Projekt współfinansowany przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach projektu „JOBTOWN. Europejska sieć dla lokalnego partnerstwa na rzecz polepszenia i zwiększenia szans zatrudnienia młodzieży”.
Młodzież w Kieleckim Obszarze Funkcjonalnym Lokalny Plan Działania Miasta Kielce
Dokument wypracowany przez Lokalną Grupę Wsparcia w Projekcie pn. „JobTown. Europejska sieć dla lokalnego partnerstwa na rzecz polepszenia i zwiększenia szans zatrudnienia młodzieży”.
Kielce, luty 2015
2
Wstęp
Miasto Kielce zdecydowało się przystąpić do sieci europejskich miast budujących lokalne partnerstwo, którego celem nadrzędnym jest polepszenie i zwiększenie szans zatrudnienia młodzieży. Dzięki środkom unijnym z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu URBACT zespół projektowy miał szansę pracować z partnerami z dziesięciu europejskich miast borykających się z wyzwaniami wejścia swoich młodych mieszkańców na rynek pracy i ich późniejszej samorealizacji zawodowej. Najważniejszym jednak doświadczeniem była praca na poziomie lokalnym z członkami Lokalnej Grupy Wsparcia reprezentującymi sektor pracodawców, instytucji wspierających zatrudnienie, instytucji okołobiznesowych, instytucji odpowiedzialnych za rozwój społeczno-gospodarczy regionu i miasta, uczelni wyższych oraz samą młodzież. Efektem tej pracy jest Lokalny Plan Działania – wynik siedmiu spotkań na przestrzeni dwóch lat 2013-2014, wielogodzinnych dyskusji, wymiany doświadczeń, wielu wysłuchanych prezentacji. Dokument ma charakter operacyjny. Zespół Projektowy składa podziękowanie za cenny wkład, jaki włożyli uczestnicy spotkań Lokalnej Grupy Wsparcia. Autorzy/Członkowie Lokalnej Grupy Wsparcia: Paweł Adamczyk – Świętokrzyska Wojewódzka Komenda Ochotniczych Hufców Pracy w Kielcach, Dominika Bednarska – Zakład Doskonalenia Zawodowego w Kielcach, Lucyna Brelska – Świętokrzyska Wojewódzka Komenda Ochotniczych Hufców Pracy w Kielcach, Anna Chlewicka-Zwierzyk – Urząd Marszałkowski Województwa Świętokrzyskiego, Paweł Cichy – Agencja Zatrudnienia Trenkwalder o/Kielce Anna Cyran – Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach, Monika Czajkowska – Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach, Julita Czech – Świętokrzyskie Studenckie Forum Business Centre Club, Michał Gaweł – Powiatowy Urząd Pracy w Kielcach, Sylwia Frąk – studentka Uniwersytetu Jana Kochanowskiego w Kielcach, Ewelina Główka – studentka Uniwersytetu Jana Kochanowskiego w Kielcach, Magdalena Gręda – Świętokrzyskie Studenckie Forum Business Centre Club, Jakub Grzegółka – Świętokrzyskie Studenckie Forum Business Centre Club, Joanna Grzela – Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach, Marek Hadała – Miejski Urząd Pracy w Kielcach, Piotr Hnidan – Wyższa Szkoła Ekonomii, Prawa i Nauk Medycznych im. prof. Edwarda Lipińskiego w Kielcach, Dorota Janduła-Syska – moderator spotkań lokalnej Grupy Wsparcia w Projekcie JobTown, Janusz Juszczyk – Urząd Marszałkowski Województwa Świętokrzyskiego,
3
Karol Kaczmarski – Świętokrzyski Związek Pracodawców Prywatnych Lewiatan, Anna Kaczor – Świętokrzyski Związek Pracodawców Prywatnych Lewiatan, Karolina Kamińska-Maślarz – Urząd Miasta Kielce (członek zespołu projektowego), Edyta Kotarska – Urząd Miasta Kielce, Patrycjusz Kozłowski – Urząd Miasta Kielce, Dominik Kraska – Kielecki Park Technologiczny, Dorota Król-Rózga – Urząd Marszałkowski Województwa Świętokrzyskiego, Aneta Królik – Urząd Statystyczny w Kielcach, Monika Krzemińska – Wszechnica Świętokrzyska, Magdalena Kurkowska – Zakład Doskonalenia Zawodowego w Kielcach, Katarzyna Kwapisz – studentka Uniwersytetu Jana Kochanowskiego w Kielcach, Dorota Lasocka –Urząd Miasta Kielce (członek zespołu projektowego), Paulina Lipa – studentka Uniwersytetu Jana Kochanowskiego w Kielcach, Natalia Luba-Chudzik – Urząd Miasta Kielce/Kielecki Park Technologiczny (członek zespołu projektowego), Łukasz Łakomiec – Studenckie Koło Naukowe EnActUs na Uniwersytecie Jana Kochanowskiego w Kielcach, Michał Kwaśnik – Świętokrzyskie Studenckie Forum Business Centre Club, Paweł Maj – Wojewódzki Urząd Pracy w Kielcach, Paweł Majewski – AIESEC – Komitet Lokalny w Kielcach, Emilia Michta – Studenckie Koło Naukowe EnActUs na Uniwersytecie Jana Kochanowskiego w Kielcach, Tomasz Molęda – Stowarzyszenie Edukacja przez Internet, Justyna Palacz – Wszechnica Świętokrzyska, Mieczysław Pastuszko – Urząd Miasta Kielce (członek zespołu projektowego), Katarzyna Perdzyńska-Zarzeczny – Consultor Sp. z o.o., Ewa Połeć – studentka Uniwersytetu Jana Kochanowskiego w Kielcach, Janusz Rudnicki – Wyższa Szkoła Handlowa im. Bolesława Markowskiego w Kielcach, Klaudia Saduła – studentka Uniwersytetu Jana Kochanowskiego w Kielcach, Tadeusz Sayor – Zastępca Prezydenta Miasta Kielce (członek zespołu projektowego), Kamil Stanos – Stowarzyszenie Edukacja przez Internet, Klaudia Szymkiewicz – studentka Uniwersytetu Jana Kochanowskiego w Kielcach, Krzysztof Tworogowski – Urząd Miasta Kielce, Renata Wicha – Świętokrzyska Wojewódzka Komenda Ochotniczych Hufców Pracy w Kielcach, Barbara Zamożniewicz – Rzecznik Marszałka Województwa Świętokrzyskiego ds. Młodzieży, Karolina Ziętal – Studenckie Koło Naukowe EnActUs na Uniwersytecie Jana Kochanowskiego w Kielcach, Krzysztof Zuber – Świętokrzyska Szkoła Wyższa w Kielcach.
4
Opracowanie Lokalnego Planu Działania: Agata Frankowska (PC++ Software Studio, Gdańsk) Jan Frankowski (Uniwersytet Gdański/PC++ Software Studio, Gdańsk) Dorota Lasocka – Urząd Miasta Kielce
Wykaz skrótów BDL GUS Bank Danych Lokalnych Głównego Urzędu Statystycznego BKL PARP Badanie Kapitału Ludzkiego Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości BPO Business Process Outsourcing CBOS Centrum Badania Opinii Społecznej CEiPM Centrum Edukacji i Pracy Młodzieży CKPiU Centrum Kształcenia Praktycznego i Ustawicznego przy Kieleckim Parku Technologicznym CIiPKZ Centrum Informacji i Planowania Kariery Zawodowej Wojewódzkiego Urzędu Pracy CKUiZ Centrum Kształcenia Ustawicznego i Zawodowego IBE Instytut Badań Edukacyjnych KOWEZiU Krajowy Ośrodek Wsparcia Edukacji Zawodowej i Ustawicznej LGW Lokalna Grupa Wsparcia LPD Lokalny Plan Działania MUP Kielce Miejski Urząd Pracy w Kielcach NGO organizacja pozarządowa OHP Ochotniczy Hufiec Pracy PKD Polska Klasyfikacja Działalności PO WER Program Operacyjny Wiedza, Edukacja, Rozwój PUP Powiatowy Urząd Pracy RPO WŚ Regionalny Program Operacyjny Województwa Świętokrzyskiego na lata 2014-2020 UJK Uniwersytet im. Jana Kochanowskiego w Kielcach UM Kielce Urząd Miasta Kielce UMWŚ Urząd Marszałkowski Województwa Świętokrzyskiego
5
WUP Wojewódzki Urząd Pracy w Kielcach ZIT Zintegrowane Inwestycje Terytorialne ZSZ zasadnicza szkoła zawodowa
1. Założenia Programu URBACT i projektu JobTown Główną ideą programu URBACT II na lata 2007-2013 jest organizowanie sieci współpracy miast europejskich w celu promowania polityki zrównoważonego i zintegrowanego rozwoju miejskiego w Europie. Beneficjantami URBACT są miasta państw członkowskich UE, Norwegii i Szwajcarii (miasta i powiaty miejskie, poziomy „poniżej” samorządu gminnego, takie jak dzielnice, ponadto władze metropolitalne i zorganizowane aglomeracje), regiony i państwa członkowskie, zajmujące się tematyką miejską oraz uczelnie wyższe i ośrodki badawcze, których działalność dotyczy polityki miejskiej. Program jest finansowany z budżetu Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego oraz wkładu własnego państw uczestniczących. Jest on następcą programu URBACT I, realizowanego w latach 2002-2006. W latach 2007-2013 program koncentruje się na trzech celach szczegółowych, którym przyporządkowano osie priorytetowe, działania oraz narzędzia. Schemat części projekcyjnej programu URBACT II został przedstawiony w tabeli 1.
Tabela 1. Struktura programu URBACT II
CEL GŁÓWNY Promowanie polityki zrównoważonego i zintegrowanego rozwoju miejskiego w Europie
CEL SZCZEGÓŁOWY 1 Ułatwienie wymiany doświadczeń i procesu nauki pomiędzy osobami formułującymi kierunki polityki miejskiej, decydentami i praktykami.
CEL SZCZEGÓŁOWY 2 Rozpowszechnianie przykładów dobrych praktyk oraz wniosków płynących z tych wymian i zapewnienie transferu wiedzy i doświadczeń
CEL SZCZEGÓŁOWY 3 Pomoc decydentom i praktykom w miastach w przygotowaniu i wdrożeniu Lokalnych Planów Działania
OŚ PRIORYTETOWA 1 Miasta, motory wzrostu i miejsc pracy OŚ PRIORYTETOWA 2 Atrakcyjne i spójne miasta
Promocja przedsiębiorczości Poprawa innowacji i gospodarka oparta na wiedzy Zatrudnienie i kapitał ludzki
Zintegrowany rozwój terenów zdegradowanych i obszarów zagrożonych degradacją
Integracja społeczna Sprawy środowiskowe Zarządzanie i planowanie
6
DZIAŁANIE 1 Wymiana doświadczeń i wzajemne uczenie się
DZIAŁANIE 2 Kapitalizacja (tworzenie wiedzy
dotyczącej tematów polityki miejskiej)
DZIAŁANIE 3 Komunikacja
i upowszechnianie wiedzy
Źródło: opracowanie własne na podstawie dokumentacji projektowej Jak wspomniano, URBACT II proponuje również narzędzia niezbędne do wdrożenia poszczególnych działań. W przypadku Działania 1. Wymiana doświadczeń i wzajemne uczenie się, narzędziami programu są sieci tematyczne i grupy robocze. Porównanie sieci tematycznych i grup roboczych znajduje się w tabeli 2. Tabela 2. Porównanie sieci tematycznych i grup roboczych
SIEĆ TEMATYCZNA GRUPA ROBOCZA
CEL Wymiana doświadczeń i praktyk między interesariuszami wybranej tematyki Tworzenie bazy wiedzy
REZULTATY Opracowanie Lokalnego Planu Działania, baz dobrych praktyk, zalecenia polityk
Przygotowanie bazy dobrych praktyk oraz rekomendacji istotnych dla obszaru problemowego
CZAS TRWANIA 36 miesięcy 24 miesiące
BUDŻET 300 000 – 700 000 EUR 75 000– 300 000 EUR
LIDER Instytucja publiczna – najczęściej miasto Instytucja publiczna
LICZBA PARTNERÓW 8-12 6-8
Źródło: opracowanie własne na podstawie programu URBACT II JobTown to jedna z sieci tematycznych programu URBACT II. Rozpoczęła swoją działalność 1 maja 2012 r., a jej prace odbywały się zarówno na poziomie międzynarodowym, jak i lokalnym. Liderem sieci jest włoskie miasto Cesena, a partnerami: Aveiro oraz Gondomar (Portugalia); Avilés (Hiszpania); Latsia (Cypr); London Borough of Enfield oraz Thurrock (Wielka Brytania); Metropolia Rennes (Francja);
7
Nagykálló (Węgry); Uniwersytet w Kaiserslautern (Niemcy) oraz oczywiście Kielce (Polska). Celem sieci tematycznej JobTown jest zwiększenie zatrudnienia młodzieży oraz wzmocnienia jej pozycji na rynku pracy. Zakres współpracy partnerów obejmował wymianę doświadczeń dotyczących narzędzi rynku pracy w kontekście zatrudnienia osób młodych. W ciągu 27 miesięcy uczestnicy sieci spotykali się na warsztatach, których tematy zostały przedstawione w tabeli 3. Tabela 3. Warsztaty, które odbyły się w ramach działania grupy tematycznej JobTown
MIEJSCE DATA TEMAT WARSZTATU
Cesena 28.03.2013 r. Spotkanie inauguracyjne – zapoznanie partnerów sieci JobTown
Avilés 18-20.06.2013 r. Rozwijanie efektywnych lokalnych partnerstw w celu poprawy sytuacji młodych na rynku pracy
Kaiserslautern 16-17.10.2013 r. Dostosowanie edukacji i kształcenia zawodowego do potrzeb lokalnego rynku pracy
Rennes 19-20.02.2014 r. Analiza i prognozowanie rozwoju rynku pracy
Enfield/Thurrock 17-19.06.2014 r. Wsparcie dla przedsiębiorczości, nabywanie umiejętności przedsiębiorczych oraz wspieranie środowiska przyjaznego przedsiębiorczości oraz samozatrudnieniu
Aveiro 1-2.10.2014 r. Ekonomia społeczna oraz innowacje w zarządzaniu zasobami Źródło: opracowanie własne na podstawie dokumentacji projektowej
8
2. Lokalne Rezultaty projektu JobTown Lokalne rezultaty projektu JobTown można podzielić następująco: rezultaty na poziomie zmiany organizacyjnej (np. partnerstwo między instytucjami zaangażowanymi w aktywizację ludzi młodych,
sieciowanie uczestników, rozwój kompetencji miękkich osób zaangażowanych w LGW), rezultaty polityczne (np. opracowanie Polityki Młodzieżowej, włączenie osób młodych w działania), rezultaty produktów (np. opracowania tematyczne - diagnoza depopulacji KOF, koncepcja budowy Centrum Kształcenia Praktycznego
i Ustawicznego w Kieleckim Parku Technologicznym.). Finalnym produktem projektu JobTown jest Lokalny Plan Działania, obejmujący możliwości zwiększenia zatrudnienia młodzieży i wzmocnienia jej pozycji na rynku pracy. LPD powstał dzięki pracy członków Lokalnej Grupy Wsparcia, która utworzona została na początku realizacji projektu. W skład Lokalnej Grupy Wsparcia wchodzili praktycy i teoretycy oraz młodzi ludzie, a więc ci, którzy na co dzień zajmują się zagadnieniem sytuacji młodzieży na rynku pracy. W przypadku Kielc do Lokalnej Grupy Wsparcia należeli przedstawiciele: Urzędów Pracy (Miejskiego, Powiatowego i Wojewódzkiego), Urzędu Marszałkowskiego Województwa Świętokrzyskiego, Urzędu Statystycznego w Kielcach, Zakładu Doskonalenia Zawodowego w Kielcach, Świętokrzyskiego Zrzeszenia Pracodawców Prywatnych Lewiatan, Ochotniczych Hufców Pracy,
Kieleckiego Parku Technologicznego, firm prywatnych i organizacji pozarządowych, uczelni wyższych i organizacji studenckich – młodzi ludzie
oraz pracownicy, agencji rekrutacyjnych, młodzieży
Tym samym skład Lokalnej Grupy Wsparcia w Kielcach gwarantował spojrzenie z różnych perspektyw na lokalny rynek pracy – zarówno pracodawcy, jak i młodego pracownika , a także przedstawicieli służb zatrudnienia, pełniących rolę pośredniczącą.
