Competitions world april-11-new

ÔHs~ü & HÍOÑ≤\©+¨<£û =~°Öò¤ 1

ÔHs~ü & HÍOÑ≤\©+<£û =~°Öò¤A Must Magazine for Competitive Exams

APRIL 2011

Volume : 04

Note: Although every care has been taken to avoid errors of omission, this publication is being sold on the condition and understanding that information

given in this book is merely for reference and must not be taken as having authority of or binding in any way on the authors, editors, publishers and sellers

who do not owe any responsibility for any damage or loss to any person, a purchaser of this publication or not, for the result of any action taken on the

basis of this work. The publishers shall be obliged if mistakes are brought to their notice for carrying out correction in the next edition.

Editor

D.V. Raghu Ram

M.A., PGDHRM, DTEM

ÔHs~ü & HÍOÑ≤\©+¨<£û =~°Öò¤2

-šÌ„þÕ ƒ¢œË§ŒÖ “X¾X¾¢-ÍŒ-Â¹Xý é’L-Íä-

®Ï¢C! ÆGμ-«Ö-ÊÕ© Â¹© çª½-„ä-Ja¢C. 28 \@Áx

ÊÕ¢* «ÜJ®¾Öh «*aÊ Â¹Xý ƒX¾Ûpœ¿Õ «ÕÊ

«á¢Tšðx …¢C! ‡¯îo \@ÁÙx Â¹©©Õ’¹E, ÍÃ©Ç-

²Äª½Õx Ÿ¿’¹_-ª½’Ã «*a.. Âí äo-@ÁÙx’Ã ÆÅŒÕu-ÅŒh«Õ

“ÂËéÂšü ‚œ¿ÕÅŒÖ “X¾X¾¢ÍŒ ç¢¦-ªý-«¯þ ÆE-XÏ¢-ÍŒÕ-

Â¹×Êo ŸμîF æ®Ê ƒX¾Ûpœ¿Õ “X¾X¾¢-ÍŒ-Â¹-XýÊÖ ²ñ¢ÅŒ¢

Íä®¾Õ-Â¹×¢C.

šÌ„þÕ-ƒ¢-œË§ŒÖ ÍŒJ“ÅŒ ®¾%†Ïd¢-*¢C.

éª¢œ¿Õ-²Äª½Õx “X¾X¾¢-ÍŒ-Â¹Xý é’©Õ-ÍŒÕ-Â¹×Êo «âœî

•{Õd’Ã Æ«-ÅŒ-J¢-*¢C. …ÅŒ ¢ª½¦μ¼J-ÅŒ¢’Ã ²ÄTÊ

åX¶jÊ©ðx ¦μÇª½Åý 6 NéÂ{x ÅäœÄÅî ¡©¢-Â¹ÊÕ

‹œË¢-*¢C. ’¹¢Hμªý (97; 122 ¦¢ÅŒÕ©ðx 9$4)

¦ÇŸμÄu-ÅÃ-§ŒáÅŒ ƒEo¢’ûqÂ¹×, ŸμîF (91 Ãš÷šü;

79 ¦¢ÅŒÕ©ðx 8$4, 2$6) éÂåXd þ ƒEo¢’ûq Åîœ¿-

«-œ¿¢Åî ¦μÇª½Åý 275 X¾ª½Õ-’¹Õ© ©Â~ÃuEo.. 48.2

‹«-ª½x©ð (4 NéÂ-{xÂ¹×) ÍμäC¢-*¢C. 1996©ð

©¢Â¹ ÍäA©ð ‡Ÿ¿Õ-éªjÊ å®OÕ®ý ‹{-NÕÂË “X¾B-

ÂÃª½¢ Bª½Õa-Â¹×¢C. „çáÅÃh-EÂË 1983©ð “X¾X¾¢-ÍŒ-

Â¹Xý ª½Õ* ÍŒÖXÏ¢-*Ê Â¹XÏ©ü œçN-©üqÊÕ ŸμîF

œçjÊ-„çÕišüq «ÕJ-XÏ¢-ÍÃª½Õ. ŸμîFÂË '«Öu¯þ ‚X¶ý

Ÿ¿ «ÖuÍýÑ Æ„Ãª½Õf ©Gμ¢-ÍŒ’Ã.. §Œá«-ªÃ-èüÂ¹×

'«Öu¯þ ‚X¶ý Ÿ¿ šðKoÑ Ÿ¿ÂË ¢C. šÌ20, « äf

“X¾X¾¢-ÍŒ-Â¹Xý©ÊÕ é’L-XÏ¢-*Ê \éÂjÂ¹ ²Äª½-C±’Ã ŸμîF

JÂÃª½Õf ®¾%†Ïd¢-ÍÃœ¿Õ.

¦μÇª½ÅŒ “ÂËéÂšü Ÿä«Ûœ¿Õ ®¾*¯þ Â¹©

¯çª½ -„ä -J¢C. ŸμîF ªÃºË¢-ÍŒ -˜ä x -Ÿ¿Êo ¦ÇŸμÄ

¤òªá¢C. ¦μÇª½ÅŒ ¦ÇušË¢’û ©ðÅç¢Åî Æ®¾-©ãjÊ

®¾«Õ-§ŒÕ¢-©ð ä ÅçL-²ñ-*a¢C. \œ¿Õ ‹«ª½x©ðæX

å®£¾Éy’û (0), ã¢œ¿Ö-©ˆªý (18; 14 ¦¢ÅŒÕ©ðx

2$4)©ÊÕ X¾œ¿-’íšËd é’©ÕX¾Û N¬Çy-®¾¢Åî «ÜT-

¤ò-ªáÊ ©¢êÂ-§Œá-©Â¹× Aª½Õ-’¹Õ-©äE ®¾«Ö-ŸμÄÊ¢

ÍçXÏp¢C šÌ„þÕ-ƒ¢-œË§ŒÖ. „Ã¢Èœä æ®dœË-§ŒÕ¢©ð

JÂÃª½Õf ÍŒÖæ®h ƒC åXŸ¿l ©Â¹~u„äÕ. ƒÂ¹ˆœ¿ 229

X¾ª½Õ-’¹Õ©ä ÆA-åXŸ¿l ÍμäŸ¿Ê. \ NŸμ¿¢’Ã ÍŒÖ®Ï Ã

X¾J-®Ïn-ÅŒÕ©Õ “X¾A-Â¹Ø-©„äÕ. Æªá¯Ã ¦©-„çÕiÊ

¦ÇušË¢’û ©ãjÊXý …Êo šÌ„þÕ-ƒ¢-œË§ŒÖ ÍäCμ¢-ÍŒ-

’¹-©-Ÿ¿Êo Ê«ÕtÂ¹¢. ÂÃF ‚ª½¢-¦μ¼„äÕ ©Â~ÃuEo

«ÕJ¢ÅŒ ÂËx†¾d¢ Íä®Ï¢C. šðKo©ð •{ÕdÂ¹× „çÕª½ÕX¾Û

‚ª½¢-¦μÇ-©ÊÕ ƒ*aÊ Oêª¢-“Ÿ¿Õœ¿Õ éª¢œî ¦¢AêÂ

„çÊÕ-C-J-’Ãœ¿Õ. ²ñ¢ÅŒ „çÕiŸÄ-Ê¢©ð «¢Ÿî

¬ÁÅŒÂ¹¢Åî ÍŒJ“ÅŒ ®¾%†Ïd-²Äh-œ¿-ÊÕ-Â¹×Êo «Ö®¾dªý ÅŒyª½-

’Ã ä E“†¾ -NÕ¢-ÍÃœ¿Õ. «ÕL¢’¹ OJ-Ÿ¿l-JE 7 ‹«-

ª½x-©ðæX X¾œ¿-’íšËd ©¢Â¹Â¹× ¬ÁÙ¦μÇ-ª½¢-¦μÇ-EoÍÃaœ¿Õ.

1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890112345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789011234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890112345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789011234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890112345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789011234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890112345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789011234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890112345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789011234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901

„ÑÑOK« q*Ë « \©"£∞ WO_çÜ«∂

ÔHs~ü & HÍOÑ≤\©+¨<£û =~°Öò¤ 3

éÂåXd¯þ 'NEo¢’ûqÑéÂåXd¯þ 'NEo¢’ûqÑéÂåXd¯þ 'NEo¢’ûqÑéÂåXd¯þ 'NEo¢’ûqÑéÂåXd¯þ 'NEo¢’ûqÑ

®¾Öp´Jh-«Õ¢-ÅŒ-„çÕiÊ ¯Ã§ŒÕ-Â¹-ÅŒy¢Åî

•{ÕdÊÕ ÊœË-XÏ-®¾Õh¯Ão.. ÆÅŒ-E©ð \Ÿî „çLA.

¦ÇušË¢-’û©ð ªÃºË¢-ÍŒ- äxŸ¿Õ.. •{Õd Â¹³Äd©ðx …Êo-

X¾Ûpœ¿Õ ‚Ÿ¿Õ-Âî-«- äxŸ¿Õ.. Æ¢{Ö N«Õª½z©Õ. ‰Åä

ŠêÂ ŠÂ¹ ƒEo¢-’ûqÅî ‚ N«Õ-ª½z-©-Eo¢-šËÂÌ ®¾«Ö-

ŸμÄÊNÕÍÃaœ¿Õ «Õæ£Ç¢“Ÿ¿®Ï¢’û ŸμîF. Âî£ÏÇx

»{§ŒÖuÂ¹ ŸμîF “ÂÌV©ðÂË Æœ¿Õ-’¹Õ-åX-{d-’Ã ä..

ÆŸä¢šË ¤¶Ä„þÕ©ð …Êo §Œá«-ªÃ-èüÊÕ ÂÃŸ¿E,

ŸμîF «®¾Õh- Ão-œä¢šÌ? ÆÊo ®¾¢Ÿä£¾Ç¢. X¾J-

®Ïn-ÅŒÕ©ðx ŸμîF ‚œ¿-’¹-©œÄ ÆÊo ÆÊÕ-«ÖÊ¢.

ÂÃF.. „Ã{-Eo¢-šËF X¾šÇ-X¾¢-ÍŒ©Õ Íä®¾Öh ²Ä£¾Ç-

²ò-æXÅŒ ƒEo¢’ûq ‚œÄœ¿Õ «Õ£ÏÇ. ÆÅŒÊÕ “ÂÌV-

©ðÂË «Íäa ®¾«Õ-§ŒÖ-EÂË é’©ÕX¾Û ®¾OÕ-Â¹-ª½º¢

170 ¦¢ÅŒÕ©ðx 163 X¾ª½Õ-’¹Õ©Õ. ¯ç«ÕtC’Ã

ƒEo¢’ûq ‚ª½¢-Gμ¢-*Ê ŸμîF.. ÅŒªÃyÅŒ èðª½Õ

åX¢ÍÃœ¿Õ. ®¾«Õ-§ŒÖ-ÊÕ-Â¹Ø-©¢’Ã ¦μÇK ³Ä{Õx

‚œ¿ÕÅŒÖ ª½ þ-êª-šüÊÕ åX¢ÍÃœ¿Õ. D¢Åî ÆX¾p-šË-

ŸÄÂÃ B“« ŠAhœË ‡Ÿ¿Õ-ªíˆ¢-{ÕÊo ’¹¢Hμªý Â¹ØœÄ

æ®yÍŒa’Ã ‚œä¢-Ÿ¿ÕÂ¹× O©Õ Â¹L-T¢C. ’õBÅî

ÆÅŒÊÕ ç©-Âí-LpÊ ¬ÁÅŒÂ¹ ¦μÇ’¹-²Äy-«Õu„äÕ «ÖuÍý

«ÕÊ-„çjX¾Û „çá’¹_-œÄ-EÂË “X¾ŸμÄÊ ÂÃª½º¢. ’¹¢Hμªý

42« ‹«ªîx » ãj Ã.. *«J «ª½Â¹× “ÂÌV©ð

EL*, ®ÏÂ¹q-ªýÅî ¦μÇª½-ÅýÂ¹× N•-§ŒÖ-Êo¢-C¢*

„çÕiŸÄ- ÃEo OœÄœ¿Õ ŸμîF. '«Öu¯þ ‚X¶ý Ÿ¿

«ÖuÍýÑ Æ„Ãª½Õf ÆÅŒºäo «J¢-*¢C. ¨ N•-

§ŒÕ¢Åî éª¢œ¿Õ “X¾X¾¢ÍŒ JÂÃ-ª½Õf©Õ ŸμîF «á¢Ÿ¿Õ

„Ã©Çªá. « äf “X¾X¾¢-ÍŒ-Â¹Xý çT_Ê \éÂjÂ¹ NéÂšü

ÂÌX¾ªý éÂåXd þ ÆÅŒœä. šÌ20, « äf “X¾X¾¢-ÍŒ-Â¹-Xý©Õ

çT_Ê ŠêÂ ŠÂ¹ˆ éÂåXdÊÖ ÆÅŒ ä.

šÇXý-˜ã-¯þ©ð «ÕÊ-„Ã@ìx Ê©Õ-’¹Õª½ÕšÇXý-˜ã-¯þ©ð «ÕÊ-„Ã@ìx Ê©Õ-’¹Õª½ÕšÇXý-˜ã-¯þ©ð «ÕÊ-„Ã@ìx Ê©Õ-’¹Õª½ÕšÇXý-˜ã-¯þ©ð «ÕÊ-„Ã@ìx Ê©Õ-’¹Õª½ÕšÇXý-˜ã-¯þ©ð «ÕÊ-„Ã@ìx Ê©Õ-’¹Õª½Õ

šÌ„þÕ ƒ¢œË§ŒÖ “X¾X¾¢-ÍŒ-Â¹Xý ²ÄCμ¢-

ÍŒ-œ¿¢©ð X¾ª½Õ-’¹Õ© Oª½Õ-©Ÿä ÂÌ©-Â¹-¤Ä“ÅŒ. Æ¢Ÿ¿ÕêÂ

ÆÅŒu-CμÂ¹ X¾ª½Õ’¹Õ©Õ Íä®ÏÊ èÇG-ÅÃ©ð «ÕÊ ¦Çušüq-

«Õ¯þ Ê©Õ-’¹Õª½Õ ²ÄnÊ¢ ®¾¢¤Ä-C¢-ÍÃª½Õ. ®¾*¯þ

ã¢œ¿Ö-©ˆªý (482), ’¹¢Hμªý (393), å®£¾Éy’û

(380), §Œá«-ªÃ-èü-®Ï¢’û (362)©Õ šÇXý-²ò -

ª½ª½x èÇG-ÅÃ©ð …¯Ãoª½Õ. ¦÷©-ª½x©ð •£ÔÇ-ªý-‘Ç¯þ

21 NéÂ{Õx ²ÄCμ¢* ³Ä£ÏÇŸþ Æ“X¶Ï-CÅî Â¹L®Ï

šðKo©ð šÇXý ¦÷©-ªý’Ã E©-«’Ã.. §Œá«-ªÃèü

15 NéÂ{Õx ²ÄCμ¢* ¦μÇª½ÅŒ N•-§ŒÖ©ðx ®Ï¢£¾Ç-

¦μÇ-’¹-«Õ-§ŒÖuœ¿Õ. £¾Çª½s-•¯þ 9 NéÂ{Õx X¾œ¿-’í-

šÇdœ¿Õ.

®¾ÕDª½` EK-Â¹~º X¶¾L¢-* 28 \@Áx

ÅŒªÃyÅŒ ¦μÇª½Åý «ÕSx “X¾X¾¢-ÍŒ-Â¹-X¾ÛpÊÕ Æ¢Ÿ¿Õ-

Â¹×¢C. «âœ¿Õ ²Äª½Õx œËåX¶¢-œË¢’û ÍμÃ¢XÏ-§ŒÕ¯þ

‚æ®Z-L§ŒÖ, ¦©-„çÕiÊ ¤òšÌ-ŸÄ-ª½Õ©Õ Ÿ¿ÂË~-ºÇ-“X¶ÏÂÃ,

¡©¢Â¹, ¤ÄÂË-²Än-ÊxÊÕ Åî®Ï-ªÃ-•E ŸμîF-æ®Ê •’¹-

èäb-ÅŒ’Ã EL-*¢C. ƒC ®¾«Õ†Ïe N•§ŒÕ¢ ÆÊ-

œ¿¢©ð ®¾¢Ÿä£¾Ç¢ ©äŸ¿Õ.

ÔHs~ü & HÍOÑ≤\©+¨<£û =~°Öò¤4

-«Õª½X¾ÛªÃ-E -„çÕª½ÕX¾Û-©Õ«Õª½X¾ÛªÃ-E -„çÕª½ÕX¾Û-©Õ«Õª½X¾ÛªÃ-E -„çÕª½ÕX¾Û-©Õ«Õª½X¾ÛªÃ-E -„çÕª½ÕX¾Û-©Õ«Õª½X¾ÛªÃ-E -„çÕª½ÕX¾Û-©Õ

1983 “X¾X¾¢-ÍŒ-Â¹Xý ÆÊ-’Ã ä åX¶jÊ©ðx

Â¹XÏ©ü ÂÃuÍý ’¹Õªíh-®¾Õh¢C. 1996 “X¾X¾¢-ÍŒ-Â¹XýÊÕ

ÅŒ©Õ-ÍŒÕ-Â¹×¢ ä ÂÃyª½d-ªýq©ð ²òå£jÇ©ü - “X¾²ÄŸþ

®¾«Õª½¢ Â¹@Áx-«á¢Ÿ¿Õ Â¹Ÿ¿-©Ç-œ¿Õ-ÅŒÕ¢C. 1999 “X¾X¾¢-

ÍŒ-Â¹Xý èÇcX¾-ÂÃ-©ðxÂË „ç@ìh ‚æ®Z-L§ŒÖÐŸ¿ÂË~-ºÇ-“X¶ÏÂÃ

å®OÕ-åX¶j-Ê©ü ãj „ç¢šÇœ¿Õ-ÅŒÕ¢C. 2003 “X¾X¾¢-ÍŒ-

Â¹Xý «Ö ã-AhÅä.. ¤ÄÂúåXj ®¾*¯þ P«-ÅÃ¢-œ¿«¢

«ÕÊ-®¾Õ©ð „çÕŸ¿Õ-©Õ-ÅŒÕ¢C. 2007 “X¾X¾¢-ÍŒ-Â¹Xý

’¹ÕJ¢* «ÖšÇx-œËÅä «ÕL¢’¹ ¯Ã©Õ’¹Õ ¦¢ÅŒÕ©ðx

¯Ã©Õ’¹Õ NéÂ{x ÍŒª½a «®¾Õh¢C. ƒ©Ç \ Â¹X¾Ûp

“X¾Åäu-Â¹ÅŒ ‚ Â¹X¾ÛpC.

OªÃ-ª½¢¦μ¼¢OªÃ-ª½¢¦μ¼¢OªÃ-ª½¢¦μ¼¢OªÃ-ª½¢¦μ¼¢OªÃ-ª½¢¦μ¼¢

“X¾X¾¢-ÍŒ-Â¹Xý ÅíL ªîèä Æ¢Ÿ¿J Ÿ¿%†ÏdF

ÅŒÊ „çjX¾Û AX¾Ûp-Â¹×¢-Ÿ¿¢ ä ÆC «ÕÊ Oª½ÕœË

X¶¾ÕÊÅä. 50 ‹«ª½Õx E©-¦-œ¿ÅÃ ÆÊo ¬ÁX¾-Ÿ±ÄEo

ŸÄŸÄ-X¾Û’Ã çª½-„ä-ª½Õ®¾Öh 48 ‹«ª½x ¤Ä{Õ “ÂÌV©ð

EL-ÍÃœ¿Õ å®£¾Éy’û. «ÕJ Æ¢ÅŒ-æ®X¾Û …¯Ãoœ¿¢ ä..

\ «¢Ÿî ÂíšËd «Üª½Õ-Â¹×¢-šÇœÄ? 175 X¾ª½Õ-

’¹Õ©Õ Íä¬Çœ¿Õ. Æ¢Ÿ¿Õ©ð 14 ¤¶òª½Õx, 5 ®ÏÂ¹qª½Õx.

‚œË¢C 140 ¦¢ÅŒÕ©ä. “X¾X¾¢-ÍŒ-Â¹-Xý©ð ÆÅŒu-CμÂ¹

²òˆª½Õ Íä®ÏÊ ¦μÇª½ÅŒ ¦Çušüq-„çÕ þ’Ã Â¹XÏ©ü æXJ{

JÂÃ-ª½ÕfÊÕ ®¾«Õ¢ Íä¬Çœ¿Õ. ¨ “X¾X¾¢-ÍŒ-Â¹-XýÂ¹×

ƒŸä ÆÅŒÕu-ÅŒh«Õ «uÂËh-’¹ÅŒ ²òˆª½Õ.

‹w¦ãj¯þ‹w¦ãj¯þ‹w¦ãj¯þ‹w¦ãj¯þ‹w¦ãj¯þ

¨ “X¾X¾¢-ÍŒ-Â¹-Xý©ð ÆA åXŸ¿l ®¾¢ÍŒ-

©-Ê-«Õ¢ ä ƒ¢’Ãx¢-œþåXj ‰ªÃx¢œþ N•-§ŒÕ„äÕ. X¾®Ï-

Â¹ØÊ «á¢Ÿ¿Õ 328 X¾ª½Õ-’¹Õ© ©Â¹~u¢. 111 X¾ª½Õ-

’¹Õ-©êÂ 5 NéÂ{Õx. ƒ¢’Ãx¢œþ N•§ŒÕ¢ ©Ç¢ÍμŒ-

Ê„äÕ ÆÊÕ-Â¹×¢{ÕÊo Æ¢Ÿ¿-JF ÅŒÊ NŸμ¿y¢-®¾Â¹

ƒEo¢-’ûqÅî N®¾t-§ŒÖ-EÂË ’¹ÕJ-Íä-¬Çœ¿Õ éÂN þ ‹w¦ãj þ

(63 ¦¢ÅŒÕ©ðx 113; 13$4, 6$6). ÆÅŒE Ÿç¦sÂ¹×

3 NéÂ{x ÅäœÄÅî ‹œË.. X¶¾Õðª½ X¾ªÃ¦μ¼„ÃEo

«â{-’¹-{Õd-Â¹×¢C ƒ¢’Ãx¢œþ.

£¾Éu“šËÂúq£¾Éu“šËÂúq£¾Éu“šËÂúq£¾Éu“šËÂúq£¾Éu“šËÂúq

ŠÂ¹ˆ ªîV «u«-Cμ©ð ƒŸ¿lª½Õ ¦÷©ª½Õx

£¾Éu“šË-Âú©Õ B®Ï.. éª¢œ¿Õ £¾Éu“šË-Âú©Õ Ê„çÖ-ŸçjÊ

\éÂjÂ¹ “X¾X¾¢-ÍŒ-Â¹-Xý’Ã šðKoêÂ “X¾Åäu-Â¹ÅŒ ÅçÍÃaª½Õ.

çŸ¿-ªÃx¢-œþqÅî «ÖuÍý©ð *«J «âœ¿Õ NéÂ-{xÊÕ

(®Ô©Çªý, ©Öšüq, „çœËbÂú) «ª½Õ®¾ ¦¢ÅŒÕ©ðx X¾œ¿-

’íšËd “X¾X¾¢-ÍŒ-Â¹-Xý©ð ÅíL £¾Éu“šËÂú Ê„çÖŸ¿Õ

Íä¬Çœ¿Õ ÂÌ«Õªý ªîÍý. «Õª½Õ-®¾šË ªîèä šðKo©ð

ÅíL «ÖuÍý ‚œËÊ «ÕL¢’¹.. éÂ¯ÃuåXj £¾Éu“šËÂú

®¾£¾É ‚ª½Õ NéÂ{Õx X¾œ¿-’í-šÇdœ¿Õ. 42« ‹«ªý

*«J ¦¢AÂË ÅŒÊt-§ýÕÊÕ, 44« ‹«ªý ÅíL

éª¢œ¿Õ ¦¢ÅŒÕ-©Â¹× Š¢’Ã¢œî, ’ÃÍç-©ÊÕ åXN-L-

§ŒÕ þ ÍäJa.. “X¾X¾¢-ÍŒÂ¹Xý©ð éª¢œ¿Õ-²Äª½Õx £¾Éu“šËÂú

B®ÏÊ \éÂjÂ¹ ¦÷©-ª½-§ŒÖuœ¿Õ.

ãj «ÖuÍýãj «ÖuÍýãj «ÖuÍýãj «ÖuÍýãj «ÖuÍý

“X¾X¾¢-ÍŒ-Â¹ -Xý©ð X¾C «ÖuÍý-©ãj -¤ò-

§ŒÖ§ýÕ! ÆFo \Â¹-X¾-Â¹~„äÕ.. ÆE EªÃ¬Á Íç¢Ÿ¿Õ-

ÅŒÕÊo ÆGμ-«Ö-ÊÕ-©Â¹× ÆŸ¿Õs´-ÅŒ-„çÕiÊ N¢Ÿ¿ÕÊÕ

X¾¢*¢C ¦μÇª½-ÅýÐ-ƒ¢-’Ãx¢œþ «ÖuÍý. ®¾* þ (120)

„çÕª½Õ-X¾Û-©Åî ¦μÇª½Åý „çáŸ¿{ 338 X¾ª½Õ-’¹Õ©Õ

Íä§ŒÕ-œ¿¢Åî «ÖuÍý \Â¹-X¾-Â¹~„äÕ ÆÊÕ-Â¹×- Ão-ª½¢ÅÃ!

ÂÃF ²ÄZ®ý (158) ¤òªÃ-{¢Åî.. ƒ¢’Ãx¢œþ ÆÊÖ-

£¾Çu¢’Ã ©Â¹~u-Íμä-Ÿ¿-ÊÂ¹× Íäª½Õ-„çj¢C. *«J ‹«ªîx

(«á¯ÃX¶ý) ƒ¢’Ãx¢œþ N•-§ŒÖ-EÂË 14 X¾ª½Õ-’¹Õ©Õ

Íä§ŒÖL. 13 X¾ª½Õ’¹Õ©ïÍÃaªá. ²òˆª½Õx ®¾«Õ¢.

«ÖuÍý ãj. X¶¾LÅŒ¢ ªÃÂ¹×¯Ão “X¾X¾¢-ÍŒ-Â¹-XýêÂ «ÜX¾Û

Åç*a¢D «ÖuÍý.

ªÃ®ýªÃ®ýªÃ®ýªÃ®ýªÃ®ý

ÊÖu>-©Ç¢œþ ¦ÇušË¢’û. ¤ÄÂú

¦÷L¢’û. 46 ‹«-ª½x©ð 210/6Åî ÂËO®ý 50

‹«-ª½xÂ¹× ‡¢ÅŒ ²òˆª½Õ Íä®¾Õh¢C? «Õ£¾É Æ¢ ä

250 Æ¢šÇ-ª½¢ÅÃ. ÂÃF *«JÂË ÂËO®ý ²òˆª½Õ

302. Æ¢ ä 4 ‹«-ª½x©ð 92 X¾ª½Õ-’¹Õ©Õ. ƒŸ¿¢ÅÃ

ªÃ®ý ä©ªý (131; 124 ¦¢ÅŒÕ©ðx, 8$4, 7$6)

NŸμ¿y¢®¾ N¯Ãu-²Ä© «Õ£ÏÇ«Õ. ÆÅŒE Ÿç¦sÂ¹×

ÆÂ¹hªý ŠêÂ ‹«ªîx 28 X¾ª½Õ-’¹Õ©Õ ®¾«ÕJp¢ ä..

ª½èÇÂú 30 ƒÍŒÕa-Â¹×- Ãoœ¿Õ. 111 ¦¢ÅŒÕ©ðx 76

X¾ª½Õ-’¹Õ-©Åî …Êo ä©ªý.. «Õªî 13 ¦¢ÅŒÕ-

©ðx ä 55 X¾ª½Õ-’¹Õ©Õ Íä¬Çœ¿Õ.

¯Ãœ¿Õ >NÕt... äœ¿Õ §ŒáO¯Ãœ¿Õ >NÕt... äœ¿Õ §ŒáO¯Ãœ¿Õ >NÕt... äœ¿Õ §ŒáO¯Ãœ¿Õ >NÕt... äœ¿Õ §ŒáO¯Ãœ¿Õ >NÕt... äœ¿Õ §ŒáO

“X¾A Â¹X¾ÛpÂÌ ŠÂ¹ £ÔÇªî …¢šÇœ¿Õ.

ÆÅŒ ä «ÖuÍý-©ÊÕ «Õ©ÕX¾Û AX¾Ûp-ÅÃœ¿Õ! ÆGμ-

«ÖÊÕ© «ÕÊ-®¾ÕLo Âí©x-’í-œ¿-ÅÃœ¿Õ! ²ÄŸμÄ-ª½-º¢’Ã

¨ £ÔÇªî ‚§ŒÖ •{x ²Ädªý ¦Çušüq-«Õ ä ÂÃF

¦÷©ªý ÂÃF Æªá …¢šÇœ¿Õ! ÂÃF 1983, 2011

“X¾X¾¢-ÍŒ-Â¹-Xý©Õ ¨ Æ¢ÍŒ-¯ÃLo ÅŒ©-ÂË¢-Ÿ¿Õ©Õ

Íä¬Çªá. ‡«-JÂÌ åXŸ¿l’Ã Æ¢ÍŒ- Ã©Õ ©äE ƒŸ¿lª½Õ

‚{-’Ã@ÁÙx šðKo ‚Ÿ¿u¢ÅŒ¢ •{ÕdÂ¹× ÂÌ©-Â¹-«Õ-

§ŒÖuª½Õ. •{Õd N•-§ŒÖ©ðx “X¾«áÈ ¤Ä“ÅŒ ¤ò†Ï¢-

ÍÃª½Õ. „ÃJ©ð ŠÂ¹ª½Õ „çá£ÏÇ¢-Ÿ¿ªý Æ«Õ-ªý- ÃŸ±þ

ÆªáÅä «Õªí-Â¹ª½Õ §Œá«-ªÃ-èü-®Ï¢’û! ƒŸ¿lª½Õ ¦Çušü-

Åî ä ¦¢A-ÅîÊÖ «Öu>Âú Íä®Ï •{ÕdÂ¹× Â¹XýÊÕ

²ÄCμ¢-ÍŒ-œ¿¢©ð «áÈu-¤Ä“ÅŒ ¤ò†Ï¢-ÍÃª½Õ. 362

X¾ª½Õ’¹Õ-©Õ 15 -NéÂ--{Õx ²Ä-Cμ¢-* -‚-©üªõ¢-œþ -“X¾-

Ÿ¿ª½z-Ê-Åî -§Œá-O -«Öu- þ -‚X¶ý -Ÿ¿ -šð-Ko -Æ-„Ãª½Õf

é’-©Õ-ÍŒÕÂ¹×- Ão-œ¿Õ. -- Ã-©Õ’¹Õ ²Äª½Õx -«Öu-- þ -‚X¶ý -

Ÿ¿ -«Öu-Íý Æ„Ãª½Õf é’-©Õ-ÍŒÕÂ¹×-E ®¾-ÅÃh -ÍÃ-šÇ-œ¿Õ.

1983 šðKo ‚ª½¢¦μ¼¢ ÊÕ¢* ¦Çu{Õ,

¦¢AÅî ŠÂ¹ Íäªá „ä®¾Öh «*aÊ „çá£ÏÇ¢-Ÿ¿ªý

Æ«Õ-ªý- ÃŸ±þ ÂÌ©Â¹„çÕiÊ å®OÕ®ý, åX¶jÊ©ðx Íç©-êª-T-

¤ò-§ŒÖœ¿Õ. ƒ¢’Ãx¢-œþÅî å®OÕ-®ý©ð 46 X¾ª½Õ-

’¹Õ©Õ, 2 NéÂ{Õx B®ÏÊ >NÕt, åX¶jÊ©ðx 12 X¾ª½Õ-

’¹Õ-©êÂ 3 NéÂ{Õx, 26 X¾ª½Õ-’¹Õ©Õ Íä®Ï •{Õd Â¹Xý

é’©«œ¿¢©ð ÂÌ©-Â¹¢’Ã «ÖªÃœ¿Õ. ®¾J’Ã_ §ŒáO

Â¹ØœÄ Æ«Õ-ªý- Ã-Ÿ±þ-©Çê’ ÃÂõšü ®¾«Õ-ªÃ©ðx Íç©-

êªT ‚œÄœ¿Õ. “X¾X¾¢ÍŒ ÍμÃ¢XÏ-§ŒÕ¯þ ‚æ®Z-L-§ŒÖåXj

Æ“X¾-A-£¾ÇÅŒ N•§ŒÕ §ŒÖ“ÅŒÂ¹× Æœ¿Õf-Â¹{d „ä§ŒÕ-

œ¿¢©ð §ŒáOŸä ÂÌ©-Â¹-¤Ä“ÅŒ. ‚®Ô-®ýåXj 2 NéÂ-

{xÅî ¤Ä{Õ ©Â¹~u-Íä-Ÿμ¿-Ê©ð NX¾-K-ÅŒ-„çÕiÊ ŠAh-

œË©ð 57 X¾ª½Õ-’¹Õ©Õ Íä®ÏÊ §Œá«-ªÃèü, *ª½-ÂÃ©

“X¾ÅŒuJn ¤ÄÂË-²Än- þåXj ¦ÇušË¢-’û©ð ÅíL ¦¢AêÂ

» ãj Ã.. ¦÷L¢-’û©ð ÂÌ©Â¹ ®¾«Õ-§ŒÕ¢©ð éª¢œ¿Õ

NéÂ{Õx B®Ï «ÖuÍý «Õ©ÕX¾Û A¤Äpœ¿Õ. åX¶jÊ©ðx

©¢Â¹åXj 2 ÂÌ©Â¹ NéÂ{Õx B§ŒÕ-œ¿„äÕ ÂÃÂ¹ (21

¯Ãš÷šü) Â¹œ¿-ŸÄÂÃ ŸμîFÅî “ÂÌV©ð EL*

•{ÕdÊÕ N•-§ŒÕ-B-ªÃ-©Â¹× ÍäªÃaœ¿Õ.

ÔHs~ü & HÍOÑ≤\©+¨<£û =~°Öò¤ 5

ÂíÅŒh ¬ÁÅÃ-¦l¢©ð Ÿä¬Á¢ ÍçjÅŒ-Êu-«¢-ÅŒ-

«Õ-«Û-Åî¢C. •¯Ã¦μÇ E§ŒÕ¢-“ÅŒº N†¾-§ŒÕ¢©ð

X¾Ûªî-’¹-NÕ-²òh¢C. «Õ£ÏÇ-@Á© X¾{x «ÕÊ „çjÈJ

Âí¢ÅŒ „çÕª½Õ-’¹-«Û-Åî¢C. ÍŒŸ¿Õ«Û “¤Ä«á-Èu-ÅŒÊÕ

’¹ÕJh¢-ÍŒ-{¢-©ðÊÖ «ÕÊ ®¾«Ö•¢ „äÕ©ïˆ¢-šð¢C.

X¶¾L-ÅŒ¢’Ã ª½¢’Ã©ðx 2001 ÃšË Â¹¢ ä 2011

¯ÃšËÂË Âí¢ÅŒ ²ÄÊÕ-Â¹Ø© X¶¾L-ÅÃ©Õ Â¹E-XÏ-®¾Õh-

¯Ãoªá. '2011 •¯Ã¦μÇ ’¹ºÊÑ ’¹ºÇ¢-ÂÃ©Õ ¨

®¾J-ÂíÅŒh Æ¢¬Ç-©ÊÕ Åçª½ OÕCÂË ÅçÍÃaªá. ÅŒª½¢

«Öª½Õ-ÅŒÕÊo ÅŒª½Õ-º¢©ð ÂíÅŒh ÅŒª½¢ ‚©ð-ÍŒ-Ê©Ö

«Öª½Õ-ÅŒÕ- Ão-§ŒÕE ÅÃèÇ ’¹ºÇ¢-ÂÃ©Õ ®¾p†¾d¢ Íä®¾Õh-

¯Ãoªá. “X¾®¾ÕhÅŒ Ÿä¬Á •¯Ã¦μÇ 121 Âî{xÂ¹× ÍäJ¢C.

ƒ¢Ÿ¿Õ©ð X¾Ûª½Õ-†¾ß©Õ 63.72 (51.54]) Âî{Õx,

«Õ£ÏÇ-@Á©Õ 58.64 (48.46]) Âî{Õx. «áÈu¢’Ã

’¹ÅŒ¢©ð “X¾A „çªáu-«Õ¢C X¾Ûª½Õ-†¾ß-©Â¹× 933

«Õ¢C ®ÔY©Õ¢-œ¿’Ã ¨ X¾Ûª½Õ†¾, «Õ£ÏÇ-@Á©

ŸÄ«Ö³Ä ƒX¾Ûpœ¿Õ 940ÂË åXJ-T-Ê{Õd ÅÃèÇ ’¹ºÇ¢-

ÂÃ©Õ ®¾Ö*-®¾Õh- Ãoªá. 0Ð6 \@Áx «§ŒÕ-®¾ÕqÊo

XÏ©x©ðx «Ö“ÅŒ¢ ¨ ŸÄ«Ö³Ä 914êÂ X¾J-NÕÅŒ¢

ÂÃ«œ¿¢ ‚¢Ÿî-@ÁÊÂ¹ª½-„çÕiÊ Æ¢¬Á¢.

•¯Ã¦μÇ «%Cl êª{Õ ÅŒT_¢C•¯Ã¦μÇ «%Cl êª{Õ ÅŒT_¢C•¯Ã¦μÇ «%Cl êª{Õ ÅŒT_¢C•¯Ã¦μÇ «%Cl êª{Õ ÅŒT_¢C•¯Ã¦μÇ «%Cl êª{Õ ÅŒT_¢C

� 2001 •¯Ã¦μÇ ©ãÂ¹ -©Åî ¤òLæ®h 2011

¯ÃšËÂË «ÕÊ Ÿä¬Á •¯Ã¦μÇ 18.1 Âî{Õx åXJ-

T¢C.

� 2001Ð11 Ÿ¿¬Ç¦l ÂÃ©¢©ð 17.64 ¬ÇÅŒ¢

•¯Ã¦μÇ «%Cl êª{Õ Ê„çÖ-Ÿçj¢C. ƒ¢Ÿ¿Õ©ð

X¾Ûª½Õ-†¾ß© «%Cl 17.19], «Õ£ÏÇ-@Á© «%Cl

18.12 ¬ÇÅŒ¢. 1911Ð1921« Ÿ¿¬Ç-¦ÇlEo NÕÊ-

£¾É-ªáæ®h ƒX¾pšË «ª½Â¹Ø ÆA ÅŒÂ¹×ˆ«

•¯Ã¦μÇ «%Cl-êª{Õ Ê„çÖ-ŸçjÊ ÅíL Ÿ¿¬Ç¦l¢

ƒŸä (2001Ð2011).

� Ÿä¬Á¢©ð •¯Ã-¦μÇ-X¾-ª½¢’Ã ÅíL ‚ª½Õ-²Än- Ã©ðx

EL-*Ê ªÃ³ÄZ©ðx •¯Ã-¦μÇ -«% -Cl ´ - êª{Õ

12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012

[#QÆ}# 2011

ÔHs~ü & HÍOÑ≤\©+¨<£û =~°Öò¤6

1991Ð2001 «ÕŸμ ¿ u -ÂÃ -©¢Åî ¤òLæ®h

2001Ð2011 «ÕŸμ¿u-ÂÃ-©¢©ð ’¹º-F-§ŒÕ¢’Ã

ÅŒ’¹_{¢ N¬ì†¾¢.

