T.C.
GÜMRÜK VE TİCARET BAKANLIĞI
REHBERLİK VE TEFTİŞ BAŞKANLIĞI
SAYIM VE DENKLEŞTİRME İŞLEMLERİ
REHBERİ
(2015)
(Sayfa: 1 / 44)
İÇİNDEKİLER
I- KAPSAM: .................................................................................................................................... 3
II- TEFTİŞ BAŞLANGICINDA YAPILACAK İŞLEMLER: .................................................... 3
III- KASA SAYIMI VE DENKLEŞTİRME (UYGUNLUK ARAŞTIRMASI) İŞLEMLERİ: 4 3.1- KASA SAYIMININ GÜNÜN HANGİ SAATİNDE YAPILACAĞI: .................................. 4
3.2- KASA SAYIMINDAN ÖNCE YAPILACAK İŞLER: ......................................................... 5
3.2.1- Kasanın/Kasaların Yerlerinin Tespiti ve Güvenceye Alınması: ...................................... 5
3.2.2- Kasa Sorumlusu/Veznedar ve/veya Tahsildarın İfadelerinin Alınması: ......................... 5
3.3- KASANIN FİİLİ SAYIMI: .................................................................................................... 6
3.4- TEFTİŞ MİZANININ HAZIRLATTIRILMASI: .................................................................. 6
3.4.1- Teftiş Mizanı, Hazırlattırılma Zamanı ve Ne Şekilde Kullanılacağı: .............................. 6
3.4.2- Teftiş Mizanının Tarihi: ................................................................................................... 7
3.5- KASA SAYIMINDAN SONRA YAPILACAK İŞLEMLER (İSTENİLECEK DEFTER/
BELGE VE BİLGİLER): .............................................................................................................. 8
3.6- KASA DENKLEŞTİRME (UYGUNLUK) İŞLEMİ: ............................................................ 8
3.7- KASA AÇIĞI VEYA KASA FAZLALIĞININ NEDENLERİ VE AÇIK VEYA FAZLA
TESPİTİ HALİNDE YAPILACAK İŞLEMLER: ........................................................................ 9
IV- BANKALARDAKİ NAKDİN DENETİMİ VE DENKLEŞTİRME (UYGUNLUK)
İŞLEMLERİ: ............................................................................................................................ 11 4.1- BANKA HESAPLARININ TESPİTİ VE BANKALARDAN BİLGİ İSTENİLMESİ: ..... 11
4.2- BANKA HESAPLARININ DENKLEŞTİRME İŞLEMLERİ: ........................................... 12
V- KIYMETLİ EVRAK SAYIMI VE DENKLEŞTİRME İŞLEMLERİ: .............................. 14
VI- MENKUL KIYMETLER SAYIMI VE DENKLEŞTİRME İŞLEMLERİ: ..................... 14
VII- MADDİ DURAN VARLIKLAR SAYIMI VE DENKLEŞTİRME İŞLEMLERİ: ......... 14 7.1- BİNA, ARAZİ VE ARSALARIN (GAYRİMENKUL/TAŞINMAZ MAL) SAYIMI: ...... 15
7.2- TAŞITLARIN SAYIMI: ...................................................................................................... 16
7.3- DEMİRBAŞ SAYIMI: ......................................................................................................... 16
7.4- MADDİ DURAN VARLIKLAR SAYIMINDA ORTAK HUSUSLAR: ........................... 17
VIII- BASILI (MATBU) EVRAK SAYIMI VE DENKLEŞTİRMESİ: .................................. 18
EKLER: .......................................................................................................................................... 19 Ek-1: Tespit Tutanağı .................................................................................................................. 20
Ek-2: Mühürleme Tutanağı ......................................................................................................... 21
Ek-3: Mühür Çözme Tutanağı ..................................................................................................... 22
Ek-4: Veznedar İfade Tutanağı .................................................................................................... 23
Ek-5: Tahsildar İfade Tutanağı .................................................................................................... 24
Ek-6: Kasa Sayım Tutanağı ........................................................................................................ 25
Ek-7: Tahsildar Sayım Tutanağı .................................................................................................. 26
Ek-8: Kasa Uygunluk Tutanağı ................................................................................................... 27
Ek-9: Kasa Açığı Tespit Tutanağı ............................................................................................... 28
Ek-10: Kasa Fazlası Tespit Tutanağı ........................................................................................... 29
Ek-11:Kasa Denkleştirme Tutanağı ............................................................................................. 30
(Sayfa: 2 / 44)
Ek-12: Kasa Açığı Tespit Tutanağı ............................................................................................. 31
Ek-13: Kasa Fazlası Tespit Tutanağı ........................................................................................... 32
Ek-14: Bankalardan Bilgi Talep Yazısı Örneği ........................................................................... 33
Ek-15: Kıymetli Evrak Sayım Tutanağı ...................................................................................... 34
Ek-16: Menkul Kıymet Sayım Tutanağı ..................................................................................... 35
Ek-17: Sabit Kıymetler Sayım Tutanağı ..................................................................................... 36
Ek-18: Taşınmaz Mallar (Gayrimenkul) Sayım Tutanağı ........................................................... 37
Ek-19: Taşıtlar Sayım Tutanağı ................................................................................................... 38
Ek-20: Demirbaş Eşya Sayım ve Uygunluk Tutanağı ................................................................. 39
Ek-21: Demirbaş Eşya Sayım Tutanağı ....................................................................................... 40
Ek-22: Demirbaş Eşya Uygunluk Tutanağı ................................................................................. 41
Ek-23: Demirbaş Eşya Açığı Tespit Tutanağı ............................................................................. 42
Ek-24: Demirbaş Eşya Fazlası Tespit Tutanağı .......................................................................... 43
Ek-25: Basılı (Matbu) Evrak Sayım Tutanağı ............................................................................. 44
(Sayfa: 3 / 44)
I- KAPSAM:
Sayım ve Denkleştirme İşlemleri Rehberi; 6102 sayılı Türk Ticaret Kanununa tabi ticaret
şirketleri, 1163 sayılı Kooperatifler Kanununa tabi olup Bakanlığımız denetimi altındaki
kooperatifler (4572 sayılı Kanuna tabi tarım satış kooperatif ve birlikleri dahil), 5174 sayılı
Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği ile Odalar ve Borsalar Kanununa göre kurulan ticaret odaları ve
borsaları ile Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği ve 5362 sayılı Esnaf ve Sanatkarlar Meslek
Kuruluşları Kanununa göre kurulan esnaf ve sanatkarlar meslek kuruluşlarının genel
denetim/teftişinde, nakit (kasa ve banka mevcutları), kıymetli evrak, menkul kıymetler, maddi
duran varlıklar (demirbaşlar, bina, arazi ve arsalar ile taşıtlar) ve basılı (matbu) evrak sayımı ve
denkleştirme (uygunluk araştırması) işlemlerinde kullanılır.
II- TEFTİŞ BAŞLANGICINDA YAPILACAK İŞLEMLER:
Müfettişler, teftişe gitmeden önce kişisel hazırlıklarıyla birlikte, bilgisayar, mevzuat, kimlik
belgesi, mühür gibi denetim mahallinde gerekli olabilecek tüm belge ve malzemelerini kullanıma
hazır olacak şekilde yanlarına alırlar.
Gümrük ve Ticaret Bakanlığı Rehberlik ve Teftiş Başkanlığı Yönetmeliğinin 42/1-d maddesinde
düzenlendiği üzere, teftiş edilecek kuruluşun teftişten kesinlikle haberdar olmaması gereklidir.
Teftiş edilecek kuruluşa günün başka bir saatinde gidilmesini zorunlu kılan bir durum olmadıkça
sabah mesai başlangıcında gidilir.
Teftiş edilecek kuruluşa varıldığında müfettiş, ilk iş olarak o esnada ulaşılabildiği en üst yetkiliye
ve birim personeline kendisini tanıtır ve teftiş için gelindiğini belirtir. İvedilikle uygun bir çalışma
odası hazırlanması ile ihtiyaç duyulan diğer acil işlemler hatırlatılır.
Ayrıca Gümrük ve Ticaret Bakanlığı Rehberlik ve Teftiş Başkanlığı Yönetmeliğinin 49. maddesi
hükmü gereğince Müfettişlerce, teftiş için gidilen yerlerde öncelikli olarak durum tespiti yapılır.
İşlemleri elektronik veri işleme tekniği yoluyla yapılan evraka ilişkin mevcut durum tutanakla
tespit edilir (Ek:1). Düzenlenen tutanağın bir nüshası teftiş raporuna eklenir. Bu genel amaçlı
Tespit Tutanağı, denetimin her aşamasında benzeri durumlarda Müfettişçe ihtiyaca göre üzerinde
değişiklikler yapılarak kullanılabilir.
Bu işlemlerden sonra, teftişte yapılacak ilk iş sayımlardır.
Sayımlarda ana amaç, teftişe başlanılan tarih itibarıyla kuruluşun sayıma konu mevcutlarının
kayıtlara uygunluğunun tespit edilmesi, diğer bir anlatımla teftiş edilecek kuruluşun başlangıç
günündeki fotoğrafının çekilmesidir.
Bu amaçla, sayımlara geçilmeden önce, mevcut muhasebe kayıtlarının durumunun tespit edilmesi
ve kayıt altına alınarak sonradan bunlar üzerinde değişiklik yapılmasının engellenmesi amacıyla,
öncelikli olarak tutuluyorsa yevmiye defterindeki son yevmiye kaydının altı (bazı esnaf ve
sanatkar meslek kuruluşlarında Gelir Gider Defteri-Yevmiyeli Defter-i Kebir yahut Amerikan
Muhasebe Defteri) tutulabilmekte olup, bu takdirde söz konusu defterin son sayfası) ve
kullanılıyor ise Kasa Defterinin son sayfası Müfettişçe “Görülmüştür” veya “Son kaydın …. tarihli
ve … yevmiye numarası ile yapılmış olduğu görülmüştür” ifadesi ile tarih, saat yazılarak ve imza
atılmak suretiyle müfettişlik mührüyle mühürlenir.
(Sayfa: 4 / 44)
Aynı şekilde, kasa işlemlerinde kullanılan tahsil, tediye ve mahsup fişleri ile faturaların
kullanılmış en son yapraklarının (bunlar koçan şeklindeyse kullanılmış en son yapraklarının),
bilgisayar çıktısı şeklinde ise kullanılmış en son çıktıların arkası Müfettişçe tarih ve saat kaydı
düşülmek suretiyle imzalanıp mühürlenir.
Ancak istisnai olarak hiç defter tutulmaması, defterlerde hiçbir kaydın mevcut olmaması veya
kayıtların çok uzun süreler geciktirilmiş olması durumlarında kuruluşun ilgili mevzuatına göre
tespit ve işlem yapılacaktır (Örneğin ticaret şirketleri ve kooperatiflerde T. Ticaret Kanununun
ticari defterlere ilişkin sorumluluk hükümlerine göre işlem yapılacaktır). Ayrıca, sayımlar yapılır,
tutuluyorsa yevmiye kayıtlarının yapılacağı defterin kayıt içeren son sayfası ve muhasebede
kullanılan makbuz ve fişlerin kullanılmış son yaprakları, yukarıda belirtildiği şekilde, tespit
edilerek imza ve mühür altına alınır.
Defterlerde hiç kayıt olmaması halinde ayrıca, kaydedilecek kanıtlayıcı (müsbit) evrak yoğunluğu
da dikkate alınarak kuruluşa bunların deftere kaydedilmesi için uygun bir süre verilerek, bu
kayıtlar tamamlandıktan sonra denkleştirme işlemlerine geçilebilir. Bu sürenin uzun bir süre
olabileceği hallerde ise denetim yerinde gereksiz vakit harcanmadan durum Başkanlığa bir yazı ile
bildirilir ve alınacak talimata göre işlem yapılır.
Defter ve bunların dayanağı belgeler mevcut fakat defter kayıtları 19/12/2012 tarihli ve 28502
sayılı Resmi Gazetede yayımlanmış olan “Ticari Defterlere İlişkin Tebliğ”in kayıt düzeni ve
zamanını düzenleyen m.21 hükmünün izin verdiği 10 günlük (m.21/3) ve 45 günlük (m.21/4)
sürelerde kayıtların işlenmemiş olması halinde, yine defter, makbuz ve fişler yukarıda belirtilen
yöntemle imza ve mühür altına alınarak sayımlara geçilir. Fiili sayımlarla kayıtların
karşılaştırılmasında (denkleştirme-mutabakat-uygunluk işlemleri sırasında) deftere işlenmemiş
olan kayda esas belgeler (fiş, makbuz, fatura vb.) dikkate alınarak, hatta bu süreçte mümkünse
deftere işletilerek denkleştirme yapılır.
Son olarak, defter ve faturalarla ilgili olarak, teftişine başlanılan kuruluş, Maliye Bakanlığının
13/12/2011 tarihli ve 28141 sayılı Resmî Gazetede yayımlanan 1 Sıra Numaralı Elektronik Defter
Genel Tebliği ve elektronik fatura kullanımına ilişkin usul ve esasları belirleyen ve 05/03/2010
tarihli ve 27512 sayılı Resmî Gazetede yayımlanan 397 Sıra Numaralı Vergi Usul Kanunu Genel
Tebliği ve bu tebliğlere ilave mevzuat (tebliğde değişiklikler vb.) uyarınca defter tutan ve fatura
kullanan bir kuruluş ise, bu durumda yukarıda yer verilen mühürleme ve imzalama işlemlerinin
yapılmasına zaten fiziksel olarak imkân olmadığı gibi, buna gerek de bulunmamaktadır. Zira bu
her iki düzenlemeye göre sistem e-imza, mali mühür gibi elektronik yöntemlerle güvence altına
alınmış olduğundan, sadece uygulamanın Maliye Bakanlığının kontrolü altında olup olmadığının
teyidi suretiyle bu defter ve fatura kayıtlarına itibar edilir ve yapılacak fiili sayım sonuçlarının bu
kayıtlarla karşılaştırılarak denkleştirme işlemleri yapılır.
III- KASA SAYIMI VE DENKLEŞTİRME (UYGUNLUK ARAŞTIRMASI) İŞLEMLERİ:
3.1- KASA SAYIMININ GÜNÜN HANGİ SAATİNDE YAPILACAĞI:
Teftişe kasa sayımı ile başlanır. Ancak kasa sayımının günün hangi saatinde yapılacağı, daha
sonra yapılacak denkleştirme çalışmaları açısından çok önemli ve kolaylık sağlayan bir husustur.
