Yazarlar
Göksenin ÇELİKKANATHilal YILDIRIM
TÜRK VE BATI MÜZİĞİ ÇALGILARI
10. SINIF
DEVLET KİTAPLARIBİRİNCİ BASKI
.........................., 2015
MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI YAYINLARI………………………………………....................................: 5722DERS KİTAPLARI DİZİSİ…………………………………................................................................: 1546
1 .?.Y.0002.4230
Her hakkı saklıdır ve Millî Eğitim Bakanlığına aittir. Kitabın metin, soru ve şekilleri ile kitapta yer alan notalar, kısmen de olsa hiçbir surette alınıp yayımlanamaz.
EditörEnder Hulusi BİLGE
Dil UzmanıAkın ATEŞ
Program Geliştirme UzmanıTalip AYDEMİR
Rehberlik UzmanıSerap ÖZÜDOĞRU
Ölçme ve Değerlendirme Uzmanıİsmail ŞENER
Görsel Tasarım UzmanıSuat GÜNEY
ISBN 978-975-11-3617-6
Milli Eğitim Bakanlığı, Talim ve Terbiye Kurulunun 08.12.2011 gün ve 265 sayılı kararı ile ders kitabı olarak kabul edilmiş, Destek Hizmetleri Genel Müdürlüğünün ........... gün ve ................ sayılı
yazısı ile birinci defa ..... adet basılmıştır.
5
Korkma, sönmez bu şafaklarda yüzen al sancak; Sönmeden yurdumun üstünde tüten en son ocak. O benim milletimin yıldızıdır, parlayacak; O benimdir, o benim milletimindir ancak.
Çatma, kurban olayım, çehreni ey nazlı hilâl! Kahraman ırkıma bir gül! Ne bu şiddet, bu celâl? Sana olmaz dökülen kanlarımız sonra helâl. Hakkıdır Hakk’a tapan milletimin istiklâl.
Ben ezelden beridir hür yaşadım, hür yaşarım. Hangi çılgın bana zincir vuracakmış? Şaşarım! Kükremiş sel gibiyim, bendimi çiğner, aşarım. Yırtarım dağları, enginlere sığmam, taşarım.
Garbın âfâkını sarmışsa çelik zırhlı duvar, Benim iman dolu göğsüm gibi serhaddim var. Ulusun, korkma! Nasıl böyle bir imanı boğar, Medeniyyet dediğin tek dişi kalmış canavar?
Arkadaş, yurduma alçakları uğratma sakın; Siper et gövdeni, dursun bu hayâsızca akın. Doğacaktır sana va’dettiği günler Hakk’ın; Kim bilir, belki yarın, belki yarından da yakın
Bastığın yerleri toprak diyerek geçme, tanı: Düşün altındaki binlerce kefensiz yatanı. Sen şehit oğlusun, incitme, yazıktır, atanı: Verme, dünyaları alsan da bu cennet vatanı.
Kim bu cennet vatanın uğruna olmaz ki feda? Şüheda fışkıracak toprağı sıksan, şüheda! Cânı, cânânı, bütün varımı alsın da Huda, Etmesin tek vatanımdan beni dünyada cüda.
Ruhumun senden İlâhî, şudur ancak emeli: Değmesin mabedimin göğsüne nâmahrem eli. Bu ezanlar -ki şehadetleri dinin temeli- Ebedî yurdumun üstünde benim inlemeli.
O zaman vecd ile bin secde eder -varsa- taşım, Her cerîhamdan İlâhî, boşanıp kanlı yaşım, Fışkırır ruh-ı mücerret gibi yerden na’şım; O zaman yükselerek arşa değer belki başım.
Dalgalan sen de şafaklar gibi ey şanlı hilâl! Olsun artık dökülen kanlarımın hepsi helâl. Ebediyyen sana yok, ırkıma yok izmihlâl; Hakkıdır hür yaşamış bayrağımın hürriyyet; Hakkıdır Hakk’a tapan milletimin istiklâl!
Mehmet Âkif Ersoy
GENÇLİĞE HİTABE
Ey Türk gençliği! Birinci vazifen, Türk istiklâlini, Türk Cumhuriyetini,
ilelebet muhafaza ve müdafaa etmektir.
Mevcudiyetinin ve istikbalinin yegâne temeli budur. Bu temel, senin en
kıymetli hazinendir. İstikbalde dahi, seni bu hazineden mahrum etmek
isteyecek dâhilî ve hâricî bedhahların olacaktır. Bir gün, istiklâl ve cumhuriyeti
müdafaa mecburiyetine düşersen, vazifeye atılmak için, içinde bulunacağın
vaziyetin imkân ve şeraitini düşünmeyeceksin! Bu imkân ve şerait, çok
namüsait bir mahiyette tezahür edebilir. İstiklâl ve cumhuriyetine kastedecek
düşmanlar, bütün dünyada emsali görülmemiş bir galibiyetin mümessili
olabilirler. Cebren ve hile ile aziz vatanın bütün kaleleri zapt edilmiş, bütün
tersanelerine girilmiş, bütün orduları dağıtılmış ve memleketin her köşesi bilfiil
işgal edilmiş olabilir. Bütün bu şeraitten daha elîm ve daha vahim olmak üzere,
memleketin dâhilinde iktidara sahip olanlar gaflet ve dalâlet ve hattâ hıyanet
içinde bulunabilirler. Hattâ bu iktidar sahipleri şahsî menfaatlerini,
müstevlîlerin siyasî emelleriyle tevhit edebilirler. Millet, fakr u zaruret içinde
harap ve bîtap düşmüş olabilir.
Ey Türk istikbalinin evlâdı! İşte, bu ahval ve şerait içinde dahi vazifen,
Türk istiklâl ve cumhuriyetini kurtarmaktır. Muhtaç olduğun kudret,
damarlarındaki asil kanda mevcuttur.
Mustafa Kemal Atatürk
“Kalbimizin üzerine yaslayarak çaldıgımız tek enstrüman gitardır...”
I. ÖĞRENME ALANI GİTAR ÇALMANIN TEMELLERİ
1. Ünite Gitar Çalmada Hız Değişimi...................................................................... 15 1.GitarÇalmadaHızınÖnemi............................................................................... 15 2.EtütleriHızınaGöreÇalma................................................................................ 16 3.EserleriHızınaGöreÇalma............................................................................... 17ÖlçmeveDeğerlendirme.................................................................................................... 18
2. ÜniteGitar Çalmada Gürlük ve Gürlük Değişimi.............................................. 19 1.GitarÇalmadaGürlüğünÖnemi........................................................................ 19 2.EtütleriGürlüğüneGöreÇalma......................................................................... 20 3.EserleriGürlüğüneGöreÇalma........................................................................ 21ÖlçmeveDeğerlendirme.................................................................................................... 22
3. ÜniteII. Pozisyon................................................................................................. 23 1.II.PozisyondaTizler........................................................................................... 23 2.II.PozisyondaBaslar......................................................................................... 23 3.II.PozisyondaÇiftSesÇalışmaları................................................................... 24ÖlçmeveDeğerlendirme.................................................................................................... 29
4. ÜniteIII. Pozisyon ve Küçük Bare...................................................................... 30 1.III.PozisyondaTizler.......................................................................................... 30 2.III.PozisyondaBaslar........................................................................................ 30 3.III.PozisyondaÇiftSesÇalışmaları................................................................... 31 4.KüçükBare........................................................................................................ 34ÖlçmeveDeğerlendirme.................................................................................................... 37
5. ÜniteV. Pozisyon ve Büyük Bare....................................................................... 38 1.V.PozisyondaTizler........................................................................................... 38 2.V.PozisyondaBaslar......................................................................................... 38 3.V.PozisyondaÇiftSesÇalışmaları................................................................... 39 4.BüyükBare........................................................................................................ 42ÖlçmeveDeğerlendirme.................................................................................................... 46
6. ÜniteSüslemeli Çalma Teknikleri....................................................................... 47 1.Çarpma............................................................................................................... 47 2.Mordan............................................................................................................... 48 3.Grupetto............................................................................................................. 48 4.Trill...................................................................................................................... 50 5.Glissando........................................................................................................... 50ÖlçmeveDeğerlendirme..................................................................................................... 54
II. ÖĞRENME ALANI DİZİLER, KADANSLAR, ETÜTLER, ESERLER
1. ÜniteRe Majör Dizi, Kadans, Etüt, Eser............................................................ 57 1. Re Majör Dizi Çalışmaları.................................................................................. 57 2. Re Majör Tonunda Kadanslar............................................................................ 57 3. Re Majör Tonunda Etütler.................................................................................. 58 4. Re Majör Tonunda Eserler................................................................................. 60Ölçme ve Değerlendirme.................................................................................................... 62
2. ÜniteSi Minör Dizi, Kadans, Etüt, Eser............................................................. 63 1. Si Minör Dizi Çalışmaları................................................................................... 63 2. Si Minör Tonunda Kadanslar............................................................................. 64 3. Si Minör Tonunda Etütler................................................................................... 64 4. Si Minör Tonunda Eserler.................................................................................. 66Ölçme ve Değerlendirme................................................................................................... 67
3. Ünite Hicaz Makamında Dizi, Etüt, Eser............................................................ 68 1. Hicaz Makamı Dizi Çalışmaları......................................................................... 68 2. Hicaz Makamında Etütler.................................................................................. 69 3. Hicaz Makamında Eserler................................................................................. 71Ölçme ve Değerlendirme.................................................................................................... 73
4. Ünite Nikriz Makamında Dizi, Etüt, Eser............................................................ 74 1. Nikriz Makamı Dizi Çalışmaları.......................................................................... 74 2. Nikriz Makamında Etütler................................................................................... 75 3. Nikriz Makamında Eserler.................................................................................. 77Ölçme ve Değerlendirme.................................................................................................... 79
5. Ünite Si Bemol Majör Dizi, Kadans, Etüt, Eser................................................. 80 1. Si Bemol Majör Dizi Çalışmaları........................................................................ 80 2. Si Bemol Majör Tonunda Kadanslar................................................................... 81 3. Si Bemol Majör Tonunda Etütler........................................................................ 81 4. Si Bemol Majör Tonunda Eserler....................................................................... 82Ölçme ve Değerlendirme.................................................................................................... 83
6. Ünite Sol Minör Dizi, Kadans, Etüt, Eser...................................................................... 84 1. Sol Minör Dizi Çalışmaları................................................................................. 84 2. Sol Minör Tonunda Kadanslar........................................................................... 85 3. Sol Minör Tonunda Etütler................................................................................. 85 4. Sol Minör Tonunda Eserler................................................................................ 86Ölçme ve Değerlendirme.................................................................................................... 88
7. ÜniteNihavent Makamında Dizi, Etüt, Eser................................................................. 89 1. Nihavent Makamı Dizi Çalışmaları.................................................................... 89 2. Nihavent Makamında Etütler............................................................................. 90 3. Nihavent Makamında Eserler............................................................................ 92Ölçme ve Değerlendirme................................................................................................... 94
III. ÖĞRENME ALANIGİTAR MÜZİĞİNDE DÖNEMLER
ÜniteBarok Dönem............................................................................................................... 97 1. Barok Dönemin Müziksel Biçim Özellikleri........................................................ 97 2. Barok Dönemi Bestecileri.................................................................................. 99 3. Barok Dönemi Eserleri...................................................................................... 101Ölçme ve Değerlendirme................................................................................................... 108
IV. ÖĞRENME ALANIGİTAR DAĞARCIĞI
ÜniteUygulama, Geliştirme ve Sergileme Dağarcığı...................................... 111 1. Öğrenilen Tüm Teknik ve Teorik Bilgilere Uygun Etüt Çalışması...................... 111 2. Öğrenilen Tüm Teknik ve Teorik Bilgilere Uygun Eser Çalışması..................... 115
1. Ek: Öz Değerlendirme Formu........................................................................................ 1222. Ek: Öğrenci Gözlem Formu........................................................................................... 123
Terimler Sözlüğü.............................................................................................................. 124Kaynakça.......................................................................................................................... 126
1. Ek: Öz Değerlendirme Formu Her konunun sonunda öğrencinin kendisini değerlendirmesi için konulmuştur.
2. Ek: Öğrenci Gözlem Formu Yapılan etkinliklerde öğrencinin öğretmen tarafından değerlendirilmesi için konulmuştur.
Hazırlık Çalışmaları Bu bölüm yeni bilgilerin öğrenilmesi amacıyla ön bilgilerin harekete geçirilmesini, konunun sezdirilmesini amaçlar.
Etkinlik Sınıf içinde öğrencilerin konunun işlenişine etkin katılımının sağlanmasını amaçlar.
Ölçme ve Değerlendirme Öğrencilerin ünite ile ilgili öğrendiklerini; çoktan seçmeli, açık uçlu, doğru - yanlış, eşleştirmeli ve boşluk doldurmalı sorularla değerlendirmeye yönelik bölümdür.
Uyarı Yapılan çalışmaya yönelik dikkat edilmesi gereken noktaları belirtir.
7. ÜniteNihavent Makamında Dizi, Etüt, Eser................................................................. 89 1. Nihavent Makamı Dizi Çalışmaları.................................................................... 89 2. Nihavent Makamında Etütler............................................................................. 90 3. Nihavent Makamında Eserler............................................................................ 92Ölçme ve Değerlendirme................................................................................................... 94
III. ÖĞRENME ALANIGİTAR MÜZİĞİNDE DÖNEMLER
ÜniteBarok Dönem............................................................................................................... 97 1. Barok Dönemin Müziksel Biçim Özellikleri........................................................ 97 2. Barok Dönemi Bestecileri.................................................................................. 99 3. Barok Dönemi Eserleri...................................................................................... 101Ölçme ve Değerlendirme................................................................................................... 108
IV. ÖĞRENME ALANIGİTAR DAĞARCIĞI
ÜniteUygulama, Geliştirme ve Sergileme Dağarcığı...................................... 111 1. Öğrenilen Tüm Teknik ve Teorik Bilgilere Uygun Etüt Çalışması...................... 111 2. Öğrenilen Tüm Teknik ve Teorik Bilgilere Uygun Eser Çalışması..................... 115
1. Ek: Öz Değerlendirme Formu........................................................................................ 1222. Ek: Öğrenci Gözlem Formu........................................................................................... 123
Terimler Sözlüğü.............................................................................................................. 124Kaynakça.......................................................................................................................... 126
İSTİKLÂL MARŞI *
( ) İstiklâl Marşı’nın birinci sözlerini söylerken virgül (,), ikinci sözlerini söylerken ise yıldız ( ) işaretlerinin bulunduğu yerlerde nefes alınız.