� …ÅŒh-ª½-“X¾-Ÿä¬ü: 25.85] ÊÕ¢* 20.09]

� «Õ£¾É-ªÃ†¾Z: 22.73] ÊÕ¢* 15.99]

� H£¾Éªý: 28.62] ÊÕ¢* 25.07]

� X¾Pa-«Õ-¦ã¢-’Ã©ü: 17.77 ÊÕ¢* 13.93]

� ‚¢“Ÿμ¿-“X¾-Ÿä¬ü: 14.59 ÊÕ¢* 11.10]

� «ÕŸμ¿u-“X¾-Ÿä¬ü: 24.26] ÊÕ¢* 20.30]ÂË

ÅŒT_¢C.

� Ÿä¬Á •¯Ã-¦μÇ©ð 85 ¬ÇÅÃEo ‚“Â¹-NÕ¢-*Ê

25 ªÃ³ÄZ©Õ/ êÂ¢“Ÿ¿ ¤ÄLÅŒ “¤Ä¢ÅÃ©ðx

„ÃJ¥Â¹ •¯Ã¦μÇ «%Cl êª{Õ 2 ¬ÇÅŒ¢ Â¹¢ ä

ÅŒÂ¹×ˆ«’Ã …¢C.

ÆÂ¹~-ªÃ-®¾uÅŒ:ÆÂ¹~-ªÃ-®¾uÅŒ:ÆÂ¹~-ªÃ-®¾uÅŒ:ÆÂ¹~-ªÃ-®¾uÅŒ:ÆÂ¹~-ªÃ-®¾uÅŒ:

� 2001Åî ¤òLæ®h ÆÂ¹~-ªÃ-®¾uÅŒ 64.83 ÊÕ¢*

74.04 ¬ÇÅÃ-EÂË ÍäJ 9.21 «%Cl´-êª{Õ

Ê„çÖŸ¿Õ Íä§ŒÕ{¢ «Õ¢* X¾J-ºÇ«Õ¢.

� ÆÂ¹~-ªÃ-®¾uÅŒ N†¾-§ŒÕ¢©ð 2001Ð11 «ÕŸμ¿u

ÂÃ©¢©ð 38.82 ¬ÇÅŒ¢ «%Cl´ Ê„çÖŸ¿Õ

Æªá¢C. X¾Ûª½Õ-†¾ß©ðx 31.98 ¬ÇÅŒ¢, «Õ£ÏÇ-

@Á©ðx 49.10 ¬ÇÅŒ¢ «Õ¢C ÆÂ¹~-ªÃ-®¾Õu©Õ

åXJ-’Ãª½Õ.

� “X¾®¾ÕhÅŒ¢ 7 \@ÁxÂ¹× åXj¦-œËÊ „ÃJ©ð ÆÂ¹~-

ªÃ-®¾Õu© ¬ÇÅŒ¢ 74 ¬ÇÅŒ¢.

XÏ©x©Õ ÅŒ’¹Õ_-ÅŒÕ-¯Ãoª½Õ:XÏ©x©Õ ÅŒ’¹Õ_-ÅŒÕ-¯Ãoª½Õ:XÏ©x©Õ ÅŒ’¹Õ_-ÅŒÕ-¯Ãoª½Õ:XÏ©x©Õ ÅŒ’¹Õ_-ÅŒÕ-¯Ãoª½Õ:XÏ©x©Õ ÅŒ’¹Õ_-ÅŒÕ-¯Ãoª½Õ:

� 2001Ð2011 •¯Ã¦μÇ ©ãÂ¹ˆ©ðx 0Ð6 «§ŒÕ-

®¾Õq-’¹© XÏ©x© «%Cl-êª{Õ 3.08 ÅŒT_¢C.

ƒ¢Ÿ¿Õ©ð «Õ’¹-XÏ-©x© «%Cl 2.42 ¬ÇÅŒ¢

ÅŒ’¹_’Ã, ‚œ¿-XÏ-©x© «%Cl êª{Õ 3.80 ¬ÇÅŒ¢

„äÕª½ ÅŒT_¢C.

� „çáÅŒh¢ •¯Ã-¦μÇ©ð 0Ð6 «§ŒÕ-®¾Õq-’¹© XÏ©x©

®¾¢Èu 2001©ð 15.9 ¬ÇÅŒ¢ ÂÃ’Ã 2011

¯ÃšËÂË ÆC 13.1 ¬ÇÅÃ-EÂË ÅŒT_¢C. Æ¢ ä

2.8 ¤Äªá¢{Õx ÅŒ’¹Õ_-«áÈ¢ X¾šËd¢C.

� 0Ð6 «§ŒÕ-®¾Õq-’¹© XÏ©x©Õ …ÅŒh-ª½-“X¾-Ÿä-¬ü©ð

2.97 Âî{Õx, H£¾É-ªý©ð 1.86, «Õ£¾É-ªÃ-†¾Z©ð

1.28, «ÕŸμ¿u-“X¾-Ÿä-¬ü©ð 1.05, ªÃ•-²Än- þ©ð

1.05 Âî{x «Õ¢C …¯Ãoª½Õ. Ÿä¬Á¢ „çáÅŒh¢

OÕŸ¿ ¨ ªÃ³ÄZ©ðx …Êo XÏ©x© ®¾¢Èu 52

¬ÇÅŒ¢.

®ÔYX¾Û-ª½Õ-†¾ß© ŸÄ«Ö³Ä:®ÔYX¾Û-ª½Õ-†¾ß© ŸÄ«Ö³Ä:®ÔYX¾Û-ª½Õ-†¾ß© ŸÄ«Ö³Ä:®ÔYX¾Û-ª½Õ-†¾ß© ŸÄ«Ö³Ä:®ÔYX¾Û-ª½Õ-†¾ß© ŸÄ«Ö³Ä:

* Ÿä¬Á-„Ãu-X¾h¢’Ã X¾Ûª½Õ-†¾ß©Õ, ®ÔY© ŸÄ«Ö³Ä

7 ¤Äªá¢{Õx åXJ-T¢C. 2001©ð “X¾A

„çªáu-«Õ¢C X¾Ûª½Õ-†¾ß-©Â¹× ®ÔY©Õ 933 «Õ¢C

…¢œ¿’Ã.. 2011 ¯ÃšËÂË ®ÔY© ®¾¢Èu 940ÂË

åXª½-’¹{¢ N¬ì†¾¢. 1971 ÅŒªÃyÅŒ ƒŸä ÆÅŒÕu-

ÅŒh«Õ JÂÃªýf. 1961 Â¹¢ ä ÅŒÂ¹×ˆ«. ¨

ŸÄ«Ö³Ä 29 ªÃ³ÄZ -©Õ/-êÂ¢-“Ÿ¿ -¤Ä-LÅŒ

“¤Ä¢ÅÃ©ðx åXJ-T¢C.

* 2001Åî ¤òLæ®h •«ât-ÂÃ-Qtªý, H£¾Éªý,

’¹Õ•-ªÃ-Åý-©©ð X¾Ûª½Õ-†¾ß©Õ, ®ÔY© ŸÄ«Ö³Ä

ÅŒT_¢C.

* Ÿä¬Á¢©ð NÕ’¹ÅÃ ÆEo ªÃ³ÄZ© Â¹¢ ä êÂª½-

@Á©ð «Õ£ÏÇ-@Á© ®¾¢Èu ÆCμ-Â¹¢’Ã …¢C.

ƒÂ¹ˆœ¿ “X¾A „çªáu «Õ¢C X¾Ûª½Õ-†¾ß-©Â¹×

1084 «Õ¢C «Õ£ÏÇ-@Á-©Õ-¯Ãoª½Õ. 1038

«Õ¢CÅî X¾ÛŸ¿Õ-ÍäaJ éª¢œî ²ÄnÊ¢©ð EL-

*¢C. êÂ«©¢ 618 «Õ¢C ®ÔY©Åî œ¿§Œâu,

œÄ«Õ¯þ ‚ÈJ ²Än ÃEo ‚“Â¹-NÕ¢-*¢C.

•Ê ’¹ºÊ:•Ê ’¹ºÊ:•Ê ’¹ºÊ:•Ê ’¹ºÊ:•Ê ’¹ºÊ:

� Ÿä¬Á¢ „çáÅŒh¢ OÕŸ¿ ÆÅŒu-CμÂ¹ •¯Ã¦μÇ ’¹©

ªÃ†¾Z¢ …ÅŒhª½ “X¾Ÿä¬ü. ‚ ªÃ†¾Z¢ “X¾®¾ÕhÅŒ

•¯Ã¦μÇ 20 Âî{Õx! (ƒC “¦ã>©ü «¢šË

Ÿä¬Ç© •¯Ã¦μÇ Â¹¢ ä Â¹ØœÄ ‡Â¹×ˆ«).

ÅŒªÃyÅŒ 11.2 Âî{x •¯Ã-¦μÇÅî éª¢œî

²ÄnÊ¢©ð …¢C «Õ£¾É-ªÃ†¾Z.

� ’¹ÅŒ 90 \@Áx©ð «ÕÊ Ÿä¬Á¢©ð •¯Ã¦μÇ

«%Cl´ êª{Õ ÅíL-²Ä-J’Ã ÆÊÖ-£¾Çu¢’Ã

ÅŒT_¢C. 2001 •¯Ã¦μÇ ©ãÂ¹ˆ©ðx 21.54]

…Êo «%Cl êª{Õ.. ÅÃèÇ ’¹º-Ê©ð 17.64]

Â¹× ÅŒT_¢C. ®¾yÅŒ¢“ÅŒ¢ ÆÊ¢-ÅŒª½¢ «%Cl

êª{Õ ƒ¢ÅŒ ÅŒÂ¹× -«’Ã Ê„çÖŸ¿Õ ÂÃ«{¢

ƒŸä “X¾Ÿ±¿«Õ¢.

� ÅÃèÇ ’¹º-Ê©ð èÇB-§ŒÕÅŒÅî ®¾¢¦¢Ÿμ¿¢

©äÂ¹×¢œÄ.. Ÿä¬Á¢©ð E„Ã®¾¢ …Êo „çáÅŒh¢

•¯Ã¦μÇ ®¾¢ÈuÊÕ ©ãÂË ¢-ÍÃª½Õ. OJ©ð ¤ÄÂË-

²ÄnF B“«-„ÃC Æ•t©ü Â¹®¾¦ü «¢šË-„Ãª½Ö

…¯Ãoª½Õ. ƒ@ÁÙx ©äÂ¹×¢œÄ ‚ª½Õ-¦-§ŒÕ{, ªîœ¿x

OÕŸ¿ ÂÃ©¢ ’¹œ¿Õ-X¾Û-ÅŒÕÊo ÂîšÇxC «Õ¢CF

©ãÂËˆ¢-ÍÃª½Õ.

� ’¹ÅŒ Ÿ¿¬Ç¦l ÂÃ©¢©ð Ÿä¬Á •¯Ã¦μÇ ŸÄŸÄX¾Û

18 Âî{Õx åXJ-’Ãª½Õ. êÂ«©¢ åXª½Õ-’¹Õ-Ÿ¿-

© ä ÍŒÖ®¾Õ-Â¹×¯Ão ƒC ª½-«Öª½--NÕ “¦ã>©ü

•¯Ã-¦μÇÅî ®¾«ÖÊ¢!

� Ÿä¬Á¢©ð ¦ÇL-Â¹© X¾{x N«Â¹~ ƒ¢ÂÃ Åí©-

T-¤ò-©ä-Ÿ¿E ÅÃèÇ •¯Ã¦μÇ ’¹ºÊ ®¾p†¾d¢

Íä²òh¢C. ‚œ¿-XÏ-©x© X¾{x N«Â¹~ Åí©-T¢-

Íä¢-Ÿ¿ÕÂ¹× ‡¢ÅŒ N®¾h%ÅŒ “X¾ÍÃª½¢ Íä®Ï Ã..

ƒX¾p-šËÂÌ «Õ’¹-XÏ-©x© Â¹¢ ä ‚œ¿-XÏ-©x© ®¾¢Èu

ÅŒÂ¹× -«’Ã ä …¢šð¢C. 2001 •¯Ã¦μÇ ’¹º-

Ê©ð “X¾A „çªáu «Õ¢C «Õ’¹ XÏ©x-©Â¹×

927 «Õ¢C ‚œ¿-XÏ-©x©Õ …¢œ¿’Ã.. ÅÃèÇ

’¹º-Ê©ð 914 «Õ¢Ÿä …Êo{Õd „ç©x-œçj¢C.

� ®ÔYX¾Û-ª½Õ-†¾ß© ®¾¢Èu©ð ÂíCl’Ã „çÕª½Õ-’¹Õ-Ÿ¿©

…¢C. 2001 ’¹º-Ê©ð “X¾A „çªáu «Õ¢C

X¾Ûª½Õ-†¾ß-©Â¹× 933 «Õ¢C ®ÔY©Õ …¢œ¿’Ã..

ÅÃèÇ ’¹º-Ê©ð ®ÔY© ®¾¢Èu 940ÂË åXJ-

T¢C.

� “X¾®¾ÕhÅŒ¢ Ÿä¬Á¢©ð …Êo ‚êª-@Áx-©ðX¾Û *Êo-

XÏ-©x© ®¾¢Èu 15.8 Âî{Õx! 2001 ’¹º-ÊÅî

¤òLæ®h OJ ®¾¢Èu 50 ©Â¹~©Õ ÅŒÂ¹×ˆ«.

� ÆGμ-«%-ClÂË ÂÌ©-Â¹-„çÕiÊ ÆÂ¹~-ªÃ-®¾uÅŒ N†¾-§ŒÕ¢©ð

Ÿä¬Á-„ÃuX¾h X¾J-®Ïn-ÅŒÕ©ðx Âí¢ÅŒ „çÕª½Õ-’¹Õ-Ÿ¿©

…¢C. 7 \@ÁÙx åXj¦-œËÊ „ÃJ©ð ’¹ÅŒ (2001)

’¹º-Ê©ð 65 ¬ÇÅŒ¢ «Õ¢Ÿä ÆÂ¹~-ªÃ-®¾Õu-©Õ¢-

œ¿’Ã ÅÃèÇ 2011 ’¹º-Ê©ð OJ ®¾¢Èu 74

¬ÇÅÃ-EÂË åXJ-T-Ê{Õd „ç©x-œçj¢C. ÆÂ¹~-ªÃ-®¾u-

ÅŒ©ð 9.21 ¬ÇÅŒ¢ åXª½Õ-’¹Õ-Ÿ¿© Ê„çÖ-Ÿçj¢C.

ÆªáÅä Ÿä¬Á •¯Ã-¦μÇ©ð 26] ƒX¾p-šËÂÌ

Eª½-Â¹~-ªÃ-®¾u-ÅŒ-©ð ä …¯Ãoª½Õ.

� •¯Ã¦μÇ ®¾¢Èu©ð “X¾X¾¢-ÍŒ¢©ð Íçj Ã ÅŒªÃyÅŒ

«ÕÊŸä éª¢œî ²ÄnÊ¢.“X¾®¾ÕhÅŒ Íçj Ã •¯Ã¦μÇ

134 Âî{Õx! 2030 ¯ÃšËÂË ¦μÇª½ÅŒ •¯Ã¦μÇ

®¾¢Èu Íçj ÃÊÕ NÕ¢*-¤ò-ÅŒÕ¢-Ÿ¿-ÊoC ‰ªÃ®¾

Æ¢ÍŒ Ã.

� ÆÂ¹~-ªÃ-®¾Õu©ðx X¾Ûª½Õ-†¾ß©Õ 82.14] ÂÃ’Ã

®ÔY©Õ 65.46]

ÔHs~ü & HÍOÑ≤\©+¨<£û =~°Öò¤ 7

ÔHs~ü & HÍOÑ≤\©+¨<£û =~°Öò¤8

ªÃ†¾Z •¯Ã¦μÇ 11.10 ¬ÇÅŒ¢ªÃ†¾Z •¯Ã¦μÇ 11.10 ¬ÇÅŒ¢ªÃ†¾Z •¯Ã¦μÇ 11.10 ¬ÇÅŒ¢ªÃ†¾Z •¯Ã¦μÇ 11.10 ¬ÇÅŒ¢ªÃ†¾Z •¯Ã¦μÇ 11.10 ¬ÇÅŒ¢

åXª½Õ-’¹Õ-Ÿ¿©åXª½Õ-’¹Õ-Ÿ¿©åXª½Õ-’¹Õ-Ÿ¿©åXª½Õ-’¹Õ-Ÿ¿©åXª½Õ-’¹Õ-Ÿ¿©

ªÃ†¾Z •¯Ã¦μÇ ’¹ÅŒ X¾Ÿä-@Áx©ð êÂ«©¢

84,55,526 «Ö“ÅŒ„äÕ åXJT¢C. Ÿä¬Á¢-©ðE ªÃ³ÄZ-

©-Eo¢-šËÅî ¤òLæ®h êÂª½@Á, ’î„Ã© ÅŒªÃyÅŒ ‚¢“Ÿμ¿-

“X¾-Ÿä¬ü©ð «Ö“ÅŒ„äÕ ƒ¢ÅŒ ÅŒÂ¹×ˆ« •¯Ã¦μÇ «%Cl

êª{Õ Ê„çÖ-Ÿçj¢C. ÅÃèÇ’Ã Nœ¿Õ-Ÿ¿© Íä®ÏÊ 2011

•Ê ’¹ºÊ N«-ªÃ©Õ ªÃ³ÄZ-EÂË ®¾¢¦¢-Cμ¢-*Ê

ƒ{Õ-«¢šË ‡¯îo ‚®¾-ÂËh-Â¹-ª½-„çÕiÊ Æ¢¬Ç-©ÊÕ „ç©x-

œË-®¾Õh- Ãoªá. 1991Ð2001 Ÿ¿¬Ç-¦l¢Åî ¤òLæ®h

“X¾®¾ÕhÅŒ 2001Ð2011Ÿ¿¬Ç-¦l¢©ð ªÃ†¾Z •¯Ã¦μÇ

êÂ«©¢ 11.10 ¬ÇÅŒ¢ «Ö“ÅŒ„äÕ åXJT¢C.

2010Ð11 •¯Ã¦μÇ ©ãÂ¹ˆ© æ®Â¹-ª½º ’¹ºÇ¢Â¹ N«-

ªÃ-©ÊÕ “ÂîœÎ-Â¹-J¢* “¤ÄŸ±¿-NÕÂ¹ N«-ªÃ-©ÊÕ ªÃ†¾Z

®¾¢ÍÃ-©-Â¹×-ªÃ©Õ „çj.N.-Æ-ÊÖ-ªÃŸμ¿ Nœ¿Õ-Ÿ¿© Íä¬Çª½Õ.

ƒ¢Ÿ¿Õ©ð «á‘Çu¢-¬Ç©Õ...

� ªÃ†¾Z¢-©ð-éÂ©Çx ÆÅŒu-Cμ-Â¹¢’Ã ª½¢’Ã-éªœËf

>©Çx©ð ’¹ÅŒ X¾Ÿä-@Áx©ð •¯Ã¦μÇ «%Cl êª{Õ

48.15 ¬ÇÅŒ¢ …¢C. DE ÅŒª½-„ÃÅŒ ²Än Ã©ðx

«Õ£¾Ç-¦Ö-¦ü-Ê-’¹ªý 15.03, Â¹ª½Öo©Õ 14.65

…¯Ãoªá.

� ÆA ÅŒÂ¹×ˆ« «%Cl êª{Õ X¾Pa«Õ ’îŸÄ-«-

J©ð 3.45 ¬ÇÅŒ¢ Ê„çÖŸ¿ÕÂÃ’Ã DE ÅŒª½-

„ÃÅŒ ²Än Ã©ðx N•-§ŒÕ-Ê-’¹ª½¢ 4.16, å£jÇŸ¿-

ªÃ-¦ÇŸþ éª-N-ÊÖu ->-©Çx 4.71 -…¯Ãoªá.

� ªÃ†¾Z ªÃ•-ŸμÄE ÍŒÕ{Õd-X¾-Â¹ © E«-®Ï¢Íä „ÃJ

®¾¢Èu ’¹º-F-§ŒÕ¢’Ã åXª½-’¹-œ¿¢Åî ª½¢’Ã-

éªœËf >©Çx©ð «%Clêª{Õ ÆÅŒu-Cμ-Â¹¢’Ã Â¹E-

XÏ-²òh¢C.

� „çÕŸ¿Âú Â¹ØœÄ å£jÇŸ¿-ªÃ-¦ÇŸþ©ð Â¹©®Ï

…¢œ¿{¢ «©x ¨ >©Çx-©ðÊÖ •¯Ã¦μÇ

«%Cl êª{Õ ªÃ†¾Z ®¾’¹-{Õ-Â¹¯Ão ÆCμ-Â¹¢’Ã

13.55 ¬ÇÅŒ¢ …¢C.

� •¯Ã¦μÇ «%Cl êª{Õ ªÃ†¾Z ®¾’¹{ÕÂ¹¯Ão 16

>©Çx©ðx ÅŒÂ¹× -«’Ã …¢œ¿{¢ ’¹«Õ- Ãª½|¢.

� Â¹×{Õ¢¦ E§ŒÕ¢-“ÅŒº ÂÃª½u-“Â¹-«Ö©Õ ¦μÇK’Ã

N•-§ŒÕ-«¢ÅŒ¢ Æ«ÛÅŒÖŠÂ¹ ª½Õ ©äŸÄ ƒŸ¿lª½Õ

XÏ©x©Õ ÍÃ©Êo ¦μÇ«Ê ¦Ç’Ã åXª½-’¹œ¿¢

Â¹ØœÄ «%Cl´ êª{Õ ÆŸ¿Õ-X¾Û©ð …¢Ÿ¿E

Æ¢ÍŒ Ã.

� ªÃ†¾Z¢©ð •Ê-²Ä¢-“Ÿ¿-ÅŒÊÕ X¾J-Q-Læ®h... ÍŒŸ¿-

ª½X¾Û ÂË©ð-OÕ-{ª½Õ (ÍŒ.ÂË.-OÕ.)Â¹× ®¾’¹-{ÕÊ

E«®Ï¢Íä-„ÃJ ®¾¢Èu 2001©ð 277 ÂÃ’Ã

ƒX¾Ûpœ¿Õ 308ÂË åXJ-T¢C.

� •Ê-²Ä¢-“Ÿ¿-ÅŒ©ð å£jÇŸ¿-ªÃ-¦ÇŸþ >©Çx Æ“’¹-

²Än-Ê¢©ð …¢C. ƒÂ¹ œ¿ ÍŒ.ÂË.OÕ.Â¹× 18,480

«Õ¢C …¢œ¿’Ã ÅŒª½-„ÃA ²Än Ã©ðx ª½¢’Ã-

éªœËf 707, Â¹%³Äg 519 >©Çx-©Õ- Ãoªá.

� ‚C-©Ç-¦ÇŸþ >©Çx©ð •Ê-²Ä¢-“Ÿ¿ÅŒ ÆA

ÅŒÂ¹× -«’Ã …¢C. ƒÂ¹ˆœ¿ ÍŒ.ÂË.-OÕ.Â¹× 170

«Õ¢C E«-®Ï-®¾Õh¢-œ¿’Ã ÂÃ’Ã ÅŒª½-„ÃA

²Än¯Ã©ð x È«Õt¢ 175, Â¹œ¿X¾ 188

>©Çx©Õ¯Ãoªá.

� “X¾®¾ÕhÅŒ¢ «ÕÊ ªÃ†¾Z „çáÅŒh¢ •¯Ã¦μÇ 8

Âî{x 46 ©Â¹~© 65 „ä© 533. OJ©ð X¾Ûª½Õ-

†¾ß©Õ 4 Âî{x 25 ©Â¹~© 9 „ä© 881

«Õ¢C ÂÃ’Ã, «Õ£ÏÇ-@Á©Õ 4 Âî{x 21 ©Â¹~©

55 „ä© 652 «Õ¢C …¯Ãoª½Õ.

� ®ÔY©Ö, X¾Ûª½Õ-†¾ß©Ö ÂÃE 'ƒÅŒ-ª½Õ©Ñ N«-

ªÃ©Õ æ®Â¹-J¢-*¯Ã „ÃJ N«-ªÃ©Õ “X¾®¾ÕhÅŒ¢

X¾Ûª½Õ-†¾ß© èÇG-ÅÃ-©ð ä Â¹LXÏ “X¾Â¹-šË¢-ÍÃª½Õ.

ÅŒÕC ©ãÂ¹ˆ©Õ Nœ¿Õ-Ÿ¿© Íä§ŒÕ-œÄ-EÂË «Õªî

\œÄC X¾œ¿Õ-ÅŒÕ¢C. ®¾«Õ-“’¹¢’Ã ƒÍäa-{-X¾Ûpœ¿Õ

X¾Ûª½Õ-†¾ß© ÊÕ¢* „ÃJN Nœ¿-D®Ï “X¾Â¹-šË-

²Ähª½Õ.

7.3 ¬ÇÅŒ¢ åXJ-TÊ ÆÂ¹~-ªÃ-®¾uÅŒ7.3 ¬ÇÅŒ¢ åXJ-TÊ ÆÂ¹~-ªÃ-®¾uÅŒ7.3 ¬ÇÅŒ¢ åXJ-TÊ ÆÂ¹~-ªÃ-®¾uÅŒ7.3 ¬ÇÅŒ¢ åXJ-TÊ ÆÂ¹~-ªÃ-®¾uÅŒ7.3 ¬ÇÅŒ¢ åXJ-TÊ ÆÂ¹~-ªÃ-®¾uÅŒ

� ªÃ†¾Z¢©ð ’¹ÅŒ X¾Ÿä-@Áx©ð ÆÂ¹~-ªÃ-®¾uÅŒ 7.30

¬ÇÅŒ¢ åXJ-T¢C. 2001©ð 60.47 ¬ÇÅŒ-

«á¢-œ¿’Ã ƒX¾Ûpœ¿Õ 67.77Â¹× åXJ-T¢C.

� \œä-@ÁxÂ¹× åXj’Ã «§ŒÕ-®¾ÕÊo „ÃJ©ð ÍŒŸ¿-

«œ¿¢, ªÃ§ŒÕœ¿¢ «*aÊ «*aÊ „ÃJE

ÆÂ¹~-ªÃ-®¾Õu-©Õ’Ã ’¹ÕJh¢-ÍÃª½Õ. ¨ ©ãÂ¹ˆ©

“X¾ÂÃª½¢ ÍŒÖæ®h...

� 2001©ð X¾Ûª½Õ†¾ß©ðx ÍŒŸ¿Õ-«Û-Â¹×Êo „Ãª½Õ

70.32 ¬ÇÅŒ-«á¢-œ¿’Ã ƒX¾Ûpœ¿Õ 75.56Â¹×

åXJ-T¢C. «Õ£ÏÇ-@Á©ðx 50.43 ÊÕ¢* 59.74

¬ÇÅÃ-EÂË åXJ-T¢C.

� ÆÂ¹~-ªÃ-®¾Õu©Õ å£jÇŸ¿-ªÃ-¦ÇŸþ >©Çx©ð ÆCμ-

Â¹¢’Ã 80.96¬ÇÅŒ¢ ÂÃ’Ã ÅŒª½-„ÃA ²Än Ã©ðx

ª½¢’Ã-éªœËf 78.05, Â¹%³Äg 74.37 …¯Ãoªá.

� ÆA ÅŒÂ¹×ˆ« ÆÂ¹~-ªÃ-®¾u-ÅŒÅî «Õ£¾Ç-¦Ö-¦ü-Ê-

’¹ªý >©Çx 56.06 ¬ÇÅŒ¢Åî Æ{d-œ¿Õ-’¹ÕÊ

…¢œ¿’Ã DE ÅŒª½-„ÃA ²Än Ã©ðx N•-§ŒÕ-Ê-

’¹ª½¢ 59.49, Â¹ª½Öo©Õ 61.13 …¯Ãoªá.

‚œ¿-P-¬ÁÙ-«Û©Õ «ÕJ¢ÅŒ ÅŒ’¹Õ_-Ÿ¿©‚œ¿-P-¬ÁÙ-«Û©Õ «ÕJ¢ÅŒ ÅŒ’¹Õ_-Ÿ¿©‚œ¿-P-¬ÁÙ-«Û©Õ «ÕJ¢ÅŒ ÅŒ’¹Õ_-Ÿ¿©‚œ¿-P-¬ÁÙ-«Û©Õ «ÕJ¢ÅŒ ÅŒ’¹Õ_-Ÿ¿©‚œ¿-P-¬ÁÙ-«Û©Õ «ÕJ¢ÅŒ ÅŒ’¹Õ_-Ÿ¿©

ªÃ†¾Z¢©ð X¾®Ï-XÏ-©x© ®¾¢Èu ¦Ç’Ã ÅŒ’¹Õ_-

Åî¢C. *Êo Â¹×{Õ¢-¦„äÕ *¢ÅŒ-©äE Â¹×{Õ¢-¦-

«Õ ä Ÿμîª½ºÌ “X¾¦-©Õ-ÅŒÕ¢-œ¿-{„äÕ ƒ¢Ÿ¿ÕÂ¹× ÂÃª½º¢.

ŠÂ¹ˆ Gœ¿fÅî ®¾J-åX-{Õd-Â¹× ä Â¹×{Õ¢-¦Ç© ®¾¢Èu

“Â¹«Õ¢’Ã ÆCμ-Â¹-«Õ-«Û-Åî¢C. ¨ Ÿμîª½ºÌ ÆCμ-Â¹-

«Õ-«œ¿¢ «©x ä •¯Ã-¦μÇ©ð X¾®Ï-XÏ-©x© ¬ÇÅŒ¢ ÅŒ’¹Õ_-

«áÈ¢ X¾šËd¢C. DEÂË Åîœ¿Õ ‚œ¿-XÏ-©xÊÕ Â¹Êœ¿¢

¦μÇª½¢’Ã ¦μÇN-®¾ÕhÊo „Ãª½Õ Âí¢Ÿ¿-éªjÅä Gœ¿f Â¹œ¿Õ-

X¾Û©ð …¢œ¿-’Ã ä ²ÄÊ¢’û ŸÄyªÃ ‚œ¿XÏ©x ÆE

Åç©Õ-®¾Õ-Â¹×E ’¹ª½s-“²Ä-„Ã©Õ Íäªá¢-ÍŒÕ-Â¹× ä „Ãª½Õ

«ÕJ-Âí¢-Ÿ¿ª½Õ. ƒ©Ç¢šË „ÃJ «©x å®jÅŒ¢ „çáÅŒh¢

•¯Ã-¦μÇ©ð ‚œ¿P¬ÁÙ-«Û© ¬ÇÅŒ¢ ¦Ç’Ã ÅŒ’¹Õ_-Åî¢C.

ÅÃèÇ •¯Ã¦μÇ ©ãÂ¹ˆ©Õ ¨ N†¾-§ŒÖEo Ÿμ¿%O-Â¹-

J-®¾Õh-¯Ãoªá.

� 2001 ’¹ºÊ ¯ÃšËÂË ªÃ†¾Z •¯Ã-¦μÇ©ð ‚êª-

@Áx-©ðX¾Û XÏ©x© ¬ÇÅŒ¢ 13.35 ÂÃ’Ã ƒX¾Ûpœ¿Õ

ÆC ÂÃ²Äh 10.21ÂË X¾œË-¤ò-ªá¢C.

� 2001 •¯Ã-¦μÇ©ð ‚êª-@Áx-©ðX¾Û «§ŒÕ®¾Õ ’¹©

«Õ’¹-XÏ-©x© ¬ÇÅŒ¢ 13.46, ‚œ¿-XÏ©x© ¬ÇÅŒ¢

13.23 ƒX¾Ûpœ¿Õ „ÃJ ¬ÇÅÃ©Õ «ª½-®¾’Ã

10.46Â¹×, 9.95Â¹× X¾œË-¤ò-§ŒÖªá.

ÔHs~ü & HÍOÑ≤\©+¨<£û =~°Öò¤ 9

� ÂíEo >©Çx© „çáÅŒh¢ •¯Ã-¦μÇ©ð X¾®Ï-XÏ-

©x© ¬ÇÅŒ¢ ¦Ç’Ã X¾œË-¤ò-ªá¢C. …ŸÄ-£¾Ç-

ª½-ºÂ¹× Â¹K¢-Ê-’¹-ªý©ð 2001©ð 13.34 ¬ÇÅŒ¢

ÂÃ’Ã ƒX¾Ûpœ¿Õ 8.57Â¹× C’¹-èÇ-J¢C. ¨

>©Çx X¾Â¹ˆ ä …Êo «ª½¢-’¹-©ü©ð 13.95

ÊÕ¢* 9.21ÂË X¾œË¢C. ŸÄE X¾Â¹ˆ¯ä

È«Õt¢©ðÊÖ ƒ©Ç¢šË X¾J-®ÏnÅä ç©-Âí¢C.

È«Õt¢ X¾Â¹ ä …Êo Â¹%³Äg-©ð ä ƒ¢Åä.

� Â¹ª½Öo-©Õ©ð 15.23 ÊÕ¢* 11.79ÂË, ¡ÂÃ-

Â¹×-@Á¢©ð 13.24 ÊÕ¢* 9.83ÂË È«Õt¢©ð

13.58 ÊÕ¢* 9.56Â¹× X¾®Ï-XÏ-©x© ¬ÇÅÃ©Õ

X¾œË-¤ò-§ŒÖªá.

� ªÃ†¾Z¢-©ðE \ ŠÂ¹ >©Çx©ð Â¹ØœÄ 2001Åî

¤òLæ®h „çáÅŒh¢ •¯Ã-¦μÇ©ð X¾®Ï-XÏ-©x© ¬ÇÅŒ¢

åXª½-’¹-Â¹-¤ò-«œ¿¢ ‚®¾-ÂËh-Â¹-ª½-„çÕiÊ Æ¢¬Á¢’Ã

ÆCμ-ÂÃª½ «ªÃ_©Õ ’¹ÕJh¢-ÍÃªá.

� „çáÅŒh¢ •¯Ã-¦μÇ©ð X¾®Ï-XÏ-©x© ¬ÇÅŒ¢ ÅŒ’¹Õ_-

Ÿ¿© ÂÌ©Â¹ X¾J-ºÇ«Õ¢ ÂÃ’Ã «Õ’¹-XÏ-©x©

Â¹¯Ão ‚œ¿-XÏ-©x© ¬ÇÅŒ¢ ÅŒ’¹Õ_-Ÿ¿© ÆCμ-Â¹¢’Ã

…¢œ¿{¢ ‚¢Ÿî-@ÁÊ êªêÂ-Ah¢Íä Æ¢¬Á¢’Ã

Íç¤ÄpL. …ŸÄ-£¾Ç-ª½-ºÂ¹× 2001©ð Ê©ï_¢œ¿

>©Çx •¯Ã-¦μÇ©ð «Õ’¹XÏ©x©Õ(14.14 ¬ÇÅŒ¢),

‚œ¿-XÏ-©x©Õ(13.93 ¬ÇÅŒ¢) ŸÄŸÄX¾Û ®¾«Ö-

Ê¢’Ã …¯Ãoªá. ÂÃF 2011 ¯ÃšË Â¹©Çx

«Õ’¹-XÏ-©x©Õ 10.51ÂË ‚œ¿-XÏ-©x©Õ 9.86Â¹× ÅŒT_-

¤ñ-§ŒÖª½Õ. ÆX¾pšðx ƒŸ¿lJ «ÕŸμ¿u ÅäœÄ

0.21 ¬ÇÅŒ-„çÕiÅä ƒX¾Ûpœ¿Õ 0.65 ¬ÇÅÃ-EÂË

åXJ-T¢C. ¨ >©Çx©ð ƒX¾p-šËêÂ ‚êª-@Áx-

Â¹ Ão ÆCμÂ¹ «§ŒÕ®¾Õ …Êo •¯Ã-¦μÇ©ð “X¾B

„çªáu «Õ¢C X¾Ûª½Õ-†¾ß-©-Â¹¯Ão «Õ£ÏÇ@Á©

982 «Ö“ÅŒ„äÕ …¯Ãoª½Õ. ƒC ªÃ†¾ Z

®¾’¹{ÕÂ¹¯Ão 10 ÅŒÂ¹×ˆ«. åXj’Ã ƒX¾Ûpœ¿Õ

…Êo X¾®Ï-XÏ-©x© ¬ÇÅÃ©ÊÕ ¦šËd ÍŒÖæ®h

¦μ¼N-†¾u-ÅŒÕh©ðÊÖ «Õ£ÏÇ-@Á© ¬ÇÅŒ¢ åXJê’

Æ«-ÂÃ¬Á¢ ©äŸ¿Õ.

2011 •¯Ã¦μÇ ’¹ºÊ... «ÕÊ ªÃ³ÄZ-EÂË

®¾¢¦¢-Cμ¢-*Ê ‡¯îo ‚®¾-ÂËh-Â¹-ª½-„çÕiÊ Æ¢¬Ç-©ÊÕ

„ç©Õ-’¹Õ-©ðÂË Åç*a¢C. «áÈu¢’Ã ÆGμ-«%-ClÂË,

X¾Ûªî-’¹-«Õ- Ã-EÂË ÂÌ©Â¹ ®¾¢êÂ-ÅŒ-„çÕiÊ ÆÂ¹~-ªÃ-®¾uÅŒ

N†¾-§ŒÕ¢©ð Åç©¢-’Ãº >©Çx©Õ ªÃ†¾Z ®¾’¹{Õ

Â¹¢ ä Â¹ØœÄ «á¢Ÿ¿Õ- Ão-§ŒÕE „ç©xœË ÂÃ«{¢

N¬ì†¾¢. Åç©¢-’Ãº ÅŒª½-„ÃÅŒ …ÅŒh-ªÃ¢“Ÿμ¿, ªÃ§ŒÕ-

©-®Ô«Õ >©Çx©ð ÆÂ¹~-ªÃ-®¾uÅŒ åXª½Õ-’¹Õ-Ÿ¿© Âí¢ÅŒ

„çÕª½Õ’Ã_ …Êo{Õd ’¹ºÇ¢-ÂÃ©Õ ®¾p†¾d¢ Íä®¾Õh- Ãoªá.

•¯Ã¦μÇ «%Cl êª{Õ N†¾-§ŒÕ¢-©ðÊÖ Åç©¢-’Ã-º-

©ðE ¯Ã©Õ’¹Õ >©Çx©Õ ªÃ†¾Z ®¾’¹-{Õ-Â¹¯Ão ÆCμ-

Â¹¢’Ã …¯Ãoªá. Æ©Çê’ X¾Ûª½Õ-†¾ß-©Åî ¤òLæ®h

®ÔY© ®¾¢Èu ÆCμ-Â¹¢’Ã …Êo >©Çx©Ö Åç©¢-’Ã-

º-©ð ä ‡Â¹× -«’Ã …¢œ¿{¢ ‚®¾-ÂËh-Â¹-ª½-„çÕiÊ Æ¢¬Á¢.

ÆªáÅä ®ÔY© ÆÂ¹~-ªÃ-®¾uÅŒ N†¾§ŒÕ¢©ð «Ö“ÅŒ¢

Åç©¢-’Ã-º-©ðE X¾©Õ >©Çx©Õ ªÃ†¾Z ®¾’¹{Õ Â¹¯Ão

„çÊ-Â¹-¦œä -…- Ão-ªá.

