1. SeminarBETEKENIS VANINTERNE AUDITvoor specifieke
verzekeraarsSeminar Betekenis van interne audit voor specifieke
verzekeraars - 11 december 2014 1
2. WELKOMop ons seminarBetekenis van interne auditvoor
specifieke verzekeraarsSeminar Betekenis van interne audit voor
specifieke verzekeraars - 11 december 20142
3. Programma 12:30 Ontvangst 13:00 Openingdagvoorzitter: Piet
Poos, the Restructuring Company 13:30 Interne Audit in een Solvency
II wereldRonald van de Langenberg, InAudit 14:30 Inrichting van de
interne audit functiezoals het moetEsther Poelsma, InAudit 15:30
Pauze 15:45 Informatiebeveiliging, the next LevelMarcel Woltjes,
Orange Oaks 16:30 Samenwerken met de actuarile functieTom Veerman,
Triple A Risk-Finance 17:15 Paneldiscussieonder leiding van Piet
Poos, the Restructuring Company 17:45 Afsluiting met hapje en
drankjeSeminar Betekenis van interne audit voor specifieke
verzekeraars - 11 december 20143
4. Seminar Betekenis van interne audit voor specifieke
verzekeraars - 11 december 2014 4
5. Relevante ervaringBDO Camps ObersRabobank
NederlandRobecoAEGON NederlandBank ten CateWie volgt . ?Seminar
Betekenis van interne audit voor specifieke verzekeraars - 11
december 2014 5
6. GespecialiseerdeInterne audit ServicesTrainingen &
GespecialiseerdeWorkshopsReporting SupportSeminar Betekenis van
interne audit voor specifieke verzekeraars - 11 december 2014
6
7. Piet Poos RE RADAGVOORZITTERSeminar Betekenis van interne
audit voor specifieke verzekeraars - 11 december 20147
8. Programma 12:30 Ontvangst 13:00 Openingdagvoorzitter: Piet
Poos, the Restructuring Company 13:30 Interne Audit in een Solvency
II wereldRonald van de Langenberg, InAudit 14:30 Inrichting van de
interne audit functiezoals het moetEsther Poelsma, InAudit 15:30
Pauze 15:45 Informatiebeveiliging, the next LevelMarcel Woltjes,
Orange Oaks 16:30 Samenwerken met de actuarile functieTom Veerman,
Triple A Risk-Finance 17:15 Paneldiscussieonder leiding van Piet
Poos, the Restructuring Company 17:45 Afsluiting met hapje en
drankjeSeminar Betekenis van interne audit voor specifieke
verzekeraars - 11 december 20148
9. SeminarBETEKENIS VANINTERNE AUDITvoor specifieke
verzekeraarsInterne Audit enSOLVENCY IISeminar Betekenis van
interne audit voor specifieke verzekeraars - 11 december 2014
9
10. Corporate GovernanceJe bouwt het liefst een muurtje om
haarheenSeminar Betekenis van interne audit voor specifieke
verzekeraars - 11 december 201410
11. Corporate governanceBestuurders Beheersen van
risicosUitdagingen Welkom in deSolvency II wereldSeminar Betekenis
van interne audit voor specifieke verzekeraars - 11 december 2014
11
12. Corporate Governance Toezicht op verzekeraars
Maatschappelijke trend Controle is goedVertrouwen is nog beter
?Seminar Betekenis van interne audit voor specifieke verzekeraars -
11 december 2014 12
13. Case StudiesSeminar Betekenis van interne audit voor
specifieke verzekeraars - 11 december 201413
14. Tony HaywardCEOBritish PetroleumRisk management &
Safety:Leaders must make the safety of all who workfor them their
top priorityMr. Hayward set up a new companywide management system
to evaluaterisks, standardize safety practices and improve
decision-making.Visitors today see signs at company offices
exhorting workers not to walkand carry hot coffee at the same
time,to stick to marked walkways in parking lots andto grasp
banisters while climbing the stairs.Employees with company cars
must take defensive driving courses.April 2010Deep Water Horizon11
doden,17 zwaar gewonden> 7000 vogels, dolfijnen,schildpadden 4,9
miljoen vaten olieSchade: > $ 43 miljardSeminar Betekenis van