Kork
Çat
mfma
ma
sön
kur
mez
ban
bu
o
şa
la
fak
yım
*
lar
çeh
da
re
yü
ni
zen
ey naz
al
lı
san
hi
Moderato
cak
lâl
*
Sön
Kah
me
ra
den
man
yur
ır
du
kı
*
mun
ma
üs
bir
tün
gül
de
ne
tü
bu
ten
şid
en
det
son
bu
o
ce
cak
lâl
O
Sa
be
na
*
nim
ol
mil
maz
le
dö
ti
kü
min
len
yıl
kan
dı
la
zı
rı
dır
mız
par
son
la
ra
ya
he
cak
lâl
O
Hak
be
kı
nim
dır
*
dir
Hak
o
ka
be
ta
nim
pan
mil
mil
le
le
ti
ti
min
min
dir
is
an
tik
cak
lâl
2.1.
Söz:Mehmet Âkif ERSOY
Müzik:Osman Zeki ÜNGÖR
3
3 3 3
I. ÖĞRENME ALANI GİTAR ÇALMANIN TEMELLERİ
1. Ünite Gitar Çalmada Hız Değişimi
2. Ünite Gitar Çalmada Gürlük ve Gürlük Değişimi
3. Ünite II. Pozisyon
4. Ünite III. Pozisyon ve Küçük Bare
5. Ünite V. Pozisyon ve Büyük Bare
6. Ünite Süslemeli Çalma Teknikleri
15
Gitar Çalmada Hız Değişimi
1. Gitar Çalmada Hızın Önemi Hız, müzikal anlatım için vazgeçilmez bir unsurdur. Yavaş tempoda çaldığımız bir eseri hızlı tempoda tekrar çaldığımızda eserin yarattığı etkinin de değiştiğini fark ederiz.
Uluslararası müzik dilinde yazılan eserlerin her çalınışta aynı etkiyi yaratabilmesi için eserin yapısına ve karakterine uygun hız değerleri ve terimler, eserin bestecisi tarafından önceden belirlenmiştir. Eserin çalma temposunu (hızını) belirten, ilk dizeğin sol üst kısmına yazılan ve genellikle İtalyanca olan bu terimlere hız terimleri denir.
1. Etkinlik Aşağıdaki ezgiyi önce yavaş daha sonra da çabuk bir tempo ile çalınız. Hızdaki değişimin eserde fark yaratıp yaratmadığı konusundaki düşüncelerinizi arkadaşlarınızla paylaşınız.
2. Etkinlik Aşağıda verilen hız terimlerinin metronom değer aralıkları karşılarında belirtilmiştir. Sınıfa getirdiğiniz metronomu bu değerlere göre çalıştırınız ve İtalyanca hız terimlerine karşılık gelen Türkçe adlandırmaları yazınız.
Etüt ve eserleri istenilen hızda çalabilmek için metronom ile çalışınız.
Melih KİBAR
YAVAŞ HIZLAR Largo 40 - 60 ...................................... Larghetto 60 - 66 ...................................... Adagio 66 - 76 ...................................... ORTA HIZLAR Andante 76 - 108 ...................................... Moderato 108 - 120 ...................................... ÇABUK HIZLAR Allegro 120 - 168 ...................................... Presto 168 - 200 ......................................
Hazırlık Çalışması Müziğe Giriş dersinde işlediğiniz “Müzikte Kullanılan Hız, Nüans ve Anlatım Terimleri” ünitesini tekrar ediniz. Müzik sözlüğünüzü ve metronomunuzu sınıfa getiriniz.
16
3. Etkinlik Müzik sözlüğünüzü kullanarak aşağıda verilen hız değişim terimlerinin kısaltmalarını ve anlamlarını karşılarındaki noktalı yerlere yazınız.
Bir etüt ya da eser, her zaman başladığı hızda devam etmeyebilir. Bazen müzikal anlatımı güçlendirmek için eserin gerekli görülen bazı bölümlerinde tempoda yavaşlama ya da hızlanma olabilir. Tamamen bestecinin duygu ve hissedişiyle belirlenmiş olan bu hız değişiklikleri, eser üzerinde hız terimleri ile belirtilir. Bu terimlere hız değişim terimleri denir.
4. Etkinlik Çeşitli konser kayıtları, CD, kaset ve DVD’lerden yararlanarak hız ve hız değişimine örnek olabilecek eserlerden bulabildiklerinizin adlarını, besteci adları ile birlikle aşağıda gösterilen noktalı yerlere yazınız.
2. Etütleri Hızına Göre ÇalmaEtkinlik Aşağıdaki etüdü, hız ve hız değişiklikleri terim ve işaretlerine dikkat ederek çalınız.
HIZ DEĞİŞİM TERİMİ KISALTMASI ANLAMI
Ritardando .................... ........................................ Rallentando .................... ........................................ Accelerando .................... ........................................ A tempo .................... ........................................
BESTECİ ADI ESER ADI ........................................ ............................................................. ........................................ ............................................................. ........................................ .............................................................
q. = 66
rit.
a tempo
morendorit. rall.
a
p3
i m1
a
p3
i1m 1
3
4
1
4
21
3
EtütJulio Salvador SAGRERAS
(Hulyo Salvador SAGRERAS)
2
1 1
4 4
23 1
a
1
i 2m
a
4i
m
a
3
1 i 2m
a
1
4
mi
2
1
3
1
3
24
a
p
4
m
4
i
1
m i
3
m
1
a0
3
i1
2
m a
3
i
2
mm
p
21
p3
p3
12
17
3. Eserleri Hızına Göre ÇalmaEtkinlik Aşağıdaki eseri, hız ve hız değişiklikleri terim ve işaretlerine dikkat ederek çalınız.
Lento Andante
a temporit.
rit.
rit.
a tempo
Più lento
241
3
4
3
12 1 4 2
11
21 4
1 2
RomanescaAnonim
1
124
3
4
a tempo
43 2
31
21
23
1 43
1 4 4 1 1
3
21
2
34
2
1
3 24
3
1 32 4
1
3
2
1
3
32
3
a tempo
4
4
24
3 4
1
2
1
18
Ölçme ve Değerlendirme
3.
4.
5.
6.
7.
8.
1. Bir eserin çok yavaş hızda çalınması gerektiğini belirten hız terimi aşağıdakilerden hangisidir?
A) Moderato B) Allegro C) Largo D) Largehetto E) Adagio
2. Aşağıdakilerden hangisi hız değişimi terimidir?
A) Tirando B) Moderato C) Ritardando D) Allegro E) Largo
Aşağıdaki noktalı yerleri uygun sözcüklerle tamamlayınız.
Moderato, eserin …………. hızda seslendirilmesi gerektiğini belirten bir hız terimidir.
Hız değişikliğinden önceki hıza dönülmesi gerektiğini belirten terime………………........denir.
Aşağıdaki cümlelerin sonuna bilgiler doğru ise “D”, yanlış ise “Y” yazınız.
Allegro hızının metronom değeri 120 - 168’dir. ( )
Adagio terimi eserin yavaş çalınması gerektiğini belirtir. ( )
Moderato hızının metronom aralığı 60 - 66’dır. ( )
Accelerando terimi, ritmin giderek yavaşlaması gerektiğini belirtir. ( )
19
Gitar Çalmada Gürlük ve Gürlük Değişimi
1. Gitar Çalmada Gürlüğün Önemi Gürlük de hız gibi müzikal anlatımın vazgeçilmez bir unsurudur. Bir etüt ya da eser her zaman başladığı gürlükte devam etmez. Bazen müzikal anlatımı güçlendirmek için eserin gerekli görülen bazı bölümlerinin gürlüğünde kuvvetlenme ya da hafifleme olabilir. Tamamen bestecinin duyguları ile gerçek-leştirilebilen bu gürlük değişiklikleri eser üzerinde belirtilir. Bu terimlere gürlük değişimi terimleri denir.
Hazırlık Çalışması Atatürk’ün “Gençliğe Hitabe”sini vurgu ve tonlamalarına dikkat ederek okuyunuz. Vurgu ve tonlamaların müzik eserlerindeki karşılıklarını öğrenmek üzere müzik sözlüğünüzü sınıfa getiriniz.
1. Etkinlik Aynı gürlük basamağında konuşunuz. Çıkan sonucun bir robotun konuşmasına benzeyip benzemediğini tartışınız.
2. Etkinlik Müzik sözlüğünüzden yararlanarak aşağıda verilen gürlük terimlerinin kısaltmalarını ve anlamlarını yazınız.
“Notaları kupkuru seslendirdiğimiz mi sanılıyor? Gerçek bir çalgıcı ya da şarkıcı, müziğe bütün çağlarda can katmıştır.” Fazıl SAY
3. Etkinlik Çeşitli konser kayıtları, CD, kaset ve DVD’lerden yararlanarak gürlük ve gürlük değişimlerine örnek olabilecek eserlerden bulabildiklerinizin adlarını besteci adları ile birlikte yazınız.
GÜRLÜK TERİMİ KISALTMASI ANLAMIPianissimo ..................... ....................................................................Piano ..................... ....................................................................Mezzo piano ..................... ....................................................................Mezzo forte ..................... ....................................................................Forte ..................... ....................................................................Fortissimo ..................... ....................................................................Crescendo ..................... ....................................................................Decrescendo ..................... ....................................................................Diminuendo ..................... ....................................................................
BESTECİ ADI ESER ADI ........................................... .............................................................. ........................................... .............................................................. ........................................... ..............................................................
20
2. Etütleri Gürlüğüne Göre ÇalmaEtkinlik Aşağıdaki etüdü gürlük ve gürlük değişikliği terim ve işaretlerine dikkat ederek çalınız.
p
Andante
p
p mf
p
f
p
2
i
1
m
p
4
p
i
3
m
p1
31
2 4 02
4
13
11 2
2
EtütDionisio AGUADO
(Diyonisyo AGUADO)
12 4
3
13
12 4
4 1
23
12
31 1
34
12
31 1
3
12
12 3 2
12 2 3
4 1 1
3
1
4
13
2
43
12 4
3
13
12 4 2
4
13
11 2
42
12 1
4
12
4
13
42 4
13
4
1
21
3. Eserleri Gürlüğüne Göre ÇalmaEtkinlik Aşağıdaki eseri gürlük ve gürlük değişikliği terim ve işaretlerine dikkat ederek çalınız.
mf mp
sfz
mp
mp
mf
rit. a tempo
mp
sfz
a mi
21
a
1
mi
0
a mi a m
i
3
a mi
im
32
32
1 2
1
Andantino(op. 241, no. 20) Ferdinando CARULLI
(Ferdinando KARULLİ)
m
1
i
4
m
0
i
p23
21
0102
3210
a4
m i mi
32 4
i m
1
m
2
m i
4
m i4
m
324
m a m
i m
p
i
p
m
3
i
1
m4
ia
200
a
p
0
3
m
1i
0
a
p
4
m
1
i
4
a m i m i a
22
Ölçme ve Değerlendirme
3.
4.
5.
6.
7.
1.
2.
Gürlük terim ve işaretleri, müzikte niçin kullanılmaktadır? Açıklayınız.
Bir eserin hafif çalınması gerektiğini belirten gürlük terimi aşağıdakilerden hangisidir?
A) Forte B) Allegro C) Pianissimo D) Piano E) Mezzo forte
Aşağıdaki noktalı yerleri uygun sözcüklerle tamamlayınız.
Mezzo forte, notaların………………………….kuvvette çalınması ya da söylenmesi gerektiğini belirtir.
Notaların gittikçe kuvvetlenerek çalınacağını gösteren terim…………………..dur.
Aşağıdaki cümlelerin sonuna bilgiler doğru ise “D”, yanlış ise “Y” yazınız.
Diminuendo küçülerek, kaybolarak ve gittikçe sönükleşerek seslendirmek anlamına gelir. ( )
Notaların çok hafif seslendirilmesi gerektiğini belirten gürlük terimi mezzo pianodur. ( )
I. Piano
II. Diminuendo
III. Mezzo forte
IV. Forte V. Pianissimo Yukarıdaki gürlük terimlerinin kısaltmaları aşağıdakilerden hangisinde doğru sıralama ile verilmiştir? A) I. dim. II. f III. p IV. mf V. pp B) I. pp II. dim. III. mf IV. p V. f C) I. p II. dim. III. f IV. mf V. pp
D) I. mf II. f III. p IV. pp V. dim.
E) I. p II. dim. III. mf IV. f V. pp
23
II. Pozisyon
1. II. Pozisyonda Tizler II. pozisyon, 1. parmağın II. perde üzerinde bulunduğu konumdur. II. pozisyondaki tiz (ince) sesler birinci, ikinci ve üçüncü tellerdeki notalardan oluşmaktadır.
Hazırlık Çalışması I ve II. pozisyonlarda, sol kolunuzun vücudunuzdan uzaklığını ayna karşısında karşılaştırarak aradaki farkı gözlemleyiniz.
Etkinlik Aşağıda verilen alıştırmayı “i m” “m i” “m a” ve “a m” formülleri ile önce tirando sonra apoyando tekniğini kullanarak çalınız.
1 2 3 4
12 3 4
12 3 4
i
2
m
4i
1
m
2 4 1 4 23 4
1 3 1 2 4 1
2 1 4 2 4 3 1 4
1 3 1 2 4 1 2
3 3
2. II. Pozisyonda Baslar II. pozisyondaki bas sesler dördüncü, beşinci ve altıncı tellerdeki notalardan oluşmaktadır.
1. Etkinlik Aşağıda verilen alıştırmayı “p” parmağınız ile önce tirando sonra apoyando tekniğini kullanarak çalınız.
1 2 3 4
1 2 3 4
1 2 3 4
p
2
.
1
.
2 1 2 4
24 2 4 2 4 1 1 2 4
23
4 1 2
4 1 2
1 2 4 1 2 13
4 1 21 4 2 1
1 4 2
24
2. Etkinlik Aşağıdaki görselde II. pozisyonu kapsayan perdeleri daire içine alarak bu perdelerden elde edilen natürel tiz ve bas sesleri ilgili tellerin üzerine yazınız.
a. Üçlü Aralık Çalışmaları
Etkinlik
Aşağıdaki üçlü aralık alıştırmasını “p i p m” formülü ile çalınız.