9
Rysunek 1. Układ lokalnych rezultatów projektu JobTown
Źródło: opracowanie własne na podstawie dokumentacji projektowej
3. Metodyka sporządzania Lokalnego Planu Działania Lokalny Plan Działania opracowano w oparciu o podejście partycypacyjne, polegające na aktywnym udziale członków Lokalnej Grupy Wsparcia. Grupa przygotowywała Plan czerpiąc z doświadczeń i wiedzy jej członków oraz na podstawie rozwiązań wypracowanych podczas międzynarodowych spotkań sieci JobTown. W trakcie spotkań Lokalnej Grupy Wsparcia w Kielcach koncentrowano się na:
10
wymianie doświadczeń pomiędzy uczestnikami na temat aktywizacji zawodowej młodzieży, wypracowaniu efektywnych modeli współpracy na rzecz zwiększenia szans zatrudnienia młodzieży, transferze dobrych przykładów adresowania problematyki zatrudniania oraz utrzymania zatrudnienia przez młodych ludzi (prezentowanych
podczas spotkań partnerów międzynarodowych), kompetencjach pożądanych przez pracodawców i oczekiwań młodych ludzi względem pracodawców, lukach kompetencyjnych, a roli szkół i uczelni wyższych, polityce władz miasta i instytucji rynku pracy, także w zakresie polityki młodzieżowej. Poniższa tabela przedstawia tematykę spotkań oraz uczestników Lokalnej Grupy Wsparcia. Warto podkreślić, że uczestnictwo w Lokalnej Grupie Wsparcia było dobrowolne i nie wymagało obowiązkowej obecności na każdym spotkaniu.
Tabela 4. Tematyka i uczestnicy spotkań Lokalnej Grupy Wsparcia
SPOTKANIE LGW TEMATYKA UCZESTNICY (alfabetycznie)
SPOTKANIE 1 23.07.2013 r.
Urząd Miasta Kielce
Doświadczenia z realizacji poprzedniego projektu URBACT pt. Rola miast w zintegrowanym rozwoju regionalnym
Efektywne modele współpracy dla stworzenia lokalnego partnerstwa na rzecz polepszenia i zwiększenia szans zatrudnienia młodzieży
Agencja Zatrudnienia Trenkwalder Miejski Urząd Pracy w Kielcach Powiatowy Urząd Pracy w Kielcach Stowarzyszenie Edukacja przez Internet Świętokrzyski Związek Pracodawców Prywatnych Lewiatan Zakład Doskonalenia Zawodowego w Kielcach
SPOTKANIE 2 29.11.2013 r.
Urząd Miasta Kielce
Przedstawienie strategii działania Lokalnej Grupy Wsparcia URBACT
Relacja z międzynarodowych warsztatów projektu JobTown – Kaiserslautern
Agencja Zatrudnienia Trenkwalder Powiatowy Urząd Pracy w Kielcach Stowarzyszenie Edukacja przez Internet Świętokrzyska Szkoła Wyższa Kielcach Świętokrzyska Wojewódzka Komenda OHP w Kielcach Świętokrzyski Związek Pracodawców Prywatnych Lewiatan Urząd Marszałkowski Województwa Świętokrzyskiego Urząd Miasta Kielce, Urząd Statystyczny w Kielcach
11
Wszechnica Świętokrzyska w Kielcach Wyższa Szkoła Ekonomii, Prawa i Nauk Medycznych w Kielcach Wyższa Szkoła Handlowa w Kielcach Zakład Doskonalenia Zawodowego w Kielcach
SPOTKANIE 3 17.12.2013 r.
Urząd Miasta Kielce
Kompetencje pracowników w kontekście zmiennego rynku pracy
Działania uczestników LGW na rzecz wsparcia rynku pracy osób młodych w Kielcach
Agencja Zatrudnienia Trenkwalder Miejski Urząd Pracy w Kielcach Stowarzyszenie Edukacja przez Internet, Studenci zrzeszeni w Studenckim Forum Business Centre Club Urząd Marszałkowski Województwa Świętokrzyskiego Urząd Miasta Kielce Urząd Statystyczny w Kielcach Wszechnica Świętokrzyska w Kielcach Wyższa Szkoła Ekonomii, Prawa i Nauk Medycznych w Kielcach Wyższa Szkoła Handlowa w Kielcach Zakład Doskonalenia Zawodowego w Kielcach
SPOTKANIE 4 19.03.2014 r.
Geopark Kielce
Relacja z międzynarodowych warsztatów projektu JobTown – Rennes
Diagnoza sytuacji młodzieży na Świętokrzyskim rynku pracy
Agencja Zatrudnienia Trenkwalder Studenci zrzeszeni w Studenckim Kole Naukowym EnActUs na UJK Świętokrzyska Wojewódzka Komenda OHP w Kielcach Świętokrzyski Związek Pracodawców Prywatnych Lewiatan Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach Urząd Marszałkowski Województwa Świętokrzyskiego Urząd Miasta Kielce Wojewódzki Urząd Pracy w Kielcach Wyższa Szkoła Ekonomii, Prawa i Nauk Medycznych w Kielcach
SPOTKANIE 5 27.05.2014
Centrum Przedsiębiorczości i
Biznesu Uniwersytetu Jana Kochanowskiego
w Kielcach
Przygotowanie absolwentów do życia zawodowego w ocenie wyższych uczelni i pracodawców
Znaczenie umiejętności miękkich podczas ubiegania się o pracę
Włączenie głosu osób młodych
AIESEC BC&O Kielecki Park Technologiczny Miejski Urzędu Pracy (Centrum Aktywizacji Zawodowej) Partner Biznesowy ds. Personalnych PKO BP S.A. Stowarzyszenie Edukacja przez Internet Studenci zrzeszeni w Świętokrzyskim Studenckim Forum Business Centre
Club
12
w kształtowanie polityki miejskiej
Studenci zrzeszeni w Studenckim Kole Naukowym EnActUs na UJK Świętokrzyska Wojewódzka Komenda OHP w Kielcach Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach Urząd Miasta Kielce Urząd Statystyczny w Kielcach Wojewódzki Urząd Pracy w Kielcach (Obserwatorium Rynku Pracy) Wszechnica Świętokrzyska Zakład Doskonalenia Zawodowego w Kielcach
SPOTKANIE 6 9.09.2014 r. Kielecki Park
Technologiczny
Polityka młodzieżowa Mentoring i coaching
a doradztwo zawodowe Możliwości zaangażowania
praktyków w proces kształcenia Zalety Kielc jako miejsca życia
Agencja Zatrudnienia Trenkwalder Kielecki Park Technologiczny Stowarzyszenie Edukacja przez Internet Urząd Marszałkowski Województwa Świętokrzyskiego Urząd Miasta Kielce Urząd Statystyczny w Kielcach Wojewódzki Urząd Pracy w Kielcach Wszechnica Świętokrzyska
SPOTKANIE 7 5.11.2014 r.
Centrum Przedsiębiorczości i
Biznesu Uniwersytetu Jana Kochanowskiego
Polityka młodzieżowa w Kielcach i województwie świętokrzyskim
Analiza SWOT kieleckiego rynku pracy
Consultor Sp. z o.o. Krajowy Punkt Kontaktowy URBACT Rzecznik Marszałka Województwa Świętokrzyskiego ds. Młodzieży Studenci zrzeszeni w Świętokrzyskim Studenckim Forum Business Centre
Club Uniwersytet Jana Kochanowskiego Urząd Miasta Kielce Urząd Statystyczny w Kielcach
Źródło: opracowanie własne na podstawie dokumentacji projektowej
13
Dzięki urozmaiconym metodom pracy członków Lokalnej Grupy Wsparcia wypracowane zostały następujące cele Lokalnego Planu Działania: Zwiększenie świadomości na temat podaży ofert pracy, staży i praktyk oraz form kształcenia i doskonalenia zawodowego (Cel szczegółowy 1.) Poprawa warunków kształcenia zawodowego i ustawicznego (Cel szczegółowy 2.) Zwiększenie zaangażowania młodzieży w kreowanie polityki miejskiej (Cel szczegółowy 3.) Zwiększenie liczby osób młodych decydujących się na pracę i zamieszkanie w Kielcach (Cel szczegółowy 4.) Zwiększenie świadomości potrzeb rynku pracy wśród ludzi młodych na każdym etapie edukacji (Cel szczegółowy 5.) Następnie, sformułowano działania oraz przypisano odpowiedzialność za realizację celów poszczególnym podmiotom. Informacje takie jak dokumentacja projektowa, materiały wypracowane na spotkaniach Lokalnej Grupy Wsparcia, raporty dotyczące sytuacji młodzieży na rynku pracy oraz dane statystyczne o kieleckim rynku pracy scalił niezależny konsultant, który zaproponował także system monitoringu i ewaluacji programu.
4. Diagnoza obszarów problemowych rynku pracy osób młodych w KOF Diagnoza została podzielona na 9 arkuszy tematycznych zawierających opis wyzwań występujących w Kieleckim Obszarze Funkcjonalnym w kontekście sytuacji osób młodych na rynku pracy. Pierwszy arkusz omawia grupę docelową Lokalnego Planu Działania. Kolejne plansze dedykowane są edukacji, a także kształceniu zawodowemu i ustawicznemu – obszarom kluczowym dla poprawnego rozwoju kompetencji młodzieży. Następny arkusz, poświęcony przedsiębiorcom wskazuje m.in. największych kieleckich pracodawców w 2014 r., a także główne sektory gospodarcze rozwijane na obszarze KOF. Następnie w LPD znajduje się część poświęcona wsparciu ze strony instytucji publicznych dedykowanych aktywizacji zawodowej, których rola w najbliższych latach jeszcze wzrośnie. Ostatnie dwa arkusze dotyczą społeczności lokalnej oraz Kielc jako miasta do życia
14
Młodzież w Kieleckim Obszarze Funkcjonalnym
Młodzież w Kieleckim Obszarze Funkcjonalnym stanowi 68,8 tys. osób, czyli 20,2% całej populacji.
