انمکتب کلبی

محمد صادق صالحی

ارائه ی درس آیین زندگی

فهرست مطالب

مقدمه

بنیانگذار

آنتیستنس و سقراط

علت پیدایش

وجه تسمیه

اصول مکتب کلبیان

جایگاه کلبیان در ادبیات اسالمی

نقد و بررسی

1-32

مقدمه

.مکتب کلبیان یا سگ منشان را می توان جزء مکاتب واقع گرای مابعدالطبیعی دانست

در قرن چهارم و پنجم پیش از میالد از سوی برخی از شاگردان با واسطه و بی واسطه یسقراط مطرح شد

عالرقم مخالفت های بسیار زیاد داانشمندان توانست مدت ها دوام بیاورد و طی قرون .متمادی افرادی را جذب کند

2-32

بنیانگذار

ن برخی عقیده بر این دارند که بنیانگذار ایمکتب شخصی به نام آنتیستنس، از

.شاگردان سقراط و معاصرین افالطون بوده

عاصر برخی دیوجانس، شاگرد آنتیستنس، ماین افالطون و ارسطو را به عنوان بنیانگذار

.مکتب معرفی کرده اند

در عین حال اگر آنتیستنس را بنیانگذار این مکتب ندانیم، به طور قطع اندیشه های او روی .دیوجانس تاثیر جدی داشته است

دیوجانس

آنتیستنس

3-32

آنتیستنس و سقراط

بود؛ آنتیستنس ابتدا شاگرد گرگیاس، از سوفسطائیان مشهور روزگار سقراط،

(1).او درآمدشاگردان اما بعدا مجذوب اندیشه ها و شیوة زندگی سقراط شد و به

گرگیاس

سقراط

4-32

آنتیستنس در برابر سقراط

برداشت ناقصش از اندیشه ها و اعمال سقراط

سه ثروت و دارایی دنیوی را به عنوان یگانه کمال یا غایت فی نف،مردمآزادگی و بی نیازی از (1).کردمطرح

ختي است و علت تامة سعادت و نيك ب، فضيلتآنتيستنس بر اين باور بود كه (2)نيستهيچ چيز ديگري الزم

5-32

آنتیستنس

!!شر واقعی!!! خیر واقعی

هایاز شرعاقل مجهز به فضیلت حقیقی از هیچ یك انسانآنتیستنس بر این باور بود که .نمی بیندزندگی، حتی از بردگی، آسیبی

6-32

نستمي دابالذاتبه عنوان فضيلت حقيقي و خير

بی نیازی و استغنا

(1)فضیلت حقیقی را قابل تعلیم و آموختن می دانستهمچنین

آنتیستنس

7-32

آنتیستنس

(2)« .تفضیلت در افعال اس»یکی از اصو ل اخالقی آنتیستنس این بود که

تعلم آنتیستنس تعلیم ورا چندان ضروری :فتنمی دانست بلکه می گ

كسي عاقل باشد نبايد خواندن اگر اه بياموزد تا نگذارد كه ديگران او را تب

.سازند

8-32

آنتیستنس

انه باور به خدای یگو بودد آنتیستنس فیلسوفی موح(1).داشت

، عابدم: فضیلت حقیقی تنها در خدمت به خداوند استاعتقاد داشت .و غیره همگی اموری ناصواب هستندقربانی ها ، دعاها

9-32

ده اندافالطون و ارسطو هر دو با تحقیر از آنتیستنس نام بر

ج سال بیست و پنبهقریب افالطون، که کوچکتر از او بود، او را پیرمردی کودن

نامیده

ارسطو نیز از او به عنوان شخصی استناتراشیده نام برده

رای شاگرد و مرید آنتیستنس علی رغم احترام زیادی که ب،دیوجانس سینوپینس با انديشه و عمل آنتيستآنتیستنس قائل بود، بر این باور بود که (1).نداشتنديكديگر سازگاري