3. II. Pozisyonda Çift Ses Çalışmaları
2
1
pi
42
.m
21
i.
42
m.
21 43
32
42
32 34 1
2 24 1
2 42 12
b. Altılı Aralık Çalışmaları
Etkinlik
Aşağıdaki altılı aralık alıştırmasını “p i p m” formülü ile çalınız.
21
pi
42
m.
14
i.
21
m.
43
14
23
32
32
41
34
21
41
24
12
25
c. Sekizli (Oktav) Aralık Çalışmaları
1. Etkinlik
Aşağıdaki sekizli aralık alıştırmasını “p i p m” formülü ile çalınız.
2
4
pi
4
1
.m
1
3
i.
2
4
m.
4
2
1
4
4
2
1
4
2
44
12
44
23
11
44
2
2. Etkinlik
Aşağıdaki etüt ve eserleri sağ ve sol el uyumuna dikkat ederek çalınız.
Andante
4
34 1 2 1 2
1 3 2 3 14 3 4 1 4
34 1 3 4 1 3
EtütFrancisco TARREGA
(Fransisko TARREGA)
4 3 4 1 32
3 1 2 1 2 34 3 4 1 2 1 4 2 4 3 1 0
2
13 2 1 1 0
2 0 4 2 0 2 1 4 2 0 3 1 43
4 1 3
4 1 3 4 1 3 1 2 1 2 34 1 2 3 4
0
26
Allegretto
4 2 1 0 1 2 0 1 2 1 2 1 0
0
2 11
4 23
4 2
Etüt(op. 31, no. 3) Fernando SOR
(Fernando SOR)
4 2 0 1 1 2 0
1
21 3
0 1
1
3 012 3 0 2
31 0 0
1 0 14 4
14 3 2
2
1
1
31
4 23
4 2
4 2 1 0 2 1
2 0 1 0 1 2
43
0 03
0
1 4
1 0
27
Allegretto
2
i m i m1
i m i
2 1 2 1 2 2 1
MenuetRobert de VISEE(Rober dö VİZE)
2
14 2 2
14
12 2
p1 2
i m i
p
1
p p3
2
i
1
m i
p
i
p
i m
2
i m
4
i m
2
p
1
i m
4 2
1 2
2 1
p .
1
. .
3
.1
.
3 21
313
28
2 1 2 4 1 2 1 4 2
3
4 2
1
1 2 1 4 2
RujeroGaspar SANZ
(Gaspar SANZ)
2
31 4 1 1
20
2 1 2 0 1 2 1 0 1 2 11
3 1 2 1 0 1
214
104
223
4 2 0 3 1 2 4 2
2 1 2 4 1 4 2 1
3
4 2
1
1 2 1 4 2
0 3 2
14
1 2 1
2 2
14 2 0 3 2 2 1 2
29
Ölçme ve Değerlendirme
3.
4.
5.
1.
2.
II. pozisyonda ikinci teldeki “re” ve “mi” notaları aşağıda verilen parmak numaralarından hangisiyle çalınır?A) 1 - 4 B) 2 - 4 C) 1 - 3 D) 1 - 2 E) 4 - 2
Yukarıda verilen dizek üzerindeki “fa” ve “sol” notaları II. pozisyonda aşağıda belirtilen hangi telden elde edilebilir?
A) Altıncı tel B) Beşinci tel C) Dördüncü tel D) Üçüncü tel E) İkinci tel
Aşağıda verilen dizek üzerindeki üçlü aralıklardan hangisi II. pozisyonda çalınamaz?
A) B) C) D) E)
Aşağıda verilen dizek üzerindeki altılı aralıklardan hangisi II. pozisyonda çalınamaz?
A) B) C) D) E)
Aşağıda verilen dizek üzerindeki sekizli aralıklardan hangisi II. pozisyonda çalınamaz?
A) B) C) D) E)
30
III. Pozisyon ve Küçük Bare
1. III. Pozisyonda Tizler III. pozisyon, 1. parmağın III. perde üzerinde bulunduğu konumdur. III. pozisyondaki tiz (ince) sesler birinci, ikinci ve üçüncü tellerdeki notalardan oluşmaktadır.
Hazırlık Çalışmaları1. I ve III. pozisyonlarda, sol kolunuzun vücudunuzdan uzaklığını ayna karşısında karşılaştırarak aradaki farkı gözlemleyiniz.2. Bir gitar konserindeki gitaristin bare tekniğini nasıl uyguladığını gözlemleyiniz.
Etkinlik Aşağıda verilen alıştırmayı “i m” “m i” “m a” ve “a m” formülleri ile önce tirando sonra apoyando tekniğini kullanarak çalınız.
2. III. Pozisyonda Baslar III. pozisyondaki bas sesler dördüncü, beşinci ve altıncı tellerdeki notalardan oluşmaktadır.
1. Etkinlik Aşağıda verilen alıştırmayı “p” parmağınız ile önce tirando sonra apoyando tekniğini kullanarak çalınız.
1 2 3 4
1 2 3 4
1 2 3 4
i
3
m
2
i
3m
1 3 1 3 4
1 3 1 4 3 1 3 2 3 1 3 4 1 3 4 1
3 4 1 3 3
43 1 4 3 1 3 2 3 1 2 3
1 2 3 4
1 2 3 4
1 2 3 4
p
1
.
1
.
1
.
3 4
1 31
1 3 4 3 4 1 3
4 1 3
4 34 3 1
42
3
11
31
2. Etkinlik Aşağıdaki görselde III. pozisyonu kapsayan perdeleri daire içine alarak bu perdelerden elde edilen natürel tiz ve bas sesleri ilgili tellerin üzerine yazınız.
a. Üçlü Aralık Çalışmaları
Etkinlik
Aşağıdaki üçlü aralık alıştırmasını “p i p m” formülü ile çalınız.
3. III. Pozisyonda Çift Ses Çalışmaları
31
pi
31
.m
32
i.
21
m.
34
13
34 1
3
34 21
32
31
31
13 1
3
b. Altılı Aralık Çalışmaları
Etkinlik
Aşağıdaki altılı aralık alıştırmasını “p i p m” formülü ile çalınız.
31
pi
32
m.
11
i.
34
m.
21
34
12
43
11
23 1
3
32
c. Sekizli (Oktav) Aralık Çalışmaları
1. Etkinlik
Aşağıdaki sekizli aralık alıştırmasını “p i p m” formülü ile çalınız.
1
3
pi
3
1
.m
3
1
i.
1
4
m.
1
34
11
33
13
1
2. Etkinlik
Aşağıda verilen etüt ve eseri, sağ ve sol el uyumuna dikkat ederek çalınız.
mi
p21
p3 2
ia
134
1
43
ma
1
34
i m i
4
a
1
2
m i
34
a m i
21
AirJohann Anton LOSY(Yohan Anton LOSİ)
1 2 21
3 3 0 1
24 1
3 p4 2
m
4
i
1
m a
1
4
i
2
m
0 1
m
p
00
i
4 1
3
m
p
20
i
p0
m
34
m
0
i
3
m
21
3
a i
2
a m i m
1
i
32
m
0
i
3
m
1
i
3
2
m
0
i
3
m
1
i
3
33
Allegro
3 2
121
34
21
21
0
0
221
00
2 1 2 1 04
0 1 0 1 2
EtütDionisio AGUADO
2
31
031
4
00
021
4 31
31
31 0
021
2
1
3
21
21
2
021
00
3 2 3 40 1 2
3 40
2 31
21
221
4 3
131
31 0
0
2 1 2 140
4 3
10
21
2
34
021
21
3
00 2
4 21
2
121
21 3
421
0
1
2 00
4 3
10
21
2
34
021
21
21
2
121
3
21
2
1
2
100 2
400 1
3 100
402
4
2
10 3
4
4
32
31
000
4 31 0
03 4 0
0
34
2
34
4. Küçük Bare
1. parmağınızı ikinci eklemden kırarak III. perdenin 1, 2 ve 3. telleri üzerine yerleştiriniz. Sol el baş parmağınızı 1 ve 2. parmaklarınızın arkasındaki doğal pozisyonunda tutunuz. 1. parmağınızın ilk eklem çizgisinin tele denk gelmemesine dikkat ediniz.
Küçük barenin karşıdan görünümü
Etkinlik
Aşağıda verilen alıştırma, etüt ve eserleri küçük bare tekniğine dikkat ederek çalınız.
• Pozisyonunuzu iyi ayarladıktan sonra parmaklara gerektiğinden fazla baskı uygulamanın el ve bileğinizi ağrıtacağını unutmayınız.• Sol kolunuzu kendi ağırlığını kullanarak aşağıya doğru serbest bırakırsanız bareli pozisyonları daha rahat çalabilirsiniz.• Bareyi uygularken sesler tamamen temiz çıkmasa bile eseri çalmaya devam etmeli, daha sonra bu bölümleri ayrıca çalışmalısınız. İlgili pozisyonda çok fazla zaman harcamanız hem elinizi yoracak hem de bare tekniğinizin gelişimini engelleyecektir.
1. Alıştırma
/C III
1
p1
i1
m1
i
Sol elin 1. parmağının ilgili perde üzerinde birden fazla tele aynı anda basmasına bare denir. 1. parmak altı tele birden bastığında büyük ya da tam bare, altı telden daha az tele bastığında ise küçük ya da yarım bare adını alır. Küçük bare genellikle “.. ..” işareti ile gösterilse de gitar ile ilgili çeşitli nota yazımlarında farklı işaretlere de rastlanmaktadır ( , , vb.). Barenin, hangi perdeye basılacağı bare işaretinin sağına konulan Romen rakamı ile belirtilir ( , vb.). Bu tekniği uygularken;
Küçük barenin üstten görünümü
35
2. Alıştırma
3. Alıştırma
4. Alıştırma
/
mip
C III
i m i
3111
/ami
p
C III
4
311
231
4 131
1
321 1
3421 1
110 2
31 4
31 4
0
1113
rit.
3
/C III
p
1
i
1
m
1
a m i
3 1 1
4
23 1
4
3 1 1
1
3 2 11
3
4 21
01 1
1
23 1
4
0
3 14
03 1 1
1
36
i
p20
m a m
13 0
4
2
AndanteAntonio CANO
(Antonyo KANO)
2 0
1 23
1
023
1 4 012
2
1 10
34
1 3
3 14
23
/C III
23
11
32
13 0
402
1
3 23 0
4
1002
p
p
21
342
/C II
1
2
11
310
21
/C I
114
/C I
0
11
3 4
Jean Antoine MEISSONNIER(Jan Antuan MESONİYE)
Andante
/C I
3211
30
2
134 0
/C I
1
2
41
21
34 2
3
420
1
43 0
23 4
14 3
2
14 1
4
0 2 3 1
120
0 3 1
21
34
312 1 4
34
03
40
42 3
37
Ölçme ve Değerlendirme
3.
4.
5.
1.
2.
IlI. pozisyonda üçüncü teldeki “si” ve “do” notaları aşağıda verilen parmak numaralarından hangisiyle çalınır?A) 1 - 3 B) 1 - 2 C) 2 - 3 D) 1 - 4 E) 2 - 1
Yukarıdaki dizek üzerinde verilen “re” ve “re diyez” notaları, IIl. pozisyonda aşağıda belirtilen hangi telden elde edilebilir?
A) Altıncı tel B) Beşinci tel C) Dördüncü tel D) Üçüncü tel E) İkinci tel
Aşağıdaki dizek üzerinde verilen üçlü aralıklardan hangisi III. pozisyonda çalınamaz?
A) B) C) D) E)
Aşağıdaki dizek üzerinde verilen altılı aralıklardan hangisi III. pozisyonda çalınamaz?
A) B) C) D) E)
Aşağıdaki dizek üzerinde verilen sekizli aralıklardan hangisi III. pozisyonda çalınamaz?
A) B) C) D) E)
6.
7.
Aşağıdakilerden hangisi küçük bare işaretidir?
A) B) C) D) E)
Küçük bare uygulanırken nelere dikkat edilmelidir? Açıklayınız.
38
V. Pozisyon ve Büyük Bare
1. V. Pozisyonda Tizler V. pozisyon, 1. parmağın V. perde üzerinde bulunduğu konumdur. V. pozisyondaki tiz (ince) sesler birinci, ikinci ve üçüncü tellerdeki notalardan oluşmaktadır.
Hazırlık Çalışması I ve V. pozisyonlarda, sol kolunuzun vücudunuzdan uzaklığını ayna karşısında karşılaştırarak aradaki farkı gözlemleyiniz.
Etkinlik Aşağıda verilen alıştırmayı “i m” “m i” “m a” ve “a m” formülleri ile önce tirando sonra apoyando tekniğini kullanarak çalınız.
2. V. Pozisyonda Baslar V. pozisyondaki bas sesler dördüncü, beşinci ve altıncı tellerdeki notalardan oluşmaktadır.
1. Etkinlik Aşağıda verilen alıştırmayı “p” parmağınız ile önce tirando sonra apoyando tekniğini kullanarak çalınız.
1 2 3 4
1 2 3 4
1 2 3 4
1
14
1 2 3 1 1 3 2
1 23 4
4
4
1 24 3 4 2 3
41
1 23 4
4
1 2 3 4
1 2 3 4
1 2 3 4
p
3
.
2
.
4 3 1
4 3 1 4 1
4 1 3 4 1 2 3 4
4 3 1 4 1 1 1 3 1 3 4 1 3 4 1 4 3 1 4
39
2. Etkinlik Aşağıdaki görselde V. pozisyonu kapsayan perdeleri daire içine alarak bu perdelerden elde edilen natürel tiz ve bas sesleri ilgili tellerin üzerine yazınız.
a. Üçlü Aralık Çalışmaları
Etkinlik
Aşağıdaki üçlü aralık alıştırmasını “p i p m” formülü ile çalınız.
3. V. Pozisyonda Çift Ses Çalışmaları
31
pi
43
.m
31
i.
43
m.
31
32
21 4
3
21
32 13 4
3 13 34 3
1
b. Altılı Aralık Çalışmaları
Etkinlik
Aşağıdaki altılı aralık alıştırmasını “p i p m” formülü ile çalınız.
14
pi
31
m.
43
i.
31
m.
43
11
/C V
32
11
/C V
43
41
43
11 3
2 11
34
13 3
413
41
40
c. Sekizli (Oktav) Aralık Çalışmaları
1. Etkinlik
Aşağıdaki sekizli aralık alıştırmasını “p i p m” formülü ile çalınız.
