HỌC VIỆN TƯ PHÁP
KHOA ĐÀO TẠO LUẬT SƯ
BÀI TIỂU LUẬN
LUẬT SƯ VÀ NGHỀ LUẬT SƯ
Chuyên đề: Hoạt động trợ giúp pháp lý của Luật sư Thực trạng và giải pháp
Họ và tên: Phan Văn Liền Số báo danh: 28 Lớp Luật sư k.14 An giang
An giang, ngày 28 tháng 03 năm 2013
- 1 -
MỤC LỤC
Lời mở đầu 3
I. Hoạt động trợ giúp pháp lý của luật sư 4
1. Sự hình thành và phát triển của trợ giúp pháp lý ở
Việt nam 4
2. Vai trò của luật sư trong hoạt động trợ giúp pháp lý 9
3. Thực trạng hoạt động trợ giúp pháp lý của luật sư 11
II. Phương hướng – Giải pháp cho hoạt động trợ giúp
pháp lý của luật sư 15
Lời kết 18
Tài liệu tham khảo 20
Lời mở đầu
- 2 -
Trợ giúp pháp lý là một chính sách của Đảng và Nhà nước nhằm thể hiện
truyền thống nhân đạo của dân tộc, thể hiện sự quan tâm của Đảng và Nhà nước
đối với xã hội. Đây cũng là trách nhiệm của Nhà nước đối với xã hội, đối với
người nghèo, người hưởng chính sách ưu đãi về trợ giúp pháp lý. Giúp cho những
người này có điều kiện tiếp cận và sử dụng pháp luật để họ bảo vệ quyền, lợi ích
hợp pháp của mình, nâng cao hiểu biết pháp luật, ý thức tôn trọng và chấp hành
pháp luật; góp phần vào việc phổ biến, giáo dục pháp luật, bảo vệ công lý, bảo đảm
công bằng xã hội, phòng ngừa, hạn chế tranh chấp và vi phạm pháp luật. Trợ giúp
pháp lý còn là chức năng quan trọng trong hệ thống tư pháp của mỗi quốc gia, nhất
là đối với những đối tượng nghèo khổ và nhóm người thiệt thòi trong xã hội không
có khả năng thuê luật sư bào chữa, bào chữa, tư vấn pháp luật, đại diện trong tố
tụng và ngoài tố tụng. Như vậy điều kiện để công dân có thể tiếp cận công lý là họ
cần phải có năng lực cá nhân nhất định, tài chính và điều kiện sống . . . do vậy trợ
giúp pháp lý đã chứng minh là một công cụ quan trọng để đảm bảo người nghèo,
đối tượng yếu thế khác có thể tiếp cận công lý. Nhìn thấy được vai trò quan trọng
của trợ giúp pháp lý Chính phủ Việt nam đã nổ lực thành lập hệ thống trợ giúp
pháp lý trong toàn quốc vào năm 1997, đây là cột mốc quan trọng và rõ nét trong
hệ thống tư pháp của Việt nam, đồng thời thể hiện sự quan tâm, chăm lo của Đảng
và Nhà nước tới các đối tượng nghèo và thiệt thòi trong xã hội. Cho đến nay hệ
thống trợ giúp pháp lý ở Việt nam đã phát triển và trở thành một trong những bộ
phận quan trọng của đời sống pháp lý, và mục đích của nó là hổ trợ mọi người dân
tiếp cận công lý. Trãi qua một thời gian dài đi vào đời sống của người dân, trợ giúp
pháp lý đã được định hình và hoàn thiện thông qua luật Trợ giúp pháp lý được ban
hành ngày 29 tháng 06 năm 2006 và có hiệu lực ngày 01 tháng 01 năm 2007, nhằm
khẳng định vị trí vai trò của mình trong hệ thống tư pháp, tạo cơ sở pháp lý cho sự
phát triển bền vững của cả hệ thống trợ giúp pháp lý. Nhằm cung cấp dịch vụ pháp
lý miễn phí cho người được trợ giúp pháp lý bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của
mình, nâng cao hiểu biết pháp luật, ý thức tôn trọng và chấp hành pháp luật trong
mọi người dân, luật Trợ giúp pháp lý ra đời đã góp phần vào việc phổ biến, giáo
- 3 -
dục pháp luật, bảo vệ công lý, đảm bảo công bằng xã hội, phòng ngừa, hạn chế
tranh chấp và vi phạm pháp luật.
Thể hiện rõ nét một trong những quyền cơ bản của các đối tượng được trợ
giúp pháp lý là quyền lựa chọn người thực hiện trợ giúp như: Trợ giúp viên pháp
lý, Luật sư, Tư vấn viên pháp luật. Điều này thể hiện sự phát triển vượt bậc của trợ
giúp pháp lý nhằm cố gắng đạt tới chất lượng dịch vụ tốt nhất, tạo niềm tin tuyệt
đối từ các đối tượng được trợ giúp pháp lý. Đặc biệt, hoạt động trợ giúp pháp lý
của Luật sư được đào tạo và có kỷ năng là yếu tố cần thiết và trở thành một phần
quan trọng trong hệ thống tư pháp, Nhà nước khuyến khích Luật sư tham gia trợ
giúp pháp lý miễn phí. Để hiểu rõ hơn Luật sư hoạt động trợ giúp pháp lý đối với
các đối tượng được hưởng trợ giúp pháp lý trong xã hội đã đạt được thành tựu ra
sao và như thế nào? Chúng ta cùng nhau tìm hiểu thực trạng của hoạt động này.