Bu çerçevede, kasa sayımına mümkün ise teftişe başlanılacak gün kasa açılmadan, yani kasa
işlemlerine başlanılmadan (sabah kasası) veya günün sonunda kasa işlemleri tamamlanarak kasa
kapatıldıktan sonra (akşam kasası) başlanmasında yarar bulunmaktadır.
Zira gün içerisinde sayım yapıldığında, kasa açıldığından itibaren örneğin belgesi düzenlenmiş
ancak bedeli tahsil edilerek kasaya konulmamış veya bedeli tahsil edilerek kasaya konulmuş ancak
henüz belgesi düzenlenmemiş kasa hareketleri mümkün olup, bunların yoğunluğu ölçüsünde
(Sayfa: 5 / 44)
sonradan ayıklanarak kasa denkleştirmesinin yapılmasında zorluklar ve hatalarla karşılaşılabilmesi
muhtemeldir.
3.2- KASA SAYIMINDAN ÖNCE YAPILACAK İŞLER:
3.2.1- Kasanın/Kasaların Yerlerinin Tespiti ve Güvenceye Alınması:
Öncelikle, kuruluşun kasa işlemlerinden sorumlu ve mümkün olan en üst düzey yetkilisi ile
(yönetim kurulu muhasip üyesi, veznedar, tahsildar vb.), bu yetkililerin bulunamaması halinde
orada bulunan en üst yetkili ile yapılıyor ise birlikte, kasa işlemleri durdurulur ve kasanın veya
kasa yerine kullanılan dolap, çekmece vb. diğer demirbaşın yerleri tespit edilerek, bunların
anahtarları ilgilisinden teslim alınır.
Teftiş edilecek kuruluşa çalışma saatlerinin dışında gidilmesi, o anda kasa sorumlusu ile görüşme
imkânının bulunamaması veya kuruluşta birden çok ve değişik yerlerde kasa bulunduğunun
anlaşılması durumunda kasaların mühürlenmesi gerekir. Mühürleme kuruluş yöneticileri veya
personelden herhangi birinin hazır bulunması ile yapılır. Mühürleme tamamlandıktan sonra
mühürleme tutanağı, tutanak düzenlenen kişiyle birlikte mürekkepli kalemle imzalanır (Ek:2).
Mühürlemede kullanılacak sicimin düğümsüz ve eksiz olmasına dikkat edilmelidir.
Mühürlenme gerekçesi ortadan kalktıktan sonra yöneticilerin huzurunda mühür üzerinde gerekli
incelemeler yapılarak düzenlenecek bir tutanakla mühür çözülür (Ek:3). Mührün bozulduğu
görülürse, durum bir tutanakla tespit edilerek gerekli soruşturma işlemlerine başlanır. Mühürleme
ile ilgili olarak düzenlenen tutanaklar rapora ek yapılır.
Teftiş edilen kuruluşta değişik yerlerde birden çok kasa bulunması durumunda; birinci yol tüm
kasaların önceden belirlenecek bir merkezde toplanması, ikinci yol yeterli sayıda Müfettiş
görevlendirilerek kasaların bulundukları yerlerde sayımların yapılması, üçüncü olarak da sayımı
tamamlanan kasanın kilitlenip mühürlenmesidir. Üçüncü yöntemin uygulanması durumunda,
bütün kasaların sayımı tamamlanıncaya kadar mühürlü kilitlerin açılmasına izin verilmez.
Böylelikle sayımı tamamlanan kasada bulunan paraların henüz sayılmamış kasaya nakledilmesi
engellenmiş olur.
Bu şekilde sayım yapılan yerde birden çok kasa bulunması ve mühürleme yapılması durumunda
varsa günlük ödemeler için ayrılmış olan küçük kasadan başlayarak birer birer sayım yapılır ve bir
kasanın sayımı sonuçlanmadan diğerinin mührü çözülmez. Her kasanın sayım sonucu ayrı bir kasa
sayım tutanağında gösterilir. Ancak kasa denkleştirme çalışmasında tüm bu tutanak sonuçları
birlikte değerlendirilir.
3.2.2- Kasa Sorumlusu/Veznedar ve/veya Tahsildarın İfadelerinin Alınması:
Kasa denetiminde, uygulanacak yöntem kasanın fiili sayımıdır. Bu sayıma geçilmeden önce, para
tahsilatı ve tediyesi işlemlerinin yapıldığı bölüme/birime (kasanın bulunduğu yere) gidilerek
veznedar ve varsa tahsildarın, şayet bu kişiler yok ise para tahsil ve tediye işlerini fiilen yürüten
yönetim kurulu üyesi veya personelin ifadesinin alınması ve tutanağa bağlanması suretiyle (Ek:4,
Ek:5), öncelikle tahsil ve ödemeler sonucunda elde bulunan paranın nerede saklandığı tespit
edilir. Söz konusu kişilerin ifadelerinin alınmasının ardından kasa sayımına geçilir.
İfadesine başvurulacak olan kişi/kişiler, kuruluş adına para tahsil ve tediyesiyle görevlendirilmiş
kişiler, şayet bu kişiler yok ise para tahsil ve tediye işlerini fiilen yürüten personel olmalıdır.
Kasa ya da kasaların anahtarları birden fazla kişide ise bu kişilerin ifadesi aynı anda müşterek
olarak alınır. Bunun mümkün olmaması halinde veznedar/kasa sorumlusu ifade tutanağı, kasanın
(Sayfa: 6 / 44)
anahtarına sahip her bir kişi için ayrı ayrı düzenlenmelidir. Kasa anahtarına sahip kişilerden
herhangi birinin o esnada sayım yapılacak yerde bulunmaması sayıma engel teşkil etmez.
Öte yandan, veznedar ve/veya tahsildar sayısının birden fazla olması halinde de, ifade tutanakları
ayrı ayrı düzenlenebileceği gibi, müşterek ifade tutanağı düzenlenmesi de mümkündür.
3.3- KASANIN FİİLİ SAYIMI:
Kuruluşun kasa sorumlusunun/sorumlularının (veznedar/tahsildar vd.) ifadelerinin alınmasının
ardından kasa sayımına başlanır.
Kasa sayımında ilke olarak aşağıdaki yöntem izlenir:
a) Müfettiş gözetiminde kasanın bütün gözleri açtırılır, kasada muhafaza edilen her şey (para,
altın, döviz, kıymetli evrak, resmi belge, özel belge, defter, dosya, mühür vb.) tamamen
boşaltılarak bir masanın üzerine konulduktan sonra kasanın kapağı kapatılır. Bunlardan öncelikle
TL ve döviz cinsinden olan kâğıt ve madeni paralar kupürlerine göre tasnif edilerek ve değeri en
yüksek olan banknotlardan başlanarak Müfettiş gözetiminde birlikte sayılır ve durum bir tutanakla
tespit edilir (Ek:6).
Böylece sayım sonuçları tutanağa geçirildikten sonra düzenlenen tutanak hazır bulunanlar
tarafından mürekkepli kalemle imzalanır.
b) Kasada muhtelif kıymetli evrak, çek, bono, pay senedi, tahvil, makbuz, koçan vb. gibi bazı
diğer taşınır kıymetler de bulunabilir. Bunlar para sayımı dışında tutulur ve bunlarla ilgili olarak
kasa sayım tutanağında genel hatlarıyla kasada muhafaza edildiği tespitine yer verilir. Ancak
kasada bulunmakla birlikte, kıymetli evrak, menkul kıymet, kullanılmamış makbuz, çek vesaire
evrakın da türleri itibarıyla ve izleyen bölümlerde belirtileceği üzere ayrıca sayılarak bu sayım
sonuçlarının da tutanağa bağlanması gerekir.
Teftiş edilen kuruluşun varsa diğer kasaları da aynı yöntemle sayılarak tutanağa geçirilir.
Kasa sorumlusunun ifadesinin alınması sırasında sorumlu kişinin, paranın bir kısmının ya da
tamamının üzerinde veya başka bir yerde bulunduğunu belirtmesi durumunda, paranın saklandığı
yere gidilerek kasa sorumlusunun bahsettiği bu paraların da sayılması sonucunda tespit edilen
miktar da kasa sayım tutanağında gösterilir.
Denetim yapılan kuruluşta kasa sorumlusu/veznedar yanında gezici tahsildarların mevcut olması
durumunda, gezici tahsildarların üzerinde bulunan paraların sayımı da yapılarak sayım sonuçları
tutanağa bağlanır (Ek:7). Tahsildarların varsa üzerlerinde para bulunmadığına ilişkin beyanları da
ayrı bir tutanakla tespit edilir.
Kasa sayımı aynı gün tamamlanamaz ise izleyen günlerde de sayıma devam edilir.
Sayımlarda ana ilke kasa sayımı ile birlikte ara verilmeden tüm sayımların süratle
tamamlanmasıdır.
3.4- TEFTİŞ MİZANININ HAZIRLATTIRILMASI:
3.4.1- Teftiş Mizanı, Hazırlattırılma Zamanı ve Ne Şekilde Kullanılacağı:
“Teftiş Mizanı” kısaca teftişe başlanılan (esas alınan) tarih itibarıyla teftiş edilecek kuruluşun tüm
muhasebe ana ve alt hesaplarının hesap numaraları, hesap isimleri, bu hesapların borç ve alacak
(Sayfa: 7 / 44)
tutarları ile bunların bakiyelerini gösteren ayrıntılı mizan olarak tanımlanabilir. Bu anlamda teftiş
mizanı, teftiş edilen kuruluşun belli bir tarih itibarıyla kayıtlarının ayrıntılı bir kesiti/fotoğrafıdır.
Teftişte zaman kazanılması bakımından (mümkün ise kasa sayımının hemen ardından) kuruluş
yetkililerinden Teftiş Mizanının en kısa zamanda hazırlanarak Müfettişliğe sunulması istenir.
Mizanın kuruluş yetkililerince hazırlanması sürecinde Müfettişlikçe diğer sayımlara devam edilir.
Teftiş Mizanı öncelikle kasa sayımı olmak üzere yapılacak tüm fiili sayım sonuçlarının kuruluşun
kayıtları ile karşılaştırılması amacıyla kullanılır. Kısaca sayımlarda tespit edilen mevcutların
kayıtlarla karşılaştırılması ve fiilen sayılan miktarlar/tutarlarla bunların kayıtlara yansıtılmış
miktarları/tutarlarının karşılaştırılmasına yarar.
Ancak uygulamada Teftiş Mizanının hazırlanması sırasında da bazı hataların ve/veya kasıtlı
hareketlerin söz konusu olabileceği de dikkate alındığında, bu Mizan karşılaştırma ve
denkleştirme işlemlerinde kullanılmadan önce, Mizana itibar edilip edilemeyeceğinin tespiti
bakımından muhasebe defter kayıtlarının Mizana doğru yansıtılıp yansıtılmadığı doğrultusunda bir
kontrol yapılmasında, böylece yapılan bu ön kontrolde ve/veya teftişin ilerleyen aşamalarında
herhangi bir şekilde bu Mizanın defter kayıtları ile uygunsuzluklarının tespiti halinde Mizanın
yeniden ve doğru bir şekilde yeniden düzenlettirilmesinde yarar bulunmaktadır. Aksi halde,
karşılaştırma ve denkleştirme işlemlerinde doğru bir sonuca varılabilmesi mümkün değildir.
3.4.2- Teftiş Mizanının Tarihi:
Yapılan fiili sayım sonuçları ile kayıtların sağlıklı bir şekilde karşılaştırılabilmesi amacıyla,
muhasebe tekniği açısından Teftiş Mizanının hangi tarih itibarıyla hazırlattırılacağı, kasanın hangi
tarihte ve günün hangi saatinde sayıldığına bağlıdır.
Bu anlamda üç olasılık söz konusudur. Bu olasılıklar aşağıdaki gibidir:
a) Kasa sabahleyin mesai başlangıcında ve henüz herhangi bir kasa işlemi yapılmadan (kasa
açılmadan, herhangi bir tahsil, tediye işlemi yapılmadan) sayılmış ise Teftiş Mizanı bir önceki
günün kapanış kayıtlarını içermesi bakımından bir önceki günün akşamı tarihini içerir ve Mizanın
üzerine de bu ifade yazılır.
Örneğin kasa 12/12/2014 günü sabahı sayılmış ise Mizanın başlığı “11/12/2014 Akşamı İtibarıyla
Teftiş Mizanıdır” benzeri bir ifade olarak yazılır.
b) Kasa akşam mesai bitiminde ve kasa işlemleri tamamlandıktan (kasa kapandıktan) sonra
yapılmış ise, bu durumda Teftiş Mizanının tarihi aynı günün akşamı olacaktır.
Örneğin kasa 12/12/2014 günü akşamı sayılmış ise Mizanın başlığı “12/12/2014 tarihi Akşamı
İtibarıyla Teftiş Mizanı” benzeri bir ifade olarak yazılır.
c) Ancak kasa gün ortasında yani kasa faal iken (tahsil ve tediye işlemleri devam ederken)
herhangi bir saatte sayılmış ise, yine Mizanın tarihi bir önceki günün akşamının tarihidir.
Örneğin kasa 12/12/2014 günü gün ortasında bir saatte sayılmış ise Mizanın başlığı “11/12/2014
tarihi Akşamı İtibarıyla Teftiş Mizanı” benzeri bir ifade olarak yazılır.
Zira izleyen bölümde açıklanacağı üzere, daha sonra yapılacak kasa denkleştirme işlemleri
sırasında, sayımın yapıldığı gün sayım yapılana kadar olan kasa hareketleri tespit edilerek (tahsil,
tediye) fiili sayım sonuçlarından mahsup edilmek suretiyle bir önceki akşam itibarıyla çıkarılan
Teftiş Mizanının “kasa hesabı” kalanı ile denk olup olmadığı araştırılacaktır.
(Sayfa: 8 / 44)
Öte yandan, dikkat edilecek diğer bir husus ise, Teftiş Mizanının her sayfasının teftiş edilen
kuruluş unvanı altında (kuruluş kaşesi olabilir) imza yetkililerince imzalı ve Müfettişliğe
sunulduğu günün tarihini içerecek şekilde düzenlenmesidir.