1
3
pi
4
1
.m
1
3
i.
3
1
m.
4
2
1
4
3
1
1
4
3
1 4
12
41
33
11
43
1
2. Etkinlik
Aşağıda verilen etüt ve eseri sağ ve sol el uyumuna dikkat ederek çalınız.
Andantino
rit.
1 4 2
13
1 23 4
1 21 3 2 1 4 1 3 4
EtütMatteo CARCASSI
(Matteyo KARKASSİ)
1 1 4 1 4 3 12
312
1 2 41
21
1 4 3 44 3 1 4 3 1 4
1 3 1 2 4 1 2
41
p
Andantino
mf
f
pp
231 4
2 1
3 20
1
2
3
3 2
1 2 4
Robert de VISEE
Menuet
1
24
32
13
2
23
20
1
2
3 4
134
134
14
214
1
34 1
4 3 24 1
3 2
4
/C I
211 4
3
/C I
44 3
2 4
1 4
2
/C III
11
2
4 44
13
3
1
1
2 31
42
4. Büyük Bare
1. parmağınızın sol yanını (baş parmağınıza yakın olan taraf) V. perdede altı tele birden, perde demirinin hemen dibine temiz bir ses elde etmeye yetecek bir güç uygulayarak yerleştiriniz.Sol el baş parmağınızı 1 ve 2. parmaklarınızın arkasındaki doğal pozisyonunda tutunuz. Baş parmağınızı 1. parmağınızın tele uygulayacağı kuvvetin dengelenmesi için kullanınız.1. parmağınızın ilk eklem çizgisinin tele denk gelmemesine dikkat ediniz.
Büyük barenin karşıdan görünümü
Etkinlik
Aşağıda verilen alıştırma, etüt ve eserleri büyük bare tekniğine dikkat ederek çalınız.
1. Alıştırma
1
pC V
1
p
1
p
1
i1
m 1a
1m
1
i
1
p
1
p
p
• Pozisyonunuzu iyi ayarladıktan sonra parmaklara gerektiğinden fazla baskı uygulamanın el ve bileğinizi ağrıtacağını unutmayınız.• Sol kolunuzu kendi ağırlığını kullanarak aşağıya doğru serbest bırakırsanız bareli pozisyonları daha rahat çalabilirsiniz.• Bareyi uygularken sesler tamamen temiz çıkmasa bile eseri çalmaya devam etmeli, daha sonra bu bölümleri ayrıca çalışmalısınız. İlgili pozisyonda çok fazla zaman harcamanız hem elinizi yoracak hem de bare tekniğinizin gelişimini engelleyecektir.
Sol elin 1. parmağının altı tele birden bastığında büyük ya da tam bare adını aldığını önceki ünitede öğrenmiştiniz. Büyük bare “ ” ya da “ ” harfi ile gösterilmektedir. Bu tekniği uygularken;
Büyük barenin üstten görünümü
43
2. Alıştırma
3. Alıştırma
4. Alıştırma
1
111 i
ma
p
C V
. . .
11
1
i m i m
1 1
1
111
ima
p
C V
1
114
32
41
1
111
21
1
1
1
321
3111
34
12
32
41
1
111
rit.
1
C V
p
1
i
1
m
1
a m i
1
1 14
23 1
4
1
1 11
1 1
2 11
1
3 2 1
3 1 11
23 1
4
2
3 14
1p
1
i
1
m
1
a m i
134
111
p
44
4
1 23
3 3 3 3 3 3
EtütFrancisco TARREGA
4
C II
31
2 14
0 0
3 3 33 3 3
3 3 3 3 3 3
C II3 3 3
3 3 3
C V
1
1
1 43 3 3 3 3 3
3
1 24
1 2
41
3
40 0
2 43 3 3 3 3 3
3 3 3 3 3 3
C V3 3 3 3
45
1.
2.
1. 2.
p
12
m
0
i
0
a
0
m
4
2
3
1
4
22
1
ValsRafael CAPRISSI
(Rafael KAPRİSSİ)
2 3 2
a
1
p
mi
23
im
1
C V
1 11 4 3
1
14 3 1 4 3 4
2 134
1 2 3
4 1 3
210
4
34 2 Fine
213 4 1
3 1
C III
3 21
1 124 2 1
3
3 1
C III
31 2
1 2
1
2
C IV
11
1
3 3 2
1
4
0
4
04
2
4
2
4
1
3 2
40
2
4 4
22
4 4
21
40 3
4 2 3
D.C. al Fine
46
Ölçme ve Değerlendirme
3.
4.
5.
1.
2.
V. pozisyonda ikinci teldeki “mi” ve “fa” notaları, aşağıda verilen parmak numaralarından hangisiyle çalınır?
A) 3 - 4 B) 1 - 2 C) 2 - 4 D) 2 - 3 E) 2 - 1
Yukarıdaki dizek üzerinde verilen “la” ve “si” notaları, V. pozisyonda aşağıda belirtilen hangi telden elde edilebilir?
A) Altıncı tel B) Beşinci tel C) Dördüncü tel D) Üçüncü tel E) İkinci tel
Aşağıdaki dizek üzerinde verilen üçlü aralıklardan hangisi V. pozisyonda çalınamaz?
A) B) C) D) E)
Aşağıdaki dizek üzerinde verilen altılı aralıklardan hangisi V. pozisyonda çalınamaz?
A) B) C) D) E)
Aşağıdaki dizek üzerinde verilen sekizli aralıklardan hangisi V. pozisyonda çalınamaz?
A) B) C) D) E)
6.
7.
Aşağıdakilerden hangisi büyük bare işaretidir?
A) B) C) D) E)
Büyük bare uygulanırken nelere dikkat edilmelidir? Açıklayınız.
47
Süslemeli Çalma Teknikleri
1. Çarpma
Süsleme terim ve işaretleri müzikal ifadeye zenginlik kazandıran önemli unsurlardan biridir. Müzik yazısında süslemelerin sembollerle ifade edilişi ilk olarak Barok Dönem ile başlamıştır. Süslemelerin seslendirilişi dönemlere göre değişebilir. Bu sebeple ilgili süslemenin seslendirilişine yönelik açıklama eser üzerinde genellikle verilmektedir.
Hazırlık Çalışmaları1. Farklı süsleme biçimlerini içeren eserler bulup inceleyiniz.2. Çıkıcı ve inici bağlı çalma tekniklerini tekrar ediniz.
Çarpma, esas sesi belirginleştirmek ve vurgulamak için kendine komşu bir sese çarptırılarak çalınan bir süsleme biçimidir. Gitarda bağlı çalma tekniği kullanılarak seslendirilir. Eserin notalı yazımındaki gösterimi ve seslendirilişi aşağıdaki gibidir:
m
2 0
m
p
4
3
1
i
4
m
0i
p32
2 0
m
p
4
3
1
p2
i
0 ima
p
Yazılışı
Seslendirilişi
Yazılışı
Seslendirilişi
1. Etkinlik
Yanda yazılışı verilen çarpmayı çalınız.
2. Etkinlik
Yanda yazılışı verilen abantıyı çalınız.
Çarpma gibi esas sesin soluna yazılan fakat üzerinde çapraz çekilmiş çizgisi bulunmayan süsle-meye de abantı denir. Abantı notasının değeri esas nota değerinin yarısı kadardır. Notadaki yazılışı ve seslendirilişi aşağıdaki gibidir:
Yazılışı
Seslendirilişi
Yazılışı
Seslendirilişi
48
2. Mordan Mordan, esas sesin bir üst veya alt sesine dokunarak tekrar kendine dönmesi şeklinde çalınan bir süsleme biçimidir. Gitarda bağlı çalma tekniği kullanılarak seslendirilir. Yukarı ve aşağı mordan olmak üzere ikiye ayrılır.
m
1 3 1
m
p
1 3 1
i
p
1 0 1
m
p
3
Yazılışı
Yazılışı
Etkinlik
Yanda yazılışı verilen mordanı çalınız.
2. Aşağı Mordan Mordanı oluşturan notalardan biri esas notadan yarım veya bir tam ses alttadır. Aşağı mordan, küçük puntolu notalarla yazılarak gösterilebildiği gibi “ ” işareti ile de gösterilebilir.
1. Yukarı Mordan Mordanı oluşturan notalardan biri esas notadan yarım veya bir tam ses üsttedir. Yukarı mordan, küçük puntolu notalarla yazılarak gösterilebildiği gibi “ ” işareti ile de gösterilebilir.
Seslendirilişi
i
1 0 1
Yazılışı
Yazılışı
Seslendirilişi
3. Grupetto Grupetto üç veya dört sesten oluşan bir süsleme biçimidir. Esas sesin bir üst ya da bir alt derece sesi ile esas sesten oluşur. Gitarda, bağlı çalma tekniği kullanılarak seslendirilir. Grupetto, küçük puntolu notalarla yazılarak gösterilebildiği gibi “ ” işareti ile de gösterilebilir. Grupetto işaretinin ilk çengeli aşağıya doğru ( ) olduğunda süsleme alt ses ile başlar.
0m
1 3 1
3
Yazılışı
Yazılışı
Seslendirilişi
Yazılışı
Seslendirilişi
49
3m
1 0 1
3
1m i
0 1 3 1m0
i3
m1
1
i
2 4 2
3
3
m
2 0 2
3
2
m
p3
i
2 0 2
m i
20
a
0
m
3 2 4 2
3
İşaretin ilk çengeli yukarıya doğru ( ) olduğunda süsleme üst ses ile başlar.
İşaret iki notanın arasına konulmuşsa süsleme aşağıdaki gibi seslendirilir:
İşaretin altına konulan değiştirici işaret, esas sesin bir alt derece sesinin; üstüne konulan değiştirici işaret ise esas sesin bir üst derece sesinin değişime uğrayacağını belirtir.
Etkinlik
Yanda yazılışı verilen grupettoyu çalınız.
Yazılışı
Yazılışı
Seslendirilişi
Yazılışı
Yazılışı
Seslendirilişi
Yazılışı
Seslendirilişi
Yazılışı
Seslendirilişi
Yazılışı
Seslendirilişi
50
4. Trill Trill (tril), birbirine tam ya da yarım ses uzakta bulunan iki bitişik notanın çok hızlı bir biçimde tekrarlanmasıyla oluşan bir süsleme biçimidir. Gitarda bağlı çalma tekniği kullanılarak seslendirilir. Trill süsleme tekniği ile çalınması gereken nota, üzerine “ ” işareti yazılarak gösterilir. Müzik eserlerinin notalı yazımlarındaki gösterimi ve seslendirilişi aşağıdaki gibidir:
Yazılışı
Seslendirilişi
m
1 3 1 3
i
1 3 1 3 1 3 1 0 1
m
0
3
Etkinlik
Yanda yazılışı verilen trilli çalınız.
1. Etkinlik 1. parmağınızı 1. teldeki “sol” notasına basıp “m” parmağınızla teli çekiniz. Notanın süresi sona erdikten sonra parmağınızı telden kaldırmadan “do” notasına kadar kaydırınız ve “i” parmağınızla teli çekiniz. Etkinliği inici olarak tekrarlayınız.
2. Etkinlik 1. parmağınızı 1. teldeki “sol” notasına basıp “m” parmağınızla teli çekiniz. Notanın süresi sona erdikten sonra parmağınızı telden kaldırmadan “si” notasına kadar kaydırınız ve 2. parmağınızla “do” notasına kuvvetli bir biçimde basarak, sağ elinizle teli çekmeden “çıkıcı bağlı çalma tekniği” ile ses elde ediniz. Etkinliği inici olarak “inici bağlı çalma tekniği” ile tekrarlayınız.
3. Etkinlik 1. parmağınızı 1. teldeki “sol” notasına basıp “m” parmağınızla teli çekiniz. Notanın süresi sona erdikten sonra parmağınızı telden kaldırmadan “la diyez” notasına kadar kaydırınız ve 3. parmağınızla “do” notasına kuvvetli bir biçimde basarak, sağ elinizle teli çekmeden “çıkıcı bağlı çalma tekniği” ile ses elde ediniz. Etkinliği inici olarak “inici bağlı çalma tekniği” ile tekrarlayınız.
5. Glissando İtalyanca bir kelime olan glissando (glisando), kaydırma anlamına gelmektedir. Sol el parmağının; bir notadan belirtilen diğer notaya kadar parmağı telden kaldırmadan, tele baskı uygulayarak kaydırılması ile uygulanır. Böylece iki nota arasındaki sesler de kromatik bir biçimde tınlar. Glissando iki nota arasına konulan çizgi ( ______ ) ile gösterilir.
2
2
1
4
m1
1
i
m1 1
i
m1
2
i2
1
m1
3
i3
1
51
Etüt ve eserleri çalarken;• Sol el ve sağ el parmaklarınızı doğru kullanınız.• Süreyi aksatmayınız.• Notaları temiz ve akıcı bir biçimde seslendirmeye dikkat ediniz.
4. Etkinlik
Aşağıda verilen etüt ve eserleri süslemeli çalma tekniklerine dikkat ederek çalınız.
Allegretto
4 1 21 3
Etüt(op. 30, no. 15) Mauro GIULIANI
(Mauro JULYANİ)
1
3
0 40 0 1
1
20 4
32
1
3
4 04
1
2 3
1 0 4 2 0 44
3 1
2 11
23 1
52
2
00
3 1 2 3 431
0 4 22
2
EtütDionisio AGUADO
1 2
1432
2 1 0432
31
22 3
31
4 2 2 4 2
3 2 4 3
2
1
2 0
32
4 4 00
2 3
ami
p3
1
a m
112
4a
4 1m
1
i
0 142
a4 1
m i
4
m
3
0 4
MenuetRobert de VISEE
3 1 0
3
p
mai
p2
4
m
0
i
231 4
2
3
0
i
2
m
2
4231
ma
3
1 0
53
m
1
i4
m4
i
3
a
1
0
i
2
m
p00 1
m
4
a
3
00
m
32
i
1
a
4
m
1
2
i
3
a m i
SarabandeJohann Anton LOSY
30
1
m
20
p
4
i
1
p
2 31
0
42 3
i
00
2
a
3
0
1 2
m
34
i
p
0
3
a
3
m2
i
4
a m2
m
1
4a
0
m2
i m
2
a
p
1
p
3
a
p
1
p
0 21
32-0
0
1
4
m
1
i
2
a
4
m
3i
3
a4
m1 i
2a
4
i
3
mi
00
a
4m
0
3
i m a i
p
32
1-0
32
p
i
1
a im
p02310
a mi
p
14
2
a
4-1m
0
i
2
im/C I
p211
a im
p
im
p324
a
012
10
4
1
34
SarabandeRobert de VISEE
2
30
23
1
4
310
0
2
C II
1
43 0
12
a
31
/C II2-1
1
m
2
431
400
2
14
2
m
3
im
p
000
i
4
m
1
i
p
2
p
4 p
4
m
0
i
2
m
1
i
p
32
p
1
p1
m
4
i
2
m
0
i
21
0 4 2
1
i
2
m
0
i
3
32
1 3 1 3
m
23
12
0 1 3
a
0
m
4
i
21
2
03
m
2
i4
m
0
ma
1
02
i
0 4
p2
p p1
i
2
m
0 3
2 3 1
0
54
Ölçme ve Değerlendirme
3.
