KY YUGIAO PHN NHA TRANG
1957 - 2007
NNHHAA XXUUTT BBAANN TTNN GGIIAAOOHHAA NNII 22000077
n th va c ng tr ng Thanh
5Ky Y u Kim Khanh Giao ph n Nha Trang
TTmm ttnnhh ccuuaacc GGiiaamm MMuucc GGiiaaoo PPhhnn
Trong Lun th ky nim 300 nm c Giam Muc u tin t chn trn t NhaTrang (1 thang 9 nm 1671), c c Hng Y Phanxic Xavi Nguyn Vn Thun,nguyn Giam muc knh yu cua giao phn Nha Trang chung ta a vit: Chua QuanPhong a khng chon mt ch kho ngheo trong Min Nam: t Nha Trang, aphn nha chung ta on tip c Giam Muc u tin, ni mt giao x khim tn,thi y con gn bin, o la Giao x Ch Mi; ri ngai a im lai bc chn Tng ln t Nha Trang, tnh hnh a phn k t th ky 17 cung vi nhng hoat ngtng cua moi thanh phn dn Chua, vt qua nhng thng trm cua lch s; sau cung ngai c ong lai trong tm tnh y vvuuii mmnngg vvaa hhyy vvoonngg: Khi nhc lai300 nm lch s a phn nha, ti chc rng long anh em cam ng, bit n, hanhdin va tin tng (trch Lun th ky ngay 1 thang 9 nm 1971).
Nay, trong Nm Thanh mng 50 nm thanh lp Giao phn Nha Trang (1957- 2007), chung ta, gn hai trm ngan tn hu cua Chua Kit, gm giam muc,linh muc, tu s, chung sinh va giao dn, mt long mt y vi nhau, trong nimcam ng, bit n, hanh din va tin tng, ng tuyn xng trong li KinhNm Thanh:
T dong mau t ao, Cha a lam cho dn Cha ngay cang phat trin; nh o,cac giao phn c thit lp. Cach y nm mi nm, Giao phn Nha Trangchung con a ra i.
Nm mi nm la NNmm TThhaannhh, NNmm HHnngg nn, theo truyn thngThanh Kinh.
Nm mi nm bbiitt cc ccaa mmnnhh TTrrii theo truyn thuyt cua hin nhn (Nguthp tri thin mnh).
Nm mi nm qquuyy ggiiaa nnhh vvaanngg trong kinh nghim cua dn gian (L Vang -Kim Khanh).
V th, dp ky nim Nm Mi Nm chnh la mt mc im quy bau ghi lainhng chng ng lch s cua giao phn thn yu trong tm tnh:
TTrrii nn i vi Thin Chua va cac bc tin nhn;SSaamm hhii v nhng gii han, vung v va li pham cua mnh; vn ti tng lai lam cho giao phn c PPhhaatt ttrriinn trong vvuuii mmnngg vvaa hhyy vvoonngg, ttrroonngg ttiinnhh tthhnn vvaa cchhnn llyy, nhm phat huy di san cao quy cua T tin, trong tnh hoa thun va yu thng
cua nhng ngi con trong ai gia nh giao phn.
Cu chuc cho anh ch em c y tran phuc lc cua Chua cach ring trongNm Thanh. c mong anh ch em kin tr va hp nht trong tinh thn Phuc mcua Chua Kit hhiinn llaannhh vvaa kkhhiimm nnhhnngg, hu ttrroonngg mmooii ss llaamm cchhoo TThhiinn CChhuuaacc hhtt lloonngg yyuu mmnn, khi nhit tm dn thn sng ao hm nay bng n lc yuthng va phuc vu moi ngi, v NNggaaii aa yyuu tthhnngg hhoo nn ccuunngg.
++ PPhhaaooll NNgguuyynn VVnn HHooaaGiam muc Giao phn Nha Trang
++ GGiiuussee VVoo cc MMiinnhhGiam muc Pho Giao phn Nha Trang
TTMM TTNNHH CCUUAA CC GGIIAAMM MMUUCC GGIIAAOO PPHHNN 5
PPHHNN II:: TTIINN VVAAOO NNMM TTHHAANNHH GGIIAAOO PPHHNN
Sc ch thanh lp Giao phn Crescit Laetissimo 14
Sc ch Venerabilium Nostrorum 16
Cac c Giam Muc trong lch s Giao phn Nha Trang 18
c Cha Marcel Piquet Li 20
c Hng Y Phanxic Xavi Nguyn Vn Thun 22
c Cha Phaol Nguyn Vn Hoa 24
c Cha Phr Nguyn Vn Nho 26
c Cha Giuse Vo c Minh 27
Cha Tng ai Din u tin Pierre Gauthier C Bau 28
Cha Tng ai Din Giuse Nguyn Cng Ngh 29
Cha Tng ai Din - c ng Phr Nguyn Quang Sach 30
Cha Tng ai Din - c ng Giuse Maria Trn Thanh Phong 31
Th cua HY Phu Quc Vu Khanh Toa Thanh gi GM GP Nha Trang 32
Sc Lnh cua Toa n Giai Ti Cao 33
Th muc vu v Nm Thanh Giao phn Nha Trang 34
Kinh Nm Thanh 35
T dong mau t ao... Giao phn Nha Trang a ra i 36
50 nm nhn lai Giao phn Nha Trang 40
S phat trin cac Giao phn ang Trong Vit Nam 48
NI DUNG
PPHHNN IIII:: TT CCHHCC IIUU HHAANNHH VVAA CC SS
S t chc iu hanh Giao phn Nha Trang 52
T chc iu hanh Giao phn 54
Toa Giam Muc Nha Trang 56
Nha th Chanh Toa 58
ai chung vin Sao Bin Nha Trang 60
Nha Hu Dng Linh Muc 66
Ban Tu S 68
Ban Giao Dn 72
Ban Thanh Nhac 74
Ban Ngh Thut Thanh 76
Ban Giao Ly c tin 78
Ban Loan Bao Tin Mng 80
- Raglay 80
- Chm 82
- Khor (Ngoc n trong nui) 84
Nhom Thy Thuc Cng Giao 86
DDOONNGG TTUU
Dong Chua Cu Th 90
an vin Xit Thanh Mu Tm My Ca 92
Dong Ngi Li Thanh Giuse 94
Dong La San 96
Dong Lazaristes 98
Dong Phanxic 100
Dong Khit Tm c Me 102
Dong Mn Thanh Gia Nha Trang 104
Dong Mn Thanh Gia Qui Nhn 106
Dong Mn Thanh Gia a Lat 108
Dong Carmel 110
Dong Carmel Thanh Giuse 112
Dong Phan Sinh Tha Sai c Me 114
Dong Mn Thanh Gia Tha Sai Hu 116
Dong Con c Me V Nhim 118
Dong Thanh Phaol Thanh Chartres 120
Dong Con c Me i Ving 122
Dong Con c Me Phu H 123
Dong N La San 124
Tu hi N T Bac Ai Thanh Vinh Sn 126
Dong N Vng Hoa Bnh 127
Dong c Ba Truyn Giao 128
Tu Hi Tha Sai Chua Gisu Ti T 129
PPHHNN IIIIII:: CCAACC GGIIAAOO HHAATT VVAA GGIIAAOO XX
GGIIAAOO HHAATT NNHHAA TTRRAANNGG
Giao x Ba Lang 136
Giao x Bc Thanh 138
Giao x Bnh Cang 140
Giao ho Thanh Gia 142
Giao x Cu Ke 144
Giao x Chanh Toa 146
Giao x Ch Mi 148
Giao x Giuse (Qun Trn) 150
Giao x Hoa Thun 154
Giao x Khit Tm 156
Giao x Lng Sn 158
Giao x Ngoc Thuy 160
Giao x Phc Hai 162
Giao x Phc Hoa 164
Giao ho Phc ng 166
Giao x Phu Sa 168
Giao x Thanh Hai 170
Giao ho Xom Nho 172
Giao x Thanh Gia 174
Giao x Vnh Phc 176
Giao ho Ngoc Thanh 178
VVUUNNGG DDIINN KKHHAANNHH
Giao x Cy Vng 182
Giao x C Thnh 184
Giao x ai in 186
Giao x t Set 188
Giao ho ng Trng (t Set 2) 190
Giao x ng Dai 192
Giao x ng H 194
Giao x Ha Da 196
VVUUNNGG NNIINNHH HHOOAA - VVAANN NNIINNHH
Giao x Dim in 200
Giao x Duc My 202
Giao ho Ninh Trang 204
Giao x Hoa Thanh 206
Giao x My Hoan 208
Giao x Go Mung 210
Giao x Ninh Hoa 212
Giao x Van Gia 214
Giao x Van Xun 216
10 Ky Y u Kim Khanh Giao ph n Nha Trang
GGIIAAOO HHAATT CCAAMM RRAANNHH
Giao x Ba Ngoi 222
Giao x Bc Vnh 224
Giao x Hoa Do 226
Giao x Hoa Ngha 228
Giao x Hoa Tn 230
Giao x Hoa Yn 234
Giao x My Thanh 236
Giao x Ngha Phu 238
Giao x Phu Nhn 240
Giao x Sui Hoa 242
Giao x Tn Bnh 244
Giao x Vinh Trang 246
Giao x Vnh An 248
Giao x Vnh Bnh 250
Giao x Vnh Thai 252
Giao x Xun Ninh 254
GGIIAAOO HHAATT NNIINNHH TTHHUUNN
Giao x Bnh Chnh 260
Giao x Cu Bao 262
Giao x a Trng 264
Giao x Go n 266
Giao x Go San 268
11Ky Y u Kim Khanh Giao ph n Nha Trang
Giao x Hanh Tr 270
Giao x H Dim 272
Giao x Hon Thin 274
Giao x Lin Sn 276
Giao x My c 278
Giao x Phan Rang 280
Giao x Phc An 282
Giao x Phc Thin 284
Giao ho a Han 286
Giao x Phu Quy 288
Giao x Quang Thun 290
Giao x Song My 292
Giao x Sng Pha 294
Giao x Tn Hi 296
Giao x Tn Tai 298
Giao ho Tn Xun 300
Giao x Thach Ha 302
Giao x Thanh in 304
Giao x Thai Hoa 306
Giao x Thuy Li 308
Giao x Triu Phong 310
PPhhnn IIVV:: CCAACC LLIINNHH MMUUCC
Cac linh muc qua i 316
Cac linh muc hin nay 322
KIM KHANHGIAO PHN
PHN ITIN VAO
NNMM TTHHAANNHH
14 Ky Y u Kim Khanh Giao ph n Nha Trang
QUINHONENSIS-SSAIGONENSIS(NHATRANGENSIS)
A VICARIATIBUS APOSTOLICIS QUINHONENSI ET SAIGONENSIQUAEDAM TERRITORIA DETRAHUNTUR, QUIBUS NOVUS CONDITUR
APOSTOLICUS VICARIATUS.
PIUS EPISCOPUSSERVUS SERVORUM DEI AD PERPETUAM REI MEMORIAM
Crescit laetissimo omine sancta Ecclesia, quam Christus suo sanguine redemit, atque cum veritatis hostibus certans, fines profert, pop-ulosque materno sinu excipit ut ex iis genus electum faciat atque regale sacerdotium (I Pt. 2,9). Cuius Ecclesiae progressus documen-to est Vietnamensis quoque regio; in qua tanta cepit catholica religio incrementa, ut visum sit novum vicariatum apostolicum ibidem oppor-tune constitui. Quae cum ita sint, audito consilio venerabilium Fratrum Nostrorum S.R.E. Cardinalium S. Congregationi Fidei Propagandaepraepositorum, sententiaque exquisita a dilecto Filio Iosepho Caprio, Apostolicam Indosinensem Delegationem quod ad meridionalempartem attinet regionis Vietnamensis Regente; consensum eorum supplentes qui in hac re aliquid iuris habeant, de Nostra summa et apos-tolica auctoritate haec quae sequuntur statuimus atque iubemus. Ab apostolico vicariatu Quinhonensi provincias separamus quibus pervulgus sunt nomina Khanhoa et Ninhthuan; a vicariatu vero Saigonensi provinciam de Binhthuan. Ex quibus terris novum vicariatumcondimus, qui ab urbe Nhatrang, in provincia Khanhoa sita, Nhatrangesis appellabitur, quique Sodalibus Societatis Parisiensis missionibusad exteras gentes provehendis committetur, ad Nostrum tamen et apostolicae Sedis nutum. Cum autem ob assiduas huius Societatis curasassiduosque labores clerus indigena is evaserit, qui Ecclesiae spem faciat se bene gubernare posse, ideo censemus administrationemQuinhonensis vicariatus, qui diviso per has Litteras territorio, quattuor tantum provincias habebit, id est: Quangnam, Quangngai, Binhdinhet Phuyen, esse ab iisdem Sodalibus Societatis Parisiensis ad Vietnamensem clerum tranferendam. Novo vicariatui, ut aequum est, omniaiura et honores damus, quae ad Ecclesias eiusdem gradus et dignitatis spectare solent; Vicario autem, cui regendus tradetur, etiam oneraimponimus et obligationes suo ordini congruentia. Ceterum, haec Nostra mandata et iussa faciet dilectus Filius Apostolicam DelegationemIndosinensem Regens, cui omnes potestates agendae rei damus, quas poterit, si visum fuerit, etiam alii viro delegare, dummodo in eccle-siastica dignitate constituto. Acta vero re, documenta exarari iubebit, quae sinceris exemplis ad S. Congregationem Fidei Propangandaecito mittet. Quod si eo tempore quo res peragi debebit, alius eidem Delegationi praesit, hic onus habebit haec omnia exsequi.
Has vero Litteras nunc et in posterum efficaces esse et fore volumus; ita quidem ut quae per eas decreta sunt ab iis quorum res estreligiose serventur, atque igitur vim suam obtineant. Quarum Litterarum efficacitati nulla, cuiusvis generis, contraria praescripta officerepoterunt, cum per has Litteras iisdem derogemus omnibus. Quapropter si quis, quavis praeditus auctoritate, sive sciens sive inscienscontra egerit ac Nos ediximus, id prorsus irritum atque inane haberi iubemus. Nemini praeterea haec voluntatis Nostrae documenta velscindere vel corrumpere liceat; quin immo harum Litterarum exemplis et locis, sive typis impressis sive manu exaratis, quae sigillum viripraeferant in ecclesiastica dignitate constituti simulque ab aliquo publico tabellione sint subscripta, eadem omnino habenda erit fides,quae hisce haberetur, si ostenderentur. Quae Nostra decreta in universum si quis vel spreverit vel quoquo modo detrectaverit, sciat sepoenas esse subiturum iis iure statutas, qui Summorum Pontificum iussa non fecerint.
Datum Roma, apud S. Petrum, die quinto mensis Iulii, anno Domini millesimo nongentesimo quinquagesimo septimo.Pontificatus Nostri undevicesimo.
CELSUS Card. COSTANTINI PETRUS Card. FUMASONI BIONDIS. R. E. Cancellarius S. Congr. De Propaganda Fide Praefectus
Hamletus TondiniApostolicam Cancellariam RegensFranciscus Hannibal Ferretti, Proton. Apost.Albertus Serafini, Proton. Apost.
Loco ? PlumbiIn Ap. Canc. tab., vol. LXXXXVI, n. 28.