افالطون

10-32

علت پیدایش

شکست آتن

مرگ سقراط

بیزاری از زبان بازی های فلسفی

11-32

این مکتب در حقیقت اعتراضی علیه نظام سیاسی حاکم آن روز بوده

پس از جنگ مستمر در یونان

این گرایش در آنها پیدا شد که از این نوع زندگی نکبت بار که سراسر جنگ و خونریزی و آوارگی است، باید کنار کشید

امش پیدا تا زمانی که انسان تعلق به دنیای بیرون از خودش دارد، هرگز آر:به این نتیجه رسیدند د با نخواهد کرد؛ زیرا جهان خارج توأم با شرور و ناراحتی ها است و انسان به هر چیزی که دل ببند

(1.)تغییر و از بین رفتنش ناراحت می شود

علت پیدایش

12-32

ود دارددرباره وجه تسمیة این مکتب به مکتب کلبی یا سگ منشی چند احتمال وج

وجه تسمیه

هر مؤسس این گروه، آنتیستنس، گفتگوهای خود را در ورزشگاهی از ش.می کردبرگزار « سگ سفید»، به معنای Kynosargesآتن معروف به

1

13-32

ود دارددرباره وجه تسمیة این مکتب به مکتب کلبی یا سگ منشی چند احتمال وج

وجه تسمیه

آنان نام با توجه به روش زندگی پیروان این مکتب بر رویاین (2).استنهاده شده

به معنای پرروئی و Cynicismدر زبان های اروپایی واژةبیشرمی و بی مالحظه حرف زدن به کار می رود

2

14-32

نداشتندهيچ چيزي را پرواي كلبيان می کردندبا لباس کهنه و مندرس و با موهایی ژولیده در میان مردم رفت و آمد

می گفتندگفتگوهای روزمره نیز هر چه که بر زبان شان می گذشت بی مالحظه در

آداب به طور كلي، پيروان اين مكتب به همه تعلقات، ازو رسوم اجتماعي گرفته تا خانه و خوراك و پوشاك و

(1)زدندپاكيزگي، پشت پا

یعنی خود را ندبودو در قلمرو اندیشة سیاسی نیز به جهان وطنی معتقد ندمی دانستشهروند جهان

15-32

وجه تسمیه

ه آنجا که دیوجانس خود را سگ خطاب می کرد و معتقد بود کاز زندگی حیوانات، به ویژه نحوة زندگی سگ را باید به عنوان

(1)کردسرمشقی برای زندگی بشر انتخاب

3

16-32

اصول مکتب کلبیان

دوري از تعلقات دنيوي 1

تكيه بر عمل به جاي نظر 2

تأكيد بر تربيت ديگران 3

دعوت به بازگشت به طبيعت 4

17-32

دوري از تعلقات دنيوي 1

ت‌‌آنتيستنس‌‌غايت‌وجود‌را‌فضيلت‌و‌فضيلت‌را‌در‌ترك‌همه‌تمتعا(1)دانستجسماني‌و‌روحاني‌

«م نباشمی دهم مجنون باشم و عیاش ترجیح »: می گفت

وطنی؛ به تعبیر دیوجانس، یك حکیم کلبی کسی است که نه شهری دارد و نه خانه ای و نه.می باشدخویشبلکه گدای سرگشته ای است که در جستجوی نان روزانة

. زندگی خود را در اماکن عمومی سپری می کند و خود را به خانة مردمان دعوت می کند.به صورت سرزده و بدون اطالع قبلی به هر خانه ای که بخواهد می رودیعنی

18-32

دوري از تعلقات دنيوي 1

در‌اسناد‌تاريخي‌دو‌ديدگاه‌در‌مورد‌زندگي‌کلبيان‌و‌به‌ويژه‌ديوجانس‌وجود‌دارد

را برای خود ردی برخی وی را شخصی اباحی مسلك دانسته که هیچ منع و (1).نمی شناخته و عنان شهوات را رها کرده و زهد افالطونی را به استهزا گرفته است

1

ا به برخی دیگر وی را به عنوان فردی پارسا و پرهیز گار توصیف کرده اند که خود ربر مثابة دونده ای می دانست که هر چه بیشتر به خط پایان نزدیك می شود باید

