B İ T K İ KORUMA B Uuml L T E N Cilt 27 Eyluumll-Aralık 1987 No 3-4
TUumlRKİYE C m i B A E (HOMOPTERA) TUumlRLERİ UumlZERİNDE TAKSONOMİK CcedilALIŞMALAR
1 _ FAMİLYANIN MORFOLOJİK OumlZELLİKLERİ VE CİNS TEŞHİS ANAHTARI
Aylacirc KALKANDELEN 1
Ouml Z E T
Tuumlrkiye Cixiidae faunasını (belirlemek amacıyla 1983-1987 yılshyla r ında yapılan ccedilalışmada Ankara Zirai Muumlcadele Araşt ırma Ensshyt i tuumlsuuml Bitki Koruma Muumlzesi ve Ege Uumlniversitesi Ziraat Fakuumlltesi Bi tki Koruma Boumlluumlmuuml kolleıksiyonları ve ccedilalışma suumlresince Ankashyra Afyon Bolu Eskişehir Kayseri Kırşehir Konya Nevşehir Niğshydeden toplanan oumlrnekler ccedilalışmanın ana materyalini oluşturmuşshytur Ayrıca Bitki Koruma Muumlzesine teşhis iccedilin goumlnderilen oumlrnekler de ccedilalışma kapsamında değerlendirilmiştir Yapılan değerlendirme sonunda 12 cins 44 tuumlr tespit edilmiştir Yazar tarafından henuumlz oumlrnekleri -bulunamamış ancak yurdumuzdan orijinal tanımları yashypılmış olan 4 t uuml n e birl ikte Tuumlrkiye Cbriidae faunası şimdilik 12 cins 48 tuumlrle temsil edilmektedir
Tespit edilen buuml tuumln cins ve tuumlrlerin tanıt ımını (bir maıkale kapshysamında vermek m uuml m k uuml n olamayacağından seri makaleler halinde yayınlanması duumlşuumlnuumllmuumlştuumlr Bu ilk makalede Cixiidae familyasıshynın genel tanıt ımı yapılaraık yurdumuzdan tespit edilen ve edilebishylecek cinsler iccedilin teşhis anah ta r ı verilmiştir
1 Zirai Muumlcadele Araştırma Enstituumlsuuml mdash ANKARA Yazının Yayın ve Youmlnetim Kuruluna geliş tarihicirc (Received) 761988
119
BİTKİ KORUMA BUumlLTENİ CİLT 27 No 3-4
G İ R İ Ş
gt Cbdidae familyası tuumlrleri biraz dorso-ventral yassılmış uumlst kashynatları genelde şeffaf ve boyları 3-15 m m ye ulaşan renkleri beya-zımsı-sarıdan kahverengi-siyaha k a d a r değişen boumlceklerdir Bazı tuumlrler baş ve kanat lar uumlzerinde bol pigmentle desenlenmiştir Bu boumlceklerin biyolojileri detaylı bi l inmemekle beraber genelde nlmf-ier toprak al t ında bi tki koumlkleri oumlzellikle graminae tuumlrler inin koumlkshyleri uumlzerinde beslenirler Kışı ikinci veya uumlccediluumlncuuml nimf doumlneminde derin koumlkler uumlzerinde geccedilirirler Erginler yaz başında -goumlruumllmeye başlayarak ağaccedil ccedilalı ve birccedilok kuumll tuumlr bi tki lerinin oumlzsuyunu emerek beslenirler Erginler ccedilok ccedilevik boumlceklerdir sıccedilrayarak hareket edershyler ancak kısa mesafelerde uccedilabilirler Dişi bireylerde abdomenin sonunda ccediloğunlukla demet halinde bu lunan m u m levhacıklar topshyrak ccedilatlakları iccediline gevşek yığınlar hal inde bırakı lan yumur ta k uuml shymelerinin uumlzerini oumlr tmekte kullanılır Bazı tuumlrlerin vuumlcutları toz hal inde mumla pudra lanmış t ı r (Kramer 1981 1982 1983)
Cbriidae famiyası bi tki hastalıklarını nakleden ve direkt emgi-leri sonunda kuuml l tuuml r bi tki lerinde zarar yapan tuumlrleri kapsaması ile-ekonomik oumlnem kazanmaktadır Hyalesthes obsoletus Sign ve H mloumlkosiewiczi Sign tuumlrlerinin yoncada cadı suumlpuumlrgelilik (potato-wiches broom) domates patetes patl ıcan gibi Solanaceae tuumlrlerinshyde ve uumlccedilguumllde stolbur ( tomato big bud) hastal ıklarının vektoumlrleri olduğu bildiri lmektedir (Blanttny et al 1954 Emelyanov 1964 Mo-reau et Lecİant 1974) Yurdumuzda s tolbur hastalığının oumlzellikle doshymateste ekonomik diLzeyde zararlı olduğu bil inmektedir Bu iki tuumlr oumlzellikle birincisi Lodos ve Kalkandelen (1980) taraf ından Yur-dumuzda ccedilok yaygın ve yoğun olarak bulunmuştur
Tuumlrkiyede bu lunan Cbriidae tuumlrlerinin yayılışı ve taksonomisb ile ilgili olarak aşağıdaki l i tera tuumlr verilebilir
Fieber (1876) Tuumlrkiyeden Olicircarus roridus Fieberi bildirmiştir Oshanin (1906-8 1912) ise Ciius desertorum (Fieber) Oliarus mashyjoumlr Kbm ve H mlokosiewiczi Signi kata logunda Yuumlrdumuz dan uumlstelemiştir Fahringer (1922) Tuumlrkiye Hemiptera ve Homoptera faunası uumlzerindeki ccedilalışmasında Cbriidae familyasından sadece Oliarus leporinus L ve H obsoletus Signi tespit etmiştir Haupt (1930) Konya (Akşehir)denbull Oliarus pallens (Gerxn)i bi ldirmiştir Gadeau d e Kerville (1-939) ise izmir den H obsoletus Signve b i r
120
Eyluuml - Aralık 1987
tuumlr luuml belli olmayan Cixius spi Uumlstelemiştir Linnavuori (1965) Yur-dumuz dan Oliarus melanochaetus Fidber O majoumlr Kbm O bara-jus Dlafo O quinquecostatus (Dufour) ve Hyalesthes luteipes Fieber tuumlrlerine ait oumlrnekler toplamıştır
Dlabola (1957a) Tuumlrkiye ye yaptığı inceleme gezisinde topladığı oumlrneklerden 13 cbrild tuuml ruuml tespit etmiş bun la rdan Oliarus torossi-cus Dlab O gyaurus Dlab O lindbergi Dlab ye O barajus Dlab tuumlrlerini yeni olarak tanımlamıştır Dlaıbola (1971 1974) daha sonshyraki incelemelerinde Anadoludan Tachychcius bidentifer Dlab ve T logvinenkovae Dlab yeni tuumlrlerini bu lmuştur Nast (1972 1982) Palaearktik Boumllge Homoptera Auohenorrhyncha katalogunda Ci-xiidae familyasından 20 tuuml ruuml Tuumlrkiyeden uumlstelemiştir Lodos ve Kalkandelen (1980) ise son 10-15 yılda toplanan oumlrneklerin inceshylenmesi sonunda tespit edilen ve l i teratuumlrde kayıtlı tuumlrler ile birlikshyte 10 cinse ait 28 tuuml ruumln faunistik uumlstesini vermişlerdir B u ccedilalışma ile Tuumlrkiye Cixildae faunasına 6 tuumlr ilave olmuştur Dlabola (1981) Tuumlrkiye den 11 cixiid tuumlruumlne ait yayılış kayıtları yapmış ve daha sonra (1985 1986 1987) Ortadoğu ve Akdeniz uumllkelerinde toplanan oumlrnekler uumlzerinde yaptığı taksonomik ve sistematik ccedilal ışmada Anashydolu dan Reptalus niyazicus Dlaib Hyalesthes erzumicus Dlab ve R oleae Dlab tuumlrlerinin orijinal tanımlarını vermiştir
Hooh ve Remane (1985) ise Palaearktik Boumllge Hyalesthes tuumlrshyleri uumlzerindeki sistematik ve taksonomik ccedilalışmada Yurdumuz dan 4 eski tuumlre ilave olarak 6 yeni tuuml r H thracicus Hoch H yozgatı-cus Hoch H- ponticoruumlm Hooh H aylanus Hooumlh H veyseli Hoch ve H askalensis flochi bulmuşlardır
Dlabola (1988) Pentastir ini tr ibisu cins ve tuumlrler inde baş boshyyutlar ını ve acircika tacircrsi birinci ve ikinci segjmentlerinde diken ve pla-tellae (pulcuk) sayılarım inceliyerek t r ibu iccedilinde cinslerin ayırıshymını yeni anlayışla yaparak daha oumlnce tanımlanan tuumlrleri 28 yeni kombinizasyonla s istematik o la rak duumlzenlemiştir Bu yeni anlayışshyla Setapius gen n cinsini Anadoludan S brinki sp n Uumlrduumlnden bullS klapperichianus sp n Irakdari J Ş suleiman sp n ve diğer cins-ier-de Portekiz den Reptalus esiramadurus sp n İ ıa lya danPentas-tiridius şpiniccediloranatus şp ru ve I rak dan Eumecurus rcacircunoi sp g tuumlrlerinin orijinal tanımlar ını yapmıştır bullbull
ltIcirc21
BİTKİ KOROMA BUumlLTENİ CİLT 27 No 3-4
Yukarıda belirtilen l i teratuumlr incelendiğinde goumlruumllduumlğuuml gibi Yurdumuz Cbriidae tuumlrlerinin varlığı yayılış alanlarının tespiti tuumlrshyler in tanımlar ı yabancı taksonomist ler tarafından yapılmış ve b i r ccedilok l i teratuumlrde dağınık olarak bulunmaktadır Mevcut teşhis anahshytarlarının bazlıları yeterli taksonomik karakter le r i kapsamaması nedeniyle bu grup boumlceklerin birccediloğunu teşhis e tme olanağı bulunshymamaktadı r Mevcut bir iki teşhis anahtar ı da son yıllarda tanımlashynan tuumlrleri kapsamadığı gibi belirli b i r boumllge faunasına ai t oldushyğundan Yurdumuzda tespit edilen birccedilok tuumlrleri teşhis etmek bu anahtar lar ile m uuml m k uuml n olmamaktadır Birccedilok boumlcek gruplar ında olduğu gibi Yurdumuz Cbriidae tuumlrlerinin morfolojik karakter le-riyle tanımlarının b i r a rada verilmesi ve teşhis anahtar lar ının hashyzırlanması ve gelecekte bu konuda ccedilalışacak araştırıcılar iccedilin rehshyber olabilmesi youmlnuumlnden faydalı olacağı umulmaktadı r
Ccedilalışma sonunda incelenen oumlrneklerin değerlendirilmesi ile 12 cins Cixius Tachycvcius Myndus Hemitropis Bitropis Pseudoli-arusr Eumecurus Pentastiridius Pentastira Reptalus Setapius Hyalesthes ve bun la ra ait 44 tuumlr tespit edilmiştir Henuumlz oumlrnekleri yazar tarafından bulunamamış Yurdumuz dan orijinal tanımları yapılan 4 t uuml r Tachycixius logvinenkovae Dlabola Pentastira to-rossica (Dlabola) Hyalesthes thracicus Hoch ve H yozgaticus Hoch ile birl ikte Tuumlrkiye Cbriidae faunası 12 cins 48 tuumlrle temsil edilmektedir Gelecekte tespit edilecek tuumlrlerle b u sayıların artashycağı şuumlphesizdir
Tespit edilen cins ve tuumlr ler Bitki Koruma Buumllteni nin olanakshyları oumllccediluumlsuumlnde seri makaleler halinde yayınlanmaya ccedilalışılacaktır Bu ilk makalede Cixiidae familyası morfolojik oumlzellikleriyle tanıshytılarak Fulgoroidea uumlstfamiicircyasında Yurdumuzda oumlrnekleri tesshypi t edilmiş diğer familyalardan Cbriidae familyasının ayırt edileshybilmesi Yurdumuzda bu lunan ve bulunabilecek Cixiidae cinsleri iccedilin teşhis anahtar ı verilmiştir
M A T E R Y A L V E M E T O T
Tuumlrkiye Cbriidae faunasını belirlemek amacıyla 1983-1987 yılshylarında yapılan ccedilalışmada Ankara Zirai Muumlcadele Araştırma Ensshyti tuumlsuuml Bitki Koruma Muumlzesi ve Ege Uumlniversitesi Ziraat Fakuumlltesi Bitki Koruma Boumlluumlmuuml ıkolleksiyoumlnları i le ccedilalışına suumlresince Anika-ra Afyon Bolu Eskişehir Kayseri Kırşehir Konya Nevşehir Niğ-
122
Eyluuml l -Ara l ık 1987
deden toplanan oumlrnekler ccedilalışmanın ana materyalini o luş turmuşshytur Ayrıca Bitki Koruma Muumlzesinin diğer ccedilalışmalarında toplashynan ve teşhis iccedilin goumlnderilen oumlrnekler de ccedilalışma kapsamında deshyğerlendirilmiştir
Oumlrnekler kuumll tuumlr bitkileri ağaccedil ccedilalı ve yabancıot larm atrapla suumlpuumlruumllmesi silkeleme ve emgi şişesine emme metoduyla toplanshymıştır Toplanan oumlrnekler etil asetatlı ouml lduumlrme şişesinde oumllduumlruumllshymuumlş tuumlr Oumlrnekler buumlyuumlkluumlklerine goumlre uumlccedilgenlere yapışt ı rma veya direkt iğneleme metoduyla tespit edilerek etiketlenmiştir
Kesin t uuml r teşhisi iccedilin erkek genital organ aşağıda verilen meshytotla hazırlanmıştır Boumlcek ventrali yukarıya gelecek şekilde bir man ta r parccedilası uumlzerine konularak abdomenin tamamı veya son doumlr t segmenti iğne ile bastırı l ıp vuumlcut tan ayrılmıştır Ayrılan b u kısım 15 cm ccedilap ve 1 cm derinlikteki kuumlccediluumlk cam kapakccedilıklarda 10 KOH eriği iccedilinde sertlik durumuna goumlre b i rkaccedil saat veya 12-24 saat bırakılmışt ır Genital kapsuumlldeki (kasların yumuşamasından sonra binokuumller al t ında iğne ile hafifccedile bast ı r ı larak kas lar temizshylenmiştir Genital kapsuumll daha sonra gliserin ve 5 KOH karış ımı bu lunan cam kapccedilığa alınarak tamamen temizlenmesi ve şeffafshylaşması sağlanmıştır Teşhis işlemi bi t ince genital organ iccedilinde bir damla saf gliserin bulunan 04 cm ccedilap ve 15 cm derinlikteki cam tuumlpe yerleştirilmiştir Boumlceğin tespit edildiği iğne tuumlpuumln t ıpasından geccedilirilerek boumlcek ve genital organının beraber saklanması sağlanshymıştır-
Taksonomik karakter lere ait ccedilizimler Ernest Leitz Wetzlar bi-nokuumllerde aynalı ve prizmalı ccedilizim aleti ile yapılmıştır Boumlcek buumlshyyuumlkluumlğuumlne goumlre oumln vuumlcut ve yuumlz 16 veya 32 uumlst kanat 8 veya 125 pygofer ve anal tuumlp 32 veya 64 pa ramer 64 aedeagus 64 100 veya 150 buumlyuumltme ile ccedilizilmiştir Cins ve tuumlr teşhisleri Kirschbaum (1868) Fieber (1875 1876) Lindberg (1948) Wagner (1954) Le Ouesne (1960) Linnavuori (1962 1965) Emelyanov (1964 1971 1978) Logvinenko (1976 1978) Dlabola (1952 1957a 1959 1965 1971 1974 1985) ve Hoch ve Remane (1985) -kullanılarak yapılmışshyt ı r Kesin tuumlr teşhisi yapılamayan veya şuumlpheli olan oumlrnekler Ccedileshykoslovakya Pragae National Museumda Dr J Dlabolaya goumlnderishylerek teşhis ve kontrolleri sağlanmıştır Cins ve tuumlrlerin sinonimleri ve tuumlrlerin Palaearktik Boumllgedeki yayılış alanı Nast (1972) kata loshygundan alınmıştır Daha sonraki yıllarda tespit edilen ilave yayılış
123
BİTKİ KORUMA BUumlLTENİ CİLT 27 No 3-4
alanları l i teratuumlr goumlsterimleri ile verilmiştir Nast kataloğundaki uumllkeler b u makale dizisinde bat ıdan doğuya doğru sıralanmıştır Her tuumlrde laquoİncelenen Materyalraquo kısmında toplayıcı isimleri baş harflerle kısaltılarak verilmiştir Toplayıcı ismi olmayanlar Ege Uumlniversitesi Ziraat Fakuumlltesi Bitki Koruma Boumlluumlmuuml ko leks iyonushyna ait oumlrneklerdir
CIKIIDAE Spinola 1839
Cixiidae familyası Homoptera Auchenorrhyneha al t takımı iccedilinde Fulgoroidea uumlstfamilyasına dahildir Baş uumlzerinde boyuna carinae (nervuumlrler-keskin kenarlar) bulunması antenlerin bileşik goumlzlerin v e n t r a l m d e (karın tarafında) yer alması tegulae nin ccediloshyğunlukla bu lunması (Şekil 4 A B) ve oumln kanat larda clavus uumlzerinshydeki claval damar la r ın (2 anal damar) birleşerek Y-damar meydashyna getirmesi (Şekil 1 A B clv) Fulgoroidea familyalarmın or tak karakterler idir Cixiidae familyasını Yurdumuzda tuumlrleri tespit edilen diğer Fulgoroidea familyalarından aşağıda verilen teşhis anahtar ındaki karakter ler ile ayırt edilebilir Bu anahtar Borror ve DeLong (1964) ve Emelyanov 1964)den faydalanılarak hazırlanshymıştır
ŞEKİL 1 A - Achilidaa familyasında uumlst kanat B - Cixiidae familyasında uumlst kashynat C - Delphacidae familyasında arka tarsus ve tibia ucundaki mahshymuz (sp) D - Flatidae familyasında arka tarsus cls-clavo-coriai dikiş cSv - Y - Formundaki caval damar (Borror and DeLong 1964den)
124
Eyluumll T Aralık 1987
ŞEKİL 2 A-B - Delphacidae (macropter ve brachypter bireyler) C - Meenoplidae-D - Achılıdae E - Dictyopharidae familyalarına ait boumlceklerin genel gouml runumleri (A-B v 8 E Pesson (1S51) C Lodos (1982) ve D Borror and DeLong (1964)den)
125
BİTfCİ KORUMA BUumlLTENİ CİLT 27 No 3-4
Tuumlrkiye Fulgoroidea Familyaları Teşhis Anahtarı
1 (2) Anka t ibia nm distal (dış) ucunda tarsal segmentler kadar uzun ve hareketli bir mahmuz var (Şekil 1 C)
(Şekil 2 A B) DELPHACIDAE
2 (1) Arka t ibia nm ucunda boumlyle bir mahmuz yok
3 (12) Arka tarsi nin ikinci seğmen ti distal uccedilta b i r dizi kuumlccediluumlk dikenler ile (Şekil 6 A C)
4 (5) Uumlst kanat larda clavusdaki anal damar lar arasında ufak kabarcıklar var Başta lateral (yan) kenarlar şerit hal inde yassılarak vertex ve frons kenarlarını ccedilevreleyerek uzashynır baş ta başka carina (keskin kenar) yok
(Şekil 2 C) MEENOPLİDAE
5 (4) Uumlst kanat lar da olavusda ufak kabarcıklar bulunmaz
6 (7) Ros t rumun son segmenti genişliği kada r veya 2 kat ından daha uzun değil Oumln kanat lar ve vuumlcut ince beyaz toz hashylinde m u m tabakasıyla kaplı kanat lar dinlenme halinde vuumlcut uumlzerinde ccedilatı gibi kat lanır DERBIDAE
7 (6) Ros t rumun son segmenti genişliğinin 2 kat ından daha uzun Kanat lar dinlenme hal inde ka t l anmadan duumlz tutulur-
8 (9) Uumlst kana t la rda clavus uumlzerindeki Y - damar ın sap ucu clavusun a rka ucuna kadar uzanır (Şekil 1 A) dinlenshyme halinde oumln kanat lar ın apical (uccedil) kısımları buumlyuumlk bir bouml luumlmuumlnde dikkati ccedilekecek derecede uumlstuumlste biner
(Şekil 2 D) ACHIILIDAE
9 (8) Uumlst kanat larda clavusdaki Ymdashdamarın sap ucu clavusun arka ucuna tam yetişemez (ekil 1 B) dinlenme hal inde oumln kanat lar ın apical kısımları dikkati ccedilekecek derecede fazla uumls tuumls te binmez
10 (11) Yuumlzde frons uumlzerinde lateral carinaeye ilave olarak 2-3 carinae bulunur baş goumlzlerin oumln tarafında oldukccedila fazla ccedilıkıntılı Tegulae yok Kanat larda claval dikiş belirgin değil (Şekil 2 E) DİCTYOPHARİDAE
126
Eyluumll-Aralık 1987
ŞEKİL 3 A - Ricanidae B - Flatidae C-D - Issidae E - Tetfigomefridae F - Cixii-dae familyalarına ait boumlceklerin gensl goumlruumlnuumlmleri (A B Lodos (1982) C-D E Pesson (1951) F Borror and DeLong (1964)den)
Yuumlzde frons uumlzerinde lateral carinaeye ilave olarak sadeshyce ibir median (orta) carına var veya yok baş goumlzlerin oumlnuumlnde ccedilok ccedilıkıntılı değil Tegulae var Kana t la rda cla-val dikiş belirgin (Şekil 13 F) CIXIIDAE
Arka tarsi nin ikinci segmenti distal uccedil ta yanlarda b i rer tane olmak uumlzere 2 diken ile veya hiccedil dikensiz
Arka tarsinin ikinci segmenti distal uccedil ta yanlarda birer tane olmak uumlzere 2 diken ile (Şekil 1 D)
11 (10)
12 (3)
13 (18)
127
BİTKİ KORUMA BUumlLTENİ CİLT 27 No 3-4
128
14 (15) Vuumlcut belirgin olarak dorso-ventral yassılmış Başın oumln kenarı hariccedil boyuna carinae ybk bull
(Şekil 3 E) TETfIGOMETRiDAE
15 (14) Vuumlcut belirgin olarak dorşo-ventral yassı lmamış hafifccedile yanlardan basık Baş uumlzerinde boyuna carinae var
16 (17) Uumlst kana t la rda costal kenar geniş b i r yay ccedilizerek uzanır costal kenarda ccedilok sayıda enine ve apical kenarda boyuna damar la r ile donatı lmış c lavus uumlzer inde ccedilok sayıda ufak kabarcıklar bu lunur dinlenme hal inde kanat la r duumlşey tu tu lur (Şekil 3 B) FLATIDAE
17 16) Uumlst kanat lar costal kenarda ccedilok sayıda enine damarl ı deshyğil clavus uumlzerinde ufak kabarcıklar yok dinlenme hashylinde oumln kanat lar vuumlcut uumlzerinde meyilli tu tu lur lar
(Şekil 3 C D) ISSİDAE
18 (13) Arka tarsinin ikinci segnıentinin ucunda hiccedil diken yok Oumln kanat lar oumln kenar la rda dahil ccedilok sayıda enine ve boyuna damar la r ile (Şekil 3 A) RICANIDAE
CIKIIDAE Familyasının Morfolojik Oumlzellikleri
Bu familya uumlyelerinin vuumlcut uzunluğu 3-15 mmye kada r değishyşebilir Baş genellikle p rono tum dan daha dardır Baş goumlzlerin oumlnuumlnshyde ileriye doğru fazla ccedilıkıntılı değildir Vertexin yan kenarları hafif veya kuvvetli keskin kenar la r şeklinde yuumlkselmiş ve vertex yuumlzeyi ccedilukur kalmıştır Ver tex ın oumln tarafında lateral carinae den başın tepesine doğru birbir ine youmlnelen duumlz hat veya yay şeklinde uzanan areolar carinae dal lanır ve b u bazı cins ve tuumlr lerde goumlruumllmeyebilir Vertexin median hat t ı (coronal dikiş) ekseri k ısmen carina şeklinshyde ccedilıkıntılıdır (Şekil 4 A) Vertex ve yuumlz ekseri enine b i r carina ile birbir inden ayrılmıştır Yuumlzde frons ve postclypeus beraberce az ccedilok oval formdadır Median (orta) hat t ı ccediloğunlukla kısmen carina oluşturur ve bazı cinslerde b u uumlst ucunda ccedilatallı olabilir Frons ve postclypeus yuumlzeyi ekseri yuumlzuumln yan taraflarında bu lunan genaeye dik accedilılı ve yan kenarları car ina şeklinde ccedilıkıntılıdır Frons iccediline doğru b i r yay ccedilizerek yuumlkselen ve fronsu postclypeus dan ayıran epistomal dikiş ccediloğunlukla belirgindir (Şekil 4mdashB) Postclypeus ve anteclypeus bariz b i r dikişle ayrılmamıştır Frons genellikle geshynişliğinden daha uzun yan kenarlar ı kavisli yamuk şeklinde postshyclypeus ise yoğunlukla uumlccedilgen formundadır Ros t rum bacaklar ara-
Eyluumll -Aral ık 1987
A n t er tor
Vertex
L a t e r a l 4
Posterior
Vertex arterior kenar
Areolar carına
Coronal dikiş
Pro notum
Po stocutar carina
TeguLa
Mesonotum
Mesonotal c a r i n a e
Dorsal
t
Ventral
Frons
Median carına
Lateral carina
Epistomal dikiş
Anten
Median copycellus-
Postclypeus
Lonıs
Anteclypeus
Labr um
ŞEKİL 4- Hyalesthes oib-soletus Signde oumln vuumlcut yapıları A - Baş ve oumln vuuml cudun dorsalderi goumlruumlnuumlmuuml B - Yuumlzuumln v-entraldeıi goumlruumlnuumlmuuml
129
BİTKİ KORUMA BUumlLTENİ CİLT 27 No 3-4
sından geriye doğru uzanır uumlccedil segmentlidir ve son segmenti genişshyliğinin iki kat ından d a h a uzundur Lateral ocelli boumlbrek şeklindeki bileşik goumlzlerin ve antenlerin ouml n tarafında yer alırlar (Şekil 5) Frons da bulunan uumlccediluumlncuuml ocellus ise frons median carinası uumlzeshyrinde postclypeusa yakın yer alır Median ocellus bazı tuumlrlerde yok veya koumlrelmiştir Antenler bileşik goumlzlerin oumln alt koumlşelerinde lateshyral carlnaenin dışında yer alırlar İkinci anten segmenti genişleshymiş kuumlremsi veya silindİrik ve uumlzerinde sensoria taşır Antenin fla-gellum (kamccedilı) kısmı kıl şeklinde uzanır (Şekil 5)
D o r s a l
ŞEKİL 5 Hyalesthes oıbsoletus Signde başın lateralden goumlruumlnuumlmuuml
Thorax da pronotum dorsal goumlruumlnuumlmuumlnde ccedilok dar arka kenar ı azccedilok dik accedilı meydana getirecek şekilde oyuntulu dolayısıyla başın gerisinde b i r yaka şeklinde goumlruumlnuumlr Median hat t ı belirsiz carina ile bunun her iki tarafından p rono tum yuumlzeyinde ufak der in ccedilukurcuk-lar bulunur Pronotumda goumlzlerin arkasında oumlne accedilık yay sekinde uzanan postocular carinae bu lunur (Şekil 4 A) Pronotumun vent-ral e doğru uzanan kısmını ducircrsal den ayıran lateral carinae ise pek belirgin değildir Mesortoumltum oldukccedila iyi gelişmiş geniş yuumlzeylidir Dorsal inde 3 veya 5 boyuna car inae bulunur Bacaklar oldukccedila bashysit yapıdadır Arka tiıbianm ucunda diken dizisi ve dış kenar ı uumlzeshyrinde buumlyuumlk sabit dikenler bu lunur (Şekil 6 A) Bazılarında dış kenardaki dikenler bulunmayabil ir Arka tarsi nin birinci ve ikinci
130
Eyluumll - Aralık 1987
segmentlerinin uccedillarında diken ve platellae (puicirccuk) dizileri vardır (Şekil 6 A C) Dikenlerin sayıları cins ve tuumlrlere goumlre değişebilir Bazı cinslerde Pentastiridius ve Setapius) arka tarsi nin birinci ve ikinci segmentlerinin uccedillarındaki dikenler plateicirclea taşır Bazı cinslerde (Reptalus ve Pentastira gibi) birinci segmentteki dikenlershyde platellae yok ikinci segmentteki dikenlerde ise vardır Bazı cins ve tuumlr lerde ise a rka tarsi segmentlerinin her ikisinde de platellae yoktur Eumecurus gyaurus (Dlabola)da olduğu gibi)
Uumlst kanatların ccedilıkış yerinde pul şeklinde apolet gibi tegulae hemen her zaman (bariz olarak goumlruumlnuumlr Uumlst kanatlar (Şekil 7) ccediloshyğunlukla şeffaf mernfaran yapıda genellikle uzun oval formdadır Claval dikiş commissural kenara ulaşır Damar lar uumlzerinde oumlkseri kıl taşıyan granuumlI duumlğuumlm)lerle donatılmıştır Uumlst kana t la rda tipik olarak 4 veya daha fazla subapikal huumlcre ve oumln kenardaki stigma (Pterostigma)dan itilbaren ccedilok sayıda apical huumlcreler bulunur Uumlst kanat lar dinlenme halinde dikkati ccedilekerek derecede uumls tuumls te binmeshyden meyilli olarak uzanırlar
Abdomende taksonomik youmlnden en oumlnemli karakter ler i erkekshylerde genital yapı goumlsterir Abdomenin sonunda bulunan genital segmenti dıştan ccedilevreleyen pygofer genellikle ventral yuumlzde dorsal-den ccedilok daha uzundur (Şekil 8 Ph) Pygofer ventral yuumlzuumlnuumln pos-terior (arka) kenar ı or tada iki laquoUraquo şeklinde oyuntunun arasında ventral median lob bu lunur (Şekil 8 vml) laquoUraquo şeklindeki oyuntushyların dip kısımlarından paramerleır yuumlkselir Paramerler b i r ccedilift olup uccedilları ekseri uccedil kısımları yayılarak genişlemiştir (Şekil 8 Pa) Bazı tuumlr lerde paramer ler asimetriktir Anal tuumlp (X segment) pyo-ferin dorsar inde yer alır ccediloğunlukla uzunca oval bazı tuumlr lerde apical kenarı lob şeklinde genişler ve ventraicirce doğru buumlkuumllerek uzanır (Şekil 8 At) Bazı tuumlr lerde b u lob asimetrik formdadır Aedeshyagus b i r basa l sap (Şekil 12 Aes) ve eklemli distal flagellum (Şekil 12 Fİ) kısımlarından oluşur Basal sap kısmı değişik formlarda kıshylıfla (Periandrium) ccedilevrelenmiştir (Şekil 12 Aek) Sap kısmı kilinishyze olmuştur Eklemli distal flagellum kısmı ise kısmen membran yapıdadır Aedeagus he r iki kısım uumlzerindeki ccedilok değişik formdaki uzantı ve dikenler ile asimetrik yapıdadır Conneccediltive paramerler in basalı ile aedeagus sap kısmının basal ım birleşt iren laquoYraquo veya laquoTraquo formunda h i r buccediluk tan ibaret t i r (Şekil 8 Con)
131
BİTKİ KORUMA BUumlLTENİ CİLT 27 No 3-4
A Tırnak
Arka tibia ve tarsus A - Cixius paltipes (Fieber) B -
leporinus (L) C - Seta-piııs bicinctus (Dlab)
Pentastiridius
Eyluumll - Aralık 1987
C M Cu R e s h p
ŞEKİL T Hyalesthes oıbsoletus Sign mdash A - Uumlst kanat C - Costa R - Radius M - Media Cu - Cubitus esh - Externe subapical huumlcre Pt - Pteros-tigma aed - Apical enine damarlar ah - Apical huumlcreler ish - Interne subapical huumlcre Com - Ccmmissural kenar c-cs - Clavo-coumlrlal dikiş Cld - Claval damar B - Alt kanat
Dişilerde genital segment erkeklerden ccedilok farklıdır Abdomeshynin sonu vuumlcut eksenine dik kesik yuumlzeyle b i te r ki b u IX segmen-tin ventral yuumlzeyidir Bu kısımda bulunan yoğun m u m bezleri yushymurta lar ı oumlrten demet halindeki m u m ipliklerini uumlretir Ventral -deki ovipositor bazı cinslerde iyi gelişmiş ve uzun (Trifou Cixiini) (Şekil 10) bazı lar ında ise ufalarak yumur ta la r ı goumlmuumlcuuml alet o lma karakter ini kaybetmiştir (Trufoi Pentastirini) (Şekil 9)
133
i
BİTKİ KORUMA BUumlLTENİ CİLT 27 No 3-4
Ventral ŞEKİL 8 Hyaleslihes obsoletus Sign mdash Erkacirck genital segmentin sol yandan goumlshy
ruumlnuumlmuuml Ae - Aedeagus At - Anal tuumlp As - Anal style Con - Connec-tive Pa - Paromer Ph - Pygofer vml - Vantral median lob (Hoch und Remane 1985den)-
1 VII I VII VI
ltı ı x -
(im IX
lt vııımdash=^
VI VI I
VI vı ı ı
I I I IV
ŞEKİL 9 Hyalesthes absoletus Sign mdash Dişi abdomeninin sağ lateralden goumlshyruumlnuumlmuuml Ill-X - Tertige (X - Anal tuumlp) HI-ltVn - Sternite Vf VIII - Valvifer VIII G VIII - Gonaphyse VIII Gm JX - Median Gonaphyse IX Gl IX -Lateral gonaphyse IX (Hoch und Remane 1985den)
134
Eyluuml l -Ara l ık 1987
Tuumlrkiye faunasında tespit edilen cinsler bun la r yanında Akshydeniz ve komşu uumllkelerde bulunan ve Yurdumuzda (bulunabilecek cinslerin ayırımı iccedilin aşağıda verilen anah ta r hazırlanmıştır Bu anahtar ın hazır lanmasında Fieber (1875 1876) Le Quesne (1960) Emelyanov (1964 1971) Dlabola (1957b 1980 1981 1985 1988) den faydalanılmrştır Tuumlrkiyede henuumlz tesibit edilmemiş cinsler (X) ile belirlenmiştir
135
BİTKİ KORUMA BUumlLTENİ CİLT Zl No 3-4
CIKHDAE CİNSLERİNE AİT TEŞHİS ANAHTARI
1 (18) JVfesonotum uumlzerinde boyuna 3 carinae bulunur Dişide ovipositor iyi gelişmiş ccedilok uzun (Şekil 10) valve I ince kırışıklı (Tribu CIXIINI Spinola)
2 (15) Yuumlzuumln median carinası fronsu ıkatederek postolypeus uumlzeshy
r inde boydan boya veya kısmen uzanır
3 (4) Arta t i b i a n m dış kenarında diken yak MYNDUS Stal
4 (3) Arka t i b i a n m dış kenarında diken b u l u n u r (Şekil 6 A)
5 (6) Başta vertex goumlzler aras ında ccedilok dar uzunca oluk gibi Mesonotumda lateral car inae belirgin değil duumlz ve birbishyr ine paralel uzanır - median carina ise barizdir Uumlst kanatshylarda damar la r ince apical kenar dar yuvarlak
(X) ADOLENDA D i s t a n t 6 (5) Vertex goumlzler arasında geniş anter ior kenarı geniş yay ccedili-
rek uzanır
7 (10) Uumlst kana t la rda apical damar la r arasındaki apical kenar uumlzerinde granuumll yok
8 (9) Başta vertex ve fronsu b i rb i r inden ayıran vertex anter ior kenar ı car ina meydana getirmiş frons u n median carina sı uumlst uccedilta belirgin Uumlst kanat damarlar ındaki granuumlller bashyriz costal kenar boyunca bulunan koyu lekeler damarlar-daki granuumlılerden bar iz olarak daha buumlyuumlk
CIXIUS Latreille
9 (8) Başta vertex ve frons aras ındaki vertex anterior kenarı carina meydana getirmemiş vertexden yuumlze geccediliş yuvarshylak doumlnuumlşluuml fronsun median carinası uumlst uccedilta siliklen-miştir Uumlst kanat damar lar ındaki granuumlller belirgin
i (X) LATOLIARUS Dlabola
MK (7) Uumlst tkanatlarda apical damar la r aras ındaki apical kenar uumlzerinde granuumlller bulunur
İ l (14) Uumlst kanat la rda damar lar ve apical kenar dışında diğer - kenar ve dikişlerde granuumll bulunmaz apical huumlcreler
uzun kanat boyunun doumlr t te bir i kadar Mesonotumda ca-
136
Eyluumll - Aralık 1987
rinae bariz lateral carinae duumlz (hatlar hal inde arkaya doğshyru birbir ler inden uzaklaşarak uzanır
12 (13) Yuumlzde median frontal carina postclypeus u boydan boya katederek uzanır Pronotumda postocular carinae yay ccedilishyzer Erkekte anal tuumlp apical lobu kare dikdoumlrtgen veya asimetrik yamuk şeklinde TACHYCIXIUS Wagner
13 (12) Yuumlzde median frontal carina postclypeus un ortasına kashydar uzanır Pronotumda postocular carinae b i r accedilı meyshydana getirerek koumlşeli uzanır Erkekte anal tuumlp apical lobu diş formunda ufak loblar ile (X) TRIRıHACUS Fieber
14 (11) Uumlst kanat larda damar la r ve apical kenarla bir l ikte buuml tuumln dikişler ccedilepeccedilevre granuumllluuml apical huumlcrelerin boyu kısa kanat boyunun en fazla altıda bir i kadar apical kenar dar yuvarlak Mesonotumda median carina belirgin değil lashyteral carinae bariz hafif yay ccedilizerek birbir ler ine paralel uzanırlar (X) SICULUS Dloboia
15 (2) Yuumlzuumln median carinası sadece frons un uumlst yarısı uumlzerinshyde uzanır
16 (17) Yuumlzde postclypeus frons dan bariz epistomal dikiş ile ayshyrılır Arka tibia nın dış kenarında diken yok
HEMITROPIS Fieber
17 (16) Yuumlzde postclypeus ve frons arasında epistomal dikiş goumlshyruumllmez Arka t ibia nın dış kenar ında basal yarıya yakın 2 diken bu lunur BITROPIS Dlabola
18 (1) Mesonotum uumlzerinde boyuna 5 car inae bulunur Dişide ovipositor iyi gelişmemiş kısa (Şekil 9) eğer uzun ise valve I kırışıklı değil (Tribu PENTASTIRINI Emelyanov)
19 (28) Vertex uumlzerindeki areolar carinae (vertex uumlzerindeki enine meyilli carinae) tepede dar accedilı meydana getirir Dişide ovipositor genital bloğun dorso - ventral genişliği kadar veya b i raz daha uzundur (Subtr ibu OLIARINA Emelshyyanov)
137
BİTKİ KORUMA BUumlLTENİ CİLT 27 No- 3-4
138
20 (27) Yuumlzuumln boyuna median carinası postclypeus uumlzerinde de uzanır Rronotumda postocular carinae lateral carinae-den daha keskin Uumlst kanat damarlar ında kıl taşıyan grashynuumlller bulunur
21 (24) Uumlst kanat lar ın costal kenar ında granuumlller bulunur Yuumlzuumln boyuna median carina s ınm apical ccedilatalı kısa frons un yaklaşık doumlr t te bir uzunluğunu kaplar epistomal dikiş anshytenlerin alt kenar hizasına kadar yuumlkselir Ovipositor iyi gelişmiş ve uzun
22 (23) Vertex dar leteral kenar lar ı uzun ve (birbirine paralel uzanır vertex yuumlzeyi oluk şeklinde ccedilukurlaşmış Uumlst kashyna t la rda costal kenar ve damar la r bol granuumllluuml ve kıllı Dişilerde ovipositor abdomen kadar hiccedil olmazsa genital bloğun dorso-ventral genişliğinden daha uzun
EUMECURUS Emelyanov
23 (22) Vertex uumlccedilgen şeklinde lateral kenar la r qne doğru birbirshylerine yaklaşarak uzanır Uumlst kanat larda costal kenar kısshymen granuumllluuml Dişilerde ovipositor kısa genital bloğun dorso-ventral genişliğinden daha uzun değil
(X) ANOCULIARUS Dlabola
24 (21) Uumlst kanat lar ın costal kenarında granuumlller yok Yuumlzuumln boshyyuna median carina s ınm apical ccedilatalı fronsun yarı uzunshyluğunu kaplar epistomal dikiş antenlerin uumlst kenar hishyzasına kadar yuumlkselir Ovipositor kısa ve tam gelişmemiş
25 (26) Arka tarsi segmentleri 7 d iken ile Erkekde aedeagusun distal flagellum kısmı iyi gelişmiş (X) OLİARUS Stal
26 (25) Arka tarsi segmentleri 5 diken ile E rkekde aedeagusun distal flagellumu iyi gelişmemiş
PSEUDOLIARUS Haupt
27 (20) Yuumlzuumln boyuna median carina s ı postclypeus uumlzerine kadar uzanamaz Pronotumda postocular car inae la teral carinae gibi keskin değil Uumlst kanat damar lar ında granuumll yok
(X) OLIARELLUS Emelyanov
Eyluuml l - Analık 1987
28 (19) Vertex uumlzerindeki areolar carinae tepede geniş accedilı meyshydana getirir Dişide ovipositor iyi gelişmemiş ccedilok kısa (Şekil 9) (Suibtribu PENTASTIRINA Emelyanov)
29 (36) Yuumlzde median carina uumlst uccedilta bariz olarak ccedilatallı
30 (33) Arka tarsi nin birinci seğmeni ucunda ditkenfer 8den fazshyla değil ve uccedillarında platellae yok
31 (32) Vertex uzunluğu or tada sadece boyundaki genişliğinin yashyrısı kadar Erkekte paramer ler simetrik veya asimetrik iccedil kenarda geriye doğru uzanan uzantısı var
REPTALUS Emelyanov
32 (31) Vertex or tada vertex a rka koumlşeleri arasındaki genişlik kadar uzundur Erkekte paramer ler asimetrik iccedil kenarda geriye doğru uzanan uzantıları yok
PENTASTİRA Kirschbaum
33 (30) Arka tarsi nin birinci ve ikinci segmentilerin ucundaki dishykenler 8 ve daha fazla diken ile ve he r iki segmentte diken uccedilları platellae ile
34 (35) Başın anterior kenar carinası ve vertex lateral ve areolar carinae keskin ccedilıkıntılı vertex dar ve genişliğinden daha uzun Arka tarsi nin her iki segment ucu 10dan 19a kadar veya daha fazla sık dikenler ile
PENTASTIRIDIUS Kirschbaum
35 (34) Başta anterior ıkenar carinası ve vertex lateral ve areolar carinae ccedilıkıntılı değil vertex kısa ve geniş Arka tarsi bishyr inci sagrnentinde dikenler 8-16 ikinci seğmenimde 8-13 aras ında değişmekte SETAPIUS Dlabola
36 (29) Yuumlzde median boyuna car ina uumlst uccedil ta basil ccedilatal lanma-mış HYALESTHES Signoret
139
BİTKİ KORUMA BUumlLTENİ CİLT 27 No 3-4
140
S U M M A R Y
TAKONOMIC STUDIES ON THE SECSES OF CIXIIDAE (HOMOPTERA) FROM TURKEY
1 mdash MORPHOLOGICAL CHARACTERS OF THE FAMILY AND IDENTIFICATION KEY FOR THE GEN ARA
The specimens in the collections of Plant Protection Research Inst i tute - Plant Protection Museum ANKARA and University of Ege Agrieultural College Depar tment of Plant Protection BORNOshyVA - İZMİR and the specimens collected in Ankara Afyon Bolu Eskişehir Kayseri Kırşehir Konya Nevşehir Niğde dur ing 1983-1987 consti tuted the main material of this study The specimens send for Identification were also included in this study The idenshytification of the specimens studied resulted with 44 species of 12 genera Cixhıs Tachycixius Myndus Hemitropis Bitropis Pseud-oliarus Eumecurus Pentastiridius Pentastira Reptalus Setapius and Hyaiesthes Additional four species Tachycixius logvinenkovcLe Dlabola Pentastira torossica (DlaboSa) Hyaiesthes thracicus Hoch and H yozgaticus Hoch which were described from Turkey could not ıbeen found by the author The Cbciidae has been represented by 48 species of 12 genera for the t ime being
Ali the species determined in this study will b e published in a serial papers In this first paper after the introduct ion of the family Cbdidae an identification key for the families of super-family Fuılgoroidea and for the genera of Cboumlidae including the genera found in neighbour countries whioh could be found in Turkey are given The identification key for the genera is a s fol-lows
KEY FOR THE GENERA OF CIXIIDAE FOUND İN TURKEY AND NEIGHBOURING COUNTRİES
The genera not found in Turkey are marked with (X) in key
1 (18) Mesonotum with 3 longitudinai carinae Female wi th well developped ovipositor valve I corrugated with fine fur-rows (Tribe CIXIINI Spinola)
2 (15) On face frontal median carina extends oumlver postclypeus througly or partly
Eyluumll - Aralık 1987
3 (4) Hind tibia vvithout spines on outer margin MYNDUS Stal
4 (3) Hind tibia vvith spines on outer margin
5 (6) Vertex very na r row betvveen eyes as long furrovv Lateshyral carinae on mesonotum not prominent extend straight and paralel to each other median carina prominent Fore-vvings vvith fine veins and narrovvly rounded at apical
ltX) ADOLENıDA Distant
6 (5) Vertex vvide betvveen eyes the an ter ior margin extends vvith a large curve
7 (10) Apical margin of forewing vvithout granules between api-ral veins
8 (9) Vertex anterior margin with carina median carina of frons prominent apically Granules on veins distinct dots on costal margin distinctly bigger than granules
CIXIUumlS Latreille
9 (8) Vertex anterior majrgin without carina passing from ver-tex to frions roundedly median car ina of frons not distinct apically Granules on veins not distinct on forevvings
(X) LATOLIARUS Dlabola
10 (7) Apical margin of forewing wi th grıanuumlicirces between apical veins
11 (14) Other margins and sutures not granulated except veins and apical margin of forewings vvith long apical cells as İong as one fourth of vving lenght Mesonotum vvith sharp carinae lateral carinae straight and diverging posteriorly
12 (13) Frontal median carina extents through vvhole postclypeus Postocular carinae on p rono tum regularly curves In ma-legt apioal lobe of anal tuumlpe square rectangular o r asym-metrical TACHYCIXIUS Wagner
13 (12) Frontal median carina extents as far as half of postclypeus Postocular carina on p rono tum extents angularly In ma-le apical lobe of anaicirc tuumlpe vvith small dent-shaped lobes
(X) TRIRHACUS Fieber
141
BİTKİ KORUMA BUumlLTENlİ CİLT 27 No 3-4
14 (11) AH margins and sutures of forewing granulated apical cdlls short a tmost as long as one sixth of ving lenght apical margin narrowly rounded Median carina of me-sonotum not distinct lateral carinae distinct and slightly curved and extend paralel to each other
(X) SICULUS Dlabola
15 (2) Frontal median carina extends only on upper half of frons-
16 (17) Frons and postclypeus separated by distinct epistomal suture Hind tibia without spines on outer margin
HBMITROiPIS Fieber 17 (16) Epistomal suture between frons and postclypeus disap-
peared Hind tibia with 2 spines on basal lthalf BITROPIS Dlabola
18 (1) Mesonotum with 5 carinae Femafle with reduced short ovipositor if long valve I not cornigated (Triıbe PEN-TASTIRINI Emelyanov)
19 (28) Areolar car inae on vertex converging a t a distinct acute angle at apex Ovipositor as long as dorso-ventrai height of genitaiicirc bloc or a Mttle longer (Suumlhtrfbe OLIARLNA Emelyanov)
20 (27) Frontal median carina extends though the whole postclyshypeus Postocular carinae sharper t b a n lateral carinae on pronotum Granufles on veins with seuumlae
21 (24) Costal margin of forewinıg with granules On face apishycal fork of median carina short extends atmost one fo-ur th of frons epistomal suture rises up to lower margin of antennae Ovipositor well developped longer
22 (23) Vertex narnyvv lateral margins long and paralel to eaoh other vertex surface not groved Costal margin and veins with numerous ıgranules a n d setae Ovipositor as long as aibdomen a t least as long as dorso-ventral height af geshynital blok EUMECURUS Emelyanov
23 (22) Vertex triangular lateral margins converge towards apex Costral margin part ly granulated Ovipositor short not longer than dorso - ventral height of genital bloc
(X) ANOCULIARUS Dlabola
142
Eyluuml l -Ara l ık 1987
24 (21) Costal margin vvithout granules On face apical fork of frons extends on half of frons epistomal suture rises up to upper level of antennae Ovipositor reduced and short
25 (26) Hind tarsi 1 and 2 segments wi th 7 spines apieaicircly In male aedeagus vvith weıl developped flagellum
(X) OLİARUS Stal 26 (25) Hind tarsi 1 and 2 segments vvith 5 spines apically In
male flagellum of aedeagus reduced PSEUDOLIARUS Haupt
27 (20) Frontal median car ina not extends as far as oumlver postdly-peus Postocular carinae on p rono tum not sbarp as lashyteral carinae Veins of forewings vvithout granules
(X) OLIARELLUS Emelyanov
28 (19) Areolar carinae on vertex converging a t an dbtuse angle Ovipositor reduced and very short (Sulbtrihe PENTAS-TIRINA Emelyanov)
29 (36) Frontal median carina forked apically
30 (33) First segmıent of hind tarsi vvith not more than 8 spines and vvithout platellae (macrocheate)
31 (32) Vertex as long as half of vvidth ^betwıeen poster ior iangles of vertex In male pa ramers symmetrical or asymmetri-caicirc vvith inner recurrent process
REPTALUS Emelyanov
32 (31) Vertex as long as vvidth betvveen poster ior angles of ver-tex In male paramers asymmetrical wi thout inner reshycurrent process PENTASTİRA Kirschlbaum
33 (30) First and second segment of h ind tarsi with 8 and more spines and vvith platellae on bo th segments
34 (35) Carinae on head sharp vertex narrovv and long Both segments on hind tarsi vvith 10-19 or more spines apically
PENTASTIRIDIUS Kirsoumlhbaum
35 (34) Carinae on head not distinct vertex short and vvide First segment with 8-16 second segment of hind tarsi vvith 8-13 spines SETAPIUS Dlabola
36 (29) Median frontal carina simpie not forked HYALESTHES Signoret
143
BİTKİ KORUMA BUumlLTENİ CİLT 27 No 3-4
T E Ş E K K Uuml R
Bazı Oumlrneklerin teşhis ve kontrol ler ini yapan sayın Dr J DLABOLA (Prag Ccedilekoslovakya) ya kolleksiyon oumlrneklerini kullanshym a m a izin veren sayın hocam Prof Dr Niyazi LODOSa ve Boumlluumlm arkadaşlarına Zirai Muumlcadele Araşt ırma Enst i tuumller inden oumlrnek goumlnshyderen araştırıcılara ccedilalışma suumlresince yardımlarını esirgemeyen la-bora tuvar arkadaşım Yasemin OumlZDEMİRe ve Laborant Nurhan MELANa imkacircnlar ı ile destek veren Ankara Zirai Muumlcadele Araşshyt ı rma Enst i tuumlsuuml Muumlduumlrluumlğuuml ne teşekkuumlruuml b i r borccedil bilirim
L İ T E R A T Uuml R
BLATTNY C J BACAK J- FOZDENıA J LIMBERK und V BOZNANSKY 1954 Die Uumlbertragung des Stolbur Viruumls bei taibak und tomaten und Seine viro-geographisohen Beziehungen ıPhytopathologische Zeitschift 22 (4) 381-416
BORROR DJ and DM De LONG 1964 An introduotion to the study of insects Revised Editon Holt Rinehard and VVinston Inc 820-
DLABOLA J 1952 Einlge neue palacircarktisohe Zikaden und andere faunistische Bemerkungen Accedilta Ent Mus Nat Pragae 27 27-37
1957a Results of the zooiogical expedition of the National Museum in Pragae to Turkey 20 Homoptera Auchenorrhyncha Accedilta Ent- Mus Nat Pragae 31 (469) 19-68
19571b Die Zikaden Afghanistans (Homoptera Auahenorrhynoha) Mittei l Muumlnoh Ent Ges 47 265-303
mdash 1959 Fuumlnf Neue-Zikaden-Arten Aus dem Gebiet des Mittemeers Est Bull Soc Ent Italiana 89 (9-10) 150-155
1965 Jordanisccedilhe Zikaden (Homoptera Auchenorrftyncha) (Bear-beitung der von J Klappericıh im Jahre 1956-9 in Jordanien Lilbanon und Syrien gesammelten Auslbeute) Accedilta Ent Mus Nat- Pragae 36 419-450
1971 Taxonomische und cıhorologische Erganzungen zur tuumlrkischen und Iranisohen Zikadenfauna (Homoptera - Auoumlhenorhhynoha) bull (Samımela-usbeute von Or Wittmer ımit einem Nachtrog uumlber andere Gebiete der Palacircarktis) Accedilta Faun Ent Mus Nat Pragae 14 115-138
1974- Ulbersioumlht der Gattungen Anaplotettix Goldeus und Thamno-tettix mit Besohreibungen von 7 neuen mediterranen Arten (Homoptera Aucihenorrhynoha) Accedilta Faun Ent Mus Nat Pragge 15 103-130
1980 Neue Zikadenarten der Gattungen Sicilus gen n Mycterodus und Adarrus aus Suumldeuropa und 6 neue Mycterodus aus İran ^Homoptera Auchenorrhynuumlha) Accedilta Faun Ent Mus Nat Pragae 16 (164) 55-71
1981 Ergebnisse der TschedhosIoYVakisoh - Iranischen Entomologis-ohen Exp3ditionen naoh dem Iran (ıicirc970i und 1973) (Mi t Angaben uumlber einige Sammelresultate in Anatolien) Homoptera Auumlchenorrhyncha (II Tei l ) Accedilta Ent Mus Nat Pragae 4 0 127-311
144
Eyluumll - Aralık 1987
145
TOuml85 Neue Cixiiden vom Iran Nachıoarlander und anderen Mediterrane bieten (Hom-optera Auchenorrhynbha)- Accedilta Entomol Bohemoslov 82 95-128
19amp6 Neue Arten der Fuumllgoromorphen Zikaden-Familien vom Mittel-msergsbiet und nahen Osten (Homoptera Auchenoumlrrhyncha Cixiidae Meenoplidae Deibidae Dictyopıharidae Lpphopidae und Issidae) Accedilta Ent Mus Nat Pragae 42B (3-4) 169-198
1S87 Neue OStmediterrane und Iranische Zikadentaxone (Homoptera Auchenornhyncha) Accedilta Entomol Bohemoslov 84 295-312
mdash mdash 1938 Reklassifikation der Gattungen der Pentastirini und neue Taxone dar Cixiida8 (Homoptera Auctıenornhyncha) Accedilta Entomol Bohemoslov 85 (1) 49-70
EMELYANOV AF- 1264 Sufoorder Cicadinea (Auchenornhyncha) Keys ta the ınsects of the European USSR Vol I Apterygoıta Palaeoptera Hemimeto- bola Ed Ga Ya i3ei-Bienko Academy of Sciences of the USSR Zoolo-gical Keys to the Fauna of USSR 84 421-551
1971 Nampw genera of leauumlhoppers of the famrıilicirces Cixiidae and Issidae (Homoptera Auchenorrhyncha) in the USSR Entomological Revievv A Translation of Entomol- Obozn 50 (3) 350-354
1B78 New genera and species of ieafihoppers (Homoptera Auohe-norrhynoha) from the USSR and Mongolia Entomological Revievv A t r ans shylation of Entomol Ooumlozn 57 (2) 220-233
FAHRiNGER J s 1922 Eine Rhynohotenausbeute ous der Turkei Kleinasien und der bsnaohbarten Goumlbieten Konowia I 296-307
FlEıBER FX 1875 Les Cicadines dEurope dapres-leş orginaux et le publications les plus recentes Premiere Partie Comprenant les familles deş Membra-cida Cicadaea Fulgorida Cercopida Ulopida Paropida Scarpida disoo-sees selon la methode analytique Tradui t de Tallemand par Ferd Rieber Rev Mag Zool 3 (3) 288416
1876- Les Cicadines dEurope dapres les originaux et les publica-tions les plus recentes Deuxime Partie Descriptions des especes Traduit lallemand par Fred Rieber Et Magasin de Zoologie pure et appliquee
bullbull 1-268
GADEAU DE KERVILLE H 1939 Reci-t Sommaire-du Voyage en Liste Metıhodique des Invertebres et des Vertebres RecoSıtes en Asie-Mineure - Voyage-Zoolo-gique DHenri Gadeau de Kerville en Asie Minsure (Avri l-Mai 1912) Paris
bull Paul Le Chevalicircer 148 HAUPT HT93Q Besohreibung einiger an Citrus sohadliahen Homopteren İn FS
Bodenheimers - Die Schadiings - fauna Palastinas Monog Z Angen Ent 10 419-422
HOCH H und R1 REMANE 1S85 Evtılation und Speziation der Zikaden-Gottung-HYALESTHES Signoret 1865 - (Homoptera Auchenorrhynoha Fulgoroidea Cixi idae) Manb Ent Pmbl 2 (2) 1-427
KIRSCHBAUM CL 1863 Die Cicadiıicircen der gegend von Wiesbaden und Frankfurt A- M Nebst einer Anzahl Neuer oder Schwer zu untersoheidender arten aus Anderen gegenden Europas Taıbellarisch Besohrieben Nassau Ver f Naturk Jahrb 21-22 1-202
BıİTKIİ KORUMA BUumlLTENİ CİLT 27 No 3-4
KRAMER JP 1081 Taxonomic study of tlhe planthopper genus Cixtus in the United States and Mexico (Homoptera Fulgoroidea Cixi idae) Trans Ame Ent Soc 107 1-68
1082 Taxonomic study of the planthopper genus Oliarus in the Unishyted States (Homoptera Fulgoroidea Cixi idae) Trans Amne Ent Soc 107 381-56amp
mdashbull 1983 Taxonomic study of the planthopper Family Cixiidae in the United States (Homoptera Fulforoidea) Trans Ame Ent S o c 109 1-58
LE OUESNE WJ 1960 -Handıboaks for the Identification of Britsfı Insects He-miptera Fulgoromorpiha Royal Ent London 11 (3) 1-68
LINDBEıRG H 1946 On the insect fauna of Cyprus Results of the expedition of 1939 by Harald Hakan and PH Lindlberg Introduction i i Heteraptera und Homoptera Cicadina der Insel Zypern Oomm Bio 10 (7) 23-175
LINNAVUORI R- 1962 Hemiptera of Israel İ l i Ann Zool Soc Vanomo 24 1-108 1965 Studies oh the South and East-mediterranean Hemipterous
fauna Accedilta Entomol Fennica Helsinki 21 1-70 LODOS N 1982 Tuumlrkiye entomolojisi (Genel Uygulamalı ve Faunistik) Cilt II
Ege Uumlniversitesi Ziraat Fakuumlltesi Yayınlan No 429591 LODOS N and A KıALKANOELEN 1980 Preliminary l ist of Auchenorrhyncıha vvith
notes on distr ibution and importance of species in Turkey I Family Ci-xiidae Spinola Tuumlrk Bit Kor Derg 4 (1) 15-27
LOGVINENKO VN- 1976 New leafhopper species of the Superfamily Fulgoroidea (Auchenorrhyncha) f rom tine Caucasus Entomological Revievv A Transla-tion of Entomol Obozr 55 (3) 69-74
1978 New leafhopper species (Homoptera Audhenonırıyncha) from the Caucasus Entomological Revievv A Translation of Entoımol Obozr- 57 (4) 547-554
MOREAU JP et F LECLANT 1974 Oontribution to the study of two insect on hyibrid lavender Hyalesthes obsoletus Sign (Hom Auchenorrihyncha) Ann Zool Eco Ani 5 (3) 361-364 (Rev Appl Ent 1976 64 (1) 217)
NAST J- 1972 Palaearctic AuahenorrlhYncha (Homoptera) An annotated check list Polish Academy of Sciences Institute of Zooicircogy Polisti Scientific Publisıhcrs Warszawa 551
1982 Palaearctic Auchenorrhynoha (Homoptera) Part 3 New taxa and replacement names introduced till 1860 Polisin Academy of Sciences
lrrstitute of Zoology Polisıh Scientif ic Puıbuumlshers 36 (17) 289-582 OSHANIN B 1906 - 8 Verzeiohnis der Palaearktischen Hemipteren -mit besonderer
Beruumlcksiohtigung lihrer Verteilung im Russisohen Reich | l Bd Homoptera Beilage zum laquoAnnuaire du Musee Zoologique de lAcademie Imıperiale des Sciencesraquo Bd XI XII XIII St Petersburg 1908 492
191ı2 Katalog der Palarktisohen Hemipteren (Heteraptera Homopshytera Auohenorrhynaha und Psylloidea) Verlag von R Friedlander und Sohn Berlin 187
PESSON P- 1951 Ordre des Homapteres (Homoptera Leaoh 1815) In Traite de Zoologie Anatomie ampystematiqıue Biologie İnsectes Superieurs et He-mipteroides Tome X (11) 139Ouml-1647
VVAGNER W 1954 Die Fulgoroidea der Omer-Cooper-Expedition in die Lybische VVueste (Hemiptera^Homoptera) Bull Soc Fouad ler Entom 38 211-219-
146
BİTKİ KORUMA BUumlLTENİ CİLT 27 No 3-4
G İ R İ Ş
gt Cbdidae familyası tuumlrleri biraz dorso-ventral yassılmış uumlst kashynatları genelde şeffaf ve boyları 3-15 m m ye ulaşan renkleri beya-zımsı-sarıdan kahverengi-siyaha k a d a r değişen boumlceklerdir Bazı tuumlrler baş ve kanat lar uumlzerinde bol pigmentle desenlenmiştir Bu boumlceklerin biyolojileri detaylı bi l inmemekle beraber genelde nlmf-ier toprak al t ında bi tki koumlkleri oumlzellikle graminae tuumlrler inin koumlkshyleri uumlzerinde beslenirler Kışı ikinci veya uumlccediluumlncuuml nimf doumlneminde derin koumlkler uumlzerinde geccedilirirler Erginler yaz başında -goumlruumllmeye başlayarak ağaccedil ccedilalı ve birccedilok kuumll tuumlr bi tki lerinin oumlzsuyunu emerek beslenirler Erginler ccedilok ccedilevik boumlceklerdir sıccedilrayarak hareket edershyler ancak kısa mesafelerde uccedilabilirler Dişi bireylerde abdomenin sonunda ccediloğunlukla demet halinde bu lunan m u m levhacıklar topshyrak ccedilatlakları iccediline gevşek yığınlar hal inde bırakı lan yumur ta k uuml shymelerinin uumlzerini oumlr tmekte kullanılır Bazı tuumlrlerin vuumlcutları toz hal inde mumla pudra lanmış t ı r (Kramer 1981 1982 1983)
Cbriidae famiyası bi tki hastalıklarını nakleden ve direkt emgi-leri sonunda kuuml l tuuml r bi tki lerinde zarar yapan tuumlrleri kapsaması ile-ekonomik oumlnem kazanmaktadır Hyalesthes obsoletus Sign ve H mloumlkosiewiczi Sign tuumlrlerinin yoncada cadı suumlpuumlrgelilik (potato-wiches broom) domates patetes patl ıcan gibi Solanaceae tuumlrlerinshyde ve uumlccedilguumllde stolbur ( tomato big bud) hastal ıklarının vektoumlrleri olduğu bildiri lmektedir (Blanttny et al 1954 Emelyanov 1964 Mo-reau et Lecİant 1974) Yurdumuzda s tolbur hastalığının oumlzellikle doshymateste ekonomik diLzeyde zararlı olduğu bil inmektedir Bu iki tuumlr oumlzellikle birincisi Lodos ve Kalkandelen (1980) taraf ından Yur-dumuzda ccedilok yaygın ve yoğun olarak bulunmuştur
Tuumlrkiyede bu lunan Cbriidae tuumlrlerinin yayılışı ve taksonomisb ile ilgili olarak aşağıdaki l i tera tuumlr verilebilir
Fieber (1876) Tuumlrkiyeden Olicircarus roridus Fieberi bildirmiştir Oshanin (1906-8 1912) ise Ciius desertorum (Fieber) Oliarus mashyjoumlr Kbm ve H mlokosiewiczi Signi kata logunda Yuumlrdumuz dan uumlstelemiştir Fahringer (1922) Tuumlrkiye Hemiptera ve Homoptera faunası uumlzerindeki ccedilalışmasında Cbriidae familyasından sadece Oliarus leporinus L ve H obsoletus Signi tespit etmiştir Haupt (1930) Konya (Akşehir)denbull Oliarus pallens (Gerxn)i bi ldirmiştir Gadeau d e Kerville (1-939) ise izmir den H obsoletus Signve b i r
120
Eyluuml - Aralık 1987
tuumlr luuml belli olmayan Cixius spi Uumlstelemiştir Linnavuori (1965) Yur-dumuz dan Oliarus melanochaetus Fidber O majoumlr Kbm O bara-jus Dlafo O quinquecostatus (Dufour) ve Hyalesthes luteipes Fieber tuumlrlerine ait oumlrnekler toplamıştır
Dlabola (1957a) Tuumlrkiye ye yaptığı inceleme gezisinde topladığı oumlrneklerden 13 cbrild tuuml ruuml tespit etmiş bun la rdan Oliarus torossi-cus Dlab O gyaurus Dlab O lindbergi Dlab ye O barajus Dlab tuumlrlerini yeni olarak tanımlamıştır Dlaıbola (1971 1974) daha sonshyraki incelemelerinde Anadoludan Tachychcius bidentifer Dlab ve T logvinenkovae Dlab yeni tuumlrlerini bu lmuştur Nast (1972 1982) Palaearktik Boumllge Homoptera Auohenorrhyncha katalogunda Ci-xiidae familyasından 20 tuuml ruuml Tuumlrkiyeden uumlstelemiştir Lodos ve Kalkandelen (1980) ise son 10-15 yılda toplanan oumlrneklerin inceshylenmesi sonunda tespit edilen ve l i teratuumlrde kayıtlı tuumlrler ile birlikshyte 10 cinse ait 28 tuuml ruumln faunistik uumlstesini vermişlerdir B u ccedilalışma ile Tuumlrkiye Cixildae faunasına 6 tuumlr ilave olmuştur Dlabola (1981) Tuumlrkiye den 11 cixiid tuumlruumlne ait yayılış kayıtları yapmış ve daha sonra (1985 1986 1987) Ortadoğu ve Akdeniz uumllkelerinde toplanan oumlrnekler uumlzerinde yaptığı taksonomik ve sistematik ccedilal ışmada Anashydolu dan Reptalus niyazicus Dlaib Hyalesthes erzumicus Dlab ve R oleae Dlab tuumlrlerinin orijinal tanımlarını vermiştir
Hooh ve Remane (1985) ise Palaearktik Boumllge Hyalesthes tuumlrshyleri uumlzerindeki sistematik ve taksonomik ccedilalışmada Yurdumuz dan 4 eski tuumlre ilave olarak 6 yeni tuuml r H thracicus Hoch H yozgatı-cus Hoch H- ponticoruumlm Hooh H aylanus Hooumlh H veyseli Hoch ve H askalensis flochi bulmuşlardır
Dlabola (1988) Pentastir ini tr ibisu cins ve tuumlrler inde baş boshyyutlar ını ve acircika tacircrsi birinci ve ikinci segjmentlerinde diken ve pla-tellae (pulcuk) sayılarım inceliyerek t r ibu iccedilinde cinslerin ayırıshymını yeni anlayışla yaparak daha oumlnce tanımlanan tuumlrleri 28 yeni kombinizasyonla s istematik o la rak duumlzenlemiştir Bu yeni anlayışshyla Setapius gen n cinsini Anadoludan S brinki sp n Uumlrduumlnden bullS klapperichianus sp n Irakdari J Ş suleiman sp n ve diğer cins-ier-de Portekiz den Reptalus esiramadurus sp n İ ıa lya danPentas-tiridius şpiniccediloranatus şp ru ve I rak dan Eumecurus rcacircunoi sp g tuumlrlerinin orijinal tanımlar ını yapmıştır bullbull
ltIcirc21
BİTKİ KOROMA BUumlLTENİ CİLT 27 No 3-4
Yukarıda belirtilen l i teratuumlr incelendiğinde goumlruumllduumlğuuml gibi Yurdumuz Cbriidae tuumlrlerinin varlığı yayılış alanlarının tespiti tuumlrshyler in tanımlar ı yabancı taksonomist ler tarafından yapılmış ve b i r ccedilok l i teratuumlrde dağınık olarak bulunmaktadır Mevcut teşhis anahshytarlarının bazlıları yeterli taksonomik karakter le r i kapsamaması nedeniyle bu grup boumlceklerin birccediloğunu teşhis e tme olanağı bulunshymamaktadı r Mevcut bir iki teşhis anahtar ı da son yıllarda tanımlashynan tuumlrleri kapsamadığı gibi belirli b i r boumllge faunasına ai t oldushyğundan Yurdumuzda tespit edilen birccedilok tuumlrleri teşhis etmek bu anahtar lar ile m uuml m k uuml n olmamaktadır Birccedilok boumlcek gruplar ında olduğu gibi Yurdumuz Cbriidae tuumlrlerinin morfolojik karakter le-riyle tanımlarının b i r a rada verilmesi ve teşhis anahtar lar ının hashyzırlanması ve gelecekte bu konuda ccedilalışacak araştırıcılar iccedilin rehshyber olabilmesi youmlnuumlnden faydalı olacağı umulmaktadı r
Ccedilalışma sonunda incelenen oumlrneklerin değerlendirilmesi ile 12 cins Cixius Tachycvcius Myndus Hemitropis Bitropis Pseudoli-arusr Eumecurus Pentastiridius Pentastira Reptalus Setapius Hyalesthes ve bun la ra ait 44 tuumlr tespit edilmiştir Henuumlz oumlrnekleri yazar tarafından bulunamamış Yurdumuz dan orijinal tanımları yapılan 4 t uuml r Tachycixius logvinenkovae Dlabola Pentastira to-rossica (Dlabola) Hyalesthes thracicus Hoch ve H yozgaticus Hoch ile birl ikte Tuumlrkiye Cbriidae faunası 12 cins 48 tuumlrle temsil edilmektedir Gelecekte tespit edilecek tuumlrlerle b u sayıların artashycağı şuumlphesizdir
Tespit edilen cins ve tuumlr ler Bitki Koruma Buumllteni nin olanakshyları oumllccediluumlsuumlnde seri makaleler halinde yayınlanmaya ccedilalışılacaktır Bu ilk makalede Cixiidae familyası morfolojik oumlzellikleriyle tanıshytılarak Fulgoroidea uumlstfamiicircyasında Yurdumuzda oumlrnekleri tesshypi t edilmiş diğer familyalardan Cbriidae familyasının ayırt edileshybilmesi Yurdumuzda bu lunan ve bulunabilecek Cixiidae cinsleri iccedilin teşhis anahtar ı verilmiştir
M A T E R Y A L V E M E T O T
Tuumlrkiye Cbriidae faunasını belirlemek amacıyla 1983-1987 yılshylarında yapılan ccedilalışmada Ankara Zirai Muumlcadele Araştırma Ensshyti tuumlsuuml Bitki Koruma Muumlzesi ve Ege Uumlniversitesi Ziraat Fakuumlltesi Bitki Koruma Boumlluumlmuuml ıkolleksiyoumlnları i le ccedilalışına suumlresince Anika-ra Afyon Bolu Eskişehir Kayseri Kırşehir Konya Nevşehir Niğ-
122
Eyluuml l -Ara l ık 1987
deden toplanan oumlrnekler ccedilalışmanın ana materyalini o luş turmuşshytur Ayrıca Bitki Koruma Muumlzesinin diğer ccedilalışmalarında toplashynan ve teşhis iccedilin goumlnderilen oumlrnekler de ccedilalışma kapsamında deshyğerlendirilmiştir
Oumlrnekler kuumll tuumlr bitkileri ağaccedil ccedilalı ve yabancıot larm atrapla suumlpuumlruumllmesi silkeleme ve emgi şişesine emme metoduyla toplanshymıştır Toplanan oumlrnekler etil asetatlı ouml lduumlrme şişesinde oumllduumlruumllshymuumlş tuumlr Oumlrnekler buumlyuumlkluumlklerine goumlre uumlccedilgenlere yapışt ı rma veya direkt iğneleme metoduyla tespit edilerek etiketlenmiştir
Kesin t uuml r teşhisi iccedilin erkek genital organ aşağıda verilen meshytotla hazırlanmıştır Boumlcek ventrali yukarıya gelecek şekilde bir man ta r parccedilası uumlzerine konularak abdomenin tamamı veya son doumlr t segmenti iğne ile bastırı l ıp vuumlcut tan ayrılmıştır Ayrılan b u kısım 15 cm ccedilap ve 1 cm derinlikteki kuumlccediluumlk cam kapakccedilıklarda 10 KOH eriği iccedilinde sertlik durumuna goumlre b i rkaccedil saat veya 12-24 saat bırakılmışt ır Genital kapsuumlldeki (kasların yumuşamasından sonra binokuumller al t ında iğne ile hafifccedile bast ı r ı larak kas lar temizshylenmiştir Genital kapsuumll daha sonra gliserin ve 5 KOH karış ımı bu lunan cam kapccedilığa alınarak tamamen temizlenmesi ve şeffafshylaşması sağlanmıştır Teşhis işlemi bi t ince genital organ iccedilinde bir damla saf gliserin bulunan 04 cm ccedilap ve 15 cm derinlikteki cam tuumlpe yerleştirilmiştir Boumlceğin tespit edildiği iğne tuumlpuumln t ıpasından geccedilirilerek boumlcek ve genital organının beraber saklanması sağlanshymıştır-
Taksonomik karakter lere ait ccedilizimler Ernest Leitz Wetzlar bi-nokuumllerde aynalı ve prizmalı ccedilizim aleti ile yapılmıştır Boumlcek buumlshyyuumlkluumlğuumlne goumlre oumln vuumlcut ve yuumlz 16 veya 32 uumlst kanat 8 veya 125 pygofer ve anal tuumlp 32 veya 64 pa ramer 64 aedeagus 64 100 veya 150 buumlyuumltme ile ccedilizilmiştir Cins ve tuumlr teşhisleri Kirschbaum (1868) Fieber (1875 1876) Lindberg (1948) Wagner (1954) Le Ouesne (1960) Linnavuori (1962 1965) Emelyanov (1964 1971 1978) Logvinenko (1976 1978) Dlabola (1952 1957a 1959 1965 1971 1974 1985) ve Hoch ve Remane (1985) -kullanılarak yapılmışshyt ı r Kesin tuumlr teşhisi yapılamayan veya şuumlpheli olan oumlrnekler Ccedileshykoslovakya Pragae National Museumda Dr J Dlabolaya goumlnderishylerek teşhis ve kontrolleri sağlanmıştır Cins ve tuumlrlerin sinonimleri ve tuumlrlerin Palaearktik Boumllgedeki yayılış alanı Nast (1972) kata loshygundan alınmıştır Daha sonraki yıllarda tespit edilen ilave yayılış
123
BİTKİ KORUMA BUumlLTENİ CİLT 27 No 3-4
alanları l i teratuumlr goumlsterimleri ile verilmiştir Nast kataloğundaki uumllkeler b u makale dizisinde bat ıdan doğuya doğru sıralanmıştır Her tuumlrde laquoİncelenen Materyalraquo kısmında toplayıcı isimleri baş harflerle kısaltılarak verilmiştir Toplayıcı ismi olmayanlar Ege Uumlniversitesi Ziraat Fakuumlltesi Bitki Koruma Boumlluumlmuuml ko leks iyonushyna ait oumlrneklerdir
CIKIIDAE Spinola 1839
Cixiidae familyası Homoptera Auchenorrhyneha al t takımı iccedilinde Fulgoroidea uumlstfamilyasına dahildir Baş uumlzerinde boyuna carinae (nervuumlrler-keskin kenarlar) bulunması antenlerin bileşik goumlzlerin v e n t r a l m d e (karın tarafında) yer alması tegulae nin ccediloshyğunlukla bu lunması (Şekil 4 A B) ve oumln kanat larda clavus uumlzerinshydeki claval damar la r ın (2 anal damar) birleşerek Y-damar meydashyna getirmesi (Şekil 1 A B clv) Fulgoroidea familyalarmın or tak karakterler idir Cixiidae familyasını Yurdumuzda tuumlrleri tespit edilen diğer Fulgoroidea familyalarından aşağıda verilen teşhis anahtar ındaki karakter ler ile ayırt edilebilir Bu anahtar Borror ve DeLong (1964) ve Emelyanov 1964)den faydalanılarak hazırlanshymıştır
ŞEKİL 1 A - Achilidaa familyasında uumlst kanat B - Cixiidae familyasında uumlst kashynat C - Delphacidae familyasında arka tarsus ve tibia ucundaki mahshymuz (sp) D - Flatidae familyasında arka tarsus cls-clavo-coriai dikiş cSv - Y - Formundaki caval damar (Borror and DeLong 1964den)
124
Eyluumll T Aralık 1987
ŞEKİL 2 A-B - Delphacidae (macropter ve brachypter bireyler) C - Meenoplidae-D - Achılıdae E - Dictyopharidae familyalarına ait boumlceklerin genel gouml runumleri (A-B v 8 E Pesson (1S51) C Lodos (1982) ve D Borror and DeLong (1964)den)
125
BİTfCİ KORUMA BUumlLTENİ CİLT 27 No 3-4
Tuumlrkiye Fulgoroidea Familyaları Teşhis Anahtarı
1 (2) Anka t ibia nm distal (dış) ucunda tarsal segmentler kadar uzun ve hareketli bir mahmuz var (Şekil 1 C)
(Şekil 2 A B) DELPHACIDAE
2 (1) Arka t ibia nm ucunda boumlyle bir mahmuz yok
3 (12) Arka tarsi nin ikinci seğmen ti distal uccedilta b i r dizi kuumlccediluumlk dikenler ile (Şekil 6 A C)
4 (5) Uumlst kanat larda clavusdaki anal damar lar arasında ufak kabarcıklar var Başta lateral (yan) kenarlar şerit hal inde yassılarak vertex ve frons kenarlarını ccedilevreleyerek uzashynır baş ta başka carina (keskin kenar) yok
(Şekil 2 C) MEENOPLİDAE
5 (4) Uumlst kanat lar da olavusda ufak kabarcıklar bulunmaz
6 (7) Ros t rumun son segmenti genişliği kada r veya 2 kat ından daha uzun değil Oumln kanat lar ve vuumlcut ince beyaz toz hashylinde m u m tabakasıyla kaplı kanat lar dinlenme halinde vuumlcut uumlzerinde ccedilatı gibi kat lanır DERBIDAE
7 (6) Ros t rumun son segmenti genişliğinin 2 kat ından daha uzun Kanat lar dinlenme hal inde ka t l anmadan duumlz tutulur-
8 (9) Uumlst kana t la rda clavus uumlzerindeki Y - damar ın sap ucu clavusun a rka ucuna kadar uzanır (Şekil 1 A) dinlenshyme halinde oumln kanat lar ın apical (uccedil) kısımları buumlyuumlk bir bouml luumlmuumlnde dikkati ccedilekecek derecede uumlstuumlste biner
(Şekil 2 D) ACHIILIDAE
9 (8) Uumlst kanat larda clavusdaki Ymdashdamarın sap ucu clavusun arka ucuna tam yetişemez (ekil 1 B) dinlenme hal inde oumln kanat lar ın apical kısımları dikkati ccedilekecek derecede fazla uumls tuumls te binmez
10 (11) Yuumlzde frons uumlzerinde lateral carinaeye ilave olarak 2-3 carinae bulunur baş goumlzlerin oumln tarafında oldukccedila fazla ccedilıkıntılı Tegulae yok Kanat larda claval dikiş belirgin değil (Şekil 2 E) DİCTYOPHARİDAE
126
Eyluumll-Aralık 1987
ŞEKİL 3 A - Ricanidae B - Flatidae C-D - Issidae E - Tetfigomefridae F - Cixii-dae familyalarına ait boumlceklerin gensl goumlruumlnuumlmleri (A B Lodos (1982) C-D E Pesson (1951) F Borror and DeLong (1964)den)
Yuumlzde frons uumlzerinde lateral carinaeye ilave olarak sadeshyce ibir median (orta) carına var veya yok baş goumlzlerin oumlnuumlnde ccedilok ccedilıkıntılı değil Tegulae var Kana t la rda cla-val dikiş belirgin (Şekil 13 F) CIXIIDAE
Arka tarsi nin ikinci segmenti distal uccedil ta yanlarda b i rer tane olmak uumlzere 2 diken ile veya hiccedil dikensiz
Arka tarsinin ikinci segmenti distal uccedil ta yanlarda birer tane olmak uumlzere 2 diken ile (Şekil 1 D)
11 (10)
12 (3)
13 (18)
127
BİTKİ KORUMA BUumlLTENİ CİLT 27 No 3-4
128
14 (15) Vuumlcut belirgin olarak dorso-ventral yassılmış Başın oumln kenarı hariccedil boyuna carinae ybk bull
(Şekil 3 E) TETfIGOMETRiDAE
15 (14) Vuumlcut belirgin olarak dorşo-ventral yassı lmamış hafifccedile yanlardan basık Baş uumlzerinde boyuna carinae var
16 (17) Uumlst kana t la rda costal kenar geniş b i r yay ccedilizerek uzanır costal kenarda ccedilok sayıda enine ve apical kenarda boyuna damar la r ile donatı lmış c lavus uumlzer inde ccedilok sayıda ufak kabarcıklar bu lunur dinlenme hal inde kanat la r duumlşey tu tu lur (Şekil 3 B) FLATIDAE
17 16) Uumlst kanat lar costal kenarda ccedilok sayıda enine damarl ı deshyğil clavus uumlzerinde ufak kabarcıklar yok dinlenme hashylinde oumln kanat lar vuumlcut uumlzerinde meyilli tu tu lur lar
(Şekil 3 C D) ISSİDAE
18 (13) Arka tarsinin ikinci segnıentinin ucunda hiccedil diken yok Oumln kanat lar oumln kenar la rda dahil ccedilok sayıda enine ve boyuna damar la r ile (Şekil 3 A) RICANIDAE
CIKIIDAE Familyasının Morfolojik Oumlzellikleri
Bu familya uumlyelerinin vuumlcut uzunluğu 3-15 mmye kada r değishyşebilir Baş genellikle p rono tum dan daha dardır Baş goumlzlerin oumlnuumlnshyde ileriye doğru fazla ccedilıkıntılı değildir Vertexin yan kenarları hafif veya kuvvetli keskin kenar la r şeklinde yuumlkselmiş ve vertex yuumlzeyi ccedilukur kalmıştır Ver tex ın oumln tarafında lateral carinae den başın tepesine doğru birbir ine youmlnelen duumlz hat veya yay şeklinde uzanan areolar carinae dal lanır ve b u bazı cins ve tuumlr lerde goumlruumllmeyebilir Vertexin median hat t ı (coronal dikiş) ekseri k ısmen carina şeklinshyde ccedilıkıntılıdır (Şekil 4 A) Vertex ve yuumlz ekseri enine b i r carina ile birbir inden ayrılmıştır Yuumlzde frons ve postclypeus beraberce az ccedilok oval formdadır Median (orta) hat t ı ccediloğunlukla kısmen carina oluşturur ve bazı cinslerde b u uumlst ucunda ccedilatallı olabilir Frons ve postclypeus yuumlzeyi ekseri yuumlzuumln yan taraflarında bu lunan genaeye dik accedilılı ve yan kenarları car ina şeklinde ccedilıkıntılıdır Frons iccediline doğru b i r yay ccedilizerek yuumlkselen ve fronsu postclypeus dan ayıran epistomal dikiş ccediloğunlukla belirgindir (Şekil 4mdashB) Postclypeus ve anteclypeus bariz b i r dikişle ayrılmamıştır Frons genellikle geshynişliğinden daha uzun yan kenarlar ı kavisli yamuk şeklinde postshyclypeus ise yoğunlukla uumlccedilgen formundadır Ros t rum bacaklar ara-
Eyluumll -Aral ık 1987
A n t er tor
Vertex
L a t e r a l 4
Posterior
Vertex arterior kenar
Areolar carına
Coronal dikiş
Pro notum
Po stocutar carina
TeguLa
Mesonotum
Mesonotal c a r i n a e
Dorsal
t
Ventral
Frons
Median carına
Lateral carina
Epistomal dikiş
Anten
Median copycellus-
Postclypeus
Lonıs
Anteclypeus
Labr um
ŞEKİL 4- Hyalesthes oib-soletus Signde oumln vuumlcut yapıları A - Baş ve oumln vuuml cudun dorsalderi goumlruumlnuumlmuuml B - Yuumlzuumln v-entraldeıi goumlruumlnuumlmuuml
129
BİTKİ KORUMA BUumlLTENİ CİLT 27 No 3-4
sından geriye doğru uzanır uumlccedil segmentlidir ve son segmenti genişshyliğinin iki kat ından d a h a uzundur Lateral ocelli boumlbrek şeklindeki bileşik goumlzlerin ve antenlerin ouml n tarafında yer alırlar (Şekil 5) Frons da bulunan uumlccediluumlncuuml ocellus ise frons median carinası uumlzeshyrinde postclypeusa yakın yer alır Median ocellus bazı tuumlrlerde yok veya koumlrelmiştir Antenler bileşik goumlzlerin oumln alt koumlşelerinde lateshyral carlnaenin dışında yer alırlar İkinci anten segmenti genişleshymiş kuumlremsi veya silindİrik ve uumlzerinde sensoria taşır Antenin fla-gellum (kamccedilı) kısmı kıl şeklinde uzanır (Şekil 5)
D o r s a l
ŞEKİL 5 Hyalesthes oıbsoletus Signde başın lateralden goumlruumlnuumlmuuml
Thorax da pronotum dorsal goumlruumlnuumlmuumlnde ccedilok dar arka kenar ı azccedilok dik accedilı meydana getirecek şekilde oyuntulu dolayısıyla başın gerisinde b i r yaka şeklinde goumlruumlnuumlr Median hat t ı belirsiz carina ile bunun her iki tarafından p rono tum yuumlzeyinde ufak der in ccedilukurcuk-lar bulunur Pronotumda goumlzlerin arkasında oumlne accedilık yay sekinde uzanan postocular carinae bu lunur (Şekil 4 A) Pronotumun vent-ral e doğru uzanan kısmını ducircrsal den ayıran lateral carinae ise pek belirgin değildir Mesortoumltum oldukccedila iyi gelişmiş geniş yuumlzeylidir Dorsal inde 3 veya 5 boyuna car inae bulunur Bacaklar oldukccedila bashysit yapıdadır Arka tiıbianm ucunda diken dizisi ve dış kenar ı uumlzeshyrinde buumlyuumlk sabit dikenler bu lunur (Şekil 6 A) Bazılarında dış kenardaki dikenler bulunmayabil ir Arka tarsi nin birinci ve ikinci
130
Eyluumll - Aralık 1987
segmentlerinin uccedillarında diken ve platellae (puicirccuk) dizileri vardır (Şekil 6 A C) Dikenlerin sayıları cins ve tuumlrlere goumlre değişebilir Bazı cinslerde Pentastiridius ve Setapius) arka tarsi nin birinci ve ikinci segmentlerinin uccedillarındaki dikenler plateicirclea taşır Bazı cinslerde (Reptalus ve Pentastira gibi) birinci segmentteki dikenlershyde platellae yok ikinci segmentteki dikenlerde ise vardır Bazı cins ve tuumlr lerde ise a rka tarsi segmentlerinin her ikisinde de platellae yoktur Eumecurus gyaurus (Dlabola)da olduğu gibi)
Uumlst kanatların ccedilıkış yerinde pul şeklinde apolet gibi tegulae hemen her zaman (bariz olarak goumlruumlnuumlr Uumlst kanatlar (Şekil 7) ccediloshyğunlukla şeffaf mernfaran yapıda genellikle uzun oval formdadır Claval dikiş commissural kenara ulaşır Damar lar uumlzerinde oumlkseri kıl taşıyan granuumlI duumlğuumlm)lerle donatılmıştır Uumlst kana t la rda tipik olarak 4 veya daha fazla subapikal huumlcre ve oumln kenardaki stigma (Pterostigma)dan itilbaren ccedilok sayıda apical huumlcreler bulunur Uumlst kanat lar dinlenme halinde dikkati ccedilekerek derecede uumls tuumls te binmeshyden meyilli olarak uzanırlar
Abdomende taksonomik youmlnden en oumlnemli karakter ler i erkekshylerde genital yapı goumlsterir Abdomenin sonunda bulunan genital segmenti dıştan ccedilevreleyen pygofer genellikle ventral yuumlzde dorsal-den ccedilok daha uzundur (Şekil 8 Ph) Pygofer ventral yuumlzuumlnuumln pos-terior (arka) kenar ı or tada iki laquoUraquo şeklinde oyuntunun arasında ventral median lob bu lunur (Şekil 8 vml) laquoUraquo şeklindeki oyuntushyların dip kısımlarından paramerleır yuumlkselir Paramerler b i r ccedilift olup uccedilları ekseri uccedil kısımları yayılarak genişlemiştir (Şekil 8 Pa) Bazı tuumlr lerde paramer ler asimetriktir Anal tuumlp (X segment) pyo-ferin dorsar inde yer alır ccediloğunlukla uzunca oval bazı tuumlr lerde apical kenarı lob şeklinde genişler ve ventraicirce doğru buumlkuumllerek uzanır (Şekil 8 At) Bazı tuumlr lerde b u lob asimetrik formdadır Aedeshyagus b i r basa l sap (Şekil 12 Aes) ve eklemli distal flagellum (Şekil 12 Fİ) kısımlarından oluşur Basal sap kısmı değişik formlarda kıshylıfla (Periandrium) ccedilevrelenmiştir (Şekil 12 Aek) Sap kısmı kilinishyze olmuştur Eklemli distal flagellum kısmı ise kısmen membran yapıdadır Aedeagus he r iki kısım uumlzerindeki ccedilok değişik formdaki uzantı ve dikenler ile asimetrik yapıdadır Conneccediltive paramerler in basalı ile aedeagus sap kısmının basal ım birleşt iren laquoYraquo veya laquoTraquo formunda h i r buccediluk tan ibaret t i r (Şekil 8 Con)
131
BİTKİ KORUMA BUumlLTENİ CİLT 27 No 3-4
A Tırnak
Arka tibia ve tarsus A - Cixius paltipes (Fieber) B -
leporinus (L) C - Seta-piııs bicinctus (Dlab)
Pentastiridius
Eyluumll - Aralık 1987
C M Cu R e s h p
ŞEKİL T Hyalesthes oıbsoletus Sign mdash A - Uumlst kanat C - Costa R - Radius M - Media Cu - Cubitus esh - Externe subapical huumlcre Pt - Pteros-tigma aed - Apical enine damarlar ah - Apical huumlcreler ish - Interne subapical huumlcre Com - Ccmmissural kenar c-cs - Clavo-coumlrlal dikiş Cld - Claval damar B - Alt kanat
Dişilerde genital segment erkeklerden ccedilok farklıdır Abdomeshynin sonu vuumlcut eksenine dik kesik yuumlzeyle b i te r ki b u IX segmen-tin ventral yuumlzeyidir Bu kısımda bulunan yoğun m u m bezleri yushymurta lar ı oumlrten demet halindeki m u m ipliklerini uumlretir Ventral -deki ovipositor bazı cinslerde iyi gelişmiş ve uzun (Trifou Cixiini) (Şekil 10) bazı lar ında ise ufalarak yumur ta la r ı goumlmuumlcuuml alet o lma karakter ini kaybetmiştir (Trufoi Pentastirini) (Şekil 9)
133
i
BİTKİ KORUMA BUumlLTENİ CİLT 27 No 3-4
Ventral ŞEKİL 8 Hyaleslihes obsoletus Sign mdash Erkacirck genital segmentin sol yandan goumlshy
ruumlnuumlmuuml Ae - Aedeagus At - Anal tuumlp As - Anal style Con - Connec-tive Pa - Paromer Ph - Pygofer vml - Vantral median lob (Hoch und Remane 1985den)-
1 VII I VII VI
ltı ı x -
(im IX
lt vııımdash=^
VI VI I
VI vı ı ı
I I I IV
ŞEKİL 9 Hyalesthes absoletus Sign mdash Dişi abdomeninin sağ lateralden goumlshyruumlnuumlmuuml Ill-X - Tertige (X - Anal tuumlp) HI-ltVn - Sternite Vf VIII - Valvifer VIII G VIII - Gonaphyse VIII Gm JX - Median Gonaphyse IX Gl IX -Lateral gonaphyse IX (Hoch und Remane 1985den)
134
Eyluuml l -Ara l ık 1987
Tuumlrkiye faunasında tespit edilen cinsler bun la r yanında Akshydeniz ve komşu uumllkelerde bulunan ve Yurdumuzda (bulunabilecek cinslerin ayırımı iccedilin aşağıda verilen anah ta r hazırlanmıştır Bu anahtar ın hazır lanmasında Fieber (1875 1876) Le Quesne (1960) Emelyanov (1964 1971) Dlabola (1957b 1980 1981 1985 1988) den faydalanılmrştır Tuumlrkiyede henuumlz tesibit edilmemiş cinsler (X) ile belirlenmiştir
135
BİTKİ KORUMA BUumlLTENİ CİLT Zl No 3-4
CIKHDAE CİNSLERİNE AİT TEŞHİS ANAHTARI
1 (18) JVfesonotum uumlzerinde boyuna 3 carinae bulunur Dişide ovipositor iyi gelişmiş ccedilok uzun (Şekil 10) valve I ince kırışıklı (Tribu CIXIINI Spinola)
2 (15) Yuumlzuumln median carinası fronsu ıkatederek postolypeus uumlzeshy
r inde boydan boya veya kısmen uzanır
3 (4) Arta t i b i a n m dış kenarında diken yak MYNDUS Stal
4 (3) Arka t i b i a n m dış kenarında diken b u l u n u r (Şekil 6 A)
5 (6) Başta vertex goumlzler aras ında ccedilok dar uzunca oluk gibi Mesonotumda lateral car inae belirgin değil duumlz ve birbishyr ine paralel uzanır - median carina ise barizdir Uumlst kanatshylarda damar la r ince apical kenar dar yuvarlak
(X) ADOLENDA D i s t a n t 6 (5) Vertex goumlzler arasında geniş anter ior kenarı geniş yay ccedili-
rek uzanır
7 (10) Uumlst kana t la rda apical damar la r arasındaki apical kenar uumlzerinde granuumll yok
8 (9) Başta vertex ve fronsu b i rb i r inden ayıran vertex anter ior kenar ı car ina meydana getirmiş frons u n median carina sı uumlst uccedilta belirgin Uumlst kanat damarlar ındaki granuumlller bashyriz costal kenar boyunca bulunan koyu lekeler damarlar-daki granuumlılerden bar iz olarak daha buumlyuumlk
CIXIUS Latreille
9 (8) Başta vertex ve frons aras ındaki vertex anterior kenarı carina meydana getirmemiş vertexden yuumlze geccediliş yuvarshylak doumlnuumlşluuml fronsun median carinası uumlst uccedilta siliklen-miştir Uumlst kanat damar lar ındaki granuumlller belirgin
i (X) LATOLIARUS Dlabola
MK (7) Uumlst tkanatlarda apical damar la r aras ındaki apical kenar uumlzerinde granuumlller bulunur
İ l (14) Uumlst kanat la rda damar lar ve apical kenar dışında diğer - kenar ve dikişlerde granuumll bulunmaz apical huumlcreler
uzun kanat boyunun doumlr t te bir i kadar Mesonotumda ca-
136
Eyluumll - Aralık 1987
rinae bariz lateral carinae duumlz (hatlar hal inde arkaya doğshyru birbir ler inden uzaklaşarak uzanır
12 (13) Yuumlzde median frontal carina postclypeus u boydan boya katederek uzanır Pronotumda postocular carinae yay ccedilishyzer Erkekte anal tuumlp apical lobu kare dikdoumlrtgen veya asimetrik yamuk şeklinde TACHYCIXIUS Wagner
13 (12) Yuumlzde median frontal carina postclypeus un ortasına kashydar uzanır Pronotumda postocular carinae b i r accedilı meyshydana getirerek koumlşeli uzanır Erkekte anal tuumlp apical lobu diş formunda ufak loblar ile (X) TRIRıHACUS Fieber
14 (11) Uumlst kanat larda damar la r ve apical kenarla bir l ikte buuml tuumln dikişler ccedilepeccedilevre granuumllluuml apical huumlcrelerin boyu kısa kanat boyunun en fazla altıda bir i kadar apical kenar dar yuvarlak Mesonotumda median carina belirgin değil lashyteral carinae bariz hafif yay ccedilizerek birbir ler ine paralel uzanırlar (X) SICULUS Dloboia
15 (2) Yuumlzuumln median carinası sadece frons un uumlst yarısı uumlzerinshyde uzanır
16 (17) Yuumlzde postclypeus frons dan bariz epistomal dikiş ile ayshyrılır Arka tibia nın dış kenarında diken yok
HEMITROPIS Fieber
17 (16) Yuumlzde postclypeus ve frons arasında epistomal dikiş goumlshyruumllmez Arka t ibia nın dış kenar ında basal yarıya yakın 2 diken bu lunur BITROPIS Dlabola
18 (1) Mesonotum uumlzerinde boyuna 5 car inae bulunur Dişide ovipositor iyi gelişmemiş kısa (Şekil 9) eğer uzun ise valve I kırışıklı değil (Tribu PENTASTIRINI Emelyanov)
19 (28) Vertex uumlzerindeki areolar carinae (vertex uumlzerindeki enine meyilli carinae) tepede dar accedilı meydana getirir Dişide ovipositor genital bloğun dorso - ventral genişliği kadar veya b i raz daha uzundur (Subtr ibu OLIARINA Emelshyyanov)
137
BİTKİ KORUMA BUumlLTENİ CİLT 27 No- 3-4
138
20 (27) Yuumlzuumln boyuna median carinası postclypeus uumlzerinde de uzanır Rronotumda postocular carinae lateral carinae-den daha keskin Uumlst kanat damarlar ında kıl taşıyan grashynuumlller bulunur
21 (24) Uumlst kanat lar ın costal kenar ında granuumlller bulunur Yuumlzuumln boyuna median carina s ınm apical ccedilatalı kısa frons un yaklaşık doumlr t te bir uzunluğunu kaplar epistomal dikiş anshytenlerin alt kenar hizasına kadar yuumlkselir Ovipositor iyi gelişmiş ve uzun
22 (23) Vertex dar leteral kenar lar ı uzun ve (birbirine paralel uzanır vertex yuumlzeyi oluk şeklinde ccedilukurlaşmış Uumlst kashyna t la rda costal kenar ve damar la r bol granuumllluuml ve kıllı Dişilerde ovipositor abdomen kadar hiccedil olmazsa genital bloğun dorso-ventral genişliğinden daha uzun
EUMECURUS Emelyanov
23 (22) Vertex uumlccedilgen şeklinde lateral kenar la r qne doğru birbirshylerine yaklaşarak uzanır Uumlst kanat larda costal kenar kısshymen granuumllluuml Dişilerde ovipositor kısa genital bloğun dorso-ventral genişliğinden daha uzun değil
(X) ANOCULIARUS Dlabola
24 (21) Uumlst kanat lar ın costal kenarında granuumlller yok Yuumlzuumln boshyyuna median carina s ınm apical ccedilatalı fronsun yarı uzunshyluğunu kaplar epistomal dikiş antenlerin uumlst kenar hishyzasına kadar yuumlkselir Ovipositor kısa ve tam gelişmemiş
25 (26) Arka tarsi segmentleri 7 d iken ile Erkekde aedeagusun distal flagellum kısmı iyi gelişmiş (X) OLİARUS Stal
26 (25) Arka tarsi segmentleri 5 diken ile E rkekde aedeagusun distal flagellumu iyi gelişmemiş
PSEUDOLIARUS Haupt
27 (20) Yuumlzuumln boyuna median carina s ı postclypeus uumlzerine kadar uzanamaz Pronotumda postocular car inae la teral carinae gibi keskin değil Uumlst kanat damar lar ında granuumll yok
(X) OLIARELLUS Emelyanov
Eyluuml l - Analık 1987
28 (19) Vertex uumlzerindeki areolar carinae tepede geniş accedilı meyshydana getirir Dişide ovipositor iyi gelişmemiş ccedilok kısa (Şekil 9) (Suibtribu PENTASTIRINA Emelyanov)
29 (36) Yuumlzde median carina uumlst uccedilta bariz olarak ccedilatallı
30 (33) Arka tarsi nin birinci seğmeni ucunda ditkenfer 8den fazshyla değil ve uccedillarında platellae yok
31 (32) Vertex uzunluğu or tada sadece boyundaki genişliğinin yashyrısı kadar Erkekte paramer ler simetrik veya asimetrik iccedil kenarda geriye doğru uzanan uzantısı var
REPTALUS Emelyanov
32 (31) Vertex or tada vertex a rka koumlşeleri arasındaki genişlik kadar uzundur Erkekte paramer ler asimetrik iccedil kenarda geriye doğru uzanan uzantıları yok
PENTASTİRA Kirschbaum
33 (30) Arka tarsi nin birinci ve ikinci segmentilerin ucundaki dishykenler 8 ve daha fazla diken ile ve he r iki segmentte diken uccedilları platellae ile
34 (35) Başın anterior kenar carinası ve vertex lateral ve areolar carinae keskin ccedilıkıntılı vertex dar ve genişliğinden daha uzun Arka tarsi nin her iki segment ucu 10dan 19a kadar veya daha fazla sık dikenler ile
PENTASTIRIDIUS Kirschbaum
35 (34) Başta anterior ıkenar carinası ve vertex lateral ve areolar carinae ccedilıkıntılı değil vertex kısa ve geniş Arka tarsi bishyr inci sagrnentinde dikenler 8-16 ikinci seğmenimde 8-13 aras ında değişmekte SETAPIUS Dlabola
36 (29) Yuumlzde median boyuna car ina uumlst uccedil ta basil ccedilatal lanma-mış HYALESTHES Signoret
139
BİTKİ KORUMA BUumlLTENİ CİLT 27 No 3-4
140
S U M M A R Y
TAKONOMIC STUDIES ON THE SECSES OF CIXIIDAE (HOMOPTERA) FROM TURKEY
1 mdash MORPHOLOGICAL CHARACTERS OF THE FAMILY AND IDENTIFICATION KEY FOR THE GEN ARA
The specimens in the collections of Plant Protection Research Inst i tute - Plant Protection Museum ANKARA and University of Ege Agrieultural College Depar tment of Plant Protection BORNOshyVA - İZMİR and the specimens collected in Ankara Afyon Bolu Eskişehir Kayseri Kırşehir Konya Nevşehir Niğde dur ing 1983-1987 consti tuted the main material of this study The specimens send for Identification were also included in this study The idenshytification of the specimens studied resulted with 44 species of 12 genera Cixhıs Tachycixius Myndus Hemitropis Bitropis Pseud-oliarus Eumecurus Pentastiridius Pentastira Reptalus Setapius and Hyaiesthes Additional four species Tachycixius logvinenkovcLe Dlabola Pentastira torossica (DlaboSa) Hyaiesthes thracicus Hoch and H yozgaticus Hoch which were described from Turkey could not ıbeen found by the author The Cbciidae has been represented by 48 species of 12 genera for the t ime being
Ali the species determined in this study will b e published in a serial papers In this first paper after the introduct ion of the family Cbdidae an identification key for the families of super-family Fuılgoroidea and for the genera of Cboumlidae including the genera found in neighbour countries whioh could be found in Turkey are given The identification key for the genera is a s fol-lows
KEY FOR THE GENERA OF CIXIIDAE FOUND İN TURKEY AND NEIGHBOURING COUNTRİES
The genera not found in Turkey are marked with (X) in key
1 (18) Mesonotum with 3 longitudinai carinae Female wi th well developped ovipositor valve I corrugated with fine fur-rows (Tribe CIXIINI Spinola)
2 (15) On face frontal median carina extends oumlver postclypeus througly or partly
Eyluumll - Aralık 1987
3 (4) Hind tibia vvithout spines on outer margin MYNDUS Stal
4 (3) Hind tibia vvith spines on outer margin
5 (6) Vertex very na r row betvveen eyes as long furrovv Lateshyral carinae on mesonotum not prominent extend straight and paralel to each other median carina prominent Fore-vvings vvith fine veins and narrovvly rounded at apical
ltX) ADOLENıDA Distant
6 (5) Vertex vvide betvveen eyes the an ter ior margin extends vvith a large curve
7 (10) Apical margin of forewing vvithout granules between api-ral veins
8 (9) Vertex anterior margin with carina median carina of frons prominent apically Granules on veins distinct dots on costal margin distinctly bigger than granules
CIXIUumlS Latreille
9 (8) Vertex anterior majrgin without carina passing from ver-tex to frions roundedly median car ina of frons not distinct apically Granules on veins not distinct on forevvings
(X) LATOLIARUS Dlabola
10 (7) Apical margin of forewing wi th grıanuumlicirces between apical veins
11 (14) Other margins and sutures not granulated except veins and apical margin of forewings vvith long apical cells as İong as one fourth of vving lenght Mesonotum vvith sharp carinae lateral carinae straight and diverging posteriorly
12 (13) Frontal median carina extents through vvhole postclypeus Postocular carinae on p rono tum regularly curves In ma-legt apioal lobe of anal tuumlpe square rectangular o r asym-metrical TACHYCIXIUS Wagner
13 (12) Frontal median carina extents as far as half of postclypeus Postocular carina on p rono tum extents angularly In ma-le apical lobe of anaicirc tuumlpe vvith small dent-shaped lobes
(X) TRIRHACUS Fieber
141
BİTKİ KORUMA BUumlLTENlİ CİLT 27 No 3-4
14 (11) AH margins and sutures of forewing granulated apical cdlls short a tmost as long as one sixth of ving lenght apical margin narrowly rounded Median carina of me-sonotum not distinct lateral carinae distinct and slightly curved and extend paralel to each other
(X) SICULUS Dlabola
15 (2) Frontal median carina extends only on upper half of frons-
16 (17) Frons and postclypeus separated by distinct epistomal suture Hind tibia without spines on outer margin
HBMITROiPIS Fieber 17 (16) Epistomal suture between frons and postclypeus disap-
peared Hind tibia with 2 spines on basal lthalf BITROPIS Dlabola
18 (1) Mesonotum with 5 carinae Femafle with reduced short ovipositor if long valve I not cornigated (Triıbe PEN-TASTIRINI Emelyanov)
19 (28) Areolar car inae on vertex converging a t a distinct acute angle at apex Ovipositor as long as dorso-ventrai height of genitaiicirc bloc or a Mttle longer (Suumlhtrfbe OLIARLNA Emelyanov)
20 (27) Frontal median carina extends though the whole postclyshypeus Postocular carinae sharper t b a n lateral carinae on pronotum Granufles on veins with seuumlae
21 (24) Costal margin of forewinıg with granules On face apishycal fork of median carina short extends atmost one fo-ur th of frons epistomal suture rises up to lower margin of antennae Ovipositor well developped longer
22 (23) Vertex narnyvv lateral margins long and paralel to eaoh other vertex surface not groved Costal margin and veins with numerous ıgranules a n d setae Ovipositor as long as aibdomen a t least as long as dorso-ventral height af geshynital blok EUMECURUS Emelyanov
23 (22) Vertex triangular lateral margins converge towards apex Costral margin part ly granulated Ovipositor short not longer than dorso - ventral height of genital bloc
(X) ANOCULIARUS Dlabola
142
Eyluuml l -Ara l ık 1987
24 (21) Costal margin vvithout granules On face apical fork of frons extends on half of frons epistomal suture rises up to upper level of antennae Ovipositor reduced and short
25 (26) Hind tarsi 1 and 2 segments wi th 7 spines apieaicircly In male aedeagus vvith weıl developped flagellum
(X) OLİARUS Stal 26 (25) Hind tarsi 1 and 2 segments vvith 5 spines apically In
male flagellum of aedeagus reduced PSEUDOLIARUS Haupt
27 (20) Frontal median car ina not extends as far as oumlver postdly-peus Postocular carinae on p rono tum not sbarp as lashyteral carinae Veins of forewings vvithout granules
(X) OLIARELLUS Emelyanov
28 (19) Areolar carinae on vertex converging a t an dbtuse angle Ovipositor reduced and very short (Sulbtrihe PENTAS-TIRINA Emelyanov)
29 (36) Frontal median carina forked apically
30 (33) First segmıent of hind tarsi vvith not more than 8 spines and vvithout platellae (macrocheate)
31 (32) Vertex as long as half of vvidth ^betwıeen poster ior iangles of vertex In male pa ramers symmetrical or asymmetri-caicirc vvith inner recurrent process
REPTALUS Emelyanov
32 (31) Vertex as long as vvidth betvveen poster ior angles of ver-tex In male paramers asymmetrical wi thout inner reshycurrent process PENTASTİRA Kirschlbaum
33 (30) First and second segment of h ind tarsi with 8 and more spines and vvith platellae on bo th segments
34 (35) Carinae on head sharp vertex narrovv and long Both segments on hind tarsi vvith 10-19 or more spines apically
PENTASTIRIDIUS Kirsoumlhbaum
35 (34) Carinae on head not distinct vertex short and vvide First segment with 8-16 second segment of hind tarsi vvith 8-13 spines SETAPIUS Dlabola
36 (29) Median frontal carina simpie not forked HYALESTHES Signoret
143
BİTKİ KORUMA BUumlLTENİ CİLT 27 No 3-4
T E Ş E K K Uuml R
Bazı Oumlrneklerin teşhis ve kontrol ler ini yapan sayın Dr J DLABOLA (Prag Ccedilekoslovakya) ya kolleksiyon oumlrneklerini kullanshym a m a izin veren sayın hocam Prof Dr Niyazi LODOSa ve Boumlluumlm arkadaşlarına Zirai Muumlcadele Araşt ırma Enst i tuumller inden oumlrnek goumlnshyderen araştırıcılara ccedilalışma suumlresince yardımlarını esirgemeyen la-bora tuvar arkadaşım Yasemin OumlZDEMİRe ve Laborant Nurhan MELANa imkacircnlar ı ile destek veren Ankara Zirai Muumlcadele Araşshyt ı rma Enst i tuumlsuuml Muumlduumlrluumlğuuml ne teşekkuumlruuml b i r borccedil bilirim
L İ T E R A T Uuml R
BLATTNY C J BACAK J- FOZDENıA J LIMBERK und V BOZNANSKY 1954 Die Uumlbertragung des Stolbur Viruumls bei taibak und tomaten und Seine viro-geographisohen Beziehungen ıPhytopathologische Zeitschift 22 (4) 381-416
BORROR DJ and DM De LONG 1964 An introduotion to the study of insects Revised Editon Holt Rinehard and VVinston Inc 820-
DLABOLA J 1952 Einlge neue palacircarktisohe Zikaden und andere faunistische Bemerkungen Accedilta Ent Mus Nat Pragae 27 27-37
1957a Results of the zooiogical expedition of the National Museum in Pragae to Turkey 20 Homoptera Auchenorrhyncha Accedilta Ent- Mus Nat Pragae 31 (469) 19-68
19571b Die Zikaden Afghanistans (Homoptera Auahenorrhynoha) Mittei l Muumlnoh Ent Ges 47 265-303
mdash 1959 Fuumlnf Neue-Zikaden-Arten Aus dem Gebiet des Mittemeers Est Bull Soc Ent Italiana 89 (9-10) 150-155
1965 Jordanisccedilhe Zikaden (Homoptera Auchenorrftyncha) (Bear-beitung der von J Klappericıh im Jahre 1956-9 in Jordanien Lilbanon und Syrien gesammelten Auslbeute) Accedilta Ent Mus Nat- Pragae 36 419-450
1971 Taxonomische und cıhorologische Erganzungen zur tuumlrkischen und Iranisohen Zikadenfauna (Homoptera - Auoumlhenorhhynoha) bull (Samımela-usbeute von Or Wittmer ımit einem Nachtrog uumlber andere Gebiete der Palacircarktis) Accedilta Faun Ent Mus Nat Pragae 14 115-138
1974- Ulbersioumlht der Gattungen Anaplotettix Goldeus und Thamno-tettix mit Besohreibungen von 7 neuen mediterranen Arten (Homoptera Aucihenorrhynoha) Accedilta Faun Ent Mus Nat Pragge 15 103-130
1980 Neue Zikadenarten der Gattungen Sicilus gen n Mycterodus und Adarrus aus Suumldeuropa und 6 neue Mycterodus aus İran ^Homoptera Auchenorrhynuumlha) Accedilta Faun Ent Mus Nat Pragae 16 (164) 55-71
1981 Ergebnisse der TschedhosIoYVakisoh - Iranischen Entomologis-ohen Exp3ditionen naoh dem Iran (ıicirc970i und 1973) (Mi t Angaben uumlber einige Sammelresultate in Anatolien) Homoptera Auumlchenorrhyncha (II Tei l ) Accedilta Ent Mus Nat Pragae 4 0 127-311
144
Eyluumll - Aralık 1987
145
TOuml85 Neue Cixiiden vom Iran Nachıoarlander und anderen Mediterrane bieten (Hom-optera Auchenorrhynbha)- Accedilta Entomol Bohemoslov 82 95-128
19amp6 Neue Arten der Fuumllgoromorphen Zikaden-Familien vom Mittel-msergsbiet und nahen Osten (Homoptera Auchenoumlrrhyncha Cixiidae Meenoplidae Deibidae Dictyopıharidae Lpphopidae und Issidae) Accedilta Ent Mus Nat Pragae 42B (3-4) 169-198
1S87 Neue OStmediterrane und Iranische Zikadentaxone (Homoptera Auchenornhyncha) Accedilta Entomol Bohemoslov 84 295-312
mdash mdash 1938 Reklassifikation der Gattungen der Pentastirini und neue Taxone dar Cixiida8 (Homoptera Auctıenornhyncha) Accedilta Entomol Bohemoslov 85 (1) 49-70
