รปแบบผลตภณฑผามดยอมจากสธรรมชาต การถายทอดงานศลปหตถกรรมภมปญญาชาวบาน

การถายทอดและสบทอดงานศลปหตถกรรมภมปญญาชาวบานจากคนรนหนงไปสคนอกรนหนง เกดขนในครอบครวและชมชนมากกวาโรงเรยน เพราะชวตในครอบครวและชมชนมลกษณะเปนธรรมชาต เปนจรงและเปนประสบการณตรงทเดกไดเรยนร ซมซบเอาไดมากกวาการเรยนเนอหาในหนงสอ (สมน อมรววฒน. 2537) กระบวนการเรยนรทเกดขนในวถชวตตลอดเวลา จงมความส าคญยงตอการสบทอดงานศลปหตถกรรมตงแตเกดจนตาย โดยเฉพาะบทบาทของบดามารดาและวงศาคณาญาตทมตอการเลยงดอบรมสงสอนบตรหลาน คณคาทางงานศลปหตถกรรม

ทเดกไดเรยนรจากครอบครว เปนการถายทอดจากความรของวงศตระกล สบสานกนเปนสงคม มการสานตอความคด สรางสรรคเปนเอกลกษณเฉพาะทเปนมรดกจากอจฉรยภาพและภมปญญา ทถายทอดกนมา

มรดกทบรรพบรษในเขตชมชนไดถายทอดและสบทอดงานศลปหตถกรรมภมปญญาชาวบานสรนลกรนหลาน คอ อาชพการท าผามดยอมจากสธรรมชาต เปนกจกรรมงาย ๆ ซงท าใหสมาชกของชมชนด าเนนชวตอยไดพออยพอกน และสงบสข

ภมปญญาผามดยอมจากสธรรมชาต เปนความรทชมชนในแถบปรยทมสรางขนมาเพอเปนความรประจ าถน มเอกลกษณหรอลกษณะเฉพาะ สะทอนความเปนทองถนของตว ภมปญญา มความจ าเปนส าหรบการด ารงอยของชมชน ซงมการสบทอดกนมาอยางไมขาดสาย มการปรบปรงภมปญญาใหเหมาะสมกบเวลาทเปลยนแปลงไป ตลอดจนสามารถผสมผสานกบความรจากนอกชมชนมาสรางสรรคเพมเตมใหเกดคณคาของงานศลปหตถกรรม เกดเปนรปแบบผลตภณฑภมปญญา ผามดยอมจากสธรรมชาตอยางหลากหลาย กลมเดก ๆ ออกแบบลายผาผนเลก ๆ และท าการยอมสผา แมบานประดดประดอยออกแบบผลตภณฑดวยการเยบปกถกรอยตามแตใครจะพอมความสามารถในการออกแบบ โดยการน าผามดยอมทยอมสธรรมชาตแลวตากจนแหงแลวไปรดใหเรยบ โดยใชเตารดทมความรอนขนาดปานกลางน าผามดยอมไปตดเยบเปนผลตภณฑ เชน หมอน กระเปา ผาพนคอ ผาปโตะยาม เบาะรองนง เสอ ชดเดก ผามาน กรอบภาพ ฉากกนหอง น าไปใชประโยชนอน ๆ ไดอกมากมาย

ภาพท 1 กลมเดก ๆ ออกแบบลายผาผนเลก ๆ และท าการยอมสผา

ภาพท 2 แมบานประดดประดอยผลตภณฑดวยการเยบปกถกรอย

รปแบบผลตภณฑผามดยอมจากสธรรมชาต

ภาพท 3 ผามาน ภาพท 4 กรอบภาพ

ภาพท 5 เบาะรองนง ภาพท 6 เสอสตร

ภาพท 7 ชดเดก ภาพท 8 เสอเชต

ภาพท 9 ยามสะพาย ภาพท 10 ผาพนคอและผาคลมไหล

ภาพท 11 กระเปา ภาพท 12 กระเปาใสเครองเขยน

ภาพท 13 หมอนอง ภาพท 14 กระเปาสตร

ภาพท 15 ผาปโตะ ภาพท 16 ฉากกนหอง

ภาพท 17 ทใสซองจดหมาย ภาพท 18 กระเปาสะพายเลก

รปแบบผลตภณฑผามดยอมจากสธรรมชาตทเกดจากการท าผามดยอมของเดก ๆ โรงเรยนบานแจรนฯ และฝมอการตดเยบของแมบาน

เอกสารอางอง

ฑพจฑา สภมารส. (2547, 23 เมษายน) สมภาษณโดย พนดา ยงกลา ทมหาวทยาลย ราชภฏสรนทร อ าเภอเมอง จงหวดสรนทร.

สมน อมรววฒน. (2537). ชดวชาทกษะและประสบการณพนฐานส าหรบเดกประถมศกษา หนวยท 9. เอกสารประมวลสาระส าหรบนกศกษาปรญญามหาบณฑต สาขาวชา หลกสตรและการสอน. กรงเทพฯ : มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช.

อารยา โมราษฎร. (2547, 10 มกราคม). สมภาษณโดย พนดา ยงกลา ทศนยศกษาศลปะ และธรรมชาตเดกรกปา หมท 3 ต าบลส าโรง อ าเภอเมอง จงหวดสรนทร.