10 Աստղագիտության ոլորտում ամենակարևորբացահայտումները

1. Արեգակնային համակարգից դուրս գտնվողմոլորակները

: Հայտնագործությունը Աստղագետները վաղուց հավատում, էին որ գոյություն ունեն մեր Արեգակնային համակարգից դուրս

, , գտնվողայլ մոլորակներ սակայն միայն վերջերս էր որ : 1995 .- ապացույցներ գտնվեցինայստեսությանը թ ին

շվեյցարացիաստղագետներ Դիդյեր Կելոսն ու Միշել Մայորը , Պեգաս համաստեղությունում հայտնաբերեցին նոր մոլորակ

«51 որնանվանակոչեցին Պեգասի Բ»:

: Ինչո՞ւ է այն կարևոր , Կելոսն ու Մայորը ոչ միայնապացուցեցին որ Արեգակնային համակարգից դուրս գոյություն ունենայլ

, մոլորակներ այլև նրանց օգտագործած մեթոդը հետագայում , : օգտագործվեցայլ նոր մոլորակներ հայտնաբերելու համար

500 , Այժմ հայտնաբերվել է գրեթե այսպիսի մոլորակ և սա միայն :սկիզբն է

2. Տիեզերական միկրոալիքային ֆոնային ճառագայթումը

: Հայտնագործությունը 1964 .- թ ին ռադիոաստղագետներ Առնո Պենզիասն ու ՌոբերտՈւիլսոնը հայտնաբերեցին

: տիեզերական միկրոալիքային ֆոնային ճառագայթումը Այս , ճառագայթումը քիչ քանակությամբ էտիեզերքում և

, համարվում է որ մնացել է դրա կազմավորման ու ընդլայնման :վաղ շրջանից

: Ինչո՞ւ է այն կարևոր Այս հայտնագործությունը լրացնում է : , Մեծպայթյունիտեսությունը Գաղափարը նրանում է որայս

ճառագայթները գոյություն ունեն Մեծպայթյունից ի վեր և : տարածվել ենտիեզերքի ընդլայնման հետ միաժամանակ

Գիտնականները իրենցաշխատանքի ու հայտնագործության :համարարժանացել են Նոբելյաան մրցանակի

3. Ռադիոաստղագիտություն

: Հայտնագործությունը Երբ ռադիոնառաջինանգամ, : հայտնաբերվեց այն ուղղակի ցնցեցամբողջաշխարհը

Սակայն մինչ այժմ էլ այն շարունակում է կարևոր ` 1931 .- նշանակություն ունենալ Կառլ Յանսկու թ ինարված

: հայտնագործության շնորհիվ Նա ռադիոալիքներով կատարված հետազոտություններով ուփորձերով կարողացավ

: գալակտիկայի կենտրոնից եկողազդանշաններ գտնել :Յանսկին համարվում է ռոդիոաստղագիտության հիմնադիրը

: Ինչո՞ւ է այն կարևոր Յանսկու գործը շարունակոող , աստղագետներըպարզել են որ դեպի մեզ ընթանում են

, տարբերտեսակի ռադիոալիքներ որոնք գալիս ենայնպիսի , երկնային մարմիններից որոնց ուրիշ կերպ հնարավոր չէ

: նկատել Ռադիոաստղագիտությունը շուտով մեծ գիտական , ուղղության վերածվեց որի շնորհիվ հայտնաբերվել են , , բազմաթիվաստղեր գալակտիկաներ ինչպես նաև նոր

, ` :երկնային մարմիններ օրինակ կաստերները ուպուլսարները

4. Տիեզերքի ընդլայնվելը

: Հայտնագործությունը Էդվին Հաբլը 1924-1929 .- թթ ին : ասղագիտության մեջ նոր բացահայտումներարեց Նա ոչ միայն

, , առաջինն էր ով նոր գալակտիկաներ հայտնաբերեց այլև , կարողացավ դրանց շարժումներն ուսումնասիրելով բացահայտել

: որ դրանք մեծարագությամբ հեռանում են մեզնից Սափաստորեն , :առաջին վկայությունն էայն բանի որտիեզերքն ընդլայնվում է

: Ինչո՞ւ է այն կարևոր Հաբլիառաջին հայտնագործությունըփոխեց : աստղագետներիպատկերացումներըտիեզերքի մեծության մասին

, Դաթերևսառաջինապացույցն էրայն բանի որտիեզերքն : իրականումանհավանական մեծ չափեր ունի Նրա երկրորդ

` հայտնագործությունն էլ Մեծպայթյունիտեսությանն է լրացնում , :ցույցտալով թե ինչպես էտիեզերքը կազմավորվել

5. Հարաբերականությանտեսությունը

: Հայտնագործությունը Գերմանացի գիտնականԱլբերտ Էյնշտեյնն իր 1915 .- : Հարաբերականությանտեսություննառաջ է քաշել թ ին