ÆÂ¹~-ªÃ-®¾uÅŒÆÂ¹~-ªÃ-®¾uÅŒÆÂ¹~-ªÃ-®¾uÅŒÆÂ¹~-ªÃ-®¾uÅŒÆÂ¹~-ªÃ-®¾uÅŒ

� ªÃ†¾Z¢©ð ’¹ÅŒ X¾Ÿä-@Áx©ð ÆÂ¹~-ªÃ-®¾uÅŒ åXª½Õ-

’¹Õ-Ÿ¿© ®¾’¹{Õ 7.30 ¬ÇÅŒ¢ ÂÃ’Ã Åç©¢-’Ã-

º©ð ŠÂ¹ˆ å£jÇŸ¿-ªÃ-¦ÇŸþ ÅŒX¾p NÕ’¹ÅÃ

>©Çx-©-Eo¢-šË©ð ªÃ†¾Z ®¾’¹{ÕÂ¹¯Ão ‡Â¹×ˆ«

¬ÇÅŒ¢ åXJT¢C.

� ªÃ†¾Z¢©ð ªÃ§ŒÕ-©-®Ô«Õ, …ÅŒh-ªÃ¢“Ÿμ¿, Âî²Äh

>©Çx-©-Eo¢-šËÅî ¤òLa ÍŒÖ®Ï Ã... «Õ£¾Ç-

¦Ö-¦ü-Ê-’¹ªý, „çÕŸ¿Âú, EèÇ-«Ö-¦ÇŸþ, ª½¢’Ã-

éªœËf, «ª½¢-’¹©ü, È«Õt¢, ‚C-©Ç-¦ÇŸþ, Â¹K¢-

Ê-’¹ªý >©Çx-©ðx ä ÆÂ¹~-ªÃ-®¾uÅŒ ¬ÇÅŒ¢ ¦Ç’Ã

åXJ-T¢C.

� 10 ¬ÇÅÃ-E-Â¹ Ão ÆCμ-Â¹¢’Ã ÆÂ¹~-ªÃ-®¾uÅŒ åXJ-

TÊ >©Çx-©Fo Åç©¢-’Ã-º-©ð ä …¯Ãoªá.

ªÃ†¾Z¢-©ð-éÂ©Çx ÆÅŒu-©p¢’Ã Âî²Äh-©ðE X¾Pa«Õ

’îŸÄ-«J >©Çx©ð ’¹ÅŒ X¾Ÿä-@Áx©ð êÂ«©¢ 0.79

¬ÇÅŒ¢ «Ö“ÅŒ„äÕ ÆÂ¹~-ªÃ-®¾uÅŒ åXJ-T¢C.

� Åç©¢-’Ãº ÅŒª½-„ÃÅŒ …ÅŒh-ªÃ¢“Ÿμ¿, ªÃ§ŒÕ-©-

®Ô«Õ >©Çx©ð ÆÂ¹~-ªÃ-®¾uÅŒ åXª½Õ-’¹Õ-Ÿ¿© Âí¢ÅŒ

„çÕª½Õ’Ã_ …¢C.

� ÆÂ¹~-ªÃ-®¾uÅŒ N†¾-§ŒÕ¢©ð ªÃ†¾Z ®¾’¹{Õ ÆªáÊ

7.30 ¬ÇÅŒ¢ Â¹¯Ão ÆCμ-Â¹¢’Ã …Êo

>©Çx©ÊÕ X¾J-QLæ®h... Âî²Äh, …ÅŒh-ªÃ¢“Ÿμ¿,

®Ô«Õ “¤Ä¢ÅÃ-©-Eo¢-šË©ð êÂ«©¢ ¯Ã©Õ’¹Õ

>©Çx©Õ «Ö“ÅŒ„äÕ …¯Ãoªá. ÆN N•-§ŒÕ-

Ê-’¹ª½¢ 8.42, ÆÊ¢-ÅŒ-X¾Ûª½¢ 8.15, Â¹ª½Öo©Õ

7.91, N¬Ç-È-X¾-{dº¢ 7.74 ¬ÇÅŒ¢.

•Ê-²Ä¢-“Ÿ¿ÅŒ•Ê-²Ä¢-“Ÿ¿ÅŒ•Ê-²Ä¢-“Ÿ¿ÅŒ•Ê-²Ä¢-“Ÿ¿ÅŒ•Ê-²Ä¢-“Ÿ¿ÅŒ

� ªÃ†¾Z¢-©ð-éÂ©Çx Åç©¢-’Ãº “¤Ä¢ÅŒ¢-©ð ä •Ê-

²Ä¢-“Ÿ¿ÅŒ ÆCμ-Â¹¢’Ã …¢C. å£jÇŸ¿-ªÃ-¦ÇŸþ

>©Çx©ð ªÃ†¾Z¢-©ð-éÂ©Çx ÆÅŒuCμÂ¹ •Ê-²Ä¢-

“Ÿ¿ÅŒ Ê„çÖ-Ÿ¿-ªá¢C. ÆÂ¹ˆœ¿ ÍŒŸ¿-ª½X¾Û ÂË©ð-

OÕ-{-ª½ÕÂ¹× 18480 «Õ¢C …¯Ãoª½Õ. 2001Åî

(17469) ¤òLæ®h 831 «Õ¢C åXJ-’Ãª½Õ.

� ‚ ÅŒªÃyÅŒ ª½¢’Ã-éªœËf >©Çx©ð åXª½Õ-’¹Õ-Ÿ¿©

Â¹E-XÏ-²òh¢C. 2001©ð ƒÂ¹ˆœ¿ ÂË©ð-OÕ-{-

ª½ÕÂ¹× 477 «Õ¢C …¢œ¿’Ã, “X¾®¾ÕhÅŒ¢ ‚

®¾¢Èu 707ÂË ÍäJ¢C.

� •Ê-²Ä¢-“Ÿ¿ÅŒ ªÃ†¾Z ®¾’¹{Õ 308Åî ¤òLæ®h...

Åç©¢-’Ã-º-©ðE ‰Ÿ¿Õ >©Çx©ðx ÆCμ-Â¹¢’Ã

•Ê¢ åXJ-’Ãª½Õ.

� ªÃ†¾Z¢©ð ÆÅŒu©p •Ê-²Ä¢-“Ÿ¿ÅŒ …Êo >©Çx

Â¹ØœÄ Åç©¢-’Ã-º-©ð ä …¢C. ‚C-©Ç-¦Ç-

Ÿþ©ð ÍŒ.ÂË.-OÕ.Â¹× êÂ«©¢ 170 «Õ¢C

«Ö“ÅŒ„äÕ …¯Ãoª½Õ.

� Âî²Äh©ð Â¹%³Äg 519Åî Æ“’¹-²Än-Ê¢©ð …¢C.

‚ ÅŒª½-„ÃÅŒ X¾Pa«Õ ’îŸÄ-«J (508), ÅŒÖª½Õp-

’î-ŸÄ-«J (477), ¡ÂÃ-Â¹×@Á¢ (462),

’¹Õ¢{Öª½Õ (429)©Õ …¯Ãoªá.

� ªÃ§ŒÕ-©-®Ô-«Õ©ð Â¹œ¿-X¾©ð ÆA ÅŒÂ¹× -«’Ã

•Ê ²Ä¢“Ÿ¿ÅŒ 188 «Ö“ÅŒ„äÕ. 2001©ð

ÆÂ¹ œ¿ 169 «Õ¢C …¢C.

•¯Ã¦μÇ «%Cl êª{Õ•¯Ã¦μÇ «%Cl êª{Õ•¯Ã¦μÇ «%Cl êª{Õ•¯Ã¦μÇ «%Cl êª{Õ•¯Ã¦μÇ «%Cl êª{Õ

� ’¹ÅŒ X¾Ÿä-@Áx©ð •¯Ã¦μÇ «%Cl êª{Õ ªÃ†¾Z

®¾’¹{Õ 11.10 ¬ÇÅŒ¢ ÂÃ’Ã Åç©¢-’Ã-º-©ðE

¯Ã©Õ’¹Õ >©Çx©ðx DE-Â¹ Ão ÆCμ-Â¹¢’Ã …¢C.

“X¾ŸμÄ-Ê¢’Ã ª½¢’Ã-éªœËf, „çÕŸ¿Âú «¢šË ªÃ•-

ŸμÄEÂË Ÿ¿’¹_-ª½’Ã …Êo >©Çx-©Â¹× «©-®¾©Õ

åXª½-’¹-{„äÕ DEÂË «áÈu ÂÃª½º¢.

� …ÅŒh-ªÃ¢-“Ÿμ¿©ð ŠÂ¹ N¬Ç-È-X¾-{d-º¢-©ð ä «%Cl´

êª{Õ ªÃ†¾Z ®¾’¹{Õ êª{ÕÂ¹× Ÿ¿’¹_-ª½’Ã 11.89

¬ÇÅŒ¢ …¢C. N¬Ç-È-Ê-’¹-ªÃ-EÂË åXJ-TÊ «©-

®¾© ÂÃª½-º¢-’Ã ä ¨ >©Çx «á¢Ÿ¿Õ¢C.

¨ “¤Ä¢ÅŒ¢-©ðE NÕ’¹ÅÃ éª¢œ¿Õ >©Çx©ðx

ÍÃ©Ç ÅŒÂ¹× -«’Ã …¢C.

ÔHs~ü & HÍOÑ≤\©+¨<£û =~°Öò¤10

� Âî²Äh©ð êÂ«©¢ ç©Öxª½Õ©ð «Ö“ÅŒ„äÕ ªÃ†¾Z

®¾’¹{Õ ²Änªá©ð •¯Ã¦μÇ «%Cl´-êª{Õ …¢C.

ç©Öxª½Õ >©Çx ¤ÄJ-“¬Ç-NÕ-Â¹¢’Ã ÆGμ-«%Cl

Íç¢Ÿ¿Õ-ÅŒÕ-Êo¢-Ÿ¿ÕÊ... >©Çx©ð «%Clêª{Õ

11.5 ¬ÇÅŒ¢ …¢C. Âî²Äh ©ðE NÕ’¹ÅÃ

>©Çx-©-Eo¢-šË©ð ÍÃ©Ç ÅŒÂ¹× -«’Ã …¢œ¿{¢

’¹«Õ-¯Ãª½|¢.

� ªÃ§ŒÕ-©-®Ô-«Õ-©ðE ÆEo >©Çx©ðx •¯Ã¦μÇ

«%Cl êª{Õ ¦Ç’Ã åXª½-’¹œ¿¢ N¬ì†¾¢. Â¹œ¿X¾

ÅŒX¾p NÕ’¹ÅÃ «âœ¿Õ >©Çx©ðx ÆCμ-Â¹¢’Ã

…¢C. Â¹œ¿-X¾©ð å®jÅŒ¢ ªÃ†¾Z ®¾’¹-{ÕÂ¹× Ÿ¿’¹_-

ª½’Ã 10.87 ¬ÇÅŒ¢ Ê„çÖŸçj¢C.

åXª½-’¹E «Õ£ÏÇ-@Á© ÆÂ¹~-ªÃ-®¾uÅŒåXª½-’¹E «Õ£ÏÇ-@Á© ÆÂ¹~-ªÃ-®¾uÅŒåXª½-’¹E «Õ£ÏÇ-@Á© ÆÂ¹~-ªÃ-®¾uÅŒåXª½-’¹E «Õ£ÏÇ-@Á© ÆÂ¹~-ªÃ-®¾uÅŒåXª½-’¹E «Õ£ÏÇ-@Á© ÆÂ¹~-ªÃ-®¾uÅŒ

� «Õ£ÏÇ-@Á© ÆÂ¹~-ªÃ-®¾u-ÅŒ©ð X¾©Õ >©Çx©Õ ªÃ†¾Z

®¾’¹-{Õ-Â¹¯Ão „çÊÕ-Â¹-¦œË …¯Ãoªá. ªÃ†¾Z

«Õ£ÏÇ-@Á© ÆÂ¹~-ªÃ-®¾uÅŒ ¬ÇÅŒ¢ 59.74 ÂÃ’Ã

DE-Â¹¯Ão êÂ«©¢ 9 >©Çx©Õ «Ö“ÅŒ„äÕ

«á¢Ÿ¿Õ- Ãoªá. ÆN å£jÇŸ¿-ªÃ-¦ÇŸþ, ª½¢’Ã-

éªœËf, N¬Ç-È-X¾-{dº¢, …¦μ¼§ŒÕ ’îŸÄ-«J, Â¹%³Äg,

*ÅŒÖhª½Õ, ’¹Õ¢{Öª½Õ, ç©Öxª½Õ.

� ’¹ÅŒ X¾Ÿä-@Áx©ð Åç©¢-’Ã-º-©ðE X¾©Õ >©Çx©ðx

ÆÂ¹~-ªÃ-®¾Õu-©ãjÊ «Õ£ÏÇ-@Á© ®¾¢Èu Âí¢ÅŒ åXJ-

T¯Ã ƒ¢ÂÃ 9 >©Çx©Õ ªÃ†¾Z ®¾’¹{Õ ¬ÇÅŒ¢

Â¹¯Ão „çÊÕ-Â¹-¦œä …¢œ¿{¢ ’¹«Õ- Ãª½|¢.

� ‚C-©Ç-¦ÇŸþ >©Çx©ð 2001©ð «Õ£ÏÇ@Á©

ÆÂ¹~-ªÃ-®¾uÅŒ ¬ÇÅŒ¢ 40.30 ÂÃ’Ã ƒX¾Ûpœ¿Õ

51.99 ¬ÇÅÃ-EÂË åXJ-T¢C. ÂÃF ¨ >©Çx

ƒ¢ÂÃ ªÃ†¾Z ®¾’¹{ÕÂ¹¯Ão ÍÃ©Ç Ÿ¿Öª½¢©ð

„çÊÕ-Â¹-¦œË …¢C. NÕ’¹ÅÃ >©Çx-©ðÊÖ ƒŸä

X¾J-®ÏnA ç©-Âí¢C.

åXJ-TÊ «Õ£ÏÇ@Á© ®¾¢ÈuåXJ-TÊ «Õ£ÏÇ@Á© ®¾¢ÈuåXJ-TÊ «Õ£ÏÇ@Á© ®¾¢ÈuåXJ-TÊ «Õ£ÏÇ@Á© ®¾¢ÈuåXJ-TÊ «Õ£ÏÇ@Á© ®¾¢Èu

� X¾Ûª½Õ-†¾ß© ®¾¢ÈuÅî ¤òLæ®h... «Õ£ÏÇ-@Á©Õ

ÆCμ-Â¹¢’Ã …Êo >©Çx©Õ Åç©¢-’Ã-º-©ð ä

ÆCμ-Â¹¢’Ã …¯Ãoªá. ‚C-©Ç-¦ÇŸþ, EèÇ-

«Ö-¦ÇŸþ, Â¹K¢-Ê-’¹ªý, È«Õt¢ >©Çx©ðx X¾Ûª½Õ-

†¾ß-©-Â¹¯Ão «Õ£ÏÇ-@Á©ä ÆCμ-Â¹¢’Ã …¯Ãoª½Õ.

� ‚C-©Ç-¦ÇŸþ, Â¹K¢-Ê-’¹ªý >©Çx©ðx 2001©ð

X¾Ûª½Õ-†¾ß-©-Â¹¯Ão «Õ£ÏÇ-@Á©Õ ÅŒÂ¹×ˆ-«’Ã

…¢œ¿’Ã 2011 ¯ÃšËÂË X¾Ûª½Õ-†¾ß© ®¾¢ÈuÊÕ

ŸÄšË¤ò«œ¿¢ N¬ì†¾¢.

� …ÅŒh-ªÃ¢“Ÿμ¿ “¤Ä¢ÅŒ¢ „çáÅŒh¢ X¾Ûª½Õ-†¾ß©

®¾¢Èu-Â¹ Ão «Õ£ÏÇ-@Á©Õ ÆCμ-Â¹¢’Ã …¯Ãoª½Õ.

2001Åî ¤òLæ®h ƒÂ¹ˆœ¿ ƒX¾Ûpœ¿Õ ÆEo

>©Çx©ðx «Õ£ÏÇ-@Á© ®¾¢Èu åXJ-T¢C.

� Âî²Äh “¤Ä¢ÅŒ¢©ð …¦μ¼§ŒÕ ’îŸÄ-«J,

’¹Õ¢{Öª½Õ >©Çx©ðx «Ö“ÅŒ„äÕ X¾Ûª½Õ-†¾ß-©-

Â¹¯Ão «Õ£ÏÇ-@Á©Õ ÆCμ-Â¹¢’Ã …¯Ãoª½Õ.

� ªÃ§ŒÕ-©-®Ô-«Õ©ð *ÅŒÖhª½Õ >©Çx©ð «Ö“ÅŒ„äÕ

“X¾A „çªáu «Õ¢C X¾Ûª½Õ-†¾ß-©Â¹× 1002 «Õ¢C

«Õ£ÏÇ@Á©Õ …¯Ãoª½Õ.

� ªÃ†¾Z¢-©ðE “X¾A >©Çx©ð 2001Åî ¤òLæ®h

2011 ÃšËÂË «Õ£ÏÇ-@Á© ®¾¢Èu ‡¢Åî Âí¢ÅŒ

åXJT¢C.

� „çáÅŒh¢ 23 >©Çx-©Â¹× ’ÃÊÕ 11 >©Çx©ðx

“X¾A „çªáu «Õ¢C X¾Ûª½Õ-†¾ß-©-Â¹¯Ão «Õ£ÏÇ-

@Á©Õ ‡Â¹× -«’Ã …¯Ãoª½Õ. EèÇ-«Ö-¦Ç-Ÿþ©ð

ÆÅŒu-Cμ-Â¹¢’Ã 1038 «Õ¢C …¢œ¿{¢ ’¹«Õ-

¯Ãª½|¢.

ÔHs~ü & HÍOÑ≤\©+¨<£û =~°Öò¤ 11

ÔHs~ü & HÍOÑ≤\©+¨<£û =~°Öò¤12

ÔHs~ü & HÍOÑ≤\©+¨<£û =~°Öò¤ 13

ÔHs~ü & HÍOÑ≤\©+¨<£û =~°Öò¤14

ÔHs~ü & HÍOÑ≤\©+¨<£û =~°Öò¤ 15

ÔHs~ü & HÍOÑ≤\©+¨<£û =~°Öò¤16

Persons Males Females

1 2 3 4 5 6 7 8INDIA 1,210,193,422 623,724,248 586,469,174 940 382 17.64

01 Jammu & Kashmir 12,548,926 6,665,561 5,883,365 883 124 23.7102 Himachal Pradesh 6,856,509 3,473,892 3,382,617 974 123 12.8103 Punjab 27,704,236 14,634,819 13,069,417 893 550 13.7304 Chandigarh # 1,054,686 580,282 474,404 818 9,252 17.1005 Uttarakhand 10,116,752 5,154,178 4,962,574 963 189 19.1706 Haryana 25,353,081 13,505,130 11,847,951 877 573 19.9007 NCT of Delhi # 16,753,235 8,976,410 7,776,825 866 11,297 20.9608 Rajasthan 68,621,012 35,620,086 33,000,926 926 201 21.4409 Uttar Pradesh 199,581,477 104,596,415 94,985,062 908 828 20.0910 Bihar 103,804,637 54,185,347 49,619,290 916 1,102 25.0711 Sikkim 607,688 321,661 286,027 889 86 12.3612 Arunachal Pradesh 1,382,611 720,232 662,379 920 17 25.9213 Nagaland 1,980,602 1,025,707 954,895 931 119 -0.4714 Manipur 2,721,756 1,369,764 1,351,992 987 122 18.6515 Mizoram 1,091,014 552,339 538,675 975 52 22.7816 Tripura 3,671,032 1,871,867 1,799,165 961 350 14.7517 Meghalaya 2,964,007 1,492,668 1,471,339 986 132 27.8218 Assam 31,169,272 15,954,927 15,214,345 954 397 16.9319 West Bengal 91,347,736 46,927,389 44,420,347 947 1,029 13.9320 Jharkhand 32,966,238 16,931,688 16,034,550 947 414 22.3421 Orissa 41,947,358 21,201,678 20,745,680 978 269 13.9722 Chhattisgarh 25,540,196 12,827,915 12,712,281 991 189 22.5923 Madhya Pradesh 72,597,565 37,612,920 34,984,645 930 236 20.3024 Gujarat 60,383,628 31,482,282 28,901,346 918 308 19.1725 Daman & Diu # 242,911 150,100 92,811 618 2,169 53.5426 Dadra & Nagar Haveli # 342,853 193,178 149,675 775 698 55.5027 Maharashtra 112,372,972 58,361,397 54,011,575 925 365 15.9928 Andhra Pradesh 84,665,533 42,509,881 42,155,652 992 308 11.1029 Karnataka 61,130,704 31,057,742 30,072,962 968 319 15.6730 Goa 1,457,723 740,711 717,012 968 394 8.1731 Lakshadweep # 64,429 33,106 31,323 946 2,013 6.2332 Kerala 33,387,677 16,021,290 17,366,387 1,084 859 4.8633 Tamil Nadu 72,138,958 36,158,871 35,980,087 995 555 15.6034 Puducherry # 1,244,464 610,485 633,979 1,038 2,598 27.7235 Andaman & Nicobar Island 379,944 202,330 177,614 878 46 6.68

Distribution of population, sex ratio, density and decadal growth rate of population : 2011State/UT Code

India/State/Union Territory #

Total population Sex ratio(females per 1000 males)

Density(Per sq.km)

Decadalgrowth rate

ÔHs~ü & HÍOÑ≤\©+¨<£û =~°Öò¤ 17

Persons Males Females

INDIA 1,21,01,93,422 62,37,24,248 58,64,69,174 100.00

01 Jammu & Kashmir 1,25,48,926 66,65,561 58,83,365 1.04

02 Himachal Pradesh 68,56,509 34,73,892 33,82,617 0.57

03 Punjab 2,77,04,236 1,46,34,819 1,30,69,417 2.29

04 Chandigarh # 10,54,686 5,80,282 4,74,404 0.09

05 Uttarakhand 1,01,16,752 51,54,178 49,62,574 0.84

06 Haryana 2,53,53,081 1,35,05,130 1,18,47,951 2.09

07 NCT of Delhi # 1,67,53,235 89,76,410 77,76,825 1.38

08 Rajasthan 6,86,21,012 3,56,20,086 3,30,00,926 5.67

09 Uttar Pradesh 19,95,81,477 10,45,96,415 9,49,85,062 16.49

10 Bihar 10,38,04,637 5,41,85,347 4,96,19,290 8.58

11 Sikkim 6,07,688 3,21,661 2,86,027 0.05

12 Arunachal Pradesh 13,82,611 7,20,232 6,62,379 0.11

13 Nagaland 19,80,602 10,25,707 9,54,895 0.16

14 Manipur 27,21,756 13,69,764 13,51,992 0.22

15 Mizoram 10,91,014 5,52,339 5,38,675 0.09

16 Tripura 36,71,032 18,71,867 17,99,165 0.30

17 Meghalaya 29,64,007 14,92,668 14,71,339 0.24

18 Assam 3,11,69,272 1,59,54,927 1,52,14,345 2.58

19 West Bengal 9,13,47,736 4,69,27,389 4,44,20,347 7.55

20 Jharkhand 3,29,66,238 1,69,31,688 1,60,34,550 2.72

21 Orissa 4,19,47,358 2,12,01,678 2,07,45,680 3.47

22 Chhattisgarh 2,55,40,196 1,28,27,915 1,27,12,281 2.11

23 Madhya Pradesh 7,25,97,565 3,76,12,920 3,49,84,645 6.00

24 Gujarat 6,03,83,628 3,14,82,282 2,89,01,346 4.99

25 Daman & Diu # 2,42,911 1,50,100 92,811 0.02

26 Dadra & Nagar Haveli # 3,42,853 1,93,178 1,49,675 0.03

27 Maharashtra 11,23,72,972 5,83,61,397 5,40,11,575 9.29

28 Andhra Pradesh 8,46,65,533 4,25,09,881 4,21,55,652 7.00

29 Karnataka 6,11,30,704 3,10,57,742 3,00,72,962 5.05

30 Goa 14,57,723 7,40,711 7,17,012 0.12

31 Lakshadweep # 64,429 33,106 31,323 0.01

32 Kerala 3,33,87,677 1,60,21,290 1,73,66,387 2.76

33 Tamil Nadu 7,21,38,958 3,61,58,871 3,59,80,087 5.96

34 Puducherry # 12,44,464 6,10,485 6,33,979 0.10

35 Andaman & Nicobar Islands # 3,79,944 2,02,330 1,77,614 0.03

Population of States /Union Territories by sex and percentage share of population in total population: 2011

State

/UT

Code

India/State/Union Territory # Total population Percentage

share in total

population

ÔHs~ü & HÍOÑ≤\©+¨<£û =~°Öò¤18

Persons Males Females Percentage

share in total

population

INDIA 1,21,01,93,422 62,37,24,248 58,64,69,174 100.00

1 Andaman & Nicobar Islands # 3,79,944 2,02,330 1,77,614 0.03

2 Andhra Pradesh 8,46,65,533 4,25,09,881 4,21,55,652 7.00

3 Arunachal Pradesh 13,82,611 7,20,232 6,62,379 0.11

4 Assam 3,11,69,272 1,59,54,927 1,52,14,345 2.58

5 Bihar 10,38,04,637 5,41,85,347 4,96,19,290 8.58

6 Chandigarh # 10,54,686 5,80,282 4,74,404 0.09

7 Chhattisgarh 2,55,40,196 1,28,27,915 1,27,12,281 2.11

8 Dadra & Nagar Haveli # 3,42,853 1,93,178 1,49,675 0.03

9 Daman & Diu # 2,42,911 1,50,100 92,811 0.02

10 Goa 14,57,723 7,40,711 7,17,012 0.12

11 Gujarat 6,03,83,628 3,14,82,282 2,89,01,346 4.99

12 Haryana 2,53,53,081 1,35,05,130 1,18,47,951 2.09

13 Himachal Pradesh 68,56,509 34,73,892 33,82,617 0.57

14 Jammu & Kashmir 1,25,48,926 66,65,561 58,83,365 1.04

15 Jharkhand 3,29,66,238 1,69,31,688 1,60,34,550 2.72

16 Karnataka 6,11,30,704 3,10,57,742 3,00,72,962 5.05

17 Kerala 3,33,87,677 1,60,21,290 1,73,66,387 2.76

18 Lakshadweep # 64,429 33,106 31,323 0.01

19 Madhya Pradesh 7,25,97,565 3,76,12,920 3,49,84,645 6.00

20 Maharashtra 11,23,72,972 5,83,61,397 5,40,11,575 9.29

21 Manipur 27,21,756 13,69,764 13,51,992 0.22

22 Meghalaya 29,64,007 14,92,668 14,71,339 0.24

23 Mizoram 10,91,014 5,52,339 5,38,675 0.09

24 Nagaland 19,80,602 10,25,707 9,54,895 0.16

25 NCT of Delhi # 1,67,53,235 89,76,410 77,76,825 1.38

26 Orissa 4,19,47,358 2,12,01,678 2,07,45,680 3.47

27 Puducherry # 12,44,464 6,10,485 6,33,979 0.10

28 Punjab 2,77,04,236 1,46,34,819 1,30,69,417 2.29

29 Rajasthan 6,86,21,012 3,56,20,086 3,30,00,926 5.67

30 Sikkim 6,07,688 3,21,661 2,86,027 0.05

31 Tamil Nadu 7,21,38,958 3,61,58,871 3,59,80,087 5.96

32 Tripura 36,71,032 18,71,867 17,99,165 0.30

33 Uttar Pradesh 19,95,81,477 10,45,96,415 9,49,85,062 16.49

34 Uttarakhand 1,01,16,752 51,54,178 49,62,574 0.84

35 West Bengal 9,13,47,736 4,69,27,389 4,44,20,347 7.55

Population of States /Union Territories by sex and percentage share of population in total population: 2011

Total population

(States /Union Territories arranged in alphabetical order)

India/State/Union Territory #Sl. No.

ÔHs~ü & HÍOÑ≤\©+¨<£û =~°Öò¤ 19

2001 2011 2001 2011 2001 20111 2 3 4 5 6 7 8

INDIA 933 940 927 914 934 944

01 Jammu & Kashmir 892 883 941 859 884 88702 Himachal Pradesh 968 974 896 906 980 98303 Punjab 876 893 798 846 888 89904 Chandigarh # 777 818 845 867 767 81205 Uttarakhand 962 963 908 886 973 975

06 Haryana 861 877 819 830 869 88507 NCT of Delhi # 821 866 868 866 813 86608 Rajasthan 921 926 909 883 923 93509 Uttar Pradesh 898 908 916 899 894 91010 Bihar 919 916 942 933 914 912

11 Sikkim 875 889 963 944 861 88312 Arunachal Pradesh 893 920 964 960 878 91313 Nagaland 900 931 964 944 890 92914 Manipur 974 987 957 934 977 99515 Mizoram 935 975 964 971 930 976

16 Tripura 948 961 966 953 945 96217 Meghalaya 972 986 973 970 971 98918 Assam 935 954 965 957 929 95319 West Bengal 934 947 960 950 929 94620 Jharkhand 941 947 965 943 935 948

21 Orissa 972 978 953 934 976 98522 Chhattisgarh 989 991 975 964 992 99523 Madhya Pradesh 919 930 932 912 916 93324 Gujarat 920 918 883 886 927 92325 Daman & Diu # 710 618 926 909 682 589

26 Dadra & Nagar Haveli # 812 775 979 924 779 75227 Maharashtra 922 925 913 883 924 93128 Andhra Pradesh 978 992 961 943 981 99729 Karnataka 965 968 946 943 968 97130 Goa 961 968 938 920 964 973

31 Lakshadweep # 948 946 959 908 946 95132 Kerala 1058 1084 960 959 1,072 1,09933 Tamil Nadu 987 995 942 946 993 1,00034 Puducherry # 1001 1038 967 965 1,006 1,04735 Andaman & Nicobar Islands # 846 878 957 966 831 868

Sex Ratio of Total population and child population in the age group 0-6 and 7+ years : 2001 and 2011State/UT Code

India/States/Union Territory # Sex ratio (females per 1,000 males)Total population

Child population in the age group 0-6

Populatiion aged 7 and above

ÔHs~ü & HÍOÑ≤\©+¨<£û =~°Öò¤20

Persons Males Females Persons Males Females

1 2 9 10 11 12 13 14INDIA 778,454,120 444,203,762 334,250,358 74.04 82.14 65.46

01 Jammu & Kashmir 7,245,053 4,370,604 2,874,449 68.74 78.26 58.0102 Himachal Pradesh 5,104,506 2,791,542 2,312,964 83.78 90.83 76.6003 Punjab 18,988,611 10,626,788 8,361,823 76.68 81.48 71.3404 Chandigarh # 809,653 468,166 341,487 86.43 90.54 81.3805 Uttarakhand 6,997,433 3,930,174 3,067,259 79.63 88.33 70.7006 Haryana 16,904,324 9,991,838 6,912,486 76.64 85.38 66.7707 NCT of Delhi # 12,763,352 7,210,050 5,553,302 86.34 91.03 80.9308 Rajasthan 38,970,500 24,184,782 14,785,718 67.06 80.51 52.6609 Uttar Pradesh 118,423,805 70,479,196 47,944,609 69.72 79.24 59.2610 Bihar 54,390,254 32,711,975 21,678,279 63.82 73.39 53.3311 Sikkim 449,294 253,364 195,930 82.20 87.29 76.4312 Arunachal Pradesh 789,943 454,532 335,411 66.95 73.69 59.5713 Nagaland 1,357,579 731,796 625,783 80.11 83.29 76.6914 Manipur 1,891,196 1,026,733 864,463 79.85 86.49 73.1715 Mizoram 847,592 438,949 408,643 91.58 93.72 89.4016 Tripura 2,831,742 1,515,973 1,315,769 87.75 92.18 83.1517 Meghalaya 1,817,761 934,091 883,670 75.48 77.17 73.7818 Assam 19,507,017 10,756,937 8,750,080 73.18 78.81 67.2719 West Bengal 62,614,556 34,508,159 28,106,397 77.08 82.67 71.1620 Jharkhand 18,753,660 11,168,649 7,585,011 67.63 78.45 56.2121 Orissa 27,112,376 15,326,036 11,786,340 73.45 82.40 64.3622 Chhattisgarh 15,598,314 8,962,121 6,636,193 71.04 81.45 60.5923 Madhya Pradesh 43,827,193 25,848,137 17,979,056 70.63 80.53 60.0224 Gujarat 41,948,677 23,995,500 17,953,177 79.31 87.23 70.7325 Daman & Diu # 188,974 124,911 64,063 87.07 91.48 79.5926 Dadra & Nagar Haveli # 228,028 144,916 83,112 77.65 86.46 65.9327 Maharashtra 82,512,225 46,294,041 36,218,184 82.91 89.82 75.4828 Andhra Pradesh 51,438,510 28,759,782 22,678,728 67.66 75.56 59.7429 Karnataka 41,029,323 22,808,468 18,220,855 75.60 82.85 68.1330 Goa 1,152,117 620,026 532,091 87.40 92.81 81.8431 Lakshadweep # 52,914 28,249 24,665 92.28 96.11 88.2532 Kerala 28,234,227 13,755,888 14,478,339 93.91 96.02 91.9833 Tamil Nadu 52,413,116 28,314,595 24,098,521 80.33 86.81 73.8634 Puducherry # 966,600 502,575 464,025 86.55 92.12 81.2235 Andaman & Nicobar Island 293,695 164,219 129,476 86.27 90.11 81.84

( )Literates and literacy rates by sex : 2011State/UTCode


Literates Literacy rate (%)

ÔHs~ü & HÍOÑ≤\©+¨<£û =~°Öò¤ 21

State/UTCode


Persons Males Females1 2 6 7 8

INDIA 1,051,404,135 540,772,113 510,632,02201 Jammu & Kashmir 10,540,284 5,584,899 4,955,38502 Himachal Pradesh 6,092,645 3,073,211 3,019,43403 Punjab 24,762,666 13,041,557 11,721,10904 Chandigarh # 936,733 517,095 419,63805 Uttarakhand 8,787,908 4,449,409 4,338,49906 Haryana 22,055,357 11,703,083 10,352,27407 NCT of Delhi # 14,782,725 7,920,675 6,862,05008 Rajasthan 58,116,096 30,039,874 28,076,22209 Uttar Pradesh 169,853,242 88,943,240 80,910,00210 Bihar 85,222,408 44,570,067 40,652,34111 Sikkim 546,611 290,243 256,36812 Arunachal Pradesh 1,179,852 616,802 563,05013 Nagaland 1,694,621 878,596 816,02514 Manipur 2,368,519 1,187,080 1,181,43915 Mizoram 925,478 468,374 457,10416 Tripura 3,226,977 1,644,513 1,582,46417 Meghalaya 2,408,185 1,210,479 1,197,70618 Assam 26,657,965 13,649,839 13,008,12619 West Bengal 81,235,137 41,740,125 39,495,01220 Jharkhand 27,728,656 14,235,767 13,492,88921 Orissa 36,911,708 18,598,470 18,313,23822 Chhattisgarh 21,956,168 11,002,928 10,953,24023 Madhya Pradesh 62,049,270 32,095,963 29,953,30724 Gujarat 52,889,452 27,507,996 25,381,45625 Daman & Diu # 217,031 136,544 80,48726 Dadra & Nagar Haveli # 293,657 167,603 126,05427 Maharashtra 99,524,597 51,539,135 47,985,46228 Andhra Pradesh 76,022,847 38,061,551 37,961,29629 Karnataka 54,274,903 27,529,898 26,745,00530 Goa 1,318,228 668,042 650,18631 Lakshadweep # 57,341 29,391 27,95032 Kerala 30,065,430 14,325,355 15,740,07533 Tamil Nadu 65,244,137 32,616,520 32,627,61734 Puducherry # 1,116,854 545,553 571,30135 Andaman & Nicobar Islands # 340,447 182,236 158,211

Population aged 7 years and above by sex : 2011Population aged 7 years and above

ÔHs~ü & HÍOÑ≤\©+¨<£û =~°Öò¤22

State/UTCode


Persons Males Females1 2 6 7 8

INDIA 1,051,404,135 540,772,113 510,632,02201 Jammu & Kashmir 10,540,284 5,584,899 4,955,38502 Himachal Pradesh 6,092,645 3,073,211 3,019,43403 Punjab 24,762,666 13,041,557 11,721,10904 Chandigarh # 936,733 517,095 419,63805 Uttarakhand 8,787,908 4,449,409 4,338,49906 Haryana 22,055,357 11,703,083 10,352,27407 NCT of Delhi # 14,782,725 7,920,675 6,862,05008 Rajasthan 58,116,096 30,039,874 28,076,22209 Uttar Pradesh 169,853,242 88,943,240 80,910,00210 Bihar 85,222,408 44,570,067 40,652,34111 Sikkim 546,611 290,243 256,36812 Arunachal Pradesh 1,179,852 616,802 563,05013 Nagaland 1,694,621 878,596 816,02514 Manipur 2,368,519 1,187,080 1,181,43915 Mizoram 925,478 468,374 457,10416 Tripura 3,226,977 1,644,513 1,582,46417 Meghalaya 2,408,185 1,210,479 1,197,70618 Assam 26,657,965 13,649,839 13,008,12619 West Bengal 81,235,137 41,740,125 39,495,01220 Jharkhand 27,728,656 14,235,767 13,492,88921 Orissa 36,911,708 18,598,470 18,313,23822 Chhattisgarh 21,956,168 11,002,928 10,953,24023 Madhya Pradesh 62,049,270 32,095,963 29,953,30724 Gujarat 52,889,452 27,507,996 25,381,45625 Daman & Diu # 217,031 136,544 80,48726 Dadra & Nagar Haveli # 293,657 167,603 126,05427 Maharashtra 99,524,597 51,539,135 47,985,46228 Andhra Pradesh 76,022,847 38,061,551 37,961,29629 Karnataka 54,274,903 27,529,898 26,745,00530 Goa 1,318,228 668,042 650,18631 Lakshadweep # 57,341 29,391 27,95032 Kerala 30,065,430 14,325,355 15,740,07533 Tamil Nadu 65,244,137 32,616,520 32,627,61734 Puducherry # 1,116,854 545,553 571,30135 Andaman & Nicobar Islands # 340,447 182,236 158,211

Population aged 7 years and above by sex : 2011Population aged 7 years and above

ÔHs~ü & HÍOÑ≤\©+¨<£û =~°Öò¤ 23

1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234512345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123451234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234512345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123451234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234512345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123451234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234512345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123451234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234512345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345

ÖË>ãπì HõÔ~O\ò [#~°Öò <åÖ_£123456789012345678901234567890121234567891234567890123456789012345678901212345678912345678901234567890123456789012123456789123456789012345678901234567890121234567891234567890123456789012345678901212345678912345678901234567890123456789012123456789123456789012345678901234567890121234567891234567890123456789012345678901212345678912345678901234567890123456789012123456789

J"å~°∞¤Å∞

≥Å∞QÆ∞ "≥· Œ∞º_çH JO «~åfÜ«∞

J"å~°∞¤á¶È ¡~Àã ≤ã π ÉÏk è` « ∞Å‰ õ Ω ZO`À

LÑ¨Ü≥∂QÆÑ¨_Õ Ñïâ’^èŒ# KÕã≤#O^Œ∞‰õΩ QÍ#∞

ÃÇ·Ï Œ~åÉÏ £Ö’x ã<£Ã+·<£ Pã∞Ñ„uÖ’x "≥<≥fl=ÚHõ

xÑÙ}∞Å∞ _®. #~âòÉÏ|∞‰õΩ 'hÖ’Ñ¶~ü z<åÜü∞—

JO`«~å˚fÜ«∞ J"å~°∞ ¤ ^ŒH˜¯Ok. ÉèÏ~°`üÖ’

JO^Œ∞Ö’#∂ XHõ `≥Å∞QÆ∞ =ºH˜ÎH˜ D J"å~°∞¤

^ŒHõ¯_»O W^Õ „Ñ¨^äŒ=∞O. á¶È¡~Àã≤ãπ HÍ~°}OQÍ

"≥<≥fl=ÚHõÖ’x á⁄~°Å∞ (eQ∑"≥∞O\òû) ‰õÄ_®

=∞O ŒOQÍ «Ü«∂Ô~· #~åÅÃÑ· XuÎ_ç Ñ_»∞ «∞O Œx

PÜ«∞# Ñïâ’^èŒ#Å ^•fi~å QÆ∞iÎOz#O^Œ∞‰õΩ

WO@ˆ~fl+¨#Öò ™⁄Ãã·\ © Ñ¶ ¨~ü á¶È¡ Ô~·_£ sÃã~üÛ

ã¨^Œã¨∞ûÖ’ DÜ«∞#‰õΩ J"å~°∞¤ „Ñ¨Hõ\ ÕKå~°∞.

nO`À áê@∞ #~åÅ‰õΩ ZÖÏO\ Çh [~°QÆ‰õΩO_®

=Oy# "≥#∞fl ã ¨=∞ã ¨ º‰ õ Ω â ◊ „ã ¨ ÎzH ˜` « ûÅ∞

KÕã≤#O Œ∞‰õΩQÍ#∞ D U_®k ÉèÏ~°fÜ«∞ L «Î=∞

Ãã·Ê<£ ã¨~°<£ J"å~°∞¤#∞ ‰õÄ_® ŒH˜ OK«∞‰õΩ<åfl~°∞.