3.5- KASA SAYIMINDAN SONRA YAPILACAK İŞLEMLER (İSTENİLECEK DEFTER/
BELGE VE BİLGİLER):
Kasa sayımı tamamlandıktan sonra ve diğer sayımlara devam edilirken zaman kazanmak
bakımından kuruluş yetkililerinden;
- Teftiş Mizanı,
- Kuruluş adına imza yetkililerini gösteren karar ve imza sirküleri,
- Teftiş dönemi içinde görev yapmış olan organ üyeleri ile personelini (bunların görevlerinin
başlangıç ve bitiş tarihlerinin içerecek şekilde) gösteren listeler,
- Kuruluşun paralarının bulunduğu banka hesapları için; hesabın bulunduğu bankanın ve banka
şubesinin adı-adresi, hesabın türü (vadeli/vadesiz mevduat, yatırım hesabı, döviz hesabı gibi)
hesap numarası/numaraları ve para cinsi şeklindeki bilgilerini gösteren liste, banka hesap
cüzdanları, banka hesap özetleri (hesap ekstreleri de denilmektedir),
- Muhasebe defterleri ve muhasebe kayıtlarının dayanağını oluşturan belgeler,
- Muhasebe hesap planı,
- Sayımlar ve uygunluk işlemleri ile mevcut durumun tespiti için Müfettiş tarafından ihtiyaç
duyulan diğer defter ve belgeler,
- Kuruluşun yapısına göre genel kurul/meclis vb. organlar ile yönetim organı kararları,
talep edilir.
Bu liste ve belgeler mümkün olduğunca onaylı olarak alınır. Onay işlemi; belgenin metin kısmının
altına, duruma göre “Kayıtlarımıza Uygundur.”, “Aslı Gibidir.” veya “Dosyasındaki
Suretinin/Örneğinin Aynısıdır.” ibarelerinden birinin konulmasından sonra tasdik eden kuruluş
imza yetkililerinin, kuruluş unvanının altına görev unvanı, ad, soyad ve onay tarihini yazıp
imzalamaları şeklinde yapılır.
Denkleştirme (uygunluk) işlemleri, sayımların tamamlanması ve Teftiş Mizanının ve ilgili defter
ve belgelerin Müfettişe tevdi edilmesinden sonra yapılır.
Sayım ve uygunluk çalışmaları kapsamında düzenlenecek tutanaklar en az iki (2) nüsha olmak
üzere ihtiyaç duyulan nüshada düzenlenir ve bu tutanaklar teftiş sonucunda düzenlenecek rapora
ek yapılır.
Bu tutanakların, bunlarda imzası bulunanlarca talep edilmesi halinde, ilke olarak bir nüshası
kendilerine verilebilir.
3.6- KASA DENKLEŞTİRME (UYGUNLUK) İŞLEMİ:
Kasa sayımı tamamlanarak ve tutanağa bağlandıktan ve Teftiş Mizanı ve ilgili muhasebe defter ve
belgeleri alındıktan sonra kasa denkleştirme işlemine geçilir. Denkleştirmede,
veznedar/tahsildar/muhasebe sorumlusunun ifadeleri de değerlendirilir.
Kasa denkleştirmesinde amaç, fiili sayım sonucunda tespit edilen tutarların kayıtlar (kasa hesabı)
ile uygun olup olmadığının araştırılmasıdır.
(Sayfa: 9 / 44)
Yapılacak denkleştirme işlemleri ve bu denkleştirme işlemleri sırasında düzenlenecek tutanaklar
kasanın günün hangi saatinde (sabah, akşam veya gün ortası) sayılmış olduğuna ve kasanın denk
olması, açık veya fazla vermesine göre farklı olacaktır.
Bu itibarla, uygulamada tereddütlere yol açılmaması bakımından kasa denkleştirme çalışması ile
ilgili olarak öngörülebilen her durum için, bu Rehberin ekinde altı (6) ayrı tutanak örneğine yer
verilmiş olup (Ek:8-Ek:13), karşılaşılan duruma ve ihtiyaca göre bu tutanak örneklerinden biri
kullanılabilecektir.
Kasa denkleştirme işleminde üç farklı durumla karşılaşılabilir:
- Kasa denk olabilir.
- Kasa açık verebilir.
- Kasa fazla verebilir.
Denkleştirme işlemlerinde rastlanılabilecek bu üç olasılığa ve sayımın günün hangi saatinde
yapılmış olduğuna göre, yapılacak denkleştirme çalışmaları ve bu çalışmalar sonucunda
düzenlenecek tutanaklar farklı olacağından, bu olasılıklara göre;
a) Kasa sayımı, akşam kasa kapatıldıktan sonra veya sabah henüz kasaya herhangi bir para girişi
ve/veya kasadan para çıkışı olmadan önce yapıldığı takdirde ve denkleştirme çalışmasında;
- Fiili sayım sonuçlarının kayıtlar uygun olması halinde Ek:8’deki tutanak,
- Kasa açığı tespit edilmesi halinde Ek:9’daki tutanak,
- Kasa fazlası tespiti halinde Ek:10’daki tutanak,
b) Kasa sayımı, gün içerisinde kasaya para girişi ve/veya kasadan para çıkışı olduktan sonra
yapıldığı takdirde ve denkleştirme çalışmasında;
- Fiili sayım sonuçlarının denkleştirilmiş kayıtlara uygun olması halinde Ek:11’deki tutanak,
- Denkleştirme sonucunda kasa açığı tespit edilmesi halinde Ek:12’deki tutanak,
- Denkleştirme sonucunda kasa fazlası tespit edilmesi halinde Ek:13’teki tutanak,
düzenlenecektir.
Ancak, istisnai olarak, teftişine gidilen kuruluşta hiç defter tutulmaması, defterlerde hiçbir kaydın
mevcut olmaması veya kayıtların çok uzun süreler geciktirilmiş olması gibi kasa denkleştirme
işlemlerinin fiilen yapılamayacağı durumlarda, yukarıda “II- Teftiş başlangıcında yapılacak ilk
işlemler” başlıklı bölümde belirtildiği şekilde hareket edilir.
3.7- KASA AÇIĞI VEYA KASA FAZLALIĞININ NEDENLERİ VE AÇIK VEYA FAZLA
TESPİTİ HALİNDE YAPILACAK İŞLEMLER:
Kasa sayım fazlalığı;
- Tahsil edilen paraların kayıtlara hiç geçirilmemesinden veya eksik geçirilmesinden,
- Tahsil belgesinde yazılı tutardan fazla tutarda tahsilat yapılmasından,
- Ödenmesi gerekli tutardan daha az tutarda ödeme yapılmasından,
- Kuruluşa ait olmayan paranın kasada muhafaza edilmesinden,
Kasa sayım noksanlığı ise;
- Kasadan ödenen paranın ödeme belgesine hiç yazılmaması ya da eksik yazılmasından,
(Sayfa: 10 / 44)
- Tahsil edilmesi gerekenden daha eksik para tahsilatı yapılmasından,
- Ödenmesi gerekenden fazla para ödemesinden,
- Haksız ve mevzuata aykırı olarak kasadan para alınmasından,
dolayı ortaya çıkmış olabilir.
Yapılan denkleştirme çalışmalarının sonucunda kasanın denk olması halinde bu durum teftiş
sonunda düzenlenecek raporda belirtilir. Kasanın açık veya fazla vermesi hallerinde, bu açığın
veya fazlanın nedeni araştırılır.
Bu araştırmada, muhasebede önemlilik ilkesi de gözetilerek geriye dönük olarak kasa hesabı
kayıtları ile tahsilât ve tediye belgeleri karşılaştırılması ve veznedarın/kasa sorumlusunun ifadesi
de değerlendirilerek detaylı bir inceleme yapılır ve kasa açık veya fazlasının nereden
kaynaklandığı tespit edilmeye çalışılır.
Yapılacak bu çalışmada Müfettiş tarafından özellikle; kasa uygunluğu ve kayıtların zamanında
yapılıp yapılmadığının saptanması için;
- Ödeme belgelerinin, alındı makbuzlarının, tahsilatların, günlük kasa defterine günü gününe
kaydedilip kaydedilmediğinin,
-Para, çek, senet ve tahvillerin kasada saklanıp saklanmadığının,
-Satışlar ve ortaklardan/üyelerden elden alınan paralar dahil her türlü tahsilat için tahsilat
makbuzu, çek ve senetler için çek ve senet bordrosu düzenlenip düzenlenmediğinin,
-Tahsilat kayıtları incelenerek tahsilat toplamının doğruluğunun,
-Tahsilat makbuzlarının numara sırasına göre kullanılıp kullanılmadığının, posta havalesi yoluyla
alınan para, çek ve senetlerin kayıtlara alınıp alınmadığının,
-Yevmiye defterinden defteri kebire ve yardımcı defterlere aktarmaların doğruluğunun,
-Yevmiye defteri kayıtlarıyla günlük kasa defteri tutarlarının aynı olup olmadığının,
-Kasada günlük olarak bulundurulacak paranın azami miktarına ilişkin kuruluş yetkili organlarının
bir kararının mevcut olup olmadığının,
-Bankaya yatırılan veya bankadan çekilen paraların dekontlarının bulunup bulunmadığının ve bu
dekontların aylık hesap özetleriyle (ekstreleriyle) uygunluk içinde bulunup bulunmadığının,
-Satın alınan malzeme için düzenlenen sevk irsaliyelerinde yer alan miktarların fatura miktarlarına
uygun olup olmadığının,
-Satın alınan malzemeye ait faturalarda yer alan miktarların, kayıtlarda yer alan miktarlarla aynı
olup olmadığının,
-Satın alınmaya ilişkin faturalar için çift kayıt yapılıp yapılmadığının,
incelenmesi, ayrıca;
-Vadeli olarak alınan malzeme bedelinin nakit alınmış gibi gösterilerek bedelinin kasadan çekilip
çekilmediğinin araştırılması,
-Varsa hurda ve atıkların satışı, kira tahsilatı ve benzeri çeşitli gelirler ile bunlarla ilgili kayıt ve
belgelerin incelenmesi, dönem içinde satış işlemlerinin toplamlarının kasa, banka, alacak ve satış
hesaplarıyla karşılaştırılması,
-Tahsilatın yapıldığı kişiye ait tahsilat tutarının ve tarihinin, kasa tahsil kayıtlarındaki bilgilerle
karşılaştırılması,
- Kuruluşun durumuna ve kayıt düzenine göre Müfettişçe takdir edilecek benzeri hususların
incelenip değerlendirilmesi yararlı olacaktır.
Bu çalışmadan sonra;
(Sayfa: 11 / 44)
Kasa açık ve fazlasının, tahsilat ve/veya tediyelerdeki küsuratlardan kaynaklanabilecek cüzi
miktarlarda olması halinde, bu tutarlar doğrudan ilgili muhasebe ve kasa hesabına alacak ve borç
olarak kaydedilerek denklik sağlanması (açık veya fazla olmasına göre gelir veya gider
hesaplarına kaydedilmesi) konusuna kuruluşa bildirilmek üzere raporda yer verilir.
Kasa fazlası ile ilgili olarak;
Yapılan araştırmada kasa fazlasının nedeni bulunduğunda, ilgili kayıtlarda gerekli düzeltme
yapılmak ve kuruluşa bildirilmek üzere nedenleriyle birlikte konuya raporda yer verilir.
Kasa fazlasının nedeni bulunamıyorsa tespit edilen fazlanın geçici bir hesaba alınarak nedeninin
teftiş tamamlandıktan sonra da kuruluş yetkililerince araştırılmaya devam edilmesi ve hâlâ nedeni
bulunamıyor ise kuruluşun özel mevzuatı ve hesap planı çerçevesinde ilgili gelir hesaplarına
aktarılması konusuna kuruluşa bildirilmek üzere raporda yer verilir.
Kasa açığı ile ilgili olarak ise;
Yapılan araştırmada, kasa açığının sebebinin belirlenememesi ya da bu tutarın veznedarın/kasa
sorumlusunun zimmetinde olduğunun tespiti halinde, kasa açığının miktarı ve bu konudaki
içtihatlar da (denetlenen kuruluşun özel mevzuatı çerçevesinde özellikle cezai sorumluluğun
değerlendirilmesinde ve buna bağlı olarak kasa açığının soruşturma konusu yapılarak sonuçta bir
soruşturma raporu düzenlenip düzenlenmemesinde, kasa açığının kasıt olmadan iş bilmezlik, iş
yoğunluğu veya benzeri nedenlerle oluşup oluşmadığı, kasa açığının zimmete konu olabilecek
miktarda olup olmadığı yönündeki içtihatlar) dikkate alınarak Müfettişçe veznedarın/kasa
sorumlusunun ve varsa kuruluşun diğer yetkililerinin hukuki (açık tutarının sorumlusundan tahsil
edilerek kuruluş hesaplarına aktarılması) ve cezai açıdan sorumlulukları bulunup bulunmadığı
değerlendirilir ve bu değerlendirme sonuçlarına düzenlenecek raporda/raporlarda yer verilir.
Son olarak, kuruluş kasasında kuruluşun günlük ortalama nakit (kasa) işlem hacmine göre
bulundurulabilecek para miktarı konusunda, varsa özel mevzuatındaki düzenlemeler dikkate alınır
(Örneğin 5174 sayılı Kanuna tabi oda ve borsalarla ilgili Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği md. 59
düzenlemesi gibi). Özel mevzuatında bu tür bir düzenleme olmaması halinde, kasadaki nakdin
istismarının ve olası hatalı işlemlerin önlenebilmesi bakımından günlük olarak kasada tutulması
uygun olabilecek azami tutarın kuruluş yetkili organlarınca belirlenmesi konusunda ve kuruluşa
bildirilmek üzere raporda öneride bulunulması da yararlı olacaktır.
IV- BANKALARDAKİ NAKDİN DENETİMİ VE DENKLEŞTİRME (UYGUNLUK)
İŞLEMLERİ:
4.1- BANKA HESAPLARININ TESPİTİ VE BANKALARDAN BİLGİ İSTENİLMESİ:
Kasa sayımını izleyen diğer sayımlarla birlikte banka hesaplarının kontrolüne de başlanır. Bu
kontrolün yapılmasındaki amaç, denetlenen kuruluşun banka hesaplarındaki mevcutlarının
kayıtlara uygunluğunun araştırılmasıdır.
Teftiş edilen kuruluşça bankalarda bulunan paralarla ilgili banka mevcutlarının tespiti ve kuruluş
kayıtları ile ve öncelikle; varsa kasa sayımı ile ilgili ifade ve tutanaklarda belirtilenler de dikkate
alınarak, kuruluş yetkililerinden istenilen, kuruluşun paralarının tutulduğu banka hesapları (banka
ve şubesinin adı, hesabın türü, hesap numarası, hesap cüzdanı ve para cinsi gibi bilgileri içerecek
şekilde) onaylı bir liste hazırlattırılır. Bu bilgiler Teftiş Mizanı, muhasebe kayıtları ile kuruluşta
mevcut banka hesap cüzdanları ile karşılaştırılarak hangi bankalarla çalışıldığı tespit edilir.
