WissemaGroup
Break Out Lunch“zORgen voor de oude
dag”
Eindhoven 26 mei 2016
WissemaGroup
Agenda
• Opening, welkom
• Introducties
• Vernieuwing in het instemmingsrecht mbt pensioenen
• Een goede dialoog over een moeilijk onderwerp
• Ideeën en reacties
• BOL (Break Out Lunch)
3
WissemaGroup
4
Wie is WissemaGroup?
•Sinds 1986•Organisatieadviesbureau•Nationaal en internationaal•Volledig onafhankelijk
Diensten:
•So you think you can change?•Diensten voor (C)OR’en•Executive coaching•Teams van nu•Games for change•Trainingen
WissemaGroup staat voor:
•Toekomstgericht, strategisch•Procesmatig, betrekken stake-holders•Voor organisaties waar mensen ertoe doen
Waar richt WissemaGroup zich op?•Veranderaars•Ondernemingsraden en hun gesprekspartners•Samenwerkende teams
Montae Opgericht in 1997 Wij adviseren en ondersteunen op het brede terrein van collectief
pensioen Lange termijn relatie met onze klanten
Rijswijk
Eindhoven
Bonaire
Curacao
5
Wie is Montae? Team van ruim 50 pensioenspecialisten
Drie teams die zich richten op: Werkgevers en ondernemingsraden Pensioenfondsen Bestuursbureau’s: los van het pensioenfonds
Van ‘kort’ advies tot projectmanagement
Nationaal en internationaal
6
Een greep uit onze klantenkring
7
WissemaGroup
Twee gesprek
• Wat vind je belangrijk in of aan een pensioenregeling?
8
WissemaGroup
Vernieuwing in het instemmingsrecht met
betrekking tot pensioenen
Vraag: pensioenkosten
Hoeveel kost een gemiddelde pensioenregeling in Nederland?
(uitgedrukt als percentage van de salarissom)
10
11
Minder pensioenopbouw
Verlagen pensioenen
Verschuiven van risico’s
Stijging pensioenkosten
Kostenstijging.......gaat door Kosten bij eindloon- en middelloonregelingen (defined benefit)
stijgen door
12
GESTEGEN LEVENSVERWACHTING
GEDAALDE RENTE
FINANCIELE EISEN AAN UITVOERDERS
Levensverwachting in Nederland
13
Marktrente van 3,5% naar 0,5%
14
Ter indicatie:Een daling van 1% marktrente leidt tot circa 25-30% stijging pensioenpremie
Verdubbeling pensioenkosten
15
Gevolgen voor pensioenregeling? Naast stijging kosten neemt winstdeling/indexatie af tot soms 0 Dus een duurder contract tegen slechtere voorwaarden Als rente laag blijft dan blijft dit probleem aanhouden. Moet u uw
contract per 2017 vernieuwen? Houdt rekening met hoge kostenstijging!
Zijn er oplossingen? Wijziging regeling Aansluiten bij Bedrijfstakpensioenfonds “België route” Algemeen Pensioenfonds
16
www.apfcongres.nl Inhoudelijk programma 20 juni 2016 Jaarbeurs Utrecht Hele dag APF-en presenteren zich
17
Instemmingsrecht Ondernemingsraad
Kennis
18
Werknemers/OndernemingsraadWerkgever
Verzekeraar
Uitvoeringsovk:Geen instemmingsrecht
Pensioenreglement
Pensioenovk:Instemmingsrecht,
Tenzij CAO
Inhoud regeling
Uitvoering regeling
Tekst WOR : pensioen
verzekering
Instemmingsrecht Ondernemingsraad na wetswijziging 1 juli 2016
Kennis
19
Werknemers/Ondernemingsraad
Werkgever
• Verzekeraar• Pensioenfonds
OPF en niet-verplicht BPF
• PPI• APF
Uitvoeringsovereenkomst
Bij invloed op arbeidsvoorwaarde
pensioen
Pensioenreglement
Pensioenovereenkomst:Instemmingsrecht,
Tenzij bij vakbonden of verplicht BPF
Tekst WOR : pensioenovereenkomst
Uitvoering regeling
Inhoud regeling
Wijzigingen in het instemmingsrechtArtikel 27 Instemmingsrecht WOR vanaf 1 juli 2016:
Uitgangspunt: Wanneer geen zeggenschap van werkgever op regeling, dan ook geen instemming
Pensioenovereenkomst (inhoud van regeling) is instemmingsplichtigAlle zaken in de uitvoeringsovereenkomst die betrekking hebben op de arbeidsvoorwaarde pensioen is instemmingsplichtigKeuze van pensioenuitvoerder (welke verzekeraar e.d.) ook instemmingsplichtig
20
In de pensioenovereenkomstUitgangspunt: Zaken die het pensioenresultaat beinvloeden zijn instemmingsplichtig
Bijvoorbeeld: OpbouwpercentageFranchiseNabestaandenpensioen (opbouw/risicobasis)ToeslagverleningReeds opgebouwde rechten en aanspraken !