EMELYANOV AF- 1264 Sufoorder Cicadinea (Auchenornhyncha) Keys ta the ınsects of the European USSR Vol I Apterygoıta Palaeoptera Hemimeto- bola Ed Ga Ya i3ei-Bienko Academy of Sciences of the USSR Zoolo-gical Keys to the Fauna of USSR 84 421-551
1971 Nampw genera of leauumlhoppers of the famrıilicirces Cixiidae and Issidae (Homoptera Auchenorrhyncha) in the USSR Entomological Revievv A Translation of Entomol- Obozn 50 (3) 350-354
1B78 New genera and species of ieafihoppers (Homoptera Auohe-norrhynoha) from the USSR and Mongolia Entomological Revievv A t r ans shylation of Entomol Ooumlozn 57 (2) 220-233
FAHRiNGER J s 1922 Eine Rhynohotenausbeute ous der Turkei Kleinasien und der bsnaohbarten Goumlbieten Konowia I 296-307
FlEıBER FX 1875 Les Cicadines dEurope dapres-leş orginaux et le publications les plus recentes Premiere Partie Comprenant les familles deş Membra-cida Cicadaea Fulgorida Cercopida Ulopida Paropida Scarpida disoo-sees selon la methode analytique Tradui t de Tallemand par Ferd Rieber Rev Mag Zool 3 (3) 288416
1876- Les Cicadines dEurope dapres les originaux et les publica-tions les plus recentes Deuxime Partie Descriptions des especes Traduit lallemand par Fred Rieber Et Magasin de Zoologie pure et appliquee
bullbull 1-268
GADEAU DE KERVILLE H 1939 Reci-t Sommaire-du Voyage en Liste Metıhodique des Invertebres et des Vertebres RecoSıtes en Asie-Mineure - Voyage-Zoolo-gique DHenri Gadeau de Kerville en Asie Minsure (Avri l-Mai 1912) Paris
bull Paul Le Chevalicircer 148 HAUPT HT93Q Besohreibung einiger an Citrus sohadliahen Homopteren İn FS
Bodenheimers - Die Schadiings - fauna Palastinas Monog Z Angen Ent 10 419-422
HOCH H und R1 REMANE 1S85 Evtılation und Speziation der Zikaden-Gottung-HYALESTHES Signoret 1865 - (Homoptera Auchenorrhynoha Fulgoroidea Cixi idae) Manb Ent Pmbl 2 (2) 1-427
KIRSCHBAUM CL 1863 Die Cicadiıicircen der gegend von Wiesbaden und Frankfurt A- M Nebst einer Anzahl Neuer oder Schwer zu untersoheidender arten aus Anderen gegenden Europas Taıbellarisch Besohrieben Nassau Ver f Naturk Jahrb 21-22 1-202
BıİTKIİ KORUMA BUumlLTENİ CİLT 27 No 3-4
KRAMER JP 1081 Taxonomic study of tlhe planthopper genus Cixtus in the United States and Mexico (Homoptera Fulgoroidea Cixi idae) Trans Ame Ent Soc 107 1-68
1082 Taxonomic study of the planthopper genus Oliarus in the Unishyted States (Homoptera Fulgoroidea Cixi idae) Trans Amne Ent Soc 107 381-56amp
mdashbull 1983 Taxonomic study of the planthopper Family Cixiidae in the United States (Homoptera Fulforoidea) Trans Ame Ent S o c 109 1-58
LE OUESNE WJ 1960 -Handıboaks for the Identification of Britsfı Insects He-miptera Fulgoromorpiha Royal Ent London 11 (3) 1-68
LINDBEıRG H 1946 On the insect fauna of Cyprus Results of the expedition of 1939 by Harald Hakan and PH Lindlberg Introduction i i Heteraptera und Homoptera Cicadina der Insel Zypern Oomm Bio 10 (7) 23-175
LINNAVUORI R- 1962 Hemiptera of Israel İ l i Ann Zool Soc Vanomo 24 1-108 1965 Studies oh the South and East-mediterranean Hemipterous
fauna Accedilta Entomol Fennica Helsinki 21 1-70 LODOS N 1982 Tuumlrkiye entomolojisi (Genel Uygulamalı ve Faunistik) Cilt II
Ege Uumlniversitesi Ziraat Fakuumlltesi Yayınlan No 429591 LODOS N and A KıALKANOELEN 1980 Preliminary l ist of Auchenorrhyncıha vvith
notes on distr ibution and importance of species in Turkey I Family Ci-xiidae Spinola Tuumlrk Bit Kor Derg 4 (1) 15-27
LOGVINENKO VN- 1976 New leafhopper species of the Superfamily Fulgoroidea (Auchenorrhyncha) f rom tine Caucasus Entomological Revievv A Transla-tion of Entomol Obozr 55 (3) 69-74
1978 New leafhopper species (Homoptera Audhenonırıyncha) from the Caucasus Entomological Revievv A Translation of Entoımol Obozr- 57 (4) 547-554
MOREAU JP et F LECLANT 1974 Oontribution to the study of two insect on hyibrid lavender Hyalesthes obsoletus Sign (Hom Auchenorrihyncha) Ann Zool Eco Ani 5 (3) 361-364 (Rev Appl Ent 1976 64 (1) 217)
NAST J- 1972 Palaearctic AuahenorrlhYncha (Homoptera) An annotated check list Polish Academy of Sciences Institute of Zooicircogy Polisti Scientific Publisıhcrs Warszawa 551
1982 Palaearctic Auchenorrhynoha (Homoptera) Part 3 New taxa and replacement names introduced till 1860 Polisin Academy of Sciences
lrrstitute of Zoology Polisıh Scientif ic Puıbuumlshers 36 (17) 289-582 OSHANIN B 1906 - 8 Verzeiohnis der Palaearktischen Hemipteren -mit besonderer
Beruumlcksiohtigung lihrer Verteilung im Russisohen Reich | l Bd Homoptera Beilage zum laquoAnnuaire du Musee Zoologique de lAcademie Imıperiale des Sciencesraquo Bd XI XII XIII St Petersburg 1908 492
191ı2 Katalog der Palarktisohen Hemipteren (Heteraptera Homopshytera Auohenorrhynaha und Psylloidea) Verlag von R Friedlander und Sohn Berlin 187
PESSON P- 1951 Ordre des Homapteres (Homoptera Leaoh 1815) In Traite de Zoologie Anatomie ampystematiqıue Biologie İnsectes Superieurs et He-mipteroides Tome X (11) 139Ouml-1647
VVAGNER W 1954 Die Fulgoroidea der Omer-Cooper-Expedition in die Lybische VVueste (Hemiptera^Homoptera) Bull Soc Fouad ler Entom 38 211-219-
146
Eyluuml - Aralık 1987
tuumlr luuml belli olmayan Cixius spi Uumlstelemiştir Linnavuori (1965) Yur-dumuz dan Oliarus melanochaetus Fidber O majoumlr Kbm O bara-jus Dlafo O quinquecostatus (Dufour) ve Hyalesthes luteipes Fieber tuumlrlerine ait oumlrnekler toplamıştır
Dlabola (1957a) Tuumlrkiye ye yaptığı inceleme gezisinde topladığı oumlrneklerden 13 cbrild tuuml ruuml tespit etmiş bun la rdan Oliarus torossi-cus Dlab O gyaurus Dlab O lindbergi Dlab ye O barajus Dlab tuumlrlerini yeni olarak tanımlamıştır Dlaıbola (1971 1974) daha sonshyraki incelemelerinde Anadoludan Tachychcius bidentifer Dlab ve T logvinenkovae Dlab yeni tuumlrlerini bu lmuştur Nast (1972 1982) Palaearktik Boumllge Homoptera Auohenorrhyncha katalogunda Ci-xiidae familyasından 20 tuuml ruuml Tuumlrkiyeden uumlstelemiştir Lodos ve Kalkandelen (1980) ise son 10-15 yılda toplanan oumlrneklerin inceshylenmesi sonunda tespit edilen ve l i teratuumlrde kayıtlı tuumlrler ile birlikshyte 10 cinse ait 28 tuuml ruumln faunistik uumlstesini vermişlerdir B u ccedilalışma ile Tuumlrkiye Cixildae faunasına 6 tuumlr ilave olmuştur Dlabola (1981) Tuumlrkiye den 11 cixiid tuumlruumlne ait yayılış kayıtları yapmış ve daha sonra (1985 1986 1987) Ortadoğu ve Akdeniz uumllkelerinde toplanan oumlrnekler uumlzerinde yaptığı taksonomik ve sistematik ccedilal ışmada Anashydolu dan Reptalus niyazicus Dlaib Hyalesthes erzumicus Dlab ve R oleae Dlab tuumlrlerinin orijinal tanımlarını vermiştir
Hooh ve Remane (1985) ise Palaearktik Boumllge Hyalesthes tuumlrshyleri uumlzerindeki sistematik ve taksonomik ccedilalışmada Yurdumuz dan 4 eski tuumlre ilave olarak 6 yeni tuuml r H thracicus Hoch H yozgatı-cus Hoch H- ponticoruumlm Hooh H aylanus Hooumlh H veyseli Hoch ve H askalensis flochi bulmuşlardır
Dlabola (1988) Pentastir ini tr ibisu cins ve tuumlrler inde baş boshyyutlar ını ve acircika tacircrsi birinci ve ikinci segjmentlerinde diken ve pla-tellae (pulcuk) sayılarım inceliyerek t r ibu iccedilinde cinslerin ayırıshymını yeni anlayışla yaparak daha oumlnce tanımlanan tuumlrleri 28 yeni kombinizasyonla s istematik o la rak duumlzenlemiştir Bu yeni anlayışshyla Setapius gen n cinsini Anadoludan S brinki sp n Uumlrduumlnden bullS klapperichianus sp n Irakdari J Ş suleiman sp n ve diğer cins-ier-de Portekiz den Reptalus esiramadurus sp n İ ıa lya danPentas-tiridius şpiniccediloranatus şp ru ve I rak dan Eumecurus rcacircunoi sp g tuumlrlerinin orijinal tanımlar ını yapmıştır bullbull
ltIcirc21
BİTKİ KOROMA BUumlLTENİ CİLT 27 No 3-4
Yukarıda belirtilen l i teratuumlr incelendiğinde goumlruumllduumlğuuml gibi Yurdumuz Cbriidae tuumlrlerinin varlığı yayılış alanlarının tespiti tuumlrshyler in tanımlar ı yabancı taksonomist ler tarafından yapılmış ve b i r ccedilok l i teratuumlrde dağınık olarak bulunmaktadır Mevcut teşhis anahshytarlarının bazlıları yeterli taksonomik karakter le r i kapsamaması nedeniyle bu grup boumlceklerin birccediloğunu teşhis e tme olanağı bulunshymamaktadı r Mevcut bir iki teşhis anahtar ı da son yıllarda tanımlashynan tuumlrleri kapsamadığı gibi belirli b i r boumllge faunasına ai t oldushyğundan Yurdumuzda tespit edilen birccedilok tuumlrleri teşhis etmek bu anahtar lar ile m uuml m k uuml n olmamaktadır Birccedilok boumlcek gruplar ında olduğu gibi Yurdumuz Cbriidae tuumlrlerinin morfolojik karakter le-riyle tanımlarının b i r a rada verilmesi ve teşhis anahtar lar ının hashyzırlanması ve gelecekte bu konuda ccedilalışacak araştırıcılar iccedilin rehshyber olabilmesi youmlnuumlnden faydalı olacağı umulmaktadı r
Ccedilalışma sonunda incelenen oumlrneklerin değerlendirilmesi ile 12 cins Cixius Tachycvcius Myndus Hemitropis Bitropis Pseudoli-arusr Eumecurus Pentastiridius Pentastira Reptalus Setapius Hyalesthes ve bun la ra ait 44 tuumlr tespit edilmiştir Henuumlz oumlrnekleri yazar tarafından bulunamamış Yurdumuz dan orijinal tanımları yapılan 4 t uuml r Tachycixius logvinenkovae Dlabola Pentastira to-rossica (Dlabola) Hyalesthes thracicus Hoch ve H yozgaticus Hoch ile birl ikte Tuumlrkiye Cbriidae faunası 12 cins 48 tuumlrle temsil edilmektedir Gelecekte tespit edilecek tuumlrlerle b u sayıların artashycağı şuumlphesizdir
Tespit edilen cins ve tuumlr ler Bitki Koruma Buumllteni nin olanakshyları oumllccediluumlsuumlnde seri makaleler halinde yayınlanmaya ccedilalışılacaktır Bu ilk makalede Cixiidae familyası morfolojik oumlzellikleriyle tanıshytılarak Fulgoroidea uumlstfamiicircyasında Yurdumuzda oumlrnekleri tesshypi t edilmiş diğer familyalardan Cbriidae familyasının ayırt edileshybilmesi Yurdumuzda bu lunan ve bulunabilecek Cixiidae cinsleri iccedilin teşhis anahtar ı verilmiştir
M A T E R Y A L V E M E T O T
Tuumlrkiye Cbriidae faunasını belirlemek amacıyla 1983-1987 yılshylarında yapılan ccedilalışmada Ankara Zirai Muumlcadele Araştırma Ensshyti tuumlsuuml Bitki Koruma Muumlzesi ve Ege Uumlniversitesi Ziraat Fakuumlltesi Bitki Koruma Boumlluumlmuuml ıkolleksiyoumlnları i le ccedilalışına suumlresince Anika-ra Afyon Bolu Eskişehir Kayseri Kırşehir Konya Nevşehir Niğ-
122
Eyluuml l -Ara l ık 1987
deden toplanan oumlrnekler ccedilalışmanın ana materyalini o luş turmuşshytur Ayrıca Bitki Koruma Muumlzesinin diğer ccedilalışmalarında toplashynan ve teşhis iccedilin goumlnderilen oumlrnekler de ccedilalışma kapsamında deshyğerlendirilmiştir
Oumlrnekler kuumll tuumlr bitkileri ağaccedil ccedilalı ve yabancıot larm atrapla suumlpuumlruumllmesi silkeleme ve emgi şişesine emme metoduyla toplanshymıştır Toplanan oumlrnekler etil asetatlı ouml lduumlrme şişesinde oumllduumlruumllshymuumlş tuumlr Oumlrnekler buumlyuumlkluumlklerine goumlre uumlccedilgenlere yapışt ı rma veya direkt iğneleme metoduyla tespit edilerek etiketlenmiştir
Kesin t uuml r teşhisi iccedilin erkek genital organ aşağıda verilen meshytotla hazırlanmıştır Boumlcek ventrali yukarıya gelecek şekilde bir man ta r parccedilası uumlzerine konularak abdomenin tamamı veya son doumlr t segmenti iğne ile bastırı l ıp vuumlcut tan ayrılmıştır Ayrılan b u kısım 15 cm ccedilap ve 1 cm derinlikteki kuumlccediluumlk cam kapakccedilıklarda 10 KOH eriği iccedilinde sertlik durumuna goumlre b i rkaccedil saat veya 12-24 saat bırakılmışt ır Genital kapsuumlldeki (kasların yumuşamasından sonra binokuumller al t ında iğne ile hafifccedile bast ı r ı larak kas lar temizshylenmiştir Genital kapsuumll daha sonra gliserin ve 5 KOH karış ımı bu lunan cam kapccedilığa alınarak tamamen temizlenmesi ve şeffafshylaşması sağlanmıştır Teşhis işlemi bi t ince genital organ iccedilinde bir damla saf gliserin bulunan 04 cm ccedilap ve 15 cm derinlikteki cam tuumlpe yerleştirilmiştir Boumlceğin tespit edildiği iğne tuumlpuumln t ıpasından geccedilirilerek boumlcek ve genital organının beraber saklanması sağlanshymıştır-
Taksonomik karakter lere ait ccedilizimler Ernest Leitz Wetzlar bi-nokuumllerde aynalı ve prizmalı ccedilizim aleti ile yapılmıştır Boumlcek buumlshyyuumlkluumlğuumlne goumlre oumln vuumlcut ve yuumlz 16 veya 32 uumlst kanat 8 veya 125 pygofer ve anal tuumlp 32 veya 64 pa ramer 64 aedeagus 64 100 veya 150 buumlyuumltme ile ccedilizilmiştir Cins ve tuumlr teşhisleri Kirschbaum (1868) Fieber (1875 1876) Lindberg (1948) Wagner (1954) Le Ouesne (1960) Linnavuori (1962 1965) Emelyanov (1964 1971 1978) Logvinenko (1976 1978) Dlabola (1952 1957a 1959 1965 1971 1974 1985) ve Hoch ve Remane (1985) -kullanılarak yapılmışshyt ı r Kesin tuumlr teşhisi yapılamayan veya şuumlpheli olan oumlrnekler Ccedileshykoslovakya Pragae National Museumda Dr J Dlabolaya goumlnderishylerek teşhis ve kontrolleri sağlanmıştır Cins ve tuumlrlerin sinonimleri ve tuumlrlerin Palaearktik Boumllgedeki yayılış alanı Nast (1972) kata loshygundan alınmıştır Daha sonraki yıllarda tespit edilen ilave yayılış
123
BİTKİ KORUMA BUumlLTENİ CİLT 27 No 3-4
alanları l i teratuumlr goumlsterimleri ile verilmiştir Nast kataloğundaki uumllkeler b u makale dizisinde bat ıdan doğuya doğru sıralanmıştır Her tuumlrde laquoİncelenen Materyalraquo kısmında toplayıcı isimleri baş harflerle kısaltılarak verilmiştir Toplayıcı ismi olmayanlar Ege Uumlniversitesi Ziraat Fakuumlltesi Bitki Koruma Boumlluumlmuuml ko leks iyonushyna ait oumlrneklerdir
CIKIIDAE Spinola 1839
Cixiidae familyası Homoptera Auchenorrhyneha al t takımı iccedilinde Fulgoroidea uumlstfamilyasına dahildir Baş uumlzerinde boyuna carinae (nervuumlrler-keskin kenarlar) bulunması antenlerin bileşik goumlzlerin v e n t r a l m d e (karın tarafında) yer alması tegulae nin ccediloshyğunlukla bu lunması (Şekil 4 A B) ve oumln kanat larda clavus uumlzerinshydeki claval damar la r ın (2 anal damar) birleşerek Y-damar meydashyna getirmesi (Şekil 1 A B clv) Fulgoroidea familyalarmın or tak karakterler idir Cixiidae familyasını Yurdumuzda tuumlrleri tespit edilen diğer Fulgoroidea familyalarından aşağıda verilen teşhis anahtar ındaki karakter ler ile ayırt edilebilir Bu anahtar Borror ve DeLong (1964) ve Emelyanov 1964)den faydalanılarak hazırlanshymıştır
ŞEKİL 1 A - Achilidaa familyasında uumlst kanat B - Cixiidae familyasında uumlst kashynat C - Delphacidae familyasında arka tarsus ve tibia ucundaki mahshymuz (sp) D - Flatidae familyasında arka tarsus cls-clavo-coriai dikiş cSv - Y - Formundaki caval damar (Borror and DeLong 1964den)
124
Eyluumll T Aralık 1987
ŞEKİL 2 A-B - Delphacidae (macropter ve brachypter bireyler) C - Meenoplidae-D - Achılıdae E - Dictyopharidae familyalarına ait boumlceklerin genel gouml runumleri (A-B v 8 E Pesson (1S51) C Lodos (1982) ve D Borror and DeLong (1964)den)
125
BİTfCİ KORUMA BUumlLTENİ CİLT 27 No 3-4
Tuumlrkiye Fulgoroidea Familyaları Teşhis Anahtarı
1 (2) Anka t ibia nm distal (dış) ucunda tarsal segmentler kadar uzun ve hareketli bir mahmuz var (Şekil 1 C)
(Şekil 2 A B) DELPHACIDAE
2 (1) Arka t ibia nm ucunda boumlyle bir mahmuz yok
3 (12) Arka tarsi nin ikinci seğmen ti distal uccedilta b i r dizi kuumlccediluumlk dikenler ile (Şekil 6 A C)
4 (5) Uumlst kanat larda clavusdaki anal damar lar arasında ufak kabarcıklar var Başta lateral (yan) kenarlar şerit hal inde yassılarak vertex ve frons kenarlarını ccedilevreleyerek uzashynır baş ta başka carina (keskin kenar) yok
(Şekil 2 C) MEENOPLİDAE
5 (4) Uumlst kanat lar da olavusda ufak kabarcıklar bulunmaz
6 (7) Ros t rumun son segmenti genişliği kada r veya 2 kat ından daha uzun değil Oumln kanat lar ve vuumlcut ince beyaz toz hashylinde m u m tabakasıyla kaplı kanat lar dinlenme halinde vuumlcut uumlzerinde ccedilatı gibi kat lanır DERBIDAE
7 (6) Ros t rumun son segmenti genişliğinin 2 kat ından daha uzun Kanat lar dinlenme hal inde ka t l anmadan duumlz tutulur-
8 (9) Uumlst kana t la rda clavus uumlzerindeki Y - damar ın sap ucu clavusun a rka ucuna kadar uzanır (Şekil 1 A) dinlenshyme halinde oumln kanat lar ın apical (uccedil) kısımları buumlyuumlk bir bouml luumlmuumlnde dikkati ccedilekecek derecede uumlstuumlste biner
(Şekil 2 D) ACHIILIDAE
9 (8) Uumlst kanat larda clavusdaki Ymdashdamarın sap ucu clavusun arka ucuna tam yetişemez (ekil 1 B) dinlenme hal inde oumln kanat lar ın apical kısımları dikkati ccedilekecek derecede fazla uumls tuumls te binmez
10 (11) Yuumlzde frons uumlzerinde lateral carinaeye ilave olarak 2-3 carinae bulunur baş goumlzlerin oumln tarafında oldukccedila fazla ccedilıkıntılı Tegulae yok Kanat larda claval dikiş belirgin değil (Şekil 2 E) DİCTYOPHARİDAE
126
Eyluumll-Aralık 1987
ŞEKİL 3 A - Ricanidae B - Flatidae C-D - Issidae E - Tetfigomefridae F - Cixii-dae familyalarına ait boumlceklerin gensl goumlruumlnuumlmleri (A B Lodos (1982) C-D E Pesson (1951) F Borror and DeLong (1964)den)
Yuumlzde frons uumlzerinde lateral carinaeye ilave olarak sadeshyce ibir median (orta) carına var veya yok baş goumlzlerin oumlnuumlnde ccedilok ccedilıkıntılı değil Tegulae var Kana t la rda cla-val dikiş belirgin (Şekil 13 F) CIXIIDAE
Arka tarsi nin ikinci segmenti distal uccedil ta yanlarda b i rer tane olmak uumlzere 2 diken ile veya hiccedil dikensiz
Arka tarsinin ikinci segmenti distal uccedil ta yanlarda birer tane olmak uumlzere 2 diken ile (Şekil 1 D)
11 (10)
12 (3)
13 (18)
127
BİTKİ KORUMA BUumlLTENİ CİLT 27 No 3-4
128
14 (15) Vuumlcut belirgin olarak dorso-ventral yassılmış Başın oumln kenarı hariccedil boyuna carinae ybk bull
(Şekil 3 E) TETfIGOMETRiDAE
15 (14) Vuumlcut belirgin olarak dorşo-ventral yassı lmamış hafifccedile yanlardan basık Baş uumlzerinde boyuna carinae var
16 (17) Uumlst kana t la rda costal kenar geniş b i r yay ccedilizerek uzanır costal kenarda ccedilok sayıda enine ve apical kenarda boyuna damar la r ile donatı lmış c lavus uumlzer inde ccedilok sayıda ufak kabarcıklar bu lunur dinlenme hal inde kanat la r duumlşey tu tu lur (Şekil 3 B) FLATIDAE
17 16) Uumlst kanat lar costal kenarda ccedilok sayıda enine damarl ı deshyğil clavus uumlzerinde ufak kabarcıklar yok dinlenme hashylinde oumln kanat lar vuumlcut uumlzerinde meyilli tu tu lur lar
(Şekil 3 C D) ISSİDAE
18 (13) Arka tarsinin ikinci segnıentinin ucunda hiccedil diken yok Oumln kanat lar oumln kenar la rda dahil ccedilok sayıda enine ve boyuna damar la r ile (Şekil 3 A) RICANIDAE
CIKIIDAE Familyasının Morfolojik Oumlzellikleri
Bu familya uumlyelerinin vuumlcut uzunluğu 3-15 mmye kada r değishyşebilir Baş genellikle p rono tum dan daha dardır Baş goumlzlerin oumlnuumlnshyde ileriye doğru fazla ccedilıkıntılı değildir Vertexin yan kenarları hafif veya kuvvetli keskin kenar la r şeklinde yuumlkselmiş ve vertex yuumlzeyi ccedilukur kalmıştır Ver tex ın oumln tarafında lateral carinae den başın tepesine doğru birbir ine youmlnelen duumlz hat veya yay şeklinde uzanan areolar carinae dal lanır ve b u bazı cins ve tuumlr lerde goumlruumllmeyebilir Vertexin median hat t ı (coronal dikiş) ekseri k ısmen carina şeklinshyde ccedilıkıntılıdır (Şekil 4 A) Vertex ve yuumlz ekseri enine b i r carina ile birbir inden ayrılmıştır Yuumlzde frons ve postclypeus beraberce az ccedilok oval formdadır Median (orta) hat t ı ccediloğunlukla kısmen carina oluşturur ve bazı cinslerde b u uumlst ucunda ccedilatallı olabilir Frons ve postclypeus yuumlzeyi ekseri yuumlzuumln yan taraflarında bu lunan genaeye dik accedilılı ve yan kenarları car ina şeklinde ccedilıkıntılıdır Frons iccediline doğru b i r yay ccedilizerek yuumlkselen ve fronsu postclypeus dan ayıran epistomal dikiş ccediloğunlukla belirgindir (Şekil 4mdashB) Postclypeus ve anteclypeus bariz b i r dikişle ayrılmamıştır Frons genellikle geshynişliğinden daha uzun yan kenarlar ı kavisli yamuk şeklinde postshyclypeus ise yoğunlukla uumlccedilgen formundadır Ros t rum bacaklar ara-
Eyluumll -Aral ık 1987
A n t er tor
Vertex
L a t e r a l 4
Posterior
Vertex arterior kenar
Areolar carına
Coronal dikiş
Pro notum
Po stocutar carina
TeguLa
Mesonotum
Mesonotal c a r i n a e
Dorsal
t
Ventral
Frons
Median carına
Lateral carina
Epistomal dikiş
Anten
Median copycellus-
Postclypeus
Lonıs
Anteclypeus
Labr um
ŞEKİL 4- Hyalesthes oib-soletus Signde oumln vuumlcut yapıları A - Baş ve oumln vuuml cudun dorsalderi goumlruumlnuumlmuuml B - Yuumlzuumln v-entraldeıi goumlruumlnuumlmuuml
129
BİTKİ KORUMA BUumlLTENİ CİLT 27 No 3-4
sından geriye doğru uzanır uumlccedil segmentlidir ve son segmenti genişshyliğinin iki kat ından d a h a uzundur Lateral ocelli boumlbrek şeklindeki bileşik goumlzlerin ve antenlerin ouml n tarafında yer alırlar (Şekil 5) Frons da bulunan uumlccediluumlncuuml ocellus ise frons median carinası uumlzeshyrinde postclypeusa yakın yer alır Median ocellus bazı tuumlrlerde yok veya koumlrelmiştir Antenler bileşik goumlzlerin oumln alt koumlşelerinde lateshyral carlnaenin dışında yer alırlar İkinci anten segmenti genişleshymiş kuumlremsi veya silindİrik ve uumlzerinde sensoria taşır Antenin fla-gellum (kamccedilı) kısmı kıl şeklinde uzanır (Şekil 5)
D o r s a l
ŞEKİL 5 Hyalesthes oıbsoletus Signde başın lateralden goumlruumlnuumlmuuml
Thorax da pronotum dorsal goumlruumlnuumlmuumlnde ccedilok dar arka kenar ı azccedilok dik accedilı meydana getirecek şekilde oyuntulu dolayısıyla başın gerisinde b i r yaka şeklinde goumlruumlnuumlr Median hat t ı belirsiz carina ile bunun her iki tarafından p rono tum yuumlzeyinde ufak der in ccedilukurcuk-lar bulunur Pronotumda goumlzlerin arkasında oumlne accedilık yay sekinde uzanan postocular carinae bu lunur (Şekil 4 A) Pronotumun vent-ral e doğru uzanan kısmını ducircrsal den ayıran lateral carinae ise pek belirgin değildir Mesortoumltum oldukccedila iyi gelişmiş geniş yuumlzeylidir Dorsal inde 3 veya 5 boyuna car inae bulunur Bacaklar oldukccedila bashysit yapıdadır Arka tiıbianm ucunda diken dizisi ve dış kenar ı uumlzeshyrinde buumlyuumlk sabit dikenler bu lunur (Şekil 6 A) Bazılarında dış kenardaki dikenler bulunmayabil ir Arka tarsi nin birinci ve ikinci
130
Eyluumll - Aralık 1987
segmentlerinin uccedillarında diken ve platellae (puicirccuk) dizileri vardır (Şekil 6 A C) Dikenlerin sayıları cins ve tuumlrlere goumlre değişebilir Bazı cinslerde Pentastiridius ve Setapius) arka tarsi nin birinci ve ikinci segmentlerinin uccedillarındaki dikenler plateicirclea taşır Bazı cinslerde (Reptalus ve Pentastira gibi) birinci segmentteki dikenlershyde platellae yok ikinci segmentteki dikenlerde ise vardır Bazı cins ve tuumlr lerde ise a rka tarsi segmentlerinin her ikisinde de platellae yoktur Eumecurus gyaurus (Dlabola)da olduğu gibi)
Uumlst kanatların ccedilıkış yerinde pul şeklinde apolet gibi tegulae hemen her zaman (bariz olarak goumlruumlnuumlr Uumlst kanatlar (Şekil 7) ccediloshyğunlukla şeffaf mernfaran yapıda genellikle uzun oval formdadır Claval dikiş commissural kenara ulaşır Damar lar uumlzerinde oumlkseri kıl taşıyan granuumlI duumlğuumlm)lerle donatılmıştır Uumlst kana t la rda tipik olarak 4 veya daha fazla subapikal huumlcre ve oumln kenardaki stigma (Pterostigma)dan itilbaren ccedilok sayıda apical huumlcreler bulunur Uumlst kanat lar dinlenme halinde dikkati ccedilekerek derecede uumls tuumls te binmeshyden meyilli olarak uzanırlar
Abdomende taksonomik youmlnden en oumlnemli karakter ler i erkekshylerde genital yapı goumlsterir Abdomenin sonunda bulunan genital segmenti dıştan ccedilevreleyen pygofer genellikle ventral yuumlzde dorsal-den ccedilok daha uzundur (Şekil 8 Ph) Pygofer ventral yuumlzuumlnuumln pos-terior (arka) kenar ı or tada iki laquoUraquo şeklinde oyuntunun arasında ventral median lob bu lunur (Şekil 8 vml) laquoUraquo şeklindeki oyuntushyların dip kısımlarından paramerleır yuumlkselir Paramerler b i r ccedilift olup uccedilları ekseri uccedil kısımları yayılarak genişlemiştir (Şekil 8 Pa) Bazı tuumlr lerde paramer ler asimetriktir Anal tuumlp (X segment) pyo-ferin dorsar inde yer alır ccediloğunlukla uzunca oval bazı tuumlr lerde apical kenarı lob şeklinde genişler ve ventraicirce doğru buumlkuumllerek uzanır (Şekil 8 At) Bazı tuumlr lerde b u lob asimetrik formdadır Aedeshyagus b i r basa l sap (Şekil 12 Aes) ve eklemli distal flagellum (Şekil 12 Fİ) kısımlarından oluşur Basal sap kısmı değişik formlarda kıshylıfla (Periandrium) ccedilevrelenmiştir (Şekil 12 Aek) Sap kısmı kilinishyze olmuştur Eklemli distal flagellum kısmı ise kısmen membran yapıdadır Aedeagus he r iki kısım uumlzerindeki ccedilok değişik formdaki uzantı ve dikenler ile asimetrik yapıdadır Conneccediltive paramerler in basalı ile aedeagus sap kısmının basal ım birleşt iren laquoYraquo veya laquoTraquo formunda h i r buccediluk tan ibaret t i r (Şekil 8 Con)
131
BİTKİ KORUMA BUumlLTENİ CİLT 27 No 3-4
A Tırnak
Arka tibia ve tarsus A - Cixius paltipes (Fieber) B -
leporinus (L) C - Seta-piııs bicinctus (Dlab)
Pentastiridius
Eyluumll - Aralık 1987
C M Cu R e s h p
ŞEKİL T Hyalesthes oıbsoletus Sign mdash A - Uumlst kanat C - Costa R - Radius M - Media Cu - Cubitus esh - Externe subapical huumlcre Pt - Pteros-tigma aed - Apical enine damarlar ah - Apical huumlcreler ish - Interne subapical huumlcre Com - Ccmmissural kenar c-cs - Clavo-coumlrlal dikiş Cld - Claval damar B - Alt kanat
Dişilerde genital segment erkeklerden ccedilok farklıdır Abdomeshynin sonu vuumlcut eksenine dik kesik yuumlzeyle b i te r ki b u IX segmen-tin ventral yuumlzeyidir Bu kısımda bulunan yoğun m u m bezleri yushymurta lar ı oumlrten demet halindeki m u m ipliklerini uumlretir Ventral -deki ovipositor bazı cinslerde iyi gelişmiş ve uzun (Trifou Cixiini) (Şekil 10) bazı lar ında ise ufalarak yumur ta la r ı goumlmuumlcuuml alet o lma karakter ini kaybetmiştir (Trufoi Pentastirini) (Şekil 9)
133
i
BİTKİ KORUMA BUumlLTENİ CİLT 27 No 3-4
Ventral ŞEKİL 8 Hyaleslihes obsoletus Sign mdash Erkacirck genital segmentin sol yandan goumlshy
ruumlnuumlmuuml Ae - Aedeagus At - Anal tuumlp As - Anal style Con - Connec-tive Pa - Paromer Ph - Pygofer vml - Vantral median lob (Hoch und Remane 1985den)-
1 VII I VII VI
ltı ı x -
(im IX
lt vııımdash=^
VI VI I
VI vı ı ı
I I I IV
ŞEKİL 9 Hyalesthes absoletus Sign mdash Dişi abdomeninin sağ lateralden goumlshyruumlnuumlmuuml Ill-X - Tertige (X - Anal tuumlp) HI-ltVn - Sternite Vf VIII - Valvifer VIII G VIII - Gonaphyse VIII Gm JX - Median Gonaphyse IX Gl IX -Lateral gonaphyse IX (Hoch und Remane 1985den)
134
Eyluuml l -Ara l ık 1987
Tuumlrkiye faunasında tespit edilen cinsler bun la r yanında Akshydeniz ve komşu uumllkelerde bulunan ve Yurdumuzda (bulunabilecek cinslerin ayırımı iccedilin aşağıda verilen anah ta r hazırlanmıştır Bu anahtar ın hazır lanmasında Fieber (1875 1876) Le Quesne (1960) Emelyanov (1964 1971) Dlabola (1957b 1980 1981 1985 1988) den faydalanılmrştır Tuumlrkiyede henuumlz tesibit edilmemiş cinsler (X) ile belirlenmiştir
135
BİTKİ KORUMA BUumlLTENİ CİLT Zl No 3-4
CIKHDAE CİNSLERİNE AİT TEŞHİS ANAHTARI
1 (18) JVfesonotum uumlzerinde boyuna 3 carinae bulunur Dişide ovipositor iyi gelişmiş ccedilok uzun (Şekil 10) valve I ince kırışıklı (Tribu CIXIINI Spinola)
2 (15) Yuumlzuumln median carinası fronsu ıkatederek postolypeus uumlzeshy
r inde boydan boya veya kısmen uzanır
3 (4) Arta t i b i a n m dış kenarında diken yak MYNDUS Stal
4 (3) Arka t i b i a n m dış kenarında diken b u l u n u r (Şekil 6 A)
5 (6) Başta vertex goumlzler aras ında ccedilok dar uzunca oluk gibi Mesonotumda lateral car inae belirgin değil duumlz ve birbishyr ine paralel uzanır - median carina ise barizdir Uumlst kanatshylarda damar la r ince apical kenar dar yuvarlak
(X) ADOLENDA D i s t a n t 6 (5) Vertex goumlzler arasında geniş anter ior kenarı geniş yay ccedili-
rek uzanır
7 (10) Uumlst kana t la rda apical damar la r arasındaki apical kenar uumlzerinde granuumll yok
8 (9) Başta vertex ve fronsu b i rb i r inden ayıran vertex anter ior kenar ı car ina meydana getirmiş frons u n median carina sı uumlst uccedilta belirgin Uumlst kanat damarlar ındaki granuumlller bashyriz costal kenar boyunca bulunan koyu lekeler damarlar-daki granuumlılerden bar iz olarak daha buumlyuumlk
CIXIUS Latreille
9 (8) Başta vertex ve frons aras ındaki vertex anterior kenarı carina meydana getirmemiş vertexden yuumlze geccediliş yuvarshylak doumlnuumlşluuml fronsun median carinası uumlst uccedilta siliklen-miştir Uumlst kanat damar lar ındaki granuumlller belirgin
i (X) LATOLIARUS Dlabola
MK (7) Uumlst tkanatlarda apical damar la r aras ındaki apical kenar uumlzerinde granuumlller bulunur
İ l (14) Uumlst kanat la rda damar lar ve apical kenar dışında diğer - kenar ve dikişlerde granuumll bulunmaz apical huumlcreler
uzun kanat boyunun doumlr t te bir i kadar Mesonotumda ca-
136
Eyluumll - Aralık 1987
rinae bariz lateral carinae duumlz (hatlar hal inde arkaya doğshyru birbir ler inden uzaklaşarak uzanır
12 (13) Yuumlzde median frontal carina postclypeus u boydan boya katederek uzanır Pronotumda postocular carinae yay ccedilishyzer Erkekte anal tuumlp apical lobu kare dikdoumlrtgen veya asimetrik yamuk şeklinde TACHYCIXIUS Wagner
13 (12) Yuumlzde median frontal carina postclypeus un ortasına kashydar uzanır Pronotumda postocular carinae b i r accedilı meyshydana getirerek koumlşeli uzanır Erkekte anal tuumlp apical lobu diş formunda ufak loblar ile (X) TRIRıHACUS Fieber
14 (11) Uumlst kanat larda damar la r ve apical kenarla bir l ikte buuml tuumln dikişler ccedilepeccedilevre granuumllluuml apical huumlcrelerin boyu kısa kanat boyunun en fazla altıda bir i kadar apical kenar dar yuvarlak Mesonotumda median carina belirgin değil lashyteral carinae bariz hafif yay ccedilizerek birbir ler ine paralel uzanırlar (X) SICULUS Dloboia
15 (2) Yuumlzuumln median carinası sadece frons un uumlst yarısı uumlzerinshyde uzanır
16 (17) Yuumlzde postclypeus frons dan bariz epistomal dikiş ile ayshyrılır Arka tibia nın dış kenarında diken yok
HEMITROPIS Fieber
17 (16) Yuumlzde postclypeus ve frons arasında epistomal dikiş goumlshyruumllmez Arka t ibia nın dış kenar ında basal yarıya yakın 2 diken bu lunur BITROPIS Dlabola
18 (1) Mesonotum uumlzerinde boyuna 5 car inae bulunur Dişide ovipositor iyi gelişmemiş kısa (Şekil 9) eğer uzun ise valve I kırışıklı değil (Tribu PENTASTIRINI Emelyanov)
19 (28) Vertex uumlzerindeki areolar carinae (vertex uumlzerindeki enine meyilli carinae) tepede dar accedilı meydana getirir Dişide ovipositor genital bloğun dorso - ventral genişliği kadar veya b i raz daha uzundur (Subtr ibu OLIARINA Emelshyyanov)
137
BİTKİ KORUMA BUumlLTENİ CİLT 27 No- 3-4
138
20 (27) Yuumlzuumln boyuna median carinası postclypeus uumlzerinde de uzanır Rronotumda postocular carinae lateral carinae-den daha keskin Uumlst kanat damarlar ında kıl taşıyan grashynuumlller bulunur
21 (24) Uumlst kanat lar ın costal kenar ında granuumlller bulunur Yuumlzuumln boyuna median carina s ınm apical ccedilatalı kısa frons un yaklaşık doumlr t te bir uzunluğunu kaplar epistomal dikiş anshytenlerin alt kenar hizasına kadar yuumlkselir Ovipositor iyi gelişmiş ve uzun
22 (23) Vertex dar leteral kenar lar ı uzun ve (birbirine paralel uzanır vertex yuumlzeyi oluk şeklinde ccedilukurlaşmış Uumlst kashyna t la rda costal kenar ve damar la r bol granuumllluuml ve kıllı Dişilerde ovipositor abdomen kadar hiccedil olmazsa genital bloğun dorso-ventral genişliğinden daha uzun
EUMECURUS Emelyanov
23 (22) Vertex uumlccedilgen şeklinde lateral kenar la r qne doğru birbirshylerine yaklaşarak uzanır Uumlst kanat larda costal kenar kısshymen granuumllluuml Dişilerde ovipositor kısa genital bloğun dorso-ventral genişliğinden daha uzun değil
(X) ANOCULIARUS Dlabola
24 (21) Uumlst kanat lar ın costal kenarında granuumlller yok Yuumlzuumln boshyyuna median carina s ınm apical ccedilatalı fronsun yarı uzunshyluğunu kaplar epistomal dikiş antenlerin uumlst kenar hishyzasına kadar yuumlkselir Ovipositor kısa ve tam gelişmemiş
25 (26) Arka tarsi segmentleri 7 d iken ile Erkekde aedeagusun distal flagellum kısmı iyi gelişmiş (X) OLİARUS Stal
26 (25) Arka tarsi segmentleri 5 diken ile E rkekde aedeagusun distal flagellumu iyi gelişmemiş
PSEUDOLIARUS Haupt
27 (20) Yuumlzuumln boyuna median carina s ı postclypeus uumlzerine kadar uzanamaz Pronotumda postocular car inae la teral carinae gibi keskin değil Uumlst kanat damar lar ında granuumll yok
(X) OLIARELLUS Emelyanov
Eyluuml l - Analık 1987
28 (19) Vertex uumlzerindeki areolar carinae tepede geniş accedilı meyshydana getirir Dişide ovipositor iyi gelişmemiş ccedilok kısa (Şekil 9) (Suibtribu PENTASTIRINA Emelyanov)
29 (36) Yuumlzde median carina uumlst uccedilta bariz olarak ccedilatallı
30 (33) Arka tarsi nin birinci seğmeni ucunda ditkenfer 8den fazshyla değil ve uccedillarında platellae yok
31 (32) Vertex uzunluğu or tada sadece boyundaki genişliğinin yashyrısı kadar Erkekte paramer ler simetrik veya asimetrik iccedil kenarda geriye doğru uzanan uzantısı var
REPTALUS Emelyanov
32 (31) Vertex or tada vertex a rka koumlşeleri arasındaki genişlik kadar uzundur Erkekte paramer ler asimetrik iccedil kenarda geriye doğru uzanan uzantıları yok
PENTASTİRA Kirschbaum
33 (30) Arka tarsi nin birinci ve ikinci segmentilerin ucundaki dishykenler 8 ve daha fazla diken ile ve he r iki segmentte diken uccedilları platellae ile
34 (35) Başın anterior kenar carinası ve vertex lateral ve areolar carinae keskin ccedilıkıntılı vertex dar ve genişliğinden daha uzun Arka tarsi nin her iki segment ucu 10dan 19a kadar veya daha fazla sık dikenler ile
PENTASTIRIDIUS Kirschbaum
35 (34) Başta anterior ıkenar carinası ve vertex lateral ve areolar carinae ccedilıkıntılı değil vertex kısa ve geniş Arka tarsi bishyr inci sagrnentinde dikenler 8-16 ikinci seğmenimde 8-13 aras ında değişmekte SETAPIUS Dlabola
36 (29) Yuumlzde median boyuna car ina uumlst uccedil ta basil ccedilatal lanma-mış HYALESTHES Signoret
139
BİTKİ KORUMA BUumlLTENİ CİLT 27 No 3-4
140
S U M M A R Y
TAKONOMIC STUDIES ON THE SECSES OF CIXIIDAE (HOMOPTERA) FROM TURKEY
1 mdash MORPHOLOGICAL CHARACTERS OF THE FAMILY AND IDENTIFICATION KEY FOR THE GEN ARA
The specimens in the collections of Plant Protection Research Inst i tute - Plant Protection Museum ANKARA and University of Ege Agrieultural College Depar tment of Plant Protection BORNOshyVA - İZMİR and the specimens collected in Ankara Afyon Bolu Eskişehir Kayseri Kırşehir Konya Nevşehir Niğde dur ing 1983-1987 consti tuted the main material of this study The specimens send for Identification were also included in this study The idenshytification of the specimens studied resulted with 44 species of 12 genera Cixhıs Tachycixius Myndus Hemitropis Bitropis Pseud-oliarus Eumecurus Pentastiridius Pentastira Reptalus Setapius and Hyaiesthes Additional four species Tachycixius logvinenkovcLe Dlabola Pentastira torossica (DlaboSa) Hyaiesthes thracicus Hoch and H yozgaticus Hoch which were described from Turkey could not ıbeen found by the author The Cbciidae has been represented by 48 species of 12 genera for the t ime being
Ali the species determined in this study will b e published in a serial papers In this first paper after the introduct ion of the family Cbdidae an identification key for the families of super-family Fuılgoroidea and for the genera of Cboumlidae including the genera found in neighbour countries whioh could be found in Turkey are given The identification key for the genera is a s fol-lows
KEY FOR THE GENERA OF CIXIIDAE FOUND İN TURKEY AND NEIGHBOURING COUNTRİES
The genera not found in Turkey are marked with (X) in key
1 (18) Mesonotum with 3 longitudinai carinae Female wi th well developped ovipositor valve I corrugated with fine fur-rows (Tribe CIXIINI Spinola)
2 (15) On face frontal median carina extends oumlver postclypeus througly or partly
Eyluumll - Aralık 1987
3 (4) Hind tibia vvithout spines on outer margin MYNDUS Stal
4 (3) Hind tibia vvith spines on outer margin
5 (6) Vertex very na r row betvveen eyes as long furrovv Lateshyral carinae on mesonotum not prominent extend straight and paralel to each other median carina prominent Fore-vvings vvith fine veins and narrovvly rounded at apical
ltX) ADOLENıDA Distant
6 (5) Vertex vvide betvveen eyes the an ter ior margin extends vvith a large curve
7 (10) Apical margin of forewing vvithout granules between api-ral veins
8 (9) Vertex anterior margin with carina median carina of frons prominent apically Granules on veins distinct dots on costal margin distinctly bigger than granules
CIXIUumlS Latreille
9 (8) Vertex anterior majrgin without carina passing from ver-tex to frions roundedly median car ina of frons not distinct apically Granules on veins not distinct on forevvings
(X) LATOLIARUS Dlabola
10 (7) Apical margin of forewing wi th grıanuumlicirces between apical veins
11 (14) Other margins and sutures not granulated except veins and apical margin of forewings vvith long apical cells as İong as one fourth of vving lenght Mesonotum vvith sharp carinae lateral carinae straight and diverging posteriorly
12 (13) Frontal median carina extents through vvhole postclypeus Postocular carinae on p rono tum regularly curves In ma-legt apioal lobe of anal tuumlpe square rectangular o r asym-metrical TACHYCIXIUS Wagner
13 (12) Frontal median carina extents as far as half of postclypeus Postocular carina on p rono tum extents angularly In ma-le apical lobe of anaicirc tuumlpe vvith small dent-shaped lobes
(X) TRIRHACUS Fieber
141
BİTKİ KORUMA BUumlLTENlİ CİLT 27 No 3-4
14 (11) AH margins and sutures of forewing granulated apical cdlls short a tmost as long as one sixth of ving lenght apical margin narrowly rounded Median carina of me-sonotum not distinct lateral carinae distinct and slightly curved and extend paralel to each other
(X) SICULUS Dlabola
15 (2) Frontal median carina extends only on upper half of frons-
16 (17) Frons and postclypeus separated by distinct epistomal suture Hind tibia without spines on outer margin
HBMITROiPIS Fieber 17 (16) Epistomal suture between frons and postclypeus disap-
peared Hind tibia with 2 spines on basal lthalf BITROPIS Dlabola
18 (1) Mesonotum with 5 carinae Femafle with reduced short ovipositor if long valve I not cornigated (Triıbe PEN-TASTIRINI Emelyanov)
19 (28) Areolar car inae on vertex converging a t a distinct acute angle at apex Ovipositor as long as dorso-ventrai height of genitaiicirc bloc or a Mttle longer (Suumlhtrfbe OLIARLNA Emelyanov)
20 (27) Frontal median carina extends though the whole postclyshypeus Postocular carinae sharper t b a n lateral carinae on pronotum Granufles on veins with seuumlae
21 (24) Costal margin of forewinıg with granules On face apishycal fork of median carina short extends atmost one fo-ur th of frons epistomal suture rises up to lower margin of antennae Ovipositor well developped longer
22 (23) Vertex narnyvv lateral margins long and paralel to eaoh other vertex surface not groved Costal margin and veins with numerous ıgranules a n d setae Ovipositor as long as aibdomen a t least as long as dorso-ventral height af geshynital blok EUMECURUS Emelyanov
23 (22) Vertex triangular lateral margins converge towards apex Costral margin part ly granulated Ovipositor short not longer than dorso - ventral height of genital bloc
(X) ANOCULIARUS Dlabola
142
Eyluuml l -Ara l ık 1987
24 (21) Costal margin vvithout granules On face apical fork of frons extends on half of frons epistomal suture rises up to upper level of antennae Ovipositor reduced and short
25 (26) Hind tarsi 1 and 2 segments wi th 7 spines apieaicircly In male aedeagus vvith weıl developped flagellum
(X) OLİARUS Stal 26 (25) Hind tarsi 1 and 2 segments vvith 5 spines apically In
male flagellum of aedeagus reduced PSEUDOLIARUS Haupt
27 (20) Frontal median car ina not extends as far as oumlver postdly-peus Postocular carinae on p rono tum not sbarp as lashyteral carinae Veins of forewings vvithout granules
(X) OLIARELLUS Emelyanov
28 (19) Areolar carinae on vertex converging a t an dbtuse angle Ovipositor reduced and very short (Sulbtrihe PENTAS-TIRINA Emelyanov)
29 (36) Frontal median carina forked apically
30 (33) First segmıent of hind tarsi vvith not more than 8 spines and vvithout platellae (macrocheate)
31 (32) Vertex as long as half of vvidth ^betwıeen poster ior iangles of vertex In male pa ramers symmetrical or asymmetri-caicirc vvith inner recurrent process
REPTALUS Emelyanov
32 (31) Vertex as long as vvidth betvveen poster ior angles of ver-tex In male paramers asymmetrical wi thout inner reshycurrent process PENTASTİRA Kirschlbaum
33 (30) First and second segment of h ind tarsi with 8 and more spines and vvith platellae on bo th segments
34 (35) Carinae on head sharp vertex narrovv and long Both segments on hind tarsi vvith 10-19 or more spines apically
PENTASTIRIDIUS Kirsoumlhbaum
35 (34) Carinae on head not distinct vertex short and vvide First segment with 8-16 second segment of hind tarsi vvith 8-13 spines SETAPIUS Dlabola
36 (29) Median frontal carina simpie not forked HYALESTHES Signoret
143
BİTKİ KORUMA BUumlLTENİ CİLT 27 No 3-4
T E Ş E K K Uuml R
Bazı Oumlrneklerin teşhis ve kontrol ler ini yapan sayın Dr J DLABOLA (Prag Ccedilekoslovakya) ya kolleksiyon oumlrneklerini kullanshym a m a izin veren sayın hocam Prof Dr Niyazi LODOSa ve Boumlluumlm arkadaşlarına Zirai Muumlcadele Araşt ırma Enst i tuumller inden oumlrnek goumlnshyderen araştırıcılara ccedilalışma suumlresince yardımlarını esirgemeyen la-bora tuvar arkadaşım Yasemin OumlZDEMİRe ve Laborant Nurhan MELANa imkacircnlar ı ile destek veren Ankara Zirai Muumlcadele Araşshyt ı rma Enst i tuumlsuuml Muumlduumlrluumlğuuml ne teşekkuumlruuml b i r borccedil bilirim
L İ T E R A T Uuml R
BLATTNY C J BACAK J- FOZDENıA J LIMBERK und V BOZNANSKY 1954 Die Uumlbertragung des Stolbur Viruumls bei taibak und tomaten und Seine viro-geographisohen Beziehungen ıPhytopathologische Zeitschift 22 (4) 381-416
BORROR DJ and DM De LONG 1964 An introduotion to the study of insects Revised Editon Holt Rinehard and VVinston Inc 820-
DLABOLA J 1952 Einlge neue palacircarktisohe Zikaden und andere faunistische Bemerkungen Accedilta Ent Mus Nat Pragae 27 27-37
1957a Results of the zooiogical expedition of the National Museum in Pragae to Turkey 20 Homoptera Auchenorrhyncha Accedilta Ent- Mus Nat Pragae 31 (469) 19-68
19571b Die Zikaden Afghanistans (Homoptera Auahenorrhynoha) Mittei l Muumlnoh Ent Ges 47 265-303
mdash 1959 Fuumlnf Neue-Zikaden-Arten Aus dem Gebiet des Mittemeers Est Bull Soc Ent Italiana 89 (9-10) 150-155
1965 Jordanisccedilhe Zikaden (Homoptera Auchenorrftyncha) (Bear-beitung der von J Klappericıh im Jahre 1956-9 in Jordanien Lilbanon und Syrien gesammelten Auslbeute) Accedilta Ent Mus Nat- Pragae 36 419-450
1971 Taxonomische und cıhorologische Erganzungen zur tuumlrkischen und Iranisohen Zikadenfauna (Homoptera - Auoumlhenorhhynoha) bull (Samımela-usbeute von Or Wittmer ımit einem Nachtrog uumlber andere Gebiete der Palacircarktis) Accedilta Faun Ent Mus Nat Pragae 14 115-138
1974- Ulbersioumlht der Gattungen Anaplotettix Goldeus und Thamno-tettix mit Besohreibungen von 7 neuen mediterranen Arten (Homoptera Aucihenorrhynoha) Accedilta Faun Ent Mus Nat Pragge 15 103-130
1980 Neue Zikadenarten der Gattungen Sicilus gen n Mycterodus und Adarrus aus Suumldeuropa und 6 neue Mycterodus aus İran ^Homoptera Auchenorrhynuumlha) Accedilta Faun Ent Mus Nat Pragae 16 (164) 55-71
1981 Ergebnisse der TschedhosIoYVakisoh - Iranischen Entomologis-ohen Exp3ditionen naoh dem Iran (ıicirc970i und 1973) (Mi t Angaben uumlber einige Sammelresultate in Anatolien) Homoptera Auumlchenorrhyncha (II Tei l ) Accedilta Ent Mus Nat Pragae 4 0 127-311
144
Eyluumll - Aralık 1987
145
TOuml85 Neue Cixiiden vom Iran Nachıoarlander und anderen Mediterrane bieten (Hom-optera Auchenorrhynbha)- Accedilta Entomol Bohemoslov 82 95-128
19amp6 Neue Arten der Fuumllgoromorphen Zikaden-Familien vom Mittel-msergsbiet und nahen Osten (Homoptera Auchenoumlrrhyncha Cixiidae Meenoplidae Deibidae Dictyopıharidae Lpphopidae und Issidae) Accedilta Ent Mus Nat Pragae 42B (3-4) 169-198
1S87 Neue OStmediterrane und Iranische Zikadentaxone (Homoptera Auchenornhyncha) Accedilta Entomol Bohemoslov 84 295-312
mdash mdash 1938 Reklassifikation der Gattungen der Pentastirini und neue Taxone dar Cixiida8 (Homoptera Auctıenornhyncha) Accedilta Entomol Bohemoslov 85 (1) 49-70
EMELYANOV AF- 1264 Sufoorder Cicadinea (Auchenornhyncha) Keys ta the ınsects of the European USSR Vol I Apterygoıta Palaeoptera Hemimeto- bola Ed Ga Ya i3ei-Bienko Academy of Sciences of the USSR Zoolo-gical Keys to the Fauna of USSR 84 421-551
1971 Nampw genera of leauumlhoppers of the famrıilicirces Cixiidae and Issidae (Homoptera Auchenorrhyncha) in the USSR Entomological Revievv A Translation of Entomol- Obozn 50 (3) 350-354
1B78 New genera and species of ieafihoppers (Homoptera Auohe-norrhynoha) from the USSR and Mongolia Entomological Revievv A t r ans shylation of Entomol Ooumlozn 57 (2) 220-233
FAHRiNGER J s 1922 Eine Rhynohotenausbeute ous der Turkei Kleinasien und der bsnaohbarten Goumlbieten Konowia I 296-307
FlEıBER FX 1875 Les Cicadines dEurope dapres-leş orginaux et le publications les plus recentes Premiere Partie Comprenant les familles deş Membra-cida Cicadaea Fulgorida Cercopida Ulopida Paropida Scarpida disoo-sees selon la methode analytique Tradui t de Tallemand par Ferd Rieber Rev Mag Zool 3 (3) 288416
1876- Les Cicadines dEurope dapres les originaux et les publica-tions les plus recentes Deuxime Partie Descriptions des especes Traduit lallemand par Fred Rieber Et Magasin de Zoologie pure et appliquee
bullbull 1-268
GADEAU DE KERVILLE H 1939 Reci-t Sommaire-du Voyage en Liste Metıhodique des Invertebres et des Vertebres RecoSıtes en Asie-Mineure - Voyage-Zoolo-gique DHenri Gadeau de Kerville en Asie Minsure (Avri l-Mai 1912) Paris
bull Paul Le Chevalicircer 148 HAUPT HT93Q Besohreibung einiger an Citrus sohadliahen Homopteren İn FS
Bodenheimers - Die Schadiings - fauna Palastinas Monog Z Angen Ent 10 419-422
HOCH H und R1 REMANE 1S85 Evtılation und Speziation der Zikaden-Gottung-HYALESTHES Signoret 1865 - (Homoptera Auchenorrhynoha Fulgoroidea Cixi idae) Manb Ent Pmbl 2 (2) 1-427
KIRSCHBAUM CL 1863 Die Cicadiıicircen der gegend von Wiesbaden und Frankfurt A- M Nebst einer Anzahl Neuer oder Schwer zu untersoheidender arten aus Anderen gegenden Europas Taıbellarisch Besohrieben Nassau Ver f Naturk Jahrb 21-22 1-202
BıİTKIİ KORUMA BUumlLTENİ CİLT 27 No 3-4
KRAMER JP 1081 Taxonomic study of tlhe planthopper genus Cixtus in the United States and Mexico (Homoptera Fulgoroidea Cixi idae) Trans Ame Ent Soc 107 1-68
1082 Taxonomic study of the planthopper genus Oliarus in the Unishyted States (Homoptera Fulgoroidea Cixi idae) Trans Amne Ent Soc 107 381-56amp
mdashbull 1983 Taxonomic study of the planthopper Family Cixiidae in the United States (Homoptera Fulforoidea) Trans Ame Ent S o c 109 1-58
LE OUESNE WJ 1960 -Handıboaks for the Identification of Britsfı Insects He-miptera Fulgoromorpiha Royal Ent London 11 (3) 1-68
LINDBEıRG H 1946 On the insect fauna of Cyprus Results of the expedition of 1939 by Harald Hakan and PH Lindlberg Introduction i i Heteraptera und Homoptera Cicadina der Insel Zypern Oomm Bio 10 (7) 23-175
LINNAVUORI R- 1962 Hemiptera of Israel İ l i Ann Zool Soc Vanomo 24 1-108 1965 Studies oh the South and East-mediterranean Hemipterous
fauna Accedilta Entomol Fennica Helsinki 21 1-70 LODOS N 1982 Tuumlrkiye entomolojisi (Genel Uygulamalı ve Faunistik) Cilt II
Ege Uumlniversitesi Ziraat Fakuumlltesi Yayınlan No 429591 LODOS N and A KıALKANOELEN 1980 Preliminary l ist of Auchenorrhyncıha vvith
notes on distr ibution and importance of species in Turkey I Family Ci-xiidae Spinola Tuumlrk Bit Kor Derg 4 (1) 15-27
LOGVINENKO VN- 1976 New leafhopper species of the Superfamily Fulgoroidea (Auchenorrhyncha) f rom tine Caucasus Entomological Revievv A Transla-tion of Entomol Obozr 55 (3) 69-74
1978 New leafhopper species (Homoptera Audhenonırıyncha) from the Caucasus Entomological Revievv A Translation of Entoımol Obozr- 57 (4) 547-554
MOREAU JP et F LECLANT 1974 Oontribution to the study of two insect on hyibrid lavender Hyalesthes obsoletus Sign (Hom Auchenorrihyncha) Ann Zool Eco Ani 5 (3) 361-364 (Rev Appl Ent 1976 64 (1) 217)
NAST J- 1972 Palaearctic AuahenorrlhYncha (Homoptera) An annotated check list Polish Academy of Sciences Institute of Zooicircogy Polisti Scientific Publisıhcrs Warszawa 551
1982 Palaearctic Auchenorrhynoha (Homoptera) Part 3 New taxa and replacement names introduced till 1860 Polisin Academy of Sciences
lrrstitute of Zoology Polisıh Scientif ic Puıbuumlshers 36 (17) 289-582 OSHANIN B 1906 - 8 Verzeiohnis der Palaearktischen Hemipteren -mit besonderer
Beruumlcksiohtigung lihrer Verteilung im Russisohen Reich | l Bd Homoptera Beilage zum laquoAnnuaire du Musee Zoologique de lAcademie Imıperiale des Sciencesraquo Bd XI XII XIII St Petersburg 1908 492
191ı2 Katalog der Palarktisohen Hemipteren (Heteraptera Homopshytera Auohenorrhynaha und Psylloidea) Verlag von R Friedlander und Sohn Berlin 187
PESSON P- 1951 Ordre des Homapteres (Homoptera Leaoh 1815) In Traite de Zoologie Anatomie ampystematiqıue Biologie İnsectes Superieurs et He-mipteroides Tome X (11) 139Ouml-1647
VVAGNER W 1954 Die Fulgoroidea der Omer-Cooper-Expedition in die Lybische VVueste (Hemiptera^Homoptera) Bull Soc Fouad ler Entom 38 211-219-
146
BİTKİ KOROMA BUumlLTENİ CİLT 27 No 3-4
Yukarıda belirtilen l i teratuumlr incelendiğinde goumlruumllduumlğuuml gibi Yurdumuz Cbriidae tuumlrlerinin varlığı yayılış alanlarının tespiti tuumlrshyler in tanımlar ı yabancı taksonomist ler tarafından yapılmış ve b i r ccedilok l i teratuumlrde dağınık olarak bulunmaktadır Mevcut teşhis anahshytarlarının bazlıları yeterli taksonomik karakter le r i kapsamaması nedeniyle bu grup boumlceklerin birccediloğunu teşhis e tme olanağı bulunshymamaktadı r Mevcut bir iki teşhis anahtar ı da son yıllarda tanımlashynan tuumlrleri kapsamadığı gibi belirli b i r boumllge faunasına ai t oldushyğundan Yurdumuzda tespit edilen birccedilok tuumlrleri teşhis etmek bu anahtar lar ile m uuml m k uuml n olmamaktadır Birccedilok boumlcek gruplar ında olduğu gibi Yurdumuz Cbriidae tuumlrlerinin morfolojik karakter le-riyle tanımlarının b i r a rada verilmesi ve teşhis anahtar lar ının hashyzırlanması ve gelecekte bu konuda ccedilalışacak araştırıcılar iccedilin rehshyber olabilmesi youmlnuumlnden faydalı olacağı umulmaktadı r
Ccedilalışma sonunda incelenen oumlrneklerin değerlendirilmesi ile 12 cins Cixius Tachycvcius Myndus Hemitropis Bitropis Pseudoli-arusr Eumecurus Pentastiridius Pentastira Reptalus Setapius Hyalesthes ve bun la ra ait 44 tuumlr tespit edilmiştir Henuumlz oumlrnekleri yazar tarafından bulunamamış Yurdumuz dan orijinal tanımları yapılan 4 t uuml r Tachycixius logvinenkovae Dlabola Pentastira to-rossica (Dlabola) Hyalesthes thracicus Hoch ve H yozgaticus Hoch ile birl ikte Tuumlrkiye Cbriidae faunası 12 cins 48 tuumlrle temsil edilmektedir Gelecekte tespit edilecek tuumlrlerle b u sayıların artashycağı şuumlphesizdir
Tespit edilen cins ve tuumlr ler Bitki Koruma Buumllteni nin olanakshyları oumllccediluumlsuumlnde seri makaleler halinde yayınlanmaya ccedilalışılacaktır Bu ilk makalede Cixiidae familyası morfolojik oumlzellikleriyle tanıshytılarak Fulgoroidea uumlstfamiicircyasında Yurdumuzda oumlrnekleri tesshypi t edilmiş diğer familyalardan Cbriidae familyasının ayırt edileshybilmesi Yurdumuzda bu lunan ve bulunabilecek Cixiidae cinsleri iccedilin teşhis anahtar ı verilmiştir
M A T E R Y A L V E M E T O T
Tuumlrkiye Cbriidae faunasını belirlemek amacıyla 1983-1987 yılshylarında yapılan ccedilalışmada Ankara Zirai Muumlcadele Araştırma Ensshyti tuumlsuuml Bitki Koruma Muumlzesi ve Ege Uumlniversitesi Ziraat Fakuumlltesi Bitki Koruma Boumlluumlmuuml ıkolleksiyoumlnları i le ccedilalışına suumlresince Anika-ra Afyon Bolu Eskişehir Kayseri Kırşehir Konya Nevşehir Niğ-
122
Eyluuml l -Ara l ık 1987
deden toplanan oumlrnekler ccedilalışmanın ana materyalini o luş turmuşshytur Ayrıca Bitki Koruma Muumlzesinin diğer ccedilalışmalarında toplashynan ve teşhis iccedilin goumlnderilen oumlrnekler de ccedilalışma kapsamında deshyğerlendirilmiştir
Oumlrnekler kuumll tuumlr bitkileri ağaccedil ccedilalı ve yabancıot larm atrapla suumlpuumlruumllmesi silkeleme ve emgi şişesine emme metoduyla toplanshymıştır Toplanan oumlrnekler etil asetatlı ouml lduumlrme şişesinde oumllduumlruumllshymuumlş tuumlr Oumlrnekler buumlyuumlkluumlklerine goumlre uumlccedilgenlere yapışt ı rma veya direkt iğneleme metoduyla tespit edilerek etiketlenmiştir
Kesin t uuml r teşhisi iccedilin erkek genital organ aşağıda verilen meshytotla hazırlanmıştır Boumlcek ventrali yukarıya gelecek şekilde bir man ta r parccedilası uumlzerine konularak abdomenin tamamı veya son doumlr t segmenti iğne ile bastırı l ıp vuumlcut tan ayrılmıştır Ayrılan b u kısım 15 cm ccedilap ve 1 cm derinlikteki kuumlccediluumlk cam kapakccedilıklarda 10 KOH eriği iccedilinde sertlik durumuna goumlre b i rkaccedil saat veya 12-24 saat bırakılmışt ır Genital kapsuumlldeki (kasların yumuşamasından sonra binokuumller al t ında iğne ile hafifccedile bast ı r ı larak kas lar temizshylenmiştir Genital kapsuumll daha sonra gliserin ve 5 KOH karış ımı bu lunan cam kapccedilığa alınarak tamamen temizlenmesi ve şeffafshylaşması sağlanmıştır Teşhis işlemi bi t ince genital organ iccedilinde bir damla saf gliserin bulunan 04 cm ccedilap ve 15 cm derinlikteki cam tuumlpe yerleştirilmiştir Boumlceğin tespit edildiği iğne tuumlpuumln t ıpasından geccedilirilerek boumlcek ve genital organının beraber saklanması sağlanshymıştır-
Taksonomik karakter lere ait ccedilizimler Ernest Leitz Wetzlar bi-nokuumllerde aynalı ve prizmalı ccedilizim aleti ile yapılmıştır Boumlcek buumlshyyuumlkluumlğuumlne goumlre oumln vuumlcut ve yuumlz 16 veya 32 uumlst kanat 8 veya 125 pygofer ve anal tuumlp 32 veya 64 pa ramer 64 aedeagus 64 100 veya 150 buumlyuumltme ile ccedilizilmiştir Cins ve tuumlr teşhisleri Kirschbaum (1868) Fieber (1875 1876) Lindberg (1948) Wagner (1954) Le Ouesne (1960) Linnavuori (1962 1965) Emelyanov (1964 1971 1978) Logvinenko (1976 1978) Dlabola (1952 1957a 1959 1965 1971 1974 1985) ve Hoch ve Remane (1985) -kullanılarak yapılmışshyt ı r Kesin tuumlr teşhisi yapılamayan veya şuumlpheli olan oumlrnekler Ccedileshykoslovakya Pragae National Museumda Dr J Dlabolaya goumlnderishylerek teşhis ve kontrolleri sağlanmıştır Cins ve tuumlrlerin sinonimleri ve tuumlrlerin Palaearktik Boumllgedeki yayılış alanı Nast (1972) kata loshygundan alınmıştır Daha sonraki yıllarda tespit edilen ilave yayılış
123
BİTKİ KORUMA BUumlLTENİ CİLT 27 No 3-4
alanları l i teratuumlr goumlsterimleri ile verilmiştir Nast kataloğundaki uumllkeler b u makale dizisinde bat ıdan doğuya doğru sıralanmıştır Her tuumlrde laquoİncelenen Materyalraquo kısmında toplayıcı isimleri baş harflerle kısaltılarak verilmiştir Toplayıcı ismi olmayanlar Ege Uumlniversitesi Ziraat Fakuumlltesi Bitki Koruma Boumlluumlmuuml ko leks iyonushyna ait oumlrneklerdir
CIKIIDAE Spinola 1839
Cixiidae familyası Homoptera Auchenorrhyneha al t takımı iccedilinde Fulgoroidea uumlstfamilyasına dahildir Baş uumlzerinde boyuna carinae (nervuumlrler-keskin kenarlar) bulunması antenlerin bileşik goumlzlerin v e n t r a l m d e (karın tarafında) yer alması tegulae nin ccediloshyğunlukla bu lunması (Şekil 4 A B) ve oumln kanat larda clavus uumlzerinshydeki claval damar la r ın (2 anal damar) birleşerek Y-damar meydashyna getirmesi (Şekil 1 A B clv) Fulgoroidea familyalarmın or tak karakterler idir Cixiidae familyasını Yurdumuzda tuumlrleri tespit edilen diğer Fulgoroidea familyalarından aşağıda verilen teşhis anahtar ındaki karakter ler ile ayırt edilebilir Bu anahtar Borror ve DeLong (1964) ve Emelyanov 1964)den faydalanılarak hazırlanshymıştır
ŞEKİL 1 A - Achilidaa familyasında uumlst kanat B - Cixiidae familyasında uumlst kashynat C - Delphacidae familyasında arka tarsus ve tibia ucundaki mahshymuz (sp) D - Flatidae familyasında arka tarsus cls-clavo-coriai dikiş cSv - Y - Formundaki caval damar (Borror and DeLong 1964den)
124
Eyluumll T Aralık 1987
ŞEKİL 2 A-B - Delphacidae (macropter ve brachypter bireyler) C - Meenoplidae-D - Achılıdae E - Dictyopharidae familyalarına ait boumlceklerin genel gouml runumleri (A-B v 8 E Pesson (1S51) C Lodos (1982) ve D Borror and DeLong (1964)den)
125
BİTfCİ KORUMA BUumlLTENİ CİLT 27 No 3-4
Tuumlrkiye Fulgoroidea Familyaları Teşhis Anahtarı
1 (2) Anka t ibia nm distal (dış) ucunda tarsal segmentler kadar uzun ve hareketli bir mahmuz var (Şekil 1 C)
(Şekil 2 A B) DELPHACIDAE
2 (1) Arka t ibia nm ucunda boumlyle bir mahmuz yok
3 (12) Arka tarsi nin ikinci seğmen ti distal uccedilta b i r dizi kuumlccediluumlk dikenler ile (Şekil 6 A C)
4 (5) Uumlst kanat larda clavusdaki anal damar lar arasında ufak kabarcıklar var Başta lateral (yan) kenarlar şerit hal inde yassılarak vertex ve frons kenarlarını ccedilevreleyerek uzashynır baş ta başka carina (keskin kenar) yok
(Şekil 2 C) MEENOPLİDAE
5 (4) Uumlst kanat lar da olavusda ufak kabarcıklar bulunmaz
6 (7) Ros t rumun son segmenti genişliği kada r veya 2 kat ından daha uzun değil Oumln kanat lar ve vuumlcut ince beyaz toz hashylinde m u m tabakasıyla kaplı kanat lar dinlenme halinde vuumlcut uumlzerinde ccedilatı gibi kat lanır DERBIDAE
7 (6) Ros t rumun son segmenti genişliğinin 2 kat ından daha uzun Kanat lar dinlenme hal inde ka t l anmadan duumlz tutulur-
8 (9) Uumlst kana t la rda clavus uumlzerindeki Y - damar ın sap ucu clavusun a rka ucuna kadar uzanır (Şekil 1 A) dinlenshyme halinde oumln kanat lar ın apical (uccedil) kısımları buumlyuumlk bir bouml luumlmuumlnde dikkati ccedilekecek derecede uumlstuumlste biner
(Şekil 2 D) ACHIILIDAE
9 (8) Uumlst kanat larda clavusdaki Ymdashdamarın sap ucu clavusun arka ucuna tam yetişemez (ekil 1 B) dinlenme hal inde oumln kanat lar ın apical kısımları dikkati ccedilekecek derecede fazla uumls tuumls te binmez
10 (11) Yuumlzde frons uumlzerinde lateral carinaeye ilave olarak 2-3 carinae bulunur baş goumlzlerin oumln tarafında oldukccedila fazla ccedilıkıntılı Tegulae yok Kanat larda claval dikiş belirgin değil (Şekil 2 E) DİCTYOPHARİDAE
126
Eyluumll-Aralık 1987
ŞEKİL 3 A - Ricanidae B - Flatidae C-D - Issidae E - Tetfigomefridae F - Cixii-dae familyalarına ait boumlceklerin gensl goumlruumlnuumlmleri (A B Lodos (1982) C-D E Pesson (1951) F Borror and DeLong (1964)den)
Yuumlzde frons uumlzerinde lateral carinaeye ilave olarak sadeshyce ibir median (orta) carına var veya yok baş goumlzlerin oumlnuumlnde ccedilok ccedilıkıntılı değil Tegulae var Kana t la rda cla-val dikiş belirgin (Şekil 13 F) CIXIIDAE
Arka tarsi nin ikinci segmenti distal uccedil ta yanlarda b i rer tane olmak uumlzere 2 diken ile veya hiccedil dikensiz
Arka tarsinin ikinci segmenti distal uccedil ta yanlarda birer tane olmak uumlzere 2 diken ile (Şekil 1 D)
11 (10)
12 (3)
13 (18)
127
BİTKİ KORUMA BUumlLTENİ CİLT 27 No 3-4
128
14 (15) Vuumlcut belirgin olarak dorso-ventral yassılmış Başın oumln kenarı hariccedil boyuna carinae ybk bull
(Şekil 3 E) TETfIGOMETRiDAE
15 (14) Vuumlcut belirgin olarak dorşo-ventral yassı lmamış hafifccedile yanlardan basık Baş uumlzerinde boyuna carinae var
16 (17) Uumlst kana t la rda costal kenar geniş b i r yay ccedilizerek uzanır costal kenarda ccedilok sayıda enine ve apical kenarda boyuna damar la r ile donatı lmış c lavus uumlzer inde ccedilok sayıda ufak kabarcıklar bu lunur dinlenme hal inde kanat la r duumlşey tu tu lur (Şekil 3 B) FLATIDAE
17 16) Uumlst kanat lar costal kenarda ccedilok sayıda enine damarl ı deshyğil clavus uumlzerinde ufak kabarcıklar yok dinlenme hashylinde oumln kanat lar vuumlcut uumlzerinde meyilli tu tu lur lar
(Şekil 3 C D) ISSİDAE
18 (13) Arka tarsinin ikinci segnıentinin ucunda hiccedil diken yok Oumln kanat lar oumln kenar la rda dahil ccedilok sayıda enine ve boyuna damar la r ile (Şekil 3 A) RICANIDAE
CIKIIDAE Familyasının Morfolojik Oumlzellikleri
Bu familya uumlyelerinin vuumlcut uzunluğu 3-15 mmye kada r değishyşebilir Baş genellikle p rono tum dan daha dardır Baş goumlzlerin oumlnuumlnshyde ileriye doğru fazla ccedilıkıntılı değildir Vertexin yan kenarları hafif veya kuvvetli keskin kenar la r şeklinde yuumlkselmiş ve vertex yuumlzeyi ccedilukur kalmıştır Ver tex ın oumln tarafında lateral carinae den başın tepesine doğru birbir ine youmlnelen duumlz hat veya yay şeklinde uzanan areolar carinae dal lanır ve b u bazı cins ve tuumlr lerde goumlruumllmeyebilir Vertexin median hat t ı (coronal dikiş) ekseri k ısmen carina şeklinshyde ccedilıkıntılıdır (Şekil 4 A) Vertex ve yuumlz ekseri enine b i r carina ile birbir inden ayrılmıştır Yuumlzde frons ve postclypeus beraberce az ccedilok oval formdadır Median (orta) hat t ı ccediloğunlukla kısmen carina oluşturur ve bazı cinslerde b u uumlst ucunda ccedilatallı olabilir Frons ve postclypeus yuumlzeyi ekseri yuumlzuumln yan taraflarında bu lunan genaeye dik accedilılı ve yan kenarları car ina şeklinde ccedilıkıntılıdır Frons iccediline doğru b i r yay ccedilizerek yuumlkselen ve fronsu postclypeus dan ayıran epistomal dikiş ccediloğunlukla belirgindir (Şekil 4mdashB) Postclypeus ve anteclypeus bariz b i r dikişle ayrılmamıştır Frons genellikle geshynişliğinden daha uzun yan kenarlar ı kavisli yamuk şeklinde postshyclypeus ise yoğunlukla uumlccedilgen formundadır Ros t rum bacaklar ara-
Eyluumll -Aral ık 1987
A n t er tor
Vertex
L a t e r a l 4
Posterior
Vertex arterior kenar
Areolar carına
Coronal dikiş
Pro notum
Po stocutar carina
TeguLa
Mesonotum
Mesonotal c a r i n a e
Dorsal
t
Ventral
Frons
Median carına
Lateral carina
Epistomal dikiş
Anten
Median copycellus-
Postclypeus
Lonıs
Anteclypeus
Labr um
ŞEKİL 4- Hyalesthes oib-soletus Signde oumln vuumlcut yapıları A - Baş ve oumln vuuml cudun dorsalderi goumlruumlnuumlmuuml B - Yuumlzuumln v-entraldeıi goumlruumlnuumlmuuml
129
BİTKİ KORUMA BUumlLTENİ CİLT 27 No 3-4
sından geriye doğru uzanır uumlccedil segmentlidir ve son segmenti genişshyliğinin iki kat ından d a h a uzundur Lateral ocelli boumlbrek şeklindeki bileşik goumlzlerin ve antenlerin ouml n tarafında yer alırlar (Şekil 5) Frons da bulunan uumlccediluumlncuuml ocellus ise frons median carinası uumlzeshyrinde postclypeusa yakın yer alır Median ocellus bazı tuumlrlerde yok veya koumlrelmiştir Antenler bileşik goumlzlerin oumln alt koumlşelerinde lateshyral carlnaenin dışında yer alırlar İkinci anten segmenti genişleshymiş kuumlremsi veya silindİrik ve uumlzerinde sensoria taşır Antenin fla-gellum (kamccedilı) kısmı kıl şeklinde uzanır (Şekil 5)
D o r s a l
ŞEKİL 5 Hyalesthes oıbsoletus Signde başın lateralden goumlruumlnuumlmuuml
Thorax da pronotum dorsal goumlruumlnuumlmuumlnde ccedilok dar arka kenar ı azccedilok dik accedilı meydana getirecek şekilde oyuntulu dolayısıyla başın gerisinde b i r yaka şeklinde goumlruumlnuumlr Median hat t ı belirsiz carina ile bunun her iki tarafından p rono tum yuumlzeyinde ufak der in ccedilukurcuk-lar bulunur Pronotumda goumlzlerin arkasında oumlne accedilık yay sekinde uzanan postocular carinae bu lunur (Şekil 4 A) Pronotumun vent-ral e doğru uzanan kısmını ducircrsal den ayıran lateral carinae ise pek belirgin değildir Mesortoumltum oldukccedila iyi gelişmiş geniş yuumlzeylidir Dorsal inde 3 veya 5 boyuna car inae bulunur Bacaklar oldukccedila bashysit yapıdadır Arka tiıbianm ucunda diken dizisi ve dış kenar ı uumlzeshyrinde buumlyuumlk sabit dikenler bu lunur (Şekil 6 A) Bazılarında dış kenardaki dikenler bulunmayabil ir Arka tarsi nin birinci ve ikinci
130
Eyluumll - Aralık 1987
segmentlerinin uccedillarında diken ve platellae (puicirccuk) dizileri vardır (Şekil 6 A C) Dikenlerin sayıları cins ve tuumlrlere goumlre değişebilir Bazı cinslerde Pentastiridius ve Setapius) arka tarsi nin birinci ve ikinci segmentlerinin uccedillarındaki dikenler plateicirclea taşır Bazı cinslerde (Reptalus ve Pentastira gibi) birinci segmentteki dikenlershyde platellae yok ikinci segmentteki dikenlerde ise vardır Bazı cins ve tuumlr lerde ise a rka tarsi segmentlerinin her ikisinde de platellae yoktur Eumecurus gyaurus (Dlabola)da olduğu gibi)
Uumlst kanatların ccedilıkış yerinde pul şeklinde apolet gibi tegulae hemen her zaman (bariz olarak goumlruumlnuumlr Uumlst kanatlar (Şekil 7) ccediloshyğunlukla şeffaf mernfaran yapıda genellikle uzun oval formdadır Claval dikiş commissural kenara ulaşır Damar lar uumlzerinde oumlkseri kıl taşıyan granuumlI duumlğuumlm)lerle donatılmıştır Uumlst kana t la rda tipik olarak 4 veya daha fazla subapikal huumlcre ve oumln kenardaki stigma (Pterostigma)dan itilbaren ccedilok sayıda apical huumlcreler bulunur Uumlst kanat lar dinlenme halinde dikkati ccedilekerek derecede uumls tuumls te binmeshyden meyilli olarak uzanırlar
Abdomende taksonomik youmlnden en oumlnemli karakter ler i erkekshylerde genital yapı goumlsterir Abdomenin sonunda bulunan genital segmenti dıştan ccedilevreleyen pygofer genellikle ventral yuumlzde dorsal-den ccedilok daha uzundur (Şekil 8 Ph) Pygofer ventral yuumlzuumlnuumln pos-terior (arka) kenar ı or tada iki laquoUraquo şeklinde oyuntunun arasında ventral median lob bu lunur (Şekil 8 vml) laquoUraquo şeklindeki oyuntushyların dip kısımlarından paramerleır yuumlkselir Paramerler b i r ccedilift olup uccedilları ekseri uccedil kısımları yayılarak genişlemiştir (Şekil 8 Pa) Bazı tuumlr lerde paramer ler asimetriktir Anal tuumlp (X segment) pyo-ferin dorsar inde yer alır ccediloğunlukla uzunca oval bazı tuumlr lerde apical kenarı lob şeklinde genişler ve ventraicirce doğru buumlkuumllerek uzanır (Şekil 8 At) Bazı tuumlr lerde b u lob asimetrik formdadır Aedeshyagus b i r basa l sap (Şekil 12 Aes) ve eklemli distal flagellum (Şekil 12 Fİ) kısımlarından oluşur Basal sap kısmı değişik formlarda kıshylıfla (Periandrium) ccedilevrelenmiştir (Şekil 12 Aek) Sap kısmı kilinishyze olmuştur Eklemli distal flagellum kısmı ise kısmen membran yapıdadır Aedeagus he r iki kısım uumlzerindeki ccedilok değişik formdaki uzantı ve dikenler ile asimetrik yapıdadır Conneccediltive paramerler in basalı ile aedeagus sap kısmının basal ım birleşt iren laquoYraquo veya laquoTraquo formunda h i r buccediluk tan ibaret t i r (Şekil 8 Con)
131
BİTKİ KORUMA BUumlLTENİ CİLT 27 No 3-4
A Tırnak
Arka tibia ve tarsus A - Cixius paltipes (Fieber) B -
leporinus (L) C - Seta-piııs bicinctus (Dlab)
Pentastiridius
Eyluumll - Aralık 1987
C M Cu R e s h p
ŞEKİL T Hyalesthes oıbsoletus Sign mdash A - Uumlst kanat C - Costa R - Radius M - Media Cu - Cubitus esh - Externe subapical huumlcre Pt - Pteros-tigma aed - Apical enine damarlar ah - Apical huumlcreler ish - Interne subapical huumlcre Com - Ccmmissural kenar c-cs - Clavo-coumlrlal dikiş Cld - Claval damar B - Alt kanat
Dişilerde genital segment erkeklerden ccedilok farklıdır Abdomeshynin sonu vuumlcut eksenine dik kesik yuumlzeyle b i te r ki b u IX segmen-tin ventral yuumlzeyidir Bu kısımda bulunan yoğun m u m bezleri yushymurta lar ı oumlrten demet halindeki m u m ipliklerini uumlretir Ventral -deki ovipositor bazı cinslerde iyi gelişmiş ve uzun (Trifou Cixiini) (Şekil 10) bazı lar ında ise ufalarak yumur ta la r ı goumlmuumlcuuml alet o lma karakter ini kaybetmiştir (Trufoi Pentastirini) (Şekil 9)
133
i
BİTKİ KORUMA BUumlLTENİ CİLT 27 No 3-4
Ventral ŞEKİL 8 Hyaleslihes obsoletus Sign mdash Erkacirck genital segmentin sol yandan goumlshy
ruumlnuumlmuuml Ae - Aedeagus At - Anal tuumlp As - Anal style Con - Connec-tive Pa - Paromer Ph - Pygofer vml - Vantral median lob (Hoch und Remane 1985den)-
1 VII I VII VI
ltı ı x -
(im IX
lt vııımdash=^
VI VI I
VI vı ı ı
I I I IV
ŞEKİL 9 Hyalesthes absoletus Sign mdash Dişi abdomeninin sağ lateralden goumlshyruumlnuumlmuuml Ill-X - Tertige (X - Anal tuumlp) HI-ltVn - Sternite Vf VIII - Valvifer VIII G VIII - Gonaphyse VIII Gm JX - Median Gonaphyse IX Gl IX -Lateral gonaphyse IX (Hoch und Remane 1985den)
134
Eyluuml l -Ara l ık 1987
Tuumlrkiye faunasında tespit edilen cinsler bun la r yanında Akshydeniz ve komşu uumllkelerde bulunan ve Yurdumuzda (bulunabilecek cinslerin ayırımı iccedilin aşağıda verilen anah ta r hazırlanmıştır Bu anahtar ın hazır lanmasında Fieber (1875 1876) Le Quesne (1960) Emelyanov (1964 1971) Dlabola (1957b 1980 1981 1985 1988) den faydalanılmrştır Tuumlrkiyede henuumlz tesibit edilmemiş cinsler (X) ile belirlenmiştir
135
BİTKİ KORUMA BUumlLTENİ CİLT Zl No 3-4
CIKHDAE CİNSLERİNE AİT TEŞHİS ANAHTARI
1 (18) JVfesonotum uumlzerinde boyuna 3 carinae bulunur Dişide ovipositor iyi gelişmiş ccedilok uzun (Şekil 10) valve I ince kırışıklı (Tribu CIXIINI Spinola)
2 (15) Yuumlzuumln median carinası fronsu ıkatederek postolypeus uumlzeshy
r inde boydan boya veya kısmen uzanır
3 (4) Arta t i b i a n m dış kenarında diken yak MYNDUS Stal
4 (3) Arka t i b i a n m dış kenarında diken b u l u n u r (Şekil 6 A)
5 (6) Başta vertex goumlzler aras ında ccedilok dar uzunca oluk gibi Mesonotumda lateral car inae belirgin değil duumlz ve birbishyr ine paralel uzanır - median carina ise barizdir Uumlst kanatshylarda damar la r ince apical kenar dar yuvarlak
(X) ADOLENDA D i s t a n t 6 (5) Vertex goumlzler arasında geniş anter ior kenarı geniş yay ccedili-
rek uzanır
7 (10) Uumlst kana t la rda apical damar la r arasındaki apical kenar uumlzerinde granuumll yok
8 (9) Başta vertex ve fronsu b i rb i r inden ayıran vertex anter ior kenar ı car ina meydana getirmiş frons u n median carina sı uumlst uccedilta belirgin Uumlst kanat damarlar ındaki granuumlller bashyriz costal kenar boyunca bulunan koyu lekeler damarlar-daki granuumlılerden bar iz olarak daha buumlyuumlk
CIXIUS Latreille
9 (8) Başta vertex ve frons aras ındaki vertex anterior kenarı carina meydana getirmemiş vertexden yuumlze geccediliş yuvarshylak doumlnuumlşluuml fronsun median carinası uumlst uccedilta siliklen-miştir Uumlst kanat damar lar ındaki granuumlller belirgin
i (X) LATOLIARUS Dlabola
MK (7) Uumlst tkanatlarda apical damar la r aras ındaki apical kenar uumlzerinde granuumlller bulunur
İ l (14) Uumlst kanat la rda damar lar ve apical kenar dışında diğer - kenar ve dikişlerde granuumll bulunmaz apical huumlcreler
uzun kanat boyunun doumlr t te bir i kadar Mesonotumda ca-
136
Eyluumll - Aralık 1987
rinae bariz lateral carinae duumlz (hatlar hal inde arkaya doğshyru birbir ler inden uzaklaşarak uzanır
12 (13) Yuumlzde median frontal carina postclypeus u boydan boya katederek uzanır Pronotumda postocular carinae yay ccedilishyzer Erkekte anal tuumlp apical lobu kare dikdoumlrtgen veya asimetrik yamuk şeklinde TACHYCIXIUS Wagner
13 (12) Yuumlzde median frontal carina postclypeus un ortasına kashydar uzanır Pronotumda postocular carinae b i r accedilı meyshydana getirerek koumlşeli uzanır Erkekte anal tuumlp apical lobu diş formunda ufak loblar ile (X) TRIRıHACUS Fieber
14 (11) Uumlst kanat larda damar la r ve apical kenarla bir l ikte buuml tuumln dikişler ccedilepeccedilevre granuumllluuml apical huumlcrelerin boyu kısa kanat boyunun en fazla altıda bir i kadar apical kenar dar yuvarlak Mesonotumda median carina belirgin değil lashyteral carinae bariz hafif yay ccedilizerek birbir ler ine paralel uzanırlar (X) SICULUS Dloboia
15 (2) Yuumlzuumln median carinası sadece frons un uumlst yarısı uumlzerinshyde uzanır
16 (17) Yuumlzde postclypeus frons dan bariz epistomal dikiş ile ayshyrılır Arka tibia nın dış kenarında diken yok
HEMITROPIS Fieber
17 (16) Yuumlzde postclypeus ve frons arasında epistomal dikiş goumlshyruumllmez Arka t ibia nın dış kenar ında basal yarıya yakın 2 diken bu lunur BITROPIS Dlabola
18 (1) Mesonotum uumlzerinde boyuna 5 car inae bulunur Dişide ovipositor iyi gelişmemiş kısa (Şekil 9) eğer uzun ise valve I kırışıklı değil (Tribu PENTASTIRINI Emelyanov)
19 (28) Vertex uumlzerindeki areolar carinae (vertex uumlzerindeki enine meyilli carinae) tepede dar accedilı meydana getirir Dişide ovipositor genital bloğun dorso - ventral genişliği kadar veya b i raz daha uzundur (Subtr ibu OLIARINA Emelshyyanov)
137
BİTKİ KORUMA BUumlLTENİ CİLT 27 No- 3-4
138
20 (27) Yuumlzuumln boyuna median carinası postclypeus uumlzerinde de uzanır Rronotumda postocular carinae lateral carinae-den daha keskin Uumlst kanat damarlar ında kıl taşıyan grashynuumlller bulunur
21 (24) Uumlst kanat lar ın costal kenar ında granuumlller bulunur Yuumlzuumln boyuna median carina s ınm apical ccedilatalı kısa frons un yaklaşık doumlr t te bir uzunluğunu kaplar epistomal dikiş anshytenlerin alt kenar hizasına kadar yuumlkselir Ovipositor iyi gelişmiş ve uzun
22 (23) Vertex dar leteral kenar lar ı uzun ve (birbirine paralel uzanır vertex yuumlzeyi oluk şeklinde ccedilukurlaşmış Uumlst kashyna t la rda costal kenar ve damar la r bol granuumllluuml ve kıllı Dişilerde ovipositor abdomen kadar hiccedil olmazsa genital bloğun dorso-ventral genişliğinden daha uzun
EUMECURUS Emelyanov
23 (22) Vertex uumlccedilgen şeklinde lateral kenar la r qne doğru birbirshylerine yaklaşarak uzanır Uumlst kanat larda costal kenar kısshymen granuumllluuml Dişilerde ovipositor kısa genital bloğun dorso-ventral genişliğinden daha uzun değil
(X) ANOCULIARUS Dlabola
24 (21) Uumlst kanat lar ın costal kenarında granuumlller yok Yuumlzuumln boshyyuna median carina s ınm apical ccedilatalı fronsun yarı uzunshyluğunu kaplar epistomal dikiş antenlerin uumlst kenar hishyzasına kadar yuumlkselir Ovipositor kısa ve tam gelişmemiş
25 (26) Arka tarsi segmentleri 7 d iken ile Erkekde aedeagusun distal flagellum kısmı iyi gelişmiş (X) OLİARUS Stal
26 (25) Arka tarsi segmentleri 5 diken ile E rkekde aedeagusun distal flagellumu iyi gelişmemiş
PSEUDOLIARUS Haupt
27 (20) Yuumlzuumln boyuna median carina s ı postclypeus uumlzerine kadar uzanamaz Pronotumda postocular car inae la teral carinae gibi keskin değil Uumlst kanat damar lar ında granuumll yok
(X) OLIARELLUS Emelyanov
Eyluuml l - Analık 1987
28 (19) Vertex uumlzerindeki areolar carinae tepede geniş accedilı meyshydana getirir Dişide ovipositor iyi gelişmemiş ccedilok kısa (Şekil 9) (Suibtribu PENTASTIRINA Emelyanov)
29 (36) Yuumlzde median carina uumlst uccedilta bariz olarak ccedilatallı
30 (33) Arka tarsi nin birinci seğmeni ucunda ditkenfer 8den fazshyla değil ve uccedillarında platellae yok
31 (32) Vertex uzunluğu or tada sadece boyundaki genişliğinin yashyrısı kadar Erkekte paramer ler simetrik veya asimetrik iccedil kenarda geriye doğru uzanan uzantısı var
REPTALUS Emelyanov
32 (31) Vertex or tada vertex a rka koumlşeleri arasındaki genişlik kadar uzundur Erkekte paramer ler asimetrik iccedil kenarda geriye doğru uzanan uzantıları yok
PENTASTİRA Kirschbaum
33 (30) Arka tarsi nin birinci ve ikinci segmentilerin ucundaki dishykenler 8 ve daha fazla diken ile ve he r iki segmentte diken uccedilları platellae ile
34 (35) Başın anterior kenar carinası ve vertex lateral ve areolar carinae keskin ccedilıkıntılı vertex dar ve genişliğinden daha uzun Arka tarsi nin her iki segment ucu 10dan 19a kadar veya daha fazla sık dikenler ile
PENTASTIRIDIUS Kirschbaum
35 (34) Başta anterior ıkenar carinası ve vertex lateral ve areolar carinae ccedilıkıntılı değil vertex kısa ve geniş Arka tarsi bishyr inci sagrnentinde dikenler 8-16 ikinci seğmenimde 8-13 aras ında değişmekte SETAPIUS Dlabola
36 (29) Yuumlzde median boyuna car ina uumlst uccedil ta basil ccedilatal lanma-mış HYALESTHES Signoret
139
BİTKİ KORUMA BUumlLTENİ CİLT 27 No 3-4
140
S U M M A R Y
TAKONOMIC STUDIES ON THE SECSES OF CIXIIDAE (HOMOPTERA) FROM TURKEY
1 mdash MORPHOLOGICAL CHARACTERS OF THE FAMILY AND IDENTIFICATION KEY FOR THE GEN ARA
The specimens in the collections of Plant Protection Research Inst i tute - Plant Protection Museum ANKARA and University of Ege Agrieultural College Depar tment of Plant Protection BORNOshyVA - İZMİR and the specimens collected in Ankara Afyon Bolu Eskişehir Kayseri Kırşehir Konya Nevşehir Niğde dur ing 1983-1987 consti tuted the main material of this study The specimens send for Identification were also included in this study The idenshytification of the specimens studied resulted with 44 species of 12 genera Cixhıs Tachycixius Myndus Hemitropis Bitropis Pseud-oliarus Eumecurus Pentastiridius Pentastira Reptalus Setapius and Hyaiesthes Additional four species Tachycixius logvinenkovcLe Dlabola Pentastira torossica (DlaboSa) Hyaiesthes thracicus Hoch and H yozgaticus Hoch which were described from Turkey could not ıbeen found by the author The Cbciidae has been represented by 48 species of 12 genera for the t ime being
Ali the species determined in this study will b e published in a serial papers In this first paper after the introduct ion of the family Cbdidae an identification key for the families of super-family Fuılgoroidea and for the genera of Cboumlidae including the genera found in neighbour countries whioh could be found in Turkey are given The identification key for the genera is a s fol-lows
KEY FOR THE GENERA OF CIXIIDAE FOUND İN TURKEY AND NEIGHBOURING COUNTRİES
The genera not found in Turkey are marked with (X) in key
1 (18) Mesonotum with 3 longitudinai carinae Female wi th well developped ovipositor valve I corrugated with fine fur-rows (Tribe CIXIINI Spinola)
2 (15) On face frontal median carina extends oumlver postclypeus througly or partly
Eyluumll - Aralık 1987
3 (4) Hind tibia vvithout spines on outer margin MYNDUS Stal
4 (3) Hind tibia vvith spines on outer margin
5 (6) Vertex very na r row betvveen eyes as long furrovv Lateshyral carinae on mesonotum not prominent extend straight and paralel to each other median carina prominent Fore-vvings vvith fine veins and narrovvly rounded at apical
ltX) ADOLENıDA Distant
6 (5) Vertex vvide betvveen eyes the an ter ior margin extends vvith a large curve
7 (10) Apical margin of forewing vvithout granules between api-ral veins
8 (9) Vertex anterior margin with carina median carina of frons prominent apically Granules on veins distinct dots on costal margin distinctly bigger than granules
CIXIUumlS Latreille
9 (8) Vertex anterior majrgin without carina passing from ver-tex to frions roundedly median car ina of frons not distinct apically Granules on veins not distinct on forevvings
(X) LATOLIARUS Dlabola
10 (7) Apical margin of forewing wi th grıanuumlicirces between apical veins
11 (14) Other margins and sutures not granulated except veins and apical margin of forewings vvith long apical cells as İong as one fourth of vving lenght Mesonotum vvith sharp carinae lateral carinae straight and diverging posteriorly
12 (13) Frontal median carina extents through vvhole postclypeus Postocular carinae on p rono tum regularly curves In ma-legt apioal lobe of anal tuumlpe square rectangular o r asym-metrical TACHYCIXIUS Wagner
13 (12) Frontal median carina extents as far as half of postclypeus Postocular carina on p rono tum extents angularly In ma-le apical lobe of anaicirc tuumlpe vvith small dent-shaped lobes
(X) TRIRHACUS Fieber
141
BİTKİ KORUMA BUumlLTENlİ CİLT 27 No 3-4
14 (11) AH margins and sutures of forewing granulated apical cdlls short a tmost as long as one sixth of ving lenght apical margin narrowly rounded Median carina of me-sonotum not distinct lateral carinae distinct and slightly curved and extend paralel to each other
(X) SICULUS Dlabola
15 (2) Frontal median carina extends only on upper half of frons-
16 (17) Frons and postclypeus separated by distinct epistomal suture Hind tibia without spines on outer margin
HBMITROiPIS Fieber 17 (16) Epistomal suture between frons and postclypeus disap-
peared Hind tibia with 2 spines on basal lthalf BITROPIS Dlabola
18 (1) Mesonotum with 5 carinae Femafle with reduced short ovipositor if long valve I not cornigated (Triıbe PEN-TASTIRINI Emelyanov)
19 (28) Areolar car inae on vertex converging a t a distinct acute angle at apex Ovipositor as long as dorso-ventrai height of genitaiicirc bloc or a Mttle longer (Suumlhtrfbe OLIARLNA Emelyanov)
20 (27) Frontal median carina extends though the whole postclyshypeus Postocular carinae sharper t b a n lateral carinae on pronotum Granufles on veins with seuumlae
21 (24) Costal margin of forewinıg with granules On face apishycal fork of median carina short extends atmost one fo-ur th of frons epistomal suture rises up to lower margin of antennae Ovipositor well developped longer
22 (23) Vertex narnyvv lateral margins long and paralel to eaoh other vertex surface not groved Costal margin and veins with numerous ıgranules a n d setae Ovipositor as long as aibdomen a t least as long as dorso-ventral height af geshynital blok EUMECURUS Emelyanov
23 (22) Vertex triangular lateral margins converge towards apex Costral margin part ly granulated Ovipositor short not longer than dorso - ventral height of genital bloc
(X) ANOCULIARUS Dlabola
142
Eyluuml l -Ara l ık 1987
24 (21) Costal margin vvithout granules On face apical fork of frons extends on half of frons epistomal suture rises up to upper level of antennae Ovipositor reduced and short
25 (26) Hind tarsi 1 and 2 segments wi th 7 spines apieaicircly In male aedeagus vvith weıl developped flagellum
(X) OLİARUS Stal 26 (25) Hind tarsi 1 and 2 segments vvith 5 spines apically In
male flagellum of aedeagus reduced PSEUDOLIARUS Haupt
27 (20) Frontal median car ina not extends as far as oumlver postdly-peus Postocular carinae on p rono tum not sbarp as lashyteral carinae Veins of forewings vvithout granules
(X) OLIARELLUS Emelyanov
28 (19) Areolar carinae on vertex converging a t an dbtuse angle Ovipositor reduced and very short (Sulbtrihe PENTAS-TIRINA Emelyanov)
29 (36) Frontal median carina forked apically
30 (33) First segmıent of hind tarsi vvith not more than 8 spines and vvithout platellae (macrocheate)
31 (32) Vertex as long as half of vvidth ^betwıeen poster ior iangles of vertex In male pa ramers symmetrical or asymmetri-caicirc vvith inner recurrent process
REPTALUS Emelyanov
32 (31) Vertex as long as vvidth betvveen poster ior angles of ver-tex In male paramers asymmetrical wi thout inner reshycurrent process PENTASTİRA Kirschlbaum
33 (30) First and second segment of h ind tarsi with 8 and more spines and vvith platellae on bo th segments
34 (35) Carinae on head sharp vertex narrovv and long Both segments on hind tarsi vvith 10-19 or more spines apically
PENTASTIRIDIUS Kirsoumlhbaum
35 (34) Carinae on head not distinct vertex short and vvide First segment with 8-16 second segment of hind tarsi vvith 8-13 spines SETAPIUS Dlabola
36 (29) Median frontal carina simpie not forked HYALESTHES Signoret
143
BİTKİ KORUMA BUumlLTENİ CİLT 27 No 3-4
T E Ş E K K Uuml R
Bazı Oumlrneklerin teşhis ve kontrol ler ini yapan sayın Dr J DLABOLA (Prag Ccedilekoslovakya) ya kolleksiyon oumlrneklerini kullanshym a m a izin veren sayın hocam Prof Dr Niyazi LODOSa ve Boumlluumlm arkadaşlarına Zirai Muumlcadele Araşt ırma Enst i tuumller inden oumlrnek goumlnshyderen araştırıcılara ccedilalışma suumlresince yardımlarını esirgemeyen la-bora tuvar arkadaşım Yasemin OumlZDEMİRe ve Laborant Nurhan MELANa imkacircnlar ı ile destek veren Ankara Zirai Muumlcadele Araşshyt ı rma Enst i tuumlsuuml Muumlduumlrluumlğuuml ne teşekkuumlruuml b i r borccedil bilirim
L İ T E R A T Uuml R
BLATTNY C J BACAK J- FOZDENıA J LIMBERK und V BOZNANSKY 1954 Die Uumlbertragung des Stolbur Viruumls bei taibak und tomaten und Seine viro-geographisohen Beziehungen ıPhytopathologische Zeitschift 22 (4) 381-416
BORROR DJ and DM De LONG 1964 An introduotion to the study of insects Revised Editon Holt Rinehard and VVinston Inc 820-
DLABOLA J 1952 Einlge neue palacircarktisohe Zikaden und andere faunistische Bemerkungen Accedilta Ent Mus Nat Pragae 27 27-37
1957a Results of the zooiogical expedition of the National Museum in Pragae to Turkey 20 Homoptera Auchenorrhyncha Accedilta Ent- Mus Nat Pragae 31 (469) 19-68
19571b Die Zikaden Afghanistans (Homoptera Auahenorrhynoha) Mittei l Muumlnoh Ent Ges 47 265-303
mdash 1959 Fuumlnf Neue-Zikaden-Arten Aus dem Gebiet des Mittemeers Est Bull Soc Ent Italiana 89 (9-10) 150-155
1965 Jordanisccedilhe Zikaden (Homoptera Auchenorrftyncha) (Bear-beitung der von J Klappericıh im Jahre 1956-9 in Jordanien Lilbanon und Syrien gesammelten Auslbeute) Accedilta Ent Mus Nat- Pragae 36 419-450
1971 Taxonomische und cıhorologische Erganzungen zur tuumlrkischen und Iranisohen Zikadenfauna (Homoptera - Auoumlhenorhhynoha) bull (Samımela-usbeute von Or Wittmer ımit einem Nachtrog uumlber andere Gebiete der Palacircarktis) Accedilta Faun Ent Mus Nat Pragae 14 115-138
1974- Ulbersioumlht der Gattungen Anaplotettix Goldeus und Thamno-tettix mit Besohreibungen von 7 neuen mediterranen Arten (Homoptera Aucihenorrhynoha) Accedilta Faun Ent Mus Nat Pragge 15 103-130
1980 Neue Zikadenarten der Gattungen Sicilus gen n Mycterodus und Adarrus aus Suumldeuropa und 6 neue Mycterodus aus İran ^Homoptera Auchenorrhynuumlha) Accedilta Faun Ent Mus Nat Pragae 16 (164) 55-71
1981 Ergebnisse der TschedhosIoYVakisoh - Iranischen Entomologis-ohen Exp3ditionen naoh dem Iran (ıicirc970i und 1973) (Mi t Angaben uumlber einige Sammelresultate in Anatolien) Homoptera Auumlchenorrhyncha (II Tei l ) Accedilta Ent Mus Nat Pragae 4 0 127-311
144
Eyluumll - Aralık 1987
145
TOuml85 Neue Cixiiden vom Iran Nachıoarlander und anderen Mediterrane bieten (Hom-optera Auchenorrhynbha)- Accedilta Entomol Bohemoslov 82 95-128
19amp6 Neue Arten der Fuumllgoromorphen Zikaden-Familien vom Mittel-msergsbiet und nahen Osten (Homoptera Auchenoumlrrhyncha Cixiidae Meenoplidae Deibidae Dictyopıharidae Lpphopidae und Issidae) Accedilta Ent Mus Nat Pragae 42B (3-4) 169-198
1S87 Neue OStmediterrane und Iranische Zikadentaxone (Homoptera Auchenornhyncha) Accedilta Entomol Bohemoslov 84 295-312
mdash mdash 1938 Reklassifikation der Gattungen der Pentastirini und neue Taxone dar Cixiida8 (Homoptera Auctıenornhyncha) Accedilta Entomol Bohemoslov 85 (1) 49-70
EMELYANOV AF- 1264 Sufoorder Cicadinea (Auchenornhyncha) Keys ta the ınsects of the European USSR Vol I Apterygoıta Palaeoptera Hemimeto- bola Ed Ga Ya i3ei-Bienko Academy of Sciences of the USSR Zoolo-gical Keys to the Fauna of USSR 84 421-551
1971 Nampw genera of leauumlhoppers of the famrıilicirces Cixiidae and Issidae (Homoptera Auchenorrhyncha) in the USSR Entomological Revievv A Translation of Entomol- Obozn 50 (3) 350-354
1B78 New genera and species of ieafihoppers (Homoptera Auohe-norrhynoha) from the USSR and Mongolia Entomological Revievv A t r ans shylation of Entomol Ooumlozn 57 (2) 220-233
FAHRiNGER J s 1922 Eine Rhynohotenausbeute ous der Turkei Kleinasien und der bsnaohbarten Goumlbieten Konowia I 296-307
FlEıBER FX 1875 Les Cicadines dEurope dapres-leş orginaux et le publications les plus recentes Premiere Partie Comprenant les familles deş Membra-cida Cicadaea Fulgorida Cercopida Ulopida Paropida Scarpida disoo-sees selon la methode analytique Tradui t de Tallemand par Ferd Rieber Rev Mag Zool 3 (3) 288416
1876- Les Cicadines dEurope dapres les originaux et les publica-tions les plus recentes Deuxime Partie Descriptions des especes Traduit lallemand par Fred Rieber Et Magasin de Zoologie pure et appliquee
bullbull 1-268
GADEAU DE KERVILLE H 1939 Reci-t Sommaire-du Voyage en Liste Metıhodique des Invertebres et des Vertebres RecoSıtes en Asie-Mineure - Voyage-Zoolo-gique DHenri Gadeau de Kerville en Asie Minsure (Avri l-Mai 1912) Paris
bull Paul Le Chevalicircer 148 HAUPT HT93Q Besohreibung einiger an Citrus sohadliahen Homopteren İn FS
Bodenheimers - Die Schadiings - fauna Palastinas Monog Z Angen Ent 10 419-422
HOCH H und R1 REMANE 1S85 Evtılation und Speziation der Zikaden-Gottung-HYALESTHES Signoret 1865 - (Homoptera Auchenorrhynoha Fulgoroidea Cixi idae) Manb Ent Pmbl 2 (2) 1-427
KIRSCHBAUM CL 1863 Die Cicadiıicircen der gegend von Wiesbaden und Frankfurt A- M Nebst einer Anzahl Neuer oder Schwer zu untersoheidender arten aus Anderen gegenden Europas Taıbellarisch Besohrieben Nassau Ver f Naturk Jahrb 21-22 1-202
BıİTKIİ KORUMA BUumlLTENİ CİLT 27 No 3-4
KRAMER JP 1081 Taxonomic study of tlhe planthopper genus Cixtus in the United States and Mexico (Homoptera Fulgoroidea Cixi idae) Trans Ame Ent Soc 107 1-68
1082 Taxonomic study of the planthopper genus Oliarus in the Unishyted States (Homoptera Fulgoroidea Cixi idae) Trans Amne Ent Soc 107 381-56amp
mdashbull 1983 Taxonomic study of the planthopper Family Cixiidae in the United States (Homoptera Fulforoidea) Trans Ame Ent S o c 109 1-58
LE OUESNE WJ 1960 -Handıboaks for the Identification of Britsfı Insects He-miptera Fulgoromorpiha Royal Ent London 11 (3) 1-68
LINDBEıRG H 1946 On the insect fauna of Cyprus Results of the expedition of 1939 by Harald Hakan and PH Lindlberg Introduction i i Heteraptera und Homoptera Cicadina der Insel Zypern Oomm Bio 10 (7) 23-175
LINNAVUORI R- 1962 Hemiptera of Israel İ l i Ann Zool Soc Vanomo 24 1-108 1965 Studies oh the South and East-mediterranean Hemipterous
fauna Accedilta Entomol Fennica Helsinki 21 1-70 LODOS N 1982 Tuumlrkiye entomolojisi (Genel Uygulamalı ve Faunistik) Cilt II
Ege Uumlniversitesi Ziraat Fakuumlltesi Yayınlan No 429591 LODOS N and A KıALKANOELEN 1980 Preliminary l ist of Auchenorrhyncıha vvith
notes on distr ibution and importance of species in Turkey I Family Ci-xiidae Spinola Tuumlrk Bit Kor Derg 4 (1) 15-27
LOGVINENKO VN- 1976 New leafhopper species of the Superfamily Fulgoroidea (Auchenorrhyncha) f rom tine Caucasus Entomological Revievv A Transla-tion of Entomol Obozr 55 (3) 69-74
1978 New leafhopper species (Homoptera Audhenonırıyncha) from the Caucasus Entomological Revievv A Translation of Entoımol Obozr- 57 (4) 547-554
MOREAU JP et F LECLANT 1974 Oontribution to the study of two insect on hyibrid lavender Hyalesthes obsoletus Sign (Hom Auchenorrihyncha) Ann Zool Eco Ani 5 (3) 361-364 (Rev Appl Ent 1976 64 (1) 217)
NAST J- 1972 Palaearctic AuahenorrlhYncha (Homoptera) An annotated check list Polish Academy of Sciences Institute of Zooicircogy Polisti Scientific Publisıhcrs Warszawa 551
1982 Palaearctic Auchenorrhynoha (Homoptera) Part 3 New taxa and replacement names introduced till 1860 Polisin Academy of Sciences
lrrstitute of Zoology Polisıh Scientif ic Puıbuumlshers 36 (17) 289-582 OSHANIN B 1906 - 8 Verzeiohnis der Palaearktischen Hemipteren -mit besonderer