I. HOẠT ĐỘNG TRỢ GIÚP PHÁP LÝ CỦA LUẬT SƯ
1. Sự hình thành và phát triển của trợ giúp pháp lý ở Việt nam
Xét theo nghĩa rộng, nói đến nghề luật sư là nói đến công việc chuyên môn
của những người hoạt động liên quan đến pháp luật như: Luật sư, Điều tra viên,
Kiểm sát viên, Chấp hành viên, Giám định viên, Thẩm phán, . . . hay những nghề
liên quan đến luật như: Chuyên viên pháp lý, Công chứng viên, Giảng viên dạy
luật . . . hiểu theo nghĩa này chúng ta dể thấy rằng nghề luật rẩt đa dạng, phong
phú. Xét theo nghĩa hẹp, khi đề cập đến nghề luật là chúng ta liên tưởng đến nghề
Luật sư. Nghề Luật sư là một nghề luật tiêu biểu, thể hiện đầy đủ những đặc trưng
của nghề luật. Nghề luật sư có những khác biệt với những nghề liên quan đến pháp
luật nêu trên không chỉ ở chức năng, theo sự phân công của xã hội, mà còn ở chổ
nó được thể hiện qua các phương thức hành nghề một cách tự do, độc lập trên cơ
sở pháp luật và tuân theo pháp luật. Nghề luật sư không giống như những nghề
bình thường khác vì ngoài những yêu cầu về kiến thức và trình độ chuyên môn thì
yêu cầu về nghề luật sư còn phải tuân thủ theo qui tắc đạo đức và ứng xử nghề
- 4 -
nghiệp, đây là nét đặc thù riêng của nghề luật sư. Một trong những đức tính thể
hiện đạo đức trong hoạt động nghề nghiệp của luật sư là tính trợ giúp. Do sự phát
triển không đồng đều cả về vật chất lẫn tinh thần trong cộng đồng xã hội, bất kỳ xã
hội nào trong cộng đồng dân cư cũng tồn tại những người rơi vào vị thế yếu kém
thấp hèn so với mặt bằng chung của xã hội như: người tàn tật, người già, người
nghèo, người đơn côi, người chưa thành niên . . . thiếu sự quan tâm chăm sóc,
thương yêu của gia đình và xã hội, họ dường như bị lãng quên trong cộng đồng xã
hội, kém hiểu biết về pháp luật, do vậy họ thường bị ức hiếp, bị đối xử bất công
trái pháp luật, cho nên họ rất cần được sự giúp đỡ, bênh vực của những người
khác, đặc biệt là cần sự giúp đỡ vô tư không vụ lợi của những người có kiến thức,
hiểu biết sâu rộng về pháp luật. có trình độ chuyên môn lề luật như luật sư để bênh
vực và bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp cho họ. Hoạt động trợ giúp pháp lý của luật
sư đối với những đối tượng này không chỉ là bổn phận, trách nhiệm mà còn là
thước đo lòng nhân ái, đạo đức thể hiện tính nhân văn của luật sư.
So với nền tư pháp nhân dân của chế độ mới với một bề dày lịch sử, gắn liền
với sự ra đời, hình thành và phát triển của Nhà nước kiểu mới – Nhà nước dân chủ,
của dân, do dân và vì dân thì hoạt động trợ giúp pháp lý ra đời muộn hơn và cũng
còn mới mẻ ở Việt nam so với các hoạt động tư pháp khác. Hoạt động này chỉ mới
ra đời năm 1997 dựa trên nền tảng những thành tựu phát triển vượt bậc trong công
cuộc đổi mới, sự kiểm nghiệm thành công cùng những định hướng đúng đắn được
vạch ra trong Cương lĩnh xây dựng đất nước trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã
hội và sự phát triển của dịch vụ pháp lý nói chung và đặc biệt là nghề luật sư ở
Việt nam nói riêng. Cùng với việc xây dựng nền kinh tế thị trường định hướng xã
hội chủ nghĩa, xây dựng Nhà nước pháp quyền của dân, do dân, và vì dân, Nhà
nước quản lý xã hội bằng pháp luật, không ngừng tăng cường pháp chế xã hội chủ
nghĩa. Xã hội phát triển phồn vinh cần phải được quản lý và bảo đảm bằng pháp
luật. Nhà nước thực hiện công cuộc cải cách tư pháp vì mục tiêu dân giàu nước
mạnh, xã hội công bằng, dân chủ, văn minh thì vấn đề hiểu biết và nhận thức pháp
luật của người dân cũng như toàn xã hội là một yêu cầu tất yếu. Trong công cuộc
- 5 -
này thì công tác trợ giúp pháp lý đóng vai trò rất quan trọng do nhu cầu giúp đỡ
pháp luật của nhân dân ngày một càng cao.
Năm 1982 Việt nam tham gia hai Công ước: Công ước về các quyền kinh tế,
xã hội và văn hóa; Công ước về các quyền dân sự và chính trị. Theo phần d, điểm
3, Điều 14 Công ước về quyền dân sự và chính trị, quá trình xét hỏi một vụ án hình
sự, mỗi người đều có quyền đòi hỏi một cách hoàn toàn bình đẳng những bảo đảm
tối thiểu là “ được có mặt trong khi xét xử và được tự bào chữa hoặc nhờ sự giúp
đỡ về pháp lý do mình chọn, nếu chưa có sự giúp đỡ về pháp lý thì phải được
thông báo về quyền này, trong trường hợp do lợi ích của công lý đòi hỏi, phải bố
trí cho người đó một sự giúp đỡ pháp lý mà người đó không phải trả tiền nếu
không có đủ điều kiện trả”. Việc tham gia các Công ước này đòi hỏi Nhà nước ta
phải đổi mới tư duy về quyền được tiếp cận luật sư, người có mọi kiến thức pháp
luật của mọi công dân không phân biệt giàu nghèo, tạo tiền đề cho việc nghiên cứu
và hoàn thiện chế định tư pháp bảo trợ với nội dung và phương thức mới, không
chỉ dừng lại ở bảo đảm quyền bào chữa mà còn gắn với quyền được tiếp cận và sử
dụng pháp luật của công dân, nhất là những người có hoàn cảnh đặc biệt nhằm đảm
bảo công bằng xã hội.
Ngày 18 tháng 12 năm 1987, Pháp lệnh tổ chức luật sư ra đời, tạo cơ sở cho
việc hình thành và phát triển đội ngũ hành nghề luật sư ở Việt nam. Theo Pháp
lệnh thì luật sư thực hiện tư vấn pháp luật và các dịch vụ pháp lý khác có giảm chi
phí hoặc miễn thù lao cho một số đối tượng trong những trường hợp cụ thể. Thể
chế Pháp lệnh năm 1987, Qui chế Đoàn luật sư ban hành kèm theo Nghị định 15-
HĐBT ngày 21 tháng 02 năm 1989 của Hội đồng Bộ trưởng đã xác định rõ các
trường hợp được miễn, giảm thù lao như: nguyên đơn ở Tòa án các cấp trong các
vụ việc về đòi tiền cấp dưỡng nuôi con; khiếu nại về việc bầu cử Hội đồng nhân
dân; thương binh nặng; đòi bồi thường thiệt hại do tai nạn lao động . . . Ngoài ra,
những người có hoàn cảnh kinh tế khó khăn, hoặc trường hợp đặc biệt khác và
- 6 -
đương sự có đơn yêu cầu thì Ban chủ nhiệm Đoàn luật sư sẽ xem xét việc miễn
hoặc giảm chi phí.