4.
5.
1.
2.
Aşağıda seslendirilişi verilen çarpmanın yazılış biçimini üst dizeğe yazınız.
Duyurulan ilk sesin bir üst veya altına dokunularak kendisine dönme şeklinde uygulanan süsleme biçimi aşağıdakilerden hangisidir?
A) Glissando B) Mordan C) Çarpma D) Trill E) Grupetto
Sol el parmağının tel üzerinde kaydırılarak ses elde edilmesini sağlayan teknik aşağıdakilerden hangisidir?
A) Trill B) Çarpma C) Mordan D) Grupetto E) Glissando
Çabuk çalınan üç veya dört notalık ezgiden oluşan süslemeye......................... denir.
Ezgi içinde yer alan bir notayı öne çıkarmak için ilgili notanın komşu sesine çarptırılarak çalınan süsleme biçimine...................... denir.
6. Aşağıda yazılışı verilen trillin seslendirilişini alt dizeğe yazınız ve bu egzersizi çalınız.
Yazılışı
Seslendirilişi
Aşağıdaki noktalı yerleri uygun sözcüklerle tamamlayınız.
Yazılışı
Seslendirilişi
II. ÖĞRENME ALANI DİZİLER, KADANSLAR, ETÜTLER, ESERLER
1. Ünite Re Majör Dizi, Kadans, Etüt, Eser
2. Ünite Si Minör Dizi, Kadans, Etüt, Eser
3. Ünite Hicaz Makamında Dizi, Etüt, Eser
4. Ünite Nikriz Makamında Dizi, Etüt, Eser
5. Ünite Si Bemol Majör Dizi, Kadans, Etüt, Eser
6. Ünite Sol Minör Dizi, Kadans, Etüt, Eser
7. Ünite Nihavent Makamında Dizi, Etüt, Eser
57
Re Majör Dizi, Kadans, Etüt, Eser
1. Re Majör Dizi Çalışmaları
Hazırlık Çalışması Re majör tonundaki eserleri, aldığı ses değiştirici işaretler ile başlangıç ve bitiş sesleri açısından inceleyiniz.
1. Etkinlik a) Aşağıda verilen boş dizek üzerine bir oktav çıkıcı re dizisi yazınız. b) Re dizisi üzerine majör dizi kalıbını uygulayınız.
Alıştırmaları çalarken;• Sol el ve sağ el parmaklarınızı doğru kullanınız.• Süreyi aksatmayınız.• Notaları temiz ve akıcı bir biçimde seslendirmeye dikkat ediniz.
2. Etkinlik Aşağıda verilen re majör dizileri “i m i m” ve “m a m a” formülleri ile önce tirando sonra apoyando tekniğini kullanarak çalınız.
1. Alıştırma
2 4 1 2 4 1 3 4 3 1 4 2 1 4 2
2. Alıştırma
2 4
1 2 4
1 3 4 4 3 1
4 2 1
4 2
2. Re Majör Tonunda KadanslarEtkinlik
Aşağıda verilen kadansları çalınız.
I IV I
0132
C III
1
211
0132
I V I
0132
0
120
0132
I IV V I
0132
C III
1
211
0
120
0132
Plagal kadans Otantik kadans
Tam kadans
58
3. Re Majör Tonunda Etütler
Etkinlik
Aşağıda verilen etütleri çalınız.
Andante
rit.
2 11 3
1
32 4 1
12 1
0
EtütFerdinando CARULLI
3 4
0
2
1
3
1
2
1 22 1 3
1 21 4 2
0 2 1 3
Fine
4 31 3 1 2
3
1 3 4
1
4 3 2 1 12 4 2 2 1 4 1 1 2 4 2
2 1 4 1 132 2 1 2 3
1 2
2 1 42 4
21 1 4 2 4 1 4
D.C. al Fine
59
Moderato
12
12
3
/C II
11
23
12 3
12 1
Etüt(op. 35, no.17) Fernando SOR
2
12
13
4
21
2 23 1
1
31
4
2
13
1 2 2
13 2 1
4 43 2
42
1 21 0 3
22
11
21
3
0
13 2
1 3
4
3
1
23 3
4 4
2
1
3
13
43
0
4 2
14 4
1
21 2
/C II
1 11 3
1
2 2
3
/C II
11
23
12 3
12 1
2
1
C II
4
13 1
00
02
13
21
/C II
2
3 4
60
4. Re Majör Tonunda Eserler
Etkinlik
Aşağıda verilen eserleri çalınız.
f p f
q. = 60-72
p f
mp
mf
p
f
mp
allargando
a1
mi
3
0
a4
32
i
1
m
32
i m ia
10
ma
23
a1
La Chasse(op. 59, part 3, no. 3) Matteo CARCASSI
1
m4
a im
31
m
a4 1
2
m a4 2
m
0
a m /C IIi
1 2
a
1i
1
m4
a im m
a m a m3
a2
m
1
a m
3
a
2
i
1
i
1
m
32
i m m i m
Fine
a
3
i
1
a a /C II
11
a4
m
2i
1
ma
20
1
m i m m i m a i a
/C II ma
42
10
13 2
1 13
0 1 2 3 4
/C II a
1
i
1
m
2
a
0
m
1
ma
24 0
113 2
12
4 014
D.C. al Fine
61
Maestoso
m4
i3 2
i
1 2
0
4
m i
2
m
1
i
0 12 1 0
32
10
MarchFerdinando CARULLI(q = 80)
1
3
1 32
1 12
i m a m i
1
m
2
i
3
m
0
10 2
24
32
4m i
3m
2i
1 2
0
4
m i
2
m
1
32
10 1
3 12
1 32
m
2
i
1
p
3
p
0
62
Ölçme ve Değerlendirme
1.
2.
Re majör dizisinin aldığı ses değitirici işaretler aşağıdakilerin hangisinde doğru verilmiştir?
Re majör tonundaki plagal kadans aşağıdakilerin hangisinde doğru verilmiştir?
I V I
I IV I
I V I
I IV I
I IV V I
A) B) C)
D) E)
A)
E)
D)C)
B)
63
Si Minör Dizi, Kadans, Etüt, Eser
1. Si Minör Dizi Çalışmaları
Hazırlık Çalışması Si minör tonundaki eserleri, aldığı ses değiştirici işaretler ile başlangıç ve bitiş sesleri açısından inceleyiniz.
1. Etkinlik a) Aşağıda verilen boş dizek üzerine bir oktav çıkıcı si dizisi yazınız. b) Si dizisi üzerine minör dizi kalıbını uygulayınız.
Alıştırmaları çalarken;• Sol el ve sağ el parmaklarınızı doğru kullanınız.• Süreyi aksatmayınız.• Notaları temiz ve akıcı bir biçimde seslendirmeye dikkat ediniz.
2. Etkinlik Aşağıda verilen si minör dizileri “i m i m” ve “m a m a” formülleri ile önce tirando sonra apoyando tekniğini kullanarak çalınız.
1. Alıştırma (Doğal Si Minör Dizisi)
2. Alıştırma (Armonik Si Minör Dizisi)
3. Alıştırma (Melodik Si Minör Dizisi)
1 3 4
1 3 4
1 3
1 2 4
1 2 2 4
4 2 2 1
4 2 1
3 1
4 3 1
4 3 1
1 3 4
1 3 4 2
3
1 2 4
1 2 2 3
3 2 2 1
4 2 1
3 2
4 3 1
4 3 1
2 4 0 2 4 1 3
0 2 3 0 1 1 3 4 2 2 1 0 3 2 0
2 0 4 2 0 4 2
64
3. Si Minör Tonunda EtütlerEtkinlik
Aşağıda verilen etütleri çalınız.
2. Si Minör Tonunda KadanslarEtkinlik
Aşağıda verilen kadansları çalınız.
I IV I
C II
1342
0
000
C II
1
423
I V I
C II
234
12
1
11 2
34
1
I IV V I
C II
4231
000
0
C II112
1
4231
Plagal kadans Otantik kadans
Tam kadans
Allegro
C II
42
3
C III
2 14
3
C II
14 2
3
EtütMauro GIULIANI
21
23 2
43 2
41
/C II
42
3
C III
2 14
3
C II
14 2
3 3
O1 12
0 1 24
12
43
/C II
3 2 14
1
4 21
3 2
10 1
C II
1342
65
p
Moderato
p
p pp
rit.
C IIm
1
2 4i
p3
mi
am
p
i mi
m
0 1
p3
i mi
m
2 4i
p
i mi
mi
p
i mi
EtütFernando SOR
mi
p
i mi
mm
p0 0
i m1
a1
2m
3i m
p4
im
C II
2 43
1 2 3
20
2 4 1
p
42
p3
0
mi
p
i m m
p
m m
4
m
2 i
p
ia
m
am
p
i m
i
mi
p
C IIm a
i m
p
40
a
i
p
i0
mi
2
m
i
p
i
m
2
m
p p
im
i 1m
31 p
3
4
a
0i3
0
a
3
2m
0 0
1
m
2i
p0
2
C II
1
2
m
p p
i m am
2
/C II
p
i m
p
1
0
m
2
C IVm
p
1
42
3
1
4a
03
C II
2m
33
mi
p
im
ia
mi
m
p 100
66
4. Si Minör Tonunda EserlerEtkinlik Aşağıda verilen eserleri çalınız.
1 0 2 0 1
00
/C II
1
2 1
3 1 4 1
2 1
30 2
312 2
3
1
0 0
13
0
BourreeJohann KRIEGER(Yohan KRİGER)
32
3
2 32
/C II
3
1
1
221
0
1 2
123 1
0 2
0 31
4
12
/C II
11
0
3 3
4
3
1 2
3
C II
1
1
0
3
2 3
1
1
1
C II
4 2
1
21 3
2
11
03
1
2
4
1 043
1
/C II
11
100
2 1 03
1 21 3
2
11
30
Andante(op. 31, no.14) Fernando SOR
2
43 23
1 03
1
24 1
20 2
31
4 3
12
02 3
1
3
1
0
132
1
321
00
21 3
4
22
1
4 41 1
3 4 114 3 0 1
0
1
4 23
1 03
2 1
32
/C II
11
12
/C II
3
1
1 0 3
24
1 3 0 1 34
1
/C II
11
001 2 1 2
/C II
3 1
1
3 11
32
1 342 1
20
31
67
Ölçme ve Değerlendirme
1.
2.
Armonik si minör dizisi aşağıdakilerin hangisinde doğru verilmiştir?
Si minör tonundaki otantik kadans aşağıdakilerin hangisinde doğru verilmiştir?
A) B)
C) D)
E)
A)
E)
D)
C)
B)
I V I
I IV V I
I V I
I IV I
I IV I V
68
Hicaz Makamında Dizi, Etüt, Eser
1. Hicaz Makamı Dizi Çalışmaları Hicaz makamı dizisi; dügâh (la) perdesinde hicaz dörtlüsüne, neva (re) perdesinde rast beşlisinin eklenmesiyle oluşur.
Hazırlık ÇalışmasıHicaz makamındaki eserleri, donanımları ve karar sesleri açısından inceleyiniz.
1. Etkinlik
Aşağıda verilen hicaz makamı dizisini ve aldığı ses değiştirici işaretleri inceleyiniz.
3. Etkinlik
Aşağıda verilen hicaz makamı dizisini “i m i m” ve “m a m a” formülleri ile önce tirando sonra apoyando tekniğini kullanarak çalınız.
Alıştırma
Makam dizilerinin komalı sesleri tampere sistemde en yakın seslerle birleştirildiğinden dört komalık si (dik kürdi) sesi, si bemol olarak çalınır.
2. Etkinlik
Aşağıda verilen tampere sistemde yazılmış hicaz makamı dizisini ve aldığı ses değiştirici işaretleri inceleyiniz.
Alıştırmayı çalarken;• Sol el ve sağ el parmaklarınızı doğru kullanınız.• Süreyi aksatmayınız.• Notaları temiz ve akıcı bir biçimde seslendirmeye dikkat ediniz.
2 3
1 2 4
1 2 4 4
2 3
1 3 4
1 4 2 1
3 2
4 3 1
4 3 1 1
3 2
TAMPERE SİSTEMDE YAZILMIŞ HİCAZ MAKAMI DİZİSİ
HİCAZ MAKAMI DİZİSİ
Rast BeşlisiHicaz Dörtlüsü
69
2. Hicaz Makamında Etütler
Etkinlik
Aşağıda verilen etütleri çalınız.
q = 100
Son
q = 200
EtütÖzkan AKGÜL
$
$
70
EtütÖzkan AKGÜL
71
3. Hicaz Makamında Eserler
Etkinlik
Aşağıda verilen eserleri çalınız.
1. Hane
Hicaz PeşrevRefik FERSAN
3 3 3
Teslim
72
1. 2.
1. 2.
1. 2.
1. 2.
1. 2.
Hicaz MandıraLavtacı Andon
73
2. Hicaz makamı dizisi, dügâh perdesinde ………………....…., neva perdesinde ……………………. eklenmesiyle oluşur.
Aşağıdaki noktalı yerleri uygun sözcüklerle tamamlayınız.
1. Hicaz makamı dizisinin aldığı ses değiştirici işaretler aşağıdakilerin hangisinde doğru verilmiştir?
A)
E)
D)
C)
B)
Ölçme ve Değerlendirme
74
Nikriz Makamında Dizi, Etüt, Eser
1. Nikriz Makamı Dizi Çalışmaları Nikriz makamı dizisi; rast (sol) perdesinde nikriz beşlisine, neva (re) perdesinde rast dörtlüsünün eklenmesiyle oluşur.
