1

การส ารวจและรวบรวม Reference Resources ทเปนสออเลกทรอนกส เพอใหบรการตอบค าถามฯ

โดย อาจารยศรอร เจนประภาพงศ

ภาคตน ปการศกษา 2557 23 สงหาคม 2557

วตถประสงคเชงพฤตกรรม:

นกศกษาสามารถรวบรวม Reference Resources ทอยในรปแบบของสออเลกทรอนกสทงทใหบรการฟรบนอนเทอรเนต และเปนสอทหองสมดตองบอกรบเปนสมาชกโดยเสยคาใชจายในการใชได เพอประโยชนในการใหบรการตอบค าถามและชวยการคนควาตอไป

2

ปจจบน Reference Resources ในรปแบบของสออเลกทรอนกสมทงทใหบรการฟรบน

อนเทอรเนตซงอยในรปแบบของเวบไซต และเปนฐานขอมลออนไลนทตองเสยคาใชจาย

ในการรวบรวม Reference Resources ในรปแบบของสออเล กทรอนกส มวธการ ดงน

1. ใช Search Tools ประเภท Subject Directories, Search Engines หรอ Meta Search

Engines ชวยในการคนหาและรวบรวม ซงสวนใหญเปน Reference Resources ทใหบรการฟร Search Tools เปนเวบไซตทจดท าขนเพอใชในการคนหาสารสนเทศตางๆ ทอยบนอนเทอรเนต แบงออกเปน 4 ประเภทคอ Subject Directories, Search Engines, Meta Search

Engines และ Deep Web/Invisible Web

2. คนจากเวบไซตองคกรดานการศกษา/วจยทรวบรวม และใหบรการทรพยากรสารสนเทศ

ส าคญ ๆ เชน หองสมดสถาบนอดมศกษา หองสมดวจย สมาคมวชาชพ เปนตน ซงจะได Reference

Resources ทงทใหบรการฟร และเสยคาใชจาย จากนนกท าการคดเลอก Reference Resources ทด และคาดวาจะมประโยชนตอผใชของเรา เพอจดหามาใหบรการตอไป

3. ตดตามขาวสารจากวารสารวชาชพทใหบทวจารณ Reference Resources ชอเรอง ใหมๆ เชน วารสารชอ Choice, Library Journal, Booklist เปนตน ซงสวนใหญเปน Reference Resources ทตองเสยคาใชจาย ทงนเพอได Reference Resources ชอเรองใหมๆ ทคาดวาจะมประโยชนตอผใช และจดหามาใหบรการตอไป

4. ตดตามขาวสารจาก Catalogs ของส านกพมพ หรอเวบไซตส านกพมพ เชน EBSCO Industries, Inc. เปนตน ซงเปน Reference Resources ทตองเสยคาใชจายทงหมด ทงนเพอได

Reference Resources ชอเรองใหมๆ ทคาดวาจะมประโยชนตอผใช และจดหามาใหบรการตอไป

การรวบรวม Reference Resources โดยใช Subject Directories ชวยในการรวบรวม

กอนอนมาท าความเขาใจกบความหมายของ Subject Directories กอนวา หมายถงอะไร

Subject Directory หมายถง “An approach to Web documents by a lexicon of subject terms hierarchically grouped. May be browsed or searched by keywords. Subject directories are smaller than other searchable databases, because of the human involvement required to classify documents by subject.”

HKIEd Library (2013) ใหความหมายของ Subject Directory ไวดงน

3

To locate information on the Web, you either know Web address for a specific site, or search for a topic of interest. When searching by topic, a huge number of pages will often be retrieved and makes it difficult to identify the relevant resources. Subject directories help to alleviate the problem. Subject Directories:

„are created and maintained by the directory's staff „allow you to browse Internet resources by different subject categories „enable you to search by keywords within the contents of the directories (para. 1-2)

Farr-Out Links to Learning (2006) ใหความหมายของ Subject Directories ไววา “A subject directory organizes Internet sites by subject, and is usually maintained by humans instead of software.” (para. 1)