2010 ¢ã‘Î â◊HÎ Ñ¨Ù~°™ê¯~åÅ∞=∞Ç≤Ïà◊Å JÉèí∞º#fluH Hõ$+≤ KÕã≤# "åiH,

`«=∞ rq`«OÖ’ áÈ~å_ç q[Ü«∞O ™êkèOz#

"åiH „Ñu U\Ï D J"å~°∞¤Å#∞ HO„ Œ =∞Ç≤ÏàÏ,

tâ◊√ ãÖˆHΔ=∂aè=$kú =∞O„u «fi âßY „Ñ¨ •#O

KÕã¨∞ÎOk. JO`«~å˚fÜ«∞ =∞Ç≤ÏàÏ k<À`«û=O

ãO Œ~°ƒùOQÍ =∂iÛ 8# #∂º_èçb¡Ö’ 2010 „ã‘Î

â◊HÎ ÑÙ~°™ê¯~åÅ#∞ =∞Ç≤ÏàÏ, tâ◊√ ãOHΔ=∂aè=$kú

âßY =∞O„u Hõ$+‚ f~°÷ „Ñ^•#O KÕâß~°∞.

J"å~°∞¤ „QÆÇ‘Ï «Å∞

~å} ÅH©Δ‡ÉÏ~Ú J"å~°∞¤ : PO„^èŒ„Ñ¨^Õâò‰õΩ K≥Ok# á⁄@ìÉèÏux

Ñ^•‡=uH „Ñ^•#O KÕâß~°∞. P"≥∞ JOQÆ"≥·HõÖÏºxfl

JkèQÆq∞Oz ãÖw`«O <Õ~°∞Û‰õΩx HõàÏHÍi}˜QÍ

ã≤÷~°Ñ¨_®¤~°∞. D"≥∞ áÈeÜ≥∂ "åºkè„QÆã¨∞Î~åÅ∞.

Hõ#fly J"å~°∞¤ : ã≤H¯O‰õΩ K≥Ok# ä•QÆ∞=∂Ü«∂ |~Ì"å‰õΩ

|Ç¨˙HõiOKå~°∞. q`«O`«∞=ÙÅ∞, J<å^äŒÅ∞,

Hõëê‚Ö’¡ L#fl"åix P Œ∞‰õΩ<ÕO Œ∞‰õΩ P"≥∞ Hõ$+≤

KÕâß~°∞.

~å} ÔQ·kh¡ leÜ«∂OQ∑ J"å~°∞¤ : H õ~å ‚@H õ‰ õ Ω K ≥Ok# ~ °` « fl=∞‡‰ õ Ω

|Ç˙HõiOKå~°∞. ÉÏÅ HÍi‡Hõ =º=ã÷, =~°Hõ@flO

~ °∂Ñ ¨ Ù=∂Ñ ¨_ »O, ÉÏÅº q"åÇ ¨ Å∞,

JO@~åx`«#O, Öˇ·OyHõ "ÕkèOÑ¨ÙÅÃÑ· „Ñ¨[Ö’¡

J=QÍÇÏ# HõeÊOK«_®xH D"≥∞ Hõ$+≤ KÕâß~°∞.

Õq JÇÏÖÏºÉÏÜü∞ ÇÏŸÅ¯~ü J"å~°∞¤ : L «Î~° „Ñ Õâò‰õΩ K≥Ok# 1989 ÉÏºKü

SUZãπ JkèHÍi "≥∂xHÍ Zãπ. QÍ~üæ‰õΩ „Ñ^•#O

KÕâß~°∞. „Ñ¨Éèí∞`«fi HÍ~°º„Hõ=∂Ö’¡ =∞Ç≤Ïà◊Å‰õΩ

ÉèÏQÆ™êfi=∞ºO HõeÊOK«_»O ^•fi~å =∞Ç≤ÏàÏ

™êkèHÍiHõ «‰õΩ Hõ$+≤ KÕ"å~°∞. =∞`å l*ÏÉÏÜü∞,

~å} ~°∞„ Œ=∞ Õq J"å~°∞¤Å‰õΩ D U_»∞ Z=ih

ZOÑ≤Hõ KÕÜ«∞ÖË Œ∞.

QÀ~°ƒKÕ"£‰õΩ ~°ëêº J «∞º#fl «

Ñ¨Ù~°™ê¯~°O™ÈqÜ« ∞\ ò Ü «¸xÜ« ∞< £ z=i

J^è Œº‰õ ΔΩ_»∞ q∞MÏ~ÚÖò QÀ~°ƒKÕ"£‰õΩ ~°ëêºJ`«∞º#fl`« Ñ¨Ù~°™ê¯~°O 'P~° ÷~ü PÑ¶ π ÃãO\òPO„_ Õ" £ — Åa èOzOk. QÀ~ ° ƒK Õ" £ 80=[#‡k<À`«û=O ãÖ^Œ~°ƒùOQÍ D Ñ¨Ù~°™ê¯~°O`À=∂iÛ 3# =∂™È¯Ö’ ã¨`«¯iOKå~°∞. 1991Ö’™ÈqÜ«∞\ò Ü«¸xÜ«∞<£ qzÛù#flO `«~åfi`«QÀ~°ƒKÕ"£ ~år<å=∂ KÕâß~°∞. 20 Uà◊ ¡Ö’PÜ«∞#‰õΩ ÅaèOz# "≥Ú^Œ\ ˜, XˆH XHõ¯Ñ¨Ù~°™ê¯~°O Wk.

r<À"£∞ "åºb ZH±ûÖˇ<£û

J"å~°∞¤Å∞r= âß„™êÎxH˜ KÕã≤# ¿ã=Å‰õΩ _®Hõì~ü

JOlÔ~_ç¤ (Ô~_ô¤ãπ ÖÏºÉÁ~@sãπ), =∂#= [#∞ºeÑ≤ „Hõ=∞OÃÑ· KÕã≤# Hõ$+≤H clOQ∑ W<£ã≤ì@∂º\òPÑ¶π r<À"£∞ q∞H±û „Ñuxkè HfiOQ∑ ÇOQ∑=∞<£‰õΩWO@~fl+#Öò r<À"£∞ "åºb ZH±ûÖ<£û J"å~°∞¤Å#∞|Ü≥∂-U+≤Ü«∂ ã¨^Œã¨∞ûÖ’ =∞O„u w`åÔ~_ç¤„Ñ¨ è•#O KÕâß~°∞.

*ËZ<£Ü« „á⁄ÃÑ¶ã¨~ü‰õΩ Ñ¨Ù+≤ <£

QÀÖò¤ "≥∞_»Öò„Ñüëêì`«‡Hõ Ñ¨Ù+≤¯<£ QÀÖò¤ "≥∞_»Öò#∞

[=ÇÏ~üÖÏÖò <≥„Ç˙ Ü« x=iû\© (*ËZ<£Ü« )„á⁄ÃÑ¶ã¨~ü J~°∞}ü "≥ÚÇ¨ÏOfH˜ ~°ëêº J èŒº‰õΔΩ_»∞

"≥∞^Œfi^Õ"£ =∂™È¯Ö’ Ñ¶≤„|=i 12# „Ñ¨^•#OKÕâß~°∞. ~°ëêºÃÑ· J èŒºÜ«∞#O KÕÜ«∞_»O, ≥· fiáêHΔHõ™êOã ¨ ¯ $uH õ , ¿ãflÇ ¨ Ï ã Ö|O^è•Å∞ÃÑOá⁄OkOz#O^Œ∞‰õΩ "≥ÚÇ¨ÏOfH˜ D "≥∞_»ÖòÅaèOzOk.

„¿Ñ"£∞KÀ„áê‰õΩ =∞ Œ~ü ä≥i™ê

J"å~°∞¤„Ñ=ÚY ÉÏb=Ù_£ #@∞_»∞ „¿Ñ"£∞ KÀ„áê

„Ñ üëê ì` « ‡H õ =∞^ Œ~ ü ^ ä ≥i™ê J"å~ ° ∞ ¤#∞JO Œ∞HÀ#∞<åfl~°∞. S Œ∞ ŒâßÉÏÌÅ =$uÎÑ~°"≥∞ÿ#rq «OÖ’ ÉÏc, HÍÖÏÑ «Î~ü, LÑπHÍ~ü =O\ ÑÅ∞ã∂Ñ~üÇ≤Ï\ò z„`åÅÖ’ #\Oz# 76 Uà◊¡ „¿Ñ"£∞=∂#=`å"å^Œ ^Œ$HõÊ^äŒO`À KÕã≤# ¿ã=Å‰õΩQÆ∞iÎOÑ¨ÙQÍ D J"å~°∞¤#∞ „Ñ¨Hõ\ÕKå~°∞. J"å~°∞¤~å=_»O Q“~°=„Ñ¨^ŒOQÍ ÉèÏqã¨∞Î<åfl#x „¿Ñ"£∞J<åfl~°∞. HÀÖòHõ`åÖ’ =∂iÛ 3# PÜ«∞# DJ"å~°∞¤#∞ JO Œ∞HÀ#∞<åfl~°∞.

Ñ¶„‰õΩnÌ<£ Jb JÇÏ‡ £ ™ê‡~°Hõ

J"å~°∞¤Å∞*ÏfÜ«∞ ã ¨=∞ „Q Æ` « HÀã Ö H õ $+ ≤

KÕã≤#O^Œ∞‰õΩ JOkOKÕ Ñ¶¨„‰õΩnÌ<£ Jb JÇ¨Ï‡^£™ê‡~°Hõ J"å~°∞¤Å#∞ 2008, 2009 ãO= «û~åÅ‰õΩ„Ñ è•#=∞O„u =∞<À‡ÇÏ<£ ã≤OQ∑ „Ñ è•#O KÕâß~°∞.

2008 J"å~°∞¤ : „Ñ=ÚY [~°fleã∞ì ZOHJHõƒ~ü‰õΩ ŒH˜ Ok.

2009 J"å~°∞¤ : „Ñ=ÚY QÍO èÕÜ«∞"åk,™êfi «O„ «º ã=∞~°Ü≥∂ èŒ∞~åÅ∞ ¿ÇÏ=∂ÉèÏsbH DJ"å~°∞¤ ÅaèOzOk.

<Õ+#Öò W-QÆ=Ô~fl<£û J"å~°∞¤ÑÓ}‰õΩ K≥Ok# „>ÿ|Öò sÃã~üÛ JO_£

„>ÿxOQ∑ W<£ã≤ì@∂º\ò (\©P~ü\©S)‰õΩ 2010-11ãÖ=`«û~° <Õ+¨#Öò W-QÆ=Ô~fl<£û J"å~°∞ ¤ÅaèOzOk. D J"å~°∞¤#∞ B~°OQÍÉÏ^£Ö’Ñ¶≤„|=i 13# |Ç¨˙HõiOKå~°∞. =∞Ç¨~å„+¨ìJ@g ÇÏ‰õΩ¯Å K«@ìO 2006 J=∞Å∞‰õΩ lÜ≥∂W#Ê ù~å ‡\ ˜H ± û#∞ LÑ ¨Ü ≥∂yOz K ÕÑ ¨\ ˜ ì#„áê*ˇH ± ì‰ õ ΩQÍ#∞ \ ©P~ü\ ©SH˜ D J"å~°∞ ¤

ÅaèOzOk.

<å ŒÖò‰õΩ ÖÏÔ~ãπ J"å~°∞¤ÖÏÔ~ãπ ™ÈÊ~üì û"≥∞<£ PÑ¶π k WÜ«∞~ü J"å~°∞¤

ÃãÊ~Ú<£ >ˇhflãπ „H©_®HÍ~°∞_»∞ ~åÃÑ¶Öò <å ŒÖò‰õΩ

ÅaèOzOk. D J"å~°∞ ¤#∞ Ñ¶ ≤ „|=i 7#

ÔHs~ü & HÍOÑ≤\©+¨<£û =~°Öò¤24

J|∂^•aÖ’ JO Œ*Ëâß~°∞. ™ÈÊ~üì û L"≥∞<£ PÑ¶π

k WÜ«∞~ü J"å~°∞¤ J"≥∞iHÍ‰õΩ K≥Ok# eO_Õû

"À<£‰õΩ ÅaèOzOk. =~°Öò¤ \©O PÑ¶π k WÜ«∞~üQÍ

ÃãÊ~Ú<£ =~°Öò¤ HõÑπ Ñ¶Ù\òÉÏÖò \©O ZOÑ≤ÔH·Ok.

Ö·Ñ¶π >ÿO Jpè"£"≥∞O\ò J"å~°∞¤ „á¶ê<£û Ñ¶Ù\òÉÏÖò

„H©_®HÍ~°∞_»∞ l<≥_≥·<£ l^•<Õ‰õΩ ŒH˜ Ok.

WÖÏ Éèí\ò‰õΩ Ç~°fi~ü¤ =iû\©

J"å~°∞¤„Ñ=ÚY JO «~åfÜ«∞ HÍi‡Hõ <Õ «, ÃãÖòÊù

-ZOáê¡Üü∞_Õ =Ù"≥∞<£û J™Èã≤ÜÕ∞+¨<£ (¿ã"å)

=º=™ê÷Ñ¨‰õΩ~åÖ·# WÖÏ Éèí\ò‰õΩ „Ñüëêì «‡Hõ"≥∞ÿ#

Ç¨~åfi~ü¤ =iû\© #∞Oz '~å_£H˜¡Ñ¶π W<£ã≤ì@∂º\ò

"≥∞_»Öò— JaèOzOk. '¿ã"å— ãfiK«ÛO Œ ãOã÷ •fi~å

^•^•Ñ¨Ù 10 ÅHõΔÅ =∞Ok ÉèÏ~°`« =∞Ç≤Ïà◊Å∞

ãfiÜ«∞O Láêkè á⁄O ÕÖÏ PÅO|#QÍ xÅ=_»O

^•fi~å 77 Uà◊¡ Éèí\ò KÕã≤# qâı+¨ Hõ$+≤H˜,

ã=∂[OÃÑ·# P"≥∞ K«∂Ñ≤# „ÑÉèÏ"åxH QÆ∞iÎOÑÙQÍ

D Ñ¨`«HÍxfl |Ç¨˙HõiOK«#∞#fl@∞¡ Ç¨~åfi~ü¤

=iû\ ©H ˜ K ≥Ok# ~å_£H ˜ ¡Ñ ¶ π W<£ã ≤ ì@∂º\ò

"≥Å¡_çOzOk. ã¨=∂[OÃÑ· QÆ}hÜ«∞ „Ñ¨ÉèÏ=O

K«∂Ñ≤Oz# =º‰õΩÎÅ‰õΩ WKÕÛ D Ñ «HÍxfl ~å_£H¡Ñ¶π

_ Õ ã Ö^ Œ~ ° ƒ ùOQÍ " Õ ∞ 27# É è í\ ò‰ õ Ω

|Ç¨˙HõiOK«#∞#fl@∞¡ =iû\ © „Ñ¨Hõ\ ÕzOk.

P"≥∞#∞ D Ñ¨Ù~°™ê¯~°O`À Q“~°qã¨∞Î#flO^Œ∞‰õΩ

QÆ~°fiÑ_»∞ «∞#fl@∞¡ ~å_£H¡Ñ¶π W<£ã≤ì@∂º\ò ¿Ñ~˘¯Ok.

„>Ë_£ Ü« xÜ«∞<£ =∞Ç≤Ïà◊Å∞ ãÉèí∞ºÅ∞QÍ LO_Õ

'¿ã"å— ãÖã¨÷#∞ Éèí\ò 1972Ö’ ™ê÷Ñ≤OKå~°∞.

`«~åfi`« '¿ã"å— P^èŒfi~°ºOÖ’ ã¨∂HõΔ ‡ ~°∞}ÏÅ∞,

P~ÀQÆº, rq`« c=∂, tâ◊√ ãÖ~°HõΔ}ÖÏO\ ˜

HÍ~°ºHõÖÏáêÅ∞ x~°fiÇ≤ÏOKÕ =O Œ‰õΩ ÃÑ·QÍ =∞Ç≤ÏàÏ

ã¨Ç¨ÏHÍ~° ãÖÑ¶¨∂Å∞ U~åÊ@∞ KÕâß~°∞. 2010

<å\ ˜H˜ '¿ã"å— ã¨Éèí∞ºÅ ãÖYº 12 ÅHõΔÅ‰õΩ

KÕ~°∞‰õΩOk.

=∞#ºO HÍÑ¶‘H J"å~°∞¤PO„^èŒ„Ñ¨^Õâò J@g Jaè=$kú ãÖã¨÷

(UÑ‘ZÑ¶ π_ôã‘) D U_®k ÖÏÉèÏÅ ÉÏ@Ö’

Ñ¨Ü«∞x™ÈÎOk. kQÆ∞|_ç ÉÏQÍ ~å=_»O`À

P^•Ü«∞O ã=∞‰õÄ~°∞ «∞Ok. WHõ _ç HÍÑ¶‘H ÃÑ¶·<£HõÑ¶π

J"å~°∞¤ ‰õÄ_® ŒH¯Ok. UÑ‘ZÑ¶π_ôã‘ JkèHÍ~°∞Å∞

nxx =∂iÛ 20# ÉˇOQÆ∞à◊¥~°∞Ö’ [iˆQ

ã Œã∞ûÖ’ JO Œ∞HÀ#∞<åfl~°∞. D q+Ü«∞O ãOã÷

_ôZO „Ñ™ê £ ≥eáê~°∞. =∂"À~Úã∞ìÅ #∞Oz

J<ÕHõ J"åO «~åÅ∞ Z Œ∞~˘¯O@∞#flÑÊ\H© ãOã÷

ÅHΔÍºÅ#∞ ™êkè™ÈÎOk. D U_®k HÍÑ¶‘ yO[Å#∞

èŒ~°ÉÏQÆ∞Ok. HÖ’ ~°∂.170 =~°‰õΩ ÑÅ∞‰õΩ`ÀOk.

HÕ Œ>Ë_®k ~°∂.130-150 =∞ èŒº LOk. èŒ~°

ÃÑ~°QÆ_»O`À ãÖã¨÷`À áê@∞ yi[# Ô~·`«∞Å∞

ÑÖ_çOKÕ HÍÑ¶‘H˜ ÖÏÉèÏÅ∞ ~å#∞<åfl~Ú. ãÖã÷

D U_®k 900 @#∞flÅ kQÆ∞|_çx ™êkèOzOk.

QÆ « U_®k`À áÈe¿ãÎ 300 @#∞flÅ∞ JkèHõO.

=~å¬Å∞ J#∞‰õÄeOK«_»O`À ãHÍÅOÖ’ ÑÙ=ÙfiÅ

+=iOQ∑ =zÛOk. nO`À Ñ≤O ≥ Hõ\Ïì~Ú. qâßY

=∞#ºOÖ’ ™êfiÉèÏqHõ Z~°∞=ÙÅ`À ÑO_Õ HÍÑ¶‘H

„Ñ¨ÑÖK« =∂Ô~¯\òÖ’ =∞Oz y~åH© LO@∞Ok.

qâßY =∞#ºOÖ’ Ñk"ÕÅ ZHõ~åÅÖ’ ãOã÷ HÍÑ¶‘x

™êQÆ∞ KÕ™È ÎOk. `«∂~°∞Ê QÀ^•=i lÖÏ ¡

=∂~_»∞q∞e¡ =∞O_»ÅOÖ’#∂ Wk ™êQÆ=Ù`ÀOk.

g\˜H˜ ‰õÄºiOQ∑ ˆHO„ ŒO #sûÑ¨@flOÖ’ LOk.

¿ãHõiOz# yO[Å#∞ Jxfl „áêO`åÅ #∞Oz

‰õÄºiOQ∑ HÀãÖ WHõ¯_çH˜ fã¨∞‰õΩ=™êÎ~°∞.

J#O «~°O =∂Ô~¯\ò‰õΩ «~°e™êÎ~°∞.

Ãã·xHõ ŒàÏÅ „Ñ è•<åkèHÍiH

J~°∞ ≥·# Q“~°=OÉèÏ~°`« Ãã·xHõ ^ŒàÏÅ „Ñ¨^è•<åkèHÍi

[#~°Öò gH ã≤OQ∑‰õΩ J~°∞ ≥·# Q“~°=O ÅaèOzOk.

„Ñuëêì «‡Hõ J"≥∞iHÍ Ãã·xHõ HõàÏâßÅÖ’x ÇÖò

PÑ ¶ π ¿Ñ ¶" £ ∞Ö’ g ˆH ã ≤OQ ∑ z„` «Ñ ¨\Ïxfl

Pq+¯iOKå~°∞. J «ºO « J~°∞ ≥·# D Q“~°"åxfl

^ŒH˜¯OK«∞‰õΩ#fl `˘e ÉèÏ~°fÜ«∞ Ãã·xHõ^ŒàÏÅ

„Ñ ¨^ è •<åk èHÍiQÍ g ˆH ã ≤OQ ∑ K «i „` «Ö’

xezáÈ`å~°∞. =∂iÛ 11= Õn# [iy# XHõ

HÍ~°º„Hõ=∞OÖ’ z„`«Ñ¨@ Pq+¨¯~°} J#O`«~°O

gˆHã≤OQ∑ '=ÓºÇ¨ «‡Hõ ~°HõΔ} <åÜ«∞Hõ «fiO— J<Õ

JOâ◊OÃÑ· LÑ#ºã≤OKå~°∞.

™Èfi~ü¤ PÑ¶π P#~ü á⁄Ok# `˘e

=∞Ç≤Ïà◊ tMÏ J=ã≤÷=∞Ç≤ÏàÏ nHΔÍ ^ŒHõΔ`«Å‰õΩ Wk `å*Ï

`å~å¯}O. Ñ¨Ó}ˇÖ’x ™êÜ«Ú^èŒ ^ŒàÏÅ "≥·^Œº

HõàÏâßÅ (UZÑ¶πZOã‘)‰õΩ K≥Ok# tMÏ J=ã≤÷

J «ºO « J~°∞ ≥·# Q“~°"åxfl ™êkèOKå~°∞. ZO`À

„Ñüëêì`«‡HõOQÍ ÉèÏqOKÕ '™Èfi~ü¤ PÑ¶π P#~ü—

Ñ¨Ù~°™ê¯~åxfl á⁄Ok# `˘e =∞Ç≤Ïà◊QÍ P"≥∞

„Ñ ÕºHõ «#∞ ™êkèOKå~°∞. nO`À áê@∂ J «ºO «

qt+ì"≥∞ÿ# ~åRÑü ã¨fi~°‚ Ñ¨ «HõO, HõoOQÆ„\’Ñ¶‘x

Ãã· «O tMÏ ŒH˜ OK«∞‰õΩ<åfl~°∞. L «Î~°„Ñ¨ ÕâòÖ’x

~åÜü∞|~bH K≥Ok# tMÏ J=ã≤÷ PO„ èŒ„Ñ ÕâòÖ’

áê~î°âßÅ q^Œº#Éèíºã≤OKå~°∞. ã≤HÕ„^•ÉÏ^£Ö’

ÉÁÖÏ~°O „áêO «OÖ’x HO„nÜ«∞ q^•ºÅÜ«∞OÖ’

K«kq# J#O`«~°O P"≥∞ 2006Ö’ Ñ¨Ù}ˇÖ’x

UZÑ¶πZOã‘H =KÕÛâß~°∞.

ÉèÏ~° « á¶⁄\’„QÍÑ¶~ü‰õΩ „Ñ¨MÏº «

™Èx J"å~°∞¤ÉèÏ~° « á¶⁄\’„QÍÑ¶~ü ~°Ñ¶Ú~°O[<£ ã~å¯~°∞

(50) „ÑÑOK« „Ñuëêì «‡Hõ á¶⁄\’„QÍÑ¶‘ ÑÙ~°™ê¯~åxfl

„a@<£Ö’ ÔQÅ∞K«∞‰õΩ<åfl~°∞. ™Èx =~°Öò¤ á¶⁄\’„QÆÑ¶‘

J"å~ü¤û HO Œ JOkOKÕ 'FÃÑ<£ Ñ‘ÑÙÖò á¶⁄\’„QÍÑ¶~ü

PÑ¶π k WÜ«∞~ü J"å~ü¤—‰õΩ 148 ÕâßÅ #∞Oz

51 "ÕÅ =∞Ok áÈ\© Ñ_»QÍ ã~å¯~°∞ q*Ë «QÍ

xÖÏKå~°∞. Ñ¨tÛ=∞ÉˇOQÍÖòÖ’x u`åQÆ_è £

„QÍ=∞OÖ’ '„ÃÑ¶O_£û Å∞H±— ¿Ñi@ ã~å¯~°∞ fã≤#

á¶⁄\’ PÜ«∞#‰õΩ ÑÙ~°™ê¯~åxfl fã∞‰õΩ=zÛOk.

_®Hõì~ü âßO «‰õΩ <åÜ«Ú_»=∞‡

Ñ¨Ù~°™ê¯~°Oâß„ã ¨ Î™êO ˆHuH õ ~ °OQÍÖ’ ¡ qt+ ¨ ì

¿ã=ÅOkOz# „Ñ=ÚY âß„ãÎ"Õ «ÎÅ‰õΩ „Ñu U\Ï

„Ñ¨^•#O KÕ¿ã qâ◊fiqMÏº`« âß„ã¨Î"Õ`«Î _®Hõì~ü

Ü«∞Å=iÎ <åÜ«Ú_»=∞‡ ™ê‡~°Hõ J"å~°∞¤#∞ 2010

ãO= «û~åxH „ÑMÏº « HÍº#û~ü "≥· Œº xÑÙ}∞~åÅ∞,

K≥<≥·flÖ’x HÍº#û~ü W<£ã≤ì@∂º\ò (_»|∞¡ º.S.Z)

K≥·~üÑ¨~°û<£ Ñ¨^Œ‡Éè í∂+¨}ü _®Hõ ì~ü q. âßO`«

JO^Œ∞HÀ#∞<åfl~°∞. WO^Œ∞‰õΩ ãÖ|OkèOz#

q=~åÅ#∞ _®Hõì~ü <åÜ«Ú_»=∞‡ ™ê‡~°Hõ„@ãπì

=º=™ê÷Ñ¨‰õΩ_»∞ "Õ∞<ÕlOQ∑ „@ã‘ì Ñ≤.q+¨μ‚ =¸iÎ

"≥Å¡_çOKå~°∞. QÆ`« 5 ^ŒâßÉÏÌÅ∞QÍ ÅHõΔÖÏk

HÍº#û~ü "åºkè Ñ‘_ç «∞Å‰õΩ ãfiã÷ « KÕ‰õÄ~°Û_»"Õ∞HÍHõ,

HÍº#û~ü "åºkè =¸ÖÏÅ#∞ HõxÃÑ>Ëì q+Ü«∞OÖ’

_®Hõì~ü q.âßO`« Hõ$+≤, ™êkèOz# q[Ü«∂Å

Ñ¨~°OÑ¨~°Ö’ P"≥∞#∞ D J"å~°∞¤‰õΩ ZOÑ≤Hõ

KÕÜ«∞_»O [iyO Œ<åfl~°∞. âß„ãÎ ™êOHuHõ ~°OQÍÖ’¡

xÑÙ} « Hõey, QÆ}hÜ«∞"≥∞ÿ# ¿ã=Å∞ JOkOz#

=º‰õΩÎÅ#∞ QÆ∞iÎOz, _®Hõì~ü Ü«∞Å=iÎ <åÜ«Ú_»=∞‡

™ê‡~°Hõ J"å~°∞¤ À ã¨ « iOKÕ ã¨ «ûO„Ñ¨ •Ü«∂xfl

1986Ö’ „áê~°OaèOKå=∞<åfl~°∞. WÑÊ\ =~°‰õΩ

18 =∞Ok âß„ã¨Î"Õ`«ÎÅ#∞ <åÜ«Ú_»=∞‡ ™ê‡~°Hõ

ÑÙ~°™ê¯~°O`À ã « iOz#@∞¡ q+μ‚=¸iÎ K≥áêÊ~°∞.

~å„+ì ÃÇ·ÏHÀ~°∞ì <åºÜ«∞=¸iÎ Zãπq. ~°=∞} =ÚYº

JukäQÍ áêÖÁæO\Ï~°∞.

[Ü«∞f ÃÑ¶∞å+π‰õΩ S.ZÖò.F „ÃÑ·*òJO «~åfÜ«∞ HÍi‡Hõ ãOã÷ (S.ZÖò.F)‰õΩ

K≥Ok# _ôÃãO\ò =~ü sÃã~üÛ „ÃÑ·*ò Pi÷Hõ "Õ «Î

[Ü«∞f ÃÑ¶∞å+π‰õΩ ÅaèOzOk. D"≥∞ [=ÇÏ~ü ÖÏÖò

<≥„Ç˙ Ü« x=iû\©Ö’ J è•ºÑ‰õΩ~åeQÍ Ñx

KÕã¨∞Î<åfl~°∞. D J"å~°∞¤#∞ 5000 _®Å~°¡Ö’

|Ç¨˙Hõi™êÎ~°∞.

ÔHs~ü & HÍOÑ≤\©+¨<£û =~°Öò¤ 25

123456789012345678901234567890121234567891234567890123456789012345678901212345678912345678901234567890123456789012123456789123456789012345678901234567890121234567891234567890123456789012345678901212345678912345678901234567890123456789012123456789123456789012345678901234567890121234567891234567890123456789012345678901212345678912345678901234567890123456789012123456789

"å~°ÎÖ’¡ „Ñ ÕâßÅ∞

„ÑÑOK«OÖ’ÔHÖÏ¡ Ju ÃÑ ŒÌ

L‰õΩ¯ Hõ~å‡QÍ~°O Xi™êûÖ’„Ñ ¨Ñ ÖK «OÖ’< Õ Ju ÃÑ^ Œ Ì L‰ õ Ω ¯

Hõ~å‡QÍ~åxfl Xi™êûÖ’ =KÕÛ Ñ¨^Õà◊¡ HÍÅOÖ’U~åÊ@∞ KÕ™êÎ=∞x lO^•Öò ã‘ìÖò JO_£ Ñ¨=~ü(*ËZãπÑ‘ZÖò) Zy‰õÄº\"£ "≥·ãπ-Kè≥·~°‡<£, "Õ∞<ÕlOQ∑_≥·Ô~Hõì~ü #g<£ lO^•Öò „ÑHõ\OKå~°∞. J#∞QÆ∞ÖòÖ’«=∞ HõOÃÑh xi‡ã∞Î#fl ã‘ìÖò áê¡O@∞ `˘e Œâ◊

2012 =∂iÛ <å\H ÑÓiÎ JÜÕ∞º HÍ~°ºHõÖÏáêÅ∞„áê~°Oaèã∞ÎO Œx ≥eáê~°∞. nx L «ÊuÎ ™ê=∞~°÷ºOU_®kH˜ 2 q∞eÜ«∞<£ @#∞flÅ∞ (ZO\ ©Ñ‘U)LO@∞O^Œx, 2013 HõÖÏ¡ D ™ê=∞~å÷ºxfl 6ZO\©Ñ‘U‰õΩ qãÎi™êÎ=∞x #g<£ lO^•Öò K≥áêÊ~°∞.PÃÑ· D áê¡O@∞ ™ê=∞~å÷ºxfl 20 ZO\©Ñ‘U‰õΩÃÑOK«∞`å=∞x, JÑ¨Ù_»∞ L «ÊuÎ Ñ¨~°OQÍ K«∂¿ãÎ„Ñ ¨Ñ ÖK«OÖ’ D áê ¡O@∞ Ju ÃÑ^Œ ÌkQÍxÅ∞ã∞ÎO Œ<åfl~°∞. L‰õΩ¯ Hõ~å‡QÍ~°O`À áê@∞ ÉÁQÆ∞æ#∞Oz WO èŒ# L «ÊuÎH ‰õÄ_® U~åÊ@∞ KÕã∞Î#fl@∞¡"≥Å¡_çOKå~°∞. 4 q∞eÜ«∞<£ @#∞flÅ ÉÁQÆ∞æ#∞ãÖã¨¯iOz ~ÀA‰õΩ 8 "ÕÅ ÉÏºÔ~à◊¡ WO^èŒ#OL`«ÊuÎ KÕ™êÎ=∞<åfl~°∞. ~å#∞#fl Ñ¨^Õà◊¡Ö’ `«=∞HõOÃÑh ã∞=∂~°∞ ~°∂.1,10,000 HÀ@¡ ÃÑ@∞ì|_çÃÑ>Ëì J=HÍâ◊O LO^Œx #g<£ q=iOKå~°∞.„Ñã∞Î «O „Ñuáêk « HõOÃÑhÖ’¡ áÈ™È¯ Ü«∂Ô~ûÅ~üq∞@ìÖò HõOÃÑhÅ∞ 12 q∞eÜ«∞<£ @#∞flÅ L «ÊuÎKÕ™êÎÜ«∞x, ~°∂Ô~¯ÖÏ ã‘ìÖò áê¡O\òÖ’ 3 ZO\©Ñ‘U,\Ï\Ï ãÖã¨÷ 6 q∞. @#∞flÅ∞ L‰õΩ¯ L`«ÊuÎKÕã¨∞Î<åflÜ«∞x #g<£ K≥áêÊ~°∞.

„ÑÑOK«OÖ’ J «ºO « Ys ≥·#

P~À #QÆ~°O =ÚO|~ÚD ãÖ= «û~°O „Ñ¨ÑÖK«OÖ’ J «ºO «

Ys^≥·# HÍ~åºÅÜ«∞ =ãü Hõey# #QÆ~åÅ*Ïa`åÖ’ =ÚO|~Ú XHõ "≥∞@∞ì ky, P~À™ê÷<åxH˜ Ñïq∞ «O J~Ú#@∞¡ QÀ¡|Öò iÜ«∞bìHõ#ûÖìO\ò ‰õΩ+π=∞<£ "ÕH±Ñ¶‘Öò¤ (ã‘ _»|∂¡ º)¿Ñ~˘¯Ok. 2011 *Ïa`åÖ’ ÇÖHÍOQ∑J„QÆ™ê÷#O JÅOHõiOzOk. ÇÖHÍOQ∑Ö’HÍ~åºÅÜ«∞O U~åÊ@∞ KÕÜ«∂ÅO>Ë ã¨QÆ@∞#U_®kH˜ K« Œ~°Ñ¨Ù J_»∞QÆ∞‰õΩ 241 _®Å~°∞¡ Y~°∞ÛKÕÜ«∞=Åã≤ LO@∞Ok. ÅO_»<£, \’HÀº #QÆ~åÅ∞=~°∞ãQÍ Ô~O_À, =¸_À ™ê÷<åÅÖ’ L<åfl~Ú.=ÚO|~ÚÖ’ HÍ~åºÅÜ«∞ P‰õΩºÃÑhû =ºÜ«∞OK«^Œ~°Ñ¨Ù J_»∞QÆ∞‰õΩ 114 _®Å~°∞¡QÍ LO^Œx*Ïa`åÖ’ ÖˇHõ¯QÆ\Ïì~°∞. *Ïa`åÖ’ =ÚO|~ÚÃãO„@Öò al<≥ãπ _ç„ã≤ìH±ì#∞ „ÉlÖòÖ’x iÜ≥∂ _ç

[h~À JkèQ Æ q∞OK«_»" Õ∞ HÍH õ, H Õ^Œ\ ˜ãÖ=`«û~°O`À áÈe¿ãÎ =ÚO|~Ú H˜~å~ÚqÅ∞=Ö’¡ Z@∞=O\ =∂~°∞Ê ÖË Œx ‰õÄ_® ã‘ _»|∂¡ º q=iOzOk. 2010Ö’ D *Ïa`åÖ’13= ™ê÷#OÖ’ L#fl iÜ≥∂ _ç [h~ÀÖ’ J ≥ÌÅ∞ÉÏQÍ ÃÑiyáÈÜ«∂Ü«∞Ok. iÜ≥∂ _ç [h~ÀÖ’HÍ~åºÅÜ«∞O U~åÊ@∞ KÕÜ«∂ÅO>Ë ãQÆ@∞ H~å~ÚK« Œ~°Ñ¨Ù J_»∞QÆ∞‰õΩ U_®kH˜ 120 _®Å~°∞¡ Y~°∞ÛJ=Ù «∞O Œx JOK«<å Hõ\ìOk. HÍQÍ #∂ºÜ«∂~ü#QÆ~°O x~°∞_»∞ =ÚO|~Ú Hõ<åfl XHõ ™ê÷#OkQÆ∞=# L#flk HÍ™êÎ D ™êi XHõ JOK≥ Zky,J~Ú^À ™ê÷#O ^ŒH˜¯OK«∞H˘Ok. #∂ºÜ«∂~ü¯Ö’D ãO= «û~°O PÑ¶‘ãπ P‰õΩºÃÑhû =ºÜ«∞O K« Œ~°ÑÙJ_»∞QÆ∞‰õΩ 115 _®Å~°∞¡QÍ (U_®kH) LO Œx ã‘ _»|∂¡ º ≥eÑ≤Ok.