Crescit Sc ch thanh lp Giao PhnTIN VAO
NM THANH
QUI NHON SAIGONNHATRANG
CT MT PHN T THUC GIAO PHN TNG TOA QUI NHN VA SAI GON THANH LP TN GIAO PHN TNG TOA
PI GIAM MUCTI T CUA CAC TI T CHUA GHI NH MUN I
Hi Thanh phat trin bng mt du hiu rt ang vui mng, Hi Thanh ma Chua Kit a cu chuc bng mau Ngi, va trong khichin u vi nhng ke thu chn ly, Hi Thanh m rng bin gii va on nhn cac dn tc vao trong long t mu cua mnh, hu bin hothanh dn c tuyn chon va hang t t vng gia (1 Pr 2,9). Min t Vit Nam cung la mt bng chng cho thy Giao hi nay angphat trin; tai Vit Nam, ao Cng giao a at c tng trng nhiu n mc nn thanh lp mt tn giao phn Tng toa tai o. Vth cho nn, sau khi nghe y kin cua nhng Anh Em ang knh cua Chung ti, la cac c Hng Y Thanh b Truyn ba c tin, va quaphan oan cua ngi con yu qu, la c Giuse Caprio, Nhip Chnh Toa Khm s ng Dng i vi min Nam Vit Nam; cung vis ng thun cua nhng v thm quyn co lin quan;
Chung ti ly quyn Tng Toa va quyn ti cao, quyt nh va ra lnh nhng iu sau y. Chung ti ct khoi giao phn Tng toa Qui Nhn, nhng tnh co tn la Khanh Hoa va Ninh Thun; ct khoi giao phn Tng
toa Sai Gon, tnh Bnh Thun. T nhng phn t o, Chung ti thit lp tn giao phn Tng toa, tn goi la Nha Trang, theo tn thanh ph Nha Trang, toa
lac trong tnh Khanh Hoa; va tn giao phn Tng toa nay c giao pho cho cac Hi vin Hi Truyn giao Tha sai Paris, nhngphai lun theo y cua Chung ti va cua Toa Thanh.
Nhng chnh nh nhng chm soc u n va nhng cng lao chuyn cn cua Hi nay, ma co c hang giao s ban quc, lamcho Hi Thanh hy vong ho t quan tr c; nn Chung ti xet vic quan tr giao phn Tng toa Qui Nhn, do vic chia t quaTng th nay, se con lai bn tnh ma thi, tc la: Quang Nam, Quang Ngai, Bnh nh va Phu Yn, nn c chuyn giao t nhngHi vin Hi Tha Sai Paris cho hang giao s Vit Nam. i vi tn giao phn Tng toa, theo le cng bng, Chung ti cung bancho moi quyn li va danh d nh nhng Giao hi cung cp bc va phm gia thng c hng; con vi v ai din Tng Toac giao pho tn giao phn nay, Chung ti cung t nhng trach nhim va nhng ngha vu tng xng vi chc phn cua ngai.
ang khac, chnh ngi con yu qu, v Nhip Chnh Toa Khm s ng Dng se thi hanh nhng lnh truyn cua Chung ti,Chung ti ban cho ngai moi quyn hanh lam vic nay, ngai co th, nu cn, uy nhim nhng quyn nay cho mt v khac, minla v nay thuc v phm chc Giao hi.
Khi a hoan tt cng vic, ngai se ra lnh thao nhng vn kin va sm gi nhng ban chnh cua cac vn kin y v Thanh bTruyn ba c tin. Nu trong thi gian phai thi hanh cng vic, ma mt v khac phu trach Toa Khm s, th v nay co bn phn thihanh tt ca nhng iu o.
Nhng t nay v sau, Chung ti mun Tng th nay c va se c ap dung; nn nhng iu a c quyt nh qua Tng thnay th nhng ngi lin h phai gi theo lng tm, va nh vy nhng quyt nh o mi co hiu lc. Bt c qui nh trai ngc naocung khng th ngn can tnh hiu nghim cua Tng th nay, v qua Tng th nay, Chung ti bac bo tt ca nhng iu o.
Do vy, nu co ai, du co quyn hanh g, hoc hu y hoc v y, lam ngc lai nhng iu Chung ti a cng b, th Chung ti ralnh phai xem iu o la bt hp phap va v gia tr. Hn na khng ai c phep xe bo hay thay i nhng vn kin theo y mun cuaChung ti y; ngc lai i vi nhng ban sao va nhng trch oan cua Tng th nay, hoc in hoc vit tay, co con du cua nhn vtthuc phm trt Giao hi, ng thi c cng chng, khi c trnh bay th cung ang tin nh chnh Tng th vy. Nu co ai hoc khinhch hoc noi xu bng cach nao o, th nn bit rng mnh se b nhng va lut a n nh cho nhng ke khng lam theo lnh cua cacc Giao Hoang.
Lam tai Roma, tai n th Thanh Phr, ngay 5 thang 7 nm Chua Giang Sinh 1957, nm th 11 triu ai Giao hoangcua Chung ti.
Hng Y CELSUS COSTANTINI Hng Y PETRUS FUMASONI BIONDIChng n Tng toa B trng B Truyn ba c tin
HAMICTUS TONDINIChanh Vn phong Chng n Tng toaFRANCISCUS HANNIBAL FERRETTI, Luc s Tng toaALBERTUS SERAFINI, Luc s Tng toa
Laetissimo
TIN VAONM THANH
15Ky Y u Kim Khanh Giao ph n Nha Trang
16 Ky Y u Kim Khanh Giao ph n Nha Trang
Sc chVENERABILIUM
NOSTRORUM, ngay 24.11.1960
cua c Giao Hoang GioanXXIII
v vic thit lp phm trtGiao hi tai Vit Nam
Gioan Giam muc, ti ta cac ti ta Thin Chua ghi nhmun i.
Ch huynh ang knh, la Hng y Giao hi Roma, phu trachtai Thanh b Truyn giao, sau khi tham thao y kin hin tMARIO BRINI, Khm s Toa Thanh tai ng Dng, a nghvic thit lp phm trt Giao Hi tai Vit Nam la thch thi vati li cho giao s. Ta y cung ng y, lai t suy xet chn chnva thm y kin nhng ngi lin h, Ta ly quyn Tng Toa maquyt nh va truyn thi hanh nh sau: Tai Vit Nam se thanhlp ba Giao tnh, tc la:
Giao tnh Ha Ni gm Tng Giam muc Ha Ni, ti nay chla ai din Tng Toa, vi nha th chnh toa danh hiu ThanhGiuse, va thm nhng Giam toa thuc hat t nay cung ht la aidin Tng toa, tr nn a phn chnh toa, tc la:
- Lang Sn vi nha th chnh toa danh hiu Thanh a Minhhin tu;
- Hai Phong va Bc Ninh vi hai nha th chnh toa danhhiu N Vng Rt Thanh Vn Ci;
- Hng Hoa vi nha th chnh toa danh hiu c Me Ln Tri;- Thai Bnh vi nha th chnh toa danh hiu Thanh Tm
Chua Gisu;- Bui Chu vi nha th chnh toa danh hiu N Vng Rt
Thanh Vn Ci;- Phat Dim vi nha th chnh toa danh hiu N Vng Rt
Thanh Vn Ci;- Thanh Hoa vi nha th chnh toa danh hiu c Me V
Nhim Nguyn Ti;- Vinh vi nha th chnh toa danh hiu c Me Ln Tri.Giao tnh Hu gm Tng Giam muc Hu, trc y ch la
ai din Tng toa, vi nha th chnh toa danh hiu Trai Tim CcSach c Me, va thm cac Giam toa thuc hat a c tr thanha phn chnh toa:
- Qui Nhn vi nha th chnh toa danh hiu c Me Ln Tri;
- Nha Trang vi nha th chnh toa danh hiu Chua Gisu Vua;- Kontum vi nha th chnh toa danh hiu c Me V
Nhim Nguyn Ti. Sau cung,Giao tnh Sai Gon gm Tng Giam muc Sai Gon, trc y
ch la ai din Tng toa, vi nha th chnh toa danh hiu cMe V Nhim Nguyn Ti, va thm cac a phn thuc hat trckia ch la ai din Tng toa, tc la:
- Vnh Long vi nha th chnh toa danh hiu Ba ThanhAnna, thn mu c Maria;
- Cn Th vi nha th chnh toa danh hiu Thanh Tm ChuaGisu.
Va cac a phn mi c thanh lp:- a Lat vi nha th chnh toa danh hiu Thanh Nicola Bari;- My Tho vi nha th chnh toa danh hiu c Me V
Nhim Nguyn Ti;- Long Xuyn vi nha th chnh toa sp c xy dng.Ta cung lnh cho cac a phn Lang Sn, Hai Phong, Bc
Ninh, Thanh Hoa, Thai Bnh, Hu, n nay vn do Hi Tha SaiBa L va Dong a Minh iu khin, va cac a phn mi a Lat,My Tho, Long Xuyn, tt ca cac a phn k trn t nay se traocho giao s triu Vit Nam quan nhm. Ta cung ban cho cac aphn va noi va cac a phn khac a k trn, cho cac nha thchnh toa cung nh cac Giam muc lanh ao c moi quyn li,danh d, c n thch xng. i vi cac Giam muc lanh ao, Tacon t thm trong trach va nhim vu. Tt ca cac a phn trny se tip tuc trc thuc Thanh B Truyn Giao, con cac Giammuc lanh ao th ta thuyn chuyn nh sau:
- Thn huynh ang knh Giuse Maria Trnh Nh Khu, trcy la ai din Tng toa vi hiu toa Synaitana, t nay la TngGiam muc Ha Ni.
- Thn huynh ang knh Vincent Pham Vn Du, Giam quanLang Sn vi hiu toa Bosetana t nay la Giam muc chnh toaa phn Lang Sn.
- Thn huynh ang knh Phr Khut Vn Tao, Giam quan HaiPhong vi hiu toa Caralliensi t nay la Giam muc chnh toa aphn Hai Phong ng thi kim Giam quan a phn Bc Ninh.
- Thn huynh ang knh Phr Nguyn Huy Quang, Giamquan Hng Hoa vi hiu toa Claudiopolitana x Isauria, t nayla Giam muc chnh toa a phn Hng Hoa.
- Thn huynh ang knh a Minh inh c Tru, Giam quanThai Bnh vi hiu toa Cataquensi, t nay Giam muc chnh toaa phn Thai Bnh.
- Thn huynh ang knh Giuse Pham Nng Tnh, Giam quan
Venerabilium Sc ch
TIN VAONM THANH
17Ky Y u Kim Khanh Giao ph n Nha Trang
Bui Chu vi hiu toa Bernicensi, t nay la Giam muc chnh toaa phn Bui Chu.
- Thn huynh ang knh Phaol Bui Chu Tao, Giam quanPhat Dim vi hiu toa Numida, t nay la Giam muc chnh toaa phn Phat Dim.
- Thn huynh ang knh Phr Pham Tn, Giam quan ThanhHoa vi hiu toa Justiniapoli bn Galatia, t nay lam Giam mucchnh toa a phn Thanh Hoa.
- Thn huynh ang knh Gioan Baotixita Trn Hu c, aidin Tng toa Vinh vi hiu toa Niciotana, t nay la Giam mucchnh toa a phn Vinh.
- Thn huynh ang knh Phr Martin Ng nh Thuc, aidin Tng toa tai Vnh Long vi hiu toa Saesinensi, t nay laTng Giam muc a phn Hu.
- Thn huynh ang knh Phr Pham Ngoc Chi, ai dinTng toa tai Bui chu va Giam quan Tng toa Qui Nhn vihiu toa Sozopolitana bn Haemimonto, t nay la Giam mucchnh toa a phn Qui Nhn.
- Thn huynh ang knh Marcell Piquet, ai din Tng toatai Nha Trang vi hiu toa Eriz, t nay la Giam muc chnh toaa phn Nha Trang.
- Thn huynh ang knh Phaol Seitz, ai din Tng toa taiKontum vi hiu toa Catulensi, t nay la Giam muc chnh toa taia phn Kontum.
- Thn huynh ang knh Phaol Nguyn Vn Bnh, ai dinTng toa tai Cn Th vi hiu toa Agnusiensi, t nay la TngGiam muc a phn Sai Gon.
- Thn huynh ang knh Simon Hoa Nguyn Vn Hin, aidin Tng toa Sai Gon vi hiu toa Sagalass, t nay la Giammuc chnh toa a phn a Lat.
Va Ta t cac hin t:- Giuse Trn Vn Thin lam Giam muc chnh toa a phn
My Tho;- Antn Nguyn Vn Thin lam Giam muc chnh toa a
phn Vnh Long;- Philipp Nguyn Kim in lam Giam muc chnh toa a
phn Cn Th;- Micae Nguyn Khc Ng lam Giam muc chnh toa a
phn Long Xuyn.Trong cac a phn mi nay, thuc Giam muc chnh toa
cung nh Tng Giam muc chnh toa, nu v hoan canh s vu haya phng, cha th thanh lp Kinh s hi, th phai la t BanC vn a phn theo Giao lut, va mt khi Kinh s hi cthanh lp, Ban C vn tc khc chm dt nhim vu. Cac v lanh
ao cung phai c bit lu y vic ao luyn thanh nin co trinvong ln chc linh muc: ho la hng ao tng lai cua giao dn.Ngn quy Giam toa thanh bi cua cai a phn hin co, li tcGiam toa, tng vt ngi ta t cung va tin Thanh b Truyngiao tr cp. Vic cai quan va iu hanh a phn, quyn li giaos va giao dn, b nhim v ai din Kinh s hi khi trng ngiva moi vic khac, th c chiu Giao lut ma thi hanh.
Sc ch cua Ta y se c nim n ch va Ta truyn cho vKhm s Toa Thanh tai ng Dng Ta a noi trn, phai chthn hay uy nhim ngi khac thi hanh, min la ngi y co chcv trong Giao hi. Nu trong thi gian thi hanh, v khac se nhmchc vu Khm s Toa Thanh tai ng Dng, th v y se thi hanhlnh cua Ta. V thi hanh phai thn trong lp bin ban y u khivic a hoan tt va kp ln Thanh B Truyn giao cac vn kina ky nhn chc chn. Y Ta la Sc ch nay co hiu lc tc khc vamai v sau, cho nn tt ca nhng g c n nh trong Sc nayphai c nhng ngi lin h tn trong thi hanh va nh th la cohiu lc. Khng mt lut l nao nghch lai co th ngn can hiulc cua Sc ch ny: chnh Sc ch nay huy bo cac lut l y. V thbt ky ai, chc v nao, hu y hay v tnh nghch lai nhng s Tava noi trn, th Ta lun phi va k la v gia tr.
Lai na, khng ai c phep xe huy hay gia mao Sc ch naycua Ta va nu cng b hoc la n loat hay vit tay th nhng bano phai c chc v trong Giao Hi ong n va ng thi phaimang ch ky cua mt v chnh thc coi gi vn kin th mi angtin. Nu ai dam khinh d hay khc t cach nao toan Sc ch nayth hay bit rng se b nhng hnh phat Giao lut a ra chonhng ngi khng tun lnh cac c Giao Hoang.
Lam tai Roma ni n th Thanh Phr, ngay hai mi bnthang mi mt, nm mt ngan chn trm sau mi, cung la nmth ba Triu ai cua Ta.
Ky tnThay c Hng Y Chng n Giao Hi Roma:minic Tardini, Hng Y Quc Vu Khanh.
Grgorio P. Agagianian, Hng Y va Tng Trng T.B.T.G.Phanxic Tinello, Nhip chnh Chng n Tng Toa.Phanxic Annibal Ferretti, Tng Luc s Tng Toa.
Albert Serafini, Tng Luc s Tng Toa.gi i ngay 24-11-1960, Nm th ba Triu ai Giao Hoang.
