOWS MATRIX TOWS Matrix เครองมอทน าขอมลทไดจากการวเคราะห สภาพแวดลอมภายในและภายนอกจาก SWOT Analysis

มาจบคเขาดวยกน เพอจดท าเปนกลยทธในการแกไขปญหา ใน 4 ดาน ไดแก 1) กลยทธเชงรก การน าจดแขงขององคกรมาปรบใชกบโอกาสทมอยเพอสรางขอเปรยบเทยบทางการแขงขน 2) กลยทธเชงแกไข น าโอกาสทมอยมาใชเพอลดจดออนขององคกร ดงนนองคกรทมจดออนจะตองพฒนาองคกร และพยายามหาวธแกไข สรางขอไดเปรยบจากโอกาส 3) กลยทธเชงปองกน ใชจดออน และขอจ ากด ปองกน หรอเอาชนะอปสรรคทางการแขงขนจากภายนอก และ 4) กลยทธเชงรบ ใชจดแขงมาก าหนดเปนกลยทธเพอรบมอกบอปสรรค หาวธลดความเสยงจากผลกระทบทจะเกดขน และปองกนองคกรจากอปสรรคทเกดขนภายนอก โดยกลยทธเหลานชวยปรบปรงใหองคกรมประสทธภาพมากยงขน น าไปสการพฒนา แกไข และน าเสนอตอผทมสวนเกยวของ ทงภาครฐ และเอกชนเกยวกบระบบบรหารจดการยาสบพนธเบอรเลย โดยวเคราะห SWOT และ TOWS MATRIX จากผมประสบการณ และผมสวนเกยวของ ในกลมเกษตรกร หนวยงานราชการ, และบรษทเอกชน ดงตารางท 2

ตารางท 2 การวเคราะห TOWS MATRIX ของยาสบพนธเบอรเลย จดแข ง (Strengths) จดออน (Weaknesses) กลยทธเชงรก (SO)

➢ สงเสรม สรางศนยบรการ และจดตงทมสนบสนนเกษตรกรในแตละพนท โดยมนกวชาการเกษตร ผเชยวชาญจากหนวยงานทดแลประจ าพนท ➢ ศกษาประเดนปญหาจากผใชงานจรง (เกษตรกร) สราง

เทคโนโลย และนวตกรรม เพอลดตนทนการผลต

กลยทธเชงแกไข (WO) ➢ เพมทมสนบสนนในแตละเขตพนท ควรจดต ง

ศนยบรการประจ าเขต เพออ านวยความสะดวกในการจดการ และการตดตอสอสารใหแกเกษตรกร ➢ เพมโควตาการปลกใหมากขน โดยเนนการสงออกส

ตลาดใหมในตางประเทศ



โอกา

ส (O

ppor

tuni

ties)

ตารางท 2 การวเคราะห TOWS MATRIX ของยาสบพนธเบอรเลย จดแข ง (Strengths) จดออน (Weaknesses)

➢ สรางความเปนเอกลกษณในพนท เพราะเปนพนททสามารถเพาะปลกยาสบพนธเบอรเลยได และมจ านวนมาก สรางเปนศนยการเรยนร หรอสถานททองเทยวชมชน เพอสรางรายได เปนตน โดยไมมคแขงรายใหม หรอหนวยงานอน เขามาแยงสวนแบงการตลาดไดโดยงาย ➢ เนนสงเสรมการสงออกสตลาดตางประเทศ เพอเพม

รายได เพมยอดขาย เพมการผลต ท าใหเกษตรกรไดรบโควตาเพมขน สรางงาน สรางอาชพใหแกเกษตรกรเพมมากขน เพราะยาสบเปนพชทมราคาสง ➢ สงเสรมทมนกวชาการ สรางความร ความเขาใจ เรอง

การบรหารจดการใหแกเกษตรกร เชน การจดเกบ การใชพนทดนเปลาใหเกดประโยชนสงสด แนวโนมการตลาด เปนตน

➢ สรางเครอขายกลมเกษตรกรทใหญขน เพอเพมอ านาจการตอรอง การซอวตถดบจากทางบรษท เพอลดตนทนด าเนนงาน ➢ สงเสรมใหมหนวยสนบสนนจากภาครฐ หรอเอกชน