interne audit voor specifieke verzekeraars - 11 december 2014
14
15. Bernard EbbersCEO MCI WorldComDown to earthKeeping a
working man imageIn 20 jaar tijd maakte Ebbers van WorldCom
Amerikas op n na grootstetelecomonderneming.Ebbers was een
fanatieke kostenbewaker: de koffie was te duur, hetpersoneel name
te veel pauze, hij deed persoonlijk de lichten uit endraaide de
verwarming omlaag en verbood kleurenkopien.Ebbers was een trouw
bezoeker van de kerk,gaf les op de zondagsschool,gaf maaltijden aan
de daklozentoo committed not to come backMei 2005TIME:
CriminalExecutive Officerof the yearSchade: > $ 11
miljardPersoonlijke leningen> $ 400 miljoenveroordeeld tot25
jaar gevangenisSeminar Betekenis van interne audit voor specifieke
verzekeraars - 11 december 2014 15
16. Seminar Betekenis van interne audit voor specifieke
verzekeraars - 11 december 2014 16
17. Seminar Betekenis van interne audit voor specifieke
verzekeraars - 11 december 2014 17
18. Seminar Betekenis van interne audit voor specifieke
verzekeraars - 11 december 2014 18
19. What more ?Barings Bank 1,3 miljardSociete Generale 4,9
miljardBear SternsLehman BrothersJP Morgan.Seminar Betekenis van
interne audit voor specifieke verzekeraars - 11 december
201419
20. What more ?Commissie Woningcorporaties: Falende bestuurders
Menselijk gedrag:Varen op moreel kompas alleen is onvoldoende
Gebrek aan duidelijke grenzen:overambitie en risicovol gedrag
Gebrekkige governance:onvoldoende tegenkrachten Veel geld (en
weinig risicobesef):moreel gevaar De reden dat het overgrote deel
van de corporaties niettemin toch prima lijkt tefunctioneren [] is
voor een belangrijk deel te danken aan de professionaliteit enhet
goede gedrag van bestuurders. Maar van goed gedrag en moreel
kompasalleen zou een stelsel niet afhankelijk moeten zijn.Seminar
Betekenis van interne audit voor specifieke verzekeraars - 11
december 201420
21. Verzekeraars ?Seminar Betekenis van interne audit voor
specifieke verzekeraars - 11 december 201421
22. Besturen = MensenwerkSeminar Betekenis van interne audit
voor specifieke verzekeraars - 11 december 2014 22
23. de bestuurder en de zeven
hoofdzondenVRAATZUCHTHEBZUCHTTROTSWOEDEAFGUNSTLUIHEIDLUSTSeminar
Betekenis van interne audit voor specifieke verzekeraars - 11
december 2014 23
24. de bestuurder en zijn denkfoutenPlanning fallacyduration
neglectOverconfidence Probability neglectSunk Cost Fallacy Peak end
ruleConfirmation BiasAvailability biasde
achteraf-foutGroupthinkAnchoringSeminar Betekenis van interne audit
voor specifieke verzekeraars - 11 december 201424Loss
aversionAlternatieve padenInductief redenerenWinners
curseFramingAction biasCognitieve dissonantiePrognose
illusieAlternatieve padenHalo effectBeginnersgelukBase rate
neglectHedonic treadmillSelf serving bias Omission biasOntkenning
van toeval SchaarsteDecision fatigue Not-invented here
SyndroomOverthinking Single Cause FallacyNews Illusion Fear of
Regret
25. Behavioral economicsSeminar Betekenis van interne audit
voor specifieke verzekeraars - 11 december 201425Winnaar Nobel
PrijsEconomics 2002Prospect theoryLoss Aversion
26. Prospect Theory (I)Framing-effect:het probleem van de
Aziatische ziekteBedreiging: mogelijk 600 dodenTwee mogelijke
programmas:(A) 200 mensen zullen overleven(B) een kans van 33,3%
dat alle 600 worden gered,een kans van 66,7% dat niemand wordt
geredWat adviseert u ? Groen = programma A Rood = programma
BSeminar Betekenis van interne audit voor specifieke verzekeraars -
11 december 201426
27. Prospect Theory (II)Framing-effect:het probleem van de
Aziatische ziekteBedreiging: mogelijk 600 dodenTwee mogelijke