D. Rodomon Galligani, thay ngi n ch.ghi tai Chng n Tng Toa, cun 105, (col CV) s 31.
Nostrorum
TIN VAONM THANH
CAC C GIAM MUCtrong lch s
Giao phn Nha Trang
PPIIEERRRREE LLAAMMBBEERRTT DDEE LLAA MMOOTTTTEE,, MM..EE..PP.. (29.7.1658 GM - 15.6.1679 Qua i)
GGUUIILLLLAAUUMMEE MMAAHHOOTT,, MM..EE..PP.. (29.1.1680 GM - 4.6.1684 Qua i)
FFRRAANNOOIISS PPEERREEZZ (1687 GM - 1726 Qua i)
AARRNNAAUUDD-FFRRAANNOOIISS LLEEFFEEBBVVRREE,, MM..EE..PP.. (6.10.1741 GM - 27.3.1760 Qua i)
GGUUIILLLLAAUUMMEE PPIIGGUUEELL,, MM..EE..PP.. (29.7.1762 GM - 21.6.1771 Qua i)
PPIIEERRRREE-JJOOSSEEPPHH-GGEEOORRGGEESS PPIIGGNNEEAAUU DDEE BBEEHHAAIINNEE,, MM..EE..PP.. (24.9.1771 GM - 9.10.1799 Qua i)
JJEEAANN LLAABBAARRTTEETTTTEE,, MM..EE..PP.. (9.10.1799 K v - 6.8.1823 Qua i)
JJEEAANN-LLOOUUIISS TTAABBEERRDD,, MM..EE..PP.. (18.9.1827 GM - 31.7.1840 Qua i)
TThhaannhh EETTIIEENNNNEE-TTHHEEOODDOORREE CCUUEENNOOTT,, MM..EE..PP.. (31.7.1840 K v - 14.11.1861 Qua i)
EEUUGGEENNEE-EETTIIEENNNNEE CCHHAARRBBOONNNNIIEERR,, MM..EE..PP.. (9.9.1864 GM - 7.8.1878 Qua i) LLOOUUIISS-MMAARRIIEE GGAALLIIBBEERRTT,, MM..EE..PP.. (23.5.1879 GM - 24.4.1883 Qua i)
DDEESSIIRREE-FFRRAANNOOIISS-XXAAVVIIEERR VVAANN CCAAMMEELLBBEEKKEE,, MM..EE..PP.. (15.1.1884 GM - 9.11.1901 Qua i) DDAAMMIIEENN GGRRAANNGGEEOONN,, MM..EE..PP..
(21.3.1902 GM - 3.3.1929 T chc) AAUUGGUUSSTTIINN-MMAARRIIEE TTAARRDDIIEEUU,, MM..EE..PP..
(10.1.1930 GM - 12.12.1942 Qua i) RRAAYYMMOONNDD-MMAARRIIEE-MMAARRCCEELL PPIIQQUUEETT LLII,, MM..EE..PP..
(11.11.1943 GM Qui Nhn - 5.7.1957 GM Nha Trang - 3.7.1966 Qua i) PPHHAANNXXIICC XXAAVVII NNGGUUYYNN VVNN TTHHUUNN
(13.4.1967 GM - 24.4.1975 - 21.2.2001 HY 16.9.2002 Qua i) PPHHAAOOLL NNGGUUYYNN VVNN HHOOAA
(30.1.1975 GM Phan Thit - 25.4.1975 GM Nha Trang) PPHHRR NNGGUUYYNN VVNN NNHHOO
(21.4.1997 GM Pho- 21.5.2003 Qua i) GGIIUUSSEE VVOO CC MMIINNHH
(8.11.2005 GM Pho)
20 Ky Y u Kim Khanh Giao ph n Nha Trang
II.. BBCC UU NN GGOOII..c Cha Paul Marcel Piquet Li sinh
ngay 24.8.1888 tai giao x NotreDame des Champs, giao phn
Paris. Ngai la ngi con traith 7 trong gia nh co 8ngi con. ng ba thn sinhla nhng ngi c hanh.Trong gia nh ao cnay, Thin Chua a tuyn
chon 2 linh muc.Vao thang 12.1894,
ngi me du yu quai, Marcel mi 6 tui! Vth ma cu be M. Piqueta t tron tnh yu valong tn thac cua mnhvao Ngi Me trn trila c Trinh N MariaV Nhim.
Nm ln 10, cuMarcel to y mun tr
thanh nha truyn giao.Ngi cha sn long vata o moi i u ki nthu n l i cho c u.Nga y 15.9.1908,Marcel Piquet nhpai chung vin Thasai Bievres. Thy lamt chung sinh vui
tnh, nng ng,nhit tnh. Thy lun
n lc t ly tng linh muctha sai trong tnh yu quan
phong cua Thin Chua va vilong tn sung c Me V
Nhi m ca ch c bi t.Nga y 29.7.1912, th y
Marcel Piquet la nhch c linh muc va
nhn s vu truyngiao tai a phnng ang Trong.
IIII.. SS NNGGHHIIPPTTHHAA SSAAII..
Ngay 29.12.1912,Cha Marcel Piquetn Qui Nhn.Ngai c cCha Grangeont tn Vit la
GIAM MUC TIN KHIGIAM MUC TIN KHIGIAO PHN NHA TRANGGIAO PHN NHA TRANG
MARCELPIQUET LI
C CHA
TIN VAONM THANH
21Ky Y u Kim Khanh Giao ph n Nha Trang
Li va c gi n Cha Tardieu Phu, cha s Hic hoc ting Vit va phong tuc a phng.Sau 1 nm, Cha Marcel Piquet Li c ch nhlam pho x ng Qua. Thang 9.1916, ChaMarcel Piquet Li c b nhim lam Giam ckim Giao s Trit tai ai chung vin ai An,Qui Nhn. Trong 8 nm tai ai chung vin, ngaia thanh cng trong vic ao tao giao s banquc, ng thi cung co c nhng kinhnghim thit thc v con ngi Vit Nam.
Nm 1924, Cha Piquet Li nhn trach nhimcha s Dinh Thuy, Ninh Thun. Nm 1927, ngailam cha s H Dim. Tai y, ngai tip tuc cngtac tha sai va cng trnh thuy li ma CVillaume la cha s u tin cua H Dim va cacv k tha a tao lp. Mt trong nhng cngtrnh ln ngai a thc hin la ngi thanh ngH Dim, va cac nha th nh Ca u, Go n,Phc Thin, va Phc An.
Cui nm 1941, Cha M. Piquet Li c chnh lam Tng ai din a phn va sau khi cCha Tardieu Phu qua i, ngai c c lamB trn a phn Qui Nhn.
Ngay 11.11.1943, Cha Marcel Piquet Li cb nhim lam Giam muc a phn Qui Nhn.Ngay 18.1.1944 c Cha Drapier, Khm s ToaThanh Hu, tn phong giam muc cho ChaMarcel Piquet Li tai nha th Chnh toa QuiNhn. Mt cuc sng mi bt u vi nhiuth thach.
T ngay 19.12.1946, Nha Trang tr thanhtrung tm cua a phn Qui Nhn. Do iu kinchin tranh c Cha Marcel Piquet Li lp Tiuchung vin tai Dinh Thuy, Ninh Thun. n nm1952, Tiu chung vin lai c di v Nha Trang.
Ngay 5.7.1957, Toa Thanh thanh lp giaophn Tng toa Nha Trang va giao cho c ChaM. Piquet Li coi soc. Ngay 24.11.1960, cGioan XXIII thanh lp hang Giao phm VitNam, Nha Trang c nng ln thanh giao phnchnh toa. Ngay 23.6.1961, c Cha M. PiquetLi nhm chc Giam muc Chnh toa giao phnNha Trang vi chm ngn: Ut in omnibusmaxime ametur Deus ( trong moi s ThinChua c ht long yu mn) vi huy hiuChin Con cm c chin thng.
Nhn giao phn mi vi bao nhu cu cpthit, c Cha M. Piquet a thc hin ngaynhng quyt nh quan trong:
c Cha chnh thc di Dong Giuse v c smi tai Bnh Tn, Nha Trang.
Nm 1958, c Cha xy dng Tiu chungvin Sao Bin tai Thanh Hai, Nha Trang va lpHi Dong Khit Tm c Me tai Bnh Cang,Nha Trang.
Nm 1959, c Cha xy dng an vinCarml. Ngai tin tng vao s hin din chngta thm lng va thanh thin cua cac n an s vali cu nguyn cua cac ch la hu thun tinh thncho giao phn Nha Trang.
IIIIII.. NNHHNNGG NNGGAAYY CCUUII II..Ngay 9.6.1966, sc khoe cua c Cha suy
sup, ban thn bt toai. Ngay 11.6.1966, ngai cxc du bnh nhn, va chuyn vao bnh vinSaint Paul Sai Gon. Ngay 7.7.1966, chng buc thn t bin nguy kch. Ngay 11.7.1966,luc 3gi 45 sang, ngai nhe nhang trut th hicui cung, hng tho 78 tui.
Linh cu cua ngai c quan tai Nha thChnh toa Sai Gon ba ngay cho cng ng dnChua knh ving. Ngay 14.7.1966, c ChaPalmas, Khm s Toa Thanh c hanh long trongthanh l cu hn.
Linh cu ngai c di v Toa Giam Muc NhaTrang trong ba ngay cho giao dn knh ving.Ngay 18.7.1966, c Cha Simon Hoa NguynVn Hin, Giam muc giao phn a Lat, chu sthanh l an tang. c Cha Marcel Piquet Li anngh trong ngi m pha trc tin ng Nhath Chnh toa Nha Trang.
IIVV.. GGIIAA SSAANN TTIINNHH TTHHNN CCUUAA VV GGIIAAMM MMUUCCTTIINN KKHHII GGIIAAOO PPHHNN NNHHAA TTRRAANNGG..
Long mn yu va tn sung c Trinh NMaria V Nhim cach c bit cung vi s vuive, hng hai, trung thc va nhit tnh la nhngnet ni bt cua c Cha M. Piquet Li ngay khicon la chung sinh. V th, chung ta co th ghi laivai net tiu biu tm long cua ngai i vi cMe V Nhim:
Khi con la cha s H Dim, ngai thanhlp Hi Con c Me t o lan rng khpgiao phn.
Khi tr thanh chu chn giao phn, ngai a: - Chon c Me V Nhim lam quan thy giao
phn Nha Trang. - Thanh lp Tiu chung vin Nha Trang vi
danh hiu Me Sao Bin - Thanh lp Hi Dong giao phn vi tc
hiu Khit Tm c Me Nha Trang.
TIN VAONM THANH
II.. NNAAYY CCOONN XXIINN NNc Cha Phanxic Xavi
Nguyn Vn Thun sinh tai PhuCam, Hu, ngay 17 thang 4 nm1928. Ngai theo hoc tai Tiuchung vin An Ninh, Quang Trva ai chung vin Kim Long, Hu.
Ngay 11 thang 6 nm 1953,ngai thu phong linh muc va cb nhim lam pho x Phanxic.
Nm 1956 ngai c c i hocgiao lut tai Rma. Trong thi giandu hoc, ngai co dp tip xuc, sinhhoat vi cac phong trao ao Binh
c Me, Hng ao, Cursillos,Focolare. Cac phong trao nay anhhng n ng li hoat ngcua ngai sau nay: mt ng liva siu nhin va nhn ban.
Nm 1959, tt nghip Tin sGiao lut, ngai tr v day tai Tiuchung vin Hu (luc by gi t taiai chung vin Kim Long). Mtnm sau ngai c c lam B trnTiu chung vin. Trong thi gianngn, ngai khi cng xy ct c smi va thanh lp Tiu chung vinHoan Thin ngay thanh ph Hu,
canh trng Thin Hu. Khng lusau, ngai va la B trn Tiu chungvin Hoan Thin va am nhnchc vu Tng ai din Tng giaophn Hu.
IIII.. VV GGIIAAMM MMUUCC VVUUII MMNNGG VVAAHHYY VVOONNGG
Ngay 24 thang 6 nm 1967,ngai c tn phong giam mucNha Trang vi khu hiu: VVUIMMNG VA HHY VVONG, tin bao npsng va ng li muc vu cua ngai.
Sut thi gian lam muc tgiao phnNha Trang,ngai amtrach cacchc vu:
- Chutch Uyb a nT r u y n
thng Xa hi Hi ng Giam mucVit Nam [HGMVN] (1967-1975).
- Chu tch Uy ban Phat trinHGMVN (1967-1975) - ctrach hun luyn Phong trao Cngly va Hoa bnh.
- C vn Uy ban Giao hoangv Giao dn (1971-1978).
Ngay 23 thang 4 nm 1975,ngai c b nhim lam TngGiam muc pho Tng giao phnSai Gon, hiu toa Vadesi.
IIIIII.. NNGGII LL HHAANNHH TTRRNNNNGG HHYY VVOONNGG
Ngay 15 thang 8 nm 1975, Uyban qun quan TP Sai Gon btgiam ngai theo lnh cua Nhanc. Ngai b giam gi nhiu nikhac nhau, cho n ngay 21 thang11 nm 1988, ngha la hn 13 nmtu, ngai c tha t do. Trongthi gian b giam gi, co luc ngaic ni rng mt chut nh CyVng (Nha Trang), Giang Xa (HaNi), nh vy ngai a co th vitln mt s kinh nghim sng ctin, muc vu, tu c cua ngai quaba tp sach:
- ng Hy Vong (1975). - ng Hy Vong di anh
sang Li Chua va Cng ngVatican II (1979).
- Nhng ngi l hanh trnng Hy Vong (1980).
Tuy c tha t do, nhngngai vn khng c thi hanhchc vu giam muc cua mnh.
IIVV.. CCHHNNGG NNHHNN HHYY VVOONNGGNm 1989, ngai c phep
Nha nc cho qua Rma chabnh va c mi lam thanhvin Uy ban quc t v Di truva Di dn.
Toa Thanh b nhim ngai lamPho chu tch (9.4.1994), ri Chutch Hi ng Giao hoang vCng ly va Hoa bnh (24.6.1998).
22 Ky Y u Kim Khanh Giao ph n Nha Trang
GIAM MUC NGI VIT NAMTIN KHI GIAO PHN NHA TRANGC HNG Y PHANXIC XAVIE
NGUYN VN THUN
TIN VAONM THANH
Trong nhng ngay thang ra khoi tu, trc va saukhi nhn cac chc vu trong giao triu Rma, cTng Giam muc Nguyn Vn Thun a lin tuc (hunh hng tun) i n cac cng oan cac nc, cacai hoc, cac c quan quc t cung nh cac cngoan c sung giup tnh tm, ao tao va i lucxy dng tn cng oan. Trong thi gian ny ngainhn nhiu bng cp danh d cua cac ai hoc, cachuy chng quc gia va quc t v c suy va chngnhn nhn quyn va hoa bnh.
Tuy cng vic b bn, ngai a cho xut ban mts sach khng nhng bng Vit ng ma c chuynra nhiu th ting khac nhau trn th gii, nh:
- Nm chic banh va hai con ca. - Cu nguyn. - Hay trao tng tui tre nu ci. - Nim vui sng ao. - S ip c Me La Vang. - Chng nhn hy vong. c bit, vao mua xun Nm Thanh 2000, ngai
c c Thanh Cha Gioan Phaol II ch nh giangphong Mua Chay Thanh cho giao triu Rma.
Va ngay 21 thang 2 nm 2001, ngai c ToaThanh phong tc v Hng y.
Ngai ta th ngay 16 thang 9 nm 2002 tai Rmava c an tang tai Rma.
Phng chm Vui Mng va Hy Vong cua cHng y Phanxic Xavi Nguyn Vn Thun la tncua Hin ch Muc vu cua Cng ng Vatican II.
Ngai chon phng chm nay khng nhng vtrong trai tim ngai lun co nim vui va hy vong trongmoi chuyn xay ra n vi ngai, nhng cung v munnoi ln rng: ngai thy giao hun cua Cng ngVatican II chng to Giao hi ang trn ng tinv mt s oan kt ti hu, o chnh la vui mng vahy vong cho toan th nhn loai.