Trong bối cảnh Việt nam tham gia ngày càng sâu rộng vào nền kinh tế Thế
giới, việc mở rộng mối quan hệ đầu tư, hợp tác với các nước ngày càng đòi hỏi
phải phát triển thị trường dịch vụ pháp lý của luật sư. Cho nên yêu cầu đó đặt ra
vấn đề cần tạo môi trường, hành lang pháp lý thuận lợi cho các tổ chức luật sư
nước ngoài vào hành nghề tại Việt nam nhằm góp phần thúc đẩy đầu tư và phát
triển kinh tế đối ngoại trong thời kỳ đổi mới. Trước yêu cầu đó, ngày 18 tháng 05
năm 1995 tại phiên họp Ban Bí thư Trung ương Đảng, nguyên Tổng Bí thư Đổ
Mười khẳng định “ Chúng ta cần chú ý đến các biện pháp để tăng cường hoạt động
pháp lý mang tính kinh doanh, dịch vụ phục vụ đầu tư nhưng cũng cần chú trọng
công tác tư vấn, hướng dẫn pháp luật cho nhân dân, mà đặc biệt là người nghèo,
đồng bào dân tộc ít người. Công tác này chưa được quan tâm đúng mức. Đây là
một vấn đề cần được nghiên cứu và làm ngay trong thời gian tới ”.
Ngày 06 tháng 09 năm 1997, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định
số 734/TTg thành lập hệ thống tổ chức trợ giúp pháp lý của Nhà nước. Theo đó thì
ở Trung ương, căn cứ vào Điều 1 thì Cục Trợ giúp pháp lý thuộc Bộ Tư pháp được
thành lập, căn cứ vào Điều 4 thì ở các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương,
Trung tâm Trợ giúp pháp lý Nhà nước trực thuộc Sở Tư pháp được thành lập. Cục
Trợ giúp pháp lý vừa có chức năng giúp Bộ trưởng Bộ Tư pháp quản lý Nhà nước
về trợ giúp pháp lý, vừa trực tiếp thực hiện trợ giúp pháp lý trong trường hợp cần
thiết; thực hiện việc hợp tác Quốc tế về trợ giúp pháp lý và quản lý Quỹ Trợ giúp
pháp lý; tổ chức bồi dưỡng, đào tạo về chuyên môn, nghiệp vụ và kỷ năng trợ giúp
pháp lý cho đội ngũ cán bộ trợ giúp và cộng tác viên; tham gia phổ biến và giáo
dục pháp luật cho người nghèo và đối tượng chính sách ( căn cứ vào Điều 2).
Trung tâm trợ giúp pháp lý Nhà nước có chức năng thực hiện trợ giúp pháp lý
miễn phí cho người nghèo và các đối tượng chính sách.
- 7 -
Năm 2001, Pháp lệnh luật sư được thông qua, Pháp lệnh đã thiết lập cơ chế
pháp lý khuyến khích, huy động đội ngũ luật sư tham gia trợ giúp pháp lý miễn phí
cho người nghèo và đối tượng chính sách ( căn cứ vào Điều 6 ). Ngày 05 tháng 08
năm 2002, Bộ trưởng Bộ Tư pháp ban hành Quy tắc mẫu về đạo đức hành nghề
luật sư kèm theo quyết định số 356/2002/QĐ-BTP. Theo qui chế việc thực hiện trợ
giúp pháp lý là nghĩa vụ cao cả của các luật sư. Khi thực hiện trợ giúp pháp lý, luật
sư phải tận tâm, tích cực thực hiện như đối với các việc có thù lao và nghĩa vụ thực
hiện trợ giúp pháp lý là một trong những qui tắc đạo đức nghề nghiệp mà luật sư
tuân thủ trong quá trình hành nghề của mình ( căn cứ qui tắc 4 ).
Như phần đầu bài viết này đã đề cập, để mọi người sống và làm việc theo
Hiếp pháp và pháp luật, xây dựng một xã hội văn minh thì việc hiểu và nhận thức
pháp luật của mọi người và toàn xã hội là một yêu cầu tất yếu. Việc trợ giúp pháp
lý mới chỉ dừng lại ở một nhóm đối tượng đặc biệt nhất định đó là chủ yếu những
người nghèo, đối tượng chính sách, ít được tiếp xúc công tác pháp lý lại chịu ảnh
hưởng trực tiếp từ sự thiếu hiểu biết pháp luật, dể bị thiệt thòi, cho nên cần phải
nâng cao vai trò của các tổ chức, đoàn thể xã hội trong việc huy động, tạo điều
kiện khuyến khích các nguồn lực xã hội tham gia trợ giúp pháp lý giúp họ tiếp cận
và nhận thức về pháp luật một cách đúng đắn.
Để đáp ứng yêu cầu tư vấn pháp luật và giúp đỡ về mặt pháp lý cho mọi đối
tượng. Luật luật sư ra đời đã được Quốc hội khóa XI, kỳ họp thứ 9 thông qua ngày
29 tháng 06 năm 2006. Nhận thức được đối tượng chủ yếu là hộ nghèo, đối tượng
chính sách, cần được trợ giúp về nhiều mặt trong đó có vấn đề cần trợ giúp về mặt
nhận thức pháp lý, cũng tại kỳ họp này Quốc hội cũng đã thông qua Luật Trợ giúp
pháp lý ngày 29 tháng 06 năm 2006. Đây là văn bản pháp lý cao nhất, được thể chế
hóa thành luật và qui định đối tượng đặc thù cần trợ giúp về mặt pháp lý. Thể hiện
sự nhận thức đúng đắn, sự quan tâm của Đảng và Nhà nước về công tác trợ giúp
pháp lý cho một nhóm đối tượng cụ thể, đánh dấu một bước chuyển biến về chất và
- 8 -
đưa công tác trợ giúp pháp lý lên một tầm cao mới phù hợp với yêu cầu thực tiễn
phát triển của đất nước trong thời kỳ hội nghập.
2. Vai trò của luật sư trong hoạt động trợ giúp pháp lý
Tham gia trợ giúp pháp lý là bổn phận, trách nhiệm của luật sư đối với xã
hội, là đóng góp rất có ý nghĩa và nhân văn.
Theo Điều 6 Pháp lệnh luật sư năm 2001 về khuyến khích hoạt động trợ
giúp pháp lý qui định “ Nhà nước và xã hội khuyến khích các luật sư và các tổ
chức hành nghề luật sư tham gia hoạt động trợ giúp pháp lý miễn phí cho người
nghèo và người được hưởng chính sách ưu đãi theo qui định của pháp luật ”.