Grupą docelową Lokalnego Planu Działania są osoby od 15 do 30 roku życia, zamieszkałe na terenie Kieleckiego Obszaru Funkcjonalnego. Biorąc pod uwagę kryterium wieku, , grupę docelową można podzielić na 3 podgrupy: 1) osoby w wieku 15-18 lat – młodzież uczęszczająca do gimnazjów (ostatnich klas) oraz szkół ponadgimnazjalnych (tj. licea ogólnokształcące, technika, ZSZ); 2) osoby w wieku 19-24 lat – absolwenci szkół ponadgimnazjalnych, w tym osoby poszukujące i podejmujące pierwsze prace (osoby studiujące i niepracujące, a także osoby studiujące i poszukujące pracy lub pracujące); 3) osoby w wieku 25-30 lat –absolwenci uczelni wyższych wchodzący na rynek pracy bądź już na nim obecni, a także pracujący absolwenci oraz osoby bezrobotne.
Warto zaznaczyć, że z każdym kolejnym rocznikiem coraz większy udział całkowitej liczby młodzieży w KOF stanowi młodzież zamieszkująca gminy sąsiadujące z Kielcami. W rocznikach urodzonych w latach 1993-1999 stanowi ona nawet już większość – wśród starszych jednak cały czas to Kielce zamieszkuje więcej osób (wykres 1).
Liczba młodzieży w wieku 15-30 lat z każdym kolejnym rokiem się zmniejsza. W młodszych rocznikach widoczny jest już niż demograficzny. Dodatkowo, efekty niżu demograficznego są potęgowane przez migracje poza obszar KOF.
Wykres 1. Liczba osób młodych w podziale na roczniki w Kielcach i pozostałej części KOF
Źródło: opracowanie własne na podstawie BDL GUS
Trudna sytuacja na rynku pracy w coraz większym stopniu dotyczy osób młodych. Wprawdzie w ostatnich miesiącach zmniejszyła się liczba osób do 25 roku życia zarejestrowanych w urzędach pracy (wykres 2), niemniej jednak przy spadającej liczbie osób młodych ogółem, problem pozostaje aktualny. Można przypuszczać, że problem dotyczy głównie obszaru poza Kielcami – niestety, dane o bezrobociu dla tej grupy są agregowane tylko dla powiatów, stąd trudno dokładnie obliczyć skalę dysproporcji między Kielcami a pozostałą częścią KOF (zajmującego większość powiatu kieleckiego ziemskiego). .
Wykres 2. Liczba zarejestrowanych bezrobotnych
w ciągu roku od ukończenia nauki w Kielcach i powiecie kieleckim w latach 2012-2014
Źródło: opracowanie własne na podstawie danych WUP Kielce
Istnieje szereg problemów utrudniających młodym osobom znalezienie pracy. Najczęściej wymieniane są dwa, tj. brak doświadczenia zawodowego i niedopasowanie kwalifikacji do potrzeb rynku. Istnieją również okoliczności zewnętrzne, na które młodzi ludzie nie mają wpływu (np. kryzys gospodarczy, powodujący np. cięcia zatrudnienia). Obszary problemowe, istotne z punktu widzenia młodej osoby wchodzącej na kielecki rynek pracy, zostały omówione w kolejnych arkuszach.
15
Edukacja
Istotnym problemem Kieleckiego Obszaru Funkcjonalnego jest niedostateczna współpraca między szkołami i uczelniami a biznesem. Powoduje ona niespójność oferty edukacyjnej w stosunku do potrzeb lokalnego rynku pracy.
Samorząd nie posiada wystarczających narzędzi wpływu na kształt regionalnej i lokalnej oferty edukacyjnej. Skutkuje to m.in. nadmierną podażą na lokalnym rynku akademickim kierunków studiów, na absolwentów których jest małe zapotrzebowanie. Problem ten jest charakterystyczny dla całej Polski, nie tylko dla KOF. Kieleckie uczelnie kierują do obecnych i przyszłych studentów zbyt mało zróżnicowaną ofertę, w której brakuje np. możliwości kształcenia się w zawodzie lekarza, artysty, muzyka. Niestety, kieleckie uczelnie nie zajmują także czołowych pozycji w rankingach uczelni.
Wykres 3. Samoocena przygotowania do rynku pracy
Źródło: Opracowanie na podstawie raportu Deloitte (2013)
Zdaniem samych młodych ludzi szkoły i uczelnie w Kielcach niewystarczająco zachęcają młodych ludzi do aktywnego poszukiwania staży, praktyk czy wolontariatu (wykres 3). Tymczasem te czynniki często stanowią dla pracodawców dowód, że dana osoba charakteryzuje się zaradnością i chęcią działania. Decyzja o podjęciu studiów nie zawsze jest świadomym i przemyślanym wyborem maturzystów – często bowiem jest podyktowana presją otoczenia, brakiem innych atrakcyjnych alternatyw po ukończeniu liceum (IBE 2015). Z tego powodu młodzież już od gimnazjum potrzebuje pomocy w sprecyzowaniu celów zawodowych, a także świadomości perspektyw oferowanych przez lokalny rynek pracy.
Mamy do czynienia w KOF ze zjawiskiem rosnącej stopy bezrobocia wśród osób z wyższym wykształceniem pomimo widocznego nadal spadku liczby uczniów zasadniczych szkół zawodowych. Niestety, sama oferta kształcenia zawodowego także nie jest wystarczająco dopasowana do rynku pracy zarówno pod kątem potrzebnych kierunków, jak i kompetencji też miękkich. Problem stanowi również nieodpowiednie wyposażenie szkół w urządzenia niezbędne do nauki zawodów oraz powszechny w kraju brak nawyku kształcenia się przez całe życie nauczycieli. Podobnie jak w przypadku edukacji ogólnej, również w kształceniu zawodowym widoczny jest deficyt współpracy szkół z przedsiębiorcami.
Paweł Cichy Agencja Zatrudnienia Trenkwalder
Młodzi ludzie powinni określić swoje kompetencje i kwalifikacje, jak również sprecyzować cel zawodowy. Rynek pracy cały czas ulega przeobrażeniom i dlatego istotne jest, aby uświadamiać młodych ludzi na temat aktualnych potrzeb rynku pracy, wymaganych kompetencji i realnego, możliwego do uzyskania wynagrodzenia w stosunku do posiadanych umiejętności.
Badanie Deloitte wykazało, że jedynie 10% polskich studentów uważa, że uczelnie dobrze przygotowują ich do wejścia na rynek pracy natomiast jeszcze mniej (8%), że uczelnie dobrze przygotowują do poszukiwania pracy. To jeden z najniższych wskaźników nawet na tle innych krajów Europy Środkowo –Wschodniej (wykres 3).
16
Kształcenie zawodowe i ustawiczne
Niekorzystny wizerunek szkolnictwa zawodowego jest jednym z głównych czynników braku wyboru takiej ścieżki edukacyjnej przez młodzież.
Wizerunek kształcenia zawodowego w Kielcach, podobnie jak i w całej Polsce, jest zdecydowanie niekorzystny. Kształcenie w szkołach zawodowych i technikach kojarzy się z brakiem możliwości dalszej edukacji i ograniczonymi perspektywami własnego rozwoju. Do podejmowania tej ścieżki edukacyjnej często zniechęca najbliższe otocznie – rodzina, znajomi, którzy uważają je za „gorsze”, jak i lepsza promocja szkół ogólnokształcących i wyższych (KOWEZiU 2011). Tymczasem wielu pracodawców w Kieleckim Obszarze Funkcjonalnym chętnie zatrudniłoby absolwentów kierunków technicznych, techników i szkół zawodowych.
Pracodawcy nie mogą jednak znaleźć osób posiadających jednocześnie odpowiednie umiejętności i kompetencje. Absolwentom szkół zawodowych brakuje także niezbędnych podstaw w zakresie kompetencji adaptacyjnych i umiejętności pracy w grupie. Również nie zawsze mogą oni liczyć na odpowiednią pomoc ze strony lokalnych przedsiębiorców, jeżeli chodzi o dobrej jakości staże i praktyki. Jedną z przyczyn tego niekorzystnego stanu rzeczy jest nieodpowiedni system kształcenia zawodowego, którego oferta edukacyjna słabo pokrywa się z zapotrzebowaniem przedsiębiorców na konkretne umiejętności. Rozwiązaniem tego typu problemu mogłoby być rozbudowanie systemu kształcenia dualnego, który z powodzeniem realizowany jest w Niemczech (zob. infografika poniżej). Źródło: opracowanie własne na podstawie Edunet Poland
Przedsiębiorcy powinni angażować się nie tylko w kształcenie zawodowe, ale i ustawiczne. Koncepcja uczenia się przez całe życie zyskuje na znaczeniu zwłaszcza w dobie ciągle zmieniającego się rynku pracy, jej automatyzacji i wymaganych kompetencji. Co więcej, badania wskazują, że szczególnie w Polsce inwestycje w kapitał ludzki wśród pracowników przynoszą dla pracodawcy szybki zwrot.(Dziechciarz, Nowacki 2008).
17
Przedsiębiorcy w Kielcach
Pomimo wysokiej wrażliwości na kryzys, Kielce potrafią stworzyć przyjazne warunki dla rozwoju przedsiębiorstw.
Od 2009 roku sytuacja gospodarcza w Kieleckim Obszarze Funkcjonalnym jest trudniejsza – cały region bowiem silniej niż inne w Polsce ucierpiał na skutek kryzysu. (Strategia Rozwoju Województwa Świętokrzyskiego, s. 11) Branżą szczególnie wrażliwą na wahania jest istotne dla regionalnej gospodarki budownictwo, odpowiedzialne w Kielcach za 10,8% zatrudnionych, a w powiecie kieleckim nawet 17,2%. Kryzys niestety w dużej mierze odbija się także na skali oraz formie zatrudnienia ludzi młodych. Przedsiębiorcy w sytuacji spowolnienia wolą „stawiać” na osoby z doświadczeniem lub „ciąć koszty” poprzez zatrudnianie nowej kadry na podstawie umów cywilno-prawnych. Niezależnie od kryzysu, na niekorzyść osób młodych przemawia również niedostateczny poziom umiejętności miękkich. Zaliczają się do nich m. in.: efektywna komunikacja, skuteczna praca w grupie i dobra organizacja czasu. Tymczasem zarówno osoby studiujące na uczelniach wyższych, jak i kończące szkoły bezpośrednio przygotowujące do zawodu, często żyją w izolacji od rynku pracy. Brak prób zdobywania doświadczenia w formie staży lub wolontariatu podczas nauki sprawia, że sami młodzi ludzie rzadko nawet są świadomi tego, jakie kompetencje są niezbędne do wykonywania pożądanej pracy.
W mieście działa również kilka firm zatrudniających ponad tysiąc osób. Zaliczają się do nich m.in. Rovese, Barlinek, Kolporter, NSK Bearing, a także GK DS. Smith (ramka 1). Duże firmy posiadają bardziej rozbudowaną ofertę staży, programów letnich praktyk, są także silniej „zakorzenione” w lokalnej gospodarce, stąd mogą stanowić atrakcyjne miejsce zatrudnienia dla osób chcących związać swą przyszłość zawodową z Kielcami. Kielce znajdują się także w spektrum zainteresowań zagranicznych firm outsourcingowych (BPO). Miasto, obok Krakowa, Gdańska czy Wrocławia, jest postrzegane jako atrakcyjna lokalizacja centrów usług wspólnych. Plany miasta, zakładające najbardziej dynamiczny wzrost podaży powierzchni biurowej (Colliers 2013). oraz dostęp do absolwentów uczelni wyższych znających języki stanowią istotne atuty Kielc. Z punktu widzenia osób młodych centra BPO mogą oferować interesującą i pewną pracę na start. Znajomość języka głównie angielskiego, nauczanego już od szkoły podstawowej jest podstawowym wymaganiem wobec kandydatów. Wiedza i umiejętności potrzebne do wykonywania pracy zazwyczaj przekazywane są już w trakcie wewnętrznych szkoleń. Przedsiębiorcy mogą liczyć na wsparcie instytucji otoczenia biznesu takich jak np.: Staropolska Izba Przemysłowo-Handlowa, Centrum Obsługi Inwestora Miasta Kielce, Regionalne Centrum Obsługi Inwestora i Eksportera, Świętokrzyski Fundusz Poręczeniowy Sp. z o.o., Fundusz Pożyczkowy Województwa Świętokrzyskiego Sp. z o.o., Świętokrzyskie Centrum Innowacji i Transferu Technologii Sp. z o.o.,
Ramka 1. Największe firmy w Kieleckim Obszarze Funkcjonalnym
Rovese S.A. Kolporter S.A. Exbud Skanska S.A. Targi Kielce S.A. DS Smith Polska S.A. NSK Bearings Polska Eiffage Budownictwo Mitex S.A. Echo Investment S.A. MAC Edukacja S.A. Prema S.A. Chemar S. A. Eska Sp. z o. o. Aebi Schmidt Polska Sp. z o.o. Barlinek S.A. Dyckerhoff Polska Sp. z o.o. Trzuskawica S.A. VIVE Group
Źródło: opracowanie własne na podstawie danych na stronie UM Kielce
18
Kluczowe kompetencje Osobom młodym brakuje świadomości wagi kompetencji miękkich, które są dla pracodawców tak samo istotne jak wiedza i doświadczenie.
