ASSALAMU’ALYKUM WARAHMATULLAH WABARAKATUH
ORGANON VISUS
OLEH :
Dyah ListyoriniG0008089
Faculty of Medicine Sebelas Maret University
Struktur Eksternal Cavum orbitae Palpebrae Conjunctiva
Struktur Internal Bulbus Occuli Mm. Occuli Saraf dan pembuluh darah Apparatus Lacrimalis
CAVUM ORBITABatas – Batas : Basis : Aditus orbita Apeks : Foramen opticus Medial : processus frontalis ossis
maxillaries Os lacrimale Lamina orbitalis ossis
ethmoidalis Lateral : Facies orbitalis ossis zygomatici
Ala major ossis sphenoidalis Cranial: Facies orbitalis Ossis frontalis
Ala minor ossis sphenoidalis Caudal : Facies orbitalis ossis maxillaries
Os zygomaticum Processus orbitalis ossis
palatine
Foramen @ Dinding Orbita
Foramen opticumN.opticus, A.ophtalmica
Fissura orbitalis superiorN.occulomotorius, N.trochlearis, N.abducens, N.ophtalmicus cbg N.VN.nasociliaris cbg N.ophtalmicus, V.ophtalmicus sup et inf, R.recurrens A.meningea media
Fissura orbitalis inferiorN.maxillaris, A/V infraorbitalis
Foramen ethmoidale anteriorA/V/N ethmoidalis anterior, N.nasociliaris
Foramen ethmoidale posteriorA/V/N ethmoidale posterior
Foramen zigomatico-orbitaleN.zygomaticofaciale, N.Zigomaticotemporale
ORGANON VISUS
Oculus Bulbus Oculi Nervus Opticus
Organa Oculi Accessoria Musculi Bulbi Palpebrae Apparatus Lacrimalis
BULBUS OCULI
Dindingnya terdiri atas 3 lapisan :Tunica fibrosa (terluar)
Cornea (5 lapis) Sclera (2 lapis)
Tunica vasculosa (media) = UVEA/ stratum pigmenti
Lamina choroidea Corpus ciliare Iris
Tunica nervosa (interna), disebut juga dengan retina
Isi Bulbus oculi : Humor aquosus Lensa crystalina
dengan lig. Suspensorium lentis
Corpus vitreum dengan membrane vitrea
a. Axis bulbi garis yang menghubungkan antara polus anterior dan polus posterior
b. Axis opticus Garis yang menghubungkan antara dinding anterior bulbi dengan fovea centralis
a
b
TUNICA FIBROSA
1. CORNEA Sebagai media refracta terkuat Kelengkunganx konstan Sebagai membran pelindung yang tembus
cahaya, akibat : Letak epitel cornea yg teratur Letak serabut kolagen yang
teratur, padat & transparan Avaskuler
CORNEA CONT. Lapisan cornea dari luar ke dalam :
Epithel cornea Lamina limitans anterior (membrana Bowman) Stroma (substansia propria) Lamina limitans posterior (membrana Descement) Endothelium mengatur kadar air cornea dg
mengeluarkan air dr cornea ke camera oculi anterior. Innervasi oleh saraf sensoris
N. Ciliaris longus N. Ciliaris breves cab. N. Nasociliaris
Cab N. Opthalmicus N. Trigeminus
SCLERA Merupakan lanjutan ke belakang dari cornea Tersusun dari jar. fibrosa padat berwana putih Avaskuler Terdiri atas 2 lapisan :
Substansia propria sclera (lapisan luar sclera) Lamina fusca (lapisan dalam sclera)
Bangunan penting : Lamina cribrosa sclera : bag posterior, ditembus oleh N.
opticus dan A/V centralis retinae Tunica konjungtiva bulbi Limbus cornea
2. TUNICA VASCULOSA(LAMINA CHOROIDEA, CORPUS
CILIARE, IRIS)
LAMINA CHOROIDEA Terletak diantara sclera dan retina & kaya PD Fx : memberi nutrisi pada retina Lapisan (luar ke dalam)
1. Lamina suprachoroidea2. Lamina vasculare (V.vorticosa&arteri yg nembus sclera)3. Lamina choroidocapillaris (PD kapiler)4. Lamina basalis (membrana bruch)
CORPUS CILIARIS Mrpk badan tempat
proc.ciliaris dan m.ciliaris melekat.