(Sayfa: 12 / 44)
Daha sonra ilgili banka veya bankalardan, teftiş yapılan kuruluşa ait hesapların bakiyeleri bir yazı
ile istenilir (Ek:14).
Bu yazıda, kuruluşça Müfettişliğe bildirilen hesaplar dışında da (kuruluş yetkililerince
yanılgı/unutma veya kasıtla bildirilmemiş olabilen) kuruluşça bankalarda tutulabilecek tüm hesap
türlerinin (yatırım fonu, döviz hesabı vb.) ve varsa bunların karşılıklı olarak çalıştığı hesapların
(bankanın iç işlemleri bakımından karşılıklı çalışan bir kredi hesabı gibi) istenilmesine dikkat
edilir. Zira bankacılığın çok gelişmiş olduğu günümüzde, çok çeşitli ve çok faklı özellikleri olan
hesap türleri bulunabilmektedir. Bunlardan bir adedinin dahi gözden kaçırılması, banka
hesaplarının denkleştirme işlemlerinde zorluklara ve ciddi sonuçlar doğurabilecek hatalı sonuçlara
yol açabilecektir.
İlgili banka/bankalara gönderilecek bu yazıda, uygulamada çok karşılaşılabilen sahtecilik işlemleri
nedeniyle, bankadan sorulan hesapların teftiş dönemini kapsayan hesap dökümlerini
(ekstrelerinin) ve ihtiyaç duyulması halinde bu hesaplardan çekle ve/veya ödeme/havale
talimatları ile yapılan ödemelerle ilgili çek yaprakları ile (varsa üzerindeki cirolar ve diğer kayıtlar
da görünebilecek şekilde) ödeme talimatlarının bire suretlerinin istenilmesinde de yarar
bulunmaktadır.
Söz konusu yazılar; zarf içine konulduktan sonra, zarf kapağının yapışan kısmına Müfettişlik
mührü basılarak, mührün yanı/üzeri Müfettişçe imza veya paraflanır. Yazılar, ilgili bankalara
faksla veya imza karşılığı elden, APS veya iadeli taahhütlü gibi güvenli posta yoluyla gönderilir.
Burada en önemli hususlardan biri, bu bilgilerin bankadan hangi tarih itibarıyla istenileceğidir. Bu
tarih, kuruluşta Müfettişçe kasa sayımının yapıldığı günün bir önceki gün akşamı tarihi olup,
Teftiş Mizanı ile aynı tarihi taşımalıdır.
Bankalardan alınan hesap bakiyeleri teftiş mizanındaki banka hesabı bakiyeleriyle karşılaştırılır.
Hesaplar arasında farklar varsa bunların nedeni araştırılarak farkların nasıl bir işlemle kapatılacağı
konusunda denetim yapılan kuruluşa bildirimde bulunulur ve konunun hukuki ve/veya cezai
sorumluluk gerektirip gerektirmediği değerlendirilir.
4.2- BANKA HESAPLARININ DENKLEŞTİRME İŞLEMLERİ:
Denkleştirme çalışması bankalardan cevabi yazılar geldiğinde, bu yazılar ve eklerinde yer alan
bilgi ve belgelerdeki hesapların döküm ve bakiyeleri, Teftiş Mizanındaki bankalar cari hesabının
bakiyeleri ile karşılaştırılır. Bu karşılaştırma, hem tek tek alt hesap bazında hem de toplam olarak
ana hesap bazında yapılır.
Bankalardan alınan hesap döküm ve bakiyeleri ile Teftiş Mizanındaki bankalar cari hesabının
bakiyeleri arasında denklik olabileceği gibi, eksiklik veya fazlalık olması de mümkündür.
Yapılan denkleştirme çalışmalarının sonucunda banka hesaplarının denk olması halinde bu durum
düzenlenecek raporda belirtilir. Banka hesaplarının eksik veya fazla vermesi hallerinde, bu eksiğin
veya fazlanın nedeni araştırılır ve gerekli görülürse tutanağa bağlanabilir.
Bu araştırmada, Müfettişçe, ilgilisinden (muhasebeci, banka yetkilileri) sorularak, ayrıca banka
hesap cüzdanları, bankalar cari hesabı defteri ve ilgili bankalardan temin edilen hesap dökümleri
ve diğer belgeler ile muhasebe dosyalarında muhafaza edilen banka fiş, makbuz ve diğer ilgili tüm
belgeleri üzerinde geriye dönük olarak inceleme gerçekleştirilerek tespit edilen farklılığın nedeni
saptanır.
(Sayfa: 13 / 44)
Yapılacak bu çalışmada Müfettiş tarafından özellikle;
- Kayıtlarda bankaya yatırılmış görünen tutarların (tahsilat tutarlarının), banka hesap özetinde yer
alan tutarlarla karşılaştırılması,
- Nakit açığının tahsilat kaydırmalarıyla gizlenmesinin önlenmesi amacıyla bankaya yatırılan ve
çekilen paralarla ilgili makbuzların (dekontların) veya bankaya para yatırma makbuzları ile
tahsilat kayıtlarının karşılaştırılması,
- Ödenmiş banka çeklerine ait kayıtların banka hesap özeti kayıtlarıyla karşılaştırılması,
Ayrıca;
- İptal edilen çekler, ödeme ve havale emirlerinin iptal nedenlerinin,
- Tüm çeklerin sıra numarasına göre tanzim edilip edilmediğinin, ödemelerin buna göre yapılıp
yapılmadığının,
- Muhasebe kayıtlarında görünen ödemelerin tutarının, banka hesap özetindeki ödemeler tutarına,
dönem sonu dolaşımdaki çeklerin tutarının ilave edilip, dönem başı çekler tutarı düşüldükten sonra
ve varsa diğer gerekli araştırmalar yapıldıktan sonra (karşılıksız çek, banka gideri tahakkuku gibi)
bulunacak tutara eşit olup olmadığının,
- Banka ödemelerinin kuruluş hizmetleri ile ilgili olup olmadığının,
- Gelecek faaliyet dönemine ait tahsilât veya ödemelerin eski tarih ile gösterilerek cari döneme
kaydedilip kaydedilmediğinin,
- Çek, senet, ödeme ve havale emirlerinin kuruluşu temsile yetkili yeterli sayıda (kuruluş
mevzuatına ve bu konuda alınmış kararlara göre) yönetici tarafından imzalanıp imzalanmadığının,
- Çek ve senetlerin satıcılara teslim edilmesinde, çek ve senet bordrosu düzenlenip
düzenlenmediğinin,
- İptal edilen çeklerin, banka hesap özetleri ve kayıtlarla karşılaştırılarak kayıtlarda mevcut olup
olmadığının,
- Çek ve senetlerin imzalandığında işlemlerin yardımcı defterlere kaydedilmesini sağlayacak
yöntemlerin belirlenip belirlenmediğinin,
- Kuruluşun durumuna ve kayıt düzenine göre Müfettişçe takdir edilecek benzeri hususların,
incelenip değerlendirilmesi yararlı olacaktır.
Bu çalışmadan sonra;
Banka noksanı veya fazlasının banka işlemlerindeki küsuratlardan kaynaklanabilecek cüzi
miktarlarda olması halinde, bu tutarlar doğrudan ilgili muhasebe ve banka hesabına alacak ve borç
olarak kaydedilerek denklik sağlanması (açık veya fazla olmasına göre gelir veya gider
hesaplarına kaydedilmesi) konusuna kuruluşa bildirilmek üzere raporda yer verilir.
Bankalara ilişkin sayım fazlalığı;
- Muhasebe kayıtlarında banka hesabına kaydedilen çeklerin henüz banka hesabından
çekilmemesinden,
- Lehte tahakkuk eden faizlerin henüz muhasebeleştirilmemesinden,
- Banka hesabına gelen havalelerin henüz muhasebe kayıtlarına alınmamasından,
- Muhasebe kayıtlarındaki hatalardan,
- Banka kayıtlarındaki hatalardan,
Banka sayımı noksanlığı ise;
- Ödenen çeklerin/ödeme ve/veya havale emirlerinin kuruluş muhasebe kayıtlarına henüz
yansıtılmamış olmasından,
(Sayfa: 14 / 44)
- Bankanın teftiş edilen kuruluş aleyhine tahakkuk ettirdiği faiz, komisyon, masraf, vergi vb.
unsurların kuruluşun henüz muhasebesine kaydedilmemiş olmasından ve
- Kötü niyetli kayıp ve kaçaklardan,
kaynaklanabilir.
Banka fazlası ile ilgili olarak;
Yapılan araştırmada fazlanın nedeni bulunduğunda, ilgili kayıtlarda gerekli düzeltme yapılmak ve
kuruluşa bildirilmek üzere nedenleriyle birlikte konuya raporda yer verilir. Nedeni bulunamıyorsa
tespit edilen fazlanın geçici bir hesaba alınarak nedeninin teftiş tamamlandıktan sonra da kuruluş
yetkililerince araştırılmaya devam edilmesi ve hâlâ nedeni bulunamıyor ise, kuruluşun özel
mevzuatı ve hesap planı çerçevesinde ilgili gelir hesaplarına aktarılması konusuna kuruluşa
bildirilmek üzere raporda yer verilir.
Banka noksanı ile ilgili olarak ise;
Yapılan araştırmada, noksanın sebebinin belirlenememesi ya da bu tutarın kuruluşun herhangi bir
yetkilisinin zimmetinde olduğunun tespiti halinde, noksanın miktarı ve bu konudaki içtihatlar da
(kuruluşun özel mevzuatına göre özellikle cezai sorumluluğun değerlendirilmesinde ve buna bağlı
olarak banka noksanının soruşturma konusu yapılarak sonuçta bir soruşturma raporu düzenlenip
düzenlenmemesinde, banka noksanının kasıt olmadan iş bilmezlik, iş yoğunluğu veya benzeri
nedenlerle oluşup oluşmadığı, zimmete konu olabilecek miktarda olup olmadığı yönündeki
içtihatlar) dikkate alınarak Müfettişçe kuruluşun konu ile ilgili yetkililerinin hukuki (açık tutarının
sorumlusundan tahsil edilerek kuruluş hesaplarına aktarılması) ve cezai açıdan sorumlulukları
bulunup bulunmadığı değerlendirilir bu değerlendirme sonuçlarına düzenlenecek
raporda/raporlarda yer verilir.
V- KIYMETLİ EVRAK SAYIMI VE DENKLEŞTİRME İŞLEMLERİ:
Para yerine geçen çek, senet, bono, emtia senetleri ve benzeri kıymetli evrak da sayılır ve bir
tutanağa bağlanır (Ek:15). Teftiş edilen kuruluşun özelliklerine göre kullanılan farklı türlerdeki
kıymetli evrak için ekte örnek olarak gösterilen Kıymetli Evrak Sayım Tutanağında Müfettişlikçe
ihtiyaca göre değişiklikler yapılabilir.
Sayım sonucunda yapılan tespitler, Teftiş Mizanında gösterilen ilgili hesaplarla karşılaştırılır ve
varsa farklılıkların nedeni araştırılarak kayıtlara intikali sağlanır.
VI- MENKUL KIYMETLER SAYIMI VE DENKLEŞTİRME İŞLEMLERİ:
Diğer sayımların yanında teftiş edilen kuruluşta muhafaza edilen hisse senedi, tahvil, hazine
bonosu gibi menkul kıymetlerin sayımı da yapılır. Sayım sonucu bir tutanakla tespit edilir (Ek:16)
Sayım sonucunda yapılan tespitler, Teftiş Mizanındaki menkul kıymetler hesabının bakiyesi ile
karşılaştırılır. Farklılık bulunduğunun tespiti halinde, nedeni araştırılarak kayıtlara intikali
sağlanır.
VII- MADDİ DURAN VARLIKLAR SAYIMI VE DENKLEŞTİRME İŞLEMLERİ:
Teftiş edilen kuruluşun sahip olduğu demirbaşlar, binalar, arazi ve arsalar ile taşıtları gibi maddi
duran varlıklarının da sayılarak veya tespit edilerek bu sayımlarda belirlenen mevcutların kayıtlara
uygunluğunun araştırılması gereklidir.
(Sayfa: 15 / 44)
Bu amaçla yapılacak sayım sonuçları “Sabit Kıymetler Sayım Tutanağı” (Ek:17) gibi topluca bir
tutanağa bağlanabileceği gibi, denetim alanındaki somut duruma göre Müfettişlik takdirine bağlı
olarak maddi duran varlıkların her birinin (demirbaşlar, binalar ile arazi ve arsalar-taşınmaz
mallar- ve taşıtlar için) sayımına ilişkin ayrı tutanaklar düzenlenmesi de mümkündür.
Söz konusu sayımlar ayrı yapılarak ayrı tutanaklara bağlanmasına karar verildiği takdirde, her
maddi duran varlık türü için aşağıda başlıklar altında yer verilen alternatiflere göre hareket
edilebilir.
Sayım ve denkleştirme çalışmaları ister tek ister ayrı tutanaklarla yapılsın, teftiş anında mümkün
olması halinde uygun bir zamanda/zamanlarda gerek taşınmazların ve gerekse taşıt ve
demirbaşların Müfettişlikçe yerinde görülmesi ve eldeki bilgilerin fiili gözlemle de teyit edilmesi
yararlı olabilecektir (Fiili tespite ilişkin, demirbaşlarla ilgili açıklamalar ise aşağıdadır.).
7.1- BİNA, ARAZİ VE ARSALARIN (GAYRİMENKUL/TAŞINMAZ MAL) SAYIMI:
Teftiş edilen kuruluştaki tapu kayıt, senet ve belgeler incelenerek gayrimenkullere ilişkin bilgiler,
varsa tapu siciline düşülmüş şerhlere ilişkin bilgilerle birlikte bir tutanağa bağlanır (Ek:18).
Kuruluş kayıtlarının resmi tapu kayıtlarına uygunluğunun teyidi bakımından Müfettişçe gerek
görülmesi halinde, tespit edilen gayrimenkuller ile ilgili, hatta kuruluşun başkaca gayrimenkulü
bulunup bulunmadığına ilişkin bilgiler ilgili tapu müdürlüğü/müdürlükler ve/veya Tapu ve
Kadastro Genel Müdürlüğünden yazışmalar yapılmak suretiyle talep edilebilir.