ดงนนจงสรปไดวา Subject Directories เปนเวบไซตจดท าขนเพอใหบรการคนคนสารสนเทศจาก อนเทอรเนต โดยมนษยทเปนผเชยวชาญเปนผจดท าฐานขอมล มการแบงเวบไซตตาง ๆ ออกเปนกลม เปน

หมวดหม (Categories หรอ Directories/Directory) โดยน าเอาเวบไซตทมเนอหาเหมอนกน จดไวในกลม

เดยวกน ในการสบคนจะใชวธการสบคนแบบไลเลยง (Browse) ผลการสบคนไดเปนเวบไซตจ านวนหนงไมมากนก และแตละเวบกจะใหบรรณนทศน หรอเนอหาโดยยอของเวบประกอบไวดวย ซงชวยในการตดสนใจไดเรวขน

วาเปนเวบไซตทตองการหรอไม แตอยางไรกตาม Subject Directories กสามารถใชวธการสบคนแบบพมพค าคน (Search) ไดดวย

แหลงรวมรายชอ Subject Directories ทส าคญ อาท 1. Recommended subject directories จดท าโดย UC Berkeley Library

(http://www.lib.berkeley.edu/TeachingLib/Guides/Internet/SubjDirectories.html) ให Subject Directories ทนยม เชน ipl2 (www.ipl.org), Infomine (infomine.ucr.edu), About.com (www.about.com), Yahoo! Directory (dir.yahoo.com)

4

2. Internet searching tools จดท าโดย Lenn and Dixie Hannon Library (http://hanlib.sou.edu/searchtools/subjdir.html) ให Subject Directories ทนยม เชน INFOMINE, AcademicInfo, Intute, Virtual Reference Shelf, World Wide Web Virtual Library ฯลฯ

5

วธการรวบรวม Reference Resources โดยใช Subject Directories ชวย

1. เลอก Subject Directories ชอเรองทตองการจะใชในการรวบรวม Reference Resources เชน เลอก ipl2 (http://www.ipl.org/)

2. คลกเลอก

3. พบหมวดหม (Directories หรอ Categories) เลอกหมวดหมใหญ คอ Reference

6

4. พบหมวดหมยอย คอ Almanacs, Biographies, Dictionaries, Encyclopedias ฯลฯ ซงก

คอประเภทของ Reference resources นนเอง เชน ตองการเวบไซตสารานกรมทใหบรการฟร กเลอกหมวดหมยอย Encyclopedias (ดตอทขอ 5)

5. พบรายชอเวบไซต Encyclopedias จ านวน 26 รายการ (ดรปภาพดานลาง) เลอกเวบไซต

Encyclopedias ทตองการ โดยมวธการ ดงน 5.1. เนองจากเวบไซตทคนจาก Subject Directories ผานการประเมนคณคา จากบรรณารกษและ

ผเชยวชาญแลว จงไมตองท าการประเมนคาอก แตหากใช Search Engines หรอ Meta Search Engines คนหาควรใชเกณฑการประเมนคาเวบชวยในการประเมนคณคากอนน าไปใช 5.2. อานบรรณนทศนประกอบเวบนนๆ เพอดขอบเขตเนอหา และตดสนใจวาเวบนนใหสารสนเทศทตรงกบความตองการผใชหรอไม เนอหาของเวบมประโยชนตอการเรยนการสอน การศกษาคนควา ส าหรบผใชในหนวยงานบรการสารสนเทศของตน

7

6. คดเลอกรายชอเวบไซต Encyclopedias ทคาดวาจะมประโยชนตอผใชไดจ านวน 3 เวบ ดงน

Encyclopedia.Com Free access to reference works such as The Columbia Encyclopedia, Oxford's World Encyclopedia, and the Encyclopedia of World Biography and many others. Contains free citations and excerpts to periodical articles. You have to pay money to read full text of articles. Subject: Biographies; Encyclopedias Encyclopedia of Laser Physics and Technology This is a freely accessible encyclopedia, explaining in-depth the terms and principles of topics such as laser physics, nonlinear optics, and fiber technology. The articles are arranged alphabetically by topic, and includes reference citations for further research. Subject: Encyclopedias; Physics--Light, Waves, and Optics The Encyclopedia of Earth A comprehensive, authoritative, and thorough resource all about our Earth and relationship to it. Articles written by experts and scholars