`˘e ¢ÃÑ·"Õ\ò ã≤\© Ô~·ÖËfi HÍi_®~üÕâ◊OÖ’ `˘e™êiQÍ „ÃÑ·"Õ\ò ã≤\© Ô~·ÖËfi

ã¨sfiã¨∞Å∞ "≥Ú ŒÅÜ«∂º~Ú. #∂º_èçb¡- ^•fi~°HÍÃãHÍì~ü 21 =∞ èŒº Z~Ú~üáÈ~üì "≥∞„\’ ZH±û„ÃÑãπ¿ã=Å∞ „áê~°OÉèí=∞Ü«∂º~Ú. nO`À ã≤\©, Z~Ú~üáÈ~üì =∞^èŒº ÃÇ·Ï-ã‘Ê_£ eO‰õΩ L#fl ÅO_»<£,ÇÖHÍOQ∑ =O\˜ Ju H˘kÌ #QÆ~åÅ ã¨~°ã¨##∂º_è çb¡ ‰õÄ_® KÕi#@¡~ÚOk. _è çb¡Ö’xHõ<å\ò¿Ñ¡ãπ#∞, WOk~åQÍOnè JO`«~å˚fÜ«∞q=∂<å„â ◊Ü « ∞O > ˇi‡#Ö òx D Ô~ ·Ö Ë fiHÍi_®~üHõÅ∞ÑÙ «∞Ok. ã∞=∂~°∞ ~°∂.5,700HÀ@¡=ºÜ«∞O`À xi‡Oz# D HÍi_®~ü#∞ =∂iÛÖ’JkèHÍiHõOQÍ „áê~°OaèOK«#∞<åfl~°∞. iÅÜ«∞<£ûW„<åÊù <Õ`«$`«fiOÖ’x _èçb¡ Z~Ú~üáÈ~üì "≥∞„\’ZH±û„ÃÑãπ Hõ<åûi¬Ü«∞O nxfl x~°fiÇ≤Ïã¨∞ÎOk.„ÑÉèí∞ «fi, „ÃÑ·"Õ\ò ÉèÏQÆ™êfi=∞ºOÖ’ D «~°Ç Ô~·ÖËfiHÍi_®~ü W^Õ „Ñ¨^äŒ=∞O. ã¨∞=∂~°∞ QÆO@ Ñ¨>Ëì„ÑÜ«∂}O D Ô~·Å∞ =∂~°æO`À 18 xq∞ëêÅ‰õΩ`«yæáÈ`«∞Ok.12345678901234567890123456789012123456781234567890123456789012345678901212345678123456789012345678901234567890121234567812345678901234567890123456789012123456781234567890123456789012345678901212345678123456789012345678901234567890121234567812345678901234567890123456789012123456781234567890123456789012345678901212345678

~À Œã‘ ~°OQÆO

K«O„ Œ∞xÃÑ· QÆ∞Ç¨ÏÉèÏ~°fÜ«∞ JO «iHõΔ Ñïâ’ èŒ# ãÖã÷‰õΩ

K≥Ok# âß„ãÎ"Õ «ÎÅ∞ K«O„ Œ∞x Éèí∂QÆ~°ƒùOÖ’ ÉèÏsÑï=∂}OÖ’ L#fl QÆ∞Ç¨Ï#∞ QÆ∞iÎOKå~°∞. D„Ñ¨^Õâ ◊O Éè íq+¨º`«∞ ÎÖ’ K«O„^Œ∞xÃÑ·H ˜ "≥à ı ¡"Àº=∞QÍ=ÚÅ∞ KÕÑ>Ëì Ñiâ’ èŒÅ‰õΩ ™ê÷=~°O (ÉËãπHÍºOÑπ)QÍ LÑ¨Ü≥∂QÆÑ¨_Õ J=HÍâ◊O LOk.K«O„ ŒÜ«∂<£-1 „áê*ˇ‰õΩìÖ’ ÉèÏQÆOQÍ >ˇ„Ô~~Ú<£=∂ºÑ≤OQ∑ ÔH"≥∞~å, ÃÇ·ÏÑ¨~ü ÃãÊ„HõìÖò W"Õ∞[~ü(ÃÇÏKü"≥·ZãπS) ÑOÑ≤# _®\Ï#∞ qâı¡+≤Oz# ¿ãÊãπJÑ≤¡H+¨<£ ÃãO@~ü âß„ãÎ"Õ «ÎÅ∞ K«O„ Œ∞xÃÑ· 1.2HÖ’g∞@~°¡ á⁄_»"≥·# @∂ºÉò PHÍ~°OÖ’ L#fl MÏm„Ñ"Õâßxfl QÆ∞iÎOKå~°∞. QÆ «OÖ’ D @∂ºÉòÖ’Oz

ÖÏ"å „Ñ¨=Ç≤ÏOzO Œx âß„ãÎ"Õ «ÎÅ∞ ¿Ñ~˘¯<åfl~°∞.D „Ñ Õâ◊O, K«O„ Œ∞x =∞ èŒº ~Y‰õΩ H˘OK≥O ÃÑ·ÉèÏQÍ# LOk. ÃÑ^ŒÌ ãÖYºÖ’ "Àº=∞QÍ=ÚÅ∞LO_»\ÏxH˜, ÉèÏs ÑïHõ~åÅ∞ ÃÑ@∞ì‰õΩ<Õ gÅ∞D QÆ∞ÇÏÖ’ LOk. D QÆ∞ÇÏ JHõ _ç "å`å=~°}Ñiã≤÷ «∞Å #∞Oz "Àº=∞QÍ=ÚÅ#∞ ~°HΔã∞ÎO Œx¿ãÊãπ JÑ≤¡H+<£ ÃãO@~ü‰õΩ K≥Ok# âß„ãÎ"Õ «Î UZãπ,P~°º ≥eáê~°∞.

áêÅÑÙO «Ö’ 5 "ÕÅ HÀ@¡

„QÆÇ¨Å∞=∞# áêÅÑÙO «Ö’ `˘e™êiQÍ „QÆÇÅ

ãOYº#∞ âß„ãÎ"Õ «ÎÅ∞ ÖH¯OKå~°∞. Wq 5 "ÕÅHÀ@¡ „QÆÇÅ∞ L#fl@∞¡ ÕÖÏÛ~°∞. WO Œ∞Ö’ 50HÀ@¡ „QÆÇÅ∞ QÀe¤ÖÏH±û „áêO «OÖ’ (JO « L+ìOQÍ#∞, JO`« j` «ÅOQÍ#∞ LO_»x"å`å=~°}OÖ’) L#fl@∞¡ QÆ∞iÎOKå~°∞. g\˜Ö’r=O LO_Õ J=HÍâ◊O LO Œx ÉèÏqã∞Î<åfl~°∞.WO Œ∞HÀãO J"≥∞iHÍ JO «iHõΔ Ñiâ’ èŒ# ãOã÷(<å™ê)‰ õ Ω K ≥Ok# ÔHÑ ¨ ¡~ ü > ˇe™È¯Ñ ¨ Ù#∞LÑ¨Ü≥∂yOKå~°∞. D >ˇe™È¯Ñ¨Ù JOkOz#„áê äŒq∞Hõ Ñ¶e`åÅ P è•~°OQÍ „QÆÇÅ ãOYº#∞=∞kOÑÙ "Õâß~°∞.1234567890123456789012345678901212345678912345678901234567890123456789012123456789123456789012345678901234567890121234567891234567890123456789012345678901212345678912345678901234567890123456789012123456789123456789012345678901234567890121234567891234567890123456789012345678901212345678912345678901234567890123456789012123456789

~°HõΔ} ~°OQÆO

~°ëêº‰õÄ „Ñ¨ ÕºHõ JO «iHõΔ xÑ¶∂

=º=ã¨÷=º‰õΩ ÎÅ∞, "åÇ¨Ï<åÅ∞ ÖË^• =∞ ˆ~

=ã∞Î=ÙÅ<≥·<å ã~ JO «iHõΔO#∞OKÕ QÆ∞iÎOK«QÆeQ=º=ã¨÷ QÀ¡|Öò á⁄l+¨xOQ∑ ã≤ã¨ì"£∞ (rÑ‘Zãπ)J"≥∞iHÍ Jaè=$kú KÕã≤# D =º=ã÷‰õΩ n@∞QÍ~°ëêº ‰õÄ_® 'QÀ¡<åãπ— ¿Ñi@ <åqQ+<£ =º=ã÷#∞„áê~°OaèOzOk. QÀ¡<åãπ-ÔH LÑ„QÆÇxfl fã∞ÔHo¡#™ÈÜ«∞*ò-2 ~åÔH\ò •xfl q[Ü«∞=O «OQÍ HõHõΔ ºÖ’„Ñ¨"Õâ◊ ÃÑ@ìQÆeyO^Œx ÃÑ¶_»~°Öò ¿ãÊãπ U*ˇhû„ÑHõ\OzOk. D =º=ã÷‰õΩ ãO|OkèOz# „Ñ è•#Ñ¨sH õ ΔÅ∞ x~°fiÇ ≤ÏOz#@∞ ¡ ¿Ñ~˘¯Ok. DLÑ„QÆÇxfl HõHõΔ ºÖ’ „Ñ"Õâ◊ÃÑ>ËìO Œ∞‰õΩ ~°ëêº Z<Àfl™ê~°∞¡ „Ñ¨Ü≥∂QÍÅ∞ KÕã≤ qÑ¶¨Å"≥∞ÿOk. =~°∞ã¨"≥·Ñ¶ÖÏºÅ‰õΩ P„QÆÇ¨ÏO K≥Ok# P Õâ◊ J èŒº‰õΔΩ_»∞"≥∞^≥fi^≥"£ JO`«iHõΔ ˆHO„^•xH˜ K≥Ok# W^ŒÌ~°∞L#fl`åkèHÍ~°∞Å#∞ q èŒ∞Å #∞Oz `˘ÅyOKå~°∞.Z@ìˆHÅ‰õΩ QÀ¡<åãπ HõHõΔ ºÖ’H˜ KÕ~°∞HÀ=_»O`Àâß„ãÎ"Õ «ÎÅ∞ TÑ≤i Ñ‘Å∞Û‰õΩ<åfl~°∞. 2012 HõÖÏ¡„Ñu "åÇÏ#OÖ’ QÀ¡<åãπ =º=ã÷#∞ U~åÊ@∞KÕã≤xÑ¶∂ LOKåÅ<Õk ~°ëêº ÅHõΔ ºO. JÖÏQ «=∞^ Õâ ◊OÃÑ · H ˜ ΔÑ ¨} ˜ ^•_ »∞Å#∞ =ÚO^Œ∞QÍ< Õx"åiOKÕO^ Œ ∞‰ õ Ω D =º=ã ¨ ÷#∞LÑÜ≥∂yOK«∞HÀ=K«Ûx qâı¡+‰õΩÅ∞ ÉèÏqã∞Î<åfl~°∞.

ÔHs~ü & HÍOÑ≤\©+¨<£û =~°Öò¤26

x~À èŒHõ HΔÑ¨}˜ Ñ¨sHõΔ

q[Ü«∞=O «OÉèÏ~°`ü ^ÕjÜ«∞OQÍ Jaè=$kú KÕã≤#

'x~À èŒHõ HΔÑ}—x q[Ü«∞=O «OQÍ „ÑÜ≥∂yOzD Ñ¨sHõΔ HÀãÖ „Ñ¨`ÕºHõOQÍ Ñ¨$näfi H˜ΔÑ¨}˜H˜=∂~°∞ÊÅ∞ KÕã≤ â◊„`«∞^Õâ◊Ñ¨Ù ÉÏeã≤ìH± H˜ΔÑ¨}˜QÍ„ÑÜ≥∂yOKå~°∞. LÑi «ÅO #∞Oz LÑi «ÅOg∞ Œ •_çKÕ¿ã ÉÏeã≤ìH± HΔÑ} QÍÖ’¡ ÖËz# =¸_»∞xq∞ëêÅˆH x~À èŒHõ HΔÑ¨}˜ (J_®fi<£û_£ Z~Ú~ü_çÃÑ¶<£û-UU_ô) f~°O "≥O|_ç U~åÊ@∞KÕã≤#~å_®~°¡ ™êÜ«∞O`À ^•xfl Ñ¨ã≤QÆ\ì ‰õÄÖËÛã≤Ok.|OQÍàÏMÏ «OÖ’ Éèí∂q∞H 16 HÖ’g∞@~°¡ Z «∞Î#ÅHΔÍºxfl KèÕkOzOk.

`˘Å∞` « Xi™êû f~ °OÖ’ L#flKåOnÑ¨Ó~ ü #∞Oz ÉÏeã ≤ ìH ± H ˜ ΔÑ ¨} ˜x|OQÍàÏMÏ «O g∞ Œ‰õΩ „ÑÜ≥∂yOKå~°∞. f~åxH70 HÖ’g∞@~°¡ Œ∂~°OÖ’ 'gÅ~üû nq—Ö’ L#fl'x~À^äŒHõ H˜ΔÑ¨}˜— f~°OÖ’ J=∞iÛ# Ãã#û~°¡™êÜ«∞O`À ÉÏeã≤ìH± HΔÑ} QÆ=∞<åxfl QÆ∞iÎOzOk.â◊|Ì "ÕQÍxH 4.5 Ô~@¡ "ÕQÆO`À PHÍâßxH ZQÆã≤^•xfl‰õÄÖËÛã≤Ok.

ÉèÏ~° ü UU_ô 30 HÖ’g∞@~°¡ Z «∞Î=~°‰õΩ=KÕÛ ÉÏeã≤ìH± HΔÑ}∞efl ‰õÄÅÛQÆÅ Œ∞. nx á⁄_»=ÙU_»∞ g∞@~°∞¡. XHõ JOK≥ ~åÔH\ò À #_çKÕ x~À èŒHõH˜ΔÑ¨}˜. kâß xˆ~Ìâ◊OKÕ¿ã =º=ã¨÷ JO`«~°æ`«OQÍLO@∞Ok. Éèí∂g∞‡ Œ L#fl ÑÅ∞ KÀ@¡ J=∞iÛ#Ãã#û~°∞¡ ÑOÑ≤OKÕ _Õ\Ï#∞ HΔÑ}Ö’x HõOÑÓº@~ü=º=ã¨÷ qâı¡+≤ã¨∂Î =∂~åæxfl =∂~°∞Ê‰õΩO@∞Ok.ÅHΔÍºxfl KèÕkã∞ÎOk. Éèí∂ "å`å=~°}O ZQÆ∞=#„ÑÜ«∂}ã∂Î HΔÑ}∞Å#∞ ‰õÄÖËÛ UU_ôÅ#∞ ‰õÄ_®ÉèÏ~°`ü `«Ü«∂~°∞ KÕ™ÈÎOk. nxH˜ Ô~O_»OK≥Å~åÔH\ò#∞ J=∞~°∞™êÎ~°∞. ÉèÏ~° ü x~À èŒHõ HΔÑ¨}˜x„ÑÜ≥∂yOK«_»O Wk P~À™êi. XHõ ™êi =∂„ «"Õ∞qÑ¶¨Å=∞~ÚºOk. `˘e „Ñ¨Ü≥∂QÆO 2006Ö’[iyOk.123456789012345678901234567890121234567812345678901234567890123456789012123456781234567890123456789012345678901212345678123456789012345678901234567890121234567812345678901234567890123456789012123456781234567890123456789012345678901212345678123456789012345678901234567890121234567812345678901234567890123456789012123456781234567890123456789012345678901212345678

Ãã·<£û JO_£ >HÍflÅr

„ÑÑOK«OÖ’<Õ JuÃÑ ŒÌ QÍºãπ

@Ô~·ƒ<£„Ñ¨ÑÖK«OÖ’<Õ JuÃÑ ŒÌ QÍºãπ@Ô~·ƒ<£#∞

`«=∞ Ü«¸x\ò `«Ü«∂~°∞ KÕã≤O^Œx Éè ˇÖ ò(ÃÇ·Ï Œ~åÉÏ £) D_ô P~ü.Hõ$+‚<£ ≥eáê~°∞. 250"≥∞QÍ"å@¡ q Œ∞º Œ∞ «ÊuÎ ™ê=∞~°÷ºO Hõey# DQÍºãπ @Ô~·ƒ<£‰õΩ ~°∂.120 HÀ@∞¡ "≥zÛOz#@∞¡`≥eáê~°∞. J"≥∞iHÍ‰õΩ K≥Ok# rD ãÖã¨÷ãÇÏHÍ~°O`À «Ü«∂~°∞KÕã≤# nxx QÆ∞[~å üÖ’xÑ≤Ñ¨"å"£ J<Õ ãÖã÷ J~°¤~ü WzÛO Œx «fi~°Ö’<ÕJO Œ*ËÜ«∞#∞#fl@∞¡ ¿Ñ~˘¯<åfl~°∞.

ã¨∂Ñ¨~ü "≥∞ÿ„HÀ™È¯Ñπ Pq+¨ ~°}„Ñ¨ÑÖK«OÖ’<Õ J`«ºO`« â◊H˜Î=O`«"≥∞ÿ#

"≥∞ÿ„HÀ™È¯Ñπ (ã∂HõΔ ‡ Œi≈x) #∞ Ü« x=iû\© PÑ¶π=∂OK≥ãì~ü âß„ãÎ"Õ «ÎÅ∞ ~°∂á⁄OkOKå~°∞. „a\˜+πÑïâ’ èŒ‰õΩÅ ã¨Ç¨ÏHÍ~°O`À "å~°∞ «Ü«∂~°∞KÕã≤#D H˘ «Î PÑ≤ìHõÖò "≥∞ÿ„HÀ™È¯Ñ¨Ù`À "≥·~°ãπ Hõ}ÏÅ∞[i¿Ñ K«~°ºÅ#∞ Ãã·`«O K«∂_»=K«∞Û. „Ñ¨ã¨∞Î`«ã¨∂HõΔ ‡ Œi≈#∞Å Hõ<åfl 20 Ô~@∞¡ JkèHõ ™ê=∞~°÷ºOQ ÆÅ D Ñ ïH õ~ °O`À 50 <å<Àg∞@~ ° ¡Ñi=∂}OÖ’x =ã∞Î=ÙÅ#∞ ‰õÄ_® gHΔOK«=K«∞Û.XHõ ÃãO\ ©g∞@~ü‰õΩ HÀ\ ˜ <å<À g∞@~°∞ ¡ã=∂#=Ù`åÜ«∞O>Ë WHõ 50 <å<Àg∞@~°¡O>Ë ZO «ã¨∂HõΔ ‡"≥∂ J~°÷O KÕã¨∞HÀ=K«∞Û. JO Œ∞ˆH J «ºO «ã ¨∂H õ Δ ‡ Ñ ï=∂}OÖ’x =ã ¨ ∞ Î= ÙÅ#∞K«∂Ñ≤OK«QÆÅ_»OÖ’ Wk „Ñ¨ÑÖK« iHÍ~°∞¤ JxJ^èŒºÜ«∞# |$O^ŒO ™ê~°kä „á⁄ÃÑ¶ã¨~ü e<£b"≥Å¡_çOKå~°∞. 20 <å<Àg∞@~°¡ "åºãÖÖ’ LO_Õ[Å∞|∞ "≥·~°ãπ ÖÏO\ "≥·~°ãπ Hõ}ÏÅ Ö’Ñe ÉèÏQÍxfl‰õÄ_® nx`À gHΔOK«=K«Û<åfl~°∞. nO`À ãr="≥·~°ãπ Hõ}ÏO`«~åƒùQÍÅ#∞ ZÖÏO\˜ ~°OQÆ∞Å∞"å_ »‰ õ ΩO_® < Õ~ ° ∞QÍ K «∂ ¿ã J=HÍâ ◊OU~°Ê_ç#O^Œ∞# Éèíq+¨º`«∞ ÎÖ’ "≥ ·~°ãπÅ∞, r=B+¨ è•ÅÃÑ· J èŒºÜ«∞#OÖ’ qÑ¡"å «‡Hõ =∂~°∞ÊÅ∞KÀ@∞ KÕã∞HÀ#∞<åflÜ«∞x b ≥eáê~°∞.123456789012345678901234567890121234567891234567890123456789012345678901212345678912345678901234567890123456789012123456789123456789012345678901234567890121234567891234567890123456789012345678901212345678912345678901234567890123456789012123456789123456789012345678901234567890121234567891234567890123456789012345678901212345678912345678901234567890123456789012123456789

„H©_®~°OQÆO

=Úyã≤# 34= *ÏfÜ«∞ „H©_»Å∞P~°∞ ™ê~°∞¡ Ô~O_Õà◊√¡ PÅãºO WÖÏ J<ÕHõ

P~°OÉèí qÑ¶∂flÅ#∞ •\ *Ï~°öO_£Ö’ x~°fiÇ≤ÏOz#

34= *ÏfÜ«∞ „H©_»Å∞ Z@ìHÅ‰õΩ HõOzH KÕ~å~Ú.

Ñ¶≤„|=i -12# „áê~°OÉèí"≥∞ÿ# „H©_»Å‰õΩ Ñ¶≤„|=i

26 =ÚyOÑ¨Ù L`«û=O`À `≥~°Ñ¨_çOk. ™êì~ü

P@QÍà◊√¡ Z‰õΩ¯= =∞Ok Œ∂~°O HÍ=@O, „HÔH\ò

„ÑÑOK«HõÑπ ã=∞Ü«∞OÖ’<Õ [~°QÆ@O`À H˘O « Hõà◊

«Ñ≤Ê<å Ü«Ú= P@QÍà◊¡‰õΩ =∂„ «O «=∞ ã`åÎ

K«∂Ñ≤OKÕO^Œ∞‰õΩ K«Hõ¯\ ˜ J=HÍâ◊O HõeyOk.

ã¨sfiÃããπ ™ÈÊ~üì û HõO„\’Öò É’~ü¤ (Z<£Zãπã‘c)

J Œ∞ƒù «"≥∞ÿ# „Ñ Œ~°≈#Å`À 162 Ñ «HÍÅ∞ ™êkèOz

*ÏfÜ«∞ „H©_»Ö’¡ =∞~À™êi `«# PkèHÍºxfl

xÅÉ@∞ì‰õΩOk. WO Œ∞Ö’ 70 ãfi~å‚Å∞ LO_»@O

qâı+Ö. 48 ã¨fi~å‚Å∞ ã¨Ç¨ 118 Ñ¨`«HÍÅ∞

ÔQÅ∞Û‰õΩ#fl =∞}ÑÓ~ü =~°∞ãQÍ Ô~O_À™êi Ô~O_À

™ê÷#OÖ’ xezOk. 42 ãfi~å‚Å`À ("≥Ú «ÎO 115

Ñ «HÍÅ∞) ÇÏ~åº<å =¸_À ™ê÷#O ŒH¯OK«∞‰õΩOk.

Pu äŒº [@∞ì *Ï~°öO_£‰õΩ S^À ™ê÷#O (33 ãfi~å‚Å∞)

ŒHõ QÍ, PO„ èŒ„Ñ Õâò 14= ™ê÷#O`À (5 ãfi~å‚Å∞)

ãïÃÑ@∞ì‰õΩOk.

PHõ@∞ì‰õΩ#fl Ü«Ú= P@QÍà◊√¡33 JOâßÖ’¡ 444 ã¨fi~å‚Å HÀãÖ

P@QÍà◊√¡ áÈ\©Ñ_®¤~°∞. +Ø\OQ∑, Hõ<À~ÚOQ∑-

HõÜ«∂HÕQ∑, ~À~ÚOQ∑ qÉèÏQÍÅÖ’ u~°∞QÆ∞ÖËx

Pkè`«ºO Hõ#|iz# ã¨sfiÃããπ ^•^•Ñ¨Ù Jxfl

Ñ¨`«HÍÅ#∞ `«=∞ MÏ`åÖ’ "Õã¨∞‰õΩOk. =Ù+¨μ,

ÃÑxûOQ∑, Ãã·H¡OQ∑ÅÖ’ «=∞ ã`åÎ Kå\ =∞}ÑÓ~ü

Z‰õΩ¯= Ñ¨`«HÍÅ∞ ÔQÅ∞K«∞HÀ=@O`À Ô~O_À

™ê÷#OÖ’ xezOk. Ô~l¡OQ∑ 14 ã¨fi~å‚Å#∂,

ÉÏHûOQ∑Ö’ 7 ãfi~å‚Å∞ ÔQÅ∞K«∞H˘x ÇÏ~åº<å ã`åÎ

K«∂Ñ≤OzOk. ã≤fiq∞‡OQ∑Ö’ =∞Ç~å„+ì, _èçb¡ ÇÏ"å

H˘#™êyOk. WO Œ∞Ö’ =∞Ç~å„+ì 13 ãfi~å‚Å∞

JO Œ∞‰õΩOk. _èçb¡ ã≤fi=∞‡~ü iKåq∞„âß UHõOQÍ

11 ã¨fi~å‚Å∞ ("≥Ú`«ÎO 16 Ñ¨`«HÍÅ∞) ÔQez

ãOK«Å#O ã$+≤ìOzOk. J «ºkèHõ ãfi~å‚Å *ÏfÜ«∞

iHÍ~°∞¤#∞ iKå ã=∞O KÕã≤Ok.g~ü è•=Öò MÏ_Õ

(Hõ~å‚@Hõ) P~°∞ ã¨fi~å‚Å∞ <≥QÆæQÍ, ~å"Õ∞â◊fii Õq

(Ãã·H˜¡OQ∑), ã≤x"≥∂Öò (Hõ<À~ÚOQ∑-HõÜ«∂HÕQ∑),

náêHõ~°∞}ÏHõ~ü (l=∂flã≤ìH±û), ãÖr"£ ~å*òÑ¨Ù ü

(+¨Ø\ ÕQ∑) `«ÖÏ S^Œ∞ ã¨fi~å‚Å∞ MÏ`åÖ’

"Õã¨∞‰ õΩ<åfl~°∞. P~°ÛsÖ’ ™ê ì~ ü P@QÍà◊√ ¡

«~°∞}ünÑπ~åÜü∞, nÑ≤HÍ‰õΩ=∂i qÑ¶Å=∞Ü«∂º~°∞.

*ÏfÜ«∞ „H©_»Å =ÚyOÑ¨Ù L`«û=O

J@ìÇãOQÍ [iyOk. ~åOpÖ’x a~åû=ÚO_®

J ä≥¡\ ˜H±û ¿ãì_çÜ«∞OÖ’ ^•^•Ñ¨Ù <åÅ∞QÆ∞ QÆO@Å

áê@∞ ™êy# "Õ_»∞HõÅ∞ „H©_»Å‰õΩ Ñ¶¨∞#"≥∞ÿ#

=ÚyOÑ¨ÙxKåÛ~Ú. ÉÏb=Ù_£ #\˜ Hõ„u<å ÔH·Ñ¶π

_®º<£û HÍ~°º„Hõ=∞OD ëÈ‰õΩ „Ñ è•# PHõ~°¬}QÍ

xezOk. „Ñ=ÚY QÍÜ«∞‰õΩ_»∞ ëê<£ «# w`åÅ`À

JÅiOKå_»∞. '[sfl Ñ¶~ü PÖò— ¿Ñ~°∞`À ™êOã¯ $uHõ

HÍ~°º„Hõ=∂Å∞ „áê~°OÉè íO HÍQÍ, áê~î °âßÅ

q^•º~ ° ∞ ÷Å∞ 'ÜÕ∞ ^ Õâ ò ~ °OwÖÏ— JO@∂

#$` «º~ °∂Ñ ¨H õO „Ñ ¨^ Œi‡OKå~ ° ∞. *Ï~ ° öO_ £

™êO„Ñ^•Ü«∞ "å~Ú^•ºÅ`À ã=∞‰õÄiÛ# qOQ∑û

PÑ¶π Jã≤Êˆ~+¨<£ ÉÏ}© PHõ@∞ì‰õΩOk. 'a^•~¸—

(g_À¯Å∞) ¿Ñ~°∞`À qaè#fl ãOw « ÑiHõ~åÅ`À

KÕã≤# „Ñ Œ~°≈# ‰õÄ_® „¿ÑHõΔ‰õΩÅ‰õΩ Hõ\ìÑ_Õã≤Ok.

J#O`«~°O =KÕÛ *ÏfÜ«∞ „H©_»Å∞ ˆH~°à◊Ö’

x~°fiÇ≤ÏOK«#∞#fl q+Ü«∂xfl QÆ∞~°∞Î KÕã∂Î '=iHõ

=iHõ — (™êfiQ Æ` «O) ¿Ñ~°∞`À 180 =∞Ok

HõàÏHÍ~°∞Å`À ˆH~°à◊ „Ñ¨`ÕºHõ HÍ~°º„Hõ=∂xfl

„Ñ¨^Œi≈OzOk. Z~Ú~üëÈ, ÉÏ}ÏãÖKå`À

"Õ_»∞HõÅ∞ =Úyâß~Ú. iKåq∞„âß, g~ü è•=Öò

MÏ_ÕÅ‰õΩ L «Î=∞ J ä≥¡\ò J"å~°∞¤Å∞, „H©_»Å q*Ë «

ã ¨sfi Ãããπ [@∞ ì‰ õ Ω ~å[Éè íÖ ËO„^ Œ „\’Ñ ¶ ‘x

JO^Œ*Ëâß~°∞.

ÔHs~ü & HÍOÑ≤\©+¨<£û =~°Öò¤ 27

*ÏfÜ«∞ „H©_»Ö’¡ ãsfiÃããπ‰õΩ J„QÆ™ê÷#O34= *ÏfÜ«∞ „H©_»Å∞ ~åOpÖ’ 2011

Ñ¶ ≤„|=i 26# =Úyâß~Ú. "≥Ú`« ÎO 162

Ñ¨`«HÍÅ`À ã¨sfiÃããπ J„QÆ™ê÷#OÖ’ xezOk.

Ô~O_À ™ê÷#OÖ’ =∞}˜Ñ¨Ó~ü (118 Ñ¨`«HÍÅ∞),

=¸_À ™ê÷#OÖ’ Ç¨Ï~åº<å (115 Ñ¨`«HÍÅ∞)

LO_»QÍ PO„^èŒ„Ñ¨^Õâò 49 Ñ¨`«HÍÅ`À (S^Œ∞

ã¨fi~å‚Å∞) 14= ™ê÷#OÖ’ xezOk. _èçb¡H˜

K≥Ok# iKå q∞„âß ã≤fiq∞‡OQ∑Ö’ J «ºkèHõOQÍ

16 Ñ «HÍÅ∞ ™êkèOzOk. WO Œ∞Ö’ 11 ãfi~°‚

Ñ¨`«HÍÅ∞<åfl~Ú. "≥Ú^Œ\ ˜ ™ê÷#OÖ’ xez#

ã¨sfiÃããπ‰õΩ ~å*Ï ÉèíÖËO„^Œ „\’Ñ¶‘ ÅaèOzOk.

=∞}ÑÓ~ü L «Î=∞ ~å„+ì „\’Ñ¶‘ á⁄OkOk. 35=*ÏfÜ«∞ „H©_»Å∞ 2012Ö’ H~°à◊Ö’ [~°∞QÆ∞`å~Ú.

Ñ¨ «HÍÅ Ñ¨\ìHõã¨fi~°‚O ~°[ «O

HÍOã¨ºO "≥Ú`«ÎOã¨sfiÃããπ 70 50

42 162=∞}˜Ñ¨Ó~ü 48 37

33 118

Ç¨Ï~åº<å 42 3340 115

=∞Ç¨~å„+ì 41 44

47 132*Ï~°öO_£ 33 26

37 96

SÑ≤ZÖò-4 Ã+_»∂ºÖòSÑ‘ZÖò-4 U„Ñ≤Öò 8 #∞Oz "Õ∞ 28

=~°‰õΩ H˘#™êQÆ#∞#fl@∞¡ cã‘ã‘S „ÑHõ\OzOk.bQ∑ P~°OÉèí, ÃÑ¶·#Öò =∂ºKüÅ∞ Ô~O_çO\H© K≥<≥·flÖ’xz ŒO|~°O ¿ãì_çÜ«∞O Ju äŒºq∞=fi#∞Ok. `˘e=∂ºKüÖ’ K≥<≥·fl, HÀÖòHõ å`À «ÅÑ_»#∞Ok. D\’sflÖ’ bQ∑ Œâ◊ =ÚyÜ«∞QÍ<Õ <åÅ∞QÆ∞ ¿Ñ¡ PÑ¶π=∂ºKüÅ∞ LO\ÏÜ«∞x cã‘ã‘S ≥eÑ≤Ok. ÃÑ¶·#Ö’KÕi# [@¡ Àáê@∞ =¸_À ¿Ñ¡-PÑ¶π =∂ºKüÖ’F_ç# [@∞ì#∞ KåOÑ≤Ü«∞<£û bQ∑‰õΩ ZOÑ≤Hõ KÕ™êÎ~°∞.WHõ D \’sfl`À J~°OQ„@O KÕÜ«∞#∞#fl H˘zÛ„á¶êOK≥·r ¿Ñ~°∞#∞ WO_çÜ«∂ Hõ=∂O_ÀãπQÍx~°‚~ÚOKå~°∞.Ããg∞ãπ HÍ Œ∞ ¿Ñ¡ PÑ¶π =∂ºKüÅ∞ : SÑ‘ZÖò <åÅ∞QÀ

JOK≥ \’sflÖ’ Ããg∞ÃÑ¶·#Öò =∂ºKüÅ ™ê÷#OÖ’¿Ñ¡ PÑ¶π á¶ê~å‡\ò#∞ „Ñ¨"Õâ◊ÃÑ@ì#∞<åfl~°∞. nx

„Ñ¨HÍ~°O bQ∑ ^Œâ◊Ö’ "≥Ú^Œ\˜ Ô~O_»∞ ™ê÷<åÖ’¡

xez# [@∞¡ ˘e ¿Ñ¡ PÑ¶π =∂ºKü (HÍfieÑ¶Ü«∞~ü-1) Ö’ «ÅÑ_» å~Ú. D =∂ºKüÖ’ ÔQez# [@∞ì

<Õ~°∞QÍ ÃÑ¶·#Öò KÕ~°∞`«∞Ok. =¸_»∞, <åÅ∞QÆ∞

™ê ÷<åÖ’ ¡ xez# [@∞ ¡ Ô~O_À ¿Ñ ¡ PÑ¶ π(Zeq∞<Õ@~ü) =∂ºKüÖ’ «ÅÑ_» å~Ú. WO Œ∞Ö’

F_ç# [@∞ì WO\˜ •i Ñ_»∞ «∞Ok. ÔQez# [@∞ì

`˘e ¿Ñ¡ PÑ¶π =∂ºKü (HÍfieÑ¶Ü«∞~ü-1) Ö’ F_ç#[@∞ì`À =¸_À ¿Ñ¡ PÑ¶π (HÍfieÑ¶¨Ü«∞~ü-2)

=∂ºKüÖ’ «ÅÑ_»∞ «∞Ok. WHõ _» ÔQez# [@∞ì

`˘e ¿Ñ¶¡ PÑ¶π =∂ºKü (HÍfieÑ¶Ü«∞~ü-1) Ö’ ÔQÅz#[@∞ì À >ÿ\Öò áÈ~°∞Ö’ «ÅÑ_»∞ «∞Ok. HÍQÍ

D=∂~°∞ Kå~°˚~üû [@∞ì `«# =∂ºKüÅ∞ ™⁄O`«

#QÆ~°O ÃÇ·Ï^Œ~åÉÏ^£Ö’<Õ P_»#∞Ok. Ô~O_»∞=∂ºKüÅ∞ =∂„ «O Hõ@H±Ö’ P_®eû LO@∞Ok.

Ãã~ÚÖò k QÆÖòÊùÖ’ `å~å=∞u

ãÖK«Å#OHõ`å~üÖ’ [iy# 'Ãã~ÚÖò k QÆÖòÊù

KåOÑ≤Ü«∞<£ +≤Ñπ—Ö’ ÉèÏ~° « Ãã~ÚÅ~ü `å~å=∞u=∞u"å^Õ ã¨fi~° ‚ Ñ¨`«HÍxfl ™êkèOz iHÍ~°∞ ¤<≥ÅH˘eÊOk. ÉèÏ~° ü À áê@∞ Ü«ÚÔH, Hõ[H˜™ê÷<£,ÔH#_®, K≥H± iÑä¡H±, #∂ºlÖÏO_£, |Ç¨ÏÔ~·<£,áêH˜™êÎ<£, ~°ëêº, =∞ÖËã≤Ü«∂, ã‘fi_»<£, X=∂<£,<åˆ~fi ^ÕâßÅ‰õΩ K≥Ok# "Õ∞\ ˜ Ãã~ÚÅ~°∞¡ DáÈ\©Ö’¡ áêÖÁæ<åfl~°∞. Ô~QÆ\ÏìÖ’ >ÿ\Öò ™êkèOK«_»O^•fi~å q ÕâßÖ’¡ D Ñ¶∞# «#∞ JO Œ∞‰õΩ#fl`˘eÉèÏ~°fÜ«Ú~åeQÍ `å~å=∞u iHÍ~°∞¤ Ñ¨Ùã¨ÎHÍÖ’¡™ê÷#O ãOáêkOzOk.

=~°Öò¤ HõÑπ `˘e =∂ºKüÖ’ ÉèÏ~° ü

q[Ü«∞O„Ñ¨ÑÖK«HõÑπ `˘e =∂ºKüÖ’ ÉèÏ~°`ü

â◊√ÉèÏ~°OÉèíO KÕã≤Ok. 2007 „ÑÑOK«HõÑπÖ’ [iy#Ñ¨~åÉèí"åxH˜ ÉèÏ~°`ü |OQÍ¡^ÕâòÃÑ· „Ñ¨fHÍ~°Of~°∞Û‰õΩOk. Ô~O_»∞ ÕâßÅ =∞ èŒº „QÆ∂Ñπ-aÖ’[iy# `˘e=∂ºKüÖ’ |OQÍ¡^Õâò [@∞ìÃÑ· 87Ñ~°∞QÆ∞Å Õ_®`À Ñ¶∞# q[Ü«∂xfl ™êkèOzOk.`˘Å∞ « ÉÏº\OQ∑‰õΩ ky# \©O WO_çÜ«∂ FÃÑ#~üg~O„ Œ ÃãÇfiQ∑ (175), `˘e =~°Öò¤ HõÑπ =∂ºKüP_»∞`«∞#fl q~å\ò HÀÇ≤Ï¡ (100 <Ò\∫\ò)Å∞ÃãOK«sÅ`À K≥Å~QÆ_»O`À xs‚ « 50 F=~°¡Ö’H=ÅO <åÅ∞QÆ∞ qÔH@∞¡ HÀÖ’Ê~Ú 370 Ñ~°∞QÆ∞ÅÉèÏs ™È¯~°∞ ™êkèOzOk. J#O Œ «~°O ÉÏº\OQ∑ky# |OQÍ¡ [@∞ì xs‚ « 50 F=~°¡Ö’ 9 qÔH@¡#∞HÀÖ’Ê~Ú 283 Ñ~°∞QÆ∞Å∞ =∂„ «"Õ∞ KÕã≤ Ñ~å[Ü«∞OáêÖ·Ok.

„ÑÑOK«HõÑπÖ’ =∂ãì~ü =∞~À

iHÍ~ü¤„Ñ¨ÑÖK«HõÑπ K«i„ «Ö’ 2 "ÕÅ Ñ¨~°∞QÆ∞Å

"≥∞ÿÅ∞~å~Úx ^•\ UÔH·Hõ ÉÏº\òû=∞<£QÍ ãz<£

>O_»∂Å¯~ü ãiH˘ «Î iHÍ~ü¤ ã$+≤ìOKå_»∞. _èçb¡Ö’x

Ñ¶≤~À*ò ëê HÀ\Ï¡ "≥∞ÿ •#OÖ’ <≥ Œ~å¡O_£û`À [iy#„QÆ∂Ñπ-a =∂ºKüÖ’ ~åº<£ >ˇ<£ ^èŒ¿+\ò "Õã≤#

WxflOQ∑û 4= F=~ü z=i 3 |O «∞efl =~°∞ã

á¶È~°∞¡QÍ =∞ez# ã¨z<£ D J~°∞^≥·# iHÍ~°∞¤™êkèOKå_»∞. ÔHs~üÖ’ P~°= „ÑÑOK«HõÑπ P_»∞ «∞#fl

37 Uà◊§ ã¨z<£ >ˇO_»∂Å¯~ü‰õΩ Wk 40=

=~°Öò¤HõÑπ. =<Õ¤ „ÑÑOK«HõÑπ ÔHs~üÖ’ WÑÊ\ =~°‰õΩãz<£ 5 ÃãOK«sÅ∞, 13 J~°ú ÃãOK«sÅ∞ KÕâß_»∞.