Böylece, kuruluştaki gayrimenkullere ilişkin kayıtlar, Teftiş Mizanındaki bakiyeler ve tutanağa
bağlanan taşınmaz bilgilerle/talep edilmişse tapu dairelerinden alınan bilgilerle karşılaştırılarak
bunlarda uygunluk olup olmadığı araştırılır.
Yine gerek görülmesi halinde, sahip olunan hizmet binası veya yatırım amaçlı alınmış olan bina,
arazi ve arsa gibi varlıklara ait kuruluşta muhafaza edilen tapu senetlerinin onaylı birer örneği,
Müfettişçe ilgili sayım tutanağına ve dolayısıyla rapora eklenmek ve raporda değerlendirilmek
üzere alınır.
Maddi duran varlıkların denetiminin temel amacı ise; teftiş edilen kuruluşun defterlerinde
gösterilen duran varlıkların fiziken var olup olmadıklarının, var olanların eksiksiz bir biçimde
kayıtlara geçirilip geçirilmediğinin ve bu varlıkların kullanım amaçlarına uygun olarak kullanılıp
kullanılmadığının saptanması, maddi duran varlıkların gerçekten kuruluşun sahipliğinde bulunup
bulunmadığının ve bunlar üzerinde haciz veya ipoteğin olup olmadığının araştırılması, kuruluşta
duran varlıklar muhasebesinin genel kabul görmüş muhasebe ilkeleri doğrultusunda devamlılık
temeline göre yürütülmekte olup olmadığının araştırılmasıdır.
Taşınmazların denetiminde aşağıdaki hususlara dikkat edilir:
- Alış faturası ve özellikle satın alınma tarihi, satın alma fiyatı, satın alınan varlığın
niteliği ve satıcının adı,
- Varlığın kuruluş kayıtlarına girdiğini kanıtlayan belgeler,
- Tapu Sicil Müdürlüğünden doğrulama yapılarak arsa ve binalarda yapılmış ilave işler
için sahipliği kanıtlayan tapu senedi ve ilgili belgeler,
- (Kooperatiflerde) İmalat ve inşaat yaptırma yönteminin genel kurulca onaylanıp
onaylanmadığı,
- (Özellikle kooperatiflerde) Gayrimenkul satış işlemi ve satış fiyatı için genel kuruldan
karar alınıp alınmadığı,
(Sayfa: 16 / 44)
- Banka dekontu, para alındı makbuzu, yazışmalar ve kasa tahsil yevmiyesi gibi kanıtlar
incelenerek maddi duran varlığın elden çıkarılması sonucu elde edilen hâsılatın
doğruluğu,
- Elden çıkarma sonucu meydana gelen kazanç veya kayıpların muhasebe hesaplarına
doğru olarak yansıtılıp yansıtılmadığının
kontrol edilmesi yararlı olacaktır.
7.2- TAŞITLARIN SAYIMI:
Kuruluşun mülkiyetinde ve varsa kullanımında olan her türlü taşıtlar sayılıp tutanağa bağlanır
(Ek:19).
Taşıtların satın alma/kiralama vb. faturaları ile tescil belgesi fotokopileri kuruluş yetkililerine
onaylatılarak sayım tutanağına eklenmek ve raporda değerlendirilmek üzere alınabilir.
Ayrıca, kuruluşta tespit edilen taşıtlar ve bunlara ilişkin bilgiler konusunda Müfettişin ihtiyaç
duyması ve gerek görmesi halinde, ilgili emniyet müdürlüğünden gerekli bilgiler yazışma yoluyla
temin edilerek, eldeki bilgilerin teyidi yoluna da gidilebilir.
7.3- DEMİRBAŞ SAYIMI:
İlke olarak, teftiş edilen kuruluşun demirbaşları, demirbaş kayıtlarını tutan yetkilisinin eşliğinde
Müfettiş tarafından tek tek oda/servis bazında cinsi ve miktarı ile birlikte sayılır ve bu sayım
sonuçları bir tutanağa bağlanır. Yapılacak sayım sonucu daha sonra Teftiş Mizanı demirbaş hesabı
ile karşılaştırılır, ihtilaf halinde demirbaşlarla ilgili muhasebe ve defter kayıtları da incelenerek
denkleştirme yapılabilir.
Bu çalışma sırasında, teftiş edilen kuruluşun özel mevzuatına göre varsa demirbaşlarla ilgili
düzenlemeler de dikkate alınır. Örneğin, ticaret odaları/borsaları ve birliğin teftişinde;
-Vergi kanunlarına göre belli bir değerden küçük demirbaşların doğrudan gider
kaydedilebilmesine izin verildiği,
-Oda/Borsa Meclisi tarafından, kullanma süreleri bir yıldan az olan ve her yıl Maliye Bakanlığınca
belirlenecek değerin altındaki maddi duran varlıkların da maddi duran varlık hesaplarına ve sabit
kıymetler defterine kaydedilmesine karar verilebileceği (Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği md. 64)
hususları da dikkate alınmalıdır.
Öte yandan, demirbaş sayımında, tek tip bir sayım yöntemini kullanılması zaman zaman teftişte
gereksiz zaman kaybına yol açabilir. Örneğin teftiş edilen kuruluşun birden fazla hizmet binası ve
çok sayıda demirbaşı bulunması durumunda, bunlar tek tek sayılmaya çalışıldığında günlerce
sürebilecek demirbaş sayımı ile karşılaşılabilir.
Bunun gibi durumlarda Müfettişçe tek tek demirbaş sayımı yapılmak yerine, mevcut demirbaşların
onaylı bir listesinin kuruluş yetkililerine hazırlattırılması, bu listeler üzerinden önemli görülen
demirbaşlar dikkate alınmak suretiyle ve örnekleme usulü sayım yöntemiyle demirbaşların
varlığının teyidi yoluna gidilebilir. Bu durumda düzenletilen demirbaş listesi, demirbaş sayım
tutanağına eklenir ve durum tutanakta da bu şekilde ifade edilir.
Ekte demirbaş sayımı ile ilgili olarak (5) ayrı tutanak örneğine yer verilmiş olup, sayımda
karşılaşılabilecek çeşitli olasılıklar karşısında bu tutanak örneklerinden yararlanılması mümkün
olup, ayrıca sayımda önceden kestirilemeyen çok farklı durumlarla karşılaşılması halinde,
(Sayfa: 17 / 44)
Müfettişlik takdiri çerçevesinde bu tutanak örneklerinde doğal olarak gerekli değişiklikler
yapılabilir.
Söz konusu tutanak örneklerinden ilki kuruluş demirbaşının az ve sayımının kolay olması, keza
sayım sonuçları ile kayıtları kolaylıkla karşılaştırılarak denkleştirmenin yapılabilmesi durumunda,
sayım ve uygunluğun bir arada tespit edildiği bir tutanak örneğidir (Ek:20). İkinci tutanak örneği
sadece sayımla ilgili olup, bununla ilgili denkleştirme çalışması Müfettişlikçe daha sonra
yapılacaktır (Ek:21). Üçüncü tutanak örneği, önce sayım yapılmış ve daha sonra sayım sonuçları
Teftiş Mizanı ve diğer kayıtlar ile karşılaştırılarak uygunluk sağlanmış olması halinde
tutulabilecek bir uygunluk tutanağıdır (Ek:22). Son iki tutanak örneği de, önce sayım yapılmış ve
bir sayım tutanağına bağlanmış, fakat sonrasında yapılan denkleştirme çalışmaları sırasında (sayım
sonuçlarının Teftiş Mizanı ve diğer kayıtlar ile karşılaştırılması sonucunda) demirbaşların
kayıtlara göre eksik veya fazla olması halinde düzenlenebilecek demirbaş eşya açığı veya
fazlasına ilişkin tutanak örnekleridir (Ek:23, Ek:24).
7.4- MADDİ DURAN VARLIKLAR SAYIMINDA ORTAK HUSUSLAR:
Maddi duran varlıkların yukarıda üç ayrı başlık altında ele alınan sayım ve denkleştirme
işlemlerinde ortak hususlar kapsamında; sabit kıymetler sayım tutanağı ve eklerinde yer alan
demirbaşlar, binalar, arazi ve arsalar ile taşıtlara ait bilgiler, Teftiş Mizanında yer alan ilgili
hesapların bakiyeleri ve gerekli görüldüğünde defteri kebir kayıtları, sabit kıymetler defteri,
demirbaş defteri kayıtları ve satın alma belgeleri ile karşılaştırılabilir.
Uygulamada genellikle, sabit kıymetler defteri ve demirbaş defterinin güncel halde tutulmadığı
görüldüğünden bu defter kayıtlarının yanıltıcı olabileceği hususu dikkate alınmalıdır.
Müfettişçe gerek görülürse, taşıtlara ilişkin bağış, yardım, hurdaya çıkma, ekonomik ömrünü
tamamlamış olma, kullanım değeri bulunmama, ekonomik değerini yitirmiş ya da itfa süresini
tamamlamış olma, kayıt hatası gibi durumlar aynı veya ayrı bir tutanakta gösterilebilir. Binalar
veya arazi ve arsalarla/taşınmazlarla ilgili sayım fazlalığı veya noksanlığı tespit edilmesi (bazen
yapılmakta olan yatırımlar da bu hesaplara kaydedildiğinden veya yapılan yatırımlar yanlış
hesaplarda izlendiğinden, tapu değeri teftiş mizanı ilgili hesabı bakiyesinden farklı çıkmaktadır)
halinde de, durum belgeleriyle tespit edilir. Nitekim söz konusu iki halde de, bu gibi tespitlere
teftiş sonrasında düzenlenecek raporda yer verilerek ilgili kayıtların gerçeğe uygun olarak
düzeltilmesi sağlanmış olur.
Son olarak, teftiş edilen kuruluşun özel mevzuatına göre, örneğin sabit kıymetlere numara verilip
verilmeyeceği, bunların kullanıldığı servis veya odalar itibarıyla listelerinin hazırlanarak servis
veya odanın görünür bir tarafına asılıp asılmayacağı veya kuruluşun bazı yetkililerinin kullanımına
tahsis edilen sabit kıymetlerin ilgililerine zimmet karşılığı teslim edilip edilmeyeceği,
kullanılamayacak ve/veya ekonomik ömrünü tamamlamış varlıkların imha ya da ihtiyaç
sahiplerine verilmek/satılmak suretiyle kayıtlardan terkini konusunda düzenleme mevcut olup
olmadığına dikkat edilerek, bunlarla ilgili tespit ve önerilere raporda yer verilir (Örneğin 5174
sayılı Kanuna tabi kuruluşlar Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği md. 35. Kullanılmayacak duruma
gelen maddi duran varlıkların tespiti halinde de Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği md. 64/2, 3
hükümlerinde yer alan düzenlemeler gibi).
(Sayfa: 18 / 44)
VIII- BASILI (MATBU) EVRAK SAYIMI VE DENKLEŞTİRMESİ:
Sayımlar genellikle basılı evrak sayımı ile tamamlanmış olur.
Basılı (matbu) evrak genellikle kasa hesabı ve diğer muhasebe işlemlerinde kullanılan tahsil,
tediye ve mahsup fişleridir. Bununla birlikte, teftiş edilen kuruluşun iş alanı ve özelliklerine göre
daha farklı türlerde basılı evraka da rastlanabilir.
Özellikle, kullanılmamış tahsil, tediye ve mahsup fişleri ile faturaların kullanılmamış cilt ve
yapraklarını sayımı; örneğin fişi düzenlendiği halde kayda geçirilmemiş veya tahsil edildiği halde
makbuzu düzenlenmemiş para hareketleri kasa sayım ve denkleştirme işlemlerini de
etkileyeceğinden (bunlar zimmete/ güveni kötüye kullanmaya/hırsızlığa konu olabilecek işlemler
olabilir) veya uygulamada rastlanılabileceği gibi düzenlenmiş ve bir fişin asıl nüshasının (kayda
geçmiş nüsha) üzerinde farklı, dip koçanda kalan nüshasının üzerinde farklı rakamlara yer
verilebilmesi gibi çeşitli hilelerin tespiti bakımından önemlidir.
Nitekim yukarıda “II” nolu bölümde de belirtildiği üzere, kasa sayımından önce kasa işlemlerinde
kullanılan tahsil, tediye ve mahsup fişleri ile faturaların kullanılmış en son yapraklarının (bunlar
koçan şeklindeyse kullanılmış en son yapraklarının, bilgisayar çıktısı şeklinde ise kullanılmış en
son çıktıların arka sayfalarının) Müfettişçe tarih ve saat kaydı düşülmek suretiyle imzalanıp
mühürlenmesi de bu tür tespitleri kolaylaştırmak için öngörülmüştür.
Ancak, muhasebesinin bilgisayar programları üzerinden tutan ve bu anlamda basılı evrak
kullanmayıp ilgili fiş ve makbuzları yapılmış işlemlerin kaydı esnasında bilgisayar çıktısı olarak
alarak dosyalayan kuruluşlarda, fiili imkânsızlık nedeniyle doğal olarak ayrıca kullanılmamış fiş
ve makbuz sayımına gerek olmayıp, bu durumda teftiş edilen kuruluşun mevzuatına ve
özelliklerine göre (örneğin ticaret oda ve borsalarında veya esnaf ve sanatkarlar meslek
kuruluşlarının bazılarında- şoför odalarındaki trafik tescil evrakı gibi- farklı cinsten basılı evrak
kullanılıyor olabilir) varsa diğer basılı evrakın sayımının yapılmasında yarar bulunmaktadır.
Basılı evrak sayımı için ekte bir tutanak örneğine yer verilmiş olup (Ek:25), teftişi yapan
Müfettişçe bu tutanak üzerinde yukarıdaki açıklamalar ve işin hal ve icabı gereğince kişisel takdiri
ile ihtiyaca uygun değişiklikler yapılabilir. Ayrıca yine Müfettişin takdirinde olmak üzere, gerekli
görülürse kullanılan veya kullanılmamış matbu evrak sayımları da ayrı ayrı tutanağa bağlanabilir.
Basılı evrak sayımı yapıldıktan sonra, düzenlenen sayım tutanaklarındaki tespitlerin, özellikle
muhasebe işlemlerinin teftişi esnasında olmak üzere, teftişin her aşamasında kullanılması ile
sonuçta bir uygunsuzluk tespit edilememesi halinde denkleştirmesi yapılmış olacaktır.