programmas:(A) 400 mensen zullen sterven(B) een kans van 33,3% dat
niemand sterft,een kans van 66,7% dat iedereen sterftWat adviseert
u ? Groen = programma A Rood = programma BSeminar Betekenis van
interne audit voor specifieke verzekeraars - 11 december
201427
28. Prospect Theory (III)Framing-effect:het probleem van de
Aziatische ziekteBeslissers hebben de neiging om zekerheid boven de
gok testellen (afkerig te zijn van risico) als de uitkomst goed
is.Beslissers hebben de neiging om zekerheid te verwerpen ende gok
te accepteren (en risico te zoeken) wanneer beideuitkomsten
negatief zijn.Seminar Betekenis van interne audit voor specifieke
verzekeraars - 11 december 201428A BPositief 200 gered 33% kans op
reddingNegatief 400 sterven 33% dat niemand sterft
29. Risk Management voor beginnersSeminar Betekenis van interne
audit voor specifieke verzekeraars - 11 december 201429Risico
schattenRisico al dan nietnemen of mitigerenHoe vertel ik hetmijn
moeder ?
30. Risicos onderzoeken, niet de schuldSeminar Betekenis van
interne audit voor specifieke verzekeraars - 11 december
201430
31. Risk Management Survey DNBSeminar Betekenis van interne
audit voor specifieke verzekeraars - 11 december 2014 31
32. RisicomanagementSolvency II legt nadrukkelijk focus
opfinancial risk management: Risk based kapitaalvereiste Risk
management functie: verzekeringsbeleid asset-liability management
beleggingen liquiditeitsrisico operationeel risico
herverzekeringsbeleidSeminar Betekenis van interne audit voor
specifieke verzekeraars - 11 december 201432
33. RisicoRendementSolvabiliteitSeminar Betekenis van interne
audit voor specifieke verzekeraars - 11 december 2014 33
34. Solvabiliteit onder drukSeminar Betekenis van interne audit
voor specifieke verzekeraars - 11 december 201434
35. KapitaalseisSeminar Betekenis van interne audit voor
specifieke verzekeraars - 11 december 201435
36. EIOPA Stress Test 2014Seminar Betekenis van interne audit
voor specifieke verzekeraars - 11 december 201436
37. UitdagingenSeminar Betekenis van interne audit voor
specifieke verzekeraars - 11 december 2014 37
38. UitdagingenSeminar Betekenis van interne audit voor
specifieke verzekeraars - 11 december 201438
39. Welkom in de Solvency II wereldSeminar Betekenis van
interne audit voor specifieke verzekeraars - 11 december
201439
40. De Solvency II wereldartikel 47 - de interne audit
functie1. Verzekeringsondernemingen voorzien in een doeltreffende
interneaudit functieIn deze functie wordt gevalueerd of het
interne-controlesysteem enandere onderdelen van het
governancesysteem adequaat endoeltreffend zijn.2. De interne audit
functie is objectief en onafhankelijk van deoperationele
functies.3. Bevindingen en aanbevelingen van de interne audit
wordengerapporteerd aan het bestuurlijk, beleidsbepalend of
toezichthoudend orgaan, dat besluit welke maatregelen moeten
wordengetroffen met betrekking tot elk van de bevindingen en
aanbevelingen van de interne audit en ervoor zorgt dat deze
maatregelenworden uitgevoerd.Seminar Betekenis van interne audit
voor specifieke verzekeraars - 11 december 201440EG
Richtlijn2009-138
41. De Solvency II wereldDraft delegatedActs 2014artikel 271 -
Internal Audit Function1.The persons carrying out the internal
audit function shall not assume any responsibility for any
otherfunction.2.Notwithstanding paragraph 1, and in particular by
respecting the principle of proportionality laid down inparagraphs
3 and 4 of Article 29 of Directive 2009/138/EC, the persons
carrying out the internal auditfunction may also carry out other
key functions, where all of the following conditions are met:1.a.