Tại Điều 6 Luật Trợ giúp pháp lý năm 2006 qui định “ Nhà nước giữ vai trò
nòng cốt trong việc thực hiện, tổ chức thực hiện trợ giúp pháp lý; khuyến khích,
tạo điều kiện để Mặt trận tổ quốc Việt nam và các tổ chức thành viên, tổ chức hành
nghề luật sư và luật sư, cơ quan, tổ chức, cá nhân khác tham gia thực hiện, đóng
góp, hổ trợ hoạt động trợ giúp pháp lý ”.
Tại Điều 8 Luật luật sư qui định “Nhà nước khuyến khích luật sư và các tổ
chức hành nghề luật sư tham gia hoạt dộng trợ giúp pháp lý miễn phí”; qui tắc mẫu
đạo đức hành nghề luật sư do Bộ Tư pháp ban hành cũng qui định “ thực hiện trợ
giúp miễn phí cho người nghèo và các đối tượng chính sách là nghĩa vụ cao cả của
luật sư. Khi làm trợ giúp pháp lý phải tận tâm đối với công việc và không được đòi
hỏi bất kỳ lợi ích nào từ người mình có trách nhiệm trợ giúp”.
Các qui định trên là hoàn toàn phù hợp với nguyên tắc hiến định của nước
ta, đó là: Nhà nước và xã hội bảo đảm cho các đối tượng có khó khăn về kinh tế,
đối tượng được hưởng chính sách ưu đãi, đối tượng được Nhà nước quan tâm bảo
vệ, nhằm giúp cho họ được bảo đảm các quyền tối thiểu về xã hội, được giảm bớt
phần nào khó khăn, thua thiệt của họ.
- 9 -
Qui định luật sư có nghĩa vụ tham gia hoạt động trợ giúp pháp lý miễn phí là
hoàn toàn đúng đắn vì luật sư là người có chức năng và nghiệp vụ tham gia các
hoạt động tố tụng, tư vấn pháp luật và dịch vụ pháp lý để bảo vệ quyền và lợi ích
hợp pháp của công dân, luật sư bằng hoạt động nghề nghiệp của mình, góp phần
bảo vệ công lý, công bằng xã hội và pháp chế xã hội chủ nghĩa.
Qua thực tiễn cho thấy luật sư có vai trò quan trọng trong hoạt động trợ giúp
pháp lý, những đối tượng chính sách có thể nhờ luật sư thực hiện các hình thức trợ
giúp từ đơn giản đến phức tạp và rất phong phú như: Tư vấn, giải đáp pháp luật;
Đại diện để giải quyết các vụ kiện tại tòa án; Thực hiện bào chữa trong các vụ án
hình sự; Tham gia phiên tòa bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của đương sự trong
các vụ án hôn nhân và gia đình, dân sự, lao động . . .
Tuy tác nghiệp về chuyên môn nghiệp vụ trong các vụ việc giúp đỡ cho các
đối tượng chính sách, người nghèo cũng giống như đối với khách hàng có thù lao,
nhưng trong các hoạt động trợ giúp pháp lý cũng có những điểm khác, đòi hỏi luật
sư phải có kỷ năng và chuyên môn đặc biệt cụ thể. Đặc biệt, hoạt động trợ giúp
trong tố tụng với các chủ thể là đối tượng đặc biệt như:
Phụ nữ: thường là những nạn nhân của bạo lực gia đình, cô đơn, góa bụa, bị
ruồng bỏ, không có điều kiện kinh tế, yếu thế. Do vậy việc tìm hiểu hoàn cảnh và
các tình tiết éo le trước khi nghiên cứu hồ sơ và tham gia phiên tòa là rất cần thiết.
Trẻ em: thường là nạn nhân của sự bóc lột sức lao động, việc sử dụng lao
động trái qui định của pháp luật về lao động, là nạn nhân của sự ngược đãi, đánh
đập, bị bỏ mặc, gia đình không quan tâm giáo dục, do đó bị đẩy vào con đường
phạm tội.
Người già cô đơn và người tàn tật: cần phải tìm hiểu hoàn cảnh gia đình,
con cái của họ, cuộc sống hiện tại của họ để có thể tìm ta biện pháp bảo đảm quyền
lợi cho họ.
- 10 -
Thanh thiếu niên: đây là loại người dể bị kích động do bị lôi kéo bởi những
phần tử xấu trong xã hội dẫn đến phạm tội. Để công tác bào chữa có hiệu quả, cần
phải nghiên cứu hoàn cảnh phạm tội, chỉ ra cho họ thấy những con đường sai lầm
mà họ đã phạm vào và hướng sửa chữa thành người công dân có ích cho xã hội.
3. Thực trạng hoạt động trợ giúp pháp lý của luật sư
Luật Trợ giúp pháp lý và Luật Luật sư cùng chính thức có hiệu lực thi hành
bắt đầu từ ngày 01 tháng 01 năm 2007. Với hai đạo luật cơ bản này, một hành lang
pháp lý đã được hình thành tương đối đầy đủ, tạo cơ sở cho hoạt động trợ giúp
pháp lý phát triển cũng như góp phần giải quyết những trở ngại trong công tác tìm
kiếm các cộng tác viên trợ giúp pháp lý miễn phí tại các Trung tâm và các chi
nhánh hoạt động trợ giúp. Bước đầu đã có một số luật sư tích cực tự nguyện tham
gia công tác này, tuy nhiên chỉ chiếm con số rất ít, khoảng 6.000 luật sư hành nghề
trong cả nước.
Trong luật Trợ giúp pháp lý, các đối tượng như người nghèo, người có công
Cách mạng, người già neo đơn, người tàn tật và trẻ em không nơi nương tựa, người
dân tộc thiểu số thường trú ở vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó
khăn . . . sẽ được cung cấp dịch vụ trợ giúp pháp lý miễn phí. Thông qua trợ giúp
pháp lý, nguồi dân sẽ có điều kiện nâng cao sự hiểu biết về pháp luật, ý thức tôn
trọng và chấp hành pháp luật. Góp phần vào việc phổ biến giáo dục pháp luật, bảo
vệ công lý, đảm bảo công bằng xã hội, ngăn ngừa, hạn chế các tranh chấp và vi
phạm pháp luật. Trong Luật Luật sư qui định: “ Nhà nước khuyến khích luật sư và
tổ chức hành nghề luật sư tham gia hoạt động trợ giúp pháp lý miễn phí ”. Đồng
thời yêu cầu : luật sư thực hiện trợ giúp pháp lý miễn phí theo Điều lệ của tổ chức
luật sư toàn quốc, khi thực hiện trợ giúp pháp lý miễn phí thì luật sư phải tận tâm
với người được trợ giúp pháp lý như đối với khách hàng trong những vụ việc có
thù lao. Nhưng trên thực tế vẫn còn nhiều hạn chế và việc thực thi không không
hoàn toàn được như vậy. Có những luật sư khi tham gia trợ giúp pháp lý chưa tận
tâm, chưa thấy được tính nhân văn, nhân đạo cao cả của chính sách trợ giúp pháp
lý theo kiểu phong trào, qua loa. Chất lượng khi tham gia tố tụng chưa tốt; có hiện
- 11 -
tượng nội dung bài bào chữa gần giống nhau, bài bào chữa không được chuẩn bị
chu đáo, không đánh giá được đầy đủ chứng cứ, không nắm chắc được những tình
tiết quan trọng của vụ án để tranh tụng tại tòa mà chủ yếu đề nghị xin giảm nhẹ
hình phạt với các yếu tố nhân thân. Có luật sư tham gia phiên tòa bảo vệ cho người
được trợ giúp pháp lý về trước khi tòa tuyên án, rồi sau đó không cần thiết người
được trợ giúp pháp lý có hài lòng không, có cần đến luật sư gì nữa không.