Bunların (basılı evrakın) miktarında ve/veya kullanımında bir sorun tespit edilmesi halinde ise
zaten olayın özelliğine göre (suç konusu, muhasebe hatası ve/veya hilesi konusu vb. olasılıklar söz
konusu olabilir) olay kendi mecrasında gerekirse soruşturma konusu yapılacak veya bu konuda
eleştiriyi gerektirir hususlara teftiş sonucunda düzenlenecek raporda yer verilecektir.
(Sayfa: 19 / 44)
EKLER:
Ek-1: Tespit Tutanağı
Ek-2: Mühürleme Tutanağı
Ek-3: Mühür Çözme Tutanağı
Ek-4: Veznedar İfade Tutanağı
Ek-5: Tahsildar İfade Tutanağı
Ek-6: Kasa Sayım Tutanağı
Ek-7: Tahsildar Sayım Tutanağı
Ek-8: Kasa Uygunluk Tutanağı
Ek-9: Kasa Açığı Tespit Tutanağı
Ek-10: Kasa Fazlası Tespit Tutanağı
Ek-11:Kasa Denkleştirme Tutanağı
Ek-12: Kasa Açığı Tespit Tutanağı
Ek-13: Kasa Fazlası Tespit Tutanağı
Ek-14: Bankalara Hesabı Talep Yazısı Örneği
Ek-15: Kıymetli Evrak Sayım Tutanağı
Ek-16: Menkul Kıymetler Sayım Tutanağı
Ek-17: Sabit Kıymetler Sayım Tutanağı
Ek-18: Taşınmazlar (Gayrimenkul) Sayım Tutanağı
Ek-19: Taşıtlar Sayım Tutanağı
Ek-20: Demirbaş Eşya Sayım ve Uygunluk Tutanağı
Ek-21: Demirbaş Eşya Sayım Tutanağı
Ek-22: Demirbaş Eşya Uygunluk Tutanağı
Ek-23: Demirbaş Eşya Açığı Tespit Tutanağı
Ek-24: Demirbaş Eşya Fazlası Tespit Tutanağı
Ek-25: Basılı (Matbu) Evrak Sayım Tutanağı
(Sayfa: 20 / 44)
Ek-1: Tespit Tutanağı
TESPİT TUTANAĞI
../../.... günü, saat ..’da teftişine gelinen …….’nin …………defterleri/……… belgeleri/…
stokları/ vb. üzerinde) tarafımızdan birlikte yapılan incelemede;
“……………………………………………..”olduğu tespit edildi.
Durumu gösteren bu tutanak tarafımızdan (2) nüsha olarak birlikte düzenlendi, okunduktan
ve doğruluğu anlaşıldıktan sonra imza edildi. Yer, tarih
…………….
Adı ve Soyadı
Gümrük ve Ticaret Müfettişi
(Mühür, imza)
………………… Görevlisi
(Adı, soyadı, görevi, imza)
………………… Görevlisi
(Adı, soyadı, görevi, imza)
(Sayfa: 21 / 44)
Ek-2: Mühürleme Tutanağı
MÜHÜRLEME TUTANAĞI1
../../.... günü, saat ..’da teftişine gelinen ……….’nin ........ marka kasası/kasaları, çalışma
saati başlangıcında sayım yapılmak üzere aşağıda imzaları bulunan kişilerin huzurunda eksiksiz ve
düğümsüz sicimle sarılarak mühürlenmiştir.
Durumu gösteren bu tutanak tarafımızdan (2) nüsha olarak birlikte düzenlendi, okunduktan
ve doğruluğu anlaşıldıktan sonra imza edildi. Yer, tarih
…………….
Adı ve Soyadı
Gümrük ve Ticaret Müfettişi
(Mühür, imza)
………………… Görevlisi
(Adı, soyadı, görevi, imza)
………………… Görevlisi
(Adı, soyadı, görevi, imza)
1 Kasa dışında da, oda kapısı/dolap kapağı ve bunlar gibi yerlerin mühürlenmesine ihtiyaç duyulması halinde bu
tutanak uyarlanarak düzenlenebilir.
(Sayfa: 22 / 44)
Ek-3: Mühür Çözme Tutanağı
MÜHÜR ÇÖZME TUTANAĞI2
………………..’nin ../../…. tarihinde mühürlenen ...... marka kasasının/kasalarının sayımı
yapılmak üzere ../../... tarihinde saat ..’da anılan …….. gelinmiş, yapılan inceleme sonucunda
mührün bozulmadığı tespit olunarak; kasa, sayımı yapılmak üzere tarafımızdan çözülmüştür.
Durumu gösteren bu tutanak tarafımızdan (2) nüsha olarak birlikte düzenlendi, okunduktan
ve doğruluğu anlaşıldıktan sonra imza edildi. Yer, tarih
…………….
Adı ve Soyadı
Gümrük ve Ticaret Müfettişi
(Mühür, imza)
………………… Görevlisi
(Adı, soyadı, görevi, imza)
………………… Görevlisi
(Adı, soyadı, görevi, imza)
…………….
Adı ve Soyadı
Gümrük ve Ticaret Müfettişi
(mühür, imza)
………………… Görevlisi
(Adı, soyadı, görevi, imza)
………………… Görevlisi
(Adı, soyadı, görevi, imza)
…………….
Adı ve Soyadı
Gümrük ve Ticaret Müfettişi
(mühür, imza)
………………… Görevlisi
(Adı, soyadı, görevi, imza)
………………… Görevlisi
(Adı, soyadı, görevi, imza)
2 Kasa dışında da, oda kapısı/dolap kapağı ve bunlar gibi yerlerin mühürlenmesine ihtiyaç duyulması halinde bu
Mühür Çözme Tutanağı uyarlanarak düzenlenebilir.
(Sayfa: 23 / 44)
Ek-4: Veznedar İfade Tutanağı
VEZNEDAR İFADE TUTANAĞI
../../... günü , saat ..’da teftişine gelinen … 'da kasa sayımına başlanmadan önce, ..........'nin
veznedarı ……..’a yöneltilen sorular ve alınan cevaplar aşağıda gösterilmiştir.
SORU 1- ……….’nın paraları nerelerde saklanıyor, kasanın (veya kasaların) sizden
başkasında anahtarı var mıdır? (Denetlenen kuruluşun paralarının birden fazla kasada saklanıp
saklanmadığı, kasalarının anahtarlarının kimlerde olduğu ve kasaların tam olarak nerelerde
bulundukları, “cevap”da etraflıca açıklatılmalıdır.) CEVAP 1-……………………..SORU 2-
Kasada (veya kasalarda) şahsınıza veya başkalarına ait para var mıdır? CEVAP 2-
……………SORU 3- Kayıtlara göre kasada (veya kasalarda) bulunması gereken paranın tamamı
kasada mıdır? CEVAP 3- …………… SORU 4-Belgesi düzenlenip, bedeli alınmadan veya
ödenmeden kayıtlara geçirilen herhangi bir işlem var mıdır? Bunu kanıtlayabilir misiniz? CEVAP
4-…………… SORU 5- Bedeli alınmış veya ödenmiş olup, fişi veya makbuzları düzenlenmemiş
işlemleriniz mevcut mudur? CEVAP 5-…………....... SORU 6- Kasayı en son ne zaman
saydınız, tespit ettiğiniz miktar nedir? CEVAP 6-…….. SORU 7- Bu konuda belirtmek
istediğiniz başka bir şey var mıdır? CEVAP 7- ………..(Yok ise” Hayır, yoktur.” yazılacak)
Durumu gösteren bu tutanak tarafımızdan (2) nüsha olarak birlikte düzenlendi, okunduktan
ve doğruluğu anlaşıldıktan sonra imza edildi. Yer, tarih
…………….
Adı ve Soyadı
Gümrük ve Ticaret Müfettişi
(Mühür, imza)
………………… Görevlisi
(Adı, soyadı, görevi, imza)
………………… Görevlisi
(Adı, soyadı, görevi, imza)
(Sayfa: 24 / 44)
Ek-5: Tahsildar İfade Tutanağı
TAHSİLDAR İFADE TUTANAĞI
../../... günü, saat ..’da teftişine gelinen … 'da kasa sayımına başlanmadan önce, ..........'nin
Tahsildarı olduğu ifade olunan…’a üzerinde, … ‘na ait para bulunmadığını, gün içinde tahsil
ettiği paraların tamamını Veznedar……………’a teslim ettiğini (….. ait TL bulunduğunu, gün
içinde tahsil ettiği paraların tamamını Veznedar……………’a teslim edeceğini) beyan etmiştir.
Durumu gösteren bu tutanak tarafımızdan (2) nüsha olarak birlikte düzenlendi, okunduktan
ve doğruluğu anlaşıldıktan sonra imza edildi. Yer, tarih
…………….
Adı ve Soyadı
Gümrük ve Ticaret Müfettişi
(Mühür, imza)
………………… Görevlisi
(Adı, soyadı, görevi, imza)
………………… Görevlisi
(Adı, soyadı, görevi, imza)
(Sayfa: 25 / 44)
Ek-6: Kasa Sayım Tutanağı
KASA SAYIM TUTANAĞI
CİNSİ : ADEDİ : TUTARI :
Kağıt Paralar
Madeni Paralar
Toplam: …….TL
../../…. tarihinde kasa sorumlu/veznedar ifade tutanağının düzenlenmesinden sonra,
…………………..’ne ait paraların muhafaza edildiği hizmet binasının……. odasında bulunan …
marka çelik kasada tarafımızdan birlikte yapılan sayımında yukarıda dökümü gösterilen tutarlarda
olmak üzere toplam …..TL (yazı ile para tutarı) para olduğu tespit edilmiştir.
Durumu gösteren bu tutanak tarafımızdan (2) nüsha olarak birlikte düzenlendi, okunduktan
ve doğruluğu anlaşıldıktan sonra imza edildi. Yer, tarih
…………….
Adı ve Soyadı
Gümrük ve Ticaret Müfettişi
(Mühür, imza)
……………
Kasa Sorumlusu/Veznedarı
(Adı, soyadı, görevi, imza)
………………..
(Mevcutsa ve/veya Gerek
Duyulursa)
Yönetim Kurulu Üyesi/Üyeleri
(Adı, soyadı, görevi, imza)
(Sayfa: 26 / 44)
Ek-7: Tahsildar Sayım Tutanağı
TAHSİLDAR SAYIM TUTANAĞI
………. tahsildarı .................’a kıymetli evrak defterinde (Zimmet defterinde) görüldüğü
üzere imza karşılığı verilen .... yaprak numaralı ..... cilt tahsildar makbuzunun ../../.... tarihi
sabahı itibariyle ........ numaraya kadar kullanıldığı, kullanılan makbuzlarla tahsil edilen paraların
............ TL’lık kısmını ............. tarihine kadar vezneye yatırdığı, geri kalan ............ TL’nin de
yapılan sayımda üzerinde bulunduğu görülmüştür.
Durumu gösteren bu tutanak tarafımızdan (2) nüsha olarak birlikte düzenlendi, okunduktan
ve doğruluğu anlaşıldıktan sonra imza edildi. Yer, tarih
…………….
Adı ve Soyadı
Gümrük ve Ticaret Müfettişi
(Mühür, imza)
….. Tahsildarı
(Adı ve soyadı, görevi, imza)
(Sayfa: 27 / 44)
Ek-8: Kasa Uygunluk Tutanağı
KASA UYGUNLUK TUTANAĞI3
a) ../../…. günü akşamı itibariyle kasa defteri alındı tutarı ........................... 750,35 TL
b) ../../…. günü “ “ “ “ ödeme tutarı ............................... 650,35 TL
Fark: …………………………… 100,00 TL
c) Kayıtlara göre ../../…. günü akşamı itibariyle kasada bulunması gereken
tutar …………………………………………………………………………………… 100,00 TL
d) ../../…. günü akşamı itibariyle kasada sayılan tutar 100,00 TL
Fark …… ---
../../... günü saat ...'da ………'da yapılan sayım sonucunda … marka çelik kasada tespit
edilen 100,00 TL’nin kayıt ve defterler ile Veznedarın ifadesine göre kasada bulunması gereken
100,00 TL’lik bakiyeye uygun olduğu görüldü.
Durumu gösteren bu tutanak tarafımızdan (2) nüsha olarak birlikte düzenlendi, okunduktan
ve doğruluğu anlaşıldıktan sonra imza edildi. Yer, tarih
…………….
Adı ve Soyadı
Gümrük ve Ticaret Müfettişi
(Mühür, imza)
……….
Kasa Sorumlusu/Veznedarı
(Adı ve soyadı, görevi, imza)
3 Bu tutanak; kasa sayımı, akşam kasa kapatıldıktan sonra veya sabah henüz kasaya herhangi bir para girişi ve/veya
kasadan para çıkışı olmadan önce yapıldığı takdirde düzenlenecektir.
(Sayfa: 28 / 44)
Ek-9: Kasa Açığı Tespit Tutanağı
KASA AÇIĞI TESPİT TUTANAĞI4-5
a) ../../…. günü akşamı itibariyle kasa defteri alındı tutarı ......................... 750,35 TL
b) ../../…. günü akşamı “ “ “ ödeme tutarı........................ 650,35 TL
Fark: …………………………. 100,00 TL
c) Kayıtlara göre ../../…. günü akşamı itibariyle
kasada bulunması gereken tutar ..…………………………………………… 100,00 TL
d) ../../…. günü akşamı itibariyle
kasada sayılan tutar ……………………………......................................... 50,00 TL
Fark ………………………... (-) 50,00 TL
../../... günü saat .....'da ………'da yapılan sayım sonucunda … marka çelik kasada tespit
edilen 100,00 TL’nin kayıt ve defterler ile Veznedar …………’nın ../../…. tarihli ifadesine göre
kasada bulunması gereken 100,00 TL’lik bakiyeden 50,00 TL eksik olması hususunda Veznedar
…………., aynen; (……………………………………………………………………. Bu konuda
söylemek istediğim başka bir şey yoktur.) dedi.
Durumu gösteren bu tutanak tarafımızdan (2) nüsha olarak birlikte düzenlendi, okunduktan
ve doğruluğu anlaşıldıktan sonra imza edildi. Yer, tarih
…………….
Adı ve Soyadı
Gümrük ve Ticaret Müfettişi
(Mühür, imza)
……….