บรรณนทศน

8

Subject: Agriculture & Aquaculture; Earth Sciences; Environmental Sciences & Ecology; Physics; Life Sciences--Zoology; Encyclopedias; Homework Help--Subject Area Help--Science--Earth Sciences; Homework Help--Subject Area Help--Science--Physics; Homework Help--Subject Area Help--Science--Biology--Zoology (Animal biology)

ตวอยางท 1 โฮมเพจของ Encyclopedia.Com (http://www.encyclopedia.com/)

ตวอยางท 2 โฮมเพจของ Encyclopedia of Laser Physics and Technology (http://www.rp-photonics.com/encyclopedia.html/)

9

ตวอยางท 3 โฮมเพจของ The Encyclopedia of Earth (http://www.eoearth.org/)

เมอไดรายชอเวบไซตทตองการแลว ใหด าเนนการตอไปน 1. ศกษา ขอบเขตเนอหา และวธการสบคน รวมถงเทคนคการสบคนของเวบไซต เหลานน

เพอจดท าคมอแนะน าการใช ในรปแบบไฟล PPT Word PDF YouTube ฯลฯ

2. หากเปนเวบไซตทใหใชฟร ใหท าการ Link มาไวในสวนของ Electronic Reference Sources หรอ Reference Databases หรอ Internet Resources for Reference (Virtual Reference Desk) หรอ Online Reference Shelf (Selected Reference Resources on the Web) หรอ Reference Resources Online ของหองสมดตอไป โดยน าเวบไซตจดเรยงภายใตประเภทของ Reference Resources

(เชน Almanac, Dictionaries, Encyclopedias เปนตน)

ตอไปจะใหดตวอยางของหองสมดมหาวทยาลยตางประเทศ ทไดเชอมโยงเวบไซตของ Reference Resources ทใหบรการฟรรวมกบ Reference Resources ทหองสมดเสยคาใชจายในการบอกรบเปนสมาชกเพอใชฐานขอมลตางๆ เหลานนได ไวบนเวบไซตของหองสมด

10

Rutgers University Libraries (http://libguides.rutgers.edu/referencecontents)

11

The University of Chicago Library

(http://www.lib.uchicago.edu/e/using/reference/refsources.html)

12

Princeton University Library

(http://libguides.princeton.edu/content.php?pid=12882&sid=4986673)

Tips:

เพอใหเขาใจในเรองการเชอมโยงเวบไซตของ Reference Resources ไวบนเวบไซตของหองสมด นกศกษาควรลองคนเขาไปในหองสมดหลายๆ แหง โดยเฉพาะหองสมดในตางประเทศ เพอศกษาเรองขางตน

การรวบรวม Reference Resources โดยใช Search Engines หรอ Meta Search Engines ชวยในการรวบรวม

ใหพมพค าคนลงไปในชอง Search เชน dictionaries encyclopedias almanac เปน

ตน

13

ตวอยางเชน ตองการรวบรวมเวบไซตอกขรานกรมชวประวต (Biographical Dictionaries) กมขนตอนงายๆ โดยพมพค าคนคอค าวา Biographical Dictionaries ลงไปในชอง Search ของ Search Engines หรอ Meta Search Engines ชอใดชอหนง เชน Google (เปน Search Engines) Dogpile (เปน Meta Search Engines) เปนตน

ตอไปจะเปนตวอยางการใช Google คนหาเวบไซตอกขรานกรมชวประวต (Biographical Dictionaries)

14

ตอไปจะเปนตวอยางการใช Dogpile คนหาเวบไซตอกขรานกรมชวประวต (Biographical Dictionaries)

ส าหรบขนตอนอนๆกจะเหมอนกบการใช Subject Directories ชวยในการรวบรวมและคดเลอกมา

ไวใหบรการ เพยงแตควรมการประเมนคาเวบไซตกอนน ามาใช (ดรายละเอยดในเกณฑการประเมนคณคา

Reference Resources)