Nhiều luật sư không mặn mà với hoạt động trợ giúp pháp lý mặc dù luật sư
đã được tạo điều kiện cụ thể như cơ quan tiến hành tố tụng sẽ giảm bớt các thủ tục
hành chính không cần thiết, tạo điều kiện cho luật sư do các cơ quan, trung tâm
giới thiệu trong việc cấp giấy chứng nhận người bào chữa, xác nhận về thời gian
cho luật sư nghiên cứu hồ sơ, tiếp xúc với các đối tượng tại nơi tạm giam, tạm giữ
và thực hiện các quyền, nghĩa vụ khác theo qui định của Bộ luật Tố tụng hình sự.
Mặt khác trong các vụ án hình sự, bị can bị cáo là người chưa thành niên, người có
nhược điểm về thể chất, tâm thần thì các cơ quan tiến hành tố tụng thông báo bằng
văn bản cho trung tâm mà không cần đơn yêu cầu của những đối tượng này . . .
Cho nên mỗi năm các luật sư phải thực hiện một số vụ trợ giúp pháp lý miễn phí
nhất định. Đây được coi là trách nhiệm của luật sư đối với xã hội.
Quyền lợi đối lập: Luật Luật sư qui định những người được trợ giúp pháp lý
có quyền lợi đối lập thì luật sư không được nhận , nhưng trong Luật Trợ giúp pháp
lý thì không qui định, mà quyền lợi đối lập được thực hiện nếu trường hợp này đối
tượng có yêu cầu thì Trung tâm trợ giúp pháp lý thực hiện không vì tiền.
Khi đối tượng trợ giúp pháp lý khác, nếu có luật sư tham gia là cộng tác viên
của Trung tâm trợ giúp pháp lý khi những đối tượng trợ giúp pháp lý thì luật sư
hướng dẫn quyền, nghĩa vụ được thực hiện trợ giúp pháp lý để đối tượng này
không phải mất tiền, công việc này được thực hiện như sau: đối tượng đưa đơn tới
Trung tâm trợ giúp pháp lý, có quyền yêu cầu luật sư hoặc trợ giúp viên pháp lý tổ
chức thực hiện không phải trả phí, mà những chi phí này do Trung tâm trợ giúp
pháp lý Nhà nước chi trả.
- 12 -
Hoạt động trợ giúp pháp lý này đã được thực hiện từ lâu nhưng đa số người
dân ít biết về hoạt động này mặc dù nhu cầu trợ giúp pháp lý của người dân trên
thực tế rất lớn và công tác này chưa đáp ứng được yêu cầu của đông đảo quần
chúng. Hiện nay số lượng cán bộ trợ giúp pháp lý, cộng tác viên . . . tại các trung
tâm Trợ giúp pháp lý Nhà nước chưa nhiều. Cụ thể như tỉnh An giang thì trung tâm
trợ giúp pháp Nhà nước chỉ có 7 cán bộ trợ giúp viên và 26 luật sư trên tổng số 54
luật sư của tỉnh thực hiện. Mặc dù đã từng bước hình thành 60 câu lạc bộ trợ giúp
pháp lý với 693 thành viên ở cơ sở như xã, phường, thị trấn nhưng số lượng các
câu lạc bộ hoạt động có chất lượng, hiệu quả thì rất ít. Do vậy mà công tác trợ giúp
pháp lý lưu động ở vùng đồng bào dân tộc thiểu số Khmer của huyện miền núi,
biên giới Tịnh biên nơi tôi công tác thì cũng còn những hạn chế nhất định. Đội ngũ
luật sư hiện nay phát triển nhanh chóng về số lượng và chất lượng, tuy nhiên ở địa
phương mà tôi vừa nêu thì cấp tỉnh chỉ có 54 luật sư không đủ đáp ứng cho nhu
cầu của các thành phố, thị xã trung tâm thuộc tỉnh, thì nói chi đến huyện miền núi,
dân tộc, biên giới Tịnh biên, lại không có một văn phòng luật sư, tổ chức hành
nghề luật sư nào hoạt động trợ giúp pháp lý miễn phí cả. Qua đó cho thấy, số lượng
luật sư của An giang không thôi cũng phát triển không đồng đều, còn chênh lệch
giữa các vùng, miền, thành thị và nông thôn, cho nên hạn chế khả năng cung ứng
dịch vụ pháp lý, trong khi nhu cầu của người dân và các đối tượng được trợ giúp
pháp lý thì rất lớn mà không đáp ứng được.
Thực hiện chủ trương xã hội hóa hoạt động trợ giúp pháp lý nhà nước theo tinh
thần của Luật Trợ giúp pháp lý năm 2006 và Nghị định số 07/2007/NĐ-CP ngày
12/01/2007 của Chính phủ quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Trợ giúp
pháp lý, ở An Giang, theo báo cáo sơ kết 5 năm thực hiện Luật Trợ giúp pháp lý
( 2006-2011) của Uỷ Ban nhân dân tỉnh An Giang gửi Bộ Tư pháp đã ghi nhận :
Toàn tỉnh có 67 Cộng tác viên trợ giúp pháp lý, trong đó có 26 Cộng tác viên là
luật sư ( hơn 50% so với tổng số luật sư trong tỉnh). Trong 5 năm toàn tỉnh đã thực
hiện được 15.807 vụ việc trợ giúp phap lý, trong đó Luật sư – Cộng tác viên thực
hiện 6.801 vụ việc ( 43% trên tổng số vụ việc trợ giúp pháp lý trong tỉnh ).
- 13 -
Kết quả này cho thấy việc xã hội hóa hoạt động trợ giúp pháp lý ở An Giang
bước đầu đã đạt một số kết quả đáng kể, trong đó có sự đóng góp của giới luật sư
trong hoạt động trợ giúp pháp lý .