Huy hiu cua c Hng y Phanxic co nn mauxanh dng vi ngi sao trng tng trng cho cTrinh N Maria (Sao Bin). Ni bt trn mau xanhva ngi sao la ba ngon nui biu tng cua aqua etarida, ai dng va luc a. Ba ngon nui con la biutrng cho ba min Vit Nam: Bc - Trung - Nam. Bangon nui va bin ca cung con la Nha Trang, VitNam nm dai bn ai Ty Dng. Trong thi c aiaqua et arida ngha la vu tru toan cu; nh th cumt noi ln rng Vit Nam khng la mt nc c lpnhng la mt phn cua th gii.
Ngi sao la Sao Bin (Stella Maris), tng trngcua c Trinh N Maria. Ngi sao dn ng chonhng con thuyn trong cuc du hanh t i nay chon vnh cu.
Mi khuc tre tng trng cho 10 iu rn. Trela mt biu tng A Chu cho ngi qun t. Tretng trng cho s cng chnh, trong sach va chnthanh. Loi cua t tre th rng nh trai tim cua mtngi khng cht cha s ch ky, tham vong, haytham lam.
S hai hoa gia nn (vi nhng biu tng ly tthi c Rma va cua Giao hi hoan vu) va khung cuahuy hiu tng trng cho vn hoa A Chu va nhnggia tr cua gia nh c Hng y vi phng chm atom kt nhng giang hun cua c c Hng y va cainhn cua ngai v th gii, Giao hi, t nc VitNam, gia nh, va chnh ngai.
HUY HIUCUA C HNG YPHANXIC XAVI
NGUYN VN THUN
23Ky Y u Kim Khanh Giao ph n Nha Trang
TIN VAONM THANH
11.. TTHHII GGIIAANN TTHHUU HHUUNNV giam muc th ba cua giao phn Nha Trang, c
Cha Phaol Nguyn Vn Hoa, sinh tai Bi Knh, Bnh Luc,Ha Nam ngay 2.2.1932.
Mi tui, chu Hoa nhp Trang Tp a phn Ha Niva theo hoc trng Puginier do Dong La San iu hanh.
Chu Hoa chnh thc thanh chung sinh Tiu chung vina phn Ha Ni, tai Hoang Nguyn, Ha ng t nm1945 va tip tuc tai chnh Ha Ni trong Tiu chung vinPio XII t nm 1950.
Tnh hnh t nc a y Thy Hoa va man Tiuchung vin Ha Ni vao ai chung vin Xun Bch tai VnhLong nm 1954.
Sau hai nm Trit, thy c gi sang Trng Truyngiao Roma va thu phong linh muc ngay 20.12.1959. Cha ttnghip Tin s Thn hoc va C nhn Thanh nhac thucNhac vin Rma (1962).
22.. LLIINNHH MMUUCC VVIITT NNAAMMNm 1963, Cha Hoa v Vit Nam, nhp giao phn a
Lat, lam pho x Chanh Toa, Hiu trng Trng Trunghoc Tr c va iu khin ca oan Sraphim. Vi cngv nay, cha a soan mt s bai thanh ca, ma ni ting nhtla B l Sraphim.
Nm 1967, giao phn Ban M Thut ra i. c ChaPhr Nguyn Huy Mai on nhn Cha Phaol Hoa t aLat nhp tn giao phn, vao chc vu Th ky Toa GiamMuc va Tuyn uy Dong N Vng Hoa Bnh.
33.. VV GGIIAAMM MMUUCC HHIINN HHOOAA,, NNHHNN NNAAIITrong cuc chin tranh khc lit, Linh muc Phaol
Nguyn Vn Hoa c sc phong Giam muc giao phn Phan
24 Ky Y u Kim Khanh Giao ph n Nha Trang
Giam Muc Giao phn Nha Trang
TIN VAONM THANH
C CHA PHAOLNNGGUUYYNN VVNN HHOOAA
Thit ngay 30.1.1975 va c tn phong ngay5.4.1975 tai Ban M Thut vi khu hiu TrongTinh Thn va Chn Ly (In Spiritu et Veritate).
Bt ng, ngay 24.4.1975, tn giam muc nhnin th Toa Thanh c lam giam muc chnh toa giaophn Nha Trang. Hoa Bnh va lp lai, ngay 7.5.1975ngai nhn ban giao giao phn c ChaPhanxic Xavi Nguyn Vn Thun ln ng lamTng Giam muc Pho Sai Gon.
Ngay 25.5.1975 l nhn ban giao co ai dinChnh quyn qun quan tai nha th Chnh toa NhaTrang, th ma sau o vn b xem la bt hp phap.Nhng nh c hin hoa va nhn nai, c Cha atranh cho giao phn Nha Trang nhiu phin ha vahiu lm. Do o, c Cha a nhanh chong chimc long qu mn cua hang linh muc cung nh giaodn. Nh vy ngai a c s hp tac su rng vaam tng mau chong cac vn trong giao phn[...]. Ngai a co sang kin va chu bin Tp Bai caY Lc Sng la nhng bai hat v Thanh Kinh, giupgiao dn sng tinh thn Phuc m. Trong cac buihi thao vi gii tr thc hoc hi hop vi chnhquyn, cac bai phat biu cua c Cha lun lun gycam tnh v s ong gop chn thanh (Lm Trn PhucLong, 25 Giao phn Vit Nam, tp II, ch.VIII, Gp.Nha Trang).
Vi v giam muc nhn hin va tai c nay, traihn mt phn t th ky, giao phn ghi nhn thtnhiu thanh qua:
- ai chungvin Sao Bin nguynga cho ba giaophn Nha Trang,Qui Nhn va BanM Thut.
- Ngai ginhiu linh muc,tu s va giao dni du hoc conhn s phattrin giao phn.
- Gi mt s linhmuc va tu s i truyngiao nc ngoai.
- C s va nhns cac dong tuphat trin.
- Hu ht cacthanh ng giaox va giao hoc trung tuhoc xy mi.
- Cac oan th
Cng giao Tin hanh u phat trin, c bit LegioMariae a thanh lp Regia Nha Trang, bao trum bagiao phn Nha Trang, Ban M Thut va Kontum.
- Nhng t chc thit yu sinh hoat giao dncung c kin toan va hun luyn hng nm.
- Vi t cach Giam muc chnh toa Nha Trang, knhim c Giam muc Phanxic Xavi Nguyn VnThun, ngai c mi tham d nhiu hi ngh cuaLin Hi ng Giam Muc A Chu.
- Trong Hi ng Giam muc Vit Nam(HGMVN), nhim ky IV va V (1989 - 1992 - 1995)c cha la Chu tch Uy ban Giam muc v Linh muc,Tu s va Chung sinh. Nhim ky VI (1995 - 1998),ngai la Pho chu Tch II va Chu tch Uy ban Giammuc v Thanh nhac trong nhim ky VII (1998 -2001).Sut hai nhim ky VIII va IX (2001 - 2007), ngai laChu tch Hi ng Giam muc. Chnh trong thi giannay, HGMVN tip on phai oan HGM Hoa Kyva Phap ti thm. c Cha Chu tch HGM VitNam cung dn phai oan thm HGM Philippinesva thm ap l HGM Hoa Ky.
- Nm 2006, chiu theo Giao lut, ngai sp ntui hu th lai c trao thm nhim vu Giam quanTng toa giao phn Ban M Thut.
Hin nay ngai vn nng ganh hai vai: Giam mucchnh toa Nha Trang, Chu tch HGM Vit Nam vaGiam quan Tng toa giao phn Ban M Thut.
25Ky Y u Kim Khanh Giao ph n Nha Trang
TIN VAONM THANH
II.. NN GGOOII VVAAOO IIc Cha Phr Nguyn
Vn Nho sinh ngay 25.1.1937tai Vo Cang, Vnh Trung,Nha Trang.
1948 - 1954: Hoc Tiuchung vin Nha Trang (TnTai va 22 Duy Tn).
1955 - 1957: Giam th taiTiu chung vin Lang Sng,Qui Nhn.
1957 - 1960: Hoc taitrng Thin Hu(Providence) Hu.
1960 - 1967: Hoc tai Giaohoang Hoc vin Pi X a Lat.
Thu phong linh muc ngay21.12.1967 do c c Hng yPhanxic Xavi Nguyn VnThun.
1968 - 1971: Hiu trngkim Giam lut va Giam hocTiu chung vin Sao Bin - Tt nghip c nhn Vnkhoa ai hoc a Lat
1971 - 1975: Du hoc tai Rma - Tt nghip tin sthn hoc tai ai hoc Giao hoang Gregoriana.
1975 - 1979: Giam c ai chung vin Sao Bin.1979 - 1991: Giam c ai chung vin Sao Bin
kim quan x Ha Da.1991 - 2002: Giam c ai chung vin Sao Bin.
IIII.. SS MMAANNGG TTNNGG Nm 1997 c Toa Thanh t lam Giam muc
Pho giao phn Nha Trang - Tn phong giam mucngay 18 thang 6 nm 1997 do c Cha PhaolNguyn Vn Hoa, Giam muc giao phn Nha Trang.Khu hiu cua ngai la: Mitis et Humilis Corde
(Hin lanh va Khim nhng).Va ngai a sng khu hiu naybng mt cuc sng hoa ngva gian d, bac ai va khimnhng. Net ni bt nht trongcuc sng cua ngai la u tincho vic ao tao ng sinh linhmuc. Ngai a thc hin cngvic ao tao vi tt ca tm tnhcua cua mt ngi cha hinlanh, cua mt ngi me lun lolng cho con cai. Ngai lu tmnng cao kin thc cho cac linhmuc tre bng vic gi cac linhmuc i du hoc nc ngoai.
Ngai la mt cng s vin clc cua c Cha Phaol NguynVn Hoa trong vic iu hanhgiao phn, la c vn thng trccua c Cha Chu tch Hi ngGiam muc Vit Nam.
Ngai cung lun chm soc sphat trin cac hi dong tronggiao phn, giup gi i ncngoai nng cao trnh , giupxy dng nhng c s cho caccng oan.
Ngai con lo lng cho nhngngi ngheo, nhng anh emthiu s vung su vung xa. Ngaithng sp xp thi gian thmving cac linh muc hu dngcung nh nhng linh muc tre nhng ni xa xi cua giao phn.
Nm 2001 c bu lam Chutch Uy ban Giam muc v Thanh nhac va Ngh thutThanh nhim ky 2001 - 2004.
IIIIII.. TTRR VV NNHHAA CCHHAANgai c Chua goi v luc 23g36 ngay
21.5.2003. Hng tho 66 tui, 36 nm linh muc, 6nm giam muc. Giao phn thn yu mt i mtngi cha hin lanh va khim nhng. ai chungvin Sao Bin Nha Trang mt i mt v Giam chin hoa va vui ve. Gia nh mt i mt ngi thntht kha ai.
Thanh l an tang cua c Cha Phr a c chanh tai Nha th Chnh Toa Nha Trang vao luc 9gngay 27.5.2003. Ni y cung la ni an ngh cuicung cua ngai.
C CHA PHRNNGGUUYYNN VVNN NNHHOO
C Giam Muc PhoGiao phn Nha Trang
(1997 - 2003)
TIN VAONM THANH
27Ky Y u Kim Khanh Giao ph n Nha Trang
C CHA GIUSE VO C MINHGiam Muc Pho Giao phn Nha TrangNgay 8.11.2005, c Thanh Cha Bndict XVI
b nhim Cha Giuse Vo c Minh, quan x ChnhToa a Lat, Tng ai din giao phn a Lat lamGiam muc Pho giao phn Nha Trang.
Ngay 15 thang 12 nm 2005, tai Nha th Chnhtoa a Lat, c ChaPhaol Nguyn VnHoa, Giam mucgiao phn NhaTrang, Chu tch
Hi ng Giam mucVit Nam phong chc
Giam muc cho Cha Giuse Voc Minh. Hai giam mucphu phong la c Cha PhrNguyn Vn Nhn, Giammuc a Lat va c ChaPhaol Bui Vn oc, Giammuc My Tho. Hin dintrong l phong chc co 30
v chu chn la Hng y,Tng Giam muc vaGiam muc.
Ngay 30 thang 12nm 2005, cCha Giuse nToa Giam MucNha Trang vangay 1 thang 1nm 2006, tuchc Giam mucPho Nha Trang,tai Nha th Chnhtoa Nha Trang.
TTIIUU SS::c Cha Giuse
Vo c Minh sinhngay 10.9.1944 taiMy c, L Thuy,Quang Bnh thucgiao x Tam Toa,giao phn Hu, vac ra ti haingay sau o. Songthn la ng cGiuse Vo c Mn
(+); va ba c lizabeth NguynTh Tra (+).
Sut thi ky tiu hoc, chuMinh hoc tai a Lat (1951 - 1956); nm 12 tui, vaoTiu chung vin Thanh Giuse (1956 - 1965); ln aichung vin Thanh Giuse - Sai Gon (1965 - 1966); cc Cha Nguyn Vn Hin gi i du hoc Trit vaThn hoc tai ai chung vin Fribourg va Phn khoaThn hoc ai hoc Fribourg, Thuy S (1966 - 1971).
Ngay 24.4.1971, c Cha Nguyn Vn Hinphong chc linh muc cho Thy Minh tai Nha thChua Kit Vua (Fribourg), Thuy S. Sau o, ChaMinh theo hoc Thanh Kinh tai Hoc vin ThanhKinh Rma; va tham d Khoa Thanh Kinh taiGirusalem. Trong thi gian hoc Rma, vao cacky ngh he, cha lam cng vic muc vu nh la phox tai Kranken und Erholungsheim (Aachen), cvao thang 7 va 8 nm 1971; tai giao x NotreDame (Vevey), Thuy S vao thang 7 va 8 nm1972; tai giao x Notre Dame du Peuple(Geneve), Thuy S vao thang 9 nm 1972; tai giaox Notre Dame des Neiges (Montreal), Canadavao thang 7 va 8 nm 1973.
Ngay 30 thang 5 nm 1974, tr v a Lat, ChaMinh la giao s Thanh Kinh ai chung vin MinhHoa va Giao hoang Hoc vin Thanh Pi X - a Lat;ai chung vin Thanh Giuse - Sai Gon; ai chungvin Sao Bin - Nha Trang; va mt vai ni khac.
Cung vi vic day hoc, cha la Th ky cua cCha Bartlm Nguyn Sn Lm trong sut 16 nm(1975 - 1991), va co thi gian lam quan ly Toa GiamMuc. Ngay 20 thang 6 nm 1991, cha c b nhimlam Cha x Chnh Toa, lam Hat trng giao hat aLat; va t ngay 11 thang 6 nm 1991 lam Tng aidin giao phn a Lat.
Khu hiu: IInn FFiinneemm ddiilleexxiitt eeooss - NNggaaii aa yyuutthhnngg hhoo nn ccuunngg (Ga 13,1).
TIN VAONM THANH
28 Ky Y u Kim Khanh Giao ph n Nha Trang
Cha Tng ai Din u tin
C BAU (1910-2004)Linh muc Pierre Jean Gauthier sinh ngay 22.7.1910 tai St-Nizier-sous-Charlieu (Loire) nhp Chung vin Tha sai (MEP) nm 1933,thu phong linh muc ngay 7.7.1935, sang truyn giao tai Qui Nhn ngay 15.9.1935.
Sau khi hoc ting Vit tai Lang Mun, cha c goi lam giao s aichung vin Qui Nhn (1936 - 1945).Cha s Nha Trang (1945 - 1946), va H Dim (1948 - 1975).
Ngai lam Tng ai din giao phn Nha Trang t nm 1961. Phai ri khoi Vit Nam nm 1975, ngai tr thanh cha s Temple-sur-Lot va tuyn uy Trung tm Sainte-Livrade (Phap) on tipngi ng Dng. T nm 1990, ngai hu tai Montbeton, va qua i tai y ngay4.1.2004.