` Ամփոփելով մեկ նախադասությամբ ըստՀարաբերականության, տեսության տարածությունն ու ժամանակը կարող ենփոփոխվել

, զանգվածային մարմիններիազդեցությունից որի հետևանքով երկնային մեծ մարմիններիազդեցությամբ լույսի ճառագայթը կարող

:է բեկվել

: Ինչո՞ւ է այն կարևոր Հարաբերականտեսությանամբողջ կարևորությունը թերևս միայն մասնագետների բացատրությամբ

: կարելի էամբողջությամբ հասկանալ Սակայն եթեփորձենքպարզ, նկարագրել ապաայնփոխարինում է Նյուտոնի մեխանիկայի

, 200 տեսությանը որը տարի շարունակաստղագիտության հիմքում էր : մինչև հարաբերականությանտեսության ի հայտ գալը Էյնշտեյնի

` , պնդմամբ շարժումը հարաբերական է և ժամանակի : :հասկացությունը կախված է հաճախականությունից

6. Ուիլյամ Հերշելիքարտեզը

: Հայտնագործությունը 1780-1834 . , թթ աստղագետ հեռադիտակներ ` , պատրաստող Ուիլյամ Հերշելը և իր քույրը Կարոլինը

` համակարգորեն սկսում են քարտեզագրել տիեզերքը հազարավոր : աստղերով ու նեբուլաներով Հերշելի կարևորագույն

:հայտնագործություններից է նաևՈւրան մոլորակը

: Ինչո՞ւ է այն կարևոր Քարտեզագրությունը միգուցեայնքան էլ , հայտնագործություն չի կարելիանվանել սակայն երբ Հերշելը

, վերջացրեցայն դրա մեջ բացահայտվեցԾիր Կաթին գալակտիկայի : , իրական ձևն ու չափը Այն ոչ միայն շատավելի մեծ էր քան

, , նախկինում ընդունված էր այլև սկավառակի ձև ուներ իսկ : Արեգակն իրականում կենտրոնում չէր գտնվում Հերշելի քարտեզը

` շատավելի բան էր բացահայտումտիեզերքում մերանկյան մեր , Արեգակնային համակարգի մասին քան նախկինում

:գիտնականնեիպատկերացումներ

7. Յուպիտերիարբանյակները

: Հայտնագործությունը Գալիլեո Գալիլեյըպատմությանամենամեծ , գիտնականներից մեկն է ով սեփական հայտ նագործած

1610 .- , հեռադիտակով թ ին հայտնաբերեց որ Յուպիտերի շուրջ 4 : պտտվում են արբանյակներ Դրանքայլ մոլորակի

:շուրջ հայտնաբերվածառաջինպտտվողարբանյակներն էին

: Ինչո՞ւ է այն կարևոր Գալիլեյիայս հայտնագործությունը ցույց էր, , տալիս որ կան երկնային մարմիններ որոնքպտտվում ենայլ

: , մարմնի շուրջ և ոչ թե միայն Երկրի Այն նաև ցույց էրտալիս որ բացի Երկրիցայլ մոլորակներ նույնպես կարող ենարբանյակներ

:ունենալ

8. Կեպլերի օրենքը

: Հայտնագործությունը 1609 .- թ ին գերմանացիաստղագետՅոհան , Կեպլերըպնդում է թե մոլորակներն Արեգակի շուրջ ենպտտվում

, ` ոչ թե կատարյալ շրջանաձև հետագծով այլ էլիպսաձև կամ: , , ձվաձև Միգուցե մտածեք թե սաայնքան էլ էական չէ սակայնայն

:բավականին կարևոր նշանակություն ունի

: Ինչո՞ւ է այն կարևոր , Էլիպսաձև հետագիծը նշանակում է որ իր պտույտի ընթացքում Արեգակիևպտտվող մոլորակի միջև

հեռավորությունըպտույտի ընթացքումփոփոխվում է ըստ: , , դիրքի Եվ սա կարևոր է հաշվիառնել երբ հաշվարկվում է թե

, ինչքան էտվյալ մոլորակի հեռավորություննարեգակից ինչպես , նաև երբ հաշվարկվում էպտույտիարագությունը քանի որ

, ինչքան մոլորակը մոտ է Արեգակին այնքանայնավելիարագ է: շարժվում Կեպլերի օրենքների շնորհիվայսօրաստղագետներն

ավելի ճշգրիտ են կարողանում կանխատեսել մոլորակների:շարժումը

9. ` , Հելիոցենտրիկ արևակենտրոն համակարգ

: Հայտնագործությունը Դեռևս հին ժամանակներից , աստղագետները կասկածում էին հելիոցենտրիզմի մասին ըստ

` : որի Երկիրըպտտվում է Արեգակի շուրջը և ոչ թե հակառակը , Սակայնառաջին մարդը ով իրականում կարողացավ