Tuy nhiên, hoạt động trợ giúp pháp lý của luật sư trong thời gian qua cũng
bộc lộ một số hạn chế, bất cập như :
- Các tổ chức hành nghề luật sư trong phạm vi cả nước đăng ký tham gia trợ
giúp pháp lý vẫn còn ít . Theo thống kê của Bộ Tư pháp, đến cuối năm 2010 cả
nước có khoảng 2.600 Văn phòng luật sư, Công ty luật, Trung tâm tư vấn pháp luật
nhưng chỉ có hơn 100 tổ chức đăng ký tham gia trợ giúp pháp lý .
- Ở An Giang, đến tháng 11/2012 toàn tỉnh có 35 tổ chức hành nghề luật sư
( 34 Văn phòng luật sư, 01 Công ty luật ) nhưng chưa có tổ chức hành nghề luật sư
nào đăng ký hoạt động trợ giúp pháp lý . Chỉ có 26/54 luật sư tham gia hoạt động trợ
giúp pháp lý với tư cách là Cộng tác viên của Trung tâm trợ giúp pháp nhà nước.
Một trong các lý do thiếu luật sư là quyền và nghĩa vụ của luật sư chưa
được pháp luật bảo đảm và qui định rõ, vị thế trong tố tụng còn quá yếu, một số
luật sư thì chạy theo thực dụng chuyển sang hành nghề công chứng, chứng thực.
Việc này ít nhiều cũng ảnh hưởng đến tâm lý và không khuyến khích các cử nhân
luật trẻ trở thành luật sư.
Trong Luật Luật sư qui định, mỗi luật sư phải thực hiện 80 giờ làm công tác
trợ giúp pháp lý miễn phí trong một năm, ngoài ra cũng khuyến khích luật sư có
thể làm thêm chủ yếu là trên cơ sở tự nguyện. Tuy nhiên, trong thực tế thu nhập
của luật sư giỏi khi thực hiện các dịch vụ pháp lý có thù lao rất cao, trong khi tham
gia trợ giúp pháp lý miễn phí là thể hiện sự tự nguyện của họ. chính những vấn đề
về pháp lý, đạo đức và thực tiễn đó đã tạo nên rào cản vô hình ngăn luật sư, các tổ
chức hành nghề luật sư không tham gia trợ giúp pháp lý. Nhưng vấn đề cốt lõi,
thực chất chính là sự nhiệt tình, tự nguyện, tích cực của bản thân mỗi luật sư trong
công việc này.
- 14 -
II. PHƯƠNG HƯỚNG – GIẢI PHÁP CHO HOẠT ĐỘNG TRỢ GIÚP
PHÁP LÝ CỦA LUẬT SƯ
Việt nam đang hội nhập nền kinh tế lớn của thế giới và hòa mình vào dòng
chảy của toàn cầu hóa, pháp luật Việt nam nói chung và pháp luật về luật sư nói
riêng đã không ngừng hoàn thiện, sửa đổi, bổ sung để tạo cơ sở pháp lý cho việc
phát triển và nâng cao hiệu quả hoạt động của đội ngũ luật sư cho phù hợp với xu
thế hội nhập và luật pháp quốc tế. Chiến lược cải cách tư pháp đến năm 2020 đặt ra
yêu cầu cấp bách là đất nước cần có một đội ngũ luật sư có tài năng và có đạo đức
nghề nghiệp. Người luật sư tham gia trợ giúp pháp lý phải có tâm, có tầm, có nghị
lực, có sức khõe cộng với sự cảm thông, chia sẻ với những đối tượng kém may
mắn, người nghèo, người khuyết tật, trẻ em . . . , tri ân sâu sắc đối với những người
có công, những người bị nhiễm HIV/AIDS. Bên cạnh đó còn đòi hỏi người luật sư
phải có tính kiên trì, nhẫn nại, chịu khó, biết lắng nghe, hiểu tâm lý từng nhóm
người vì việc tiếp cận với người yếu thế đôi khi khó khăn, trở ngại trong việc đi lại
do họ ở vùng sâu, vùng xa, với rào cản về tiếng nói, nhận thức, tâm lý và sự kỳ thị.
Lĩnh vực trợ giúp pháp lý mang tính đặc thù bởi đối tượng trợ giúp pháp lý được
qui định tại Điều 10 Luật Trợ giúp pháp lý năm 2006. Dưới gốc độ nào đó, người
luật sư tham gia trợ giúp pháp lý là người đi làm phúc, là những người có nghĩa
hiệp. Hoạt động trợ giúp pháp lý miễn phí của luật sư thể hiện được vai trò xã hội
của mỗi luật sư và giới luật sư với cộng đồng xã hội, thể hiện trách nhiệm xã hội
của giới luật sư trong việc quan tâm tới những vấn đề xã hội. Luật sư và các tổ
chức hành nghề luật sư cần tích cực tham gia trợ giúp pháp lý, tham gia với cả tấm
lòng và không vì vật chất, không vụ lợi. Tham gia trợ giúp pháp lý vừa là sự đóng
góp xã hội, là sự tri ân vừa là cơ hội để tiếp cận với người nghèo, các đối tượng
chính sách, những người kém may mắn. Thông qua hoạt động trợ giúp pháp lý sẽ
giúp cho luật sư trưởng thành có cái nhìn đầy đủ về nghề nghiệp, về đạo đức nghề
nghiệp, về con người và thân phận làm người, những nổi khổ, thiệt thòi của một bộ
phận không nhỏ đã trải qua năm tháng của hai cuộc chiến tranh ác liệt. Sẽ là ý
nghĩa và đáng quý biết bao khi giúp được những thương binh, những gia đình liệt
- 15 -
sĩ tìm lại công bằng, được hưởng trợ cấp xã hội mà chỉ vì họ không hiểu biết pháp
luật. Hay kịp thời trợ giúp pháp lý cho các trẻ em bị lây nhiễm HIV từ mẹ mà bị kỳ
thị, phân biệt đối xử không được cắp sách tới trường.