ในเรองเทคโนโลย และนวตกรรม เชน สงเสรมงานวจยเทคโนโลยการเกษตรกร เปนตน ➢ สงเสรมใหมโรงบมทใชพลงงานทดแทน เพอปองกน

ความไมแนนอนทเกดจากธรรมชาต และใชพนทดนวางเปลา นอกเหนอจากฤดเพาะปลกใหเกดประโยชนสงสด ➢ สรางเปนศนยการเรยนร หรอบรณาการดานการ

ทองเทยวเชงวถชวตชมชน ดวยความเปนเอกลกษณของการผลตยาสบ

กลยทธเชงรบ (ST) ➢ ยาสบท ปลกในพ นท มคณภาพ ได รบมาตรฐาน

สามารถสงออกทได ➢ ใบยาสบทแหงแลวสามารถเกบไวไดนาน ประมาณ 1 ป

โดยไมเนาเสย และไมสญเสยน าหนก เมอเกดผลกระทบทางดานเศรษฐกจ ราคาขาย สามารถเกบไวขายในปถดไปได ➢ การประกนราคารบซอยาสบตอปไวลวงหนา เกษตรกร

สามารถรบรขาวสารไดกอน เพอวางแผนการเพาะปลกได ➢ ยาสบ เปนพชทปลกไดเฉพาะพนทภาคเหนอตอนลาง/

กลางตอนบน เทานน และมราคาสงกวาพชอน ๆ ถาจ านวนการปลกนอยลงจะสงผลตอปรมาณสงออก และสงผลตอการผลตในขนตอนไปตอดวย เพราะฉะนน เกษตรกรทปลกยาสบถอวาเปนบคคลกรทส าคญตอประเทศ ➢ การปลกยาสบ มหนวยงานสนบสนนหลายหนวยงาน

เชน ธนาคาร หนวยงานราชการ และบรษทเอกชน ดแลเรองการเงน การปลก ใหไดผลผลตทดมคณภาพ ➢ เกษตรกร มประสบการณการเพาะปลก การเกบเกยว

จงรวธการแกไขปญหาทเกดขน เพอใหไดใบยาสบทมคณภาพ

กลยทธเชงปองกน (WT) ➢ สรางเครอขายกลมเกษตรกร เพอแลกเปลยน

ความร สงอ านวยความสะดวก วสด และอปกรณ เพอลดตนทน และคาใชจายทเกดขน ➢ สงเสรมใหยาสบ เปนพชเศรษฐกจทใชเพอการ

สงออกมาขน เพอลดปญหา การลดลงของผปลกยาสบ ในอนาคต ➢ ตรวจสอบสภาพอากาศ จากแหลงท ม ความ

นาเชอถอ กอนการเกบเกยวใบยาสบ/บมใบยาสบ เพอ ลดความเสยง และความเสยหายทอาจเกบขน ➢ สรางเอกสารทเปนมาตรฐาน เพอใชตรวจวดคา

ความชนพนฐานใหเกษตรกรรบทราบ เชน มาตรฐานการวดความชนดวยมอ มาตรฐานการวดความชนดวยเครอง หรออน ๆ เปนตน เพอความชดเจน และเปนแนวทางปฏบตเบองตน ใหแกเกษตรกรกอนน าสงใบยาสบ เพอ ลดผลกระทบดานตนทนทเกดขนแกเกษตรกร

อปสร

รค (T

hrea

ts)



สรปผล

การจดการระบบบรหารและโลจสตกสของยาสบพนธเบอรเลย ในพนทจงหวดสโขทย ดวยวธสงเกตการณ ลงพนท สมภาษณ จากผทมสวนเกยวของในสวนตนน าของการเพาะปลกยาสบ ดวยการวเคราะหโซอปทาน กจกรรมโลจสตกสขาเขา SWOT Analysis และ TOWS Matrix หาชองวางของปญหาและบรณาการหลกการ เพอเปนแนวทางเชงกลยทธ น าไปสการพฒนา แกไข เสนอตอผทมสวนเกยวของ ทงภาครฐและเอกชน ผวจยแยกประเดนปญหาและจดหมวดหมจากผลการวเคราะหออกได 4 ดาน ดงน