Beruumlcksiohtigung lihrer Verteilung im Russisohen Reich | l Bd Homoptera Beilage zum laquoAnnuaire du Musee Zoologique de lAcademie Imıperiale des Sciencesraquo Bd XI XII XIII St Petersburg 1908 492
191ı2 Katalog der Palarktisohen Hemipteren (Heteraptera Homopshytera Auohenorrhynaha und Psylloidea) Verlag von R Friedlander und Sohn Berlin 187
PESSON P- 1951 Ordre des Homapteres (Homoptera Leaoh 1815) In Traite de Zoologie Anatomie ampystematiqıue Biologie İnsectes Superieurs et He-mipteroides Tome X (11) 139Ouml-1647
VVAGNER W 1954 Die Fulgoroidea der Omer-Cooper-Expedition in die Lybische VVueste (Hemiptera^Homoptera) Bull Soc Fouad ler Entom 38 211-219-
146
Eyluuml l -Ara l ık 1987
deden toplanan oumlrnekler ccedilalışmanın ana materyalini o luş turmuşshytur Ayrıca Bitki Koruma Muumlzesinin diğer ccedilalışmalarında toplashynan ve teşhis iccedilin goumlnderilen oumlrnekler de ccedilalışma kapsamında deshyğerlendirilmiştir
Oumlrnekler kuumll tuumlr bitkileri ağaccedil ccedilalı ve yabancıot larm atrapla suumlpuumlruumllmesi silkeleme ve emgi şişesine emme metoduyla toplanshymıştır Toplanan oumlrnekler etil asetatlı ouml lduumlrme şişesinde oumllduumlruumllshymuumlş tuumlr Oumlrnekler buumlyuumlkluumlklerine goumlre uumlccedilgenlere yapışt ı rma veya direkt iğneleme metoduyla tespit edilerek etiketlenmiştir
Kesin t uuml r teşhisi iccedilin erkek genital organ aşağıda verilen meshytotla hazırlanmıştır Boumlcek ventrali yukarıya gelecek şekilde bir man ta r parccedilası uumlzerine konularak abdomenin tamamı veya son doumlr t segmenti iğne ile bastırı l ıp vuumlcut tan ayrılmıştır Ayrılan b u kısım 15 cm ccedilap ve 1 cm derinlikteki kuumlccediluumlk cam kapakccedilıklarda 10 KOH eriği iccedilinde sertlik durumuna goumlre b i rkaccedil saat veya 12-24 saat bırakılmışt ır Genital kapsuumlldeki (kasların yumuşamasından sonra binokuumller al t ında iğne ile hafifccedile bast ı r ı larak kas lar temizshylenmiştir Genital kapsuumll daha sonra gliserin ve 5 KOH karış ımı bu lunan cam kapccedilığa alınarak tamamen temizlenmesi ve şeffafshylaşması sağlanmıştır Teşhis işlemi bi t ince genital organ iccedilinde bir damla saf gliserin bulunan 04 cm ccedilap ve 15 cm derinlikteki cam tuumlpe yerleştirilmiştir Boumlceğin tespit edildiği iğne tuumlpuumln t ıpasından geccedilirilerek boumlcek ve genital organının beraber saklanması sağlanshymıştır-
Taksonomik karakter lere ait ccedilizimler Ernest Leitz Wetzlar bi-nokuumllerde aynalı ve prizmalı ccedilizim aleti ile yapılmıştır Boumlcek buumlshyyuumlkluumlğuumlne goumlre oumln vuumlcut ve yuumlz 16 veya 32 uumlst kanat 8 veya 125 pygofer ve anal tuumlp 32 veya 64 pa ramer 64 aedeagus 64 100 veya 150 buumlyuumltme ile ccedilizilmiştir Cins ve tuumlr teşhisleri Kirschbaum (1868) Fieber (1875 1876) Lindberg (1948) Wagner (1954) Le Ouesne (1960) Linnavuori (1962 1965) Emelyanov (1964 1971 1978) Logvinenko (1976 1978) Dlabola (1952 1957a 1959 1965 1971 1974 1985) ve Hoch ve Remane (1985) -kullanılarak yapılmışshyt ı r Kesin tuumlr teşhisi yapılamayan veya şuumlpheli olan oumlrnekler Ccedileshykoslovakya Pragae National Museumda Dr J Dlabolaya goumlnderishylerek teşhis ve kontrolleri sağlanmıştır Cins ve tuumlrlerin sinonimleri ve tuumlrlerin Palaearktik Boumllgedeki yayılış alanı Nast (1972) kata loshygundan alınmıştır Daha sonraki yıllarda tespit edilen ilave yayılış
123
BİTKİ KORUMA BUumlLTENİ CİLT 27 No 3-4
alanları l i teratuumlr goumlsterimleri ile verilmiştir Nast kataloğundaki uumllkeler b u makale dizisinde bat ıdan doğuya doğru sıralanmıştır Her tuumlrde laquoİncelenen Materyalraquo kısmında toplayıcı isimleri baş harflerle kısaltılarak verilmiştir Toplayıcı ismi olmayanlar Ege Uumlniversitesi Ziraat Fakuumlltesi Bitki Koruma Boumlluumlmuuml ko leks iyonushyna ait oumlrneklerdir
CIKIIDAE Spinola 1839
Cixiidae familyası Homoptera Auchenorrhyneha al t takımı iccedilinde Fulgoroidea uumlstfamilyasına dahildir Baş uumlzerinde boyuna carinae (nervuumlrler-keskin kenarlar) bulunması antenlerin bileşik goumlzlerin v e n t r a l m d e (karın tarafında) yer alması tegulae nin ccediloshyğunlukla bu lunması (Şekil 4 A B) ve oumln kanat larda clavus uumlzerinshydeki claval damar la r ın (2 anal damar) birleşerek Y-damar meydashyna getirmesi (Şekil 1 A B clv) Fulgoroidea familyalarmın or tak karakterler idir Cixiidae familyasını Yurdumuzda tuumlrleri tespit edilen diğer Fulgoroidea familyalarından aşağıda verilen teşhis anahtar ındaki karakter ler ile ayırt edilebilir Bu anahtar Borror ve DeLong (1964) ve Emelyanov 1964)den faydalanılarak hazırlanshymıştır
ŞEKİL 1 A - Achilidaa familyasında uumlst kanat B - Cixiidae familyasında uumlst kashynat C - Delphacidae familyasında arka tarsus ve tibia ucundaki mahshymuz (sp) D - Flatidae familyasında arka tarsus cls-clavo-coriai dikiş cSv - Y - Formundaki caval damar (Borror and DeLong 1964den)
124
Eyluumll T Aralık 1987
ŞEKİL 2 A-B - Delphacidae (macropter ve brachypter bireyler) C - Meenoplidae-D - Achılıdae E - Dictyopharidae familyalarına ait boumlceklerin genel gouml runumleri (A-B v 8 E Pesson (1S51) C Lodos (1982) ve D Borror and DeLong (1964)den)
125
BİTfCİ KORUMA BUumlLTENİ CİLT 27 No 3-4
Tuumlrkiye Fulgoroidea Familyaları Teşhis Anahtarı
1 (2) Anka t ibia nm distal (dış) ucunda tarsal segmentler kadar uzun ve hareketli bir mahmuz var (Şekil 1 C)
(Şekil 2 A B) DELPHACIDAE
2 (1) Arka t ibia nm ucunda boumlyle bir mahmuz yok
3 (12) Arka tarsi nin ikinci seğmen ti distal uccedilta b i r dizi kuumlccediluumlk dikenler ile (Şekil 6 A C)
4 (5) Uumlst kanat larda clavusdaki anal damar lar arasında ufak kabarcıklar var Başta lateral (yan) kenarlar şerit hal inde yassılarak vertex ve frons kenarlarını ccedilevreleyerek uzashynır baş ta başka carina (keskin kenar) yok
(Şekil 2 C) MEENOPLİDAE
5 (4) Uumlst kanat lar da olavusda ufak kabarcıklar bulunmaz
6 (7) Ros t rumun son segmenti genişliği kada r veya 2 kat ından daha uzun değil Oumln kanat lar ve vuumlcut ince beyaz toz hashylinde m u m tabakasıyla kaplı kanat lar dinlenme halinde vuumlcut uumlzerinde ccedilatı gibi kat lanır DERBIDAE
7 (6) Ros t rumun son segmenti genişliğinin 2 kat ından daha uzun Kanat lar dinlenme hal inde ka t l anmadan duumlz tutulur-
8 (9) Uumlst kana t la rda clavus uumlzerindeki Y - damar ın sap ucu clavusun a rka ucuna kadar uzanır (Şekil 1 A) dinlenshyme halinde oumln kanat lar ın apical (uccedil) kısımları buumlyuumlk bir bouml luumlmuumlnde dikkati ccedilekecek derecede uumlstuumlste biner
(Şekil 2 D) ACHIILIDAE
9 (8) Uumlst kanat larda clavusdaki Ymdashdamarın sap ucu clavusun arka ucuna tam yetişemez (ekil 1 B) dinlenme hal inde oumln kanat lar ın apical kısımları dikkati ccedilekecek derecede fazla uumls tuumls te binmez
10 (11) Yuumlzde frons uumlzerinde lateral carinaeye ilave olarak 2-3 carinae bulunur baş goumlzlerin oumln tarafında oldukccedila fazla ccedilıkıntılı Tegulae yok Kanat larda claval dikiş belirgin değil (Şekil 2 E) DİCTYOPHARİDAE
126
Eyluumll-Aralık 1987
ŞEKİL 3 A - Ricanidae B - Flatidae C-D - Issidae E - Tetfigomefridae F - Cixii-dae familyalarına ait boumlceklerin gensl goumlruumlnuumlmleri (A B Lodos (1982) C-D E Pesson (1951) F Borror and DeLong (1964)den)
Yuumlzde frons uumlzerinde lateral carinaeye ilave olarak sadeshyce ibir median (orta) carına var veya yok baş goumlzlerin oumlnuumlnde ccedilok ccedilıkıntılı değil Tegulae var Kana t la rda cla-val dikiş belirgin (Şekil 13 F) CIXIIDAE
Arka tarsi nin ikinci segmenti distal uccedil ta yanlarda b i rer tane olmak uumlzere 2 diken ile veya hiccedil dikensiz
Arka tarsinin ikinci segmenti distal uccedil ta yanlarda birer tane olmak uumlzere 2 diken ile (Şekil 1 D)
11 (10)
12 (3)
13 (18)
127
BİTKİ KORUMA BUumlLTENİ CİLT 27 No 3-4
128
14 (15) Vuumlcut belirgin olarak dorso-ventral yassılmış Başın oumln kenarı hariccedil boyuna carinae ybk bull
(Şekil 3 E) TETfIGOMETRiDAE
15 (14) Vuumlcut belirgin olarak dorşo-ventral yassı lmamış hafifccedile yanlardan basık Baş uumlzerinde boyuna carinae var
16 (17) Uumlst kana t la rda costal kenar geniş b i r yay ccedilizerek uzanır costal kenarda ccedilok sayıda enine ve apical kenarda boyuna damar la r ile donatı lmış c lavus uumlzer inde ccedilok sayıda ufak kabarcıklar bu lunur dinlenme hal inde kanat la r duumlşey tu tu lur (Şekil 3 B) FLATIDAE
17 16) Uumlst kanat lar costal kenarda ccedilok sayıda enine damarl ı deshyğil clavus uumlzerinde ufak kabarcıklar yok dinlenme hashylinde oumln kanat lar vuumlcut uumlzerinde meyilli tu tu lur lar
(Şekil 3 C D) ISSİDAE
18 (13) Arka tarsinin ikinci segnıentinin ucunda hiccedil diken yok Oumln kanat lar oumln kenar la rda dahil ccedilok sayıda enine ve boyuna damar la r ile (Şekil 3 A) RICANIDAE
CIKIIDAE Familyasının Morfolojik Oumlzellikleri
Bu familya uumlyelerinin vuumlcut uzunluğu 3-15 mmye kada r değishyşebilir Baş genellikle p rono tum dan daha dardır Baş goumlzlerin oumlnuumlnshyde ileriye doğru fazla ccedilıkıntılı değildir Vertexin yan kenarları hafif veya kuvvetli keskin kenar la r şeklinde yuumlkselmiş ve vertex yuumlzeyi ccedilukur kalmıştır Ver tex ın oumln tarafında lateral carinae den başın tepesine doğru birbir ine youmlnelen duumlz hat veya yay şeklinde uzanan areolar carinae dal lanır ve b u bazı cins ve tuumlr lerde goumlruumllmeyebilir Vertexin median hat t ı (coronal dikiş) ekseri k ısmen carina şeklinshyde ccedilıkıntılıdır (Şekil 4 A) Vertex ve yuumlz ekseri enine b i r carina ile birbir inden ayrılmıştır Yuumlzde frons ve postclypeus beraberce az ccedilok oval formdadır Median (orta) hat t ı ccediloğunlukla kısmen carina oluşturur ve bazı cinslerde b u uumlst ucunda ccedilatallı olabilir Frons ve postclypeus yuumlzeyi ekseri yuumlzuumln yan taraflarında bu lunan genaeye dik accedilılı ve yan kenarları car ina şeklinde ccedilıkıntılıdır Frons iccediline doğru b i r yay ccedilizerek yuumlkselen ve fronsu postclypeus dan ayıran epistomal dikiş ccediloğunlukla belirgindir (Şekil 4mdashB) Postclypeus ve anteclypeus bariz b i r dikişle ayrılmamıştır Frons genellikle geshynişliğinden daha uzun yan kenarlar ı kavisli yamuk şeklinde postshyclypeus ise yoğunlukla uumlccedilgen formundadır Ros t rum bacaklar ara-
Eyluumll -Aral ık 1987
A n t er tor
Vertex
L a t e r a l 4
Posterior
Vertex arterior kenar
Areolar carına
Coronal dikiş
Pro notum
Po stocutar carina
TeguLa
Mesonotum
Mesonotal c a r i n a e
Dorsal
t
Ventral
Frons
Median carına
Lateral carina
Epistomal dikiş
Anten
Median copycellus-
Postclypeus
Lonıs
Anteclypeus
Labr um
ŞEKİL 4- Hyalesthes oib-soletus Signde oumln vuumlcut yapıları A - Baş ve oumln vuuml cudun dorsalderi goumlruumlnuumlmuuml B - Yuumlzuumln v-entraldeıi goumlruumlnuumlmuuml
129
BİTKİ KORUMA BUumlLTENİ CİLT 27 No 3-4
sından geriye doğru uzanır uumlccedil segmentlidir ve son segmenti genişshyliğinin iki kat ından d a h a uzundur Lateral ocelli boumlbrek şeklindeki bileşik goumlzlerin ve antenlerin ouml n tarafında yer alırlar (Şekil 5) Frons da bulunan uumlccediluumlncuuml ocellus ise frons median carinası uumlzeshyrinde postclypeusa yakın yer alır Median ocellus bazı tuumlrlerde yok veya koumlrelmiştir Antenler bileşik goumlzlerin oumln alt koumlşelerinde lateshyral carlnaenin dışında yer alırlar İkinci anten segmenti genişleshymiş kuumlremsi veya silindİrik ve uumlzerinde sensoria taşır Antenin fla-gellum (kamccedilı) kısmı kıl şeklinde uzanır (Şekil 5)
D o r s a l
ŞEKİL 5 Hyalesthes oıbsoletus Signde başın lateralden goumlruumlnuumlmuuml
Thorax da pronotum dorsal goumlruumlnuumlmuumlnde ccedilok dar arka kenar ı azccedilok dik accedilı meydana getirecek şekilde oyuntulu dolayısıyla başın gerisinde b i r yaka şeklinde goumlruumlnuumlr Median hat t ı belirsiz carina ile bunun her iki tarafından p rono tum yuumlzeyinde ufak der in ccedilukurcuk-lar bulunur Pronotumda goumlzlerin arkasında oumlne accedilık yay sekinde uzanan postocular carinae bu lunur (Şekil 4 A) Pronotumun vent-ral e doğru uzanan kısmını ducircrsal den ayıran lateral carinae ise pek belirgin değildir Mesortoumltum oldukccedila iyi gelişmiş geniş yuumlzeylidir Dorsal inde 3 veya 5 boyuna car inae bulunur Bacaklar oldukccedila bashysit yapıdadır Arka tiıbianm ucunda diken dizisi ve dış kenar ı uumlzeshyrinde buumlyuumlk sabit dikenler bu lunur (Şekil 6 A) Bazılarında dış kenardaki dikenler bulunmayabil ir Arka tarsi nin birinci ve ikinci
130
Eyluumll - Aralık 1987
segmentlerinin uccedillarında diken ve platellae (puicirccuk) dizileri vardır (Şekil 6 A C) Dikenlerin sayıları cins ve tuumlrlere goumlre değişebilir Bazı cinslerde Pentastiridius ve Setapius) arka tarsi nin birinci ve ikinci segmentlerinin uccedillarındaki dikenler plateicirclea taşır Bazı cinslerde (Reptalus ve Pentastira gibi) birinci segmentteki dikenlershyde platellae yok ikinci segmentteki dikenlerde ise vardır Bazı cins ve tuumlr lerde ise a rka tarsi segmentlerinin her ikisinde de platellae yoktur Eumecurus gyaurus (Dlabola)da olduğu gibi)
Uumlst kanatların ccedilıkış yerinde pul şeklinde apolet gibi tegulae hemen her zaman (bariz olarak goumlruumlnuumlr Uumlst kanatlar (Şekil 7) ccediloshyğunlukla şeffaf mernfaran yapıda genellikle uzun oval formdadır Claval dikiş commissural kenara ulaşır Damar lar uumlzerinde oumlkseri kıl taşıyan granuumlI duumlğuumlm)lerle donatılmıştır Uumlst kana t la rda tipik olarak 4 veya daha fazla subapikal huumlcre ve oumln kenardaki stigma (Pterostigma)dan itilbaren ccedilok sayıda apical huumlcreler bulunur Uumlst kanat lar dinlenme halinde dikkati ccedilekerek derecede uumls tuumls te binmeshyden meyilli olarak uzanırlar
Abdomende taksonomik youmlnden en oumlnemli karakter ler i erkekshylerde genital yapı goumlsterir Abdomenin sonunda bulunan genital segmenti dıştan ccedilevreleyen pygofer genellikle ventral yuumlzde dorsal-den ccedilok daha uzundur (Şekil 8 Ph) Pygofer ventral yuumlzuumlnuumln pos-terior (arka) kenar ı or tada iki laquoUraquo şeklinde oyuntunun arasında ventral median lob bu lunur (Şekil 8 vml) laquoUraquo şeklindeki oyuntushyların dip kısımlarından paramerleır yuumlkselir Paramerler b i r ccedilift olup uccedilları ekseri uccedil kısımları yayılarak genişlemiştir (Şekil 8 Pa) Bazı tuumlr lerde paramer ler asimetriktir Anal tuumlp (X segment) pyo-ferin dorsar inde yer alır ccediloğunlukla uzunca oval bazı tuumlr lerde apical kenarı lob şeklinde genişler ve ventraicirce doğru buumlkuumllerek uzanır (Şekil 8 At) Bazı tuumlr lerde b u lob asimetrik formdadır Aedeshyagus b i r basa l sap (Şekil 12 Aes) ve eklemli distal flagellum (Şekil 12 Fİ) kısımlarından oluşur Basal sap kısmı değişik formlarda kıshylıfla (Periandrium) ccedilevrelenmiştir (Şekil 12 Aek) Sap kısmı kilinishyze olmuştur Eklemli distal flagellum kısmı ise kısmen membran yapıdadır Aedeagus he r iki kısım uumlzerindeki ccedilok değişik formdaki uzantı ve dikenler ile asimetrik yapıdadır Conneccediltive paramerler in basalı ile aedeagus sap kısmının basal ım birleşt iren laquoYraquo veya laquoTraquo formunda h i r buccediluk tan ibaret t i r (Şekil 8 Con)
131
BİTKİ KORUMA BUumlLTENİ CİLT 27 No 3-4
A Tırnak
Arka tibia ve tarsus A - Cixius paltipes (Fieber) B -
leporinus (L) C - Seta-piııs bicinctus (Dlab)
Pentastiridius
Eyluumll - Aralık 1987
C M Cu R e s h p
ŞEKİL T Hyalesthes oıbsoletus Sign mdash A - Uumlst kanat C - Costa R - Radius M - Media Cu - Cubitus esh - Externe subapical huumlcre Pt - Pteros-tigma aed - Apical enine damarlar ah - Apical huumlcreler ish - Interne subapical huumlcre Com - Ccmmissural kenar c-cs - Clavo-coumlrlal dikiş Cld - Claval damar B - Alt kanat
Dişilerde genital segment erkeklerden ccedilok farklıdır Abdomeshynin sonu vuumlcut eksenine dik kesik yuumlzeyle b i te r ki b u IX segmen-tin ventral yuumlzeyidir Bu kısımda bulunan yoğun m u m bezleri yushymurta lar ı oumlrten demet halindeki m u m ipliklerini uumlretir Ventral -deki ovipositor bazı cinslerde iyi gelişmiş ve uzun (Trifou Cixiini) (Şekil 10) bazı lar ında ise ufalarak yumur ta la r ı goumlmuumlcuuml alet o lma karakter ini kaybetmiştir (Trufoi Pentastirini) (Şekil 9)
133
i
BİTKİ KORUMA BUumlLTENİ CİLT 27 No 3-4
Ventral ŞEKİL 8 Hyaleslihes obsoletus Sign mdash Erkacirck genital segmentin sol yandan goumlshy
ruumlnuumlmuuml Ae - Aedeagus At - Anal tuumlp As - Anal style Con - Connec-tive Pa - Paromer Ph - Pygofer vml - Vantral median lob (Hoch und Remane 1985den)-
1 VII I VII VI
ltı ı x -
(im IX
lt vııımdash=^
VI VI I
VI vı ı ı
I I I IV
ŞEKİL 9 Hyalesthes absoletus Sign mdash Dişi abdomeninin sağ lateralden goumlshyruumlnuumlmuuml Ill-X - Tertige (X - Anal tuumlp) HI-ltVn - Sternite Vf VIII - Valvifer VIII G VIII - Gonaphyse VIII Gm JX - Median Gonaphyse IX Gl IX -Lateral gonaphyse IX (Hoch und Remane 1985den)
134
Eyluuml l -Ara l ık 1987
Tuumlrkiye faunasında tespit edilen cinsler bun la r yanında Akshydeniz ve komşu uumllkelerde bulunan ve Yurdumuzda (bulunabilecek cinslerin ayırımı iccedilin aşağıda verilen anah ta r hazırlanmıştır Bu anahtar ın hazır lanmasında Fieber (1875 1876) Le Quesne (1960) Emelyanov (1964 1971) Dlabola (1957b 1980 1981 1985 1988) den faydalanılmrştır Tuumlrkiyede henuumlz tesibit edilmemiş cinsler (X) ile belirlenmiştir
135
BİTKİ KORUMA BUumlLTENİ CİLT Zl No 3-4
CIKHDAE CİNSLERİNE AİT TEŞHİS ANAHTARI
1 (18) JVfesonotum uumlzerinde boyuna 3 carinae bulunur Dişide ovipositor iyi gelişmiş ccedilok uzun (Şekil 10) valve I ince kırışıklı (Tribu CIXIINI Spinola)
2 (15) Yuumlzuumln median carinası fronsu ıkatederek postolypeus uumlzeshy
r inde boydan boya veya kısmen uzanır
3 (4) Arta t i b i a n m dış kenarında diken yak MYNDUS Stal
4 (3) Arka t i b i a n m dış kenarında diken b u l u n u r (Şekil 6 A)
5 (6) Başta vertex goumlzler aras ında ccedilok dar uzunca oluk gibi Mesonotumda lateral car inae belirgin değil duumlz ve birbishyr ine paralel uzanır - median carina ise barizdir Uumlst kanatshylarda damar la r ince apical kenar dar yuvarlak
(X) ADOLENDA D i s t a n t 6 (5) Vertex goumlzler arasında geniş anter ior kenarı geniş yay ccedili-
rek uzanır
7 (10) Uumlst kana t la rda apical damar la r arasındaki apical kenar uumlzerinde granuumll yok
8 (9) Başta vertex ve fronsu b i rb i r inden ayıran vertex anter ior kenar ı car ina meydana getirmiş frons u n median carina sı uumlst uccedilta belirgin Uumlst kanat damarlar ındaki granuumlller bashyriz costal kenar boyunca bulunan koyu lekeler damarlar-daki granuumlılerden bar iz olarak daha buumlyuumlk
CIXIUS Latreille
9 (8) Başta vertex ve frons aras ındaki vertex anterior kenarı carina meydana getirmemiş vertexden yuumlze geccediliş yuvarshylak doumlnuumlşluuml fronsun median carinası uumlst uccedilta siliklen-miştir Uumlst kanat damar lar ındaki granuumlller belirgin
i (X) LATOLIARUS Dlabola
MK (7) Uumlst tkanatlarda apical damar la r aras ındaki apical kenar uumlzerinde granuumlller bulunur
İ l (14) Uumlst kanat la rda damar lar ve apical kenar dışında diğer - kenar ve dikişlerde granuumll bulunmaz apical huumlcreler
uzun kanat boyunun doumlr t te bir i kadar Mesonotumda ca-
136
Eyluumll - Aralık 1987
rinae bariz lateral carinae duumlz (hatlar hal inde arkaya doğshyru birbir ler inden uzaklaşarak uzanır
12 (13) Yuumlzde median frontal carina postclypeus u boydan boya katederek uzanır Pronotumda postocular carinae yay ccedilishyzer Erkekte anal tuumlp apical lobu kare dikdoumlrtgen veya asimetrik yamuk şeklinde TACHYCIXIUS Wagner
13 (12) Yuumlzde median frontal carina postclypeus un ortasına kashydar uzanır Pronotumda postocular carinae b i r accedilı meyshydana getirerek koumlşeli uzanır Erkekte anal tuumlp apical lobu diş formunda ufak loblar ile (X) TRIRıHACUS Fieber
14 (11) Uumlst kanat larda damar la r ve apical kenarla bir l ikte buuml tuumln dikişler ccedilepeccedilevre granuumllluuml apical huumlcrelerin boyu kısa kanat boyunun en fazla altıda bir i kadar apical kenar dar yuvarlak Mesonotumda median carina belirgin değil lashyteral carinae bariz hafif yay ccedilizerek birbir ler ine paralel uzanırlar (X) SICULUS Dloboia
15 (2) Yuumlzuumln median carinası sadece frons un uumlst yarısı uumlzerinshyde uzanır
16 (17) Yuumlzde postclypeus frons dan bariz epistomal dikiş ile ayshyrılır Arka tibia nın dış kenarında diken yok
HEMITROPIS Fieber
17 (16) Yuumlzde postclypeus ve frons arasında epistomal dikiş goumlshyruumllmez Arka t ibia nın dış kenar ında basal yarıya yakın 2 diken bu lunur BITROPIS Dlabola
18 (1) Mesonotum uumlzerinde boyuna 5 car inae bulunur Dişide ovipositor iyi gelişmemiş kısa (Şekil 9) eğer uzun ise valve I kırışıklı değil (Tribu PENTASTIRINI Emelyanov)
19 (28) Vertex uumlzerindeki areolar carinae (vertex uumlzerindeki enine meyilli carinae) tepede dar accedilı meydana getirir Dişide ovipositor genital bloğun dorso - ventral genişliği kadar veya b i raz daha uzundur (Subtr ibu OLIARINA Emelshyyanov)
137
BİTKİ KORUMA BUumlLTENİ CİLT 27 No- 3-4
138
20 (27) Yuumlzuumln boyuna median carinası postclypeus uumlzerinde de uzanır Rronotumda postocular carinae lateral carinae-den daha keskin Uumlst kanat damarlar ında kıl taşıyan grashynuumlller bulunur
21 (24) Uumlst kanat lar ın costal kenar ında granuumlller bulunur Yuumlzuumln boyuna median carina s ınm apical ccedilatalı kısa frons un yaklaşık doumlr t te bir uzunluğunu kaplar epistomal dikiş anshytenlerin alt kenar hizasına kadar yuumlkselir Ovipositor iyi gelişmiş ve uzun
22 (23) Vertex dar leteral kenar lar ı uzun ve (birbirine paralel uzanır vertex yuumlzeyi oluk şeklinde ccedilukurlaşmış Uumlst kashyna t la rda costal kenar ve damar la r bol granuumllluuml ve kıllı Dişilerde ovipositor abdomen kadar hiccedil olmazsa genital bloğun dorso-ventral genişliğinden daha uzun
EUMECURUS Emelyanov
23 (22) Vertex uumlccedilgen şeklinde lateral kenar la r qne doğru birbirshylerine yaklaşarak uzanır Uumlst kanat larda costal kenar kısshymen granuumllluuml Dişilerde ovipositor kısa genital bloğun dorso-ventral genişliğinden daha uzun değil
(X) ANOCULIARUS Dlabola
24 (21) Uumlst kanat lar ın costal kenarında granuumlller yok Yuumlzuumln boshyyuna median carina s ınm apical ccedilatalı fronsun yarı uzunshyluğunu kaplar epistomal dikiş antenlerin uumlst kenar hishyzasına kadar yuumlkselir Ovipositor kısa ve tam gelişmemiş
25 (26) Arka tarsi segmentleri 7 d iken ile Erkekde aedeagusun distal flagellum kısmı iyi gelişmiş (X) OLİARUS Stal
26 (25) Arka tarsi segmentleri 5 diken ile E rkekde aedeagusun distal flagellumu iyi gelişmemiş
PSEUDOLIARUS Haupt
27 (20) Yuumlzuumln boyuna median carina s ı postclypeus uumlzerine kadar uzanamaz Pronotumda postocular car inae la teral carinae gibi keskin değil Uumlst kanat damar lar ında granuumll yok
(X) OLIARELLUS Emelyanov
Eyluuml l - Analık 1987
28 (19) Vertex uumlzerindeki areolar carinae tepede geniş accedilı meyshydana getirir Dişide ovipositor iyi gelişmemiş ccedilok kısa (Şekil 9) (Suibtribu PENTASTIRINA Emelyanov)
29 (36) Yuumlzde median carina uumlst uccedilta bariz olarak ccedilatallı
30 (33) Arka tarsi nin birinci seğmeni ucunda ditkenfer 8den fazshyla değil ve uccedillarında platellae yok
31 (32) Vertex uzunluğu or tada sadece boyundaki genişliğinin yashyrısı kadar Erkekte paramer ler simetrik veya asimetrik iccedil kenarda geriye doğru uzanan uzantısı var
REPTALUS Emelyanov
32 (31) Vertex or tada vertex a rka koumlşeleri arasındaki genişlik kadar uzundur Erkekte paramer ler asimetrik iccedil kenarda geriye doğru uzanan uzantıları yok
PENTASTİRA Kirschbaum
33 (30) Arka tarsi nin birinci ve ikinci segmentilerin ucundaki dishykenler 8 ve daha fazla diken ile ve he r iki segmentte diken uccedilları platellae ile
34 (35) Başın anterior kenar carinası ve vertex lateral ve areolar carinae keskin ccedilıkıntılı vertex dar ve genişliğinden daha uzun Arka tarsi nin her iki segment ucu 10dan 19a kadar veya daha fazla sık dikenler ile
PENTASTIRIDIUS Kirschbaum
35 (34) Başta anterior ıkenar carinası ve vertex lateral ve areolar carinae ccedilıkıntılı değil vertex kısa ve geniş Arka tarsi bishyr inci sagrnentinde dikenler 8-16 ikinci seğmenimde 8-13 aras ında değişmekte SETAPIUS Dlabola
36 (29) Yuumlzde median boyuna car ina uumlst uccedil ta basil ccedilatal lanma-mış HYALESTHES Signoret
139
BİTKİ KORUMA BUumlLTENİ CİLT 27 No 3-4
140
S U M M A R Y
TAKONOMIC STUDIES ON THE SECSES OF CIXIIDAE (HOMOPTERA) FROM TURKEY
1 mdash MORPHOLOGICAL CHARACTERS OF THE FAMILY AND IDENTIFICATION KEY FOR THE GEN ARA
The specimens in the collections of Plant Protection Research Inst i tute - Plant Protection Museum ANKARA and University of Ege Agrieultural College Depar tment of Plant Protection BORNOshyVA - İZMİR and the specimens collected in Ankara Afyon Bolu Eskişehir Kayseri Kırşehir Konya Nevşehir Niğde dur ing 1983-1987 consti tuted the main material of this study The specimens send for Identification were also included in this study The idenshytification of the specimens studied resulted with 44 species of 12 genera Cixhıs Tachycixius Myndus Hemitropis Bitropis Pseud-oliarus Eumecurus Pentastiridius Pentastira Reptalus Setapius and Hyaiesthes Additional four species Tachycixius logvinenkovcLe Dlabola Pentastira torossica (DlaboSa) Hyaiesthes thracicus Hoch and H yozgaticus Hoch which were described from Turkey could not ıbeen found by the author The Cbciidae has been represented by 48 species of 12 genera for the t ime being
Ali the species determined in this study will b e published in a serial papers In this first paper after the introduct ion of the family Cbdidae an identification key for the families of super-family Fuılgoroidea and for the genera of Cboumlidae including the genera found in neighbour countries whioh could be found in Turkey are given The identification key for the genera is a s fol-lows
KEY FOR THE GENERA OF CIXIIDAE FOUND İN TURKEY AND NEIGHBOURING COUNTRİES
The genera not found in Turkey are marked with (X) in key
1 (18) Mesonotum with 3 longitudinai carinae Female wi th well developped ovipositor valve I corrugated with fine fur-rows (Tribe CIXIINI Spinola)
2 (15) On face frontal median carina extends oumlver postclypeus througly or partly
Eyluumll - Aralık 1987
3 (4) Hind tibia vvithout spines on outer margin MYNDUS Stal
4 (3) Hind tibia vvith spines on outer margin
5 (6) Vertex very na r row betvveen eyes as long furrovv Lateshyral carinae on mesonotum not prominent extend straight and paralel to each other median carina prominent Fore-vvings vvith fine veins and narrovvly rounded at apical
ltX) ADOLENıDA Distant
6 (5) Vertex vvide betvveen eyes the an ter ior margin extends vvith a large curve
7 (10) Apical margin of forewing vvithout granules between api-ral veins
8 (9) Vertex anterior margin with carina median carina of frons prominent apically Granules on veins distinct dots on costal margin distinctly bigger than granules
CIXIUumlS Latreille
9 (8) Vertex anterior majrgin without carina passing from ver-tex to frions roundedly median car ina of frons not distinct apically Granules on veins not distinct on forevvings
(X) LATOLIARUS Dlabola
10 (7) Apical margin of forewing wi th grıanuumlicirces between apical veins
11 (14) Other margins and sutures not granulated except veins and apical margin of forewings vvith long apical cells as İong as one fourth of vving lenght Mesonotum vvith sharp carinae lateral carinae straight and diverging posteriorly
12 (13) Frontal median carina extents through vvhole postclypeus Postocular carinae on p rono tum regularly curves In ma-legt apioal lobe of anal tuumlpe square rectangular o r asym-metrical TACHYCIXIUS Wagner
13 (12) Frontal median carina extents as far as half of postclypeus Postocular carina on p rono tum extents angularly In ma-le apical lobe of anaicirc tuumlpe vvith small dent-shaped lobes
(X) TRIRHACUS Fieber
141
BİTKİ KORUMA BUumlLTENlİ CİLT 27 No 3-4
14 (11) AH margins and sutures of forewing granulated apical cdlls short a tmost as long as one sixth of ving lenght apical margin narrowly rounded Median carina of me-sonotum not distinct lateral carinae distinct and slightly curved and extend paralel to each other
(X) SICULUS Dlabola
15 (2) Frontal median carina extends only on upper half of frons-
16 (17) Frons and postclypeus separated by distinct epistomal suture Hind tibia without spines on outer margin
HBMITROiPIS Fieber 17 (16) Epistomal suture between frons and postclypeus disap-
peared Hind tibia with 2 spines on basal lthalf BITROPIS Dlabola
18 (1) Mesonotum with 5 carinae Femafle with reduced short ovipositor if long valve I not cornigated (Triıbe PEN-TASTIRINI Emelyanov)
19 (28) Areolar car inae on vertex converging a t a distinct acute angle at apex Ovipositor as long as dorso-ventrai height of genitaiicirc bloc or a Mttle longer (Suumlhtrfbe OLIARLNA Emelyanov)
20 (27) Frontal median carina extends though the whole postclyshypeus Postocular carinae sharper t b a n lateral carinae on pronotum Granufles on veins with seuumlae
21 (24) Costal margin of forewinıg with granules On face apishycal fork of median carina short extends atmost one fo-ur th of frons epistomal suture rises up to lower margin of antennae Ovipositor well developped longer
22 (23) Vertex narnyvv lateral margins long and paralel to eaoh other vertex surface not groved Costal margin and veins with numerous ıgranules a n d setae Ovipositor as long as aibdomen a t least as long as dorso-ventral height af geshynital blok EUMECURUS Emelyanov
23 (22) Vertex triangular lateral margins converge towards apex Costral margin part ly granulated Ovipositor short not longer than dorso - ventral height of genital bloc
(X) ANOCULIARUS Dlabola
142
Eyluuml l -Ara l ık 1987
24 (21) Costal margin vvithout granules On face apical fork of frons extends on half of frons epistomal suture rises up to upper level of antennae Ovipositor reduced and short
25 (26) Hind tarsi 1 and 2 segments wi th 7 spines apieaicircly In male aedeagus vvith weıl developped flagellum
(X) OLİARUS Stal 26 (25) Hind tarsi 1 and 2 segments vvith 5 spines apically In
male flagellum of aedeagus reduced PSEUDOLIARUS Haupt
27 (20) Frontal median car ina not extends as far as oumlver postdly-peus Postocular carinae on p rono tum not sbarp as lashyteral carinae Veins of forewings vvithout granules
(X) OLIARELLUS Emelyanov
28 (19) Areolar carinae on vertex converging a t an dbtuse angle Ovipositor reduced and very short (Sulbtrihe PENTAS-TIRINA Emelyanov)
29 (36) Frontal median carina forked apically
30 (33) First segmıent of hind tarsi vvith not more than 8 spines and vvithout platellae (macrocheate)
31 (32) Vertex as long as half of vvidth ^betwıeen poster ior iangles of vertex In male pa ramers symmetrical or asymmetri-caicirc vvith inner recurrent process
REPTALUS Emelyanov
32 (31) Vertex as long as vvidth betvveen poster ior angles of ver-tex In male paramers asymmetrical wi thout inner reshycurrent process PENTASTİRA Kirschlbaum
33 (30) First and second segment of h ind tarsi with 8 and more spines and vvith platellae on bo th segments
34 (35) Carinae on head sharp vertex narrovv and long Both segments on hind tarsi vvith 10-19 or more spines apically
PENTASTIRIDIUS Kirsoumlhbaum
35 (34) Carinae on head not distinct vertex short and vvide First segment with 8-16 second segment of hind tarsi vvith 8-13 spines SETAPIUS Dlabola
36 (29) Median frontal carina simpie not forked HYALESTHES Signoret
143
BİTKİ KORUMA BUumlLTENİ CİLT 27 No 3-4
T E Ş E K K Uuml R
Bazı Oumlrneklerin teşhis ve kontrol ler ini yapan sayın Dr J DLABOLA (Prag Ccedilekoslovakya) ya kolleksiyon oumlrneklerini kullanshym a m a izin veren sayın hocam Prof Dr Niyazi LODOSa ve Boumlluumlm arkadaşlarına Zirai Muumlcadele Araşt ırma Enst i tuumller inden oumlrnek goumlnshyderen araştırıcılara ccedilalışma suumlresince yardımlarını esirgemeyen la-bora tuvar arkadaşım Yasemin OumlZDEMİRe ve Laborant Nurhan MELANa imkacircnlar ı ile destek veren Ankara Zirai Muumlcadele Araşshyt ı rma Enst i tuumlsuuml Muumlduumlrluumlğuuml ne teşekkuumlruuml b i r borccedil bilirim
L İ T E R A T Uuml R
BLATTNY C J BACAK J- FOZDENıA J LIMBERK und V BOZNANSKY 1954 Die Uumlbertragung des Stolbur Viruumls bei taibak und tomaten und Seine viro-geographisohen Beziehungen ıPhytopathologische Zeitschift 22 (4) 381-416
BORROR DJ and DM De LONG 1964 An introduotion to the study of insects Revised Editon Holt Rinehard and VVinston Inc 820-
DLABOLA J 1952 Einlge neue palacircarktisohe Zikaden und andere faunistische Bemerkungen Accedilta Ent Mus Nat Pragae 27 27-37
1957a Results of the zooiogical expedition of the National Museum in Pragae to Turkey 20 Homoptera Auchenorrhyncha Accedilta Ent- Mus Nat Pragae 31 (469) 19-68
19571b Die Zikaden Afghanistans (Homoptera Auahenorrhynoha) Mittei l Muumlnoh Ent Ges 47 265-303
mdash 1959 Fuumlnf Neue-Zikaden-Arten Aus dem Gebiet des Mittemeers Est Bull Soc Ent Italiana 89 (9-10) 150-155
1965 Jordanisccedilhe Zikaden (Homoptera Auchenorrftyncha) (Bear-beitung der von J Klappericıh im Jahre 1956-9 in Jordanien Lilbanon und Syrien gesammelten Auslbeute) Accedilta Ent Mus Nat- Pragae 36 419-450
1971 Taxonomische und cıhorologische Erganzungen zur tuumlrkischen und Iranisohen Zikadenfauna (Homoptera - Auoumlhenorhhynoha) bull (Samımela-usbeute von Or Wittmer ımit einem Nachtrog uumlber andere Gebiete der Palacircarktis) Accedilta Faun Ent Mus Nat Pragae 14 115-138
1974- Ulbersioumlht der Gattungen Anaplotettix Goldeus und Thamno-tettix mit Besohreibungen von 7 neuen mediterranen Arten (Homoptera Aucihenorrhynoha) Accedilta Faun Ent Mus Nat Pragge 15 103-130
1980 Neue Zikadenarten der Gattungen Sicilus gen n Mycterodus und Adarrus aus Suumldeuropa und 6 neue Mycterodus aus İran ^Homoptera Auchenorrhynuumlha) Accedilta Faun Ent Mus Nat Pragae 16 (164) 55-71
1981 Ergebnisse der TschedhosIoYVakisoh - Iranischen Entomologis-ohen Exp3ditionen naoh dem Iran (ıicirc970i und 1973) (Mi t Angaben uumlber einige Sammelresultate in Anatolien) Homoptera Auumlchenorrhyncha (II Tei l ) Accedilta Ent Mus Nat Pragae 4 0 127-311
144
Eyluumll - Aralık 1987
145
TOuml85 Neue Cixiiden vom Iran Nachıoarlander und anderen Mediterrane bieten (Hom-optera Auchenorrhynbha)- Accedilta Entomol Bohemoslov 82 95-128
19amp6 Neue Arten der Fuumllgoromorphen Zikaden-Familien vom Mittel-msergsbiet und nahen Osten (Homoptera Auchenoumlrrhyncha Cixiidae Meenoplidae Deibidae Dictyopıharidae Lpphopidae und Issidae) Accedilta Ent Mus Nat Pragae 42B (3-4) 169-198
1S87 Neue OStmediterrane und Iranische Zikadentaxone (Homoptera Auchenornhyncha) Accedilta Entomol Bohemoslov 84 295-312
mdash mdash 1938 Reklassifikation der Gattungen der Pentastirini und neue Taxone dar Cixiida8 (Homoptera Auctıenornhyncha) Accedilta Entomol Bohemoslov 85 (1) 49-70
EMELYANOV AF- 1264 Sufoorder Cicadinea (Auchenornhyncha) Keys ta the ınsects of the European USSR Vol I Apterygoıta Palaeoptera Hemimeto- bola Ed Ga Ya i3ei-Bienko Academy of Sciences of the USSR Zoolo-gical Keys to the Fauna of USSR 84 421-551
1971 Nampw genera of leauumlhoppers of the famrıilicirces Cixiidae and Issidae (Homoptera Auchenorrhyncha) in the USSR Entomological Revievv A Translation of Entomol- Obozn 50 (3) 350-354
1B78 New genera and species of ieafihoppers (Homoptera Auohe-norrhynoha) from the USSR and Mongolia Entomological Revievv A t r ans shylation of Entomol Ooumlozn 57 (2) 220-233
FAHRiNGER J s 1922 Eine Rhynohotenausbeute ous der Turkei Kleinasien und der bsnaohbarten Goumlbieten Konowia I 296-307
FlEıBER FX 1875 Les Cicadines dEurope dapres-leş orginaux et le publications les plus recentes Premiere Partie Comprenant les familles deş Membra-cida Cicadaea Fulgorida Cercopida Ulopida Paropida Scarpida disoo-sees selon la methode analytique Tradui t de Tallemand par Ferd Rieber Rev Mag Zool 3 (3) 288416
1876- Les Cicadines dEurope dapres les originaux et les publica-tions les plus recentes Deuxime Partie Descriptions des especes Traduit lallemand par Fred Rieber Et Magasin de Zoologie pure et appliquee
bullbull 1-268
GADEAU DE KERVILLE H 1939 Reci-t Sommaire-du Voyage en Liste Metıhodique des Invertebres et des Vertebres RecoSıtes en Asie-Mineure - Voyage-Zoolo-gique DHenri Gadeau de Kerville en Asie Minsure (Avri l-Mai 1912) Paris
bull Paul Le Chevalicircer 148 HAUPT HT93Q Besohreibung einiger an Citrus sohadliahen Homopteren İn FS
Bodenheimers - Die Schadiings - fauna Palastinas Monog Z Angen Ent 10 419-422
HOCH H und R1 REMANE 1S85 Evtılation und Speziation der Zikaden-Gottung-HYALESTHES Signoret 1865 - (Homoptera Auchenorrhynoha Fulgoroidea Cixi idae) Manb Ent Pmbl 2 (2) 1-427
KIRSCHBAUM CL 1863 Die Cicadiıicircen der gegend von Wiesbaden und Frankfurt A- M Nebst einer Anzahl Neuer oder Schwer zu untersoheidender arten aus Anderen gegenden Europas Taıbellarisch Besohrieben Nassau Ver f Naturk Jahrb 21-22 1-202
BıİTKIİ KORUMA BUumlLTENİ CİLT 27 No 3-4
KRAMER JP 1081 Taxonomic study of tlhe planthopper genus Cixtus in the United States and Mexico (Homoptera Fulgoroidea Cixi idae) Trans Ame Ent Soc 107 1-68
1082 Taxonomic study of the planthopper genus Oliarus in the Unishyted States (Homoptera Fulgoroidea Cixi idae) Trans Amne Ent Soc 107 381-56amp
mdashbull 1983 Taxonomic study of the planthopper Family Cixiidae in the United States (Homoptera Fulforoidea) Trans Ame Ent S o c 109 1-58
LE OUESNE WJ 1960 -Handıboaks for the Identification of Britsfı Insects He-miptera Fulgoromorpiha Royal Ent London 11 (3) 1-68
LINDBEıRG H 1946 On the insect fauna of Cyprus Results of the expedition of 1939 by Harald Hakan and PH Lindlberg Introduction i i Heteraptera und Homoptera Cicadina der Insel Zypern Oomm Bio 10 (7) 23-175
LINNAVUORI R- 1962 Hemiptera of Israel İ l i Ann Zool Soc Vanomo 24 1-108 1965 Studies oh the South and East-mediterranean Hemipterous
fauna Accedilta Entomol Fennica Helsinki 21 1-70 LODOS N 1982 Tuumlrkiye entomolojisi (Genel Uygulamalı ve Faunistik) Cilt II
Ege Uumlniversitesi Ziraat Fakuumlltesi Yayınlan No 429591 LODOS N and A KıALKANOELEN 1980 Preliminary l ist of Auchenorrhyncıha vvith
notes on distr ibution and importance of species in Turkey I Family Ci-xiidae Spinola Tuumlrk Bit Kor Derg 4 (1) 15-27
LOGVINENKO VN- 1976 New leafhopper species of the Superfamily Fulgoroidea (Auchenorrhyncha) f rom tine Caucasus Entomological Revievv A Transla-tion of Entomol Obozr 55 (3) 69-74
1978 New leafhopper species (Homoptera Audhenonırıyncha) from the Caucasus Entomological Revievv A Translation of Entoımol Obozr- 57 (4) 547-554
MOREAU JP et F LECLANT 1974 Oontribution to the study of two insect on hyibrid lavender Hyalesthes obsoletus Sign (Hom Auchenorrihyncha) Ann Zool Eco Ani 5 (3) 361-364 (Rev Appl Ent 1976 64 (1) 217)
NAST J- 1972 Palaearctic AuahenorrlhYncha (Homoptera) An annotated check list Polish Academy of Sciences Institute of Zooicircogy Polisti Scientific Publisıhcrs Warszawa 551
1982 Palaearctic Auchenorrhynoha (Homoptera) Part 3 New taxa and replacement names introduced till 1860 Polisin Academy of Sciences
lrrstitute of Zoology Polisıh Scientif ic Puıbuumlshers 36 (17) 289-582 OSHANIN B 1906 - 8 Verzeiohnis der Palaearktischen Hemipteren -mit besonderer
Beruumlcksiohtigung lihrer Verteilung im Russisohen Reich | l Bd Homoptera Beilage zum laquoAnnuaire du Musee Zoologique de lAcademie Imıperiale des Sciencesraquo Bd XI XII XIII St Petersburg 1908 492
191ı2 Katalog der Palarktisohen Hemipteren (Heteraptera Homopshytera Auohenorrhynaha und Psylloidea) Verlag von R Friedlander und Sohn Berlin 187
PESSON P- 1951 Ordre des Homapteres (Homoptera Leaoh 1815) In Traite de Zoologie Anatomie ampystematiqıue Biologie İnsectes Superieurs et He-mipteroides Tome X (11) 139Ouml-1647
VVAGNER W 1954 Die Fulgoroidea der Omer-Cooper-Expedition in die Lybische VVueste (Hemiptera^Homoptera) Bull Soc Fouad ler Entom 38 211-219-
146
BİTKİ KORUMA BUumlLTENİ CİLT 27 No 3-4
alanları l i teratuumlr goumlsterimleri ile verilmiştir Nast kataloğundaki uumllkeler b u makale dizisinde bat ıdan doğuya doğru sıralanmıştır Her tuumlrde laquoİncelenen Materyalraquo kısmında toplayıcı isimleri baş harflerle kısaltılarak verilmiştir Toplayıcı ismi olmayanlar Ege Uumlniversitesi Ziraat Fakuumlltesi Bitki Koruma Boumlluumlmuuml ko leks iyonushyna ait oumlrneklerdir
CIKIIDAE Spinola 1839
Cixiidae familyası Homoptera Auchenorrhyneha al t takımı iccedilinde Fulgoroidea uumlstfamilyasına dahildir Baş uumlzerinde boyuna carinae (nervuumlrler-keskin kenarlar) bulunması antenlerin bileşik goumlzlerin v e n t r a l m d e (karın tarafında) yer alması tegulae nin ccediloshyğunlukla bu lunması (Şekil 4 A B) ve oumln kanat larda clavus uumlzerinshydeki claval damar la r ın (2 anal damar) birleşerek Y-damar meydashyna getirmesi (Şekil 1 A B clv) Fulgoroidea familyalarmın or tak karakterler idir Cixiidae familyasını Yurdumuzda tuumlrleri tespit edilen diğer Fulgoroidea familyalarından aşağıda verilen teşhis anahtar ındaki karakter ler ile ayırt edilebilir Bu anahtar Borror ve DeLong (1964) ve Emelyanov 1964)den faydalanılarak hazırlanshymıştır
ŞEKİL 1 A - Achilidaa familyasında uumlst kanat B - Cixiidae familyasında uumlst kashynat C - Delphacidae familyasında arka tarsus ve tibia ucundaki mahshymuz (sp) D - Flatidae familyasında arka tarsus cls-clavo-coriai dikiş cSv - Y - Formundaki caval damar (Borror and DeLong 1964den)
124
Eyluumll T Aralık 1987
ŞEKİL 2 A-B - Delphacidae (macropter ve brachypter bireyler) C - Meenoplidae-D - Achılıdae E - Dictyopharidae familyalarına ait boumlceklerin genel gouml runumleri (A-B v 8 E Pesson (1S51) C Lodos (1982) ve D Borror and DeLong (1964)den)
125
BİTfCİ KORUMA BUumlLTENİ CİLT 27 No 3-4
Tuumlrkiye Fulgoroidea Familyaları Teşhis Anahtarı
1 (2) Anka t ibia nm distal (dış) ucunda tarsal segmentler kadar uzun ve hareketli bir mahmuz var (Şekil 1 C)
(Şekil 2 A B) DELPHACIDAE
2 (1) Arka t ibia nm ucunda boumlyle bir mahmuz yok
3 (12) Arka tarsi nin ikinci seğmen ti distal uccedilta b i r dizi kuumlccediluumlk dikenler ile (Şekil 6 A C)
4 (5) Uumlst kanat larda clavusdaki anal damar lar arasında ufak kabarcıklar var Başta lateral (yan) kenarlar şerit hal inde yassılarak vertex ve frons kenarlarını ccedilevreleyerek uzashynır baş ta başka carina (keskin kenar) yok
(Şekil 2 C) MEENOPLİDAE
5 (4) Uumlst kanat lar da olavusda ufak kabarcıklar bulunmaz
6 (7) Ros t rumun son segmenti genişliği kada r veya 2 kat ından daha uzun değil Oumln kanat lar ve vuumlcut ince beyaz toz hashylinde m u m tabakasıyla kaplı kanat lar dinlenme halinde vuumlcut uumlzerinde ccedilatı gibi kat lanır DERBIDAE
7 (6) Ros t rumun son segmenti genişliğinin 2 kat ından daha uzun Kanat lar dinlenme hal inde ka t l anmadan duumlz tutulur-
8 (9) Uumlst kana t la rda clavus uumlzerindeki Y - damar ın sap ucu clavusun a rka ucuna kadar uzanır (Şekil 1 A) dinlenshyme halinde oumln kanat lar ın apical (uccedil) kısımları buumlyuumlk bir bouml luumlmuumlnde dikkati ccedilekecek derecede uumlstuumlste biner
(Şekil 2 D) ACHIILIDAE
9 (8) Uumlst kanat larda clavusdaki Ymdashdamarın sap ucu clavusun arka ucuna tam yetişemez (ekil 1 B) dinlenme hal inde oumln kanat lar ın apical kısımları dikkati ccedilekecek derecede fazla uumls tuumls te binmez
10 (11) Yuumlzde frons uumlzerinde lateral carinaeye ilave olarak 2-3 carinae bulunur baş goumlzlerin oumln tarafında oldukccedila fazla ccedilıkıntılı Tegulae yok Kanat larda claval dikiş belirgin değil (Şekil 2 E) DİCTYOPHARİDAE
126
Eyluumll-Aralık 1987
ŞEKİL 3 A - Ricanidae B - Flatidae C-D - Issidae E - Tetfigomefridae F - Cixii-dae familyalarına ait boumlceklerin gensl goumlruumlnuumlmleri (A B Lodos (1982) C-D E Pesson (1951) F Borror and DeLong (1964)den)
Yuumlzde frons uumlzerinde lateral carinaeye ilave olarak sadeshyce ibir median (orta) carına var veya yok baş goumlzlerin oumlnuumlnde ccedilok ccedilıkıntılı değil Tegulae var Kana t la rda cla-val dikiş belirgin (Şekil 13 F) CIXIIDAE
Arka tarsi nin ikinci segmenti distal uccedil ta yanlarda b i rer tane olmak uumlzere 2 diken ile veya hiccedil dikensiz
Arka tarsinin ikinci segmenti distal uccedil ta yanlarda birer tane olmak uumlzere 2 diken ile (Şekil 1 D)
11 (10)
12 (3)
13 (18)
127
BİTKİ KORUMA BUumlLTENİ CİLT 27 No 3-4
128
14 (15) Vuumlcut belirgin olarak dorso-ventral yassılmış Başın oumln kenarı hariccedil boyuna carinae ybk bull
(Şekil 3 E) TETfIGOMETRiDAE
15 (14) Vuumlcut belirgin olarak dorşo-ventral yassı lmamış hafifccedile yanlardan basık Baş uumlzerinde boyuna carinae var
16 (17) Uumlst kana t la rda costal kenar geniş b i r yay ccedilizerek uzanır costal kenarda ccedilok sayıda enine ve apical kenarda boyuna damar la r ile donatı lmış c lavus uumlzer inde ccedilok sayıda ufak kabarcıklar bu lunur dinlenme hal inde kanat la r duumlşey tu tu lur (Şekil 3 B) FLATIDAE
17 16) Uumlst kanat lar costal kenarda ccedilok sayıda enine damarl ı deshyğil clavus uumlzerinde ufak kabarcıklar yok dinlenme hashylinde oumln kanat lar vuumlcut uumlzerinde meyilli tu tu lur lar
(Şekil 3 C D) ISSİDAE
18 (13) Arka tarsinin ikinci segnıentinin ucunda hiccedil diken yok Oumln kanat lar oumln kenar la rda dahil ccedilok sayıda enine ve boyuna damar la r ile (Şekil 3 A) RICANIDAE
CIKIIDAE Familyasının Morfolojik Oumlzellikleri
Bu familya uumlyelerinin vuumlcut uzunluğu 3-15 mmye kada r değishyşebilir Baş genellikle p rono tum dan daha dardır Baş goumlzlerin oumlnuumlnshyde ileriye doğru fazla ccedilıkıntılı değildir Vertexin yan kenarları hafif veya kuvvetli keskin kenar la r şeklinde yuumlkselmiş ve vertex yuumlzeyi ccedilukur kalmıştır Ver tex ın oumln tarafında lateral carinae den başın tepesine doğru birbir ine youmlnelen duumlz hat veya yay şeklinde uzanan areolar carinae dal lanır ve b u bazı cins ve tuumlr lerde goumlruumllmeyebilir Vertexin median hat t ı (coronal dikiş) ekseri k ısmen carina şeklinshyde ccedilıkıntılıdır (Şekil 4 A) Vertex ve yuumlz ekseri enine b i r carina ile birbir inden ayrılmıştır Yuumlzde frons ve postclypeus beraberce az ccedilok oval formdadır Median (orta) hat t ı ccediloğunlukla kısmen carina oluşturur ve bazı cinslerde b u uumlst ucunda ccedilatallı olabilir Frons ve postclypeus yuumlzeyi ekseri yuumlzuumln yan taraflarında bu lunan genaeye dik accedilılı ve yan kenarları car ina şeklinde ccedilıkıntılıdır Frons iccediline doğru b i r yay ccedilizerek yuumlkselen ve fronsu postclypeus dan ayıran epistomal dikiş ccediloğunlukla belirgindir (Şekil 4mdashB) Postclypeus ve anteclypeus bariz b i r dikişle ayrılmamıştır Frons genellikle geshynişliğinden daha uzun yan kenarlar ı kavisli yamuk şeklinde postshyclypeus ise yoğunlukla uumlccedilgen formundadır Ros t rum bacaklar ara-
Eyluumll -Aral ık 1987
A n t er tor
Vertex
L a t e r a l 4
Posterior
Vertex arterior kenar
Areolar carına
Coronal dikiş
Pro notum
Po stocutar carina
TeguLa
Mesonotum
Mesonotal c a r i n a e
Dorsal
t
Ventral
Frons
Median carına
Lateral carina
Epistomal dikiş
Anten
Median copycellus-
Postclypeus
Lonıs
Anteclypeus
Labr um
ŞEKİL 4- Hyalesthes oib-soletus Signde oumln vuumlcut yapıları A - Baş ve oumln vuuml cudun dorsalderi goumlruumlnuumlmuuml B - Yuumlzuumln v-entraldeıi goumlruumlnuumlmuuml
129
BİTKİ KORUMA BUumlLTENİ CİLT 27 No 3-4
sından geriye doğru uzanır uumlccedil segmentlidir ve son segmenti genişshyliğinin iki kat ından d a h a uzundur Lateral ocelli boumlbrek şeklindeki bileşik goumlzlerin ve antenlerin ouml n tarafında yer alırlar (Şekil 5) Frons da bulunan uumlccediluumlncuuml ocellus ise frons median carinası uumlzeshyrinde postclypeusa yakın yer alır Median ocellus bazı tuumlrlerde yok veya koumlrelmiştir Antenler bileşik goumlzlerin oumln alt koumlşelerinde lateshyral carlnaenin dışında yer alırlar İkinci anten segmenti genişleshymiş kuumlremsi veya silindİrik ve uumlzerinde sensoria taşır Antenin fla-gellum (kamccedilı) kısmı kıl şeklinde uzanır (Şekil 5)
D o r s a l
ŞEKİL 5 Hyalesthes oıbsoletus Signde başın lateralden goumlruumlnuumlmuuml
Thorax da pronotum dorsal goumlruumlnuumlmuumlnde ccedilok dar arka kenar ı azccedilok dik accedilı meydana getirecek şekilde oyuntulu dolayısıyla başın gerisinde b i r yaka şeklinde goumlruumlnuumlr Median hat t ı belirsiz carina ile bunun her iki tarafından p rono tum yuumlzeyinde ufak der in ccedilukurcuk-lar bulunur Pronotumda goumlzlerin arkasında oumlne accedilık yay sekinde uzanan postocular carinae bu lunur (Şekil 4 A) Pronotumun vent-ral e doğru uzanan kısmını ducircrsal den ayıran lateral carinae ise pek belirgin değildir Mesortoumltum oldukccedila iyi gelişmiş geniş yuumlzeylidir Dorsal inde 3 veya 5 boyuna car inae bulunur Bacaklar oldukccedila bashysit yapıdadır Arka tiıbianm ucunda diken dizisi ve dış kenar ı uumlzeshyrinde buumlyuumlk sabit dikenler bu lunur (Şekil 6 A) Bazılarında dış kenardaki dikenler bulunmayabil ir Arka tarsi nin birinci ve ikinci
130
Eyluumll - Aralık 1987
segmentlerinin uccedillarında diken ve platellae (puicirccuk) dizileri vardır (Şekil 6 A C) Dikenlerin sayıları cins ve tuumlrlere goumlre değişebilir Bazı cinslerde Pentastiridius ve Setapius) arka tarsi nin birinci ve ikinci segmentlerinin uccedillarındaki dikenler plateicirclea taşır Bazı cinslerde (Reptalus ve Pentastira gibi) birinci segmentteki dikenlershyde platellae yok ikinci segmentteki dikenlerde ise vardır Bazı cins ve tuumlr lerde ise a rka tarsi segmentlerinin her ikisinde de platellae yoktur Eumecurus gyaurus (Dlabola)da olduğu gibi)
Uumlst kanatların ccedilıkış yerinde pul şeklinde apolet gibi tegulae hemen her zaman (bariz olarak goumlruumlnuumlr Uumlst kanatlar (Şekil 7) ccediloshyğunlukla şeffaf mernfaran yapıda genellikle uzun oval formdadır Claval dikiş commissural kenara ulaşır Damar lar uumlzerinde oumlkseri kıl taşıyan granuumlI duumlğuumlm)lerle donatılmıştır Uumlst kana t la rda tipik olarak 4 veya daha fazla subapikal huumlcre ve oumln kenardaki stigma (Pterostigma)dan itilbaren ccedilok sayıda apical huumlcreler bulunur Uumlst kanat lar dinlenme halinde dikkati ccedilekerek derecede uumls tuumls te binmeshyden meyilli olarak uzanırlar
Abdomende taksonomik youmlnden en oumlnemli karakter ler i erkekshylerde genital yapı goumlsterir Abdomenin sonunda bulunan genital segmenti dıştan ccedilevreleyen pygofer genellikle ventral yuumlzde dorsal-den ccedilok daha uzundur (Şekil 8 Ph) Pygofer ventral yuumlzuumlnuumln pos-terior (arka) kenar ı or tada iki laquoUraquo şeklinde oyuntunun arasında ventral median lob bu lunur (Şekil 8 vml) laquoUraquo şeklindeki oyuntushyların dip kısımlarından paramerleır yuumlkselir Paramerler b i r ccedilift olup uccedilları ekseri uccedil kısımları yayılarak genişlemiştir (Şekil 8 Pa) Bazı tuumlr lerde paramer ler asimetriktir Anal tuumlp (X segment) pyo-ferin dorsar inde yer alır ccediloğunlukla uzunca oval bazı tuumlr lerde apical kenarı lob şeklinde genişler ve ventraicirce doğru buumlkuumllerek uzanır (Şekil 8 At) Bazı tuumlr lerde b u lob asimetrik formdadır Aedeshyagus b i r basa l sap (Şekil 12 Aes) ve eklemli distal flagellum (Şekil 12 Fİ) kısımlarından oluşur Basal sap kısmı değişik formlarda kıshylıfla (Periandrium) ccedilevrelenmiştir (Şekil 12 Aek) Sap kısmı kilinishyze olmuştur Eklemli distal flagellum kısmı ise kısmen membran yapıdadır Aedeagus he r iki kısım uumlzerindeki ccedilok değişik formdaki uzantı ve dikenler ile asimetrik yapıdadır Conneccediltive paramerler in basalı ile aedeagus sap kısmının basal ım birleşt iren laquoYraquo veya laquoTraquo formunda h i r buccediluk tan ibaret t i r (Şekil 8 Con)
131
BİTKİ KORUMA BUumlLTENİ CİLT 27 No 3-4
A Tırnak
Arka tibia ve tarsus A - Cixius paltipes (Fieber) B -
leporinus (L) C - Seta-piııs bicinctus (Dlab)
Pentastiridius
Eyluumll - Aralık 1987
C M Cu R e s h p
ŞEKİL T Hyalesthes oıbsoletus Sign mdash A - Uumlst kanat C - Costa R - Radius M - Media Cu - Cubitus esh - Externe subapical huumlcre Pt - Pteros-tigma aed - Apical enine damarlar ah - Apical huumlcreler ish - Interne subapical huumlcre Com - Ccmmissural kenar c-cs - Clavo-coumlrlal dikiş Cld - Claval damar B - Alt kanat
Dişilerde genital segment erkeklerden ccedilok farklıdır Abdomeshynin sonu vuumlcut eksenine dik kesik yuumlzeyle b i te r ki b u IX segmen-tin ventral yuumlzeyidir Bu kısımda bulunan yoğun m u m bezleri yushymurta lar ı oumlrten demet halindeki m u m ipliklerini uumlretir Ventral -deki ovipositor bazı cinslerde iyi gelişmiş ve uzun (Trifou Cixiini) (Şekil 10) bazı lar ında ise ufalarak yumur ta la r ı goumlmuumlcuuml alet o lma karakter ini kaybetmiştir (Trufoi Pentastirini) (Şekil 9)
133
i
BİTKİ KORUMA BUumlLTENİ CİLT 27 No 3-4
Ventral ŞEKİL 8 Hyaleslihes obsoletus Sign mdash Erkacirck genital segmentin sol yandan goumlshy
ruumlnuumlmuuml Ae - Aedeagus At - Anal tuumlp As - Anal style Con - Connec-tive Pa - Paromer Ph - Pygofer vml - Vantral median lob (Hoch und Remane 1985den)-
1 VII I VII VI
ltı ı x -
(im IX
lt vııımdash=^
VI VI I
VI vı ı ı
I I I IV
ŞEKİL 9 Hyalesthes absoletus Sign mdash Dişi abdomeninin sağ lateralden goumlshyruumlnuumlmuuml Ill-X - Tertige (X - Anal tuumlp) HI-ltVn - Sternite Vf VIII - Valvifer VIII G VIII - Gonaphyse VIII Gm JX - Median Gonaphyse IX Gl IX -Lateral gonaphyse IX (Hoch und Remane 1985den)
134
Eyluuml l -Ara l ık 1987
Tuumlrkiye faunasında tespit edilen cinsler bun la r yanında Akshydeniz ve komşu uumllkelerde bulunan ve Yurdumuzda (bulunabilecek cinslerin ayırımı iccedilin aşağıda verilen anah ta r hazırlanmıştır Bu anahtar ın hazır lanmasında Fieber (1875 1876) Le Quesne (1960) Emelyanov (1964 1971) Dlabola (1957b 1980 1981 1985 1988) den faydalanılmrştır Tuumlrkiyede henuumlz tesibit edilmemiş cinsler (X) ile belirlenmiştir
135
BİTKİ KORUMA BUumlLTENİ CİLT Zl No 3-4
CIKHDAE CİNSLERİNE AİT TEŞHİS ANAHTARI
1 (18) JVfesonotum uumlzerinde boyuna 3 carinae bulunur Dişide ovipositor iyi gelişmiş ccedilok uzun (Şekil 10) valve I ince kırışıklı (Tribu CIXIINI Spinola)
2 (15) Yuumlzuumln median carinası fronsu ıkatederek postolypeus uumlzeshy
r inde boydan boya veya kısmen uzanır
3 (4) Arta t i b i a n m dış kenarında diken yak MYNDUS Stal
4 (3) Arka t i b i a n m dış kenarında diken b u l u n u r (Şekil 6 A)
5 (6) Başta vertex goumlzler aras ında ccedilok dar uzunca oluk gibi Mesonotumda lateral car inae belirgin değil duumlz ve birbishyr ine paralel uzanır - median carina ise barizdir Uumlst kanatshylarda damar la r ince apical kenar dar yuvarlak
(X) ADOLENDA D i s t a n t 6 (5) Vertex goumlzler arasında geniş anter ior kenarı geniş yay ccedili-
rek uzanır
7 (10) Uumlst kana t la rda apical damar la r arasındaki apical kenar uumlzerinde granuumll yok
8 (9) Başta vertex ve fronsu b i rb i r inden ayıran vertex anter ior kenar ı car ina meydana getirmiş frons u n median carina sı uumlst uccedilta belirgin Uumlst kanat damarlar ındaki granuumlller bashyriz costal kenar boyunca bulunan koyu lekeler damarlar-daki granuumlılerden bar iz olarak daha buumlyuumlk
CIXIUS Latreille
9 (8) Başta vertex ve frons aras ındaki vertex anterior kenarı carina meydana getirmemiş vertexden yuumlze geccediliş yuvarshylak doumlnuumlşluuml fronsun median carinası uumlst uccedilta siliklen-miştir Uumlst kanat damar lar ındaki granuumlller belirgin
i (X) LATOLIARUS Dlabola
MK (7) Uumlst tkanatlarda apical damar la r aras ındaki apical kenar uumlzerinde granuumlller bulunur
İ l (14) Uumlst kanat la rda damar lar ve apical kenar dışında diğer - kenar ve dikişlerde granuumll bulunmaz apical huumlcreler
uzun kanat boyunun doumlr t te bir i kadar Mesonotumda ca-
136
Eyluumll - Aralık 1987
rinae bariz lateral carinae duumlz (hatlar hal inde arkaya doğshyru birbir ler inden uzaklaşarak uzanır
12 (13) Yuumlzde median frontal carina postclypeus u boydan boya katederek uzanır Pronotumda postocular carinae yay ccedilishyzer Erkekte anal tuumlp apical lobu kare dikdoumlrtgen veya asimetrik yamuk şeklinde TACHYCIXIUS Wagner
13 (12) Yuumlzde median frontal carina postclypeus un ortasına kashydar uzanır Pronotumda postocular carinae b i r accedilı meyshydana getirerek koumlşeli uzanır Erkekte anal tuumlp apical lobu diş formunda ufak loblar ile (X) TRIRıHACUS Fieber
14 (11) Uumlst kanat larda damar la r ve apical kenarla bir l ikte buuml tuumln dikişler ccedilepeccedilevre granuumllluuml apical huumlcrelerin boyu kısa kanat boyunun en fazla altıda bir i kadar apical kenar dar yuvarlak Mesonotumda median carina belirgin değil lashyteral carinae bariz hafif yay ccedilizerek birbir ler ine paralel uzanırlar (X) SICULUS Dloboia
15 (2) Yuumlzuumln median carinası sadece frons un uumlst yarısı uumlzerinshyde uzanır
16 (17) Yuumlzde postclypeus frons dan bariz epistomal dikiş ile ayshyrılır Arka tibia nın dış kenarında diken yok
HEMITROPIS Fieber
17 (16) Yuumlzde postclypeus ve frons arasında epistomal dikiş goumlshyruumllmez Arka t ibia nın dış kenar ında basal yarıya yakın 2 diken bu lunur BITROPIS Dlabola
18 (1) Mesonotum uumlzerinde boyuna 5 car inae bulunur Dişide ovipositor iyi gelişmemiş kısa (Şekil 9) eğer uzun ise valve I kırışıklı değil (Tribu PENTASTIRINI Emelyanov)
19 (28) Vertex uumlzerindeki areolar carinae (vertex uumlzerindeki enine meyilli carinae) tepede dar accedilı meydana getirir Dişide ovipositor genital bloğun dorso - ventral genişliği kadar veya b i raz daha uzundur (Subtr ibu OLIARINA Emelshyyanov)
137
BİTKİ KORUMA BUumlLTENİ CİLT 27 No- 3-4
138
20 (27) Yuumlzuumln boyuna median carinası postclypeus uumlzerinde de uzanır Rronotumda postocular carinae lateral carinae-den daha keskin Uumlst kanat damarlar ında kıl taşıyan grashynuumlller bulunur
21 (24) Uumlst kanat lar ın costal kenar ında granuumlller bulunur Yuumlzuumln boyuna median carina s ınm apical ccedilatalı kısa frons un yaklaşık doumlr t te bir uzunluğunu kaplar epistomal dikiş anshytenlerin alt kenar hizasına kadar yuumlkselir Ovipositor iyi gelişmiş ve uzun
22 (23) Vertex dar leteral kenar lar ı uzun ve (birbirine paralel uzanır vertex yuumlzeyi oluk şeklinde ccedilukurlaşmış Uumlst kashyna t la rda costal kenar ve damar la r bol granuumllluuml ve kıllı Dişilerde ovipositor abdomen kadar hiccedil olmazsa genital bloğun dorso-ventral genişliğinden daha uzun
EUMECURUS Emelyanov
23 (22) Vertex uumlccedilgen şeklinde lateral kenar la r qne doğru birbirshylerine yaklaşarak uzanır Uumlst kanat larda costal kenar kısshymen granuumllluuml Dişilerde ovipositor kısa genital bloğun dorso-ventral genişliğinden daha uzun değil
(X) ANOCULIARUS Dlabola
24 (21) Uumlst kanat lar ın costal kenarında granuumlller yok Yuumlzuumln boshyyuna median carina s ınm apical ccedilatalı fronsun yarı uzunshyluğunu kaplar epistomal dikiş antenlerin uumlst kenar hishyzasına kadar yuumlkselir Ovipositor kısa ve tam gelişmemiş
25 (26) Arka tarsi segmentleri 7 d iken ile Erkekde aedeagusun distal flagellum kısmı iyi gelişmiş (X) OLİARUS Stal
26 (25) Arka tarsi segmentleri 5 diken ile E rkekde aedeagusun distal flagellumu iyi gelişmemiş
PSEUDOLIARUS Haupt
27 (20) Yuumlzuumln boyuna median carina s ı postclypeus uumlzerine kadar uzanamaz Pronotumda postocular car inae la teral carinae gibi keskin değil Uumlst kanat damar lar ında granuumll yok
(X) OLIARELLUS Emelyanov
Eyluuml l - Analık 1987
28 (19) Vertex uumlzerindeki areolar carinae tepede geniş accedilı meyshydana getirir Dişide ovipositor iyi gelişmemiş ccedilok kısa (Şekil 9) (Suibtribu PENTASTIRINA Emelyanov)
29 (36) Yuumlzde median carina uumlst uccedilta bariz olarak ccedilatallı
30 (33) Arka tarsi nin birinci seğmeni ucunda ditkenfer 8den fazshyla değil ve uccedillarında platellae yok
31 (32) Vertex uzunluğu or tada sadece boyundaki genişliğinin yashyrısı kadar Erkekte paramer ler simetrik veya asimetrik iccedil kenarda geriye doğru uzanan uzantısı var
REPTALUS Emelyanov
32 (31) Vertex or tada vertex a rka koumlşeleri arasındaki genişlik kadar uzundur Erkekte paramer ler asimetrik iccedil kenarda geriye doğru uzanan uzantıları yok
PENTASTİRA Kirschbaum
33 (30) Arka tarsi nin birinci ve ikinci segmentilerin ucundaki dishykenler 8 ve daha fazla diken ile ve he r iki segmentte diken uccedilları platellae ile
34 (35) Başın anterior kenar carinası ve vertex lateral ve areolar carinae keskin ccedilıkıntılı vertex dar ve genişliğinden daha uzun Arka tarsi nin her iki segment ucu 10dan 19a kadar veya daha fazla sık dikenler ile
PENTASTIRIDIUS Kirschbaum
35 (34) Başta anterior ıkenar carinası ve vertex lateral ve areolar carinae ccedilıkıntılı değil vertex kısa ve geniş Arka tarsi bishyr inci sagrnentinde dikenler 8-16 ikinci seğmenimde 8-13 aras ında değişmekte SETAPIUS Dlabola
36 (29) Yuumlzde median boyuna car ina uumlst uccedil ta basil ccedilatal lanma-mış HYALESTHES Signoret
139
BİTKİ KORUMA BUumlLTENİ CİLT 27 No 3-4
140
S U M M A R Y
TAKONOMIC STUDIES ON THE SECSES OF CIXIIDAE (HOMOPTERA) FROM TURKEY
1 mdash MORPHOLOGICAL CHARACTERS OF THE FAMILY AND IDENTIFICATION KEY FOR THE GEN ARA
The specimens in the collections of Plant Protection Research Inst i tute - Plant Protection Museum ANKARA and University of Ege Agrieultural College Depar tment of Plant Protection BORNOshyVA - İZMİR and the specimens collected in Ankara Afyon Bolu Eskişehir Kayseri Kırşehir Konya Nevşehir Niğde dur ing 1983-1987 consti tuted the main material of this study The specimens send for Identification were also included in this study The idenshytification of the specimens studied resulted with 44 species of 12 genera Cixhıs Tachycixius Myndus Hemitropis Bitropis Pseud-oliarus Eumecurus Pentastiridius Pentastira Reptalus Setapius and Hyaiesthes Additional four species Tachycixius logvinenkovcLe Dlabola Pentastira torossica (DlaboSa) Hyaiesthes thracicus Hoch and H yozgaticus Hoch which were described from Turkey could not ıbeen found by the author The Cbciidae has been represented by 48 species of 12 genera for the t ime being
Ali the species determined in this study will b e published in a serial papers In this first paper after the introduct ion of the family Cbdidae an identification key for the families of super-family Fuılgoroidea and for the genera of Cboumlidae including the genera found in neighbour countries whioh could be found in Turkey are given The identification key for the genera is a s fol-lows
KEY FOR THE GENERA OF CIXIIDAE FOUND İN TURKEY AND NEIGHBOURING COUNTRİES
The genera not found in Turkey are marked with (X) in key
1 (18) Mesonotum with 3 longitudinai carinae Female wi th well developped ovipositor valve I corrugated with fine fur-rows (Tribe CIXIINI Spinola)
2 (15) On face frontal median carina extends oumlver postclypeus througly or partly
Eyluumll - Aralık 1987
3 (4) Hind tibia vvithout spines on outer margin MYNDUS Stal
4 (3) Hind tibia vvith spines on outer margin
5 (6) Vertex very na r row betvveen eyes as long furrovv Lateshyral carinae on mesonotum not prominent extend straight and paralel to each other median carina prominent Fore-vvings vvith fine veins and narrovvly rounded at apical
ltX) ADOLENıDA Distant
6 (5) Vertex vvide betvveen eyes the an ter ior margin extends vvith a large curve
7 (10) Apical margin of forewing vvithout granules between api-ral veins
8 (9) Vertex anterior margin with carina median carina of frons prominent apically Granules on veins distinct dots on costal margin distinctly bigger than granules
CIXIUumlS Latreille
9 (8) Vertex anterior majrgin without carina passing from ver-tex to frions roundedly median car ina of frons not distinct apically Granules on veins not distinct on forevvings
(X) LATOLIARUS Dlabola
10 (7) Apical margin of forewing wi th grıanuumlicirces between apical veins
11 (14) Other margins and sutures not granulated except veins and apical margin of forewings vvith long apical cells as İong as one fourth of vving lenght Mesonotum vvith sharp carinae lateral carinae straight and diverging posteriorly
12 (13) Frontal median carina extents through vvhole postclypeus Postocular carinae on p rono tum regularly curves In ma-legt apioal lobe of anal tuumlpe square rectangular o r asym-metrical TACHYCIXIUS Wagner
13 (12) Frontal median carina extents as far as half of postclypeus Postocular carina on p rono tum extents angularly In ma-le apical lobe of anaicirc tuumlpe vvith small dent-shaped lobes
(X) TRIRHACUS Fieber
141
BİTKİ KORUMA BUumlLTENlİ CİLT 27 No 3-4
14 (11) AH margins and sutures of forewing granulated apical cdlls short a tmost as long as one sixth of ving lenght apical margin narrowly rounded Median carina of me-sonotum not distinct lateral carinae distinct and slightly curved and extend paralel to each other
(X) SICULUS Dlabola
15 (2) Frontal median carina extends only on upper half of frons-
16 (17) Frons and postclypeus separated by distinct epistomal suture Hind tibia without spines on outer margin
HBMITROiPIS Fieber 17 (16) Epistomal suture between frons and postclypeus disap-
peared Hind tibia with 2 spines on basal lthalf BITROPIS Dlabola
18 (1) Mesonotum with 5 carinae Femafle with reduced short ovipositor if long valve I not cornigated (Triıbe PEN-TASTIRINI Emelyanov)
19 (28) Areolar car inae on vertex converging a t a distinct acute angle at apex Ovipositor as long as dorso-ventrai height of genitaiicirc bloc or a Mttle longer (Suumlhtrfbe OLIARLNA Emelyanov)
20 (27) Frontal median carina extends though the whole postclyshypeus Postocular carinae sharper t b a n lateral carinae on pronotum Granufles on veins with seuumlae
21 (24) Costal margin of forewinıg with granules On face apishycal fork of median carina short extends atmost one fo-ur th of frons epistomal suture rises up to lower margin of antennae Ovipositor well developped longer
22 (23) Vertex narnyvv lateral margins long and paralel to eaoh other vertex surface not groved Costal margin and veins with numerous ıgranules a n d setae Ovipositor as long as aibdomen a t least as long as dorso-ventral height af geshynital blok EUMECURUS Emelyanov
23 (22) Vertex triangular lateral margins converge towards apex Costral margin part ly granulated Ovipositor short not longer than dorso - ventral height of genital bloc
(X) ANOCULIARUS Dlabola
142
Eyluuml l -Ara l ık 1987
24 (21) Costal margin vvithout granules On face apical fork of frons extends on half of frons epistomal suture rises up to upper level of antennae Ovipositor reduced and short
25 (26) Hind tarsi 1 and 2 segments wi th 7 spines apieaicircly In male aedeagus vvith weıl developped flagellum
(X) OLİARUS Stal 26 (25) Hind tarsi 1 and 2 segments vvith 5 spines apically In
male flagellum of aedeagus reduced PSEUDOLIARUS Haupt
27 (20) Frontal median car ina not extends as far as oumlver postdly-peus Postocular carinae on p rono tum not sbarp as lashyteral carinae Veins of forewings vvithout granules
(X) OLIARELLUS Emelyanov
28 (19) Areolar carinae on vertex converging a t an dbtuse angle Ovipositor reduced and very short (Sulbtrihe PENTAS-TIRINA Emelyanov)
29 (36) Frontal median carina forked apically
30 (33) First segmıent of hind tarsi vvith not more than 8 spines and vvithout platellae (macrocheate)
31 (32) Vertex as long as half of vvidth ^betwıeen poster ior iangles of vertex In male pa ramers symmetrical or asymmetri-caicirc vvith inner recurrent process
REPTALUS Emelyanov
32 (31) Vertex as long as vvidth betvveen poster ior angles of ver-tex In male paramers asymmetrical wi thout inner reshycurrent process PENTASTİRA Kirschlbaum
33 (30) First and second segment of h ind tarsi with 8 and more spines and vvith platellae on bo th segments
34 (35) Carinae on head sharp vertex narrovv and long Both segments on hind tarsi vvith 10-19 or more spines apically
PENTASTIRIDIUS Kirsoumlhbaum
35 (34) Carinae on head not distinct vertex short and vvide First segment with 8-16 second segment of hind tarsi vvith 8-13 spines SETAPIUS Dlabola
36 (29) Median frontal carina simpie not forked HYALESTHES Signoret
143
BİTKİ KORUMA BUumlLTENİ CİLT 27 No 3-4
T E Ş E K K Uuml R
Bazı Oumlrneklerin teşhis ve kontrol ler ini yapan sayın Dr J DLABOLA (Prag Ccedilekoslovakya) ya kolleksiyon oumlrneklerini kullanshym a m a izin veren sayın hocam Prof Dr Niyazi LODOSa ve Boumlluumlm arkadaşlarına Zirai Muumlcadele Araşt ırma Enst i tuumller inden oumlrnek goumlnshyderen araştırıcılara ccedilalışma suumlresince yardımlarını esirgemeyen la-bora tuvar arkadaşım Yasemin OumlZDEMİRe ve Laborant Nurhan MELANa imkacircnlar ı ile destek veren Ankara Zirai Muumlcadele Araşshyt ı rma Enst i tuumlsuuml Muumlduumlrluumlğuuml ne teşekkuumlruuml b i r borccedil bilirim
L İ T E R A T Uuml R
BLATTNY C J BACAK J- FOZDENıA J LIMBERK und V BOZNANSKY 1954 Die Uumlbertragung des Stolbur Viruumls bei taibak und tomaten und Seine viro-geographisohen Beziehungen ıPhytopathologische Zeitschift 22 (4) 381-416
BORROR DJ and DM De LONG 1964 An introduotion to the study of insects Revised Editon Holt Rinehard and VVinston Inc 820-
DLABOLA J 1952 Einlge neue palacircarktisohe Zikaden und andere faunistische Bemerkungen Accedilta Ent Mus Nat Pragae 27 27-37
1957a Results of the zooiogical expedition of the National Museum in Pragae to Turkey 20 Homoptera Auchenorrhyncha Accedilta Ent- Mus Nat Pragae 31 (469) 19-68
19571b Die Zikaden Afghanistans (Homoptera Auahenorrhynoha) Mittei l Muumlnoh Ent Ges 47 265-303
mdash 1959 Fuumlnf Neue-Zikaden-Arten Aus dem Gebiet des Mittemeers Est Bull Soc Ent Italiana 89 (9-10) 150-155
1965 Jordanisccedilhe Zikaden (Homoptera Auchenorrftyncha) (Bear-beitung der von J Klappericıh im Jahre 1956-9 in Jordanien Lilbanon und Syrien gesammelten Auslbeute) Accedilta Ent Mus Nat- Pragae 36 419-450
1971 Taxonomische und cıhorologische Erganzungen zur tuumlrkischen und Iranisohen Zikadenfauna (Homoptera - Auoumlhenorhhynoha) bull (Samımela-usbeute von Or Wittmer ımit einem Nachtrog uumlber andere Gebiete der Palacircarktis) Accedilta Faun Ent Mus Nat Pragae 14 115-138
1974- Ulbersioumlht der Gattungen Anaplotettix Goldeus und Thamno-tettix mit Besohreibungen von 7 neuen mediterranen Arten (Homoptera Aucihenorrhynoha) Accedilta Faun Ent Mus Nat Pragge 15 103-130
1980 Neue Zikadenarten der Gattungen Sicilus gen n Mycterodus und Adarrus aus Suumldeuropa und 6 neue Mycterodus aus İran ^Homoptera Auchenorrhynuumlha) Accedilta Faun Ent Mus Nat Pragae 16 (164) 55-71
1981 Ergebnisse der TschedhosIoYVakisoh - Iranischen Entomologis-ohen Exp3ditionen naoh dem Iran (ıicirc970i und 1973) (Mi t Angaben uumlber einige Sammelresultate in Anatolien) Homoptera Auumlchenorrhyncha (II Tei l ) Accedilta Ent Mus Nat Pragae 4 0 127-311
144
Eyluumll - Aralık 1987
145
TOuml85 Neue Cixiiden vom Iran Nachıoarlander und anderen Mediterrane bieten (Hom-optera Auchenorrhynbha)- Accedilta Entomol Bohemoslov 82 95-128
19amp6 Neue Arten der Fuumllgoromorphen Zikaden-Familien vom Mittel-msergsbiet und nahen Osten (Homoptera Auchenoumlrrhyncha Cixiidae Meenoplidae Deibidae Dictyopıharidae Lpphopidae und Issidae) Accedilta Ent Mus Nat Pragae 42B (3-4) 169-198
1S87 Neue OStmediterrane und Iranische Zikadentaxone (Homoptera Auchenornhyncha) Accedilta Entomol Bohemoslov 84 295-312
mdash mdash 1938 Reklassifikation der Gattungen der Pentastirini und neue Taxone dar Cixiida8 (Homoptera Auctıenornhyncha) Accedilta Entomol Bohemoslov 85 (1) 49-70
EMELYANOV AF- 1264 Sufoorder Cicadinea (Auchenornhyncha) Keys ta the ınsects of the European USSR Vol I Apterygoıta Palaeoptera Hemimeto- bola Ed Ga Ya i3ei-Bienko Academy of Sciences of the USSR Zoolo-gical Keys to the Fauna of USSR 84 421-551
1971 Nampw genera of leauumlhoppers of the famrıilicirces Cixiidae and Issidae (Homoptera Auchenorrhyncha) in the USSR Entomological Revievv A Translation of Entomol- Obozn 50 (3) 350-354
1B78 New genera and species of ieafihoppers (Homoptera Auohe-norrhynoha) from the USSR and Mongolia Entomological Revievv A t r ans shylation of Entomol Ooumlozn 57 (2) 220-233
FAHRiNGER J s 1922 Eine Rhynohotenausbeute ous der Turkei Kleinasien und der bsnaohbarten Goumlbieten Konowia I 296-307
FlEıBER FX 1875 Les Cicadines dEurope dapres-leş orginaux et le publications les plus recentes Premiere Partie Comprenant les familles deş Membra-cida Cicadaea Fulgorida Cercopida Ulopida Paropida Scarpida disoo-sees selon la methode analytique Tradui t de Tallemand par Ferd Rieber Rev Mag Zool 3 (3) 288416
1876- Les Cicadines dEurope dapres les originaux et les publica-tions les plus recentes Deuxime Partie Descriptions des especes Traduit lallemand par Fred Rieber Et Magasin de Zoologie pure et appliquee
bullbull 1-268
GADEAU DE KERVILLE H 1939 Reci-t Sommaire-du Voyage en Liste Metıhodique des Invertebres et des Vertebres RecoSıtes en Asie-Mineure - Voyage-Zoolo-gique DHenri Gadeau de Kerville en Asie Minsure (Avri l-Mai 1912) Paris
bull Paul Le Chevalicircer 148 HAUPT HT93Q Besohreibung einiger an Citrus sohadliahen Homopteren İn FS
Bodenheimers - Die Schadiings - fauna Palastinas Monog Z Angen Ent 10 419-422
HOCH H und R1 REMANE 1S85 Evtılation und Speziation der Zikaden-Gottung-HYALESTHES Signoret 1865 - (Homoptera Auchenorrhynoha Fulgoroidea Cixi idae) Manb Ent Pmbl 2 (2) 1-427
KIRSCHBAUM CL 1863 Die Cicadiıicircen der gegend von Wiesbaden und Frankfurt A- M Nebst einer Anzahl Neuer oder Schwer zu untersoheidender arten aus Anderen gegenden Europas Taıbellarisch Besohrieben Nassau Ver f Naturk Jahrb 21-22 1-202
BıİTKIİ KORUMA BUumlLTENİ CİLT 27 No 3-4
KRAMER JP 1081 Taxonomic study of tlhe planthopper genus Cixtus in the United States and Mexico (Homoptera Fulgoroidea Cixi idae) Trans Ame Ent Soc 107 1-68
1082 Taxonomic study of the planthopper genus Oliarus in the Unishyted States (Homoptera Fulgoroidea Cixi idae) Trans Amne Ent Soc 107 381-56amp
mdashbull 1983 Taxonomic study of the planthopper Family Cixiidae in the United States (Homoptera Fulforoidea) Trans Ame Ent S o c 109 1-58
LE OUESNE WJ 1960 -Handıboaks for the Identification of Britsfı Insects He-miptera Fulgoromorpiha Royal Ent London 11 (3) 1-68
LINDBEıRG H 1946 On the insect fauna of Cyprus Results of the expedition of 1939 by Harald Hakan and PH Lindlberg Introduction i i Heteraptera und Homoptera Cicadina der Insel Zypern Oomm Bio 10 (7) 23-175
LINNAVUORI R- 1962 Hemiptera of Israel İ l i Ann Zool Soc Vanomo 24 1-108 1965 Studies oh the South and East-mediterranean Hemipterous
fauna Accedilta Entomol Fennica Helsinki 21 1-70 LODOS N 1982 Tuumlrkiye entomolojisi (Genel Uygulamalı ve Faunistik) Cilt II
Ege Uumlniversitesi Ziraat Fakuumlltesi Yayınlan No 429591 LODOS N and A KıALKANOELEN 1980 Preliminary l ist of Auchenorrhyncıha vvith
notes on distr ibution and importance of species in Turkey I Family Ci-xiidae Spinola Tuumlrk Bit Kor Derg 4 (1) 15-27
LOGVINENKO VN- 1976 New leafhopper species of the Superfamily Fulgoroidea (Auchenorrhyncha) f rom tine Caucasus Entomological Revievv A Transla-tion of Entomol Obozr 55 (3) 69-74
1978 New leafhopper species (Homoptera Audhenonırıyncha) from the Caucasus Entomological Revievv A Translation of Entoımol Obozr- 57 (4) 547-554
MOREAU JP et F LECLANT 1974 Oontribution to the study of two insect on hyibrid lavender Hyalesthes obsoletus Sign (Hom Auchenorrihyncha) Ann Zool Eco Ani 5 (3) 361-364 (Rev Appl Ent 1976 64 (1) 217)
NAST J- 1972 Palaearctic AuahenorrlhYncha (Homoptera) An annotated check list Polish Academy of Sciences Institute of Zooicircogy Polisti Scientific Publisıhcrs Warszawa 551
1982 Palaearctic Auchenorrhynoha (Homoptera) Part 3 New taxa and replacement names introduced till 1860 Polisin Academy of Sciences
lrrstitute of Zoology Polisıh Scientif ic Puıbuumlshers 36 (17) 289-582 OSHANIN B 1906 - 8 Verzeiohnis der Palaearktischen Hemipteren -mit besonderer
Beruumlcksiohtigung lihrer Verteilung im Russisohen Reich | l Bd Homoptera Beilage zum laquoAnnuaire du Musee Zoologique de lAcademie Imıperiale des Sciencesraquo Bd XI XII XIII St Petersburg 1908 492
191ı2 Katalog der Palarktisohen Hemipteren (Heteraptera Homopshytera Auohenorrhynaha und Psylloidea) Verlag von R Friedlander und Sohn Berlin 187
PESSON P- 1951 Ordre des Homapteres (Homoptera Leaoh 1815) In Traite de Zoologie Anatomie ampystematiqıue Biologie İnsectes Superieurs et He-mipteroides Tome X (11) 139Ouml-1647
VVAGNER W 1954 Die Fulgoroidea der Omer-Cooper-Expedition in die Lybische VVueste (Hemiptera^Homoptera) Bull Soc Fouad ler Entom 38 211-219-
146
Eyluumll T Aralık 1987
ŞEKİL 2 A-B - Delphacidae (macropter ve brachypter bireyler) C - Meenoplidae-D - Achılıdae E - Dictyopharidae familyalarına ait boumlceklerin genel gouml runumleri (A-B v 8 E Pesson (1S51) C Lodos (1982) ve D Borror and DeLong (1964)den)
125
BİTfCİ KORUMA BUumlLTENİ CİLT 27 No 3-4
Tuumlrkiye Fulgoroidea Familyaları Teşhis Anahtarı
1 (2) Anka t ibia nm distal (dış) ucunda tarsal segmentler kadar uzun ve hareketli bir mahmuz var (Şekil 1 C)
(Şekil 2 A B) DELPHACIDAE
2 (1) Arka t ibia nm ucunda boumlyle bir mahmuz yok
3 (12) Arka tarsi nin ikinci seğmen ti distal uccedilta b i r dizi kuumlccediluumlk dikenler ile (Şekil 6 A C)
4 (5) Uumlst kanat larda clavusdaki anal damar lar arasında ufak kabarcıklar var Başta lateral (yan) kenarlar şerit hal inde yassılarak vertex ve frons kenarlarını ccedilevreleyerek uzashynır baş ta başka carina (keskin kenar) yok
(Şekil 2 C) MEENOPLİDAE
5 (4) Uumlst kanat lar da olavusda ufak kabarcıklar bulunmaz
6 (7) Ros t rumun son segmenti genişliği kada r veya 2 kat ından daha uzun değil Oumln kanat lar ve vuumlcut ince beyaz toz hashylinde m u m tabakasıyla kaplı kanat lar dinlenme halinde vuumlcut uumlzerinde ccedilatı gibi kat lanır DERBIDAE
7 (6) Ros t rumun son segmenti genişliğinin 2 kat ından daha uzun Kanat lar dinlenme hal inde ka t l anmadan duumlz tutulur-
8 (9) Uumlst kana t la rda clavus uumlzerindeki Y - damar ın sap ucu clavusun a rka ucuna kadar uzanır (Şekil 1 A) dinlenshyme halinde oumln kanat lar ın apical (uccedil) kısımları buumlyuumlk bir bouml luumlmuumlnde dikkati ccedilekecek derecede uumlstuumlste biner
(Şekil 2 D) ACHIILIDAE
9 (8) Uumlst kanat larda clavusdaki Ymdashdamarın sap ucu clavusun arka ucuna tam yetişemez (ekil 1 B) dinlenme hal inde oumln kanat lar ın apical kısımları dikkati ccedilekecek derecede fazla uumls tuumls te binmez
10 (11) Yuumlzde frons uumlzerinde lateral carinaeye ilave olarak 2-3 carinae bulunur baş goumlzlerin oumln tarafında oldukccedila fazla ccedilıkıntılı Tegulae yok Kanat larda claval dikiş belirgin değil (Şekil 2 E) DİCTYOPHARİDAE
126
Eyluumll-Aralık 1987
ŞEKİL 3 A - Ricanidae B - Flatidae C-D - Issidae E - Tetfigomefridae F - Cixii-dae familyalarına ait boumlceklerin gensl goumlruumlnuumlmleri (A B Lodos (1982) C-D E Pesson (1951) F Borror and DeLong (1964)den)
Yuumlzde frons uumlzerinde lateral carinaeye ilave olarak sadeshyce ibir median (orta) carına var veya yok baş goumlzlerin oumlnuumlnde ccedilok ccedilıkıntılı değil Tegulae var Kana t la rda cla-val dikiş belirgin (Şekil 13 F) CIXIIDAE
Arka tarsi nin ikinci segmenti distal uccedil ta yanlarda b i rer tane olmak uumlzere 2 diken ile veya hiccedil dikensiz
Arka tarsinin ikinci segmenti distal uccedil ta yanlarda birer tane olmak uumlzere 2 diken ile (Şekil 1 D)
11 (10)
12 (3)
13 (18)
127
BİTKİ KORUMA BUumlLTENİ CİLT 27 No 3-4
128
14 (15) Vuumlcut belirgin olarak dorso-ventral yassılmış Başın oumln kenarı hariccedil boyuna carinae ybk bull
(Şekil 3 E) TETfIGOMETRiDAE
15 (14) Vuumlcut belirgin olarak dorşo-ventral yassı lmamış hafifccedile yanlardan basık Baş uumlzerinde boyuna carinae var
16 (17) Uumlst kana t la rda costal kenar geniş b i r yay ccedilizerek uzanır costal kenarda ccedilok sayıda enine ve apical kenarda boyuna damar la r ile donatı lmış c lavus uumlzer inde ccedilok sayıda ufak kabarcıklar bu lunur dinlenme hal inde kanat la r duumlşey tu tu lur (Şekil 3 B) FLATIDAE
17 16) Uumlst kanat lar costal kenarda ccedilok sayıda enine damarl ı deshyğil clavus uumlzerinde ufak kabarcıklar yok dinlenme hashylinde oumln kanat lar vuumlcut uumlzerinde meyilli tu tu lur lar
(Şekil 3 C D) ISSİDAE
18 (13) Arka tarsinin ikinci segnıentinin ucunda hiccedil diken yok Oumln kanat lar oumln kenar la rda dahil ccedilok sayıda enine ve boyuna damar la r ile (Şekil 3 A) RICANIDAE
CIKIIDAE Familyasının Morfolojik Oumlzellikleri
Bu familya uumlyelerinin vuumlcut uzunluğu 3-15 mmye kada r değishyşebilir Baş genellikle p rono tum dan daha dardır Baş goumlzlerin oumlnuumlnshyde ileriye doğru fazla ccedilıkıntılı değildir Vertexin yan kenarları hafif veya kuvvetli keskin kenar la r şeklinde yuumlkselmiş ve vertex yuumlzeyi ccedilukur kalmıştır Ver tex ın oumln tarafında lateral carinae den başın tepesine doğru birbir ine youmlnelen duumlz hat veya yay şeklinde uzanan areolar carinae dal lanır ve b u bazı cins ve tuumlr lerde goumlruumllmeyebilir Vertexin median hat t ı (coronal dikiş) ekseri k ısmen carina şeklinshyde ccedilıkıntılıdır (Şekil 4 A) Vertex ve yuumlz ekseri enine b i r carina ile birbir inden ayrılmıştır Yuumlzde frons ve postclypeus beraberce az ccedilok oval formdadır Median (orta) hat t ı ccediloğunlukla kısmen carina oluşturur ve bazı cinslerde b u uumlst ucunda ccedilatallı olabilir Frons ve postclypeus yuumlzeyi ekseri yuumlzuumln yan taraflarında bu lunan genaeye dik accedilılı ve yan kenarları car ina şeklinde ccedilıkıntılıdır Frons iccediline doğru b i r yay ccedilizerek yuumlkselen ve fronsu postclypeus dan ayıran epistomal dikiş ccediloğunlukla belirgindir (Şekil 4mdashB) Postclypeus ve anteclypeus bariz b i r dikişle ayrılmamıştır Frons genellikle geshynişliğinden daha uzun yan kenarlar ı kavisli yamuk şeklinde postshyclypeus ise yoğunlukla uumlccedilgen formundadır Ros t rum bacaklar ara-
Eyluumll -Aral ık 1987
A n t er tor
Vertex
L a t e r a l 4
Posterior
Vertex arterior kenar
Areolar carına
Coronal dikiş
Pro notum
Po stocutar carina
TeguLa
Mesonotum
Mesonotal c a r i n a e
Dorsal
t
Ventral
Frons
Median carına
Lateral carina
Epistomal dikiş
Anten
Median copycellus-
Postclypeus
Lonıs
Anteclypeus
Labr um
ŞEKİL 4- Hyalesthes oib-soletus Signde oumln vuumlcut yapıları A - Baş ve oumln vuuml cudun dorsalderi goumlruumlnuumlmuuml B - Yuumlzuumln v-entraldeıi goumlruumlnuumlmuuml
129
BİTKİ KORUMA BUumlLTENİ CİLT 27 No 3-4
sından geriye doğru uzanır uumlccedil segmentlidir ve son segmenti genişshyliğinin iki kat ından d a h a uzundur Lateral ocelli boumlbrek şeklindeki bileşik goumlzlerin ve antenlerin ouml n tarafında yer alırlar (Şekil 5) Frons da bulunan uumlccediluumlncuuml ocellus ise frons median carinası uumlzeshyrinde postclypeusa yakın yer alır Median ocellus bazı tuumlrlerde yok veya koumlrelmiştir Antenler bileşik goumlzlerin oumln alt koumlşelerinde lateshyral carlnaenin dışında yer alırlar İkinci anten segmenti genişleshymiş kuumlremsi veya silindİrik ve uumlzerinde sensoria taşır Antenin fla-gellum (kamccedilı) kısmı kıl şeklinde uzanır (Şekil 5)
D o r s a l
ŞEKİL 5 Hyalesthes oıbsoletus Signde başın lateralden goumlruumlnuumlmuuml
Thorax da pronotum dorsal goumlruumlnuumlmuumlnde ccedilok dar arka kenar ı azccedilok dik accedilı meydana getirecek şekilde oyuntulu dolayısıyla başın gerisinde b i r yaka şeklinde goumlruumlnuumlr Median hat t ı belirsiz carina ile bunun her iki tarafından p rono tum yuumlzeyinde ufak der in ccedilukurcuk-lar bulunur Pronotumda goumlzlerin arkasında oumlne accedilık yay sekinde uzanan postocular carinae bu lunur (Şekil 4 A) Pronotumun vent-ral e doğru uzanan kısmını ducircrsal den ayıran lateral carinae ise pek belirgin değildir Mesortoumltum oldukccedila iyi gelişmiş geniş yuumlzeylidir Dorsal inde 3 veya 5 boyuna car inae bulunur Bacaklar oldukccedila bashysit yapıdadır Arka tiıbianm ucunda diken dizisi ve dış kenar ı uumlzeshyrinde buumlyuumlk sabit dikenler bu lunur (Şekil 6 A) Bazılarında dış kenardaki dikenler bulunmayabil ir Arka tarsi nin birinci ve ikinci
130
Eyluumll - Aralık 1987
segmentlerinin uccedillarında diken ve platellae (puicirccuk) dizileri vardır (Şekil 6 A C) Dikenlerin sayıları cins ve tuumlrlere goumlre değişebilir Bazı cinslerde Pentastiridius ve Setapius) arka tarsi nin birinci ve ikinci segmentlerinin uccedillarındaki dikenler plateicirclea taşır Bazı cinslerde (Reptalus ve Pentastira gibi) birinci segmentteki dikenlershyde platellae yok ikinci segmentteki dikenlerde ise vardır Bazı cins ve tuumlr lerde ise a rka tarsi segmentlerinin her ikisinde de platellae yoktur Eumecurus gyaurus (Dlabola)da olduğu gibi)
Uumlst kanatların ccedilıkış yerinde pul şeklinde apolet gibi tegulae hemen her zaman (bariz olarak goumlruumlnuumlr Uumlst kanatlar (Şekil 7) ccediloshyğunlukla şeffaf mernfaran yapıda genellikle uzun oval formdadır Claval dikiş commissural kenara ulaşır Damar lar uumlzerinde oumlkseri kıl taşıyan granuumlI duumlğuumlm)lerle donatılmıştır Uumlst kana t la rda tipik olarak 4 veya daha fazla subapikal huumlcre ve oumln kenardaki stigma (Pterostigma)dan itilbaren ccedilok sayıda apical huumlcreler bulunur Uumlst kanat lar dinlenme halinde dikkati ccedilekerek derecede uumls tuumls te binmeshyden meyilli olarak uzanırlar
Abdomende taksonomik youmlnden en oumlnemli karakter ler i erkekshylerde genital yapı goumlsterir Abdomenin sonunda bulunan genital segmenti dıştan ccedilevreleyen pygofer genellikle ventral yuumlzde dorsal-den ccedilok daha uzundur (Şekil 8 Ph) Pygofer ventral yuumlzuumlnuumln pos-terior (arka) kenar ı or tada iki laquoUraquo şeklinde oyuntunun arasında ventral median lob bu lunur (Şekil 8 vml) laquoUraquo şeklindeki oyuntushyların dip kısımlarından paramerleır yuumlkselir Paramerler b i r ccedilift olup uccedilları ekseri uccedil kısımları yayılarak genişlemiştir (Şekil 8 Pa) Bazı tuumlr lerde paramer ler asimetriktir Anal tuumlp (X segment) pyo-ferin dorsar inde yer alır ccediloğunlukla uzunca oval bazı tuumlr lerde apical kenarı lob şeklinde genişler ve ventraicirce doğru buumlkuumllerek uzanır (Şekil 8 At) Bazı tuumlr lerde b u lob asimetrik formdadır Aedeshyagus b i r basa l sap (Şekil 12 Aes) ve eklemli distal flagellum (Şekil 12 Fİ) kısımlarından oluşur Basal sap kısmı değişik formlarda kıshylıfla (Periandrium) ccedilevrelenmiştir (Şekil 12 Aek) Sap kısmı kilinishyze olmuştur Eklemli distal flagellum kısmı ise kısmen membran yapıdadır Aedeagus he r iki kısım uumlzerindeki ccedilok değişik formdaki uzantı ve dikenler ile asimetrik yapıdadır Conneccediltive paramerler in basalı ile aedeagus sap kısmının basal ım birleşt iren laquoYraquo veya laquoTraquo formunda h i r buccediluk tan ibaret t i r (Şekil 8 Con)
131
BİTKİ KORUMA BUumlLTENİ CİLT 27 No 3-4
A Tırnak
Arka tibia ve tarsus A - Cixius paltipes (Fieber) B -
leporinus (L) C - Seta-piııs bicinctus (Dlab)
Pentastiridius
Eyluumll - Aralık 1987
C M Cu R e s h p
ŞEKİL T Hyalesthes oıbsoletus Sign mdash A - Uumlst kanat C - Costa R - Radius M - Media Cu - Cubitus esh - Externe subapical huumlcre Pt - Pteros-tigma aed - Apical enine damarlar ah - Apical huumlcreler ish - Interne subapical huumlcre Com - Ccmmissural kenar c-cs - Clavo-coumlrlal dikiş Cld - Claval damar B - Alt kanat
Dişilerde genital segment erkeklerden ccedilok farklıdır Abdomeshynin sonu vuumlcut eksenine dik kesik yuumlzeyle b i te r ki b u IX segmen-tin ventral yuumlzeyidir Bu kısımda bulunan yoğun m u m bezleri yushymurta lar ı oumlrten demet halindeki m u m ipliklerini uumlretir Ventral -deki ovipositor bazı cinslerde iyi gelişmiş ve uzun (Trifou Cixiini) (Şekil 10) bazı lar ında ise ufalarak yumur ta la r ı goumlmuumlcuuml alet o lma karakter ini kaybetmiştir (Trufoi Pentastirini) (Şekil 9)
133
i
BİTKİ KORUMA BUumlLTENİ CİLT 27 No 3-4
Ventral ŞEKİL 8 Hyaleslihes obsoletus Sign mdash Erkacirck genital segmentin sol yandan goumlshy
ruumlnuumlmuuml Ae - Aedeagus At - Anal tuumlp As - Anal style Con - Connec-tive Pa - Paromer Ph - Pygofer vml - Vantral median lob (Hoch und Remane 1985den)-
1 VII I VII VI
ltı ı x -
(im IX
lt vııımdash=^
VI VI I
VI vı ı ı
I I I IV
ŞEKİL 9 Hyalesthes absoletus Sign mdash Dişi abdomeninin sağ lateralden goumlshyruumlnuumlmuuml Ill-X - Tertige (X - Anal tuumlp) HI-ltVn - Sternite Vf VIII - Valvifer VIII G VIII - Gonaphyse VIII Gm JX - Median Gonaphyse IX Gl IX -Lateral gonaphyse IX (Hoch und Remane 1985den)
134
Eyluuml l -Ara l ık 1987
Tuumlrkiye faunasında tespit edilen cinsler bun la r yanında Akshydeniz ve komşu uumllkelerde bulunan ve Yurdumuzda (bulunabilecek cinslerin ayırımı iccedilin aşağıda verilen anah ta r hazırlanmıştır Bu anahtar ın hazır lanmasında Fieber (1875 1876) Le Quesne (1960) Emelyanov (1964 1971) Dlabola (1957b 1980 1981 1985 1988) den faydalanılmrştır Tuumlrkiyede henuumlz tesibit edilmemiş cinsler (X) ile belirlenmiştir
135
BİTKİ KORUMA BUumlLTENİ CİLT Zl No 3-4
CIKHDAE CİNSLERİNE AİT TEŞHİS ANAHTARI
1 (18) JVfesonotum uumlzerinde boyuna 3 carinae bulunur Dişide ovipositor iyi gelişmiş ccedilok uzun (Şekil 10) valve I ince kırışıklı (Tribu CIXIINI Spinola)
2 (15) Yuumlzuumln median carinası fronsu ıkatederek postolypeus uumlzeshy
r inde boydan boya veya kısmen uzanır
3 (4) Arta t i b i a n m dış kenarında diken yak MYNDUS Stal
4 (3) Arka t i b i a n m dış kenarında diken b u l u n u r (Şekil 6 A)
5 (6) Başta vertex goumlzler aras ında ccedilok dar uzunca oluk gibi Mesonotumda lateral car inae belirgin değil duumlz ve birbishyr ine paralel uzanır - median carina ise barizdir Uumlst kanatshylarda damar la r ince apical kenar dar yuvarlak
(X) ADOLENDA D i s t a n t 6 (5) Vertex goumlzler arasında geniş anter ior kenarı geniş yay ccedili-
rek uzanır
7 (10) Uumlst kana t la rda apical damar la r arasındaki apical kenar uumlzerinde granuumll yok
8 (9) Başta vertex ve fronsu b i rb i r inden ayıran vertex anter ior kenar ı car ina meydana getirmiş frons u n median carina sı uumlst uccedilta belirgin Uumlst kanat damarlar ındaki granuumlller bashyriz costal kenar boyunca bulunan koyu lekeler damarlar-daki granuumlılerden bar iz olarak daha buumlyuumlk
CIXIUS Latreille
9 (8) Başta vertex ve frons aras ındaki vertex anterior kenarı carina meydana getirmemiş vertexden yuumlze geccediliş yuvarshylak doumlnuumlşluuml fronsun median carinası uumlst uccedilta siliklen-miştir Uumlst kanat damar lar ındaki granuumlller belirgin
i (X) LATOLIARUS Dlabola
MK (7) Uumlst tkanatlarda apical damar la r aras ındaki apical kenar uumlzerinde granuumlller bulunur
İ l (14) Uumlst kanat la rda damar lar ve apical kenar dışında diğer - kenar ve dikişlerde granuumll bulunmaz apical huumlcreler