Đối với các tổ chức trợ giúp pháp lý (bao gồm các trung tâm, chi nhánh của
trợ giúp pháp lý Nhà nước của các tỉnh , thành phố, các văn phòng trợ giúp pháp
lý) cần có sự phối hợp tốt với Đoàn luật sư, cần ghi nhận sự đóng góp của các luật
sư có nhiều đóng góp cho công tác trợ giúp pháp lý. Sự phối hợp không dừng lại
trên giấy tờ mà quan trọng là trên thực tế. Phải phối hợp đánh giá kết quả luật sư
tham gia trợ giúp pháp lý một cách khách quan kịp thời, tuyên truyền vận động luật
sư tích cực tham gia trợ giúp pháp lý nhưng kiên quyết không cử luật sư khi tham
gia trợ giúp pháp lý mà không hoàn thành nhiệm vụ. Làm thế nào để chất lượng
bào chữa, bảo vệ tại tòa án cho người được trợ giúp pháp lý miễn phí không thua
kém dịch vụ có thu phí, người được trợ giúp pháp lý được bảo vệ tốt nhất quyền và
lợi ích hợp pháp của mình. Luật sư không chỉ tham gia trợ giúp pháp lý trong tố
tụng, mà còn tham gia trợ giúp pháp lý lưu động tại các vùng sâu vùng xa, vùng
dân tộc thiểu số (trợ giúp pháp lý lưu động là hoạt động đặc thù và rất ý nghĩa của
trợ giúp pháp lý, là việc đem lại cái chữ, gùi cái chữ, đem những kiến thức pháp
luật đến tận thôn bản, phum sóc giúp cho người dân nâng cao hiểu biết pháp luật từ
đó tự giác chấp hành pháp luật, giảm thiểu những vi phạm pháp luật vì sự kém hiểu
biết pháp luật và cách ứng xử theo quy định của pháp luật). Sẽ là rất đáng trân
trọng khi có không ít luật sư tuổi đã cao, sức đã yếu nhưng vẫn tích cực tham gia
trợ giúp pháp lý lưu động với đoàn trợ giúp pháp lý của các địa phương, họ đi đến
vùng sâu vùng xa với bao vất vả, khó khăn; đi lại ăn ở nhiều ngày xa gia đình với
thù lao không đảm bảo trong một ngày làm việc.
Liên đoàn luật sư Việt Nam, các đoàn Luật sư, các tổ chức hành nghề luật sư
cần quan tâm theo dõi đánh giá kết quả tham gia trợ giúp pháp lý của luật sư về số
lượng và chất lượng, kịp thời biểu dương những gương tốt việc tốt khi tham gia trợ
giúp pháp lý. Biết chia sẻ, biết đùm bọc, thương yêu, đoàn kết, kế thừa phát huy
những truyền thống tốt đẹp của dân tộc bằng tấm lòng và khả năng vốn có của mình.
- 16 -
Luật Trợ giúp pháp lý năm 2006 qui định “ Nhà nước giữ vai trò nòng cốt
trong việc thực hiện, tổ chức thực hiện trợ giúp pháp lý, khuyến khích, tạo điều
kiện để Mặt trận Tổ quốc Việt nam và các tổ chức thành viên, tổ chức hành nghề
luật sư, cơ quan, tổ chức, cá nhân khác tham gia thực hiện, đóng góp, hổ trợ hoạt
động trợ giúp pháp lý ”. Tuy nhiên, hiện pháp luật lại không qui định bắt buộc luật
sư phải tham gia trợ giúp pháp lý, hình thức tham gia như thế nào, nội dung tham
gia ra sao, thời gian tham gia đến đâu, không có qui định rõ, cụ thể mà chỉ mang
tính khuyến khích, động viên nên tham gia trợ giúp pháp lý là tùy theo khả năng,
trách nhiệm với xã hội của từng luật sư. Do đó, sự hoàn thiện của hệ thống pháp
luật về trợ giúp pháp lý nói chung và hoạt động trợ giúp pháp lý của luật sư nói
riêng là rất cần thiết. Cần một chiến lược cụ thể thực sự cho hoạt động trợ giúp
pháp lý ở Việt nam.
Tăng cường công tác phối hợp liên ngành về trợ giúp pháp lý trong hoạt
động tố tụng. Các cơ quan tố tụng trong quá trình thực thi nhiệm vụ của mình khi
trực tiếp điều tra về nhân thân của đối tượng, nếu có đối tượng thuộc diện được trợ
giúp pháp lý thì cần giải thích cho bị can, bị cáo, người có quyền lợi, nghĩa vụ liên
quan về quyền được trợ giúp pháp lý và lập sổ ghi chép để theo dõi số lượng cụ thể
về các đối tượng được trợ giúp, hướng dẫn đối tượng làm đơn yêu cầu trợ giúp
pháp lý và có công văn gởi về Trung tâm trợ giúp pháp lý để trung tâm cử người
tham gia tố tụng bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp cho họ. Trung tâm trợ giúp pháp
lý cần tăng cường cung cấp thông tin, tài liệu pháp luật và đơn đề nghị trợ giúp cho
các cơ quan tố tụng tham mưu cho Hội đồng phối hợp liên ngành mở các lớp tập
huấn công tác trợ giúp pháp lý trong hoạt động tố tụng cho cán bộ công chức,
chiến sĩ của các cơ quan tố tụng nhất là ở huyện.
Trong điều kiện hệ thống pháp luật nước ta đang trong quá trình phát triển
và hoàn thiện, số lượng văn bản pháp luật ngày càng nhiều và thường xuyên được
sửa đổi, bổ sung thì việc tiếp cận với pháp luật để nâng cao trình độ hiểu biết pháp
luật, đáp ứng nhu cầu ngày càng cao và đa dạng của người được trợ giúp pháp lý
- 17 -
thì đó là một điều không phải dễ. Do đó cần tiếp tục có Đề án xây dựng chế định
luật sư nhà nước nhằm tăng cường đội ngũ luật sư tham gia hoạt động trợ giúp
pháp lý nhà nước .
- Tiếp tục xây dựng và hoàn thiện chính sách xã hội hóa hoạt động trợ giúp
pháp lý nhằm khuyến khích, huy động tối đa các tổ chức hành nghề luật sư, tư vấn
pháp luật, các tổ chức đoàn thể xã hội, các cơ quan, tổ chức cá nhân tham gia thực
hiện trợ giúp pháp lý và hỗ trợ phát triển hoạt động trợ giúp pháp lý . Đối với các
tổ chức hành nghề Luật sư và luật sư cần xác định tham gia hoạt động trợ giúp
pháp lý là nghĩa vụ xã hội, nghĩa vụ này phải được tác động, nhắc nhỡ thường
xuyên của các Ban chủ nhiệm Đoàn luật sư ở các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung
ương và lãnh đạo tổ chức luật sư toàn quốc ( Liên đoàn luật sư Việt nam).