(2)نشودسرعت خود بیفزاید و مراقب باشد که مغلوب رقیبان

2

19-32

تكيه بر عمل به جاي نظر 2

در زندگي نمي توان در هيچ كاري جز از راه تمرين »« .دموفق شد و با تمرين مي توان بر همه چيز فائق آم

یل بر این باور بودند که فضیلت نه از مواهب فطری است و نه با تحصکلبیان.علم به دست می آید، بلکه تنها راه تحصیل آن، تمرین و ریاضت عملی است

20-32

تأكيد بر تربيت ديگران 3

اعتقاد به تأثیر معجزه آساییت تربیت در شکل گیری شخص

آدمیان و دگرگون کردن آنان

از اندیشه های شایع و رایج در قر ن چهارم پیش از میالد

تا حدودی برگرفته از افکار سوفسطائیان بود

21-32

تأكيد بر تربيت ديگران 3

(1).کلبیان بیش و پیش از هر چیز دیگری، مدعی رهبری و هدایت مردمان بودند

بودند که هدف خود را ارشاد عیشجاباشهامت و ،واعظانی سیارکلبیان توده های مردم می دانستند

تأکید بر این اساس باید دانست که هر چند کلبیان بر اصالح درون و تهذیب نفساز فراوان داشتند، اما چنین نبود که هم خود را مصروف اصالح شخصی خود کنند و

(2)نماینددیگران غفلت

22-32

دعوت به بازگشت به طبيعت 4

طری بود، بیشتر به معنی اولی و غریزی و ف« طبیعت»نظر کلبیان در اردادها و و بنابراین زندگی بر طبق طبیعت مستلزم تحقیر عمدی قر

و سنن جامعة متمدن بود، تحقیری که در رفتار غریب و غیر معمولمی شدغالبا دور از ادب آنها نمودار

23-32

جایگاه کلبیان در ادبیات اسالمی

جایگاه تعالیم کلبیان، به ویژه شخصیت مشهور آنان، دیوجانس، در استاندیشمندان و گروه های اجتماعی بعدی کامال محسوس

ران و ایواسالمشیوة رفتار برخی از قلندران و مالمتیان در عالم به ویژه در .زمینمغربهمچنین در هیپی های امروز

24-32

وزگرد بازاری دلش پر عشق و س***آن یکی با شمع بر می گشت روزانهین چه می جویی بسوی هر دک***بوالفضولی گفت او را کای فالن

در میان روز روشن چیست الغ***هین چه می گردی تو جویان با چراغکه بود حی از حیات آن دمی***گفت می جویم به هر سو آدمیمرد مانند آخر ای دانای حر***هست مردی گفت این بازار پردر ره خشم و به هنگام شره***گفت خواهم مرد بر جادة دو ره(3)طالب مردی دوانم کو به کو***وقت خشم و وقت شهوت مرد کو

جایگاه کلبیان در ادبیات اسالمی

با اشاره «بنمای رخ که باغ و گلستانم آرزو ست»مولوی در دیوان شمس نیز در غزلی با مطلع :به همین داستان می گوید

کز دیو و دد ملولم و انسانم آرزوست***دی شیخ با چراغ همی گشت گرد شهرآرزوستگفت آنکه یافت می نشود آنم ***گفتند یافت می نشود جسته ایم ما

25-32

جایگاه کلبیان در ادبیات اسالمی

یکی دیگر از داستان هایی که به ه دیوجانس نسبت داده اند این است ک

ده که آوازة وی را شنیكبيراسکندربود به دیدار او، که در خمره ای

زندگی می کرد، رفت و در حالی که ر ایستاده و میان او و نواوباالی سر

: خورشید حایل شده بود، به او گفتخواهم که : گفت. از من چیزی بخواه

.کنیسایة خود را از سرم کم

26-32

جایگاه کلبیان در ادبیات اسالمی

این مالقات نیز در ادبیات اسالمی موردباره البته در. توجه فراوان قرار گرفته است

ود شخصیت اصلی این داستان اختالف وج.دارد

شهرستانی در ملل و نحل آن را به دیوجانس نسبت می دهد و قفطی در

اخبارالحکماءشخصیت اصلی داستان را سقراط معرفی می کند

: هجویری نیز بی آن که نامی از شخصیت های آن بیاورد، آن را چنین نقل کرده استن خود را با ملکی مالقات افتاد، ملك گفت حاجتی بخواه، گفت من از بندة بندگادرویشی