Kasa Sorumlusu/Veznedarı
(Adı ve soyadı, görevi, imza)
4 Bu tutanak; kasa sayımı, akşam kasa kapatıldıktan sonra veya sabah henüz kasaya herhangi bir para girişi ve/veya
kasadan para çıkışı olmadan önce yapıldığı takdirde düzenlenecektir. 5 Kasa açık veriyorsa tutanağın düzenlenmesi aşamasında diğer ilgililerin (yönetim kurulu üyeleri, muhasebeci gibi)
hazır bulunmasının temin edilmesi ve bunların da tutanağı imzalamalarının sağlanması yararlı olacaktır.
(Sayfa: 29 / 44)
Ek-10: Kasa Fazlası Tespit Tutanağı
KASA FAZLASI TESPİT TUTANAĞI6
a) ../../…. günü akşamı itibariyle kasa defteri alındı tutarı ......................... 750,35 TL
b) ../../…. günü akşamı “ “ “ ödeme tutarı........................ 650,35 TL
Fark: …………………………. 100,00 TL
c) Kayıtlara göre ../../…. günü akşamı itibariyle
kasada bulunması gereken tutar ..…………………………………………… 100,00 TL
d) ../../…. günü akşamı itibariyle
kasada sayılan tutar ……………………………......................................... 50,00 TL
Fark ……………………….. (+) 50,00 TL
../../... günü saat .....'da ………'da yapılan sayım sonucunda … marka çelik kasada tespit
edilen 100,00 TL’nin kayıt ve defterler ile Veznedar …………’nın ../../…. tarihli ifadesine göre
kasada bulunması gereken 100,00 TL’lik bakiyeden 50,00 TL daha fazla olması hususunda
Veznedar …………., aynen; (……………………………………………………………………..
Bu konuda söylemek istediğim başka bir şey yoktur.) dedi.
Durumu gösteren bu tutanak tarafımızdan (2) nüsha olarak birlikte düzenlendi, okunduktan ve
doğruluğu anlaşıldıktan sonra imza edildi. Yer, tarih
…………….
Adı ve Soyadı
Gümrük ve Ticaret Müfettişi
(Mühür, imza)
……….
Kasa Sorumlusu/Veznedarı
(Adı ve soyadı, görevi, imza)
6 Bu tutanak; kasa sayımı, akşam kasa kapatıldıktan sonra veya sabah henüz kasaya herhangi bir para girişi ve/veya
kasadan para çıkışı olmadan önce yapıldığı takdirde düzenlenecektir.
(Sayfa: 30 / 44)
Ek-11:Kasa Denkleştirme Tutanağı
KASA DENKLEŞTİRME TUTANAĞI7-8
1- a) 11/12/2014 Perşembe günü akşamı itibariyle kasa defteri alındı tutarı ......... 750,35 TL
b) 11/12/2014 Perşembe günü “ “ “ “ ödeme “ .... (–) 650,35 TL
c) Kayıtlara göre 11/12/2014 Perşembe günü akşamı itibariyle kasada
bulunması gereken tutar …………………………………...........................100,00 TL
2- a) 12/12/2014 Cuma günü kasa sayımı yapılana kadarki alındı tutarı ……… (+) 75,00 TL
12/12/2014 Cuma günü “ “ “ “ ödeme tutarı ……... (-) 50,00 TL
b) 12/12/2014 Cuma günü gerçekleşen kasa işlemlerinin farkı ….…………. (+) 25,00 TL
3- a) 11/12/2014 Perşembe günü akşamı itibariyle
kasada bulunması gereken tutar ………………………………………….............. 100,00 TL
b) 12/12/2014 Cuma günü kasa sayımı yapılana kadarki kasa işlemlerinin
farkı …………………………………………………………………………. (+) 25,00 TL
Toplam .………….... 125,00 TL
4- a) 12/12/2014 Cuma günü kasa sayımının yapıldığı an itibariyle kayden
kasada bulunması gereken tutar ……………………….................................. 125,00 TL
b) 12/12/2014 Cuma günü saat ...... itibariyle kasada sayılan tutar …………... 125,00 TL
Fark ................ ---
12/12/2014 Cuma günü saat…’da ………'da yapılan sayım sonucunda … marka çelik kasada
tespit edilen 125,00 TL’nin kayıt ve defterler ile Veznedarın ifadesine göre kasada bulunması
gereken 125,00 TL’lik bakiyeye uygun olduğu görüldü.
Durumu gösteren bu tutanak tarafımızdan (2) nüsha olarak birlikte düzenlendi, okunduktan
ve doğruluğu anlaşıldıktan sonra imza edildi. Yer, tarih
…………….
Adı ve Soyadı
Gümrük ve Ticaret Müfettişi
(Mühür, imza)
……….
Kasa Sorumlusu/Veznedarı
(Adı ve soyadı, görevi, imza)
7 Bu tutanak; kasa sayımı, gün içerisinde kasaya para girişi ve/veya kasadan para çıkışı olduktan yapılmış olduğu
takdirde düzenlenecektir. 8 Kasa sayımı yapıldığı saatte işlemi yapılmış olmakla birlikte henüz kaydı yapılmamış olan belgeler toplamı; az
sayıdaysa kasa uygunluk tutanağında, çok sayıdaysa bu tutanağa ek bir listede gösterilebilir.
(Sayfa: 31 / 44)
Ek-12: Kasa Açığı Tespit Tutanağı
KASA AÇIĞI TESPİT TUTANAĞI9-10-11
1- a) 11/12/2014 Perşembe günü akşamı itibariyle kasa defteri alındı tutarı ......... 750,35 TL
b) 11/12/2014 Perşembe günü “ “ “ “ ödeme “ .... (–) 650,35 TL
c) Kayıtlara göre 11/12/2014 Perşembe günü akşamı itibariyle kasada
bulunması gereken tutar ………………………………….................................. 100,00 TL
2- a) 12/12/2014 Cuma günü kasa sayımı yapılana kadarki alındı tutarı ……… (+) 75,00 TL
12/12/2014 Cuma günü “ “ “ “ ödeme tutarı ……... (-) 50,00 TL
b) 12/12/2014 Cuma günü gerçekleşen kasa işlemlerinin farkı ….…………. (+) 25,00 TL
3- a) 11/12/2014 Perşembe günü akşamı itibariyle
kasada bulunması gereken tutar ………………………………………….............. 100,00 TL
b) 12/12/2014 Cuma günü kasa sayımı yapılana kadarki kasa işlemlerinin
farkı …………………………………………………………………………. (+) 25,00 TL
Toplam .………….... 125,00 TL
4- a) 12/12/2014 Cuma günü kasa sayımının yapıldığı an itibariyle kayden
kasada bulunması gereken tutar ……………………….................................. 125,00 TL
b) 12/12/2014 Cuma günü saat ...... itibariyle kasada sayılan tutar …………... 100,00 TL
Fark ................ (-) 25,00 TL
12/12/2014 Cuma günü saat…’da yapılan sayım sonucunda …… marka çelik kasada tespit
edilen 100,00 TL’nin kayıt ve defterler ile Veznedar ……’nın …… tarihli ifadesine göre kasada
bulunması gereken 125,00 TL’lik bakiyeden 25,00 TL eksik olması hususunda Veznedar….,
aynen; (…………………………………………………………………….. Bu konuda söylemek
istediğim başka bir şey yoktur) dedi.
Durumu gösteren bu tutanak tarafımızdan (2) nüsha olarak birlikte düzenlendi, okunduktan
ve doğruluğu anlaşıldıktan sonra imza edildi. Yer, tarih
…………….
Adı ve Soyadı
Gümrük ve Ticaret Müfettişi
(Mühür, imza)
……….
Kasa Sorumlusu/Veznedarı
(Adı ve soyadı, görevi, imza)
9 Bu tutanak; kasa sayımı, gün içerisinde kasaya para girişi ve/veya kasadan para çıkış olduktan yapılmış olduğu
takdirde düzenlenecektir. 10 Kasa açık veriyorsa tutanağın düzenlenmesi aşamasında diğer ilgililerin (yönetim kurulu üyeleri, muhasebeci gibi)
hazır bulunmasının temin edilmesi ve bunların da tutanağı imzalamalarının sağlanması yararlı olacaktır. 11 Kasa sayımı yapıldığı saatte işlemi yapılmış olmakla birlikte henüz kaydı yapılmamış olan belgeler toplamı; az
sayıdaysa kasa uygunluk tutanağında, çok sayıdaysa bu tutanağa ek bir listede gösterilebilir.
(Sayfa: 32 / 44)
Ek-13: Kasa Fazlası Tespit Tutanağı
KASA FAZLASI TESPİT TUTANAĞI12-13
1- a) 11/12/2014 Perşembe günü akşamı itibariyle kasa defteri alındı tutarı ......... 750,35 TL
b) 11/12/2014 Perşembe günü “ “ “ “ ödeme “ .... (–) 650,35 TL
c) Kayıtlara göre 11/12/2014 Perşembe günü akşamı itibariyle kasada
bulunması gereken tutar …………………………………...........................100,00 TL
2- a) 12/12/2014 Cuma günü kasa sayımı yapılana kadarki alındı tutarı ……… (+) 75,00 TL
12/12/2014 Cuma günü “ “ “ “ ödeme tutarı ……... (-) 50,00 TL
b) 12/12/2014 Cuma günü gerçekleşen kasa işlemlerinin farkı ….…………. (+) 25,00 TL
3- a) 11/12/2014 Perşembe günü akşamı itibariyle
kasada bulunması gereken tutar ………………………………………….............. 100,00 TL
b) 12/12/2014 Cuma günü kasa sayımı yapılana kadarki kasa işlemlerinin
farkı …………………………………………………………………………. (+) 25,00 TL
Toplam .………….... 125,00 TL
4- a) 12/12/2014 Cuma günü kasa sayımının yapıldığı an itibariyle kayden
kasada bulunması gereken tutar ……………………….................................. 125,00 TL
b) 12/12/2014 Cuma günü saat ...... itibariyle kasada sayılan tutar …………... 150,00 TL
Fark ............. (+) 25,00 TL
12/12/2014 Cuma günü saat…’da yapılan sayım sonucunda … marka çelik kasada
tespit edilen 150,00 TL’nin kayıt ve defterler ile Veznedar ….’nın …. tarihli ifadesine göre
kasada bulunması gereken 125,00 TL’lik bakiyeden 25,00 TL daha fazla olması hususunda
Veznedar ……, aynen; (…………………………………………………………. Bu konuda
söylemek istediğim başka bir şey yoktur.) dedi.
Durumu gösteren bu tutanak tarafımızdan (2) nüsha olarak birlikte düzenlendi,
okunduktan ve doğruluğu anlaşıldıktan sonra imza edildi. Yer, tarih
…………….
Adı ve Soyadı
Gümrük ve Ticaret Müfettişi
(Mühür, imza)
……….
Kasa Sorumlusu/Veznedarı
(Adı ve soyadı, görevi, imza)
12 Bu tutanak; kasa sayımı, gün içerisinde kasaya para girişi ve/veya kasadan para çıkışı olduktan sonra yapılmış
olduğu takdirde düzenlenecektir. 13 Kasa sayımı yapıldığı saatte işlemi yapılmış olmakla birlikte henüz kaydı yapılmamış olan belgeler toplamı; az
sayıdaysa kasa uygunluk tutanağında, çok sayıdaysa bu tutanağa ek bir listede gösterilebilir.
(Sayfa: 33 / 44)
Ek-14: Bankalardan Bilgi Talep Yazısı Örneği
Sayı : Konu : Hesap bakiye ve özeti hk.
(BANKANIN TİCARET UNVANI)
……… ŞUBESİ MÜDÜRLÜĞÜNE
(Açık adresi)
Müfettişliğimizce ………. (buraya teftiş edilen kuruluşun açık ve tam unvanı yazılacak) nezdinde
sürdürülmekte olan teftiş/denetim nedeniyle, adı geçen …….’nın şubeniz nezdindeki ……. (hesap
numaraları biliniyor ise bu hesapların numaraları ve türleri yazılır) ve varsa vadeli, vadesiz, döviz,
yatırım, pos vb. diğer tüm hesaplarının, hesap numaraları da belirtilmek suretiyle, 11/12/2014
Perşembe günü akşamı itibarıyla bakiyelerinin (teftişe başlanılan günün bir önceki günün
akşamı itibarıyla) bildirilmesi ve 01/01/… tarihinden itibaren (teftişte kaç yıl öncesine
inilecekse, o yılın yılbaşı itibarıyla) hesap özetlerinin (ekstrelerinin) (ve Müfettişlikçe ihtiyaç
duyulması halinde hesaplardan çekle veya ödeme veya havale talimatları ile yapılan ödemeler için
çek veya talimat yazılarının suretleri de istenilebilir) şubeniz imza yetkililerince aslına uygunluğu
onaylı birer (ihtiyaca göre kaç suret istenileceği yazılır) suretlerinin aşağıda belirtilen Müfettişlik
adresine ivedilikle (işin aciliyetine göre ivedi, çok ivedi gibi Müfettişlik takdirine göre bir ifade
kullanılabilir veya makul bir süre verilmek şartıyla belirli bir tarih belirtilebilir) gönderilmesini
veya elden teslim edilmesini rica ederim.
Adı Soyadı
Gümrük ve Ticaret Başmüfettişi
(Mühür, İmza)
ADRES:
(Müfettişliğin bulunduğu adres,
telefon ve faks numaraları ve
e-posta adresi gibi
tüm iletişim bilgilerine
burada yer verilir.)
(Sayfa: 34 / 44)
Ek-15: Kıymetli Evrak Sayım Tutanağı
KIYMETLİ EVRAK (ÇEK/SENET/BONO SAYIM) TUTANAĞI
../../... günü, saat ..’da teftişine gelinen …..’nda ..…(kıymetli evrakı muhafazadan sorumlu
kuruluş yetkilisinin ad, soyad ve unvanları) tarafından muhafaza olunan, kullanımına devam
edilen ve aşağıdaki gösterilen çek defterleri, teminat senetleri, diğer senetler (emre muharrer
senetler/bonolar) ile diğer kıymetli evrakın bulunduğu tespit edilmiştir. Tarafımıza ibraz edilen
kıymetli evrak birlikte sayılarak dökümü aşağıda gösterilmiştir:
1- Çek Defteri
Banka Adı Hesap No Kullanılmış
Yapraklar
Kullanılmamış
Yapraklar
İptal Edilmeyen
Yapraklar
2- Teminat Senetleri
Düzenleme
Tarihi Borçlu Alacaklı
Tutar
(TL)
Ödeme
Günü
3- Diğer Senetler/Bonolar
Düzenleme
Tarihi Borçlu Alacaklı
Tutar
(TL)
Ödeme
Günü
4- Diğer Kıymetli Evrak
Düzenleme
Tarihi Borçlu Alacaklı
Tutar
(TL)
Ödeme
Günü
Durumu gösteren bu tutanak tarafımızdan (2) nüsha olarak birlikte düzenlendi, okunduktan
ve doğruluğu anlaşıldıktan sonra imza edildi. Yer, tarih
…………….