Hazırlık ÇalışmasıNikriz makamındaki eserleri, donanımları ve karar sesleri açısından inceleyiniz.
1. Etkinlik
Aşağıda verilen nikriz makamı dizisini ve aldığı ses değiştirici işaretleri inceleyiniz.
3. Etkinlik
Aşağıda verilen nikriz makamı dizisini “i m i m” ve “m a m a” formülleri ile önce tirando sonra apoyando tekniğini kullanarak çalınız.
Alıştırma
Makam dizilerinin komalı sesleri tampere sisteminde en yakın seslerle birleştirildiğinden dört komalık si (dik kürdi) sesi, si bemol olarak çalınır.
2. Etkinlik
Aşağıda verilen tampere sistemde yazılmış nikriz makamı dizisini ve aldığı ses değiştirici işaretleri inceleyiniz.
Alıştırmayı çalarken;• Sol el ve sağ el parmaklarınızı doğru kullanınız.• Süreyi aksatmayınız.• Notaları temiz ve akıcı bir biçimde seslendirmeye dikkat ediniz.
TAMPERE SİSTEMDE YAZILMIŞ NİKRİZ MAKAMI DİZİSİ
NİKRİZ MAKAMI DİZİSİ
Rast DörtlüsüNikriz Beşlisi
1 3 4
2 2 4
1 2 4 4
2 3
1 3
4 2 1
3 2
4 3 1
4 3 3 2 4
3 1
75
2. Nikriz Makamında Etütler
Etkinlik
Aşağıda verilen etütleri çalınız.
q = 130
EtütÖzkan AKGÜL
76
q = 100
q = 60
q = 100
EtütÖzkan AKGÜL
77
3. Nikriz Makamında Eserler
Etkinlik
Aşağıda verilen eserleri çalınız.
Nikriz SirtoTanburi Cemil Bey$
Son
$
78
1. Hane
Nikriz PeşreviMümin Ağa
$Teslim
Son
2. Hane
$
79
2. Nikriz makamı dizisi; rast perdesinde ……………..…....…., neva perdesinde ………………………….eklenmesiyle oluşur.
Aşağıdaki noktalı yerleri uygun sözcüklerle tamamlayınız.
1. Nikriz makamı dizisinin aldığı ses değitirici işaretler aşağıdakilerin hangisinde doğru verilmiştir?
A)
E)
D)
C)
B)
Ölçme ve Değerlendirme
Si Bemol Majör Dizi, Kadans, Etüt, Eser
1. Si Bemol Majör Dizi Çalışmaları
Hazırlık Çalışması Si bemol majör tonundaki eserleri, aldığı ses değiştirici işaretler ile başlangıç ve bitiş sesleri açısından inceleyiniz.
1. Etkinlik
a) Aşağıda verilen boş dizek üzerine bir oktav çıkıcı si bemol dizisi yazınız. b) Si bemol dizisi üzerine majör dizi kalıbını uygulayınız.
2. Etkinlik
Aşağıda verilen si bemol majör dizileri “i m i m” ve “m a m a” formülleri ile önce tirando sonra apoyando tekniğini kullanarak çalınız.
1. Alıştırma
1 3 0 1 3 0 2 3 1 3 4 1 1 3 4
4 3 1 1 4 3 1 3 2 0 3 1 0 3 1
2. Alıştırma
1 3 0 1 3 0 2 3
3 1 2
4
1 3 4
4 3 1
4 2 1
3 3 2 0 3 1 0 3 1
80
Alıştırmaları çalarken;• Sol el ve sağ el parmaklarınızı doğru kullanınız.• Süreyi aksatmayınız.• Notaları temiz ve akıcı bir biçimde seslendirmeye dikkat ediniz.
3. Alıştırma
2 4
1 2 4
1 3
41 3 4
2 4
1 2 1
4 2 4 3 1
4
3 1
4 2 1
4 2
2. Si Bemol Majör Tonunda KadanslarEtkinlik
Aşağıda verilen kadansları çalınız.
Plagal kadans Otantik kadans
Tam kadans
3. Si Bemol Majör Tonunda EtütlerEtkinlik Aşağıda verilen etütleri çalınız.
81
I IV I
C VI
1
211
1341
112
1
I V I
C VI
1
211
C V
4121
C VI
1
211
I IV V I
C VI
1
211
1341
C V
4121
C VI
1
211
Allegretto
C I
1
3 4 1
3 2 11
03 4 1
C I
1
3 4 1
Mauro GIULIANIEtüt
/C III
41
2 /C I
3
2 1 1
1
2 1 1
0
3 4 1
3 2 4 2
C I
1
3 4 1
1
3 2 4
2
3 4 1
2
3 4 1
/C I
34 1
1
3 2 11
C I
1
3 4 1
Etüt
4. Si Bemol Majör Tonunda EserlerEtkinlik Aşağıda verilen eserleri çalınız.
82
3 4 1 4 3 1 31
2
4
1
43 2 0
4 4
1
/C III
2
4
43
4
2
Prelude(no. 11)
Manuel Maria PONCE(Manüel Maria PONSE)
C III
4
23
22 3
C I
00
21
2
1 0 1
3 3
01 4
2 3 2
1 0
2
1
4
12
C III
3 4
2
1
3
4
2
3
1
02
1
4
1
4
2
21 0
4
2
0
C V
4
4
3
C III
3
3 3 24 1 2 1
0
1
/C III
3
2
4
2
/C III
4
3
/C II
4
2
C III
43
3
4
2
C III
23 3
2
1
3 1
1
12
31 2
1
4
1
24
13
12 3 4 3 4 1
C III
3 14
1
3 24
1
24
PreludeMatteo CARCASSI
C III
13 1 1
4
12
4
13 2
4
23 4 1
13 2 4
C VI
1 3 4 2 1 1
2.
Si bemol majör dizisinin aldığı ses değitirici işaretler aşağıdakilerin hangisinde doğru verilmiştir?1.
A)
E)D)
C)B)
A)
E)
D)
C)
B)
83
Ölçme ve Değerlendirme
I IV I
I IV V I
I V I
I IV V I
I IV VI I
Si bemol majör tonundaki tam kadans aşağıdakilerin hangisinde doğru verilmiştir?
84
Sol Minör Dizi, Kadans, Etüt, Eser
1. Sol Minör Dizi Çalışmaları
Hazırlık Çalışması Sol minör tonundaki eserleri, aldığı ses değiştirici işaretler ile başlangıç ve bitiş sesleri açısından inceleyiniz.
1. Etkinlik a) Aşağıda verilen boş dizek üzerine bir oktav çıkıcı sol dizisi yazınız. b) Sol dizisi üzerine minör dizi kalıbını uygulayınız.
2. Etkinlik Aşağıda verilen sol minör dizileri “i m i m” ve “m a m a” formülleri ile önce tirando sonra apoyando tekniğini kullanarak çalınız.
1. Alıştırma (Doğal Sol Minör Dizisi)
3 0 1 3 0 1 3 0 2 3 1 3 4 1 3
3 1 4 3 1 3 2 0 3 1 0 3 1 0 3
2. Alıştırma (Armonik Sol Minör Dizisi)
1 3 4
1 3 4
2 3 3 4
1 3 4
3 4
4 3
4 3 1
4 3 3 2
4 3 1
4 3 1
Alıştırmaları çalarken;• Sol el ve sağ el parmaklarınızı doğru kullanınız.• Süreyi aksatmayınız.• Notaları temiz ve akıcı bir biçimde seslendirmeye dikkat ediniz.
3. Alıştırma (Melodik Sol Minör Dizisi)
1 3 4
1 3
1 3 1 3 4
1 3
1 3 4 2 4 3 1
4 3
1 1 4
3 1
4 3 1
85
2. Sol Minör Tonunda Kadanslar
Etkinlik Aşağıda verilen kadansları çalınız.
Plagal kadans Otantik kadans
Tam kadans
3. Sol Minör Tonunda Etütler
Etkinlik Aşağıda verilen etütleri çalınız.
I IV I
C III
1
111
1321
1
111
I V I
C III
1
111
10
32
C III
1
111
I IV V I
C III
1
111
1321
32
10
C III
1
111
q = 116
3 12
3 1
1 2
4 31
2
EtütNapoleon COSTE(Napoleon KOST)
C III
13
4 2 1 43
4 1 11 4
0
4 12 3 1 2
/C III
3 1 11
Fine
3
2 1 4 2 1
/C VIII
3 1 11
3 2 1 4 4 1
/C VI
3 2 11
D.C. al Fine
0
4 2 1 3 2
/C III
3 1 11 2 1
1
2 4
3 1
23
3 1
86
4. Sol Minör Tonunda EserlerEtkinlik Aşağıda verilen eserleri çalınız.
p
e = 76
f mp p
p
p
403
203 1
400
4
3
2
1 0
24
1
mC III
i m a mMauro GIULIANI
Larghetto
13
2
211
201 3
ia
2
4
p30
i
4
m i m i
32
1 0
4
3
4
2
1 i p
4
1
a
4
3
3
1
m a
4
20
4 4
3
4
2
1
2
i
3
m
p3
/C I
1
i m
1
a
1
m
4
0
/C IIIi m a m
03
/C IIi
1
m
2
a1
m
4
C III
10024
3100
/C III
31 1
1
0 23 1 4
1
C III
3 2 4
2
1 4 1
01
3 2
EtütMatteo CARCASSI
1 0
3
C III
13 4 2 4 2 1
C I
1
2 34
C III
1
3 2 4
02 1
3
C III
31
87
1.
2.
1. 2.
C III
3 1 11 2
13
1
C I
11 3 2 1
1 4
13
1 40
Menuet Anonim
23
1 4 2 32
1 1
4
2
1 4
3
21 4
23
1 4
3 1
1
3
02 4
3
2 4
12 3
4 4
1
3 1 3 4 1 4 41
13
4 2 13
C I
11
23
1
3 4
13 1 0 3
4
1
34
2
3 1 24
1
4
3
2 1 4 12
0 3
4 1
0
1
3
013
1 2 4 2 4
1
4
3
1
34 2
3 1 3
88
2.
Armonik sol minör dizisi aşağıdakilerin hangisinde doğru verilmiştir?1.
A)
E)
D)C)
B)
A)
E)
D)
C)
B)
Ölçme ve Değerlendirme
Sol minör tonundaki plagal kadans aşağıdakilerin hangisinde doğru verilmiştir?
I IV I
I IV V I
I V I
I IV I
I IV V I
89
Nihavent Makamında Dizi, Etüt, Eser
1. Nihavent Makamı Dizi Çalışmaları Nihavent makamı dizisi; rast (sol) perdesinde buselik beşlisine, neva (re) perdesinde kürdi dörtlüsünün eklenmesiyle oluşur.
Hazırlık Çalışması Nihavent makamındaki eserleri, aldığı ses değiştirici işaretler ile başlangıç ve bitiş sesleri açısından inceleyiniz.
1. Etkinlik Aşağıda verilen nihavent makamı dizisini ve aldığı ses değiştirici işaretleri inceleyiniz.
2. Alıştırma
2. Etkinlik Aşağıda verilen nihavent makamı dizisini “i m i m” ve “m a m a” formülleri ile önce tirando sonra apoyando tekniğini kullanarak çalınız.
Alıştırmaları çalarken;• Sol el ve sağ el parmaklarınızı doğru kullanınız.• Süreyi aksatmayınız.• Notaları temiz ve akıcı bir biçimde seslendirmeye dikkat ediniz.
NİHAVENT MAKAMI DİZİSİ
Kürdi DörtlüsüBuselik Beşlisi
1. Alıştırma
3 0 1 3 0 1 3 0 2 3 1 3 4 1 3
3 1 4 3 1 3 2 0 3 1 0 3 1 0 3
1 3 4
1 3 4
1 1 3 4
1 3 4
2
4 2
4 3 1
4 3 1 1
4 3 1
4 3 1
90
2. Nihavent Makamında Etütler
Etkinlik Aşağıda verilen etütleri çalınız.
1.
2.
Özkan AKGÜL
Etüt
91
q = 100
Özkan AKGÜL
Etüt
92
3. Nihavent Makamında Eserler
Etkinlik Aşağıda verilen eserleri çalınız.
1. Hane
Nihavent Peşrevi (Mini Mini Nihavent Peşrevi) Hüseyin Sadettin AREL
$Teslim
Son
2. Hane
$
93
Nihavent PeşreviRefik FERSAN
1. Hane
3
3$Teslim
3 3
Son
2. Hane
3
$
94
2. Nihavent makamı dizisi; rast perdesinde ………………....…., neva perdesinde …………………….. eklenmesiyle oluşur.
Aşağıdaki noktalı yerleri uygun sözcüklerle tamamlayınız.
1. Nihavent makamı dizisinin aldığı ses değitirici işaretler aşağıdakilerin hangisinde doğru verilmiştir?
A)
E)
D)
C)
B)
Ölçme ve Değerlendirme
III. ÖĞRENME ALANI GİTAR MÜZİĞİNDE DÖNEMLER
Ünite Barok Dönem
97
George Friedrich HAENDEL
Barok Dönem
1. Barok Dönemin Müziksel Biçim Özellikleri
Hazırlık Çalışması Barok Döneme ait gitar eserlerini dinleyerek bunların sizde uyandırdığı duygu ve düşünceleri ders öğretmeniniz ve arkadaşlarınızla paylaşınız.