Tomasz Molęda
Stowarzyszenie Edukacja przez Internet
W niemal każdej rekrutacji pracodawcy kładą szczególny nacisk nie tylko na umiejętności „twarde”, weryfikujące wiedzę i opanowanie technik czy narzędzi przydatnych do danej pracy, ale również miękkie. Zalicza się do nich m.in. zdolność nawiązywania współpracy, komunikatywność. Obok tych kompetencji pracodawcy wysoko cenią takie cechy jak uczciwość, rzetelność, punktualność i terminowość. Niestety, często zdarza się, że młodzi nie zdają sobie sprawy z tego, jak istotne są wspomniane postawy dla ich przyszłych pracodawców. Wiele firm i instytucji twierdzi, że chętnie zatrudniłoby młode osoby – niestety nie mogą znaleźć kogoś, kto odpowiadałby ich potrzebom i potrafiłby szybko zaadaptować się do firmy.
Młodzi ludzie posiadają jednak wiele innych, cennych zdolności. Otwartość na uczenie się, biegłe operowanie w środowisku informatycznym, umiejętność współpracy (także wirtualnej) z osobami różnych kultur, znajomość języków obcych – są to najczęstsze przewagi młodego pokolenia nad osobami z większym doświadczeniem. Część tych zdolności już teraz uznaje się jako „kompetencje przyszłości” (zob. infografika poniżej) i być może to niedługo one będą decydowały o pozycji konkurencyjnej na rynku pracy. Istotnym problemem jest duże rozproszenie informacyjne pomiędzy różnymi instytucjami rynku pracy. W tej sytuacji, jak i wobec braku informacji na temat sposobów poszukiwania pracy, młodzi ludzie potrzebują miejsca, w którym gromadzona byłaby większość danych o pracach, zleceniach, stażach, dostępnych w KOF.
Źródło: opracowanie własne na podstawie artykułu P. Araka pt. Kompetencje przyszłości (2012)
Bardzo ważna jest aktywność już w trakcie edukacji – należy mieć świadomość, że podczas staży i praktyk pracodawcy zwracają uwagę na zachowania, które nie są bezpośrednio związane z pracą, ale mają wpływ na wizerunek, stanowiąc ważną dla nich informację.
19
Postawy młodzieży Młodzi ludzie oczekują równowagi między pracą zawodową a osobistymi zainteresowaniami. W dobie globalizacji , postawa młodzieży Kielc nie odbiega od postaw rówieśników zamieszkujących inne regiony Polski. Młodzi ludzie dążą do indywidualności, która jednak nie przejawia się buntem wobec zastanej rzeczywistości, ale dużymi zdolnościami adaptacyjnymi i chęcią osiągania własnych celów. Duże aspiracje dotyczą nie tylko satysfakcjonującej pracy, ale również samorozwoju i ciekawego życia poza pracą (Młodzi 2011). Sposobem na uzyskanie zadowolenia i satysfakcji z pracy, jak również rozwijanie swoich umiejętności oraz zarobienie dużych pieniędzy jest założenie „własnego biznesu”.
Wykres 4. Postawy młodzieży wobec założenia własnego biznesu
Źródło: Boguszewski, Kowalczyk (2014)
Pomimo tego, że młodzież uważa prowadzenie własnej firmy jako szansę zdobycia niezależności w swoich działaniach, to jednak niewiele osób tę opcję wybiera.
Z powodu świadomości niepewnej koniunktury decyzje o założeniu własnej firmy są odkładane, a nastawienie zmienia się z przychylnego na bardzo niepewne. W latach 2008-2012 odsetek młodzieży nie mającej obiekcji wobec założenia własnej działalności spadł z 72% do 52%, natomiast zwiększył się odsetek osób niezdecydowanych – z 18% do 40% (wykres 4). Niemniej jednak to młodzi stanowią grupę wiekową, która najczęściej postawiłaby na pracę „na swoim” – znacznie częściej niż ludzie w średnim wieku i starsi. Chociaż młodzi ludzie pragną mieć ciekawą i rozwijającą pracę, obowiązki zawodowe nie mogą zabierać im możliwości rozwijania własnych zainteresowań, prawa do odpoczynku czy przebywania z rodziną.
Pieniądze są ważne, ale nie są one jedyną miarą wartości pracy – liczy się również jej społeczna wartość, osobista satysfakcja oraz dobre relacje ze współpracownikami. Współcześni młodzi cenią sobie pracę, ale odmawiają jej poświęcenia swoich osobistych pragnień. Jakkolwiek niekorzystna dla młodych byłaby sytuacja na rynku pracy, ogólne postrzeganie swoich możliwości życiowych przedstawia się dość optymistycznie. Około 78,3 % dorosłych osób młodych uważa, że ma silny wpływ na swoje życie (Młodzi 2011). Dwie trzecie młodych sądzi, że ma szansę na lepsze życie, niż mieli ich rodzice, co więcej, są oni zadowoleni z perspektyw na swój dalszy los – takie oceny napawają optymizmem.
Wykres 5. Cenione wartości pracy
Źródło: Diagnoza Społeczna (2013)
13%
9%
10%
6%
8%
64%
71%
72%
50%
52%
23%
20%
18%
44%
40%
0% 20% 40% 60% 80% 100%
1998
2003
2008
2010
2013
w ogóle nie wchodzi w grę w zasadzie wchodzi w grę
trudno powiedzieć
Wykres 5. wskazuje, że między starszym a młodszym pokoleniem nie ma znacznych różnic dotyczących oczekiwań wobec pracy. Zarówno dla starszych, jak i młodszych osób najważniejsze są odpowiednia płaca, brak w pracy napięć i stresów, możliwość rozwoju osobistego oraz stabilność zatrudnienia. (wykres 5)
20
Wsparcie ze strony instytucji publicznych
Aktywne zaangażowanie instytucji publicznych w system edukacji jest szansą na wzrost zatrudnienia ludzi młodych. Do instytucji rynku pracy należą: Urzędy Pracy i Ochotnicze Hufce Pracy (instytucje publiczne), agencje zatrudnienia (niepubliczne), instytucje szkoleniowe (publiczne i niepubliczne), instytucje dialogu społecznego oraz instytucje partnerstwa lokalnego. Rysunek 1. Publiczne instytucje rynku pracy w KOF
Źródło: opracowanie własne
Do najważniejszych działań Wojewódzkiego Urzędu Pracy na rzecz osób młodych zalicza się organizowanie targów pracy, opiniowanie kierunków kształcenia zawodowego oraz przede wszystkim realizację zadań w Centrum Informacji i Planowania Kariery Zawodowej (CIiPKZ).
CIiPKZ to wydział, który zapewnia ciągłe wsparcie w planowaniu ścieżki zawodowej, poszukiwaniu pracy, doskonaleniu umiejętności interpersonalnych oraz zakładaniu własnej firmy. Na szczególną uwagę zasługują warsztaty z zakresu metod poszukiwania pracy, redagowania dokumentów aplikacyjnych, przygotowania do rozmowy kwalifikacyjnej. W ramach współpracy ze szkołami i uczelniami prowadzone są spotkania informacyjne, dyskusje, debaty oksfordzkie i inne przedsięwzięcia mające na celu propagowanie wiedzy o rynku pracy i zawodach oraz promowanie idei świadomego planowania własnej drogi zawodowej. Z kolei instytucją dedykowaną wyłącznie osobom młodym jest Świętokrzyska Komenda Główna Ochotniczych Hufców Pracy. Instytucja ta koncentruje się na młodzieży zagrożonej wykluczeniem społecznym oraz bezrobotnej do 25 roku życia. OHP zajmują się poradnictwem zawodowym, pośrednictwem pracy, nauką aktywnego poszukiwania pracy oraz organizowaniem szkoleń. Do jednostek OHP zalicza się: Hufce Pracy, Ośrodek Szkolenia i Wychowania, Środowiskowy Hufiec Pracy, Rejonowy Ośrodek Szkolenia Zawodowego Młodzieży oraz Centrum Edukacji i Pracy Młodzieży (CEiPM). Jednostki podległe CEiPM: Mobilne Centrum Informacji Zawodowej, Młodzieżowe Centra Kariery, Młodzieżowe Biuro Pracy w Kielcach, Punkty Pośrednictwa Pracy oraz Ośrodki Szkolenia Zawodowego.
Akademickie biura karier to jednostki działające w strukturach uczelni na pograniczu edukacji i rynku pracy. W Kielcach działa pięć biur karier: Akademickie Biuro Karier Uniwersytetu Jana
Kochanowskiego Biuro Karier Politechniki Świętokrzyskiej Biuro Karier Staropolskiej Szkoły Wyższej Biuro Karier Wyższej Szkoły Ekonomii, Prawa i
Nauk Medycznych Biuro Karier Wszechnicy Świętokrzyskiej. Biura te przede wszystkim informują o ofertach pracy oraz staży i praktyk oraz mają za zadanie monitorować losy absolwentów.
Stosunkowo nową inicjatywą wsparcia młodych na rynku pracy jest program „Gwarancje dla młodzieży”. Zostaną nim objęte osoby w wieku 15-25 lat. Dzięki niemu urzędy pracy będą zobowiązane w ciągu 4 miesięcy od dnia rejestracji bezrobotnego do przedstawienia mu dobrej jakości oferty, przyuczenia do zawodu lub innej formy aktywizacji bądź kontynuowania nauki. Dodatkowymi instrumentami będą: bon stażowy, szkoleniowy, na zasiedlenie oraz pożyczka na założenie firmy. Te nowe instrumenty zostały wspomniane w projekcie Świętokrzyskiego Planu na Rzecz Zatrudnienia na rok 2015, co oznacza, że mieszkańcy Kielc będą mogli z nich skorzystać.
21
Młodzież w społeczności lokalnej
13% młodzieży w Kielcach angażuje się w działalność organizacji lokalnych.
W Polsce cały czas młodzież jest mniej aktywna społecznie niż w krajach Europy Zachodniej. Największy dystans jest zauważalny w kategorii członkostwa w klubach sportowych, młodzieżowych i organizacjach ekologicznych. Najszybciej natomiast polska młodzież nadrabia dystans w zakresie udziału w organizacjach na rzecz lokalnej społeczności (wykres 6.). W Kielcach sytuacja pod tym względem kilka lat temu kształtowała się lepiej niż przeciętnie w Polsce (Kościołek 2010). Młodzież w KOF posiada różnorodną ofertę realizowania się w obszarze sportu. Może to być działalność na rzecz konkretnego klubu sportowego, jak np. Korony Kielce bądź Vive Tauron, ale też aktywne uczestnictwo w dużo mniejszych stowarzyszeniach, klubach, a także nieformalnych inicjatywach oddolnych. Wyrazem tych ostatnich są powstające strony konkretnych kieleckich klubów: Muay Thay, Centrum Bilardowego, capoeiry oraz różnych siłowni. Czynnikiem utrudniającym upowszechnienie postaw partycypacyjnych w Kieleckim Obszarze Funkcjonalnym jest mała liczba przedsięwzięć długofalowych, które skupiałyby się na aktywizacji obywatelskiej osób młodych. W Kielcach nie istnieje rada młodzieżowa, która mogłaby włączać młodych w politykę miejską.
Szczególny potencjał tkwi w znacznej części organizacji, aktywnie zabierających głos w dyskusjach na rzecz przestrzeni publicznej i planowania przestrzennego. Działają one m.in. w ramach Kieleckiej Platformy Komunikacyjnej, Forum Rozwoju Kielc, „Kieleckiego Rzecznika Osób Niezmotoryzowanych”, Instytutu Designu, a także Kieleckiej Masy Krytycznej. Istotną grupą podejmującą działania w przestrzeni lokalnej są studenci, którzy cenią sobie nie tylko ofertę edukacyjną uczelni, ale również ogólny klimat miasta. Położenie Kielc między dwoma najbardziej atrakcyjnymi miastami w Polsce (Warszawa i Kraków) powoduje, że wielu zdolnych uczniów wyjeżdża do innych ośrodków akademickich. Co więcej, na tle innych miast Kielce nie wykazują zdolności absorpcji osób, które przyjechały na studia (wykres 7.). Wobec braku długoterminowych programów aktywizacji obywatelskiej oraz ze względu na duże przywiązanie do miasta, młodzi mieszkańcy Kielc sami podejmują inicjatywy oddolne. Jedną z nich jest Stowarzyszenie Edukacja przez Internet, które realizuje projekty edukacyjne, związane z aktywizacją młodzieży, organizuje debaty, konferencje i spotkania na tematy edukacyjne, inspiruje i udziela wsparcia, w tym finansowego, organizacjom pozarządowym i instytucjom publicznym, które udzielają się w przedsięwzięciach obywatelskich. Warto także wymienić inicjatywy takie jak Synergia, Kielecki Bank Czasu, Bookcrossing Kielce, FARMA, Stowarzyszenie Spektrum Możliwości czy Regionalne Centrum Wolontariatu.
Wykres 6. Udział polskiej młodzieży (15-30 lat) w organizacjach
Źródło: opr. własne na podstawie Eurobarometru (2011/2013)
Wykres 7. Decyzje absolwentów uczelni wyższych w Polsce
Źródło: opr. własne na podstawie badań M. Herbsta (2009)
22
Kielce jako miejsce życia
W mieście żyje się dobrze, jakkolwiek brakuje rozpoznawalnej oferty życia kulturalnego i społecznego adresowanej stricte do młodzieży.
