Leren samenwerken tussen organisaties
In voor Zorg
dr. Wilfrid Opheij
Ulft24 september 2012
Leren samenwerken tussen organisaties
Een paar bronnen voor de presentatie
2005 Nu
© Twynstra Gudde 24-9-2012
2005
2006
2008
Nu
Leren samenwerken tussen organisaties
CEO
Tweede Industriële Revolutie
Derde Industriële Revolutie
De kenniseconomie is een netwerkeconomie
© Twynstra Gudde 24-9-2012 3
Staf
Divisies
Meester
Gezel
Meester
Gezel
Meester
Gezel
“Firm firm’ model:- Economies of scale- Economies of scope
Optimaliseren bedrijfsmiddelen
Netwerk-model:
Toegang tot kennis, co-development, benutting kennis, focus op kernactiviteiten,
Samenwerken als kernvaardigheid
Leren en innoveren
Leren samenwerken tussen organisaties
In de nieuwe tijd komt er veel op professionals, managers, bestuurders en toezichthouders af!
Aanbeste -
Machtverzekeraars Specialisatie
Toekomst AWBZ
Functionele bekostiging
Kapitaal-lasten
WMO Markt-werking
© Twynstra Gudde 24-9-2012
Aanbeste -dingen
Vergrijzing
Trans-parantie
BestuurderNMaNZa
Zorgketens
Zorggroepen
Scheiden wonen/zorg
Preventie
bekostiging
Maatschappelijkeonderneming
Fuserende concurrenten
ZichtbareZorg
PopulatiegerichteBbekostiging
Leren samenwerken tussen organisaties
Waarom doen we bestuurlijk wat we doen?
?
Patiëntenhelpen
Rendement
Strategische positie
Optimale schaal
Imago
Onzekerheid
Wie kan ik vertrouwen?
© Twynstra Gudde 24-9-2012
Wie zijn de beste partners?
Welke vorm?
Machtspositie in onderhandeling
En ik zelf dan?
Autonomie & macht
Zij zijn groot, ik ben klein
Geen gedoeKwaliteit moet
Leren samenwerken tussen organisaties
Plaatsbepaling
Marktgedrag
Conventioneel inkopen
Concern-vorming
Fusies,overnames, acquisities
Leng
te v
an d
e re
latie
Tussen marktgedag en
hiërarchie Gezamenlijke
R&D
Franchiseformules
“Preferredsuppliers
“Co-marketing”
Verkoop-combinaties
Allianties
Inkoopcombinaties
Coöperatieve vereniging
Shared Service Centres
Ketens
© Twynstra Gudde 24-9-2012 6
Mate van gezamenlijk beslissenNaar Gomes-Casseres
Leren samenwerken tussen organisaties
Plaatsbepaling
Marktgedrag
Conventioneel inkopen
Concern-vorming
Fusies,overnames, acquisities
Leng
te v
an d
e re
latie
Tussen marktgedag en
hiërarchie Gezamenlijke
R&D
Franchiseformules
“Preferredsuppliers
“Co-marketing”
Verkoop-combinaties
Allianties
Inkoopcombinaties
Coöperatieve vereniging
Shared Service Centres
Ketens
– Onduidelijk machtscentrum
© Twynstra Gudde 24-9-2012 7
Mate van gezamenlijk beslissenNaar Gomes-Casseres
Complexiteit in samenwerkingsrelaties
– Onduidelijk machtscentrum
– Wie is hier de baas? Allebei een beetje…
– Interdependentie
– We kunnen niet zonder, maar ook niet met elkaar…
– Nieuwe werkelijkheid
– In den beginne valt er niets te managen, behalve een betekenisvolle relatie en een kwetsbaar proces…
– Heterogeniteit
– De aantrekkingskracht van de ander zit in zijn ‘anders zijn’, maar dat is precies waarom we die ander niet echt begrijpen…
– Context
– Omgeving en context veranderen voortdurend en doen hun invloed gelden…
Leren samenwerken tussen organisaties
Met voorbeelden van samenwerken uit de zorg
© Twynstra Gudde 24-9-2012
Leren samenwerken tussen organisaties
Samenwerken is niet vanzelfsprekend
© Twynstra Gudde 24-9-2012
“Samenwerken vergt de moed om een deel van de eigen autonomie op te “Samenwerken vergt de moed om een deel van de eigen autonomie op te “Samenwerken vergt de moed om een deel van de eigen autonomie op te “Samenwerken vergt de moed om een deel van de eigen autonomie op te geven in het vertrouwen dat dat uiteindelijk voor jezelf juist meer waarde geven in het vertrouwen dat dat uiteindelijk voor jezelf juist meer waarde geven in het vertrouwen dat dat uiteindelijk voor jezelf juist meer waarde geven in het vertrouwen dat dat uiteindelijk voor jezelf juist meer waarde oplevert. Dát is de grote uitdaging.“oplevert. Dát is de grote uitdaging.“oplevert. Dát is de grote uitdaging.“oplevert. Dát is de grote uitdaging.“
Leren samenwerken tussen organisaties
Motieven voor samenwerkingMarktontwikkeling Kostenvoordelen Kennisontwikkeling Externe druk
Ontwikkelen van gezamenlijke marketingkracht
Realiseren van schaalvoordelen
Organiseren van gezamenlijke innovatie
Politiek druk: ‘één gezicht voor de burger’