մաթեմատիկական հաշվարկներովապացուցել այդ, , 1543 .- :միտքը Կոպեռնիկոսն էր թ ին

: Ինչո՞ւ է այն կարևոր , Որոշ ժամանակ էրպահանջվում որպեսզի : Կոպեռնիկոսի մոդելը համաշխարհային ճանաչում ստանար

, Երբ վերջապեսայն ընդունվեց մոդելը գիտական : ` հեղափոխության հիմք դարձավ Այն լուծում էրտալիս նախկին

հին գեոցենտրիկ մոդելից բխողխնդիրներին ևավելի ստույգ : հաշվարկներ էրպարունակում Սաթերևս երկրորդամենամեծ

, հայտնագործությունն էրայն բանից հետո երբ մարդիկ սկսեցին, - գիտակցել որարեգակըաստղ է և ոչ թե ինչ որ բարկացած

: աստված Եվ ի վերջո Կոպեռնիկոսի շնորհիվ մենք վերջապես, ` , :հասկացանք որ մենք Երկիրը տիեզերքի կենտրոնը չենք

10. Աստղերի և մոլորակներիշարժումը

: Հայտնագործությունը Աստղերի ու մոլորակների շարժումը 1000- հայտնաբերվել է դեռև ավորտարիներառաջ բազմաթիվ

, անտիկ քաղաքակրթությունների կողմից ինչպես են օրինակ, , , , բաբելոնյանը եգիպտականը հունականը հնդկականը

, չինականը ինչպես նաև մայաների հին քաղաքակրթության, կողմից որոնցանդրադառնալ կարելի է միառանձին

: հոդվածում

: Ինչո՞ւ է այն կարևոր Նրանց հայտնագործություններն ու ձեռքբերումները ժամանակակիցաստղագիտության հիմքն

, , , են կազմում և փաստորեն այն որ նրանք հետևում էին , աստղերի ու մոլորակների շարժմանը սկիզբ դրեց

` , գիտությանայս կարևոր ոլորտին աստղագիտությանը ինչպես նաև հավասարապես կարևորաստղաբանության

: զարգացմանը

Մութ էներգիաևմութ մատերիա

Մութ էներգիա 1998 .– , , թ ին գիտնականները ուսումնասիրելով գերնորաստղերի կամ՝

, , բռնկվողաստղերի լույսը եկանայն եզրահանգման որ իրականում տիեզերքի ընդարձակմանարագությունը գնալով մեծանում է: Սկզբում

նրանք կասկածանքով էին վերաբերվումայդփաստին։ Սակայն ապացույցներըավելի շատացան։ Ուստի գիտնականները որոշեցին

, պարզել թե ինչն է ստիպումտիեզերքին ընդարձակվել անընդհատ մեծացողարագությամբ։ Մի կողմից՝ այդ էներգիանասես գործում է

, , , ձգողության ուժին հակառակ մյուս կողմից սակայն այն բոլորովին չի համապատասխանում ֆիզիկայի՝ այսօր գոյություն ունեցող որևէ

տեսության։ Այդ իսկպատճառովայսառեղծվածային էներգիան , գիտնականներըանվանեցին մութ էներգիա որը կազմում էտիեզերքի

75 մոտ տոկոսը։ Մութ մատերիա

Մեկ « » 1այլ առեղծված հայտնաբերվեց 980– , ականներին երբ գիտնականները ուսումնասիրում էինտարբեր գալակտիկաներ։

, Դրանք ինչպես նաև մեր գալակտիկան չափազանցարագ են, պտտվում ևայդարագությանպատճառովպետք է որ հեռանային

, – իրարիցև ոչ թե կույտեր կազմեին։ Ակներևաբար ինչ որ մատերիաապահովում է նրանցանհրաժեշտ ձգողականությամբ։

, Գիտնականները գաղափարանգամ չունեն թե ի՞նչ մատերիա է , դա։ Այն չի կլանում արձակում կամանդրադարձնում որևէ

, նկատելի ճառագայթ ուստի գիտնականներըայն կոչեցին մութմատերիա: Իսկ որքա՞ն մութ մատերիա կատիեզերքում։

22 Հաշվարկների համաձայն՝ այն կազմում էտիեզերքիավելի քանտոկոսը։

Ըստհաշվարկների՝ գիտնականներին հայտնի էտիեզերքի 4 մոտավորապես տոկոսը։ Իսկ մութ էներգիանև մութ մատերիան

96 , կազմում են մոտ տոկոսը։ Այսպիսովտեսնում ենք որտիեզերքի զգալի մասը գիտնականների համարառեղծված է:

Դիլանյան Արսեն9-1 դասարան

Blognews.am, Wol.jw.org, Wikipeda.orgՕգտվել եմ հետևյալ աղբյուներից՝