Wykres 8. Najważniejsze skojarzenia mieszkańców z Kielcami
Źródło: Projekt Aktualizacji Strategii Rozwoju Miasta Kielce (2015)
członkowie Lokalnej Grupy Wsparcia
Kielce są dobrym miastem do życia. W ramach projektu „Mój Samorząd” na przełomie lat 2009 i 2010 przeprowadzono badania ilościowe dotyczące obrazu Kielc w świadomości mieszkańców. Projekt polegał na przeprowadzeniu ankiet na próbie 501 mieszkańców Kielc oraz 10 wywiadów z ekspertami. Około 85% mieszkańców Kielc uważa Kielce za „dobre miasto do życia”. 49% badanych zauważyło znaczącą poprawę jakości życia w mieście w latach 2006–2009. Podczas, gdy Kielczanie doceniają poprawę estetyki miasta oraz poziomu edukacji, 48% osób narzeka na słabą sytuację na rynku pracy. Komfort przebywania w mieście jest definiowany nie tylko poprzez sprzyjający klimat gospodarczy, ale również ofertę kulturalną i rekreacyjną. Młodzi ludzie, obok pracy, pragną realizować aspiracje w obrębie swoich zainteresowań oraz uczestniczyć w życiu społecznym swojego najbliższego otoczenia. Dlatego też interesująca oferta spędzania czasu wolnego (który młodzież przeznacza głównie na wyjścia ze znajomymi, sport, korzystanie z Internetu, czytanie, słuchanie muzyki czy też wyjścia do kina, teatru, na koncert) jest istotna z punktu widzenia Kielc jako przestrzeni atrakcyjnej dla młodego pokolenia. Animacją środowiskową w zakresie szeroko pojętej kultury zajmują się domy kultury, biblioteki i muzea oraz organizacje pozarządowe. Pomimo istnienia tych podmiotów, w Kielcach nie można zauważyć spójnej oferty kulturalnej adresowanej do młodzieży. Miastu brakuje również wyraźnie rozpoznawalnego wizerunku.
Pomimo braku rozpoznawalnej marki, Kielce dysponują zasobami, które mogą uczynić miasto bardziej widocznym. Należą do nich zasoby naturalne (bliskość gór Świętokrzyskich, parki krajobrazowe i rezerwaty na terenie miasta), rozwinięta infrastruktura sportowa (m.in. nowoczesny Stadion Miejski, 9 hal sportowych Stadion Lekkoatletyczny, 5 krytych pływalni, Tor Wyścigowy w Miedzianej Górze), działalność organizacji artystycznych (m.in. Kieleckiego Teatru Tańca, Filharmonii Świętokrzyskiej) oraz liczne wydarzenia (Harcerski Festiwal Kultury Młodzieży Szkolnej, Festiwal Muzyki Organowej i Sakralnej, Festiwal Jazzowy, Festiwal Form Dokumentalnych). Z punktu widzenia młodych osób bardzo ważna jest możliwość partycypacji i współdecydowania o mieście. Ramy współdecydowania mogłyby zostać określone w polityce młodzieżowej, wynikającej z potrzeb młodych w zakresie edukacji, zatrudnienia, zasobów mieszkaniowych, partycypacji społecznej, rekreacji i sportu. Tymczasem w KOF brakuje programu polityki młodzieżowej, który byłby długofalowym interdyscyplinarnym programem działań, realizowanym przez urząd miasta przy udziale młodych, instytucji miejskich, organizacji pozarządowych, uczelni oraz przedsiębiorców.
Do atutów Kielc z punktu widzenia ludzi młodych można zaliczyć dobre skomunikowanie miasta, obecność instytucji kultury, dogodne warunki do uprawiania sportu i rekreacji, dobre warunki życia dla rodzin z małymi dziećmi, szeroką ofertę miejsc spotkań młodzieży.
23
5. Analiza SWOT Przedstawiona poniżej analiza SWOT rynku pracy z perspektywy osób młodych została opracowana na podstawie części diagnostycznej Lokalnego Planu Działania. W analizie przyjęto założenie, że mocne i słabe strony to czynniki, na które samorząd posiada realny wpływ w postaci instrumentów zarządczych i planistycznych kreowanych polityk miejskich, natomiast szanse i zagrożenia to czynniki obiektywne, na które władze lokalne nie posiadają bezpośredniego wpływu sprawczego. Tabela 5. Analiza SWOT rynku pracy Kieleckiego Obszaru Funkcjonalnego z perspektywy osób młodych
MOCNE STRONY SŁABE STRONY
Wysoka jakość życia w Kielcach Stosunkowo dobra jakość przestrzeni miejskiej Różnorodna oferta sportowa Dynamiczny rozwój Kieleckiego Parku Technologicznego Rozwój sektora outsourcingowego
Brak miejsca wymiany informacji o pracy, stażach i praktykach oraz formach doskonalenia i dokształcania zawodowego adresowanych do młodych ludzi
Niewystarczające wyposażenie szkół zawodowych Brak miejskiej polityki młodzieżowej Brak spójnej oferty kulturalnej adresowanej do młodych ludzi Niewystarczające doradztwo zawodowe na wszystkich etapach edukacji
SZANSE ZAGROŻENIA
Duża aktywność młodzieżowych społeczności lokalnych Unikatowe kompetencje młodego pokolenia (ICT, języki, elastyczność) Zwiększenie zapotrzebowania kieleckich przedsiębiorców na osoby
z wykształceniem zawodowym Wysoki zwrot z inwestycji w kształcenie ustawiczne dla pracodawców
Niedostateczna współpraca między szkołami i uczelniami a biznesem Brak nacisku na rozwijanie w ofercie edukacyjnej kompetencji miękkich Utrzymujący się zły wizerunek kształcenia zawodowego Niedopasowanie oferty kształcenia zawodowego do rynku pracy Migracja ludzi młodych poza KOF Niewielka odporność KOF na cykle koniunkturalne Zmniejszenie znaczenia funkcji akademickiej miasta Niewystarczający poziom dokształcania nauczycieli kształcenia
zawodowego
Źródło: opracowanie własne
24
6. Identyfikacja wyzwań Słabe strony analizy SWOT, jako pozostające w bezpośrednim obszarze wpływów polityki miejskiej zdeterminowały identyfikację wyzwań Lokalnego Planu Działania. Pozostają one w spójnej relacji z celami szczegółowymi LPD, co obrazuje rysunek 2.
Rysunek 2. Wyzwania rynku pracy osób młodych w Kielcach
Źródło: opracowanie własne
WYZWANIE 1Wymiana informacji
między rynkiem pracy a młodzieżą
Ułatwienie dostępu do wiedzy o pracy,
stażach i praktykach oraz formach
doskonalenia i dokształcania
zawodowego (cel 1)
Zwiększenie świadomości potrzeb
rynku pracy na każdym etapie
edukacji (cel 5)
WYZWANIE 2Atrakcyjne kształcenie zawodowe i ustawiczne
Poprawa warunków kształcenia
zawodowego i ustawicznego (cel 2)
WYZWANIE 3Wkład młodzieży
w życie miasta
Zwiększenie zaangażowania
młodzieży w kreowanie polityki młodzieżowej
(cel 3)
Zwiększenie liczby osób decydujących się na
pracę i zamieszkanie w Kielcach (cel 4)
25
7. Układ celów i działań Lokalnego Planu Działania Lokalny Plan Działania został wypracowany przy zastosowaniu metody partycypacyjnej. Zarówno spotkania Lokalnej Grupy Wsparcia w Kielcach, jak i międzynarodowe warsztaty wszystkich partnerów sieci JobTown doprowadziły do wyznaczenia celów, które wychodzą naprzeciw zdiagnozowanym wyzwaniom. Prowadzony wówczas dialog między członkami Grupy na poziomie lokalnym oraz partnerami na poziomie międzynarodowym przyczynił się także do sprecyzowania najważniejszych działań, które winny zostać podjęte w celu poprawy sytuacji osób młodych w Kielcach. Cel główny oraz cele szczegółowe zostały przedstawione na rysunku 3.
Rysunek 3. Cel główny i cele szczegółowe Lokalnego Planu Działania
Źródło: opracowanie własne
Poniższe tabele przedstawiają działania przypisane odpowiednim celom, wskaźniki rezultatu, instytucje odpowiedzialne za wykonanie działań oraz wskaźniki produktu.
26
Tabela 6. Cel 1. – działania, wskaźniki rezultatu i produktu, instytucje odpowiedzialne
CEL SZCZEGÓŁOWY 1 Ułatwienie dostępu do wiedzy o pracy, stażach, praktykach oraz formach doskonalenia i dokształcania zawodowego
WSKAŹNIK SUKCESU: Liczba dziennych unikalnych wejść na stronę platformy internetowej
ŹRÓDŁA FINANSOWANIA Regionalny Program Operacyjny Województwa Świętokrzyskiego na lata 2014-2020, priorytet inwestycyjny 2c /środki własne UM Kielce
DZIAŁANIA WSKAŹNIK PRODUKTU INSTYTUCJE
Utworzenie platformy internetowej zawierającej propozycje zawodowego rozwoju młodych ludzi
Informowanie i kontakt z pracodawcami w sprawie zamieszczania ogłoszeń
Współpraca z NGO w zakresie tworzenia bazy dobrych krajowych i międzynarodowych praktyk
Liczba ogłoszeń o pracy/stażach/praktykach umieszczonych na platformie internetowej
UM Kielce
Źródło: opracowanie własne na podstawie dokumentacji projektowej
Tabela 7. Cel 2. – działania, wskaźniki rezultatu i produktu, instytucje odpowiedzialne
CEL SZCZEGÓŁOWY 2 Poprawa warunków kształcenia zawodowego i ustawicznego
WSKAŹNIK SUKCESU Liczba osób objętych kształceniem zawodowym i ustawicznym, będących beneficjentami końcowymi projektów finansowanych z RPO WŚ/POWER
ŹRÓDŁA FINANSOWANIA
Regionalny Program Operacyjny Województwa Świętokrzyskiego na lata 2014-2020, priorytety inwestycyjne 8.5 (wsparcie bezrobotnych osób młodych), 10.1 (infrastruktura edukacyjna), 10,1 (kompetencje uczniów), 10.4 (kształcenie zawodowe), 10.3bis/ Program Operacyjny Wiedza, Edukacja, Rozwój (kształcenie ustawiczne), 10.3bis (staże, praktyki z przedsiębiorcami)/ Program Erasmus dla Wszystkich (współpraca z praktyką, wymiana międzynarodowa)/ Środki własne UM Kielce
DZIAŁANIA WSKAŹNIK PRODUKTU INSTYTUCJE
27
Utworzenie Centrum Kształcenia Praktycznego i Ustawicznego
Projekty realizowane przez ośrodki kształcenia zawodowego i ustawicznego ukierunkowane na poprawę kształcenia zawodowego i ustawicznego
Liczba zawodów i kursów w CKPiU Liczba projektów realizowanych przez
ośrodki kształcenia zawodowego i ustawicznego, wsparta ze środków RPO WŚ/POWER
Działania w ramach celu będą realizowane przez: Centrum Kształcenia Praktycznego i Ustawicznego
podległe UM Kielce Świętokrzyskie Centrum Doskonalenia Nauczycieli w
Kielcach OHP Zakład Doskonalenia Zawodowego w Kielcach Działanie będzie koordynowane przez UM Kielce.
Źródło: opracowanie własne na podstawie dokumentacji projektowej
Tabela 8. Cel 3. – działania, wskaźniki rezultatu i produktu, instytucje odpowiedzialne
CEL SZCZEGÓŁOWY 3 Zwiększenie zaangażowania młodzieży w kreowanie polityki miejskiej
WSKAŹNIK SUKCESU Liczba osób młodych (do 30 roku życia) czynnie zaangażowanych w powstanie dokumentów polityki miejskiej
ŹRÓDŁA FINANSOWANIA Środki własne UM Kielce
DZIAŁANIA WSKAŹNIK PRODUKTU INSTYTUCJA
Opracowanie dokumentu „Główne założenia polityki na rzecz młodzieży w KOF” lub opracowanie wsadu do Regionalnej Polityki na Rzecz Młodzieży
Systematyczne konsultacje społeczne z młodzieżą
Promowanie postaw aktywnych Utworzenie Rady Młodych
Liczba spotkań władz miasta z osobami młodymi UM KIELCE
Utworzenie Rady Młodych
Źródło: opracowanie własne na podstawie dokumentacji projektowej Tabela 9. Cel 4. – działania, wskaźniki rezultatu i produktu, instytucje odpowiedzialne
CEL SZCZEGÓŁOWY 4 Zwiększenie liczby osób młodych decydujących się na pracę i zamieszkanie w Kielcach
WSKAŹNIK SUKCESU Zwiększenie co najmniej o 10% liczby osób w wieku 25-34 w 2020 r. w KOF
ŹRÓDŁA FINANSOWANIA PO WER (PI 8.6 – zwalczanie bezrobocia wśród osób młodych)/
28
Środki własne UM Kielce
DZIAŁANIA WSKAŹNIK PRODUKTU INSTYTUCJA
Działania promocyjne i informacyjne zachęcające uczącą się/studiującą młodzież do pozostania w Kielcach i w KOF.