PIERRE GAUTHIER
TIN VAONM THANH
29Ky Y u Kim Khanh Giao ph n Nha Trang
Linh muc Giuse Nguyn Cng Ngh sinh ngay 23thang 12 nm 1914 tai giao x Bnh Cang, thn VoCanh, xa Vnh Trung, thanh ph Nha Trang.
Song thn cua ngai la ng Micae Nguyn VnPhan va ba Maria Phan Th Kin. Ca hai u lanhng nng dn hin lanh cht phat, giau long aoc, lun giao duc con cai theo tinh thn Phuc m.
Ngai la anh ca cua 5 ngi em: 4 em trai va 1 emgai. M ci cha me t nm 12 tui - v quyn huynhth phu, ngai phai sn soc, trng nom cac em. Ngaithng khuyn cac em phai sng khim nhng,chp nhn moi nghch canh khng ham giau, vatrung thanh vi Chua n cung.
Du sm mt tnh thng cua cha me, nhng tnhthng cua Chua quan phong lun chm soc ngai vaku goi ngai t thu be. Do tnh tnh ng n, ngaythng va n s cua ngai va do s bao tr cua C
Garrigues Lim, ngai a cnhn vao Tiu chung vinLang Sng (Qui Nhn) ngay1 thang 9 nm 1925. Trongnhng nm sng tai Tiuchung vin, ngai a nugng cho cac chung sinh vc vng li, v tinh thntrong ky lut va v oc thngminh hiu hoc.
Tam nm sau, ngay 1thang 9 nm 1933, ngai cnhn hoc tai ai chung vinQui Nhn. Hai nm sau o(1.9.1935), ngai c chuynv Tiu chung vin LangSng lam giam th hngdn 1p an em sau mnh.Trong thi gian nay ngai atruyn lai cho anh em cuamnh nhng iu ngai asng: trong tinh thn ky lutva vng li. Ngai thng noi:Ai sng theo ky lut la sngtheo lut Chua.
Sau bn nm tip tucchng trnh hoc tp tai
ai chung vin Qui Nhn, tnh thng v bin cuaChua a nng ngai ln ban thanh: dng thanh lu tin vi chc vu linh muc ngay 1 thang 7 nm1941. Luc o Cha Ngh c 27 tui. Long aoc, thanh thin va kho ngheo cua ngai gia tngcach c bit k t y, th hin trong cac cngvic cha a am nhn trong sut khoang thi gian38 nm la linh muc.
SSaauu yy llaa ccaacc aa ss cchhaa aa nn pphhuucc vvuu::
15.8.1941: Chanh x Ky Tn, Quang Ngai15.8.1943: Giao s Tiu chung vin Lang Sng,
Qui Nhn1.2.1944: Quyn Chanh x H Dim, Phan Rang1.7.1945: Giao s Tiu chung vin Lang Sng,
Qui Nhn15.9.1945: Chanh x Dinh Thuy, Phan Rang1.7.1947: Chanh x Van Gia1.9.1954: Giam c Tiu chung vin Lang Sng,
Qui Nhn1.9.1957: Chanh x Kim Ngoc, Phan Thit30.10.1957: Chanh x giao x Chanh Toa Nha
Trang kim Hat trng Nha Trang, Khanh Hoa23.6.1961 - 26.2.1979: Tng ai din giao phn Nha Trang15.8.1964: Giam c Tiu chung vin Sao Bin,
Nha Trang10.6.1966 - 26.2.1979: Chanh x giao x Chanh
Toa Nha Trang26.2.1979: c Chua goi v.
Cha Giuse Nguyn Cng Ngh a gi chc vuTng ai din giao phn Nha Trang trai qua 3 igiam muc cua giao phn Nha Trang.
Cha Tng ai DinGIUSE NGUYN CNG NGH
(1914 - 1979)
TIN VAONM THANH
30 Ky Y u Kim Khanh Giao ph n Nha Trang
c ng Tng ai DinPPHHRR NNGGUUYYNN QQUUAANNGG SSAACCHH
Sinh ngay 3.9.1923 tai giao x Cy Vng, Din Khanh, Khanh Hoa.Thu phong linh muc ngay 3.8.1953.Pho x a Nng : 8.1953 - 9.1953.Pho x H Dim: 9.1953.Cha s La Nang, Quang Nam: 1955 - 1956.Cha s An Sn, Quang Nam: 1956 - 1957.Giao s Tiu chung vin Sao Bin Nha Trang: 9.1957 - 1964.Cha s Ninh Hoa: 1964 - 1967.Giam c Tiu Chung Vin Sao Bin kim Quan x Thanh Hai: 1967 - 1972.Cha s Go Mung (My Phc): 1972 - 1973.Cha s Ha Da, C Thnh, ng Dai: 1973 - 1979.Cha s Chanh Toa kim Quan hat Nha Trang va Tng ai din giao
phn Nha Trang: 2.6.1979 - 3.9.2001.c c Thanh Cha ban tc c ng ngay 22.9.2001.3.9.2001 v ngh hu tai Nha Hu dng Linh muc Nha Trang, 12 Bai Dng, Thanh Hai, T: 058.837106. Email: [email protected]
TIN VAONM THANH
Ta i nha cac ChaH i Th a Sai Parisnm 1997
31Ky Y u Kim Khanh Giao ph n Nha Trang
TIN VAONM THANH
c ngTng ai Din
Sinh ngay 16.3.1944 tai Bnh Cang, Nha Trang1954 - 1962: vao Tiu chung vin Nha Trangri Sai Gon.1962 - 1970: theo hoc Trit hoc va Thn hoc taiGiao hoang Hoc vin Thanh Pi X, a Lat. c c Thanh Cha Phaol VI truyn chc linhmuc (28.11.1970) tai Manila, Philippines.1971 - 1972: Giao s Tiu chung vin Sao BinNha Trang.1972 - 1973: Cha Pho giao x Chanh Toa Nha Trang.1973 - 1974: Quan ly Toa Giam Muc Nha Trang.1974 - 1975: Du hoc Rma, Italia.1975 - 1979: Pho Giam c kim Giao s aichung vin Sao Bin Nha Trang.1979 - 1994: Quan x Hoa Tn, Cam Ranh1994 - 1999: Pho Giam c ai chung vinSao Bin Nha Trang.1999 - 2001: Du hoc Rma ln th hai, ttnghip Tin s Tn ly (Thanh Mu hoc).2001 - 2003: Pho Giam c ai chung vinSao Bin Nha Trang.2003 - 2005: Giam c ai chung vin Sao BinNha Trang.2005 - 2007: Tng ai din giao phnkim Chanh x giao x Chanh Toa Nha Trang.2007: Chng n kim ng ly Toa Giam Mucgiao phn Nha Trang.
GGIIUUSSEE MMAARRIIAA TTRRNN TTHHAANNHH PPHHOONNGG
32 Ky Y u Kim Khanh Giao ph n Nha Trang
Knh tha c Cha,c Thanh Cha c bao tin v vic giao phn Nha Trang khai mac Nm Thanh chun b ky nim
nm mi nm ngay thanh lp giao phn. Ngi chia vui vi c Cha va hip y ta n Chua vi cCha, vi v giam muc pho cua c Cha, vi cac linh muc, nam n tu s, chung sinh va giao dn tronggiao phn cua c Cha.
c Thanh Cha mi goi ngi Cng giao Nha Trang tr nn nhng s gia hoa bnh va hoa giai gia anh ch em mnh; nh o ma lam chng v s hin din cua ng Phuc sinh trong i sng cuamnh va trong i sng cua th gii. Ngi khuyn khch ngi Cng giao quang ai tng cng tinhthn truyn giao bng cach loan bao cho moi ngi nhng ky cng cua Tnh yu Thin Chua. Tht vy,Tnh yu cua Thin Chua la anh sang se lam cho mt th gii en ti c sang tr lai va ban cho chungta s can am sng va hanh ng. Tnh yu co th thc hin nh th va chung ta cung co kha nng thc hin tnh yu v chung ta c tao dng theo hnh anh cua Thin Chua (Thng ip Thin Chuala Tnh Yu, s 39).
c Thanh Cha giao pho mi ngi cho s chuyn cu cua c Trinh N Maria va y tnh yu mn,Ngi rng ban Phep lanh Toa thanh cho c Cha, cho c Cha Giuse Vo c Minh, Giam muc pho cuac Cha, cho cac linh muc va tn hu cua giao phn cung nh cho tt ca moi ngi se tham d cac c hanhNm Thanh.
Knh tha c Cha, phn ti, c hanh phuc lam ngi chuyn at tm tnh cua c Thanh Cha, tixin gi n c Cha nhng tnh cam chn thanh va quy trong cua ti.
TTHH CCUUAA CC HHNNGG YY PPHHUU QQUUCC VVUU KKHHAANNHH TTOOAA TTHHAANNHHGGII GGMM GGIIAAOO PPHHNN NNHHAA TTRRAANNGG
Phu Quc Vu Khanh Toa Thanh Vatican,ngay 23 thang 5 nm 2006
Knh gicc CChhaa PPhhaaooll NNgguuyynn VVnn HHooaa
Giam muc Nha Trang
++ HHnngg yy AANNGGEELLOO SSOODDAANNOOQuc Vu Khanh cua c Thanh Cha.
TIN VAONM THANH
33Ky Y u Kim Khanh Giao ph n Nha Trang
Do nng quyn c bit cua c Bndict XVI, Giao Hoang, ma Chua Quan Phong a t Ngi la Cha va Thy chung ta trongChua Kit, ban cho mnh, Toa n giai Ti cao sn long ban cho c Cha rt ang knh Phaol Nguyn Vn Hoa, Giam muc Nha Trang,nhn ky nim nm mi nm ngay thanh lp ai din Tng Toa Nha Trang, nay la giao phn Nha Trang, sau khi dng hy l thanh, cquyn ban cho tt ca cac giam muc, linh muc, pho t va giao dn hin din tham d nhng nghi l thanh, co long hoan toan xa lanhmoi quyn luyn ti li, Phep lanh Giao hoang kem theo n ai xa, vi nhng iu kin thng l (xng ti, rc l va cu nguyn theoy c Giao Hoang), vn gi nguyn ven ba nng quyn ma theo lut chung ngai co th ban quanh nm.
Nhng Kit hu nao a st sng nhn lanh Phep lanh Giao hoang, do hoan canh chnh ang khng th hin din cach th ly tham d nhng nghi l thanh, ma theo doi vi long ao c qua phng tin truyn hnh hoc truyn thanh nhng nghi thc thanh angc hanh, th cung hng c n ai xa, chiu theo lut.
Bt chp nhng g ngc lai.
Lam tai Roma, tai Toa n giai Ti cao, ngay 21 thang T nm 2006
Tha lnh cua c Hng y Toa n giai Ti caoJOANNES FRANCISCUS GIROTTI O.F.M. Conv.
Chanh Vn phong
JOANNES MARIA GERVAISTh ky
Ngay 21 thang 4 nm 2006
Toa n giai Ti cao, theo lnh cua c Giao Hoang, chp thun nhng iu nay, ngha la cho kit hu co th hng n ai xa,sau khi a hoan tt nhng iu kin thng l theo lut (Xng ti, Rc l va cu nguyn theo y c Giao Hoang), d nhin tm hnphai xa lanh hoan toan moi quyn luyn ti li,
a.- nhng ngay 29 thang 6 nm 2006 va 8 thang 12 nm 2007 (nhng ngay co cac c hanh khai mac va b mac trong th);ngay 5 thang 7 nm 2006 va nm 2007 (ngay ky nim thanh lp giao phn); ngay 1 thang 9 nm 2006 va nm 2007 (ky nim ngayti Nha Trang cua c Cha Phr Lambert de la Motte cung vi nhng v tha sai khac); ngay 8 thang 12 nm 2006 (L Trong knhc Trinh N Maria V Nhim Nguyn Ti); ngay 19 thang 3 nm 2007 (L Trong knh Thanh Giuse Ban c Trinh N Maria);ngay 19 thang 11 nm 2006 va 18 thang 11 nm 2007 (L knh trong th cac Thanh T ao Vit Nam): nu tai Nha th Chanh ToaNha Trang, hoc tai mt trong nhng nha th c c Giam muc giao phn ch nh theo nghi thc, ho tham d cach chm chuva st sng cac nghi l thanh;
b.- mi khi ho hanh hng ti Nha th Chanh Toa, hoc ti mt trong nhng nha th c ch nh theo nghi thc, ni oco c hanh cng ng trong th;
c.- mi khi ring t hay qui tu thanh nhom (v du: ngi cung gia nh, hoc sinh cac trng hoc, nhng ngi ng ngh hayng nghip, nhng hi vin cac hi ao c), ho ving Nha th Chanh Toa hoc mt trong nhng nha th c ch nh va oho chm chu vao nhng suy gm ao c trong mt thi gian thch hp, va kt thuc bng vic oc hay hat kinh Lay Cha va kinhTin Knh, va kinh knh c Trinh N Maria;
d.- mi khi, bt c ni thanh nao trong ranh gii cua giao phn Nha Trang, ho st sng tham d vic c hanh trong th nmthanh do c Giam muc chu s, hay do mt v co chc hng y hoc giam muc chu s thay ngai;
e.- trong nhng ngay l quan thy tng giao x va cac dong tu, nu ho tham d cach st sng vao nhng nghi l thanh.Nhng ngi gia, nhng ngi bnh, tt ca nhng ngi v ly do chnh ang khng th ra khoi nha, co th hng c n ai xa,
min la vi long mun kt hp vi nhng ngi thc hin s i ving ao c hay hanh hng, long ghet bo bt c ti li nao, nh noi trn, va co y thc hin ba iu kin quen thuc va khi co th: a. ho st sng oc kinh Lay Cha, kinh Tin Knh va kinh nao o knhc Maria trc anh thanh c Gisu Chua chung ta hay anh c Thanh Trinh N Maria ; b. hay t la, nu cung khng co sc lamiu trn, ho dng cach khim tn va tin tng nhng bnh tt va au yu cua mnh cho Thin Chua nh c Maria.
Ngoai ra, giao dn co th hng n tiu xa mi ln, t la vi long sam hi, ho st sng thc hin nhng vic lam co tnh hocbac ai, hoc n ti, hoc truyn giao do c Giam muc Nha Trang xng.
iu noi y se co gia tr sut thi gian nm thanh Nha Trang. Bt chp nhng iu ngc lai.
Tha lnh c Hng y Toa n giai Ti caoJOANNES FRANCISCUS GIROTTI O.F.M. Conv.
Chanh Vn phongJOANNES MARIA GERVAIS
Th ky
TOA N GIAI TI CAOProt.N. 174/06/I
SC LNH
TIN VAONM THANH
34 Ky Y u Kim Khanh Giao ph n Nha Trang
Knh tha c ng, Cha Tng ai din, Quy Cha Quan Hat, quy Cha,Quy Hi Dong Tu s, Chung sinh,va Anh ch em trong ai gia nh Giao phn,Cach y nm mi nm, Giao phn Nha Trang a ra i do sc ch cua c Giao Hoang Pi XII, ngay 5 thang 7 nm 1957.Nh li chuyn cu cua c Me V Nhim Nguyn Ti, Thanh Ca Giuse, va Cac Thanh T ao Vit Nam, Thin Chua a ban n
tr lc, khin cac th h Chu chn giao phn, trong s hip nht vi hang linh muc, tu s va giao dn, a khng ngng lam phat trinoan chin cua Chua. Chung ta hay dng li cam ta Thin Chua v mun hng n Chua a ban trong nm mi nm qua.