- Nhà nước cần sửa đổi, bổ sung kịp thời cơ chế tài chính, mức thù lao cho
luật sư tham gia hoạt động trợ giúp pháp lý và tham gia tố tụng theo chỉ định để bù
đắp phần nào chi phí, tạo điều kiện tốt hơn trong việc khuyến khích luật sư tham
gia trợ giúp pháp lý theo Luật Luật sư và Luật Trợ giúp pháp lý.
Đồng thời các Trung tâm trợ giúp pháp lý Nhà nước, các tổ chức đoàn thể
cần chủ động trong công tác trợ giúp pháp lý. Thường xuyên tổ chức các buổi trợ
giúp pháp lý lưu động đến với bà con nơi khó khăn cần trợ giúp, đặc biệt là ở
những nơi vùng sâu, vùng xa, vùng dân tộc thiểu số . . . Duy trì các chương trình
phát sóng trên đài phát thanh, truyền hình, kể cả bằng tiếng nói và chữ viết của dân
tộc thiểu số về tuyên truyền pháp luật đến mọi công dân qua các tranh ảnh, áp
phích cổ động, tiểu phẩm, cuộc thi tìm hiểu kiến thức về pháp luật . . . thật sự thiết
thực và bổ ích giúp dể đi vào lòng người dân. Có những chính sách phù hợp để thu
hút lực lượng cộng tác viên của trung tâm tham gia thực hiện trợ giúp pháp lý một
cách có hiệu quả.
LỜI KẾT
Trợ giúp pháp lý ở Việt nam là một lĩnh vực hoạt động có liên quan trực tiếp
đến tiến trình phát triển, dân chủ hóa xã hội, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của
- 18 -
công dân, thực hiện công lý và công bằng xã hội, là yếu tố cấu thành nhà nước pháp
quyền, và sứ mệnh của luật sư là góp phần bảo vệ công lý, công bằng xã hội. Như
vậy, hoạt động của luật sư có mối quan hệ chặt chẽ với hoạt động tư pháp nói chung,
cũng như hoạt động trợ giúp pháp lý nói riêng. Hoạt động của luật sư sẽ là phương
tiện hữu hiệu giúp cho cá nhân, tổ chức, đặc biệt là những người nghèo, những đối
tượng chính sách bảo vệ được quyền và lợi ích hợp pháp của mình. Với vị trí và vai
trò quan trọng, việc củng cố, hoàn thiện pháp luật về luật sư và hoạt động trợ giúp
pháp lý của luật sư hiện nay là rất cần thiết. Hoạt động trợ giúp pháp lý của luật sư
cũng như trợ giúp pháp lý ở Việt nam rất cần một chiến lược thực thụ.
Luật sư là một nghề cao quí, cao quí chính từ công việc đã đang và sẽ được
xã hội tôn vinh, ghi nhận, giới luật sư Việt nam đã có Liên đoàn Luật sư, các Đoàn
luật sư tỉnh, thành phố. Đó là điều kiện tốt để luật sư phát triển, đóng góp cho sự
nghiệp đổi mới đất nước, cho xã hội công bằng, dân chủ, văn minh. Luật sư càng
được trân trọng hơn khi họ không lấy lợi ích vật chất làm mục đích duy nhất mà
còn biết tích cực tham gia hoạt động trợ giúp pháp lý miễn phí. Luật sư và các tổ
chức hành nghề luật sư khi tham gia trợ giúp pháp lý sẽ có điều kiện, có cơ hội tiếp
xúc với những người bất hạnh nhưng có nghị lực vươn lên, tiếp cận với những
người có hoàn cảnh khó khăn, nhưng vẫn giữ cuộc sống trong sạch. Cũng chính từ
đó sẽ mang lại cho luật sư sự tin yêu cuộc sống, nghị lực để làm việc và cống hiến
tốt hơn. Các đối tượng cần được trợ giúp pháp lý còn rất lớn, các tổ chức trợ giúp
pháp lý đã được củng cố và tăng cường nhưng còn nhiều người chưa biết đến chính
sách trợ giúp pháp lý của Nhà nước và chưa được trợ giúp pháp lý kịp thời nên rất
cần sự tham gia của Luật sư.
Trong điều kiện hiện nay ở nước ta luật sư có nhiều thuận lợi để phát triển
về tổ chức và hoạt động nghề nghiệp như : Nhu cầu của xã hội về dịch vụ pháp lý
ngày càng tăng theo sự phát triển nhanh của kinh tế - xã hội; trong xã hội ngày
càng coi trọng vai trò của luật sư ; Đảng, Nhà nước ngày càng quan tâm đối với tổ
chức hành nghề luật sư và giới luật sư nói chung về cơ chế chính sách, về thể chế
- 19 -
để hoạt động, đào tạo nghề luật sư ; môi trường Quốc tế và trong nước có nhiều
thuận để luật sư hoạt động .
Nhưng Nhà nước cũng kỳ vọng ở các tổ chức hành nghề luật sư và giới luật
sư là đừng quên chức năng xã hội của luật sư theo quy định của pháp luật, trong đó
có hoạt động trợ giúp pháp lý nhà nước phục vụ cho người nghèo, gia đình chính
sách, người có công với cách mạng và những người có hoàn cảnh khó khăn đặc
biệt khác trong xã hội vì đây chính là định hướng, là mục tiêu xây dựng Nhà nước
pháp quyền xã hội chủ nghĩa ở nước ta. Chúng ta hãy tin rằng trong thời gian tới,
công tác trợ giúp pháp lý sẽ có thêm nhiều cộng tác viên là luật sư tham gia vào
công tác trợ giúp pháp lý bằng cả nhiệt huyết, sự tự nghuyện, vô tư nhằm góp phần
bảo vệ công lý và công bằng xã hội./.
TÀI LIỆU THAM KHẢO
- Luật trợ giúp pháp lý năm 2006;
- Luật Luật sư năm 2006;
- Qui tắc đạo đức và ứng xử nghề nghiệp luật sư năm 2011;
- Pháp lệnh luật sư năm 2001;
- Pháp lệnh tổ chức luật sư năm 1987;
- Sắc lệnh số 46/SL ngày 10 tháng 10 năm 1945;
- Quyết định số 734/TTg ngày 06 tháng 09 năm 1997;
- Nghị định số 07/2007/NĐ-CP ngày 12/01/2007 của Chính phủ
- Các văn bản hướng dẫn khác;
- Báo cáo tổng kết của Bộ Tư pháp năm 2010 .
- Báo cáo 5 năm triển khai thực hiện Luật Trợ giúp pháp lý của UBND tỉnh
An Giang;
- Báo cáo tổng kết công tác tư pháp năm 2012 của UBND tỉnh An giang;
- Nguồn thu thập từ báo chí, internet và các báo cáo của huyện Tịnh biên có
liên quan.
- 20 -