Liczba projektów, w których grupą docelową są wyłącznie młodzi mieszkańcy Kielc i KOF (do 30 lat)
Urząd Miasta Kielce
Źródło: opracowanie własne na podstawie dokumentacji projektowej
Tabela 10. Cel 5. – działania, wskaźniki rezultatu i produktu, instytucje odpowiedzialne
CEL SZCZEGÓŁOWY 5 Zwiększenie świadomości potrzeb rynku pracy wśród ludzi młodych na każdym etapie edukacji
WSKAŹNIK SUKCESU: Odsetek pracodawców KOF zadowolonych z dopasowania kwalifikacji osób ubiegających się o pracę w stosunku do stanowiska (ewaluacja)
ŹRÓDŁA FINANSOWANIA Środki własne UM Kielce
DZIAŁANIA WSKAŹNIK PRODUKTU INSTYTUCJA
Utworzenie rady, która będzie współpracować ze szkołami ponadgimnazjalnymi i uczelniami w zakresie: prowadzenia przez profesjonalnych trenerów
warsztatów z uczniami ostatnich klas szkół ponadgimnazjalnych oraz studentami, dotyczących poradnictwa zawodowego (ocena własnych umiejętności i kwalifikacji w kontekście potrzeb pracodawców, określenie ścieżki kariery)
włączenia praktyków w proces kształcenia w szkołach ponadgimnazjalnych i na uczelniach (włączeniem nazywamy następujące działania: opiniowanie kierunków nauczania, zaproszenia na lekcje, wykłady, konferencje, seminaria)
Utworzenie rady dedykowanej kształtowaniu kompetencji oraz włączeniu praktyków w proces kształcenia
Urząd Miasta Kielce Partnerzy:
przedsiębiorcy kieleckie uczelnie szkoły ponadgimnazjalne
Źródło: opracowanie własne na podstawie dokumentacji projektowej
29
8. System realizacji
8.1 Miejsce w układzie instytucjonalnym Kieleckiego Obszaru Funkcjonalnego Kluczową kwestią każdego programu jest odpowiednio skonstruowany system realizacji, który określa zasoby finansowe, instytucjonalne i personalne, pozostające do dyspozycji koordynatora Lokalnego Planu Działania. Niezbędnym elementem systemu realizacji są także monitoring i ramy ewaluacyjne, na bazie których decydenci będą w stanie ocenić jego postępy i skuteczność. Istotnym elementem systemu realizacji musi być jednoznaczna decyzja o relacji LPD z innymi dokumentami polityki miejskiej. W przypadku Lokalnego Planu Działaniem niezbędnym jest przede wszystkim dookreślenie jego relacji z Aktualizacją Strategii Rozwoju Miasta Kielce na lata 2007-2020. Bez odpowiednich ram koordynacji istnieje zagrożenie, że dokument zostanie odsunięty „na boczny tor” w stosunku do postanowień zawartych w strategii miasta.
Cel Instytucja – koordynator
CEL GŁÓWNY Zwiększenie szans zatrudnienia młodzieży i wzmocnienia jej pozycji na rynku pracy UM KIELCE
Cel 1. Zwiększenie świadomości na temat podaży ofert pracy, staży i praktyk w KOF oraz form kształcenia i doskonalenia zawodowego
UM KIELCE
Cel 2. Poprawa warunków kształcenia zawodowego i ustawicznego UM KIELCE
Cel 3. Zwiększenie zaangażowania młodzieży w kreowanie polityki miejskiej
UM KIELCE Cel 4. Zwiększenie liczby osób młodych decydujących się na pracę i zamieszkanie w Kielcach
Cel 5. Zwiększenie świadomości potrzeb rynku pracy wśród ludzi młodych na każdym etapie edukacji Ponadto warunkiem koniecznym skutecznego wdrażania programu jest także udział wszystkich podmiotów zaangażowanych w powstanie Planu, jak również młodzieży także na etapie jego realizacji.
30
8.2 Plan finansowy programu Lokalny Plan Działania nie będzie stanowił osobnego programu inwestycyjnego Kieleckiego Obszaru Funkcjonalnego. Istotną rolę w finansowaniu LPD poza funduszami UE będą pełnić także środki budżetowe miasta Kielce. LPD wskazuje również komplementarne źródła finansowania dla poszczególnych działań, pamiętając, że jedynie trzy cele szczegółowe przewidziane w ramach realizacji LPD będą miały charakter wymagający większych nakładów finansowych.
Cel szczegółowy Źródła finansowania
1 Zwiększenie świadomości na temat podaży ofert pracy, staży i praktyk w KOF oraz form kształcenia i doskonalenia zawodowego
Regionalny Program Operacyjny Województwa Świętokrzyskiego na lata 2014-2020, priorytet inwestycyjny 2.3
Środki własne UM Kielce
2 Poprawa warunków kształcenia zawodowego i ustawicznego
Regionalny Program Operacyjny Województwa Świętokrzyskiego na lata 2014-2020, priorytety inwestycyjne 8.5 (wsparcie bezrobotnych osób młodych), 10.1 (infrastruktura edukacyjna), 10,1 (kompetencje uczniów), 10.4 (kształcenie zawodowe), 10.3bis,
Program Operacyjny Wiedza, Edukacja, Rozwój (10.3 – kształcenie ustawiczne), 8.6 (staże, praktyki z przedsiębiorcami),
Program Erasmus dla Wszystkich (współpraca z praktyką, wymiana międzynarodowa)
Środki własne UM Kielce
4 Zwiększenie świadomości potrzeb rynku pracy wśród ludzi młodych na każdym etapie edukacji
Program Operacyjny Wiedza, Edukacja, Rozwój (10.3 – kształcenie ustawiczne), 8.6 (staże, praktyki z przedsiębiorcami),
Środki własne UM Kielce
Fundusze przeznaczone na monitoring/ewaluację LPD Środki własne UM Kielce
Źródło: opracowanie własne
8.3 Ramy czasowe Realizacja Lokalnego Planu Działania rozpocznie się w I kwartale 2016 roku i powinna mieć charakter ciągły. Kamieniami milowymi niewątpliwie będzie realizacja głównych działań tj:
31
Utworzenie platformy internetowej zawierającej propozycje zawodowego rozwoju młodych ludzi Opracowanie dokumentu „Główne założenia polityki na rzecz młodzieży w KOF” lub wsadu do Regionalnej Polityki Młodzieżowej Utworzenie rady, która będzie współpracować ze szkołami ponadgimnazjalnymi i uczelniami Utworzenie Centrum Kształcenia Praktycznego i Ustawicznego
Pierwszy pomiar stopnia osiągnięcia wskaźników powinien mieć miejsce w roku 2020 biorąc pod uwagę skomplikowany charakter działań ujętych w Planie.
8.4 Potencjalne obszary ryzyka 8.4.1. Metodologia obliczania ryzyka i plan postępowania z ryzykiem
Opracowując analizę ryzyka oraz plan postępowania z ryzykiem autorzy Lokalnego Planu Działania opierali się na obowiązującym Urząd Miasta Kielce – lokalnego koordynatora projektu Jobtown – Zarządzeniu Nr 451/2014 Prezydenta Miasta Kielce z dnia 19 grudnia 2014 r. w sprawie zasad funkcjonowania oraz metod monitorowania i oceny systemu kontroli zarządczej w Urzędzie Miasta Kielce i jednostkach organizacyjnych Miasta Kielce oraz dokumentacji z nim powiązanej.
Skuteczne zarządzanie potencjalnymi obszarami ryzyka, jakie ujęto w LPD, wymaga od przyjętej metody liczenia ryzyka spełnienia następujących warunków:
zapewnienia powtarzalności i porównywalności wyników, uwzględnienia istotności/znaczenia celów i działań, uwzględnienia prawdopodobieństwa wystąpienia ryzyka i konsekwencji jego realizacji (skutków), uwzględnienia efektywności funkcjonujących zabezpieczeń, wpływających na prawdopodobieństwo zajścia ryzyka, jak i na późniejsze
ewentualne konsekwencje jego realizacji. Identyfikacja ryzyk w odniesieniu do celów i działań ujętych w LPD oraz analiza prawdopodobieństwa wystąpienia danego ryzyka i możliwych jego skutków przeprowadzana jest w zależności od potrzeb, jednak nie rzadziej niż raz w roku. Zarządzanie ryzykiem będzie polegało na identyfikowaniu i analizie ryzyk w odniesieniu do celów i działań, oszacowaniu prawdopodobieństwa wystąpienia ryzyka i skutków oraz określeniu czynności, jakie należy podjąć, aby wyeliminować lub zmniejszyć dane ryzyko do akceptowanego poziomu.
32
Analiza ryzyka powinna odpowiedzieć między innymi na poniższe pytania: Co złego (jakie zagrożenie) może się wydarzyć (wpłynąć na brak realizacji celu) i z jakim prawdopodobieństwem? Jakie będą konsekwencje wystąpienia zagrożenia i jakie będą straty z powodu braku realizacji celu? Jak duże ryzyko może być do przyjęcia i jak to ryzyko można określić? Jak można zminimalizować ryzyko? Identyfikacji ryzyk w odniesieniu do celów i działań oraz analizy ryzyka dokonują Właściciele ryzyka. Zalecane jest, aby dokonywali tego Dyrektorzy Wydziałów/Kierownicy równorzędnych komórek organizacyjnych lub ich odpowiednicy wraz z zespołem pracowników uczestniczących w danym procesie. Przyjmuje się, że liczba członków zespołu przeprowadzającego analizę wynosi pomiędzy 3 – 6 osób. Określenie celów i związanych z tym ryzyk odbywa się zgodnie z załączonym wzorem: Analizę ryzyka przeprowadza się zgodnie z regułą: gdzie:
R – liczba priorytetowa ryzyka; Pw – współczynnik wystąpienia; Ps – współczynnik skutków.
Współczynniki Pw, Ps mogą otrzymywać wartości od 1 do 4, zgodnie z tabelą nr Tabela 11. Określenie prawdopodobieństwa wystąpienia
ryzyka. W tabeli określone są również atrybuty poszczególnych współczynników oraz warunki zaklasyfikowania ich do wartości od 1 do 4. Pod pojęciem „współczynnik skutków” należy rozumieć znaczenie (wagę) wystąpienia ryzyka, a nie ryzyko wystąpienia skutków.
Tabela 11. Określenie prawdopodobieństwa wystąpienia ryzyka
Liczba ryzyk
Określenie ryzyka
Współczynnik wystąpienia (Pw) Współczynnik skutków (PS)
ATRYBUTY 1. Czy odnotowano zjawisko tego typu w skali instytucji będącej 1. Jakie są skutki dla stron zainteresowanych (m.in.
R = Pw x Ps
33
Właścicielem ryzyka lub w skali kraju? 2. Czy istnieją i jak funkcjonują mechanizmy i narzędzia kontroli i nadzoru?
finansowe, wpływ na wizerunek Właściciela ryzyka)?
1 NISKIE
1. Przyjęte w tym obszarze zasady nadzoru całkowicie eliminują możliwość wystąpienia ryzyka. 2. Ryzyko jest mało realne, aby mogło wystąpić. Nie odnotowano tego typu zdarzenia u Właściciela ryzykaw ciągu ostatnich pięciu lat.
1. Ryzyko wystąpienia nie pociąga żadnych niekorzystnych skutków dla klientów, otoczenia lub Właściciela ryzyka.
2 ŚREDNIE
1. Przyjęte zasady nadzoru nie eliminują całkowicie możliwości wystąpienia ryzyka. 2. Ryzyko wystąpienia jest prawdopodobne. Incydentalnie zdarzyło się u Właściciela ryzyka w ciągu ostatnich pięciu lat.
1. Ryzyko wystąpienia nie pociąga żadnych bezpośrednich skutków finansowych dla klientów, otoczenia lub Właściciela ryzyka, natomiast skutki, które mogą wystąpić nie mają istotnego znaczenia z punktu widzenia wszystkich stron zainteresowanych.
3 WYSOKIE
1. Przyjęte zasady nadzoru umiarkowanie eliminują możliwość wystąpienia ryzyka. 2. Ryzyko jest bardzo realne i może wystąpić. Odnotowano takie zdarzenie u Właściciela ryzyka w ciągu ostatnich 5 lat.
1. Ryzyko wystąpienia może mieć zauważalne niekorzystne skutki dla klientów, otoczenia lub Właściciela ryzyka, w tym skutki finansowe, o których mowa w ustawie o dyscyplinie finansów publicznych oraz utrata wizerunku przez Właściciela ryzyka.
4 BARDZO WYSOKIE
1. Przyjęte zasady nie eliminują możliwości wystąpienia ryzyka. 2. Ryzyko wystąpienia jest prawie pewne. Odnotowano takie zdarzenie u Właściciela ryzyka kilkakrotnie w ciągu ostatnich 5 lat.
1. Ryzyko wystąpienia z pewnością będzie miało bardzo poważne skutki dla klientów, otoczenia lub Właściciela ryzyka, w tym skutki finansowe znacznej wartości.
Źródło: opracowanie własne UM Kielce Ponadto: 1) Ryzyko wystąpienia zdarzenia jest iloczynem poszczególnych czynników, a zatem może się zawierać w przedziale od 1 do 16. 2) Przy obliczaniu liczby priorytetowej ryzyka należy uwzględnić istniejące mechanizmy i kryteria monitorowania i nadzoru analizowanych działań
i ich elementów. 3) Na podstawie wyników analizy ryzyka i przewidywanych skutków wystąpienia danego ryzyka, zespół koordynujący realizację LPD określa
akceptowalny poziom ryzyka oraz rodzaj możliwych reakcji na ryzyko (tolerowanie, przeniesienie, wycofanie się, działanie).
34
4) Zespół koordynujący realizację LPD w porozumieniu z Właścicielem ryzyka określa działania, które należy podjąć w celu zmniejszenia danego ryzyka do akceptowanego poziomu.
5) Opisy działań podjętych w następstwie reakcji na ryzyko są zapisywane i przedstawiane w formie raportu zbiorczego, którego integralną częścią są czynności, które należy podjąć w celu zmniejszenia danego ryzyka do akceptowanego poziomu.