ดานตนทน และรายได เกษตรกรมรายไดทางเดยว หมายถง รายไดจากการขายใบยาสบทแหงแลวเทานน เกษตรกรตองลงทนสรางเครองบรรจภณฑเพออดใบยาสบ สรางโรงเรอนเพอบมใบยาสบใหแหงเปนของตนเอง โดยใชพนทบรเวณบาน และจดหารถขนสงเพอขนยายใบยาสบทอดกอนไปสงยง สกต. หรอสถานใบยาสบฯ ทไดตกลงกนไวตงแตตนดวยตนเอง สวนดานตนทนวตถดบ เชน ตนกลา เมลดพนธ ปย ฯลฯ ถกก าหนดไวโดยบรษท หรอสถานใบยาสบฯ ทงหมด ซงทงหมดถอวาเปนตนทนหลกของการเพาะปลกยาสบ และเกษตรกรตองรบความเสยงจากการถกตกลบคนสนคาอนเนองจากความชนทอาจสงผลตอรายไดและตนทนอกดวย ในแตละปถาโควตารบซอใบยาสบนอยลง สงผลกระทบตอรายไดของเกษตรกรในปนนทนท รวมถงปญหาพอคาคนกลางทกดราคารบซอท าใหราคาไมเปนไปตามทก าหนดไว ผวจยจงเสนอแนวทางโดยใชกลยทธดงน สงเสรม สรางศนยบรการ และจดตงทมสนบสนนเกษตรกรในแตละพนท โดยมนกวชาการเกษตร ผเชยวชาญจากหนวยงานดแลประจ าพนทนน ๆ และสรางความเปนเอกลกษณในพนททสามารถเพาะปลกยาสบได เพราะไมมคแขง เขามาแยงสวนแบงการตลาดได เนนสงเสรมการสงออกสตลาดตางประเทศ พฒนาเทคโนโลย และนวตกรรมใหมจากประเดนปญหาของผใชงานจรง สอดคลองกบงานวจยของ อนธดา ประเสรฐศกด (2554) ไดเสนอการลดตนทนเพอความยงยน โดยตระหนกถงความส าคญของการลดตนทนเพอความอยรอด โดยตนทนถอวา เปนหวใจหลกในการขบเคลอนธรกจ เชน ลดตนทนผลต โลจสตกส ลดตนทนโดยใชเทคโนโลย และลดตนทนดวยการเรยนรวธการปฏบตทดทสดจากแหลงอน ซงทงหมดนมผลตอความยงยนของธรกจเสมอ

ดานเทคโนโลย และสงอ านวยความสะดวก เกษตรกรไมมอปกรณวดความชนทไดมาตรฐาน ตองรบความเสยงตอการถกตกลบคนสนคา เนองมาจากความชนเกนมาตรฐานการรบซอ และโรงบมใบยาสบ ทตองอาศยแสงแดดจากธรรมชาตเทานน และเกษตรกรยงไมสามารถเขาถงขอมลขาวสาร เทคโนโลยทเปนประโยชนไดงาย ยงขาดเทคโนโลยทชวยอ านวยความสะดวก หรอนวตกรรมอนทชวยทนแรง เชน เครองจกรปลกยาสบ เครองชวยเกบเกยว หรอเครองชวยลดการสมผสกบยาฆาแมลง สารเคม เชน เครองพนยาอตโนมต หรอโดรนพนยาฆาแมลง ฯลฯ เปนตน ผวจยจงเสนอแนวทางโดยใชกลยทธ ดงน เพมทมสนบสนนในแตละเขตพนท จดตงศนยบรการประจ าเขต เพออ านวยความสะดวกในการจดการ และการตดตอสอสารใหแกเกษตรกร สรางเครอขายกลมเกษตรกรทใหญขน เพอเพมอ านาจการตอรองการซอวตถดบจากทางบรษท ลดตนทนด าเนนงาน และเพมโควตาการปลกใหมากขน โดยเนนการสงออกสตลาดใหมในตางประเทศ สงเสรมใหมโรงบมทใชพลงงานทดแทน เพอปองกนความไมแนนอนทเกดจากธรรมชาต และแนวทางบรหารการใชพนทดนเปลานอกฤดกาลเพาะปลกใหเกดประโยชนสงสด และสรางศนยการเรยนร หรอบรณาการดานการทองเทยวเชงวถชวตชมชน ดวยความเปนเอกลกษณของการผลตยาสบ รวมถงสรางเครอขายกลมเกษตรกร เพอแลกเปลยนความร สงอ านวยความสะดวก วสด และอปกรณ เพอลดคาใชจายทเกดขน หาแหลงขอมลเพอตรวจสอบสภาพอากาศ จากแหลงทมความนาเชอถอ สรางมาตรฐานการตรวจวดคาความชนใหเกษตรกร เพอความชดเจน และเปนแนวทางปฏบตกอนน าสงใบยาสบ เพอลดผลกระทบทเกดขนแกเกษตรกร ซงสอดคลองกบผลงานวจยของ สมนก เออจระพงษพนธ และคณะ (2553) ไดก าหนดกลยทธและเปาหมายทางธรกจ ทมการเชอมโยงกบนวตกรรม ซงนวตกรรม ถอเปนเครองมอทส าคญในการสรางความสามารถทางการแขงขน ผประกอบการจงควรท าความเขาใจในมตดานนวตกรรม เพอน าไปสการบรรลเปาหมาย