this is appropriate with respect to the nature, scale and
complexity of the risks inherent in the undertaking'sbusiness;b. no
conflict of interest arises for the persons carrying out the
internal audit function;c. the costs of maintaining persons for the
internal audit function that do not carry out other key functions
wouldimpose costs on the undertaking that would be disproportionate
with respect to the total administrative expenses .3.The internal
audit function shall include all of the following tasks: a.
establish, implement and maintain an audit plan setting out the
audit work to be undertaken in the upcomingyears, taking into
account all activities and the complete system of governance of the
insurance or reinsuranceundertaking; b. take a risk-based approach
in deciding its priorities; c. report the audit plan to the
administrative, management or supervisory body; d. issue
recommendations based on the result of work carried out in
accordance with point (a) and submit a writtenreport on its
findings and recommendations to the administrative, management or
supervisory body on at least anannual basis; e. verifying
compliance with the decisions taken by the administrative,
management or supervisory body on the basisof those recommendations
referred to in point (d). Where necessary, the internal audit
function may carry out audits which are not included in the
auditplan.Seminar Betekenis van interne audit voor specifieke
verzekeraars - 11 december 201441
42. Interne auditor in de Solvency II wereldUitvraag DNB
Onafhankelijkheid Audit Plan Risk-based aanpak Rapportages
(follow-up) AanbevelingenSeminar Betekenis van interne audit voor
specifieke verzekeraars - 11 december 201442
43. Interne auditor en de ORSA ?Independent
reviewManagement-actiesSeminar Betekenis van interne audit voor
specifieke verzekeraars - 11 december
201443StrategieRisicosScenariosKapitaal-beleid
44. Interne audit & kwartaalrapportagesIndependent review
Op het proces ? Op de inhoud ?Seminar Betekenis van interne audit
voor specifieke verzekeraars - 11 december 201444
45. Interne audit & risk managementOperationeel risk
managementFinancial risk management ? Modelvalidatie Datakwaliteit
SCR-berekeningen Marktwaarde waardering ? IFRS4 fase 2Seminar
Betekenis van interne audit voor specifieke verzekeraars - 11
december 201445
46. Samenwerking in de Solvency II wereldRisk
managerComplianceGovernance, risk & complianceActuarile
InterneBusinessOfficerfunctieauditSeminar Betekenis van interne
audit voor specifieke verzekeraars - 11 december 2014 46
47. de rol van Interne audit in het GRC-frameworkbewaak dat het
GRC-frameworkadequaat en effectief is de interne auditor heeft een
bijzondere positie wees een klankbord,wees een advocaat van de
duivelwees de hofnar, indien nodig maar durf de juiste vragen te
stellen ken je competenties enbreng je competenties betrokkenheid
en teamgeest gericht op de doelstellingen van de verzekeraarSeminar
Betekenis van interne audit voor specifieke verzekeraars - 11
december 201447
48. Succes in de Solvency II wereldSeminar Betekenis van
interne audit voor specifieke verzekeraars - 11 december 2014
48
49. Discussievragen(1) De interne auditor moet ookalles van
Solvency II weten(2) Een externe interne auditor,kan dat eigenlijk
wel ?Seminar Betekenis van interne audit voor specifieke
verzekeraars - 11 december 2014 49