Trong Nm Thanh ny, chung ta hay mt long mt y xin Chua tip tuc tun n lanh cho giao phn: ban n hi cai cho keti li, thm long nhit thanh sng ao cho ngi ngui lanh, cung c long chung ta yu mn Thanh Kinh va cac B tch, moithanh phn trong gia nh giao phn thc tm sng ao, lam chng cho tnh yu cua Thin Chua, trong s hip nht va bnh an.
c Giao Hoang ng kim Bnict XVI cung c bao tin v Nm Thanh cua giao phn. Ngai chia vui vi giao phn vacung vi chung ta, ngai dng li ta n Thin Chua. Trong S ip gi cho giao phn, ngai n cn mi goi ngi Cng giao NhaTrang hay tr nn nhng s gia hoa bnh va hoa giai gia anh ch em mnh; nh o ma lam chng v s hin din cua ngPhuc sinh trong i sng cua mnh va trong i sng cua th gii. Ngai con khuyn khch ngi Cng giao Nha Trang quang aitng cng tinh thn truyn giao bng cach loan bao cho moi ngi nhng ky cng cua Thin Chua Tnh yu.
Toa n giai Ti cao, theo lnh cua c Giao Hoang, ban cho cac tn hu trong sut Nm Thanh giao phn, t ngay 29 thang6 nm 2006 n ngay 8 thang 12 nm 2007, c hng n ai xa, khi st sng tham d cac nghi l tai Nha th Chanh toa NhaTrang hay tai mt trong nhng nha th c c Giam Muc ch nh tai mi giao hat:
- cho toan giao phn: Nha th Chanh toa Nha Trang- cho giao hat Nha Trang: Nha th Chanh Toa, Nha th Van Xun, Nha th My Phc - cho giao hat Cam Ranh: Nha th Ngha Phu - cho giao hat Ninh Thun: Nha th Giao x Phan Rang, Nha th Giao x Quang Thunva gi nhng iu nh thng l (xng ti, rc l, cu nguyn theo y c Giao Hoang), vao cac ngay sau y: Khai mac Nm
Thanh: 29.6.2006 va B mac Nm Thanh: 8.12.2007, ngay ky nim thanh lp giao phn: 5.7.2006 va 5.7.2007, ngay ky nim cCha Phr Lambert de la Motte n Nha Trang: 1.9.2006 va 1.9.2007, ngay l Bn mang giao phn: 8.12.2006, ngay l knh ThanhGiuse: 19.3.2007, ngay l trong th knh Cac Thanh T ao Vit Nam: 19.11.2006 va 18.11.2007.
Khi i hanh hng ti Nha th Chanh toa Nha Trang hoc ti mt trong nhng nha th c ch nh va co c hanh cng cngtrong th;
Khi i ring t hay quy tu thanh nhom n ving Nha th Chanh toa Nha Trang hoc ving mt trong nhng nha th c chnh, o chm chu suy gm ao c trong mt khoang thi gian thch hp va kt thuc bng vic oc hay hat kinh Lay Cha, kinhTin Knh va mt kinh knh c Trinh N Maria;
Mi khi bt c ni thanh nao trong pham vi giao phn Nha Trang, cac tn hu tham d vic c hanh trong th nm thanh doc Giam muc giao phn chu s hay do mt v hng y hay giam muc chu s thay ngai;
Trong nhng ngay l quan thy tng giao x, cac Dong tu, ai chung vin, nu ho tham d cach st sng vao nhng nghi l thanh;Ngoai ra, nhng ngi gia yu, bnh tt hay v mt ly do chnh ang ma khng ra khoi nha c, cung co th hng n ai
xa, min la co long mun kt hp vi nhng ngi i ving hay hanh hng cac ni thanh, st sng oc kinh Lay Cha, kinh Tinknh, kinh knh c Me Maria trc anh Chua Gisu hay anh c Me; con nu khng u sc lam cac iu noi trn, th ch cn hokhim tn va tin tng dng cac bnh tt va au yu cua mnh cho Thin Chua, nh Me Maria.
Giao dn cung co th hng n Tiu xa mi ln, khi ho co tm tnh sam hi, st sng thc hin nhng cng vic bac ai, nti hay truyn giao do c Giam muc giao phn Nha Trang xng.
Trong Nm Thanh, ngoai cac c hanh Phung vu va cac vic ao c, giao phn mun thc hin mt s cng vic bac ai cu thi vi ngi ngheo; giao phn cung mun thc hin mt cun Ky yu ghi lai di san quy bau 50 nm qua, trn trong ngun cicua mnh, va lu nim cho cac th h sau nay; giao phn cung se thc hin mt s hoat ng truyn giao, trin lam, ca nguyn,hoc hoi Li Chua,... co phng tin thc hin cac vic nay, giao phn ku goi moi thanh phn Dn Chua tai cac giao x va cngoan Tu s, Chung vin, khng nhng chung li cu nguyn, ma con thng cam vi giao phn, gop phn mt cach quang ai cachring trong cac thanh l ngay Chua nht 25 thang 6 nm 2006.
Ngay khai mac Nm Thanh se c hanh trong th luc 9 gi sang, 29 thang 6 nm 2006 tai Nha th Chanh toa Nha Trang. Chung tahip thng c bit trong dp trong ai nay. Knh mi tt ca quy Cha, ai din cac Dong tu nam n, ai din giao dn cac giao x, giaoho; va cach ring tai giao hat Nha Trang, knh mi ai chung vin, cac cng oan Tu s va anh ch em giao dn st sng tham d.
Nh li chuyn cu cua c Me V Nhim Nguyn Ti, Thanh Ca Giuse, Cac Thanh T ao, cac Bc T tin, nguyn xinThin Chua chuc lanh cho giao phn chung ta.
Thn ai knh chao anh ch em.
Toa Giam Muc Nha Trang 22, Trn Phu, Nha Trang
TTHH MMUUCC VVUU VV NNMM TTHHAANNHH GGIIAAOO PPHHNN NNHHAA TTRRAANNGGNha Trang, ngay 15 thang 6 nm 2006
+ Giuse Vo c Minh Giam muc Pho Giao phn Nha Trang
+ Phaol Nguyn Vn HoaGiam muc Giao phn Nha Trang
TIN VAONM THANH
35Ky Y u Kim Khanh Giao ph n Nha Trang
Lay Thin Chua la Cha giau long thng xot, trong tnh yu v bin, Cha a sai Con Mt xung th gian, rao giang Tin Mng Nc Tri,va cu nhn loai, nh s cht va s phuc sinh cua Ngi.Trc khi tr v vi Cha, Ngi a truyn cho Hi Thanh i khp ni,loan bao Tin Mng va quy tu moi ngi vao trong Hi Thanh.Vng lnh Ngi va c Chua Thanh Thn thuc y,cac v tha sai a n trn qu hng Vit Nam chung con. Nh n Cha va cng lao kho nhoc cua cac ngai, nhiu ngi Vit Nam chung con a on nhn c tin Cng giao.Cac ngai a sng ao trn manh t qu hng va rt nhiu th h tn hu la T tin chung con a dung mau ao lam chng cho nim tin cua mnh.T dong mau t ao, Cha a lam cho dn Cha ngay cang phat trin; nh o, cac giao phn c thit lp.Cach y nm mi nm, giao phn Nha Trang chung con a ra i.Nh li chuyn cu cua c Me V Nhim Nguyn Ti, Thanh Ca Giuse,va Cac Thanh T ao Vit Nam, Cha a ban n tr lc, khin cac th h chu chn giao phn, cung vi hang linh muc, tu s va giao dn, a khng ngng lam phat trin oan chin cua Cha. Chung con cam ta Cha v mun hng n Cha a ban trong nm mi nm qua.Va trong Nm Thanh ny, xin Cha tip tuc tun n lanh ban n hi cai cho ke ti li,thm long nhit thanh sng ao cho ngi ngui lanh,cung c long chung con yu mn Thanh Kinh va cac B tch.Xin cho moi thanh phn trong gia nh giao phn thc tm sng ao, lam chng cho tnh yu cua Cha, trong s hip nht va bnh an,hu danh Cha c rang sang va n cu n vi moi ngi.Amen.
MNG 50 NM THANH LP GIAO PHN NHA TRANGKINH NM THANH
TIN VAONM THANH
36 Ky Y u Kim Khanh Giao ph n Nha Trang
Hm nay chung ta n d l khn Dong cua myCh em. Ngay mai chung ta lai mng l Ta n cuamt tn Linh muc. Lam sao chung ta khng nh rngtrc y hn hai mi nm mt be gai... trc ygn ba chuc nm mt be trai a c bng nthanh ng lanh nhn B tch Thanh Ty. Tipxuc u tin cua chu t i vi em be la ghi duThanh Gia trn tran be.
Mng 50 nm giao phn Nha Trang, chung tacung khng th khng nhc ti c ch u tin Chuaghi trn tran C be giao phn s sinh chnh la DuThanh Gia bng mau hng T ao.
Nhng hang u ky s truyn giao ghi v vungt nay, khi con ang thuc vng quc Champa, coth con nhat nhoa du vt t ao.
Nm 1550, Tha sai Gaspar de Santa Cruz lp tuvin a Minh u tin Malacca. Tam nm sau,
1558, Tha sai Lopez va Azevedoti loan bao Tin Mng cho vunga u Chn Lap va Champa, ma10 nm sau mi b truc xut. Hai v u, lam g co th qua sutmi nm... nu khng co nhngngi theo ao. Ai dam khngnh trong s o khng co di dnngi Vit vao xm canh trn tva chai li trn sng bin Champava Chn Lap. Ai co th ngy thcho rng tha sai b truc xut, matn hu nng, ng dn hoan toanan c lac nghip!
Hn hai chuc nm sau, chnhxac la nm 1580, tu vin lai phaigiao s Gregoire de la Motte vaLuis de Fonseca i giang vungnay. Lm. Nguyn Hng, trong cunLch S Truyn giao Vit Nam,Q. 1, Ch 1. IV, tin rng hai v giangti Quang Nam. Chin tranh bingii lam hai v thit mang 6 nmsau tai Xim.
Gia nhng hang ky s o, cgia cam nhn c co bao nhiungi giao dn a hy sinh?
Sau khi b truc xut khoi Nht,
......TT DDoonnggMMaauu TT aaoo......
Giao phn Nha Trang
a ra i
TIN VAONM THANH
37Ky Y u Kim Khanh Giao ph n Nha Trang
Cha Buzomi va vai v khac mi c Dong Tn phaivao Ca Han nm 1615. Ba thang sau, dp Phuc sinh,cac ngai ra ti 10 ngi. Vy ma cui nm, cacngai a ct hai nha th tai Hai Ph va Quang Namcho trn 300 giao dn... Ti nm 1665, Nam Ha aco trn 50.000 giao dn (c ng Giuse inhc ao, Tai Liu hoc hoi, Roma 1988, tai 2.I).
Nhng bc tin ep va nhng con s tron o,lam sao nm bay v tha sai thc hin c, nukhng co hang chuc hang trm ngan tn hu v danhtham d va hy sinh!
Dn tc Nam Tin, gc giao phn hnh thanh.Cai nhn n gian thng cho cam nhn rng
tn hu la nan nhn cua cng quyn ap ch hocchin tranh tan khc. Nhng Thin Chua lam chomoi s sinh ch li cho nhng ngi yu mnChua (Rm 8,28).
Thp nin u th ky 17, Nguyn Hoang mi vaotrn Thun Hoa, bin gii Vit - Chm. Th ma tinm 1665, giao hi Nam sng Gianh gm 50.000 tnhu a trai ba ln cm ao:
- Do Sai Vng Nguyn Phuc Nguyn nm 1625.- Do Chua Thng Nguyn Phuc Lan, 1639 - 1644.- Do Hin Vng Nguyn Phuc Tn, 1663 - 1665.Cung chnh trong thi gian hu ban th ky 17
nay, nhng mm Tin Mng c bng va cy vaotrong nhng vung t la, se tr sinh nhng giao xlam gc cho giao phn Nha Trang.
Lch s gia o x T n Ta i, Phan Rang ghinhe nha ng:
Khoang nm 1664, mt nhom qun nhn co ao,gc Quang Ngai, Bnh nh, Phu Yn, tong qunNam triu chinh phuc t Chim. Xong, ho lu laiNinh Thun, lp thanh mt xom giao tai DinhThuy... (Ky Yu a phn Nha Trang [PNT] 1971,tr. 86)
Th la qua sm, v mai nm 1697 Nguyn PhucChu mi t phu Bnh Thun, ly t Phan Rang vaPhan R i lam hai huyn An Phc va Hoa a.(ao Duy Anh, t nc Vit Nam qua cac i. Hu1994, tr. 234).
Trn ng Nam tin cua dn tc Vit Nam, dula lnh, hay trc o la ng dn, nng dn, chcchn n vung Ninh Hoa, Nha Trang trc khi vaoPhan Rang.
Thn Ba Thap va My Nhn thuc vung Du Long(Ninh Thun) con la ct mc dng chn am phancua hai dn tc Vit - Chm mt thi gian.
Nm 1668, hai linh muc Vit Nam tin khi - ChaGiuse Trang va Luca Bn - con la ngi bn kia eo Ca.
Hin Vng ch mi chnh thc chim t KhanhHoa cua ngi Champa nm 1653. Vung Van Ninh,Ninh Hoa con dnh lin vi Din Khanh, goi la Phu Mi.
Nhng, m 1.9.1671 - du gia thi Hin Vngcm ao - khi phai oan c Cha Lambert de laMotte ghe Ch Mi, Nha Trang, y a co mtng quan theo ao, 2 thy giang hng dn chng800 tn hu n gp c Cha. Dp nay c Chacung c hanh B tch Thm Sc cho khoang 200 ngi.
Nu khng co mm Tin Mng gieo m thmtrc, th thi gian t 1653 ti 1671 sao co th hnhthanh giao oan linh hoat nh th!
Lt qua Nha Trang, Ch Mi, Bnh Cang vaPhu Mi - hn la giao dn a ban giao x HaDa - t Set ngay nay - phai oan tha sai ra tivung cc bc giao phn Nha Trang hm nay, vungNinh Hoa - Van Ninh.
Tha sai Vachet trong phai oan giai thch: Phai ghe Nha Ru an ui tn hu, v nu ti
thm Phu Mi ma khng thm ho th ho phintrach (A. Launay, Histoire de la mission deCochinchine - Documents historiques, vol. 1,Paris, Tequi, 1923, tr. 86).
Chung ta bit rng phai oan ghe thm tn humt vung, ma trung im hm y chnh la giao xGo Mung (hoc My Phc) hm nay.
Khi tip tuc hanh trnh, ai din Tng toa traolai vung Nam eo Ca nay cho Tha sai Mahot vamt linh muc Vit Nam chm soc muc vu. Cac ngairt tn tm, nn nm 1676, giao x [Go Mung] aco mt vin m ci va dng lao, ma s rung nhachung ngay nay vn con goi la rung m ci tai langPhu in (Ky yu PNT 1971, tr. 39).
Dong mau t ao tip chay, giao phn phat trin thmNm 1700, ngi em gai Cha Lorenzo la ba
Anna chu t tu v ao Chua. Cung nm y, ngInhaxi L, ba Agatha C va ng Phr Tam a chucht v ao. Nm 1750, do sc lut cm ao angTrong [nm 1700 Quc chua Nguyn Phuc Chu cmao. Vo Vng Nguyn Phuc Khoat cm ao nm
TIN VAONM THANH
38 Ky Y u Kim Khanh Giao ph n Nha Trang
1750], nha th va cac c s Cnggiao Ninh Hoa b pha bnh a,giao dn b cht ru tu (Ky yu
PNT 1971, tr. 39).Gn 20 nm sau, chnh xac la 1774, nha
Ty Sn a lam chu t Hai Vn vao BnhThun.