uzun kanat boyunun doumlr t te bir i kadar Mesonotumda ca-
136
Eyluumll - Aralık 1987
rinae bariz lateral carinae duumlz (hatlar hal inde arkaya doğshyru birbir ler inden uzaklaşarak uzanır
12 (13) Yuumlzde median frontal carina postclypeus u boydan boya katederek uzanır Pronotumda postocular carinae yay ccedilishyzer Erkekte anal tuumlp apical lobu kare dikdoumlrtgen veya asimetrik yamuk şeklinde TACHYCIXIUS Wagner
13 (12) Yuumlzde median frontal carina postclypeus un ortasına kashydar uzanır Pronotumda postocular carinae b i r accedilı meyshydana getirerek koumlşeli uzanır Erkekte anal tuumlp apical lobu diş formunda ufak loblar ile (X) TRIRıHACUS Fieber
14 (11) Uumlst kanat larda damar la r ve apical kenarla bir l ikte buuml tuumln dikişler ccedilepeccedilevre granuumllluuml apical huumlcrelerin boyu kısa kanat boyunun en fazla altıda bir i kadar apical kenar dar yuvarlak Mesonotumda median carina belirgin değil lashyteral carinae bariz hafif yay ccedilizerek birbir ler ine paralel uzanırlar (X) SICULUS Dloboia
15 (2) Yuumlzuumln median carinası sadece frons un uumlst yarısı uumlzerinshyde uzanır
16 (17) Yuumlzde postclypeus frons dan bariz epistomal dikiş ile ayshyrılır Arka tibia nın dış kenarında diken yok
HEMITROPIS Fieber
17 (16) Yuumlzde postclypeus ve frons arasında epistomal dikiş goumlshyruumllmez Arka t ibia nın dış kenar ında basal yarıya yakın 2 diken bu lunur BITROPIS Dlabola
18 (1) Mesonotum uumlzerinde boyuna 5 car inae bulunur Dişide ovipositor iyi gelişmemiş kısa (Şekil 9) eğer uzun ise valve I kırışıklı değil (Tribu PENTASTIRINI Emelyanov)
19 (28) Vertex uumlzerindeki areolar carinae (vertex uumlzerindeki enine meyilli carinae) tepede dar accedilı meydana getirir Dişide ovipositor genital bloğun dorso - ventral genişliği kadar veya b i raz daha uzundur (Subtr ibu OLIARINA Emelshyyanov)
137
BİTKİ KORUMA BUumlLTENİ CİLT 27 No- 3-4
138
20 (27) Yuumlzuumln boyuna median carinası postclypeus uumlzerinde de uzanır Rronotumda postocular carinae lateral carinae-den daha keskin Uumlst kanat damarlar ında kıl taşıyan grashynuumlller bulunur
21 (24) Uumlst kanat lar ın costal kenar ında granuumlller bulunur Yuumlzuumln boyuna median carina s ınm apical ccedilatalı kısa frons un yaklaşık doumlr t te bir uzunluğunu kaplar epistomal dikiş anshytenlerin alt kenar hizasına kadar yuumlkselir Ovipositor iyi gelişmiş ve uzun
22 (23) Vertex dar leteral kenar lar ı uzun ve (birbirine paralel uzanır vertex yuumlzeyi oluk şeklinde ccedilukurlaşmış Uumlst kashyna t la rda costal kenar ve damar la r bol granuumllluuml ve kıllı Dişilerde ovipositor abdomen kadar hiccedil olmazsa genital bloğun dorso-ventral genişliğinden daha uzun
EUMECURUS Emelyanov
23 (22) Vertex uumlccedilgen şeklinde lateral kenar la r qne doğru birbirshylerine yaklaşarak uzanır Uumlst kanat larda costal kenar kısshymen granuumllluuml Dişilerde ovipositor kısa genital bloğun dorso-ventral genişliğinden daha uzun değil
(X) ANOCULIARUS Dlabola
24 (21) Uumlst kanat lar ın costal kenarında granuumlller yok Yuumlzuumln boshyyuna median carina s ınm apical ccedilatalı fronsun yarı uzunshyluğunu kaplar epistomal dikiş antenlerin uumlst kenar hishyzasına kadar yuumlkselir Ovipositor kısa ve tam gelişmemiş
25 (26) Arka tarsi segmentleri 7 d iken ile Erkekde aedeagusun distal flagellum kısmı iyi gelişmiş (X) OLİARUS Stal
26 (25) Arka tarsi segmentleri 5 diken ile E rkekde aedeagusun distal flagellumu iyi gelişmemiş
PSEUDOLIARUS Haupt
27 (20) Yuumlzuumln boyuna median carina s ı postclypeus uumlzerine kadar uzanamaz Pronotumda postocular car inae la teral carinae gibi keskin değil Uumlst kanat damar lar ında granuumll yok
(X) OLIARELLUS Emelyanov
Eyluuml l - Analık 1987
28 (19) Vertex uumlzerindeki areolar carinae tepede geniş accedilı meyshydana getirir Dişide ovipositor iyi gelişmemiş ccedilok kısa (Şekil 9) (Suibtribu PENTASTIRINA Emelyanov)
29 (36) Yuumlzde median carina uumlst uccedilta bariz olarak ccedilatallı
30 (33) Arka tarsi nin birinci seğmeni ucunda ditkenfer 8den fazshyla değil ve uccedillarında platellae yok
31 (32) Vertex uzunluğu or tada sadece boyundaki genişliğinin yashyrısı kadar Erkekte paramer ler simetrik veya asimetrik iccedil kenarda geriye doğru uzanan uzantısı var
REPTALUS Emelyanov
32 (31) Vertex or tada vertex a rka koumlşeleri arasındaki genişlik kadar uzundur Erkekte paramer ler asimetrik iccedil kenarda geriye doğru uzanan uzantıları yok
PENTASTİRA Kirschbaum
33 (30) Arka tarsi nin birinci ve ikinci segmentilerin ucundaki dishykenler 8 ve daha fazla diken ile ve he r iki segmentte diken uccedilları platellae ile
34 (35) Başın anterior kenar carinası ve vertex lateral ve areolar carinae keskin ccedilıkıntılı vertex dar ve genişliğinden daha uzun Arka tarsi nin her iki segment ucu 10dan 19a kadar veya daha fazla sık dikenler ile
PENTASTIRIDIUS Kirschbaum
35 (34) Başta anterior ıkenar carinası ve vertex lateral ve areolar carinae ccedilıkıntılı değil vertex kısa ve geniş Arka tarsi bishyr inci sagrnentinde dikenler 8-16 ikinci seğmenimde 8-13 aras ında değişmekte SETAPIUS Dlabola
36 (29) Yuumlzde median boyuna car ina uumlst uccedil ta basil ccedilatal lanma-mış HYALESTHES Signoret
139
BİTKİ KORUMA BUumlLTENİ CİLT 27 No 3-4
140
S U M M A R Y
TAKONOMIC STUDIES ON THE SECSES OF CIXIIDAE (HOMOPTERA) FROM TURKEY
1 mdash MORPHOLOGICAL CHARACTERS OF THE FAMILY AND IDENTIFICATION KEY FOR THE GEN ARA
The specimens in the collections of Plant Protection Research Inst i tute - Plant Protection Museum ANKARA and University of Ege Agrieultural College Depar tment of Plant Protection BORNOshyVA - İZMİR and the specimens collected in Ankara Afyon Bolu Eskişehir Kayseri Kırşehir Konya Nevşehir Niğde dur ing 1983-1987 consti tuted the main material of this study The specimens send for Identification were also included in this study The idenshytification of the specimens studied resulted with 44 species of 12 genera Cixhıs Tachycixius Myndus Hemitropis Bitropis Pseud-oliarus Eumecurus Pentastiridius Pentastira Reptalus Setapius and Hyaiesthes Additional four species Tachycixius logvinenkovcLe Dlabola Pentastira torossica (DlaboSa) Hyaiesthes thracicus Hoch and H yozgaticus Hoch which were described from Turkey could not ıbeen found by the author The Cbciidae has been represented by 48 species of 12 genera for the t ime being
Ali the species determined in this study will b e published in a serial papers In this first paper after the introduct ion of the family Cbdidae an identification key for the families of super-family Fuılgoroidea and for the genera of Cboumlidae including the genera found in neighbour countries whioh could be found in Turkey are given The identification key for the genera is a s fol-lows
KEY FOR THE GENERA OF CIXIIDAE FOUND İN TURKEY AND NEIGHBOURING COUNTRİES
The genera not found in Turkey are marked with (X) in key
1 (18) Mesonotum with 3 longitudinai carinae Female wi th well developped ovipositor valve I corrugated with fine fur-rows (Tribe CIXIINI Spinola)
2 (15) On face frontal median carina extends oumlver postclypeus througly or partly
Eyluumll - Aralık 1987
3 (4) Hind tibia vvithout spines on outer margin MYNDUS Stal
4 (3) Hind tibia vvith spines on outer margin
5 (6) Vertex very na r row betvveen eyes as long furrovv Lateshyral carinae on mesonotum not prominent extend straight and paralel to each other median carina prominent Fore-vvings vvith fine veins and narrovvly rounded at apical
ltX) ADOLENıDA Distant
6 (5) Vertex vvide betvveen eyes the an ter ior margin extends vvith a large curve
7 (10) Apical margin of forewing vvithout granules between api-ral veins
8 (9) Vertex anterior margin with carina median carina of frons prominent apically Granules on veins distinct dots on costal margin distinctly bigger than granules
CIXIUumlS Latreille
9 (8) Vertex anterior majrgin without carina passing from ver-tex to frions roundedly median car ina of frons not distinct apically Granules on veins not distinct on forevvings
(X) LATOLIARUS Dlabola
10 (7) Apical margin of forewing wi th grıanuumlicirces between apical veins
11 (14) Other margins and sutures not granulated except veins and apical margin of forewings vvith long apical cells as İong as one fourth of vving lenght Mesonotum vvith sharp carinae lateral carinae straight and diverging posteriorly
12 (13) Frontal median carina extents through vvhole postclypeus Postocular carinae on p rono tum regularly curves In ma-legt apioal lobe of anal tuumlpe square rectangular o r asym-metrical TACHYCIXIUS Wagner
13 (12) Frontal median carina extents as far as half of postclypeus Postocular carina on p rono tum extents angularly In ma-le apical lobe of anaicirc tuumlpe vvith small dent-shaped lobes
(X) TRIRHACUS Fieber
141
BİTKİ KORUMA BUumlLTENlİ CİLT 27 No 3-4
14 (11) AH margins and sutures of forewing granulated apical cdlls short a tmost as long as one sixth of ving lenght apical margin narrowly rounded Median carina of me-sonotum not distinct lateral carinae distinct and slightly curved and extend paralel to each other
(X) SICULUS Dlabola
15 (2) Frontal median carina extends only on upper half of frons-
16 (17) Frons and postclypeus separated by distinct epistomal suture Hind tibia without spines on outer margin
HBMITROiPIS Fieber 17 (16) Epistomal suture between frons and postclypeus disap-
peared Hind tibia with 2 spines on basal lthalf BITROPIS Dlabola
18 (1) Mesonotum with 5 carinae Femafle with reduced short ovipositor if long valve I not cornigated (Triıbe PEN-TASTIRINI Emelyanov)
19 (28) Areolar car inae on vertex converging a t a distinct acute angle at apex Ovipositor as long as dorso-ventrai height of genitaiicirc bloc or a Mttle longer (Suumlhtrfbe OLIARLNA Emelyanov)
20 (27) Frontal median carina extends though the whole postclyshypeus Postocular carinae sharper t b a n lateral carinae on pronotum Granufles on veins with seuumlae
21 (24) Costal margin of forewinıg with granules On face apishycal fork of median carina short extends atmost one fo-ur th of frons epistomal suture rises up to lower margin of antennae Ovipositor well developped longer
22 (23) Vertex narnyvv lateral margins long and paralel to eaoh other vertex surface not groved Costal margin and veins with numerous ıgranules a n d setae Ovipositor as long as aibdomen a t least as long as dorso-ventral height af geshynital blok EUMECURUS Emelyanov
23 (22) Vertex triangular lateral margins converge towards apex Costral margin part ly granulated Ovipositor short not longer than dorso - ventral height of genital bloc
(X) ANOCULIARUS Dlabola
142
Eyluuml l -Ara l ık 1987
24 (21) Costal margin vvithout granules On face apical fork of frons extends on half of frons epistomal suture rises up to upper level of antennae Ovipositor reduced and short
25 (26) Hind tarsi 1 and 2 segments wi th 7 spines apieaicircly In male aedeagus vvith weıl developped flagellum
(X) OLİARUS Stal 26 (25) Hind tarsi 1 and 2 segments vvith 5 spines apically In
male flagellum of aedeagus reduced PSEUDOLIARUS Haupt
27 (20) Frontal median car ina not extends as far as oumlver postdly-peus Postocular carinae on p rono tum not sbarp as lashyteral carinae Veins of forewings vvithout granules
(X) OLIARELLUS Emelyanov
28 (19) Areolar carinae on vertex converging a t an dbtuse angle Ovipositor reduced and very short (Sulbtrihe PENTAS-TIRINA Emelyanov)
29 (36) Frontal median carina forked apically
30 (33) First segmıent of hind tarsi vvith not more than 8 spines and vvithout platellae (macrocheate)
31 (32) Vertex as long as half of vvidth ^betwıeen poster ior iangles of vertex In male pa ramers symmetrical or asymmetri-caicirc vvith inner recurrent process
REPTALUS Emelyanov
32 (31) Vertex as long as vvidth betvveen poster ior angles of ver-tex In male paramers asymmetrical wi thout inner reshycurrent process PENTASTİRA Kirschlbaum
33 (30) First and second segment of h ind tarsi with 8 and more spines and vvith platellae on bo th segments
34 (35) Carinae on head sharp vertex narrovv and long Both segments on hind tarsi vvith 10-19 or more spines apically
PENTASTIRIDIUS Kirsoumlhbaum
35 (34) Carinae on head not distinct vertex short and vvide First segment with 8-16 second segment of hind tarsi vvith 8-13 spines SETAPIUS Dlabola
36 (29) Median frontal carina simpie not forked HYALESTHES Signoret
143
BİTKİ KORUMA BUumlLTENİ CİLT 27 No 3-4
T E Ş E K K Uuml R
Bazı Oumlrneklerin teşhis ve kontrol ler ini yapan sayın Dr J DLABOLA (Prag Ccedilekoslovakya) ya kolleksiyon oumlrneklerini kullanshym a m a izin veren sayın hocam Prof Dr Niyazi LODOSa ve Boumlluumlm arkadaşlarına Zirai Muumlcadele Araşt ırma Enst i tuumller inden oumlrnek goumlnshyderen araştırıcılara ccedilalışma suumlresince yardımlarını esirgemeyen la-bora tuvar arkadaşım Yasemin OumlZDEMİRe ve Laborant Nurhan MELANa imkacircnlar ı ile destek veren Ankara Zirai Muumlcadele Araşshyt ı rma Enst i tuumlsuuml Muumlduumlrluumlğuuml ne teşekkuumlruuml b i r borccedil bilirim
L İ T E R A T Uuml R
BLATTNY C J BACAK J- FOZDENıA J LIMBERK und V BOZNANSKY 1954 Die Uumlbertragung des Stolbur Viruumls bei taibak und tomaten und Seine viro-geographisohen Beziehungen ıPhytopathologische Zeitschift 22 (4) 381-416
BORROR DJ and DM De LONG 1964 An introduotion to the study of insects Revised Editon Holt Rinehard and VVinston Inc 820-
DLABOLA J 1952 Einlge neue palacircarktisohe Zikaden und andere faunistische Bemerkungen Accedilta Ent Mus Nat Pragae 27 27-37
1957a Results of the zooiogical expedition of the National Museum in Pragae to Turkey 20 Homoptera Auchenorrhyncha Accedilta Ent- Mus Nat Pragae 31 (469) 19-68
19571b Die Zikaden Afghanistans (Homoptera Auahenorrhynoha) Mittei l Muumlnoh Ent Ges 47 265-303
mdash 1959 Fuumlnf Neue-Zikaden-Arten Aus dem Gebiet des Mittemeers Est Bull Soc Ent Italiana 89 (9-10) 150-155
1965 Jordanisccedilhe Zikaden (Homoptera Auchenorrftyncha) (Bear-beitung der von J Klappericıh im Jahre 1956-9 in Jordanien Lilbanon und Syrien gesammelten Auslbeute) Accedilta Ent Mus Nat- Pragae 36 419-450
1971 Taxonomische und cıhorologische Erganzungen zur tuumlrkischen und Iranisohen Zikadenfauna (Homoptera - Auoumlhenorhhynoha) bull (Samımela-usbeute von Or Wittmer ımit einem Nachtrog uumlber andere Gebiete der Palacircarktis) Accedilta Faun Ent Mus Nat Pragae 14 115-138
1974- Ulbersioumlht der Gattungen Anaplotettix Goldeus und Thamno-tettix mit Besohreibungen von 7 neuen mediterranen Arten (Homoptera Aucihenorrhynoha) Accedilta Faun Ent Mus Nat Pragge 15 103-130
1980 Neue Zikadenarten der Gattungen Sicilus gen n Mycterodus und Adarrus aus Suumldeuropa und 6 neue Mycterodus aus İran ^Homoptera Auchenorrhynuumlha) Accedilta Faun Ent Mus Nat Pragae 16 (164) 55-71
1981 Ergebnisse der TschedhosIoYVakisoh - Iranischen Entomologis-ohen Exp3ditionen naoh dem Iran (ıicirc970i und 1973) (Mi t Angaben uumlber einige Sammelresultate in Anatolien) Homoptera Auumlchenorrhyncha (II Tei l ) Accedilta Ent Mus Nat Pragae 4 0 127-311
144
Eyluumll - Aralık 1987
145
TOuml85 Neue Cixiiden vom Iran Nachıoarlander und anderen Mediterrane bieten (Hom-optera Auchenorrhynbha)- Accedilta Entomol Bohemoslov 82 95-128
19amp6 Neue Arten der Fuumllgoromorphen Zikaden-Familien vom Mittel-msergsbiet und nahen Osten (Homoptera Auchenoumlrrhyncha Cixiidae Meenoplidae Deibidae Dictyopıharidae Lpphopidae und Issidae) Accedilta Ent Mus Nat Pragae 42B (3-4) 169-198
1S87 Neue OStmediterrane und Iranische Zikadentaxone (Homoptera Auchenornhyncha) Accedilta Entomol Bohemoslov 84 295-312
mdash mdash 1938 Reklassifikation der Gattungen der Pentastirini und neue Taxone dar Cixiida8 (Homoptera Auctıenornhyncha) Accedilta Entomol Bohemoslov 85 (1) 49-70
EMELYANOV AF- 1264 Sufoorder Cicadinea (Auchenornhyncha) Keys ta the ınsects of the European USSR Vol I Apterygoıta Palaeoptera Hemimeto- bola Ed Ga Ya i3ei-Bienko Academy of Sciences of the USSR Zoolo-gical Keys to the Fauna of USSR 84 421-551
1971 Nampw genera of leauumlhoppers of the famrıilicirces Cixiidae and Issidae (Homoptera Auchenorrhyncha) in the USSR Entomological Revievv A Translation of Entomol- Obozn 50 (3) 350-354
1B78 New genera and species of ieafihoppers (Homoptera Auohe-norrhynoha) from the USSR and Mongolia Entomological Revievv A t r ans shylation of Entomol Ooumlozn 57 (2) 220-233
FAHRiNGER J s 1922 Eine Rhynohotenausbeute ous der Turkei Kleinasien und der bsnaohbarten Goumlbieten Konowia I 296-307
FlEıBER FX 1875 Les Cicadines dEurope dapres-leş orginaux et le publications les plus recentes Premiere Partie Comprenant les familles deş Membra-cida Cicadaea Fulgorida Cercopida Ulopida Paropida Scarpida disoo-sees selon la methode analytique Tradui t de Tallemand par Ferd Rieber Rev Mag Zool 3 (3) 288416
1876- Les Cicadines dEurope dapres les originaux et les publica-tions les plus recentes Deuxime Partie Descriptions des especes Traduit lallemand par Fred Rieber Et Magasin de Zoologie pure et appliquee
bullbull 1-268
GADEAU DE KERVILLE H 1939 Reci-t Sommaire-du Voyage en Liste Metıhodique des Invertebres et des Vertebres RecoSıtes en Asie-Mineure - Voyage-Zoolo-gique DHenri Gadeau de Kerville en Asie Minsure (Avri l-Mai 1912) Paris
bull Paul Le Chevalicircer 148 HAUPT HT93Q Besohreibung einiger an Citrus sohadliahen Homopteren İn FS
Bodenheimers - Die Schadiings - fauna Palastinas Monog Z Angen Ent 10 419-422
HOCH H und R1 REMANE 1S85 Evtılation und Speziation der Zikaden-Gottung-HYALESTHES Signoret 1865 - (Homoptera Auchenorrhynoha Fulgoroidea Cixi idae) Manb Ent Pmbl 2 (2) 1-427
KIRSCHBAUM CL 1863 Die Cicadiıicircen der gegend von Wiesbaden und Frankfurt A- M Nebst einer Anzahl Neuer oder Schwer zu untersoheidender arten aus Anderen gegenden Europas Taıbellarisch Besohrieben Nassau Ver f Naturk Jahrb 21-22 1-202
BıİTKIİ KORUMA BUumlLTENİ CİLT 27 No 3-4
KRAMER JP 1081 Taxonomic study of tlhe planthopper genus Cixtus in the United States and Mexico (Homoptera Fulgoroidea Cixi idae) Trans Ame Ent Soc 107 1-68
1082 Taxonomic study of the planthopper genus Oliarus in the Unishyted States (Homoptera Fulgoroidea Cixi idae) Trans Amne Ent Soc 107 381-56amp
mdashbull 1983 Taxonomic study of the planthopper Family Cixiidae in the United States (Homoptera Fulforoidea) Trans Ame Ent S o c 109 1-58
LE OUESNE WJ 1960 -Handıboaks for the Identification of Britsfı Insects He-miptera Fulgoromorpiha Royal Ent London 11 (3) 1-68
LINDBEıRG H 1946 On the insect fauna of Cyprus Results of the expedition of 1939 by Harald Hakan and PH Lindlberg Introduction i i Heteraptera und Homoptera Cicadina der Insel Zypern Oomm Bio 10 (7) 23-175
LINNAVUORI R- 1962 Hemiptera of Israel İ l i Ann Zool Soc Vanomo 24 1-108 1965 Studies oh the South and East-mediterranean Hemipterous
fauna Accedilta Entomol Fennica Helsinki 21 1-70 LODOS N 1982 Tuumlrkiye entomolojisi (Genel Uygulamalı ve Faunistik) Cilt II
Ege Uumlniversitesi Ziraat Fakuumlltesi Yayınlan No 429591 LODOS N and A KıALKANOELEN 1980 Preliminary l ist of Auchenorrhyncıha vvith
notes on distr ibution and importance of species in Turkey I Family Ci-xiidae Spinola Tuumlrk Bit Kor Derg 4 (1) 15-27
LOGVINENKO VN- 1976 New leafhopper species of the Superfamily Fulgoroidea (Auchenorrhyncha) f rom tine Caucasus Entomological Revievv A Transla-tion of Entomol Obozr 55 (3) 69-74
1978 New leafhopper species (Homoptera Audhenonırıyncha) from the Caucasus Entomological Revievv A Translation of Entoımol Obozr- 57 (4) 547-554
MOREAU JP et F LECLANT 1974 Oontribution to the study of two insect on hyibrid lavender Hyalesthes obsoletus Sign (Hom Auchenorrihyncha) Ann Zool Eco Ani 5 (3) 361-364 (Rev Appl Ent 1976 64 (1) 217)
NAST J- 1972 Palaearctic AuahenorrlhYncha (Homoptera) An annotated check list Polish Academy of Sciences Institute of Zooicircogy Polisti Scientific Publisıhcrs Warszawa 551
1982 Palaearctic Auchenorrhynoha (Homoptera) Part 3 New taxa and replacement names introduced till 1860 Polisin Academy of Sciences
lrrstitute of Zoology Polisıh Scientif ic Puıbuumlshers 36 (17) 289-582 OSHANIN B 1906 - 8 Verzeiohnis der Palaearktischen Hemipteren -mit besonderer
Beruumlcksiohtigung lihrer Verteilung im Russisohen Reich | l Bd Homoptera Beilage zum laquoAnnuaire du Musee Zoologique de lAcademie Imıperiale des Sciencesraquo Bd XI XII XIII St Petersburg 1908 492
191ı2 Katalog der Palarktisohen Hemipteren (Heteraptera Homopshytera Auohenorrhynaha und Psylloidea) Verlag von R Friedlander und Sohn Berlin 187
PESSON P- 1951 Ordre des Homapteres (Homoptera Leaoh 1815) In Traite de Zoologie Anatomie ampystematiqıue Biologie İnsectes Superieurs et He-mipteroides Tome X (11) 139Ouml-1647
VVAGNER W 1954 Die Fulgoroidea der Omer-Cooper-Expedition in die Lybische VVueste (Hemiptera^Homoptera) Bull Soc Fouad ler Entom 38 211-219-
146
BİTfCİ KORUMA BUumlLTENİ CİLT 27 No 3-4
Tuumlrkiye Fulgoroidea Familyaları Teşhis Anahtarı
1 (2) Anka t ibia nm distal (dış) ucunda tarsal segmentler kadar uzun ve hareketli bir mahmuz var (Şekil 1 C)
(Şekil 2 A B) DELPHACIDAE
2 (1) Arka t ibia nm ucunda boumlyle bir mahmuz yok
3 (12) Arka tarsi nin ikinci seğmen ti distal uccedilta b i r dizi kuumlccediluumlk dikenler ile (Şekil 6 A C)
4 (5) Uumlst kanat larda clavusdaki anal damar lar arasında ufak kabarcıklar var Başta lateral (yan) kenarlar şerit hal inde yassılarak vertex ve frons kenarlarını ccedilevreleyerek uzashynır baş ta başka carina (keskin kenar) yok
(Şekil 2 C) MEENOPLİDAE
5 (4) Uumlst kanat lar da olavusda ufak kabarcıklar bulunmaz
6 (7) Ros t rumun son segmenti genişliği kada r veya 2 kat ından daha uzun değil Oumln kanat lar ve vuumlcut ince beyaz toz hashylinde m u m tabakasıyla kaplı kanat lar dinlenme halinde vuumlcut uumlzerinde ccedilatı gibi kat lanır DERBIDAE
7 (6) Ros t rumun son segmenti genişliğinin 2 kat ından daha uzun Kanat lar dinlenme hal inde ka t l anmadan duumlz tutulur-
8 (9) Uumlst kana t la rda clavus uumlzerindeki Y - damar ın sap ucu clavusun a rka ucuna kadar uzanır (Şekil 1 A) dinlenshyme halinde oumln kanat lar ın apical (uccedil) kısımları buumlyuumlk bir bouml luumlmuumlnde dikkati ccedilekecek derecede uumlstuumlste biner
(Şekil 2 D) ACHIILIDAE
9 (8) Uumlst kanat larda clavusdaki Ymdashdamarın sap ucu clavusun arka ucuna tam yetişemez (ekil 1 B) dinlenme hal inde oumln kanat lar ın apical kısımları dikkati ccedilekecek derecede fazla uumls tuumls te binmez
10 (11) Yuumlzde frons uumlzerinde lateral carinaeye ilave olarak 2-3 carinae bulunur baş goumlzlerin oumln tarafında oldukccedila fazla ccedilıkıntılı Tegulae yok Kanat larda claval dikiş belirgin değil (Şekil 2 E) DİCTYOPHARİDAE
126
Eyluumll-Aralık 1987
ŞEKİL 3 A - Ricanidae B - Flatidae C-D - Issidae E - Tetfigomefridae F - Cixii-dae familyalarına ait boumlceklerin gensl goumlruumlnuumlmleri (A B Lodos (1982) C-D E Pesson (1951) F Borror and DeLong (1964)den)
Yuumlzde frons uumlzerinde lateral carinaeye ilave olarak sadeshyce ibir median (orta) carına var veya yok baş goumlzlerin oumlnuumlnde ccedilok ccedilıkıntılı değil Tegulae var Kana t la rda cla-val dikiş belirgin (Şekil 13 F) CIXIIDAE
Arka tarsi nin ikinci segmenti distal uccedil ta yanlarda b i rer tane olmak uumlzere 2 diken ile veya hiccedil dikensiz
Arka tarsinin ikinci segmenti distal uccedil ta yanlarda birer tane olmak uumlzere 2 diken ile (Şekil 1 D)
11 (10)
12 (3)
13 (18)
127
BİTKİ KORUMA BUumlLTENİ CİLT 27 No 3-4
128
14 (15) Vuumlcut belirgin olarak dorso-ventral yassılmış Başın oumln kenarı hariccedil boyuna carinae ybk bull
(Şekil 3 E) TETfIGOMETRiDAE
15 (14) Vuumlcut belirgin olarak dorşo-ventral yassı lmamış hafifccedile yanlardan basık Baş uumlzerinde boyuna carinae var
16 (17) Uumlst kana t la rda costal kenar geniş b i r yay ccedilizerek uzanır costal kenarda ccedilok sayıda enine ve apical kenarda boyuna damar la r ile donatı lmış c lavus uumlzer inde ccedilok sayıda ufak kabarcıklar bu lunur dinlenme hal inde kanat la r duumlşey tu tu lur (Şekil 3 B) FLATIDAE
17 16) Uumlst kanat lar costal kenarda ccedilok sayıda enine damarl ı deshyğil clavus uumlzerinde ufak kabarcıklar yok dinlenme hashylinde oumln kanat lar vuumlcut uumlzerinde meyilli tu tu lur lar
(Şekil 3 C D) ISSİDAE
18 (13) Arka tarsinin ikinci segnıentinin ucunda hiccedil diken yok Oumln kanat lar oumln kenar la rda dahil ccedilok sayıda enine ve boyuna damar la r ile (Şekil 3 A) RICANIDAE
CIKIIDAE Familyasının Morfolojik Oumlzellikleri
Bu familya uumlyelerinin vuumlcut uzunluğu 3-15 mmye kada r değishyşebilir Baş genellikle p rono tum dan daha dardır Baş goumlzlerin oumlnuumlnshyde ileriye doğru fazla ccedilıkıntılı değildir Vertexin yan kenarları hafif veya kuvvetli keskin kenar la r şeklinde yuumlkselmiş ve vertex yuumlzeyi ccedilukur kalmıştır Ver tex ın oumln tarafında lateral carinae den başın tepesine doğru birbir ine youmlnelen duumlz hat veya yay şeklinde uzanan areolar carinae dal lanır ve b u bazı cins ve tuumlr lerde goumlruumllmeyebilir Vertexin median hat t ı (coronal dikiş) ekseri k ısmen carina şeklinshyde ccedilıkıntılıdır (Şekil 4 A) Vertex ve yuumlz ekseri enine b i r carina ile birbir inden ayrılmıştır Yuumlzde frons ve postclypeus beraberce az ccedilok oval formdadır Median (orta) hat t ı ccediloğunlukla kısmen carina oluşturur ve bazı cinslerde b u uumlst ucunda ccedilatallı olabilir Frons ve postclypeus yuumlzeyi ekseri yuumlzuumln yan taraflarında bu lunan genaeye dik accedilılı ve yan kenarları car ina şeklinde ccedilıkıntılıdır Frons iccediline doğru b i r yay ccedilizerek yuumlkselen ve fronsu postclypeus dan ayıran epistomal dikiş ccediloğunlukla belirgindir (Şekil 4mdashB) Postclypeus ve anteclypeus bariz b i r dikişle ayrılmamıştır Frons genellikle geshynişliğinden daha uzun yan kenarlar ı kavisli yamuk şeklinde postshyclypeus ise yoğunlukla uumlccedilgen formundadır Ros t rum bacaklar ara-
Eyluumll -Aral ık 1987
A n t er tor
Vertex
L a t e r a l 4
Posterior
Vertex arterior kenar
Areolar carına
Coronal dikiş
Pro notum
Po stocutar carina
TeguLa
Mesonotum
Mesonotal c a r i n a e
Dorsal
t
Ventral
Frons
Median carına
Lateral carina
Epistomal dikiş
Anten
Median copycellus-
Postclypeus
Lonıs
Anteclypeus
Labr um
ŞEKİL 4- Hyalesthes oib-soletus Signde oumln vuumlcut yapıları A - Baş ve oumln vuuml cudun dorsalderi goumlruumlnuumlmuuml B - Yuumlzuumln v-entraldeıi goumlruumlnuumlmuuml
129
BİTKİ KORUMA BUumlLTENİ CİLT 27 No 3-4
sından geriye doğru uzanır uumlccedil segmentlidir ve son segmenti genişshyliğinin iki kat ından d a h a uzundur Lateral ocelli boumlbrek şeklindeki bileşik goumlzlerin ve antenlerin ouml n tarafında yer alırlar (Şekil 5) Frons da bulunan uumlccediluumlncuuml ocellus ise frons median carinası uumlzeshyrinde postclypeusa yakın yer alır Median ocellus bazı tuumlrlerde yok veya koumlrelmiştir Antenler bileşik goumlzlerin oumln alt koumlşelerinde lateshyral carlnaenin dışında yer alırlar İkinci anten segmenti genişleshymiş kuumlremsi veya silindİrik ve uumlzerinde sensoria taşır Antenin fla-gellum (kamccedilı) kısmı kıl şeklinde uzanır (Şekil 5)
D o r s a l
ŞEKİL 5 Hyalesthes oıbsoletus Signde başın lateralden goumlruumlnuumlmuuml
Thorax da pronotum dorsal goumlruumlnuumlmuumlnde ccedilok dar arka kenar ı azccedilok dik accedilı meydana getirecek şekilde oyuntulu dolayısıyla başın gerisinde b i r yaka şeklinde goumlruumlnuumlr Median hat t ı belirsiz carina ile bunun her iki tarafından p rono tum yuumlzeyinde ufak der in ccedilukurcuk-lar bulunur Pronotumda goumlzlerin arkasında oumlne accedilık yay sekinde uzanan postocular carinae bu lunur (Şekil 4 A) Pronotumun vent-ral e doğru uzanan kısmını ducircrsal den ayıran lateral carinae ise pek belirgin değildir Mesortoumltum oldukccedila iyi gelişmiş geniş yuumlzeylidir Dorsal inde 3 veya 5 boyuna car inae bulunur Bacaklar oldukccedila bashysit yapıdadır Arka tiıbianm ucunda diken dizisi ve dış kenar ı uumlzeshyrinde buumlyuumlk sabit dikenler bu lunur (Şekil 6 A) Bazılarında dış kenardaki dikenler bulunmayabil ir Arka tarsi nin birinci ve ikinci
130
Eyluumll - Aralık 1987
segmentlerinin uccedillarında diken ve platellae (puicirccuk) dizileri vardır (Şekil 6 A C) Dikenlerin sayıları cins ve tuumlrlere goumlre değişebilir Bazı cinslerde Pentastiridius ve Setapius) arka tarsi nin birinci ve ikinci segmentlerinin uccedillarındaki dikenler plateicirclea taşır Bazı cinslerde (Reptalus ve Pentastira gibi) birinci segmentteki dikenlershyde platellae yok ikinci segmentteki dikenlerde ise vardır Bazı cins ve tuumlr lerde ise a rka tarsi segmentlerinin her ikisinde de platellae yoktur Eumecurus gyaurus (Dlabola)da olduğu gibi)
Uumlst kanatların ccedilıkış yerinde pul şeklinde apolet gibi tegulae hemen her zaman (bariz olarak goumlruumlnuumlr Uumlst kanatlar (Şekil 7) ccediloshyğunlukla şeffaf mernfaran yapıda genellikle uzun oval formdadır Claval dikiş commissural kenara ulaşır Damar lar uumlzerinde oumlkseri kıl taşıyan granuumlI duumlğuumlm)lerle donatılmıştır Uumlst kana t la rda tipik olarak 4 veya daha fazla subapikal huumlcre ve oumln kenardaki stigma (Pterostigma)dan itilbaren ccedilok sayıda apical huumlcreler bulunur Uumlst kanat lar dinlenme halinde dikkati ccedilekerek derecede uumls tuumls te binmeshyden meyilli olarak uzanırlar
Abdomende taksonomik youmlnden en oumlnemli karakter ler i erkekshylerde genital yapı goumlsterir Abdomenin sonunda bulunan genital segmenti dıştan ccedilevreleyen pygofer genellikle ventral yuumlzde dorsal-den ccedilok daha uzundur (Şekil 8 Ph) Pygofer ventral yuumlzuumlnuumln pos-terior (arka) kenar ı or tada iki laquoUraquo şeklinde oyuntunun arasında ventral median lob bu lunur (Şekil 8 vml) laquoUraquo şeklindeki oyuntushyların dip kısımlarından paramerleır yuumlkselir Paramerler b i r ccedilift olup uccedilları ekseri uccedil kısımları yayılarak genişlemiştir (Şekil 8 Pa) Bazı tuumlr lerde paramer ler asimetriktir Anal tuumlp (X segment) pyo-ferin dorsar inde yer alır ccediloğunlukla uzunca oval bazı tuumlr lerde apical kenarı lob şeklinde genişler ve ventraicirce doğru buumlkuumllerek uzanır (Şekil 8 At) Bazı tuumlr lerde b u lob asimetrik formdadır Aedeshyagus b i r basa l sap (Şekil 12 Aes) ve eklemli distal flagellum (Şekil 12 Fİ) kısımlarından oluşur Basal sap kısmı değişik formlarda kıshylıfla (Periandrium) ccedilevrelenmiştir (Şekil 12 Aek) Sap kısmı kilinishyze olmuştur Eklemli distal flagellum kısmı ise kısmen membran yapıdadır Aedeagus he r iki kısım uumlzerindeki ccedilok değişik formdaki uzantı ve dikenler ile asimetrik yapıdadır Conneccediltive paramerler in basalı ile aedeagus sap kısmının basal ım birleşt iren laquoYraquo veya laquoTraquo formunda h i r buccediluk tan ibaret t i r (Şekil 8 Con)
131
BİTKİ KORUMA BUumlLTENİ CİLT 27 No 3-4
A Tırnak
Arka tibia ve tarsus A - Cixius paltipes (Fieber) B -
leporinus (L) C - Seta-piııs bicinctus (Dlab)
Pentastiridius
Eyluumll - Aralık 1987
C M Cu R e s h p
ŞEKİL T Hyalesthes oıbsoletus Sign mdash A - Uumlst kanat C - Costa R - Radius M - Media Cu - Cubitus esh - Externe subapical huumlcre Pt - Pteros-tigma aed - Apical enine damarlar ah - Apical huumlcreler ish - Interne subapical huumlcre Com - Ccmmissural kenar c-cs - Clavo-coumlrlal dikiş Cld - Claval damar B - Alt kanat
Dişilerde genital segment erkeklerden ccedilok farklıdır Abdomeshynin sonu vuumlcut eksenine dik kesik yuumlzeyle b i te r ki b u IX segmen-tin ventral yuumlzeyidir Bu kısımda bulunan yoğun m u m bezleri yushymurta lar ı oumlrten demet halindeki m u m ipliklerini uumlretir Ventral -deki ovipositor bazı cinslerde iyi gelişmiş ve uzun (Trifou Cixiini) (Şekil 10) bazı lar ında ise ufalarak yumur ta la r ı goumlmuumlcuuml alet o lma karakter ini kaybetmiştir (Trufoi Pentastirini) (Şekil 9)
133
i
BİTKİ KORUMA BUumlLTENİ CİLT 27 No 3-4
Ventral ŞEKİL 8 Hyaleslihes obsoletus Sign mdash Erkacirck genital segmentin sol yandan goumlshy
ruumlnuumlmuuml Ae - Aedeagus At - Anal tuumlp As - Anal style Con - Connec-tive Pa - Paromer Ph - Pygofer vml - Vantral median lob (Hoch und Remane 1985den)-
1 VII I VII VI
ltı ı x -
(im IX
lt vııımdash=^
VI VI I
VI vı ı ı
I I I IV
ŞEKİL 9 Hyalesthes absoletus Sign mdash Dişi abdomeninin sağ lateralden goumlshyruumlnuumlmuuml Ill-X - Tertige (X - Anal tuumlp) HI-ltVn - Sternite Vf VIII - Valvifer VIII G VIII - Gonaphyse VIII Gm JX - Median Gonaphyse IX Gl IX -Lateral gonaphyse IX (Hoch und Remane 1985den)
134
Eyluuml l -Ara l ık 1987
Tuumlrkiye faunasında tespit edilen cinsler bun la r yanında Akshydeniz ve komşu uumllkelerde bulunan ve Yurdumuzda (bulunabilecek cinslerin ayırımı iccedilin aşağıda verilen anah ta r hazırlanmıştır Bu anahtar ın hazır lanmasında Fieber (1875 1876) Le Quesne (1960) Emelyanov (1964 1971) Dlabola (1957b 1980 1981 1985 1988) den faydalanılmrştır Tuumlrkiyede henuumlz tesibit edilmemiş cinsler (X) ile belirlenmiştir
135
BİTKİ KORUMA BUumlLTENİ CİLT Zl No 3-4
CIKHDAE CİNSLERİNE AİT TEŞHİS ANAHTARI
1 (18) JVfesonotum uumlzerinde boyuna 3 carinae bulunur Dişide ovipositor iyi gelişmiş ccedilok uzun (Şekil 10) valve I ince kırışıklı (Tribu CIXIINI Spinola)
2 (15) Yuumlzuumln median carinası fronsu ıkatederek postolypeus uumlzeshy
r inde boydan boya veya kısmen uzanır
3 (4) Arta t i b i a n m dış kenarında diken yak MYNDUS Stal
4 (3) Arka t i b i a n m dış kenarında diken b u l u n u r (Şekil 6 A)
5 (6) Başta vertex goumlzler aras ında ccedilok dar uzunca oluk gibi Mesonotumda lateral car inae belirgin değil duumlz ve birbishyr ine paralel uzanır - median carina ise barizdir Uumlst kanatshylarda damar la r ince apical kenar dar yuvarlak
(X) ADOLENDA D i s t a n t 6 (5) Vertex goumlzler arasında geniş anter ior kenarı geniş yay ccedili-
rek uzanır
7 (10) Uumlst kana t la rda apical damar la r arasındaki apical kenar uumlzerinde granuumll yok
8 (9) Başta vertex ve fronsu b i rb i r inden ayıran vertex anter ior kenar ı car ina meydana getirmiş frons u n median carina sı uumlst uccedilta belirgin Uumlst kanat damarlar ındaki granuumlller bashyriz costal kenar boyunca bulunan koyu lekeler damarlar-daki granuumlılerden bar iz olarak daha buumlyuumlk
CIXIUS Latreille
9 (8) Başta vertex ve frons aras ındaki vertex anterior kenarı carina meydana getirmemiş vertexden yuumlze geccediliş yuvarshylak doumlnuumlşluuml fronsun median carinası uumlst uccedilta siliklen-miştir Uumlst kanat damar lar ındaki granuumlller belirgin
i (X) LATOLIARUS Dlabola
MK (7) Uumlst tkanatlarda apical damar la r aras ındaki apical kenar uumlzerinde granuumlller bulunur
İ l (14) Uumlst kanat la rda damar lar ve apical kenar dışında diğer - kenar ve dikişlerde granuumll bulunmaz apical huumlcreler
uzun kanat boyunun doumlr t te bir i kadar Mesonotumda ca-
136
Eyluumll - Aralık 1987
rinae bariz lateral carinae duumlz (hatlar hal inde arkaya doğshyru birbir ler inden uzaklaşarak uzanır
12 (13) Yuumlzde median frontal carina postclypeus u boydan boya katederek uzanır Pronotumda postocular carinae yay ccedilishyzer Erkekte anal tuumlp apical lobu kare dikdoumlrtgen veya asimetrik yamuk şeklinde TACHYCIXIUS Wagner
13 (12) Yuumlzde median frontal carina postclypeus un ortasına kashydar uzanır Pronotumda postocular carinae b i r accedilı meyshydana getirerek koumlşeli uzanır Erkekte anal tuumlp apical lobu diş formunda ufak loblar ile (X) TRIRıHACUS Fieber
14 (11) Uumlst kanat larda damar la r ve apical kenarla bir l ikte buuml tuumln dikişler ccedilepeccedilevre granuumllluuml apical huumlcrelerin boyu kısa kanat boyunun en fazla altıda bir i kadar apical kenar dar yuvarlak Mesonotumda median carina belirgin değil lashyteral carinae bariz hafif yay ccedilizerek birbir ler ine paralel uzanırlar (X) SICULUS Dloboia
15 (2) Yuumlzuumln median carinası sadece frons un uumlst yarısı uumlzerinshyde uzanır
16 (17) Yuumlzde postclypeus frons dan bariz epistomal dikiş ile ayshyrılır Arka tibia nın dış kenarında diken yok
HEMITROPIS Fieber
17 (16) Yuumlzde postclypeus ve frons arasında epistomal dikiş goumlshyruumllmez Arka t ibia nın dış kenar ında basal yarıya yakın 2 diken bu lunur BITROPIS Dlabola
18 (1) Mesonotum uumlzerinde boyuna 5 car inae bulunur Dişide ovipositor iyi gelişmemiş kısa (Şekil 9) eğer uzun ise valve I kırışıklı değil (Tribu PENTASTIRINI Emelyanov)
19 (28) Vertex uumlzerindeki areolar carinae (vertex uumlzerindeki enine meyilli carinae) tepede dar accedilı meydana getirir Dişide ovipositor genital bloğun dorso - ventral genişliği kadar veya b i raz daha uzundur (Subtr ibu OLIARINA Emelshyyanov)
137
BİTKİ KORUMA BUumlLTENİ CİLT 27 No- 3-4
138
20 (27) Yuumlzuumln boyuna median carinası postclypeus uumlzerinde de uzanır Rronotumda postocular carinae lateral carinae-den daha keskin Uumlst kanat damarlar ında kıl taşıyan grashynuumlller bulunur
21 (24) Uumlst kanat lar ın costal kenar ında granuumlller bulunur Yuumlzuumln boyuna median carina s ınm apical ccedilatalı kısa frons un yaklaşık doumlr t te bir uzunluğunu kaplar epistomal dikiş anshytenlerin alt kenar hizasına kadar yuumlkselir Ovipositor iyi gelişmiş ve uzun
22 (23) Vertex dar leteral kenar lar ı uzun ve (birbirine paralel uzanır vertex yuumlzeyi oluk şeklinde ccedilukurlaşmış Uumlst kashyna t la rda costal kenar ve damar la r bol granuumllluuml ve kıllı Dişilerde ovipositor abdomen kadar hiccedil olmazsa genital bloğun dorso-ventral genişliğinden daha uzun
EUMECURUS Emelyanov
23 (22) Vertex uumlccedilgen şeklinde lateral kenar la r qne doğru birbirshylerine yaklaşarak uzanır Uumlst kanat larda costal kenar kısshymen granuumllluuml Dişilerde ovipositor kısa genital bloğun dorso-ventral genişliğinden daha uzun değil
(X) ANOCULIARUS Dlabola
24 (21) Uumlst kanat lar ın costal kenarında granuumlller yok Yuumlzuumln boshyyuna median carina s ınm apical ccedilatalı fronsun yarı uzunshyluğunu kaplar epistomal dikiş antenlerin uumlst kenar hishyzasına kadar yuumlkselir Ovipositor kısa ve tam gelişmemiş
25 (26) Arka tarsi segmentleri 7 d iken ile Erkekde aedeagusun distal flagellum kısmı iyi gelişmiş (X) OLİARUS Stal
26 (25) Arka tarsi segmentleri 5 diken ile E rkekde aedeagusun distal flagellumu iyi gelişmemiş
PSEUDOLIARUS Haupt
27 (20) Yuumlzuumln boyuna median carina s ı postclypeus uumlzerine kadar uzanamaz Pronotumda postocular car inae la teral carinae gibi keskin değil Uumlst kanat damar lar ında granuumll yok
(X) OLIARELLUS Emelyanov
Eyluuml l - Analık 1987
28 (19) Vertex uumlzerindeki areolar carinae tepede geniş accedilı meyshydana getirir Dişide ovipositor iyi gelişmemiş ccedilok kısa (Şekil 9) (Suibtribu PENTASTIRINA Emelyanov)
29 (36) Yuumlzde median carina uumlst uccedilta bariz olarak ccedilatallı
30 (33) Arka tarsi nin birinci seğmeni ucunda ditkenfer 8den fazshyla değil ve uccedillarında platellae yok
31 (32) Vertex uzunluğu or tada sadece boyundaki genişliğinin yashyrısı kadar Erkekte paramer ler simetrik veya asimetrik iccedil kenarda geriye doğru uzanan uzantısı var
REPTALUS Emelyanov
32 (31) Vertex or tada vertex a rka koumlşeleri arasındaki genişlik kadar uzundur Erkekte paramer ler asimetrik iccedil kenarda geriye doğru uzanan uzantıları yok
PENTASTİRA Kirschbaum
33 (30) Arka tarsi nin birinci ve ikinci segmentilerin ucundaki dishykenler 8 ve daha fazla diken ile ve he r iki segmentte diken uccedilları platellae ile
34 (35) Başın anterior kenar carinası ve vertex lateral ve areolar carinae keskin ccedilıkıntılı vertex dar ve genişliğinden daha uzun Arka tarsi nin her iki segment ucu 10dan 19a kadar veya daha fazla sık dikenler ile
PENTASTIRIDIUS Kirschbaum
35 (34) Başta anterior ıkenar carinası ve vertex lateral ve areolar carinae ccedilıkıntılı değil vertex kısa ve geniş Arka tarsi bishyr inci sagrnentinde dikenler 8-16 ikinci seğmenimde 8-13 aras ında değişmekte SETAPIUS Dlabola
36 (29) Yuumlzde median boyuna car ina uumlst uccedil ta basil ccedilatal lanma-mış HYALESTHES Signoret
139
BİTKİ KORUMA BUumlLTENİ CİLT 27 No 3-4
140
S U M M A R Y
TAKONOMIC STUDIES ON THE SECSES OF CIXIIDAE (HOMOPTERA) FROM TURKEY
1 mdash MORPHOLOGICAL CHARACTERS OF THE FAMILY AND IDENTIFICATION KEY FOR THE GEN ARA
The specimens in the collections of Plant Protection Research Inst i tute - Plant Protection Museum ANKARA and University of Ege Agrieultural College Depar tment of Plant Protection BORNOshyVA - İZMİR and the specimens collected in Ankara Afyon Bolu Eskişehir Kayseri Kırşehir Konya Nevşehir Niğde dur ing 1983-1987 consti tuted the main material of this study The specimens send for Identification were also included in this study The idenshytification of the specimens studied resulted with 44 species of 12 genera Cixhıs Tachycixius Myndus Hemitropis Bitropis Pseud-oliarus Eumecurus Pentastiridius Pentastira Reptalus Setapius and Hyaiesthes Additional four species Tachycixius logvinenkovcLe Dlabola Pentastira torossica (DlaboSa) Hyaiesthes thracicus Hoch and H yozgaticus Hoch which were described from Turkey could not ıbeen found by the author The Cbciidae has been represented by 48 species of 12 genera for the t ime being
Ali the species determined in this study will b e published in a serial papers In this first paper after the introduct ion of the family Cbdidae an identification key for the families of super-family Fuılgoroidea and for the genera of Cboumlidae including the genera found in neighbour countries whioh could be found in Turkey are given The identification key for the genera is a s fol-lows
KEY FOR THE GENERA OF CIXIIDAE FOUND İN TURKEY AND NEIGHBOURING COUNTRİES
The genera not found in Turkey are marked with (X) in key
1 (18) Mesonotum with 3 longitudinai carinae Female wi th well developped ovipositor valve I corrugated with fine fur-rows (Tribe CIXIINI Spinola)
2 (15) On face frontal median carina extends oumlver postclypeus througly or partly
Eyluumll - Aralık 1987
3 (4) Hind tibia vvithout spines on outer margin MYNDUS Stal
4 (3) Hind tibia vvith spines on outer margin
5 (6) Vertex very na r row betvveen eyes as long furrovv Lateshyral carinae on mesonotum not prominent extend straight and paralel to each other median carina prominent Fore-vvings vvith fine veins and narrovvly rounded at apical
ltX) ADOLENıDA Distant
6 (5) Vertex vvide betvveen eyes the an ter ior margin extends vvith a large curve
7 (10) Apical margin of forewing vvithout granules between api-ral veins
8 (9) Vertex anterior margin with carina median carina of frons prominent apically Granules on veins distinct dots on costal margin distinctly bigger than granules
CIXIUumlS Latreille
9 (8) Vertex anterior majrgin without carina passing from ver-tex to frions roundedly median car ina of frons not distinct apically Granules on veins not distinct on forevvings
(X) LATOLIARUS Dlabola
10 (7) Apical margin of forewing wi th grıanuumlicirces between apical veins
11 (14) Other margins and sutures not granulated except veins and apical margin of forewings vvith long apical cells as İong as one fourth of vving lenght Mesonotum vvith sharp carinae lateral carinae straight and diverging posteriorly
12 (13) Frontal median carina extents through vvhole postclypeus Postocular carinae on p rono tum regularly curves In ma-legt apioal lobe of anal tuumlpe square rectangular o r asym-metrical TACHYCIXIUS Wagner
13 (12) Frontal median carina extents as far as half of postclypeus Postocular carina on p rono tum extents angularly In ma-le apical lobe of anaicirc tuumlpe vvith small dent-shaped lobes
(X) TRIRHACUS Fieber
141
BİTKİ KORUMA BUumlLTENlİ CİLT 27 No 3-4
14 (11) AH margins and sutures of forewing granulated apical cdlls short a tmost as long as one sixth of ving lenght apical margin narrowly rounded Median carina of me-sonotum not distinct lateral carinae distinct and slightly curved and extend paralel to each other
(X) SICULUS Dlabola
15 (2) Frontal median carina extends only on upper half of frons-
16 (17) Frons and postclypeus separated by distinct epistomal suture Hind tibia without spines on outer margin
HBMITROiPIS Fieber 17 (16) Epistomal suture between frons and postclypeus disap-
peared Hind tibia with 2 spines on basal lthalf BITROPIS Dlabola
18 (1) Mesonotum with 5 carinae Femafle with reduced short ovipositor if long valve I not cornigated (Triıbe PEN-TASTIRINI Emelyanov)
19 (28) Areolar car inae on vertex converging a t a distinct acute angle at apex Ovipositor as long as dorso-ventrai height of genitaiicirc bloc or a Mttle longer (Suumlhtrfbe OLIARLNA Emelyanov)
20 (27) Frontal median carina extends though the whole postclyshypeus Postocular carinae sharper t b a n lateral carinae on pronotum Granufles on veins with seuumlae
21 (24) Costal margin of forewinıg with granules On face apishycal fork of median carina short extends atmost one fo-ur th of frons epistomal suture rises up to lower margin of antennae Ovipositor well developped longer
22 (23) Vertex narnyvv lateral margins long and paralel to eaoh other vertex surface not groved Costal margin and veins with numerous ıgranules a n d setae Ovipositor as long as aibdomen a t least as long as dorso-ventral height af geshynital blok EUMECURUS Emelyanov
23 (22) Vertex triangular lateral margins converge towards apex Costral margin part ly granulated Ovipositor short not longer than dorso - ventral height of genital bloc
(X) ANOCULIARUS Dlabola
142
Eyluuml l -Ara l ık 1987
24 (21) Costal margin vvithout granules On face apical fork of frons extends on half of frons epistomal suture rises up to upper level of antennae Ovipositor reduced and short
25 (26) Hind tarsi 1 and 2 segments wi th 7 spines apieaicircly In male aedeagus vvith weıl developped flagellum
(X) OLİARUS Stal 26 (25) Hind tarsi 1 and 2 segments vvith 5 spines apically In
male flagellum of aedeagus reduced PSEUDOLIARUS Haupt
27 (20) Frontal median car ina not extends as far as oumlver postdly-peus Postocular carinae on p rono tum not sbarp as lashyteral carinae Veins of forewings vvithout granules
(X) OLIARELLUS Emelyanov
28 (19) Areolar carinae on vertex converging a t an dbtuse angle Ovipositor reduced and very short (Sulbtrihe PENTAS-TIRINA Emelyanov)
29 (36) Frontal median carina forked apically
30 (33) First segmıent of hind tarsi vvith not more than 8 spines and vvithout platellae (macrocheate)
31 (32) Vertex as long as half of vvidth ^betwıeen poster ior iangles of vertex In male pa ramers symmetrical or asymmetri-caicirc vvith inner recurrent process
REPTALUS Emelyanov
32 (31) Vertex as long as vvidth betvveen poster ior angles of ver-tex In male paramers asymmetrical wi thout inner reshycurrent process PENTASTİRA Kirschlbaum
33 (30) First and second segment of h ind tarsi with 8 and more spines and vvith platellae on bo th segments
34 (35) Carinae on head sharp vertex narrovv and long Both segments on hind tarsi vvith 10-19 or more spines apically
PENTASTIRIDIUS Kirsoumlhbaum
35 (34) Carinae on head not distinct vertex short and vvide First segment with 8-16 second segment of hind tarsi vvith 8-13 spines SETAPIUS Dlabola
36 (29) Median frontal carina simpie not forked HYALESTHES Signoret
143
BİTKİ KORUMA BUumlLTENİ CİLT 27 No 3-4
T E Ş E K K Uuml R
Bazı Oumlrneklerin teşhis ve kontrol ler ini yapan sayın Dr J DLABOLA (Prag Ccedilekoslovakya) ya kolleksiyon oumlrneklerini kullanshym a m a izin veren sayın hocam Prof Dr Niyazi LODOSa ve Boumlluumlm arkadaşlarına Zirai Muumlcadele Araşt ırma Enst i tuumller inden oumlrnek goumlnshyderen araştırıcılara ccedilalışma suumlresince yardımlarını esirgemeyen la-bora tuvar arkadaşım Yasemin OumlZDEMİRe ve Laborant Nurhan MELANa imkacircnlar ı ile destek veren Ankara Zirai Muumlcadele Araşshyt ı rma Enst i tuumlsuuml Muumlduumlrluumlğuuml ne teşekkuumlruuml b i r borccedil bilirim
L İ T E R A T Uuml R
BLATTNY C J BACAK J- FOZDENıA J LIMBERK und V BOZNANSKY 1954 Die Uumlbertragung des Stolbur Viruumls bei taibak und tomaten und Seine viro-geographisohen Beziehungen ıPhytopathologische Zeitschift 22 (4) 381-416
BORROR DJ and DM De LONG 1964 An introduotion to the study of insects Revised Editon Holt Rinehard and VVinston Inc 820-
DLABOLA J 1952 Einlge neue palacircarktisohe Zikaden und andere faunistische Bemerkungen Accedilta Ent Mus Nat Pragae 27 27-37
1957a Results of the zooiogical expedition of the National Museum in Pragae to Turkey 20 Homoptera Auchenorrhyncha Accedilta Ent- Mus Nat Pragae 31 (469) 19-68
19571b Die Zikaden Afghanistans (Homoptera Auahenorrhynoha) Mittei l Muumlnoh Ent Ges 47 265-303
mdash 1959 Fuumlnf Neue-Zikaden-Arten Aus dem Gebiet des Mittemeers Est Bull Soc Ent Italiana 89 (9-10) 150-155
1965 Jordanisccedilhe Zikaden (Homoptera Auchenorrftyncha) (Bear-beitung der von J Klappericıh im Jahre 1956-9 in Jordanien Lilbanon und Syrien gesammelten Auslbeute) Accedilta Ent Mus Nat- Pragae 36 419-450
1971 Taxonomische und cıhorologische Erganzungen zur tuumlrkischen und Iranisohen Zikadenfauna (Homoptera - Auoumlhenorhhynoha) bull (Samımela-usbeute von Or Wittmer ımit einem Nachtrog uumlber andere Gebiete der Palacircarktis) Accedilta Faun Ent Mus Nat Pragae 14 115-138
1974- Ulbersioumlht der Gattungen Anaplotettix Goldeus und Thamno-tettix mit Besohreibungen von 7 neuen mediterranen Arten (Homoptera Aucihenorrhynoha) Accedilta Faun Ent Mus Nat Pragge 15 103-130
1980 Neue Zikadenarten der Gattungen Sicilus gen n Mycterodus und Adarrus aus Suumldeuropa und 6 neue Mycterodus aus İran ^Homoptera Auchenorrhynuumlha) Accedilta Faun Ent Mus Nat Pragae 16 (164) 55-71
1981 Ergebnisse der TschedhosIoYVakisoh - Iranischen Entomologis-ohen Exp3ditionen naoh dem Iran (ıicirc970i und 1973) (Mi t Angaben uumlber einige Sammelresultate in Anatolien) Homoptera Auumlchenorrhyncha (II Tei l ) Accedilta Ent Mus Nat Pragae 4 0 127-311
144
Eyluumll - Aralık 1987
145
TOuml85 Neue Cixiiden vom Iran Nachıoarlander und anderen Mediterrane bieten (Hom-optera Auchenorrhynbha)- Accedilta Entomol Bohemoslov 82 95-128
19amp6 Neue Arten der Fuumllgoromorphen Zikaden-Familien vom Mittel-msergsbiet und nahen Osten (Homoptera Auchenoumlrrhyncha Cixiidae Meenoplidae Deibidae Dictyopıharidae Lpphopidae und Issidae) Accedilta Ent Mus Nat Pragae 42B (3-4) 169-198
1S87 Neue OStmediterrane und Iranische Zikadentaxone (Homoptera Auchenornhyncha) Accedilta Entomol Bohemoslov 84 295-312
mdash mdash 1938 Reklassifikation der Gattungen der Pentastirini und neue Taxone dar Cixiida8 (Homoptera Auctıenornhyncha) Accedilta Entomol Bohemoslov 85 (1) 49-70
EMELYANOV AF- 1264 Sufoorder Cicadinea (Auchenornhyncha) Keys ta the ınsects of the European USSR Vol I Apterygoıta Palaeoptera Hemimeto- bola Ed Ga Ya i3ei-Bienko Academy of Sciences of the USSR Zoolo-gical Keys to the Fauna of USSR 84 421-551
1971 Nampw genera of leauumlhoppers of the famrıilicirces Cixiidae and Issidae (Homoptera Auchenorrhyncha) in the USSR Entomological Revievv A Translation of Entomol- Obozn 50 (3) 350-354
1B78 New genera and species of ieafihoppers (Homoptera Auohe-norrhynoha) from the USSR and Mongolia Entomological Revievv A t r ans shylation of Entomol Ooumlozn 57 (2) 220-233
FAHRiNGER J s 1922 Eine Rhynohotenausbeute ous der Turkei Kleinasien und der bsnaohbarten Goumlbieten Konowia I 296-307
FlEıBER FX 1875 Les Cicadines dEurope dapres-leş orginaux et le publications les plus recentes Premiere Partie Comprenant les familles deş Membra-cida Cicadaea Fulgorida Cercopida Ulopida Paropida Scarpida disoo-sees selon la methode analytique Tradui t de Tallemand par Ferd Rieber Rev Mag Zool 3 (3) 288416
1876- Les Cicadines dEurope dapres les originaux et les publica-tions les plus recentes Deuxime Partie Descriptions des especes Traduit lallemand par Fred Rieber Et Magasin de Zoologie pure et appliquee
bullbull 1-268
GADEAU DE KERVILLE H 1939 Reci-t Sommaire-du Voyage en Liste Metıhodique des Invertebres et des Vertebres RecoSıtes en Asie-Mineure - Voyage-Zoolo-gique DHenri Gadeau de Kerville en Asie Minsure (Avri l-Mai 1912) Paris
bull Paul Le Chevalicircer 148 HAUPT HT93Q Besohreibung einiger an Citrus sohadliahen Homopteren İn FS
Bodenheimers - Die Schadiings - fauna Palastinas Monog Z Angen Ent 10 419-422
HOCH H und R1 REMANE 1S85 Evtılation und Speziation der Zikaden-Gottung-HYALESTHES Signoret 1865 - (Homoptera Auchenorrhynoha Fulgoroidea Cixi idae) Manb Ent Pmbl 2 (2) 1-427
KIRSCHBAUM CL 1863 Die Cicadiıicircen der gegend von Wiesbaden und Frankfurt A- M Nebst einer Anzahl Neuer oder Schwer zu untersoheidender arten aus Anderen gegenden Europas Taıbellarisch Besohrieben Nassau Ver f Naturk Jahrb 21-22 1-202
BıİTKIİ KORUMA BUumlLTENİ CİLT 27 No 3-4
KRAMER JP 1081 Taxonomic study of tlhe planthopper genus Cixtus in the United States and Mexico (Homoptera Fulgoroidea Cixi idae) Trans Ame Ent Soc 107 1-68
1082 Taxonomic study of the planthopper genus Oliarus in the Unishyted States (Homoptera Fulgoroidea Cixi idae) Trans Amne Ent Soc 107 381-56amp
mdashbull 1983 Taxonomic study of the planthopper Family Cixiidae in the United States (Homoptera Fulforoidea) Trans Ame Ent S o c 109 1-58
LE OUESNE WJ 1960 -Handıboaks for the Identification of Britsfı Insects He-miptera Fulgoromorpiha Royal Ent London 11 (3) 1-68
LINDBEıRG H 1946 On the insect fauna of Cyprus Results of the expedition of 1939 by Harald Hakan and PH Lindlberg Introduction i i Heteraptera und Homoptera Cicadina der Insel Zypern Oomm Bio 10 (7) 23-175
LINNAVUORI R- 1962 Hemiptera of Israel İ l i Ann Zool Soc Vanomo 24 1-108 1965 Studies oh the South and East-mediterranean Hemipterous
fauna Accedilta Entomol Fennica Helsinki 21 1-70 LODOS N 1982 Tuumlrkiye entomolojisi (Genel Uygulamalı ve Faunistik) Cilt II
Ege Uumlniversitesi Ziraat Fakuumlltesi Yayınlan No 429591 LODOS N and A KıALKANOELEN 1980 Preliminary l ist of Auchenorrhyncıha vvith
notes on distr ibution and importance of species in Turkey I Family Ci-xiidae Spinola Tuumlrk Bit Kor Derg 4 (1) 15-27
LOGVINENKO VN- 1976 New leafhopper species of the Superfamily Fulgoroidea (Auchenorrhyncha) f rom tine Caucasus Entomological Revievv A Transla-tion of Entomol Obozr 55 (3) 69-74
1978 New leafhopper species (Homoptera Audhenonırıyncha) from the Caucasus Entomological Revievv A Translation of Entoımol Obozr- 57 (4) 547-554
MOREAU JP et F LECLANT 1974 Oontribution to the study of two insect on hyibrid lavender Hyalesthes obsoletus Sign (Hom Auchenorrihyncha) Ann Zool Eco Ani 5 (3) 361-364 (Rev Appl Ent 1976 64 (1) 217)
NAST J- 1972 Palaearctic AuahenorrlhYncha (Homoptera) An annotated check list Polish Academy of Sciences Institute of Zooicircogy Polisti Scientific Publisıhcrs Warszawa 551
1982 Palaearctic Auchenorrhynoha (Homoptera) Part 3 New taxa and replacement names introduced till 1860 Polisin Academy of Sciences
lrrstitute of Zoology Polisıh Scientif ic Puıbuumlshers 36 (17) 289-582 OSHANIN B 1906 - 8 Verzeiohnis der Palaearktischen Hemipteren -mit besonderer
Beruumlcksiohtigung lihrer Verteilung im Russisohen Reich | l Bd Homoptera Beilage zum laquoAnnuaire du Musee Zoologique de lAcademie Imıperiale des Sciencesraquo Bd XI XII XIII St Petersburg 1908 492
191ı2 Katalog der Palarktisohen Hemipteren (Heteraptera Homopshytera Auohenorrhynaha und Psylloidea) Verlag von R Friedlander und Sohn Berlin 187
PESSON P- 1951 Ordre des Homapteres (Homoptera Leaoh 1815) In Traite de Zoologie Anatomie ampystematiqıue Biologie İnsectes Superieurs et He-mipteroides Tome X (11) 139Ouml-1647
VVAGNER W 1954 Die Fulgoroidea der Omer-Cooper-Expedition in die Lybische VVueste (Hemiptera^Homoptera) Bull Soc Fouad ler Entom 38 211-219-
146
Eyluumll-Aralık 1987
ŞEKİL 3 A - Ricanidae B - Flatidae C-D - Issidae E - Tetfigomefridae F - Cixii-dae familyalarına ait boumlceklerin gensl goumlruumlnuumlmleri (A B Lodos (1982) C-D E Pesson (1951) F Borror and DeLong (1964)den)
Yuumlzde frons uumlzerinde lateral carinaeye ilave olarak sadeshyce ibir median (orta) carına var veya yok baş goumlzlerin oumlnuumlnde ccedilok ccedilıkıntılı değil Tegulae var Kana t la rda cla-val dikiş belirgin (Şekil 13 F) CIXIIDAE
Arka tarsi nin ikinci segmenti distal uccedil ta yanlarda b i rer tane olmak uumlzere 2 diken ile veya hiccedil dikensiz
Arka tarsinin ikinci segmenti distal uccedil ta yanlarda birer tane olmak uumlzere 2 diken ile (Şekil 1 D)
11 (10)
12 (3)
13 (18)
127
BİTKİ KORUMA BUumlLTENİ CİLT 27 No 3-4
128
14 (15) Vuumlcut belirgin olarak dorso-ventral yassılmış Başın oumln kenarı hariccedil boyuna carinae ybk bull
(Şekil 3 E) TETfIGOMETRiDAE
15 (14) Vuumlcut belirgin olarak dorşo-ventral yassı lmamış hafifccedile yanlardan basık Baş uumlzerinde boyuna carinae var
16 (17) Uumlst kana t la rda costal kenar geniş b i r yay ccedilizerek uzanır costal kenarda ccedilok sayıda enine ve apical kenarda boyuna damar la r ile donatı lmış c lavus uumlzer inde ccedilok sayıda ufak kabarcıklar bu lunur dinlenme hal inde kanat la r duumlşey tu tu lur (Şekil 3 B) FLATIDAE
17 16) Uumlst kanat lar costal kenarda ccedilok sayıda enine damarl ı deshyğil clavus uumlzerinde ufak kabarcıklar yok dinlenme hashylinde oumln kanat lar vuumlcut uumlzerinde meyilli tu tu lur lar
(Şekil 3 C D) ISSİDAE
18 (13) Arka tarsinin ikinci segnıentinin ucunda hiccedil diken yok Oumln kanat lar oumln kenar la rda dahil ccedilok sayıda enine ve boyuna damar la r ile (Şekil 3 A) RICANIDAE
CIKIIDAE Familyasının Morfolojik Oumlzellikleri
Bu familya uumlyelerinin vuumlcut uzunluğu 3-15 mmye kada r değishyşebilir Baş genellikle p rono tum dan daha dardır Baş goumlzlerin oumlnuumlnshyde ileriye doğru fazla ccedilıkıntılı değildir Vertexin yan kenarları hafif veya kuvvetli keskin kenar la r şeklinde yuumlkselmiş ve vertex yuumlzeyi ccedilukur kalmıştır Ver tex ın oumln tarafında lateral carinae den başın tepesine doğru birbir ine youmlnelen duumlz hat veya yay şeklinde uzanan areolar carinae dal lanır ve b u bazı cins ve tuumlr lerde goumlruumllmeyebilir Vertexin median hat t ı (coronal dikiş) ekseri k ısmen carina şeklinshyde ccedilıkıntılıdır (Şekil 4 A) Vertex ve yuumlz ekseri enine b i r carina ile birbir inden ayrılmıştır Yuumlzde frons ve postclypeus beraberce az ccedilok oval formdadır Median (orta) hat t ı ccediloğunlukla kısmen carina oluşturur ve bazı cinslerde b u uumlst ucunda ccedilatallı olabilir Frons ve postclypeus yuumlzeyi ekseri yuumlzuumln yan taraflarında bu lunan genaeye dik accedilılı ve yan kenarları car ina şeklinde ccedilıkıntılıdır Frons iccediline doğru b i r yay ccedilizerek yuumlkselen ve fronsu postclypeus dan ayıran epistomal dikiş ccediloğunlukla belirgindir (Şekil 4mdashB) Postclypeus ve anteclypeus bariz b i r dikişle ayrılmamıştır Frons genellikle geshynişliğinden daha uzun yan kenarlar ı kavisli yamuk şeklinde postshyclypeus ise yoğunlukla uumlccedilgen formundadır Ros t rum bacaklar ara-
Eyluumll -Aral ık 1987
A n t er tor
Vertex
L a t e r a l 4
Posterior
Vertex arterior kenar
Areolar carına
Coronal dikiş
Pro notum
Po stocutar carina
TeguLa
Mesonotum
Mesonotal c a r i n a e
Dorsal
t
Ventral
Frons
Median carına
Lateral carina
Epistomal dikiş
Anten
Median copycellus-
Postclypeus
Lonıs
Anteclypeus
Labr um
ŞEKİL 4- Hyalesthes oib-soletus Signde oumln vuumlcut yapıları A - Baş ve oumln vuuml cudun dorsalderi goumlruumlnuumlmuuml B - Yuumlzuumln v-entraldeıi goumlruumlnuumlmuuml
129
BİTKİ KORUMA BUumlLTENİ CİLT 27 No 3-4
sından geriye doğru uzanır uumlccedil segmentlidir ve son segmenti genişshyliğinin iki kat ından d a h a uzundur Lateral ocelli boumlbrek şeklindeki bileşik goumlzlerin ve antenlerin ouml n tarafında yer alırlar (Şekil 5) Frons da bulunan uumlccediluumlncuuml ocellus ise frons median carinası uumlzeshyrinde postclypeusa yakın yer alır Median ocellus bazı tuumlrlerde yok veya koumlrelmiştir Antenler bileşik goumlzlerin oumln alt koumlşelerinde lateshyral carlnaenin dışında yer alırlar İkinci anten segmenti genişleshymiş kuumlremsi veya silindİrik ve uumlzerinde sensoria taşır Antenin fla-gellum (kamccedilı) kısmı kıl şeklinde uzanır (Şekil 5)
D o r s a l
ŞEKİL 5 Hyalesthes oıbsoletus Signde başın lateralden goumlruumlnuumlmuuml
Thorax da pronotum dorsal goumlruumlnuumlmuumlnde ccedilok dar arka kenar ı azccedilok dik accedilı meydana getirecek şekilde oyuntulu dolayısıyla başın gerisinde b i r yaka şeklinde goumlruumlnuumlr Median hat t ı belirsiz carina ile bunun her iki tarafından p rono tum yuumlzeyinde ufak der in ccedilukurcuk-lar bulunur Pronotumda goumlzlerin arkasında oumlne accedilık yay sekinde uzanan postocular carinae bu lunur (Şekil 4 A) Pronotumun vent-ral e doğru uzanan kısmını ducircrsal den ayıran lateral carinae ise pek belirgin değildir Mesortoumltum oldukccedila iyi gelişmiş geniş yuumlzeylidir Dorsal inde 3 veya 5 boyuna car inae bulunur Bacaklar oldukccedila bashysit yapıdadır Arka tiıbianm ucunda diken dizisi ve dış kenar ı uumlzeshyrinde buumlyuumlk sabit dikenler bu lunur (Şekil 6 A) Bazılarında dış kenardaki dikenler bulunmayabil ir Arka tarsi nin birinci ve ikinci
130
Eyluumll - Aralık 1987
segmentlerinin uccedillarında diken ve platellae (puicirccuk) dizileri vardır (Şekil 6 A C) Dikenlerin sayıları cins ve tuumlrlere goumlre değişebilir Bazı cinslerde Pentastiridius ve Setapius) arka tarsi nin birinci ve ikinci segmentlerinin uccedillarındaki dikenler plateicirclea taşır Bazı cinslerde (Reptalus ve Pentastira gibi) birinci segmentteki dikenlershyde platellae yok ikinci segmentteki dikenlerde ise vardır Bazı cins ve tuumlr lerde ise a rka tarsi segmentlerinin her ikisinde de platellae yoktur Eumecurus gyaurus (Dlabola)da olduğu gibi)
Uumlst kanatların ccedilıkış yerinde pul şeklinde apolet gibi tegulae hemen her zaman (bariz olarak goumlruumlnuumlr Uumlst kanatlar (Şekil 7) ccediloshyğunlukla şeffaf mernfaran yapıda genellikle uzun oval formdadır Claval dikiş commissural kenara ulaşır Damar lar uumlzerinde oumlkseri kıl taşıyan granuumlI duumlğuumlm)lerle donatılmıştır Uumlst kana t la rda tipik olarak 4 veya daha fazla subapikal huumlcre ve oumln kenardaki stigma (Pterostigma)dan itilbaren ccedilok sayıda apical huumlcreler bulunur Uumlst kanat lar dinlenme halinde dikkati ccedilekerek derecede uumls tuumls te binmeshyden meyilli olarak uzanırlar
Abdomende taksonomik youmlnden en oumlnemli karakter ler i erkekshylerde genital yapı goumlsterir Abdomenin sonunda bulunan genital segmenti dıştan ccedilevreleyen pygofer genellikle ventral yuumlzde dorsal-den ccedilok daha uzundur (Şekil 8 Ph) Pygofer ventral yuumlzuumlnuumln pos-terior (arka) kenar ı or tada iki laquoUraquo şeklinde oyuntunun arasında ventral median lob bu lunur (Şekil 8 vml) laquoUraquo şeklindeki oyuntushyların dip kısımlarından paramerleır yuumlkselir Paramerler b i r ccedilift olup uccedilları ekseri uccedil kısımları yayılarak genişlemiştir (Şekil 8 Pa) Bazı tuumlr lerde paramer ler asimetriktir Anal tuumlp (X segment) pyo-ferin dorsar inde yer alır ccediloğunlukla uzunca oval bazı tuumlr lerde apical kenarı lob şeklinde genişler ve ventraicirce doğru buumlkuumllerek uzanır (Şekil 8 At) Bazı tuumlr lerde b u lob asimetrik formdadır Aedeshyagus b i r basa l sap (Şekil 12 Aes) ve eklemli distal flagellum (Şekil 12 Fİ) kısımlarından oluşur Basal sap kısmı değişik formlarda kıshylıfla (Periandrium) ccedilevrelenmiştir (Şekil 12 Aek) Sap kısmı kilinishyze olmuştur Eklemli distal flagellum kısmı ise kısmen membran yapıdadır Aedeagus he r iki kısım uumlzerindeki ccedilok değişik formdaki uzantı ve dikenler ile asimetrik yapıdadır Conneccediltive paramerler in basalı ile aedeagus sap kısmının basal ım birleşt iren laquoYraquo veya laquoTraquo formunda h i r buccediluk tan ibaret t i r (Şekil 8 Con)
131
BİTKİ KORUMA BUumlLTENİ CİLT 27 No 3-4
A Tırnak
Arka tibia ve tarsus A - Cixius paltipes (Fieber) B -
leporinus (L) C - Seta-piııs bicinctus (Dlab)
Pentastiridius
Eyluumll - Aralık 1987
C M Cu R e s h p
ŞEKİL T Hyalesthes oıbsoletus Sign mdash A - Uumlst kanat C - Costa R - Radius M - Media Cu - Cubitus esh - Externe subapical huumlcre Pt - Pteros-tigma aed - Apical enine damarlar ah - Apical huumlcreler ish - Interne subapical huumlcre Com - Ccmmissural kenar c-cs - Clavo-coumlrlal dikiş Cld - Claval damar B - Alt kanat
Dişilerde genital segment erkeklerden ccedilok farklıdır Abdomeshynin sonu vuumlcut eksenine dik kesik yuumlzeyle b i te r ki b u IX segmen-tin ventral yuumlzeyidir Bu kısımda bulunan yoğun m u m bezleri yushymurta lar ı oumlrten demet halindeki m u m ipliklerini uumlretir Ventral -deki ovipositor bazı cinslerde iyi gelişmiş ve uzun (Trifou Cixiini) (Şekil 10) bazı lar ında ise ufalarak yumur ta la r ı goumlmuumlcuuml alet o lma karakter ini kaybetmiştir (Trufoi Pentastirini) (Şekil 9)
133
i
BİTKİ KORUMA BUumlLTENİ CİLT 27 No 3-4
Ventral ŞEKİL 8 Hyaleslihes obsoletus Sign mdash Erkacirck genital segmentin sol yandan goumlshy
ruumlnuumlmuuml Ae - Aedeagus At - Anal tuumlp As - Anal style Con - Connec-tive Pa - Paromer Ph - Pygofer vml - Vantral median lob (Hoch und Remane 1985den)-
1 VII I VII VI
ltı ı x -
(im IX
lt vııımdash=^
VI VI I
VI vı ı ı
I I I IV
ŞEKİL 9 Hyalesthes absoletus Sign mdash Dişi abdomeninin sağ lateralden goumlshyruumlnuumlmuuml Ill-X - Tertige (X - Anal tuumlp) HI-ltVn - Sternite Vf VIII - Valvifer VIII G VIII - Gonaphyse VIII Gm JX - Median Gonaphyse IX Gl IX -Lateral gonaphyse IX (Hoch und Remane 1985den)
134
Eyluuml l -Ara l ık 1987
Tuumlrkiye faunasında tespit edilen cinsler bun la r yanında Akshydeniz ve komşu uumllkelerde bulunan ve Yurdumuzda (bulunabilecek cinslerin ayırımı iccedilin aşağıda verilen anah ta r hazırlanmıştır Bu anahtar ın hazır lanmasında Fieber (1875 1876) Le Quesne (1960) Emelyanov (1964 1971) Dlabola (1957b 1980 1981 1985 1988) den faydalanılmrştır Tuumlrkiyede henuumlz tesibit edilmemiş cinsler (X) ile belirlenmiştir
135
BİTKİ KORUMA BUumlLTENİ CİLT Zl No 3-4
CIKHDAE CİNSLERİNE AİT TEŞHİS ANAHTARI
1 (18) JVfesonotum uumlzerinde boyuna 3 carinae bulunur Dişide ovipositor iyi gelişmiş ccedilok uzun (Şekil 10) valve I ince kırışıklı (Tribu CIXIINI Spinola)
2 (15) Yuumlzuumln median carinası fronsu ıkatederek postolypeus uumlzeshy
r inde boydan boya veya kısmen uzanır
3 (4) Arta t i b i a n m dış kenarında diken yak MYNDUS Stal
4 (3) Arka t i b i a n m dış kenarında diken b u l u n u r (Şekil 6 A)
5 (6) Başta vertex goumlzler aras ında ccedilok dar uzunca oluk gibi Mesonotumda lateral car inae belirgin değil duumlz ve birbishyr ine paralel uzanır - median carina ise barizdir Uumlst kanatshylarda damar la r ince apical kenar dar yuvarlak
(X) ADOLENDA D i s t a n t 6 (5) Vertex goumlzler arasında geniş anter ior kenarı geniş yay ccedili-
rek uzanır
7 (10) Uumlst kana t la rda apical damar la r arasındaki apical kenar uumlzerinde granuumll yok
8 (9) Başta vertex ve fronsu b i rb i r inden ayıran vertex anter ior kenar ı car ina meydana getirmiş frons u n median carina sı uumlst uccedilta belirgin Uumlst kanat damarlar ındaki granuumlller bashyriz costal kenar boyunca bulunan koyu lekeler damarlar-daki granuumlılerden bar iz olarak daha buumlyuumlk
CIXIUS Latreille
9 (8) Başta vertex ve frons aras ındaki vertex anterior kenarı carina meydana getirmemiş vertexden yuumlze geccediliş yuvarshylak doumlnuumlşluuml fronsun median carinası uumlst uccedilta siliklen-miştir Uumlst kanat damar lar ındaki granuumlller belirgin
i (X) LATOLIARUS Dlabola
MK (7) Uumlst tkanatlarda apical damar la r aras ındaki apical kenar uumlzerinde granuumlller bulunur
İ l (14) Uumlst kanat la rda damar lar ve apical kenar dışında diğer - kenar ve dikişlerde granuumll bulunmaz apical huumlcreler
uzun kanat boyunun doumlr t te bir i kadar Mesonotumda ca-
136
Eyluumll - Aralık 1987
rinae bariz lateral carinae duumlz (hatlar hal inde arkaya doğshyru birbir ler inden uzaklaşarak uzanır
12 (13) Yuumlzde median frontal carina postclypeus u boydan boya katederek uzanır Pronotumda postocular carinae yay ccedilishyzer Erkekte anal tuumlp apical lobu kare dikdoumlrtgen veya asimetrik yamuk şeklinde TACHYCIXIUS Wagner
13 (12) Yuumlzde median frontal carina postclypeus un ortasına kashydar uzanır Pronotumda postocular carinae b i r accedilı meyshydana getirerek koumlşeli uzanır Erkekte anal tuumlp apical lobu diş formunda ufak loblar ile (X) TRIRıHACUS Fieber
14 (11) Uumlst kanat larda damar la r ve apical kenarla bir l ikte buuml tuumln dikişler ccedilepeccedilevre granuumllluuml apical huumlcrelerin boyu kısa kanat boyunun en fazla altıda bir i kadar apical kenar dar yuvarlak Mesonotumda median carina belirgin değil lashyteral carinae bariz hafif yay ccedilizerek birbir ler ine paralel uzanırlar (X) SICULUS Dloboia
15 (2) Yuumlzuumln median carinası sadece frons un uumlst yarısı uumlzerinshyde uzanır
16 (17) Yuumlzde postclypeus frons dan bariz epistomal dikiş ile ayshyrılır Arka tibia nın dış kenarında diken yok
HEMITROPIS Fieber
17 (16) Yuumlzde postclypeus ve frons arasında epistomal dikiş goumlshyruumllmez Arka t ibia nın dış kenar ında basal yarıya yakın 2 diken bu lunur BITROPIS Dlabola
18 (1) Mesonotum uumlzerinde boyuna 5 car inae bulunur Dişide ovipositor iyi gelişmemiş kısa (Şekil 9) eğer uzun ise valve I kırışıklı değil (Tribu PENTASTIRINI Emelyanov)
19 (28) Vertex uumlzerindeki areolar carinae (vertex uumlzerindeki enine meyilli carinae) tepede dar accedilı meydana getirir Dişide ovipositor genital bloğun dorso - ventral genişliği kadar veya b i raz daha uzundur (Subtr ibu OLIARINA Emelshyyanov)
137
BİTKİ KORUMA BUumlLTENİ CİLT 27 No- 3-4
138
20 (27) Yuumlzuumln boyuna median carinası postclypeus uumlzerinde de uzanır Rronotumda postocular carinae lateral carinae-den daha keskin Uumlst kanat damarlar ında kıl taşıyan grashynuumlller bulunur
21 (24) Uumlst kanat lar ın costal kenar ında granuumlller bulunur Yuumlzuumln boyuna median carina s ınm apical ccedilatalı kısa frons un yaklaşık doumlr t te bir uzunluğunu kaplar epistomal dikiş anshytenlerin alt kenar hizasına kadar yuumlkselir Ovipositor iyi gelişmiş ve uzun
22 (23) Vertex dar leteral kenar lar ı uzun ve (birbirine paralel uzanır vertex yuumlzeyi oluk şeklinde ccedilukurlaşmış Uumlst kashyna t la rda costal kenar ve damar la r bol granuumllluuml ve kıllı Dişilerde ovipositor abdomen kadar hiccedil olmazsa genital bloğun dorso-ventral genişliğinden daha uzun
EUMECURUS Emelyanov
23 (22) Vertex uumlccedilgen şeklinde lateral kenar la r qne doğru birbirshylerine yaklaşarak uzanır Uumlst kanat larda costal kenar kısshymen granuumllluuml Dişilerde ovipositor kısa genital bloğun dorso-ventral genişliğinden daha uzun değil
(X) ANOCULIARUS Dlabola
24 (21) Uumlst kanat lar ın costal kenarında granuumlller yok Yuumlzuumln boshyyuna median carina s ınm apical ccedilatalı fronsun yarı uzunshyluğunu kaplar epistomal dikiş antenlerin uumlst kenar hishyzasına kadar yuumlkselir Ovipositor kısa ve tam gelişmemiş
25 (26) Arka tarsi segmentleri 7 d iken ile Erkekde aedeagusun distal flagellum kısmı iyi gelişmiş (X) OLİARUS Stal
26 (25) Arka tarsi segmentleri 5 diken ile E rkekde aedeagusun distal flagellumu iyi gelişmemiş
PSEUDOLIARUS Haupt
27 (20) Yuumlzuumln boyuna median carina s ı postclypeus uumlzerine kadar uzanamaz Pronotumda postocular car inae la teral carinae gibi keskin değil Uumlst kanat damar lar ında granuumll yok
(X) OLIARELLUS Emelyanov
Eyluuml l - Analık 1987
28 (19) Vertex uumlzerindeki areolar carinae tepede geniş accedilı meyshydana getirir Dişide ovipositor iyi gelişmemiş ccedilok kısa (Şekil 9) (Suibtribu PENTASTIRINA Emelyanov)
29 (36) Yuumlzde median carina uumlst uccedilta bariz olarak ccedilatallı
30 (33) Arka tarsi nin birinci seğmeni ucunda ditkenfer 8den fazshyla değil ve uccedillarında platellae yok
31 (32) Vertex uzunluğu or tada sadece boyundaki genişliğinin yashyrısı kadar Erkekte paramer ler simetrik veya asimetrik iccedil kenarda geriye doğru uzanan uzantısı var
REPTALUS Emelyanov
32 (31) Vertex or tada vertex a rka koumlşeleri arasındaki genişlik kadar uzundur Erkekte paramer ler asimetrik iccedil kenarda geriye doğru uzanan uzantıları yok
PENTASTİRA Kirschbaum
33 (30) Arka tarsi nin birinci ve ikinci segmentilerin ucundaki dishykenler 8 ve daha fazla diken ile ve he r iki segmentte diken uccedilları platellae ile
34 (35) Başın anterior kenar carinası ve vertex lateral ve areolar carinae keskin ccedilıkıntılı vertex dar ve genişliğinden daha uzun Arka tarsi nin her iki segment ucu 10dan 19a kadar veya daha fazla sık dikenler ile
PENTASTIRIDIUS Kirschbaum
35 (34) Başta anterior ıkenar carinası ve vertex lateral ve areolar carinae ccedilıkıntılı değil vertex kısa ve geniş Arka tarsi bishyr inci sagrnentinde dikenler 8-16 ikinci seğmenimde 8-13 aras ında değişmekte SETAPIUS Dlabola
36 (29) Yuumlzde median boyuna car ina uumlst uccedil ta basil ccedilatal lanma-mış HYALESTHES Signoret
139
BİTKİ KORUMA BUumlLTENİ CİLT 27 No 3-4
140
S U M M A R Y
TAKONOMIC STUDIES ON THE SECSES OF CIXIIDAE (HOMOPTERA) FROM TURKEY
1 mdash MORPHOLOGICAL CHARACTERS OF THE FAMILY AND IDENTIFICATION KEY FOR THE GEN ARA
The specimens in the collections of Plant Protection Research Inst i tute - Plant Protection Museum ANKARA and University of Ege Agrieultural College Depar tment of Plant Protection BORNOshyVA - İZMİR and the specimens collected in Ankara Afyon Bolu Eskişehir Kayseri Kırşehir Konya Nevşehir Niğde dur ing 1983-1987 consti tuted the main material of this study The specimens send for Identification were also included in this study The idenshytification of the specimens studied resulted with 44 species of 12 genera Cixhıs Tachycixius Myndus Hemitropis Bitropis Pseud-oliarus Eumecurus Pentastiridius Pentastira Reptalus Setapius and Hyaiesthes Additional four species Tachycixius logvinenkovcLe Dlabola Pentastira torossica (DlaboSa) Hyaiesthes thracicus Hoch and H yozgaticus Hoch which were described from Turkey could not ıbeen found by the author The Cbciidae has been represented by 48 species of 12 genera for the t ime being
Ali the species determined in this study will b e published in a serial papers In this first paper after the introduct ion of the family Cbdidae an identification key for the families of super-family Fuılgoroidea and for the genera of Cboumlidae including the genera found in neighbour countries whioh could be found in Turkey are given The identification key for the genera is a s fol-lows
KEY FOR THE GENERA OF CIXIIDAE FOUND İN TURKEY AND NEIGHBOURING COUNTRİES
The genera not found in Turkey are marked with (X) in key
1 (18) Mesonotum with 3 longitudinai carinae Female wi th well developped ovipositor valve I corrugated with fine fur-rows (Tribe CIXIINI Spinola)
2 (15) On face frontal median carina extends oumlver postclypeus througly or partly
Eyluumll - Aralık 1987
3 (4) Hind tibia vvithout spines on outer margin MYNDUS Stal
4 (3) Hind tibia vvith spines on outer margin
5 (6) Vertex very na r row betvveen eyes as long furrovv Lateshyral carinae on mesonotum not prominent extend straight and paralel to each other median carina prominent Fore-vvings vvith fine veins and narrovvly rounded at apical
ltX) ADOLENıDA Distant
6 (5) Vertex vvide betvveen eyes the an ter ior margin extends vvith a large curve
7 (10) Apical margin of forewing vvithout granules between api-ral veins
8 (9) Vertex anterior margin with carina median carina of frons prominent apically Granules on veins distinct dots on costal margin distinctly bigger than granules
CIXIUumlS Latreille
9 (8) Vertex anterior majrgin without carina passing from ver-tex to frions roundedly median car ina of frons not distinct apically Granules on veins not distinct on forevvings
(X) LATOLIARUS Dlabola
10 (7) Apical margin of forewing wi th grıanuumlicirces between apical veins
11 (14) Other margins and sutures not granulated except veins and apical margin of forewings vvith long apical cells as İong as one fourth of vving lenght Mesonotum vvith sharp carinae lateral carinae straight and diverging posteriorly
12 (13) Frontal median carina extents through vvhole postclypeus Postocular carinae on p rono tum regularly curves In ma-legt apioal lobe of anal tuumlpe square rectangular o r asym-metrical TACHYCIXIUS Wagner
13 (12) Frontal median carina extents as far as half of postclypeus Postocular carina on p rono tum extents angularly In ma-le apical lobe of anaicirc tuumlpe vvith small dent-shaped lobes
(X) TRIRHACUS Fieber
141
BİTKİ KORUMA BUumlLTENlİ CİLT 27 No 3-4
14 (11) AH margins and sutures of forewing granulated apical cdlls short a tmost as long as one sixth of ving lenght apical margin narrowly rounded Median carina of me-sonotum not distinct lateral carinae distinct and slightly curved and extend paralel to each other
(X) SICULUS Dlabola
15 (2) Frontal median carina extends only on upper half of frons-
16 (17) Frons and postclypeus separated by distinct epistomal suture Hind tibia without spines on outer margin
HBMITROiPIS Fieber 17 (16) Epistomal suture between frons and postclypeus disap-
peared Hind tibia with 2 spines on basal lthalf BITROPIS Dlabola
18 (1) Mesonotum with 5 carinae Femafle with reduced short ovipositor if long valve I not cornigated (Triıbe PEN-TASTIRINI Emelyanov)
19 (28) Areolar car inae on vertex converging a t a distinct acute angle at apex Ovipositor as long as dorso-ventrai height of genitaiicirc bloc or a Mttle longer (Suumlhtrfbe OLIARLNA Emelyanov)
20 (27) Frontal median carina extends though the whole postclyshypeus Postocular carinae sharper t b a n lateral carinae on pronotum Granufles on veins with seuumlae
21 (24) Costal margin of forewinıg with granules On face apishycal fork of median carina short extends atmost one fo-ur th of frons epistomal suture rises up to lower margin of antennae Ovipositor well developped longer
22 (23) Vertex narnyvv lateral margins long and paralel to eaoh other vertex surface not groved Costal margin and veins with numerous ıgranules a n d setae Ovipositor as long as aibdomen a t least as long as dorso-ventral height af geshynital blok EUMECURUS Emelyanov
23 (22) Vertex triangular lateral margins converge towards apex Costral margin part ly granulated Ovipositor short not longer than dorso - ventral height of genital bloc
(X) ANOCULIARUS Dlabola
142
Eyluuml l -Ara l ık 1987
24 (21) Costal margin vvithout granules On face apical fork of frons extends on half of frons epistomal suture rises up to upper level of antennae Ovipositor reduced and short
25 (26) Hind tarsi 1 and 2 segments wi th 7 spines apieaicircly In male aedeagus vvith weıl developped flagellum
(X) OLİARUS Stal 26 (25) Hind tarsi 1 and 2 segments vvith 5 spines apically In
male flagellum of aedeagus reduced PSEUDOLIARUS Haupt
27 (20) Frontal median car ina not extends as far as oumlver postdly-peus Postocular carinae on p rono tum not sbarp as lashyteral carinae Veins of forewings vvithout granules
(X) OLIARELLUS Emelyanov
28 (19) Areolar carinae on vertex converging a t an dbtuse angle Ovipositor reduced and very short (Sulbtrihe PENTAS-TIRINA Emelyanov)
29 (36) Frontal median carina forked apically
30 (33) First segmıent of hind tarsi vvith not more than 8 spines and vvithout platellae (macrocheate)
31 (32) Vertex as long as half of vvidth ^betwıeen poster ior iangles of vertex In male pa ramers symmetrical or asymmetri-caicirc vvith inner recurrent process
REPTALUS Emelyanov
32 (31) Vertex as long as vvidth betvveen poster ior angles of ver-tex In male paramers asymmetrical wi thout inner reshycurrent process PENTASTİRA Kirschlbaum
33 (30) First and second segment of h ind tarsi with 8 and more spines and vvith platellae on bo th segments
34 (35) Carinae on head sharp vertex narrovv and long Both segments on hind tarsi vvith 10-19 or more spines apically
PENTASTIRIDIUS Kirsoumlhbaum
35 (34) Carinae on head not distinct vertex short and vvide First segment with 8-16 second segment of hind tarsi vvith 8-13 spines SETAPIUS Dlabola
36 (29) Median frontal carina simpie not forked HYALESTHES Signoret
143
BİTKİ KORUMA BUumlLTENİ CİLT 27 No 3-4
T E Ş E K K Uuml R
Bazı Oumlrneklerin teşhis ve kontrol ler ini yapan sayın Dr J DLABOLA (Prag Ccedilekoslovakya) ya kolleksiyon oumlrneklerini kullanshym a m a izin veren sayın hocam Prof Dr Niyazi LODOSa ve Boumlluumlm arkadaşlarına Zirai Muumlcadele Araşt ırma Enst i tuumller inden oumlrnek goumlnshyderen araştırıcılara ccedilalışma suumlresince yardımlarını esirgemeyen la-bora tuvar arkadaşım Yasemin OumlZDEMİRe ve Laborant Nurhan MELANa imkacircnlar ı ile destek veren Ankara Zirai Muumlcadele Araşshyt ı rma Enst i tuumlsuuml Muumlduumlrluumlğuuml ne teşekkuumlruuml b i r borccedil bilirim
L İ T E R A T Uuml R
BLATTNY C J BACAK J- FOZDENıA J LIMBERK und V BOZNANSKY 1954 Die Uumlbertragung des Stolbur Viruumls bei taibak und tomaten und Seine viro-geographisohen Beziehungen ıPhytopathologische Zeitschift 22 (4) 381-416
BORROR DJ and DM De LONG 1964 An introduotion to the study of insects Revised Editon Holt Rinehard and VVinston Inc 820-
DLABOLA J 1952 Einlge neue palacircarktisohe Zikaden und andere faunistische Bemerkungen Accedilta Ent Mus Nat Pragae 27 27-37
1957a Results of the zooiogical expedition of the National Museum in Pragae to Turkey 20 Homoptera Auchenorrhyncha Accedilta Ent- Mus Nat Pragae 31 (469) 19-68
19571b Die Zikaden Afghanistans (Homoptera Auahenorrhynoha) Mittei l Muumlnoh Ent Ges 47 265-303
mdash 1959 Fuumlnf Neue-Zikaden-Arten Aus dem Gebiet des Mittemeers Est Bull Soc Ent Italiana 89 (9-10) 150-155
1965 Jordanisccedilhe Zikaden (Homoptera Auchenorrftyncha) (Bear-beitung der von J Klappericıh im Jahre 1956-9 in Jordanien Lilbanon und Syrien gesammelten Auslbeute) Accedilta Ent Mus Nat- Pragae 36 419-450
1971 Taxonomische und cıhorologische Erganzungen zur tuumlrkischen und Iranisohen Zikadenfauna (Homoptera - Auoumlhenorhhynoha) bull (Samımela-usbeute von Or Wittmer ımit einem Nachtrog uumlber andere Gebiete der Palacircarktis) Accedilta Faun Ent Mus Nat Pragae 14 115-138
1974- Ulbersioumlht der Gattungen Anaplotettix Goldeus und Thamno-tettix mit Besohreibungen von 7 neuen mediterranen Arten (Homoptera Aucihenorrhynoha) Accedilta Faun Ent Mus Nat Pragge 15 103-130
1980 Neue Zikadenarten der Gattungen Sicilus gen n Mycterodus und Adarrus aus Suumldeuropa und 6 neue Mycterodus aus İran ^Homoptera Auchenorrhynuumlha) Accedilta Faun Ent Mus Nat Pragae 16 (164) 55-71
1981 Ergebnisse der TschedhosIoYVakisoh - Iranischen Entomologis-ohen Exp3ditionen naoh dem Iran (ıicirc970i und 1973) (Mi t Angaben uumlber einige Sammelresultate in Anatolien) Homoptera Auumlchenorrhyncha (II Tei l ) Accedilta Ent Mus Nat Pragae 4 0 127-311
144
Eyluumll - Aralık 1987
145
TOuml85 Neue Cixiiden vom Iran Nachıoarlander und anderen Mediterrane bieten (Hom-optera Auchenorrhynbha)- Accedilta Entomol Bohemoslov 82 95-128
19amp6 Neue Arten der Fuumllgoromorphen Zikaden-Familien vom Mittel-msergsbiet und nahen Osten (Homoptera Auchenoumlrrhyncha Cixiidae Meenoplidae Deibidae Dictyopıharidae Lpphopidae und Issidae) Accedilta Ent Mus Nat Pragae 42B (3-4) 169-198
1S87 Neue OStmediterrane und Iranische Zikadentaxone (Homoptera Auchenornhyncha) Accedilta Entomol Bohemoslov 84 295-312
mdash mdash 1938 Reklassifikation der Gattungen der Pentastirini und neue Taxone dar Cixiida8 (Homoptera Auctıenornhyncha) Accedilta Entomol Bohemoslov 85 (1) 49-70
EMELYANOV AF- 1264 Sufoorder Cicadinea (Auchenornhyncha) Keys ta the ınsects of the European USSR Vol I Apterygoıta Palaeoptera Hemimeto- bola Ed Ga Ya i3ei-Bienko Academy of Sciences of the USSR Zoolo-gical Keys to the Fauna of USSR 84 421-551
1971 Nampw genera of leauumlhoppers of the famrıilicirces Cixiidae and Issidae (Homoptera Auchenorrhyncha) in the USSR Entomological Revievv A Translation of Entomol- Obozn 50 (3) 350-354
1B78 New genera and species of ieafihoppers (Homoptera Auohe-norrhynoha) from the USSR and Mongolia Entomological Revievv A t r ans shylation of Entomol Ooumlozn 57 (2) 220-233
FAHRiNGER J s 1922 Eine Rhynohotenausbeute ous der Turkei Kleinasien und der bsnaohbarten Goumlbieten Konowia I 296-307
FlEıBER FX 1875 Les Cicadines dEurope dapres-leş orginaux et le publications les plus recentes Premiere Partie Comprenant les familles deş Membra-cida Cicadaea Fulgorida Cercopida Ulopida Paropida Scarpida disoo-sees selon la methode analytique Tradui t de Tallemand par Ferd Rieber Rev Mag Zool 3 (3) 288416
1876- Les Cicadines dEurope dapres les originaux et les publica-tions les plus recentes Deuxime Partie Descriptions des especes Traduit lallemand par Fred Rieber Et Magasin de Zoologie pure et appliquee
bullbull 1-268
GADEAU DE KERVILLE H 1939 Reci-t Sommaire-du Voyage en Liste Metıhodique des Invertebres et des Vertebres RecoSıtes en Asie-Mineure - Voyage-Zoolo-gique DHenri Gadeau de Kerville en Asie Minsure (Avri l-Mai 1912) Paris
bull Paul Le Chevalicircer 148 HAUPT HT93Q Besohreibung einiger an Citrus sohadliahen Homopteren İn FS
Bodenheimers - Die Schadiings - fauna Palastinas Monog Z Angen Ent 10 419-422
HOCH H und R1 REMANE 1S85 Evtılation und Speziation der Zikaden-Gottung-HYALESTHES Signoret 1865 - (Homoptera Auchenorrhynoha Fulgoroidea Cixi idae) Manb Ent Pmbl 2 (2) 1-427
KIRSCHBAUM CL 1863 Die Cicadiıicircen der gegend von Wiesbaden und Frankfurt A- M Nebst einer Anzahl Neuer oder Schwer zu untersoheidender arten aus Anderen gegenden Europas Taıbellarisch Besohrieben Nassau Ver f Naturk Jahrb 21-22 1-202
BıİTKIİ KORUMA BUumlLTENİ CİLT 27 No 3-4
KRAMER JP 1081 Taxonomic study of tlhe planthopper genus Cixtus in the United States and Mexico (Homoptera Fulgoroidea Cixi idae) Trans Ame Ent Soc 107 1-68
1082 Taxonomic study of the planthopper genus Oliarus in the Unishyted States (Homoptera Fulgoroidea Cixi idae) Trans Amne Ent Soc 107 381-56amp
mdashbull 1983 Taxonomic study of the planthopper Family Cixiidae in the United States (Homoptera Fulforoidea) Trans Ame Ent S o c 109 1-58
LE OUESNE WJ 1960 -Handıboaks for the Identification of Britsfı Insects He-miptera Fulgoromorpiha Royal Ent London 11 (3) 1-68
LINDBEıRG H 1946 On the insect fauna of Cyprus Results of the expedition of 1939 by Harald Hakan and PH Lindlberg Introduction i i Heteraptera und Homoptera Cicadina der Insel Zypern Oomm Bio 10 (7) 23-175
LINNAVUORI R- 1962 Hemiptera of Israel İ l i Ann Zool Soc Vanomo 24 1-108 1965 Studies oh the South and East-mediterranean Hemipterous
fauna Accedilta Entomol Fennica Helsinki 21 1-70 LODOS N 1982 Tuumlrkiye entomolojisi (Genel Uygulamalı ve Faunistik) Cilt II
Ege Uumlniversitesi Ziraat Fakuumlltesi Yayınlan No 429591 LODOS N and A KıALKANOELEN 1980 Preliminary l ist of Auchenorrhyncıha vvith
notes on distr ibution and importance of species in Turkey I Family Ci-xiidae Spinola Tuumlrk Bit Kor Derg 4 (1) 15-27
LOGVINENKO VN- 1976 New leafhopper species of the Superfamily Fulgoroidea (Auchenorrhyncha) f rom tine Caucasus Entomological Revievv A Transla-tion of Entomol Obozr 55 (3) 69-74
1978 New leafhopper species (Homoptera Audhenonırıyncha) from the Caucasus Entomological Revievv A Translation of Entoımol Obozr- 57 (4) 547-554
MOREAU JP et F LECLANT 1974 Oontribution to the study of two insect on hyibrid lavender Hyalesthes obsoletus Sign (Hom Auchenorrihyncha) Ann Zool Eco Ani 5 (3) 361-364 (Rev Appl Ent 1976 64 (1) 217)
NAST J- 1972 Palaearctic AuahenorrlhYncha (Homoptera) An annotated check list Polish Academy of Sciences Institute of Zooicircogy Polisti Scientific Publisıhcrs Warszawa 551
1982 Palaearctic Auchenorrhynoha (Homoptera) Part 3 New taxa and replacement names introduced till 1860 Polisin Academy of Sciences
lrrstitute of Zoology Polisıh Scientif ic Puıbuumlshers 36 (17) 289-582 OSHANIN B 1906 - 8 Verzeiohnis der Palaearktischen Hemipteren -mit besonderer
Beruumlcksiohtigung lihrer Verteilung im Russisohen Reich | l Bd Homoptera Beilage zum laquoAnnuaire du Musee Zoologique de lAcademie Imıperiale des Sciencesraquo Bd XI XII XIII St Petersburg 1908 492
191ı2 Katalog der Palarktisohen Hemipteren (Heteraptera Homopshytera Auohenorrhynaha und Psylloidea) Verlag von R Friedlander und Sohn Berlin 187
PESSON P- 1951 Ordre des Homapteres (Homoptera Leaoh 1815) In Traite de Zoologie Anatomie ampystematiqıue Biologie İnsectes Superieurs et He-mipteroides Tome X (11) 139Ouml-1647
VVAGNER W 1954 Die Fulgoroidea der Omer-Cooper-Expedition in die Lybische VVueste (Hemiptera^Homoptera) Bull Soc Fouad ler Entom 38 211-219-
146
BİTKİ KORUMA BUumlLTENİ CİLT 27 No 3-4
128
14 (15) Vuumlcut belirgin olarak dorso-ventral yassılmış Başın oumln kenarı hariccedil boyuna carinae ybk bull
(Şekil 3 E) TETfIGOMETRiDAE
15 (14) Vuumlcut belirgin olarak dorşo-ventral yassı lmamış hafifccedile yanlardan basık Baş uumlzerinde boyuna carinae var
16 (17) Uumlst kana t la rda costal kenar geniş b i r yay ccedilizerek uzanır costal kenarda ccedilok sayıda enine ve apical kenarda boyuna damar la r ile donatı lmış c lavus uumlzer inde ccedilok sayıda ufak kabarcıklar bu lunur dinlenme hal inde kanat la r duumlşey tu tu lur (Şekil 3 B) FLATIDAE
17 16) Uumlst kanat lar costal kenarda ccedilok sayıda enine damarl ı deshyğil clavus uumlzerinde ufak kabarcıklar yok dinlenme hashylinde oumln kanat lar vuumlcut uumlzerinde meyilli tu tu lur lar
(Şekil 3 C D) ISSİDAE
18 (13) Arka tarsinin ikinci segnıentinin ucunda hiccedil diken yok Oumln kanat lar oumln kenar la rda dahil ccedilok sayıda enine ve boyuna damar la r ile (Şekil 3 A) RICANIDAE
CIKIIDAE Familyasının Morfolojik Oumlzellikleri
Bu familya uumlyelerinin vuumlcut uzunluğu 3-15 mmye kada r değishyşebilir Baş genellikle p rono tum dan daha dardır Baş goumlzlerin oumlnuumlnshyde ileriye doğru fazla ccedilıkıntılı değildir Vertexin yan kenarları hafif veya kuvvetli keskin kenar la r şeklinde yuumlkselmiş ve vertex yuumlzeyi ccedilukur kalmıştır Ver tex ın oumln tarafında lateral carinae den başın tepesine doğru birbir ine youmlnelen duumlz hat veya yay şeklinde uzanan areolar carinae dal lanır ve b u bazı cins ve tuumlr lerde goumlruumllmeyebilir Vertexin median hat t ı (coronal dikiş) ekseri k ısmen carina şeklinshyde ccedilıkıntılıdır (Şekil 4 A) Vertex ve yuumlz ekseri enine b i r carina ile birbir inden ayrılmıştır Yuumlzde frons ve postclypeus beraberce az ccedilok oval formdadır Median (orta) hat t ı ccediloğunlukla kısmen carina oluşturur ve bazı cinslerde b u uumlst ucunda ccedilatallı olabilir Frons ve postclypeus yuumlzeyi ekseri yuumlzuumln yan taraflarında bu lunan genaeye dik accedilılı ve yan kenarları car ina şeklinde ccedilıkıntılıdır Frons iccediline doğru b i r yay ccedilizerek yuumlkselen ve fronsu postclypeus dan ayıran epistomal dikiş ccediloğunlukla belirgindir (Şekil 4mdashB) Postclypeus ve anteclypeus bariz b i r dikişle ayrılmamıştır Frons genellikle geshynişliğinden daha uzun yan kenarlar ı kavisli yamuk şeklinde postshyclypeus ise yoğunlukla uumlccedilgen formundadır Ros t rum bacaklar ara-