Ustala się następujące przedziały oceny ryzyka (liczby priorytetowej ryzyka) zgodnie z tabelą nr Tabela 12. Przedziały oceny ryzyka: 1 – 3 – ryzyko małe; 4 – 5 – ryzyko średnie; 6 – 11 – ryzyko wysokie; 12 – 16 – ryzyko bardzo wysokie.
Tabela 12. Przedziały oceny ryzyka
Przedziały oceny ryzyka Ryzyko Reakcja na ryzyko Monitoring ryzyka Notatka z monitorowania ryzyka
1 - 3 małe
tolerowanie
ciągły
tylko w sytuacji wystąpienia okoliczności, które zmienią dotychczasowy poziom ryzyka
4 - 5 średnie minimum raz na półrocze oraz w sytuacji wystąpienia okoliczności, które zmienią dotychczasowy poziom ryzyka
6 - 11 wysokie
interwencja
minimum raz na kwartał oraz w sytuacji wystąpienia okoliczności, które zmienią dotychczasowy poziom ryzyka
12 - 16 bardzo wysokie minimum raz na kwartał oraz w sytuacji wystąpienia okoliczności, które zmienią dotychczasowy poziom ryzyka
Źródło: opracowanie własne UM Kielce 8.2.2. Rejestr ryzyk i plan i minimalizacji ryzyka
W celu zmniejszenia danego ryzyka do akceptowanego poziomu zdefiniowano plan działań zaprezentowany w tabeli nr Tabela 13. Rejestr ryzyk i
plan minimalizacji ryzyka
35
Tabela 13. Rejestr ryzyk i plan minimalizacji ryzyka
Część A Część B
Właściciel
Adno
tacj
e
Cel szczegółowy Zadanie
Identyfikacja ryzyka Analiza ryzyka1
Oce
na r
yzyk
a
Postępowanie z ryzykiem
(planowane działania) Zdarzenie, które może zagrozić realizacji celów i zadań (Pr) (Ps)
(Pr) x
(Ps)
Zwiększenie świadomości na temat podaży ofert pracy, staży i praktyk w KOF oraz form kształcenia i doskonalenia zawodowego (cel 1.)
Utworzenie platformy internetowej zawierającej propozycje zawodowego rozwoju młodych ludzi
Brak środków na realizację LPD, na zatrudnienie i utrzymanie zespołu koordynującego realizację LPD, w tym brak środków na utworzenie i utrzymanie platformy
2 4 8 W
Monitorowanie dostępności środków zewnętrznych oraz wewnętrznych;
Przygotowywanie projektów partnerskich opracowanych metodą partycypacji.
UM
Kiece
Trudność w zbudowaniu odpowiedniego zespołu redagującego platformę w sposób atrakcyjny dla młodzieży
1 4 4 Śr
Zaangażowanie w proces rekrutacji przedstawiciela młodych ludzi;
Organizacja procesu rekrutacji umożliwiająca badanie kompetencji: wiedzy, umiejętności oraz postaw.
UM
Kiece
1 (Pr) – Prawdopodobieństwo wystąpienia danego ryzyka; (S) – skutek; (Pr)x(s) – poziom ryzyka.
36
Informowanie i kontakt z pracodawcami w sprawie zamieszczania ogłoszeń
Niepomyślnie układająca się współpraca z pracodawcami przekazującymi informacje
2 2 4 Śr
Mediacje z pracodawcami na temat powodów niezadowalającej współpracy oraz zmiana podejścia zespołu koordynującego.
UM
Kiece
Trudności z utrzymaniem zainteresowania platformą zarówno młodych ludzi jak i instytucji przekazujących informacje
2 2 4 Śr
Monitoring statystyk oglądalności strony internetowej oraz zamieszczanych informacji;
Zmiana layoutu, treści strony, itp. w zależności od wyników monitoringu.
UM
Kiece
Współpraca z NGO w zakresie tworzenia bazy dobrych krajowych i międzynarodowych praktyk
Niepomyślnie układająca się współpraca z NGO przekazującymi informacje
2
2
4
Śr
Mediacje z NGO na temat powodów niezadowalającej współpracy oraz zmiana podejścia zespołu koordynującego.
UM
Kiece
Trudności z utrzymaniem zainteresowania platformą zarówno młodych ludzi jak i instytucji przekazujących informacje
2 2 4 Śr
Monitoring statystyk oglądalności strony internetowej oraz zamieszczanych informacji;
Zmiana layoutu, treści strony, itp. w zależności od wyników monitoringu.
UM
Kiece
37
Poprawa warunków kształcenia zawodowego i ustawicznego (cel 2.)
Utworzenie Centrum Kształcenia Praktycznego i Ustawicznego
Brak środków na realizację LPD, na zatrudnienie i utrzymanie zespołu koordynującego realizację LPD, brak uzyskania środków na utworzenie i funkcjonowanie CKUiZ
2 4 8 W
Monitorowanie dostępności środków zewnętrznych oraz wewnętrznych;
Przygotowywanie projektów partnerskich opracowanych metodą partycypacji.
UM
Kielce
Zbyt mały udział przedsiębiorców w analizowaniu zawodów, na które jest zapotrzebowanie na rynku
2 4 8 W
Zaangażowanie przedsiębiorców na każdym etapie tworzenia i funkcjonowania CKPiU;
Prowadzenie monitoringu zapotrzebowania na poszczególne zawody.
UM
Kielce
Projekty realizowane przez ośrodki kształcenia zawodowego i ustawicznego ukierunkowane na poprawę kształcenia zawodowego i ustawicznego
Brak współpracy i koordynacji projektów realizowanych przez ośrodki kształcenia
1 4 4 Śr
Opracowanie narzędzi oraz promowanie projektów partnerskich;
Zamieszczanie informacji o projektach na platformie internetowej.
UM
Kielce
Zwiększenie zaangażowania młodzieży w kreowanie polityki miejskiej (cel 3.)
Opracowanie dokumentu „Główne założenia polityki na rzecz młodzieży w KOF” lub wsadu do Regionalnej Polityki Młodzieżowej
Brak środków na realizację LPD, na zatrudnienie i utrzymanie zespołu koordynującego realizację LPD oraz na utworzenie i wdrożenie polityki młodzieżowej
2 4 8 W
Monitorowanie dostępności środków zewnętrznych oraz wewnętrznych;
Przygotowywanie projektów partnerskich opracowanych metodą partycypacji.
UM
Kielce
38
Brak akceptacji Rady Miasta dla uchwalenia polityki młodzieżowej
2 4 8 W
Zaangażowanie radnych w opracowanie i wdrażanie LPD;
Informowanie o realizacji, a zwłaszcza rezultatach Rady Miasta.
UM
Kielce
Kadencyjność Rady Miasta i brak zgody nowej Rady na kontynuowanie wdrażania polityki młodzieżowej
2 4 8 W
Zaangażowanie radnych w opracowanie i wdrażanie LPD;
Informowanie o realizacji, a zwłaszcza rezultatach Rady Miasta.
UM
Kielce
Systematyczne konsultacje społeczne z młodzieżą
Zniechęcenie młodych ludzi do uczestniczenia w konsultacjach społecznych
2 3 6 W
Motywowanie młodych ludzi do udziału w konsultacjach;
Diagnozowanie i rozwiązywanie na bieżąco ewentualnych konfliktów.
UM
Kielce
Promowanie postaw aktywnych
Wybór innych form spędzania wolnego czasu niż zaangażowanie w działalność obywatelską
2 2 4 Śr
Podejmowanie działań zachęcających do angażowania się w działalność obywatelską i uświadamiających młodzieży korzyści płynące z takiego zaangażowania.
UM
Kielce
Utworzenie Rady Młodych Brak akceptacji Rady Miasta dla powołania Rady Młodych 2 4 8 W
Zaangażowanie radnych w opracowanie i wdrażanie LPD;
Informowanie o realizacji, a zwłaszcza rezultatach Rady Miasta.
UM
Kielce
39
Kadencyjność Rady Miasta i brak zgody nowej Rady na kontynuowanie wdrażania polityki młodzieżowej i funkcjonowanie Rady
2 4 8 W
Zaangażowanie radnych w opracowanie i wdrażanie LPD;
Informowanie o realizacji, a zwłaszcza rezultatach Rady Miasta.
UM
Kielce
Zwiększenie liczby osób młodych decydujących się na pracę i zamieszkanie w Kielcach i KOF (cel 4.)
Działania promocyjne i informacyjne zachęcające uczącą się/studiującą młodzież do pozostania w Kielcach i KOF
Brak środków na realizację LPD, na zatrudnienie i utrzymanie zespołu koordynującego realizację LPD, w tym na działania promocyjne i informacyjne
2 4 8 W
Monitorowanie dostępności środków zewnętrznych oraz wewnętrznych;
Przygotowywanie projektów partnerskich opracowanych metodą partycypacji.
UM
Kielce
Niskie efekty podejmowanych działań w związku z brakiem wystarczającej oferty w Kielcach dla młodych ludzi
3 3 9 W
Uświadamianie decydentów, radnych, interesariuszy o zagrożeniach dla rozwoju Kielc w związku z imigracją młodzieży;
Inicjowanie i motywowanie interesariuszy do tworzenia atrakcyjnej oferty.
UM
Kielce
Zwiększenie świadomości potrzeb rynku pracy wśród ludzi młodych na każdym etapie edukacji (cel 5.)
Utworzenie rady, która będzie współpracować ze szkołami ponadgimnazjalnymi uczelniami w zakresie: a)prowadzenia przez profesjonalnych
Brak środków na realizację LPD, na zatrudnienie i utrzymanie zespołu koordynującego realizację LPD, w tym na utworzenie i działalność rady
2 4 8 W
Monitorowanie dostępności środków zewnętrznych oraz wewnętrznych;
Przygotowywanie projektów partnerskich opracowanych metodą partycypacji.
UM
Kielce
40
trenerów warsztatów z uczniami ostatnich klas szkół ponadgimnazjalnych oraz studentami, dotyczących poradnictwa zawodowego (ocena własnych umiejętności i kwalifikacji w kontekście potrzeb pracodawców, określenie ścieżki kariery) b)włączenia praktyków w proces kształcenia w szkołach ponadgimnazjalnych i na uczelniach (włączeniem nazywamy następujące działania: opiniowanie kierunków nauczania, zaproszenia na lekcje, wykłady, konferencje, seminaria)
Brak chętnych do członkostwa w radzie z uwagi na jej charytatywny charakter
2 3 6 W
Nadanie radzie odpowiedniej rangi podnoszącej prestiż osób do niej należących;
Zachęcanie i motywowanie do udziału pozafinansowymi instrumentami.
UM
Kielce
Niemożność utrzymania zainteresowania udziałem w radzie na stałym poziomie
2 3 6 W
Nadanie radzie odpowiedniej rangi podnoszącej prestiż osób do niej należących;
Zachęcanie i motywowanie do udziału pozafinansowymi instrumentami.
UM
Kielce
Brak chętnych trenerów, praktyków do współpracy z radą w przypadku nieuzyskania środków
2 3 6 W
Poszukiwanie trenerów i praktyków zainteresowanych wolontariatem zawodowym i współpraca z NGO.
UM
Kielce
Źródło: opracowanie własne UM Kielce
8.4.2. Monitorowanie ryzyka Monitorowanie ryzyka jest procesem realizowanym w celu ustalenia czy: zrealizowano zadania wynikające z planu postępowania z ryzykiem, działania realizowane w ramach planu postępowania z ryzykiem są skuteczne w odniesieniu do danego ryzyka, nie doszło do zmian w poziomie poszczególnych ryzyk (zmiana prawdopodobieństwa wystąpienia ryzyka czy efektywności zabezpieczeń), wystąpiły nowe nierozpoznane uprzednio ryzyka.
41
Wszyscy właściciele ryzyk są zobowiązani do ciągłego ich monitorowania. W przypadku ryzyk o nieakceptowalnym poziomie każdy z Właścicieli ryzyk zobowiązany jest raz na kwartał przekazać do zespołu koordynującego realizację LPD pisemną notatkę dotyczącą monitorowania ryzyka w postaci formularza (załącznik 1. LPD). W przypadku ryzyk o poziomie średnim każdy z Właścicieli ryzyk zobowiązany jest raz na półrocze przekazać do zespołu koordynującego realizację LPD pisemną notatkę dot. monitorowania ryzyka (załącznik 2. LPD) . Ostateczny termin złożenia notatek upływa piętnastego dnia następnego miesiąca po danym kwartale/półroczu.
W przypadku wystąpienia zdarzeń, okoliczności, na skutek, których dojdzie do zmiany w poziomie ryzyka wyrażonego poprzez liczbę priorytetową ryzyka, jego Właściciel jest zobowiązany niezwłocznie zgłosić ten fakt do zespołu koordynującego realizację LPD .
Właściciel ryzyka w uzgodnieniu z zespołem koordynującym realizację LPD podejmują decyzje odnośnie konieczności ponownego przeprowadzenia oceny ryzyka.
