Urodził się w 6 grudnia 1933 r. w Czernicy,
w powiecie rybnickim. Ojciec, Roman Górecki,
był kolejarzem. Matka, Otylia Górecka, zmarła
w dniu drugich urodzin syna. Kilkanaście
miesięcy później jego ojciec ożenił się ponownie
i Góreccy przenieśli się z Czernicy do Rydułtów.
„Nikt sobie czasu
i miejsca urodzenia nie
wybiera. Otrzymany czas
musisz godnie przeżyć,
a miejsce szanować i być
za nie odpowiedzialny” – przyznał przed laty
Henryk Mikołaj Górecki.
Był niemal skazany na muzykę. Talent
odziedziczył po rodzicach. Jego mama grywała na
fortepianie, także ojciec pracę na kolei łączył
z amatorskim muzykowaniem. Muzyczny talent
powędrował także do kolejnych pokoleń. Córka
państwa Góreckich Anna jest pianistką, zaś jej
brat Mikołaj kompozytorem. Także wnuki – Emilka
i Jaś Stańczykowie grają na skrzypcach.
Na jego trudne dzieciństwo złożyły się:
miesiące pobytu w szpitalu z powodu
problemów ze stawem biodrowym,
potem II wojna światowa oraz poczucie
niezrozumienia – ojciec i jego druga
żona tłumili artystyczne
zainteresowania Henryka, zabraniano
mu zbliżać się do stojącego w domu
pianina, na którym grywała matka.
Henryk Mikołaj Górecki po ukończeniu
rydułtowskiego liceum
ogólnokształcącego
zaczął zarabiać jako
nauczyciel przedmiotów
ogólnych w szkole
w Radoszowach.
Regularną edukację muzyczną rozpoczął późno,
dopiero w wieku 19 lat.
Po wielu bezskutecznych próbach dostania się do
którejś ze szkół muzycznych na Śląsku, został
przyjęty do Szkoły Muzycznej w Rybniku w 1952,
na wydziale instruktorsko – pedagogicznym,
gdzie kształcił się pod kierunkiem Karola
i Antoniego Szafranków.
W 1960 ukończył Państwową Wyższą Szkołę
Muzyczną w Katowicach, gdzie studiował
kompozycję u Bolesława Szabelskiego.
Następnie kontynuował studia muzyczne
w Paryżu. Po powrocie z Francji został
profesorem klasy kompozycji, a w latach
1975 – 1979 rektorem swej macierzystej
uczelni. Był członkiem PAU.
Pierwszym sukcesem muzycznym
było Epitafium (do słów Juliana
Tuwima) zaprezentowane
w 1958 na „Warszawskiej
Jesieni”. Utwór został
skomponowany na chór
mieszany i zespół
instrumentalny.
W latach 60 XX w. Górecki wspólnie z grupą
kompozytorów polskich wypracowali specyficzny typ
nowoczesnej muzyki zwanej często sonoryzmem.
Szczytowym osiągnięciem kompozytorskim tego
okresu jego twórczości
był utwór Scontri cykl
Genesis
W 1969 roku powstała Muzyka staropolska na instrumenty dęte
blaszane i smyczki, wyjątkowo statyczny utwór. Ta cecha
stała się odtąd bardzo typowa dla muzyki Góreckiego. Nastąpiła
też inna zmiana – kompozytor zwrócił się ku gatunkom wokalno –
instrumentalnym, do sakralnych (na ogół) tekstów.
Niejednokrotnie wyraźnie nawiązuje w nich do muzyki dawnej
bądź ludowej, głównie podhalańskiej, tak więc są to utwory o
wyraźnej melodii i tradycyjnej, wręcz prostej harmonii, w których
motywy lub frazy wielokrotnie powtarzają się. Ta cecha sprawia,
że muzykę Góreckiego niejednokrotnie kojarzy się z
minimalizmem, albo określa się ją mianem "nowej prostoty”.
Taki właśnie charakter ma najbardziej znane
dzieło Góreckiego, czyli III Symfonia zwana też
Symfonią pieśni żałosnych. Wykonana została po
raz pierwszy w 1976 na Festiwalu Muzyki
Współczesnej „Warszawska Jesień”, potem
również za granicą, ale
nie wzbudziła wtedy
większego
zainteresowania.
W 1992 roku niezwykle skuteczna akcja
promocyjna sprawiła, że kompozycja ta trafiła
na światowe listy przebojów. Nagrań
III Symfonii dokonały m.in. znakomite polskie
śpiewaczki: Stefania Woytowicz oraz Zofia
Kilanowicz. Górecki nieomal z dnia na dzień
stał się międzynarodową sławą.
Wyróżnienia i nagrodyBył laureatem nagrody Lux ex Silesia w 2003. Laureat wielu
konkursów międzynarodowych i nagród państwowych. Jest
doktorem honoris causa m.in. Uniwersytetu
Warszawskiego, Jagiellońskiego, Akademii Muzycznej im.
Karola Szymanowskiego w Katowicach, KUL-u i Akademii
Muzycznej w Krakowie oraz honorowym obywatelem
miast: Zakopane, Rybnik, Rydułtowy, Katowice i Ostrowiec
Świętokrzyski. Przez brytyjski dziennik The Daily Telegraph
został sklasyfikowany na 32 miejscu wśród żyjących
geniuszy w roku 2007
Odznaczenia
Odznaczony Orderem Orła Białego (2010),
Orderem Ecce Homo (2000),Krzyżem
Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski (1994),
Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą
Orderu Odrodzenia
Polski (2003) i Orderem św.
Grzegorza Wielkiego (2009)
Henryk Mikołaj Górecki zmarł 12 listopada 2010
roku w szpitalu w Katowicach – Ochojcu, po
długiej i ciężkiej chorobie płuc. Uroczystości
pogrzebowe Góreckiego odbyły się 17 listopada
2010, w archikatedrze Chrystusa Króla w
Katowicach.
Źródło:
http://pl.wikipedia.org/wiki/Henryk_Miko%C5%82aj_G%C3%B3recki