Eyluumll -Aral ık 1987
A n t er tor
Vertex
L a t e r a l 4
Posterior
Vertex arterior kenar
Areolar carına
Coronal dikiş
Pro notum
Po stocutar carina
TeguLa
Mesonotum
Mesonotal c a r i n a e
Dorsal
t
Ventral
Frons
Median carına
Lateral carina
Epistomal dikiş
Anten
Median copycellus-
Postclypeus
Lonıs
Anteclypeus
Labr um
ŞEKİL 4- Hyalesthes oib-soletus Signde oumln vuumlcut yapıları A - Baş ve oumln vuuml cudun dorsalderi goumlruumlnuumlmuuml B - Yuumlzuumln v-entraldeıi goumlruumlnuumlmuuml
129
BİTKİ KORUMA BUumlLTENİ CİLT 27 No 3-4
sından geriye doğru uzanır uumlccedil segmentlidir ve son segmenti genişshyliğinin iki kat ından d a h a uzundur Lateral ocelli boumlbrek şeklindeki bileşik goumlzlerin ve antenlerin ouml n tarafında yer alırlar (Şekil 5) Frons da bulunan uumlccediluumlncuuml ocellus ise frons median carinası uumlzeshyrinde postclypeusa yakın yer alır Median ocellus bazı tuumlrlerde yok veya koumlrelmiştir Antenler bileşik goumlzlerin oumln alt koumlşelerinde lateshyral carlnaenin dışında yer alırlar İkinci anten segmenti genişleshymiş kuumlremsi veya silindİrik ve uumlzerinde sensoria taşır Antenin fla-gellum (kamccedilı) kısmı kıl şeklinde uzanır (Şekil 5)
D o r s a l
ŞEKİL 5 Hyalesthes oıbsoletus Signde başın lateralden goumlruumlnuumlmuuml
Thorax da pronotum dorsal goumlruumlnuumlmuumlnde ccedilok dar arka kenar ı azccedilok dik accedilı meydana getirecek şekilde oyuntulu dolayısıyla başın gerisinde b i r yaka şeklinde goumlruumlnuumlr Median hat t ı belirsiz carina ile bunun her iki tarafından p rono tum yuumlzeyinde ufak der in ccedilukurcuk-lar bulunur Pronotumda goumlzlerin arkasında oumlne accedilık yay sekinde uzanan postocular carinae bu lunur (Şekil 4 A) Pronotumun vent-ral e doğru uzanan kısmını ducircrsal den ayıran lateral carinae ise pek belirgin değildir Mesortoumltum oldukccedila iyi gelişmiş geniş yuumlzeylidir Dorsal inde 3 veya 5 boyuna car inae bulunur Bacaklar oldukccedila bashysit yapıdadır Arka tiıbianm ucunda diken dizisi ve dış kenar ı uumlzeshyrinde buumlyuumlk sabit dikenler bu lunur (Şekil 6 A) Bazılarında dış kenardaki dikenler bulunmayabil ir Arka tarsi nin birinci ve ikinci
130
Eyluumll - Aralık 1987
segmentlerinin uccedillarında diken ve platellae (puicirccuk) dizileri vardır (Şekil 6 A C) Dikenlerin sayıları cins ve tuumlrlere goumlre değişebilir Bazı cinslerde Pentastiridius ve Setapius) arka tarsi nin birinci ve ikinci segmentlerinin uccedillarındaki dikenler plateicirclea taşır Bazı cinslerde (Reptalus ve Pentastira gibi) birinci segmentteki dikenlershyde platellae yok ikinci segmentteki dikenlerde ise vardır Bazı cins ve tuumlr lerde ise a rka tarsi segmentlerinin her ikisinde de platellae yoktur Eumecurus gyaurus (Dlabola)da olduğu gibi)
Uumlst kanatların ccedilıkış yerinde pul şeklinde apolet gibi tegulae hemen her zaman (bariz olarak goumlruumlnuumlr Uumlst kanatlar (Şekil 7) ccediloshyğunlukla şeffaf mernfaran yapıda genellikle uzun oval formdadır Claval dikiş commissural kenara ulaşır Damar lar uumlzerinde oumlkseri kıl taşıyan granuumlI duumlğuumlm)lerle donatılmıştır Uumlst kana t la rda tipik olarak 4 veya daha fazla subapikal huumlcre ve oumln kenardaki stigma (Pterostigma)dan itilbaren ccedilok sayıda apical huumlcreler bulunur Uumlst kanat lar dinlenme halinde dikkati ccedilekerek derecede uumls tuumls te binmeshyden meyilli olarak uzanırlar
Abdomende taksonomik youmlnden en oumlnemli karakter ler i erkekshylerde genital yapı goumlsterir Abdomenin sonunda bulunan genital segmenti dıştan ccedilevreleyen pygofer genellikle ventral yuumlzde dorsal-den ccedilok daha uzundur (Şekil 8 Ph) Pygofer ventral yuumlzuumlnuumln pos-terior (arka) kenar ı or tada iki laquoUraquo şeklinde oyuntunun arasında ventral median lob bu lunur (Şekil 8 vml) laquoUraquo şeklindeki oyuntushyların dip kısımlarından paramerleır yuumlkselir Paramerler b i r ccedilift olup uccedilları ekseri uccedil kısımları yayılarak genişlemiştir (Şekil 8 Pa) Bazı tuumlr lerde paramer ler asimetriktir Anal tuumlp (X segment) pyo-ferin dorsar inde yer alır ccediloğunlukla uzunca oval bazı tuumlr lerde apical kenarı lob şeklinde genişler ve ventraicirce doğru buumlkuumllerek uzanır (Şekil 8 At) Bazı tuumlr lerde b u lob asimetrik formdadır Aedeshyagus b i r basa l sap (Şekil 12 Aes) ve eklemli distal flagellum (Şekil 12 Fİ) kısımlarından oluşur Basal sap kısmı değişik formlarda kıshylıfla (Periandrium) ccedilevrelenmiştir (Şekil 12 Aek) Sap kısmı kilinishyze olmuştur Eklemli distal flagellum kısmı ise kısmen membran yapıdadır Aedeagus he r iki kısım uumlzerindeki ccedilok değişik formdaki uzantı ve dikenler ile asimetrik yapıdadır Conneccediltive paramerler in basalı ile aedeagus sap kısmının basal ım birleşt iren laquoYraquo veya laquoTraquo formunda h i r buccediluk tan ibaret t i r (Şekil 8 Con)
131
BİTKİ KORUMA BUumlLTENİ CİLT 27 No 3-4
A Tırnak
Arka tibia ve tarsus A - Cixius paltipes (Fieber) B -
leporinus (L) C - Seta-piııs bicinctus (Dlab)
Pentastiridius
Eyluumll - Aralık 1987
C M Cu R e s h p
ŞEKİL T Hyalesthes oıbsoletus Sign mdash A - Uumlst kanat C - Costa R - Radius M - Media Cu - Cubitus esh - Externe subapical huumlcre Pt - Pteros-tigma aed - Apical enine damarlar ah - Apical huumlcreler ish - Interne subapical huumlcre Com - Ccmmissural kenar c-cs - Clavo-coumlrlal dikiş Cld - Claval damar B - Alt kanat
Dişilerde genital segment erkeklerden ccedilok farklıdır Abdomeshynin sonu vuumlcut eksenine dik kesik yuumlzeyle b i te r ki b u IX segmen-tin ventral yuumlzeyidir Bu kısımda bulunan yoğun m u m bezleri yushymurta lar ı oumlrten demet halindeki m u m ipliklerini uumlretir Ventral -deki ovipositor bazı cinslerde iyi gelişmiş ve uzun (Trifou Cixiini) (Şekil 10) bazı lar ında ise ufalarak yumur ta la r ı goumlmuumlcuuml alet o lma karakter ini kaybetmiştir (Trufoi Pentastirini) (Şekil 9)
133
i
BİTKİ KORUMA BUumlLTENİ CİLT 27 No 3-4
Ventral ŞEKİL 8 Hyaleslihes obsoletus Sign mdash Erkacirck genital segmentin sol yandan goumlshy
ruumlnuumlmuuml Ae - Aedeagus At - Anal tuumlp As - Anal style Con - Connec-tive Pa - Paromer Ph - Pygofer vml - Vantral median lob (Hoch und Remane 1985den)-
1 VII I VII VI
ltı ı x -
(im IX
lt vııımdash=^
VI VI I
VI vı ı ı
I I I IV
ŞEKİL 9 Hyalesthes absoletus Sign mdash Dişi abdomeninin sağ lateralden goumlshyruumlnuumlmuuml Ill-X - Tertige (X - Anal tuumlp) HI-ltVn - Sternite Vf VIII - Valvifer VIII G VIII - Gonaphyse VIII Gm JX - Median Gonaphyse IX Gl IX -Lateral gonaphyse IX (Hoch und Remane 1985den)
134
Eyluuml l -Ara l ık 1987
Tuumlrkiye faunasında tespit edilen cinsler bun la r yanında Akshydeniz ve komşu uumllkelerde bulunan ve Yurdumuzda (bulunabilecek cinslerin ayırımı iccedilin aşağıda verilen anah ta r hazırlanmıştır Bu anahtar ın hazır lanmasında Fieber (1875 1876) Le Quesne (1960) Emelyanov (1964 1971) Dlabola (1957b 1980 1981 1985 1988) den faydalanılmrştır Tuumlrkiyede henuumlz tesibit edilmemiş cinsler (X) ile belirlenmiştir
135
BİTKİ KORUMA BUumlLTENİ CİLT Zl No 3-4
CIKHDAE CİNSLERİNE AİT TEŞHİS ANAHTARI
1 (18) JVfesonotum uumlzerinde boyuna 3 carinae bulunur Dişide ovipositor iyi gelişmiş ccedilok uzun (Şekil 10) valve I ince kırışıklı (Tribu CIXIINI Spinola)
2 (15) Yuumlzuumln median carinası fronsu ıkatederek postolypeus uumlzeshy
r inde boydan boya veya kısmen uzanır
3 (4) Arta t i b i a n m dış kenarında diken yak MYNDUS Stal
4 (3) Arka t i b i a n m dış kenarında diken b u l u n u r (Şekil 6 A)
5 (6) Başta vertex goumlzler aras ında ccedilok dar uzunca oluk gibi Mesonotumda lateral car inae belirgin değil duumlz ve birbishyr ine paralel uzanır - median carina ise barizdir Uumlst kanatshylarda damar la r ince apical kenar dar yuvarlak
(X) ADOLENDA D i s t a n t 6 (5) Vertex goumlzler arasında geniş anter ior kenarı geniş yay ccedili-
rek uzanır
7 (10) Uumlst kana t la rda apical damar la r arasındaki apical kenar uumlzerinde granuumll yok
8 (9) Başta vertex ve fronsu b i rb i r inden ayıran vertex anter ior kenar ı car ina meydana getirmiş frons u n median carina sı uumlst uccedilta belirgin Uumlst kanat damarlar ındaki granuumlller bashyriz costal kenar boyunca bulunan koyu lekeler damarlar-daki granuumlılerden bar iz olarak daha buumlyuumlk
CIXIUS Latreille
9 (8) Başta vertex ve frons aras ındaki vertex anterior kenarı carina meydana getirmemiş vertexden yuumlze geccediliş yuvarshylak doumlnuumlşluuml fronsun median carinası uumlst uccedilta siliklen-miştir Uumlst kanat damar lar ındaki granuumlller belirgin
i (X) LATOLIARUS Dlabola
MK (7) Uumlst tkanatlarda apical damar la r aras ındaki apical kenar uumlzerinde granuumlller bulunur
İ l (14) Uumlst kanat la rda damar lar ve apical kenar dışında diğer - kenar ve dikişlerde granuumll bulunmaz apical huumlcreler
uzun kanat boyunun doumlr t te bir i kadar Mesonotumda ca-
136
Eyluumll - Aralık 1987
rinae bariz lateral carinae duumlz (hatlar hal inde arkaya doğshyru birbir ler inden uzaklaşarak uzanır
12 (13) Yuumlzde median frontal carina postclypeus u boydan boya katederek uzanır Pronotumda postocular carinae yay ccedilishyzer Erkekte anal tuumlp apical lobu kare dikdoumlrtgen veya asimetrik yamuk şeklinde TACHYCIXIUS Wagner
13 (12) Yuumlzde median frontal carina postclypeus un ortasına kashydar uzanır Pronotumda postocular carinae b i r accedilı meyshydana getirerek koumlşeli uzanır Erkekte anal tuumlp apical lobu diş formunda ufak loblar ile (X) TRIRıHACUS Fieber
14 (11) Uumlst kanat larda damar la r ve apical kenarla bir l ikte buuml tuumln dikişler ccedilepeccedilevre granuumllluuml apical huumlcrelerin boyu kısa kanat boyunun en fazla altıda bir i kadar apical kenar dar yuvarlak Mesonotumda median carina belirgin değil lashyteral carinae bariz hafif yay ccedilizerek birbir ler ine paralel uzanırlar (X) SICULUS Dloboia
15 (2) Yuumlzuumln median carinası sadece frons un uumlst yarısı uumlzerinshyde uzanır
16 (17) Yuumlzde postclypeus frons dan bariz epistomal dikiş ile ayshyrılır Arka tibia nın dış kenarında diken yok
HEMITROPIS Fieber
17 (16) Yuumlzde postclypeus ve frons arasında epistomal dikiş goumlshyruumllmez Arka t ibia nın dış kenar ında basal yarıya yakın 2 diken bu lunur BITROPIS Dlabola
18 (1) Mesonotum uumlzerinde boyuna 5 car inae bulunur Dişide ovipositor iyi gelişmemiş kısa (Şekil 9) eğer uzun ise valve I kırışıklı değil (Tribu PENTASTIRINI Emelyanov)
19 (28) Vertex uumlzerindeki areolar carinae (vertex uumlzerindeki enine meyilli carinae) tepede dar accedilı meydana getirir Dişide ovipositor genital bloğun dorso - ventral genişliği kadar veya b i raz daha uzundur (Subtr ibu OLIARINA Emelshyyanov)
137
BİTKİ KORUMA BUumlLTENİ CİLT 27 No- 3-4
138
20 (27) Yuumlzuumln boyuna median carinası postclypeus uumlzerinde de uzanır Rronotumda postocular carinae lateral carinae-den daha keskin Uumlst kanat damarlar ında kıl taşıyan grashynuumlller bulunur
21 (24) Uumlst kanat lar ın costal kenar ında granuumlller bulunur Yuumlzuumln boyuna median carina s ınm apical ccedilatalı kısa frons un yaklaşık doumlr t te bir uzunluğunu kaplar epistomal dikiş anshytenlerin alt kenar hizasına kadar yuumlkselir Ovipositor iyi gelişmiş ve uzun
22 (23) Vertex dar leteral kenar lar ı uzun ve (birbirine paralel uzanır vertex yuumlzeyi oluk şeklinde ccedilukurlaşmış Uumlst kashyna t la rda costal kenar ve damar la r bol granuumllluuml ve kıllı Dişilerde ovipositor abdomen kadar hiccedil olmazsa genital bloğun dorso-ventral genişliğinden daha uzun
EUMECURUS Emelyanov
23 (22) Vertex uumlccedilgen şeklinde lateral kenar la r qne doğru birbirshylerine yaklaşarak uzanır Uumlst kanat larda costal kenar kısshymen granuumllluuml Dişilerde ovipositor kısa genital bloğun dorso-ventral genişliğinden daha uzun değil
(X) ANOCULIARUS Dlabola
24 (21) Uumlst kanat lar ın costal kenarında granuumlller yok Yuumlzuumln boshyyuna median carina s ınm apical ccedilatalı fronsun yarı uzunshyluğunu kaplar epistomal dikiş antenlerin uumlst kenar hishyzasına kadar yuumlkselir Ovipositor kısa ve tam gelişmemiş
25 (26) Arka tarsi segmentleri 7 d iken ile Erkekde aedeagusun distal flagellum kısmı iyi gelişmiş (X) OLİARUS Stal
26 (25) Arka tarsi segmentleri 5 diken ile E rkekde aedeagusun distal flagellumu iyi gelişmemiş
PSEUDOLIARUS Haupt
27 (20) Yuumlzuumln boyuna median carina s ı postclypeus uumlzerine kadar uzanamaz Pronotumda postocular car inae la teral carinae gibi keskin değil Uumlst kanat damar lar ında granuumll yok
(X) OLIARELLUS Emelyanov
Eyluuml l - Analık 1987
28 (19) Vertex uumlzerindeki areolar carinae tepede geniş accedilı meyshydana getirir Dişide ovipositor iyi gelişmemiş ccedilok kısa (Şekil 9) (Suibtribu PENTASTIRINA Emelyanov)
29 (36) Yuumlzde median carina uumlst uccedilta bariz olarak ccedilatallı
30 (33) Arka tarsi nin birinci seğmeni ucunda ditkenfer 8den fazshyla değil ve uccedillarında platellae yok
31 (32) Vertex uzunluğu or tada sadece boyundaki genişliğinin yashyrısı kadar Erkekte paramer ler simetrik veya asimetrik iccedil kenarda geriye doğru uzanan uzantısı var
REPTALUS Emelyanov
32 (31) Vertex or tada vertex a rka koumlşeleri arasındaki genişlik kadar uzundur Erkekte paramer ler asimetrik iccedil kenarda geriye doğru uzanan uzantıları yok
PENTASTİRA Kirschbaum
33 (30) Arka tarsi nin birinci ve ikinci segmentilerin ucundaki dishykenler 8 ve daha fazla diken ile ve he r iki segmentte diken uccedilları platellae ile
34 (35) Başın anterior kenar carinası ve vertex lateral ve areolar carinae keskin ccedilıkıntılı vertex dar ve genişliğinden daha uzun Arka tarsi nin her iki segment ucu 10dan 19a kadar veya daha fazla sık dikenler ile
PENTASTIRIDIUS Kirschbaum
35 (34) Başta anterior ıkenar carinası ve vertex lateral ve areolar carinae ccedilıkıntılı değil vertex kısa ve geniş Arka tarsi bishyr inci sagrnentinde dikenler 8-16 ikinci seğmenimde 8-13 aras ında değişmekte SETAPIUS Dlabola
36 (29) Yuumlzde median boyuna car ina uumlst uccedil ta basil ccedilatal lanma-mış HYALESTHES Signoret
139
BİTKİ KORUMA BUumlLTENİ CİLT 27 No 3-4
140
S U M M A R Y
TAKONOMIC STUDIES ON THE SECSES OF CIXIIDAE (HOMOPTERA) FROM TURKEY
1 mdash MORPHOLOGICAL CHARACTERS OF THE FAMILY AND IDENTIFICATION KEY FOR THE GEN ARA
The specimens in the collections of Plant Protection Research Inst i tute - Plant Protection Museum ANKARA and University of Ege Agrieultural College Depar tment of Plant Protection BORNOshyVA - İZMİR and the specimens collected in Ankara Afyon Bolu Eskişehir Kayseri Kırşehir Konya Nevşehir Niğde dur ing 1983-1987 consti tuted the main material of this study The specimens send for Identification were also included in this study The idenshytification of the specimens studied resulted with 44 species of 12 genera Cixhıs Tachycixius Myndus Hemitropis Bitropis Pseud-oliarus Eumecurus Pentastiridius Pentastira Reptalus Setapius and Hyaiesthes Additional four species Tachycixius logvinenkovcLe Dlabola Pentastira torossica (DlaboSa) Hyaiesthes thracicus Hoch and H yozgaticus Hoch which were described from Turkey could not ıbeen found by the author The Cbciidae has been represented by 48 species of 12 genera for the t ime being
Ali the species determined in this study will b e published in a serial papers In this first paper after the introduct ion of the family Cbdidae an identification key for the families of super-family Fuılgoroidea and for the genera of Cboumlidae including the genera found in neighbour countries whioh could be found in Turkey are given The identification key for the genera is a s fol-lows
KEY FOR THE GENERA OF CIXIIDAE FOUND İN TURKEY AND NEIGHBOURING COUNTRİES
The genera not found in Turkey are marked with (X) in key
1 (18) Mesonotum with 3 longitudinai carinae Female wi th well developped ovipositor valve I corrugated with fine fur-rows (Tribe CIXIINI Spinola)
2 (15) On face frontal median carina extends oumlver postclypeus througly or partly
Eyluumll - Aralık 1987
3 (4) Hind tibia vvithout spines on outer margin MYNDUS Stal
4 (3) Hind tibia vvith spines on outer margin
5 (6) Vertex very na r row betvveen eyes as long furrovv Lateshyral carinae on mesonotum not prominent extend straight and paralel to each other median carina prominent Fore-vvings vvith fine veins and narrovvly rounded at apical
ltX) ADOLENıDA Distant
6 (5) Vertex vvide betvveen eyes the an ter ior margin extends vvith a large curve
7 (10) Apical margin of forewing vvithout granules between api-ral veins
8 (9) Vertex anterior margin with carina median carina of frons prominent apically Granules on veins distinct dots on costal margin distinctly bigger than granules
CIXIUumlS Latreille
9 (8) Vertex anterior majrgin without carina passing from ver-tex to frions roundedly median car ina of frons not distinct apically Granules on veins not distinct on forevvings
(X) LATOLIARUS Dlabola
10 (7) Apical margin of forewing wi th grıanuumlicirces between apical veins
11 (14) Other margins and sutures not granulated except veins and apical margin of forewings vvith long apical cells as İong as one fourth of vving lenght Mesonotum vvith sharp carinae lateral carinae straight and diverging posteriorly
12 (13) Frontal median carina extents through vvhole postclypeus Postocular carinae on p rono tum regularly curves In ma-legt apioal lobe of anal tuumlpe square rectangular o r asym-metrical TACHYCIXIUS Wagner
13 (12) Frontal median carina extents as far as half of postclypeus Postocular carina on p rono tum extents angularly In ma-le apical lobe of anaicirc tuumlpe vvith small dent-shaped lobes
(X) TRIRHACUS Fieber
141
BİTKİ KORUMA BUumlLTENlİ CİLT 27 No 3-4
14 (11) AH margins and sutures of forewing granulated apical cdlls short a tmost as long as one sixth of ving lenght apical margin narrowly rounded Median carina of me-sonotum not distinct lateral carinae distinct and slightly curved and extend paralel to each other
(X) SICULUS Dlabola
15 (2) Frontal median carina extends only on upper half of frons-
16 (17) Frons and postclypeus separated by distinct epistomal suture Hind tibia without spines on outer margin
HBMITROiPIS Fieber 17 (16) Epistomal suture between frons and postclypeus disap-
peared Hind tibia with 2 spines on basal lthalf BITROPIS Dlabola
18 (1) Mesonotum with 5 carinae Femafle with reduced short ovipositor if long valve I not cornigated (Triıbe PEN-TASTIRINI Emelyanov)
19 (28) Areolar car inae on vertex converging a t a distinct acute angle at apex Ovipositor as long as dorso-ventrai height of genitaiicirc bloc or a Mttle longer (Suumlhtrfbe OLIARLNA Emelyanov)
20 (27) Frontal median carina extends though the whole postclyshypeus Postocular carinae sharper t b a n lateral carinae on pronotum Granufles on veins with seuumlae
21 (24) Costal margin of forewinıg with granules On face apishycal fork of median carina short extends atmost one fo-ur th of frons epistomal suture rises up to lower margin of antennae Ovipositor well developped longer
22 (23) Vertex narnyvv lateral margins long and paralel to eaoh other vertex surface not groved Costal margin and veins with numerous ıgranules a n d setae Ovipositor as long as aibdomen a t least as long as dorso-ventral height af geshynital blok EUMECURUS Emelyanov
23 (22) Vertex triangular lateral margins converge towards apex Costral margin part ly granulated Ovipositor short not longer than dorso - ventral height of genital bloc
(X) ANOCULIARUS Dlabola
142
Eyluuml l -Ara l ık 1987
24 (21) Costal margin vvithout granules On face apical fork of frons extends on half of frons epistomal suture rises up to upper level of antennae Ovipositor reduced and short
25 (26) Hind tarsi 1 and 2 segments wi th 7 spines apieaicircly In male aedeagus vvith weıl developped flagellum
(X) OLİARUS Stal 26 (25) Hind tarsi 1 and 2 segments vvith 5 spines apically In
male flagellum of aedeagus reduced PSEUDOLIARUS Haupt
27 (20) Frontal median car ina not extends as far as oumlver postdly-peus Postocular carinae on p rono tum not sbarp as lashyteral carinae Veins of forewings vvithout granules
(X) OLIARELLUS Emelyanov
28 (19) Areolar carinae on vertex converging a t an dbtuse angle Ovipositor reduced and very short (Sulbtrihe PENTAS-TIRINA Emelyanov)
29 (36) Frontal median carina forked apically
30 (33) First segmıent of hind tarsi vvith not more than 8 spines and vvithout platellae (macrocheate)
31 (32) Vertex as long as half of vvidth ^betwıeen poster ior iangles of vertex In male pa ramers symmetrical or asymmetri-caicirc vvith inner recurrent process
REPTALUS Emelyanov
32 (31) Vertex as long as vvidth betvveen poster ior angles of ver-tex In male paramers asymmetrical wi thout inner reshycurrent process PENTASTİRA Kirschlbaum
33 (30) First and second segment of h ind tarsi with 8 and more spines and vvith platellae on bo th segments
34 (35) Carinae on head sharp vertex narrovv and long Both segments on hind tarsi vvith 10-19 or more spines apically
PENTASTIRIDIUS Kirsoumlhbaum
35 (34) Carinae on head not distinct vertex short and vvide First segment with 8-16 second segment of hind tarsi vvith 8-13 spines SETAPIUS Dlabola
36 (29) Median frontal carina simpie not forked HYALESTHES Signoret
143
BİTKİ KORUMA BUumlLTENİ CİLT 27 No 3-4
T E Ş E K K Uuml R
Bazı Oumlrneklerin teşhis ve kontrol ler ini yapan sayın Dr J DLABOLA (Prag Ccedilekoslovakya) ya kolleksiyon oumlrneklerini kullanshym a m a izin veren sayın hocam Prof Dr Niyazi LODOSa ve Boumlluumlm arkadaşlarına Zirai Muumlcadele Araşt ırma Enst i tuumller inden oumlrnek goumlnshyderen araştırıcılara ccedilalışma suumlresince yardımlarını esirgemeyen la-bora tuvar arkadaşım Yasemin OumlZDEMİRe ve Laborant Nurhan MELANa imkacircnlar ı ile destek veren Ankara Zirai Muumlcadele Araşshyt ı rma Enst i tuumlsuuml Muumlduumlrluumlğuuml ne teşekkuumlruuml b i r borccedil bilirim
L İ T E R A T Uuml R
BLATTNY C J BACAK J- FOZDENıA J LIMBERK und V BOZNANSKY 1954 Die Uumlbertragung des Stolbur Viruumls bei taibak und tomaten und Seine viro-geographisohen Beziehungen ıPhytopathologische Zeitschift 22 (4) 381-416
BORROR DJ and DM De LONG 1964 An introduotion to the study of insects Revised Editon Holt Rinehard and VVinston Inc 820-
DLABOLA J 1952 Einlge neue palacircarktisohe Zikaden und andere faunistische Bemerkungen Accedilta Ent Mus Nat Pragae 27 27-37
1957a Results of the zooiogical expedition of the National Museum in Pragae to Turkey 20 Homoptera Auchenorrhyncha Accedilta Ent- Mus Nat Pragae 31 (469) 19-68
19571b Die Zikaden Afghanistans (Homoptera Auahenorrhynoha) Mittei l Muumlnoh Ent Ges 47 265-303
mdash 1959 Fuumlnf Neue-Zikaden-Arten Aus dem Gebiet des Mittemeers Est Bull Soc Ent Italiana 89 (9-10) 150-155
1965 Jordanisccedilhe Zikaden (Homoptera Auchenorrftyncha) (Bear-beitung der von J Klappericıh im Jahre 1956-9 in Jordanien Lilbanon und Syrien gesammelten Auslbeute) Accedilta Ent Mus Nat- Pragae 36 419-450
1971 Taxonomische und cıhorologische Erganzungen zur tuumlrkischen und Iranisohen Zikadenfauna (Homoptera - Auoumlhenorhhynoha) bull (Samımela-usbeute von Or Wittmer ımit einem Nachtrog uumlber andere Gebiete der Palacircarktis) Accedilta Faun Ent Mus Nat Pragae 14 115-138
1974- Ulbersioumlht der Gattungen Anaplotettix Goldeus und Thamno-tettix mit Besohreibungen von 7 neuen mediterranen Arten (Homoptera Aucihenorrhynoha) Accedilta Faun Ent Mus Nat Pragge 15 103-130
1980 Neue Zikadenarten der Gattungen Sicilus gen n Mycterodus und Adarrus aus Suumldeuropa und 6 neue Mycterodus aus İran ^Homoptera Auchenorrhynuumlha) Accedilta Faun Ent Mus Nat Pragae 16 (164) 55-71
1981 Ergebnisse der TschedhosIoYVakisoh - Iranischen Entomologis-ohen Exp3ditionen naoh dem Iran (ıicirc970i und 1973) (Mi t Angaben uumlber einige Sammelresultate in Anatolien) Homoptera Auumlchenorrhyncha (II Tei l ) Accedilta Ent Mus Nat Pragae 4 0 127-311
144
Eyluumll - Aralık 1987
145
TOuml85 Neue Cixiiden vom Iran Nachıoarlander und anderen Mediterrane bieten (Hom-optera Auchenorrhynbha)- Accedilta Entomol Bohemoslov 82 95-128
19amp6 Neue Arten der Fuumllgoromorphen Zikaden-Familien vom Mittel-msergsbiet und nahen Osten (Homoptera Auchenoumlrrhyncha Cixiidae Meenoplidae Deibidae Dictyopıharidae Lpphopidae und Issidae) Accedilta Ent Mus Nat Pragae 42B (3-4) 169-198
1S87 Neue OStmediterrane und Iranische Zikadentaxone (Homoptera Auchenornhyncha) Accedilta Entomol Bohemoslov 84 295-312
mdash mdash 1938 Reklassifikation der Gattungen der Pentastirini und neue Taxone dar Cixiida8 (Homoptera Auctıenornhyncha) Accedilta Entomol Bohemoslov 85 (1) 49-70
EMELYANOV AF- 1264 Sufoorder Cicadinea (Auchenornhyncha) Keys ta the ınsects of the European USSR Vol I Apterygoıta Palaeoptera Hemimeto- bola Ed Ga Ya i3ei-Bienko Academy of Sciences of the USSR Zoolo-gical Keys to the Fauna of USSR 84 421-551
1971 Nampw genera of leauumlhoppers of the famrıilicirces Cixiidae and Issidae (Homoptera Auchenorrhyncha) in the USSR Entomological Revievv A Translation of Entomol- Obozn 50 (3) 350-354
1B78 New genera and species of ieafihoppers (Homoptera Auohe-norrhynoha) from the USSR and Mongolia Entomological Revievv A t r ans shylation of Entomol Ooumlozn 57 (2) 220-233
FAHRiNGER J s 1922 Eine Rhynohotenausbeute ous der Turkei Kleinasien und der bsnaohbarten Goumlbieten Konowia I 296-307
FlEıBER FX 1875 Les Cicadines dEurope dapres-leş orginaux et le publications les plus recentes Premiere Partie Comprenant les familles deş Membra-cida Cicadaea Fulgorida Cercopida Ulopida Paropida Scarpida disoo-sees selon la methode analytique Tradui t de Tallemand par Ferd Rieber Rev Mag Zool 3 (3) 288416
1876- Les Cicadines dEurope dapres les originaux et les publica-tions les plus recentes Deuxime Partie Descriptions des especes Traduit lallemand par Fred Rieber Et Magasin de Zoologie pure et appliquee
bullbull 1-268
GADEAU DE KERVILLE H 1939 Reci-t Sommaire-du Voyage en Liste Metıhodique des Invertebres et des Vertebres RecoSıtes en Asie-Mineure - Voyage-Zoolo-gique DHenri Gadeau de Kerville en Asie Minsure (Avri l-Mai 1912) Paris
bull Paul Le Chevalicircer 148 HAUPT HT93Q Besohreibung einiger an Citrus sohadliahen Homopteren İn FS
Bodenheimers - Die Schadiings - fauna Palastinas Monog Z Angen Ent 10 419-422
HOCH H und R1 REMANE 1S85 Evtılation und Speziation der Zikaden-Gottung-HYALESTHES Signoret 1865 - (Homoptera Auchenorrhynoha Fulgoroidea Cixi idae) Manb Ent Pmbl 2 (2) 1-427
KIRSCHBAUM CL 1863 Die Cicadiıicircen der gegend von Wiesbaden und Frankfurt A- M Nebst einer Anzahl Neuer oder Schwer zu untersoheidender arten aus Anderen gegenden Europas Taıbellarisch Besohrieben Nassau Ver f Naturk Jahrb 21-22 1-202
BıİTKIİ KORUMA BUumlLTENİ CİLT 27 No 3-4
KRAMER JP 1081 Taxonomic study of tlhe planthopper genus Cixtus in the United States and Mexico (Homoptera Fulgoroidea Cixi idae) Trans Ame Ent Soc 107 1-68
1082 Taxonomic study of the planthopper genus Oliarus in the Unishyted States (Homoptera Fulgoroidea Cixi idae) Trans Amne Ent Soc 107 381-56amp
mdashbull 1983 Taxonomic study of the planthopper Family Cixiidae in the United States (Homoptera Fulforoidea) Trans Ame Ent S o c 109 1-58
LE OUESNE WJ 1960 -Handıboaks for the Identification of Britsfı Insects He-miptera Fulgoromorpiha Royal Ent London 11 (3) 1-68
LINDBEıRG H 1946 On the insect fauna of Cyprus Results of the expedition of 1939 by Harald Hakan and PH Lindlberg Introduction i i Heteraptera und Homoptera Cicadina der Insel Zypern Oomm Bio 10 (7) 23-175
LINNAVUORI R- 1962 Hemiptera of Israel İ l i Ann Zool Soc Vanomo 24 1-108 1965 Studies oh the South and East-mediterranean Hemipterous
fauna Accedilta Entomol Fennica Helsinki 21 1-70 LODOS N 1982 Tuumlrkiye entomolojisi (Genel Uygulamalı ve Faunistik) Cilt II
Ege Uumlniversitesi Ziraat Fakuumlltesi Yayınlan No 429591 LODOS N and A KıALKANOELEN 1980 Preliminary l ist of Auchenorrhyncıha vvith
notes on distr ibution and importance of species in Turkey I Family Ci-xiidae Spinola Tuumlrk Bit Kor Derg 4 (1) 15-27
LOGVINENKO VN- 1976 New leafhopper species of the Superfamily Fulgoroidea (Auchenorrhyncha) f rom tine Caucasus Entomological Revievv A Transla-tion of Entomol Obozr 55 (3) 69-74
1978 New leafhopper species (Homoptera Audhenonırıyncha) from the Caucasus Entomological Revievv A Translation of Entoımol Obozr- 57 (4) 547-554
MOREAU JP et F LECLANT 1974 Oontribution to the study of two insect on hyibrid lavender Hyalesthes obsoletus Sign (Hom Auchenorrihyncha) Ann Zool Eco Ani 5 (3) 361-364 (Rev Appl Ent 1976 64 (1) 217)
NAST J- 1972 Palaearctic AuahenorrlhYncha (Homoptera) An annotated check list Polish Academy of Sciences Institute of Zooicircogy Polisti Scientific Publisıhcrs Warszawa 551
1982 Palaearctic Auchenorrhynoha (Homoptera) Part 3 New taxa and replacement names introduced till 1860 Polisin Academy of Sciences
lrrstitute of Zoology Polisıh Scientif ic Puıbuumlshers 36 (17) 289-582 OSHANIN B 1906 - 8 Verzeiohnis der Palaearktischen Hemipteren -mit besonderer
Beruumlcksiohtigung lihrer Verteilung im Russisohen Reich | l Bd Homoptera Beilage zum laquoAnnuaire du Musee Zoologique de lAcademie Imıperiale des Sciencesraquo Bd XI XII XIII St Petersburg 1908 492
191ı2 Katalog der Palarktisohen Hemipteren (Heteraptera Homopshytera Auohenorrhynaha und Psylloidea) Verlag von R Friedlander und Sohn Berlin 187
PESSON P- 1951 Ordre des Homapteres (Homoptera Leaoh 1815) In Traite de Zoologie Anatomie ampystematiqıue Biologie İnsectes Superieurs et He-mipteroides Tome X (11) 139Ouml-1647
VVAGNER W 1954 Die Fulgoroidea der Omer-Cooper-Expedition in die Lybische VVueste (Hemiptera^Homoptera) Bull Soc Fouad ler Entom 38 211-219-
146
Eyluumll -Aral ık 1987
A n t er tor
Vertex
L a t e r a l 4
Posterior
Vertex arterior kenar
Areolar carına
Coronal dikiş
Pro notum
Po stocutar carina
TeguLa
Mesonotum
Mesonotal c a r i n a e
Dorsal
t
Ventral
Frons
Median carına
Lateral carina
Epistomal dikiş
Anten
Median copycellus-
Postclypeus
Lonıs
Anteclypeus
Labr um
ŞEKİL 4- Hyalesthes oib-soletus Signde oumln vuumlcut yapıları A - Baş ve oumln vuuml cudun dorsalderi goumlruumlnuumlmuuml B - Yuumlzuumln v-entraldeıi goumlruumlnuumlmuuml
129
BİTKİ KORUMA BUumlLTENİ CİLT 27 No 3-4
sından geriye doğru uzanır uumlccedil segmentlidir ve son segmenti genişshyliğinin iki kat ından d a h a uzundur Lateral ocelli boumlbrek şeklindeki bileşik goumlzlerin ve antenlerin ouml n tarafında yer alırlar (Şekil 5) Frons da bulunan uumlccediluumlncuuml ocellus ise frons median carinası uumlzeshyrinde postclypeusa yakın yer alır Median ocellus bazı tuumlrlerde yok veya koumlrelmiştir Antenler bileşik goumlzlerin oumln alt koumlşelerinde lateshyral carlnaenin dışında yer alırlar İkinci anten segmenti genişleshymiş kuumlremsi veya silindİrik ve uumlzerinde sensoria taşır Antenin fla-gellum (kamccedilı) kısmı kıl şeklinde uzanır (Şekil 5)
D o r s a l
ŞEKİL 5 Hyalesthes oıbsoletus Signde başın lateralden goumlruumlnuumlmuuml
Thorax da pronotum dorsal goumlruumlnuumlmuumlnde ccedilok dar arka kenar ı azccedilok dik accedilı meydana getirecek şekilde oyuntulu dolayısıyla başın gerisinde b i r yaka şeklinde goumlruumlnuumlr Median hat t ı belirsiz carina ile bunun her iki tarafından p rono tum yuumlzeyinde ufak der in ccedilukurcuk-lar bulunur Pronotumda goumlzlerin arkasında oumlne accedilık yay sekinde uzanan postocular carinae bu lunur (Şekil 4 A) Pronotumun vent-ral e doğru uzanan kısmını ducircrsal den ayıran lateral carinae ise pek belirgin değildir Mesortoumltum oldukccedila iyi gelişmiş geniş yuumlzeylidir Dorsal inde 3 veya 5 boyuna car inae bulunur Bacaklar oldukccedila bashysit yapıdadır Arka tiıbianm ucunda diken dizisi ve dış kenar ı uumlzeshyrinde buumlyuumlk sabit dikenler bu lunur (Şekil 6 A) Bazılarında dış kenardaki dikenler bulunmayabil ir Arka tarsi nin birinci ve ikinci
130
Eyluumll - Aralık 1987
segmentlerinin uccedillarında diken ve platellae (puicirccuk) dizileri vardır (Şekil 6 A C) Dikenlerin sayıları cins ve tuumlrlere goumlre değişebilir Bazı cinslerde Pentastiridius ve Setapius) arka tarsi nin birinci ve ikinci segmentlerinin uccedillarındaki dikenler plateicirclea taşır Bazı cinslerde (Reptalus ve Pentastira gibi) birinci segmentteki dikenlershyde platellae yok ikinci segmentteki dikenlerde ise vardır Bazı cins ve tuumlr lerde ise a rka tarsi segmentlerinin her ikisinde de platellae yoktur Eumecurus gyaurus (Dlabola)da olduğu gibi)
Uumlst kanatların ccedilıkış yerinde pul şeklinde apolet gibi tegulae hemen her zaman (bariz olarak goumlruumlnuumlr Uumlst kanatlar (Şekil 7) ccediloshyğunlukla şeffaf mernfaran yapıda genellikle uzun oval formdadır Claval dikiş commissural kenara ulaşır Damar lar uumlzerinde oumlkseri kıl taşıyan granuumlI duumlğuumlm)lerle donatılmıştır Uumlst kana t la rda tipik olarak 4 veya daha fazla subapikal huumlcre ve oumln kenardaki stigma (Pterostigma)dan itilbaren ccedilok sayıda apical huumlcreler bulunur Uumlst kanat lar dinlenme halinde dikkati ccedilekerek derecede uumls tuumls te binmeshyden meyilli olarak uzanırlar
Abdomende taksonomik youmlnden en oumlnemli karakter ler i erkekshylerde genital yapı goumlsterir Abdomenin sonunda bulunan genital segmenti dıştan ccedilevreleyen pygofer genellikle ventral yuumlzde dorsal-den ccedilok daha uzundur (Şekil 8 Ph) Pygofer ventral yuumlzuumlnuumln pos-terior (arka) kenar ı or tada iki laquoUraquo şeklinde oyuntunun arasında ventral median lob bu lunur (Şekil 8 vml) laquoUraquo şeklindeki oyuntushyların dip kısımlarından paramerleır yuumlkselir Paramerler b i r ccedilift olup uccedilları ekseri uccedil kısımları yayılarak genişlemiştir (Şekil 8 Pa) Bazı tuumlr lerde paramer ler asimetriktir Anal tuumlp (X segment) pyo-ferin dorsar inde yer alır ccediloğunlukla uzunca oval bazı tuumlr lerde apical kenarı lob şeklinde genişler ve ventraicirce doğru buumlkuumllerek uzanır (Şekil 8 At) Bazı tuumlr lerde b u lob asimetrik formdadır Aedeshyagus b i r basa l sap (Şekil 12 Aes) ve eklemli distal flagellum (Şekil 12 Fİ) kısımlarından oluşur Basal sap kısmı değişik formlarda kıshylıfla (Periandrium) ccedilevrelenmiştir (Şekil 12 Aek) Sap kısmı kilinishyze olmuştur Eklemli distal flagellum kısmı ise kısmen membran yapıdadır Aedeagus he r iki kısım uumlzerindeki ccedilok değişik formdaki uzantı ve dikenler ile asimetrik yapıdadır Conneccediltive paramerler in basalı ile aedeagus sap kısmının basal ım birleşt iren laquoYraquo veya laquoTraquo formunda h i r buccediluk tan ibaret t i r (Şekil 8 Con)
131
BİTKİ KORUMA BUumlLTENİ CİLT 27 No 3-4
A Tırnak
Arka tibia ve tarsus A - Cixius paltipes (Fieber) B -
leporinus (L) C - Seta-piııs bicinctus (Dlab)
Pentastiridius
Eyluumll - Aralık 1987
C M Cu R e s h p
ŞEKİL T Hyalesthes oıbsoletus Sign mdash A - Uumlst kanat C - Costa R - Radius M - Media Cu - Cubitus esh - Externe subapical huumlcre Pt - Pteros-tigma aed - Apical enine damarlar ah - Apical huumlcreler ish - Interne subapical huumlcre Com - Ccmmissural kenar c-cs - Clavo-coumlrlal dikiş Cld - Claval damar B - Alt kanat
Dişilerde genital segment erkeklerden ccedilok farklıdır Abdomeshynin sonu vuumlcut eksenine dik kesik yuumlzeyle b i te r ki b u IX segmen-tin ventral yuumlzeyidir Bu kısımda bulunan yoğun m u m bezleri yushymurta lar ı oumlrten demet halindeki m u m ipliklerini uumlretir Ventral -deki ovipositor bazı cinslerde iyi gelişmiş ve uzun (Trifou Cixiini) (Şekil 10) bazı lar ında ise ufalarak yumur ta la r ı goumlmuumlcuuml alet o lma karakter ini kaybetmiştir (Trufoi Pentastirini) (Şekil 9)
133
i
BİTKİ KORUMA BUumlLTENİ CİLT 27 No 3-4
Ventral ŞEKİL 8 Hyaleslihes obsoletus Sign mdash Erkacirck genital segmentin sol yandan goumlshy
ruumlnuumlmuuml Ae - Aedeagus At - Anal tuumlp As - Anal style Con - Connec-tive Pa - Paromer Ph - Pygofer vml - Vantral median lob (Hoch und Remane 1985den)-
1 VII I VII VI
ltı ı x -
(im IX
lt vııımdash=^
VI VI I
VI vı ı ı
I I I IV
ŞEKİL 9 Hyalesthes absoletus Sign mdash Dişi abdomeninin sağ lateralden goumlshyruumlnuumlmuuml Ill-X - Tertige (X - Anal tuumlp) HI-ltVn - Sternite Vf VIII - Valvifer VIII G VIII - Gonaphyse VIII Gm JX - Median Gonaphyse IX Gl IX -Lateral gonaphyse IX (Hoch und Remane 1985den)
134
Eyluuml l -Ara l ık 1987
Tuumlrkiye faunasında tespit edilen cinsler bun la r yanında Akshydeniz ve komşu uumllkelerde bulunan ve Yurdumuzda (bulunabilecek cinslerin ayırımı iccedilin aşağıda verilen anah ta r hazırlanmıştır Bu anahtar ın hazır lanmasında Fieber (1875 1876) Le Quesne (1960) Emelyanov (1964 1971) Dlabola (1957b 1980 1981 1985 1988) den faydalanılmrştır Tuumlrkiyede henuumlz tesibit edilmemiş cinsler (X) ile belirlenmiştir
135
BİTKİ KORUMA BUumlLTENİ CİLT Zl No 3-4
CIKHDAE CİNSLERİNE AİT TEŞHİS ANAHTARI
1 (18) JVfesonotum uumlzerinde boyuna 3 carinae bulunur Dişide ovipositor iyi gelişmiş ccedilok uzun (Şekil 10) valve I ince kırışıklı (Tribu CIXIINI Spinola)
2 (15) Yuumlzuumln median carinası fronsu ıkatederek postolypeus uumlzeshy
r inde boydan boya veya kısmen uzanır
3 (4) Arta t i b i a n m dış kenarında diken yak MYNDUS Stal
4 (3) Arka t i b i a n m dış kenarında diken b u l u n u r (Şekil 6 A)
5 (6) Başta vertex goumlzler aras ında ccedilok dar uzunca oluk gibi Mesonotumda lateral car inae belirgin değil duumlz ve birbishyr ine paralel uzanır - median carina ise barizdir Uumlst kanatshylarda damar la r ince apical kenar dar yuvarlak
(X) ADOLENDA D i s t a n t 6 (5) Vertex goumlzler arasında geniş anter ior kenarı geniş yay ccedili-
rek uzanır
7 (10) Uumlst kana t la rda apical damar la r arasındaki apical kenar uumlzerinde granuumll yok
8 (9) Başta vertex ve fronsu b i rb i r inden ayıran vertex anter ior kenar ı car ina meydana getirmiş frons u n median carina sı uumlst uccedilta belirgin Uumlst kanat damarlar ındaki granuumlller bashyriz costal kenar boyunca bulunan koyu lekeler damarlar-daki granuumlılerden bar iz olarak daha buumlyuumlk
CIXIUS Latreille
9 (8) Başta vertex ve frons aras ındaki vertex anterior kenarı carina meydana getirmemiş vertexden yuumlze geccediliş yuvarshylak doumlnuumlşluuml fronsun median carinası uumlst uccedilta siliklen-miştir Uumlst kanat damar lar ındaki granuumlller belirgin
i (X) LATOLIARUS Dlabola
MK (7) Uumlst tkanatlarda apical damar la r aras ındaki apical kenar uumlzerinde granuumlller bulunur
İ l (14) Uumlst kanat la rda damar lar ve apical kenar dışında diğer - kenar ve dikişlerde granuumll bulunmaz apical huumlcreler
uzun kanat boyunun doumlr t te bir i kadar Mesonotumda ca-
136
Eyluumll - Aralık 1987
rinae bariz lateral carinae duumlz (hatlar hal inde arkaya doğshyru birbir ler inden uzaklaşarak uzanır
12 (13) Yuumlzde median frontal carina postclypeus u boydan boya katederek uzanır Pronotumda postocular carinae yay ccedilishyzer Erkekte anal tuumlp apical lobu kare dikdoumlrtgen veya asimetrik yamuk şeklinde TACHYCIXIUS Wagner
13 (12) Yuumlzde median frontal carina postclypeus un ortasına kashydar uzanır Pronotumda postocular carinae b i r accedilı meyshydana getirerek koumlşeli uzanır Erkekte anal tuumlp apical lobu diş formunda ufak loblar ile (X) TRIRıHACUS Fieber
14 (11) Uumlst kanat larda damar la r ve apical kenarla bir l ikte buuml tuumln dikişler ccedilepeccedilevre granuumllluuml apical huumlcrelerin boyu kısa kanat boyunun en fazla altıda bir i kadar apical kenar dar yuvarlak Mesonotumda median carina belirgin değil lashyteral carinae bariz hafif yay ccedilizerek birbir ler ine paralel uzanırlar (X) SICULUS Dloboia
15 (2) Yuumlzuumln median carinası sadece frons un uumlst yarısı uumlzerinshyde uzanır
16 (17) Yuumlzde postclypeus frons dan bariz epistomal dikiş ile ayshyrılır Arka tibia nın dış kenarında diken yok
HEMITROPIS Fieber
17 (16) Yuumlzde postclypeus ve frons arasında epistomal dikiş goumlshyruumllmez Arka t ibia nın dış kenar ında basal yarıya yakın 2 diken bu lunur BITROPIS Dlabola
18 (1) Mesonotum uumlzerinde boyuna 5 car inae bulunur Dişide ovipositor iyi gelişmemiş kısa (Şekil 9) eğer uzun ise valve I kırışıklı değil (Tribu PENTASTIRINI Emelyanov)
19 (28) Vertex uumlzerindeki areolar carinae (vertex uumlzerindeki enine meyilli carinae) tepede dar accedilı meydana getirir Dişide ovipositor genital bloğun dorso - ventral genişliği kadar veya b i raz daha uzundur (Subtr ibu OLIARINA Emelshyyanov)
137
BİTKİ KORUMA BUumlLTENİ CİLT 27 No- 3-4
138
20 (27) Yuumlzuumln boyuna median carinası postclypeus uumlzerinde de uzanır Rronotumda postocular carinae lateral carinae-den daha keskin Uumlst kanat damarlar ında kıl taşıyan grashynuumlller bulunur
21 (24) Uumlst kanat lar ın costal kenar ında granuumlller bulunur Yuumlzuumln boyuna median carina s ınm apical ccedilatalı kısa frons un yaklaşık doumlr t te bir uzunluğunu kaplar epistomal dikiş anshytenlerin alt kenar hizasına kadar yuumlkselir Ovipositor iyi gelişmiş ve uzun
22 (23) Vertex dar leteral kenar lar ı uzun ve (birbirine paralel uzanır vertex yuumlzeyi oluk şeklinde ccedilukurlaşmış Uumlst kashyna t la rda costal kenar ve damar la r bol granuumllluuml ve kıllı Dişilerde ovipositor abdomen kadar hiccedil olmazsa genital bloğun dorso-ventral genişliğinden daha uzun
EUMECURUS Emelyanov
23 (22) Vertex uumlccedilgen şeklinde lateral kenar la r qne doğru birbirshylerine yaklaşarak uzanır Uumlst kanat larda costal kenar kısshymen granuumllluuml Dişilerde ovipositor kısa genital bloğun dorso-ventral genişliğinden daha uzun değil
(X) ANOCULIARUS Dlabola
24 (21) Uumlst kanat lar ın costal kenarında granuumlller yok Yuumlzuumln boshyyuna median carina s ınm apical ccedilatalı fronsun yarı uzunshyluğunu kaplar epistomal dikiş antenlerin uumlst kenar hishyzasına kadar yuumlkselir Ovipositor kısa ve tam gelişmemiş
25 (26) Arka tarsi segmentleri 7 d iken ile Erkekde aedeagusun distal flagellum kısmı iyi gelişmiş (X) OLİARUS Stal
26 (25) Arka tarsi segmentleri 5 diken ile E rkekde aedeagusun distal flagellumu iyi gelişmemiş
PSEUDOLIARUS Haupt
27 (20) Yuumlzuumln boyuna median carina s ı postclypeus uumlzerine kadar uzanamaz Pronotumda postocular car inae la teral carinae gibi keskin değil Uumlst kanat damar lar ında granuumll yok
(X) OLIARELLUS Emelyanov
Eyluuml l - Analık 1987
28 (19) Vertex uumlzerindeki areolar carinae tepede geniş accedilı meyshydana getirir Dişide ovipositor iyi gelişmemiş ccedilok kısa (Şekil 9) (Suibtribu PENTASTIRINA Emelyanov)
29 (36) Yuumlzde median carina uumlst uccedilta bariz olarak ccedilatallı
30 (33) Arka tarsi nin birinci seğmeni ucunda ditkenfer 8den fazshyla değil ve uccedillarında platellae yok
31 (32) Vertex uzunluğu or tada sadece boyundaki genişliğinin yashyrısı kadar Erkekte paramer ler simetrik veya asimetrik iccedil kenarda geriye doğru uzanan uzantısı var
REPTALUS Emelyanov
32 (31) Vertex or tada vertex a rka koumlşeleri arasındaki genişlik kadar uzundur Erkekte paramer ler asimetrik iccedil kenarda geriye doğru uzanan uzantıları yok
PENTASTİRA Kirschbaum
33 (30) Arka tarsi nin birinci ve ikinci segmentilerin ucundaki dishykenler 8 ve daha fazla diken ile ve he r iki segmentte diken uccedilları platellae ile
34 (35) Başın anterior kenar carinası ve vertex lateral ve areolar carinae keskin ccedilıkıntılı vertex dar ve genişliğinden daha uzun Arka tarsi nin her iki segment ucu 10dan 19a kadar veya daha fazla sık dikenler ile
PENTASTIRIDIUS Kirschbaum
35 (34) Başta anterior ıkenar carinası ve vertex lateral ve areolar carinae ccedilıkıntılı değil vertex kısa ve geniş Arka tarsi bishyr inci sagrnentinde dikenler 8-16 ikinci seğmenimde 8-13 aras ında değişmekte SETAPIUS Dlabola
36 (29) Yuumlzde median boyuna car ina uumlst uccedil ta basil ccedilatal lanma-mış HYALESTHES Signoret
139
BİTKİ KORUMA BUumlLTENİ CİLT 27 No 3-4
140
S U M M A R Y
TAKONOMIC STUDIES ON THE SECSES OF CIXIIDAE (HOMOPTERA) FROM TURKEY
1 mdash MORPHOLOGICAL CHARACTERS OF THE FAMILY AND IDENTIFICATION KEY FOR THE GEN ARA
The specimens in the collections of Plant Protection Research Inst i tute - Plant Protection Museum ANKARA and University of Ege Agrieultural College Depar tment of Plant Protection BORNOshyVA - İZMİR and the specimens collected in Ankara Afyon Bolu Eskişehir Kayseri Kırşehir Konya Nevşehir Niğde dur ing 1983-1987 consti tuted the main material of this study The specimens send for Identification were also included in this study The idenshytification of the specimens studied resulted with 44 species of 12 genera Cixhıs Tachycixius Myndus Hemitropis Bitropis Pseud-oliarus Eumecurus Pentastiridius Pentastira Reptalus Setapius and Hyaiesthes Additional four species Tachycixius logvinenkovcLe Dlabola Pentastira torossica (DlaboSa) Hyaiesthes thracicus Hoch and H yozgaticus Hoch which were described from Turkey could not ıbeen found by the author The Cbciidae has been represented by 48 species of 12 genera for the t ime being
Ali the species determined in this study will b e published in a serial papers In this first paper after the introduct ion of the family Cbdidae an identification key for the families of super-family Fuılgoroidea and for the genera of Cboumlidae including the genera found in neighbour countries whioh could be found in Turkey are given The identification key for the genera is a s fol-lows
KEY FOR THE GENERA OF CIXIIDAE FOUND İN TURKEY AND NEIGHBOURING COUNTRİES
The genera not found in Turkey are marked with (X) in key
1 (18) Mesonotum with 3 longitudinai carinae Female wi th well developped ovipositor valve I corrugated with fine fur-rows (Tribe CIXIINI Spinola)
2 (15) On face frontal median carina extends oumlver postclypeus througly or partly
Eyluumll - Aralık 1987
3 (4) Hind tibia vvithout spines on outer margin MYNDUS Stal
4 (3) Hind tibia vvith spines on outer margin
5 (6) Vertex very na r row betvveen eyes as long furrovv Lateshyral carinae on mesonotum not prominent extend straight and paralel to each other median carina prominent Fore-vvings vvith fine veins and narrovvly rounded at apical
ltX) ADOLENıDA Distant
6 (5) Vertex vvide betvveen eyes the an ter ior margin extends vvith a large curve
7 (10) Apical margin of forewing vvithout granules between api-ral veins
8 (9) Vertex anterior margin with carina median carina of frons prominent apically Granules on veins distinct dots on costal margin distinctly bigger than granules
CIXIUumlS Latreille
9 (8) Vertex anterior majrgin without carina passing from ver-tex to frions roundedly median car ina of frons not distinct apically Granules on veins not distinct on forevvings
(X) LATOLIARUS Dlabola
10 (7) Apical margin of forewing wi th grıanuumlicirces between apical veins
11 (14) Other margins and sutures not granulated except veins and apical margin of forewings vvith long apical cells as İong as one fourth of vving lenght Mesonotum vvith sharp carinae lateral carinae straight and diverging posteriorly
12 (13) Frontal median carina extents through vvhole postclypeus Postocular carinae on p rono tum regularly curves In ma-legt apioal lobe of anal tuumlpe square rectangular o r asym-metrical TACHYCIXIUS Wagner
13 (12) Frontal median carina extents as far as half of postclypeus Postocular carina on p rono tum extents angularly In ma-le apical lobe of anaicirc tuumlpe vvith small dent-shaped lobes
(X) TRIRHACUS Fieber
141
BİTKİ KORUMA BUumlLTENlİ CİLT 27 No 3-4
14 (11) AH margins and sutures of forewing granulated apical cdlls short a tmost as long as one sixth of ving lenght apical margin narrowly rounded Median carina of me-sonotum not distinct lateral carinae distinct and slightly curved and extend paralel to each other
(X) SICULUS Dlabola
15 (2) Frontal median carina extends only on upper half of frons-
16 (17) Frons and postclypeus separated by distinct epistomal suture Hind tibia without spines on outer margin
HBMITROiPIS Fieber 17 (16) Epistomal suture between frons and postclypeus disap-
peared Hind tibia with 2 spines on basal lthalf BITROPIS Dlabola
18 (1) Mesonotum with 5 carinae Femafle with reduced short ovipositor if long valve I not cornigated (Triıbe PEN-TASTIRINI Emelyanov)
19 (28) Areolar car inae on vertex converging a t a distinct acute angle at apex Ovipositor as long as dorso-ventrai height of genitaiicirc bloc or a Mttle longer (Suumlhtrfbe OLIARLNA Emelyanov)
20 (27) Frontal median carina extends though the whole postclyshypeus Postocular carinae sharper t b a n lateral carinae on pronotum Granufles on veins with seuumlae
21 (24) Costal margin of forewinıg with granules On face apishycal fork of median carina short extends atmost one fo-ur th of frons epistomal suture rises up to lower margin of antennae Ovipositor well developped longer
22 (23) Vertex narnyvv lateral margins long and paralel to eaoh other vertex surface not groved Costal margin and veins with numerous ıgranules a n d setae Ovipositor as long as aibdomen a t least as long as dorso-ventral height af geshynital blok EUMECURUS Emelyanov
23 (22) Vertex triangular lateral margins converge towards apex Costral margin part ly granulated Ovipositor short not longer than dorso - ventral height of genital bloc
(X) ANOCULIARUS Dlabola
142
Eyluuml l -Ara l ık 1987
24 (21) Costal margin vvithout granules On face apical fork of frons extends on half of frons epistomal suture rises up to upper level of antennae Ovipositor reduced and short
25 (26) Hind tarsi 1 and 2 segments wi th 7 spines apieaicircly In male aedeagus vvith weıl developped flagellum
(X) OLİARUS Stal 26 (25) Hind tarsi 1 and 2 segments vvith 5 spines apically In
male flagellum of aedeagus reduced PSEUDOLIARUS Haupt
27 (20) Frontal median car ina not extends as far as oumlver postdly-peus Postocular carinae on p rono tum not sbarp as lashyteral carinae Veins of forewings vvithout granules
(X) OLIARELLUS Emelyanov
28 (19) Areolar carinae on vertex converging a t an dbtuse angle Ovipositor reduced and very short (Sulbtrihe PENTAS-TIRINA Emelyanov)
29 (36) Frontal median carina forked apically
30 (33) First segmıent of hind tarsi vvith not more than 8 spines and vvithout platellae (macrocheate)
31 (32) Vertex as long as half of vvidth ^betwıeen poster ior iangles of vertex In male pa ramers symmetrical or asymmetri-caicirc vvith inner recurrent process
REPTALUS Emelyanov
32 (31) Vertex as long as vvidth betvveen poster ior angles of ver-tex In male paramers asymmetrical wi thout inner reshycurrent process PENTASTİRA Kirschlbaum
33 (30) First and second segment of h ind tarsi with 8 and more spines and vvith platellae on bo th segments
34 (35) Carinae on head sharp vertex narrovv and long Both segments on hind tarsi vvith 10-19 or more spines apically
PENTASTIRIDIUS Kirsoumlhbaum
35 (34) Carinae on head not distinct vertex short and vvide First segment with 8-16 second segment of hind tarsi vvith 8-13 spines SETAPIUS Dlabola
36 (29) Median frontal carina simpie not forked HYALESTHES Signoret
143
BİTKİ KORUMA BUumlLTENİ CİLT 27 No 3-4
T E Ş E K K Uuml R
Bazı Oumlrneklerin teşhis ve kontrol ler ini yapan sayın Dr J DLABOLA (Prag Ccedilekoslovakya) ya kolleksiyon oumlrneklerini kullanshym a m a izin veren sayın hocam Prof Dr Niyazi LODOSa ve Boumlluumlm arkadaşlarına Zirai Muumlcadele Araşt ırma Enst i tuumller inden oumlrnek goumlnshyderen araştırıcılara ccedilalışma suumlresince yardımlarını esirgemeyen la-bora tuvar arkadaşım Yasemin OumlZDEMİRe ve Laborant Nurhan MELANa imkacircnlar ı ile destek veren Ankara Zirai Muumlcadele Araşshyt ı rma Enst i tuumlsuuml Muumlduumlrluumlğuuml ne teşekkuumlruuml b i r borccedil bilirim
L İ T E R A T Uuml R
BLATTNY C J BACAK J- FOZDENıA J LIMBERK und V BOZNANSKY 1954 Die Uumlbertragung des Stolbur Viruumls bei taibak und tomaten und Seine viro-geographisohen Beziehungen ıPhytopathologische Zeitschift 22 (4) 381-416
BORROR DJ and DM De LONG 1964 An introduotion to the study of insects Revised Editon Holt Rinehard and VVinston Inc 820-
DLABOLA J 1952 Einlge neue palacircarktisohe Zikaden und andere faunistische Bemerkungen Accedilta Ent Mus Nat Pragae 27 27-37
1957a Results of the zooiogical expedition of the National Museum in Pragae to Turkey 20 Homoptera Auchenorrhyncha Accedilta Ent- Mus Nat Pragae 31 (469) 19-68
19571b Die Zikaden Afghanistans (Homoptera Auahenorrhynoha) Mittei l Muumlnoh Ent Ges 47 265-303
mdash 1959 Fuumlnf Neue-Zikaden-Arten Aus dem Gebiet des Mittemeers Est Bull Soc Ent Italiana 89 (9-10) 150-155
1965 Jordanisccedilhe Zikaden (Homoptera Auchenorrftyncha) (Bear-beitung der von J Klappericıh im Jahre 1956-9 in Jordanien Lilbanon und Syrien gesammelten Auslbeute) Accedilta Ent Mus Nat- Pragae 36 419-450
1971 Taxonomische und cıhorologische Erganzungen zur tuumlrkischen und Iranisohen Zikadenfauna (Homoptera - Auoumlhenorhhynoha) bull (Samımela-usbeute von Or Wittmer ımit einem Nachtrog uumlber andere Gebiete der Palacircarktis) Accedilta Faun Ent Mus Nat Pragae 14 115-138
1974- Ulbersioumlht der Gattungen Anaplotettix Goldeus und Thamno-tettix mit Besohreibungen von 7 neuen mediterranen Arten (Homoptera Aucihenorrhynoha) Accedilta Faun Ent Mus Nat Pragge 15 103-130
1980 Neue Zikadenarten der Gattungen Sicilus gen n Mycterodus und Adarrus aus Suumldeuropa und 6 neue Mycterodus aus İran ^Homoptera Auchenorrhynuumlha) Accedilta Faun Ent Mus Nat Pragae 16 (164) 55-71
1981 Ergebnisse der TschedhosIoYVakisoh - Iranischen Entomologis-ohen Exp3ditionen naoh dem Iran (ıicirc970i und 1973) (Mi t Angaben uumlber einige Sammelresultate in Anatolien) Homoptera Auumlchenorrhyncha (II Tei l ) Accedilta Ent Mus Nat Pragae 4 0 127-311
144
Eyluumll - Aralık 1987
145
TOuml85 Neue Cixiiden vom Iran Nachıoarlander und anderen Mediterrane bieten (Hom-optera Auchenorrhynbha)- Accedilta Entomol Bohemoslov 82 95-128
19amp6 Neue Arten der Fuumllgoromorphen Zikaden-Familien vom Mittel-msergsbiet und nahen Osten (Homoptera Auchenoumlrrhyncha Cixiidae Meenoplidae Deibidae Dictyopıharidae Lpphopidae und Issidae) Accedilta Ent Mus Nat Pragae 42B (3-4) 169-198
1S87 Neue OStmediterrane und Iranische Zikadentaxone (Homoptera Auchenornhyncha) Accedilta Entomol Bohemoslov 84 295-312
mdash mdash 1938 Reklassifikation der Gattungen der Pentastirini und neue Taxone dar Cixiida8 (Homoptera Auctıenornhyncha) Accedilta Entomol Bohemoslov 85 (1) 49-70
EMELYANOV AF- 1264 Sufoorder Cicadinea (Auchenornhyncha) Keys ta the ınsects of the European USSR Vol I Apterygoıta Palaeoptera Hemimeto- bola Ed Ga Ya i3ei-Bienko Academy of Sciences of the USSR Zoolo-gical Keys to the Fauna of USSR 84 421-551
1971 Nampw genera of leauumlhoppers of the famrıilicirces Cixiidae and Issidae (Homoptera Auchenorrhyncha) in the USSR Entomological Revievv A Translation of Entomol- Obozn 50 (3) 350-354
1B78 New genera and species of ieafihoppers (Homoptera Auohe-norrhynoha) from the USSR and Mongolia Entomological Revievv A t r ans shylation of Entomol Ooumlozn 57 (2) 220-233
FAHRiNGER J s 1922 Eine Rhynohotenausbeute ous der Turkei Kleinasien und der bsnaohbarten Goumlbieten Konowia I 296-307
FlEıBER FX 1875 Les Cicadines dEurope dapres-leş orginaux et le publications les plus recentes Premiere Partie Comprenant les familles deş Membra-cida Cicadaea Fulgorida Cercopida Ulopida Paropida Scarpida disoo-sees selon la methode analytique Tradui t de Tallemand par Ferd Rieber Rev Mag Zool 3 (3) 288416
1876- Les Cicadines dEurope dapres les originaux et les publica-tions les plus recentes Deuxime Partie Descriptions des especes Traduit lallemand par Fred Rieber Et Magasin de Zoologie pure et appliquee
bullbull 1-268
GADEAU DE KERVILLE H 1939 Reci-t Sommaire-du Voyage en Liste Metıhodique des Invertebres et des Vertebres RecoSıtes en Asie-Mineure - Voyage-Zoolo-gique DHenri Gadeau de Kerville en Asie Minsure (Avri l-Mai 1912) Paris
bull Paul Le Chevalicircer 148 HAUPT HT93Q Besohreibung einiger an Citrus sohadliahen Homopteren İn FS
Bodenheimers - Die Schadiings - fauna Palastinas Monog Z Angen Ent 10 419-422
HOCH H und R1 REMANE 1S85 Evtılation und Speziation der Zikaden-Gottung-HYALESTHES Signoret 1865 - (Homoptera Auchenorrhynoha Fulgoroidea Cixi idae) Manb Ent Pmbl 2 (2) 1-427
KIRSCHBAUM CL 1863 Die Cicadiıicircen der gegend von Wiesbaden und Frankfurt A- M Nebst einer Anzahl Neuer oder Schwer zu untersoheidender arten aus Anderen gegenden Europas Taıbellarisch Besohrieben Nassau Ver f Naturk Jahrb 21-22 1-202
BıİTKIİ KORUMA BUumlLTENİ CİLT 27 No 3-4
KRAMER JP 1081 Taxonomic study of tlhe planthopper genus Cixtus in the United States and Mexico (Homoptera Fulgoroidea Cixi idae) Trans Ame Ent Soc 107 1-68
1082 Taxonomic study of the planthopper genus Oliarus in the Unishyted States (Homoptera Fulgoroidea Cixi idae) Trans Amne Ent Soc 107 381-56amp
mdashbull 1983 Taxonomic study of the planthopper Family Cixiidae in the United States (Homoptera Fulforoidea) Trans Ame Ent S o c 109 1-58
LE OUESNE WJ 1960 -Handıboaks for the Identification of Britsfı Insects He-miptera Fulgoromorpiha Royal Ent London 11 (3) 1-68
LINDBEıRG H 1946 On the insect fauna of Cyprus Results of the expedition of 1939 by Harald Hakan and PH Lindlberg Introduction i i Heteraptera und Homoptera Cicadina der Insel Zypern Oomm Bio 10 (7) 23-175
LINNAVUORI R- 1962 Hemiptera of Israel İ l i Ann Zool Soc Vanomo 24 1-108 1965 Studies oh the South and East-mediterranean Hemipterous
fauna Accedilta Entomol Fennica Helsinki 21 1-70 LODOS N 1982 Tuumlrkiye entomolojisi (Genel Uygulamalı ve Faunistik) Cilt II
Ege Uumlniversitesi Ziraat Fakuumlltesi Yayınlan No 429591 LODOS N and A KıALKANOELEN 1980 Preliminary l ist of Auchenorrhyncıha vvith
notes on distr ibution and importance of species in Turkey I Family Ci-xiidae Spinola Tuumlrk Bit Kor Derg 4 (1) 15-27
LOGVINENKO VN- 1976 New leafhopper species of the Superfamily Fulgoroidea (Auchenorrhyncha) f rom tine Caucasus Entomological Revievv A Transla-tion of Entomol Obozr 55 (3) 69-74
1978 New leafhopper species (Homoptera Audhenonırıyncha) from the Caucasus Entomological Revievv A Translation of Entoımol Obozr- 57 (4) 547-554
MOREAU JP et F LECLANT 1974 Oontribution to the study of two insect on hyibrid lavender Hyalesthes obsoletus Sign (Hom Auchenorrihyncha) Ann Zool Eco Ani 5 (3) 361-364 (Rev Appl Ent 1976 64 (1) 217)
NAST J- 1972 Palaearctic AuahenorrlhYncha (Homoptera) An annotated check list Polish Academy of Sciences Institute of Zooicircogy Polisti Scientific Publisıhcrs Warszawa 551
1982 Palaearctic Auchenorrhynoha (Homoptera) Part 3 New taxa and replacement names introduced till 1860 Polisin Academy of Sciences
lrrstitute of Zoology Polisıh Scientif ic Puıbuumlshers 36 (17) 289-582 OSHANIN B 1906 - 8 Verzeiohnis der Palaearktischen Hemipteren -mit besonderer
Beruumlcksiohtigung lihrer Verteilung im Russisohen Reich | l Bd Homoptera Beilage zum laquoAnnuaire du Musee Zoologique de lAcademie Imıperiale des Sciencesraquo Bd XI XII XIII St Petersburg 1908 492
191ı2 Katalog der Palarktisohen Hemipteren (Heteraptera Homopshytera Auohenorrhynaha und Psylloidea) Verlag von R Friedlander und Sohn Berlin 187
PESSON P- 1951 Ordre des Homapteres (Homoptera Leaoh 1815) In Traite de Zoologie Anatomie ampystematiqıue Biologie İnsectes Superieurs et He-mipteroides Tome X (11) 139Ouml-1647
VVAGNER W 1954 Die Fulgoroidea der Omer-Cooper-Expedition in die Lybische VVueste (Hemiptera^Homoptera) Bull Soc Fouad ler Entom 38 211-219-
146
BİTKİ KORUMA BUumlLTENİ CİLT 27 No 3-4
sından geriye doğru uzanır uumlccedil segmentlidir ve son segmenti genişshyliğinin iki kat ından d a h a uzundur Lateral ocelli boumlbrek şeklindeki bileşik goumlzlerin ve antenlerin ouml n tarafında yer alırlar (Şekil 5) Frons da bulunan uumlccediluumlncuuml ocellus ise frons median carinası uumlzeshyrinde postclypeusa yakın yer alır Median ocellus bazı tuumlrlerde yok veya koumlrelmiştir Antenler bileşik goumlzlerin oumln alt koumlşelerinde lateshyral carlnaenin dışında yer alırlar İkinci anten segmenti genişleshymiş kuumlremsi veya silindİrik ve uumlzerinde sensoria taşır Antenin fla-gellum (kamccedilı) kısmı kıl şeklinde uzanır (Şekil 5)
D o r s a l
ŞEKİL 5 Hyalesthes oıbsoletus Signde başın lateralden goumlruumlnuumlmuuml
Thorax da pronotum dorsal goumlruumlnuumlmuumlnde ccedilok dar arka kenar ı azccedilok dik accedilı meydana getirecek şekilde oyuntulu dolayısıyla başın gerisinde b i r yaka şeklinde goumlruumlnuumlr Median hat t ı belirsiz carina ile bunun her iki tarafından p rono tum yuumlzeyinde ufak der in ccedilukurcuk-lar bulunur Pronotumda goumlzlerin arkasında oumlne accedilık yay sekinde uzanan postocular carinae bu lunur (Şekil 4 A) Pronotumun vent-ral e doğru uzanan kısmını ducircrsal den ayıran lateral carinae ise pek belirgin değildir Mesortoumltum oldukccedila iyi gelişmiş geniş yuumlzeylidir Dorsal inde 3 veya 5 boyuna car inae bulunur Bacaklar oldukccedila bashysit yapıdadır Arka tiıbianm ucunda diken dizisi ve dış kenar ı uumlzeshyrinde buumlyuumlk sabit dikenler bu lunur (Şekil 6 A) Bazılarında dış kenardaki dikenler bulunmayabil ir Arka tarsi nin birinci ve ikinci
130
Eyluumll - Aralık 1987
segmentlerinin uccedillarında diken ve platellae (puicirccuk) dizileri vardır (Şekil 6 A C) Dikenlerin sayıları cins ve tuumlrlere goumlre değişebilir Bazı cinslerde Pentastiridius ve Setapius) arka tarsi nin birinci ve ikinci segmentlerinin uccedillarındaki dikenler plateicirclea taşır Bazı cinslerde (Reptalus ve Pentastira gibi) birinci segmentteki dikenlershyde platellae yok ikinci segmentteki dikenlerde ise vardır Bazı cins ve tuumlr lerde ise a rka tarsi segmentlerinin her ikisinde de platellae yoktur Eumecurus gyaurus (Dlabola)da olduğu gibi)
Uumlst kanatların ccedilıkış yerinde pul şeklinde apolet gibi tegulae hemen her zaman (bariz olarak goumlruumlnuumlr Uumlst kanatlar (Şekil 7) ccediloshyğunlukla şeffaf mernfaran yapıda genellikle uzun oval formdadır Claval dikiş commissural kenara ulaşır Damar lar uumlzerinde oumlkseri kıl taşıyan granuumlI duumlğuumlm)lerle donatılmıştır Uumlst kana t la rda tipik olarak 4 veya daha fazla subapikal huumlcre ve oumln kenardaki stigma (Pterostigma)dan itilbaren ccedilok sayıda apical huumlcreler bulunur Uumlst kanat lar dinlenme halinde dikkati ccedilekerek derecede uumls tuumls te binmeshyden meyilli olarak uzanırlar
Abdomende taksonomik youmlnden en oumlnemli karakter ler i erkekshylerde genital yapı goumlsterir Abdomenin sonunda bulunan genital segmenti dıştan ccedilevreleyen pygofer genellikle ventral yuumlzde dorsal-den ccedilok daha uzundur (Şekil 8 Ph) Pygofer ventral yuumlzuumlnuumln pos-terior (arka) kenar ı or tada iki laquoUraquo şeklinde oyuntunun arasında ventral median lob bu lunur (Şekil 8 vml) laquoUraquo şeklindeki oyuntushyların dip kısımlarından paramerleır yuumlkselir Paramerler b i r ccedilift olup uccedilları ekseri uccedil kısımları yayılarak genişlemiştir (Şekil 8 Pa) Bazı tuumlr lerde paramer ler asimetriktir Anal tuumlp (X segment) pyo-ferin dorsar inde yer alır ccediloğunlukla uzunca oval bazı tuumlr lerde apical kenarı lob şeklinde genişler ve ventraicirce doğru buumlkuumllerek uzanır (Şekil 8 At) Bazı tuumlr lerde b u lob asimetrik formdadır Aedeshyagus b i r basa l sap (Şekil 12 Aes) ve eklemli distal flagellum (Şekil 12 Fİ) kısımlarından oluşur Basal sap kısmı değişik formlarda kıshylıfla (Periandrium) ccedilevrelenmiştir (Şekil 12 Aek) Sap kısmı kilinishyze olmuştur Eklemli distal flagellum kısmı ise kısmen membran yapıdadır Aedeagus he r iki kısım uumlzerindeki ccedilok değişik formdaki uzantı ve dikenler ile asimetrik yapıdadır Conneccediltive paramerler in basalı ile aedeagus sap kısmının basal ım birleşt iren laquoYraquo veya laquoTraquo formunda h i r buccediluk tan ibaret t i r (Şekil 8 Con)
131
BİTKİ KORUMA BUumlLTENİ CİLT 27 No 3-4
A Tırnak
Arka tibia ve tarsus A - Cixius paltipes (Fieber) B -
leporinus (L) C - Seta-piııs bicinctus (Dlab)
Pentastiridius
Eyluumll - Aralık 1987
C M Cu R e s h p
ŞEKİL T Hyalesthes oıbsoletus Sign mdash A - Uumlst kanat C - Costa R - Radius M - Media Cu - Cubitus esh - Externe subapical huumlcre Pt - Pteros-tigma aed - Apical enine damarlar ah - Apical huumlcreler ish - Interne subapical huumlcre Com - Ccmmissural kenar c-cs - Clavo-coumlrlal dikiş Cld - Claval damar B - Alt kanat
Dişilerde genital segment erkeklerden ccedilok farklıdır Abdomeshynin sonu vuumlcut eksenine dik kesik yuumlzeyle b i te r ki b u IX segmen-tin ventral yuumlzeyidir Bu kısımda bulunan yoğun m u m bezleri yushymurta lar ı oumlrten demet halindeki m u m ipliklerini uumlretir Ventral -deki ovipositor bazı cinslerde iyi gelişmiş ve uzun (Trifou Cixiini) (Şekil 10) bazı lar ında ise ufalarak yumur ta la r ı goumlmuumlcuuml alet o lma karakter ini kaybetmiştir (Trufoi Pentastirini) (Şekil 9)
133
i
BİTKİ KORUMA BUumlLTENİ CİLT 27 No 3-4
Ventral ŞEKİL 8 Hyaleslihes obsoletus Sign mdash Erkacirck genital segmentin sol yandan goumlshy
ruumlnuumlmuuml Ae - Aedeagus At - Anal tuumlp As - Anal style Con - Connec-tive Pa - Paromer Ph - Pygofer vml - Vantral median lob (Hoch und Remane 1985den)-
1 VII I VII VI
ltı ı x -
(im IX
lt vııımdash=^
VI VI I
VI vı ı ı
I I I IV
ŞEKİL 9 Hyalesthes absoletus Sign mdash Dişi abdomeninin sağ lateralden goumlshyruumlnuumlmuuml Ill-X - Tertige (X - Anal tuumlp) HI-ltVn - Sternite Vf VIII - Valvifer VIII G VIII - Gonaphyse VIII Gm JX - Median Gonaphyse IX Gl IX -Lateral gonaphyse IX (Hoch und Remane 1985den)
134
Eyluuml l -Ara l ık 1987
Tuumlrkiye faunasında tespit edilen cinsler bun la r yanında Akshydeniz ve komşu uumllkelerde bulunan ve Yurdumuzda (bulunabilecek cinslerin ayırımı iccedilin aşağıda verilen anah ta r hazırlanmıştır Bu anahtar ın hazır lanmasında Fieber (1875 1876) Le Quesne (1960) Emelyanov (1964 1971) Dlabola (1957b 1980 1981 1985 1988) den faydalanılmrştır Tuumlrkiyede henuumlz tesibit edilmemiş cinsler (X) ile belirlenmiştir
135
BİTKİ KORUMA BUumlLTENİ CİLT Zl No 3-4
CIKHDAE CİNSLERİNE AİT TEŞHİS ANAHTARI
1 (18) JVfesonotum uumlzerinde boyuna 3 carinae bulunur Dişide ovipositor iyi gelişmiş ccedilok uzun (Şekil 10) valve I ince kırışıklı (Tribu CIXIINI Spinola)
2 (15) Yuumlzuumln median carinası fronsu ıkatederek postolypeus uumlzeshy
r inde boydan boya veya kısmen uzanır
3 (4) Arta t i b i a n m dış kenarında diken yak MYNDUS Stal
4 (3) Arka t i b i a n m dış kenarında diken b u l u n u r (Şekil 6 A)
5 (6) Başta vertex goumlzler aras ında ccedilok dar uzunca oluk gibi Mesonotumda lateral car inae belirgin değil duumlz ve birbishyr ine paralel uzanır - median carina ise barizdir Uumlst kanatshylarda damar la r ince apical kenar dar yuvarlak
(X) ADOLENDA D i s t a n t 6 (5) Vertex goumlzler arasında geniş anter ior kenarı geniş yay ccedili-
rek uzanır
7 (10) Uumlst kana t la rda apical damar la r arasındaki apical kenar uumlzerinde granuumll yok
8 (9) Başta vertex ve fronsu b i rb i r inden ayıran vertex anter ior kenar ı car ina meydana getirmiş frons u n median carina sı uumlst uccedilta belirgin Uumlst kanat damarlar ındaki granuumlller bashyriz costal kenar boyunca bulunan koyu lekeler damarlar-daki granuumlılerden bar iz olarak daha buumlyuumlk
CIXIUS Latreille
9 (8) Başta vertex ve frons aras ındaki vertex anterior kenarı carina meydana getirmemiş vertexden yuumlze geccediliş yuvarshylak doumlnuumlşluuml fronsun median carinası uumlst uccedilta siliklen-miştir Uumlst kanat damar lar ındaki granuumlller belirgin
i (X) LATOLIARUS Dlabola
MK (7) Uumlst tkanatlarda apical damar la r aras ındaki apical kenar uumlzerinde granuumlller bulunur
İ l (14) Uumlst kanat la rda damar lar ve apical kenar dışında diğer - kenar ve dikişlerde granuumll bulunmaz apical huumlcreler
uzun kanat boyunun doumlr t te bir i kadar Mesonotumda ca-
136
Eyluumll - Aralık 1987
rinae bariz lateral carinae duumlz (hatlar hal inde arkaya doğshyru birbir ler inden uzaklaşarak uzanır
12 (13) Yuumlzde median frontal carina postclypeus u boydan boya katederek uzanır Pronotumda postocular carinae yay ccedilishyzer Erkekte anal tuumlp apical lobu kare dikdoumlrtgen veya asimetrik yamuk şeklinde TACHYCIXIUS Wagner
13 (12) Yuumlzde median frontal carina postclypeus un ortasına kashydar uzanır Pronotumda postocular carinae b i r accedilı meyshydana getirerek koumlşeli uzanır Erkekte anal tuumlp apical lobu diş formunda ufak loblar ile (X) TRIRıHACUS Fieber
14 (11) Uumlst kanat larda damar la r ve apical kenarla bir l ikte buuml tuumln dikişler ccedilepeccedilevre granuumllluuml apical huumlcrelerin boyu kısa kanat boyunun en fazla altıda bir i kadar apical kenar dar yuvarlak Mesonotumda median carina belirgin değil lashyteral carinae bariz hafif yay ccedilizerek birbir ler ine paralel uzanırlar (X) SICULUS Dloboia
15 (2) Yuumlzuumln median carinası sadece frons un uumlst yarısı uumlzerinshyde uzanır
16 (17) Yuumlzde postclypeus frons dan bariz epistomal dikiş ile ayshyrılır Arka tibia nın dış kenarında diken yok
HEMITROPIS Fieber
17 (16) Yuumlzde postclypeus ve frons arasında epistomal dikiş goumlshyruumllmez Arka t ibia nın dış kenar ında basal yarıya yakın 2 diken bu lunur BITROPIS Dlabola
18 (1) Mesonotum uumlzerinde boyuna 5 car inae bulunur Dişide ovipositor iyi gelişmemiş kısa (Şekil 9) eğer uzun ise valve I kırışıklı değil (Tribu PENTASTIRINI Emelyanov)
19 (28) Vertex uumlzerindeki areolar carinae (vertex uumlzerindeki enine meyilli carinae) tepede dar accedilı meydana getirir Dişide ovipositor genital bloğun dorso - ventral genişliği kadar veya b i raz daha uzundur (Subtr ibu OLIARINA Emelshyyanov)
137
BİTKİ KORUMA BUumlLTENİ CİLT 27 No- 3-4
138
20 (27) Yuumlzuumln boyuna median carinası postclypeus uumlzerinde de uzanır Rronotumda postocular carinae lateral carinae-den daha keskin Uumlst kanat damarlar ında kıl taşıyan grashynuumlller bulunur
21 (24) Uumlst kanat lar ın costal kenar ında granuumlller bulunur Yuumlzuumln boyuna median carina s ınm apical ccedilatalı kısa frons un yaklaşık doumlr t te bir uzunluğunu kaplar epistomal dikiş anshytenlerin alt kenar hizasına kadar yuumlkselir Ovipositor iyi gelişmiş ve uzun
22 (23) Vertex dar leteral kenar lar ı uzun ve (birbirine paralel uzanır vertex yuumlzeyi oluk şeklinde ccedilukurlaşmış Uumlst kashyna t la rda costal kenar ve damar la r bol granuumllluuml ve kıllı Dişilerde ovipositor abdomen kadar hiccedil olmazsa genital bloğun dorso-ventral genişliğinden daha uzun
EUMECURUS Emelyanov
23 (22) Vertex uumlccedilgen şeklinde lateral kenar la r qne doğru birbirshylerine yaklaşarak uzanır Uumlst kanat larda costal kenar kısshymen granuumllluuml Dişilerde ovipositor kısa genital bloğun dorso-ventral genişliğinden daha uzun değil
(X) ANOCULIARUS Dlabola
24 (21) Uumlst kanat lar ın costal kenarında granuumlller yok Yuumlzuumln boshyyuna median carina s ınm apical ccedilatalı fronsun yarı uzunshyluğunu kaplar epistomal dikiş antenlerin uumlst kenar hishyzasına kadar yuumlkselir Ovipositor kısa ve tam gelişmemiş
25 (26) Arka tarsi segmentleri 7 d iken ile Erkekde aedeagusun distal flagellum kısmı iyi gelişmiş (X) OLİARUS Stal
26 (25) Arka tarsi segmentleri 5 diken ile E rkekde aedeagusun distal flagellumu iyi gelişmemiş
PSEUDOLIARUS Haupt
27 (20) Yuumlzuumln boyuna median carina s ı postclypeus uumlzerine kadar uzanamaz Pronotumda postocular car inae la teral carinae gibi keskin değil Uumlst kanat damar lar ında granuumll yok
(X) OLIARELLUS Emelyanov
Eyluuml l - Analık 1987
28 (19) Vertex uumlzerindeki areolar carinae tepede geniş accedilı meyshydana getirir Dişide ovipositor iyi gelişmemiş ccedilok kısa (Şekil 9) (Suibtribu PENTASTIRINA Emelyanov)
29 (36) Yuumlzde median carina uumlst uccedilta bariz olarak ccedilatallı
30 (33) Arka tarsi nin birinci seğmeni ucunda ditkenfer 8den fazshyla değil ve uccedillarında platellae yok
31 (32) Vertex uzunluğu or tada sadece boyundaki genişliğinin yashyrısı kadar Erkekte paramer ler simetrik veya asimetrik iccedil kenarda geriye doğru uzanan uzantısı var
REPTALUS Emelyanov
32 (31) Vertex or tada vertex a rka koumlşeleri arasındaki genişlik kadar uzundur Erkekte paramer ler asimetrik iccedil kenarda geriye doğru uzanan uzantıları yok
PENTASTİRA Kirschbaum
33 (30) Arka tarsi nin birinci ve ikinci segmentilerin ucundaki dishykenler 8 ve daha fazla diken ile ve he r iki segmentte diken uccedilları platellae ile
34 (35) Başın anterior kenar carinası ve vertex lateral ve areolar carinae keskin ccedilıkıntılı vertex dar ve genişliğinden daha uzun Arka tarsi nin her iki segment ucu 10dan 19a kadar veya daha fazla sık dikenler ile
PENTASTIRIDIUS Kirschbaum
35 (34) Başta anterior ıkenar carinası ve vertex lateral ve areolar carinae ccedilıkıntılı değil vertex kısa ve geniş Arka tarsi bishyr inci sagrnentinde dikenler 8-16 ikinci seğmenimde 8-13 aras ında değişmekte SETAPIUS Dlabola
36 (29) Yuumlzde median boyuna car ina uumlst uccedil ta basil ccedilatal lanma-mış HYALESTHES Signoret
139
BİTKİ KORUMA BUumlLTENİ CİLT 27 No 3-4
140
S U M M A R Y
TAKONOMIC STUDIES ON THE SECSES OF CIXIIDAE (HOMOPTERA) FROM TURKEY
1 mdash MORPHOLOGICAL CHARACTERS OF THE FAMILY AND IDENTIFICATION KEY FOR THE GEN ARA
The specimens in the collections of Plant Protection Research Inst i tute - Plant Protection Museum ANKARA and University of Ege Agrieultural College Depar tment of Plant Protection BORNOshyVA - İZMİR and the specimens collected in Ankara Afyon Bolu Eskişehir Kayseri Kırşehir Konya Nevşehir Niğde dur ing 1983-1987 consti tuted the main material of this study The specimens send for Identification were also included in this study The idenshytification of the specimens studied resulted with 44 species of 12 genera Cixhıs Tachycixius Myndus Hemitropis Bitropis Pseud-oliarus Eumecurus Pentastiridius Pentastira Reptalus Setapius and Hyaiesthes Additional four species Tachycixius logvinenkovcLe Dlabola Pentastira torossica (DlaboSa) Hyaiesthes thracicus Hoch and H yozgaticus Hoch which were described from Turkey could not ıbeen found by the author The Cbciidae has been represented by 48 species of 12 genera for the t ime being
Ali the species determined in this study will b e published in a serial papers In this first paper after the introduct ion of the family Cbdidae an identification key for the families of super-family Fuılgoroidea and for the genera of Cboumlidae including the genera found in neighbour countries whioh could be found in Turkey are given The identification key for the genera is a s fol-lows
KEY FOR THE GENERA OF CIXIIDAE FOUND İN TURKEY AND NEIGHBOURING COUNTRİES
The genera not found in Turkey are marked with (X) in key
1 (18) Mesonotum with 3 longitudinai carinae Female wi th well developped ovipositor valve I corrugated with fine fur-rows (Tribe CIXIINI Spinola)
2 (15) On face frontal median carina extends oumlver postclypeus througly or partly
Eyluumll - Aralık 1987
3 (4) Hind tibia vvithout spines on outer margin MYNDUS Stal
4 (3) Hind tibia vvith spines on outer margin
5 (6) Vertex very na r row betvveen eyes as long furrovv Lateshyral carinae on mesonotum not prominent extend straight and paralel to each other median carina prominent Fore-vvings vvith fine veins and narrovvly rounded at apical
ltX) ADOLENıDA Distant
6 (5) Vertex vvide betvveen eyes the an ter ior margin extends vvith a large curve
7 (10) Apical margin of forewing vvithout granules between api-ral veins
8 (9) Vertex anterior margin with carina median carina of frons prominent apically Granules on veins distinct dots on costal margin distinctly bigger than granules
CIXIUumlS Latreille
9 (8) Vertex anterior majrgin without carina passing from ver-tex to frions roundedly median car ina of frons not distinct apically Granules on veins not distinct on forevvings
(X) LATOLIARUS Dlabola
10 (7) Apical margin of forewing wi th grıanuumlicirces between apical veins
11 (14) Other margins and sutures not granulated except veins and apical margin of forewings vvith long apical cells as İong as one fourth of vving lenght Mesonotum vvith sharp carinae lateral carinae straight and diverging posteriorly
12 (13) Frontal median carina extents through vvhole postclypeus Postocular carinae on p rono tum regularly curves In ma-legt apioal lobe of anal tuumlpe square rectangular o r asym-metrical TACHYCIXIUS Wagner
13 (12) Frontal median carina extents as far as half of postclypeus Postocular carina on p rono tum extents angularly In ma-le apical lobe of anaicirc tuumlpe vvith small dent-shaped lobes
(X) TRIRHACUS Fieber
141
BİTKİ KORUMA BUumlLTENlİ CİLT 27 No 3-4
14 (11) AH margins and sutures of forewing granulated apical cdlls short a tmost as long as one sixth of ving lenght apical margin narrowly rounded Median carina of me-sonotum not distinct lateral carinae distinct and slightly curved and extend paralel to each other
(X) SICULUS Dlabola
15 (2) Frontal median carina extends only on upper half of frons-
16 (17) Frons and postclypeus separated by distinct epistomal suture Hind tibia without spines on outer margin
HBMITROiPIS Fieber 17 (16) Epistomal suture between frons and postclypeus disap-
peared Hind tibia with 2 spines on basal lthalf BITROPIS Dlabola
18 (1) Mesonotum with 5 carinae Femafle with reduced short ovipositor if long valve I not cornigated (Triıbe PEN-TASTIRINI Emelyanov)
19 (28) Areolar car inae on vertex converging a t a distinct acute angle at apex Ovipositor as long as dorso-ventrai height of genitaiicirc bloc or a Mttle longer (Suumlhtrfbe OLIARLNA Emelyanov)
20 (27) Frontal median carina extends though the whole postclyshypeus Postocular carinae sharper t b a n lateral carinae on pronotum Granufles on veins with seuumlae
21 (24) Costal margin of forewinıg with granules On face apishycal fork of median carina short extends atmost one fo-ur th of frons epistomal suture rises up to lower margin of antennae Ovipositor well developped longer
22 (23) Vertex narnyvv lateral margins long and paralel to eaoh other vertex surface not groved Costal margin and veins with numerous ıgranules a n d setae Ovipositor as long as aibdomen a t least as long as dorso-ventral height af geshynital blok EUMECURUS Emelyanov
23 (22) Vertex triangular lateral margins converge towards apex Costral margin part ly granulated Ovipositor short not longer than dorso - ventral height of genital bloc
(X) ANOCULIARUS Dlabola
142
Eyluuml l -Ara l ık 1987
24 (21) Costal margin vvithout granules On face apical fork of frons extends on half of frons epistomal suture rises up to upper level of antennae Ovipositor reduced and short
25 (26) Hind tarsi 1 and 2 segments wi th 7 spines apieaicircly In male aedeagus vvith weıl developped flagellum
(X) OLİARUS Stal 26 (25) Hind tarsi 1 and 2 segments vvith 5 spines apically In
male flagellum of aedeagus reduced PSEUDOLIARUS Haupt
27 (20) Frontal median car ina not extends as far as oumlver postdly-peus Postocular carinae on p rono tum not sbarp as lashyteral carinae Veins of forewings vvithout granules
(X) OLIARELLUS Emelyanov
28 (19) Areolar carinae on vertex converging a t an dbtuse angle Ovipositor reduced and very short (Sulbtrihe PENTAS-TIRINA Emelyanov)
29 (36) Frontal median carina forked apically
30 (33) First segmıent of hind tarsi vvith not more than 8 spines and vvithout platellae (macrocheate)
31 (32) Vertex as long as half of vvidth ^betwıeen poster ior iangles of vertex In male pa ramers symmetrical or asymmetri-caicirc vvith inner recurrent process
REPTALUS Emelyanov
32 (31) Vertex as long as vvidth betvveen poster ior angles of ver-tex In male paramers asymmetrical wi thout inner reshycurrent process PENTASTİRA Kirschlbaum
33 (30) First and second segment of h ind tarsi with 8 and more spines and vvith platellae on bo th segments
34 (35) Carinae on head sharp vertex narrovv and long Both segments on hind tarsi vvith 10-19 or more spines apically
PENTASTIRIDIUS Kirsoumlhbaum
35 (34) Carinae on head not distinct vertex short and vvide First segment with 8-16 second segment of hind tarsi vvith 8-13 spines SETAPIUS Dlabola
36 (29) Median frontal carina simpie not forked HYALESTHES Signoret
143
BİTKİ KORUMA BUumlLTENİ CİLT 27 No 3-4
T E Ş E K K Uuml R
Bazı Oumlrneklerin teşhis ve kontrol ler ini yapan sayın Dr J DLABOLA (Prag Ccedilekoslovakya) ya kolleksiyon oumlrneklerini kullanshym a m a izin veren sayın hocam Prof Dr Niyazi LODOSa ve Boumlluumlm arkadaşlarına Zirai Muumlcadele Araşt ırma Enst i tuumller inden oumlrnek goumlnshyderen araştırıcılara ccedilalışma suumlresince yardımlarını esirgemeyen la-bora tuvar arkadaşım Yasemin OumlZDEMİRe ve Laborant Nurhan MELANa imkacircnlar ı ile destek veren Ankara Zirai Muumlcadele Araşshyt ı rma Enst i tuumlsuuml Muumlduumlrluumlğuuml ne teşekkuumlruuml b i r borccedil bilirim
L İ T E R A T Uuml R
BLATTNY C J BACAK J- FOZDENıA J LIMBERK und V BOZNANSKY 1954 Die Uumlbertragung des Stolbur Viruumls bei taibak und tomaten und Seine viro-geographisohen Beziehungen ıPhytopathologische Zeitschift 22 (4) 381-416
BORROR DJ and DM De LONG 1964 An introduotion to the study of insects Revised Editon Holt Rinehard and VVinston Inc 820-
DLABOLA J 1952 Einlge neue palacircarktisohe Zikaden und andere faunistische Bemerkungen Accedilta Ent Mus Nat Pragae 27 27-37
1957a Results of the zooiogical expedition of the National Museum in Pragae to Turkey 20 Homoptera Auchenorrhyncha Accedilta Ent- Mus Nat Pragae 31 (469) 19-68
19571b Die Zikaden Afghanistans (Homoptera Auahenorrhynoha) Mittei l Muumlnoh Ent Ges 47 265-303
mdash 1959 Fuumlnf Neue-Zikaden-Arten Aus dem Gebiet des Mittemeers Est Bull Soc Ent Italiana 89 (9-10) 150-155
1965 Jordanisccedilhe Zikaden (Homoptera Auchenorrftyncha) (Bear-beitung der von J Klappericıh im Jahre 1956-9 in Jordanien Lilbanon und Syrien gesammelten Auslbeute) Accedilta Ent Mus Nat- Pragae 36 419-450
1971 Taxonomische und cıhorologische Erganzungen zur tuumlrkischen und Iranisohen Zikadenfauna (Homoptera - Auoumlhenorhhynoha) bull (Samımela-usbeute von Or Wittmer ımit einem Nachtrog uumlber andere Gebiete der Palacircarktis) Accedilta Faun Ent Mus Nat Pragae 14 115-138
1974- Ulbersioumlht der Gattungen Anaplotettix Goldeus und Thamno-tettix mit Besohreibungen von 7 neuen mediterranen Arten (Homoptera Aucihenorrhynoha) Accedilta Faun Ent Mus Nat Pragge 15 103-130
1980 Neue Zikadenarten der Gattungen Sicilus gen n Mycterodus und Adarrus aus Suumldeuropa und 6 neue Mycterodus aus İran ^Homoptera Auchenorrhynuumlha) Accedilta Faun Ent Mus Nat Pragae 16 (164) 55-71
1981 Ergebnisse der TschedhosIoYVakisoh - Iranischen Entomologis-ohen Exp3ditionen naoh dem Iran (ıicirc970i und 1973) (Mi t Angaben uumlber einige Sammelresultate in Anatolien) Homoptera Auumlchenorrhyncha (II Tei l ) Accedilta Ent Mus Nat Pragae 4 0 127-311
144
Eyluumll - Aralık 1987
145
TOuml85 Neue Cixiiden vom Iran Nachıoarlander und anderen Mediterrane bieten (Hom-optera Auchenorrhynbha)- Accedilta Entomol Bohemoslov 82 95-128
19amp6 Neue Arten der Fuumllgoromorphen Zikaden-Familien vom Mittel-msergsbiet und nahen Osten (Homoptera Auchenoumlrrhyncha Cixiidae Meenoplidae Deibidae Dictyopıharidae Lpphopidae und Issidae) Accedilta Ent Mus Nat Pragae 42B (3-4) 169-198
1S87 Neue OStmediterrane und Iranische Zikadentaxone (Homoptera Auchenornhyncha) Accedilta Entomol Bohemoslov 84 295-312
mdash mdash 1938 Reklassifikation der Gattungen der Pentastirini und neue Taxone dar Cixiida8 (Homoptera Auctıenornhyncha) Accedilta Entomol Bohemoslov 85 (1) 49-70
EMELYANOV AF- 1264 Sufoorder Cicadinea (Auchenornhyncha) Keys ta the ınsects of the European USSR Vol I Apterygoıta Palaeoptera Hemimeto- bola Ed Ga Ya i3ei-Bienko Academy of Sciences of the USSR Zoolo-gical Keys to the Fauna of USSR 84 421-551
1971 Nampw genera of leauumlhoppers of the famrıilicirces Cixiidae and Issidae (Homoptera Auchenorrhyncha) in the USSR Entomological Revievv A Translation of Entomol- Obozn 50 (3) 350-354
1B78 New genera and species of ieafihoppers (Homoptera Auohe-norrhynoha) from the USSR and Mongolia Entomological Revievv A t r ans shylation of Entomol Ooumlozn 57 (2) 220-233
FAHRiNGER J s 1922 Eine Rhynohotenausbeute ous der Turkei Kleinasien und der bsnaohbarten Goumlbieten Konowia I 296-307
FlEıBER FX 1875 Les Cicadines dEurope dapres-leş orginaux et le publications les plus recentes Premiere Partie Comprenant les familles deş Membra-cida Cicadaea Fulgorida Cercopida Ulopida Paropida Scarpida disoo-sees selon la methode analytique Tradui t de Tallemand par Ferd Rieber Rev Mag Zool 3 (3) 288416
1876- Les Cicadines dEurope dapres les originaux et les publica-tions les plus recentes Deuxime Partie Descriptions des especes Traduit lallemand par Fred Rieber Et Magasin de Zoologie pure et appliquee
bullbull 1-268
GADEAU DE KERVILLE H 1939 Reci-t Sommaire-du Voyage en Liste Metıhodique des Invertebres et des Vertebres RecoSıtes en Asie-Mineure - Voyage-Zoolo-gique DHenri Gadeau de Kerville en Asie Minsure (Avri l-Mai 1912) Paris
bull Paul Le Chevalicircer 148 HAUPT HT93Q Besohreibung einiger an Citrus sohadliahen Homopteren İn FS
Bodenheimers - Die Schadiings - fauna Palastinas Monog Z Angen Ent 10 419-422
HOCH H und R1 REMANE 1S85 Evtılation und Speziation der Zikaden-Gottung-HYALESTHES Signoret 1865 - (Homoptera Auchenorrhynoha Fulgoroidea Cixi idae) Manb Ent Pmbl 2 (2) 1-427
KIRSCHBAUM CL 1863 Die Cicadiıicircen der gegend von Wiesbaden und Frankfurt A- M Nebst einer Anzahl Neuer oder Schwer zu untersoheidender arten aus Anderen gegenden Europas Taıbellarisch Besohrieben Nassau Ver f Naturk Jahrb 21-22 1-202
BıİTKIİ KORUMA BUumlLTENİ CİLT 27 No 3-4
KRAMER JP 1081 Taxonomic study of tlhe planthopper genus Cixtus in the United States and Mexico (Homoptera Fulgoroidea Cixi idae) Trans Ame Ent Soc 107 1-68
1082 Taxonomic study of the planthopper genus Oliarus in the Unishyted States (Homoptera Fulgoroidea Cixi idae) Trans Amne Ent Soc 107 381-56amp
mdashbull 1983 Taxonomic study of the planthopper Family Cixiidae in the United States (Homoptera Fulforoidea) Trans Ame Ent S o c 109 1-58
LE OUESNE WJ 1960 -Handıboaks for the Identification of Britsfı Insects He-miptera Fulgoromorpiha Royal Ent London 11 (3) 1-68
LINDBEıRG H 1946 On the insect fauna of Cyprus Results of the expedition of 1939 by Harald Hakan and PH Lindlberg Introduction i i Heteraptera und Homoptera Cicadina der Insel Zypern Oomm Bio 10 (7) 23-175
LINNAVUORI R- 1962 Hemiptera of Israel İ l i Ann Zool Soc Vanomo 24 1-108 1965 Studies oh the South and East-mediterranean Hemipterous
fauna Accedilta Entomol Fennica Helsinki 21 1-70 LODOS N 1982 Tuumlrkiye entomolojisi (Genel Uygulamalı ve Faunistik) Cilt II
Ege Uumlniversitesi Ziraat Fakuumlltesi Yayınlan No 429591 LODOS N and A KıALKANOELEN 1980 Preliminary l ist of Auchenorrhyncıha vvith
notes on distr ibution and importance of species in Turkey I Family Ci-xiidae Spinola Tuumlrk Bit Kor Derg 4 (1) 15-27
LOGVINENKO VN- 1976 New leafhopper species of the Superfamily Fulgoroidea (Auchenorrhyncha) f rom tine Caucasus Entomological Revievv A Transla-tion of Entomol Obozr 55 (3) 69-74
1978 New leafhopper species (Homoptera Audhenonırıyncha) from the Caucasus Entomological Revievv A Translation of Entoımol Obozr- 57 (4) 547-554
MOREAU JP et F LECLANT 1974 Oontribution to the study of two insect on hyibrid lavender Hyalesthes obsoletus Sign (Hom Auchenorrihyncha) Ann Zool Eco Ani 5 (3) 361-364 (Rev Appl Ent 1976 64 (1) 217)
NAST J- 1972 Palaearctic AuahenorrlhYncha (Homoptera) An annotated check list Polish Academy of Sciences Institute of Zooicircogy Polisti Scientific Publisıhcrs Warszawa 551
1982 Palaearctic Auchenorrhynoha (Homoptera) Part 3 New taxa and replacement names introduced till 1860 Polisin Academy of Sciences
lrrstitute of Zoology Polisıh Scientif ic Puıbuumlshers 36 (17) 289-582 OSHANIN B 1906 - 8 Verzeiohnis der Palaearktischen Hemipteren -mit besonderer
Beruumlcksiohtigung lihrer Verteilung im Russisohen Reich | l Bd Homoptera Beilage zum laquoAnnuaire du Musee Zoologique de lAcademie Imıperiale des Sciencesraquo Bd XI XII XIII St Petersburg 1908 492
191ı2 Katalog der Palarktisohen Hemipteren (Heteraptera Homopshytera Auohenorrhynaha und Psylloidea) Verlag von R Friedlander und Sohn Berlin 187
PESSON P- 1951 Ordre des Homapteres (Homoptera Leaoh 1815) In Traite de Zoologie Anatomie ampystematiqıue Biologie İnsectes Superieurs et He-mipteroides Tome X (11) 139Ouml-1647
VVAGNER W 1954 Die Fulgoroidea der Omer-Cooper-Expedition in die Lybische VVueste (Hemiptera^Homoptera) Bull Soc Fouad ler Entom 38 211-219-
146
Eyluumll - Aralık 1987
segmentlerinin uccedillarında diken ve platellae (puicirccuk) dizileri vardır (Şekil 6 A C) Dikenlerin sayıları cins ve tuumlrlere goumlre değişebilir Bazı cinslerde Pentastiridius ve Setapius) arka tarsi nin birinci ve ikinci segmentlerinin uccedillarındaki dikenler plateicirclea taşır Bazı cinslerde (Reptalus ve Pentastira gibi) birinci segmentteki dikenlershyde platellae yok ikinci segmentteki dikenlerde ise vardır Bazı cins ve tuumlr lerde ise a rka tarsi segmentlerinin her ikisinde de platellae yoktur Eumecurus gyaurus (Dlabola)da olduğu gibi)
Uumlst kanatların ccedilıkış yerinde pul şeklinde apolet gibi tegulae hemen her zaman (bariz olarak goumlruumlnuumlr Uumlst kanatlar (Şekil 7) ccediloshyğunlukla şeffaf mernfaran yapıda genellikle uzun oval formdadır Claval dikiş commissural kenara ulaşır Damar lar uumlzerinde oumlkseri kıl taşıyan granuumlI duumlğuumlm)lerle donatılmıştır Uumlst kana t la rda tipik olarak 4 veya daha fazla subapikal huumlcre ve oumln kenardaki stigma (Pterostigma)dan itilbaren ccedilok sayıda apical huumlcreler bulunur Uumlst kanat lar dinlenme halinde dikkati ccedilekerek derecede uumls tuumls te binmeshyden meyilli olarak uzanırlar