Corpus ciliare menghasilkan humor aqueous
M.ciliaris penting untuk akomodasi dg cara menyebabkan kontraksi/ relaksasi zonula ciliaris/ zonula zinni shg terjadi perubahan tegangan capsula lentis.
Vaskularisasi : circulus arteriosus iridis major
IRIS & PUPIL Iris merupakan lanjutan ke frontal dari copus ciliare dg
lubang bulat di tengah yg disebut pupil. Lapisan iris dari luar ke dalam :
Endothelium iridis Stroma iridis : tdpt sel stelate yg mengandung butir-
butir pigmen Stratum pigmenti iridis dan Pars iridica retinae
Fungsi iris: mengatur banyaknya cahaya yang masuk ke mata
Musculus radier (dilatasi)& circular (konstriksi) Iris membagi ruang antara cornea dengan lensa
menjadi : camera occuli anterior dan camera occuli posterior.
Warna iris tergantung pada ; Jumlah pigmen di stroma iridis dan stratum pigmenti iridis Rapat longgarnya anyaman serabut jaringan pengikat dalam iris
IRIS CONT. Otot polos pada iris :
M. Dilatator pupillaeFx : melebarkan pupil (midriasis)Simpatis, komp persrafanx GVENILCLMS segmen ThI-IV -> Ganglion cervicale superius -> M.dilatator pupil
M. Spinchter pupillae / M. Constrictor pupillaeFx : menyempitkan pupil (miosis)Parasimpatis, GVENucleus Edinger-Wesphal N.III -> ggl. Ciliare -> n.ciliaris brevis ->m.constrictor pupil
Vascularisasi : Circulus arteriosus iridis minor Circulus arteriosus iridis mayor, dibentuk oleh :
Rr. muscularis a. ciliaris anterior A. ciliaris posterior longa
3. TUNICA NERVOSA
RETINARetina tersusun atas 2 strata, yaitu:a. Stratum pigmenti (luar)
dibedakan mjd : Stratum pigmenti retina Stratum pigmenti corporis ciliaris Stratum pigmenti iridisFx :- Pigmen Melanin Retina → no bias internal- Suplai nutrisi lapisan retina dibawahnya dan
pemeliharaan fotoreseptor- Barier difusi cairan dari choroidocapillaris ke
sensorineural retina- Menyimpan vit. A
b. Stratum cerebrarum (dalam) dibedakan menjadi :• Pars optica retinae• Pars ciliaris retinae• Pars iridica retinae
Mengandung 3 jenis Neuron1. Photoreceptor neuron2. Bipolar3. Neuron ganglion
Disebut pars caeca retinae (bagian yg buta) karena hanya mengandung sel epithel pigmen saja
Pars optica dibagi menjadi beberapa lapisan sbb :
1. Stratum pigmenti retina2. Lamina neuroepithelial, lap.sel conus dan
baccillus 3. Membrana limitans externa4. Stratum granulosum externum5. Stratum flexiforme externum6. Stratum granulosum internum7. Stratum flexiforme internum8. Stratum ganglionare9. Stratum Nervosum (stratum opticum)10.Membrana limitans interna
Bangunan pentingnya :
• Ora serata• Macula lutea• Fovea centralis• Discus nervi opti
• Excavatio papilla nervi optici
• Macula caeca
ISI BULBUS OCULI
1. HUMOR AQUOSUS Fungsi : - menjaga bentuk bola mata
- memberi makanan pada kornea dan lensa Perjalanan humor aquosus:
Proc. Ciliaris camera occuli posterior pupil camera occuli anterior angulus iridocornealis sinus venosus sclera (canalis schlemmi) V.sclera & v.episclera
TIO ↑…
LENSA
Suatu struktur bikonveks yang transparan dan avaskuler, yang dibungkus oleh capsula transparan dan difiksasi oleh lig. Suspensorium Lentis (zonula zinii).
Fungsi : sebagai media refraksi untuk memfokuskan sinar pada retina.