Johann Sebastian BACH
Müzik tarihinde 1600’lü yıllara gelindiğinde abartı ve süslemenin hâkim olduğu, günümüz müzik kurallarından birçoğunun temellerinin atıldığı, müziğin kilisenin etkisinden bir adım daha uzaklaştığı yeni bir dönem başlamıştır. XIX. yy. müzik eleştirmenleri, müzikal anlatımını abartılı buldukları bu döneme, Portekizce kökenli olan ve “çarpık inci” anlamına gelen barocco (barok) adını vermişlerdir. Barok Dönem, 1750 yılına kadar devam eder ve ünlü besteci Johann Sebastian Bach (Yohan Sebastiyan Bah)’ın ölümü ile sona erer. Barok Dönemde yaşanan önemli gelişmeler şunlardır:Majör - minör tonların yaygın kullanımına geçilmiştir.Opera, oratoryo ve kantat gibi müzik biçimleri gelişmiş; halk operaya yoğun ilgi göstermiş ve birçok konser salonu açılmıştır.Basso continuo (Basso kontinyo) adı verilen sürekli bas eşliğin, ezgileri armonik olarak desteklemesi vazgeçilmez bir unsur olmuştur.Sürekli basın sağlanması için uygun bir enstrüman olan klavsen oldukça sık kullanılmıştır.İlk kez gürlük terim ve işaretleri kullanılmıştır.Çalgı müziği gelişmiştir.Tek enstrümanın orkestraya karşı çalması stiline konçerto, birkaç enstrümanın orkestraya karşı çalması stiline ise konçerto grosso adı verilmiştir. Barok Dönemde opera, oratoryo ve kantat dönemin üç önemli müzik biçimi olarak karşımıza çıkar. XVII. yy. başlarında, erken barok denilen yıllarda zirveye ulaşan opera; oratoryo ve kantatın aksine kilise dışında sahnelenen ve konusu dinden bağımsız olan müzik eşlikli, dekorlu, kostümlü bir sahne gösterisidir. Oratoryo ve kantat ise kilisede sergilenen, dekor ve kostüm gerektirmeyen, kutsal konulu metinlerden oluşan müzik biçimleridir. Barok Dönemin, opera denildiğinde akla gelen ilk ismi Claudio Monteverdi (Kladyo Monteverdi)’dir. Oratoryo tarihine ise adını, Messiah (Mesih) Oratoryosu ile George Friedrich Haendel (Corc Fridrih Hendel) yazdırmıştır.
Claudio
MONTEVERDİ
98
Barok Dönemde Kullanılan Formlar
Barok Dönemde kullanılmaya başlanan formlardan birisi de süittir. Farklı ölçülerde fakat genellikle aynı tonda dans müziklerinin bir araya gelmesi ile oluşur.
Courante (Kurant) Üç ikilik ölçüde yazılmış, hızlı tempoda oynanan ve genellikle süitlerin ikinci bölümünü oluşturan Fransız dansıdır.
1. Etkinlik Aşağıda Barok Dönemde kullanılan formların adları verilmiştir. Bu sözcüklerin anlamlarını araştırarak yazınız.
Sonat :
Konçerto :
Füg :
Uvertür :
Aria (Arya) :
2. Etkinlik Süiti oluşturan danslar ve özellikleri aşağıda verilmiştir. Gitar repertuvarınızı gözden geçirerek bu danslar içerisinden çalmış olduklarınızı belirleyiniz.
Sarabande (Saraband) Üç dörtlük ya da üç ikilik ölçülerde yazılmış, genellikle kurant ve jig arasında kullanılan ağır tempolu bir İspanyol dansıdır.
Gigue (Jig) Altı sekizlik ya da on iki sekizlik ölçüde yazılmış, hızlı tempoda oynanan İskoç dansıdır.
Gavotte (Gavot) Dört dörtlük ya da iki dörtlük ölçüde yazılmış, orta tempoda, sıçrayarak oynanan ve doğduğu bölgede hâlâ yaşayan Britanya halk dansıdır.
Menuet (Mönüe) Üç dörtlük ölçüde yazılmış, ağır tempoda, küçük adımlarla oynanan Fransız dansıdır.
Bourrée (Bure) Dört dörtlük ölçüde yazılmış, hızlı tempoda oynanan Fransız dansıdır.
Allemande (Alemand) Dört dörtlük ya da iki dörtlük ölçüde yazılmış, XVII. yy. süitlerinin ilk bölümünü oluşturan orta tempolu Alman dansıdır.
Henry PURCELL
Robert de VISEE
99
Henry PURCELL (Henri PÖRSIL) (1659-1695) İngiliz besteci, uzun yıllar boyunca ülkesinin “en önemli bestecisi” olma ünvanını taşımıştır. Babası ve kardeşleri de müzisyen olan Purcell; çok sayıda opera, dinsel koro müziği ve çalgı müziği bestelemiştir. 1965 yılında çalışmalarının tamamı 32 cilt olarak bir araya getirilmiştir.
Gaspar SANZ (Gaspar SANZ) (1640-1710) İspanyol besteci lut ve org çalmış, sonraları müzik profesörü olarak görev yapacağı Salamanca Üniversitesinde müzik, ilahiyat ve felsefe okumuştur. Gitar eğitimi ile ilgili üç ciltlik kitap yazmış ve böylelikle günümüz barok gitar repertuvarına büyük katkıda bulunmuştur.
Ludovico RONCALLI (Ludoviko RONKALLİ) (1654-1713) İtalyan besteci 1692 yılında “Harmonik Caprices for the Spanish Guitar” adında beş derslik süit koleksiyonu yazmıştır. Kitaptaki eserler 1881 yılında Oscar Chilesotti (Oskar Kilesotti) tarafından altı telli gitara göre düzenlenmiştir.
Robert de VISEE (Rober dö VİZE) (1655-1732) Fransız besteci XIV. Louis (Luiz)’in sarayında oda müzisyenliği yapmıştır. 1709’da kraliyet or-kestrasına atanmış ve 1719’da “Guitar Master of the King” ünvanını almıştır. Aynı zamanda keman da çalmış olan Visée’nin içlerinde on iki süit bu-lunan iki gitar kitabı vardır. Ayrıca Barok lutu için çok sayıda süit düzenlemesi de bulunmaktadır.
Ludovico RONCALLI
2. Barok Dönemi Bestecileri
Gaspar SANZ
Sylvius Leopold WEISS
100
Etkinlik Çeşitli konser kayıtları, CD, kaset ve DVD’lerden yararlanarak Barok Dönem eserlerinden bulabildiklerinizin adlarını besteci adları ile birlikte yazınız.
BESTECİ ADI
.............................................................
.............................................................
.............................................................
ESER ADI
..............................................................................
..............................................................................
..............................................................................
Johann Sebastian BACH (Yohan Sebastian BAH) (1685-1750) Barok Dönemin akla gelen ilk isimlerinden biri olan Bach, Alman asıllı ünlü bir bestecidir. Ülkesinin sınırlarından hiç çıkmamış ve hayatının büyük bölümünü kiliselerde org çalarak geçirmiş olan Bach, buna rağmen adını tüm dünyaya duyurmuş ve dinleyenleri müziğine hayran bırakmıştır. Çok sayıda org parçaları, vokal eserler, keman konçertoları, keman ve viyolonsel için solo sonatlar, kantatlar, fügler, oratoryolar, prelüdler, süitler ve tokkatolar bestelemiştir. “Brendenburg Konçertoları” en önemli konçerto eseridir. Birçok lut ve çello eseri, gitara göre düzenlenerek gitar repertuvarında önemli bir yer edinmiştir.
Domenico SCARLATTI
Domenico SCARLATTI (Dominiko SKARLATTİ) (1685-1757) İtalyan besteci, ileri teknikler kullanarak bestelediği klavsen eserleriyle müzik tarihine adını yazdırmıştır. Ünlü opera bestecisi Alessandro Scarlatti (Alessandro Skarlatti)’nin oğludur. Eserleri, ileri yüzyıllardaki piyano sonatlarına ışık tutmuştur. Bugün bilinen 555 klavsen sonatı vardır. Eserlerinin birçoğu gitara uyarlanmıştır.
Sylvius Leopold WEISS (Silviyus Leopold VAYS) (1687-1750) Alman besteci, başarılı bir lut sanatçısıdır. Babası da lut çalan Weiss, lut müziğinin en önemli ve en üretken bestecilerinden birisidir. Birçoğu sonat olan yaklaşık 600 lut eseri bestelemiştir.
Johann Sebastian BACH
101
3. Barok Dönemi Eserleri
Etkinlik Aşağıda verilen Barok Dönemi eserlerini çalınız.
i m i
1
m
4i m
3
/C III
1
3
EspanoletaGaspar SANZ
i
11
3 4m
3
0 1
/C I
3
11
/C III
1 3
m
1
4
i m i
4m
4i
1
am
3
1
m
4i m i
1
m
4i
p
42
am
41
i m
1
3 1
a
20
a
4
p
im
1
32
m
44
i
1
m3
321
m i
p
m
1 2
i
4
m
2 1
i m
102
Larghetto
m
p
i
4
mi
p
mi
p p2
1
i
4
m
1
i
p2 2
41 4
31
Sarabande Ludovico RONCALLI
132
1
34
C II
1
22 4 2 1
3
2
31
0 0
4
2
0 1 3
C II
3
1
4
1
31 2
4
00 3 1 2
1 12
231
1
34 2
a
3
i
2
m i m
2
4 1
3
2
32
103
m
4
i m
p
1
i
4
p
4
2
/C II
1
41
4
1
3 4
024
3 23
4 1
Allegretto
BourreeRobert de VISEE
4 3 32 2
12
4
/C II
4
11
3
0
4 42 3 2
34 1
41
2
34 1 4
3 1
2
4 4
2
3 23
C III
1
11 1
4 3 1 1 1 4
/C II
4
1
4 12
43 4
2 31
0
01
4 0 3
1
01
3 3
0
1 1 3
2
C II
43
12
1
100 4 0
MenuetRobert de VISEE
3
1
01
3 3
0
1 1 3
2
C II
2
34
1
104 2 4 0
2
34
1
4
32
10 1
34 2
310 2
C II
1
1 2
0
4
C II
1
41
30
1
104
q = 104
i3
m
4
p
2
i
p
m
p
4i m
p
21
2
i
p
1
m
p30
i
0 31 2
1
MarcheJohann Sebastian BACH
1
23
4 2
/CII
1
1 4 2 4 2
m
p
2i
1
p
i
3
m
4
p
i
2
p
m
p
4i m
p
12
i
p2
1
m
p30
i
03
1 21 1
2 4
3
2
/CII
1
1 4 2 4 2
m
p
2i
1
p
i
4
m
i
2
pp4 p
m i
1
p p4 p
m
4
i
3
m
2
i m
3
i
1
m i
2
p p
m
p2
4
3
2
1
4 2 4
32
m i i
4
m
2
p p4 p
0
m i
1
p
0
p4 p
m
4
i
3
m
2
i m
3
i
1
m i
2
p p
m
p2
4
3
2
1
4 24
32
m i
p
105
Moderato
0
2
3
2
1 0
04
30 4
21 2
0 3 1
PolonaiseJohann Sebastian BACH
0
1
2
40
3
4
2 3
0 4 1 04 4
1
2 1 0 1 44
4
3
0 434
m i m i m
1
2 3 0
1
2 3 0
01 0
1
3 4
0
3
1
4
21
106
4
22
1 4
3 2
4
12 0
02
1 0
12 0
MenuetSylvius Leopold WEISS
3 1 4
24
4
3
4 2 2
4
2 1
3
4 24
1 3
1
2 3
/C I
11
1
3
4 21
12
41
31
3
1
4
12 2
1 3
21 3
4
23 0
02 0
1
4
12
4
1
2 4
12 3 1 0 1 4
300
4 2
107
3
41
43 21 4 1 4 1
4 2
3
4 1 4 1 2 03
RondoModerato
Jean Philippe RAMEAU(Jan Filip RAMU)
4
2
124 1 4 1 4
3
4 1 4
3
1
3
4
3
1 2
4 1
23 2
4 1
3
2 2 42 0
3
4
2
123 1 2
3
4 1 2
33 2
108
Barok Dönemde yaşanan sanatsal gelişmelerin müzik tarihi içerisindeki önemini değerlendiriniz.1.
Aşağıdaki noktalı yerleri uygun sözcüklerle tamamlayınız.2. Üç dörtlük ölçüde, ağır tempolu ve küçük adımlarla oynanan Fransız dansı………….……..tir.
3. “Guitar Master of the King” ünvanlı besteci…………………………………………………’dir.
8. Aşağıdakilerden hangisi Barok Dönemi bestecilerinden değildir?
A) Robert de Visee B) Domenico Scarlatti C) Henry Purcell D) Ludovico Roncalli E) Luis Milan
Ölçme ve Değerlendirme
4. “Piyano”, Barok Dönemin en gözde çalgısıdır. ( )
Gürlük terim ve işaretleri ilk kez Barok Dönemde kullanılmıştır. ( )
Bourree, dört zamanlı ölçülerde yazılmış, hızlı tempoda oynanan Fransız dansıdır. ( )
Sonat, Rönesans Döneminde kullanılan bir müzik formudur. ( )
Aşağıdaki cümlelerin sonuna bilgiler doğru ise “D”, yanlış ise “Y” yazınız.
5.
6.
7.
Aşağıdaki bulmacada Barok Dönem formları, dansları ve dönem bestecilerinin adları yukardan aşağı, soldan sağa ya da çapraz biçimde gizlenmiştir. Bulduğunuz form, dans ve besteci adlarını, bulmacanın altında verilen kesik çizgilerin üzerine doğru biçimde yerleştiriniz.
9.
Form Dans Besteci
_ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _
_ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _
_ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _
SARABANDE
BJUEVSUZİ
ZOFSOYAOO
FHTAJLSWT
TACGRVGJR
TNSINİZLE
ANGRGUAKÇ
OSYUFSNAN
AEEI
MLHSO
GBPFSENYK
AAVDTOVDO
SSHTBPRPJ
PTOMFOLMT
AİBYLLGTZ
RAORYDCSF
SNWEDWYVN
ABSRNEROG
NAZGPİJÜT
ZCKJESFZK
CHAİÜSİBA
ACOURANTE
IV. ÖĞRENME ALANI GİTAR DAĞARCIĞI
Ünite Uygulama, Geliştirme ve Sergileme Dağarcığı
111
Uygulama, Geliştirme ve Sergileme Dağarcığı
1. Öğrenilen Tüm Teknik ve Teorik Bilgilere Uygun Etüt Çalışması
Hazırlık Çalışmaları1. Bir konser repertuvarı hazırlanırken nelere dikkat edilir? Araştırınız.2. “Hazırlanan repertuvarın sergilenmesinin önemi” konusundaki düşüncelerinizi öğretmeninizle paylaşınız.
Yıl boyunca çalıştığınız etüt ve eserlerden seçerek hazırlayacağınız bir repertuvar, her zaman sunuma hazır ve ezbere çalabileceğiniz durumda olmalıdır. Oluşturduğunuz repertuvarı çeşitli etkinlikler (dinleti, konser, sınav) aracılığıyla sergilemeniz, sahne deneyimi kazanmanıza ve ileri seviyedeki eserlere öz güvenle yönelmenize katkı sağlayacaktır.