HÍQÍ, P„¿ãìeÜ«∂ ÔHÃÑì<£ iH© áêO\ÕQ∑ (42

=∂ºKüÅÖ’ 1,577 Ñ~°∞QÆ∞Å`À) ãz<£ «~°∞"åu™ê÷#OÖ’ H˘#™êQÆ∞ «∞<åfl_»∞. D =∂ºKüÖ’ 27Ñ~°∞QÆ∞Å∞ KÕã≤# ãz<£ „ÑÑOK«HõÑπ ™È¯~°∞ 2009Ñ¨~°∞QÆ∞Å∞.

„ÑÑOK«HõÑπÖ’ 50 |O «∞Ö’¡

100 Ñ~°∞QÆ∞Å iHÍ~°∞¤50 |O «∞Ö’¡ 100 Ñ~°∞QÆ∞Å∞ KÕã≤ ÔHq<£

F„aÜ«∂<£ =~°Öò¤ HõÑπ iHÍ~ü¤ <≥ÅH˘ÖÏÊ~°∞.ÉˇOQÆà◊¥~°∞Ö’ =∂iÛ 2# [iy# WOQÆ¡O_£,S~å¡O_£ =∂ºKüÖ’ S~å¡O_£‰õΩ K≥Ok# ÔHq<£F„aÜ«∂<£ 50 |O «∞Ö’¡ 100 Ñ~°∞QÆ∞Å∞ KÕâß_»∞.2007Ö’ P„¿ãìeÜ«∂‰õΩ K≥Ok# ÃÇÏ_≥<£ 66|O`«∞Ö’¡ 100 Ñ¨~°∞QÆ∞Å∞ KÕã≤# iHÍ~°∞¤#∞F„aÜ«∂<£ JkèQÆq∞OKå_»∞.

Ô~O_»∞ Çº„\H±Å`À ãiH˘ «Î

iHÍ~°∞¤Åã≤ ü =∞eOQÆ ÔH<åº ÉÏº\òû"≥∞<£ Ñ‘@~ü

XOQÀO_À, Ã+"£∞ ZOQÀp, Ze*Ï F\<ÀÅ#∞MÏ`å B\ò ≥~°=hÜ«∞‰õΩO_®<Õ =~°∞ã |O «∞Ö’¡B\ò KÕÜ«∞_»O ^•fi~å D „ÑÑOK«HõÑπÖ’ Çº„\H±™êkèOK«_»"Õ∞ HÍ‰õΩO_® „Ñ¨ÑÖK« HõÑπ K«i„ «Ö’Ô~O_À Çº„\H± ™êkèOz# UÔH·Hõ É∫Å~üQÍ ãiH˘ «ÎiHÍ~°∞¤ ã¨$+≤ìOKå_»∞. WO`«‰õΩ=ÚO^Œ∞ 2007„ÑÑOK«HõÑπÖ’ ŒHΔ}Ï„Ñ¶≤HÍÃÑ· Çº„\H± ™êkèOz#=∞eOQÆ‰õΩ „ÑÑOK«HõÑπ \’~°fl"≥∞O@¡Ö’ Wk Ô~O_»=Ç¨º„\˜H±.

PÖò WOQÆ¡O_£ KåOÑπ "åOQ∑„Ñüëêì «‡Hõ PÖò WOQÆ¡O_£ ÉÏº_ç‡O@<£

=∞Ç≤Ïà◊Å ã≤OyÖòû >ˇÿ\ ˜Öò#∞ K≥·<å‰õΩ K≥Ok#\ÏÑπã‘_£ +≤lÜ«∂<£ "åOQ∑ ÔQÅ∞K«∞‰õΩOk. QÆ «Ñ¨ Õà◊¡Ö’ K≥·<å‰õΩ D >ÿ\˜Öò ŒHõ _»O U_À ™êi.ÃÑ¶·#Ö’¡ "åOQ∑ 24-22, 21-18`À ZiHÀ Ç≤Ï~Àãπ([áê<£)#∞ F_çOzOk. `«=∞ ^Õâ◊O #∞Oz`˘e™êiQÍ ÃÑ¶·#Å£‰õΩ KÕ~°∞‰õΩ#fl „H©_®HÍi}˜QÍiHÍ~°∞¤ ™êkèOz# ZiHÀ „Ñ «ºi÷H QÆ\ì áÈ\©<ÕWzÛOk. Ô~O_À ˆQ"£∞Ö’ Z ^Œâ◊Ö’ 8-6`ÀJkèHõºOÖ’H˜ "≥o¡Ok. J~Ú`Õ =~°∞ã¨QÍ S^Œ∞

ÔHs~ü & HÍOÑ≤\©+¨<£û =~°Öò¤28

áê~ÚO@¡ À uiy "åOQ∑ ÃÑ·KÕ~Ú ™êkèOzOk.«# J#∞Éèí"å#flO`å LÑÜ≥∂yOz z=~°‰õΩ 21-

18 ãfiÅÊ Õ_®`À <≥yæ "åOQ∑ TÑ≤i Ñ‘Å∞Û‰õΩOk.Ñ¨Ù~°∞+¨μÅ ã≤OyÖòû >ˇÿ\ ˜Öò#∞ b KÀOQÀ g(=∞ÖËã≤Ü«∂) ™⁄O «O KÕã∞‰õΩ<åfl_»∞. ÃÑ¶·#Ö’¡ 21-17, 21-17`À e<£ _®<£ (K≥·<å) ÃÑ· <≥QÍæ_»∞.

Ãã·<å MÏ`åÖ’ ã≤fiãπ FÃÑ<£ >ÿ\ÖòÃÇ·Ï^Œ~åÉÏn ÉÏº_ç‡O@<£ ™êì~ü Ãã·<å

<≥Ç¨fiÖò ã≤fiãπ FÃÑ<£ „QÍO_£ „Ñ‘ QÀÖò¤ „\’Ñ¶‘xÔH·=ãO KÕã∞‰õΩOk. D U_®k Ãã·<åHk `˘e>ˇÿ\ ˜Öò HÍ=_»O qâı+Ö. „Ñ¨ã¨∞Î`«O „Ñ¨ÑÖK«~åºOHÕQ∑ûÖ’ <åÅ∞QÆ= ™ê÷#OÖ’ L#fl Ãã·<åÃÑ¶·#Öò =∂ºKüÖ’ ŒHΔ} H˘iÜ«∂‰õΩ K≥Ok# rÇ˙º<£ ãOQ∑ÃÑ· 21-13, 21-14 Õ_®`À =~°∞ãÃã@¡Ö’ q[Ü«∞O ™êkèOzOk. ÑÓiÎQÍ UHõÑHõΔOQÍ™êy# D =∂ºKü ˆH=ÅO 43 xq∞ëêÖ’¡<Õ=Úyã≤Ok. ˘e Q=ÚÖ’ „Ñ «ºi÷ #∞Oz Ãã·<å‰õΩ„ÑüÑ¶ ¨∞@# Z^Œ∞ Ô~ ·<å Jk Z‰õΩ¯= ¿ãÑ¨ÙH˘#™êQÆÖË Œ∞. rÇ¨ º<£ Ñ¨~å[Ü«∞O áêÖ·Ok.|i‡OQ∑ Ç¨Ï"£∞Ö’ [iy# „Ñüëêì`«‡Hõ JÖòWOQÍ¡O_£ KåOÑ≤Ü«∞<£+≤Ñπ \’sflÖ’ HÍfi~°ì~üÃÑ¶·#ÖòûÖ’ Ãã·<å‰õΩ Z Œ∞Ô~·# F@q∞x D q[Ü«∞O=∞iÛáÈÜÕ∞ÖÏ KÕã≤O Œx K≥ÑÊ=K«∞Û. QÆ « U_®k=¸_»∞ ã¨∂Ñ¨~ü ã≤sãπ >ÿ\ ˜à◊¡#∞ Ãã·<å ÔH·=ãÖKÕã ¨ ∞‰ õ ΩOk. g\ ˜Ö’ ã ≤OQ ÆÑ ¨Ó~ ü FÃÑ<£,WO_À<Õ+≤Ü«∞<£ FÃÑ<£, ÇÖHÍOQ∑ FÃÑ<£ >ÿ\˜à◊√¡L<åfl~Ú.

=∞eOQÆ Çº„\H±NÅOHõ É∫Å~ü =∞eOQÆ „ÑÑOK«HõÑπÖ’

Ô~O_»∞ ™ê~°∞¡ Ç¨º„\ ˜H± fÜ«∞_»"Õ∞ HÍ‰õΩO_®2007Ö’ ŒHΔ}Ï„Ñ¶≤HÍÃÑ· 4 =~°∞ã |O «∞Ö’¡ 4qÔH@∞¡ fÜ«∞_»O qâı+O. WÑÊ\=~°‰õΩ D Ñ¶∞# «2003, 2011ÅÖ’ Ô~O_»∞ ™ê~°∞¡ #"≥∂ Œ∞HÍQÍ=¸_»∞™ê~°∞¡ D Ñ¶∞# « ™êkèOz# UÔH·Hõ Õâ◊OQÍNÅOHõ ("åã π , =∞eOQÆ) =∞~À iHÍ~ °∞ ¤ã¨$+≤ìOzOk.

Hõq∞\©Å∞ - Hõq∞+<£Å∞123456789012345678901234567890121234567812345678901234567890123456789012123456781234567890123456789012345678901212345678123456789012345678901234567890121234567812345678901234567890123456789012123456781234567890123456789012345678901212345678123456789012345678901234567890121234567812345678901234567890123456789012123456781234567890123456789012345678901212345678

ã¨^Œã¨∞ûÅ∞-ã¨=∂"ÕâßÅ∞

2011 „ÑÑOK« Ñ~åº=~°}

L «û"åÅ‰õΩ ÉèÏ~° ü Pu äŒºOÉèÏ~°`ü "≥Ú@ì"≥Ú^Œ\ ˜™êiQÍ 2011

„Ñ ¨Ñ ÖK « Ñ ¨~åº=~ °} L`« û"åÅ‰ õ ΩPu äŒºq∞=fiÉ’ «∞#flk. D U_®k E<£ 5#D L`«û"åÅ "ÕkHõQÍ =ÚO|~Ú, #∂º_èçb¡#QÆ~åÅ#∞ ZOÑ≤Hõ KÕã≤#@∞ì SHõº~å[º ã¨q∞uXHõ „Ñ¨Hõ@#Ö’ `≥eÜ«∞*Ëã≤Ok. QÆ`« 40

ãÖ=`«û~åÅ∞QÍ ÉèÏ~°`üÖ’x qq^èŒ #QÆ~åÖ’¡Ñ¨~åº=~°} Ñï~°Hõ Δ} HÀãÖ J<ÕHõ K«~°ºÅ∞fã∞‰õΩ<åfl~°x ¿Ñ~˘¯Ok. „ÑÑOK«OÖ’ J «ºO «"ÕQÆOQÍ Jaè=$kú K≥O^Œ∞`«∞#fl Pi÷Hõ =º=Ñ¨÷=∂„`«"Õ∞ HÍ‰õΩO_®, „w<£ ZHÍ#g∞H˜ ‰õÄ_®â ◊~ °" ÕQ ÆOQÍ =∂~ ° ∞ Ê K ≥O^ Œ ∞`ÀO^ ŒO@∂„Ñâ◊Oã≤OzOk. JO Œ∞=Å¡<Õ D U_®k „ÑÑOK«Ñ~åº=~°} L «û"åÅ‰õΩ ÉèÏ~° ü#∞ "ÕkHõQÍ ZOÑ≤HõKÕã≤#@∞ì q=iOzOk. D ãÖ^Œ~°ƒùOQÍ r="≥·q èŒºOÃÑ· 11= ã¨ Œã¨∞û#∞ x~°fiÇ≤Ï™êÎ~°∞. nO`À„Ñ¨ÑÖK« "åºÑÎOQÍ r= "≥·q èŒºOÃÑ· L «û"åÅ∞„áê~°OÉèí=∞=Ù`å~Ú.

S\ ~°OQÆOÃÑ· JO «~åfÜ«∞ ã Œã∞û=∂iÛ 1,2 `ÕnÖ’ ¡ PO„^è Œ „Ñ ¨^ Õâ ò

„ÑÉèí∞ «fiO JO «~åfÜ«∞ ™ê÷~ÚÖ’ "≥∞QÍ ã Œã∞û#∞x~°fiÇ≤Ï™ÈÎOk. D ã Œã∞û‰õΩ qq èŒ |Çïà◊*ÏuHõOÃÑhÅ Jkè<Õ`«Å∞ S\ ˜, ™êÑ¶π ì"Õ~ü ~°OQÆxÑÙ}∞Å∞ áêÖÁæO@∞<åfl~°∞. S\ ~°OQÆOÖ’ "≥~Úº=∞Ok „Ñüx^èŒ∞Å∞ áêÖÁæO@∞<åfl~°∞. S\ ˜~°OQÆOÖ’ 2015 <å\H 17 âß «O =$kú~@∞LO@∞O Œx, P ãO= «û~°O <å\H ~å„+ìO #∞Oz~°∂. 70 "ÕÅ HÀ@∞¡ JO>Ë 15 aeÜ«∞<£ ÉÏÅ~°¡q~°Å∞= KÕ¿ã S\ ˜ L`«Ê`«∞ ÎÅ#∞ ZQÆ∞=∞uKÕÜ«∂Åx H˘ «Î q è•#OÖ’ x~ÌtOKå~°∞.

=KÕÛ S^Õà◊ ¡Ö’ 125,000 „Ñ¨`«ºHõ ΔL^ÀºQÍÅ∞, S Œ∞ ÅHõΔÅ Ñ~ÀHõΔ L^ÀºQÍÅ#∞ S\˜~°OQÆOÖ’ HõeÊOKåÅx „Ñ¨Éèí∞`«fiO ÅHõΔ ºOQÍÃÑ@∞ì‰õΩOk. „Ñã∞Î «O Õâ◊OÖ’ L «Ê «Î=Ù «∞#fl S\˜ZQÆ∞=∞`«∞Ö’¡ PO„^èŒ„Ñ¨^Õâò "å\Ï 15 âß`«O.2009-10 ãO= «û~°OÖ’ iHÍ~°∞¤ ™ê÷~ÚÖ’ ~°∂.33,482 HÀ@¡ S\ L «Ê «∞ÎÅ∞ ~å„+ìO #∞OzZQÆ∞=∞`«Ü«∂º~Ú. „Ñ¨ã¨∞ Î`«O ÃÇ·Ï^Œ~åÉÏ^£Ñïã¨~åÅ`À áê@∞ QÆ∞O@∂~°∞, qâßYÑ¨@flO,~å[=∞O„u, =~°OQÆÖò, u~°∞Ñu «k «~° #QÆ~åÅ∞Ñiã~åÖ’¡x WO[hiOQ∑ HÍÖËrÖ’¡ i„‰õÄ\ò"≥∞O\òÉÏQÍ [~°∞QÆ∞`ÀO^Œx, S\˜ ~°OQÍxH˜ =∞Oz~ÀAÅ∞ =KåÛÜ«∞x S\ âßY =∞O„u á⁄<åflÅÅHõΔ ºÜ«∞º PO„ èŒ Éèí∂q∞H K≥áêÊ~°∞. =~°Î=∂# Pi÷HõãÖ= «û~°OÖ’ ~°∂.36 "ÕÅ HÀ@¡ "Õ∞~°‰õΩ S\˜L`«Ê`«∞ÎÅ∞ ZQÆ∞=∞u J=Ù`åÜ«∞#fl JOK«<åÅ∞x[=∞=Ù`«∞<åflÜ«∞<åfl~°∞.

ÃÇ·Ï Œ~åÉÏ £Ö’ q Õj

Ü«∂[=∂<åºÅ ã Œã∞ûq^ÕâßÖ’ ¡ ÉèÏ~ °fÜ«ÚÅ‰õΩ Láêkè

J=HÍâßÅ "≥∞~°∞QÆ∞, HÍi‡‰õΩÅ Éèí„ Œ «#∞Ñ\+ìOKÕ¿ã kâ◊QÍ HO„ Œ „Ñ¨Éèí∞ «fiO J_»∞QÆ∞Å∞ "Õ™ÈÎOk.qq Œ q Õj ãOã÷Å Ü«∂[=∂<åºÅ`À F ã Œã∞ûx~°fiÇÏ}‰õΩ U~åÊ@∞¡ ÑÓiÎKÕã≤Ok. ÃÇ·Ï Œ~åÉÏ £Ö’

Ô~O_ » ∞ ~ÀAÅ áê@∞ [i ˆQ ã ¨^ Œã ¨ ∞ û‰ õ ΩÑ¨tÛ=∂ã≤Ü«∂,PˆQflÜ«∂ã≤Ü«∂‰õΩ K≥Ok# 40„Ñ=ÚY ãOã÷Å Ü«∞[=∂#∞Å∞ Ç[~°Ü«∂º~°∞.PÜ«∂ ^ÕâßÖ’¡, ÉèÏ~°fÜ«ÚÅ xÜ«∂=∞HÍÅÃÑ·"å~°∞ K«iÛ™êÎ~°∞. x~å‡}O, Pu^äŒºO, "≥·^ŒºO`«k`«~°~°OQÍÖ’¡ WHõ¯_» JO^Œ∞ÉÏ@∞Ö’ L#flã∞tHΔ « =∂#= =#~°∞Å QÆ∞iOz HO„ Œ, 15~å„ëêìÅ „Ñux èŒ∞Å#∞ J_çy ≥Å∞ã∞‰õΩO\Ï~°∞.ã¨^Œã¨∞û#∞ „Ñ¨"åã¨ ÉèÏ~°fÜ«∞ =º=Ç¨~åÅ=∞O„u «fi âßY q Õj =∂#= =#~°∞Å HÍ~˘Ê~+<£eq∞>_£ (FZOã‘UÑ‘), PO„ èŒ„Ñ Õâò „ÑÉèí∞ «fiO`ÀHõeã≤ x~°fiÇ≤ÏOK«#∞Ok. ÉèÏ~° üÖ’ J=∞Å∞=Ù «∞#flqq èŒ =$uÎ <≥·ÑÙ}º HÍ~°º„Hõ=∂Å∞, Ñ äŒHÍÅ#∞QÆÖòÊù ãÇÏHÍ~° =∞O_»e (rã‘ã‘), W «~° ÕâßÅ‰õΩq=iOKÕO Œ∞‰õΩ ã Œã∞û#∞ "ÕkHõQÍ KÕã∞HÀ"åÅxˆHO„^ŒO ÉèÏq™ÈÎOk. ÉèÏ~°`ü #∞Oz ã¨„Hõ=∞=ÅãÅ#∞ „áÈ «ûÇ≤ÏOK«_»O J„Hõ=∞Å =ÅãÅ#∞J_»∞¤HÀ=_»OÃÑ· ‰õÄ_® ã¨^Œã¨∞ûÖ’ H©ÅHõOQÍK«iÛOK«#∞<åfl~°∞. U\Ï „Ñ"åã ÉèÏ~°fÜ«∞ k=ãπ#∞x~°fiÇ≤Ïã¨∞ Î#fl@∞¡QÍ<Õ q^Õj Ü«∂[=∂<åºÅã ¨^ Œã ¨ ∞ û#∞ U~åÊ@∞ K ÕÜ «∂Åx ˆHO„^ ŒOÜ≥∂z™ÈÎOk.

^Õâ◊OÖ’ `˘e™êiQÍ [~°∞QÆ∞`«∞#flã¨^Œã¨∞û „Ñ¨^è•#OQÍ <åÅ∞QÆ∞ JOâßÅÃÑ· ^Œ$+≤ìHO„nHõiOK«#∞Ok. Jq.

1. L^ÀºQÍÅ HÀãO q ÕâßÅ‰õΩ =Åã "≥àı¡

ÉèÏ~°fÜ«ÚÅ‰õΩ ãO|OkèOz# q è•#Ñ~°

JOâßÅ∞.

2. "≥∞~ °∞ ÔQ ·# L^ÀºQÍÅ∞ á⁄O^Œ_®xH˜

J=ã¨~°"≥∞ÿ# <≥·Ñ¨Ù}ÏºÅ ÃÑOÑ¨Ù.

3. q Õj ãOã÷Å Ü«∂[=∂<åºÅ∞, ÉèÏ~°fÜ«∞

HÍi‡‰ õ ΩÅ‰ õ Ω =∞^ è Œ º ã Ö|O^è•Å

"≥∞~°∞QÆ∞^ŒÅ.

4. q ÕâßÅ‰õΩ =Åã "≥àı¡ HÍi‡‰õΩÅ‰õΩ JHõ _ç

Ü«∂[=∂<åºÅ∞ Láêkè HõeÊOK«_®xfl

„áÈ`«ûÇ≤ÏOK«_»O.

áêiãπÖ’ l-20 ÕâßÅ Pi÷Hõ

=∞O„ «∞Å ã Œã∞ûl-20 ^ÕâßÅ Pi÷H õ =∞O„`«∞Å∞,

ÃãO„@Öò ÉÏºOH± QÆ=~°fl~°¡ Ô~O_»∞ ~ÀAÅ ã¨ Œã¨∞ûáêiãπÖ’ Ñ¶≤„|=i 20# =Úyã≤Ok. D ã Œã∞ûÖ’qq èŒ ÕâßÅ =∞ èŒº Ñ#∞fl ã=∂Kå~° =∂iÊ_çHãÖ|OkèOz# 500 XÑ¨ÊO^•Å∞ ‰õΩk~å~Ú.ÉèÏ~°`ü qq^è Œ ^ÕâßÅ`À 13 XÑ¨ÊO^•Å∞KÕã∞‰õΩ#fl@∞ì ã Œã∞ûÖ’ áêÖÁæ#fl Pi÷Hõ =∞O„u„Ñ}Éò =ÚYs ≥eáê~°∞. Ñ#∞fl ZQÆ"Õ «, #Å¡ èŒ#O`«~°eOÑ¨Ù#∞ J_»∞¤HÀ=_®xH˜ D XÑ¨ÊO^•Å∞`À_»Ê_» å~Ú. qq èŒ L «Ê «∞ÎÅ èŒ~°Ö’¡ <≥ÅH˘#fl

ÔHs~ü & HÍOÑ≤\©+¨<£û =~°Öò¤ 29

123456789012345678901234567890121234567812345678901234567890123456789012123456781234567890123456789012345678901212345678123456789012345678901234567890121234567812345678901234567890123456789012123456781234567890123456789012345678901212345678123456789012345678901234567890121234567812345678901234567890123456789012123456781234567890123456789012345678901212345678

"å~°ÎÖ’¡ =º‰õΩÎÅ∞

f„= Jã≤÷~° «, ^•x Ñi}Ï=∂ÅÃÑ· K«iÛOz#@∞ìã Œã∞û «~åfi « q_»∞ ŒÅ KÕã≤# _çHõ¡~+<£ ¿Ñ~˘¯Ok.=º=™êÜ«∞ ~°OQÆOÖ’ n~°…HÍÅ ÃÑ@∞ì|_»∞Å∞ÃÑ\ÏìÅx ã Œã∞ûÖ’ ÑÙ#~°∞^•…\OKå~°∞. „ÑÑOK«Pi÷Hõ Jã=∂# «Å#∞ ãik ÕÌO Œ∞‰õΩ ‰õÄ_® Pi÷Hõ=∞O„ «∞Å∞ XÑÊO^•xH =KåÛ~°∞.

ÃÇ·Ï Œ~åÉÏ £Ö’ 2011 |Ü≥∂-

U+≤Ü«∂ ã Œã∞û=¸_»∞ ~ÀAÅ |Ü≥∂-U+≤Ü«∂ 2011

ã¨^ Œã ¨ ∞ û ÃÇ · Ï^ Œ~åÉÏ^ £Ö’ Ñ ¶ ≤ „|=i 22#„áê~°OÉèí"≥∞ÿOk. PO„^èŒ„Ñ¨^Õâò ÉèÏs Ñï„â◊=∞ÅâßMÏ =∞O„u w`åÔ~_ç¤ ã Œã∞û#∞ „áê~°OaèOKå~°∞.2015 <å\˜H˜ ^Õâ◊ |Ü≥∂>ˇHÍflÅr Ñï„â◊=∞~°∂.45,000 HÀ@¡‰õΩ KÕ~°∞‰õΩO@∞O Œx =∞O„u`≥eáê~°∞. U+≤Ü«∂ |Ü≥∂>ˇH± J™Èã≤ÜÕ∞+¨<£û,á¶ê~å‡ã∂º\HõÖòû ZH±ûáÈ~üì „Ñ"≥∂+<£ H“xûÖò PÑ¶πWO_çÜ«∂, Ü« x=iû\© PÑ¶π ÃÇ·Ï Œ~åÉÏ £ Dã¨ Œã¨∞û x~°fiÇ≤ÏOKå~Ú.123456789012345678901234567890121234567891234567890123456789012345678901212345678912345678901234567890123456789012123456789123456789012345678901234567890121234567891234567890123456789012345678901212345678912345678901234567890123456789012123456789123456789012345678901234567890121234567891234567890123456789012345678901212345678912345678901234567890123456789012123456789

xÜ«∂=∞HÍÅ∞

*ËÑ‘ã‘ J èŒº‰õΔΩ_çQÍ KåHÀ2r ‰õΩOÉèíHÀ}O Œ~åºÑÙÎ#‰õΩ U~åÊ@∞

KÕã≤# ãÖÜ«ÚHõÎ áê~°¡"≥∞O@s ãÖÑ¶∂x (*ËÑ‘ã‘)H˜J^ è Œ º‰ õ Δ Ω_ çQÍ Ñ ≤ .ã ≤ .KåHÀ (65)xÜ«∞q∞ «∞ÅÜ«∂º~°∞. H~°à◊Ö’x „uã∂~ü Ö’H±ãÉèíxÜ≥∂[Hõ=~åæxH KåHÀ „áêux èŒºO =Ç≤Ïã∞Î<åfl~°∞.30 =∞Ok ã¨Éè í∞ºÅ∞#fl D L#fl`« ™ê÷~ÚãÖÑ¶¨∂xH˜ KåHÀ#∞ ã‘ÊHõ~ü g∞~å ‰õΩ=∂~üJ^è Œº‰õ ΔΩ_çQÍ xÜ«∞q∞OKå~°x áê~° ¡"≥∞O@s=º=Ç¨~åÅ =∞O„u Ñ¨=<£ ‰õΩ=∂~ü |#ûÖò≥eáê~°∞. 1988 #∞Oz 2009 =~°‰õΩ >eHõO

J#∞=∞ «∞Å∞, ÃãÊ¢Hõì"£∞ H\Ï~ÚOÑÙÖ’¡ „ÑÉèí∞ «fix~ ° ‚Ü «∂Å#∞ J=∞Å∞ K ÕÜ « ∞_ »OÖ’J=Hõ`«=HõÖË"≥∞ÿ<å [iQÍÜÕ∞"≥∂ D ãÖÑ¶¨∞OÑijeã∞ÎOk. >eHõO J#∞=∞ «∞Å∞, JO Œ∞‰õΩ=ã¨∂Å∞ KÕÜ«∂eû# ~°∞ã¨∞OÃÑ· ã≤á¶ê~°∞ûÅ∞KÕã∞ÎOk. =~å¬HÍÅ ã=∂"ÕâßÖ’¡ÑÙ Hõq∞\© «#x"ÕkHõ#∞ JO Œ*ËÜ«∂eû LO@∞Ok.

Ñ≤Å¡Å ~°HõΔ} aÅ∞¡‰õΩ Ha<≥\ò

P"≥∂ ŒOÑ≤Å ¡Å ÃÑ · Ö ˇ ·OyH õ < Õ~åÅ#∞

J_»∞¤‰õΩ<ÕO Œ∞‰õΩ L ÕÌtOz# aÅ∞¡#∞ HO„ Œ Ha<≥\ò=∂iÛ 3# P"≥∂kOzOk. Ñ≤Å¡ÅÃÑ· Öˇ·OyHõ<Õ~åÅ‰õΩ áêÅÊ_ç`Õ S^Õà◊ ¡ Hõhã¨ *ˇ ·Å∞tHõΔ,~°∂.50,000 [i=∂<å LO@∞Ok. Ñ≤Å¡ÅÃÑ·Öˇ·OyHõ ^•_»∞Å∞, "ÕkèOÑ¨ÙÅ∞, Jj¡Å ™êÇ≤Ï`«º,

JãÉèíº „Ñ=~°Î# ÖÏO\ <Õ~åÅ qKå~°}‰õΩ „Ñ ÕºHõHÀ~°∞ì U~åÊ@∞ D aÅ∞¡ L ÕÌâ◊O.

Ããc Kè≥·~°‡<£QÍ ã≤<å› ÉÏ èŒº «Å

ã‘fiHõ~°}K«O„^ŒâıY~ü ÉèÏã¨¯~ ü ÉèÏ"Õ #∞Oz

Ãã‰õÄºi\©ãπ JO_£ ZHû ÛùOr É’~°∞¤ PÑ¶π WO_çÜ«∂(Ããc) Kè≥·~°‡<£ ÉÏ èŒº «Å#∞ L¿ÑO„ Œ ‰õΩ=∂~ü ã≤<å›ã‘fiHõiOKå~°∞. Ããc ã¨`åÎ Uq∞\’ K«∂Ñ≤Oz™ê=∂#º =∞^Œ∞Ñ¨~°¡ P^Œ~°} á⁄Ok# ÉèÏ"Õ#∞=∞iÑ≤Oz Ããc „Ñü+¨ ª#∞ =∞iO`« L#fl`«tY~åÅ#∞ fã∞ÔHàı¡ ÉÏ èŒº « ã≤<å› Éèí∞[ã¯O^•ÅÃÑ·LOk. ÃãcH˜ ã≤<å› Zxq∞^À Kè≥·~°‡<£. Ããc Kè≥·~°‡<£,ZOÑ≤Hõ HÍ=_®xH˜ =ÚO^Œ∞ PÜ«∞# Ü«¸\©S=¸ºK«∞=Öò Ñ¶O_£ Kè≥·~°‡<£, "Õ∞<ÕlOQ∑ _≥·Ô~Hõì~üQÍL<åfl~°∞. JO`«‰õΩ =ÚO^Œ∞ Pi÷Hõ =∞O„u`«fiâßYÖ’ ãOÜ«ÚHõÎ HÍ~°º Œi≈QÍ Ñx KÕâß~°∞. cÇ~üQÍº_»~ü‰õΩ K≥Ok# 1976 ÉÏºKü SUZãπ JkèHÍiJ~Ú# ã≤<å›‰õΩ ÃÑ¶·<åx¬Ü«∞Öò ~°OQÆOÖ’x QÆ`«J#∞Éè í=O Ããcx x~°fiÇ≤ÏOK«_»OÖ’ ÉÏQÍLÑ¨Ü≥∂QÆÑ¨_»∞ «∞O Œx xÑ¨Ù}∞Å∞ ÉèÏqã¨∞Î<åfl~°∞.H˘ «Î >ËHÀ=~ü x|O èŒ#Å‰õΩ «∞k "≥∞~°∞QÆ∞ezÛJ=∞Å∞Ö’H˜ fã¨∞‰õΩ~å=_»O, [ÖÏ<£ áêº<≥Öòã≤á¶ê~°ã¨∞Å‰õΩ XHõ ~°∂Ñ¨Ù W=fi_»O "≥Ú^ŒÖˇ·#qã≤<å› =ÚO Œ∞#fl „Ñ è•# JOâßÅ∞.

S"Àã‘ K≥·~°‡<£QÍ ~°}üc~ü ã≤OQ∑S"Àã‘ K≥·~°‡<£QÍ ~°}üc~ü ã≤OQ∑ |∞`ÀÖÏ

xÜ«∂=∞HÍxH K«=Ú~°∞ âßY =∞O„u Zãπ *·áêÖòÔ~_ç¤ P"≥∂^Œ=Ú„^Œ "Õâß~°∞. xÜ«∂=∞HÍÅÃÑ·HÍºa< ≥\ ò H õq∞\ © P" ≥∂^ ŒO HÀã Ö D„Ñüáê^Œ##∞ ÑÖáê~°∞. ~°}üc~üã≤OQ∑ (56)„Ñ¨ã¨∞Î «O FZ<£rã‘ q ÕâòH˜ ZO_ôQÍ L<åfl~°∞.~°ëêºH˜ K≥Ok# WOÑ‘iÜ«∞Öò Z#s˚ H˘#∞QÀÅ∞^•fi~å HõOÃÑhH JO «~åfÜ«∞ ™ê÷~ÚÖ’ PÜ«∞#QÆ∞iÎOÑ¨Ù ≥KåÛ~°∞.

SUZÑ¶π HÍ~°∞ ~åºbÖ’ =∞Ç≤ÏàÏ

JkèHÍiH KÀ@∞ÉèÏ~° « "å=Ú ¿ã= (SUZÑ¶π) x~°fiÇ≤ÏOKÕ

"åi¬Hõ HÍ~°∞ ~åºb |$O ŒOÖ’ `˘e™êiQÍ X=∞Ç≤ÏàÏ JkèHÍiH KÀ@∞ HõeÊOzOk. 2007Ö’SUZÑ¶πÖ’ KÕi# ™ê¯ fi„_»<£ b_»~ü *’ºu Ü≥∞~ÀÅ¯~ü"≥· Œ∞º~åÅ∞. JÇÏ‡^•ÉÏ £Ö’ „áê~°OÉèí=∞ÜÕ∞º S Œ∞~ÀAÅ ~åºb ~å[™ê ÷< £ g∞^Œ∞QÍ _è çb ¡H ˜KÕ~°∞‰õΩO@∞Ok. 156 |$O^•Å∞ WO^Œ∞Ö’áêÖÁæO@∞<åfl~Ú. =∞Ç≤ÏàÏ JkèHÍiH˜ KÀ@∞ŒHõ _»O W Õ „Ñ¨ äŒ=∞O.

„a@<£ „ÑÉèí∞ «fi <åºÜ«∞"å Œ∞Å∞QÍ

#Å∞QÆ∞~°∞ Z<åflÔ~·Å∞

J`«ºO`« „Ñüëêª`«‡HõOQÍ ÑïQÆ}ÕKÕ

H©fi<£û H“xûÖò (‰õΩºã‘) Ç¨ÏŸ^•#∞ #Å∞QÆ∞~°∞

ÉèÏ~°fÜ«∞ ãÖ`«uH˜ K≥Ok# <åºÜ«∞"å^Œ∞Å∞

™êkèOK«QÆeQÍ~°∞. ‰õΩºã‘Å∞„a@<£ „Ñ¨Éèí∞`«fiO

`«~°Ñ¨Ù# qq^èŒ ˆHã¨∞Å#∞ "åk™êÎ~°∞. ZOÑ≤ÔH·#

„Ñ¨"åã¨ ÉèÏ~°fÜ«ÚÖ’¡ HõÖÏº}˜H“Öò, Ñ¨Ó#O

J~°˚<£^•ãπ "≥∞ÖÏfih, ~år"£ g∞#<£, ~ÀÇ¨Ï<£

PO äÀh ÃÑ~å¬ £Å∞ L<åfl~°∞.

J"≥∞iHÍ J «∞º#fl « L^ÀºQÆ∞Å

*Ïa`åÖ’ q[Ü«∞"å_» "åã≤J"≥∞iHÍ „Ñ ¨É è í ∞`åfixH ˜ Y~ ° ∞ Û

xÜ«∞O„`«}‰õΩ q#∂`«fl =∂~åæÅ#∞ HõxÃÑ\˜ì#J`«∞º#fl`« 25 =∞Ok L^ÀºQÆ∞Ö’¡ XHõ~°∞QÍq[Ü«∞"å_» "åã≤ ™ê~Ú‰õΩ=∂~ü ~åK«∂iZOÑ≤HõÜ«∂º~°∞. gix QÆ=~°fl"≥∞O\ò >ˇHÍflÅr"Õ∞QÆr<£ U\Ï '_»∂Ü«∞~üû, „_ô=∞~üû, ¢_≥·=~üû -2011— ¿Ñ~°∞`À „Ñ¨=ÚYOQÍ „Ñ¨Hõ\ ˜ã¨∞ÎOk.J"≥∞iHÍÖ’x 'FÇ≤ÏÜ≥∂ PÑ¶‘ãπ PÑ¶π |_≥\ò JO_£"Õ∞<Õ*ò"≥∞O\ò— „Ñ¨^è•# ã¨=∂Kå~åkèHÍiQÍÑxKÕã∞Î#fl ™ê~Ú‰õΩ=∂~ü D *Ïa`åÖ’ ™ê÷#OŒH¯OK«∞‰õΩ#fl UÔH·Hõ ÉèÏ~°fÜ«Ú_»∞ HÍ=_»O qâı+O.

`˘e ÉèÏ~°fÜ«∞ =∞Ç≤ÏàÏ ÉËãπ

[OÑ~ü J~°Û<å ã~åÌ<åÉèÏ~°fÜ«∞ UÔH·Hõ =∞Ç≤ÏàÏ ÉËãπ [OÑ~ü

J~°Û<å ã¨~åÌ<å ã¨∂¯ÉÏ _≥·qOQ∑Ö’ ãïH˘`«ÎK«i„ «#∞ ã$+≤ìOKå~°∞. JO_»=∂<£ xHÀÉÏ~üÖ’xhÖò nfiÑO = ŒÌ ã∂¯ÉÏ É·qOQ∑ KÕã≤# J~°Û<åã¨~åÌ<å ã¨=Ú„^ŒOÖ’ 30 g∞@~°¡ Ö’`«∞Ö’=Ú=fi<≥flÅ Ñ¨`«HÍxfl Ô~Ñ¨Ô~Ñ¨ÖÏ_çOz ãïH˘`«ÎiHÍ~°∞¤#∞ ã¨$+≤ìOKå~°∞. FÃÑ<£ "å@~ü _≥·qOQ∑HÀ~°∞û‰õΩ ãÖ|OkèOz Ñ≤Z_çS „á⁄ÃÑ¶+¨#ÖòJ™Èã≤ÜÕ∞+<£ PÑ¶π _≥·qOQ∑ W<£„ãìHõì~ü ãiìÑ¶≤ÔH\ò#∞™êkèOz «# H©iÎHs@OÖ’ =∞~À HõeH «∞~å~ÚxJ=∞~åÛ~°∞. 37 Uà◊¡ J~°Û<å ã¨~åÌ<å "≥Ú Œ@Ñ¨~°fi`å~ÀÇ¨Ï‰õΩ~åeQÍ J#O`«~°O ã¨∂¯_≥·=~üQÍ™êÇ¨Ï™êÅ∞ KÕã≤ „Ñ¨ã¨∞Î`«O ã¨∂¯ÉÏ _≥·qOQ∑Ö’ãïH˘ «Î K«i„ « ã¨$+ìOKå~°∞.