Cho rng gia nh Ty Sn nay la tn huho H t Ngh Tnh theo Chua Nguyn vaoNam, cho rng vi t cach ca nhn, NguynL tng d thanh l tai Gia nh, nhngNguyn Nhac (1778 - 1793) a co 2 sc chcm ao vao cac nm 1779 va 1785; NguynQuang Toan (Canh Thnh 1793 - 1801) cm
ao ti 4 ln (7.1.1795, 24.1.1795, 1798 va1799). i lai, canh c Cha Ba a Lc tch
cc xy dng cho nha Nguyn Phuc, cac tha saikhac khng h cng khai ung h Ty Sn. Du
sao, trong chin loan th sc lnh Ty Sn cmao khng co hiu qua nao tan khc.
Thi Nguyn Phuc vi 22 du cm ao vaphong trao s phu cm ao goi la VnThn va Cn Vng Bnh Ty Sat Ta mitht khc lit, tan sat hang trm ngan tnhu ch v ti khng phan ao.
Cac Ch Mn Thanh Gia thuc mt hidong cung cp bit bao nhn lc cho vic xy
dng Giao hi Vit Nam va cac giao phn.Cha mt ch nao c tuyn thanh hoc chn
phc, nhng Nha phc Mn Thanh Gia la mttrong nhng t chc a c phuc t v ao nhiu nhttai Vit Nam.
Nha phc Mn Thanh Gia u tin Ninh Thunthanh lp tai Lang Mun, nay la giao x Tn Hi, do baNht Khit iu khin, co hai ba c phc t aotai Phan R nm 1862 la ba Anna Tr va An Soan. Banht Madalna Lc b chn sng nm 1864 (Ky yuPNT 1971, tr. 31).
Nm 1864 th ca giao phn Nha Trang ngaynay con thuc giao phn Qui Nhn, a b chm
vao cuc hiu lm Vn Thn ri!Nm sau, Nha phc Mn
Thanh Gia Dinh Thuy ctlai trong khun vin nha
TIN VAONM THANH
39Ky Y u Kim Khanh Giao ph n Nha Trang
th, gn lm lua. Chuyn hy sinh lai xay ra. TrongThng tin Giao phn Qui Nhn 1907, c Giammuc Grangeon thut lai:
Khi bt ao, ba nht va 2 ba v qu KhanhHoa, ri vao Sai Gon t nan, 6 ngi khac chaytrn nha ngi Cham, 6 ba con lai b bt thaxung ging nha phc lp lai. Trong s nay coba n qu Khanh Hoa. Co mt ba sng hoi hophai ngay, b ngp va khat nc, xin cu. Mtngi lng i qua, chi mng lam s nhuc, ba noivi ng ta ti co 3 ng bac mang trong ao, keoti ln ti se cho. V long tham, ng keo ln, saukhi ly ht tin, x ba vao ng la, y la ngcy chun b ct nha th tng lai, thy ba anggiay giua, ng ta ly cy p nat u ba... (Ky yuPNT 1971, tr. 31).
Ti du cm ao ln th ba cua Minh Mang (vvua co 7 du cm ao vao cac nm 1825, 1826,1830, 1833, 1834, 1836 va 1838), nm 1830chng ba chuc gia nh tn hu Quang Nam,Quang Ngai chay vao Rng Lai, bn kia eo Cucua Ninh Thun trn va sng trung thanh viChua. Ho la th h u cua cac x Phc Thin,Phc An. Khi Vn Thn hoanh hanh, ho phaichay vao tn Sai Gon va ch tr lai canh Rng Laikhi ht Cn Vng.
Khi T c cm ao ln th hai nm 1851 - v vuanay ra nhiu sc ch cm ao nht: 14 ln, vao cacnm 1848, 1851, 1855, 1857 (4), 1859 (3), 1860 (4) -mt nha th gn thanh Din Khanh b t. Nhng to, giao phn Nha Trang ngay nay co giao x HaDa va Cy Vng.
Thang 7.1885 Hch Cn Vng mang mau lavao Quang Bnh, mt nhom tn hu ngh bin chayvao Ninh Ch, lp nn mong cho x Bnh Chnh cuagiao hat Ninh Thun.
VVaaoo ggiiaa tthh kkyy 2200,, ccoonn nngg vvnn tthhVn theo Li Chua va v chu quan mun trung
thanh sng ao, khach quan co nhng nguyn nhnnao khng k, ngi di dn lp nghip vn r ra theong Nam tin. Mua He -Thu nm 1954, ngi dic a at tran vao pha Nam eo Ca, ng uc u mang theo ca tp quan va cung cach sng aomin Bc, nn sau na th ky vn con ro rang lanhng giao x di c t min Bc, du ho a trnchung hang chuc tnh qu hng! Vung Nha Tranggm a s x ao va tn hu. Hat Cam Ranh gmtoan pha Nam Cu Li. Trong giao hat Phan Rang,thanh phn di c a s hoa vao cac cng oan snco t di c thi Nguyn. T mua he o la (1972),giao dn di c lam nn cac x vung Quang Thun(Phan Rang) va Vnh Linh (Cam Ranh).
Nhn vao s linh muc, tu s, chung sinh, va tng giao dn cua giao phn, khng ai khng nhnthy cha ng hoc a s ho la di dn cua dong mautuyn tn th ky 20. Ho cung vi nhng anh ch emth h di dn trc tr nn mt trong my thanh tlinh hoat nht cua giao phn.
Kp khi canh ca hanh chanh va he m v lunggio toan cu hoa, ho cung la phn t chnh trong lptng giao phn i phuc vu cac giao oan trongnc va hai ngoai.
Nu noi rng Hi Thanh Kit phat sinh t canhsn c Kit an gic trn Thp gia th cung co thkhng nh giao phn Nha Trang ra i t DongMau T ao.
TIN VAONM THANH
40
Ngay 11.11.1943, Tha sai Marcel Paul RaymondPiquet Li c chon lam Giam muc ai din Tngtoa Qui Nhn thay th c Cha Auguste Tardieu,Giam muc Tng toa Qui Nhn (1929 - 1942) qua ingay 12.12.1942. T o, c Cha Piquet gn bo via phn Qui Nhn trn a ban cac tnh QuangNam, Quang Ngai, Bnh nh, Phu Yn, Khanh Hoava Ninh Thun.
11.. NNggaayy 55..77..11995577,, aa pphhnn NNhhaa TTrraanngg rraa iiKhi Toa Thanh thanh lp a phn Nha Trang t
phn t cua cac tnh Khanh Hoa, Ninh Thun(thuc Qui Nhn) va Bnh Thun, Bnh Tuy (thucSai Gon) th c Cha Piquet Li thanh Giam mucu tin ai din Tng toa tai Nha Trang.
Gia nh giao phn vung nay tht s quenthuc ngai hn vung nao ht. Ngai a tng la chas H Dim (1927 - 1943), co cng xy ct thanh
ng H Dim (1931), Ca u (1938) va nhanguyn Go san (1944). Chnh ngai tip tuc lo
khai khn t nha chung,lo thuy li
cho dn chung lng giao ca vung, u n vetknh dn nc t p Nha Trinh v H Dim nui sng rung ry cho nng dn. Do tnh hnhchin tranh, t nm 1946 ngai a vao chung vicac v tha sai MEP tai Tru s Cuenot, s 60 DuyTn, Nha Trang (a im khach san Qu Hng,ng Trn Phu ngay nay). Tru s nay c coinh Toa Giam Muc cua a phn cho n gianm 1958. c Cha Piquet Li va C Bau (PierreGauthier) rt quan tm ti nhn s nn t nm1946 a chuyn cac chung sinh qu Khanh Hoa,Ninh Thun t Tiu chung vin Lang Sng (QuiNhn) vao Tiu chung vin tam thi tai Tn Tai(Phan Rang). Ngai bit vung Ninh Thun nhlong ban tay mnh.
Thang 3 nm 1952 cho n gia nm 1958, cacchung sinh t Tiu chung vin Tn Tai (1946 - 1952)c tu v tam c s s 22 Duy Tn trong khic Cha cho khi cng kin thit Tiu chung vinNha Trang trn khun vin rng ln tai Thanh Hai(ng ).
T thi Chua Nguyn cung nhthi by gi (1954), nhiu t
Ky Y u Kim Khanh Giao ph n Nha Trang
NNHHNN LLAAII GGIIAAOO PPHHNN
NNHHAA TTRRAANNGG
nm
TIN VAONM THANH
05
di dn at tin vao vung t t Khanh Hoa n BnhThun u c cac tha sai, linh muc tu s va giaodn vung nay nim n on nhn va coi nh anh em.
Mt s giao x mi c thanh lp, nh PhcHai, Bc Thanh, Vnh Phc, Thanh Hai, Tn Bnh,Xun Ninh Ngoai mt s giao x a nu tn conco cac giao x sau y cung c thanh lp sau nm1954: Duc My, Lng Sn, Ba Lang, Khit Tm,Thanh Gia, Phu Nhn, My c, thm vao s cac giaox ky cu a co t cac th ky trc. Cac giao x lui nh Van Gia, Go Mung, Ch Mi, Bnh Cang,Cy Vng, Ha Da, H Dim, Tn Tai, Bnh Chnh.
Do Chua quan phong, nhng c s trong khuvc giao x Tn Tai, ni t lu a co Nha phcMn Thanh Gia Tn Tai (Dinh Thuy), ngoai vicc chon lam Tiu chung vin Tn Tai, con cs dung cho cac sinh hoat, t chc nh: Tiu chungvin My c cua a phn Thai Bnh di c t nm1954 ti 1961, Trung hoc Trng Vnh Ky t nm1963, mt trong bn Trung tm ai chung sinh NhaTrang thi gian 1975 - 1985.
T l giao dn mi nhp c con ng hn natrong vung t bin vao nui rng doc sut Bnh Tuy,Bnh Thun.
Nm 1963, mt ln t Hi trng Cng ngchung Vatican II tr v a phn, c Cha ghethm Dinh Thuy, yu cu Cha inh Tng Hun,nguyn Giam c Tiu chung vin Thai Bnh di c,hoan thanh thanh ng th xa Phan Rang va trngTrung hoc Trng Vnh Ky canh nha x. y latrng trung hoc Cng giao th hai cua giao phn.Trng th nht Phan Thit, Trng Ng nhKhi do cac linh muc a phn Vinh di c.
Tuy Dong Thanh Giuse cha u nhn s chocng tac tng , nht la v lanh vc giao duc,nhng nm 1954 c Cha cung liu Nha meDong Thanh Giuse chuyn t Kim Chu (Bnh nh)v Bnh Tn (Nha Trang) tng cng ao tao cactu s tr giup linh muc quan x.
Ngay 15.9.1958 khai giang khoa u tin Tiuchung vin Sao Bin. y cung la ngay chnh thcToa Giam Muc Nha Trang di chuyn v c s tai22 Duy Tn va la ngay quyt nh lp Dong KhitTm c Me tai Bnh Cang do chnh c ChaPiquet sang lp. Tai giao x Bnh Cang trco a co Nha phc
Mn Thanh Gia Bnh Cang. Vi long sung knhc Me cach c bit, c Cha Piquet a chonbn mang cua Tiu chung vin Sao Bin la L Sinhnht c Me (l knh ngay 8.9) va cua Dong KhitTm c Me la L Trai Tim V Nhim Me Maria,cung vi l bn mang cua giao phn la L c MeV Nhim Nguyn Ti (l trong ngay 8.12).
Khi a phn Nha Trang thanh lp, trn a bana co ba Hi Dong nhp c t thp nin 30 cua thky 20: Xit My Ca, La San va Phanxic.
Dong Xit My Ca, do chi dong Xit c Me VNhim Nguyn Ti bn Phap (Lerins) sang lp taiMy Ca, Cam Ranh nm 1934 va c khanh thanhngay 30.1.1936. Dong La San khanh thanh Chunvin va Tp vin tai Vnh Phc (Nha Trang) vaonm 1933, a m Trung hoc La San Ba Ninh (1954),ri trng tiu hoc Giuse Ngha Thuc (1956) va LaSan Ch Prong cho ngi dn tc thiu s (1972).Dong Phanxic a m Tu vin ng thi la Hoc vin(6.1940) ma v linh muc u tin thu phong vao ngay15.8.1945. Cac tu s Dong Phanxic se phuc vu ngingheo va cac anh em dn tc thiu s.
Trc tip chm lo cho gn 80 ngan tn hu, khinhn giao phn Nha Trang (1957) c Cha Piqueta co 90 linh muc, gm 14 a phng, 22 tha sainc ngoai va 54 di c t bc sng Gianh.
a phn cung a co Tu hi Bac Ai Vinh Sn. Tnm 1932, mt khu ph rt rng thuc trung tmthanh ph (Nga Sau), cac Ch Bac Ai Vinh Sn mc nhi vin, trng mu giao, tiu hoc, ri trung hoccac cp, nhiu lp n cng gia chanh, nhiu hoatng thm ving va giup ngi ngheo.
Ngay 20.9.1956, Dong c Ba Truyn Giao lptu vin va trng N Trung Tiu hoc Thanh Tm tais 1-3 ng L Thanh Tn. Cac n tu cua Dong conday giao ly, thm ving ngi ngheo tai Xom Cncung nh bnh nhn tai bnh vin Nguyn Hu.
Nha phc Mn Thanh Gia cua a phn con rtt tai Tn Tai (Dinh Thuy) cung nh Bnh Cang. Cacn tu Mn Thanh Gia Qui Nhn a co mt tai cacgiao x vung Ninh Thun t nm 1930. T nm1954 cac ch Dong Mn ThanhGia Hng
TIN VAONM THANH
42 Ky Y u Kim Khanh Giao ph n Nha Trang
Phng (Quang Bnh) va Thanh Hoa di c vao NhaTrang nhng khng nhiu. Dong Mn Thanh GiaHng Phng khi vao Nha Trang c goi la DongMn Thanh Gia Tn Bnh va t nm 1995 c ToaThanh chnh thc chp nhn la dong giao phn, cotn la Dong Mn Thanh Gia Nha Trang. Cng oanDong Mn Thanh Gia Thanh Hoa tai Nha Tranghin nay thuc Dong Mn Thanh Gia a Lat.
Trong nhng hoan canh kho khn, cac trng sCng giao noi trn cung nh cac trng tiu hoc taihu ht cac giao x do cha x, cac thay Dong Giusehay cac n tu am trach a giup cho i sng trthc cua ngi dn nhiu hn ca trng cng lpthi o.
Ngay 5.3.1959, cha Phu Giam tnh, AlphonseTremblay, nhn chu quyn ban giao t chu nhn cuakhach san Beau Rivage, mt khach san ep nht NhaTrang va vung duyn hai thi o, thanh lp Tuvin Dong Chua Cu Th tai Nha Trang. Tu vinThanh Clment c khanh thanh va chnh thcthit lp vao ngao 19.4.1959. c Cha Piquet ahoan h on nhn Dong Chua Cu Th vi thnh tnhma ngai a co v cac ky giang cm phong va aiphuc cua cac cha la con cai cua thanh Alphongs ttrc khi lam Giam muc.
Ngay 24.11.1960Nha Trang vui chung nim vui cua Giao hi Vit
Nam, ngay c Gioan XXIII thanh lp Hang Giaophm Vit Nam, c Cha Piquet Li thanh giammuc chnh toa. Ngai cang chu trong hn vao hoatng tng va i sng tm linh.
Chuyn sng cu nguyn va lao ng m thmym tr vic tng , a phn sn co an vin XitMy Ca trn ban ao Cam Ranh. Nm 1960, c Chacung mi cac n tu Dong Kn Carmel t Thanh Hoaang ta tuc tai Moulins (Phap) v lp an vinCarmel tai Thanh Hai (Nha Trang).