Staatssecretaris:Ook rekening houden met ex-werknemers/ slapersOndernemingsraad voldoende kennis heeft. Verwijst naar artikel 18 WOR en artikel 16 en 23a WOR (inschakelen deskundigen en scholingsbudget)
21
In de uitvoeringsovereenkomstUitgangspunt: Zaken die van invloed zijn op arbeidsvoorwaarde pensioen zijn instemmingsplichtig
BeleggingsbeleidNabestaandenpensioen en vooroverlijdenKostenstructuur / netto pensioeninlegBetalingsvoorbehoud werkgeverBijstortverplichting werkgeverVoorwaarden en vaststelling van premiekorting of terugstortingVoorwaarden en vaststelling van een bijstortingsverplichting van de werkgeverMogelijkheid tot vrijwillige voortzetting van de pensioenregeling na beëindiging van het dienstverband
22
Pensioenuitvoerder instemmingsplichtingUitgangspunt: als er een keuze is voor een pensioenuitvoerder is dit instemmingsplichtig
Bijvoorbeeld: Van verzekeraar naar APFVan pensioenfonds naar APFVan verzekeraar naar een vrijwillige aansluiting bij BPFVan pensioenfonds naar een pensioenfonds in BelgiëVan een verzekeraar naar een PPI Enz.
23
Verschillen in uitvoerders; voorbeeld DC Weight Provider A Provider B Provider C
Investments 40% 1 2 1
Mogelijkheden pensioeninkoop
20% 3 1 2
Administratie 10% 3 2 1
Contractsvoor-waarden
10% 2 3 1
Communicatie 10% 2 1 3
Totale Score 100% 1,8% 1,9% 1,5%
24
Praktijkvoorbeeld; een DC-regeling, drie verschillende
verzekeraars, serieuze verschillen
C scoort
22%
minder
dan B
Wijzigingen in het instemmingsrechtArtikel 31 Informatierecht WOR
Werkgever informeert Ondernemingsraad z.s.m. over Vaststelling Intrekking Wijziging
Van de uitvoeringsovereenkomst
25
Nu alles helder? Arbeidsvoorwaarden en pensioen worden onderhandeld met OR
Instemming OR op keuze uitvoerder? Ja Instemming OR op uitvoeringscontract? Ja, op de onderdelen die van
invloed zijn op de inhoud van de pensioenovereenkomst Arbeidsvoorwaarden en pensioen worden onderhandeld met vakbond
binnen de onderneming (ondernemings cao) Instemming OR op keuze uitvoerder? Nee, tenzij OR in fonds, dan
uitvoering Instemming OR op uitvoeringscontract?; nee, tenzij OR in fonds
Arbeidsvoorwaarden en pensioen worden onderhandeld met vakbond binnen de sector (sector cao, geen verplicht BPF, alleen de regeling ligt in de cao vast) Instemming OR op keuze uitvoerder? Nee Instemming OR op uitvoeringscontract? Nee
Conclusie: Kan genuanceerd liggen! Situatie-afhankelijk
26
WissemaGroup
Een goede dialoogover
een moeilijk onderwerp
WissemaGroup
Onze ervaringen
• Pensioenen: gecompliceerd, maar ook heel belangrijk, mogelijke showstopper bij fusie en overnames
• Communicatie met deelnemers: uitdagend!
• Continue veranderingen van de spelregels: aanpassingen van de systemen is tijdrovend en kostbaar
• Keuzes van deelnemers: slechts klein deel doet mee
28
WissemaGroup
Jouw ervaring?
• Wat was de laatste keer dat je met je gesprekspartner over pensioenen hebt gesproken?
• Hoe verliep dat gesprek?
• Waar liep je tegenaan?
29
WissemaGroup
Een goede dialoog
• Begrip voor elkaaro Openheid over belangen en motieveno Open voor elkaars ideeën en
opvattingen• Begrip van de materie• Gedeeld doel• Een proces dat naar
het doel leidt
30
WissemaGroup
Aftrap
• Deel de aanleiding• Bepaal het doel• Bepaal randvoorwaarden• Inventariseer de gesprekspartners (opnieuw)• Ontwerp het proces• Verzeker je van deskundigheid• Maak afspraken
31
Tentatief: kunnenonderweg veranderen
WissemaGroup
32
Aftrap
Bestuurder Commissie
Overleg
Overleg
Afspraak
Beel
dvor
min
gO
orde
elsv
orm
ing
Besl
uitv
orm
ing
Beel
dvor
min
gO
orde
elsv
orm
ing
Besl
uitv
orm
ing
OR
Beel
dvor
min
gO
orde
elsv
orm
ing
Besl
uitv
orm
ing
WissemaGroup
Tips
• Vooraf criteria formuleren waar je achteraf op wil toetsen
• Procesagenda vooraf geeft duidelijkheid naar betrokkenen
• Beslis zelf, laat niet je adviseur beslissen: vraag door tot je het zelf doorziet
• Proces betekent ook de mogelijkheid van standpunt te veranderen
• Geef aandacht aan minderheidsstandpunten, Deep Democracy
• Markeer punten van overeenstemming en van meningsverschil (weten van elkaar)
• Strategische perspectief: lange termijn consequenties
33
WissemaGroup
34
WissemaGroup
Tips
• Welke tip geef je jezelf?
• Welke tip geef je je gesprekspartner?
• Waar zou je eventueel meer over willen weten?
35
WissemaGroup
Bedankt en tot ziens!
Inge BakkerHans Kennis
Shirley MathoeraWinfried BoutsPaul Becht
WissemaGroupLouis Couperusplein 2Den Haag