„Ñ¨ÑÖK« ã¨∂ÊùiÎ ^•Ü«∞Hõ

=∞Ç≤Ïà◊Å *Ïa`åÖ’ S Œ∞QÆ∞~°∞

ÉèÏ~°fÜ«ÚÅ∞„ÑÑOK«OÖ’ 100 =∞Ok ã∂ÊùiÎ •Ü«∞Hõ

=∞Ç≤Ïà◊Å *Ïa`åÖ’ S Œ∞QÆ∞~°∞ ÉèÏ~°fÜ«ÚÅ‰õΩ

ÔHs~ü & HÍOÑ≤\©+¨<£û =~°Öò¤30

KÀ@∞ ŒH¯Ok. =∞Ç≤ÏàÏ k<À «û=O ãO Œ~°ƒùOQÍ'^Œ QÍi¤Ü«∞<£— D *Ïa`å q_»∞^ŒÅ KÕã≤Ok.„Ñ¨=ÚY ~°K«~Ú„u J~°∞O^èŒf~å*ò, Ç¨Ï‰õΩ¯ÅHÍ~°ºHõ~° Î [Ü«∞N, Ñ¨~åº=~°} =∞Ç≤ÏàÏ"åk=O^Œ<åt=, ã¨∞~°H ˜ Δ` « =∂`«$`«fiO HÀãÖÑ¨xKÕã¨∞Î#fl JÑ¨~ål « QÆQÀÜü∞, QÆ$Ç¨ÏÇ≤ÏOã¨#∞Z Œ∞~˘¯O@∞#fl =∞Ç≤Ïà◊Å ~°HõΔ} HÀãO ÑxKÕã∞Î#flQÆ∞ÖÏc Œà◊O <åÜ«∞‰õΩ~åÅ∞ ãOÑ üáêÖò ÕqHJO Œ∞Ö’ ™ê÷#O ŒH˜ Ok.

L «Î~°„Ñ ÕâòÖ’x F „QÍ=∞OÖ’ F ~ÀAF QÆ$ÇÏã∞÷ «# ÉèÏ~°º#∞ H˘_»∞ «∞O_»QÍ ãOÑ üáêÖ ò ^ Õq K «∂âß~ ° ∞. H˘\Á ì^ Œ Ìx J`«xflJÉèíºi÷OKå~°∞. J~Ú<å q#HõáÈ=_»O`À =∞~åfl_»∞H˘O`«=∞Ok =∞Ç≤Ïà◊Å`À HõÅã≤ =zÛ J`«xflH˘\Ïì~°∞. P q èŒOQÍ QÆ∞ÖÏa Œà◊O U~°Ê_çO ŒxQÍi¤Ü«∞<£ `≥eÑ≤Ok. P"≥∞ÃÑ· Ñ¨Å∞ ˆHã¨∞Å∞#"≥∂^ Œ~Úº~Ú. J~Ú<å ^ Œà ◊ ã ¨É è í ∞ ºÅ∞ÃÑ~°∞QÆ∞ «∂<Õ L<åfl~°∞. WÑÊ\H 20"ÕÅ =∞Okã¨Éèí∞ºÅ∞<åfl~°∞.

ÉèÏ~°`« ãÖ`«u =∞Ç≤Ïà◊Öˇ·# ÃÑÑ≤ûHÀL#fl`åkèHÍi WO„^•#∂~Ú, Œ~°≈‰õΩ~åÅ∞ g∞<å<åÜ«∞~ü, ™œ`üPÖò ÉÏ¡H± ã≤ã¨ì~üû =º=™ê÷Ñ¨HõãÉèí∞º~åÅ∞ „Ñ*ÏÑ>ËÖò‰õΩ ‰õÄ_® KÀ@∞ ŒH¯Ok.#Å¡*Ïu, Pã≤Ü«∂ ãO «u =∞Ç≤ÏàÏ"å^•xfl DãOã÷ qxÑ≤ã∞ÎOk. „a@<£Ö’ ÉèÏ~° « ãO «uHK ≥Ok# [ã‘fiO^Œ~ ü ã Ö¿Ñ ¶ ∞~å‰ õÄ ™ê ÷#OÅaèOzOk. |Å=O «ÑÙ ÃÑo¡à◊¡ ÉÏkè « =∞Ç≤Ïà◊Å‰õΩJO_»QÍ xÅ|_ÕO Œ∞‰õΩ [ã‘fiO Œ~ü Hõ~°‡ x~å‡}ãÖã÷#∞ ™ê÷Ñ≤OKå~°∞.12345678901234567890123456789012123456781234567890123456789012345678901212345678123456789012345678901234567890121234567812345678901234567890123456789012123456781234567890123456789012345678901212345678123456789012345678901234567890121234567812345678901234567890123456789012123456781234567890123456789012345678901212345678123456789012345678901234567890121234567812345678901234567890123456789012123456781234567890123456789012345678901212345678123456789012345678901234567890121234567812345678901234567890123456789012123456781234567890123456789012345678901212345678

ÃÑ¶·<å<£û, al<≥ãπ JO_£

ZHÍ#g∞

Z<£cZÑ¶πã‘ÅÃÑ· P~ücS áêº<≥Öò

U~åÊ@∞ÉÏºOH Õ ˆQ` «~ ° Pi ÷H õ H õO ÃÑh

(Z<£cZÑ¶πã‘)Å xÜ«∞O„`«}‰õΩ ãÖ|OkèOz#

JOâßÅ#∞ ÑsHΔOK«_»O HÀãO i[~°∞fi ÉÏºO‰õΩ

XHõ |$O^•xfl U~åÊ@∞ KÕã≤Ok. =∂r _çÑÓº\©

QÆ=~°fl~°∞ Lëê^ä˘~°\ò D áêº<≥\ò‰õΩ <Õ`«$`«fiO

=Ç≤Ï™êÎ~°∞. „Ñ¨ã¨∞Î`«O ÃãO@~ü Ñ¶¨~ü J_®fi<£û_Õ

ÃÑ ¶ ·<åx ¬Ü « ∞Ö ò s Ãã~ ü Û JO_ £ Ö ˇiflOQ ∑

(ã ‘UZÑ¶ πP~ üUZÖò) ‰ õ Ω Lëê _≥ ·~ °H õ ì~ üQÍ

=º=Ç¨Ïiã¨∞Î<åfl~°∞. Z<£cZÑ¶πã‘Å x~°fiK«#O,

=sæHõ~°}`À áê@∞ D ~°OQÆOÖ’ LO_®eû#

„Ñ=∂}ÏÅÃÑ· D |$O ŒO Œ$+≤ì HO„nHõiã∞ÎO Œx

P~ücS ¿Ñ~˘¯Ok.

HO„ Œ Jnè#OÖ’<Õ ã∂HõΔ‡~°∞}

K«\ÏìÅ∞ã¨∂HõΔ ‡~°∞} ~°OQÆOÃÑ· ˆHO„ Œ „Ñ¨Éèí∞ «fiO

«ÅÃÑ\ì# H˘ «Î K«@ìO g\ÃÑ· ~åR „ÑÉèí∞`åfiÅ∞

KÕã≤# K«\Ï ìÅ#∞ ~°^Œ∞ Ì KÕ ¿ã J=HÍâßÅ∞

HõxÊã∞Î<åfl~Ú. D aÅ∞¡Ö’ ÉèÏQÆOQÍ ã∂HõΔ ‡~°∞}

ãOã÷Å∞ =ã∂Å∞ KÕ¿ã =_ô¤ÃÑ· xÜ«∞O„ «} U~åÊ@∞

KÕÜ«∞#∞<åfl~°∞. D ãOã÷Å‰õΩ ÉÏºO‰õΩÅ #∞Oz

=KÕÛ ~°∞}ÏÅÃÑ· =_ô¤ "≥Ú`åÎxH˜ D ãÖã¨÷Å∞

qxÜ≥∂QÆ •~°∞Å #∞Oz =ã∂Å∞ KÕ¿ã "≥Ú`åÎxH

=∞^è Œº `Õ_® Z‰õΩ¯= ÖË‰õΩO_® K«∂™êÎ~°∞.

i[~°∞fiÉÏºO‰õΩ U~åÊ@∞ KÕã≤# =∂ÖËQÍO Hõq∞\©

ã≤á¶ê~°ã¨∞Å P^è•~°OQÍ "≥∞ÿ„HÀÃÑ¶·<å<£û aÅ∞¡

=Ú™ê~Ú^•#∞ ~ °∂á⁄Okã¨ ∞ Î<åfl~ ° ∞ .

PO„ èŒ„Ñ ÕâòÖ’ D ãOã÷Å ~°∞}ÏÅ∞ fã∞‰õΩ#fl

ÑÅ∞=Ù~°∞ P «‡ÇÏ «ºÅ∞ KÕã∞HÀ=_»O`À „ÑÉèí∞ «fiO

D~°OQÆOÖ’ *’HõºO KÕã∞HÀ"åeû =zÛOk. P

Œâ◊Ö’<Õ =∂ÖËQÍO Hõq∞\© U~åÊ@∞ [iyOk.

ã∂HõΔ ‡~°∞} ãOã÷Å∞ ~°∞}ÏÅ =ã∂Å‰õΩ [|~°úã‘ÎQÍ

=º=ÇÏi™êÎÜ«∞x P~ÀÑ}Å∞ =KåÛ~Ú. Õâ◊OÖ’

JuÃÑ ŒÌ =∂Ô~¯\ò J~Ú# PO„ èŒ„Ñ Õâò „ÑÉèí∞ «fiO

ã¨∂HõΔ ‡~°∞} ãÖã¨÷Å xÜ«∞O„`«}‰õΩ K«\Ïìxfl

fã∞‰õΩ~å"åeû =zÛOk. D K«@ìO =zÛ# «~åfi «

~°∞}ÏÅ iHõ=s ÉÏQÍ «yæáÈ~ÚOk. D K«@ìO

~°∞} „QÆÇ‘Ï`«Å‰õΩ J#∞‰õÄÅOQÍ L#fl^Œx

~°∞}^•`«Å „Ñ¨Ü≥∂[<åÅ∞ ^≥|ƒfã¨∞ Î#fl^Œx

"åºMÏº<åÅ∞ qxÑ≤ã¨∞Î<åfl~Ú.

ˆHO„^Œ „Ñ¨Éèí∞`«fiO `≥KÕÛ H˘`«Î K«@ìOÖ’

=_ô¤ ˆ~@¡ÃÑ· HõzÛ`«OQÍ Ñïq∞u LO@∞O^Œx,

JÖÏˆQ „Ñ¨[Å #∞Oz ã¨∂HõΔ ‡~°∞} ãÖã¨÷Å∞

_çáêl@∞¡ ¿ãHõiOK«_®xH˜ J#∞=∞uOK«É’~°x

JkèHÍ~° =~åæÅ •fi~å ≥Å∞ã¨∞Î#flk. 100 HÀ@∞¡,

ÖËHõ JO «HõO>Ë Z‰õΩ¯= ~°∞}ÏÅ#∞q «~°} KÕ¿ã

ã¨∂Hõ Δ ‡~ °∞} ãÖã¨ ÷Å =∂i˚<£ Ñ¨k âß`«O

q∞OK«‰õΩO_® K«∂_®Åx =∂ÖËQÍO Hõq∞\ ©

ã≤á¶ê~°ã¨∞ KÕã≤Ok. z#fl ã¨∂HõΔ ‡~°∞} ãÖã÷Å‰õΩ

D =∂i<£ 12 âß «O =~°‰õΩ LO_»=K«∞Û##x

J#∞=∞uOzOk. =º‰ õ Ω ÎÅ #∞Oz Z\ ˜ ì

Ñiã≤÷ «∞Ö’¡#∂ ã∂HõΔ ‡~°∞# ãOã÷Å∞ 24 âß «O

q∞Oz =_ô¤ =ã∂Å∞ KÕÜ«∞~å Œx =∂ÖËQÍO Hõq∞\©

ã≤á¶ê~°ã¨∞ KÕã≤Ok.

ã¨∂HõΔ ‡~°∞} ãÖã¨÷Å ¿Ñ^ŒÅ‰õΩ ~°∞}

q`«~°} ^•fi~å "åi rq`åÅ#∞ "≥∞~°∞ÑïKÕ

ãÖã÷Å∞QÍ LO_®ÖË «Ñ¨Ê =_ô¤ "åºáê~°O KÕ¿ã

ãÖã¨÷Å∞QÍ q∞yeáÈ~å^Œx ˆHO„^Œ „Ñ¨Éèí∞`«fiO

ÉèÏqã∞Î#flk. J@∞=O\ <ÕÑ ä•ºxfl K«@ìO •fi~å

Õ"åÅ#flk HO„ ŒO PÖ’K«#. ã∂HõΔ ‡~°∞} ãOã÷Å∞

H=ÅO =_ô¤ WKÕÛ ãOã÷Å∞QÍ =Ú„ ŒÑ_ç Õ Jq

~å*ÏºOQÆ „Ñ¨HÍ~°O ~åR *Ïa`å HÕ^Œ‰õΩ

=™êÎÜ«∞x ã‘xÜ«∞~ü JkèHÍi XHõ~°∞ K≥áêÊ~°∞.

ã¨∂HõΔ ‡~°∞} ãÖã÷ÅÃÑ· «Ñ¨ÊHõ K«\Ïìxfl U~åÊ@∞

KÕ™êÎ=∞x Pi÷Hõ =∞O„u „Ñ}Éò=ÚYs «# |_≥\ò

„ÑãOQÆOÖ’ ¿Ñ~˘¯<åfl~°∞. =∂ÖËQÍO Hõq∞\© «#

x"ÕkHõ JO^ŒKÕã≤O^Œx, nxx „Ñ¨Éè í∞`«fiO

Ñijeã∞ÎO Œx PÜ«∞# áê~°¡"≥∞O@∞‰õΩ ueáê~°∞.

Pi÷Hõ âßY "≥Ú Œ\’¡ „ÑuáêkOz# aÅ∞¡ i[~°∞fi

ÉÏºO‰õΩ =_»Ì il„ãì~ü KÕã∞‰õΩ#fl JkH˘ «Î ãOã÷Å‰õΩ

=∂„`«"Õ∞ =iÎã¨∞ÎO^Œx. i[~°∞fi ÉÏºO‰õΩ =^ŒÌ

ilã¨ì~ü HÍx ãÖã¨÷Å∞ WKÕÛ ~°∞}ÏÅ∞ "≥Ú`«ÎO

~°∞}ÏÖ’¡ Zxq∞k âß «O =∂„ «"Õ∞ L<åflÜ«∞x

=∂ÖËQÍO Hõq∞\© QÆ∞iÎOzOk.

Wk WÖÏ=ÙO_»QÍ 2007-10

ãO= «û~åÅ =∞ èŒºHÍÅOÖ’ ã∂HõΔ ‡~°∞} ãOã÷Å‰õΩ

=ã∂Å∞ HÍ"åeû# x èŒ∞Å∞ ~°∂. 3,800 HÀ@¡

#∞Oz ~°∂. 18,344 HÀ@¡‰õΩ ÃÑiyOk. J Õ

ã=∞Ü«∞OÖ’ ~°∞}ÏÅ∞ fã∞‰õΩ<Õ"åi ãOYº 10.04

q∞eÜ«∞<£Å #∞Oz 26.7 q∞eÜ«∞<£Å‰õΩ KÕiOk.

ÃÑ ŒÌ ã∂HõΔ ‡~°∞} ãOã÷Å∞ 2009-10 ãO= «û~°OÖ’

ã~åãi# 37 âß «O =_ô¤Å#∞ =ã∂Å∞ KÕ™ê~Ú.

z#fl ã∂HõΔ ‡~°∞} ãOã÷Å∞ 29 âß «O =_ô¤x =ã∂Å∞

KÕ™êÎ~Ú. ÃÑ ŒÌ ã∂HõΔ ‡~°∞} ãOã÷Å‰õΩ 2009-10Ö’

Ñ#∞flÅ∞ K≥e¡OK«Hõ=ÚO Œ∞ ã~åãi ÖÏ|O 10.94

âß «O L#flk. z#fl ã∂HõΔ ‡~°∞} ãOã÷Å‰õΩ ã~åãi

ÖÏÉèíO 9.4 âß «O LOk.

48 âß «O «yæ# ZÑ¶π_ôSÅ∞S~Àáê ^ÕâßÖ’ ¡ Pi÷H õ =º=ã¨ ÷Å∞

Ñ¨ÙOA‰õΩO@∞#flO^Œ∞# ÉèÏ~°`ü‰õΩ q^Õj „Ñ¨`«ºHõΔÃÑ@∞ì|_»∞Å (ZÑ¶π_ôS) „Ñ¨"åÇ¨ÏO H©Δ}ÕzOk.U_®k „H «O W Õ <≥Å`À áÈe¿ãÎ [#=iÖ’ 48âß «O H©Δ}Õz 104 HÀ@¡ _®Å~°¡‰õΩ (^•^•Ñ¨Ù~°∂.5,000 HÀ@∞¡) Ñiq∞ «O JÜ«∂º~Ú. 2010,[#=iÖ’ ÉèÏ~° ü 204 HÀ@¡ _®Å~°¡ q Õj „Ñ «ºHõΔÃÑ@∞ì|_»∞Å#∞ PHõi¬OzOk. „Ñ¨ã¨∞Î`« Pi÷HõãO= «û~°O "≥Ú Œ\ 10 <≥ÅÅ‰õΩ ZÑ¶π_ôSÅ∞ 25âß «O H©Δ}Oz 2,290 HÀ@¡ _®Å~°¡ #∞Oz 1,700HÀ@¡ _®Å~° ¡‰ õ Ω KÕ~å~Ú. „Ñ¨ã ¨∞ Î` « Pi÷H õãO= «û~åxH WOHÍ XHõ <≥ÖË L#flO Œ∞# QÆ «U_®k ™ê÷~ÚÖ’ ZÑ¶πcSÅ∞ =KÕÛ J=HÍâßÅ∞ÖË=Ù. 2009-10 U_®kÖ’ ÉèÏ~° ü 2,588 HÀ@¡_®Å~°¡ ZÑ¶π_ôSÅ#∞ PHõi¬OzOk. JO`«„H˜`«OU_®k D "≥Ú «ÎO 2,733 HÀ@¡ _®Å~°∞¡ LOk.JHÀì|~°∞Ö’ q Õj „Ñ «ºHõΔ ÃÑ@∞ì|_»∞Å∞ ^•^•ÑÙ40 âß «O «yæ 140 HÀ@¡ _®Å~°¡‰õΩ Ñiq∞ «OJÜ«∂º~Ú. ZÑ¶π_ôSÅ∞ `«QÆ∞æ WO_çÜ«∂ XHõ|$O^•xfl U~åÊ@∞ KÕÜ«∂Åx ÉèÏq™ÈÎOk.

ÔHs~ü & HÍOÑ≤\©+¨<£û =~°Öò¤ 31

57 ÅHõΔÅ @#∞flÅ‰õΩ KÕ~°∞‰õΩ#fl

KÕÑÅ L «ÊuÎD Pi÷Hõ ãO= «û~°O "≥Ú Œ\ `˘q∞‡k

<≥ÅÅ HÍÅOÖ’ ÉèÏ~°fÜ«∞ KÕÑÅ L «ÊuÎ 57.03ÅHõΔÅ @#∞flÅ‰õΩ KÕ~°∞‰õΩOk. 2009-10 Pi÷HõãO= «û~°OÖ’ ÕjÜ«∞OQÍ KÕÑÅ L «ÊuÎ 78.53ÅHõΔÅ @#∞flÅ∞QÍ L#fl@∞¡ „Ñ¨Éè í∞`«fi _®\Ï`≥Å∞Ñ¨Ù`ÀOk. ^Õâ◊OÖ’ J`«ºkèHõOQÍ KÕÑ¨Å#∞L «ÊuÎ KÕã∞Î#fl ~å„ëêìÅÖ’ ÑtÛ=∞ÉOQÍÖò, H~°à◊,PO„^ è Œ „Ñ ¨^ Õâ ò , ` «q∞à ◊<å_»∞, Q Æ∞[~å`üÅ∞`˘e™ê ÷<åÖ’ ¡ L<åfl~Ú. 2009-10ãÖ=`«û~°OÖ’ Ñ¨tÛ=∞ÉˇOQÍÖò 15.05 ÅHõΔÅ@#∞flÅ∞, PO„ èŒ„Ñ Õâò 12.93 ÅHõΔÅ @#∞flÅ∞,QÆ∞[~å ü 7.71 ÅHõΔÅ @#∞flÅ∞, «q∞à◊<å_»∞ 5.34ÅHõΔÅ @#∞flÅ KÕÑÅ#∞ L «ÊuÎ KÕã≤#@∞¡ HO„ Œ=º=™êÜ«∞ âßY =∞O„u J~°∞}üÜ«∂ Œ"£ Ö’H±ãÉèí‰õΩWzÛ# ed «ÑÓ~°fiHõ ã=∂ è•#OÖ’ "≥Å¡_çOKå~°∞.

"Õ∞ <å\H ¿Ñ ŒÅ QÆ∞iÎOÑÙ

q è•#OÃÑ· x"ÕkHõÑ@ì}OÖ’ •i„ Œº ~Y‰õΩ kQÆ∞=Ù# L#fl

¿Ñ^ŒÅ (aÑ≤ZÖò) QÆ∞iÎOÑ¨Ù#‰õΩ q^è•<åxfl "Õ∞<å\H P Hõq∞\© «# x"ÕkHõ#∞ ã=∞iÊã∞ÎO Œx„Ñ¨Éèí∞`«fiO `≥eÜ«∞KÕã≤Ok. Ñ¨@ì} „áêO`åÅÖ’¿Ñ ŒÅ#∞ QÆ∞iÎOKÕ q è•<åxfl ~°∂á⁄OkOKÕO Œ∞‰õΩ„Ñ}ÏoHÍ ãOÑ¶∞O Zãπ P~ü ÇÏ+‘‡ <åÜ«∞Hõ «fiOÖ’Hõq∞\©x U~åÊ@∞ KÕã≤Ok. 'D Hõq∞\© `«#x" ÕkH õ#∞ " Õ ∞ <å\ ˜H ˜ JO^ ŒK Õã ¨ ∞ ÎO^ ŒxÉèÏqã¨∞Î<åflO— Jx „Ñ¨}ÏoHõ, áê~° ¡"≥∞O@s=º=Ç¨~åÅ Hõq∞\© ã¨Ç¨Ü«∞ =∞O„u Ptfih‰õΩ=∂~ü Ö’H±ã¨ÉèíÖ’ ¿Ñ~˘¯<åfl~°∞. Ñ¨@ì}ÏÅÖ’x~°∞¿Ñ^ŒÅ#∞ QÆ∞iÎOKÕO^Œ∞‰õΩ „Ñ¨ã¨∞Î`«O ã¨Ô~·#q^è•#O Ug∞ ÖË^Œ∞. „Ñ¨Éè í∞`«fiO „Ñ¨ã¨∞ Î`«O„Ñ ¨Ü≥∂QÍ` « ‡H õOQÍ x~°fiÇ ≤ÏOz# ã¨ ˆ~fi#∞qâı¡+≤™ÈÎOk.

H˘ «Î qxÜ≥∂QÆ „ Œ"ÀºÅƒ} ã∂pH˘ «Î ã≤sãπ À qxÜ≥∂QÆ èŒ~°Å P è•i «

„^Œ"ÀºÅƒ}O Ñ¶≤„|=i 18 #∞Oz J=∞Å∞Ö’H˜=zÛOk. 2011, [#=i <≥Å‰õΩ qxÜ≥∂QÆ èŒ~°Åã∂p (ã‘Ñ‘S) 6 âß «O ÃÑiy 106 áê~ÚO@¡‰õΩKÕiOk. QÆ`« U_®k (2010) ã¨QÆ@∞ 100áê~ÚO@¡ À áÈe¿ãÎ D ÃÑ~°∞QÆ∞ ŒÅ #"≥∂ ≥·Ok.< ≥Å"ås Jã¨Å∞ ÃÑ~ ° ∞Q Æ ∞^ ŒÅ#∞ áÈeÛÖˇHõ¯Hõ@ì_®xH˜ WOHÍ U_®káê@∞ PQÍeûLO@∞Ok. qxÜ≥∂QÆ^•~°∞Å ™ê÷~ÚÖ’ ^èŒ~°ÅHõ^ŒeHõÅ#∞ =∞iO`«QÍ „ÑüaOaOKÕ q^èŒOQÍH˘ «Î ã≤sãπ#∞ ~°∂á⁄OkOKå~°∞. H˘ «Î ã≤sãπ =Å¡qxÜ≥∂QÆ ^èŒ~°Ö’¡ =∂~°∞ÊÅ#∞ ZÑ¨Ê\ ˜HõÑ¨ÙÊ_»∞

Ñ¨ã≤QÆ\ ˜ì JO^Œ∞‰õΩ J#∞QÆ∞}OQÍ x~°‚Ü«∂Å∞fã¨∞HÀ=_®xH˜ i[~°∞fi ÉÏºO‰õΩ, „Ñ¨Éèí∞`åfixH˜gÅ∞O@∞Ok. JdÅ ÉèÏ~° « „áêuÑkHõ À áê@∞„QÍg∞}, Ñ@ì} qxÜ≥∂QÆ •~°∞Å èŒ~°Å ã∂pÅ#∞QÆ}ÏOHÍÅ∞, Ñ¨ äŒHÍÅ J=∞Å∞ =∞O„u «fi âßYq_»∞ ŒÅ KÕã≤Ok. [#=i <≥Å‰õΩ „QÍg∞} ã‘Ñ‘S107 áê~ÚO@∞¡, Ñ@ì} ã‘Ñ‘S 104 áê~ÚO@∞¡QÍ#"≥∂^≥·Ok. H˘`«Î ã≤sãπ`À qxÜ≥∂QÆ^•~°∞Å„^Œ"ÀºÅƒ}O ÖˇH˜¯OÑ¨ÙÖ’ =∂~°∞ÊÅ∞ KÕÜ«∞_»Oâ◊√ÉèíÑï}Ï=∞"Õ∞x, J~Ú`Õ D „^Œ"ÀºÅƒ}O„Ñ¨=∂}˜HõO HÍ=_®xH˜ KåÖÏ HÍÅO "ÕzLO_®eû# J=ã¨~°O LO^Œx Pi÷Hõ "Õ`«ÎÅ∞Jaè„áêÜ«∞Ñ¨_®¤~°∞.

2011, [#=i #∞Oz „QÍg∞}, Ñ@ì}„áêO`åÅ‰õΩ „Ñ¨`ÕºHõ qxÜ≥∂QÆ^•~°∞Å ^èŒ~°Åã∂pÅx „Ñ"Õâ◊ ÃÑ_»∞ «∞#fl@∞¡ QÆ «OÖ’ „ÑÉèí∞ «fiO„Ñ¨Hõ\Õz# q+¨Ü«∞O `≥eã≤O^Õ. D ã¨∂pÖ’¡PÇ¨~°O, áêhÜ«∂Å∞, áê^Œ~°HõΔÅ∞, ^Œã¨∞ÎÅ∞,W`«~åÅ qÉèÏQÍÅ∞ L<åfl~Ú. <≥Å "ås„áêuÑkHõ# qxÜ≥∂QÆ ^•~°∞Å èŒ~°Å ã∂pÅ#∞„Ñ¨Éèí∞ «fiO q_»∞ ŒÅ KÕã¨∞ÎOk.

P =¸_»∞ ~å„ëêìÖ’¡ JkèHõO :ˆH~°à◊, X_ç™êû, "Õ∞Ñ¶∂ÅÜ«∂ ~å„ëêìÖ’¡

JkèHõOQÍ ã‘Ñ‘S 108 áê~ÚO@∞¡ (8 âß`«OÃÑ~°∞QÆ∞ ŒÅ) LOk. QÆ∞[~å ü, Ç¨Ï~åº<å, _èçb¡,ÑO*ÏÉò =O\ ~å„ëêìÖ’¡ D ÃÑ~°∞QÆ∞ ŒÅ ~@∞4-6 âß`åxH Ñiq∞ «"≥∞ÿOk. PO„ èŒ„Ñ ÕâòÖ’HÍ¡käOQ∑, Éˇ_ç¤OQ∑, áê Œ~°HõΔÅ qÉèÏQÆOÖ’ èŒ~°Å∞9 âß «O ÃÑiQÍ~Ú.

ÃÑ ŒÌ ≥·# ã‘ìÖò áê¡O\òZãπÑ≤Öò ãOã÷ „ÑÑOK«OÖ’<Õ JuÃÑ ŒÌ

ã ‘ ìÖò áê ¡O\ò#∞ Xi™êûÖ’ ™ê÷Ñ≤OK«_®xH˜=ÚO^Œ∞‰õΩ=zÛOk. ãÖ=`«û~åxH˜ HõhãÖ 6q∞eÜ«∞<£ @#∞flÅ ã‘ìÖò L «ÊuÎ ÅHõΔ ºOQÍ 2013<å\ ˜H ˜ D „áê* ˇ‰ õ Ω ì#∞ xi‡OK «_®xH ˜„Ñ¨Ü«∞uflã¨∞Î<åfl=∞x ãÖã÷ "≥Å¡_çOzOk. nO`Àáê¡O\ò „Ñ¨ÑÖK«OÖ’<Õ JuÃÑ^ŒÌ ã‘ìÖò áê¡O\òQÍQÆ∞iÎOÑÙ á⁄O Œ#∞O Œx ãOã÷ Láê èŒº‰õΔΩ_»∞, ZO_ô#g<£ lO^•Öò „ÑHõ\OKå~°∞. HÍQÍ D áê¡O\ò‰õΩãO|OkèOz ~å„+ì =ÚYº=∞O„u #g<£ Ñ\ÏflÜ«∞H±`À ã¨=∂"Õâ◊O J~Ú# J#O`«~°O lO^•Öò=∂\Ï¡_»∞`«∂ „Ñ¨ã¨∞Î`«O xi‡OK« `«ÅÃÑ\˜ì# 6q∞eÜ«∞<£ @#∞flÅ L`«ÊuÎ ™ê=∞~° ÷ºO QÆÅ„áê*ˇ‰õΩì#∞ ~å#∞#fl 10 ãÖ=`«û~åÅÖ’ 20q∞eÜ«∞<£ @#∞flÅ∞ KÕ~°∞Û`å=∞x lO^•Öò≥eáê~°∞. HÍQÍ D Ñi„â◊=∞ x~å‡}O HÀãO

WÑ¨Ê\ ˜ˆH ~°∂.10,000 HÀ@¡ ÃÑ@∞ì|_»∞Å#∞"≥zÛO^Œx, =∞~À ~°∂.5000 HÀ@¡#∞ ‰õÄ_®nxHÀãÖ ˆH\Ï~ÚOK«#∞<åfl=∞x lO^•Öò

`≥eáê~°∞. lO^•Öò ãÖã¨÷ ~°∂. 45,000-50,000 HÀ@¡#∞ ã‘ìÖò ~°OQÆOÖ’ ÃÑ@∞ì|_»∞Å∞ÃÑ_»∞`«∞O_»QÍ, =∞~À 50,000 HÀ@¡#∞ ã‘ìÖò~°OQÆOÖ’ ÃÑ@∞ì|_»∞Å∞ ÃÑ_»∞`«∞O_»QÍ, =∞~À50,000 HÀ@¡#∞ HÀÖò @∂ eHõfi~ü áê¡O\òHÀãÖ "≥zÛ™ÈÎOk. ~å#∞#fl Ñ¨k ãÖ=`«û~åÅHÍÅOÖ’ 1,10,000 HÀ@¡ ÃÑ@∞ì|_ç ÃÑ@ì#∞Ok.

x`åº=ã~åÅ Ñ¶ÓºK«~üû

„>Ë_çOQ∑ÃÑ· x¿+ èŒOPÇ¨~° ^è Œ~ °Å xÜ«∞O„`«} HÀãÖ

x`åº=ã¨~åÅ Ñ¶¨ÓºK«~üû „>Ë_çOQ∑ÃÑ· x¿+^èŒOqkèOKåÅx qxÜ≥∂QÆ^•~°∞Å =º=Ç¨~åÅÃÑ·„Ñ¶ è•x HÍ~åºK«~°} |$O ŒO ã≤á¶ê~°∞û KÕã≤Ok.Q Æ ∞[~å` ü =ÚYº=∞O„u # ˆ~O„^ Œ " ≥∂_ ç<Õ «$ «fiOÖ’x D |$O ŒO "≥Ú «ÎO 20 ã≤á¶ê~°∞ûÅ∞KÕã≤Ok. g\Ö’ 64 HÍ~åºK«~°} ã∂„`åÅ∞<åfl~Ú.i>ˇÿÖò ^è Œ~°Å xÜ«∞O„`«} HÀãÖ =∂~åæÅ∞ã¨∂zOKÕO^Œ∞‰õΩ D |$O^•xfl QÆ`« U_®kU„Ñ≤ÖòÖ’ U~åÊ@∞ KÕâß~°∞. WO Œ∞Ö’ PO„ èŒ„Ñ Õâò,`«q∞à◊<å_»∞, =∞Ç¨~åRÅ =ÚYº=∞O„`«∞Å∞ãÉèí∞ºÅ∞QÍ ÑxKÕâß~°∞. |$O ŒO «# x"ÕkHõ#∞=∂iÛ 2# „Ñ¨^ è•x =∞<À‡Ç¨Ï< £ ã≤OQ∑‰ õΩã¨=∞iÊOzOk.

x"ÕkHõÖ’x =ÚMÏºOâßÅ∞ :� x`åº=ã¨~åÅ Ñ¶ ¨ÓºK«~üû „>Ë_çOQ∑#∞

x`åº=ã~åÅ K«@ìO HO Œ É~ÚÖò‰õΩ gÅ∞ÖËx <Õ~°OQÍ „ÑHõ\OKåe. D <Õ~åÅ#∞

«fi~°QÍ qKåiOKÕO Œ∞‰õΩ „Ñ ÕºHõ HÀ~°∞ìÅ#∞

U~åÊ@∞ KÕÜ«∂e.� „ Œ"ÀºÅƒ}Ïxfl Hõ@ì_çKÕ¿ãO Œ∞‰õΩ Ñ¶ÓºK«~üû

„> Ë_ çOQ ∑ *Ïa`å #∞Oz aÜ«∞ºO,

Ñ ¨Ñ ¨C^ è •<åºÅ∞, =O@#∂<≥Å#∞`˘ÅyOKåe.

� ÑÖÑ ≤} ©x |Ö’¿Ñ` «O K ÕÜ«∞_®xH ˜

=º=™êÜ«∞ =∂Ô~¯@¡#∞ ã¨~°mHõiOKåe.Wq =º=ã‘ ÷H õ$`« i>ˇ ÿÖò q^è•#OÖ’

H˘#™êQÍe. g\˜Ö’ P„QÀ-„áêÃãã≤OQ∑,

i>ˇÿÖò "åºáê~°O `«k`«~° ~°OQÍÖ’¡xã¨Ç¨ÏHÍ~° ãÖÑ¶ ¨∂Å ÉèÏQÆ™êfi=∂ºxfl

ÃÑOKåe.

5 ÅHõΔÅ HÀ@¡ _®Å~°¡‰õΩ ÉèÏ~° «

Pi÷Hõ =º=ã÷ÉèÏ~° « Pi÷Hõ =º=ã÷ =$kúÃÑ· Ñï„â◊=∞

kQ Æ æ*ÏÅ #∞Oz É è Ïs JOK«<åÖ Ë"≥Å∞=_»∞ «∞<åfl~Ú. 2022-25 <å\H ÉèÏ~° ü5 ÅH õ ΔÅ HÀ@ ¡ _®Å~ ° ¡ Pi ÷H õ =º=ã¨ ÷QÍ=∂~°∞ «∞O Œx iÅÜ«∞<£û WO_»„ã‘ìãπ K≥·~°‡<£ =ÚH+π

ÔHs~ü & HÍOÑ≤\©+¨<£û =~°Öò¤32

JOÉÏh ¿Ñ~˘¯<åfl~°∞. J~Ú Õ Õâ◊ Pi÷Hõ =º=ã÷ÃÑ·=∞iO « Pâß"åÇÏ Œ$HõÊ äŒO`À L#fl Sã≤Sã≤SÉÏºOH± K≥·~°‡<£ ÔHqHÍ=∞ ü 2022 <å\˜H ÉèÏ~° ü5 ÅH õ ΔÅ HÀ@ ¡ _®Å~ ° ¡ Pi ÷H õ =º=ã¨ ÷QÍJ= «iã∞ÎO Œx "≥Å¡_çOKå~°∞. „Ñã∞Î «O =∞# Õâ◊Pi÷Hõ =º=ã¨÷ Ñï=∂}O 1.2 ÅHõΔÅ HÀ@¡_®Å~°∞¡QÍ LOk.

~°∂. 32,000 HÀ@¡ XÑÊO ŒOÉèÏ~° « WO èŒ# ~°OQÆOÖ’ H©ÅHõ XÑÊO ŒO

‰õΩkiOk. iÅÜ«∞<£û WO_»„ã‘ìãπ (P~üSZÖò)‰õΩK≥Ok# 23 K«=Ú~°∞, QÍºãπ HΔ„`åÖ’¡ 30 âß «O"å\Ï#∞ „a@<£‰õΩ K≥Ok# „a\©+π ÃÑ„\’eÜ«∞O(cÑ‘) ™⁄O`«O KÕã¨∞HÀ#∞Ok. D XÑ¨ÊO^ŒOqÅ∞= 720 HÀ@¡ _®Å~°∞¡ (^•^•ÑÙ ~°∂.32,000HÀ@∞¡). ÉèÏ~° üÖ’H =zÛ# JuÃÑ ŒÌ q Õj „Ñ «ºHõΔÃÑ@∞ì|_ç (ZÑ¶π_ôS) W^Õ J=Ù`«∞Ok. Hõ$ëê‚-QÀ^•=i ÉËã≤<£Ö’x Hr-_ô6 QÍºãπ HΔ„ «O`Àáê@∞23 HΔ„`åÖ’¡ cÑ‘ "å\Ï á⁄O Œ#∞#fl@∞¡ iÅÜ«∞<£ûWO_»„ã‘ìãπ ≥eÑ≤Ok. "å\Ï |kb`Àáê@∞ Ô~O_»∞HõOÃÑhÅ∞ Hõeã≤ QÍºãπ q„HõÜ«∂xH, H˘#∞QÀÅ∞‰õΩãÖÜ«ÚHõÎ ãÖã÷#∞ U~åÊ@∞ KÕ™êÎ~Ú. WO Œ∞Ö’Ô~O_»∞ HõOÃÑhÅ‰õΩ ã¨=∂# "å\Ï LO@∞Ok.ÑtÛ=∞ f~°OÖ’x Ñ<åfl/ =ÚHÍÎ, «Ñu K«=Ú~°∞,QÍºãπ HΔ„`åÖ’¡ 30 âß «O "å\Ï`À áê@∞ 29HΔ„`åÅ∞ iÅÜ«∞<£û KÕuÖ’ L<åfl~Ú. WO Œ∞Ö’23 HΔ„`åÖ’¡ HõOÃÑh "å\Ï#∞ q„Hõ~Ú™ÈÎOk.