ดานการตดตอสอสาร เกษตรกรบางรายรบขาวสารจากหวหนากลมเทานน ท าใหไมสามารถรบรขาวสารไดโดยตรงจากสถานใบยาสบฯ หรอ สกต. การสอสารระหวางเกษตรกรกบสถานใบยาสบฯ หรอ สกต. มความสมพนธนอย ซงไมมวธการตดตอเพอสงผานเทคโนโลยทเปนประโยชนใหแกเกษตรกร เชน ระยะเวลาทแนนอนส าหรบควการขนสงยาสบไปยงสถานใบยาสบฯ หรอ สกต. โดยเกษตรกรตองจอดรถรอควจ านวนมากเพอขายใบยาสบ ใชเวลานาน หลายขนตอน และมผขายเปนจ านวนมาก ผวจยจงเสนอแนวทางเชงกลยทธ ดงน สงเสรม สรางศนยบรการ และจดตงทมสนบสนนเกษตรกรในแตละพนท เนนสงเสรมการสงออกสตลาดตางประเทศ เพอเพมรายได เพมยอดขาย เพมการผลต ท าใหเกษตรกรไดรบโควตาเพมขน เพราะยาสบเปนพชทมราคาสง เนนสรางความร และความเขาใจ เรองการบรหารจดการใบยาสบ ใหแกเกษตรกร เชน การจดเกบใบยาสบ การใชพนทดนเปลาใหเกดประโยชนสงสด แนวโนมราคาขายและการขาย เปนตน รวมทงสรางเครอขายกลมเกษตรกร เพอแลกเปลยนความร สงอ านวยความสะดวก สรางเอกสารทเปนมาตรฐาน เพอใชตรวจวดคาความชนพนฐานใหเกษตรกรรบทราบ เพอความชดเจน และเปนแนวทางปฏบตเบองตน ใหแกเกษตรกรกอนน าสงใบยาสบ เพอลดผลกระทบทเกดขนแกเกษตรกร เชนเดยวกบงานวจยของ ชญญาภค หลาแหลง และคณะ (2561) พบวา ปจจยส าคญตอความส าเรจของธรกจคอ การสรางเครอขาย และความรวมมอของผน า เปนกลไกการตดตอสอสารทสามารถเขาถงการความร และการบรหารจดการ ทสงผลกระทบเชงบวกกบศกยภาพในเครอขายทางธรกจ