8.5 Monitoring Lokalnego Planu Działania Skuteczna realizacja każdego planu powinna wiązać się z możliwością zmierzenia jego sukcesu. Taką możliwość dają wskaźniki, które przede wszystkim muszą oddawać istotę celu i być podatne na działania LPD (Kot, Weremiuk 2012). Poniżej przedstawiono listę wskaźników, które stanowią miary sukcesu każdego z celów. Wartości docelowe wskaźników są deklaracją polityczną, do której zobowiązani są zarządzający programem. Wskaźnikiem sukcesu całego Planu będzie zmniejszenie udziału długotrwale bezrobotnych osób młodych w stosunku do całkowitej liczby osób w grupie wiekowej 19-29 lat. Bezrobocie osób wchodzących na rynek pracy zawsze jest wyższe od osób, które posiadają już ugruntowaną pozycję na rynku pracy. Poważny problem zaczyna się wówczas, jeżeli młodzież nie jest w stanie znaleźć zatrudnienia dłużej niż rok – wówczas świadczy to zarówno o braku perspektyw, jak i nieskuteczności aktywnych polityk rynku pracy. Dopiero od 2015 r. WUP rozpoczyna agregowanie tego wskaźnika, stąd jego wartość bazową będzie można podać dopiero pod koniec I kwartału 2015 r. Niestety, wskaźniki dotyczące poziomu zatrudnienia nie są dostępne w statystyce publicznej na poziomie niższym niż regionalny, stąd niemożliwe było przyjęcie wskaźnika osób zatrudnionych w wieku 18-29 lat i więcej.
Cel Nazwa wskaźnika Wartość bazowa (2016) Wartość docelowa (2020) Źródło danych
Cel główny Wskaźnik długotrwale bezrobotnych osób młodych w stosunku do całkowitej liczby
osób w grupie wiekowej 19-29 lat Styczeń 2016 Styczeń 2020 MUP Kielce/PUP w
Kielcach/WUP Kielce
Proponowane wskaźniki sukcesu korespondują z interwencją wszystkich celów szczegółowych Lokalnego Programu Działania. .
42
Cel Nazwa wskaźnika sukcesu Wartość bazowa Wartość
docelowa (2020)
Źródło danych Ewentualne problemy metodyczne
1 Liczba dziennych unikalnych wejść na stronę platformy internetowej 0 (2016) 15 Operator platformy -
2
Liczba osób objętych kształceniem zawodowym i ustawicznym, będących beneficjentami końcowymi projektów realizowanych w wyniku inspiracji LPD
0 (2016) 100 UMWŚ/WUP Kielce
Konieczność systematycznego pozyskiwania informacji od jednostek
kształcenia zawodowego i ustawicznego-
3
Liczba osób młodych (do 30 roku życia) czynnie zaangażowanych w powstanie dokumentów polityki miejskiej oraz w ich realizację w danym roku
0 (2016) 30 UM Kielce
Konieczność wypracowania własnych narzędzi monitoringu – pozwoli na cykliczny monitoring partycypacji
młodzieży
5
Odsetek pracodawców KOF zadowolonych z dopasowania kwalifikacji osób ubiegających się o pracę do jej stanowiska (spośród badanych)
X% (2016) X+10% Badanie ewaluacyjne (dwukrotne)
Jedynie dwukrotny pomiar w okresie wdrażania programu;
Istotnym elementem sprawdzania postępu projektów będzie także monitoring wskaźników produktu, mający miejsce na poziomie instytucji odpowiedzialnych za wdrażanie danych celów LPD. Sprawozdawczość w tym zakresie będzie zadaniem własnym partnerów projektów. Tu również powinien zostać wypracowany mechanizm, w którym instytucje odpowiedzialne za dane działania będą przekazywać informacje koordynatorowi celu szczegółowego.
Cel Nazwa wskaźnika Wartość bazowa (2016)
Wartość docelowa (2020)
Instytucja – koordynator odpowiedzialna za realizację celu
1 Liczba ogłoszeń o pracy/stażach/praktykach umieszczonych na platformie internetowej miesięcznie 0 30
UM KIELCE 2 Liczba projektów realizowanych przez ośrodki kształcenia
zawodowego i ustawicznego w danym roku 0 10
43
3 Liczba spotkań władz miasta z osobami młodymi rocznie 0 4
Utworzenie Rady Młodych (0/1) 0 1
4 Liczba projektów w których grupą docelową są wyłącznie młodzi mieszkańcy Kielc (do 30 lat) rocznie 0 10
5 Utworzenie rady dedykowanej kształtowaniu kompetencji oraz włączeniu praktyków w proces kształcenia 0 1
44
8.6 Ewaluacja W ramach Lokalnego Programu Działania proponuje się przeprowadzenie dwóch ewaluacji wewnętrznych, mających zarówno dostarczyć użytecznych wniosków na temat skuteczności działań koordynatorów programu, w tym wartości wskaźników sukcesu niedostępnych w statystyce publicznej. Poniżej przedstawiono założenia ewaluacji wraz z wstępnymi propozycjami metod, przybliżonym kosztem oraz jego potencjalnymi partnerami.
Proponowany tytuł badania Założenia/uzasadnienie Metody Przybliżony koszt Instytucje/partnerzy
1. Badanie preferencji dotyczących miejsca zamieszkania absolwentów kieleckich uczelni wyższych po zakończeniu studiów
Celem badania będzie ocena atrakcyjności Kielc jako miejsca zamieszkania przez absolwentów kieleckich uczelni wyższych po zakończeniu studiów. Badanie to dostarczy zarówno informacji dotyczących możliwości, jakie oferuje kielecki rynek pracy, jak i oferta miasta skierowana do osób młodych. Badanie dostarczy także informacji o wskaźniku dotyczącym odsetka osób, jaki zdecydował się pozostać w Kielcach po studiach. Wychodzimy z założenia, że to studenci są najbardziej wrażliwą i wymagającą grupą, a możliwości zaspokojenia ich potrzeb rzutują także na atrakcyjność całego miasta (teoria studentyfikacji). Badanie będzie musiało zostać przeprowadzone w momencie rozpoczęcia wdrażania programu (2015) i po jego zakończeniu.
Analiza danych uczelni dotyczących wielkości i zasięgu Kielc jako ośrodka akademickiego. Identyczna ankieta ilościowa przeprowadzona z absolwentami rok po zakończeniu studiów w Kielcach (dobór kwotowy, w podziale na płeć; uczelnię; rodzaj studiów) w momencie rozpoczęcia programu i po jego zakończeniu. Rekomendowana technika: CATI (o ile uczelnia zdecyduje się przekazać telefon do absolwenta) lub CAWI (o ile uczelnia zdecyduje się przekazać e-mail do absolwenta) Próba: N=380
Ewaluacja wewnętrzna, w zależności od możliwości współpracy z uczelnią (jeżeli uczelnia zdecyduje się umieścić pytania w ramach swojego monitoringu – koszty będą dużo mniejsze; jeżeli trzeba będzie przeprowadzić ankietę samodzielnie, koszt badania może wzrosnąć o ok. (10.000-15.000 zł)*2
UM Kielce Partnerzy: Kieleckie uczelnie wyższe Istnieje możliwość współpracy z uczelniami wyższymi, które mają obowiązek monitorowania losów absolwentów na rynku (np. zwrócenie się z prośbą o rozszerzenie ankiety o moduł związany z ofertą atrakcyjności Kielc jako miejsca zamieszkania)
45
2. Badanie pracodawców pod kątem zadowolenia z kompetencji osób młodych
Celem badania będzie ocena skuteczności działań uświadamiających ludzi młodych w zakresie kompetencji wymaganych przez rynek pracy. Pomoże ono przede wszystkim stwierdzić, czy dokonano właściwego wyboru kompetencji potrzebnych pracodawcom, i czy doradztwo zawodowe w tym zakresie było skuteczne. Podobnie jak w przypadku pierwszej ewaluacji, również i to badanie będzie musiało zostać przeprowadzone w momencie rozpoczęcia wdrażania programu (2015) i po jego zakończeniu, tak, aby móc ocenić ilościowy postęp interwencji.
Wystandaryzowana ankieta (w 80% ci sami pracodawcy, w 20% nowi pracodawcy;) Dobór kwotowy w zależności od liczby firm określonej: wielkości (mikro, małe,
średnie, duże) branży (sekcje PKD) Próba: N=380 Uzupełniająco proponujemy warsztat z: WUP, MUP, PUP działami kadr
największych kieleckich pracodawców
agencjami pracy tymczasowej
samorządami pracodawców (przedstawicieli branż)
Ewaluacja wewnętrzna; można rozważyć możliwość skoordynowania tego badania z ewaluacją Urzędu Marszałkowskiego celem zmniejszenia kosztów. W przypadku samodzielnej realizacji badania dwukrotne zlecenie ankiety wyniosłoby ok. 30.000 zł (15.000*2) + koszty związane z realizacją warsztatu
UM Kielce/KPT Partnerzy: Kieleccy przedsiębiorcy i organizacje zrzeszające przedsiębiorców
Jeżeli stwierdzono by potrzebę kontynuacji LPD w przyszłości, cały program powinien zostać poddany ewaluacji ex-post w ostatnim roku wdrażania. Za ewaluację ex-post powinien być wówczas odpowiedzialny niezależny ewaluator, któremu powinna zostać pozostawiona jak największa dowolność, jeżeli chodzi o stworzenie koncepcji i dobór metod badawczych, z zastrzeżeniem, że specyfikacja zamówienia powinna zawierać kryteria merytoryczne, oceniające te elementy. Wówczas także udział kryteriów merytorycznych w ocenie ofert powinien być większy niż 50%.
46
9. Bibliografia 1. Arak P., 2012, Kompetencje przyszłości, Obserwator Finansowy, http://www.obserwatorfinansowy.pl/tematyka/makroekonomia/kompetencje-
przyszlosci/ (dostęp 2.02.2015 r.) 2. Boguszewski R., Kowalczuk K., 2014, Aspiracje, dążenia i plany życiowe młodzieży [w:] CBOS/Krajowe Biuro ds. Przeciwdziałania Narkomanii,
2014, Młodzież 2013, Warszawa. 3. Boni M. (red.), Szafraniec K., 2011, Młodzi 2011, Kancelaria Prezesa Rady Ministrów, Warszawa. 4. Colliers, 2013, 10 Upcoming BPO/SSC locations, Colliers, Warszawa. 5. Czapiński J., Panek T. (red.), 2013, Diagnoza Społeczna. Warunki i jakość życia Polaków, Warszawa. 6. Deloitte, 2013, Pierwsze kroki na rynku pracy . Międzynarodowe badanie studentów i absolwentów, Warszawa. 7. Dziechciarz P., Nowacki J., 2008, Wpływ HR na finansową wartość firmy, International HR Congress ASTD Event in Poland (24-27.11.2008),
Warszawa. 8. Edunet Poland, 2015, Edukacja zawodowa w Niemczech – dualny system kształcenia zawodowego, http://www.edunet-poland.pl (dostęp
2.02.2015 r.). 9. Eurobarometer, 2013, European Youth: Participation in democratic life, Flash Eurobarometer 375, Komisja Europejska, Bruksela. 10. Frankowski J., Szmytkowska M., 2015, Regionalne zróżnicowanie nowych partnerstw miejskich w Polsce (w recenzji) 11. Gallup Organisation, 2011, Youth on the move – analytical report, Flash Eurobarometer 319a, Komisja Europejska, Bruksela. 12. Herbst M., 2009, Tworzenie i absorpcja kapitału ludzkiego w polskich miastach akademickich, Studia Regionalne i Lokalne, nr 4 (38), s. 21-38. 13. IBE, 2014, Mobilność społeczna i przestrzenna w kontekście wyborów edukacyjnych, Warszawa. 14. Kościołek A., 2010, Jakość życia i zrównoważony rozwój w Kielcach w badaniach socjologicznych – w oparciu o IDI/FGI, Lens Vision Kielce, Kielce. 15. Kot T., Weremiuk A., 2012, Wskaźniki w zarządzaniu strategicznym. Poradnik dla pracowników administracji publicznej, Ministerstwo Rozwoju
Regionalnego, Warszawa. 16. Krajowy Ośrodek Wspierania Edukacji Zawodowej i Ustawicznej, 2011, Badanie funkcjonowania systemu kształcenia zawodowego w Polsce 17. Projekt Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Świętokrzyskiego wersja 4.0, 2014, Urząd Marszałkowski Województwa
Świętokrzyskiego, Kielce. 18. Projekt Aktualizacji Strategii Rozwoju Miasta Kielce na lata 2014-2020, 2015, UM Kielce, Kielce. 19. Strategia Rozwoju Województwa Świętokrzyskiego do roku 2020, 2013, Urząd Marszałkowski Województwa Świętokrzyskiego, Kielce.
47
10. Załączniki Załącznik nr 1 – Formularz monitorowania ryzyka na poziomie nieakceptowalnym
Lp. Cel szczegółowy
Zadania Ryzyko Zadanie wynikające z planu postępowania z ryzykiem
Czy zrealizowano zadania wynikające
z planu postępowania
z ryzykiem? TAK/NIE
Czy działania realizowane w ramach planu postępowania z ryzykiem są
skuteczne w odniesieniu do
danego ryzyka? TAK/NIE
Czy doszło do zmian w poziomie
poszczególnych ryzyk?
TAK/NIE + ewentualne
zmiany
Uwagi
………………………. ………………………………………… ……………………………
Data Właściciel ryzyka podpis
48
Załącznik nr 2 – Formularz monitorowania ryzyka na poziomie średnim
Lp. Cel szczegółowy Zadania Ryzyko
Czy doszło do zmian w poziomie
poszczególnych ryzyk? TAK/NIE
+ ewentualne zmiany
Uwagi
………………………. ………………………………………… ……………………………
Data Właściciel ryzyka podpis