Verbeteren en vergroten van de distributiekracht
Overwinnen van investerings-belemmeringen
Verkrijgen van toegang tot nieuwe technologie
Wettelijke verplichting tot consultatie
Ontwikkelen van nieuwe markten en producten
Realiseren van gezamenlijke onder-
Gebruikmaken van aanvullende
Moreel appèl van samenleving of politiek
© Twynstra Gudde 24-9-2012
markten en producten gezamenlijke onder-steunende diensten
aanvullende competenties van partners
samenleving of politiek
Verkrijgen van toegang tot nieuwe markten
Verdere efficiency en rationalisatie van de productie
Leren van de vaardig-heden en kennis van partners
Bescherming tegen concurrentie
Meer octrooien
Ketenintegratie door betere coördinatie van de keten
Leren samenwerken tussen organisaties
Logica van de hiërarchie en het netwerk Hiërarchisch: vanuit eigen positie
KenmerkenKenmerkenKenmerkenKenmerken
-
- Doelstelling is referentiepunt
- Informatie is robuust,
- Besluit volgt uit probleem, doel,
- Uitvoering: probleem en doel
Norm: doelrealisatieNorm: doelrealisatieNorm: doelrealisatieNorm: doelrealisatie
- Er is een probleem
- Doelstelling is referentiepunt
-
intersubjectief
-
informatie
-
gegeven
© Twynstra Gudde 24-9-2012
Norm: doelrealisatieNorm: doelrealisatieNorm: doelrealisatieNorm: doelrealisatie
Het vraagstuk
KenmerkenKenmerkenKenmerkenKenmerken
-
-
- Informatie is ‘ negotiated
’
-
-
Het vraagstukHet vraagstuk
Wat heb ik te bieden?Wat heb ik te bieden?Wat heb ik te bieden?Wat heb ik te bieden?
Wat wil ik eruit halen?Wat wil ik eruit halen?Wat wil ik eruit halen?Wat wil ik eruit halen?
KenmerkenKenmerkenKenmerkenKenmerken
- Er is een probleemperceptie
- Doelstelling is momentopname
-
knowledge’
- Na besluit is er een volgende
ronde met nieuwe kansen
- Uitvoering: wees alert op
nieuwe kansen
Norm: satisfactie of tolerantieNorm: satisfactie of tolerantieNorm: satisfactie of tolerantieNorm: satisfactie of tolerantie
Netwerk: vanuit gezamenlijk vraagstuk
Naar De Bruijn & Ten Heuvelhof
Leren samenwerken tussen organisaties
Sleutelvragen in samenwerkingsverbanden
© Twynstra Gudde 24-9-2012
Leren samenwerken tussen organisaties
Ambitie
Werken aan een gedeelde
ambitie
Vormgeven van een goedproces
Recht doenaan belangen
Op de goede weg samen?
Waar gaan de partners
samen echt voor?
Governancebesluitvorming
vorm
De goede stappen, de goede volgorde, Win-win, in dialoog
Uitputting inspiratiebronSchijnsamenwerking
Inspirerend perspectiefMobiliserend effect
Gebrekkige relatie ontwikkelingStagnatie
VeerkrachtVoortgang
Wat is de gedeelde ambitie van de partners?
Betekenisgevend
Proces
© Twynstra Gudde 24-9-2012 13
Ambitie
Belangen
Relatie
Organisatie
Professioneelorganiseren
Goedpersoonlijk
samenwerken
Wat zijn de belangen
van de partners?
Samenwerken is mensenwerk
Is het netwerk professioneel
georganiseerd?
Op zoek naar ‘Mutual Gains’!
LeiderschapRelatie
Vertrouwen
SynergieProactief gedrag
Onderliggend machtspelInstabiele relaties
VertrouwenGoede conflicthantering
OnderorganisatieNeiging tot controle
Betrouwbaarheid Daadkracht
Continue onderhandelingVerdedigend gedrag
Leren samenwerken tussen organisaties
Aan de hand van onderstaand schema hebben we de inhoud van de samenwerking verkend
HalenHalenHalenHalen
BrengenBrengenBrengenBrengen
Sensire
BelangenBelangenBelangenBelangen
HalenHalenHalenHalen
BrengenBrengenBrengenBrengen
Slinge-land
BelangenBelangenBelangenBelangen
© Twynstra Gudde 24-9-2012 14
EssentieEssentieEssentieEssentiesamenwerkingsamenwerkingsamenwerkingsamenwerking
BrengenBrengenBrengenBrengen
HalenHalenHalenHalen
BrengenBrengenBrengenBrengen
HalenHalenHalenHalen
Huis-artsen
Specia-listen
BelangenBelangenBelangenBelangen BelangenBelangenBelangenBelangen
Leren samenwerken tussen organisaties
De succescirkel van samenwerking
© Twynstra Gudde 24-9-2012
Leren samenwerken tussen organisaties
De tijdgeest speelt een belangrijke rol
© Twynstra Gudde 24-9-2012
Volkskrant
Leren samenwerken tussen organisaties
dr. Wilfrid Opheij
www.twynstragudde.nl
© Twynstra Gudde 24-9-2012
Alle intellectuele eigendomsrechten met betrekking tot deze presentatie berusten bij Twynstra Gudde. Niets uit deze presentatie mag worden verveelvoudigd of openbaar gemaakt zonder schriftelijke toestemming van Twynstra Gudde.