ดานการวางแผน เกษตรกรยงขาดความเขาใจเรองการวางแผน เชน พนทการจดเกบ การขนสง การพยากรณ การผลต และความเสยงจากสภาพเศรษฐกจทมการแปรผนของราคาทไมแนนอน รวมถงการบรหารทดนเพอสรางรายไดใหเกดประโยชนสงสดนอกฤดกาล โดยปลกพชผลชนดอนและไมยดตดกบยาสบทเปนอาชพหลกเพยงอยางเดยว ผวจยจงเสนอกลยทธ ดงน สรางความร ความเขาใจเกยวกบใบยาสบ เชน ใบยาสบทแหงแลวสามารถเกบไวไดนาน 1 ป โดยไมเนาเสย โดยไมสญเสยน าหนกแตอยางใด รวมถงวางแผนการประกนราคารบซอขายยาสบตอปไวลวงหนา เกษตรกรสามารถรบรขาวสารไดกอน เพอวางแผนการเพาะปลกในแตละป การปลกสามารถปลกไดเฉพาะพนทภาคเหนอตอนลางเทานน เกษตรกรทปลกยาสบในพนทและปลกมาเปนเวลานาน ถอวาเปนบคคลกรทส าคญตอประเทศ โดยมหนวยงานสนบสนน เชน ธนาคาร หนวยงานราชการ และบรษทเอกชน เพอดแลเรองการเงน การเพาะปลก ใหด าเนนการได และไดผลผลตทดมคณภาพ จดตงทมสนบสนนเกษตรกรในแตละพนท สรางความเปนเอกลกษณในพนททสามารถเพาะปลกยาสบได สงเสรมการสงออกสตลาดตางประเทศ สงเสรมการใชพนทดนเปลาใหเกดประโยชนสงสด พฒนาเทคโนโลย นวตกรรมใหม และการรกษาคณภาพสนคา เพอรบรองมาตรฐานการสงออกตางประเทศ สอดคลองกบงานวจยของ ปาณสรา จรสวญญ และ ฉตรชนก จรสวญญ (2561) ไดท าแบบจ าลองสภาพปญหา และแนวทางแกไขปญหาเกษตรกรในประเทศไทย ดานกระบวนการ เกษตรกรนยมเพาะปลกพชเพยงชนดเดยว ท าใหมรายไดหลกทางเดยว และมรอบระยะเวลาของรายไดนาน

ขอเสนอแนะ ขอเสนอแนะในการวจยคร งตอไป

ควรตอยอดงานวจยโดยเนนเรองการสงเรมการขาย และการตลาด เพอหาแนวทางสการเพมยอดขายจากการเพาะปลก รวมไปถงเพมตลาดสงออกสนคาใบยาสบ ในตางประเทศใหมากขน และเนนเรองเทคโนโลยดจทล แพลตฟอรม สมารทฟารมเมอร และนวตกรรมดานการเกษตรสการพฒนาอาชพเกษตรกรรม

ขอเสนอแนะส าหรบเกษตรกร

1) สรางความเปนเอกลกษณในพนทเพาะปลก เพราะเปนพนททสามารถปลกยาสบพนธเบอรเลยได และมจ านวนมาก สนบสนนเพอสรางเปนศนยการเรยนร หรอบรณาการดานการทองเทยวเชงวถ ชวตชมชน ดวยความเปนเอกลกษณของการผลตยาสบเพอสรางรายไดเพมขน

2) เรยนรเรองเทคโนโลยดจทล และสมารทฟารมเมอร เพอยกระดบประสทธภาพการด าเนนงาน และลดตนทนการผลต



ขอเสนอแนะส าหรบเหนวยงานทเกยวของ

1) เนนกลมตลาดสงออกตางประเทศ เพอเพมรายได เพมยอดขาย เพมการผลต เพอใหเกษตรกรไดรบโควตาเพมขน สรางงาน สรางอาชพใหแกเกษตรกร เพราะยาสบเปนพชทมราคาสง

2) สงเสรม ใหความรเกยวกบการสรางเครอขายทางธรกจใหกบเกษตรกร หรอพนธมตรทางธรกจ เชน เครอขายความรวมมอดานแรงงาน ดานการจดหา ดานสนคา ดานขอมลขาวสาร ดานการสงเสรมการขาย ดานราคา และดานการขนสง

เอกสารอางอง

การยาสบแห งประเทศไทย. (2558). ขอมลใบยาเบอร เลย . สบคนเมอ 13 กรกฎคม 2563, จาก https://www.thai tobacco.or.th/th/ 2015/01/006818.html.

ชญญาภค หลาแหลง เชษฐ ใจเพชร และวชชดา เอออาร. (2561). การสรางเครอขายทางธรกจกบความไดเปรยบทางการแขงขนของกลมวสาหกจชมชนในพนทจงหวดชมพร. Veridian E-Journal Silpakorn University. 11(2): 3447-3464.

ธรพล เถอนแพ และธรรมศกด ควยเทศ. (2563). การจดการระบบบรหารและระบบโลจสตกสของยาสบพนธเบอรเลย. รายงานการวจย. สถาบนวจยและพฒนา, มหาวทยาลยรามค าแหง.