Etkinlik Aşağıda verilen etütleri öğrendiğiniz tekniklere uygun olarak çalınız.
Etkinlik Öğretmeninizle birlikte seçerek hazırlayacağınız bir repertuvarı, konser performansı düzeyinde çalışarak sergileyiniz.
Repertuvarınızı sergilerken kusursuz bir performans beklentisi içinde olmayınız. Profesyonel sanatçıların bile sahnede hata yapabileceğini, önemli olanın “kontrolü kaybetmeden elinizden gelenin en iyisini yapmak” olduğunu unutmayınız.
i
0
m4
i3
m
1 1 2 40 1
00
43
2
0
1 31 0
EtütNapoleon COSTE
4 3 1
4 2 0 3 1 0
21 3 0 1 3
21 3
0 2 03
421 1
30 2
2
1
3
424 1
1
321
4
4
3 1
4 4 1 0 4 2
1
0 3231 0
1 34 2
112
mp
Andante
cresc.
1 4
2
1 4 1
EtütFernando SOR
4
2
12
4 032
2
0 1
4
4
23
32
Fine
3
120
230
4
2
4
230
4
3
21
3 4 23
234
D.C. al Fine
113
Andantino
0
200 4
1
30
4
22
43
1 3
0
2
3 12
1
000
432
Etüt(op.35, no.18) Fernando SOR
2
4
1
3 04
2
3 12
4
C II
13
43
12 2
412
3 1
2
3
1
32
13
1
432
0
0
32
0
21
4
2
4
12
1
4
23
4
2
3 4
2 13
0
2
4
13 0
4
2
1
432
0
0
32
0
21
4
2
4
1 3
12
3 12
C II
1
413 3
00
2
4
2 31 3
21
3
1 0
331
2
4 0
123
4
0 2
0
1
4
21 3
4
23
0
2
4
21
23
4
2 13
0
2
4
13 0
4
2
1
432
0
0
32
2
0
1
4
2 1 3
4
2 3 2
312
C II
1
413 3
00
2
114
Allegretto
i m i m
14
m i
i m3
Etüt(op. 35, no. 14) Fernando SOR
i m
4
m
p i p i p
4
1 2
421
24
4 4
a m i m
i m
41
m i
i m3
i m
3 4 1 423 1
i
3
m
21
i
115
2. Öğrenilen Tüm Teknik ve Teorik Bilgilere Uygun Eser Çalışması
Etkinlik Aşağıda verilen eserleri öğrendiğiniz tekniklere uygun olarak çalınız.
0
3 0
1
2
4
3
0 1 4 1 3
2 2
0
0
1
2
4 100 2
MenuetAnonim
2
3
2
0 1
0
4
3
0
2
3
3
0 2 0
300
4
00
3 0
4 2 0 4
13 1
02
/C II
1
2 4 1 4 2 4 1
2
0 3
/C II
0
11
2 2
4
3
0
0
2 4 0
3 0
1
2
4
3
01
4 1 3
2 2
0
0
1
2
4 100 2
2
3
2
0 1
0
4
3
0
2
3
3
0 2 0
300
116
Allegro q = 126
4 2 4
3 1 3 0 1 0 1
3
p2
1
a m i
3
p
PreludeGiuseppe Antonio BRESCIANELLO
(Cusep Antonyo BREŞANELLO)
3
14
1
3 34
1 2 2
C III
2
1
31
1
3
4 2 4
3
4 1 4
2
1 2
3
23
2
4 1 1 2 14 2 1
4 1
2
4 1 3
3
4 1 2
24 1
2
4 2
3 2
4 1
3
C III
2
1
31
14 1 1 2
4 1
1 23
42
3
4 2 43 1 3 4
4 2 4
3 1 3
p1
a m i
2p
C III
2 34 3
3 2
117
0 32
4 1 4 2 24C III
3 1
4 3 1
4
0 2 3
24
24
3 2
34 1 4
3
12 3 2
1 4 1
2 3
4 2 4
3 1 3
1 13
2
1
3 2
a
1
m i m i
23
12
1
3
1 4
3
4 1
3
1 4
3
1
2 3 3
4 1 24 1 2
1 4 1
4 1 4 1
2
4
1
4
1
4
2
4 1
31
4 4 1
3
4
321
118
m i m
4
i
p
i
p
i
2
C I
4
RondoMatteo CARCASSI
p p p
im
p
i
2
m
p
14
p p p
21
4 2
3 21
4 2
34
p p pp p
/C II
2
p
3
i
2
m
4
a
p
i a m
p p
/C II
Fine
/C V
p p
3
4/C IV
p
2
/C III
2 3
4
/C II
2
/C I
2
4 4
2 4
119
rall.
2 1 3 1
2 44 3 4
2
1
4
i
2
m
1
i
14
2
3 1 3 43
43
4
2
31
3
4 1
3 2a
3
m i
42
3
4 04
2
3 1 3
43
43
24
13 p
m
p
2
i
1
p
2
m
1
p
3
i
2 2 1
3 4
2 1
4 2
2 1
2 1
3
4
2
1
2
1
2
4
C III
3 4
D.C. al Fine
120
Comodo q = 72
1. 2.
p
2
i
3
m
1
a
4
i
3
m
1
a
4
23
1
a
1
im
32
im
12
ChorosDomingos SEMENZATO(Domingus SEMİNZATU)$
/C II
4 2
3
1 42
2 4 1 4 1 2 4
2
13 2 4
p1
i
3
m
2
a
4 3124 1
324
21 2
3 1
4
3 1 4
23
1 1 32
12
/C II
4 2
3
1 4
22 4 1 4 1 2 4 2
13 2 4
1 3 24 3
124 1
324
/C V
2
3 1
/C V
1 2Fine
121
1. 2.
3
4 1
2 3
12 3 2
4
1 32 1
123
3 2
C I
1
3 24 1
231 1 2
2
3
12
04
3 1
23
12
3
4 1
2
3
12 3 2
4
1 32 1
123
3 2
C I
1
3 24 1
231 1 2
C I
1321
21
23
1 2
23
2
3
1
$
Bu ünitenin değerlendirme çalışmaları öğretmenin etkinlikler sürecindeki gözlemlerine dayalı olarak yapılacaktır.
122
Ek 1
123
Ek 2
124
TERİMLER SÖZLÜĞÜ
Aaccelerando : Giderek hızlanma.adagio : Yavaş, gösterişli tempo.air : Barok Dönemde genellikle melodik özelliği ağırlıkta olan eserler için kullanılan terim.allargando : Sesin gücünü artırarak, ağırlaşarak çalma.allegretto : Çabukça (moderato - allegro arasında) tempoda.allegro : Canlı, çabuk, sevinçli.andante : Ağırca. andantino : Yavaşça, andanteden biraz hızlı.anonim : Bestecisi ya da söz yazarı belli olmayan eser.aria : Solo ses için yazılmış eşlikli sahne şarkısı.a tempo : Asıl tempoda, ilk hızda.
Bbuselik : Türk müziğinde bir makam ve perde adı (si).
Cchoro : Brezilya ‘da 19. yüzyılın ikinci yarısında gelişen doğaçlamalı, çalgı eşlikli eğlence müziği.comodo : Sakin bir tempoda.crescendo : Sesin şiddetinin kademe kademe artırılması.
Dde crescendo : Sesin şiddetinin kademe kademe düşürülmesi.da capo (D.C.) : Başa dön.diminuendo : Sesi gittikçe hafifleterek, sönükleşerek.dizi : Temel sesten başlayıp ses atlamadan tekrar tiz temel sese ulaşan dizilime verilen ad.
Eetüt : Çalışma, alıştırma parçası.
Ffine : Son.form : Biçim, şekil.forte : Güçlü, kuvvetli.fortissimo : Çok güçlü, çok kuvvetli.füg : Taklit sanatına dayalı, kontrpuan tekniğiyle yazılmış Barok Çağ müzik biçimi.
Hhane : Saz eserlerinde bölüm.
Kklavsen : 17. yüzyılın başlarından 18. yüzyılın sonlarına kadar kullanılan klavyeli, telli çalgı (çembalo).koma : Makamsal müzikte bir tam ses aralığının dokuzda biri olan en küçük ses aralığı.konçerto : Bir çalgının teknik özelliklerini ön plana çıkartmak amacıyla yazılmış orkestra eşliğinde seslendirilen sonat formundaki müzik eseri.kontrpuan : “Ezgiye karşı ezgi” anlamında kullanılan terim.
125
Llarghetto : Largodan biraz hızlı.largo : Çok yavaş.lento : Yavaş.
Mmaestoso : Görkemli.makam : Klasik Türk müziğinde belirli ses dizilerini kullanan, belirli yörüngelerde gezinen, belirli perdeler üzerinde uzun veya kısa kalışlar yapan ve belli bir perdede biten ezgi dokusu.mandıra : Küçük usullerle yazılmış saz eserleri.metronom : Tempo belirlemeye yardımcı olmak üzere, değişik hızlara ayarlanabilen alet.mezzo : Orta, yarım. Örneğin, mezzo forte: orta kuvvette; mezzo piano: orta hafiflikte. moderato : Orta hızda.morendo : Sönerek.mosso : Canlı.
Ooktav : Sekizli aralık.opus : Farklı türdeki eserlerin numaralandırılmasında kullanılan terim.
Pperde : Ses derecesi, dizilerdeki ses aralıkları. peşrev : Hane adı verilen bölümleri olan ve çoğu zaman dört haneden oluşturularak fasıllarda ilk icra edilen klasik Türk müziğinin en büyük formlarından biri.pianissimo : Çok hafif.piano : Hafif.piu : Daha, daha fazla. Örneğin, piu forte: daha güçlü; piu allegro: daha çabuk. poco : Az, biraz. Örneğin, un poco: birazcık; poco a poco: azar azar. presto : Çok çabuk.
Rrallentando : Yavaşlama. ritardando : Gittikçe yavaşlayarak.romanesca : Düşsel ve duygusal nitelikli eser.rondo : Ana temanın birçok kez tekrarlanmasıyla oluşturulan dans müziği.
Ssforzando : Ses gürlüğünün bir anda artırılması.sirto : Serbest yapılı, küçük usullerle yazılmış saz eserleri.sonat : Bir veya iki çalgı için yazılmış 3 veya 4 bölümden oluşan müzik eseri.
Ttampere : Bir oktavın on iki eşit aralığa bölündüğü batı müziği ses sistemi.teslim : Peşrev ve saz semailerinde her haneden sonra tekrarlanan bölüm.
Uuvertür : Açılış, giriş müziği.
Vvals : 3/4’lük ölçüde bir salon dansı ve bu dansın müziği.
126
KAYNAKÇA
AGUADO, Dionisio, Nuevo Metodo para Guitarra, Madrid, 1843.
ARENAS, Rodriguez, La Escuela de la Guiterra, Libro 1, Spain.
ARENAS, Rodriguez, La Escuela de la Guiterra, Libro 3, Spain.
CARCASSİ, Matteo, Methode Complete pour la Guitare, 1840.
CARLEVARO, Abel, School of Guitar, Boosey and Hawkes.
CARULLI, Ferdinando, Methode Complete pour Parvenir a Pincer de la Guitare, op. 241, 1825.
CARULLI, Ferdinando, Metodo Completo, Vol. 2, Ricordi, Milano, 1962.
CEMİL, Murat, Klasik Gitar Metodu, Aktüel Yayınları, Alfa Akademi, İstanbul, 2005.
EROL, Lütfü, Neden Klasik Müzik?, Yurtrenkleri Yayınevi, Ankara, 2001.
GAZİMİHÂL Mahmut Ragıp, Mûsıkî Sözlüğü, Millî Eğitim Basımevi, İstanbul, 1961.
GIULIANI, Mauro, Douze Ecossaises pour la Guitare, Op. 33, Vienna, 1811.
GIULIANI, Mauro, Le Papillon pour la Guitarre, op. 50, 1815.
İLYASOĞLU, Evin, Zaman İçinde Müzik, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul, 1999.
KANNECİ, Ahmet, Gitar Metodu, Evrensel Müzikevi, Ankara, 1998.
KAYAALP, İbrahim, Klasik Gitar Metodu, Senfoni Müzikevi, İzmir, 2000.
KÜÇÜKAY, Bekir, Klasik Gitar İçin Başlangıç Metodu, İstanbul, 1992.
MİMAROĞLU, İlhan, Müzik Tarihi, Varlık Yayınları, İstanbul, 1990.
MOURAT, Jean - Maurice, La Guitare Classique, Vol. B, Editions Combre, Paris, 1977.
NOAD, Frederick, The Baroque Guitar, Ariel Publications, New York, 1974.
OAKES, David, Classical and Fingerstyle Guitar Techniques, Hal Leonard Corporation.
PARKEING, Christopher, Guitar Method, Vol. I, Hal Leonard Corporation, 1972.
PUJOL, Emilio, Metodo Razionale per Chitarra, Vol. I, Ricordi, İtalia, 1933
SAGRERAS, Julio Salvador, Le Prime Lezioni di Chitarra, Edizioni Berben, İtalia, 1967.
SANZ, Gaspar, Instruccion de Musica Sobre la Guitarra Espagnola, Libro 1, Spain, 1674.
SAY, AHMET, Müzik Tarihi, Müzik Ansiklopedisi Yayınları, Ankara, 1995.
SAY, AHMET, Müziğin Kitabı, Müzik Ansiklopedisi Yayınları, Ankara, 2001.
SAY, AHMET, Müzik Sözlüğü, Müzik Ansiklopedisi Yayınları, Ankara, 2002.
SELANİK, Cavidan, Müzik Sanatının Tarihsel Serüveni, Doruk Yayıncılık, Ankara, 1996.
SÖZER, Vural, Müzik ve Müzisyenler Ansiklopedisi, Remzi Kitabevi Yayınları, İstanbul,1986.
TENNANT, Scott, Pumping Nylon, Alfred Publishing Co. Inc, USA, 1995.
TRT, Türk Müziği Repertuvarı.
Türkçe Sözlük, TDK Yayınları, Ankara, 2005.
VISEE, de Robert, Suite No. 7 in C Major, Livre de Guitarre dedie au Roy, Paris, 1682.
VISEE, de Robert, Suite No. 11 in B Minor, Livre de Pieces pour la Guitarre, Paris, 1686.
Yazım Kılavuzu, TDK Yayınları, Ankara, 2005.