ی یکند اتوحاجت نخواهم، گفت این چگونه باشد، گفت مرا دو بنده اند که هر دو خداوندان حرص و دیگر طول امل

27-32

جایگاه کلبیان در ادبیات اسالمی

ورت نظم بی آنکه نامی از شخصیت های داستان بیاورد، مضمون آن را به صنیز عطار نیشابوری.استدرآورده

:درباره این داستان در مثنوی می خوانیمچیزی از بخشش زمن درخواست کن***گفت شاهی شیخ را اندر سخن

که چنین گوئی مرا زین برتر آ***گفت ای شه شرم مر ناید تو راو آن دو بر تو حاکمانند و امیر***من دو بنده دارم و ایشان حقیر

شهوتستگفت آن یك خشم و دیگر ***گفت شه آن دو چه اند آن زلتست

:سنائی نیز مضمون این داستان را در دو بیت زیبا این گونه بیان کرده استبنگر اندر ما و ایشان گرت ناید باوریحرص و شهوت خواجگان را شاه و ما را بنده اند

پس تو گویی این گره را چاکری کن چون کنندبندگان بندگان را پادشاهان چاکری

28-32

نقد و بررسي

ند و بر کلبیان دنیا و زندگی اجتماعی انسان را خاستگاه مصیبت ها و دردها و رنج ها می دانستهمین اساس تنها راه رهایی و نجات از مفاسد و مصیبت های آن را در کناره گیری و دوری از

.آن می دیدند

دگی اجتماعیاخالق کلبی در حقیقت مبتنی است بر نوعی بدبینی نسبت به جهان و به ویژه زن

.ایراد اساسی این مکتب در نوع جهان بینی آن استبر اساس جهان بینی الهی، نظام طبیعت، شر نیست و زندگی اجتماعی نیز

.شر مطلق نیست

29-32

نقد و بررسي

(1)«الناسالفساد في البر والبحر بما كسبت أيدي ظهر »: کریمبه تعبیر قرآن

: ذکر کرد را در انتها می توان حدیثی از امیر مومنان

30-32

، امير مؤمنان در پاسخ كسي كه دنيا را سرزنش كرده و در مذمت آن سخخن مي گفخت:در حالي كه خود فريفتة آن بود، فرمود

ی؛ بةه ای کسی که دنیا را نکوهش می کنی در حالی که خود فریفتةة نیرنةگ آن هسةتگةول آن را خةورده ای و سرزنشةش! اباطیل دنیا سرگرمی و به نکوهش آن می پةردازی

ه سةاخته می کنی؟ آیا دنیا بر تو ستم کرده است یا تو بر آن؟ دنیةا کةی تةو را سرگشةتزده است و کی تو را گول زده است؟ آیا با قبرهای پدرانت کةه پوسةیده اند تةو را گةول

ه آن دنیا برای کسانی ک... است؟ یا با خوابگاه های مادرانت که در زیر خاك آرمیده اند؟ متی کسانی که آن را درك کردند خانة سةالبرایرا صادق دانستند، خانة صدق است و

ت و بةرای و تندرستی است و برای کسانی که از آن توشه برگرفتند خانة بی نیةازی اسةاونةد، و دنیا مسجد دوستان خد. کسانی که از آن پند گرفتند خانة موعظه و اندرز است

دنیةا در این. مصالی فرشتگان الهی و فرودگاه وحی الهی و تجارت خانة اولیای او استرحمت و آمرزش الهی را به دست آوردند و بهشت را به چنگ آوردند

31-32

با سپاس از توجه شما

32

Template Provided By

www.animationfactory.com

500,000 Downloadable PowerPoint Templates,

Animated Clip Art, Backgrounds and Videos