ปาณสรา จรสวญญ และฉตรชนก จรสวญญ. (2561). แบบจ าลองสภาพปญหาและแนวทางการแกไขปญหาของเกษตรกรในประเทศไทย. วารสารการพฒนาชมชนและคณภาพชวต. 6(1): 153-162.

มณฑนา กระโหมวงศ. (2556). แนวทางการบรหารจดการโลจสตกสของปาลมน ามนเพอใหเกดประสทธภาพ. Princess of Naradhiwas University Journal. 5(4): 216-227.

รธร พนมยงค ไพฑรย วราเดชสถตวงศ และพทธพงศ จลกสกร. (2563). การปดวงการบรหารโซอปทานการใชโลจสตกสยอนกลบเพอ สนบสนนการพฒนาเศรษฐกจแบบหมนเวยน. MFU Connexion: Journal of Humanities and Social Sciences. 9(2): 1-8.

ศ นย เทคโนโลย สารสนเทศและการส อสารกรมส งเสรมการเกษตร. 2560. ยาส บ. ส บค นเม อ 13 กรกฎคม 2563, จาก http://www.ictc.doae.go.th/.

สมนก เออจระพงษพนธ พกตรผจง วฒนสนธ อจฉรา จนทรฉาย และประกอบ คปรตน. (2553). นวตกรรม: ความหมาย ประเภท และความส าคญตอการเปนผประกอบการ. วารสารบรหารธรกจ. 33(128): 49-65.

ส านกงานเกษตรและสหกรณ จงหวดสโขทย. 2560. รายงานประจ าป 2560. สบคนเมอ 20 กรกฎคม 2563, จาก https://www. opsmoac.go.th/sukhothai-dwl-files-392891791902.

อนธดา ประเสรฐศกด. (2554). การลดตนทนเพอความยงยนของธรกจ. วารสารมหาวทยาลยครสเตยน. 17(1): 1-10.

Translated Thai References

Aujirapongpan, S., Vadhanasindhu, P., Chandracha, A. & Pracob, A. (2 0 1 0 ) . Innovation: Meaning type and Importance for entrepreneurship. Journal of Business Administration. 33(128): 49-65. (in Thai)

Banomyong, R., Varadejsatitwong, P. & Julagasigorn, P. (2020). Closing the Loop in Supply Chain Management: Using Reverse Logistics to Support the Development of the Circular Economy. MFU Connexion: Journal of Humanities and Social Sciences. 9(2): 1-8. (in Thai)

Charutwinyo, P. & Charutwinyo, C. (2018). Farmer’s Problem and Solution Model in Thailand. Journal of Community Development and Life Quality. 6(1): 153–162. (in Thai)

http://www.ictc.doae.go.th/

https://www.opsmoac.go.th/sukhothai-dwl-files-392891791902




Information Technology and Communication center: Department of Agriculture Extension. 2019. Tobacco. Retrieved July 13, 2020, from http:// www.agriinfo.doae.go.th/year62/plant/rortor/ agronomy/35.pdf (in Thai)

Krahomwong M. ( 2 0 1 3 ) . Logistics Management’s Use of Palm Oil in Order to be Efficient. Princess of Naradhiwas University Journal. 5(4): 216-227. (in Thai)

Lalaeng, C., Chaiphet, C., & Uea-aree, W. (2018). Business Networking Development and Competitive Advantage of Community Enterprise in Chumphon Province. Veridian E-Journal Silpakorn University. 11(2): 3447-3464. (in thai)

Prasertsak, A. (2011 ). Cost Reduction for Business’s Sustainability. Christian University Journal. 17 (1 ): 1 -10 . (in Thai)

Sukhothai Provincial Agriculture and Cooperatives Office. 2017. Minutes of meeting 2017. Retrieved November 24, 2017, from https://www.opsmoac.go.th/sukhothai-dwl-files-392891791902. (in Thai)

Thueanphae, T. & Kuaites, T. (2020). Administration and Logistics Management of Burley Tobacco. Research Report. Research and Development Institute, Ramkhamhaeng University.

Tobacco Authority of Thailand. (2015). Burley Tobacco information. Retrieved July 13, 2020, from https://www.thaito bacco.or.th/th/2015/01/006818.html. (in Thai)