Abdomende taksonomik youmlnden en oumlnemli karakter ler i erkekshylerde genital yapı goumlsterir Abdomenin sonunda bulunan genital segmenti dıştan ccedilevreleyen pygofer genellikle ventral yuumlzde dorsal-den ccedilok daha uzundur (Şekil 8 Ph) Pygofer ventral yuumlzuumlnuumln pos-terior (arka) kenar ı or tada iki laquoUraquo şeklinde oyuntunun arasında ventral median lob bu lunur (Şekil 8 vml) laquoUraquo şeklindeki oyuntushyların dip kısımlarından paramerleır yuumlkselir Paramerler b i r ccedilift olup uccedilları ekseri uccedil kısımları yayılarak genişlemiştir (Şekil 8 Pa) Bazı tuumlr lerde paramer ler asimetriktir Anal tuumlp (X segment) pyo-ferin dorsar inde yer alır ccediloğunlukla uzunca oval bazı tuumlr lerde apical kenarı lob şeklinde genişler ve ventraicirce doğru buumlkuumllerek uzanır (Şekil 8 At) Bazı tuumlr lerde b u lob asimetrik formdadır Aedeshyagus b i r basa l sap (Şekil 12 Aes) ve eklemli distal flagellum (Şekil 12 Fİ) kısımlarından oluşur Basal sap kısmı değişik formlarda kıshylıfla (Periandrium) ccedilevrelenmiştir (Şekil 12 Aek) Sap kısmı kilinishyze olmuştur Eklemli distal flagellum kısmı ise kısmen membran yapıdadır Aedeagus he r iki kısım uumlzerindeki ccedilok değişik formdaki uzantı ve dikenler ile asimetrik yapıdadır Conneccediltive paramerler in basalı ile aedeagus sap kısmının basal ım birleşt iren laquoYraquo veya laquoTraquo formunda h i r buccediluk tan ibaret t i r (Şekil 8 Con)
131
BİTKİ KORUMA BUumlLTENİ CİLT 27 No 3-4
A Tırnak
Arka tibia ve tarsus A - Cixius paltipes (Fieber) B -
leporinus (L) C - Seta-piııs bicinctus (Dlab)
Pentastiridius
Eyluumll - Aralık 1987
C M Cu R e s h p
ŞEKİL T Hyalesthes oıbsoletus Sign mdash A - Uumlst kanat C - Costa R - Radius M - Media Cu - Cubitus esh - Externe subapical huumlcre Pt - Pteros-tigma aed - Apical enine damarlar ah - Apical huumlcreler ish - Interne subapical huumlcre Com - Ccmmissural kenar c-cs - Clavo-coumlrlal dikiş Cld - Claval damar B - Alt kanat
Dişilerde genital segment erkeklerden ccedilok farklıdır Abdomeshynin sonu vuumlcut eksenine dik kesik yuumlzeyle b i te r ki b u IX segmen-tin ventral yuumlzeyidir Bu kısımda bulunan yoğun m u m bezleri yushymurta lar ı oumlrten demet halindeki m u m ipliklerini uumlretir Ventral -deki ovipositor bazı cinslerde iyi gelişmiş ve uzun (Trifou Cixiini) (Şekil 10) bazı lar ında ise ufalarak yumur ta la r ı goumlmuumlcuuml alet o lma karakter ini kaybetmiştir (Trufoi Pentastirini) (Şekil 9)
133
i
BİTKİ KORUMA BUumlLTENİ CİLT 27 No 3-4
Ventral ŞEKİL 8 Hyaleslihes obsoletus Sign mdash Erkacirck genital segmentin sol yandan goumlshy
ruumlnuumlmuuml Ae - Aedeagus At - Anal tuumlp As - Anal style Con - Connec-tive Pa - Paromer Ph - Pygofer vml - Vantral median lob (Hoch und Remane 1985den)-
1 VII I VII VI
ltı ı x -
(im IX
lt vııımdash=^
VI VI I
VI vı ı ı
I I I IV
ŞEKİL 9 Hyalesthes absoletus Sign mdash Dişi abdomeninin sağ lateralden goumlshyruumlnuumlmuuml Ill-X - Tertige (X - Anal tuumlp) HI-ltVn - Sternite Vf VIII - Valvifer VIII G VIII - Gonaphyse VIII Gm JX - Median Gonaphyse IX Gl IX -Lateral gonaphyse IX (Hoch und Remane 1985den)
134
Eyluuml l -Ara l ık 1987
Tuumlrkiye faunasında tespit edilen cinsler bun la r yanında Akshydeniz ve komşu uumllkelerde bulunan ve Yurdumuzda (bulunabilecek cinslerin ayırımı iccedilin aşağıda verilen anah ta r hazırlanmıştır Bu anahtar ın hazır lanmasında Fieber (1875 1876) Le Quesne (1960) Emelyanov (1964 1971) Dlabola (1957b 1980 1981 1985 1988) den faydalanılmrştır Tuumlrkiyede henuumlz tesibit edilmemiş cinsler (X) ile belirlenmiştir
135
BİTKİ KORUMA BUumlLTENİ CİLT Zl No 3-4
CIKHDAE CİNSLERİNE AİT TEŞHİS ANAHTARI
1 (18) JVfesonotum uumlzerinde boyuna 3 carinae bulunur Dişide ovipositor iyi gelişmiş ccedilok uzun (Şekil 10) valve I ince kırışıklı (Tribu CIXIINI Spinola)
2 (15) Yuumlzuumln median carinası fronsu ıkatederek postolypeus uumlzeshy
r inde boydan boya veya kısmen uzanır
3 (4) Arta t i b i a n m dış kenarında diken yak MYNDUS Stal
4 (3) Arka t i b i a n m dış kenarında diken b u l u n u r (Şekil 6 A)
5 (6) Başta vertex goumlzler aras ında ccedilok dar uzunca oluk gibi Mesonotumda lateral car inae belirgin değil duumlz ve birbishyr ine paralel uzanır - median carina ise barizdir Uumlst kanatshylarda damar la r ince apical kenar dar yuvarlak
(X) ADOLENDA D i s t a n t 6 (5) Vertex goumlzler arasında geniş anter ior kenarı geniş yay ccedili-
rek uzanır
7 (10) Uumlst kana t la rda apical damar la r arasındaki apical kenar uumlzerinde granuumll yok
8 (9) Başta vertex ve fronsu b i rb i r inden ayıran vertex anter ior kenar ı car ina meydana getirmiş frons u n median carina sı uumlst uccedilta belirgin Uumlst kanat damarlar ındaki granuumlller bashyriz costal kenar boyunca bulunan koyu lekeler damarlar-daki granuumlılerden bar iz olarak daha buumlyuumlk
CIXIUS Latreille
9 (8) Başta vertex ve frons aras ındaki vertex anterior kenarı carina meydana getirmemiş vertexden yuumlze geccediliş yuvarshylak doumlnuumlşluuml fronsun median carinası uumlst uccedilta siliklen-miştir Uumlst kanat damar lar ındaki granuumlller belirgin
i (X) LATOLIARUS Dlabola
MK (7) Uumlst tkanatlarda apical damar la r aras ındaki apical kenar uumlzerinde granuumlller bulunur
İ l (14) Uumlst kanat la rda damar lar ve apical kenar dışında diğer - kenar ve dikişlerde granuumll bulunmaz apical huumlcreler
uzun kanat boyunun doumlr t te bir i kadar Mesonotumda ca-
136
Eyluumll - Aralık 1987
rinae bariz lateral carinae duumlz (hatlar hal inde arkaya doğshyru birbir ler inden uzaklaşarak uzanır
12 (13) Yuumlzde median frontal carina postclypeus u boydan boya katederek uzanır Pronotumda postocular carinae yay ccedilishyzer Erkekte anal tuumlp apical lobu kare dikdoumlrtgen veya asimetrik yamuk şeklinde TACHYCIXIUS Wagner
13 (12) Yuumlzde median frontal carina postclypeus un ortasına kashydar uzanır Pronotumda postocular carinae b i r accedilı meyshydana getirerek koumlşeli uzanır Erkekte anal tuumlp apical lobu diş formunda ufak loblar ile (X) TRIRıHACUS Fieber
14 (11) Uumlst kanat larda damar la r ve apical kenarla bir l ikte buuml tuumln dikişler ccedilepeccedilevre granuumllluuml apical huumlcrelerin boyu kısa kanat boyunun en fazla altıda bir i kadar apical kenar dar yuvarlak Mesonotumda median carina belirgin değil lashyteral carinae bariz hafif yay ccedilizerek birbir ler ine paralel uzanırlar (X) SICULUS Dloboia
15 (2) Yuumlzuumln median carinası sadece frons un uumlst yarısı uumlzerinshyde uzanır
16 (17) Yuumlzde postclypeus frons dan bariz epistomal dikiş ile ayshyrılır Arka tibia nın dış kenarında diken yok
HEMITROPIS Fieber
17 (16) Yuumlzde postclypeus ve frons arasında epistomal dikiş goumlshyruumllmez Arka t ibia nın dış kenar ında basal yarıya yakın 2 diken bu lunur BITROPIS Dlabola
18 (1) Mesonotum uumlzerinde boyuna 5 car inae bulunur Dişide ovipositor iyi gelişmemiş kısa (Şekil 9) eğer uzun ise valve I kırışıklı değil (Tribu PENTASTIRINI Emelyanov)
19 (28) Vertex uumlzerindeki areolar carinae (vertex uumlzerindeki enine meyilli carinae) tepede dar accedilı meydana getirir Dişide ovipositor genital bloğun dorso - ventral genişliği kadar veya b i raz daha uzundur (Subtr ibu OLIARINA Emelshyyanov)
137
BİTKİ KORUMA BUumlLTENİ CİLT 27 No- 3-4
138
20 (27) Yuumlzuumln boyuna median carinası postclypeus uumlzerinde de uzanır Rronotumda postocular carinae lateral carinae-den daha keskin Uumlst kanat damarlar ında kıl taşıyan grashynuumlller bulunur
21 (24) Uumlst kanat lar ın costal kenar ında granuumlller bulunur Yuumlzuumln boyuna median carina s ınm apical ccedilatalı kısa frons un yaklaşık doumlr t te bir uzunluğunu kaplar epistomal dikiş anshytenlerin alt kenar hizasına kadar yuumlkselir Ovipositor iyi gelişmiş ve uzun
22 (23) Vertex dar leteral kenar lar ı uzun ve (birbirine paralel uzanır vertex yuumlzeyi oluk şeklinde ccedilukurlaşmış Uumlst kashyna t la rda costal kenar ve damar la r bol granuumllluuml ve kıllı Dişilerde ovipositor abdomen kadar hiccedil olmazsa genital bloğun dorso-ventral genişliğinden daha uzun
EUMECURUS Emelyanov
23 (22) Vertex uumlccedilgen şeklinde lateral kenar la r qne doğru birbirshylerine yaklaşarak uzanır Uumlst kanat larda costal kenar kısshymen granuumllluuml Dişilerde ovipositor kısa genital bloğun dorso-ventral genişliğinden daha uzun değil
(X) ANOCULIARUS Dlabola
24 (21) Uumlst kanat lar ın costal kenarında granuumlller yok Yuumlzuumln boshyyuna median carina s ınm apical ccedilatalı fronsun yarı uzunshyluğunu kaplar epistomal dikiş antenlerin uumlst kenar hishyzasına kadar yuumlkselir Ovipositor kısa ve tam gelişmemiş
25 (26) Arka tarsi segmentleri 7 d iken ile Erkekde aedeagusun distal flagellum kısmı iyi gelişmiş (X) OLİARUS Stal
26 (25) Arka tarsi segmentleri 5 diken ile E rkekde aedeagusun distal flagellumu iyi gelişmemiş
PSEUDOLIARUS Haupt
27 (20) Yuumlzuumln boyuna median carina s ı postclypeus uumlzerine kadar uzanamaz Pronotumda postocular car inae la teral carinae gibi keskin değil Uumlst kanat damar lar ında granuumll yok
(X) OLIARELLUS Emelyanov
Eyluuml l - Analık 1987
28 (19) Vertex uumlzerindeki areolar carinae tepede geniş accedilı meyshydana getirir Dişide ovipositor iyi gelişmemiş ccedilok kısa (Şekil 9) (Suibtribu PENTASTIRINA Emelyanov)
29 (36) Yuumlzde median carina uumlst uccedilta bariz olarak ccedilatallı
30 (33) Arka tarsi nin birinci seğmeni ucunda ditkenfer 8den fazshyla değil ve uccedillarında platellae yok
31 (32) Vertex uzunluğu or tada sadece boyundaki genişliğinin yashyrısı kadar Erkekte paramer ler simetrik veya asimetrik iccedil kenarda geriye doğru uzanan uzantısı var
REPTALUS Emelyanov
32 (31) Vertex or tada vertex a rka koumlşeleri arasındaki genişlik kadar uzundur Erkekte paramer ler asimetrik iccedil kenarda geriye doğru uzanan uzantıları yok
PENTASTİRA Kirschbaum
33 (30) Arka tarsi nin birinci ve ikinci segmentilerin ucundaki dishykenler 8 ve daha fazla diken ile ve he r iki segmentte diken uccedilları platellae ile
34 (35) Başın anterior kenar carinası ve vertex lateral ve areolar carinae keskin ccedilıkıntılı vertex dar ve genişliğinden daha uzun Arka tarsi nin her iki segment ucu 10dan 19a kadar veya daha fazla sık dikenler ile
PENTASTIRIDIUS Kirschbaum
35 (34) Başta anterior ıkenar carinası ve vertex lateral ve areolar carinae ccedilıkıntılı değil vertex kısa ve geniş Arka tarsi bishyr inci sagrnentinde dikenler 8-16 ikinci seğmenimde 8-13 aras ında değişmekte SETAPIUS Dlabola
36 (29) Yuumlzde median boyuna car ina uumlst uccedil ta basil ccedilatal lanma-mış HYALESTHES Signoret
139
BİTKİ KORUMA BUumlLTENİ CİLT 27 No 3-4
140
S U M M A R Y
TAKONOMIC STUDIES ON THE SECSES OF CIXIIDAE (HOMOPTERA) FROM TURKEY
1 mdash MORPHOLOGICAL CHARACTERS OF THE FAMILY AND IDENTIFICATION KEY FOR THE GEN ARA
The specimens in the collections of Plant Protection Research Inst i tute - Plant Protection Museum ANKARA and University of Ege Agrieultural College Depar tment of Plant Protection BORNOshyVA - İZMİR and the specimens collected in Ankara Afyon Bolu Eskişehir Kayseri Kırşehir Konya Nevşehir Niğde dur ing 1983-1987 consti tuted the main material of this study The specimens send for Identification were also included in this study The idenshytification of the specimens studied resulted with 44 species of 12 genera Cixhıs Tachycixius Myndus Hemitropis Bitropis Pseud-oliarus Eumecurus Pentastiridius Pentastira Reptalus Setapius and Hyaiesthes Additional four species Tachycixius logvinenkovcLe Dlabola Pentastira torossica (DlaboSa) Hyaiesthes thracicus Hoch and H yozgaticus Hoch which were described from Turkey could not ıbeen found by the author The Cbciidae has been represented by 48 species of 12 genera for the t ime being
Ali the species determined in this study will b e published in a serial papers In this first paper after the introduct ion of the family Cbdidae an identification key for the families of super-family Fuılgoroidea and for the genera of Cboumlidae including the genera found in neighbour countries whioh could be found in Turkey are given The identification key for the genera is a s fol-lows
KEY FOR THE GENERA OF CIXIIDAE FOUND İN TURKEY AND NEIGHBOURING COUNTRİES
The genera not found in Turkey are marked with (X) in key
1 (18) Mesonotum with 3 longitudinai carinae Female wi th well developped ovipositor valve I corrugated with fine fur-rows (Tribe CIXIINI Spinola)
2 (15) On face frontal median carina extends oumlver postclypeus througly or partly
Eyluumll - Aralık 1987
3 (4) Hind tibia vvithout spines on outer margin MYNDUS Stal
4 (3) Hind tibia vvith spines on outer margin
5 (6) Vertex very na r row betvveen eyes as long furrovv Lateshyral carinae on mesonotum not prominent extend straight and paralel to each other median carina prominent Fore-vvings vvith fine veins and narrovvly rounded at apical
ltX) ADOLENıDA Distant
6 (5) Vertex vvide betvveen eyes the an ter ior margin extends vvith a large curve
7 (10) Apical margin of forewing vvithout granules between api-ral veins
8 (9) Vertex anterior margin with carina median carina of frons prominent apically Granules on veins distinct dots on costal margin distinctly bigger than granules
CIXIUumlS Latreille
9 (8) Vertex anterior majrgin without carina passing from ver-tex to frions roundedly median car ina of frons not distinct apically Granules on veins not distinct on forevvings
(X) LATOLIARUS Dlabola
10 (7) Apical margin of forewing wi th grıanuumlicirces between apical veins
11 (14) Other margins and sutures not granulated except veins and apical margin of forewings vvith long apical cells as İong as one fourth of vving lenght Mesonotum vvith sharp carinae lateral carinae straight and diverging posteriorly
12 (13) Frontal median carina extents through vvhole postclypeus Postocular carinae on p rono tum regularly curves In ma-legt apioal lobe of anal tuumlpe square rectangular o r asym-metrical TACHYCIXIUS Wagner
13 (12) Frontal median carina extents as far as half of postclypeus Postocular carina on p rono tum extents angularly In ma-le apical lobe of anaicirc tuumlpe vvith small dent-shaped lobes
(X) TRIRHACUS Fieber
141
BİTKİ KORUMA BUumlLTENlİ CİLT 27 No 3-4
14 (11) AH margins and sutures of forewing granulated apical cdlls short a tmost as long as one sixth of ving lenght apical margin narrowly rounded Median carina of me-sonotum not distinct lateral carinae distinct and slightly curved and extend paralel to each other
(X) SICULUS Dlabola
15 (2) Frontal median carina extends only on upper half of frons-
16 (17) Frons and postclypeus separated by distinct epistomal suture Hind tibia without spines on outer margin
HBMITROiPIS Fieber 17 (16) Epistomal suture between frons and postclypeus disap-
peared Hind tibia with 2 spines on basal lthalf BITROPIS Dlabola
18 (1) Mesonotum with 5 carinae Femafle with reduced short ovipositor if long valve I not cornigated (Triıbe PEN-TASTIRINI Emelyanov)
19 (28) Areolar car inae on vertex converging a t a distinct acute angle at apex Ovipositor as long as dorso-ventrai height of genitaiicirc bloc or a Mttle longer (Suumlhtrfbe OLIARLNA Emelyanov)
20 (27) Frontal median carina extends though the whole postclyshypeus Postocular carinae sharper t b a n lateral carinae on pronotum Granufles on veins with seuumlae
21 (24) Costal margin of forewinıg with granules On face apishycal fork of median carina short extends atmost one fo-ur th of frons epistomal suture rises up to lower margin of antennae Ovipositor well developped longer
22 (23) Vertex narnyvv lateral margins long and paralel to eaoh other vertex surface not groved Costal margin and veins with numerous ıgranules a n d setae Ovipositor as long as aibdomen a t least as long as dorso-ventral height af geshynital blok EUMECURUS Emelyanov
23 (22) Vertex triangular lateral margins converge towards apex Costral margin part ly granulated Ovipositor short not longer than dorso - ventral height of genital bloc
(X) ANOCULIARUS Dlabola
142
Eyluuml l -Ara l ık 1987
24 (21) Costal margin vvithout granules On face apical fork of frons extends on half of frons epistomal suture rises up to upper level of antennae Ovipositor reduced and short
25 (26) Hind tarsi 1 and 2 segments wi th 7 spines apieaicircly In male aedeagus vvith weıl developped flagellum
(X) OLİARUS Stal 26 (25) Hind tarsi 1 and 2 segments vvith 5 spines apically In
male flagellum of aedeagus reduced PSEUDOLIARUS Haupt
27 (20) Frontal median car ina not extends as far as oumlver postdly-peus Postocular carinae on p rono tum not sbarp as lashyteral carinae Veins of forewings vvithout granules
(X) OLIARELLUS Emelyanov
28 (19) Areolar carinae on vertex converging a t an dbtuse angle Ovipositor reduced and very short (Sulbtrihe PENTAS-TIRINA Emelyanov)
29 (36) Frontal median carina forked apically
30 (33) First segmıent of hind tarsi vvith not more than 8 spines and vvithout platellae (macrocheate)
31 (32) Vertex as long as half of vvidth ^betwıeen poster ior iangles of vertex In male pa ramers symmetrical or asymmetri-caicirc vvith inner recurrent process
REPTALUS Emelyanov
32 (31) Vertex as long as vvidth betvveen poster ior angles of ver-tex In male paramers asymmetrical wi thout inner reshycurrent process PENTASTİRA Kirschlbaum
33 (30) First and second segment of h ind tarsi with 8 and more spines and vvith platellae on bo th segments
34 (35) Carinae on head sharp vertex narrovv and long Both segments on hind tarsi vvith 10-19 or more spines apically
PENTASTIRIDIUS Kirsoumlhbaum
35 (34) Carinae on head not distinct vertex short and vvide First segment with 8-16 second segment of hind tarsi vvith 8-13 spines SETAPIUS Dlabola
36 (29) Median frontal carina simpie not forked HYALESTHES Signoret
143
BİTKİ KORUMA BUumlLTENİ CİLT 27 No 3-4
T E Ş E K K Uuml R
Bazı Oumlrneklerin teşhis ve kontrol ler ini yapan sayın Dr J DLABOLA (Prag Ccedilekoslovakya) ya kolleksiyon oumlrneklerini kullanshym a m a izin veren sayın hocam Prof Dr Niyazi LODOSa ve Boumlluumlm arkadaşlarına Zirai Muumlcadele Araşt ırma Enst i tuumller inden oumlrnek goumlnshyderen araştırıcılara ccedilalışma suumlresince yardımlarını esirgemeyen la-bora tuvar arkadaşım Yasemin OumlZDEMİRe ve Laborant Nurhan MELANa imkacircnlar ı ile destek veren Ankara Zirai Muumlcadele Araşshyt ı rma Enst i tuumlsuuml Muumlduumlrluumlğuuml ne teşekkuumlruuml b i r borccedil bilirim
L İ T E R A T Uuml R
BLATTNY C J BACAK J- FOZDENıA J LIMBERK und V BOZNANSKY 1954 Die Uumlbertragung des Stolbur Viruumls bei taibak und tomaten und Seine viro-geographisohen Beziehungen ıPhytopathologische Zeitschift 22 (4) 381-416
BORROR DJ and DM De LONG 1964 An introduotion to the study of insects Revised Editon Holt Rinehard and VVinston Inc 820-
DLABOLA J 1952 Einlge neue palacircarktisohe Zikaden und andere faunistische Bemerkungen Accedilta Ent Mus Nat Pragae 27 27-37
1957a Results of the zooiogical expedition of the National Museum in Pragae to Turkey 20 Homoptera Auchenorrhyncha Accedilta Ent- Mus Nat Pragae 31 (469) 19-68
19571b Die Zikaden Afghanistans (Homoptera Auahenorrhynoha) Mittei l Muumlnoh Ent Ges 47 265-303
mdash 1959 Fuumlnf Neue-Zikaden-Arten Aus dem Gebiet des Mittemeers Est Bull Soc Ent Italiana 89 (9-10) 150-155
1965 Jordanisccedilhe Zikaden (Homoptera Auchenorrftyncha) (Bear-beitung der von J Klappericıh im Jahre 1956-9 in Jordanien Lilbanon und Syrien gesammelten Auslbeute) Accedilta Ent Mus Nat- Pragae 36 419-450
1971 Taxonomische und cıhorologische Erganzungen zur tuumlrkischen und Iranisohen Zikadenfauna (Homoptera - Auoumlhenorhhynoha) bull (Samımela-usbeute von Or Wittmer ımit einem Nachtrog uumlber andere Gebiete der Palacircarktis) Accedilta Faun Ent Mus Nat Pragae 14 115-138
1974- Ulbersioumlht der Gattungen Anaplotettix Goldeus und Thamno-tettix mit Besohreibungen von 7 neuen mediterranen Arten (Homoptera Aucihenorrhynoha) Accedilta Faun Ent Mus Nat Pragge 15 103-130
1980 Neue Zikadenarten der Gattungen Sicilus gen n Mycterodus und Adarrus aus Suumldeuropa und 6 neue Mycterodus aus İran ^Homoptera Auchenorrhynuumlha) Accedilta Faun Ent Mus Nat Pragae 16 (164) 55-71
1981 Ergebnisse der TschedhosIoYVakisoh - Iranischen Entomologis-ohen Exp3ditionen naoh dem Iran (ıicirc970i und 1973) (Mi t Angaben uumlber einige Sammelresultate in Anatolien) Homoptera Auumlchenorrhyncha (II Tei l ) Accedilta Ent Mus Nat Pragae 4 0 127-311
144
Eyluumll - Aralık 1987
145
TOuml85 Neue Cixiiden vom Iran Nachıoarlander und anderen Mediterrane bieten (Hom-optera Auchenorrhynbha)- Accedilta Entomol Bohemoslov 82 95-128
19amp6 Neue Arten der Fuumllgoromorphen Zikaden-Familien vom Mittel-msergsbiet und nahen Osten (Homoptera Auchenoumlrrhyncha Cixiidae Meenoplidae Deibidae Dictyopıharidae Lpphopidae und Issidae) Accedilta Ent Mus Nat Pragae 42B (3-4) 169-198
1S87 Neue OStmediterrane und Iranische Zikadentaxone (Homoptera Auchenornhyncha) Accedilta Entomol Bohemoslov 84 295-312
mdash mdash 1938 Reklassifikation der Gattungen der Pentastirini und neue Taxone dar Cixiida8 (Homoptera Auctıenornhyncha) Accedilta Entomol Bohemoslov 85 (1) 49-70
EMELYANOV AF- 1264 Sufoorder Cicadinea (Auchenornhyncha) Keys ta the ınsects of the European USSR Vol I Apterygoıta Palaeoptera Hemimeto- bola Ed Ga Ya i3ei-Bienko Academy of Sciences of the USSR Zoolo-gical Keys to the Fauna of USSR 84 421-551
1971 Nampw genera of leauumlhoppers of the famrıilicirces Cixiidae and Issidae (Homoptera Auchenorrhyncha) in the USSR Entomological Revievv A Translation of Entomol- Obozn 50 (3) 350-354
1B78 New genera and species of ieafihoppers (Homoptera Auohe-norrhynoha) from the USSR and Mongolia Entomological Revievv A t r ans shylation of Entomol Ooumlozn 57 (2) 220-233
FAHRiNGER J s 1922 Eine Rhynohotenausbeute ous der Turkei Kleinasien und der bsnaohbarten Goumlbieten Konowia I 296-307
FlEıBER FX 1875 Les Cicadines dEurope dapres-leş orginaux et le publications les plus recentes Premiere Partie Comprenant les familles deş Membra-cida Cicadaea Fulgorida Cercopida Ulopida Paropida Scarpida disoo-sees selon la methode analytique Tradui t de Tallemand par Ferd Rieber Rev Mag Zool 3 (3) 288416
1876- Les Cicadines dEurope dapres les originaux et les publica-tions les plus recentes Deuxime Partie Descriptions des especes Traduit lallemand par Fred Rieber Et Magasin de Zoologie pure et appliquee
bullbull 1-268
GADEAU DE KERVILLE H 1939 Reci-t Sommaire-du Voyage en Liste Metıhodique des Invertebres et des Vertebres RecoSıtes en Asie-Mineure - Voyage-Zoolo-gique DHenri Gadeau de Kerville en Asie Minsure (Avri l-Mai 1912) Paris
bull Paul Le Chevalicircer 148 HAUPT HT93Q Besohreibung einiger an Citrus sohadliahen Homopteren İn FS
Bodenheimers - Die Schadiings - fauna Palastinas Monog Z Angen Ent 10 419-422
HOCH H und R1 REMANE 1S85 Evtılation und Speziation der Zikaden-Gottung-HYALESTHES Signoret 1865 - (Homoptera Auchenorrhynoha Fulgoroidea Cixi idae) Manb Ent Pmbl 2 (2) 1-427
KIRSCHBAUM CL 1863 Die Cicadiıicircen der gegend von Wiesbaden und Frankfurt A- M Nebst einer Anzahl Neuer oder Schwer zu untersoheidender arten aus Anderen gegenden Europas Taıbellarisch Besohrieben Nassau Ver f Naturk Jahrb 21-22 1-202
BıİTKIİ KORUMA BUumlLTENİ CİLT 27 No 3-4
KRAMER JP 1081 Taxonomic study of tlhe planthopper genus Cixtus in the United States and Mexico (Homoptera Fulgoroidea Cixi idae) Trans Ame Ent Soc 107 1-68
1082 Taxonomic study of the planthopper genus Oliarus in the Unishyted States (Homoptera Fulgoroidea Cixi idae) Trans Amne Ent Soc 107 381-56amp
mdashbull 1983 Taxonomic study of the planthopper Family Cixiidae in the United States (Homoptera Fulforoidea) Trans Ame Ent S o c 109 1-58
LE OUESNE WJ 1960 -Handıboaks for the Identification of Britsfı Insects He-miptera Fulgoromorpiha Royal Ent London 11 (3) 1-68
LINDBEıRG H 1946 On the insect fauna of Cyprus Results of the expedition of 1939 by Harald Hakan and PH Lindlberg Introduction i i Heteraptera und Homoptera Cicadina der Insel Zypern Oomm Bio 10 (7) 23-175
LINNAVUORI R- 1962 Hemiptera of Israel İ l i Ann Zool Soc Vanomo 24 1-108 1965 Studies oh the South and East-mediterranean Hemipterous
fauna Accedilta Entomol Fennica Helsinki 21 1-70 LODOS N 1982 Tuumlrkiye entomolojisi (Genel Uygulamalı ve Faunistik) Cilt II
Ege Uumlniversitesi Ziraat Fakuumlltesi Yayınlan No 429591 LODOS N and A KıALKANOELEN 1980 Preliminary l ist of Auchenorrhyncıha vvith
notes on distr ibution and importance of species in Turkey I Family Ci-xiidae Spinola Tuumlrk Bit Kor Derg 4 (1) 15-27
LOGVINENKO VN- 1976 New leafhopper species of the Superfamily Fulgoroidea (Auchenorrhyncha) f rom tine Caucasus Entomological Revievv A Transla-tion of Entomol Obozr 55 (3) 69-74
1978 New leafhopper species (Homoptera Audhenonırıyncha) from the Caucasus Entomological Revievv A Translation of Entoımol Obozr- 57 (4) 547-554
MOREAU JP et F LECLANT 1974 Oontribution to the study of two insect on hyibrid lavender Hyalesthes obsoletus Sign (Hom Auchenorrihyncha) Ann Zool Eco Ani 5 (3) 361-364 (Rev Appl Ent 1976 64 (1) 217)
NAST J- 1972 Palaearctic AuahenorrlhYncha (Homoptera) An annotated check list Polish Academy of Sciences Institute of Zooicircogy Polisti Scientific Publisıhcrs Warszawa 551
1982 Palaearctic Auchenorrhynoha (Homoptera) Part 3 New taxa and replacement names introduced till 1860 Polisin Academy of Sciences
lrrstitute of Zoology Polisıh Scientif ic Puıbuumlshers 36 (17) 289-582 OSHANIN B 1906 - 8 Verzeiohnis der Palaearktischen Hemipteren -mit besonderer
Beruumlcksiohtigung lihrer Verteilung im Russisohen Reich | l Bd Homoptera Beilage zum laquoAnnuaire du Musee Zoologique de lAcademie Imıperiale des Sciencesraquo Bd XI XII XIII St Petersburg 1908 492
191ı2 Katalog der Palarktisohen Hemipteren (Heteraptera Homopshytera Auohenorrhynaha und Psylloidea) Verlag von R Friedlander und Sohn Berlin 187
PESSON P- 1951 Ordre des Homapteres (Homoptera Leaoh 1815) In Traite de Zoologie Anatomie ampystematiqıue Biologie İnsectes Superieurs et He-mipteroides Tome X (11) 139Ouml-1647
VVAGNER W 1954 Die Fulgoroidea der Omer-Cooper-Expedition in die Lybische VVueste (Hemiptera^Homoptera) Bull Soc Fouad ler Entom 38 211-219-
146
BİTKİ KORUMA BUumlLTENİ CİLT 27 No 3-4
A Tırnak
Arka tibia ve tarsus A - Cixius paltipes (Fieber) B -
leporinus (L) C - Seta-piııs bicinctus (Dlab)
Pentastiridius
Eyluumll - Aralık 1987
C M Cu R e s h p
ŞEKİL T Hyalesthes oıbsoletus Sign mdash A - Uumlst kanat C - Costa R - Radius M - Media Cu - Cubitus esh - Externe subapical huumlcre Pt - Pteros-tigma aed - Apical enine damarlar ah - Apical huumlcreler ish - Interne subapical huumlcre Com - Ccmmissural kenar c-cs - Clavo-coumlrlal dikiş Cld - Claval damar B - Alt kanat
Dişilerde genital segment erkeklerden ccedilok farklıdır Abdomeshynin sonu vuumlcut eksenine dik kesik yuumlzeyle b i te r ki b u IX segmen-tin ventral yuumlzeyidir Bu kısımda bulunan yoğun m u m bezleri yushymurta lar ı oumlrten demet halindeki m u m ipliklerini uumlretir Ventral -deki ovipositor bazı cinslerde iyi gelişmiş ve uzun (Trifou Cixiini) (Şekil 10) bazı lar ında ise ufalarak yumur ta la r ı goumlmuumlcuuml alet o lma karakter ini kaybetmiştir (Trufoi Pentastirini) (Şekil 9)
133
i
BİTKİ KORUMA BUumlLTENİ CİLT 27 No 3-4
Ventral ŞEKİL 8 Hyaleslihes obsoletus Sign mdash Erkacirck genital segmentin sol yandan goumlshy
ruumlnuumlmuuml Ae - Aedeagus At - Anal tuumlp As - Anal style Con - Connec-tive Pa - Paromer Ph - Pygofer vml - Vantral median lob (Hoch und Remane 1985den)-
1 VII I VII VI
ltı ı x -
(im IX
lt vııımdash=^
VI VI I
VI vı ı ı
I I I IV
ŞEKİL 9 Hyalesthes absoletus Sign mdash Dişi abdomeninin sağ lateralden goumlshyruumlnuumlmuuml Ill-X - Tertige (X - Anal tuumlp) HI-ltVn - Sternite Vf VIII - Valvifer VIII G VIII - Gonaphyse VIII Gm JX - Median Gonaphyse IX Gl IX -Lateral gonaphyse IX (Hoch und Remane 1985den)
134
Eyluuml l -Ara l ık 1987
Tuumlrkiye faunasında tespit edilen cinsler bun la r yanında Akshydeniz ve komşu uumllkelerde bulunan ve Yurdumuzda (bulunabilecek cinslerin ayırımı iccedilin aşağıda verilen anah ta r hazırlanmıştır Bu anahtar ın hazır lanmasında Fieber (1875 1876) Le Quesne (1960) Emelyanov (1964 1971) Dlabola (1957b 1980 1981 1985 1988) den faydalanılmrştır Tuumlrkiyede henuumlz tesibit edilmemiş cinsler (X) ile belirlenmiştir
135
BİTKİ KORUMA BUumlLTENİ CİLT Zl No 3-4
CIKHDAE CİNSLERİNE AİT TEŞHİS ANAHTARI
1 (18) JVfesonotum uumlzerinde boyuna 3 carinae bulunur Dişide ovipositor iyi gelişmiş ccedilok uzun (Şekil 10) valve I ince kırışıklı (Tribu CIXIINI Spinola)
2 (15) Yuumlzuumln median carinası fronsu ıkatederek postolypeus uumlzeshy
r inde boydan boya veya kısmen uzanır
3 (4) Arta t i b i a n m dış kenarında diken yak MYNDUS Stal
4 (3) Arka t i b i a n m dış kenarında diken b u l u n u r (Şekil 6 A)
5 (6) Başta vertex goumlzler aras ında ccedilok dar uzunca oluk gibi Mesonotumda lateral car inae belirgin değil duumlz ve birbishyr ine paralel uzanır - median carina ise barizdir Uumlst kanatshylarda damar la r ince apical kenar dar yuvarlak
(X) ADOLENDA D i s t a n t 6 (5) Vertex goumlzler arasında geniş anter ior kenarı geniş yay ccedili-
rek uzanır
7 (10) Uumlst kana t la rda apical damar la r arasındaki apical kenar uumlzerinde granuumll yok
8 (9) Başta vertex ve fronsu b i rb i r inden ayıran vertex anter ior kenar ı car ina meydana getirmiş frons u n median carina sı uumlst uccedilta belirgin Uumlst kanat damarlar ındaki granuumlller bashyriz costal kenar boyunca bulunan koyu lekeler damarlar-daki granuumlılerden bar iz olarak daha buumlyuumlk
CIXIUS Latreille
9 (8) Başta vertex ve frons aras ındaki vertex anterior kenarı carina meydana getirmemiş vertexden yuumlze geccediliş yuvarshylak doumlnuumlşluuml fronsun median carinası uumlst uccedilta siliklen-miştir Uumlst kanat damar lar ındaki granuumlller belirgin
i (X) LATOLIARUS Dlabola
MK (7) Uumlst tkanatlarda apical damar la r aras ındaki apical kenar uumlzerinde granuumlller bulunur
İ l (14) Uumlst kanat la rda damar lar ve apical kenar dışında diğer - kenar ve dikişlerde granuumll bulunmaz apical huumlcreler
uzun kanat boyunun doumlr t te bir i kadar Mesonotumda ca-
136
Eyluumll - Aralık 1987
rinae bariz lateral carinae duumlz (hatlar hal inde arkaya doğshyru birbir ler inden uzaklaşarak uzanır
12 (13) Yuumlzde median frontal carina postclypeus u boydan boya katederek uzanır Pronotumda postocular carinae yay ccedilishyzer Erkekte anal tuumlp apical lobu kare dikdoumlrtgen veya asimetrik yamuk şeklinde TACHYCIXIUS Wagner
13 (12) Yuumlzde median frontal carina postclypeus un ortasına kashydar uzanır Pronotumda postocular carinae b i r accedilı meyshydana getirerek koumlşeli uzanır Erkekte anal tuumlp apical lobu diş formunda ufak loblar ile (X) TRIRıHACUS Fieber
14 (11) Uumlst kanat larda damar la r ve apical kenarla bir l ikte buuml tuumln dikişler ccedilepeccedilevre granuumllluuml apical huumlcrelerin boyu kısa kanat boyunun en fazla altıda bir i kadar apical kenar dar yuvarlak Mesonotumda median carina belirgin değil lashyteral carinae bariz hafif yay ccedilizerek birbir ler ine paralel uzanırlar (X) SICULUS Dloboia
15 (2) Yuumlzuumln median carinası sadece frons un uumlst yarısı uumlzerinshyde uzanır
16 (17) Yuumlzde postclypeus frons dan bariz epistomal dikiş ile ayshyrılır Arka tibia nın dış kenarında diken yok
HEMITROPIS Fieber
17 (16) Yuumlzde postclypeus ve frons arasında epistomal dikiş goumlshyruumllmez Arka t ibia nın dış kenar ında basal yarıya yakın 2 diken bu lunur BITROPIS Dlabola
18 (1) Mesonotum uumlzerinde boyuna 5 car inae bulunur Dişide ovipositor iyi gelişmemiş kısa (Şekil 9) eğer uzun ise valve I kırışıklı değil (Tribu PENTASTIRINI Emelyanov)
19 (28) Vertex uumlzerindeki areolar carinae (vertex uumlzerindeki enine meyilli carinae) tepede dar accedilı meydana getirir Dişide ovipositor genital bloğun dorso - ventral genişliği kadar veya b i raz daha uzundur (Subtr ibu OLIARINA Emelshyyanov)
137
BİTKİ KORUMA BUumlLTENİ CİLT 27 No- 3-4
138
20 (27) Yuumlzuumln boyuna median carinası postclypeus uumlzerinde de uzanır Rronotumda postocular carinae lateral carinae-den daha keskin Uumlst kanat damarlar ında kıl taşıyan grashynuumlller bulunur
21 (24) Uumlst kanat lar ın costal kenar ında granuumlller bulunur Yuumlzuumln boyuna median carina s ınm apical ccedilatalı kısa frons un yaklaşık doumlr t te bir uzunluğunu kaplar epistomal dikiş anshytenlerin alt kenar hizasına kadar yuumlkselir Ovipositor iyi gelişmiş ve uzun
22 (23) Vertex dar leteral kenar lar ı uzun ve (birbirine paralel uzanır vertex yuumlzeyi oluk şeklinde ccedilukurlaşmış Uumlst kashyna t la rda costal kenar ve damar la r bol granuumllluuml ve kıllı Dişilerde ovipositor abdomen kadar hiccedil olmazsa genital bloğun dorso-ventral genişliğinden daha uzun
EUMECURUS Emelyanov
23 (22) Vertex uumlccedilgen şeklinde lateral kenar la r qne doğru birbirshylerine yaklaşarak uzanır Uumlst kanat larda costal kenar kısshymen granuumllluuml Dişilerde ovipositor kısa genital bloğun dorso-ventral genişliğinden daha uzun değil
(X) ANOCULIARUS Dlabola
24 (21) Uumlst kanat lar ın costal kenarında granuumlller yok Yuumlzuumln boshyyuna median carina s ınm apical ccedilatalı fronsun yarı uzunshyluğunu kaplar epistomal dikiş antenlerin uumlst kenar hishyzasına kadar yuumlkselir Ovipositor kısa ve tam gelişmemiş
25 (26) Arka tarsi segmentleri 7 d iken ile Erkekde aedeagusun distal flagellum kısmı iyi gelişmiş (X) OLİARUS Stal
26 (25) Arka tarsi segmentleri 5 diken ile E rkekde aedeagusun distal flagellumu iyi gelişmemiş
PSEUDOLIARUS Haupt
27 (20) Yuumlzuumln boyuna median carina s ı postclypeus uumlzerine kadar uzanamaz Pronotumda postocular car inae la teral carinae gibi keskin değil Uumlst kanat damar lar ında granuumll yok
(X) OLIARELLUS Emelyanov
Eyluuml l - Analık 1987
28 (19) Vertex uumlzerindeki areolar carinae tepede geniş accedilı meyshydana getirir Dişide ovipositor iyi gelişmemiş ccedilok kısa (Şekil 9) (Suibtribu PENTASTIRINA Emelyanov)
29 (36) Yuumlzde median carina uumlst uccedilta bariz olarak ccedilatallı
30 (33) Arka tarsi nin birinci seğmeni ucunda ditkenfer 8den fazshyla değil ve uccedillarında platellae yok
31 (32) Vertex uzunluğu or tada sadece boyundaki genişliğinin yashyrısı kadar Erkekte paramer ler simetrik veya asimetrik iccedil kenarda geriye doğru uzanan uzantısı var
REPTALUS Emelyanov
32 (31) Vertex or tada vertex a rka koumlşeleri arasındaki genişlik kadar uzundur Erkekte paramer ler asimetrik iccedil kenarda geriye doğru uzanan uzantıları yok
PENTASTİRA Kirschbaum
33 (30) Arka tarsi nin birinci ve ikinci segmentilerin ucundaki dishykenler 8 ve daha fazla diken ile ve he r iki segmentte diken uccedilları platellae ile
34 (35) Başın anterior kenar carinası ve vertex lateral ve areolar carinae keskin ccedilıkıntılı vertex dar ve genişliğinden daha uzun Arka tarsi nin her iki segment ucu 10dan 19a kadar veya daha fazla sık dikenler ile
PENTASTIRIDIUS Kirschbaum
35 (34) Başta anterior ıkenar carinası ve vertex lateral ve areolar carinae ccedilıkıntılı değil vertex kısa ve geniş Arka tarsi bishyr inci sagrnentinde dikenler 8-16 ikinci seğmenimde 8-13 aras ında değişmekte SETAPIUS Dlabola
36 (29) Yuumlzde median boyuna car ina uumlst uccedil ta basil ccedilatal lanma-mış HYALESTHES Signoret
139
BİTKİ KORUMA BUumlLTENİ CİLT 27 No 3-4
140
S U M M A R Y
TAKONOMIC STUDIES ON THE SECSES OF CIXIIDAE (HOMOPTERA) FROM TURKEY
1 mdash MORPHOLOGICAL CHARACTERS OF THE FAMILY AND IDENTIFICATION KEY FOR THE GEN ARA
The specimens in the collections of Plant Protection Research Inst i tute - Plant Protection Museum ANKARA and University of Ege Agrieultural College Depar tment of Plant Protection BORNOshyVA - İZMİR and the specimens collected in Ankara Afyon Bolu Eskişehir Kayseri Kırşehir Konya Nevşehir Niğde dur ing 1983-1987 consti tuted the main material of this study The specimens send for Identification were also included in this study The idenshytification of the specimens studied resulted with 44 species of 12 genera Cixhıs Tachycixius Myndus Hemitropis Bitropis Pseud-oliarus Eumecurus Pentastiridius Pentastira Reptalus Setapius and Hyaiesthes Additional four species Tachycixius logvinenkovcLe Dlabola Pentastira torossica (DlaboSa) Hyaiesthes thracicus Hoch and H yozgaticus Hoch which were described from Turkey could not ıbeen found by the author The Cbciidae has been represented by 48 species of 12 genera for the t ime being
Ali the species determined in this study will b e published in a serial papers In this first paper after the introduct ion of the family Cbdidae an identification key for the families of super-family Fuılgoroidea and for the genera of Cboumlidae including the genera found in neighbour countries whioh could be found in Turkey are given The identification key for the genera is a s fol-lows
KEY FOR THE GENERA OF CIXIIDAE FOUND İN TURKEY AND NEIGHBOURING COUNTRİES
The genera not found in Turkey are marked with (X) in key
1 (18) Mesonotum with 3 longitudinai carinae Female wi th well developped ovipositor valve I corrugated with fine fur-rows (Tribe CIXIINI Spinola)
2 (15) On face frontal median carina extends oumlver postclypeus througly or partly
Eyluumll - Aralık 1987
3 (4) Hind tibia vvithout spines on outer margin MYNDUS Stal
4 (3) Hind tibia vvith spines on outer margin
5 (6) Vertex very na r row betvveen eyes as long furrovv Lateshyral carinae on mesonotum not prominent extend straight and paralel to each other median carina prominent Fore-vvings vvith fine veins and narrovvly rounded at apical
ltX) ADOLENıDA Distant
6 (5) Vertex vvide betvveen eyes the an ter ior margin extends vvith a large curve
7 (10) Apical margin of forewing vvithout granules between api-ral veins
8 (9) Vertex anterior margin with carina median carina of frons prominent apically Granules on veins distinct dots on costal margin distinctly bigger than granules
CIXIUumlS Latreille
9 (8) Vertex anterior majrgin without carina passing from ver-tex to frions roundedly median car ina of frons not distinct apically Granules on veins not distinct on forevvings
(X) LATOLIARUS Dlabola
10 (7) Apical margin of forewing wi th grıanuumlicirces between apical veins
11 (14) Other margins and sutures not granulated except veins and apical margin of forewings vvith long apical cells as İong as one fourth of vving lenght Mesonotum vvith sharp carinae lateral carinae straight and diverging posteriorly
12 (13) Frontal median carina extents through vvhole postclypeus Postocular carinae on p rono tum regularly curves In ma-legt apioal lobe of anal tuumlpe square rectangular o r asym-metrical TACHYCIXIUS Wagner
13 (12) Frontal median carina extents as far as half of postclypeus Postocular carina on p rono tum extents angularly In ma-le apical lobe of anaicirc tuumlpe vvith small dent-shaped lobes
(X) TRIRHACUS Fieber
141
BİTKİ KORUMA BUumlLTENlİ CİLT 27 No 3-4
14 (11) AH margins and sutures of forewing granulated apical cdlls short a tmost as long as one sixth of ving lenght apical margin narrowly rounded Median carina of me-sonotum not distinct lateral carinae distinct and slightly curved and extend paralel to each other
(X) SICULUS Dlabola
15 (2) Frontal median carina extends only on upper half of frons-
16 (17) Frons and postclypeus separated by distinct epistomal suture Hind tibia without spines on outer margin
HBMITROiPIS Fieber 17 (16) Epistomal suture between frons and postclypeus disap-
peared Hind tibia with 2 spines on basal lthalf BITROPIS Dlabola
18 (1) Mesonotum with 5 carinae Femafle with reduced short ovipositor if long valve I not cornigated (Triıbe PEN-TASTIRINI Emelyanov)
19 (28) Areolar car inae on vertex converging a t a distinct acute angle at apex Ovipositor as long as dorso-ventrai height of genitaiicirc bloc or a Mttle longer (Suumlhtrfbe OLIARLNA Emelyanov)
20 (27) Frontal median carina extends though the whole postclyshypeus Postocular carinae sharper t b a n lateral carinae on pronotum Granufles on veins with seuumlae
21 (24) Costal margin of forewinıg with granules On face apishycal fork of median carina short extends atmost one fo-ur th of frons epistomal suture rises up to lower margin of antennae Ovipositor well developped longer
22 (23) Vertex narnyvv lateral margins long and paralel to eaoh other vertex surface not groved Costal margin and veins with numerous ıgranules a n d setae Ovipositor as long as aibdomen a t least as long as dorso-ventral height af geshynital blok EUMECURUS Emelyanov
23 (22) Vertex triangular lateral margins converge towards apex Costral margin part ly granulated Ovipositor short not longer than dorso - ventral height of genital bloc
(X) ANOCULIARUS Dlabola
142
Eyluuml l -Ara l ık 1987
24 (21) Costal margin vvithout granules On face apical fork of frons extends on half of frons epistomal suture rises up to upper level of antennae Ovipositor reduced and short
25 (26) Hind tarsi 1 and 2 segments wi th 7 spines apieaicircly In male aedeagus vvith weıl developped flagellum
(X) OLİARUS Stal 26 (25) Hind tarsi 1 and 2 segments vvith 5 spines apically In
male flagellum of aedeagus reduced PSEUDOLIARUS Haupt
27 (20) Frontal median car ina not extends as far as oumlver postdly-peus Postocular carinae on p rono tum not sbarp as lashyteral carinae Veins of forewings vvithout granules
(X) OLIARELLUS Emelyanov
28 (19) Areolar carinae on vertex converging a t an dbtuse angle Ovipositor reduced and very short (Sulbtrihe PENTAS-TIRINA Emelyanov)
29 (36) Frontal median carina forked apically
30 (33) First segmıent of hind tarsi vvith not more than 8 spines and vvithout platellae (macrocheate)
31 (32) Vertex as long as half of vvidth ^betwıeen poster ior iangles of vertex In male pa ramers symmetrical or asymmetri-caicirc vvith inner recurrent process
REPTALUS Emelyanov
32 (31) Vertex as long as vvidth betvveen poster ior angles of ver-tex In male paramers asymmetrical wi thout inner reshycurrent process PENTASTİRA Kirschlbaum
33 (30) First and second segment of h ind tarsi with 8 and more spines and vvith platellae on bo th segments
34 (35) Carinae on head sharp vertex narrovv and long Both segments on hind tarsi vvith 10-19 or more spines apically
PENTASTIRIDIUS Kirsoumlhbaum
35 (34) Carinae on head not distinct vertex short and vvide First segment with 8-16 second segment of hind tarsi vvith 8-13 spines SETAPIUS Dlabola
36 (29) Median frontal carina simpie not forked HYALESTHES Signoret
143
BİTKİ KORUMA BUumlLTENİ CİLT 27 No 3-4
T E Ş E K K Uuml R
Bazı Oumlrneklerin teşhis ve kontrol ler ini yapan sayın Dr J DLABOLA (Prag Ccedilekoslovakya) ya kolleksiyon oumlrneklerini kullanshym a m a izin veren sayın hocam Prof Dr Niyazi LODOSa ve Boumlluumlm arkadaşlarına Zirai Muumlcadele Araşt ırma Enst i tuumller inden oumlrnek goumlnshyderen araştırıcılara ccedilalışma suumlresince yardımlarını esirgemeyen la-bora tuvar arkadaşım Yasemin OumlZDEMİRe ve Laborant Nurhan MELANa imkacircnlar ı ile destek veren Ankara Zirai Muumlcadele Araşshyt ı rma Enst i tuumlsuuml Muumlduumlrluumlğuuml ne teşekkuumlruuml b i r borccedil bilirim
L İ T E R A T Uuml R
BLATTNY C J BACAK J- FOZDENıA J LIMBERK und V BOZNANSKY 1954 Die Uumlbertragung des Stolbur Viruumls bei taibak und tomaten und Seine viro-geographisohen Beziehungen ıPhytopathologische Zeitschift 22 (4) 381-416
BORROR DJ and DM De LONG 1964 An introduotion to the study of insects Revised Editon Holt Rinehard and VVinston Inc 820-
DLABOLA J 1952 Einlge neue palacircarktisohe Zikaden und andere faunistische Bemerkungen Accedilta Ent Mus Nat Pragae 27 27-37
1957a Results of the zooiogical expedition of the National Museum in Pragae to Turkey 20 Homoptera Auchenorrhyncha Accedilta Ent- Mus Nat Pragae 31 (469) 19-68
19571b Die Zikaden Afghanistans (Homoptera Auahenorrhynoha) Mittei l Muumlnoh Ent Ges 47 265-303
mdash 1959 Fuumlnf Neue-Zikaden-Arten Aus dem Gebiet des Mittemeers Est Bull Soc Ent Italiana 89 (9-10) 150-155
1965 Jordanisccedilhe Zikaden (Homoptera Auchenorrftyncha) (Bear-beitung der von J Klappericıh im Jahre 1956-9 in Jordanien Lilbanon und Syrien gesammelten Auslbeute) Accedilta Ent Mus Nat- Pragae 36 419-450
1971 Taxonomische und cıhorologische Erganzungen zur tuumlrkischen und Iranisohen Zikadenfauna (Homoptera - Auoumlhenorhhynoha) bull (Samımela-usbeute von Or Wittmer ımit einem Nachtrog uumlber andere Gebiete der Palacircarktis) Accedilta Faun Ent Mus Nat Pragae 14 115-138
1974- Ulbersioumlht der Gattungen Anaplotettix Goldeus und Thamno-tettix mit Besohreibungen von 7 neuen mediterranen Arten (Homoptera Aucihenorrhynoha) Accedilta Faun Ent Mus Nat Pragge 15 103-130
1980 Neue Zikadenarten der Gattungen Sicilus gen n Mycterodus und Adarrus aus Suumldeuropa und 6 neue Mycterodus aus İran ^Homoptera Auchenorrhynuumlha) Accedilta Faun Ent Mus Nat Pragae 16 (164) 55-71
1981 Ergebnisse der TschedhosIoYVakisoh - Iranischen Entomologis-ohen Exp3ditionen naoh dem Iran (ıicirc970i und 1973) (Mi t Angaben uumlber einige Sammelresultate in Anatolien) Homoptera Auumlchenorrhyncha (II Tei l ) Accedilta Ent Mus Nat Pragae 4 0 127-311
144
Eyluumll - Aralık 1987
145
TOuml85 Neue Cixiiden vom Iran Nachıoarlander und anderen Mediterrane bieten (Hom-optera Auchenorrhynbha)- Accedilta Entomol Bohemoslov 82 95-128
19amp6 Neue Arten der Fuumllgoromorphen Zikaden-Familien vom Mittel-msergsbiet und nahen Osten (Homoptera Auchenoumlrrhyncha Cixiidae Meenoplidae Deibidae Dictyopıharidae Lpphopidae und Issidae) Accedilta Ent Mus Nat Pragae 42B (3-4) 169-198
1S87 Neue OStmediterrane und Iranische Zikadentaxone (Homoptera Auchenornhyncha) Accedilta Entomol Bohemoslov 84 295-312
mdash mdash 1938 Reklassifikation der Gattungen der Pentastirini und neue Taxone dar Cixiida8 (Homoptera Auctıenornhyncha) Accedilta Entomol Bohemoslov 85 (1) 49-70
EMELYANOV AF- 1264 Sufoorder Cicadinea (Auchenornhyncha) Keys ta the ınsects of the European USSR Vol I Apterygoıta Palaeoptera Hemimeto- bola Ed Ga Ya i3ei-Bienko Academy of Sciences of the USSR Zoolo-gical Keys to the Fauna of USSR 84 421-551
1971 Nampw genera of leauumlhoppers of the famrıilicirces Cixiidae and Issidae (Homoptera Auchenorrhyncha) in the USSR Entomological Revievv A Translation of Entomol- Obozn 50 (3) 350-354
1B78 New genera and species of ieafihoppers (Homoptera Auohe-norrhynoha) from the USSR and Mongolia Entomological Revievv A t r ans shylation of Entomol Ooumlozn 57 (2) 220-233
FAHRiNGER J s 1922 Eine Rhynohotenausbeute ous der Turkei Kleinasien und der bsnaohbarten Goumlbieten Konowia I 296-307
FlEıBER FX 1875 Les Cicadines dEurope dapres-leş orginaux et le publications les plus recentes Premiere Partie Comprenant les familles deş Membra-cida Cicadaea Fulgorida Cercopida Ulopida Paropida Scarpida disoo-sees selon la methode analytique Tradui t de Tallemand par Ferd Rieber Rev Mag Zool 3 (3) 288416
1876- Les Cicadines dEurope dapres les originaux et les publica-tions les plus recentes Deuxime Partie Descriptions des especes Traduit lallemand par Fred Rieber Et Magasin de Zoologie pure et appliquee
bullbull 1-268
GADEAU DE KERVILLE H 1939 Reci-t Sommaire-du Voyage en Liste Metıhodique des Invertebres et des Vertebres RecoSıtes en Asie-Mineure - Voyage-Zoolo-gique DHenri Gadeau de Kerville en Asie Minsure (Avri l-Mai 1912) Paris
bull Paul Le Chevalicircer 148 HAUPT HT93Q Besohreibung einiger an Citrus sohadliahen Homopteren İn FS
Bodenheimers - Die Schadiings - fauna Palastinas Monog Z Angen Ent 10 419-422
HOCH H und R1 REMANE 1S85 Evtılation und Speziation der Zikaden-Gottung-HYALESTHES Signoret 1865 - (Homoptera Auchenorrhynoha Fulgoroidea Cixi idae) Manb Ent Pmbl 2 (2) 1-427
KIRSCHBAUM CL 1863 Die Cicadiıicircen der gegend von Wiesbaden und Frankfurt A- M Nebst einer Anzahl Neuer oder Schwer zu untersoheidender arten aus Anderen gegenden Europas Taıbellarisch Besohrieben Nassau Ver f Naturk Jahrb 21-22 1-202
BıİTKIİ KORUMA BUumlLTENİ CİLT 27 No 3-4
KRAMER JP 1081 Taxonomic study of tlhe planthopper genus Cixtus in the United States and Mexico (Homoptera Fulgoroidea Cixi idae) Trans Ame Ent Soc 107 1-68
1082 Taxonomic study of the planthopper genus Oliarus in the Unishyted States (Homoptera Fulgoroidea Cixi idae) Trans Amne Ent Soc 107 381-56amp
mdashbull 1983 Taxonomic study of the planthopper Family Cixiidae in the United States (Homoptera Fulforoidea) Trans Ame Ent S o c 109 1-58
LE OUESNE WJ 1960 -Handıboaks for the Identification of Britsfı Insects He-miptera Fulgoromorpiha Royal Ent London 11 (3) 1-68
LINDBEıRG H 1946 On the insect fauna of Cyprus Results of the expedition of 1939 by Harald Hakan and PH Lindlberg Introduction i i Heteraptera und Homoptera Cicadina der Insel Zypern Oomm Bio 10 (7) 23-175
LINNAVUORI R- 1962 Hemiptera of Israel İ l i Ann Zool Soc Vanomo 24 1-108 1965 Studies oh the South and East-mediterranean Hemipterous
fauna Accedilta Entomol Fennica Helsinki 21 1-70 LODOS N 1982 Tuumlrkiye entomolojisi (Genel Uygulamalı ve Faunistik) Cilt II
Ege Uumlniversitesi Ziraat Fakuumlltesi Yayınlan No 429591 LODOS N and A KıALKANOELEN 1980 Preliminary l ist of Auchenorrhyncıha vvith
notes on distr ibution and importance of species in Turkey I Family Ci-xiidae Spinola Tuumlrk Bit Kor Derg 4 (1) 15-27
LOGVINENKO VN- 1976 New leafhopper species of the Superfamily Fulgoroidea (Auchenorrhyncha) f rom tine Caucasus Entomological Revievv A Transla-tion of Entomol Obozr 55 (3) 69-74
1978 New leafhopper species (Homoptera Audhenonırıyncha) from the Caucasus Entomological Revievv A Translation of Entoımol Obozr- 57 (4) 547-554
MOREAU JP et F LECLANT 1974 Oontribution to the study of two insect on hyibrid lavender Hyalesthes obsoletus Sign (Hom Auchenorrihyncha) Ann Zool Eco Ani 5 (3) 361-364 (Rev Appl Ent 1976 64 (1) 217)
NAST J- 1972 Palaearctic AuahenorrlhYncha (Homoptera) An annotated check list Polish Academy of Sciences Institute of Zooicircogy Polisti Scientific Publisıhcrs Warszawa 551
1982 Palaearctic Auchenorrhynoha (Homoptera) Part 3 New taxa and replacement names introduced till 1860 Polisin Academy of Sciences
lrrstitute of Zoology Polisıh Scientif ic Puıbuumlshers 36 (17) 289-582 OSHANIN B 1906 - 8 Verzeiohnis der Palaearktischen Hemipteren -mit besonderer
Beruumlcksiohtigung lihrer Verteilung im Russisohen Reich | l Bd Homoptera Beilage zum laquoAnnuaire du Musee Zoologique de lAcademie Imıperiale des Sciencesraquo Bd XI XII XIII St Petersburg 1908 492
191ı2 Katalog der Palarktisohen Hemipteren (Heteraptera Homopshytera Auohenorrhynaha und Psylloidea) Verlag von R Friedlander und Sohn Berlin 187
PESSON P- 1951 Ordre des Homapteres (Homoptera Leaoh 1815) In Traite de Zoologie Anatomie ampystematiqıue Biologie İnsectes Superieurs et He-mipteroides Tome X (11) 139Ouml-1647
VVAGNER W 1954 Die Fulgoroidea der Omer-Cooper-Expedition in die Lybische VVueste (Hemiptera^Homoptera) Bull Soc Fouad ler Entom 38 211-219-
146
Eyluumll - Aralık 1987
C M Cu R e s h p
ŞEKİL T Hyalesthes oıbsoletus Sign mdash A - Uumlst kanat C - Costa R - Radius M - Media Cu - Cubitus esh - Externe subapical huumlcre Pt - Pteros-tigma aed - Apical enine damarlar ah - Apical huumlcreler ish - Interne subapical huumlcre Com - Ccmmissural kenar c-cs - Clavo-coumlrlal dikiş Cld - Claval damar B - Alt kanat
Dişilerde genital segment erkeklerden ccedilok farklıdır Abdomeshynin sonu vuumlcut eksenine dik kesik yuumlzeyle b i te r ki b u IX segmen-tin ventral yuumlzeyidir Bu kısımda bulunan yoğun m u m bezleri yushymurta lar ı oumlrten demet halindeki m u m ipliklerini uumlretir Ventral -deki ovipositor bazı cinslerde iyi gelişmiş ve uzun (Trifou Cixiini) (Şekil 10) bazı lar ında ise ufalarak yumur ta la r ı goumlmuumlcuuml alet o lma karakter ini kaybetmiştir (Trufoi Pentastirini) (Şekil 9)
133
i
BİTKİ KORUMA BUumlLTENİ CİLT 27 No 3-4
Ventral ŞEKİL 8 Hyaleslihes obsoletus Sign mdash Erkacirck genital segmentin sol yandan goumlshy
ruumlnuumlmuuml Ae - Aedeagus At - Anal tuumlp As - Anal style Con - Connec-tive Pa - Paromer Ph - Pygofer vml - Vantral median lob (Hoch und Remane 1985den)-
1 VII I VII VI
ltı ı x -
(im IX
lt vııımdash=^
VI VI I
VI vı ı ı
I I I IV
ŞEKİL 9 Hyalesthes absoletus Sign mdash Dişi abdomeninin sağ lateralden goumlshyruumlnuumlmuuml Ill-X - Tertige (X - Anal tuumlp) HI-ltVn - Sternite Vf VIII - Valvifer VIII G VIII - Gonaphyse VIII Gm JX - Median Gonaphyse IX Gl IX -Lateral gonaphyse IX (Hoch und Remane 1985den)
134
Eyluuml l -Ara l ık 1987
Tuumlrkiye faunasında tespit edilen cinsler bun la r yanında Akshydeniz ve komşu uumllkelerde bulunan ve Yurdumuzda (bulunabilecek cinslerin ayırımı iccedilin aşağıda verilen anah ta r hazırlanmıştır Bu anahtar ın hazır lanmasında Fieber (1875 1876) Le Quesne (1960) Emelyanov (1964 1971) Dlabola (1957b 1980 1981 1985 1988) den faydalanılmrştır Tuumlrkiyede henuumlz tesibit edilmemiş cinsler (X) ile belirlenmiştir
135
BİTKİ KORUMA BUumlLTENİ CİLT Zl No 3-4
CIKHDAE CİNSLERİNE AİT TEŞHİS ANAHTARI
1 (18) JVfesonotum uumlzerinde boyuna 3 carinae bulunur Dişide ovipositor iyi gelişmiş ccedilok uzun (Şekil 10) valve I ince kırışıklı (Tribu CIXIINI Spinola)
2 (15) Yuumlzuumln median carinası fronsu ıkatederek postolypeus uumlzeshy
r inde boydan boya veya kısmen uzanır
3 (4) Arta t i b i a n m dış kenarında diken yak MYNDUS Stal
4 (3) Arka t i b i a n m dış kenarında diken b u l u n u r (Şekil 6 A)
5 (6) Başta vertex goumlzler aras ında ccedilok dar uzunca oluk gibi Mesonotumda lateral car inae belirgin değil duumlz ve birbishyr ine paralel uzanır - median carina ise barizdir Uumlst kanatshylarda damar la r ince apical kenar dar yuvarlak
(X) ADOLENDA D i s t a n t 6 (5) Vertex goumlzler arasında geniş anter ior kenarı geniş yay ccedili-
rek uzanır
7 (10) Uumlst kana t la rda apical damar la r arasındaki apical kenar uumlzerinde granuumll yok
8 (9) Başta vertex ve fronsu b i rb i r inden ayıran vertex anter ior kenar ı car ina meydana getirmiş frons u n median carina sı uumlst uccedilta belirgin Uumlst kanat damarlar ındaki granuumlller bashyriz costal kenar boyunca bulunan koyu lekeler damarlar-daki granuumlılerden bar iz olarak daha buumlyuumlk
CIXIUS Latreille
9 (8) Başta vertex ve frons aras ındaki vertex anterior kenarı carina meydana getirmemiş vertexden yuumlze geccediliş yuvarshylak doumlnuumlşluuml fronsun median carinası uumlst uccedilta siliklen-miştir Uumlst kanat damar lar ındaki granuumlller belirgin
i (X) LATOLIARUS Dlabola
MK (7) Uumlst tkanatlarda apical damar la r aras ındaki apical kenar uumlzerinde granuumlller bulunur
İ l (14) Uumlst kanat la rda damar lar ve apical kenar dışında diğer - kenar ve dikişlerde granuumll bulunmaz apical huumlcreler
uzun kanat boyunun doumlr t te bir i kadar Mesonotumda ca-
136
Eyluumll - Aralık 1987
rinae bariz lateral carinae duumlz (hatlar hal inde arkaya doğshyru birbir ler inden uzaklaşarak uzanır
12 (13) Yuumlzde median frontal carina postclypeus u boydan boya katederek uzanır Pronotumda postocular carinae yay ccedilishyzer Erkekte anal tuumlp apical lobu kare dikdoumlrtgen veya asimetrik yamuk şeklinde TACHYCIXIUS Wagner
13 (12) Yuumlzde median frontal carina postclypeus un ortasına kashydar uzanır Pronotumda postocular carinae b i r accedilı meyshydana getirerek koumlşeli uzanır Erkekte anal tuumlp apical lobu diş formunda ufak loblar ile (X) TRIRıHACUS Fieber
14 (11) Uumlst kanat larda damar la r ve apical kenarla bir l ikte buuml tuumln dikişler ccedilepeccedilevre granuumllluuml apical huumlcrelerin boyu kısa kanat boyunun en fazla altıda bir i kadar apical kenar dar yuvarlak Mesonotumda median carina belirgin değil lashyteral carinae bariz hafif yay ccedilizerek birbir ler ine paralel uzanırlar (X) SICULUS Dloboia
15 (2) Yuumlzuumln median carinası sadece frons un uumlst yarısı uumlzerinshyde uzanır
16 (17) Yuumlzde postclypeus frons dan bariz epistomal dikiş ile ayshyrılır Arka tibia nın dış kenarında diken yok
HEMITROPIS Fieber
17 (16) Yuumlzde postclypeus ve frons arasında epistomal dikiş goumlshyruumllmez Arka t ibia nın dış kenar ında basal yarıya yakın 2 diken bu lunur BITROPIS Dlabola
18 (1) Mesonotum uumlzerinde boyuna 5 car inae bulunur Dişide ovipositor iyi gelişmemiş kısa (Şekil 9) eğer uzun ise valve I kırışıklı değil (Tribu PENTASTIRINI Emelyanov)
19 (28) Vertex uumlzerindeki areolar carinae (vertex uumlzerindeki enine meyilli carinae) tepede dar accedilı meydana getirir Dişide ovipositor genital bloğun dorso - ventral genişliği kadar veya b i raz daha uzundur (Subtr ibu OLIARINA Emelshyyanov)
137
BİTKİ KORUMA BUumlLTENİ CİLT 27 No- 3-4
138
20 (27) Yuumlzuumln boyuna median carinası postclypeus uumlzerinde de uzanır Rronotumda postocular carinae lateral carinae-den daha keskin Uumlst kanat damarlar ında kıl taşıyan grashynuumlller bulunur
21 (24) Uumlst kanat lar ın costal kenar ında granuumlller bulunur Yuumlzuumln boyuna median carina s ınm apical ccedilatalı kısa frons un yaklaşık doumlr t te bir uzunluğunu kaplar epistomal dikiş anshytenlerin alt kenar hizasına kadar yuumlkselir Ovipositor iyi gelişmiş ve uzun
22 (23) Vertex dar leteral kenar lar ı uzun ve (birbirine paralel uzanır vertex yuumlzeyi oluk şeklinde ccedilukurlaşmış Uumlst kashyna t la rda costal kenar ve damar la r bol granuumllluuml ve kıllı Dişilerde ovipositor abdomen kadar hiccedil olmazsa genital bloğun dorso-ventral genişliğinden daha uzun
EUMECURUS Emelyanov
23 (22) Vertex uumlccedilgen şeklinde lateral kenar la r qne doğru birbirshylerine yaklaşarak uzanır Uumlst kanat larda costal kenar kısshymen granuumllluuml Dişilerde ovipositor kısa genital bloğun dorso-ventral genişliğinden daha uzun değil
(X) ANOCULIARUS Dlabola
24 (21) Uumlst kanat lar ın costal kenarında granuumlller yok Yuumlzuumln boshyyuna median carina s ınm apical ccedilatalı fronsun yarı uzunshyluğunu kaplar epistomal dikiş antenlerin uumlst kenar hishyzasına kadar yuumlkselir Ovipositor kısa ve tam gelişmemiş
25 (26) Arka tarsi segmentleri 7 d iken ile Erkekde aedeagusun distal flagellum kısmı iyi gelişmiş (X) OLİARUS Stal
26 (25) Arka tarsi segmentleri 5 diken ile E rkekde aedeagusun distal flagellumu iyi gelişmemiş
PSEUDOLIARUS Haupt
27 (20) Yuumlzuumln boyuna median carina s ı postclypeus uumlzerine kadar uzanamaz Pronotumda postocular car inae la teral carinae gibi keskin değil Uumlst kanat damar lar ında granuumll yok
(X) OLIARELLUS Emelyanov
Eyluuml l - Analık 1987
28 (19) Vertex uumlzerindeki areolar carinae tepede geniş accedilı meyshydana getirir Dişide ovipositor iyi gelişmemiş ccedilok kısa (Şekil 9) (Suibtribu PENTASTIRINA Emelyanov)
29 (36) Yuumlzde median carina uumlst uccedilta bariz olarak ccedilatallı
30 (33) Arka tarsi nin birinci seğmeni ucunda ditkenfer 8den fazshyla değil ve uccedillarında platellae yok
31 (32) Vertex uzunluğu or tada sadece boyundaki genişliğinin yashyrısı kadar Erkekte paramer ler simetrik veya asimetrik iccedil kenarda geriye doğru uzanan uzantısı var
REPTALUS Emelyanov
32 (31) Vertex or tada vertex a rka koumlşeleri arasındaki genişlik kadar uzundur Erkekte paramer ler asimetrik iccedil kenarda geriye doğru uzanan uzantıları yok
PENTASTİRA Kirschbaum
33 (30) Arka tarsi nin birinci ve ikinci segmentilerin ucundaki dishykenler 8 ve daha fazla diken ile ve he r iki segmentte diken uccedilları platellae ile
34 (35) Başın anterior kenar carinası ve vertex lateral ve areolar carinae keskin ccedilıkıntılı vertex dar ve genişliğinden daha uzun Arka tarsi nin her iki segment ucu 10dan 19a kadar veya daha fazla sık dikenler ile
PENTASTIRIDIUS Kirschbaum
35 (34) Başta anterior ıkenar carinası ve vertex lateral ve areolar carinae ccedilıkıntılı değil vertex kısa ve geniş Arka tarsi bishyr inci sagrnentinde dikenler 8-16 ikinci seğmenimde 8-13 aras ında değişmekte SETAPIUS Dlabola
36 (29) Yuumlzde median boyuna car ina uumlst uccedil ta basil ccedilatal lanma-mış HYALESTHES Signoret
139
BİTKİ KORUMA BUumlLTENİ CİLT 27 No 3-4
140
S U M M A R Y
TAKONOMIC STUDIES ON THE SECSES OF CIXIIDAE (HOMOPTERA) FROM TURKEY
1 mdash MORPHOLOGICAL CHARACTERS OF THE FAMILY AND IDENTIFICATION KEY FOR THE GEN ARA
The specimens in the collections of Plant Protection Research Inst i tute - Plant Protection Museum ANKARA and University of Ege Agrieultural College Depar tment of Plant Protection BORNOshyVA - İZMİR and the specimens collected in Ankara Afyon Bolu Eskişehir Kayseri Kırşehir Konya Nevşehir Niğde dur ing 1983-1987 consti tuted the main material of this study The specimens send for Identification were also included in this study The idenshytification of the specimens studied resulted with 44 species of 12 genera Cixhıs Tachycixius Myndus Hemitropis Bitropis Pseud-oliarus Eumecurus Pentastiridius Pentastira Reptalus Setapius and Hyaiesthes Additional four species Tachycixius logvinenkovcLe Dlabola Pentastira torossica (DlaboSa) Hyaiesthes thracicus Hoch and H yozgaticus Hoch which were described from Turkey could not ıbeen found by the author The Cbciidae has been represented by 48 species of 12 genera for the t ime being
Ali the species determined in this study will b e published in a serial papers In this first paper after the introduct ion of the family Cbdidae an identification key for the families of super-family Fuılgoroidea and for the genera of Cboumlidae including the genera found in neighbour countries whioh could be found in Turkey are given The identification key for the genera is a s fol-lows
KEY FOR THE GENERA OF CIXIIDAE FOUND İN TURKEY AND NEIGHBOURING COUNTRİES
The genera not found in Turkey are marked with (X) in key
1 (18) Mesonotum with 3 longitudinai carinae Female wi th well developped ovipositor valve I corrugated with fine fur-rows (Tribe CIXIINI Spinola)
2 (15) On face frontal median carina extends oumlver postclypeus througly or partly
Eyluumll - Aralık 1987
3 (4) Hind tibia vvithout spines on outer margin MYNDUS Stal
4 (3) Hind tibia vvith spines on outer margin
5 (6) Vertex very na r row betvveen eyes as long furrovv Lateshyral carinae on mesonotum not prominent extend straight and paralel to each other median carina prominent Fore-vvings vvith fine veins and narrovvly rounded at apical
ltX) ADOLENıDA Distant
6 (5) Vertex vvide betvveen eyes the an ter ior margin extends vvith a large curve
7 (10) Apical margin of forewing vvithout granules between api-ral veins
8 (9) Vertex anterior margin with carina median carina of frons prominent apically Granules on veins distinct dots on costal margin distinctly bigger than granules
CIXIUumlS Latreille
9 (8) Vertex anterior majrgin without carina passing from ver-tex to frions roundedly median car ina of frons not distinct apically Granules on veins not distinct on forevvings
(X) LATOLIARUS Dlabola
10 (7) Apical margin of forewing wi th grıanuumlicirces between apical veins
11 (14) Other margins and sutures not granulated except veins and apical margin of forewings vvith long apical cells as İong as one fourth of vving lenght Mesonotum vvith sharp carinae lateral carinae straight and diverging posteriorly
12 (13) Frontal median carina extents through vvhole postclypeus Postocular carinae on p rono tum regularly curves In ma-legt apioal lobe of anal tuumlpe square rectangular o r asym-metrical TACHYCIXIUS Wagner
13 (12) Frontal median carina extents as far as half of postclypeus Postocular carina on p rono tum extents angularly In ma-le apical lobe of anaicirc tuumlpe vvith small dent-shaped lobes
(X) TRIRHACUS Fieber
141
BİTKİ KORUMA BUumlLTENlİ CİLT 27 No 3-4
14 (11) AH margins and sutures of forewing granulated apical cdlls short a tmost as long as one sixth of ving lenght apical margin narrowly rounded Median carina of me-sonotum not distinct lateral carinae distinct and slightly curved and extend paralel to each other
(X) SICULUS Dlabola
15 (2) Frontal median carina extends only on upper half of frons-
16 (17) Frons and postclypeus separated by distinct epistomal suture Hind tibia without spines on outer margin
HBMITROiPIS Fieber 17 (16) Epistomal suture between frons and postclypeus disap-
peared Hind tibia with 2 spines on basal lthalf BITROPIS Dlabola
18 (1) Mesonotum with 5 carinae Femafle with reduced short ovipositor if long valve I not cornigated (Triıbe PEN-TASTIRINI Emelyanov)
19 (28) Areolar car inae on vertex converging a t a distinct acute angle at apex Ovipositor as long as dorso-ventrai height of genitaiicirc bloc or a Mttle longer (Suumlhtrfbe OLIARLNA Emelyanov)
20 (27) Frontal median carina extends though the whole postclyshypeus Postocular carinae sharper t b a n lateral carinae on pronotum Granufles on veins with seuumlae
21 (24) Costal margin of forewinıg with granules On face apishycal fork of median carina short extends atmost one fo-ur th of frons epistomal suture rises up to lower margin of antennae Ovipositor well developped longer
22 (23) Vertex narnyvv lateral margins long and paralel to eaoh other vertex surface not groved Costal margin and veins with numerous ıgranules a n d setae Ovipositor as long as aibdomen a t least as long as dorso-ventral height af geshynital blok EUMECURUS Emelyanov
23 (22) Vertex triangular lateral margins converge towards apex Costral margin part ly granulated Ovipositor short not longer than dorso - ventral height of genital bloc
(X) ANOCULIARUS Dlabola
142
Eyluuml l -Ara l ık 1987
24 (21) Costal margin vvithout granules On face apical fork of frons extends on half of frons epistomal suture rises up to upper level of antennae Ovipositor reduced and short
25 (26) Hind tarsi 1 and 2 segments wi th 7 spines apieaicircly In male aedeagus vvith weıl developped flagellum
(X) OLİARUS Stal 26 (25) Hind tarsi 1 and 2 segments vvith 5 spines apically In
male flagellum of aedeagus reduced PSEUDOLIARUS Haupt
27 (20) Frontal median car ina not extends as far as oumlver postdly-peus Postocular carinae on p rono tum not sbarp as lashyteral carinae Veins of forewings vvithout granules
(X) OLIARELLUS Emelyanov
28 (19) Areolar carinae on vertex converging a t an dbtuse angle Ovipositor reduced and very short (Sulbtrihe PENTAS-TIRINA Emelyanov)
29 (36) Frontal median carina forked apically
30 (33) First segmıent of hind tarsi vvith not more than 8 spines and vvithout platellae (macrocheate)
31 (32) Vertex as long as half of vvidth ^betwıeen poster ior iangles of vertex In male pa ramers symmetrical or asymmetri-caicirc vvith inner recurrent process
REPTALUS Emelyanov
32 (31) Vertex as long as vvidth betvveen poster ior angles of ver-tex In male paramers asymmetrical wi thout inner reshycurrent process PENTASTİRA Kirschlbaum
33 (30) First and second segment of h ind tarsi with 8 and more spines and vvith platellae on bo th segments
34 (35) Carinae on head sharp vertex narrovv and long Both segments on hind tarsi vvith 10-19 or more spines apically
PENTASTIRIDIUS Kirsoumlhbaum
35 (34) Carinae on head not distinct vertex short and vvide First segment with 8-16 second segment of hind tarsi vvith 8-13 spines SETAPIUS Dlabola
36 (29) Median frontal carina simpie not forked HYALESTHES Signoret
143
BİTKİ KORUMA BUumlLTENİ CİLT 27 No 3-4
T E Ş E K K Uuml R
Bazı Oumlrneklerin teşhis ve kontrol ler ini yapan sayın Dr J DLABOLA (Prag Ccedilekoslovakya) ya kolleksiyon oumlrneklerini kullanshym a m a izin veren sayın hocam Prof Dr Niyazi LODOSa ve Boumlluumlm arkadaşlarına Zirai Muumlcadele Araşt ırma Enst i tuumller inden oumlrnek goumlnshyderen araştırıcılara ccedilalışma suumlresince yardımlarını esirgemeyen la-bora tuvar arkadaşım Yasemin OumlZDEMİRe ve Laborant Nurhan MELANa imkacircnlar ı ile destek veren Ankara Zirai Muumlcadele Araşshyt ı rma Enst i tuumlsuuml Muumlduumlrluumlğuuml ne teşekkuumlruuml b i r borccedil bilirim
L İ T E R A T Uuml R
BLATTNY C J BACAK J- FOZDENıA J LIMBERK und V BOZNANSKY 1954 Die Uumlbertragung des Stolbur Viruumls bei taibak und tomaten und Seine viro-geographisohen Beziehungen ıPhytopathologische Zeitschift 22 (4) 381-416
BORROR DJ and DM De LONG 1964 An introduotion to the study of insects Revised Editon Holt Rinehard and VVinston Inc 820-
DLABOLA J 1952 Einlge neue palacircarktisohe Zikaden und andere faunistische Bemerkungen Accedilta Ent Mus Nat Pragae 27 27-37
1957a Results of the zooiogical expedition of the National Museum in Pragae to Turkey 20 Homoptera Auchenorrhyncha Accedilta Ent- Mus Nat Pragae 31 (469) 19-68
19571b Die Zikaden Afghanistans (Homoptera Auahenorrhynoha) Mittei l Muumlnoh Ent Ges 47 265-303
mdash 1959 Fuumlnf Neue-Zikaden-Arten Aus dem Gebiet des Mittemeers Est Bull Soc Ent Italiana 89 (9-10) 150-155
1965 Jordanisccedilhe Zikaden (Homoptera Auchenorrftyncha) (Bear-beitung der von J Klappericıh im Jahre 1956-9 in Jordanien Lilbanon und Syrien gesammelten Auslbeute) Accedilta Ent Mus Nat- Pragae 36 419-450
1971 Taxonomische und cıhorologische Erganzungen zur tuumlrkischen und Iranisohen Zikadenfauna (Homoptera - Auoumlhenorhhynoha) bull (Samımela-usbeute von Or Wittmer ımit einem Nachtrog uumlber andere Gebiete der Palacircarktis) Accedilta Faun Ent Mus Nat Pragae 14 115-138
1974- Ulbersioumlht der Gattungen Anaplotettix Goldeus und Thamno-tettix mit Besohreibungen von 7 neuen mediterranen Arten (Homoptera Aucihenorrhynoha) Accedilta Faun Ent Mus Nat Pragge 15 103-130
1980 Neue Zikadenarten der Gattungen Sicilus gen n Mycterodus und Adarrus aus Suumldeuropa und 6 neue Mycterodus aus İran ^Homoptera Auchenorrhynuumlha) Accedilta Faun Ent Mus Nat Pragae 16 (164) 55-71
1981 Ergebnisse der TschedhosIoYVakisoh - Iranischen Entomologis-ohen Exp3ditionen naoh dem Iran (ıicirc970i und 1973) (Mi t Angaben uumlber einige Sammelresultate in Anatolien) Homoptera Auumlchenorrhyncha (II Tei l ) Accedilta Ent Mus Nat Pragae 4 0 127-311
144
Eyluumll - Aralık 1987
145
TOuml85 Neue Cixiiden vom Iran Nachıoarlander und anderen Mediterrane bieten (Hom-optera Auchenorrhynbha)- Accedilta Entomol Bohemoslov 82 95-128
19amp6 Neue Arten der Fuumllgoromorphen Zikaden-Familien vom Mittel-msergsbiet und nahen Osten (Homoptera Auchenoumlrrhyncha Cixiidae Meenoplidae Deibidae Dictyopıharidae Lpphopidae und Issidae) Accedilta Ent Mus Nat Pragae 42B (3-4) 169-198
1S87 Neue OStmediterrane und Iranische Zikadentaxone (Homoptera Auchenornhyncha) Accedilta Entomol Bohemoslov 84 295-312
mdash mdash 1938 Reklassifikation der Gattungen der Pentastirini und neue Taxone dar Cixiida8 (Homoptera Auctıenornhyncha) Accedilta Entomol Bohemoslov 85 (1) 49-70
EMELYANOV AF- 1264 Sufoorder Cicadinea (Auchenornhyncha) Keys ta the ınsects of the European USSR Vol I Apterygoıta Palaeoptera Hemimeto- bola Ed Ga Ya i3ei-Bienko Academy of Sciences of the USSR Zoolo-gical Keys to the Fauna of USSR 84 421-551
1971 Nampw genera of leauumlhoppers of the famrıilicirces Cixiidae and Issidae (Homoptera Auchenorrhyncha) in the USSR Entomological Revievv A Translation of Entomol- Obozn 50 (3) 350-354
1B78 New genera and species of ieafihoppers (Homoptera Auohe-norrhynoha) from the USSR and Mongolia Entomological Revievv A t r ans shylation of Entomol Ooumlozn 57 (2) 220-233
FAHRiNGER J s 1922 Eine Rhynohotenausbeute ous der Turkei Kleinasien und der bsnaohbarten Goumlbieten Konowia I 296-307
FlEıBER FX 1875 Les Cicadines dEurope dapres-leş orginaux et le publications les plus recentes Premiere Partie Comprenant les familles deş Membra-cida Cicadaea Fulgorida Cercopida Ulopida Paropida Scarpida disoo-sees selon la methode analytique Tradui t de Tallemand par Ferd Rieber Rev Mag Zool 3 (3) 288416
1876- Les Cicadines dEurope dapres les originaux et les publica-tions les plus recentes Deuxime Partie Descriptions des especes Traduit lallemand par Fred Rieber Et Magasin de Zoologie pure et appliquee
bullbull 1-268
GADEAU DE KERVILLE H 1939 Reci-t Sommaire-du Voyage en Liste Metıhodique des Invertebres et des Vertebres RecoSıtes en Asie-Mineure - Voyage-Zoolo-gique DHenri Gadeau de Kerville en Asie Minsure (Avri l-Mai 1912) Paris
bull Paul Le Chevalicircer 148 HAUPT HT93Q Besohreibung einiger an Citrus sohadliahen Homopteren İn FS
Bodenheimers - Die Schadiings - fauna Palastinas Monog Z Angen Ent 10 419-422
HOCH H und R1 REMANE 1S85 Evtılation und Speziation der Zikaden-Gottung-HYALESTHES Signoret 1865 - (Homoptera Auchenorrhynoha Fulgoroidea Cixi idae) Manb Ent Pmbl 2 (2) 1-427
KIRSCHBAUM CL 1863 Die Cicadiıicircen der gegend von Wiesbaden und Frankfurt A- M Nebst einer Anzahl Neuer oder Schwer zu untersoheidender arten aus Anderen gegenden Europas Taıbellarisch Besohrieben Nassau Ver f Naturk Jahrb 21-22 1-202
BıİTKIİ KORUMA BUumlLTENİ CİLT 27 No 3-4
KRAMER JP 1081 Taxonomic study of tlhe planthopper genus Cixtus in the United States and Mexico (Homoptera Fulgoroidea Cixi idae) Trans Ame Ent Soc 107 1-68
1082 Taxonomic study of the planthopper genus Oliarus in the Unishyted States (Homoptera Fulgoroidea Cixi idae) Trans Amne Ent Soc 107 381-56amp
mdashbull 1983 Taxonomic study of the planthopper Family Cixiidae in the United States (Homoptera Fulforoidea) Trans Ame Ent S o c 109 1-58
LE OUESNE WJ 1960 -Handıboaks for the Identification of Britsfı Insects He-miptera Fulgoromorpiha Royal Ent London 11 (3) 1-68
LINDBEıRG H 1946 On the insect fauna of Cyprus Results of the expedition of 1939 by Harald Hakan and PH Lindlberg Introduction i i Heteraptera und Homoptera Cicadina der Insel Zypern Oomm Bio 10 (7) 23-175
LINNAVUORI R- 1962 Hemiptera of Israel İ l i Ann Zool Soc Vanomo 24 1-108 1965 Studies oh the South and East-mediterranean Hemipterous
fauna Accedilta Entomol Fennica Helsinki 21 1-70 LODOS N 1982 Tuumlrkiye entomolojisi (Genel Uygulamalı ve Faunistik) Cilt II
Ege Uumlniversitesi Ziraat Fakuumlltesi Yayınlan No 429591 LODOS N and A KıALKANOELEN 1980 Preliminary l ist of Auchenorrhyncıha vvith
notes on distr ibution and importance of species in Turkey I Family Ci-xiidae Spinola Tuumlrk Bit Kor Derg 4 (1) 15-27
LOGVINENKO VN- 1976 New leafhopper species of the Superfamily Fulgoroidea (Auchenorrhyncha) f rom tine Caucasus Entomological Revievv A Transla-tion of Entomol Obozr 55 (3) 69-74
1978 New leafhopper species (Homoptera Audhenonırıyncha) from the Caucasus Entomological Revievv A Translation of Entoımol Obozr- 57 (4) 547-554
MOREAU JP et F LECLANT 1974 Oontribution to the study of two insect on hyibrid lavender Hyalesthes obsoletus Sign (Hom Auchenorrihyncha) Ann Zool Eco Ani 5 (3) 361-364 (Rev Appl Ent 1976 64 (1) 217)
NAST J- 1972 Palaearctic AuahenorrlhYncha (Homoptera) An annotated check list Polish Academy of Sciences Institute of Zooicircogy Polisti Scientific Publisıhcrs Warszawa 551
1982 Palaearctic Auchenorrhynoha (Homoptera) Part 3 New taxa and replacement names introduced till 1860 Polisin Academy of Sciences
lrrstitute of Zoology Polisıh Scientif ic Puıbuumlshers 36 (17) 289-582 OSHANIN B 1906 - 8 Verzeiohnis der Palaearktischen Hemipteren -mit besonderer
Beruumlcksiohtigung lihrer Verteilung im Russisohen Reich | l Bd Homoptera Beilage zum laquoAnnuaire du Musee Zoologique de lAcademie Imıperiale des Sciencesraquo Bd XI XII XIII St Petersburg 1908 492
191ı2 Katalog der Palarktisohen Hemipteren (Heteraptera Homopshytera Auohenorrhynaha und Psylloidea) Verlag von R Friedlander und Sohn Berlin 187
PESSON P- 1951 Ordre des Homapteres (Homoptera Leaoh 1815) In Traite de Zoologie Anatomie ampystematiqıue Biologie İnsectes Superieurs et He-mipteroides Tome X (11) 139Ouml-1647
VVAGNER W 1954 Die Fulgoroidea der Omer-Cooper-Expedition in die Lybische VVueste (Hemiptera^Homoptera) Bull Soc Fouad ler Entom 38 211-219-
146
i
BİTKİ KORUMA BUumlLTENİ CİLT 27 No 3-4
Ventral ŞEKİL 8 Hyaleslihes obsoletus Sign mdash Erkacirck genital segmentin sol yandan goumlshy
ruumlnuumlmuuml Ae - Aedeagus At - Anal tuumlp As - Anal style Con - Connec-tive Pa - Paromer Ph - Pygofer vml - Vantral median lob (Hoch und Remane 1985den)-
1 VII I VII VI
ltı ı x -
(im IX
lt vııımdash=^
VI VI I
VI vı ı ı
I I I IV
ŞEKİL 9 Hyalesthes absoletus Sign mdash Dişi abdomeninin sağ lateralden goumlshyruumlnuumlmuuml Ill-X - Tertige (X - Anal tuumlp) HI-ltVn - Sternite Vf VIII - Valvifer VIII G VIII - Gonaphyse VIII Gm JX - Median Gonaphyse IX Gl IX -Lateral gonaphyse IX (Hoch und Remane 1985den)
134
Eyluuml l -Ara l ık 1987
Tuumlrkiye faunasında tespit edilen cinsler bun la r yanında Akshydeniz ve komşu uumllkelerde bulunan ve Yurdumuzda (bulunabilecek cinslerin ayırımı iccedilin aşağıda verilen anah ta r hazırlanmıştır Bu anahtar ın hazır lanmasında Fieber (1875 1876) Le Quesne (1960) Emelyanov (1964 1971) Dlabola (1957b 1980 1981 1985 1988) den faydalanılmrştır Tuumlrkiyede henuumlz tesibit edilmemiş cinsler (X) ile belirlenmiştir
135
BİTKİ KORUMA BUumlLTENİ CİLT Zl No 3-4
CIKHDAE CİNSLERİNE AİT TEŞHİS ANAHTARI
1 (18) JVfesonotum uumlzerinde boyuna 3 carinae bulunur Dişide ovipositor iyi gelişmiş ccedilok uzun (Şekil 10) valve I ince kırışıklı (Tribu CIXIINI Spinola)
2 (15) Yuumlzuumln median carinası fronsu ıkatederek postolypeus uumlzeshy
r inde boydan boya veya kısmen uzanır
3 (4) Arta t i b i a n m dış kenarında diken yak MYNDUS Stal
4 (3) Arka t i b i a n m dış kenarında diken b u l u n u r (Şekil 6 A)
5 (6) Başta vertex goumlzler aras ında ccedilok dar uzunca oluk gibi Mesonotumda lateral car inae belirgin değil duumlz ve birbishyr ine paralel uzanır - median carina ise barizdir Uumlst kanatshylarda damar la r ince apical kenar dar yuvarlak
(X) ADOLENDA D i s t a n t 6 (5) Vertex goumlzler arasında geniş anter ior kenarı geniş yay ccedili-
rek uzanır
7 (10) Uumlst kana t la rda apical damar la r arasındaki apical kenar uumlzerinde granuumll yok
8 (9) Başta vertex ve fronsu b i rb i r inden ayıran vertex anter ior kenar ı car ina meydana getirmiş frons u n median carina sı uumlst uccedilta belirgin Uumlst kanat damarlar ındaki granuumlller bashyriz costal kenar boyunca bulunan koyu lekeler damarlar-daki granuumlılerden bar iz olarak daha buumlyuumlk
CIXIUS Latreille
9 (8) Başta vertex ve frons aras ındaki vertex anterior kenarı carina meydana getirmemiş vertexden yuumlze geccediliş yuvarshylak doumlnuumlşluuml fronsun median carinası uumlst uccedilta siliklen-miştir Uumlst kanat damar lar ındaki granuumlller belirgin
i (X) LATOLIARUS Dlabola
MK (7) Uumlst tkanatlarda apical damar la r aras ındaki apical kenar uumlzerinde granuumlller bulunur
İ l (14) Uumlst kanat la rda damar lar ve apical kenar dışında diğer - kenar ve dikişlerde granuumll bulunmaz apical huumlcreler
uzun kanat boyunun doumlr t te bir i kadar Mesonotumda ca-
136
Eyluumll - Aralık 1987
rinae bariz lateral carinae duumlz (hatlar hal inde arkaya doğshyru birbir ler inden uzaklaşarak uzanır
12 (13) Yuumlzde median frontal carina postclypeus u boydan boya katederek uzanır Pronotumda postocular carinae yay ccedilishyzer Erkekte anal tuumlp apical lobu kare dikdoumlrtgen veya asimetrik yamuk şeklinde TACHYCIXIUS Wagner
13 (12) Yuumlzde median frontal carina postclypeus un ortasına kashydar uzanır Pronotumda postocular carinae b i r accedilı meyshydana getirerek koumlşeli uzanır Erkekte anal tuumlp apical lobu diş formunda ufak loblar ile (X) TRIRıHACUS Fieber
14 (11) Uumlst kanat larda damar la r ve apical kenarla bir l ikte buuml tuumln dikişler ccedilepeccedilevre granuumllluuml apical huumlcrelerin boyu kısa kanat boyunun en fazla altıda bir i kadar apical kenar dar yuvarlak Mesonotumda median carina belirgin değil lashyteral carinae bariz hafif yay ccedilizerek birbir ler ine paralel uzanırlar (X) SICULUS Dloboia
15 (2) Yuumlzuumln median carinası sadece frons un uumlst yarısı uumlzerinshyde uzanır
16 (17) Yuumlzde postclypeus frons dan bariz epistomal dikiş ile ayshyrılır Arka tibia nın dış kenarında diken yok
HEMITROPIS Fieber
17 (16) Yuumlzde postclypeus ve frons arasında epistomal dikiş goumlshyruumllmez Arka t ibia nın dış kenar ında basal yarıya yakın 2 diken bu lunur BITROPIS Dlabola
18 (1) Mesonotum uumlzerinde boyuna 5 car inae bulunur Dişide ovipositor iyi gelişmemiş kısa (Şekil 9) eğer uzun ise valve I kırışıklı değil (Tribu PENTASTIRINI Emelyanov)
19 (28) Vertex uumlzerindeki areolar carinae (vertex uumlzerindeki enine meyilli carinae) tepede dar accedilı meydana getirir Dişide ovipositor genital bloğun dorso - ventral genişliği kadar veya b i raz daha uzundur (Subtr ibu OLIARINA Emelshyyanov)
137
BİTKİ KORUMA BUumlLTENİ CİLT 27 No- 3-4
138
20 (27) Yuumlzuumln boyuna median carinası postclypeus uumlzerinde de uzanır Rronotumda postocular carinae lateral carinae-den daha keskin Uumlst kanat damarlar ında kıl taşıyan grashynuumlller bulunur
21 (24) Uumlst kanat lar ın costal kenar ında granuumlller bulunur Yuumlzuumln boyuna median carina s ınm apical ccedilatalı kısa frons un yaklaşık doumlr t te bir uzunluğunu kaplar epistomal dikiş anshytenlerin alt kenar hizasına kadar yuumlkselir Ovipositor iyi gelişmiş ve uzun
22 (23) Vertex dar leteral kenar lar ı uzun ve (birbirine paralel uzanır vertex yuumlzeyi oluk şeklinde ccedilukurlaşmış Uumlst kashyna t la rda costal kenar ve damar la r bol granuumllluuml ve kıllı Dişilerde ovipositor abdomen kadar hiccedil olmazsa genital bloğun dorso-ventral genişliğinden daha uzun
EUMECURUS Emelyanov
23 (22) Vertex uumlccedilgen şeklinde lateral kenar la r qne doğru birbirshylerine yaklaşarak uzanır Uumlst kanat larda costal kenar kısshymen granuumllluuml Dişilerde ovipositor kısa genital bloğun dorso-ventral genişliğinden daha uzun değil
(X) ANOCULIARUS Dlabola
24 (21) Uumlst kanat lar ın costal kenarında granuumlller yok Yuumlzuumln boshyyuna median carina s ınm apical ccedilatalı fronsun yarı uzunshyluğunu kaplar epistomal dikiş antenlerin uumlst kenar hishyzasına kadar yuumlkselir Ovipositor kısa ve tam gelişmemiş
25 (26) Arka tarsi segmentleri 7 d iken ile Erkekde aedeagusun distal flagellum kısmı iyi gelişmiş (X) OLİARUS Stal
26 (25) Arka tarsi segmentleri 5 diken ile E rkekde aedeagusun distal flagellumu iyi gelişmemiş
PSEUDOLIARUS Haupt
27 (20) Yuumlzuumln boyuna median carina s ı postclypeus uumlzerine kadar uzanamaz Pronotumda postocular car inae la teral carinae gibi keskin değil Uumlst kanat damar lar ında granuumll yok
(X) OLIARELLUS Emelyanov
Eyluuml l - Analık 1987
28 (19) Vertex uumlzerindeki areolar carinae tepede geniş accedilı meyshydana getirir Dişide ovipositor iyi gelişmemiş ccedilok kısa (Şekil 9) (Suibtribu PENTASTIRINA Emelyanov)
29 (36) Yuumlzde median carina uumlst uccedilta bariz olarak ccedilatallı
30 (33) Arka tarsi nin birinci seğmeni ucunda ditkenfer 8den fazshyla değil ve uccedillarında platellae yok
31 (32) Vertex uzunluğu or tada sadece boyundaki genişliğinin yashyrısı kadar Erkekte paramer ler simetrik veya asimetrik iccedil kenarda geriye doğru uzanan uzantısı var
REPTALUS Emelyanov
32 (31) Vertex or tada vertex a rka koumlşeleri arasındaki genişlik kadar uzundur Erkekte paramer ler asimetrik iccedil kenarda geriye doğru uzanan uzantıları yok
PENTASTİRA Kirschbaum
33 (30) Arka tarsi nin birinci ve ikinci segmentilerin ucundaki dishykenler 8 ve daha fazla diken ile ve he r iki segmentte diken uccedilları platellae ile
34 (35) Başın anterior kenar carinası ve vertex lateral ve areolar carinae keskin ccedilıkıntılı vertex dar ve genişliğinden daha uzun Arka tarsi nin her iki segment ucu 10dan 19a kadar veya daha fazla sık dikenler ile
PENTASTIRIDIUS Kirschbaum
35 (34) Başta anterior ıkenar carinası ve vertex lateral ve areolar carinae ccedilıkıntılı değil vertex kısa ve geniş Arka tarsi bishyr inci sagrnentinde dikenler 8-16 ikinci seğmenimde 8-13 aras ında değişmekte SETAPIUS Dlabola
36 (29) Yuumlzde median boyuna car ina uumlst uccedil ta basil ccedilatal lanma-mış HYALESTHES Signoret
139
BİTKİ KORUMA BUumlLTENİ CİLT 27 No 3-4
140
S U M M A R Y
TAKONOMIC STUDIES ON THE SECSES OF CIXIIDAE (HOMOPTERA) FROM TURKEY
1 mdash MORPHOLOGICAL CHARACTERS OF THE FAMILY AND IDENTIFICATION KEY FOR THE GEN ARA
The specimens in the collections of Plant Protection Research Inst i tute - Plant Protection Museum ANKARA and University of Ege Agrieultural College Depar tment of Plant Protection BORNOshyVA - İZMİR and the specimens collected in Ankara Afyon Bolu Eskişehir Kayseri Kırşehir Konya Nevşehir Niğde dur ing 1983-1987 consti tuted the main material of this study The specimens send for Identification were also included in this study The idenshytification of the specimens studied resulted with 44 species of 12 genera Cixhıs Tachycixius Myndus Hemitropis Bitropis Pseud-oliarus Eumecurus Pentastiridius Pentastira Reptalus Setapius and Hyaiesthes Additional four species Tachycixius logvinenkovcLe Dlabola Pentastira torossica (DlaboSa) Hyaiesthes thracicus Hoch and H yozgaticus Hoch which were described from Turkey could not ıbeen found by the author The Cbciidae has been represented by 48 species of 12 genera for the t ime being
Ali the species determined in this study will b e published in a serial papers In this first paper after the introduct ion of the family Cbdidae an identification key for the families of super-family Fuılgoroidea and for the genera of Cboumlidae including the genera found in neighbour countries whioh could be found in Turkey are given The identification key for the genera is a s fol-lows
KEY FOR THE GENERA OF CIXIIDAE FOUND İN TURKEY AND NEIGHBOURING COUNTRİES
The genera not found in Turkey are marked with (X) in key
1 (18) Mesonotum with 3 longitudinai carinae Female wi th well developped ovipositor valve I corrugated with fine fur-rows (Tribe CIXIINI Spinola)
2 (15) On face frontal median carina extends oumlver postclypeus througly or partly
Eyluumll - Aralık 1987
3 (4) Hind tibia vvithout spines on outer margin MYNDUS Stal
4 (3) Hind tibia vvith spines on outer margin
5 (6) Vertex very na r row betvveen eyes as long furrovv Lateshyral carinae on mesonotum not prominent extend straight and paralel to each other median carina prominent Fore-vvings vvith fine veins and narrovvly rounded at apical
ltX) ADOLENıDA Distant
6 (5) Vertex vvide betvveen eyes the an ter ior margin extends vvith a large curve
7 (10) Apical margin of forewing vvithout granules between api-ral veins
8 (9) Vertex anterior margin with carina median carina of frons prominent apically Granules on veins distinct dots on costal margin distinctly bigger than granules
CIXIUumlS Latreille
9 (8) Vertex anterior majrgin without carina passing from ver-tex to frions roundedly median car ina of frons not distinct apically Granules on veins not distinct on forevvings
(X) LATOLIARUS Dlabola
10 (7) Apical margin of forewing wi th grıanuumlicirces between apical veins
11 (14) Other margins and sutures not granulated except veins and apical margin of forewings vvith long apical cells as İong as one fourth of vving lenght Mesonotum vvith sharp carinae lateral carinae straight and diverging posteriorly
12 (13) Frontal median carina extents through vvhole postclypeus Postocular carinae on p rono tum regularly curves In ma-legt apioal lobe of anal tuumlpe square rectangular o r asym-metrical TACHYCIXIUS Wagner
13 (12) Frontal median carina extents as far as half of postclypeus Postocular carina on p rono tum extents angularly In ma-le apical lobe of anaicirc tuumlpe vvith small dent-shaped lobes
(X) TRIRHACUS Fieber
141
BİTKİ KORUMA BUumlLTENlİ CİLT 27 No 3-4
14 (11) AH margins and sutures of forewing granulated apical cdlls short a tmost as long as one sixth of ving lenght apical margin narrowly rounded Median carina of me-sonotum not distinct lateral carinae distinct and slightly curved and extend paralel to each other
(X) SICULUS Dlabola
15 (2) Frontal median carina extends only on upper half of frons-
16 (17) Frons and postclypeus separated by distinct epistomal suture Hind tibia without spines on outer margin
HBMITROiPIS Fieber 17 (16) Epistomal suture between frons and postclypeus disap-
peared Hind tibia with 2 spines on basal lthalf BITROPIS Dlabola
18 (1) Mesonotum with 5 carinae Femafle with reduced short ovipositor if long valve I not cornigated (Triıbe PEN-TASTIRINI Emelyanov)
19 (28) Areolar car inae on vertex converging a t a distinct acute angle at apex Ovipositor as long as dorso-ventrai height of genitaiicirc bloc or a Mttle longer (Suumlhtrfbe OLIARLNA Emelyanov)
20 (27) Frontal median carina extends though the whole postclyshypeus Postocular carinae sharper t b a n lateral carinae on pronotum Granufles on veins with seuumlae
21 (24) Costal margin of forewinıg with granules On face apishycal fork of median carina short extends atmost one fo-ur th of frons epistomal suture rises up to lower margin of antennae Ovipositor well developped longer
22 (23) Vertex narnyvv lateral margins long and paralel to eaoh other vertex surface not groved Costal margin and veins with numerous ıgranules a n d setae Ovipositor as long as aibdomen a t least as long as dorso-ventral height af geshynital blok EUMECURUS Emelyanov
23 (22) Vertex triangular lateral margins converge towards apex Costral margin part ly granulated Ovipositor short not longer than dorso - ventral height of genital bloc
(X) ANOCULIARUS Dlabola
142
Eyluuml l -Ara l ık 1987
24 (21) Costal margin vvithout granules On face apical fork of frons extends on half of frons epistomal suture rises up to upper level of antennae Ovipositor reduced and short
25 (26) Hind tarsi 1 and 2 segments wi th 7 spines apieaicircly In male aedeagus vvith weıl developped flagellum
(X) OLİARUS Stal 26 (25) Hind tarsi 1 and 2 segments vvith 5 spines apically In
male flagellum of aedeagus reduced PSEUDOLIARUS Haupt
27 (20) Frontal median car ina not extends as far as oumlver postdly-peus Postocular carinae on p rono tum not sbarp as lashyteral carinae Veins of forewings vvithout granules
(X) OLIARELLUS Emelyanov
28 (19) Areolar carinae on vertex converging a t an dbtuse angle Ovipositor reduced and very short (Sulbtrihe PENTAS-TIRINA Emelyanov)
29 (36) Frontal median carina forked apically
30 (33) First segmıent of hind tarsi vvith not more than 8 spines and vvithout platellae (macrocheate)
31 (32) Vertex as long as half of vvidth ^betwıeen poster ior iangles of vertex In male pa ramers symmetrical or asymmetri-caicirc vvith inner recurrent process
REPTALUS Emelyanov
32 (31) Vertex as long as vvidth betvveen poster ior angles of ver-tex In male paramers asymmetrical wi thout inner reshycurrent process PENTASTİRA Kirschlbaum