Polus axis lentis = mghub polus ante & post Tepi lensa = aequator Lapisan : capsula lentis
epithelium lentis
substansia lensa (cortex & nucleus lentis)
MEKANISME AKOMODASI(DAYA REFRAKSI) LENSA:
M. CILIARIS KONTRAKSI CORPUS CILIARIS DITARIK KE DEPAN DAN DALAM SERABUT RADIAL LIG. SUSPENSORIUM LENTIS RELAKSASI LENSA ELASTIC MENJADI LEBIH BULAT DAYA REFRAKSI BERTAMBAH
CORPUS VITREUM dg MEMBRAN HYALOIDEA
BAdan kaca transparan, spt gelatin, no vaskuler
Dibungkus oleh membrane hyaloidea
4/5 posterior bola mata Bagian yg melekat pd capsula
lentis = membrana terminalis Fungsi :
- menyokong permukaan posterior lensa, - membantu melekatkan pars nervosa retina ke pars pigmentosa retina
ORGANA OCULI ACCESSORIA
MUSCULI BULBI
M. rectus bulbi medialis
(N.III)M. rectus bulbi lateralis
(N. VI)
M. Obliquus bulbi superior
(N. IV)
M. rectus bulbi superior
(N. III)
M. rectus bulbi inferior(N.III)
M. Obliquus bulbi inferior
(N. III)
Anulus tendineu
s communi
s
Tunica konjunctiva
palpebra
Tunica konjunctiva
bulbi
Vascularisasi conjunctiva : a.Ciliaris anterior cab. A. Palpebraris
Innervasi conjunctiva :n. Opthalmicus cab N. V
PALPEBRAE
Musculi yang terdapat di palpebrae :
M. levator palpebrae superioris (N. III)
M. orbicularis occuli (N. VII) M. tarsalis superior et inferior
Pada palpebrae terdapat 4 macam kelenjar
Glandula meibom menghasilkan sebum
Glandula wolfring menghasilkan air
Glandula krausse menghasilkan air
Glandula moll menghasilkan sebum
APARATUS LACRIMALIS
Terdiri atas: Pars secretorius
◦ Glandula lacrimalis◦ Glandula lacrimalis
accessoria (krause&wolfring)
Pars excretorius◦ Punctum lacrimalia◦ Canaliculi lacrimales◦ Saccus lacrimalis◦ Ductus
nasolacrimalis
Perjalanan air mata :Glandula lacrimalis Ductuli secretorii fornix conjunctivae superior punctum lacrimale canaliculus lacrimalis saccus lacrimalis ductus nasolacrimalis meatus nasi inferior (melalui valvula ductus nasolacrimalis Hasneri).
Fungsi air mata : - Membasahi dan
membersihkan bola mata bagian depan
- Bakteriostatik
NERVUS OPTICUS Perjalanan n. opticus :
N. opticus keluar dari bulbus oculi occipitonasalis canalis opticus sulcus chiasmatis chiasma opticum (serabut nasale saling bersilangan) tractus opticus corpus geniculatum laterale radiatio optica cortex primer di area 17 Broadman dan cortex visual sekunder di area 18 dan 19 Broadman.
Jaras penglihatan
N.opticus
Chiasma opticus
Tractus opticus
Corpus geniculatum laterale
Radiatio optica
Area kalkarina lobus oksipitalis (korteks penglihatan primer)
Buta satu warna sinister
Hemianopsia heteronim bitemporaleHilangnya lapang pandang bagian nasal satu mata dexter
Hemianopsia Homonim Dexter
Quadranopsia Sub.homonion dexter
Hemianopsia Homonim dextra
Quadranopsia inferior homonim dextra
REFLEKS PADA MATA REFLEKS KONSENSUAL
Rangsangan sel conus N. Opticus trac. Opticus Nuc. Pretectalis (gnti neuron) Nuc. Edinger-Westphal impuls N. III Ggl. Ciliaris nn. Ciliaris brevis M. Spincterf pupillae
REFLEKS CORNEA DAN LAKRIMASIN. Ciliaris brevis et longi ggl. Ciliare N. Opticus ggl. Semilunare Nuc. Sensibilis N.V (ganti neuron) ke :
a. Reflek cornea : fasciculus medialis -> nuc. Motoris N.VII N. Facialis M. Orbicularis oculi mengejap
b. Reflek lakrimasi : fasciculus medialis nuc. Parasimptis N. VII N. Facialis ggl. Sphenopalatinum n. Lacrimalis gld. Lacrimalis