Ngun tai tr chnh cho Tiu chung vin cungnh cho cac cng tac muc vu, ma ngi ngoaiquan sat c, hn la nng ry thuc la taiPhc Thin, canh ng lua Tn Tai va H Dim.Ca ba u thuc tnh Ninh Thun va ca ba unh nc t p Nha Trinh, ni ma ngi sang lpla c (Marie-Louis-de-Gonzague Villaume+6.9.1900) tha sai MEP a hy sinh. Khi C
Piquet Li a la
Giam muc, C Gauthier cua H Dim va CLefebvre Dinh Thuy chm soc ngun nng phmnay; nhng tng sc y cho c song ma cuahai c, c Cha va Thy Eugene (Dong ThanhGiuse) thang thang thng xut hin trn chicLandrover tai H Dim, Dinh Thuy, Phc Thin, hangthuc la MIC Thap Cham va MELIA Sai Gon.
Phn ln hn trong giao oan la linh muc tu sva giao dn di c, ho a hoan toan hoa vao nhpsng giao phn va thanh chu lc trong vic tng giao dn, du sinh k ch la thu cng, lam ry va ibin. Phn ong gop vt cht cua ho vao giao phnkhng nh thuc la hay va lua H Dim, DinhThuy, nhng la nhng ng tin ba goa m thmbo vao thung thanh ng, nha x, nha nguyndong tu va Hi Phaol Chu cua Tiu chung vinSao Bin.
Ngay 11.6.1966Ngi cha bnh d cua giao phn khng con lanh
le trn chic Landrover na. Bnh ngai t bin, gyban thn bt toai t hai ngay trc. Hm nay ngailanh B tch Xc du bnh nhn gia long giao phn c vi vang ch vao bnh vin Saint Paul SaiGon. Ngay 7.7.1966, bnh vin xac nhn ung ththn a b. Luc 3g45 sang ngay 11.7.1966, v tha saina th ky ngc xui trn min truyn giao, v Giammuc tin khi giao phn Nha Trang cha tron 78tui i a v vi Chua.
Thi gian C Gauthier Bau iu hanh Giao phnPhu dng Ngi Cha qua c cho Chua ri,
giao phn on nhn C Pierre Gauthier Bau,ngi ban tha sai, ngi cng tac c lc,cung la Tng ai din cua c Cha Piquet, lmthi lanh ao giao phn. C Pierre Gauthier(1910 - 2004), chu chc linh muc ngay 7.7.1935va ri Phap i truyn giao cho ia phn QuiNhn t ngay 15.9.1935. Ngai lam cha x tai NhaTrang (1945 - 1946), H Dim (1948 - 1975),ng thi cung la Cha Tng ai din tnm 1961. Phai tr v Phap nm 1975,ngai qua i ngay 4.1.2004.
Tuy ch trong mt nm vaingay nhip chnh, C
TIN VAONM THANH
43Ky Y u Kim Khanh Giao ph n Nha Trang
Gauthier Bau cung to ra tht vng vang va tnhngha vi linh muc, tu s va giao dn. Ngai un thm ving chung vin, theo ung lch trnhthuyn chuyn cac linh muc, gi bai sai cho cacthy giup x.
B nhim mt linh muc giao s vao mt nithanh lp giao x tai Ninh Thun, ngai gii thiu viC Kim (Marc Lefebvre) Dinh Thuy thang thangcung cp u lua gao. Ngai tng tn quan x mt xegn may ng thi tip tuc ngh giao trong aban bn nm cy s.
Mt vic lam khi sc nht la trong tun tnhtm nm cua cac linh muc giao phn, ngai xin uphiu thm do la chon linh muc nao trong toanquc lam giam muc tng lai cho giao phn. Giaophn tht sung sng v qu danh v linh muc ctuyt ai a s u ai o chnh la v c ToaThanh cng b my thang sau: Cha PhanxicXavi Nguyn Vn Thun.
22.. GGiiaaoo PPhhnn tthhii cc CChhaa PPhhaannxxiicc XXaavviiNNgguuyynn VVnn TThhuunn
Ngay 4.5.1967, Toa Thanh b nhim v linh muc39 tui k v c C Giam muc 78 tui. c ChaPhanxic Xavi Nguyn Vn Thun v nhn giaophn ngay 10.7.1967. Thi ngai, giao phn vn lncng trang.
Tui i tre, voc dang va giong noi ngai con trehn na. Tai cac giao x ngai thm ving muc vu,ng bao lng giao u ti gn ngai ht sc vatrm tr: ep va Tre. Bn nm sau, ngai con mmci khoe vi my linh muc thn cn: Trong hanggiam muc Vit Nam, ti ch nh mt a tre.
V giam muc Vit Nam tin khi cua giao phnNha Trang a trai nghim tng bc ng i linhmuc: Pho x, Giao s, Giam c Chung vin, Tngai din, nn rt quen thuc i nhn x th, ngayca trong cng v mi tai giao phn mi. Ch thmba nm bn thang na, th gii thy ngai la thuyttrnh vin tre nht trong din an ai hi cac GiamMuc A Chu tai Manila (23 - 29.11.1970), cung ln
u tin mt v
Giao Hoang, c Phaol VI, n ngi vi cac Giammuc A chu. c Tng Giam muc Phaol NguynVn Bnh, Chu tch Hi ng Giam muc Min Nam,a chon v Giam muc Nha Trang ng hanh va thaymnh soan va oc tham lun.
Khi b mac ai hi ri, c Cha Nha Trang conla mt trong nhng v ng sang lp vin cua aiphat thanh Chn Ly A Chu (Radio Veritas of Asia)tai thanh ph Quezon, Manila (Phillipines). aiphat thanh Chn ly A Chu hin do Vn phongTruyn Thng Xa Hi cua Lin Hi ng Giam MucA Chu giam sat.
Ca giao phn chia se vi c Cha chm ngn igiam muc cua ngai: Vui mng va Hy vong.
c tht nhiu ngi tai c khp ni qu mnva m thm tr giup, nhng hanh ng cua c ChaPhanxic Xavi cho thy tm nhn tht xa rng vachnh xac. Ngai cng khai thao lun phng an vathc hin ung qui trnh.
Tng phm cht va ao tao nhn s la im niu tin.
Nhng v phu trach cac hoat ng c ban cuagiao phn u nguyn v tr, nhng co thm nhngngi tre phu ta, nh tai Nha th Chanh Toa, Tru sCng giao Tin hanh. Bn hoc nm linh muc phutrach cac phn vu tai Toa Giam Muc Nha Trang lucnay u nin ky ba mi va cung ngai lam vic rtnhit thanh.
Tiu chung vin va cac Hi Dong c khuynkhch nng chng trnh ao tao, gi ngi theoai hoc va du hoc. S chung sinh a gia tngnhiu: s ai chung sinh t 42 ln 147, s tiuchung sinh t 200 ln 500 trong 4 chung vin: SaoBin, Chua Chin Lanh, Tinh Hoa va Lm Bch.Giao phn co thm:
- Chi nhanh Chung vin Chua Chin Lanh canhVin ai hoc a Lat cho chung sinh Sao Bin hoanthanh chng trnh Trung hoc Phap
- Chung vin Truyn Giao tai Toa Giam Muctuyn sinh t lp 10 ti 2 nm ai hoc, nhm tngnhn s va kha nng truyn giao,
- Tiu chung vin Tinh Hoa tai Bnh Tuy sa soan cho giao phn Phan Thit se c tachri Nha Trang.
Chnh tai Toa Giam Muc Nha Trang, ln utin trong lch s Giao hi Vit Nam, co
nhng khoa
TIN VAONM THANH
44 Ky Y u Kim Khanh Giao ph n Nha Trang
tu nghip linh muc tre (min Trung). y cung laa im chnh cua cac khoa hun luyn tng giao dn: Cursillos, Ban Hanh giao, Cng ly va Hoabnh, Phong trao Focolare.
Khi Hi ng Giam muc Min Nam trao cho Giammuc Nha Trang phu trach hun luyn phong traoCng ly va Hoa bnh, ngai va ban hun luyn cungphai i m nhng khoa tnh tm hun luyn tai aNng, Hu, a Lat, Xun Lc. Ngi d khoa ngngang ri sung sng va khng th qun c khithy sau nhng gi phung vu va nhng bai hoc cngthng, cac v ang knh nh c Cha Simon HoaNguyn Vn Hin, c Cha Phanxic cua NhaTrang, Cha Chnh Xuyn a Nng v.v th hintnh huynh c Kit bng cach tham d mua hathoc k chuyn vui. Ban la linh muc, tu s nam nhoc giao dn, nu d khoa, ban c chia t hoctp va cng tac khng phn bit. Nhng sinh hoatnh th tao cam nghim thn thng gia cac tnglp dn Chua trong giao phn va lin giao phn.
Nm 1971, t chc trin lam giao phn ky nimba trm nm (1671 - 1971) v ai din Tng toa utin, c Cha Lambert de la Motte t chn lnphn t nay, c Cha Nguyn Vn Thun khngch cai danh Chung vin Truyn Giao thanh Chungvin Lm Bch, ngai con thm quyt tm t chc giaophn cho tht tt va phn chia giao phn tinquan ly. Ngai thng noi vi vai linh muc bn canh:Giao phn mnh dai qua, cha thy khng? Ti camthy nh bng qun ao ai Loan. Mnh phai tchc tt va chun b xin chia i!
Nhng nm thuc thp nin 1970 co thm mts giao x vung Cam Ranh va Ninh Thun, nh BcVnh, Vnh An, Vnh Bnh, Vinh Trang, QuangThun, c thanh lp. Vao thp nin 1960 co cacgiao x: Hoa Yn, Hoa Ngha, Sng Pha; thp nin1970 con co cac giao x: Hoa Do, Thuy Li, SongMy. Vic quan ly giao x mau mn i vao qui hoach:
- v xa hi thay i, quan ly kinh t giao phn vagiao x qua ngn hang thay v nng nghip.
- ph bin Qui ch Hi ng Giao x, cac chcvu phai c bu va qua tun tnh tm hun luynri nhn s vu t tay giam muc giao phn
- nhng anh ch phu trach cac phong trao trecung phai qua trng trai: Thiu nhi Thanh Th,Hung Tm Dung Ch, Thanh Sinh Cng, Hng aoCng giao v.v.
- T chc Hi ng Giao hat, Hi ng Giao phn.- Qui ch Giao dn giup t chc va duy tr tinh
thn cng oan giao x.Trong lanh vc giao phn, t chc: - bt u gy Qu Tit Kim Linh muc tao qu
tng tr linh muc vi hy vong t nm 1980 se cho
cac giao x co nhng trang b phng t va muc vuging nhau, tranh khoang cach x giau x ngheo;
- t chc Hi ng Linh muc, Hi ng Muc vugiao phn, Ban T vn Giam muc... vi nhng cuchop thng ky va bt thng;
- t Nguyt san Ut Sint Unum danh cho linhmuc, tu s;
- t Dn Thn thng tin hang tun cung ghi nhpsng tng giao x va li chu chn, ma thng cCha ch thn vit. Ngoai ra, con co cac th lun lucho toan giao phn: Tnh thc va cu nguyn (1968),Vng manh trong c tin, tin ln trong An bnh(1969), Cng ly va Hoa bnh (1970), S mang ChuaKit la s mang cua chung ta (1971), Ky nim 300 nm(1971), Nm Thanh Canh tn va Hoa giai (1973).
Mt s gi phat thanh hng nm cua Toa GiamMuc qua ai Khanh Hoa. Ngay 1 thang Ging, cucho Hoa bnh th gii, thng c t chc longtrong, co ai din cac tn giao va chnh quyntham d.
Nha Trang la mt trong rt t thanh ph con th Hung Vng (tai ng Ng Gia T,Nha Trang). c Cha Phanxic chnh la mt va sang kin, mt trong cac sang lp vin vala mt trong cac ngi hao tm tai tr. Ngaicung la mt trong 7 v Giam muc Min Namtham d Khoa Hi Thao VII v Truyn Ba Phucm toa n quc hop ta i Nha Trang (12-14.11.1974) va a ra thng cao v L NghiTn knh ng Ba T Tin. Ngoai c ChaPhanxic Xavi Nguyn Vn Thun khoa hithao con co cac c Cha: Philipph NguynKim in, Giuse Trn Vn Thin, GiacbNguyn Ngoc Quang, Giacb Nguyn VnMu, Phr Nguyn Huy Mai va Phaol Huynhng Cac.
Giao phn Nha Trang tht s sng vui ve, lanhmanh gia cac giao phn anh em va ng bao ca nc.
PPhhnn cchhiiaa vvaa ccaacchh bbiittKhi chun b a tam n, ngay 30.1.1975, Toa
Thanh cng b tn giao phn Phan Thit trn aban cac tnh Bnh Thun, Bnh Tuy; con trn a banKhanh Hoa va Ninh Thun vn la a phn NhaTrang gm 101.768 tn hu kit trong tng s dntam trm ngan.
Ngay 13.4.1975, my linh muc Nha Trang tRma v, hoi c Tng Giam muc Sai Gon v vpho cua ngai. c Tng cho bit a xin, ma v ocha v ti. Ngay 24.4.1975 khi Toa Thanh cng b,ngi ta mi bit v Tng Giam muc Pho Sai Gonchnh la c Cha Nha Trang qu mn, PhanxicXavi Nguyn Vn Thun. Ngay 7.5.1975, sau khi
TIN VAONM THANH
45Ky Y u Kim Khanh Giao ph n Nha Trang
trao trong trach va chia se kinh nghim cho c ChaPhaol Nguyn Vn Hoa, gia ai din gia nh giaophn ay p tm t, c Cha Phanxic ln ng iSai Gon.
33.. GGiiaaoo PPhhnn hhnn bbaa mmii nnmm vvii cc CChhaaPPhhaaooll NNgguuyynn VVnn HHooaa
Ngai v vi giao phn khi bu tri con mt mu vamt t thng nt ne v chin tranh. Trt t xa hich c lp lai vi tht nhiu han ch cho ngi dnmin Nam Vit Nam. Sut my nm, lin lac giacac a phng tht him. Ngi ngi may mn tiToa Giam Muc thng gp v tn giam muc nhngi ca cy hoc chm chut vai nhanh xng rng,thanh than nht la bn phm an piano. Ngai cunguyn cho giao phn nhiu hn trc tip iu hanh. Ngaiiu hanh qua tng v hu trach hn gp mt chung.
Nhng t t tri sang hn, ep hn. Toa GiamMuc c phep vai ngay t chc cac cuc tnh tmhang nm cho linh muc, tu s. Khi co th, tng mtvai ng vin chc linh muc c thanh hin.
Cung cach sng va lam vic cua ngai vn mangdang dp chn thanh va de dt, nhe nhang, ung latrong tinh thn va chn ly nh chm ngn i giammuc cua ngai.
Nhng bai ca nho nho phat hanh trong NmThanh Mu (1987 - 1988), nhng tp Ca Y Lcgiup sng Li Chua co le la nhng mon qua mac Giam muc Nha Trang chu bin gi tic nhiu ngi nht trong 15 nm u igiam muc. Cung la chic cu tnh nghagia chu chin va oan chin giao phn.
Nhng bai ca giao ly, nhng oan casinh hoat va thanh ca phung vu tr thanhmon qua thm ngon cac ban tre min Nammang v tng ba con min Bc khi haisng Thach Han va Linh Giang khng conchia ct.
Giao phn Nha Trang c ThanhThn hng dn sng tht de dt, thtm ma chc chn trong tinh thn vachn ly.
T nm 1985 giao dn lai tun tc thy v giam muc chu chn v thm
giao x va c hanh b tch Thm sc, cac linhmuc