33 (30) First and second segment of h ind tarsi with 8 and more spines and vvith platellae on bo th segments
34 (35) Carinae on head sharp vertex narrovv and long Both segments on hind tarsi vvith 10-19 or more spines apically
PENTASTIRIDIUS Kirsoumlhbaum
35 (34) Carinae on head not distinct vertex short and vvide First segment with 8-16 second segment of hind tarsi vvith 8-13 spines SETAPIUS Dlabola
36 (29) Median frontal carina simpie not forked HYALESTHES Signoret
143
BİTKİ KORUMA BUumlLTENİ CİLT 27 No 3-4
T E Ş E K K Uuml R
Bazı Oumlrneklerin teşhis ve kontrol ler ini yapan sayın Dr J DLABOLA (Prag Ccedilekoslovakya) ya kolleksiyon oumlrneklerini kullanshym a m a izin veren sayın hocam Prof Dr Niyazi LODOSa ve Boumlluumlm arkadaşlarına Zirai Muumlcadele Araşt ırma Enst i tuumller inden oumlrnek goumlnshyderen araştırıcılara ccedilalışma suumlresince yardımlarını esirgemeyen la-bora tuvar arkadaşım Yasemin OumlZDEMİRe ve Laborant Nurhan MELANa imkacircnlar ı ile destek veren Ankara Zirai Muumlcadele Araşshyt ı rma Enst i tuumlsuuml Muumlduumlrluumlğuuml ne teşekkuumlruuml b i r borccedil bilirim
L İ T E R A T Uuml R
BLATTNY C J BACAK J- FOZDENıA J LIMBERK und V BOZNANSKY 1954 Die Uumlbertragung des Stolbur Viruumls bei taibak und tomaten und Seine viro-geographisohen Beziehungen ıPhytopathologische Zeitschift 22 (4) 381-416
BORROR DJ and DM De LONG 1964 An introduotion to the study of insects Revised Editon Holt Rinehard and VVinston Inc 820-
DLABOLA J 1952 Einlge neue palacircarktisohe Zikaden und andere faunistische Bemerkungen Accedilta Ent Mus Nat Pragae 27 27-37
1957a Results of the zooiogical expedition of the National Museum in Pragae to Turkey 20 Homoptera Auchenorrhyncha Accedilta Ent- Mus Nat Pragae 31 (469) 19-68
19571b Die Zikaden Afghanistans (Homoptera Auahenorrhynoha) Mittei l Muumlnoh Ent Ges 47 265-303
mdash 1959 Fuumlnf Neue-Zikaden-Arten Aus dem Gebiet des Mittemeers Est Bull Soc Ent Italiana 89 (9-10) 150-155
1965 Jordanisccedilhe Zikaden (Homoptera Auchenorrftyncha) (Bear-beitung der von J Klappericıh im Jahre 1956-9 in Jordanien Lilbanon und Syrien gesammelten Auslbeute) Accedilta Ent Mus Nat- Pragae 36 419-450
1971 Taxonomische und cıhorologische Erganzungen zur tuumlrkischen und Iranisohen Zikadenfauna (Homoptera - Auoumlhenorhhynoha) bull (Samımela-usbeute von Or Wittmer ımit einem Nachtrog uumlber andere Gebiete der Palacircarktis) Accedilta Faun Ent Mus Nat Pragae 14 115-138
1974- Ulbersioumlht der Gattungen Anaplotettix Goldeus und Thamno-tettix mit Besohreibungen von 7 neuen mediterranen Arten (Homoptera Aucihenorrhynoha) Accedilta Faun Ent Mus Nat Pragge 15 103-130
1980 Neue Zikadenarten der Gattungen Sicilus gen n Mycterodus und Adarrus aus Suumldeuropa und 6 neue Mycterodus aus İran ^Homoptera Auchenorrhynuumlha) Accedilta Faun Ent Mus Nat Pragae 16 (164) 55-71
1981 Ergebnisse der TschedhosIoYVakisoh - Iranischen Entomologis-ohen Exp3ditionen naoh dem Iran (ıicirc970i und 1973) (Mi t Angaben uumlber einige Sammelresultate in Anatolien) Homoptera Auumlchenorrhyncha (II Tei l ) Accedilta Ent Mus Nat Pragae 4 0 127-311
144
Eyluumll - Aralık 1987
145
TOuml85 Neue Cixiiden vom Iran Nachıoarlander und anderen Mediterrane bieten (Hom-optera Auchenorrhynbha)- Accedilta Entomol Bohemoslov 82 95-128
19amp6 Neue Arten der Fuumllgoromorphen Zikaden-Familien vom Mittel-msergsbiet und nahen Osten (Homoptera Auchenoumlrrhyncha Cixiidae Meenoplidae Deibidae Dictyopıharidae Lpphopidae und Issidae) Accedilta Ent Mus Nat Pragae 42B (3-4) 169-198
1S87 Neue OStmediterrane und Iranische Zikadentaxone (Homoptera Auchenornhyncha) Accedilta Entomol Bohemoslov 84 295-312
mdash mdash 1938 Reklassifikation der Gattungen der Pentastirini und neue Taxone dar Cixiida8 (Homoptera Auctıenornhyncha) Accedilta Entomol Bohemoslov 85 (1) 49-70
EMELYANOV AF- 1264 Sufoorder Cicadinea (Auchenornhyncha) Keys ta the ınsects of the European USSR Vol I Apterygoıta Palaeoptera Hemimeto- bola Ed Ga Ya i3ei-Bienko Academy of Sciences of the USSR Zoolo-gical Keys to the Fauna of USSR 84 421-551
1971 Nampw genera of leauumlhoppers of the famrıilicirces Cixiidae and Issidae (Homoptera Auchenorrhyncha) in the USSR Entomological Revievv A Translation of Entomol- Obozn 50 (3) 350-354
1B78 New genera and species of ieafihoppers (Homoptera Auohe-norrhynoha) from the USSR and Mongolia Entomological Revievv A t r ans shylation of Entomol Ooumlozn 57 (2) 220-233
FAHRiNGER J s 1922 Eine Rhynohotenausbeute ous der Turkei Kleinasien und der bsnaohbarten Goumlbieten Konowia I 296-307
FlEıBER FX 1875 Les Cicadines dEurope dapres-leş orginaux et le publications les plus recentes Premiere Partie Comprenant les familles deş Membra-cida Cicadaea Fulgorida Cercopida Ulopida Paropida Scarpida disoo-sees selon la methode analytique Tradui t de Tallemand par Ferd Rieber Rev Mag Zool 3 (3) 288416
1876- Les Cicadines dEurope dapres les originaux et les publica-tions les plus recentes Deuxime Partie Descriptions des especes Traduit lallemand par Fred Rieber Et Magasin de Zoologie pure et appliquee
bullbull 1-268
GADEAU DE KERVILLE H 1939 Reci-t Sommaire-du Voyage en Liste Metıhodique des Invertebres et des Vertebres RecoSıtes en Asie-Mineure - Voyage-Zoolo-gique DHenri Gadeau de Kerville en Asie Minsure (Avri l-Mai 1912) Paris
bull Paul Le Chevalicircer 148 HAUPT HT93Q Besohreibung einiger an Citrus sohadliahen Homopteren İn FS
Bodenheimers - Die Schadiings - fauna Palastinas Monog Z Angen Ent 10 419-422
HOCH H und R1 REMANE 1S85 Evtılation und Speziation der Zikaden-Gottung-HYALESTHES Signoret 1865 - (Homoptera Auchenorrhynoha Fulgoroidea Cixi idae) Manb Ent Pmbl 2 (2) 1-427
KIRSCHBAUM CL 1863 Die Cicadiıicircen der gegend von Wiesbaden und Frankfurt A- M Nebst einer Anzahl Neuer oder Schwer zu untersoheidender arten aus Anderen gegenden Europas Taıbellarisch Besohrieben Nassau Ver f Naturk Jahrb 21-22 1-202
BıİTKIİ KORUMA BUumlLTENİ CİLT 27 No 3-4
KRAMER JP 1081 Taxonomic study of tlhe planthopper genus Cixtus in the United States and Mexico (Homoptera Fulgoroidea Cixi idae) Trans Ame Ent Soc 107 1-68
1082 Taxonomic study of the planthopper genus Oliarus in the Unishyted States (Homoptera Fulgoroidea Cixi idae) Trans Amne Ent Soc 107 381-56amp
mdashbull 1983 Taxonomic study of the planthopper Family Cixiidae in the United States (Homoptera Fulforoidea) Trans Ame Ent S o c 109 1-58
LE OUESNE WJ 1960 -Handıboaks for the Identification of Britsfı Insects He-miptera Fulgoromorpiha Royal Ent London 11 (3) 1-68
LINDBEıRG H 1946 On the insect fauna of Cyprus Results of the expedition of 1939 by Harald Hakan and PH Lindlberg Introduction i i Heteraptera und Homoptera Cicadina der Insel Zypern Oomm Bio 10 (7) 23-175
LINNAVUORI R- 1962 Hemiptera of Israel İ l i Ann Zool Soc Vanomo 24 1-108 1965 Studies oh the South and East-mediterranean Hemipterous
fauna Accedilta Entomol Fennica Helsinki 21 1-70 LODOS N 1982 Tuumlrkiye entomolojisi (Genel Uygulamalı ve Faunistik) Cilt II
Ege Uumlniversitesi Ziraat Fakuumlltesi Yayınlan No 429591 LODOS N and A KıALKANOELEN 1980 Preliminary l ist of Auchenorrhyncıha vvith
notes on distr ibution and importance of species in Turkey I Family Ci-xiidae Spinola Tuumlrk Bit Kor Derg 4 (1) 15-27
LOGVINENKO VN- 1976 New leafhopper species of the Superfamily Fulgoroidea (Auchenorrhyncha) f rom tine Caucasus Entomological Revievv A Transla-tion of Entomol Obozr 55 (3) 69-74
1978 New leafhopper species (Homoptera Audhenonırıyncha) from the Caucasus Entomological Revievv A Translation of Entoımol Obozr- 57 (4) 547-554
MOREAU JP et F LECLANT 1974 Oontribution to the study of two insect on hyibrid lavender Hyalesthes obsoletus Sign (Hom Auchenorrihyncha) Ann Zool Eco Ani 5 (3) 361-364 (Rev Appl Ent 1976 64 (1) 217)
NAST J- 1972 Palaearctic AuahenorrlhYncha (Homoptera) An annotated check list Polish Academy of Sciences Institute of Zooicircogy Polisti Scientific Publisıhcrs Warszawa 551
1982 Palaearctic Auchenorrhynoha (Homoptera) Part 3 New taxa and replacement names introduced till 1860 Polisin Academy of Sciences
lrrstitute of Zoology Polisıh Scientif ic Puıbuumlshers 36 (17) 289-582 OSHANIN B 1906 - 8 Verzeiohnis der Palaearktischen Hemipteren -mit besonderer
Beruumlcksiohtigung lihrer Verteilung im Russisohen Reich | l Bd Homoptera Beilage zum laquoAnnuaire du Musee Zoologique de lAcademie Imıperiale des Sciencesraquo Bd XI XII XIII St Petersburg 1908 492
191ı2 Katalog der Palarktisohen Hemipteren (Heteraptera Homopshytera Auohenorrhynaha und Psylloidea) Verlag von R Friedlander und Sohn Berlin 187
PESSON P- 1951 Ordre des Homapteres (Homoptera Leaoh 1815) In Traite de Zoologie Anatomie ampystematiqıue Biologie İnsectes Superieurs et He-mipteroides Tome X (11) 139Ouml-1647
VVAGNER W 1954 Die Fulgoroidea der Omer-Cooper-Expedition in die Lybische VVueste (Hemiptera^Homoptera) Bull Soc Fouad ler Entom 38 211-219-
146
Eyluuml l -Ara l ık 1987
Tuumlrkiye faunasında tespit edilen cinsler bun la r yanında Akshydeniz ve komşu uumllkelerde bulunan ve Yurdumuzda (bulunabilecek cinslerin ayırımı iccedilin aşağıda verilen anah ta r hazırlanmıştır Bu anahtar ın hazır lanmasında Fieber (1875 1876) Le Quesne (1960) Emelyanov (1964 1971) Dlabola (1957b 1980 1981 1985 1988) den faydalanılmrştır Tuumlrkiyede henuumlz tesibit edilmemiş cinsler (X) ile belirlenmiştir
135
BİTKİ KORUMA BUumlLTENİ CİLT Zl No 3-4
CIKHDAE CİNSLERİNE AİT TEŞHİS ANAHTARI
1 (18) JVfesonotum uumlzerinde boyuna 3 carinae bulunur Dişide ovipositor iyi gelişmiş ccedilok uzun (Şekil 10) valve I ince kırışıklı (Tribu CIXIINI Spinola)
2 (15) Yuumlzuumln median carinası fronsu ıkatederek postolypeus uumlzeshy
r inde boydan boya veya kısmen uzanır
3 (4) Arta t i b i a n m dış kenarında diken yak MYNDUS Stal
4 (3) Arka t i b i a n m dış kenarında diken b u l u n u r (Şekil 6 A)
5 (6) Başta vertex goumlzler aras ında ccedilok dar uzunca oluk gibi Mesonotumda lateral car inae belirgin değil duumlz ve birbishyr ine paralel uzanır - median carina ise barizdir Uumlst kanatshylarda damar la r ince apical kenar dar yuvarlak
(X) ADOLENDA D i s t a n t 6 (5) Vertex goumlzler arasında geniş anter ior kenarı geniş yay ccedili-
rek uzanır
7 (10) Uumlst kana t la rda apical damar la r arasındaki apical kenar uumlzerinde granuumll yok
8 (9) Başta vertex ve fronsu b i rb i r inden ayıran vertex anter ior kenar ı car ina meydana getirmiş frons u n median carina sı uumlst uccedilta belirgin Uumlst kanat damarlar ındaki granuumlller bashyriz costal kenar boyunca bulunan koyu lekeler damarlar-daki granuumlılerden bar iz olarak daha buumlyuumlk
CIXIUS Latreille
9 (8) Başta vertex ve frons aras ındaki vertex anterior kenarı carina meydana getirmemiş vertexden yuumlze geccediliş yuvarshylak doumlnuumlşluuml fronsun median carinası uumlst uccedilta siliklen-miştir Uumlst kanat damar lar ındaki granuumlller belirgin
i (X) LATOLIARUS Dlabola
MK (7) Uumlst tkanatlarda apical damar la r aras ındaki apical kenar uumlzerinde granuumlller bulunur
İ l (14) Uumlst kanat la rda damar lar ve apical kenar dışında diğer - kenar ve dikişlerde granuumll bulunmaz apical huumlcreler
uzun kanat boyunun doumlr t te bir i kadar Mesonotumda ca-
136
Eyluumll - Aralık 1987
rinae bariz lateral carinae duumlz (hatlar hal inde arkaya doğshyru birbir ler inden uzaklaşarak uzanır
12 (13) Yuumlzde median frontal carina postclypeus u boydan boya katederek uzanır Pronotumda postocular carinae yay ccedilishyzer Erkekte anal tuumlp apical lobu kare dikdoumlrtgen veya asimetrik yamuk şeklinde TACHYCIXIUS Wagner
13 (12) Yuumlzde median frontal carina postclypeus un ortasına kashydar uzanır Pronotumda postocular carinae b i r accedilı meyshydana getirerek koumlşeli uzanır Erkekte anal tuumlp apical lobu diş formunda ufak loblar ile (X) TRIRıHACUS Fieber
14 (11) Uumlst kanat larda damar la r ve apical kenarla bir l ikte buuml tuumln dikişler ccedilepeccedilevre granuumllluuml apical huumlcrelerin boyu kısa kanat boyunun en fazla altıda bir i kadar apical kenar dar yuvarlak Mesonotumda median carina belirgin değil lashyteral carinae bariz hafif yay ccedilizerek birbir ler ine paralel uzanırlar (X) SICULUS Dloboia
15 (2) Yuumlzuumln median carinası sadece frons un uumlst yarısı uumlzerinshyde uzanır
16 (17) Yuumlzde postclypeus frons dan bariz epistomal dikiş ile ayshyrılır Arka tibia nın dış kenarında diken yok
HEMITROPIS Fieber
17 (16) Yuumlzde postclypeus ve frons arasında epistomal dikiş goumlshyruumllmez Arka t ibia nın dış kenar ında basal yarıya yakın 2 diken bu lunur BITROPIS Dlabola
18 (1) Mesonotum uumlzerinde boyuna 5 car inae bulunur Dişide ovipositor iyi gelişmemiş kısa (Şekil 9) eğer uzun ise valve I kırışıklı değil (Tribu PENTASTIRINI Emelyanov)
19 (28) Vertex uumlzerindeki areolar carinae (vertex uumlzerindeki enine meyilli carinae) tepede dar accedilı meydana getirir Dişide ovipositor genital bloğun dorso - ventral genişliği kadar veya b i raz daha uzundur (Subtr ibu OLIARINA Emelshyyanov)
137
BİTKİ KORUMA BUumlLTENİ CİLT 27 No- 3-4
138
20 (27) Yuumlzuumln boyuna median carinası postclypeus uumlzerinde de uzanır Rronotumda postocular carinae lateral carinae-den daha keskin Uumlst kanat damarlar ında kıl taşıyan grashynuumlller bulunur
21 (24) Uumlst kanat lar ın costal kenar ında granuumlller bulunur Yuumlzuumln boyuna median carina s ınm apical ccedilatalı kısa frons un yaklaşık doumlr t te bir uzunluğunu kaplar epistomal dikiş anshytenlerin alt kenar hizasına kadar yuumlkselir Ovipositor iyi gelişmiş ve uzun
22 (23) Vertex dar leteral kenar lar ı uzun ve (birbirine paralel uzanır vertex yuumlzeyi oluk şeklinde ccedilukurlaşmış Uumlst kashyna t la rda costal kenar ve damar la r bol granuumllluuml ve kıllı Dişilerde ovipositor abdomen kadar hiccedil olmazsa genital bloğun dorso-ventral genişliğinden daha uzun
EUMECURUS Emelyanov
23 (22) Vertex uumlccedilgen şeklinde lateral kenar la r qne doğru birbirshylerine yaklaşarak uzanır Uumlst kanat larda costal kenar kısshymen granuumllluuml Dişilerde ovipositor kısa genital bloğun dorso-ventral genişliğinden daha uzun değil
(X) ANOCULIARUS Dlabola
24 (21) Uumlst kanat lar ın costal kenarında granuumlller yok Yuumlzuumln boshyyuna median carina s ınm apical ccedilatalı fronsun yarı uzunshyluğunu kaplar epistomal dikiş antenlerin uumlst kenar hishyzasına kadar yuumlkselir Ovipositor kısa ve tam gelişmemiş
25 (26) Arka tarsi segmentleri 7 d iken ile Erkekde aedeagusun distal flagellum kısmı iyi gelişmiş (X) OLİARUS Stal
26 (25) Arka tarsi segmentleri 5 diken ile E rkekde aedeagusun distal flagellumu iyi gelişmemiş
PSEUDOLIARUS Haupt
27 (20) Yuumlzuumln boyuna median carina s ı postclypeus uumlzerine kadar uzanamaz Pronotumda postocular car inae la teral carinae gibi keskin değil Uumlst kanat damar lar ında granuumll yok
(X) OLIARELLUS Emelyanov
Eyluuml l - Analık 1987
28 (19) Vertex uumlzerindeki areolar carinae tepede geniş accedilı meyshydana getirir Dişide ovipositor iyi gelişmemiş ccedilok kısa (Şekil 9) (Suibtribu PENTASTIRINA Emelyanov)
29 (36) Yuumlzde median carina uumlst uccedilta bariz olarak ccedilatallı
30 (33) Arka tarsi nin birinci seğmeni ucunda ditkenfer 8den fazshyla değil ve uccedillarında platellae yok
31 (32) Vertex uzunluğu or tada sadece boyundaki genişliğinin yashyrısı kadar Erkekte paramer ler simetrik veya asimetrik iccedil kenarda geriye doğru uzanan uzantısı var
REPTALUS Emelyanov
32 (31) Vertex or tada vertex a rka koumlşeleri arasındaki genişlik kadar uzundur Erkekte paramer ler asimetrik iccedil kenarda geriye doğru uzanan uzantıları yok
PENTASTİRA Kirschbaum
33 (30) Arka tarsi nin birinci ve ikinci segmentilerin ucundaki dishykenler 8 ve daha fazla diken ile ve he r iki segmentte diken uccedilları platellae ile
34 (35) Başın anterior kenar carinası ve vertex lateral ve areolar carinae keskin ccedilıkıntılı vertex dar ve genişliğinden daha uzun Arka tarsi nin her iki segment ucu 10dan 19a kadar veya daha fazla sık dikenler ile
PENTASTIRIDIUS Kirschbaum
35 (34) Başta anterior ıkenar carinası ve vertex lateral ve areolar carinae ccedilıkıntılı değil vertex kısa ve geniş Arka tarsi bishyr inci sagrnentinde dikenler 8-16 ikinci seğmenimde 8-13 aras ında değişmekte SETAPIUS Dlabola
36 (29) Yuumlzde median boyuna car ina uumlst uccedil ta basil ccedilatal lanma-mış HYALESTHES Signoret
139
BİTKİ KORUMA BUumlLTENİ CİLT 27 No 3-4
140
S U M M A R Y
TAKONOMIC STUDIES ON THE SECSES OF CIXIIDAE (HOMOPTERA) FROM TURKEY
1 mdash MORPHOLOGICAL CHARACTERS OF THE FAMILY AND IDENTIFICATION KEY FOR THE GEN ARA
The specimens in the collections of Plant Protection Research Inst i tute - Plant Protection Museum ANKARA and University of Ege Agrieultural College Depar tment of Plant Protection BORNOshyVA - İZMİR and the specimens collected in Ankara Afyon Bolu Eskişehir Kayseri Kırşehir Konya Nevşehir Niğde dur ing 1983-1987 consti tuted the main material of this study The specimens send for Identification were also included in this study The idenshytification of the specimens studied resulted with 44 species of 12 genera Cixhıs Tachycixius Myndus Hemitropis Bitropis Pseud-oliarus Eumecurus Pentastiridius Pentastira Reptalus Setapius and Hyaiesthes Additional four species Tachycixius logvinenkovcLe Dlabola Pentastira torossica (DlaboSa) Hyaiesthes thracicus Hoch and H yozgaticus Hoch which were described from Turkey could not ıbeen found by the author The Cbciidae has been represented by 48 species of 12 genera for the t ime being
Ali the species determined in this study will b e published in a serial papers In this first paper after the introduct ion of the family Cbdidae an identification key for the families of super-family Fuılgoroidea and for the genera of Cboumlidae including the genera found in neighbour countries whioh could be found in Turkey are given The identification key for the genera is a s fol-lows
KEY FOR THE GENERA OF CIXIIDAE FOUND İN TURKEY AND NEIGHBOURING COUNTRİES
The genera not found in Turkey are marked with (X) in key
1 (18) Mesonotum with 3 longitudinai carinae Female wi th well developped ovipositor valve I corrugated with fine fur-rows (Tribe CIXIINI Spinola)
2 (15) On face frontal median carina extends oumlver postclypeus througly or partly
Eyluumll - Aralık 1987
3 (4) Hind tibia vvithout spines on outer margin MYNDUS Stal
4 (3) Hind tibia vvith spines on outer margin
5 (6) Vertex very na r row betvveen eyes as long furrovv Lateshyral carinae on mesonotum not prominent extend straight and paralel to each other median carina prominent Fore-vvings vvith fine veins and narrovvly rounded at apical
ltX) ADOLENıDA Distant
6 (5) Vertex vvide betvveen eyes the an ter ior margin extends vvith a large curve
7 (10) Apical margin of forewing vvithout granules between api-ral veins
8 (9) Vertex anterior margin with carina median carina of frons prominent apically Granules on veins distinct dots on costal margin distinctly bigger than granules
CIXIUumlS Latreille
9 (8) Vertex anterior majrgin without carina passing from ver-tex to frions roundedly median car ina of frons not distinct apically Granules on veins not distinct on forevvings
(X) LATOLIARUS Dlabola
10 (7) Apical margin of forewing wi th grıanuumlicirces between apical veins
11 (14) Other margins and sutures not granulated except veins and apical margin of forewings vvith long apical cells as İong as one fourth of vving lenght Mesonotum vvith sharp carinae lateral carinae straight and diverging posteriorly
12 (13) Frontal median carina extents through vvhole postclypeus Postocular carinae on p rono tum regularly curves In ma-legt apioal lobe of anal tuumlpe square rectangular o r asym-metrical TACHYCIXIUS Wagner
13 (12) Frontal median carina extents as far as half of postclypeus Postocular carina on p rono tum extents angularly In ma-le apical lobe of anaicirc tuumlpe vvith small dent-shaped lobes
(X) TRIRHACUS Fieber
141
BİTKİ KORUMA BUumlLTENlİ CİLT 27 No 3-4
14 (11) AH margins and sutures of forewing granulated apical cdlls short a tmost as long as one sixth of ving lenght apical margin narrowly rounded Median carina of me-sonotum not distinct lateral carinae distinct and slightly curved and extend paralel to each other
(X) SICULUS Dlabola
15 (2) Frontal median carina extends only on upper half of frons-
16 (17) Frons and postclypeus separated by distinct epistomal suture Hind tibia without spines on outer margin
HBMITROiPIS Fieber 17 (16) Epistomal suture between frons and postclypeus disap-
peared Hind tibia with 2 spines on basal lthalf BITROPIS Dlabola
18 (1) Mesonotum with 5 carinae Femafle with reduced short ovipositor if long valve I not cornigated (Triıbe PEN-TASTIRINI Emelyanov)
19 (28) Areolar car inae on vertex converging a t a distinct acute angle at apex Ovipositor as long as dorso-ventrai height of genitaiicirc bloc or a Mttle longer (Suumlhtrfbe OLIARLNA Emelyanov)
20 (27) Frontal median carina extends though the whole postclyshypeus Postocular carinae sharper t b a n lateral carinae on pronotum Granufles on veins with seuumlae
21 (24) Costal margin of forewinıg with granules On face apishycal fork of median carina short extends atmost one fo-ur th of frons epistomal suture rises up to lower margin of antennae Ovipositor well developped longer
22 (23) Vertex narnyvv lateral margins long and paralel to eaoh other vertex surface not groved Costal margin and veins with numerous ıgranules a n d setae Ovipositor as long as aibdomen a t least as long as dorso-ventral height af geshynital blok EUMECURUS Emelyanov
23 (22) Vertex triangular lateral margins converge towards apex Costral margin part ly granulated Ovipositor short not longer than dorso - ventral height of genital bloc
(X) ANOCULIARUS Dlabola
142
Eyluuml l -Ara l ık 1987
24 (21) Costal margin vvithout granules On face apical fork of frons extends on half of frons epistomal suture rises up to upper level of antennae Ovipositor reduced and short
25 (26) Hind tarsi 1 and 2 segments wi th 7 spines apieaicircly In male aedeagus vvith weıl developped flagellum
(X) OLİARUS Stal 26 (25) Hind tarsi 1 and 2 segments vvith 5 spines apically In
male flagellum of aedeagus reduced PSEUDOLIARUS Haupt
27 (20) Frontal median car ina not extends as far as oumlver postdly-peus Postocular carinae on p rono tum not sbarp as lashyteral carinae Veins of forewings vvithout granules
(X) OLIARELLUS Emelyanov
28 (19) Areolar carinae on vertex converging a t an dbtuse angle Ovipositor reduced and very short (Sulbtrihe PENTAS-TIRINA Emelyanov)
29 (36) Frontal median carina forked apically
30 (33) First segmıent of hind tarsi vvith not more than 8 spines and vvithout platellae (macrocheate)
31 (32) Vertex as long as half of vvidth ^betwıeen poster ior iangles of vertex In male pa ramers symmetrical or asymmetri-caicirc vvith inner recurrent process
REPTALUS Emelyanov
32 (31) Vertex as long as vvidth betvveen poster ior angles of ver-tex In male paramers asymmetrical wi thout inner reshycurrent process PENTASTİRA Kirschlbaum
33 (30) First and second segment of h ind tarsi with 8 and more spines and vvith platellae on bo th segments
34 (35) Carinae on head sharp vertex narrovv and long Both segments on hind tarsi vvith 10-19 or more spines apically
PENTASTIRIDIUS Kirsoumlhbaum
35 (34) Carinae on head not distinct vertex short and vvide First segment with 8-16 second segment of hind tarsi vvith 8-13 spines SETAPIUS Dlabola
36 (29) Median frontal carina simpie not forked HYALESTHES Signoret
143
BİTKİ KORUMA BUumlLTENİ CİLT 27 No 3-4
T E Ş E K K Uuml R
Bazı Oumlrneklerin teşhis ve kontrol ler ini yapan sayın Dr J DLABOLA (Prag Ccedilekoslovakya) ya kolleksiyon oumlrneklerini kullanshym a m a izin veren sayın hocam Prof Dr Niyazi LODOSa ve Boumlluumlm arkadaşlarına Zirai Muumlcadele Araşt ırma Enst i tuumller inden oumlrnek goumlnshyderen araştırıcılara ccedilalışma suumlresince yardımlarını esirgemeyen la-bora tuvar arkadaşım Yasemin OumlZDEMİRe ve Laborant Nurhan MELANa imkacircnlar ı ile destek veren Ankara Zirai Muumlcadele Araşshyt ı rma Enst i tuumlsuuml Muumlduumlrluumlğuuml ne teşekkuumlruuml b i r borccedil bilirim
L İ T E R A T Uuml R
BLATTNY C J BACAK J- FOZDENıA J LIMBERK und V BOZNANSKY 1954 Die Uumlbertragung des Stolbur Viruumls bei taibak und tomaten und Seine viro-geographisohen Beziehungen ıPhytopathologische Zeitschift 22 (4) 381-416
BORROR DJ and DM De LONG 1964 An introduotion to the study of insects Revised Editon Holt Rinehard and VVinston Inc 820-
DLABOLA J 1952 Einlge neue palacircarktisohe Zikaden und andere faunistische Bemerkungen Accedilta Ent Mus Nat Pragae 27 27-37
1957a Results of the zooiogical expedition of the National Museum in Pragae to Turkey 20 Homoptera Auchenorrhyncha Accedilta Ent- Mus Nat Pragae 31 (469) 19-68
19571b Die Zikaden Afghanistans (Homoptera Auahenorrhynoha) Mittei l Muumlnoh Ent Ges 47 265-303
mdash 1959 Fuumlnf Neue-Zikaden-Arten Aus dem Gebiet des Mittemeers Est Bull Soc Ent Italiana 89 (9-10) 150-155
1965 Jordanisccedilhe Zikaden (Homoptera Auchenorrftyncha) (Bear-beitung der von J Klappericıh im Jahre 1956-9 in Jordanien Lilbanon und Syrien gesammelten Auslbeute) Accedilta Ent Mus Nat- Pragae 36 419-450
1971 Taxonomische und cıhorologische Erganzungen zur tuumlrkischen und Iranisohen Zikadenfauna (Homoptera - Auoumlhenorhhynoha) bull (Samımela-usbeute von Or Wittmer ımit einem Nachtrog uumlber andere Gebiete der Palacircarktis) Accedilta Faun Ent Mus Nat Pragae 14 115-138
1974- Ulbersioumlht der Gattungen Anaplotettix Goldeus und Thamno-tettix mit Besohreibungen von 7 neuen mediterranen Arten (Homoptera Aucihenorrhynoha) Accedilta Faun Ent Mus Nat Pragge 15 103-130
1980 Neue Zikadenarten der Gattungen Sicilus gen n Mycterodus und Adarrus aus Suumldeuropa und 6 neue Mycterodus aus İran ^Homoptera Auchenorrhynuumlha) Accedilta Faun Ent Mus Nat Pragae 16 (164) 55-71
1981 Ergebnisse der TschedhosIoYVakisoh - Iranischen Entomologis-ohen Exp3ditionen naoh dem Iran (ıicirc970i und 1973) (Mi t Angaben uumlber einige Sammelresultate in Anatolien) Homoptera Auumlchenorrhyncha (II Tei l ) Accedilta Ent Mus Nat Pragae 4 0 127-311
144
Eyluumll - Aralık 1987
145
TOuml85 Neue Cixiiden vom Iran Nachıoarlander und anderen Mediterrane bieten (Hom-optera Auchenorrhynbha)- Accedilta Entomol Bohemoslov 82 95-128
19amp6 Neue Arten der Fuumllgoromorphen Zikaden-Familien vom Mittel-msergsbiet und nahen Osten (Homoptera Auchenoumlrrhyncha Cixiidae Meenoplidae Deibidae Dictyopıharidae Lpphopidae und Issidae) Accedilta Ent Mus Nat Pragae 42B (3-4) 169-198
1S87 Neue OStmediterrane und Iranische Zikadentaxone (Homoptera Auchenornhyncha) Accedilta Entomol Bohemoslov 84 295-312
mdash mdash 1938 Reklassifikation der Gattungen der Pentastirini und neue Taxone dar Cixiida8 (Homoptera Auctıenornhyncha) Accedilta Entomol Bohemoslov 85 (1) 49-70
EMELYANOV AF- 1264 Sufoorder Cicadinea (Auchenornhyncha) Keys ta the ınsects of the European USSR Vol I Apterygoıta Palaeoptera Hemimeto- bola Ed Ga Ya i3ei-Bienko Academy of Sciences of the USSR Zoolo-gical Keys to the Fauna of USSR 84 421-551
1971 Nampw genera of leauumlhoppers of the famrıilicirces Cixiidae and Issidae (Homoptera Auchenorrhyncha) in the USSR Entomological Revievv A Translation of Entomol- Obozn 50 (3) 350-354
1B78 New genera and species of ieafihoppers (Homoptera Auohe-norrhynoha) from the USSR and Mongolia Entomological Revievv A t r ans shylation of Entomol Ooumlozn 57 (2) 220-233
FAHRiNGER J s 1922 Eine Rhynohotenausbeute ous der Turkei Kleinasien und der bsnaohbarten Goumlbieten Konowia I 296-307
FlEıBER FX 1875 Les Cicadines dEurope dapres-leş orginaux et le publications les plus recentes Premiere Partie Comprenant les familles deş Membra-cida Cicadaea Fulgorida Cercopida Ulopida Paropida Scarpida disoo-sees selon la methode analytique Tradui t de Tallemand par Ferd Rieber Rev Mag Zool 3 (3) 288416
1876- Les Cicadines dEurope dapres les originaux et les publica-tions les plus recentes Deuxime Partie Descriptions des especes Traduit lallemand par Fred Rieber Et Magasin de Zoologie pure et appliquee
bullbull 1-268
GADEAU DE KERVILLE H 1939 Reci-t Sommaire-du Voyage en Liste Metıhodique des Invertebres et des Vertebres RecoSıtes en Asie-Mineure - Voyage-Zoolo-gique DHenri Gadeau de Kerville en Asie Minsure (Avri l-Mai 1912) Paris
bull Paul Le Chevalicircer 148 HAUPT HT93Q Besohreibung einiger an Citrus sohadliahen Homopteren İn FS
Bodenheimers - Die Schadiings - fauna Palastinas Monog Z Angen Ent 10 419-422
HOCH H und R1 REMANE 1S85 Evtılation und Speziation der Zikaden-Gottung-HYALESTHES Signoret 1865 - (Homoptera Auchenorrhynoha Fulgoroidea Cixi idae) Manb Ent Pmbl 2 (2) 1-427
KIRSCHBAUM CL 1863 Die Cicadiıicircen der gegend von Wiesbaden und Frankfurt A- M Nebst einer Anzahl Neuer oder Schwer zu untersoheidender arten aus Anderen gegenden Europas Taıbellarisch Besohrieben Nassau Ver f Naturk Jahrb 21-22 1-202
BıİTKIİ KORUMA BUumlLTENİ CİLT 27 No 3-4
KRAMER JP 1081 Taxonomic study of tlhe planthopper genus Cixtus in the United States and Mexico (Homoptera Fulgoroidea Cixi idae) Trans Ame Ent Soc 107 1-68
1082 Taxonomic study of the planthopper genus Oliarus in the Unishyted States (Homoptera Fulgoroidea Cixi idae) Trans Amne Ent Soc 107 381-56amp
mdashbull 1983 Taxonomic study of the planthopper Family Cixiidae in the United States (Homoptera Fulforoidea) Trans Ame Ent S o c 109 1-58
LE OUESNE WJ 1960 -Handıboaks for the Identification of Britsfı Insects He-miptera Fulgoromorpiha Royal Ent London 11 (3) 1-68
LINDBEıRG H 1946 On the insect fauna of Cyprus Results of the expedition of 1939 by Harald Hakan and PH Lindlberg Introduction i i Heteraptera und Homoptera Cicadina der Insel Zypern Oomm Bio 10 (7) 23-175
LINNAVUORI R- 1962 Hemiptera of Israel İ l i Ann Zool Soc Vanomo 24 1-108 1965 Studies oh the South and East-mediterranean Hemipterous
fauna Accedilta Entomol Fennica Helsinki 21 1-70 LODOS N 1982 Tuumlrkiye entomolojisi (Genel Uygulamalı ve Faunistik) Cilt II
Ege Uumlniversitesi Ziraat Fakuumlltesi Yayınlan No 429591 LODOS N and A KıALKANOELEN 1980 Preliminary l ist of Auchenorrhyncıha vvith
notes on distr ibution and importance of species in Turkey I Family Ci-xiidae Spinola Tuumlrk Bit Kor Derg 4 (1) 15-27
LOGVINENKO VN- 1976 New leafhopper species of the Superfamily Fulgoroidea (Auchenorrhyncha) f rom tine Caucasus Entomological Revievv A Transla-tion of Entomol Obozr 55 (3) 69-74
1978 New leafhopper species (Homoptera Audhenonırıyncha) from the Caucasus Entomological Revievv A Translation of Entoımol Obozr- 57 (4) 547-554
MOREAU JP et F LECLANT 1974 Oontribution to the study of two insect on hyibrid lavender Hyalesthes obsoletus Sign (Hom Auchenorrihyncha) Ann Zool Eco Ani 5 (3) 361-364 (Rev Appl Ent 1976 64 (1) 217)
NAST J- 1972 Palaearctic AuahenorrlhYncha (Homoptera) An annotated check list Polish Academy of Sciences Institute of Zooicircogy Polisti Scientific Publisıhcrs Warszawa 551
1982 Palaearctic Auchenorrhynoha (Homoptera) Part 3 New taxa and replacement names introduced till 1860 Polisin Academy of Sciences
lrrstitute of Zoology Polisıh Scientif ic Puıbuumlshers 36 (17) 289-582 OSHANIN B 1906 - 8 Verzeiohnis der Palaearktischen Hemipteren -mit besonderer
Beruumlcksiohtigung lihrer Verteilung im Russisohen Reich | l Bd Homoptera Beilage zum laquoAnnuaire du Musee Zoologique de lAcademie Imıperiale des Sciencesraquo Bd XI XII XIII St Petersburg 1908 492
191ı2 Katalog der Palarktisohen Hemipteren (Heteraptera Homopshytera Auohenorrhynaha und Psylloidea) Verlag von R Friedlander und Sohn Berlin 187
PESSON P- 1951 Ordre des Homapteres (Homoptera Leaoh 1815) In Traite de Zoologie Anatomie ampystematiqıue Biologie İnsectes Superieurs et He-mipteroides Tome X (11) 139Ouml-1647
VVAGNER W 1954 Die Fulgoroidea der Omer-Cooper-Expedition in die Lybische VVueste (Hemiptera^Homoptera) Bull Soc Fouad ler Entom 38 211-219-
146
BİTKİ KORUMA BUumlLTENİ CİLT Zl No 3-4
CIKHDAE CİNSLERİNE AİT TEŞHİS ANAHTARI
1 (18) JVfesonotum uumlzerinde boyuna 3 carinae bulunur Dişide ovipositor iyi gelişmiş ccedilok uzun (Şekil 10) valve I ince kırışıklı (Tribu CIXIINI Spinola)
2 (15) Yuumlzuumln median carinası fronsu ıkatederek postolypeus uumlzeshy
r inde boydan boya veya kısmen uzanır
3 (4) Arta t i b i a n m dış kenarında diken yak MYNDUS Stal
4 (3) Arka t i b i a n m dış kenarında diken b u l u n u r (Şekil 6 A)
5 (6) Başta vertex goumlzler aras ında ccedilok dar uzunca oluk gibi Mesonotumda lateral car inae belirgin değil duumlz ve birbishyr ine paralel uzanır - median carina ise barizdir Uumlst kanatshylarda damar la r ince apical kenar dar yuvarlak
(X) ADOLENDA D i s t a n t 6 (5) Vertex goumlzler arasında geniş anter ior kenarı geniş yay ccedili-
rek uzanır
7 (10) Uumlst kana t la rda apical damar la r arasındaki apical kenar uumlzerinde granuumll yok
8 (9) Başta vertex ve fronsu b i rb i r inden ayıran vertex anter ior kenar ı car ina meydana getirmiş frons u n median carina sı uumlst uccedilta belirgin Uumlst kanat damarlar ındaki granuumlller bashyriz costal kenar boyunca bulunan koyu lekeler damarlar-daki granuumlılerden bar iz olarak daha buumlyuumlk
CIXIUS Latreille
9 (8) Başta vertex ve frons aras ındaki vertex anterior kenarı carina meydana getirmemiş vertexden yuumlze geccediliş yuvarshylak doumlnuumlşluuml fronsun median carinası uumlst uccedilta siliklen-miştir Uumlst kanat damar lar ındaki granuumlller belirgin
i (X) LATOLIARUS Dlabola
MK (7) Uumlst tkanatlarda apical damar la r aras ındaki apical kenar uumlzerinde granuumlller bulunur
İ l (14) Uumlst kanat la rda damar lar ve apical kenar dışında diğer - kenar ve dikişlerde granuumll bulunmaz apical huumlcreler
uzun kanat boyunun doumlr t te bir i kadar Mesonotumda ca-
136
Eyluumll - Aralık 1987
rinae bariz lateral carinae duumlz (hatlar hal inde arkaya doğshyru birbir ler inden uzaklaşarak uzanır
12 (13) Yuumlzde median frontal carina postclypeus u boydan boya katederek uzanır Pronotumda postocular carinae yay ccedilishyzer Erkekte anal tuumlp apical lobu kare dikdoumlrtgen veya asimetrik yamuk şeklinde TACHYCIXIUS Wagner
13 (12) Yuumlzde median frontal carina postclypeus un ortasına kashydar uzanır Pronotumda postocular carinae b i r accedilı meyshydana getirerek koumlşeli uzanır Erkekte anal tuumlp apical lobu diş formunda ufak loblar ile (X) TRIRıHACUS Fieber
14 (11) Uumlst kanat larda damar la r ve apical kenarla bir l ikte buuml tuumln dikişler ccedilepeccedilevre granuumllluuml apical huumlcrelerin boyu kısa kanat boyunun en fazla altıda bir i kadar apical kenar dar yuvarlak Mesonotumda median carina belirgin değil lashyteral carinae bariz hafif yay ccedilizerek birbir ler ine paralel uzanırlar (X) SICULUS Dloboia
15 (2) Yuumlzuumln median carinası sadece frons un uumlst yarısı uumlzerinshyde uzanır
16 (17) Yuumlzde postclypeus frons dan bariz epistomal dikiş ile ayshyrılır Arka tibia nın dış kenarında diken yok
HEMITROPIS Fieber
17 (16) Yuumlzde postclypeus ve frons arasında epistomal dikiş goumlshyruumllmez Arka t ibia nın dış kenar ında basal yarıya yakın 2 diken bu lunur BITROPIS Dlabola
18 (1) Mesonotum uumlzerinde boyuna 5 car inae bulunur Dişide ovipositor iyi gelişmemiş kısa (Şekil 9) eğer uzun ise valve I kırışıklı değil (Tribu PENTASTIRINI Emelyanov)
19 (28) Vertex uumlzerindeki areolar carinae (vertex uumlzerindeki enine meyilli carinae) tepede dar accedilı meydana getirir Dişide ovipositor genital bloğun dorso - ventral genişliği kadar veya b i raz daha uzundur (Subtr ibu OLIARINA Emelshyyanov)
137
BİTKİ KORUMA BUumlLTENİ CİLT 27 No- 3-4
138
20 (27) Yuumlzuumln boyuna median carinası postclypeus uumlzerinde de uzanır Rronotumda postocular carinae lateral carinae-den daha keskin Uumlst kanat damarlar ında kıl taşıyan grashynuumlller bulunur
21 (24) Uumlst kanat lar ın costal kenar ında granuumlller bulunur Yuumlzuumln boyuna median carina s ınm apical ccedilatalı kısa frons un yaklaşık doumlr t te bir uzunluğunu kaplar epistomal dikiş anshytenlerin alt kenar hizasına kadar yuumlkselir Ovipositor iyi gelişmiş ve uzun
22 (23) Vertex dar leteral kenar lar ı uzun ve (birbirine paralel uzanır vertex yuumlzeyi oluk şeklinde ccedilukurlaşmış Uumlst kashyna t la rda costal kenar ve damar la r bol granuumllluuml ve kıllı Dişilerde ovipositor abdomen kadar hiccedil olmazsa genital bloğun dorso-ventral genişliğinden daha uzun
EUMECURUS Emelyanov
23 (22) Vertex uumlccedilgen şeklinde lateral kenar la r qne doğru birbirshylerine yaklaşarak uzanır Uumlst kanat larda costal kenar kısshymen granuumllluuml Dişilerde ovipositor kısa genital bloğun dorso-ventral genişliğinden daha uzun değil
(X) ANOCULIARUS Dlabola
24 (21) Uumlst kanat lar ın costal kenarında granuumlller yok Yuumlzuumln boshyyuna median carina s ınm apical ccedilatalı fronsun yarı uzunshyluğunu kaplar epistomal dikiş antenlerin uumlst kenar hishyzasına kadar yuumlkselir Ovipositor kısa ve tam gelişmemiş
25 (26) Arka tarsi segmentleri 7 d iken ile Erkekde aedeagusun distal flagellum kısmı iyi gelişmiş (X) OLİARUS Stal
26 (25) Arka tarsi segmentleri 5 diken ile E rkekde aedeagusun distal flagellumu iyi gelişmemiş
PSEUDOLIARUS Haupt
27 (20) Yuumlzuumln boyuna median carina s ı postclypeus uumlzerine kadar uzanamaz Pronotumda postocular car inae la teral carinae gibi keskin değil Uumlst kanat damar lar ında granuumll yok
(X) OLIARELLUS Emelyanov
Eyluuml l - Analık 1987
28 (19) Vertex uumlzerindeki areolar carinae tepede geniş accedilı meyshydana getirir Dişide ovipositor iyi gelişmemiş ccedilok kısa (Şekil 9) (Suibtribu PENTASTIRINA Emelyanov)
29 (36) Yuumlzde median carina uumlst uccedilta bariz olarak ccedilatallı
30 (33) Arka tarsi nin birinci seğmeni ucunda ditkenfer 8den fazshyla değil ve uccedillarında platellae yok
31 (32) Vertex uzunluğu or tada sadece boyundaki genişliğinin yashyrısı kadar Erkekte paramer ler simetrik veya asimetrik iccedil kenarda geriye doğru uzanan uzantısı var
REPTALUS Emelyanov
32 (31) Vertex or tada vertex a rka koumlşeleri arasındaki genişlik kadar uzundur Erkekte paramer ler asimetrik iccedil kenarda geriye doğru uzanan uzantıları yok
PENTASTİRA Kirschbaum
33 (30) Arka tarsi nin birinci ve ikinci segmentilerin ucundaki dishykenler 8 ve daha fazla diken ile ve he r iki segmentte diken uccedilları platellae ile
34 (35) Başın anterior kenar carinası ve vertex lateral ve areolar carinae keskin ccedilıkıntılı vertex dar ve genişliğinden daha uzun Arka tarsi nin her iki segment ucu 10dan 19a kadar veya daha fazla sık dikenler ile
PENTASTIRIDIUS Kirschbaum
35 (34) Başta anterior ıkenar carinası ve vertex lateral ve areolar carinae ccedilıkıntılı değil vertex kısa ve geniş Arka tarsi bishyr inci sagrnentinde dikenler 8-16 ikinci seğmenimde 8-13 aras ında değişmekte SETAPIUS Dlabola
36 (29) Yuumlzde median boyuna car ina uumlst uccedil ta basil ccedilatal lanma-mış HYALESTHES Signoret
139
BİTKİ KORUMA BUumlLTENİ CİLT 27 No 3-4
140
S U M M A R Y
TAKONOMIC STUDIES ON THE SECSES OF CIXIIDAE (HOMOPTERA) FROM TURKEY
1 mdash MORPHOLOGICAL CHARACTERS OF THE FAMILY AND IDENTIFICATION KEY FOR THE GEN ARA
The specimens in the collections of Plant Protection Research Inst i tute - Plant Protection Museum ANKARA and University of Ege Agrieultural College Depar tment of Plant Protection BORNOshyVA - İZMİR and the specimens collected in Ankara Afyon Bolu Eskişehir Kayseri Kırşehir Konya Nevşehir Niğde dur ing 1983-1987 consti tuted the main material of this study The specimens send for Identification were also included in this study The idenshytification of the specimens studied resulted with 44 species of 12 genera Cixhıs Tachycixius Myndus Hemitropis Bitropis Pseud-oliarus Eumecurus Pentastiridius Pentastira Reptalus Setapius and Hyaiesthes Additional four species Tachycixius logvinenkovcLe Dlabola Pentastira torossica (DlaboSa) Hyaiesthes thracicus Hoch and H yozgaticus Hoch which were described from Turkey could not ıbeen found by the author The Cbciidae has been represented by 48 species of 12 genera for the t ime being
Ali the species determined in this study will b e published in a serial papers In this first paper after the introduct ion of the family Cbdidae an identification key for the families of super-family Fuılgoroidea and for the genera of Cboumlidae including the genera found in neighbour countries whioh could be found in Turkey are given The identification key for the genera is a s fol-lows
KEY FOR THE GENERA OF CIXIIDAE FOUND İN TURKEY AND NEIGHBOURING COUNTRİES
The genera not found in Turkey are marked with (X) in key
1 (18) Mesonotum with 3 longitudinai carinae Female wi th well developped ovipositor valve I corrugated with fine fur-rows (Tribe CIXIINI Spinola)
2 (15) On face frontal median carina extends oumlver postclypeus througly or partly
Eyluumll - Aralık 1987
3 (4) Hind tibia vvithout spines on outer margin MYNDUS Stal
4 (3) Hind tibia vvith spines on outer margin
5 (6) Vertex very na r row betvveen eyes as long furrovv Lateshyral carinae on mesonotum not prominent extend straight and paralel to each other median carina prominent Fore-vvings vvith fine veins and narrovvly rounded at apical
ltX) ADOLENıDA Distant
6 (5) Vertex vvide betvveen eyes the an ter ior margin extends vvith a large curve
7 (10) Apical margin of forewing vvithout granules between api-ral veins
8 (9) Vertex anterior margin with carina median carina of frons prominent apically Granules on veins distinct dots on costal margin distinctly bigger than granules
CIXIUumlS Latreille
9 (8) Vertex anterior majrgin without carina passing from ver-tex to frions roundedly median car ina of frons not distinct apically Granules on veins not distinct on forevvings
(X) LATOLIARUS Dlabola
10 (7) Apical margin of forewing wi th grıanuumlicirces between apical veins
11 (14) Other margins and sutures not granulated except veins and apical margin of forewings vvith long apical cells as İong as one fourth of vving lenght Mesonotum vvith sharp carinae lateral carinae straight and diverging posteriorly
12 (13) Frontal median carina extents through vvhole postclypeus Postocular carinae on p rono tum regularly curves In ma-legt apioal lobe of anal tuumlpe square rectangular o r asym-metrical TACHYCIXIUS Wagner
13 (12) Frontal median carina extents as far as half of postclypeus Postocular carina on p rono tum extents angularly In ma-le apical lobe of anaicirc tuumlpe vvith small dent-shaped lobes
(X) TRIRHACUS Fieber
141
BİTKİ KORUMA BUumlLTENlİ CİLT 27 No 3-4
14 (11) AH margins and sutures of forewing granulated apical cdlls short a tmost as long as one sixth of ving lenght apical margin narrowly rounded Median carina of me-sonotum not distinct lateral carinae distinct and slightly curved and extend paralel to each other
(X) SICULUS Dlabola
15 (2) Frontal median carina extends only on upper half of frons-
16 (17) Frons and postclypeus separated by distinct epistomal suture Hind tibia without spines on outer margin
HBMITROiPIS Fieber 17 (16) Epistomal suture between frons and postclypeus disap-
peared Hind tibia with 2 spines on basal lthalf BITROPIS Dlabola
18 (1) Mesonotum with 5 carinae Femafle with reduced short ovipositor if long valve I not cornigated (Triıbe PEN-TASTIRINI Emelyanov)
19 (28) Areolar car inae on vertex converging a t a distinct acute angle at apex Ovipositor as long as dorso-ventrai height of genitaiicirc bloc or a Mttle longer (Suumlhtrfbe OLIARLNA Emelyanov)
20 (27) Frontal median carina extends though the whole postclyshypeus Postocular carinae sharper t b a n lateral carinae on pronotum Granufles on veins with seuumlae
21 (24) Costal margin of forewinıg with granules On face apishycal fork of median carina short extends atmost one fo-ur th of frons epistomal suture rises up to lower margin of antennae Ovipositor well developped longer
22 (23) Vertex narnyvv lateral margins long and paralel to eaoh other vertex surface not groved Costal margin and veins with numerous ıgranules a n d setae Ovipositor as long as aibdomen a t least as long as dorso-ventral height af geshynital blok EUMECURUS Emelyanov
23 (22) Vertex triangular lateral margins converge towards apex Costral margin part ly granulated Ovipositor short not longer than dorso - ventral height of genital bloc
(X) ANOCULIARUS Dlabola
142
Eyluuml l -Ara l ık 1987
24 (21) Costal margin vvithout granules On face apical fork of frons extends on half of frons epistomal suture rises up to upper level of antennae Ovipositor reduced and short
25 (26) Hind tarsi 1 and 2 segments wi th 7 spines apieaicircly In male aedeagus vvith weıl developped flagellum
(X) OLİARUS Stal 26 (25) Hind tarsi 1 and 2 segments vvith 5 spines apically In
male flagellum of aedeagus reduced PSEUDOLIARUS Haupt
27 (20) Frontal median car ina not extends as far as oumlver postdly-peus Postocular carinae on p rono tum not sbarp as lashyteral carinae Veins of forewings vvithout granules
(X) OLIARELLUS Emelyanov
28 (19) Areolar carinae on vertex converging a t an dbtuse angle Ovipositor reduced and very short (Sulbtrihe PENTAS-TIRINA Emelyanov)
29 (36) Frontal median carina forked apically
30 (33) First segmıent of hind tarsi vvith not more than 8 spines and vvithout platellae (macrocheate)
31 (32) Vertex as long as half of vvidth ^betwıeen poster ior iangles of vertex In male pa ramers symmetrical or asymmetri-caicirc vvith inner recurrent process
REPTALUS Emelyanov
32 (31) Vertex as long as vvidth betvveen poster ior angles of ver-tex In male paramers asymmetrical wi thout inner reshycurrent process PENTASTİRA Kirschlbaum
33 (30) First and second segment of h ind tarsi with 8 and more spines and vvith platellae on bo th segments
34 (35) Carinae on head sharp vertex narrovv and long Both segments on hind tarsi vvith 10-19 or more spines apically
PENTASTIRIDIUS Kirsoumlhbaum
35 (34) Carinae on head not distinct vertex short and vvide First segment with 8-16 second segment of hind tarsi vvith 8-13 spines SETAPIUS Dlabola
36 (29) Median frontal carina simpie not forked HYALESTHES Signoret
143
BİTKİ KORUMA BUumlLTENİ CİLT 27 No 3-4
T E Ş E K K Uuml R
Bazı Oumlrneklerin teşhis ve kontrol ler ini yapan sayın Dr J DLABOLA (Prag Ccedilekoslovakya) ya kolleksiyon oumlrneklerini kullanshym a m a izin veren sayın hocam Prof Dr Niyazi LODOSa ve Boumlluumlm arkadaşlarına Zirai Muumlcadele Araşt ırma Enst i tuumller inden oumlrnek goumlnshyderen araştırıcılara ccedilalışma suumlresince yardımlarını esirgemeyen la-bora tuvar arkadaşım Yasemin OumlZDEMİRe ve Laborant Nurhan MELANa imkacircnlar ı ile destek veren Ankara Zirai Muumlcadele Araşshyt ı rma Enst i tuumlsuuml Muumlduumlrluumlğuuml ne teşekkuumlruuml b i r borccedil bilirim
L İ T E R A T Uuml R
BLATTNY C J BACAK J- FOZDENıA J LIMBERK und V BOZNANSKY 1954 Die Uumlbertragung des Stolbur Viruumls bei taibak und tomaten und Seine viro-geographisohen Beziehungen ıPhytopathologische Zeitschift 22 (4) 381-416
BORROR DJ and DM De LONG 1964 An introduotion to the study of insects Revised Editon Holt Rinehard and VVinston Inc 820-
DLABOLA J 1952 Einlge neue palacircarktisohe Zikaden und andere faunistische Bemerkungen Accedilta Ent Mus Nat Pragae 27 27-37
1957a Results of the zooiogical expedition of the National Museum in Pragae to Turkey 20 Homoptera Auchenorrhyncha Accedilta Ent- Mus Nat Pragae 31 (469) 19-68
19571b Die Zikaden Afghanistans (Homoptera Auahenorrhynoha) Mittei l Muumlnoh Ent Ges 47 265-303
mdash 1959 Fuumlnf Neue-Zikaden-Arten Aus dem Gebiet des Mittemeers Est Bull Soc Ent Italiana 89 (9-10) 150-155
1965 Jordanisccedilhe Zikaden (Homoptera Auchenorrftyncha) (Bear-beitung der von J Klappericıh im Jahre 1956-9 in Jordanien Lilbanon und Syrien gesammelten Auslbeute) Accedilta Ent Mus Nat- Pragae 36 419-450
1971 Taxonomische und cıhorologische Erganzungen zur tuumlrkischen und Iranisohen Zikadenfauna (Homoptera - Auoumlhenorhhynoha) bull (Samımela-usbeute von Or Wittmer ımit einem Nachtrog uumlber andere Gebiete der Palacircarktis) Accedilta Faun Ent Mus Nat Pragae 14 115-138
1974- Ulbersioumlht der Gattungen Anaplotettix Goldeus und Thamno-tettix mit Besohreibungen von 7 neuen mediterranen Arten (Homoptera Aucihenorrhynoha) Accedilta Faun Ent Mus Nat Pragge 15 103-130
1980 Neue Zikadenarten der Gattungen Sicilus gen n Mycterodus und Adarrus aus Suumldeuropa und 6 neue Mycterodus aus İran ^Homoptera Auchenorrhynuumlha) Accedilta Faun Ent Mus Nat Pragae 16 (164) 55-71
1981 Ergebnisse der TschedhosIoYVakisoh - Iranischen Entomologis-ohen Exp3ditionen naoh dem Iran (ıicirc970i und 1973) (Mi t Angaben uumlber einige Sammelresultate in Anatolien) Homoptera Auumlchenorrhyncha (II Tei l ) Accedilta Ent Mus Nat Pragae 4 0 127-311
144
Eyluumll - Aralık 1987
145
TOuml85 Neue Cixiiden vom Iran Nachıoarlander und anderen Mediterrane bieten (Hom-optera Auchenorrhynbha)- Accedilta Entomol Bohemoslov 82 95-128
19amp6 Neue Arten der Fuumllgoromorphen Zikaden-Familien vom Mittel-msergsbiet und nahen Osten (Homoptera Auchenoumlrrhyncha Cixiidae Meenoplidae Deibidae Dictyopıharidae Lpphopidae und Issidae) Accedilta Ent Mus Nat Pragae 42B (3-4) 169-198
1S87 Neue OStmediterrane und Iranische Zikadentaxone (Homoptera Auchenornhyncha) Accedilta Entomol Bohemoslov 84 295-312
mdash mdash 1938 Reklassifikation der Gattungen der Pentastirini und neue Taxone dar Cixiida8 (Homoptera Auctıenornhyncha) Accedilta Entomol Bohemoslov 85 (1) 49-70
EMELYANOV AF- 1264 Sufoorder Cicadinea (Auchenornhyncha) Keys ta the ınsects of the European USSR Vol I Apterygoıta Palaeoptera Hemimeto- bola Ed Ga Ya i3ei-Bienko Academy of Sciences of the USSR Zoolo-gical Keys to the Fauna of USSR 84 421-551
1971 Nampw genera of leauumlhoppers of the famrıilicirces Cixiidae and Issidae (Homoptera Auchenorrhyncha) in the USSR Entomological Revievv A Translation of Entomol- Obozn 50 (3) 350-354
1B78 New genera and species of ieafihoppers (Homoptera Auohe-norrhynoha) from the USSR and Mongolia Entomological Revievv A t r ans shylation of Entomol Ooumlozn 57 (2) 220-233
FAHRiNGER J s 1922 Eine Rhynohotenausbeute ous der Turkei Kleinasien und der bsnaohbarten Goumlbieten Konowia I 296-307
FlEıBER FX 1875 Les Cicadines dEurope dapres-leş orginaux et le publications les plus recentes Premiere Partie Comprenant les familles deş Membra-cida Cicadaea Fulgorida Cercopida Ulopida Paropida Scarpida disoo-sees selon la methode analytique Tradui t de Tallemand par Ferd Rieber Rev Mag Zool 3 (3) 288416
1876- Les Cicadines dEurope dapres les originaux et les publica-tions les plus recentes Deuxime Partie Descriptions des especes Traduit lallemand par Fred Rieber Et Magasin de Zoologie pure et appliquee
bullbull 1-268
GADEAU DE KERVILLE H 1939 Reci-t Sommaire-du Voyage en Liste Metıhodique des Invertebres et des Vertebres RecoSıtes en Asie-Mineure - Voyage-Zoolo-gique DHenri Gadeau de Kerville en Asie Minsure (Avri l-Mai 1912) Paris
bull Paul Le Chevalicircer 148 HAUPT HT93Q Besohreibung einiger an Citrus sohadliahen Homopteren İn FS
Bodenheimers - Die Schadiings - fauna Palastinas Monog Z Angen Ent 10 419-422
HOCH H und R1 REMANE 1S85 Evtılation und Speziation der Zikaden-Gottung-HYALESTHES Signoret 1865 - (Homoptera Auchenorrhynoha Fulgoroidea Cixi idae) Manb Ent Pmbl 2 (2) 1-427
KIRSCHBAUM CL 1863 Die Cicadiıicircen der gegend von Wiesbaden und Frankfurt A- M Nebst einer Anzahl Neuer oder Schwer zu untersoheidender arten aus Anderen gegenden Europas Taıbellarisch Besohrieben Nassau Ver f Naturk Jahrb 21-22 1-202
BıİTKIİ KORUMA BUumlLTENİ CİLT 27 No 3-4
KRAMER JP 1081 Taxonomic study of tlhe planthopper genus Cixtus in the United States and Mexico (Homoptera Fulgoroidea Cixi idae) Trans Ame Ent Soc 107 1-68
1082 Taxonomic study of the planthopper genus Oliarus in the Unishyted States (Homoptera Fulgoroidea Cixi idae) Trans Amne Ent Soc 107 381-56amp
mdashbull 1983 Taxonomic study of the planthopper Family Cixiidae in the United States (Homoptera Fulforoidea) Trans Ame Ent S o c 109 1-58
LE OUESNE WJ 1960 -Handıboaks for the Identification of Britsfı Insects He-miptera Fulgoromorpiha Royal Ent London 11 (3) 1-68
LINDBEıRG H 1946 On the insect fauna of Cyprus Results of the expedition of 1939 by Harald Hakan and PH Lindlberg Introduction i i Heteraptera und Homoptera Cicadina der Insel Zypern Oomm Bio 10 (7) 23-175
LINNAVUORI R- 1962 Hemiptera of Israel İ l i Ann Zool Soc Vanomo 24 1-108 1965 Studies oh the South and East-mediterranean Hemipterous
fauna Accedilta Entomol Fennica Helsinki 21 1-70 LODOS N 1982 Tuumlrkiye entomolojisi (Genel Uygulamalı ve Faunistik) Cilt II
Ege Uumlniversitesi Ziraat Fakuumlltesi Yayınlan No 429591 LODOS N and A KıALKANOELEN 1980 Preliminary l ist of Auchenorrhyncıha vvith
notes on distr ibution and importance of species in Turkey I Family Ci-xiidae Spinola Tuumlrk Bit Kor Derg 4 (1) 15-27
LOGVINENKO VN- 1976 New leafhopper species of the Superfamily Fulgoroidea (Auchenorrhyncha) f rom tine Caucasus Entomological Revievv A Transla-tion of Entomol Obozr 55 (3) 69-74
1978 New leafhopper species (Homoptera Audhenonırıyncha) from the Caucasus Entomological Revievv A Translation of Entoımol Obozr- 57 (4) 547-554
MOREAU JP et F LECLANT 1974 Oontribution to the study of two insect on hyibrid lavender Hyalesthes obsoletus Sign (Hom Auchenorrihyncha) Ann Zool Eco Ani 5 (3) 361-364 (Rev Appl Ent 1976 64 (1) 217)
NAST J- 1972 Palaearctic AuahenorrlhYncha (Homoptera) An annotated check list Polish Academy of Sciences Institute of Zooicircogy Polisti Scientific Publisıhcrs Warszawa 551
1982 Palaearctic Auchenorrhynoha (Homoptera) Part 3 New taxa and replacement names introduced till 1860 Polisin Academy of Sciences
lrrstitute of Zoology Polisıh Scientif ic Puıbuumlshers 36 (17) 289-582 OSHANIN B 1906 - 8 Verzeiohnis der Palaearktischen Hemipteren -mit besonderer
Beruumlcksiohtigung lihrer Verteilung im Russisohen Reich | l Bd Homoptera Beilage zum laquoAnnuaire du Musee Zoologique de lAcademie Imıperiale des Sciencesraquo Bd XI XII XIII St Petersburg 1908 492
191ı2 Katalog der Palarktisohen Hemipteren (Heteraptera Homopshytera Auohenorrhynaha und Psylloidea) Verlag von R Friedlander und Sohn Berlin 187
PESSON P- 1951 Ordre des Homapteres (Homoptera Leaoh 1815) In Traite de Zoologie Anatomie ampystematiqıue Biologie İnsectes Superieurs et He-mipteroides Tome X (11) 139Ouml-1647
VVAGNER W 1954 Die Fulgoroidea der Omer-Cooper-Expedition in die Lybische VVueste (Hemiptera^Homoptera) Bull Soc Fouad ler Entom 38 211-219-
146
Eyluumll - Aralık 1987
rinae bariz lateral carinae duumlz (hatlar hal inde arkaya doğshyru birbir ler inden uzaklaşarak uzanır
12 (13) Yuumlzde median frontal carina postclypeus u boydan boya katederek uzanır Pronotumda postocular carinae yay ccedilishyzer Erkekte anal tuumlp apical lobu kare dikdoumlrtgen veya asimetrik yamuk şeklinde TACHYCIXIUS Wagner
13 (12) Yuumlzde median frontal carina postclypeus un ortasına kashydar uzanır Pronotumda postocular carinae b i r accedilı meyshydana getirerek koumlşeli uzanır Erkekte anal tuumlp apical lobu diş formunda ufak loblar ile (X) TRIRıHACUS Fieber
14 (11) Uumlst kanat larda damar la r ve apical kenarla bir l ikte buuml tuumln dikişler ccedilepeccedilevre granuumllluuml apical huumlcrelerin boyu kısa kanat boyunun en fazla altıda bir i kadar apical kenar dar yuvarlak Mesonotumda median carina belirgin değil lashyteral carinae bariz hafif yay ccedilizerek birbir ler ine paralel uzanırlar (X) SICULUS Dloboia
15 (2) Yuumlzuumln median carinası sadece frons un uumlst yarısı uumlzerinshyde uzanır
16 (17) Yuumlzde postclypeus frons dan bariz epistomal dikiş ile ayshyrılır Arka tibia nın dış kenarında diken yok
HEMITROPIS Fieber
17 (16) Yuumlzde postclypeus ve frons arasında epistomal dikiş goumlshyruumllmez Arka t ibia nın dış kenar ında basal yarıya yakın 2 diken bu lunur BITROPIS Dlabola
18 (1) Mesonotum uumlzerinde boyuna 5 car inae bulunur Dişide ovipositor iyi gelişmemiş kısa (Şekil 9) eğer uzun ise valve I kırışıklı değil (Tribu PENTASTIRINI Emelyanov)
19 (28) Vertex uumlzerindeki areolar carinae (vertex uumlzerindeki enine meyilli carinae) tepede dar accedilı meydana getirir Dişide ovipositor genital bloğun dorso - ventral genişliği kadar veya b i raz daha uzundur (Subtr ibu OLIARINA Emelshyyanov)
137
BİTKİ KORUMA BUumlLTENİ CİLT 27 No- 3-4
138
20 (27) Yuumlzuumln boyuna median carinası postclypeus uumlzerinde de uzanır Rronotumda postocular carinae lateral carinae-den daha keskin Uumlst kanat damarlar ında kıl taşıyan grashynuumlller bulunur
21 (24) Uumlst kanat lar ın costal kenar ında granuumlller bulunur Yuumlzuumln boyuna median carina s ınm apical ccedilatalı kısa frons un yaklaşık doumlr t te bir uzunluğunu kaplar epistomal dikiş anshytenlerin alt kenar hizasına kadar yuumlkselir Ovipositor iyi gelişmiş ve uzun
22 (23) Vertex dar leteral kenar lar ı uzun ve (birbirine paralel uzanır vertex yuumlzeyi oluk şeklinde ccedilukurlaşmış Uumlst kashyna t la rda costal kenar ve damar la r bol granuumllluuml ve kıllı Dişilerde ovipositor abdomen kadar hiccedil olmazsa genital bloğun dorso-ventral genişliğinden daha uzun
EUMECURUS Emelyanov
23 (22) Vertex uumlccedilgen şeklinde lateral kenar la r qne doğru birbirshylerine yaklaşarak uzanır Uumlst kanat larda costal kenar kısshymen granuumllluuml Dişilerde ovipositor kısa genital bloğun dorso-ventral genişliğinden daha uzun değil
(X) ANOCULIARUS Dlabola
24 (21) Uumlst kanat lar ın costal kenarında granuumlller yok Yuumlzuumln boshyyuna median carina s ınm apical ccedilatalı fronsun yarı uzunshyluğunu kaplar epistomal dikiş antenlerin uumlst kenar hishyzasına kadar yuumlkselir Ovipositor kısa ve tam gelişmemiş
25 (26) Arka tarsi segmentleri 7 d iken ile Erkekde aedeagusun distal flagellum kısmı iyi gelişmiş (X) OLİARUS Stal
26 (25) Arka tarsi segmentleri 5 diken ile E rkekde aedeagusun distal flagellumu iyi gelişmemiş
PSEUDOLIARUS Haupt
27 (20) Yuumlzuumln boyuna median carina s ı postclypeus uumlzerine kadar uzanamaz Pronotumda postocular car inae la teral carinae gibi keskin değil Uumlst kanat damar lar ında granuumll yok
(X) OLIARELLUS Emelyanov
Eyluuml l - Analık 1987
28 (19) Vertex uumlzerindeki areolar carinae tepede geniş accedilı meyshydana getirir Dişide ovipositor iyi gelişmemiş ccedilok kısa (Şekil 9) (Suibtribu PENTASTIRINA Emelyanov)
29 (36) Yuumlzde median carina uumlst uccedilta bariz olarak ccedilatallı
30 (33) Arka tarsi nin birinci seğmeni ucunda ditkenfer 8den fazshyla değil ve uccedillarında platellae yok
31 (32) Vertex uzunluğu or tada sadece boyundaki genişliğinin yashyrısı kadar Erkekte paramer ler simetrik veya asimetrik iccedil kenarda geriye doğru uzanan uzantısı var
REPTALUS Emelyanov
32 (31) Vertex or tada vertex a rka koumlşeleri arasındaki genişlik kadar uzundur Erkekte paramer ler asimetrik iccedil kenarda geriye doğru uzanan uzantıları yok
PENTASTİRA Kirschbaum
33 (30) Arka tarsi nin birinci ve ikinci segmentilerin ucundaki dishykenler 8 ve daha fazla diken ile ve he r iki segmentte diken uccedilları platellae ile
34 (35) Başın anterior kenar carinası ve vertex lateral ve areolar carinae keskin ccedilıkıntılı vertex dar ve genişliğinden daha uzun Arka tarsi nin her iki segment ucu 10dan 19a kadar veya daha fazla sık dikenler ile
PENTASTIRIDIUS Kirschbaum
35 (34) Başta anterior ıkenar carinası ve vertex lateral ve areolar carinae ccedilıkıntılı değil vertex kısa ve geniş Arka tarsi bishyr inci sagrnentinde dikenler 8-16 ikinci seğmenimde 8-13 aras ında değişmekte SETAPIUS Dlabola
36 (29) Yuumlzde median boyuna car ina uumlst uccedil ta basil ccedilatal lanma-mış HYALESTHES Signoret
139
BİTKİ KORUMA BUumlLTENİ CİLT 27 No 3-4
140
S U M M A R Y
TAKONOMIC STUDIES ON THE SECSES OF CIXIIDAE (HOMOPTERA) FROM TURKEY
1 mdash MORPHOLOGICAL CHARACTERS OF THE FAMILY AND IDENTIFICATION KEY FOR THE GEN ARA
The specimens in the collections of Plant Protection Research Inst i tute - Plant Protection Museum ANKARA and University of Ege Agrieultural College Depar tment of Plant Protection BORNOshyVA - İZMİR and the specimens collected in Ankara Afyon Bolu Eskişehir Kayseri Kırşehir Konya Nevşehir Niğde dur ing 1983-1987 consti tuted the main material of this study The specimens send for Identification were also included in this study The idenshytification of the specimens studied resulted with 44 species of 12 genera Cixhıs Tachycixius Myndus Hemitropis Bitropis Pseud-oliarus Eumecurus Pentastiridius Pentastira Reptalus Setapius and Hyaiesthes Additional four species Tachycixius logvinenkovcLe Dlabola Pentastira torossica (DlaboSa) Hyaiesthes thracicus Hoch and H yozgaticus Hoch which were described from Turkey could not ıbeen found by the author The Cbciidae has been represented by 48 species of 12 genera for the t ime being
Ali the species determined in this study will b e published in a serial papers In this first paper after the introduct ion of the family Cbdidae an identification key for the families of super-family Fuılgoroidea and for the genera of Cboumlidae including the genera found in neighbour countries whioh could be found in Turkey are given The identification key for the genera is a s fol-lows
KEY FOR THE GENERA OF CIXIIDAE FOUND İN TURKEY AND NEIGHBOURING COUNTRİES
The genera not found in Turkey are marked with (X) in key
1 (18) Mesonotum with 3 longitudinai carinae Female wi th well developped ovipositor valve I corrugated with fine fur-rows (Tribe CIXIINI Spinola)
2 (15) On face frontal median carina extends oumlver postclypeus througly or partly
Eyluumll - Aralık 1987
3 (4) Hind tibia vvithout spines on outer margin MYNDUS Stal
4 (3) Hind tibia vvith spines on outer margin
5 (6) Vertex very na r row betvveen eyes as long furrovv Lateshyral carinae on mesonotum not prominent extend straight and paralel to each other median carina prominent Fore-vvings vvith fine veins and narrovvly rounded at apical
ltX) ADOLENıDA Distant
6 (5) Vertex vvide betvveen eyes the an ter ior margin extends vvith a large curve
7 (10) Apical margin of forewing vvithout granules between api-ral veins
8 (9) Vertex anterior margin with carina median carina of frons prominent apically Granules on veins distinct dots on costal margin distinctly bigger than granules
CIXIUumlS Latreille
9 (8) Vertex anterior majrgin without carina passing from ver-tex to frions roundedly median car ina of frons not distinct apically Granules on veins not distinct on forevvings
(X) LATOLIARUS Dlabola
10 (7) Apical margin of forewing wi th grıanuumlicirces between apical veins
11 (14) Other margins and sutures not granulated except veins and apical margin of forewings vvith long apical cells as İong as one fourth of vving lenght Mesonotum vvith sharp carinae lateral carinae straight and diverging posteriorly
12 (13) Frontal median carina extents through vvhole postclypeus Postocular carinae on p rono tum regularly curves In ma-legt apioal lobe of anal tuumlpe square rectangular o r asym-metrical TACHYCIXIUS Wagner
13 (12) Frontal median carina extents as far as half of postclypeus Postocular carina on p rono tum extents angularly In ma-le apical lobe of anaicirc tuumlpe vvith small dent-shaped lobes
(X) TRIRHACUS Fieber
141
BİTKİ KORUMA BUumlLTENlİ CİLT 27 No 3-4
14 (11) AH margins and sutures of forewing granulated apical cdlls short a tmost as long as one sixth of ving lenght apical margin narrowly rounded Median carina of me-sonotum not distinct lateral carinae distinct and slightly curved and extend paralel to each other
(X) SICULUS Dlabola
15 (2) Frontal median carina extends only on upper half of frons-
16 (17) Frons and postclypeus separated by distinct epistomal suture Hind tibia without spines on outer margin
HBMITROiPIS Fieber 17 (16) Epistomal suture between frons and postclypeus disap-
peared Hind tibia with 2 spines on basal lthalf BITROPIS Dlabola
18 (1) Mesonotum with 5 carinae Femafle with reduced short ovipositor if long valve I not cornigated (Triıbe PEN-TASTIRINI Emelyanov)
19 (28) Areolar car inae on vertex converging a t a distinct acute angle at apex Ovipositor as long as dorso-ventrai height of genitaiicirc bloc or a Mttle longer (Suumlhtrfbe OLIARLNA Emelyanov)
20 (27) Frontal median carina extends though the whole postclyshypeus Postocular carinae sharper t b a n lateral carinae on pronotum Granufles on veins with seuumlae
21 (24) Costal margin of forewinıg with granules On face apishycal fork of median carina short extends atmost one fo-ur th of frons epistomal suture rises up to lower margin of antennae Ovipositor well developped longer
22 (23) Vertex narnyvv lateral margins long and paralel to eaoh other vertex surface not groved Costal margin and veins with numerous ıgranules a n d setae Ovipositor as long as aibdomen a t least as long as dorso-ventral height af geshynital blok EUMECURUS Emelyanov
23 (22) Vertex triangular lateral margins converge towards apex Costral margin part ly granulated Ovipositor short not longer than dorso - ventral height of genital bloc
(X) ANOCULIARUS Dlabola
142
Eyluuml l -Ara l ık 1987
24 (21) Costal margin vvithout granules On face apical fork of frons extends on half of frons epistomal suture rises up to upper level of antennae Ovipositor reduced and short
25 (26) Hind tarsi 1 and 2 segments wi th 7 spines apieaicircly In male aedeagus vvith weıl developped flagellum
(X) OLİARUS Stal 26 (25) Hind tarsi 1 and 2 segments vvith 5 spines apically In
male flagellum of aedeagus reduced PSEUDOLIARUS Haupt
27 (20) Frontal median car ina not extends as far as oumlver postdly-peus Postocular carinae on p rono tum not sbarp as lashyteral carinae Veins of forewings vvithout granules
(X) OLIARELLUS Emelyanov
28 (19) Areolar carinae on vertex converging a t an dbtuse angle Ovipositor reduced and very short (Sulbtrihe PENTAS-TIRINA Emelyanov)
29 (36) Frontal median carina forked apically
30 (33) First segmıent of hind tarsi vvith not more than 8 spines and vvithout platellae (macrocheate)
31 (32) Vertex as long as half of vvidth ^betwıeen poster ior iangles of vertex In male pa ramers symmetrical or asymmetri-caicirc vvith inner recurrent process
REPTALUS Emelyanov
32 (31) Vertex as long as vvidth betvveen poster ior angles of ver-tex In male paramers asymmetrical wi thout inner reshycurrent process PENTASTİRA Kirschlbaum
33 (30) First and second segment of h ind tarsi with 8 and more spines and vvith platellae on bo th segments
34 (35) Carinae on head sharp vertex narrovv and long Both segments on hind tarsi vvith 10-19 or more spines apically
PENTASTIRIDIUS Kirsoumlhbaum
35 (34) Carinae on head not distinct vertex short and vvide First segment with 8-16 second segment of hind tarsi vvith 8-13 spines SETAPIUS Dlabola
36 (29) Median frontal carina simpie not forked HYALESTHES Signoret
143
BİTKİ KORUMA BUumlLTENİ CİLT 27 No 3-4
T E Ş E K K Uuml R
Bazı Oumlrneklerin teşhis ve kontrol ler ini yapan sayın Dr J DLABOLA (Prag Ccedilekoslovakya) ya kolleksiyon oumlrneklerini kullanshym a m a izin veren sayın hocam Prof Dr Niyazi LODOSa ve Boumlluumlm arkadaşlarına Zirai Muumlcadele Araşt ırma Enst i tuumller inden oumlrnek goumlnshyderen araştırıcılara ccedilalışma suumlresince yardımlarını esirgemeyen la-bora tuvar arkadaşım Yasemin OumlZDEMİRe ve Laborant Nurhan MELANa imkacircnlar ı ile destek veren Ankara Zirai Muumlcadele Araşshyt ı rma Enst i tuumlsuuml Muumlduumlrluumlğuuml ne teşekkuumlruuml b i r borccedil bilirim
L İ T E R A T Uuml R
BLATTNY C J BACAK J- FOZDENıA J LIMBERK und V BOZNANSKY 1954 Die Uumlbertragung des Stolbur Viruumls bei taibak und tomaten und Seine viro-geographisohen Beziehungen ıPhytopathologische Zeitschift 22 (4) 381-416
BORROR DJ and DM De LONG 1964 An introduotion to the study of insects Revised Editon Holt Rinehard and VVinston Inc 820-
DLABOLA J 1952 Einlge neue palacircarktisohe Zikaden und andere faunistische Bemerkungen Accedilta Ent Mus Nat Pragae 27 27-37
1957a Results of the zooiogical expedition of the National Museum in Pragae to Turkey 20 Homoptera Auchenorrhyncha Accedilta Ent- Mus Nat Pragae 31 (469) 19-68
19571b Die Zikaden Afghanistans (Homoptera Auahenorrhynoha) Mittei l Muumlnoh Ent Ges 47 265-303
mdash 1959 Fuumlnf Neue-Zikaden-Arten Aus dem Gebiet des Mittemeers Est Bull Soc Ent Italiana 89 (9-10) 150-155
1965 Jordanisccedilhe Zikaden (Homoptera Auchenorrftyncha) (Bear-beitung der von J Klappericıh im Jahre 1956-9 in Jordanien Lilbanon und Syrien gesammelten Auslbeute) Accedilta Ent Mus Nat- Pragae 36 419-450
1971 Taxonomische und cıhorologische Erganzungen zur tuumlrkischen und Iranisohen Zikadenfauna (Homoptera - Auoumlhenorhhynoha) bull (Samımela-usbeute von Or Wittmer ımit einem Nachtrog uumlber andere Gebiete der Palacircarktis) Accedilta Faun Ent Mus Nat Pragae 14 115-138
1974- Ulbersioumlht der Gattungen Anaplotettix Goldeus und Thamno-tettix mit Besohreibungen von 7 neuen mediterranen Arten (Homoptera Aucihenorrhynoha) Accedilta Faun Ent Mus Nat Pragge 15 103-130
1980 Neue Zikadenarten der Gattungen Sicilus gen n Mycterodus und Adarrus aus Suumldeuropa und 6 neue Mycterodus aus İran ^Homoptera Auchenorrhynuumlha) Accedilta Faun Ent Mus Nat Pragae 16 (164) 55-71
1981 Ergebnisse der TschedhosIoYVakisoh - Iranischen Entomologis-ohen Exp3ditionen naoh dem Iran (ıicirc970i und 1973) (Mi t Angaben uumlber einige Sammelresultate in Anatolien) Homoptera Auumlchenorrhyncha (II Tei l ) Accedilta Ent Mus Nat Pragae 4 0 127-311
144
Eyluumll - Aralık 1987
145
TOuml85 Neue Cixiiden vom Iran Nachıoarlander und anderen Mediterrane bieten (Hom-optera Auchenorrhynbha)- Accedilta Entomol Bohemoslov 82 95-128
19amp6 Neue Arten der Fuumllgoromorphen Zikaden-Familien vom Mittel-msergsbiet und nahen Osten (Homoptera Auchenoumlrrhyncha Cixiidae Meenoplidae Deibidae Dictyopıharidae Lpphopidae und Issidae) Accedilta Ent Mus Nat Pragae 42B (3-4) 169-198
1S87 Neue OStmediterrane und Iranische Zikadentaxone (Homoptera Auchenornhyncha) Accedilta Entomol Bohemoslov 84 295-312
mdash mdash 1938 Reklassifikation der Gattungen der Pentastirini und neue Taxone dar Cixiida8 (Homoptera Auctıenornhyncha) Accedilta Entomol Bohemoslov 85 (1) 49-70
EMELYANOV AF- 1264 Sufoorder Cicadinea (Auchenornhyncha) Keys ta the ınsects of the European USSR Vol I Apterygoıta Palaeoptera Hemimeto- bola Ed Ga Ya i3ei-Bienko Academy of Sciences of the USSR Zoolo-gical Keys to the Fauna of USSR 84 421-551
1971 Nampw genera of leauumlhoppers of the famrıilicirces Cixiidae and Issidae (Homoptera Auchenorrhyncha) in the USSR Entomological Revievv A Translation of Entomol- Obozn 50 (3) 350-354
1B78 New genera and species of ieafihoppers (Homoptera Auohe-norrhynoha) from the USSR and Mongolia Entomological Revievv A t r ans shylation of Entomol Ooumlozn 57 (2) 220-233
FAHRiNGER J s 1922 Eine Rhynohotenausbeute ous der Turkei Kleinasien und der bsnaohbarten Goumlbieten Konowia I 296-307
FlEıBER FX 1875 Les Cicadines dEurope dapres-leş orginaux et le publications les plus recentes Premiere Partie Comprenant les familles deş Membra-cida Cicadaea Fulgorida Cercopida Ulopida Paropida Scarpida disoo-sees selon la methode analytique Tradui t de Tallemand par Ferd Rieber Rev Mag Zool 3 (3) 288416
1876- Les Cicadines dEurope dapres les originaux et les publica-tions les plus recentes Deuxime Partie Descriptions des especes Traduit lallemand par Fred Rieber Et Magasin de Zoologie pure et appliquee
bullbull 1-268
GADEAU DE KERVILLE H 1939 Reci-t Sommaire-du Voyage en Liste Metıhodique des Invertebres et des Vertebres RecoSıtes en Asie-Mineure - Voyage-Zoolo-gique DHenri Gadeau de Kerville en Asie Minsure (Avri l-Mai 1912) Paris
bull Paul Le Chevalicircer 148 HAUPT HT93Q Besohreibung einiger an Citrus sohadliahen Homopteren İn FS
Bodenheimers - Die Schadiings - fauna Palastinas Monog Z Angen Ent 10 419-422
HOCH H und R1 REMANE 1S85 Evtılation und Speziation der Zikaden-Gottung-HYALESTHES Signoret 1865 - (Homoptera Auchenorrhynoha Fulgoroidea Cixi idae) Manb Ent Pmbl 2 (2) 1-427
KIRSCHBAUM CL 1863 Die Cicadiıicircen der gegend von Wiesbaden und Frankfurt A- M Nebst einer Anzahl Neuer oder Schwer zu untersoheidender arten aus Anderen gegenden Europas Taıbellarisch Besohrieben Nassau Ver f Naturk Jahrb 21-22 1-202
BıİTKIİ KORUMA BUumlLTENİ CİLT 27 No 3-4
KRAMER JP 1081 Taxonomic study of tlhe planthopper genus Cixtus in the United States and Mexico (Homoptera Fulgoroidea Cixi idae) Trans Ame Ent Soc 107 1-68
1082 Taxonomic study of the planthopper genus Oliarus in the Unishyted States (Homoptera Fulgoroidea Cixi idae) Trans Amne Ent Soc 107 381-56amp
mdashbull 1983 Taxonomic study of the planthopper Family Cixiidae in the United States (Homoptera Fulforoidea) Trans Ame Ent S o c 109 1-58
LE OUESNE WJ 1960 -Handıboaks for the Identification of Britsfı Insects He-miptera Fulgoromorpiha Royal Ent London 11 (3) 1-68
LINDBEıRG H 1946 On the insect fauna of Cyprus Results of the expedition of 1939 by Harald Hakan and PH Lindlberg Introduction i i Heteraptera und Homoptera Cicadina der Insel Zypern Oomm Bio 10 (7) 23-175
LINNAVUORI R- 1962 Hemiptera of Israel İ l i Ann Zool Soc Vanomo 24 1-108 1965 Studies oh the South and East-mediterranean Hemipterous
fauna Accedilta Entomol Fennica Helsinki 21 1-70 LODOS N 1982 Tuumlrkiye entomolojisi (Genel Uygulamalı ve Faunistik) Cilt II
Ege Uumlniversitesi Ziraat Fakuumlltesi Yayınlan No 429591 LODOS N and A KıALKANOELEN 1980 Preliminary l ist of Auchenorrhyncıha vvith
notes on distr ibution and importance of species in Turkey I Family Ci-xiidae Spinola Tuumlrk Bit Kor Derg 4 (1) 15-27
LOGVINENKO VN- 1976 New leafhopper species of the Superfamily Fulgoroidea (Auchenorrhyncha) f rom tine Caucasus Entomological Revievv A Transla-tion of Entomol Obozr 55 (3) 69-74
1978 New leafhopper species (Homoptera Audhenonırıyncha) from the Caucasus Entomological Revievv A Translation of Entoımol Obozr- 57 (4) 547-554
MOREAU JP et F LECLANT 1974 Oontribution to the study of two insect on hyibrid lavender Hyalesthes obsoletus Sign (Hom Auchenorrihyncha) Ann Zool Eco Ani 5 (3) 361-364 (Rev Appl Ent 1976 64 (1) 217)
NAST J- 1972 Palaearctic AuahenorrlhYncha (Homoptera) An annotated check list Polish Academy of Sciences Institute of Zooicircogy Polisti Scientific Publisıhcrs Warszawa 551
1982 Palaearctic Auchenorrhynoha (Homoptera) Part 3 New taxa and replacement names introduced till 1860 Polisin Academy of Sciences
lrrstitute of Zoology Polisıh Scientif ic Puıbuumlshers 36 (17) 289-582 OSHANIN B 1906 - 8 Verzeiohnis der Palaearktischen Hemipteren -mit besonderer
Beruumlcksiohtigung lihrer Verteilung im Russisohen Reich | l Bd Homoptera Beilage zum laquoAnnuaire du Musee Zoologique de lAcademie Imıperiale des Sciencesraquo Bd XI XII XIII St Petersburg 1908 492
191ı2 Katalog der Palarktisohen Hemipteren (Heteraptera Homopshytera Auohenorrhynaha und Psylloidea) Verlag von R Friedlander und Sohn Berlin 187
PESSON P- 1951 Ordre des Homapteres (Homoptera Leaoh 1815) In Traite de Zoologie Anatomie ampystematiqıue Biologie İnsectes Superieurs et He-mipteroides Tome X (11) 139Ouml-1647
VVAGNER W 1954 Die Fulgoroidea der Omer-Cooper-Expedition in die Lybische VVueste (Hemiptera^Homoptera) Bull Soc Fouad ler Entom 38 211-219-
146
BİTKİ KORUMA BUumlLTENİ CİLT 27 No- 3-4
138
20 (27) Yuumlzuumln boyuna median carinası postclypeus uumlzerinde de uzanır Rronotumda postocular carinae lateral carinae-den daha keskin Uumlst kanat damarlar ında kıl taşıyan grashynuumlller bulunur
21 (24) Uumlst kanat lar ın costal kenar ında granuumlller bulunur Yuumlzuumln boyuna median carina s ınm apical ccedilatalı kısa frons un yaklaşık doumlr t te bir uzunluğunu kaplar epistomal dikiş anshytenlerin alt kenar hizasına kadar yuumlkselir Ovipositor iyi gelişmiş ve uzun
22 (23) Vertex dar leteral kenar lar ı uzun ve (birbirine paralel uzanır vertex yuumlzeyi oluk şeklinde ccedilukurlaşmış Uumlst kashyna t la rda costal kenar ve damar la r bol granuumllluuml ve kıllı Dişilerde ovipositor abdomen kadar hiccedil olmazsa genital bloğun dorso-ventral genişliğinden daha uzun
EUMECURUS Emelyanov
23 (22) Vertex uumlccedilgen şeklinde lateral kenar la r qne doğru birbirshylerine yaklaşarak uzanır Uumlst kanat larda costal kenar kısshymen granuumllluuml Dişilerde ovipositor kısa genital bloğun dorso-ventral genişliğinden daha uzun değil
(X) ANOCULIARUS Dlabola
24 (21) Uumlst kanat lar ın costal kenarında granuumlller yok Yuumlzuumln boshyyuna median carina s ınm apical ccedilatalı fronsun yarı uzunshyluğunu kaplar epistomal dikiş antenlerin uumlst kenar hishyzasına kadar yuumlkselir Ovipositor kısa ve tam gelişmemiş
25 (26) Arka tarsi segmentleri 7 d iken ile Erkekde aedeagusun distal flagellum kısmı iyi gelişmiş (X) OLİARUS Stal
26 (25) Arka tarsi segmentleri 5 diken ile E rkekde aedeagusun distal flagellumu iyi gelişmemiş
PSEUDOLIARUS Haupt
27 (20) Yuumlzuumln boyuna median carina s ı postclypeus uumlzerine kadar uzanamaz Pronotumda postocular car inae la teral carinae gibi keskin değil Uumlst kanat damar lar ında granuumll yok
(X) OLIARELLUS Emelyanov
Eyluuml l - Analık 1987
28 (19) Vertex uumlzerindeki areolar carinae tepede geniş accedilı meyshydana getirir Dişide ovipositor iyi gelişmemiş ccedilok kısa (Şekil 9) (Suibtribu PENTASTIRINA Emelyanov)
29 (36) Yuumlzde median carina uumlst uccedilta bariz olarak ccedilatallı
30 (33) Arka tarsi nin birinci seğmeni ucunda ditkenfer 8den fazshyla değil ve uccedillarında platellae yok
31 (32) Vertex uzunluğu or tada sadece boyundaki genişliğinin yashyrısı kadar Erkekte paramer ler simetrik veya asimetrik iccedil kenarda geriye doğru uzanan uzantısı var
REPTALUS Emelyanov
32 (31) Vertex or tada vertex a rka koumlşeleri arasındaki genişlik kadar uzundur Erkekte paramer ler asimetrik iccedil kenarda geriye doğru uzanan uzantıları yok
PENTASTİRA Kirschbaum
33 (30) Arka tarsi nin birinci ve ikinci segmentilerin ucundaki dishykenler 8 ve daha fazla diken ile ve he r iki segmentte diken uccedilları platellae ile
34 (35) Başın anterior kenar carinası ve vertex lateral ve areolar carinae keskin ccedilıkıntılı vertex dar ve genişliğinden daha uzun Arka tarsi nin her iki segment ucu 10dan 19a kadar veya daha fazla sık dikenler ile
PENTASTIRIDIUS Kirschbaum
35 (34) Başta anterior ıkenar carinası ve vertex lateral ve areolar carinae ccedilıkıntılı değil vertex kısa ve geniş Arka tarsi bishyr inci sagrnentinde dikenler 8-16 ikinci seğmenimde 8-13 aras ında değişmekte SETAPIUS Dlabola
36 (29) Yuumlzde median boyuna car ina uumlst uccedil ta basil ccedilatal lanma-mış HYALESTHES Signoret
139
BİTKİ KORUMA BUumlLTENİ CİLT 27 No 3-4
140
S U M M A R Y
TAKONOMIC STUDIES ON THE SECSES OF CIXIIDAE (HOMOPTERA) FROM TURKEY
1 mdash MORPHOLOGICAL CHARACTERS OF THE FAMILY AND IDENTIFICATION KEY FOR THE GEN ARA
The specimens in the collections of Plant Protection Research Inst i tute - Plant Protection Museum ANKARA and University of Ege Agrieultural College Depar tment of Plant Protection BORNOshyVA - İZMİR and the specimens collected in Ankara Afyon Bolu Eskişehir Kayseri Kırşehir Konya Nevşehir Niğde dur ing 1983-1987 consti tuted the main material of this study The specimens send for Identification were also included in this study The idenshytification of the specimens studied resulted with 44 species of 12 genera Cixhıs Tachycixius Myndus Hemitropis Bitropis Pseud-oliarus Eumecurus Pentastiridius Pentastira Reptalus Setapius and Hyaiesthes Additional four species Tachycixius logvinenkovcLe Dlabola Pentastira torossica (DlaboSa) Hyaiesthes thracicus Hoch and H yozgaticus Hoch which were described from Turkey could not ıbeen found by the author The Cbciidae has been represented by 48 species of 12 genera for the t ime being
Ali the species determined in this study will b e published in a serial papers In this first paper after the introduct ion of the family Cbdidae an identification key for the families of super-family Fuılgoroidea and for the genera of Cboumlidae including the genera found in neighbour countries whioh could be found in Turkey are given The identification key for the genera is a s fol-lows
KEY FOR THE GENERA OF CIXIIDAE FOUND İN TURKEY AND NEIGHBOURING COUNTRİES
The genera not found in Turkey are marked with (X) in key
1 (18) Mesonotum with 3 longitudinai carinae Female wi th well developped ovipositor valve I corrugated with fine fur-rows (Tribe CIXIINI Spinola)
2 (15) On face frontal median carina extends oumlver postclypeus througly or partly
Eyluumll - Aralık 1987
3 (4) Hind tibia vvithout spines on outer margin MYNDUS Stal
4 (3) Hind tibia vvith spines on outer margin
5 (6) Vertex very na r row betvveen eyes as long furrovv Lateshyral carinae on mesonotum not prominent extend straight and paralel to each other median carina prominent Fore-vvings vvith fine veins and narrovvly rounded at apical
ltX) ADOLENıDA Distant
6 (5) Vertex vvide betvveen eyes the an ter ior margin extends vvith a large curve
7 (10) Apical margin of forewing vvithout granules between api-ral veins
8 (9) Vertex anterior margin with carina median carina of frons prominent apically Granules on veins distinct dots on costal margin distinctly bigger than granules
CIXIUumlS Latreille
9 (8) Vertex anterior majrgin without carina passing from ver-tex to frions roundedly median car ina of frons not distinct apically Granules on veins not distinct on forevvings
(X) LATOLIARUS Dlabola
10 (7) Apical margin of forewing wi th grıanuumlicirces between apical veins
11 (14) Other margins and sutures not granulated except veins and apical margin of forewings vvith long apical cells as İong as one fourth of vving lenght Mesonotum vvith sharp carinae lateral carinae straight and diverging posteriorly
12 (13) Frontal median carina extents through vvhole postclypeus Postocular carinae on p rono tum regularly curves In ma-legt apioal lobe of anal tuumlpe square rectangular o r asym-metrical TACHYCIXIUS Wagner
13 (12) Frontal median carina extents as far as half of postclypeus Postocular carina on p rono tum extents angularly In ma-le apical lobe of anaicirc tuumlpe vvith small dent-shaped lobes
(X) TRIRHACUS Fieber
141
BİTKİ KORUMA BUumlLTENlİ CİLT 27 No 3-4
14 (11) AH margins and sutures of forewing granulated apical cdlls short a tmost as long as one sixth of ving lenght apical margin narrowly rounded Median carina of me-sonotum not distinct lateral carinae distinct and slightly curved and extend paralel to each other
(X) SICULUS Dlabola
15 (2) Frontal median carina extends only on upper half of frons-
16 (17) Frons and postclypeus separated by distinct epistomal suture Hind tibia without spines on outer margin
HBMITROiPIS Fieber 17 (16) Epistomal suture between frons and postclypeus disap-
peared Hind tibia with 2 spines on basal lthalf BITROPIS Dlabola
18 (1) Mesonotum with 5 carinae Femafle with reduced short ovipositor if long valve I not cornigated (Triıbe PEN-TASTIRINI Emelyanov)
19 (28) Areolar car inae on vertex converging a t a distinct acute angle at apex Ovipositor as long as dorso-ventrai height of genitaiicirc bloc or a Mttle longer (Suumlhtrfbe OLIARLNA Emelyanov)
20 (27) Frontal median carina extends though the whole postclyshypeus Postocular carinae sharper t b a n lateral carinae on pronotum Granufles on veins with seuumlae
21 (24) Costal margin of forewinıg with granules On face apishycal fork of median carina short extends atmost one fo-ur th of frons epistomal suture rises up to lower margin of antennae Ovipositor well developped longer
22 (23) Vertex narnyvv lateral margins long and paralel to eaoh other vertex surface not groved Costal margin and veins with numerous ıgranules a n d setae Ovipositor as long as aibdomen a t least as long as dorso-ventral height af geshynital blok EUMECURUS Emelyanov
23 (22) Vertex triangular lateral margins converge towards apex Costral margin part ly granulated Ovipositor short not longer than dorso - ventral height of genital bloc
(X) ANOCULIARUS Dlabola
142
Eyluuml l -Ara l ık 1987
24 (21) Costal margin vvithout granules On face apical fork of frons extends on half of frons epistomal suture rises up to upper level of antennae Ovipositor reduced and short
25 (26) Hind tarsi 1 and 2 segments wi th 7 spines apieaicircly In male aedeagus vvith weıl developped flagellum
(X) OLİARUS Stal 26 (25) Hind tarsi 1 and 2 segments vvith 5 spines apically In
male flagellum of aedeagus reduced PSEUDOLIARUS Haupt
27 (20) Frontal median car ina not extends as far as oumlver postdly-peus Postocular carinae on p rono tum not sbarp as lashyteral carinae Veins of forewings vvithout granules
(X) OLIARELLUS Emelyanov
28 (19) Areolar carinae on vertex converging a t an dbtuse angle Ovipositor reduced and very short (Sulbtrihe PENTAS-TIRINA Emelyanov)
29 (36) Frontal median carina forked apically
30 (33) First segmıent of hind tarsi vvith not more than 8 spines and vvithout platellae (macrocheate)
31 (32) Vertex as long as half of vvidth ^betwıeen poster ior iangles of vertex In male pa ramers symmetrical or asymmetri-caicirc vvith inner recurrent process
REPTALUS Emelyanov
32 (31) Vertex as long as vvidth betvveen poster ior angles of ver-tex In male paramers asymmetrical wi thout inner reshycurrent process PENTASTİRA Kirschlbaum
33 (30) First and second segment of h ind tarsi with 8 and more spines and vvith platellae on bo th segments
34 (35) Carinae on head sharp vertex narrovv and long Both segments on hind tarsi vvith 10-19 or more spines apically
PENTASTIRIDIUS Kirsoumlhbaum
35 (34) Carinae on head not distinct vertex short and vvide First segment with 8-16 second segment of hind tarsi vvith 8-13 spines SETAPIUS Dlabola
36 (29) Median frontal carina simpie not forked HYALESTHES Signoret
143
BİTKİ KORUMA BUumlLTENİ CİLT 27 No 3-4
T E Ş E K K Uuml R
Bazı Oumlrneklerin teşhis ve kontrol ler ini yapan sayın Dr J DLABOLA (Prag Ccedilekoslovakya) ya kolleksiyon oumlrneklerini kullanshym a m a izin veren sayın hocam Prof Dr Niyazi LODOSa ve Boumlluumlm arkadaşlarına Zirai Muumlcadele Araşt ırma Enst i tuumller inden oumlrnek goumlnshyderen araştırıcılara ccedilalışma suumlresince yardımlarını esirgemeyen la-bora tuvar arkadaşım Yasemin OumlZDEMİRe ve Laborant Nurhan MELANa imkacircnlar ı ile destek veren Ankara Zirai Muumlcadele Araşshyt ı rma Enst i tuumlsuuml Muumlduumlrluumlğuuml ne teşekkuumlruuml b i r borccedil bilirim
L İ T E R A T Uuml R
BLATTNY C J BACAK J- FOZDENıA J LIMBERK und V BOZNANSKY 1954 Die Uumlbertragung des Stolbur Viruumls bei taibak und tomaten und Seine viro-geographisohen Beziehungen ıPhytopathologische Zeitschift 22 (4) 381-416
BORROR DJ and DM De LONG 1964 An introduotion to the study of insects Revised Editon Holt Rinehard and VVinston Inc 820-
DLABOLA J 1952 Einlge neue palacircarktisohe Zikaden und andere faunistische Bemerkungen Accedilta Ent Mus Nat Pragae 27 27-37
1957a Results of the zooiogical expedition of the National Museum in Pragae to Turkey 20 Homoptera Auchenorrhyncha Accedilta Ent- Mus Nat Pragae 31 (469) 19-68
19571b Die Zikaden Afghanistans (Homoptera Auahenorrhynoha) Mittei l Muumlnoh Ent Ges 47 265-303
mdash 1959 Fuumlnf Neue-Zikaden-Arten Aus dem Gebiet des Mittemeers Est Bull Soc Ent Italiana 89 (9-10) 150-155
1965 Jordanisccedilhe Zikaden (Homoptera Auchenorrftyncha) (Bear-beitung der von J Klappericıh im Jahre 1956-9 in Jordanien Lilbanon und Syrien gesammelten Auslbeute) Accedilta Ent Mus Nat- Pragae 36 419-450
1971 Taxonomische und cıhorologische Erganzungen zur tuumlrkischen und Iranisohen Zikadenfauna (Homoptera - Auoumlhenorhhynoha) bull (Samımela-usbeute von Or Wittmer ımit einem Nachtrog uumlber andere Gebiete der Palacircarktis) Accedilta Faun Ent Mus Nat Pragae 14 115-138
1974- Ulbersioumlht der Gattungen Anaplotettix Goldeus und Thamno-tettix mit Besohreibungen von 7 neuen mediterranen Arten (Homoptera Aucihenorrhynoha) Accedilta Faun Ent Mus Nat Pragge 15 103-130
1980 Neue Zikadenarten der Gattungen Sicilus gen n Mycterodus und Adarrus aus Suumldeuropa und 6 neue Mycterodus aus İran ^Homoptera Auchenorrhynuumlha) Accedilta Faun Ent Mus Nat Pragae 16 (164) 55-71
1981 Ergebnisse der TschedhosIoYVakisoh - Iranischen Entomologis-ohen Exp3ditionen naoh dem Iran (ıicirc970i und 1973) (Mi t Angaben uumlber einige Sammelresultate in Anatolien) Homoptera Auumlchenorrhyncha (II Tei l ) Accedilta Ent Mus Nat Pragae 4 0 127-311
144
Eyluumll - Aralık 1987
145
TOuml85 Neue Cixiiden vom Iran Nachıoarlander und anderen Mediterrane bieten (Hom-optera Auchenorrhynbha)- Accedilta Entomol Bohemoslov 82 95-128
19amp6 Neue Arten der Fuumllgoromorphen Zikaden-Familien vom Mittel-msergsbiet und nahen Osten (Homoptera Auchenoumlrrhyncha Cixiidae Meenoplidae Deibidae Dictyopıharidae Lpphopidae und Issidae) Accedilta Ent Mus Nat Pragae 42B (3-4) 169-198
1S87 Neue OStmediterrane und Iranische Zikadentaxone (Homoptera Auchenornhyncha) Accedilta Entomol Bohemoslov 84 295-312
mdash mdash 1938 Reklassifikation der Gattungen der Pentastirini und neue Taxone dar Cixiida8 (Homoptera Auctıenornhyncha) Accedilta Entomol Bohemoslov 85 (1) 49-70
EMELYANOV AF- 1264 Sufoorder Cicadinea (Auchenornhyncha) Keys ta the ınsects of the European USSR Vol I Apterygoıta Palaeoptera Hemimeto- bola Ed Ga Ya i3ei-Bienko Academy of Sciences of the USSR Zoolo-gical Keys to the Fauna of USSR 84 421-551
1971 Nampw genera of leauumlhoppers of the famrıilicirces Cixiidae and Issidae (Homoptera Auchenorrhyncha) in the USSR Entomological Revievv A Translation of Entomol- Obozn 50 (3) 350-354
1B78 New genera and species of ieafihoppers (Homoptera Auohe-norrhynoha) from the USSR and Mongolia Entomological Revievv A t r ans shylation of Entomol Ooumlozn 57 (2) 220-233
FAHRiNGER J s 1922 Eine Rhynohotenausbeute ous der Turkei Kleinasien und der bsnaohbarten Goumlbieten Konowia I 296-307