15

การรวบรวม Reference Resources โดยคนจากเวบไซตองคกรดานการศกษา/วจย

เวบไซตองคกรดานการศกษา/วจย หมายถง เวบไซตของหองสมดสถาบนอดมศกษา หองสมดวจย หรอสมาคมวชาชพ เปนตน

ตวอยางเชน University of Delaware Library

(http://www2.lib.udel.edu/ref/virtual/index.htm)

16

ตวอยางเชน American Library Association (http://www.ala.org/offices/library/librariantools/librariantools)

17

การรวบรวม Reference Resources โดยตดตามขาวสารจากวารสารวชาชพทใหบทวจารณ หรอแนะน า

Reference Databases ใหม ๆ เชน วารสาร Choice, Booklist, Library Journal เปนตน

Choice (http://www.ala.org/acrl/choice)

18

Library Journal (http://reviews.libraryjournal.com/?ref=menu)

19

การรวบรวม Reference Resources จากวารสารวชาชพทใหบทวจารณ หรอแนะน า Reference Databases ใหม ๆ เชน วารสาร Choice, Booklist, Library Journal เปนตน การประเมนคาท าไดโดยอานบทวจารณททางวารสารจดท า และตรวจสอบขอบเขตเนอหาของ Reference Resources วามประโยชนกบผใชหรอไม หากมประโยชนกจดหามาใหบรการตอไป

20

การรวบรวม Reference Resources โดยตดตามขาวสารจาก Catalogs ของส านกพมพ หรอจากเวบไซต

ของส านกพมพนน ๆ โดยเฉพาะถาเปน Reference Resources ทตองสงซอ

EBSCO Industries, Inc (http://www.ebscohost.com/wilson)

21

เนองจากส านกพมพมการประเมนคณคา Reference Resources ไวแลว ดงนนกอนการคดเลอกเพอจดหา Reference Resources ชอเรองใดมาไวใหบรการควรอานบทวจารณเหลานน และตรวจสอบขอบเขตเนอหาวามประโยชนกบผใชหรอไม หากมประโยชนกจดหามาใหบรการตอไป

22

แบบฝกหด

1. สมมตวาทานท างานในส านกหอสมดกลาง มหาวทยาลยหอการคาไทย และไดรบมอบหมายจาก

ผอ านวยการหองสมดใหรวบรวมเวบไซตของ Reference Resources ทใหบรการฟรบนอนเทอรเนต ทคาดวาจะม

ประโยชนตอผใชหองสมด จงบอกวธการและขนตอนการท างานมาโดยละเอยด

2. ใหนกศกษารวบรวม Reference Resources ทเปนเวบไซตฟรมา 2 ชอเรอง พรอมบอกขอบเขต

เนอหาของเวบไซต โดยใช Subject Directories หรอ Search Engines หรอ Meta Search Engines และ

ใหเลอก 1 เวบเพออธบายวธการใชโดยละเอยด โดยน าเสนอหนาชนเรยนดวยโปรแกรม Keynote ในไอแพด

23

บรรณานกรม

ศรอร เจนประภาพงศ. (2555). การส ารวจและรวบรวม Internet Reference Resources เพอใหบรการสารสนเทศ [พาวเวอรพอยดสไลด]. สบคนจาก http://www.slideshare.net/thai2104/internet-reference-resources

Farr-Out Links to Learning. (2006). Effective web searching: Subject directories. Retrieved August 23, 2014, from http://farr-integratingit.net/Trainings/Searching/subjectdirectory -def.htm

HKIEd Library. (2013). Internet resources. Retrieved August 23, 2014, from http://www.lib.ied.edu.hk/is/tutorial/module3/internet_resources/4_1/4_1_content.htm

Lenn and Dixie Hannon Library. (2012). Internet searching tools . Retrieved August 23, 2014, from http://hanlib.sou.edu/searchtools/subjdir.html

UC Berkeley Library. (2012). Recommended subject directories. Retrieved August 23, 2014, from http://www.lib.berkeley.edu/TeachingLib/Guides/Internet/SubjDirectories.html

*********************