Adı ve Soyadı
Gümrük ve Ticaret Müfettişi
(Mühür, imza)
………………… Görevlisi
(Adı, soyadı, görevi, imza)
………………… Görevlisi
(Adı, soyadı, görevi, imza)
(Sayfa: 35 / 44)
Ek-16: Menkul Kıymet Sayım Tutanağı
MENKUL KIYMETLER SAYIM TUTANAĞI
../../... günü, saat ..’da teftişine gelinen …..’nın kasasında (veya muhafaza edildiği yerde)
(….. Bankası Şubesinin kiralık kasasında) muhafaza edilen ve aşağıda gösterilen tür ve tutarlarda
menkul kıymetin mevcut olduğu tespit edilmiştir.
CİNSİ Nominal Değeri (TL) Adedi Toplam Değeri (TL)
...AŞ Hisse Senedi 1.000.- 100 100.000.-
...AŞ Hisse Senedi 10.000.- 10 100.000.-
…Tahvili 500.- 1.000 500.000.-
…Hazine Bonosu 100.- 5.000 500.000.-
Diğer
TOPLAM 1.200.000.-
Durumu gösteren bu tutanak tarafımızdan (2) nüsha olarak birlikte düzenlendi, okunduktan
ve doğruluğu anlaşıldıktan sonra imza edildi. Yer, tarih
…………….
Adı ve Soyadı
Gümrük ve Ticaret Müfettişi
(Mühür, imza)
………………… Görevlisi
(Adı, soyadı, görevi, imza)
………………… Görevlisi
(Adı, soyadı, görevi, imza)
(Sayfa: 36 / 44)
Ek-17: Sabit Kıymetler Sayım Tutanağı
SABİT KIYMETLER SAYIM TUTANAĞI
...../..../...... günü saat …’da ..........’nın ................ adresindeki hizmet binasında/
bürosunda/ çalışma yerinde, yapılan sabit kıymetler sayımı sonucunda, ayrıntıları ekteki
belgelerde yer aldığı üzere, …..’un, … TL maliyet bedeline sahip ekli listede yer alan toplam (…)
sıra sayısında demirbaşı, …TL tapu bedelli hizmet (.. adet) binası/hizmet dairesi ve …TL maliyet
bedelli (… adet) taşıtının mevcut olduğu tespit edilmiştir.
Durumu gösteren bu tutanak tarafımızdan (2) nüsha olarak birlikte düzenlendi, okunduktan
ve doğruluğu anlaşıldıktan sonra imza edildi. Yer, tarih
…………….
Adı ve Soyadı
Gümrük ve Ticaret Müfettişi
(Mühür, imza)
………………… Görevlisi
(Adı, soyadı, görevi, imza)
………………… Görevlisi
(Adı, soyadı, görevi, imza)
TUTANAK EKLERİ:
1- Demirbaş Listesi (… sayfa).
2- Tapu Fotokopisi/Fotokopileri (… sayfa).
3- Taşıt Ruhsat Fotokopisi/Fotokopileri ve Fatura/Faturalar ( … sayfa).
(Sayfa: 37 / 44)
Ek-18: Taşınmaz Mallar (Gayrimenkul) Sayım Tutanağı
TAŞINMAZ MALLAR SAYIM TUTANAĞI
...../..../...... günü saat …’da ..........’nın ................ adresindeki hizmet binasında/
bürosunda/ çalışma yerinde, Müfettişliğimize ibraz edilen, ….’un mülkiyetinde olan
gayrimenkullere/taşınmazlara ait tapu senedi/tapu ve taşınmaz kayıt ve belgeleri üzerinde yapılan
incelemede;
1- …. ada … parselde.. m2 yüzölçümünde ….. vasfında ve ….. adresinde,
2- …. ada … parselde … oranında hisseye sahip olduğu … vasfında ve …… adresinde,
3- …….
.
.
.
(…) adet taşınmazın mevcut olduğu tespit edilmiş ve bunların muhasebe kayıtları ile ilgili
hesaplarda göründüğü (bunların örneğin hizmet binası olarak kullanıldığı, başka bir kuruluşa
kiralandığı vb. gibi bunların ne durumda oldukları konusunda da bilgi ilave edilebilir)
anlaşılmıştır.
Durumu gösteren bu tutanak tarafımızdan (2) nüsha olarak birlikte düzenlendi, okunduktan
ve doğruluğu anlaşıldıktan sonra imza edildi. Yer, tarih
…………….
Adı ve Soyadı
Gümrük ve Ticaret Müfettişi
(Mühür, imza)
………………… Görevlisi
(Adı, soyadı, görevi, imza)
………………… Görevlisi
(Adı, soyadı, görevi, imza)
(Sayfa: 38 / 44)
Ek-19: Taşıtlar Sayım Tutanağı
TAŞITLAR SAYIM TUTANAĞI
...../..../...... günü saat …’da ..........’nın ................ adresindeki hizmet binasında/
bürosunda/ çalışma yerinde, Müfettişliğimize ibraz edilen, ….’un mülkiyetinde/kullanımında
bulunan taşıt araçlarına ilişkin kiralama belgeleri, fatura ve tescil belgeleri ile ilgili diğer evrak
üzerinde yapılan incelemede, aşağıda ayrıntısı gösterildiği üzere;
Sıra No: Tescil Belgesi No: Tescil Tarihi: Marka/Modeli: Model Yılı: Plakası:
1 ……. ……….. ……… ……. ………
2 ……. ……….. ……… ……. ………
3 ……. ……….. ……… ……. ………
4 ……. ……….. ……… ……. ………
5 ……. ……….. ……… ……. ………
(…) adet taşıtın mevcut olduğu tespit edilmiş ve bu taşıtların mevcudiyeti fiilen görülmüş
olup, bunların muhasebe kayıtları ile ilgili hesaplarda (kuruluş mülkiyetinde olmayan araçlar için
kiralama vb. kayıtlarının durumundan bahsedilebilir) göründüğü (bunların örneğin hizmet aracı,
yük taşıma vb. hangi amaçlarla kullanıldıkları veya kullanılamaz durumda oldukları gibi bilgiler
de ilave edilebilir) anlaşılmıştır.
Durumu gösteren bu tutanak tarafımızdan (2) nüsha olarak birlikte düzenlendi, okunduktan
ve doğruluğu anlaşıldıktan sonra imza edildi. Yer, tarih
…………….
Adı ve Soyadı
Gümrük ve Ticaret Müfettişi
(Mühür, imza)
………………… Görevlisi
(Adı, soyadı, görevi, imza)
………………… Görevlisi
(Adı, soyadı, görevi, imza)
(Sayfa: 39 / 44)
Ek-20: Demirbaş Eşya Sayım ve Uygunluk Tutanağı
DEMİRBAŞ EŞYA SAYIM VE UYGUNLUK TUTANAĞI
...../..../...... günü saat …’da ..........’nın ................ adresindeki hizmet binasında/
bürosunda/ çalışma yerinde yapılan demirbaş eşya sayımında, sayım sonuçlarının demirbaş defteri
kayıtlarıyla karşılaştırılmasında bunların tamam oldukları anlaşılmıştır.
Durumu gösteren bu tutanak tarafımızdan (2) nüsha olarak birlikte düzenlendi, okunduktan
ve doğruluğu anlaşıldıktan sonra imza edildi. Yer, tarih
…………….
Adı ve Soyadı
Gümrük ve Ticaret Müfettişi
(Mühür, imza)
………………… Görevlisi
(Adı, soyadı, görevi, imza)
………………… Görevlisi
(Adı, soyadı, görevi, imza)
(Sayfa: 40 / 44)
Ek-21: Demirbaş Eşya Sayım Tutanağı
DEMİRBAŞ EŞYA SAYIM TUTANAĞI
...../..../...... günü saat …’da ..........’nın ................ adresindeki hizmet binasında/ bürosunda/
çalışma yerinde yapılan demirbaş eşya sayımında aşağıda dökümü gösterilen demirbaş eşyanın
mevcut olduğu tespit edildi.
Durumu gösteren bu tutanak tarafımızdan (2) nüsha olarak birlikte düzenlendi, okunduktan
ve doğruluğu anlaşıldıktan sonra imza edildi. Yer, tarih
Sıra No Adedi Cinsi Markası Modeli/Model No su Demirbaş No su
1 ……. ……….. ……… ……. ………
2 ……. ……….. ……… ……. ………
3 ……. ……….. ……… ……. ………
4 ……. ……….. ……… ……. ………
5 ……. ……….. ……… ……. ………
…………….
Adı ve Soyadı
Gümrük ve Ticaret Müfettişi
(Mühür, imza)
………………… Görevlisi
(Adı, soyadı, görevi, imza)
………………… Görevlisi
(Adı, soyadı, görevi, imza)
(Sayfa: 41 / 44)
Ek-22: Demirbaş Eşya Uygunluk Tutanağı
DEMİRBAŞ EŞYA UYGUNLUK TUTANAĞI
...../..../...... günü saat …’da ..........’nın ................ adresindeki hizmet binasında/
bürosunda/ çalışma yerinde yapılan demirbaş eşya sayımında, demirbaş eşya defteri ile diğer kayıt
ve belgelere göre ………….’da bulunması gereken demirbaş eşyanın mevcut olduğu tespit edildi.
Durumu gösteren bu tutanak tarafımızdan (2) nüsha olarak birlikte düzenlendi, okunduktan
ve doğruluğu anlaşıldıktan sonra imza edildi. Yer, tarih
…………….
Adı ve Soyadı
Gümrük ve Ticaret Müfettişi
(Mühür, imza)
………………… Görevlisi
(Adı, soyadı, görevi, imza)
………………… Görevlisi
(Adı, soyadı, görevi, imza)
(Sayfa: 42 / 44)
Ek-23: Demirbaş Eşya Açığı Tespit Tutanağı
DEMİRBAŞ EŞYA AÇIĞI TESPİT TUTANAĞI
...../..../...... günü saat …’da ..........’nın ................ adresindeki hizmet binasında/
bürosunda/ çalışma yerinde yapılan; kayıt ve belgeler ile fiilen mevcut demirbaş eşyaların
karşılaştırılması işleminde, kayıtlar ve belgelerdeki demirbaş eşyalardan, aşağıda dökümü
gösterilenlerin mevcut olmadığı tespit edilmiştir.
Sıra No Adedi Cinsi Markası Modeli/Model No su Demirbaş No su
1 ……. ……….. ……… ……. ………
2 ……. ……….. ……… ……. ………
3 ……. ……….. ……… ……. ………
4 ……. ……….. ……… ……. ………
5 ……. ……….. ……… ……. ………
Mevcut olmadığı tespit edilen demirbaş eşyalar toplam …. (yazı ile) adettir.
Durumu gösteren bu tutanak tarafımızdan (2) nüsha olarak birlikte düzenlendi, okunduktan
ve doğruluğu anlaşıldıktan sonra imza edildi. Yer, tarih
…………….
Adı ve Soyadı
Gümrük ve Ticaret Müfettişi
(Mühür, imza)
………………… Görevlisi
(Adı, soyadı, görevi, imza)
………………… Görevlisi
(Adı, soyadı, görevi, imza)
(Sayfa: 43 / 44)
Ek-24: Demirbaş Eşya Fazlası Tespit Tutanağı
DEMİRBAŞ EŞYA FAZLASI TESPİT TUTANAĞI
...../..../...... günü saat …’da ..........’nın ................ adresindeki hizmet binasında/
bürosunda/ çalışma yerinde yapılan; kayıt ve belgeler ile fiilen mevcut demirbaş eşyaların
karşılaştırılması işleminde, aşağıda dökümü gösterilen demirbaş eşyaların da mevcut olduğu,
ancak, bunların kayıtlar ve belgelerde bulunmadığı tespit edilmiştir.
Sıra No Adedi Cinsi Markası Modeli/Model No su Demirbaş No su
1 ……. ……….. ……… ……. ………
2 ……. ……….. ……… ……. ………
3 ……. ……….. ……… ……. ………
4 ……. ……….. ……… ……. ………
5 ……. ……….. ……… ……. ………
Kayıtlar ve belgelerde bulunmadığı anlaşılan demirbaş eşyalar toplam …. (……..) adettir.
Durumu gösteren bu tutanak tarafımızdan (2) nüsha olarak birlikte düzenlendi, okunduktan
ve doğruluğu anlaşıldıktan sonra imza edildi. Yer, tarih
…………….
Adı ve Soyadı
Gümrük ve Ticaret Müfettişi
(Mühür, imza)
………………… Görevlisi
(Adı, soyadı, görevi, imza)
………………… Görevlisi
(Adı, soyadı, görevi, imza)
(Sayfa: 44 / 44)
Ek-25: Basılı (Matbu) Evrak Sayım Tutanağı
BASILI (MATBU) EVRAK SAYIM TUTANAĞI
../../... günü, saat ..’da teftişine gelinen … 'a ait basılı (matbu) kullanılmamış evrak ciltleri
birlikte sayılmış ve bu sayım sonuçları aşağıda gösterilmiştir:
Kullanılmamış Muhasebe
Makbuz ve Benzeri
Evrak Cinsi
Kullanılmamış
Ciltlerin/Koçanların
Numarası
Ciltteki/Koçandaki
Matbu Evrak Sayısı ve Aralığı
Tahsil Fişi veya Makbuzu … …-…
Tediye Fişi veya Makbuzu … …-…
Mahsup Fişleri … …-…
Makbuzlar … …-…
Menşe Şahadetnamesi … …-…
ATR Belgesi … …-…
ATA Karnesi … …-…
Diğer … …-…
Durumu gösteren bu tutanak tarafımızdan (2) nüsha olarak birlikte düzenlendi, okunduktan
ve doğruluğu anlaşıldıktan sonra imza edildi. Yer, tarih
…………….
Adı ve Soyadı
Gümrük ve Ticaret Müfettişi
(Mühür, imza)
………………… Görevlisi
(Adı, soyadı, görevi, imza)
………………… Görevlisi
(Adı, soyadı, görevi, imza)