FlEıBER FX 1875 Les Cicadines dEurope dapres-leş orginaux et le publications les plus recentes Premiere Partie Comprenant les familles deş Membra-cida Cicadaea Fulgorida Cercopida Ulopida Paropida Scarpida disoo-sees selon la methode analytique Tradui t de Tallemand par Ferd Rieber Rev Mag Zool 3 (3) 288416
1876- Les Cicadines dEurope dapres les originaux et les publica-tions les plus recentes Deuxime Partie Descriptions des especes Traduit lallemand par Fred Rieber Et Magasin de Zoologie pure et appliquee
bullbull 1-268
GADEAU DE KERVILLE H 1939 Reci-t Sommaire-du Voyage en Liste Metıhodique des Invertebres et des Vertebres RecoSıtes en Asie-Mineure - Voyage-Zoolo-gique DHenri Gadeau de Kerville en Asie Minsure (Avri l-Mai 1912) Paris
bull Paul Le Chevalicircer 148 HAUPT HT93Q Besohreibung einiger an Citrus sohadliahen Homopteren İn FS
Bodenheimers - Die Schadiings - fauna Palastinas Monog Z Angen Ent 10 419-422
HOCH H und R1 REMANE 1S85 Evtılation und Speziation der Zikaden-Gottung-HYALESTHES Signoret 1865 - (Homoptera Auchenorrhynoha Fulgoroidea Cixi idae) Manb Ent Pmbl 2 (2) 1-427
KIRSCHBAUM CL 1863 Die Cicadiıicircen der gegend von Wiesbaden und Frankfurt A- M Nebst einer Anzahl Neuer oder Schwer zu untersoheidender arten aus Anderen gegenden Europas Taıbellarisch Besohrieben Nassau Ver f Naturk Jahrb 21-22 1-202
BıİTKIİ KORUMA BUumlLTENİ CİLT 27 No 3-4
KRAMER JP 1081 Taxonomic study of tlhe planthopper genus Cixtus in the United States and Mexico (Homoptera Fulgoroidea Cixi idae) Trans Ame Ent Soc 107 1-68
1082 Taxonomic study of the planthopper genus Oliarus in the Unishyted States (Homoptera Fulgoroidea Cixi idae) Trans Amne Ent Soc 107 381-56amp
mdashbull 1983 Taxonomic study of the planthopper Family Cixiidae in the United States (Homoptera Fulforoidea) Trans Ame Ent S o c 109 1-58
LE OUESNE WJ 1960 -Handıboaks for the Identification of Britsfı Insects He-miptera Fulgoromorpiha Royal Ent London 11 (3) 1-68
LINDBEıRG H 1946 On the insect fauna of Cyprus Results of the expedition of 1939 by Harald Hakan and PH Lindlberg Introduction i i Heteraptera und Homoptera Cicadina der Insel Zypern Oomm Bio 10 (7) 23-175
LINNAVUORI R- 1962 Hemiptera of Israel İ l i Ann Zool Soc Vanomo 24 1-108 1965 Studies oh the South and East-mediterranean Hemipterous
fauna Accedilta Entomol Fennica Helsinki 21 1-70 LODOS N 1982 Tuumlrkiye entomolojisi (Genel Uygulamalı ve Faunistik) Cilt II
Ege Uumlniversitesi Ziraat Fakuumlltesi Yayınlan No 429591 LODOS N and A KıALKANOELEN 1980 Preliminary l ist of Auchenorrhyncıha vvith
notes on distr ibution and importance of species in Turkey I Family Ci-xiidae Spinola Tuumlrk Bit Kor Derg 4 (1) 15-27
LOGVINENKO VN- 1976 New leafhopper species of the Superfamily Fulgoroidea (Auchenorrhyncha) f rom tine Caucasus Entomological Revievv A Transla-tion of Entomol Obozr 55 (3) 69-74
1978 New leafhopper species (Homoptera Audhenonırıyncha) from the Caucasus Entomological Revievv A Translation of Entoımol Obozr- 57 (4) 547-554
MOREAU JP et F LECLANT 1974 Oontribution to the study of two insect on hyibrid lavender Hyalesthes obsoletus Sign (Hom Auchenorrihyncha) Ann Zool Eco Ani 5 (3) 361-364 (Rev Appl Ent 1976 64 (1) 217)
NAST J- 1972 Palaearctic AuahenorrlhYncha (Homoptera) An annotated check list Polish Academy of Sciences Institute of Zooicircogy Polisti Scientific Publisıhcrs Warszawa 551
1982 Palaearctic Auchenorrhynoha (Homoptera) Part 3 New taxa and replacement names introduced till 1860 Polisin Academy of Sciences
lrrstitute of Zoology Polisıh Scientif ic Puıbuumlshers 36 (17) 289-582 OSHANIN B 1906 - 8 Verzeiohnis der Palaearktischen Hemipteren -mit besonderer
Beruumlcksiohtigung lihrer Verteilung im Russisohen Reich | l Bd Homoptera Beilage zum laquoAnnuaire du Musee Zoologique de lAcademie Imıperiale des Sciencesraquo Bd XI XII XIII St Petersburg 1908 492
191ı2 Katalog der Palarktisohen Hemipteren (Heteraptera Homopshytera Auohenorrhynaha und Psylloidea) Verlag von R Friedlander und Sohn Berlin 187
PESSON P- 1951 Ordre des Homapteres (Homoptera Leaoh 1815) In Traite de Zoologie Anatomie ampystematiqıue Biologie İnsectes Superieurs et He-mipteroides Tome X (11) 139Ouml-1647
VVAGNER W 1954 Die Fulgoroidea der Omer-Cooper-Expedition in die Lybische VVueste (Hemiptera^Homoptera) Bull Soc Fouad ler Entom 38 211-219-
146
Eyluuml l - Analık 1987
28 (19) Vertex uumlzerindeki areolar carinae tepede geniş accedilı meyshydana getirir Dişide ovipositor iyi gelişmemiş ccedilok kısa (Şekil 9) (Suibtribu PENTASTIRINA Emelyanov)
29 (36) Yuumlzde median carina uumlst uccedilta bariz olarak ccedilatallı
30 (33) Arka tarsi nin birinci seğmeni ucunda ditkenfer 8den fazshyla değil ve uccedillarında platellae yok
31 (32) Vertex uzunluğu or tada sadece boyundaki genişliğinin yashyrısı kadar Erkekte paramer ler simetrik veya asimetrik iccedil kenarda geriye doğru uzanan uzantısı var
REPTALUS Emelyanov
32 (31) Vertex or tada vertex a rka koumlşeleri arasındaki genişlik kadar uzundur Erkekte paramer ler asimetrik iccedil kenarda geriye doğru uzanan uzantıları yok
PENTASTİRA Kirschbaum
33 (30) Arka tarsi nin birinci ve ikinci segmentilerin ucundaki dishykenler 8 ve daha fazla diken ile ve he r iki segmentte diken uccedilları platellae ile
34 (35) Başın anterior kenar carinası ve vertex lateral ve areolar carinae keskin ccedilıkıntılı vertex dar ve genişliğinden daha uzun Arka tarsi nin her iki segment ucu 10dan 19a kadar veya daha fazla sık dikenler ile
PENTASTIRIDIUS Kirschbaum
35 (34) Başta anterior ıkenar carinası ve vertex lateral ve areolar carinae ccedilıkıntılı değil vertex kısa ve geniş Arka tarsi bishyr inci sagrnentinde dikenler 8-16 ikinci seğmenimde 8-13 aras ında değişmekte SETAPIUS Dlabola
36 (29) Yuumlzde median boyuna car ina uumlst uccedil ta basil ccedilatal lanma-mış HYALESTHES Signoret
139
BİTKİ KORUMA BUumlLTENİ CİLT 27 No 3-4
140
S U M M A R Y
TAKONOMIC STUDIES ON THE SECSES OF CIXIIDAE (HOMOPTERA) FROM TURKEY
1 mdash MORPHOLOGICAL CHARACTERS OF THE FAMILY AND IDENTIFICATION KEY FOR THE GEN ARA
The specimens in the collections of Plant Protection Research Inst i tute - Plant Protection Museum ANKARA and University of Ege Agrieultural College Depar tment of Plant Protection BORNOshyVA - İZMİR and the specimens collected in Ankara Afyon Bolu Eskişehir Kayseri Kırşehir Konya Nevşehir Niğde dur ing 1983-1987 consti tuted the main material of this study The specimens send for Identification were also included in this study The idenshytification of the specimens studied resulted with 44 species of 12 genera Cixhıs Tachycixius Myndus Hemitropis Bitropis Pseud-oliarus Eumecurus Pentastiridius Pentastira Reptalus Setapius and Hyaiesthes Additional four species Tachycixius logvinenkovcLe Dlabola Pentastira torossica (DlaboSa) Hyaiesthes thracicus Hoch and H yozgaticus Hoch which were described from Turkey could not ıbeen found by the author The Cbciidae has been represented by 48 species of 12 genera for the t ime being
Ali the species determined in this study will b e published in a serial papers In this first paper after the introduct ion of the family Cbdidae an identification key for the families of super-family Fuılgoroidea and for the genera of Cboumlidae including the genera found in neighbour countries whioh could be found in Turkey are given The identification key for the genera is a s fol-lows
KEY FOR THE GENERA OF CIXIIDAE FOUND İN TURKEY AND NEIGHBOURING COUNTRİES
The genera not found in Turkey are marked with (X) in key
1 (18) Mesonotum with 3 longitudinai carinae Female wi th well developped ovipositor valve I corrugated with fine fur-rows (Tribe CIXIINI Spinola)
2 (15) On face frontal median carina extends oumlver postclypeus througly or partly
Eyluumll - Aralık 1987
3 (4) Hind tibia vvithout spines on outer margin MYNDUS Stal
4 (3) Hind tibia vvith spines on outer margin
5 (6) Vertex very na r row betvveen eyes as long furrovv Lateshyral carinae on mesonotum not prominent extend straight and paralel to each other median carina prominent Fore-vvings vvith fine veins and narrovvly rounded at apical
ltX) ADOLENıDA Distant
6 (5) Vertex vvide betvveen eyes the an ter ior margin extends vvith a large curve
7 (10) Apical margin of forewing vvithout granules between api-ral veins
8 (9) Vertex anterior margin with carina median carina of frons prominent apically Granules on veins distinct dots on costal margin distinctly bigger than granules
CIXIUumlS Latreille
9 (8) Vertex anterior majrgin without carina passing from ver-tex to frions roundedly median car ina of frons not distinct apically Granules on veins not distinct on forevvings
(X) LATOLIARUS Dlabola
10 (7) Apical margin of forewing wi th grıanuumlicirces between apical veins
11 (14) Other margins and sutures not granulated except veins and apical margin of forewings vvith long apical cells as İong as one fourth of vving lenght Mesonotum vvith sharp carinae lateral carinae straight and diverging posteriorly
12 (13) Frontal median carina extents through vvhole postclypeus Postocular carinae on p rono tum regularly curves In ma-legt apioal lobe of anal tuumlpe square rectangular o r asym-metrical TACHYCIXIUS Wagner
13 (12) Frontal median carina extents as far as half of postclypeus Postocular carina on p rono tum extents angularly In ma-le apical lobe of anaicirc tuumlpe vvith small dent-shaped lobes
(X) TRIRHACUS Fieber
141
BİTKİ KORUMA BUumlLTENlİ CİLT 27 No 3-4
14 (11) AH margins and sutures of forewing granulated apical cdlls short a tmost as long as one sixth of ving lenght apical margin narrowly rounded Median carina of me-sonotum not distinct lateral carinae distinct and slightly curved and extend paralel to each other
(X) SICULUS Dlabola
15 (2) Frontal median carina extends only on upper half of frons-
16 (17) Frons and postclypeus separated by distinct epistomal suture Hind tibia without spines on outer margin
HBMITROiPIS Fieber 17 (16) Epistomal suture between frons and postclypeus disap-
peared Hind tibia with 2 spines on basal lthalf BITROPIS Dlabola
18 (1) Mesonotum with 5 carinae Femafle with reduced short ovipositor if long valve I not cornigated (Triıbe PEN-TASTIRINI Emelyanov)
19 (28) Areolar car inae on vertex converging a t a distinct acute angle at apex Ovipositor as long as dorso-ventrai height of genitaiicirc bloc or a Mttle longer (Suumlhtrfbe OLIARLNA Emelyanov)
20 (27) Frontal median carina extends though the whole postclyshypeus Postocular carinae sharper t b a n lateral carinae on pronotum Granufles on veins with seuumlae
21 (24) Costal margin of forewinıg with granules On face apishycal fork of median carina short extends atmost one fo-ur th of frons epistomal suture rises up to lower margin of antennae Ovipositor well developped longer
22 (23) Vertex narnyvv lateral margins long and paralel to eaoh other vertex surface not groved Costal margin and veins with numerous ıgranules a n d setae Ovipositor as long as aibdomen a t least as long as dorso-ventral height af geshynital blok EUMECURUS Emelyanov
23 (22) Vertex triangular lateral margins converge towards apex Costral margin part ly granulated Ovipositor short not longer than dorso - ventral height of genital bloc
(X) ANOCULIARUS Dlabola
142
Eyluuml l -Ara l ık 1987
24 (21) Costal margin vvithout granules On face apical fork of frons extends on half of frons epistomal suture rises up to upper level of antennae Ovipositor reduced and short
25 (26) Hind tarsi 1 and 2 segments wi th 7 spines apieaicircly In male aedeagus vvith weıl developped flagellum
(X) OLİARUS Stal 26 (25) Hind tarsi 1 and 2 segments vvith 5 spines apically In
male flagellum of aedeagus reduced PSEUDOLIARUS Haupt
27 (20) Frontal median car ina not extends as far as oumlver postdly-peus Postocular carinae on p rono tum not sbarp as lashyteral carinae Veins of forewings vvithout granules
(X) OLIARELLUS Emelyanov
28 (19) Areolar carinae on vertex converging a t an dbtuse angle Ovipositor reduced and very short (Sulbtrihe PENTAS-TIRINA Emelyanov)
29 (36) Frontal median carina forked apically
30 (33) First segmıent of hind tarsi vvith not more than 8 spines and vvithout platellae (macrocheate)
31 (32) Vertex as long as half of vvidth ^betwıeen poster ior iangles of vertex In male pa ramers symmetrical or asymmetri-caicirc vvith inner recurrent process
REPTALUS Emelyanov
32 (31) Vertex as long as vvidth betvveen poster ior angles of ver-tex In male paramers asymmetrical wi thout inner reshycurrent process PENTASTİRA Kirschlbaum
33 (30) First and second segment of h ind tarsi with 8 and more spines and vvith platellae on bo th segments
34 (35) Carinae on head sharp vertex narrovv and long Both segments on hind tarsi vvith 10-19 or more spines apically
PENTASTIRIDIUS Kirsoumlhbaum
35 (34) Carinae on head not distinct vertex short and vvide First segment with 8-16 second segment of hind tarsi vvith 8-13 spines SETAPIUS Dlabola
36 (29) Median frontal carina simpie not forked HYALESTHES Signoret
143
BİTKİ KORUMA BUumlLTENİ CİLT 27 No 3-4
T E Ş E K K Uuml R
Bazı Oumlrneklerin teşhis ve kontrol ler ini yapan sayın Dr J DLABOLA (Prag Ccedilekoslovakya) ya kolleksiyon oumlrneklerini kullanshym a m a izin veren sayın hocam Prof Dr Niyazi LODOSa ve Boumlluumlm arkadaşlarına Zirai Muumlcadele Araşt ırma Enst i tuumller inden oumlrnek goumlnshyderen araştırıcılara ccedilalışma suumlresince yardımlarını esirgemeyen la-bora tuvar arkadaşım Yasemin OumlZDEMİRe ve Laborant Nurhan MELANa imkacircnlar ı ile destek veren Ankara Zirai Muumlcadele Araşshyt ı rma Enst i tuumlsuuml Muumlduumlrluumlğuuml ne teşekkuumlruuml b i r borccedil bilirim
L İ T E R A T Uuml R
BLATTNY C J BACAK J- FOZDENıA J LIMBERK und V BOZNANSKY 1954 Die Uumlbertragung des Stolbur Viruumls bei taibak und tomaten und Seine viro-geographisohen Beziehungen ıPhytopathologische Zeitschift 22 (4) 381-416
BORROR DJ and DM De LONG 1964 An introduotion to the study of insects Revised Editon Holt Rinehard and VVinston Inc 820-
DLABOLA J 1952 Einlge neue palacircarktisohe Zikaden und andere faunistische Bemerkungen Accedilta Ent Mus Nat Pragae 27 27-37
1957a Results of the zooiogical expedition of the National Museum in Pragae to Turkey 20 Homoptera Auchenorrhyncha Accedilta Ent- Mus Nat Pragae 31 (469) 19-68
19571b Die Zikaden Afghanistans (Homoptera Auahenorrhynoha) Mittei l Muumlnoh Ent Ges 47 265-303
mdash 1959 Fuumlnf Neue-Zikaden-Arten Aus dem Gebiet des Mittemeers Est Bull Soc Ent Italiana 89 (9-10) 150-155
1965 Jordanisccedilhe Zikaden (Homoptera Auchenorrftyncha) (Bear-beitung der von J Klappericıh im Jahre 1956-9 in Jordanien Lilbanon und Syrien gesammelten Auslbeute) Accedilta Ent Mus Nat- Pragae 36 419-450
1971 Taxonomische und cıhorologische Erganzungen zur tuumlrkischen und Iranisohen Zikadenfauna (Homoptera - Auoumlhenorhhynoha) bull (Samımela-usbeute von Or Wittmer ımit einem Nachtrog uumlber andere Gebiete der Palacircarktis) Accedilta Faun Ent Mus Nat Pragae 14 115-138
1974- Ulbersioumlht der Gattungen Anaplotettix Goldeus und Thamno-tettix mit Besohreibungen von 7 neuen mediterranen Arten (Homoptera Aucihenorrhynoha) Accedilta Faun Ent Mus Nat Pragge 15 103-130
1980 Neue Zikadenarten der Gattungen Sicilus gen n Mycterodus und Adarrus aus Suumldeuropa und 6 neue Mycterodus aus İran ^Homoptera Auchenorrhynuumlha) Accedilta Faun Ent Mus Nat Pragae 16 (164) 55-71
1981 Ergebnisse der TschedhosIoYVakisoh - Iranischen Entomologis-ohen Exp3ditionen naoh dem Iran (ıicirc970i und 1973) (Mi t Angaben uumlber einige Sammelresultate in Anatolien) Homoptera Auumlchenorrhyncha (II Tei l ) Accedilta Ent Mus Nat Pragae 4 0 127-311
144
Eyluumll - Aralık 1987
145
TOuml85 Neue Cixiiden vom Iran Nachıoarlander und anderen Mediterrane bieten (Hom-optera Auchenorrhynbha)- Accedilta Entomol Bohemoslov 82 95-128
19amp6 Neue Arten der Fuumllgoromorphen Zikaden-Familien vom Mittel-msergsbiet und nahen Osten (Homoptera Auchenoumlrrhyncha Cixiidae Meenoplidae Deibidae Dictyopıharidae Lpphopidae und Issidae) Accedilta Ent Mus Nat Pragae 42B (3-4) 169-198
1S87 Neue OStmediterrane und Iranische Zikadentaxone (Homoptera Auchenornhyncha) Accedilta Entomol Bohemoslov 84 295-312
mdash mdash 1938 Reklassifikation der Gattungen der Pentastirini und neue Taxone dar Cixiida8 (Homoptera Auctıenornhyncha) Accedilta Entomol Bohemoslov 85 (1) 49-70
EMELYANOV AF- 1264 Sufoorder Cicadinea (Auchenornhyncha) Keys ta the ınsects of the European USSR Vol I Apterygoıta Palaeoptera Hemimeto- bola Ed Ga Ya i3ei-Bienko Academy of Sciences of the USSR Zoolo-gical Keys to the Fauna of USSR 84 421-551
1971 Nampw genera of leauumlhoppers of the famrıilicirces Cixiidae and Issidae (Homoptera Auchenorrhyncha) in the USSR Entomological Revievv A Translation of Entomol- Obozn 50 (3) 350-354
1B78 New genera and species of ieafihoppers (Homoptera Auohe-norrhynoha) from the USSR and Mongolia Entomological Revievv A t r ans shylation of Entomol Ooumlozn 57 (2) 220-233
FAHRiNGER J s 1922 Eine Rhynohotenausbeute ous der Turkei Kleinasien und der bsnaohbarten Goumlbieten Konowia I 296-307
FlEıBER FX 1875 Les Cicadines dEurope dapres-leş orginaux et le publications les plus recentes Premiere Partie Comprenant les familles deş Membra-cida Cicadaea Fulgorida Cercopida Ulopida Paropida Scarpida disoo-sees selon la methode analytique Tradui t de Tallemand par Ferd Rieber Rev Mag Zool 3 (3) 288416
1876- Les Cicadines dEurope dapres les originaux et les publica-tions les plus recentes Deuxime Partie Descriptions des especes Traduit lallemand par Fred Rieber Et Magasin de Zoologie pure et appliquee
bullbull 1-268
GADEAU DE KERVILLE H 1939 Reci-t Sommaire-du Voyage en Liste Metıhodique des Invertebres et des Vertebres RecoSıtes en Asie-Mineure - Voyage-Zoolo-gique DHenri Gadeau de Kerville en Asie Minsure (Avri l-Mai 1912) Paris
bull Paul Le Chevalicircer 148 HAUPT HT93Q Besohreibung einiger an Citrus sohadliahen Homopteren İn FS
Bodenheimers - Die Schadiings - fauna Palastinas Monog Z Angen Ent 10 419-422
HOCH H und R1 REMANE 1S85 Evtılation und Speziation der Zikaden-Gottung-HYALESTHES Signoret 1865 - (Homoptera Auchenorrhynoha Fulgoroidea Cixi idae) Manb Ent Pmbl 2 (2) 1-427
KIRSCHBAUM CL 1863 Die Cicadiıicircen der gegend von Wiesbaden und Frankfurt A- M Nebst einer Anzahl Neuer oder Schwer zu untersoheidender arten aus Anderen gegenden Europas Taıbellarisch Besohrieben Nassau Ver f Naturk Jahrb 21-22 1-202
BıİTKIİ KORUMA BUumlLTENİ CİLT 27 No 3-4
KRAMER JP 1081 Taxonomic study of tlhe planthopper genus Cixtus in the United States and Mexico (Homoptera Fulgoroidea Cixi idae) Trans Ame Ent Soc 107 1-68
1082 Taxonomic study of the planthopper genus Oliarus in the Unishyted States (Homoptera Fulgoroidea Cixi idae) Trans Amne Ent Soc 107 381-56amp
mdashbull 1983 Taxonomic study of the planthopper Family Cixiidae in the United States (Homoptera Fulforoidea) Trans Ame Ent S o c 109 1-58
LE OUESNE WJ 1960 -Handıboaks for the Identification of Britsfı Insects He-miptera Fulgoromorpiha Royal Ent London 11 (3) 1-68
LINDBEıRG H 1946 On the insect fauna of Cyprus Results of the expedition of 1939 by Harald Hakan and PH Lindlberg Introduction i i Heteraptera und Homoptera Cicadina der Insel Zypern Oomm Bio 10 (7) 23-175
LINNAVUORI R- 1962 Hemiptera of Israel İ l i Ann Zool Soc Vanomo 24 1-108 1965 Studies oh the South and East-mediterranean Hemipterous
fauna Accedilta Entomol Fennica Helsinki 21 1-70 LODOS N 1982 Tuumlrkiye entomolojisi (Genel Uygulamalı ve Faunistik) Cilt II
Ege Uumlniversitesi Ziraat Fakuumlltesi Yayınlan No 429591 LODOS N and A KıALKANOELEN 1980 Preliminary l ist of Auchenorrhyncıha vvith
notes on distr ibution and importance of species in Turkey I Family Ci-xiidae Spinola Tuumlrk Bit Kor Derg 4 (1) 15-27
LOGVINENKO VN- 1976 New leafhopper species of the Superfamily Fulgoroidea (Auchenorrhyncha) f rom tine Caucasus Entomological Revievv A Transla-tion of Entomol Obozr 55 (3) 69-74
1978 New leafhopper species (Homoptera Audhenonırıyncha) from the Caucasus Entomological Revievv A Translation of Entoımol Obozr- 57 (4) 547-554
MOREAU JP et F LECLANT 1974 Oontribution to the study of two insect on hyibrid lavender Hyalesthes obsoletus Sign (Hom Auchenorrihyncha) Ann Zool Eco Ani 5 (3) 361-364 (Rev Appl Ent 1976 64 (1) 217)
NAST J- 1972 Palaearctic AuahenorrlhYncha (Homoptera) An annotated check list Polish Academy of Sciences Institute of Zooicircogy Polisti Scientific Publisıhcrs Warszawa 551
1982 Palaearctic Auchenorrhynoha (Homoptera) Part 3 New taxa and replacement names introduced till 1860 Polisin Academy of Sciences
lrrstitute of Zoology Polisıh Scientif ic Puıbuumlshers 36 (17) 289-582 OSHANIN B 1906 - 8 Verzeiohnis der Palaearktischen Hemipteren -mit besonderer
Beruumlcksiohtigung lihrer Verteilung im Russisohen Reich | l Bd Homoptera Beilage zum laquoAnnuaire du Musee Zoologique de lAcademie Imıperiale des Sciencesraquo Bd XI XII XIII St Petersburg 1908 492
191ı2 Katalog der Palarktisohen Hemipteren (Heteraptera Homopshytera Auohenorrhynaha und Psylloidea) Verlag von R Friedlander und Sohn Berlin 187
PESSON P- 1951 Ordre des Homapteres (Homoptera Leaoh 1815) In Traite de Zoologie Anatomie ampystematiqıue Biologie İnsectes Superieurs et He-mipteroides Tome X (11) 139Ouml-1647
VVAGNER W 1954 Die Fulgoroidea der Omer-Cooper-Expedition in die Lybische VVueste (Hemiptera^Homoptera) Bull Soc Fouad ler Entom 38 211-219-
146
BİTKİ KORUMA BUumlLTENİ CİLT 27 No 3-4
140
S U M M A R Y
TAKONOMIC STUDIES ON THE SECSES OF CIXIIDAE (HOMOPTERA) FROM TURKEY
1 mdash MORPHOLOGICAL CHARACTERS OF THE FAMILY AND IDENTIFICATION KEY FOR THE GEN ARA
The specimens in the collections of Plant Protection Research Inst i tute - Plant Protection Museum ANKARA and University of Ege Agrieultural College Depar tment of Plant Protection BORNOshyVA - İZMİR and the specimens collected in Ankara Afyon Bolu Eskişehir Kayseri Kırşehir Konya Nevşehir Niğde dur ing 1983-1987 consti tuted the main material of this study The specimens send for Identification were also included in this study The idenshytification of the specimens studied resulted with 44 species of 12 genera Cixhıs Tachycixius Myndus Hemitropis Bitropis Pseud-oliarus Eumecurus Pentastiridius Pentastira Reptalus Setapius and Hyaiesthes Additional four species Tachycixius logvinenkovcLe Dlabola Pentastira torossica (DlaboSa) Hyaiesthes thracicus Hoch and H yozgaticus Hoch which were described from Turkey could not ıbeen found by the author The Cbciidae has been represented by 48 species of 12 genera for the t ime being
Ali the species determined in this study will b e published in a serial papers In this first paper after the introduct ion of the family Cbdidae an identification key for the families of super-family Fuılgoroidea and for the genera of Cboumlidae including the genera found in neighbour countries whioh could be found in Turkey are given The identification key for the genera is a s fol-lows
KEY FOR THE GENERA OF CIXIIDAE FOUND İN TURKEY AND NEIGHBOURING COUNTRİES
The genera not found in Turkey are marked with (X) in key
1 (18) Mesonotum with 3 longitudinai carinae Female wi th well developped ovipositor valve I corrugated with fine fur-rows (Tribe CIXIINI Spinola)
2 (15) On face frontal median carina extends oumlver postclypeus througly or partly
Eyluumll - Aralık 1987
3 (4) Hind tibia vvithout spines on outer margin MYNDUS Stal
4 (3) Hind tibia vvith spines on outer margin
5 (6) Vertex very na r row betvveen eyes as long furrovv Lateshyral carinae on mesonotum not prominent extend straight and paralel to each other median carina prominent Fore-vvings vvith fine veins and narrovvly rounded at apical
ltX) ADOLENıDA Distant
6 (5) Vertex vvide betvveen eyes the an ter ior margin extends vvith a large curve
7 (10) Apical margin of forewing vvithout granules between api-ral veins
8 (9) Vertex anterior margin with carina median carina of frons prominent apically Granules on veins distinct dots on costal margin distinctly bigger than granules
CIXIUumlS Latreille
9 (8) Vertex anterior majrgin without carina passing from ver-tex to frions roundedly median car ina of frons not distinct apically Granules on veins not distinct on forevvings
(X) LATOLIARUS Dlabola
10 (7) Apical margin of forewing wi th grıanuumlicirces between apical veins
11 (14) Other margins and sutures not granulated except veins and apical margin of forewings vvith long apical cells as İong as one fourth of vving lenght Mesonotum vvith sharp carinae lateral carinae straight and diverging posteriorly
12 (13) Frontal median carina extents through vvhole postclypeus Postocular carinae on p rono tum regularly curves In ma-legt apioal lobe of anal tuumlpe square rectangular o r asym-metrical TACHYCIXIUS Wagner
13 (12) Frontal median carina extents as far as half of postclypeus Postocular carina on p rono tum extents angularly In ma-le apical lobe of anaicirc tuumlpe vvith small dent-shaped lobes
(X) TRIRHACUS Fieber
141
BİTKİ KORUMA BUumlLTENlİ CİLT 27 No 3-4
14 (11) AH margins and sutures of forewing granulated apical cdlls short a tmost as long as one sixth of ving lenght apical margin narrowly rounded Median carina of me-sonotum not distinct lateral carinae distinct and slightly curved and extend paralel to each other
(X) SICULUS Dlabola
15 (2) Frontal median carina extends only on upper half of frons-
16 (17) Frons and postclypeus separated by distinct epistomal suture Hind tibia without spines on outer margin
HBMITROiPIS Fieber 17 (16) Epistomal suture between frons and postclypeus disap-
peared Hind tibia with 2 spines on basal lthalf BITROPIS Dlabola
18 (1) Mesonotum with 5 carinae Femafle with reduced short ovipositor if long valve I not cornigated (Triıbe PEN-TASTIRINI Emelyanov)
19 (28) Areolar car inae on vertex converging a t a distinct acute angle at apex Ovipositor as long as dorso-ventrai height of genitaiicirc bloc or a Mttle longer (Suumlhtrfbe OLIARLNA Emelyanov)
20 (27) Frontal median carina extends though the whole postclyshypeus Postocular carinae sharper t b a n lateral carinae on pronotum Granufles on veins with seuumlae
21 (24) Costal margin of forewinıg with granules On face apishycal fork of median carina short extends atmost one fo-ur th of frons epistomal suture rises up to lower margin of antennae Ovipositor well developped longer
22 (23) Vertex narnyvv lateral margins long and paralel to eaoh other vertex surface not groved Costal margin and veins with numerous ıgranules a n d setae Ovipositor as long as aibdomen a t least as long as dorso-ventral height af geshynital blok EUMECURUS Emelyanov
23 (22) Vertex triangular lateral margins converge towards apex Costral margin part ly granulated Ovipositor short not longer than dorso - ventral height of genital bloc
(X) ANOCULIARUS Dlabola
142
Eyluuml l -Ara l ık 1987
24 (21) Costal margin vvithout granules On face apical fork of frons extends on half of frons epistomal suture rises up to upper level of antennae Ovipositor reduced and short
25 (26) Hind tarsi 1 and 2 segments wi th 7 spines apieaicircly In male aedeagus vvith weıl developped flagellum
(X) OLİARUS Stal 26 (25) Hind tarsi 1 and 2 segments vvith 5 spines apically In
male flagellum of aedeagus reduced PSEUDOLIARUS Haupt
27 (20) Frontal median car ina not extends as far as oumlver postdly-peus Postocular carinae on p rono tum not sbarp as lashyteral carinae Veins of forewings vvithout granules
(X) OLIARELLUS Emelyanov
28 (19) Areolar carinae on vertex converging a t an dbtuse angle Ovipositor reduced and very short (Sulbtrihe PENTAS-TIRINA Emelyanov)
29 (36) Frontal median carina forked apically
30 (33) First segmıent of hind tarsi vvith not more than 8 spines and vvithout platellae (macrocheate)
31 (32) Vertex as long as half of vvidth ^betwıeen poster ior iangles of vertex In male pa ramers symmetrical or asymmetri-caicirc vvith inner recurrent process
REPTALUS Emelyanov
32 (31) Vertex as long as vvidth betvveen poster ior angles of ver-tex In male paramers asymmetrical wi thout inner reshycurrent process PENTASTİRA Kirschlbaum
33 (30) First and second segment of h ind tarsi with 8 and more spines and vvith platellae on bo th segments
34 (35) Carinae on head sharp vertex narrovv and long Both segments on hind tarsi vvith 10-19 or more spines apically
PENTASTIRIDIUS Kirsoumlhbaum
35 (34) Carinae on head not distinct vertex short and vvide First segment with 8-16 second segment of hind tarsi vvith 8-13 spines SETAPIUS Dlabola
36 (29) Median frontal carina simpie not forked HYALESTHES Signoret
143
BİTKİ KORUMA BUumlLTENİ CİLT 27 No 3-4
T E Ş E K K Uuml R
Bazı Oumlrneklerin teşhis ve kontrol ler ini yapan sayın Dr J DLABOLA (Prag Ccedilekoslovakya) ya kolleksiyon oumlrneklerini kullanshym a m a izin veren sayın hocam Prof Dr Niyazi LODOSa ve Boumlluumlm arkadaşlarına Zirai Muumlcadele Araşt ırma Enst i tuumller inden oumlrnek goumlnshyderen araştırıcılara ccedilalışma suumlresince yardımlarını esirgemeyen la-bora tuvar arkadaşım Yasemin OumlZDEMİRe ve Laborant Nurhan MELANa imkacircnlar ı ile destek veren Ankara Zirai Muumlcadele Araşshyt ı rma Enst i tuumlsuuml Muumlduumlrluumlğuuml ne teşekkuumlruuml b i r borccedil bilirim
L İ T E R A T Uuml R
BLATTNY C J BACAK J- FOZDENıA J LIMBERK und V BOZNANSKY 1954 Die Uumlbertragung des Stolbur Viruumls bei taibak und tomaten und Seine viro-geographisohen Beziehungen ıPhytopathologische Zeitschift 22 (4) 381-416
BORROR DJ and DM De LONG 1964 An introduotion to the study of insects Revised Editon Holt Rinehard and VVinston Inc 820-
DLABOLA J 1952 Einlge neue palacircarktisohe Zikaden und andere faunistische Bemerkungen Accedilta Ent Mus Nat Pragae 27 27-37
1957a Results of the zooiogical expedition of the National Museum in Pragae to Turkey 20 Homoptera Auchenorrhyncha Accedilta Ent- Mus Nat Pragae 31 (469) 19-68
19571b Die Zikaden Afghanistans (Homoptera Auahenorrhynoha) Mittei l Muumlnoh Ent Ges 47 265-303
mdash 1959 Fuumlnf Neue-Zikaden-Arten Aus dem Gebiet des Mittemeers Est Bull Soc Ent Italiana 89 (9-10) 150-155
1965 Jordanisccedilhe Zikaden (Homoptera Auchenorrftyncha) (Bear-beitung der von J Klappericıh im Jahre 1956-9 in Jordanien Lilbanon und Syrien gesammelten Auslbeute) Accedilta Ent Mus Nat- Pragae 36 419-450
1971 Taxonomische und cıhorologische Erganzungen zur tuumlrkischen und Iranisohen Zikadenfauna (Homoptera - Auoumlhenorhhynoha) bull (Samımela-usbeute von Or Wittmer ımit einem Nachtrog uumlber andere Gebiete der Palacircarktis) Accedilta Faun Ent Mus Nat Pragae 14 115-138
1974- Ulbersioumlht der Gattungen Anaplotettix Goldeus und Thamno-tettix mit Besohreibungen von 7 neuen mediterranen Arten (Homoptera Aucihenorrhynoha) Accedilta Faun Ent Mus Nat Pragge 15 103-130
1980 Neue Zikadenarten der Gattungen Sicilus gen n Mycterodus und Adarrus aus Suumldeuropa und 6 neue Mycterodus aus İran ^Homoptera Auchenorrhynuumlha) Accedilta Faun Ent Mus Nat Pragae 16 (164) 55-71
1981 Ergebnisse der TschedhosIoYVakisoh - Iranischen Entomologis-ohen Exp3ditionen naoh dem Iran (ıicirc970i und 1973) (Mi t Angaben uumlber einige Sammelresultate in Anatolien) Homoptera Auumlchenorrhyncha (II Tei l ) Accedilta Ent Mus Nat Pragae 4 0 127-311
144
Eyluumll - Aralık 1987
145
TOuml85 Neue Cixiiden vom Iran Nachıoarlander und anderen Mediterrane bieten (Hom-optera Auchenorrhynbha)- Accedilta Entomol Bohemoslov 82 95-128
19amp6 Neue Arten der Fuumllgoromorphen Zikaden-Familien vom Mittel-msergsbiet und nahen Osten (Homoptera Auchenoumlrrhyncha Cixiidae Meenoplidae Deibidae Dictyopıharidae Lpphopidae und Issidae) Accedilta Ent Mus Nat Pragae 42B (3-4) 169-198
1S87 Neue OStmediterrane und Iranische Zikadentaxone (Homoptera Auchenornhyncha) Accedilta Entomol Bohemoslov 84 295-312
mdash mdash 1938 Reklassifikation der Gattungen der Pentastirini und neue Taxone dar Cixiida8 (Homoptera Auctıenornhyncha) Accedilta Entomol Bohemoslov 85 (1) 49-70
EMELYANOV AF- 1264 Sufoorder Cicadinea (Auchenornhyncha) Keys ta the ınsects of the European USSR Vol I Apterygoıta Palaeoptera Hemimeto- bola Ed Ga Ya i3ei-Bienko Academy of Sciences of the USSR Zoolo-gical Keys to the Fauna of USSR 84 421-551
1971 Nampw genera of leauumlhoppers of the famrıilicirces Cixiidae and Issidae (Homoptera Auchenorrhyncha) in the USSR Entomological Revievv A Translation of Entomol- Obozn 50 (3) 350-354
1B78 New genera and species of ieafihoppers (Homoptera Auohe-norrhynoha) from the USSR and Mongolia Entomological Revievv A t r ans shylation of Entomol Ooumlozn 57 (2) 220-233
FAHRiNGER J s 1922 Eine Rhynohotenausbeute ous der Turkei Kleinasien und der bsnaohbarten Goumlbieten Konowia I 296-307
FlEıBER FX 1875 Les Cicadines dEurope dapres-leş orginaux et le publications les plus recentes Premiere Partie Comprenant les familles deş Membra-cida Cicadaea Fulgorida Cercopida Ulopida Paropida Scarpida disoo-sees selon la methode analytique Tradui t de Tallemand par Ferd Rieber Rev Mag Zool 3 (3) 288416
1876- Les Cicadines dEurope dapres les originaux et les publica-tions les plus recentes Deuxime Partie Descriptions des especes Traduit lallemand par Fred Rieber Et Magasin de Zoologie pure et appliquee
bullbull 1-268
GADEAU DE KERVILLE H 1939 Reci-t Sommaire-du Voyage en Liste Metıhodique des Invertebres et des Vertebres RecoSıtes en Asie-Mineure - Voyage-Zoolo-gique DHenri Gadeau de Kerville en Asie Minsure (Avri l-Mai 1912) Paris
bull Paul Le Chevalicircer 148 HAUPT HT93Q Besohreibung einiger an Citrus sohadliahen Homopteren İn FS
Bodenheimers - Die Schadiings - fauna Palastinas Monog Z Angen Ent 10 419-422
HOCH H und R1 REMANE 1S85 Evtılation und Speziation der Zikaden-Gottung-HYALESTHES Signoret 1865 - (Homoptera Auchenorrhynoha Fulgoroidea Cixi idae) Manb Ent Pmbl 2 (2) 1-427
KIRSCHBAUM CL 1863 Die Cicadiıicircen der gegend von Wiesbaden und Frankfurt A- M Nebst einer Anzahl Neuer oder Schwer zu untersoheidender arten aus Anderen gegenden Europas Taıbellarisch Besohrieben Nassau Ver f Naturk Jahrb 21-22 1-202
BıİTKIİ KORUMA BUumlLTENİ CİLT 27 No 3-4
KRAMER JP 1081 Taxonomic study of tlhe planthopper genus Cixtus in the United States and Mexico (Homoptera Fulgoroidea Cixi idae) Trans Ame Ent Soc 107 1-68
1082 Taxonomic study of the planthopper genus Oliarus in the Unishyted States (Homoptera Fulgoroidea Cixi idae) Trans Amne Ent Soc 107 381-56amp
mdashbull 1983 Taxonomic study of the planthopper Family Cixiidae in the United States (Homoptera Fulforoidea) Trans Ame Ent S o c 109 1-58
LE OUESNE WJ 1960 -Handıboaks for the Identification of Britsfı Insects He-miptera Fulgoromorpiha Royal Ent London 11 (3) 1-68
LINDBEıRG H 1946 On the insect fauna of Cyprus Results of the expedition of 1939 by Harald Hakan and PH Lindlberg Introduction i i Heteraptera und Homoptera Cicadina der Insel Zypern Oomm Bio 10 (7) 23-175
LINNAVUORI R- 1962 Hemiptera of Israel İ l i Ann Zool Soc Vanomo 24 1-108 1965 Studies oh the South and East-mediterranean Hemipterous
fauna Accedilta Entomol Fennica Helsinki 21 1-70 LODOS N 1982 Tuumlrkiye entomolojisi (Genel Uygulamalı ve Faunistik) Cilt II
Ege Uumlniversitesi Ziraat Fakuumlltesi Yayınlan No 429591 LODOS N and A KıALKANOELEN 1980 Preliminary l ist of Auchenorrhyncıha vvith
notes on distr ibution and importance of species in Turkey I Family Ci-xiidae Spinola Tuumlrk Bit Kor Derg 4 (1) 15-27
LOGVINENKO VN- 1976 New leafhopper species of the Superfamily Fulgoroidea (Auchenorrhyncha) f rom tine Caucasus Entomological Revievv A Transla-tion of Entomol Obozr 55 (3) 69-74
1978 New leafhopper species (Homoptera Audhenonırıyncha) from the Caucasus Entomological Revievv A Translation of Entoımol Obozr- 57 (4) 547-554
MOREAU JP et F LECLANT 1974 Oontribution to the study of two insect on hyibrid lavender Hyalesthes obsoletus Sign (Hom Auchenorrihyncha) Ann Zool Eco Ani 5 (3) 361-364 (Rev Appl Ent 1976 64 (1) 217)
NAST J- 1972 Palaearctic AuahenorrlhYncha (Homoptera) An annotated check list Polish Academy of Sciences Institute of Zooicircogy Polisti Scientific Publisıhcrs Warszawa 551
1982 Palaearctic Auchenorrhynoha (Homoptera) Part 3 New taxa and replacement names introduced till 1860 Polisin Academy of Sciences
lrrstitute of Zoology Polisıh Scientif ic Puıbuumlshers 36 (17) 289-582 OSHANIN B 1906 - 8 Verzeiohnis der Palaearktischen Hemipteren -mit besonderer
Beruumlcksiohtigung lihrer Verteilung im Russisohen Reich | l Bd Homoptera Beilage zum laquoAnnuaire du Musee Zoologique de lAcademie Imıperiale des Sciencesraquo Bd XI XII XIII St Petersburg 1908 492
191ı2 Katalog der Palarktisohen Hemipteren (Heteraptera Homopshytera Auohenorrhynaha und Psylloidea) Verlag von R Friedlander und Sohn Berlin 187
PESSON P- 1951 Ordre des Homapteres (Homoptera Leaoh 1815) In Traite de Zoologie Anatomie ampystematiqıue Biologie İnsectes Superieurs et He-mipteroides Tome X (11) 139Ouml-1647
VVAGNER W 1954 Die Fulgoroidea der Omer-Cooper-Expedition in die Lybische VVueste (Hemiptera^Homoptera) Bull Soc Fouad ler Entom 38 211-219-
146
Eyluumll - Aralık 1987
3 (4) Hind tibia vvithout spines on outer margin MYNDUS Stal
4 (3) Hind tibia vvith spines on outer margin
5 (6) Vertex very na r row betvveen eyes as long furrovv Lateshyral carinae on mesonotum not prominent extend straight and paralel to each other median carina prominent Fore-vvings vvith fine veins and narrovvly rounded at apical
ltX) ADOLENıDA Distant
6 (5) Vertex vvide betvveen eyes the an ter ior margin extends vvith a large curve
7 (10) Apical margin of forewing vvithout granules between api-ral veins
8 (9) Vertex anterior margin with carina median carina of frons prominent apically Granules on veins distinct dots on costal margin distinctly bigger than granules
CIXIUumlS Latreille
9 (8) Vertex anterior majrgin without carina passing from ver-tex to frions roundedly median car ina of frons not distinct apically Granules on veins not distinct on forevvings
(X) LATOLIARUS Dlabola
10 (7) Apical margin of forewing wi th grıanuumlicirces between apical veins
11 (14) Other margins and sutures not granulated except veins and apical margin of forewings vvith long apical cells as İong as one fourth of vving lenght Mesonotum vvith sharp carinae lateral carinae straight and diverging posteriorly
12 (13) Frontal median carina extents through vvhole postclypeus Postocular carinae on p rono tum regularly curves In ma-legt apioal lobe of anal tuumlpe square rectangular o r asym-metrical TACHYCIXIUS Wagner
13 (12) Frontal median carina extents as far as half of postclypeus Postocular carina on p rono tum extents angularly In ma-le apical lobe of anaicirc tuumlpe vvith small dent-shaped lobes
(X) TRIRHACUS Fieber
141
BİTKİ KORUMA BUumlLTENlİ CİLT 27 No 3-4
14 (11) AH margins and sutures of forewing granulated apical cdlls short a tmost as long as one sixth of ving lenght apical margin narrowly rounded Median carina of me-sonotum not distinct lateral carinae distinct and slightly curved and extend paralel to each other
(X) SICULUS Dlabola
15 (2) Frontal median carina extends only on upper half of frons-
16 (17) Frons and postclypeus separated by distinct epistomal suture Hind tibia without spines on outer margin
HBMITROiPIS Fieber 17 (16) Epistomal suture between frons and postclypeus disap-
peared Hind tibia with 2 spines on basal lthalf BITROPIS Dlabola
18 (1) Mesonotum with 5 carinae Femafle with reduced short ovipositor if long valve I not cornigated (Triıbe PEN-TASTIRINI Emelyanov)
19 (28) Areolar car inae on vertex converging a t a distinct acute angle at apex Ovipositor as long as dorso-ventrai height of genitaiicirc bloc or a Mttle longer (Suumlhtrfbe OLIARLNA Emelyanov)
20 (27) Frontal median carina extends though the whole postclyshypeus Postocular carinae sharper t b a n lateral carinae on pronotum Granufles on veins with seuumlae
21 (24) Costal margin of forewinıg with granules On face apishycal fork of median carina short extends atmost one fo-ur th of frons epistomal suture rises up to lower margin of antennae Ovipositor well developped longer
22 (23) Vertex narnyvv lateral margins long and paralel to eaoh other vertex surface not groved Costal margin and veins with numerous ıgranules a n d setae Ovipositor as long as aibdomen a t least as long as dorso-ventral height af geshynital blok EUMECURUS Emelyanov
23 (22) Vertex triangular lateral margins converge towards apex Costral margin part ly granulated Ovipositor short not longer than dorso - ventral height of genital bloc
(X) ANOCULIARUS Dlabola
142
Eyluuml l -Ara l ık 1987
24 (21) Costal margin vvithout granules On face apical fork of frons extends on half of frons epistomal suture rises up to upper level of antennae Ovipositor reduced and short
25 (26) Hind tarsi 1 and 2 segments wi th 7 spines apieaicircly In male aedeagus vvith weıl developped flagellum
(X) OLİARUS Stal 26 (25) Hind tarsi 1 and 2 segments vvith 5 spines apically In
male flagellum of aedeagus reduced PSEUDOLIARUS Haupt
27 (20) Frontal median car ina not extends as far as oumlver postdly-peus Postocular carinae on p rono tum not sbarp as lashyteral carinae Veins of forewings vvithout granules
(X) OLIARELLUS Emelyanov
28 (19) Areolar carinae on vertex converging a t an dbtuse angle Ovipositor reduced and very short (Sulbtrihe PENTAS-TIRINA Emelyanov)
29 (36) Frontal median carina forked apically
30 (33) First segmıent of hind tarsi vvith not more than 8 spines and vvithout platellae (macrocheate)
31 (32) Vertex as long as half of vvidth ^betwıeen poster ior iangles of vertex In male pa ramers symmetrical or asymmetri-caicirc vvith inner recurrent process
REPTALUS Emelyanov
32 (31) Vertex as long as vvidth betvveen poster ior angles of ver-tex In male paramers asymmetrical wi thout inner reshycurrent process PENTASTİRA Kirschlbaum
33 (30) First and second segment of h ind tarsi with 8 and more spines and vvith platellae on bo th segments
34 (35) Carinae on head sharp vertex narrovv and long Both segments on hind tarsi vvith 10-19 or more spines apically
PENTASTIRIDIUS Kirsoumlhbaum
35 (34) Carinae on head not distinct vertex short and vvide First segment with 8-16 second segment of hind tarsi vvith 8-13 spines SETAPIUS Dlabola
36 (29) Median frontal carina simpie not forked HYALESTHES Signoret
143
BİTKİ KORUMA BUumlLTENİ CİLT 27 No 3-4
T E Ş E K K Uuml R
Bazı Oumlrneklerin teşhis ve kontrol ler ini yapan sayın Dr J DLABOLA (Prag Ccedilekoslovakya) ya kolleksiyon oumlrneklerini kullanshym a m a izin veren sayın hocam Prof Dr Niyazi LODOSa ve Boumlluumlm arkadaşlarına Zirai Muumlcadele Araşt ırma Enst i tuumller inden oumlrnek goumlnshyderen araştırıcılara ccedilalışma suumlresince yardımlarını esirgemeyen la-bora tuvar arkadaşım Yasemin OumlZDEMİRe ve Laborant Nurhan MELANa imkacircnlar ı ile destek veren Ankara Zirai Muumlcadele Araşshyt ı rma Enst i tuumlsuuml Muumlduumlrluumlğuuml ne teşekkuumlruuml b i r borccedil bilirim
L İ T E R A T Uuml R
BLATTNY C J BACAK J- FOZDENıA J LIMBERK und V BOZNANSKY 1954 Die Uumlbertragung des Stolbur Viruumls bei taibak und tomaten und Seine viro-geographisohen Beziehungen ıPhytopathologische Zeitschift 22 (4) 381-416
BORROR DJ and DM De LONG 1964 An introduotion to the study of insects Revised Editon Holt Rinehard and VVinston Inc 820-
DLABOLA J 1952 Einlge neue palacircarktisohe Zikaden und andere faunistische Bemerkungen Accedilta Ent Mus Nat Pragae 27 27-37
1957a Results of the zooiogical expedition of the National Museum in Pragae to Turkey 20 Homoptera Auchenorrhyncha Accedilta Ent- Mus Nat Pragae 31 (469) 19-68
19571b Die Zikaden Afghanistans (Homoptera Auahenorrhynoha) Mittei l Muumlnoh Ent Ges 47 265-303
mdash 1959 Fuumlnf Neue-Zikaden-Arten Aus dem Gebiet des Mittemeers Est Bull Soc Ent Italiana 89 (9-10) 150-155
1965 Jordanisccedilhe Zikaden (Homoptera Auchenorrftyncha) (Bear-beitung der von J Klappericıh im Jahre 1956-9 in Jordanien Lilbanon und Syrien gesammelten Auslbeute) Accedilta Ent Mus Nat- Pragae 36 419-450
1971 Taxonomische und cıhorologische Erganzungen zur tuumlrkischen und Iranisohen Zikadenfauna (Homoptera - Auoumlhenorhhynoha) bull (Samımela-usbeute von Or Wittmer ımit einem Nachtrog uumlber andere Gebiete der Palacircarktis) Accedilta Faun Ent Mus Nat Pragae 14 115-138
1974- Ulbersioumlht der Gattungen Anaplotettix Goldeus und Thamno-tettix mit Besohreibungen von 7 neuen mediterranen Arten (Homoptera Aucihenorrhynoha) Accedilta Faun Ent Mus Nat Pragge 15 103-130
1980 Neue Zikadenarten der Gattungen Sicilus gen n Mycterodus und Adarrus aus Suumldeuropa und 6 neue Mycterodus aus İran ^Homoptera Auchenorrhynuumlha) Accedilta Faun Ent Mus Nat Pragae 16 (164) 55-71
1981 Ergebnisse der TschedhosIoYVakisoh - Iranischen Entomologis-ohen Exp3ditionen naoh dem Iran (ıicirc970i und 1973) (Mi t Angaben uumlber einige Sammelresultate in Anatolien) Homoptera Auumlchenorrhyncha (II Tei l ) Accedilta Ent Mus Nat Pragae 4 0 127-311
144
Eyluumll - Aralık 1987
145
TOuml85 Neue Cixiiden vom Iran Nachıoarlander und anderen Mediterrane bieten (Hom-optera Auchenorrhynbha)- Accedilta Entomol Bohemoslov 82 95-128
19amp6 Neue Arten der Fuumllgoromorphen Zikaden-Familien vom Mittel-msergsbiet und nahen Osten (Homoptera Auchenoumlrrhyncha Cixiidae Meenoplidae Deibidae Dictyopıharidae Lpphopidae und Issidae) Accedilta Ent Mus Nat Pragae 42B (3-4) 169-198
1S87 Neue OStmediterrane und Iranische Zikadentaxone (Homoptera Auchenornhyncha) Accedilta Entomol Bohemoslov 84 295-312
mdash mdash 1938 Reklassifikation der Gattungen der Pentastirini und neue Taxone dar Cixiida8 (Homoptera Auctıenornhyncha) Accedilta Entomol Bohemoslov 85 (1) 49-70
EMELYANOV AF- 1264 Sufoorder Cicadinea (Auchenornhyncha) Keys ta the ınsects of the European USSR Vol I Apterygoıta Palaeoptera Hemimeto- bola Ed Ga Ya i3ei-Bienko Academy of Sciences of the USSR Zoolo-gical Keys to the Fauna of USSR 84 421-551
1971 Nampw genera of leauumlhoppers of the famrıilicirces Cixiidae and Issidae (Homoptera Auchenorrhyncha) in the USSR Entomological Revievv A Translation of Entomol- Obozn 50 (3) 350-354
1B78 New genera and species of ieafihoppers (Homoptera Auohe-norrhynoha) from the USSR and Mongolia Entomological Revievv A t r ans shylation of Entomol Ooumlozn 57 (2) 220-233
FAHRiNGER J s 1922 Eine Rhynohotenausbeute ous der Turkei Kleinasien und der bsnaohbarten Goumlbieten Konowia I 296-307
FlEıBER FX 1875 Les Cicadines dEurope dapres-leş orginaux et le publications les plus recentes Premiere Partie Comprenant les familles deş Membra-cida Cicadaea Fulgorida Cercopida Ulopida Paropida Scarpida disoo-sees selon la methode analytique Tradui t de Tallemand par Ferd Rieber Rev Mag Zool 3 (3) 288416
1876- Les Cicadines dEurope dapres les originaux et les publica-tions les plus recentes Deuxime Partie Descriptions des especes Traduit lallemand par Fred Rieber Et Magasin de Zoologie pure et appliquee
bullbull 1-268
GADEAU DE KERVILLE H 1939 Reci-t Sommaire-du Voyage en Liste Metıhodique des Invertebres et des Vertebres RecoSıtes en Asie-Mineure - Voyage-Zoolo-gique DHenri Gadeau de Kerville en Asie Minsure (Avri l-Mai 1912) Paris
bull Paul Le Chevalicircer 148 HAUPT HT93Q Besohreibung einiger an Citrus sohadliahen Homopteren İn FS
Bodenheimers - Die Schadiings - fauna Palastinas Monog Z Angen Ent 10 419-422
HOCH H und R1 REMANE 1S85 Evtılation und Speziation der Zikaden-Gottung-HYALESTHES Signoret 1865 - (Homoptera Auchenorrhynoha Fulgoroidea Cixi idae) Manb Ent Pmbl 2 (2) 1-427
KIRSCHBAUM CL 1863 Die Cicadiıicircen der gegend von Wiesbaden und Frankfurt A- M Nebst einer Anzahl Neuer oder Schwer zu untersoheidender arten aus Anderen gegenden Europas Taıbellarisch Besohrieben Nassau Ver f Naturk Jahrb 21-22 1-202
BıİTKIİ KORUMA BUumlLTENİ CİLT 27 No 3-4
KRAMER JP 1081 Taxonomic study of tlhe planthopper genus Cixtus in the United States and Mexico (Homoptera Fulgoroidea Cixi idae) Trans Ame Ent Soc 107 1-68
1082 Taxonomic study of the planthopper genus Oliarus in the Unishyted States (Homoptera Fulgoroidea Cixi idae) Trans Amne Ent Soc 107 381-56amp
mdashbull 1983 Taxonomic study of the planthopper Family Cixiidae in the United States (Homoptera Fulforoidea) Trans Ame Ent S o c 109 1-58
LE OUESNE WJ 1960 -Handıboaks for the Identification of Britsfı Insects He-miptera Fulgoromorpiha Royal Ent London 11 (3) 1-68
LINDBEıRG H 1946 On the insect fauna of Cyprus Results of the expedition of 1939 by Harald Hakan and PH Lindlberg Introduction i i Heteraptera und Homoptera Cicadina der Insel Zypern Oomm Bio 10 (7) 23-175
LINNAVUORI R- 1962 Hemiptera of Israel İ l i Ann Zool Soc Vanomo 24 1-108 1965 Studies oh the South and East-mediterranean Hemipterous
fauna Accedilta Entomol Fennica Helsinki 21 1-70 LODOS N 1982 Tuumlrkiye entomolojisi (Genel Uygulamalı ve Faunistik) Cilt II
Ege Uumlniversitesi Ziraat Fakuumlltesi Yayınlan No 429591 LODOS N and A KıALKANOELEN 1980 Preliminary l ist of Auchenorrhyncıha vvith
notes on distr ibution and importance of species in Turkey I Family Ci-xiidae Spinola Tuumlrk Bit Kor Derg 4 (1) 15-27
LOGVINENKO VN- 1976 New leafhopper species of the Superfamily Fulgoroidea (Auchenorrhyncha) f rom tine Caucasus Entomological Revievv A Transla-tion of Entomol Obozr 55 (3) 69-74
1978 New leafhopper species (Homoptera Audhenonırıyncha) from the Caucasus Entomological Revievv A Translation of Entoımol Obozr- 57 (4) 547-554
MOREAU JP et F LECLANT 1974 Oontribution to the study of two insect on hyibrid lavender Hyalesthes obsoletus Sign (Hom Auchenorrihyncha) Ann Zool Eco Ani 5 (3) 361-364 (Rev Appl Ent 1976 64 (1) 217)
NAST J- 1972 Palaearctic AuahenorrlhYncha (Homoptera) An annotated check list Polish Academy of Sciences Institute of Zooicircogy Polisti Scientific Publisıhcrs Warszawa 551
1982 Palaearctic Auchenorrhynoha (Homoptera) Part 3 New taxa and replacement names introduced till 1860 Polisin Academy of Sciences
lrrstitute of Zoology Polisıh Scientif ic Puıbuumlshers 36 (17) 289-582 OSHANIN B 1906 - 8 Verzeiohnis der Palaearktischen Hemipteren -mit besonderer
Beruumlcksiohtigung lihrer Verteilung im Russisohen Reich | l Bd Homoptera Beilage zum laquoAnnuaire du Musee Zoologique de lAcademie Imıperiale des Sciencesraquo Bd XI XII XIII St Petersburg 1908 492
191ı2 Katalog der Palarktisohen Hemipteren (Heteraptera Homopshytera Auohenorrhynaha und Psylloidea) Verlag von R Friedlander und Sohn Berlin 187
PESSON P- 1951 Ordre des Homapteres (Homoptera Leaoh 1815) In Traite de Zoologie Anatomie ampystematiqıue Biologie İnsectes Superieurs et He-mipteroides Tome X (11) 139Ouml-1647
VVAGNER W 1954 Die Fulgoroidea der Omer-Cooper-Expedition in die Lybische VVueste (Hemiptera^Homoptera) Bull Soc Fouad ler Entom 38 211-219-
146
BİTKİ KORUMA BUumlLTENlİ CİLT 27 No 3-4
14 (11) AH margins and sutures of forewing granulated apical cdlls short a tmost as long as one sixth of ving lenght apical margin narrowly rounded Median carina of me-sonotum not distinct lateral carinae distinct and slightly curved and extend paralel to each other
(X) SICULUS Dlabola
15 (2) Frontal median carina extends only on upper half of frons-
16 (17) Frons and postclypeus separated by distinct epistomal suture Hind tibia without spines on outer margin
HBMITROiPIS Fieber 17 (16) Epistomal suture between frons and postclypeus disap-
peared Hind tibia with 2 spines on basal lthalf BITROPIS Dlabola
18 (1) Mesonotum with 5 carinae Femafle with reduced short ovipositor if long valve I not cornigated (Triıbe PEN-TASTIRINI Emelyanov)
19 (28) Areolar car inae on vertex converging a t a distinct acute angle at apex Ovipositor as long as dorso-ventrai height of genitaiicirc bloc or a Mttle longer (Suumlhtrfbe OLIARLNA Emelyanov)
20 (27) Frontal median carina extends though the whole postclyshypeus Postocular carinae sharper t b a n lateral carinae on pronotum Granufles on veins with seuumlae
21 (24) Costal margin of forewinıg with granules On face apishycal fork of median carina short extends atmost one fo-ur th of frons epistomal suture rises up to lower margin of antennae Ovipositor well developped longer
22 (23) Vertex narnyvv lateral margins long and paralel to eaoh other vertex surface not groved Costal margin and veins with numerous ıgranules a n d setae Ovipositor as long as aibdomen a t least as long as dorso-ventral height af geshynital blok EUMECURUS Emelyanov
23 (22) Vertex triangular lateral margins converge towards apex Costral margin part ly granulated Ovipositor short not longer than dorso - ventral height of genital bloc
(X) ANOCULIARUS Dlabola
142
Eyluuml l -Ara l ık 1987
24 (21) Costal margin vvithout granules On face apical fork of frons extends on half of frons epistomal suture rises up to upper level of antennae Ovipositor reduced and short
25 (26) Hind tarsi 1 and 2 segments wi th 7 spines apieaicircly In male aedeagus vvith weıl developped flagellum
(X) OLİARUS Stal 26 (25) Hind tarsi 1 and 2 segments vvith 5 spines apically In
male flagellum of aedeagus reduced PSEUDOLIARUS Haupt
27 (20) Frontal median car ina not extends as far as oumlver postdly-peus Postocular carinae on p rono tum not sbarp as lashyteral carinae Veins of forewings vvithout granules
(X) OLIARELLUS Emelyanov
28 (19) Areolar carinae on vertex converging a t an dbtuse angle Ovipositor reduced and very short (Sulbtrihe PENTAS-TIRINA Emelyanov)
29 (36) Frontal median carina forked apically
30 (33) First segmıent of hind tarsi vvith not more than 8 spines and vvithout platellae (macrocheate)
31 (32) Vertex as long as half of vvidth ^betwıeen poster ior iangles of vertex In male pa ramers symmetrical or asymmetri-caicirc vvith inner recurrent process
REPTALUS Emelyanov
32 (31) Vertex as long as vvidth betvveen poster ior angles of ver-tex In male paramers asymmetrical wi thout inner reshycurrent process PENTASTİRA Kirschlbaum
33 (30) First and second segment of h ind tarsi with 8 and more spines and vvith platellae on bo th segments
34 (35) Carinae on head sharp vertex narrovv and long Both segments on hind tarsi vvith 10-19 or more spines apically
PENTASTIRIDIUS Kirsoumlhbaum
35 (34) Carinae on head not distinct vertex short and vvide First segment with 8-16 second segment of hind tarsi vvith 8-13 spines SETAPIUS Dlabola
36 (29) Median frontal carina simpie not forked HYALESTHES Signoret
143
BİTKİ KORUMA BUumlLTENİ CİLT 27 No 3-4
T E Ş E K K Uuml R
Bazı Oumlrneklerin teşhis ve kontrol ler ini yapan sayın Dr J DLABOLA (Prag Ccedilekoslovakya) ya kolleksiyon oumlrneklerini kullanshym a m a izin veren sayın hocam Prof Dr Niyazi LODOSa ve Boumlluumlm arkadaşlarına Zirai Muumlcadele Araşt ırma Enst i tuumller inden oumlrnek goumlnshyderen araştırıcılara ccedilalışma suumlresince yardımlarını esirgemeyen la-bora tuvar arkadaşım Yasemin OumlZDEMİRe ve Laborant Nurhan MELANa imkacircnlar ı ile destek veren Ankara Zirai Muumlcadele Araşshyt ı rma Enst i tuumlsuuml Muumlduumlrluumlğuuml ne teşekkuumlruuml b i r borccedil bilirim
L İ T E R A T Uuml R
BLATTNY C J BACAK J- FOZDENıA J LIMBERK und V BOZNANSKY 1954 Die Uumlbertragung des Stolbur Viruumls bei taibak und tomaten und Seine viro-geographisohen Beziehungen ıPhytopathologische Zeitschift 22 (4) 381-416
BORROR DJ and DM De LONG 1964 An introduotion to the study of insects Revised Editon Holt Rinehard and VVinston Inc 820-
DLABOLA J 1952 Einlge neue palacircarktisohe Zikaden und andere faunistische Bemerkungen Accedilta Ent Mus Nat Pragae 27 27-37
1957a Results of the zooiogical expedition of the National Museum in Pragae to Turkey 20 Homoptera Auchenorrhyncha Accedilta Ent- Mus Nat Pragae 31 (469) 19-68
19571b Die Zikaden Afghanistans (Homoptera Auahenorrhynoha) Mittei l Muumlnoh Ent Ges 47 265-303
mdash 1959 Fuumlnf Neue-Zikaden-Arten Aus dem Gebiet des Mittemeers Est Bull Soc Ent Italiana 89 (9-10) 150-155
1965 Jordanisccedilhe Zikaden (Homoptera Auchenorrftyncha) (Bear-beitung der von J Klappericıh im Jahre 1956-9 in Jordanien Lilbanon und Syrien gesammelten Auslbeute) Accedilta Ent Mus Nat- Pragae 36 419-450
1971 Taxonomische und cıhorologische Erganzungen zur tuumlrkischen und Iranisohen Zikadenfauna (Homoptera - Auoumlhenorhhynoha) bull (Samımela-usbeute von Or Wittmer ımit einem Nachtrog uumlber andere Gebiete der Palacircarktis) Accedilta Faun Ent Mus Nat Pragae 14 115-138
1974- Ulbersioumlht der Gattungen Anaplotettix Goldeus und Thamno-tettix mit Besohreibungen von 7 neuen mediterranen Arten (Homoptera Aucihenorrhynoha) Accedilta Faun Ent Mus Nat Pragge 15 103-130
1980 Neue Zikadenarten der Gattungen Sicilus gen n Mycterodus und Adarrus aus Suumldeuropa und 6 neue Mycterodus aus İran ^Homoptera Auchenorrhynuumlha) Accedilta Faun Ent Mus Nat Pragae 16 (164) 55-71
1981 Ergebnisse der TschedhosIoYVakisoh - Iranischen Entomologis-ohen Exp3ditionen naoh dem Iran (ıicirc970i und 1973) (Mi t Angaben uumlber einige Sammelresultate in Anatolien) Homoptera Auumlchenorrhyncha (II Tei l ) Accedilta Ent Mus Nat Pragae 4 0 127-311
144
Eyluumll - Aralık 1987
145
TOuml85 Neue Cixiiden vom Iran Nachıoarlander und anderen Mediterrane bieten (Hom-optera Auchenorrhynbha)- Accedilta Entomol Bohemoslov 82 95-128
19amp6 Neue Arten der Fuumllgoromorphen Zikaden-Familien vom Mittel-msergsbiet und nahen Osten (Homoptera Auchenoumlrrhyncha Cixiidae Meenoplidae Deibidae Dictyopıharidae Lpphopidae und Issidae) Accedilta Ent Mus Nat Pragae 42B (3-4) 169-198
1S87 Neue OStmediterrane und Iranische Zikadentaxone (Homoptera Auchenornhyncha) Accedilta Entomol Bohemoslov 84 295-312
mdash mdash 1938 Reklassifikation der Gattungen der Pentastirini und neue Taxone dar Cixiida8 (Homoptera Auctıenornhyncha) Accedilta Entomol Bohemoslov 85 (1) 49-70
EMELYANOV AF- 1264 Sufoorder Cicadinea (Auchenornhyncha) Keys ta the ınsects of the European USSR Vol I Apterygoıta Palaeoptera Hemimeto- bola Ed Ga Ya i3ei-Bienko Academy of Sciences of the USSR Zoolo-gical Keys to the Fauna of USSR 84 421-551
1971 Nampw genera of leauumlhoppers of the famrıilicirces Cixiidae and Issidae (Homoptera Auchenorrhyncha) in the USSR Entomological Revievv A Translation of Entomol- Obozn 50 (3) 350-354
1B78 New genera and species of ieafihoppers (Homoptera Auohe-norrhynoha) from the USSR and Mongolia Entomological Revievv A t r ans shylation of Entomol Ooumlozn 57 (2) 220-233
FAHRiNGER J s 1922 Eine Rhynohotenausbeute ous der Turkei Kleinasien und der bsnaohbarten Goumlbieten Konowia I 296-307
FlEıBER FX 1875 Les Cicadines dEurope dapres-leş orginaux et le publications les plus recentes Premiere Partie Comprenant les familles deş Membra-cida Cicadaea Fulgorida Cercopida Ulopida Paropida Scarpida disoo-sees selon la methode analytique Tradui t de Tallemand par Ferd Rieber Rev Mag Zool 3 (3) 288416
1876- Les Cicadines dEurope dapres les originaux et les publica-tions les plus recentes Deuxime Partie Descriptions des especes Traduit lallemand par Fred Rieber Et Magasin de Zoologie pure et appliquee
bullbull 1-268
GADEAU DE KERVILLE H 1939 Reci-t Sommaire-du Voyage en Liste Metıhodique des Invertebres et des Vertebres RecoSıtes en Asie-Mineure - Voyage-Zoolo-gique DHenri Gadeau de Kerville en Asie Minsure (Avri l-Mai 1912) Paris
bull Paul Le Chevalicircer 148 HAUPT HT93Q Besohreibung einiger an Citrus sohadliahen Homopteren İn FS
Bodenheimers - Die Schadiings - fauna Palastinas Monog Z Angen Ent 10 419-422
HOCH H und R1 REMANE 1S85 Evtılation und Speziation der Zikaden-Gottung-HYALESTHES Signoret 1865 - (Homoptera Auchenorrhynoha Fulgoroidea Cixi idae) Manb Ent Pmbl 2 (2) 1-427
KIRSCHBAUM CL 1863 Die Cicadiıicircen der gegend von Wiesbaden und Frankfurt A- M Nebst einer Anzahl Neuer oder Schwer zu untersoheidender arten aus Anderen gegenden Europas Taıbellarisch Besohrieben Nassau Ver f Naturk Jahrb 21-22 1-202
BıİTKIİ KORUMA BUumlLTENİ CİLT 27 No 3-4
KRAMER JP 1081 Taxonomic study of tlhe planthopper genus Cixtus in the United States and Mexico (Homoptera Fulgoroidea Cixi idae) Trans Ame Ent Soc 107 1-68
1082 Taxonomic study of the planthopper genus Oliarus in the Unishyted States (Homoptera Fulgoroidea Cixi idae) Trans Amne Ent Soc 107 381-56amp
mdashbull 1983 Taxonomic study of the planthopper Family Cixiidae in the United States (Homoptera Fulforoidea) Trans Ame Ent S o c 109 1-58
LE OUESNE WJ 1960 -Handıboaks for the Identification of Britsfı Insects He-miptera Fulgoromorpiha Royal Ent London 11 (3) 1-68
LINDBEıRG H 1946 On the insect fauna of Cyprus Results of the expedition of 1939 by Harald Hakan and PH Lindlberg Introduction i i Heteraptera und Homoptera Cicadina der Insel Zypern Oomm Bio 10 (7) 23-175
LINNAVUORI R- 1962 Hemiptera of Israel İ l i Ann Zool Soc Vanomo 24 1-108 1965 Studies oh the South and East-mediterranean Hemipterous
fauna Accedilta Entomol Fennica Helsinki 21 1-70 LODOS N 1982 Tuumlrkiye entomolojisi (Genel Uygulamalı ve Faunistik) Cilt II
Ege Uumlniversitesi Ziraat Fakuumlltesi Yayınlan No 429591 LODOS N and A KıALKANOELEN 1980 Preliminary l ist of Auchenorrhyncıha vvith
notes on distr ibution and importance of species in Turkey I Family Ci-xiidae Spinola Tuumlrk Bit Kor Derg 4 (1) 15-27
LOGVINENKO VN- 1976 New leafhopper species of the Superfamily Fulgoroidea (Auchenorrhyncha) f rom tine Caucasus Entomological Revievv A Transla-tion of Entomol Obozr 55 (3) 69-74
1978 New leafhopper species (Homoptera Audhenonırıyncha) from the Caucasus Entomological Revievv A Translation of Entoımol Obozr- 57 (4) 547-554
MOREAU JP et F LECLANT 1974 Oontribution to the study of two insect on hyibrid lavender Hyalesthes obsoletus Sign (Hom Auchenorrihyncha) Ann Zool Eco Ani 5 (3) 361-364 (Rev Appl Ent 1976 64 (1) 217)
NAST J- 1972 Palaearctic AuahenorrlhYncha (Homoptera) An annotated check list Polish Academy of Sciences Institute of Zooicircogy Polisti Scientific Publisıhcrs Warszawa 551
1982 Palaearctic Auchenorrhynoha (Homoptera) Part 3 New taxa and replacement names introduced till 1860 Polisin Academy of Sciences
lrrstitute of Zoology Polisıh Scientif ic Puıbuumlshers 36 (17) 289-582 OSHANIN B 1906 - 8 Verzeiohnis der Palaearktischen Hemipteren -mit besonderer
Beruumlcksiohtigung lihrer Verteilung im Russisohen Reich | l Bd Homoptera Beilage zum laquoAnnuaire du Musee Zoologique de lAcademie Imıperiale des Sciencesraquo Bd XI XII XIII St Petersburg 1908 492
191ı2 Katalog der Palarktisohen Hemipteren (Heteraptera Homopshytera Auohenorrhynaha und Psylloidea) Verlag von R Friedlander und Sohn Berlin 187
PESSON P- 1951 Ordre des Homapteres (Homoptera Leaoh 1815) In Traite de Zoologie Anatomie ampystematiqıue Biologie İnsectes Superieurs et He-mipteroides Tome X (11) 139Ouml-1647
VVAGNER W 1954 Die Fulgoroidea der Omer-Cooper-Expedition in die Lybische VVueste (Hemiptera^Homoptera) Bull Soc Fouad ler Entom 38 211-219-
146
Eyluuml l -Ara l ık 1987
24 (21) Costal margin vvithout granules On face apical fork of frons extends on half of frons epistomal suture rises up to upper level of antennae Ovipositor reduced and short
25 (26) Hind tarsi 1 and 2 segments wi th 7 spines apieaicircly In male aedeagus vvith weıl developped flagellum
(X) OLİARUS Stal 26 (25) Hind tarsi 1 and 2 segments vvith 5 spines apically In
male flagellum of aedeagus reduced PSEUDOLIARUS Haupt
27 (20) Frontal median car ina not extends as far as oumlver postdly-peus Postocular carinae on p rono tum not sbarp as lashyteral carinae Veins of forewings vvithout granules
(X) OLIARELLUS Emelyanov
28 (19) Areolar carinae on vertex converging a t an dbtuse angle Ovipositor reduced and very short (Sulbtrihe PENTAS-TIRINA Emelyanov)
29 (36) Frontal median carina forked apically
30 (33) First segmıent of hind tarsi vvith not more than 8 spines and vvithout platellae (macrocheate)
31 (32) Vertex as long as half of vvidth ^betwıeen poster ior iangles of vertex In male pa ramers symmetrical or asymmetri-caicirc vvith inner recurrent process
REPTALUS Emelyanov
32 (31) Vertex as long as vvidth betvveen poster ior angles of ver-tex In male paramers asymmetrical wi thout inner reshycurrent process PENTASTİRA Kirschlbaum
33 (30) First and second segment of h ind tarsi with 8 and more spines and vvith platellae on bo th segments
34 (35) Carinae on head sharp vertex narrovv and long Both segments on hind tarsi vvith 10-19 or more spines apically
PENTASTIRIDIUS Kirsoumlhbaum
35 (34) Carinae on head not distinct vertex short and vvide First segment with 8-16 second segment of hind tarsi vvith 8-13 spines SETAPIUS Dlabola
36 (29) Median frontal carina simpie not forked HYALESTHES Signoret
143
BİTKİ KORUMA BUumlLTENİ CİLT 27 No 3-4
T E Ş E K K Uuml R
Bazı Oumlrneklerin teşhis ve kontrol ler ini yapan sayın Dr J DLABOLA (Prag Ccedilekoslovakya) ya kolleksiyon oumlrneklerini kullanshym a m a izin veren sayın hocam Prof Dr Niyazi LODOSa ve Boumlluumlm arkadaşlarına Zirai Muumlcadele Araşt ırma Enst i tuumller inden oumlrnek goumlnshyderen araştırıcılara ccedilalışma suumlresince yardımlarını esirgemeyen la-bora tuvar arkadaşım Yasemin OumlZDEMİRe ve Laborant Nurhan MELANa imkacircnlar ı ile destek veren Ankara Zirai Muumlcadele Araşshyt ı rma Enst i tuumlsuuml Muumlduumlrluumlğuuml ne teşekkuumlruuml b i r borccedil bilirim
L İ T E R A T Uuml R
BLATTNY C J BACAK J- FOZDENıA J LIMBERK und V BOZNANSKY 1954 Die Uumlbertragung des Stolbur Viruumls bei taibak und tomaten und Seine viro-geographisohen Beziehungen ıPhytopathologische Zeitschift 22 (4) 381-416
BORROR DJ and DM De LONG 1964 An introduotion to the study of insects Revised Editon Holt Rinehard and VVinston Inc 820-
DLABOLA J 1952 Einlge neue palacircarktisohe Zikaden und andere faunistische Bemerkungen Accedilta Ent Mus Nat Pragae 27 27-37
1957a Results of the zooiogical expedition of the National Museum in Pragae to Turkey 20 Homoptera Auchenorrhyncha Accedilta Ent- Mus Nat Pragae 31 (469) 19-68
19571b Die Zikaden Afghanistans (Homoptera Auahenorrhynoha) Mittei l Muumlnoh Ent Ges 47 265-303
mdash 1959 Fuumlnf Neue-Zikaden-Arten Aus dem Gebiet des Mittemeers Est Bull Soc Ent Italiana 89 (9-10) 150-155
1965 Jordanisccedilhe Zikaden (Homoptera Auchenorrftyncha) (Bear-beitung der von J Klappericıh im Jahre 1956-9 in Jordanien Lilbanon und Syrien gesammelten Auslbeute) Accedilta Ent Mus Nat- Pragae 36 419-450
1971 Taxonomische und cıhorologische Erganzungen zur tuumlrkischen und Iranisohen Zikadenfauna (Homoptera - Auoumlhenorhhynoha) bull (Samımela-usbeute von Or Wittmer ımit einem Nachtrog uumlber andere Gebiete der Palacircarktis) Accedilta Faun Ent Mus Nat Pragae 14 115-138
1974- Ulbersioumlht der Gattungen Anaplotettix Goldeus und Thamno-tettix mit Besohreibungen von 7 neuen mediterranen Arten (Homoptera Aucihenorrhynoha) Accedilta Faun Ent Mus Nat Pragge 15 103-130
1980 Neue Zikadenarten der Gattungen Sicilus gen n Mycterodus und Adarrus aus Suumldeuropa und 6 neue Mycterodus aus İran ^Homoptera Auchenorrhynuumlha) Accedilta Faun Ent Mus Nat Pragae 16 (164) 55-71
1981 Ergebnisse der TschedhosIoYVakisoh - Iranischen Entomologis-ohen Exp3ditionen naoh dem Iran (ıicirc970i und 1973) (Mi t Angaben uumlber einige Sammelresultate in Anatolien) Homoptera Auumlchenorrhyncha (II Tei l ) Accedilta Ent Mus Nat Pragae 4 0 127-311
144
Eyluumll - Aralık 1987
145
TOuml85 Neue Cixiiden vom Iran Nachıoarlander und anderen Mediterrane bieten (Hom-optera Auchenorrhynbha)- Accedilta Entomol Bohemoslov 82 95-128
19amp6 Neue Arten der Fuumllgoromorphen Zikaden-Familien vom Mittel-msergsbiet und nahen Osten (Homoptera Auchenoumlrrhyncha Cixiidae Meenoplidae Deibidae Dictyopıharidae Lpphopidae und Issidae) Accedilta Ent Mus Nat Pragae 42B (3-4) 169-198
1S87 Neue OStmediterrane und Iranische Zikadentaxone (Homoptera Auchenornhyncha) Accedilta Entomol Bohemoslov 84 295-312
mdash mdash 1938 Reklassifikation der Gattungen der Pentastirini und neue Taxone dar Cixiida8 (Homoptera Auctıenornhyncha) Accedilta Entomol Bohemoslov 85 (1) 49-70
EMELYANOV AF- 1264 Sufoorder Cicadinea (Auchenornhyncha) Keys ta the ınsects of the European USSR Vol I Apterygoıta Palaeoptera Hemimeto- bola Ed Ga Ya i3ei-Bienko Academy of Sciences of the USSR Zoolo-gical Keys to the Fauna of USSR 84 421-551
1971 Nampw genera of leauumlhoppers of the famrıilicirces Cixiidae and Issidae (Homoptera Auchenorrhyncha) in the USSR Entomological Revievv A Translation of Entomol- Obozn 50 (3) 350-354
1B78 New genera and species of ieafihoppers (Homoptera Auohe-norrhynoha) from the USSR and Mongolia Entomological Revievv A t r ans shylation of Entomol Ooumlozn 57 (2) 220-233
FAHRiNGER J s 1922 Eine Rhynohotenausbeute ous der Turkei Kleinasien und der bsnaohbarten Goumlbieten Konowia I 296-307
FlEıBER FX 1875 Les Cicadines dEurope dapres-leş orginaux et le publications les plus recentes Premiere Partie Comprenant les familles deş Membra-cida Cicadaea Fulgorida Cercopida Ulopida Paropida Scarpida disoo-sees selon la methode analytique Tradui t de Tallemand par Ferd Rieber Rev Mag Zool 3 (3) 288416
1876- Les Cicadines dEurope dapres les originaux et les publica-tions les plus recentes Deuxime Partie Descriptions des especes Traduit lallemand par Fred Rieber Et Magasin de Zoologie pure et appliquee
bullbull 1-268
GADEAU DE KERVILLE H 1939 Reci-t Sommaire-du Voyage en Liste Metıhodique des Invertebres et des Vertebres RecoSıtes en Asie-Mineure - Voyage-Zoolo-gique DHenri Gadeau de Kerville en Asie Minsure (Avri l-Mai 1912) Paris
bull Paul Le Chevalicircer 148 HAUPT HT93Q Besohreibung einiger an Citrus sohadliahen Homopteren İn FS
Bodenheimers - Die Schadiings - fauna Palastinas Monog Z Angen Ent 10 419-422
HOCH H und R1 REMANE 1S85 Evtılation und Speziation der Zikaden-Gottung-HYALESTHES Signoret 1865 - (Homoptera Auchenorrhynoha Fulgoroidea Cixi idae) Manb Ent Pmbl 2 (2) 1-427
KIRSCHBAUM CL 1863 Die Cicadiıicircen der gegend von Wiesbaden und Frankfurt A- M Nebst einer Anzahl Neuer oder Schwer zu untersoheidender arten aus Anderen gegenden Europas Taıbellarisch Besohrieben Nassau Ver f Naturk Jahrb 21-22 1-202
BıİTKIİ KORUMA BUumlLTENİ CİLT 27 No 3-4
KRAMER JP 1081 Taxonomic study of tlhe planthopper genus Cixtus in the United States and Mexico (Homoptera Fulgoroidea Cixi idae) Trans Ame Ent Soc 107 1-68
1082 Taxonomic study of the planthopper genus Oliarus in the Unishyted States (Homoptera Fulgoroidea Cixi idae) Trans Amne Ent Soc 107 381-56amp
mdashbull 1983 Taxonomic study of the planthopper Family Cixiidae in the United States (Homoptera Fulforoidea) Trans Ame Ent S o c 109 1-58
LE OUESNE WJ 1960 -Handıboaks for the Identification of Britsfı Insects He-miptera Fulgoromorpiha Royal Ent London 11 (3) 1-68
LINDBEıRG H 1946 On the insect fauna of Cyprus Results of the expedition of 1939 by Harald Hakan and PH Lindlberg Introduction i i Heteraptera und Homoptera Cicadina der Insel Zypern Oomm Bio 10 (7) 23-175
LINNAVUORI R- 1962 Hemiptera of Israel İ l i Ann Zool Soc Vanomo 24 1-108 1965 Studies oh the South and East-mediterranean Hemipterous
fauna Accedilta Entomol Fennica Helsinki 21 1-70 LODOS N 1982 Tuumlrkiye entomolojisi (Genel Uygulamalı ve Faunistik) Cilt II
Ege Uumlniversitesi Ziraat Fakuumlltesi Yayınlan No 429591 LODOS N and A KıALKANOELEN 1980 Preliminary l ist of Auchenorrhyncıha vvith
notes on distr ibution and importance of species in Turkey I Family Ci-xiidae Spinola Tuumlrk Bit Kor Derg 4 (1) 15-27
LOGVINENKO VN- 1976 New leafhopper species of the Superfamily Fulgoroidea (Auchenorrhyncha) f rom tine Caucasus Entomological Revievv A Transla-tion of Entomol Obozr 55 (3) 69-74
1978 New leafhopper species (Homoptera Audhenonırıyncha) from the Caucasus Entomological Revievv A Translation of Entoımol Obozr- 57 (4) 547-554
MOREAU JP et F LECLANT 1974 Oontribution to the study of two insect on hyibrid lavender Hyalesthes obsoletus Sign (Hom Auchenorrihyncha) Ann Zool Eco Ani 5 (3) 361-364 (Rev Appl Ent 1976 64 (1) 217)
NAST J- 1972 Palaearctic AuahenorrlhYncha (Homoptera) An annotated check list Polish Academy of Sciences Institute of Zooicircogy Polisti Scientific Publisıhcrs Warszawa 551
1982 Palaearctic Auchenorrhynoha (Homoptera) Part 3 New taxa and replacement names introduced till 1860 Polisin Academy of Sciences
lrrstitute of Zoology Polisıh Scientif ic Puıbuumlshers 36 (17) 289-582 OSHANIN B 1906 - 8 Verzeiohnis der Palaearktischen Hemipteren -mit besonderer
Beruumlcksiohtigung lihrer Verteilung im Russisohen Reich | l Bd Homoptera Beilage zum laquoAnnuaire du Musee Zoologique de lAcademie Imıperiale des Sciencesraquo Bd XI XII XIII St Petersburg 1908 492
191ı2 Katalog der Palarktisohen Hemipteren (Heteraptera Homopshytera Auohenorrhynaha und Psylloidea) Verlag von R Friedlander und Sohn Berlin 187
PESSON P- 1951 Ordre des Homapteres (Homoptera Leaoh 1815) In Traite de Zoologie Anatomie ampystematiqıue Biologie İnsectes Superieurs et He-mipteroides Tome X (11) 139Ouml-1647
VVAGNER W 1954 Die Fulgoroidea der Omer-Cooper-Expedition in die Lybische VVueste (Hemiptera^Homoptera) Bull Soc Fouad ler Entom 38 211-219-
146
BİTKİ KORUMA BUumlLTENİ CİLT 27 No 3-4
T E Ş E K K Uuml R
Bazı Oumlrneklerin teşhis ve kontrol ler ini yapan sayın Dr J DLABOLA (Prag Ccedilekoslovakya) ya kolleksiyon oumlrneklerini kullanshym a m a izin veren sayın hocam Prof Dr Niyazi LODOSa ve Boumlluumlm arkadaşlarına Zirai Muumlcadele Araşt ırma Enst i tuumller inden oumlrnek goumlnshyderen araştırıcılara ccedilalışma suumlresince yardımlarını esirgemeyen la-bora tuvar arkadaşım Yasemin OumlZDEMİRe ve Laborant Nurhan MELANa imkacircnlar ı ile destek veren Ankara Zirai Muumlcadele Araşshyt ı rma Enst i tuumlsuuml Muumlduumlrluumlğuuml ne teşekkuumlruuml b i r borccedil bilirim
L İ T E R A T Uuml R
BLATTNY C J BACAK J- FOZDENıA J LIMBERK und V BOZNANSKY 1954 Die Uumlbertragung des Stolbur Viruumls bei taibak und tomaten und Seine viro-geographisohen Beziehungen ıPhytopathologische Zeitschift 22 (4) 381-416
BORROR DJ and DM De LONG 1964 An introduotion to the study of insects Revised Editon Holt Rinehard and VVinston Inc 820-
DLABOLA J 1952 Einlge neue palacircarktisohe Zikaden und andere faunistische Bemerkungen Accedilta Ent Mus Nat Pragae 27 27-37
1957a Results of the zooiogical expedition of the National Museum in Pragae to Turkey 20 Homoptera Auchenorrhyncha Accedilta Ent- Mus Nat Pragae 31 (469) 19-68
19571b Die Zikaden Afghanistans (Homoptera Auahenorrhynoha) Mittei l Muumlnoh Ent Ges 47 265-303
mdash 1959 Fuumlnf Neue-Zikaden-Arten Aus dem Gebiet des Mittemeers Est Bull Soc Ent Italiana 89 (9-10) 150-155
1965 Jordanisccedilhe Zikaden (Homoptera Auchenorrftyncha) (Bear-beitung der von J Klappericıh im Jahre 1956-9 in Jordanien Lilbanon und Syrien gesammelten Auslbeute) Accedilta Ent Mus Nat- Pragae 36 419-450
1971 Taxonomische und cıhorologische Erganzungen zur tuumlrkischen und Iranisohen Zikadenfauna (Homoptera - Auoumlhenorhhynoha) bull (Samımela-usbeute von Or Wittmer ımit einem Nachtrog uumlber andere Gebiete der Palacircarktis) Accedilta Faun Ent Mus Nat Pragae 14 115-138
1974- Ulbersioumlht der Gattungen Anaplotettix Goldeus und Thamno-tettix mit Besohreibungen von 7 neuen mediterranen Arten (Homoptera Aucihenorrhynoha) Accedilta Faun Ent Mus Nat Pragge 15 103-130
1980 Neue Zikadenarten der Gattungen Sicilus gen n Mycterodus und Adarrus aus Suumldeuropa und 6 neue Mycterodus aus İran ^Homoptera Auchenorrhynuumlha) Accedilta Faun Ent Mus Nat Pragae 16 (164) 55-71
1981 Ergebnisse der TschedhosIoYVakisoh - Iranischen Entomologis-ohen Exp3ditionen naoh dem Iran (ıicirc970i und 1973) (Mi t Angaben uumlber einige Sammelresultate in Anatolien) Homoptera Auumlchenorrhyncha (II Tei l ) Accedilta Ent Mus Nat Pragae 4 0 127-311
144
Eyluumll - Aralık 1987
145
TOuml85 Neue Cixiiden vom Iran Nachıoarlander und anderen Mediterrane bieten (Hom-optera Auchenorrhynbha)- Accedilta Entomol Bohemoslov 82 95-128
19amp6 Neue Arten der Fuumllgoromorphen Zikaden-Familien vom Mittel-msergsbiet und nahen Osten (Homoptera Auchenoumlrrhyncha Cixiidae Meenoplidae Deibidae Dictyopıharidae Lpphopidae und Issidae) Accedilta Ent Mus Nat Pragae 42B (3-4) 169-198
1S87 Neue OStmediterrane und Iranische Zikadentaxone (Homoptera Auchenornhyncha) Accedilta Entomol Bohemoslov 84 295-312
mdash mdash 1938 Reklassifikation der Gattungen der Pentastirini und neue Taxone dar Cixiida8 (Homoptera Auctıenornhyncha) Accedilta Entomol Bohemoslov 85 (1) 49-70
EMELYANOV AF- 1264 Sufoorder Cicadinea (Auchenornhyncha) Keys ta the ınsects of the European USSR Vol I Apterygoıta Palaeoptera Hemimeto- bola Ed Ga Ya i3ei-Bienko Academy of Sciences of the USSR Zoolo-gical Keys to the Fauna of USSR 84 421-551
1971 Nampw genera of leauumlhoppers of the famrıilicirces Cixiidae and Issidae (Homoptera Auchenorrhyncha) in the USSR Entomological Revievv A Translation of Entomol- Obozn 50 (3) 350-354
1B78 New genera and species of ieafihoppers (Homoptera Auohe-norrhynoha) from the USSR and Mongolia Entomological Revievv A t r ans shylation of Entomol Ooumlozn 57 (2) 220-233
FAHRiNGER J s 1922 Eine Rhynohotenausbeute ous der Turkei Kleinasien und der bsnaohbarten Goumlbieten Konowia I 296-307
FlEıBER FX 1875 Les Cicadines dEurope dapres-leş orginaux et le publications les plus recentes Premiere Partie Comprenant les familles deş Membra-cida Cicadaea Fulgorida Cercopida Ulopida Paropida Scarpida disoo-sees selon la methode analytique Tradui t de Tallemand par Ferd Rieber Rev Mag Zool 3 (3) 288416
1876- Les Cicadines dEurope dapres les originaux et les publica-tions les plus recentes Deuxime Partie Descriptions des especes Traduit lallemand par Fred Rieber Et Magasin de Zoologie pure et appliquee
bullbull 1-268
GADEAU DE KERVILLE H 1939 Reci-t Sommaire-du Voyage en Liste Metıhodique des Invertebres et des Vertebres RecoSıtes en Asie-Mineure - Voyage-Zoolo-gique DHenri Gadeau de Kerville en Asie Minsure (Avri l-Mai 1912) Paris
bull Paul Le Chevalicircer 148 HAUPT HT93Q Besohreibung einiger an Citrus sohadliahen Homopteren İn FS
Bodenheimers - Die Schadiings - fauna Palastinas Monog Z Angen Ent 10 419-422
HOCH H und R1 REMANE 1S85 Evtılation und Speziation der Zikaden-Gottung-HYALESTHES Signoret 1865 - (Homoptera Auchenorrhynoha Fulgoroidea Cixi idae) Manb Ent Pmbl 2 (2) 1-427
KIRSCHBAUM CL 1863 Die Cicadiıicircen der gegend von Wiesbaden und Frankfurt A- M Nebst einer Anzahl Neuer oder Schwer zu untersoheidender arten aus Anderen gegenden Europas Taıbellarisch Besohrieben Nassau Ver f Naturk Jahrb 21-22 1-202
BıİTKIİ KORUMA BUumlLTENİ CİLT 27 No 3-4
KRAMER JP 1081 Taxonomic study of tlhe planthopper genus Cixtus in the United States and Mexico (Homoptera Fulgoroidea Cixi idae) Trans Ame Ent Soc 107 1-68
1082 Taxonomic study of the planthopper genus Oliarus in the Unishyted States (Homoptera Fulgoroidea Cixi idae) Trans Amne Ent Soc 107 381-56amp
mdashbull 1983 Taxonomic study of the planthopper Family Cixiidae in the United States (Homoptera Fulforoidea) Trans Ame Ent S o c 109 1-58
LE OUESNE WJ 1960 -Handıboaks for the Identification of Britsfı Insects He-miptera Fulgoromorpiha Royal Ent London 11 (3) 1-68
LINDBEıRG H 1946 On the insect fauna of Cyprus Results of the expedition of 1939 by Harald Hakan and PH Lindlberg Introduction i i Heteraptera und Homoptera Cicadina der Insel Zypern Oomm Bio 10 (7) 23-175
LINNAVUORI R- 1962 Hemiptera of Israel İ l i Ann Zool Soc Vanomo 24 1-108 1965 Studies oh the South and East-mediterranean Hemipterous
fauna Accedilta Entomol Fennica Helsinki 21 1-70 LODOS N 1982 Tuumlrkiye entomolojisi (Genel Uygulamalı ve Faunistik) Cilt II
Ege Uumlniversitesi Ziraat Fakuumlltesi Yayınlan No 429591 LODOS N and A KıALKANOELEN 1980 Preliminary l ist of Auchenorrhyncıha vvith
notes on distr ibution and importance of species in Turkey I Family Ci-xiidae Spinola Tuumlrk Bit Kor Derg 4 (1) 15-27
LOGVINENKO VN- 1976 New leafhopper species of the Superfamily Fulgoroidea (Auchenorrhyncha) f rom tine Caucasus Entomological Revievv A Transla-tion of Entomol Obozr 55 (3) 69-74
1978 New leafhopper species (Homoptera Audhenonırıyncha) from the Caucasus Entomological Revievv A Translation of Entoımol Obozr- 57 (4) 547-554
MOREAU JP et F LECLANT 1974 Oontribution to the study of two insect on hyibrid lavender Hyalesthes obsoletus Sign (Hom Auchenorrihyncha) Ann Zool Eco Ani 5 (3) 361-364 (Rev Appl Ent 1976 64 (1) 217)
NAST J- 1972 Palaearctic AuahenorrlhYncha (Homoptera) An annotated check list Polish Academy of Sciences Institute of Zooicircogy Polisti Scientific Publisıhcrs Warszawa 551
1982 Palaearctic Auchenorrhynoha (Homoptera) Part 3 New taxa and replacement names introduced till 1860 Polisin Academy of Sciences
lrrstitute of Zoology Polisıh Scientif ic Puıbuumlshers 36 (17) 289-582 OSHANIN B 1906 - 8 Verzeiohnis der Palaearktischen Hemipteren -mit besonderer
Beruumlcksiohtigung lihrer Verteilung im Russisohen Reich | l Bd Homoptera Beilage zum laquoAnnuaire du Musee Zoologique de lAcademie Imıperiale des Sciencesraquo Bd XI XII XIII St Petersburg 1908 492
191ı2 Katalog der Palarktisohen Hemipteren (Heteraptera Homopshytera Auohenorrhynaha und Psylloidea) Verlag von R Friedlander und Sohn Berlin 187
PESSON P- 1951 Ordre des Homapteres (Homoptera Leaoh 1815) In Traite de Zoologie Anatomie ampystematiqıue Biologie İnsectes Superieurs et He-mipteroides Tome X (11) 139Ouml-1647
VVAGNER W 1954 Die Fulgoroidea der Omer-Cooper-Expedition in die Lybische VVueste (Hemiptera^Homoptera) Bull Soc Fouad ler Entom 38 211-219-
146
Eyluumll - Aralık 1987
145
TOuml85 Neue Cixiiden vom Iran Nachıoarlander und anderen Mediterrane bieten (Hom-optera Auchenorrhynbha)- Accedilta Entomol Bohemoslov 82 95-128
19amp6 Neue Arten der Fuumllgoromorphen Zikaden-Familien vom Mittel-msergsbiet und nahen Osten (Homoptera Auchenoumlrrhyncha Cixiidae Meenoplidae Deibidae Dictyopıharidae Lpphopidae und Issidae) Accedilta Ent Mus Nat Pragae 42B (3-4) 169-198
1S87 Neue OStmediterrane und Iranische Zikadentaxone (Homoptera Auchenornhyncha) Accedilta Entomol Bohemoslov 84 295-312
mdash mdash 1938 Reklassifikation der Gattungen der Pentastirini und neue Taxone dar Cixiida8 (Homoptera Auctıenornhyncha) Accedilta Entomol Bohemoslov 85 (1) 49-70
EMELYANOV AF- 1264 Sufoorder Cicadinea (Auchenornhyncha) Keys ta the ınsects of the European USSR Vol I Apterygoıta Palaeoptera Hemimeto- bola Ed Ga Ya i3ei-Bienko Academy of Sciences of the USSR Zoolo-gical Keys to the Fauna of USSR 84 421-551
1971 Nampw genera of leauumlhoppers of the famrıilicirces Cixiidae and Issidae (Homoptera Auchenorrhyncha) in the USSR Entomological Revievv A Translation of Entomol- Obozn 50 (3) 350-354
1B78 New genera and species of ieafihoppers (Homoptera Auohe-norrhynoha) from the USSR and Mongolia Entomological Revievv A t r ans shylation of Entomol Ooumlozn 57 (2) 220-233
FAHRiNGER J s 1922 Eine Rhynohotenausbeute ous der Turkei Kleinasien und der bsnaohbarten Goumlbieten Konowia I 296-307
FlEıBER FX 1875 Les Cicadines dEurope dapres-leş orginaux et le publications les plus recentes Premiere Partie Comprenant les familles deş Membra-cida Cicadaea Fulgorida Cercopida Ulopida Paropida Scarpida disoo-sees selon la methode analytique Tradui t de Tallemand par Ferd Rieber Rev Mag Zool 3 (3) 288416
1876- Les Cicadines dEurope dapres les originaux et les publica-tions les plus recentes Deuxime Partie Descriptions des especes Traduit lallemand par Fred Rieber Et Magasin de Zoologie pure et appliquee
bullbull 1-268
GADEAU DE KERVILLE H 1939 Reci-t Sommaire-du Voyage en Liste Metıhodique des Invertebres et des Vertebres RecoSıtes en Asie-Mineure - Voyage-Zoolo-gique DHenri Gadeau de Kerville en Asie Minsure (Avri l-Mai 1912) Paris
bull Paul Le Chevalicircer 148 HAUPT HT93Q Besohreibung einiger an Citrus sohadliahen Homopteren İn FS
Bodenheimers - Die Schadiings - fauna Palastinas Monog Z Angen Ent 10 419-422
HOCH H und R1 REMANE 1S85 Evtılation und Speziation der Zikaden-Gottung-HYALESTHES Signoret 1865 - (Homoptera Auchenorrhynoha Fulgoroidea Cixi idae) Manb Ent Pmbl 2 (2) 1-427
KIRSCHBAUM CL 1863 Die Cicadiıicircen der gegend von Wiesbaden und Frankfurt A- M Nebst einer Anzahl Neuer oder Schwer zu untersoheidender arten aus Anderen gegenden Europas Taıbellarisch Besohrieben Nassau Ver f Naturk Jahrb 21-22 1-202
BıİTKIİ KORUMA BUumlLTENİ CİLT 27 No 3-4
KRAMER JP 1081 Taxonomic study of tlhe planthopper genus Cixtus in the United States and Mexico (Homoptera Fulgoroidea Cixi idae) Trans Ame Ent Soc 107 1-68
1082 Taxonomic study of the planthopper genus Oliarus in the Unishyted States (Homoptera Fulgoroidea Cixi idae) Trans Amne Ent Soc 107 381-56amp
mdashbull 1983 Taxonomic study of the planthopper Family Cixiidae in the United States (Homoptera Fulforoidea) Trans Ame Ent S o c 109 1-58
LE OUESNE WJ 1960 -Handıboaks for the Identification of Britsfı Insects He-miptera Fulgoromorpiha Royal Ent London 11 (3) 1-68
LINDBEıRG H 1946 On the insect fauna of Cyprus Results of the expedition of 1939 by Harald Hakan and PH Lindlberg Introduction i i Heteraptera und Homoptera Cicadina der Insel Zypern Oomm Bio 10 (7) 23-175
LINNAVUORI R- 1962 Hemiptera of Israel İ l i Ann Zool Soc Vanomo 24 1-108 1965 Studies oh the South and East-mediterranean Hemipterous
fauna Accedilta Entomol Fennica Helsinki 21 1-70 LODOS N 1982 Tuumlrkiye entomolojisi (Genel Uygulamalı ve Faunistik) Cilt II
Ege Uumlniversitesi Ziraat Fakuumlltesi Yayınlan No 429591 LODOS N and A KıALKANOELEN 1980 Preliminary l ist of Auchenorrhyncıha vvith
notes on distr ibution and importance of species in Turkey I Family Ci-xiidae Spinola Tuumlrk Bit Kor Derg 4 (1) 15-27
LOGVINENKO VN- 1976 New leafhopper species of the Superfamily Fulgoroidea (Auchenorrhyncha) f rom tine Caucasus Entomological Revievv A Transla-tion of Entomol Obozr 55 (3) 69-74
1978 New leafhopper species (Homoptera Audhenonırıyncha) from the Caucasus Entomological Revievv A Translation of Entoımol Obozr- 57 (4) 547-554
MOREAU JP et F LECLANT 1974 Oontribution to the study of two insect on hyibrid lavender Hyalesthes obsoletus Sign (Hom Auchenorrihyncha) Ann Zool Eco Ani 5 (3) 361-364 (Rev Appl Ent 1976 64 (1) 217)
NAST J- 1972 Palaearctic AuahenorrlhYncha (Homoptera) An annotated check list Polish Academy of Sciences Institute of Zooicircogy Polisti Scientific Publisıhcrs Warszawa 551
1982 Palaearctic Auchenorrhynoha (Homoptera) Part 3 New taxa and replacement names introduced till 1860 Polisin Academy of Sciences
lrrstitute of Zoology Polisıh Scientif ic Puıbuumlshers 36 (17) 289-582 OSHANIN B 1906 - 8 Verzeiohnis der Palaearktischen Hemipteren -mit besonderer
Beruumlcksiohtigung lihrer Verteilung im Russisohen Reich | l Bd Homoptera Beilage zum laquoAnnuaire du Musee Zoologique de lAcademie Imıperiale des Sciencesraquo Bd XI XII XIII St Petersburg 1908 492
191ı2 Katalog der Palarktisohen Hemipteren (Heteraptera Homopshytera Auohenorrhynaha und Psylloidea) Verlag von R Friedlander und Sohn Berlin 187
PESSON P- 1951 Ordre des Homapteres (Homoptera Leaoh 1815) In Traite de Zoologie Anatomie ampystematiqıue Biologie İnsectes Superieurs et He-mipteroides Tome X (11) 139Ouml-1647
VVAGNER W 1954 Die Fulgoroidea der Omer-Cooper-Expedition in die Lybische VVueste (Hemiptera^Homoptera) Bull Soc Fouad ler Entom 38 211-219-
146
BıİTKIİ KORUMA BUumlLTENİ CİLT 27 No 3-4
KRAMER JP 1081 Taxonomic study of tlhe planthopper genus Cixtus in the United States and Mexico (Homoptera Fulgoroidea Cixi idae) Trans Ame Ent Soc 107 1-68
1082 Taxonomic study of the planthopper genus Oliarus in the Unishyted States (Homoptera Fulgoroidea Cixi idae) Trans Amne Ent Soc 107 381-56amp
mdashbull 1983 Taxonomic study of the planthopper Family Cixiidae in the United States (Homoptera Fulforoidea) Trans Ame Ent S o c 109 1-58
LE OUESNE WJ 1960 -Handıboaks for the Identification of Britsfı Insects He-miptera Fulgoromorpiha Royal Ent London 11 (3) 1-68
LINDBEıRG H 1946 On the insect fauna of Cyprus Results of the expedition of 1939 by Harald Hakan and PH Lindlberg Introduction i i Heteraptera und Homoptera Cicadina der Insel Zypern Oomm Bio 10 (7) 23-175
LINNAVUORI R- 1962 Hemiptera of Israel İ l i Ann Zool Soc Vanomo 24 1-108 1965 Studies oh the South and East-mediterranean Hemipterous
fauna Accedilta Entomol Fennica Helsinki 21 1-70 LODOS N 1982 Tuumlrkiye entomolojisi (Genel Uygulamalı ve Faunistik) Cilt II
Ege Uumlniversitesi Ziraat Fakuumlltesi Yayınlan No 429591 LODOS N and A KıALKANOELEN 1980 Preliminary l ist of Auchenorrhyncıha vvith
notes on distr ibution and importance of species in Turkey I Family Ci-xiidae Spinola Tuumlrk Bit Kor Derg 4 (1) 15-27
LOGVINENKO VN- 1976 New leafhopper species of the Superfamily Fulgoroidea (Auchenorrhyncha) f rom tine Caucasus Entomological Revievv A Transla-tion of Entomol Obozr 55 (3) 69-74
1978 New leafhopper species (Homoptera Audhenonırıyncha) from the Caucasus Entomological Revievv A Translation of Entoımol Obozr- 57 (4) 547-554
MOREAU JP et F LECLANT 1974 Oontribution to the study of two insect on hyibrid lavender Hyalesthes obsoletus Sign (Hom Auchenorrihyncha) Ann Zool Eco Ani 5 (3) 361-364 (Rev Appl Ent 1976 64 (1) 217)
NAST J- 1972 Palaearctic AuahenorrlhYncha (Homoptera) An annotated check list Polish Academy of Sciences Institute of Zooicircogy Polisti Scientific Publisıhcrs Warszawa 551
1982 Palaearctic Auchenorrhynoha (Homoptera) Part 3 New taxa and replacement names introduced till 1860 Polisin Academy of Sciences
lrrstitute of Zoology Polisıh Scientif ic Puıbuumlshers 36 (17) 289-582 OSHANIN B 1906 - 8 Verzeiohnis der Palaearktischen Hemipteren -mit besonderer
Beruumlcksiohtigung lihrer Verteilung im Russisohen Reich | l Bd Homoptera Beilage zum laquoAnnuaire du Musee Zoologique de lAcademie Imıperiale des Sciencesraquo Bd XI XII XIII St Petersburg 1908 492
191ı2 Katalog der Palarktisohen Hemipteren (Heteraptera Homopshytera Auohenorrhynaha und Psylloidea) Verlag von R Friedlander und Sohn Berlin 187
PESSON P- 1951 Ordre des Homapteres (Homoptera Leaoh 1815) In Traite de Zoologie Anatomie ampystematiqıue Biologie İnsectes Superieurs et He-mipteroides Tome X (11) 139Ouml-1647
VVAGNER W 1954 Die Fulgoroidea der Omer-Cooper-Expedition in die Lybische VVueste (Hemiptera^Homoptera) Bull Soc Fouad ler Entom 38 211-219-
146