K«=Ú~°∞ HΔ„`åÖ’¡ J<Õfi+}, "å}[ºL «ÊuÎ ÉÏQÆ∞O>Ë cÑ‘ =∞~À 180 HÀ@¡ _®Å~°¡=~°‰õÄ K≥e¡ã¨∞ÎOk. JO>Ë "≥Ú`«ÎO 900 HÀ@¡_®Å~°¡#∞ cÑ‘ "≥zÛã∞ÎOk. cÑ‘ K≥e¡OÑÙÅ`À áê@∞Éè íq+¨º`«∞ ÎÖ’ ÃÑ>Ë ì ÃÑ@∞ì|_»∞Å#∞ ‰õÄ_®ÑiQÆ}#Ö’H fã∞‰õΩO>Ë 23 K«=Ú~°∞ HΔ„`åÖ’¡"≥Ú`«ÎO ÃÑ@∞ì|_»∞Å∞ 2,000 HÀ@¡ _®Å~°¡‰õΩKÕ~°`åÜ«∞x Ô~O_»∞ HõOÃÑhÅ∞ "≥Å¡_çOKå~Ú.ã¨=Ú„ Œ QÆ~°ƒùOÖ’ J<Õfi+¨}, Jaè=$kú qÉèÏQÆOÖ’cÑ‘H =∞Oz Ñ@∞ì LOk. „áê*‰õΩìÅ U~åÊ@∞x~°fiÇÏ}Ö’ J#∞‰õΩ#fl ã=∞Ü«∞O HõO>Ë =ÚO Œ∞Ñ¨ÓiÎ KÕÜ«∞QÆÅ K«i„`«, ™ê=∞~°÷ºO iÅÜ«∞<£ûWO_»„ã‘ìãπ ™⁄O «O. å*Ï ÉèÏQÆ™êfi=∞ºO`À Ô~O_»∞HõOÃÑhÅ ™ê=∞~å÷ºÅ∞ W~°∞=ÙiH˜ „Ñ¨Ü≥∂[#OKÕ‰õÄ~°ÛQÆÅ=x ¿Ñ~˘¯<åfl~Ú. ã¨=Ú„^Œ QÆ~°ƒùJ<Õfi}+¨#Ö’ iÅÜ«∞<£û‰õΩ H˘`«Î ™ê=∞~å÷ºÅ∞Åaè™êÎ~Ú. J~Ú`Õ H˘`«Î J<Õfi+¨} Öˇ·ÃãxûOQ∑q^è•#O (Z<£DZÖòÑ‘) HÕ^Œ D ˆHΔ„`åÅ#∞H\Ï~ÚOz#O Œ∞# "å\Ï q„HõÜ«∂xH „ÑÉèí∞ «fiOJ#∞=∞u J=ã¨~°O LO@∞Ok. D XÑ¨ÊO ŒO`«=∞ ÑïjÅ#‰õΩ =zÛ#Ñ¨ÙÊ_»∞ D HÀ}OÖ’Ñïje™êÎ=∞x `≥eáê~°∞. ÔH~Ú~üfl WO_çÜ«∂,"Õ^•O`« i™ÈÔ~ûãπ XÑ¨ÊO^•xH˜ nxH˜ `Õ_®

LO^Œx, WO^Œ∞Ö’ xÜ«∞O„`«} |kb HÍ=_»OÖË^Œx qâı¡+¨‰õΩÅ∞ JO@∞<åfl~°∞. cÑ‘ "å\Ï

fã¨∞‰õΩ#fl 23 ˆHΔ„`åÖ’¡ iÅÜ«∞<£û PÑ¨~@~üQÍ

H˘#™êQÆ∞`«∞Ok. 'D XÑ¨ÊO^•xH˜ „Ñ¨Éèí∞`«fi

J#∞=∞u J=ã¨~°O LO@∞Ok. J#∞=∞uH˜

Œ~°MÏã¨∞Î KÕã¨∞‰õΩx P"≥∂ ŒO á⁄O Œ∞`åO. =KÕÛ

Pi÷Hõ ãÖ=`«û~°OÖ’ D =º=Ç¨~°O JO`«

Ñ¨Ó~°Î=Ù «∞Ok— Jx iÅÜ«∞<£û WO_»„ã‘ìãπ Kè≥·~°‡<£

=ÚˆHâò JOÉÏh `≥eáê~°∞. `«∂~°∞Ê f~°OÖ’

J<Õfi+} J=HÍâßÅ#∞ JOkÑÙK«∞Û HÀ=_®xH,

JkèHõ K«=Ú~°∞, QÍºãπ#∞ á⁄O^Œ_®xH˜ D

XÑ¨ÊO ŒO ^ÀÇ¨Ï ŒO KÕã¨∞ÎO Œx ≥eáê~°∞.

Hr-_ô6Ö’ "å\Ï 60 âß`åxH`«QÆ∞æ`«∞Ok:

„Ñã∞Î «O Hr-_ô6 HΔ„ «OÖ’ ~ÀA‰õΩ 5-

5.2 HÀ@¡ „áê=∂}˜Hõ Ñ¶¨∞#Ñ¨Ù g∞@~°¡ ã¨Ç¨Ï[

"åÜ«Ú=Ù L «ÊuÎ J=Ù`ÀOk. D HΔ„ «OÖ’ xHÀ

i™ÈÔ~ûãπ‰õΩ 10 âß «O "å\Ï LOk. cÑ‘ KÕuH

30 âß «O "å\Ï ÅaèOz# «~åfi « iÅÜ«∞<£û

"å\Ï 60 âß`åxH «QÆ∞æ «∞Ok. Hr-_ô6 «~åfi «

X_çëê f~°OÖ’x =∞Ç#k ÉËã≤<£Ö’ Z<£Dã‘-

25Ö’ HΔ„ «OÖ’ WÑÊ\ =~°‰õΩ 15 KÀ@¡ xÅfiÅ∞

L<åflÜ«∞x QÆ∞iÎOKå~°∞. WO Œ∞Ö’ ‰õÄ_® xHÀ‰õΩ

10 âß`«O "å\Ï LOk. cÑ‘ XÑ¨ÊO^ŒO

J#O «~°O D HΔ„ «OÖ’#∂ iÅÜ«∞<£û "å\Ï 60

âß`åxH Ñiq∞ «=∞=Ù «∞Ok.

� W`«~ ° x|O^è Œ#Å`Àáê@∞ É è Ï~ °` «

xÜ«∞O„`«} J#∞=∞`«∞Å∞‰õΩ Ö’|_ç D

ÖÏ"å Õg Ñ¨Ó~°Î=Ù «∞Ok.

� 23 K«=Ú~°∞, QÍºãπ ˆHΔ„`åÅ qã‘Î~° ‚O

ã∞=∂~°∞ 2,70,000 K« Œ~°ÑÙ HÖ’g∞@~°∞¡.

� Wk WÑÊ\ =~°‰õΩ 720 HÀ@¡ _®Å~°¡ À

^Õâ◊OÖ’H˜ =zÛ# JuÃÑ^ŒÌ ZÑ¶π_ôS.

QÆ`«OÖ’ ~åº<£ÉÏH©û ÖËÉÁˆ~@sãπÖ’

"≥∞*Ïi\© "å\Ï#∞ [áê<£ á¶ê~å‡ HõOÃÑh

^≥ ·p âßOHÀº 450 HÀ@¡ _®Å~° ¡‰ õΩ

H˘#∞QÀÅ∞ KÕã≤Ok. Wk Ô~O_À JuÃÑ ŒÌ

ZÑ¶π_ôS.

� `«∂~°∞Êf~°OÖ’ =∞Ç¨#k ÉËã≤<£Ö’

iÅÜ«∞<£û‰õΩ 25 ˆHΔ„`åÅ∞ L<åfl~Ú.

� Hr-_ô6 HΔ„ «OÖ’ WÑÊ\ =~°‰õΩ HõOÃÑh

27 K«=Ú~°∞, QÍºãπ xHΔáêÅ#∞ Hõ#∞Q˘Ok.

� ÉèÏ~°`üÖ’ cÑ‘ WÑ¨Ê\˜ˆH HÍ~°ºHõÖÏáêÅ∞x~°fiÇ≤Ï™ÈÎOk. ã¨=Ú„^ŒQÆ~°ƒù ˆHΔ„`«O _ç-

17Ö’ 2008 #∞Oz iÅÜ«∞<£û`À Hõeã≤

Ñx KÕ™ÈÎOk.

ÉèÏ~° ü «Åãi P^•Ü«∞O^Õâ ◊ „Ñ ¨[Å r=# „Ñ ¨=∂}ÏxH ˜

H˘Å=∂#OQÍ ÉèÏqOKÕ ÉèÏ~° « «Åãi P^•Ü«∞OQÆ « Pi÷Hõ ãO= «û~°OÖ’ 14.5 âß «O ÃÑiy~°∂.46,492 ‰õΩ KÕi#@∞¡ „ÑÉèí∞ «fiO áê~°¡"≥∞O\ò‰õΩ`≥eÜ«∞*Ëã≤Ok. 2008-09Ö’ `«Åãï ~å|_ç~°∂.40,605 LO^Œx ˆHO„^Œ QÆ}ÏOHÍÅ∞,HÍ~°º„Hõ=∂Å J=∞Å∞ âßY =∞O„u ZO.l.yÖòÖ’H±ã¨ÉèíÖ’ XHõ ed « Ñ¨Ó~°fiHõ ã¨=∂ è•#OÖ’≥eáê~°∞. 2008-09Ö’ "åãÎ= èŒ~° = ŒÌ «Åãi

P^•Ü«∞O ~°∂.40,605, 2009-10Ö’ ~°∂.46,492QÍ JOK«<å " Õã ≤#@∞ ¡ =∞O„u¿Ñ~˘¯<åfl~°∞. 2004-05 ÉËãπ ãÖ= «û~°O =~°‰õΩÕâ◊ „QÍg∞}, Ñ@ì} „áêO`åÅ „Ñ[Å «Åãi

P^•Ü«∞ ÖˇHõ¯Å∞ "Õˆ~fi~°∞QÍ JO^Œ∞ÉÏ@∞Ö’L<åflÜ«∞x =∞~À „Ñ¨â◊fl‰õΩ ã¨=∂^è•#OQÍ yÖò`≥eáê~°∞. 2004-05 ÉËãπ WÜ«∞~ü „Ñ¨HÍ~°O„QÍg∞} «Åãi P^•Ü«∞O ~°∂.16,327 Ñ@ì}„áêO « «Åãi P^•Ü«∞O ~°∂.44,223QÍ LO ŒxPÜ«∞# J<åfl~°∞. Ñ@ì} „áêO`åÖ’¡ JkèHõ ~å|_ç,„QÍg∞} „áêO`åÖ’¡x JkèHõ [#™êO„ Œ « =Å¡Ô~O_»∞ „áêO`åÅ `«Åãï P^•Ü«∂Å =∞^èŒºJO`«~åxH˜ „Ñ ¨^ è•# HÍ~ °}=∞x PÜ«∞#q=iOKå~°∞. „QÍg∞} `«Åãï P^•Ü«∂xflÃÑOá⁄OkOKÕ ÅHõΔ ºO`À „ÑÉèí∞ «fiO =∞Ç`å‡QÍOnè<Õ+¨#Öò ~°∂~°Öò _≥=ÅÑπ"≥∞O\ò ã‘¯"£∞, ÉèÏ~°`üx~å‡}ü HÍ~°º„Hõ=∂Å ^•fi~å Ñ¨Öˇ¡Ö’¡ L^ÀºQÆJ=HÍâßÅ∞ H õeÊ™È ÎO^ Œx yÖ ò ã ¨É è í‰ õ Ω≥eÜ«∞*Ëâß~°∞.

«fi~°Ö’ H˘ «Î ÉÏºO‰õΩÅ

=∂~°æ~°^Œ≈HÍÅ∞„Ñã∞Î « Pi÷Hõ ãO= «û~°O =Úy¿ã <å\H

H˘`«Î ÉÏºOHÕQ∑ Öˇ·Ãã#∞ûÅ‰õΩ ãÖ|OkèOz#=∂~°æ^Œ~°≈HÍÅ#∞ ÉèÏ~°fÜ«∞ i[~üfi ÉÏºOH±(P~üaS) *Ïs KÕÜ«∞#∞Ok. Pi÷Hõ ãO= «û~°O=ÚyÜ«∞\ÏxH˜ =ÚO^Õ =∂~°æ^Œ~°≈HÍÅ#∞ *ÏsKÕÜ«∞\ÏxH ã<åflÇÅ∞ KÕ™ÈÎO Œx „Ñ}Éò =ÚYs|_≥\ò „ÑãOQÆOÖ’ ¿Ñ~˘¯<åfl~°∞. „ÃÑ·"Õ\ò ãOã÷Å‰õΩ™êO„Ñ^•Ü«∞ ÉÏºOHOQ∑ Ö·Ãã#∞ûÅ#∞ *Ïs KÕ¿ãJOâßxfl P~üaS Ñije™ÈÎO Œx „Ñ}Éò QÆ «|_≥\òÖ’ ¿Ñ~˘¯<åfl~°∞. „Ñ}Éò ã∂K«#Å "Õ∞~°‰õΩH˘ «Î ÉÏºO‰õΩÅ‰õΩ ãO|OkèOz „Ñã∞Î «O Õâ◊OÖ’26 „ÑÉèí∞ «fi ~°OQÆ ÉÏºO‰õΩÅ∞O_»QÍ 31 q ÕjÉÏºO‰õΩÅ∞, 86 „áêOfÜ«∞ „QÍg∞} ÉÏºO‰õΩÅ∞,4 ™ê÷xHõ ÉÏºO‰õΩÅ∞, 1,721 J~°ƒ<£ HÀPÑ~\"£ÉÏºO‰õΩÅ∞, 31 ~å„+ì ãÇÏHÍ~° ÉÏºO‰õΩÅ`À áê@∞371 HO„ Œ ãÇÏHÍ~° ÉÏºO‰õΩÅ∞<åfl~Ú. g\˜ Àáê@∞ „ÃÑ·"Õ\ò ~°OQÆOÖ’ 15 áê « ÉÏºO‰õΩÅ∞, 7H˘ «Î „ÃÑ·"Õ\ò ÉÏºO‰õΩÅ∞<åfl~Ú.

ÔHs~ü & HÍOÑ≤\©+¨<£û =~°Öò¤ 33

123456789012345678901234567890121234567891234567890123456789012345678901212345678912345678901234567890123456789012123456789123456789012345678901234567890121234567891234567890123456789012345678901212345678912345678901234567890123456789012123456789123456789012345678901234567890121234567891234567890123456789012345678901212345678912345678901234567890123456789012123456789

q Õj JOâßÅ∞

Ñ~åº=~°}OÖ’ ÉèÏ~° «

#QÆ~åÅ "≥#∞Hõ_»∞QÆ∞'Pã≤Ü«∞<£ ÇÏi « #QÆ~° ã∂p— Ö’ ÉèÏ~° «

„Ñ è•# #QÆ~åÅ∞ x~åâ◊ q∞yÖÏÛ~Ú. =ÚO|~Ú,HÀÖòHõ å, ÉOQÆà◊¥~°∞ ™ê è•~°} ™ê÷~ÚH kQÆ∞=#xeKå~Ú. _è çb¡ =∂„`«O ™ê^è•~°} ™ê÷~ÚqÉèÏQÆOÖ’ ™ê÷#O á⁄OkOk. Pã≤Ü«∂Ö’ J «ºO «ÇÏi « #QÆ~°O ™ê÷<åxfl ã≤OQÆÑÓ~ü ŒH¯OK«∞‰õΩOk.J èŒºÜ«∞#OÖ’ áêH™ê÷<£ "å}[º ~å[ è•x Hõ~åpK≥ «Î „Ñ Œ~°≈# ^•fi~å *Ïa`åÖ’ kQÆ∞= ™ê÷#OÖ’q∞yeáÈ~ÚOk. Pã≤Ü«∂ "åºÑÎOQÍ 22 „Ñ¶ è•##QÆ~åÖ’¡ Ñ¨~åº=~°} Ñï~°HõΔ} HÕ Œ WO èŒ#O,Éèí∂ qxÜ≥∂QÆO, ~°"å}Ï, =º~å÷Å∞, h~°∞,áêiâ◊√ ŒúºO, QÍe <å}º «, Ñ~åº=~°} QÆ=Ô~fl<£û=O\˜ 8 JOâßÅÃÑ· Hõ#|~°∞ã¨∞Î#fl „â◊ ŒúÃÑ· [~°‡<£WOlhiOQ∑ ãÖã÷ J èŒºÜ«∞#O KÕã≤Ok.

ÉèÏ~° ü-[áê<£Å =∞ èŒº ¿ãfiKåÛù"å}[º XÑÊO ŒO

ÉèÏ~°`ü-[áê<£Å∞ ¿ãfiKåÛ ù "å}˜[ºXÑ¨ÊO^ŒO (ZÑ¶π\ ©U) ‰õΩ^Œ∞~°∞Û‰õΩ<åfl~Ú. DXÑÊO ŒOÃÑ· ÉèÏ~° « "å}[º, Ñi„â◊=∞Å =∞O„uP#O £â◊~°‡, [áê<£ q Õj =º=Ç~åÅ =∞O„uÃã~Úr "≥Ú~Ú ÇÏ~åÅ∞ \’HÀºÖ’ Ñ¶≤„|=i 16#ãÖ`«HÍÅ∞ KÕâß~°∞. U„Ñ≤Öò #∞Oz ZÑ¶π\ ©UJ=∞Ö’ ¡H ˜ =ã¨∞ ÎOk. =ã¨∞ Î=ÙÅ∞, ¿ã=Å∞,ÃÑ@∞ì|_»∞Å‰õΩ D XÑ¨ÊO^ŒO =iÎã¨∞ÎOk. nx„Ñ¨HÍ~°O =KÕÛ Ñ¨^Õà◊¡Ö’ 94 âß`«O ^≥· fiáêH˜ΔHõ"å}[ºOÃÑ· kQÆ∞=∞u ã∞OHÍÅ∞ `˘ÅyáÈ`å~Ú.[áê<£ #∞Oz kQÆ∞=∞ «ÜÕ∞º ZÅ„HÍìxH± =ã∞Î=ÙÅÃÑ·L#fl Ñk âß «O kQÆ∞=∞u ã∞OHõO ~° ŒÌ=Ù «∞Ok.ÉèÏ~°`« B+¨^èŒ"åÅÃÑ· [áê<£ qkèã¨∞Î#fl 4-10âß «O ã∞OHõO ‰õÄ_® `˘eyáÈ «∞Ok. JÖÏQJ<ÕHõ W`«~° L`«Ê`«∞ ÎÅÃÑ· ‰õÄ_® kQÆ∞=∞uã∞OHÍÅ∞ `˘eyáÈ`å~Ú. „Ñã∞Î «O W~°∞ ÕâßÅ=∞^ è Œ º 1,235 HÀ@ ¡ _®Å~ ° ¡ "å} ˜[ºO[~°∞QÆ∞`ÀOk. Wk 2015 <å\H 2,500 HÀ@¡_®Å~°¡‰õΩ KÕ~°∞`«∞O^Œx =∞O„u P#O^£â◊~°‡≥eáê~°∞.

=∞#∞+μÅ#∞ F_çOz# ã∂Ñ~üHõOÑ¨Óº@~ü

ScZO ~ °∂á⁄OkOz# ã ¨∂Ñ ¨~ üHõOÑ¨Óº@~ü "å@û<£ J^Œ~°Q˘\ ˜ìOk. =∞x+≤,Ü«∞O„`åxH =∞ èŒº [iy# \©g „Ñ Œ~°≈# áÈ\©J~Ú# [Ñs¤Ö’ W ŒÌ~°∞ „Ñ «º~°∞÷Å#∞ J=bÅQÍF_çOKÕã≤Ok. `«∞káÈ\©Ö’ ~°∂.35 ÅHõΔÅ#∞ÔQÅ∞K«∞HÀ=@"Õ∞ HÍ^Œ∞. ~°∂. 4.5 HÀ@¡

KèåOÑ≤Ü«∞<£+≤Ñπ |Ç¨ï=∞uh H˘>Ëìã≤O^Œx Ñ‘ã‘=~°Öò¤ Ñ„uHõ "≥Å¡_çOzOk. D _»|∞ƒ#∞ ScZO¿ã"åHÍ~°º„Hõ=∂Å‰õΩ qxÜ≥∂yOK«#∞Ok. [Ñs¤áÈ\ ©Ö’ H˜¡+¨ ì"≥∞ÿ# „Ñ¨â◊flÅ‰õΩ 5 ÃãHõ#¡Ö’Ñ¨Ùã ¨=∂^è•#O W"åfieû LO@∞Ok. ScZOÑiâ’ èŒ‰õΩÅ∞ <åÅ∞Qà◊¡ áê@∞ „â◊q∞Oz "å@û<£#∞~°∂á⁄OkOKå~°∞. Wk XHõ ÃãHõ#∞Ö’ 80„\ ˜eÜ«∞<£ =º=Ç¨~åÅ∞ x~°fiÇ≤ÏOK«QÆÅ^Œ∞.=∞#∞+¨μÅ∞ J_ç ˆQ „Ñ¨â◊flÅ‰õΩ ã¨=∂^è•#OW=fiQÆÅ Œ∞. ZO`À HÍÅOQÍ =∂#= "Õ∞ èŒã∞û#∞áÈe# H õOÑ ¨Óº@~ü#∞ ~ °∂á⁄OkOKåÅ<Õâß„ãÎ"Õ «ÎÅ „ÑÜ«∞`åflÅ‰õΩ "å@û<£ q[Ü«∞O ã∂ÊùiÎxzÛO Œx ÉèÏqã¨∞Î<åfl~°∞.

„ÉlÖò À "≥·=∂xHõ |O èŒOÉèÏ~°`ü-„ÉˇlÖò =∞^èŒº q=∂#Ü«∂#

ãÖ|O^è•Å∞ =∞iO`« "≥∞~°∞QÆ∞ÑïKÕO^Œ∞‰õΩW~°∞^ÕâßÅ∞ XÑ¨ÊO^ŒO ‰õΩ^Œ∞~°∞Û‰õΩ<åfl~Ú.WÑÊ\=~°‰õΩ "å~°OÖ’ <åÅ∞QÆ∞ ™ê~°∞¡ =∂„ «"Õ∞~åHõáÈHõÅ∞ ™êyã∞Î#fl q=∂<åÅ ãOYº#∞ 21HÃÑOKåÅx x~°‚~ÚOKå~°∞. D "Õ∞~°‰õΩ áœ~°q=∂#Ü«∂# âßY =∞O„u =Ü«∞ÖÏ~ü ~°q, „ÉlÖòq^ÕâßOQÆ =∞O„u PO\’xÜ≥∂ _ç JQÆ∞º~üÃÑ„\’Üü∞\ÏÅ∞ XÑ¨ÊO^Œ Ñ¨„`åÅÃÑ· ãÖ`«HÍÅ∞KÕâß~°∞. nx „ÑHÍ~°O, U q=∂#Ü«∂# ãOã÷J~Ú# D ¿ã=Å#∞ JOkOK«=K«Ûx, J~Ú ÕJq 1,600 ã‘@∞¡ Hõey# É’~ÚOQ∑ a-747q=∂# ™ê=∞~å÷ºxfl q∞OK«‰õÄ_»^Œx JkèHÍ~°=~åæÅ∞ ≥eáê~Ú.

W~å<£Ö’ JuÃÑ ŒÌ _®"£∞„Ñ ¨Ñ ÖK «OÖ’ JuZ`« Î~Ú#

ÉèíHÎÜ«∂~ü_®"£∞#∞ W~å<£Ö’ xi‡OK«_®xH W~å<£K≥·<å ã¨Ç¨ÏHõiOK«∞HÀ#∞<åfl~Ú. D q+¨Ü«∂xflW~å<£ "å@~ü JO_£ Ñ=~ü i™ÈÔ~ûãπ _≥=ÅÑπ"≥∞O\òHõOÃÑh ¿Ñ~˘¯#flk. W\©=Å W~å<£ JkèHÍ~°∞Å∞K≥·<å "≥o§ ÉèíH˜ÎÜ«∂~ü _®"£∞ q^Œ∞º`ü „áê*ˇ‰õΩìU~åÊ@∞ ÃÑ· =∞O «<åÅ∞ [iáê~°∞.

#Å¡ èŒ<åxfl J_»∞¤‰õΩ<ÕXÑ¨ÊO^•Å∞

qq^èŒ ^ÕâßÅ =∞^èŒº Ñ¨#∞fl ã¨=∂Kå~°=∂iÊ_çH˜ ãÖ|OkèOz# 500 XÑ¨ÊO^•Å∞‰õΩk~åÜ«∞x, JO Œ∞Ö’ 13 ÉèÏ~° ü, W «~° ÕâßÅ=∞ èŒº KÀ@∞KÕã∞‰õΩ<åflÜ«∞x ÉèÏ~° « Pi÷Hõ =∞O„u„Ñ¨}Éò =ÚYs˚ "≥Å¡_çOKå~°∞. D XÑ¨ÊO^•Å∞Ñ¨#∞fl ZQÆ"Õ`«#∞, ^Õâ◊O #∞Oz #Å¡^è Œ#O` «~ °eOÑ ¨ Ù#∞ J_ » ∞ ¤HÀ=_®xH ˜ =∞iO` «LÑ¨Ü≥∂QÆÑ¨_»`åÜ«∞x ¿Ñ~˘¯<åfl~°∞. PÜ«∂^ÕâßÖ’¡x =º‰õΩÎÅ∞, HõOÃÑhÅ Ñ¨#∞fl K≥e¡OÑ¨Ùã=∂Kå~°O, ÉÏºO‰õΩ JH“O@¡ q=~åÅ∞ Ñ~°ãÊ~°OJO^Œ*Ëã¨∞‰õΩ<Õ J=HÍâ◊O HõeÊOKÕ D `«~°Ç¨XÑÊO^•Å#∞ ‰õΩ Œ∞~°∞ÛHÀ=_®xH =ºu~Hã∞Î#fl

ÕâßÅÃÑ· ãOÜ«ÚHõÎOQÍ XuÎ_ç ÃÑOKåÅx r20ÕâßÅ‰õΩ q[Ñ≤Î KÕâß~°∞. "≥Ú «ÎO 78 ÕâßÅ`À

ÉèÏ~°`ü ^ŒfiO^Œfi Ñ¨#∞flÅ x~À^èŒHõ XÑ¨ÊO^ŒO‰ õ Ω^ Œ ∞~ ° ∞ Û‰ õ ΩO^ Œx, "å\ ˜Ö’ 10 ^ ÕâßÅXÑÊO^•Å‰õΩ ã=~°}Å „Ñ„HÜ«∞ ÑÓ~°Î~ÚO Œx,q∞QÆ å ÕâßÅ`À ãO„ÑkOÑÙÅ ™ê÷~ÚÖ’ LO Œx"≥Å¡_çOKå~°∞. JO «~åfÜ«∞ =∂Ô~¯\’¡ „‰õÄ_®~ÚÖòèŒ~°Ö’¡ KÀ@∞ KÕã¨∞‰õΩO@∞#fl ÃÑ~°∞QÆ∞ ŒÅ K«=Ú~°∞

kQÆ∞=∞u KÕã∞‰õΩO@∞#fl ÕâßÅ Jaè=$kúÃÑ· f„=„ÑÉèÏ=O K«∂ÑÙ «∞#fl <ÕÑ äŒºOÖ’ r20 ÕâßÅÃÑ„\’eÜ«∞O âßY =∞O„ «∞Å∞ ã=∂"Õâ◊O HÍ"åÅxx~° ‚~ÚOKå~°∞. „Ñ¨ÑÖK« "åºÑ¨ ÎOQÍ qq^è ŒL «Ê «∞ÎÅ∞, =ã∞Î=ÙÅ èŒ~°Ö’¡ Jã≤÷~° «#∞ J Œ∞ÑÙÖ’LOKÕO Œ∞‰õΩ JO «~åfÜ«∞OQÍ Ñ~°ãÊ~° ãÇÏHÍ~°OJ=ã¨~ °=∞x „Ñ ¨}Éò Jaè „áêÜ«∞Ñ ¨_® ¤~ ° ∞ .'JO «~å˚fÜ«∞ ™ê÷~ÚÖ’ Hõ$+≤ KÕ¿ãÎ «Ñ¨Ê PÇ¨~°„^Œ"ÀºÅƒ}O ã¨=∞ã¨º Ñïëê¯~°O HÍ^Œ∞ Jx¿Ñ~˘¯<åfl~°∞. =º=™êÜ«∞, =º=™êÜ«∂ è•~° ~°OQÍÅJaè=$kúH QÆ}hÜ«∞OQÍ x èŒ∞Å∞ H\Ï~ÚOKåeû#J=ã¨~°O LO^Œ<åfl~°∞. PÇ¨~À`«Ê`«∞ÎÅ ^èŒ~°Ö’¡ÃÑ~°∞QÆ∞^ŒÅÃÑ· K«iÛOKÕO^Œ∞‰õΩ r20 ^ÕâßÅ=º=™êÜ«∞âßYÅ =∞O„`«∞Å∞ D "Õ∞ <≥ÅÖ’ã=∂"Õâ◊O HÍ#∞<åfl~°∞. JO «~åfÜ«∞OQÍ Pi÷HõJã=∂# «Å#∞ ˘ÅyOKÕO Œ∞‰õΩ fã∞‰õΩ<Õ K«~°ºÅq+¨Ü«∞OÖ’ r20 ^ÕâßÅ∞ XHõ JOwHÍ~åxH˜=KåÛ~Ú. Pi÷Hõ =∞O„ «∞Å ã Œã∞û J#O «~°OXHõ „ÑHõ@# q_»∞ ŒÅ KÕâß~Ú. 'qq èŒ L «Ê «∞ÎÅèŒ~°Ö’¡ <≥ÅH˘#fl f„= Jã≤÷~° « •x Ñi}Ï=∂ÅÃÑ·

K«iÛOKåO Jaè=$kú K≥O^Œ∞`«∞#fl ^ÕâßÖ’¡=º=™êÜ«∞~°OQÆOÖ’ n~° …HÍÅ ÃÑ@∞ì|_»∞Å∞ÃÑ\ÏìÅx ÑÙ#~°∞^•…\ã∞Î<åflO— Jx P „ÑHõ@#Ö’¿Ñ~˘¯<åfl~ °∞. ãÖH ΔÀÉ èÏÅ#∞ `«@∞ ì‰ õ Ω< ÕÖÏJO «~åfÜ«∞ Pi÷Hõ =º=ã÷#∞ Œ$_è» «~°O KÕÜ«∂Å<Õ=ÓºÇÏOÃÑ· Pi÷Hõ =∞O„ «∞Å∞ XHõ JOwHÍ~åxH=zÛ#@∞¡ `≥eáê~°∞. J~Ú`Õ, ÉèÏ~°`ü ¿Ñ~˘¯#flJOâßÅ‰õΩ JO Œ∞Ö’ ÃÑ ŒÌQÍ „áê è•#º « W=fiÖË Œ∞.#Å¡ èŒ#O JOâ◊OÃÑ· ã¨Ç¨ÏHÍ~°O HÀ~°∞ «∂ Jxfl^ÕâßÅ∞ Ñ¨#∞fl ãÖ|Okè`« ã¨=∂Kå~° =∂iÊ_çXÑ ¨ÊO^•Å‰ õ Ω JOwH õiOKåÅ#fl É èÏ~ °` üJÉèíº~°÷##∞ Ñ¨\ìOK«∞HÀÖË Œ∞.

„ÑÑOK«OÖ’<Õ Ju ÃÑ ŒÌ‰õΩ@∞O|O

q∞*’~å"£∞‰õΩ K≥Ok# XHõ =ºH˜ ÎH ˜„ÑÑOK«OÖ’<Õ Ju ÃÑ ŒÌ ‰õΩ@∞O|O LOk. J «xH39 =∞Ok ÉèÏ~°ºÅ∞, 94 =∞Ok ãO`å#O, 14=∞Ok HÀ_»à◊√¡, 33 =∞Ok =Úx=∞#∞=∞Å∞L<åfl~ °∞. [Ü≥∂# Kå<å J<Õ D =ºH ˜ Îq∞*’~å"£∞Ö’x ÉÏHõ\ÏfiOQ∑ „QÍ=∞OÖ’xH˘O_»Ö’¡QÆÅ 100 QÆ^Œ∞Å <åÅ∞QÆO`«ã¨∞ ÷ÅÉèí=OuÖ’ x=ã≤ã¨∞ÎO\Ï_»∞.

ÔHs~ü & HÍOÑ≤\©+¨<£û =~°Öò¤34

123456789012345678901234567890121234567812345678901234567890123456789012123456781234567890123456789012345678901212345678123456789012345678901234567890121234567812345678901234567890123456789012123456781234567890123456789012345678901212345678123456789012345678901234567890121234567812345678901234567890123456789012123456781234567890123456789012345678901212345678

ÕjÜ«∞ JOâßÅ∞

=∞Ç≤Ïà◊Å „áêux èŒºOÖ’ =∞#k

98= ™ê÷#O~å[H©Ü«∂Ö’¡ =∞Ç≤Ïà◊Å „áêux èŒºOÖ’

ÉèÏ~° ük 98= ™ê÷#O. D q+Ü«∞OÖ’ á⁄~°∞QÆ∞

ÕâßÖ·# áêH˜™ê÷<£, <ÕáêÖò =∞#HõO>Ë #Ü«∞O.

Ö’H±ã¨ÉèíÖ’ 10.8 ~å[ºã¨ÉèíÖ’ 10.3 âß`«O

=∂„`«"Õ∞ =∞Ç≤ÏàÏ „áêux^èŒºO LOk. WO@~ü

áê~ ° ¡" ≥ ∞O@s Ü«¸xÜ«∞< £ (SÑ ‘Ü «¸)

~°∂á⁄OkOz# *Ïa`å „Ñ¨HÍ~°O =∞Ç≤ÏàÏ

„áêux^èŒºOÖ’ ~°∞"åO_® "≥Ú^Œ\ ˜ ™ê÷#OÖ’

xezOk. ~°∞"åO_® ZQÆ∞= ãÉèíÖ’ 34 âß «O,

kQÆ∞= ã¨ÉèíÖ’ 56 âß`«O =∞Ç≤ÏàÏ ã¨Éèí∞ºÅ∞

LP#fl~°∞. Ô~O_À ™ê÷#OÖ’ ã‘fi_»<£ (45 âß «O),

=¸_À ™ê÷#OÖ’ ^ŒH˜Δ}Ï„Ñ¶≤HÍ (44.5 âß`«O)

xeKå~Ú. =∞# á⁄~°∞QÆ∞ ÕâßÖ’¡ <ÕáêÖò 18=

™ê÷#OÖ’#∞, áêH± 51= ™ê÷#OÖ’#∞, |OQÍ¡ Õâò

65= ™ê÷#OÖ’#∞ L<åfl~Ú. ™œn Jˆ~aÜ«∂,

Y`å~ü, X=∞<£ ã¨Ç¨ Ñ¨<≥flO_»∞ ^ÕâßÖ’¡<≥ ·`Õ

~å[H©Ü«∂Ö’¡ =∞Ç≤ÏàÏ „áêux^èŒºO Ñ¨ÓiÎQÍ

â◊¥#ºO.

äŒ~°‡Öò áê¡O\òû HÀãÖ H˘ «Î Ñ¨=~ü

áêÅã‘HO„ Œ „ÑÉèí∞ «fiO [#=i S Œ∞# H˘ «Î

äŒ~°‡Öò q Œ∞º ü q è•<åxfl P"≥∂kOzOk. ~å„ëêìÅ

P^è Œ fi~ °ºOÖ’ xi‡OK«É’ÜÕ∞ „áê*ˇ‰ õΩ ìÅ‰ õΩ

„áê*‰õΩìÅ‰õΩ D áêÅã‘ =iÎã∞ÎOk. H˘ «Î q è•#O

q Œ∞º ü ÑOÑ≤}ÃÑ· U~åÊ>ÿ# QÍ_çæÖò á¶ê~°∞‡ÖÏ#∞

u~°QÆ~åã≤Ok. „áê*‰õΩì L#fl ~å„ëêìxH 50 âß «O,

35 âß`«O P „áêO`«OÖ’ U~åÊ>ˇÿ# W`«~°

ãÖã¨÷Å‰õΩ, 15 âß`«O ˆHO„^Œ „Ñ¨Éè í∞`åfixH˜

K≥O^Œ∞`«∞Ok.

Ñ<≥flO_À ÑOK«=~°¬ „Ñ}ÏoHÍ HÍÅ"≥∞ÿ#

2012-17Ö’QÍ XHõ ÅHõΔ "≥∞QÍ"å@¡ q^Œ∞º`ü

L`åÊ Œ# KÕÜ«∂Åx ÅHõΔ ºOQÍ ÃÑ@∞ì‰õΩOk. QÍ_çæÖò

á¶ê~°∞‡ÖÏ HO Œ áê¡O\ò L#fl ~å„+ìO 10 âß`åxfl

«# „áê è•#ºO L#fl ãOã÷Å‰õΩ W"˘fiK«∞Û. 75

âß «O áê¡O\ò U~åÊ@∞‰õΩ ãÇÏHõiOz# ~å„ëêìÅ‰õΩ

(áê¡O\ò L#fl ~å„+ìO ãÇ), q∞ye#k HO„ Œ

„ÑÉèí∞`åfixH K≥O Œ∞ «∞Ok.

„Ñ ¨ã ¨ ∞ Î` «O x~å‡}OÖ’ L#fl 14

áê¡O\òÅ‰õΩ H˘`« Î áêÅã‘ J=∞Å=Ù`«∞Ok.

QÆ^Œ~åfi~å, ÖÏ~å, `åÖËÛ~ü J#∞|O^èŒO, ‰õΩ_çæ,

^•i¡Ñë¡, QÆ*ò=∂~å, ÉÏÔ~u, y_≥~üÉÏÇ¨, Hõ «fi,

^Œ∞=~°O, Hõ~Àæ<Õ, Ñ¨Ù_ç=∞_»Hõ, ÉˇÖÏ›~ü, Hõ^äŒ∞=

„áê*‰õΩìÅ∞ L<åfl~Ú. g\x 12, 13= ÑOK«

=~°¬ „Ñ}ÏoHÍ HÍÅOÖ’ ÑÓiÎ KÕÜ«∂Åx ÅHõΔ ºOQÍ

ÃÑ@∞ì‰õΩ<åfl~°∞.

ÉOQÆà◊¥~°∞Ö’ Z~Ú~À

WO_çÜ«∂-2011Zxq∞^À Z~Ú~À WO_çÜ«∂-2011

„Ñ Œ~°≈# ÉOQÆà◊¥~°∞Ö’x Ü«∞ÅÇÏOHõ = ŒÌ Ñ¶≤„|=i

9# „áê~°OÉèí"≥∞ÿOk. D „Ñ Œ~°≈# ~°HõΔ} ÑiHõ~åÅ

=∂Ô~¯\òÖ’ ÉèÏ~° « ™ê÷~Úx ÃÑOK«∞ «∞O Œx, ÃÑ ŒÌ

B\ò ™ÈiûOQ∑ ˆHO„^ŒOQÍ J=`«iã¨∞ ÎO^Œx

~°HõΔ}=∞O„u UˆH PO\’x ¿Ñ~˘¯<åfl~°∞. Õ[ãπ

=∂~ü¯-2 `ÕeHõáê\˜ Ü«Ú^Œú q=∂#O 2015

<å\˜H˜ ~°∂á⁄O Œ∞ «∞O Œ<åfl~°∞. „Ñ¨ Œ~°≈#Ö’ 40

ÕâßÅ∞ áêÖÁæ<åfl~Ú.

«q∞à◊<å_»∞Ö’ = „ « ÉÏºO‰õΩ

„áê~°OÉèíO^Õâ ◊OÖ’<Õ `˘e =¸„`« ÉÏºO‰õΩ

«q∞à◊<å_»∞Ö’ u~°∞zÛH 35 H.g∞. Œ∂~°OÖ’x

=Úã≤i „QÍ=∞OÖ’ „áê~°OÉèí"≥∞ÿOk. „QÍ=∞ã¨∞ÎÅ

#∞Oz =¸„`åxfl ¿ãHõiOK«_»O nx ÅHõΔ ºO.

=¸„`åxfl â◊√kÌKÕã≤ =i, J~°\ ˜ ÑÖ@Å‰õΩ

qxÜ≥∂yOKÕ q è•#O [~°‡h, K≥·<åÖ’ J=∞Ö’¡

LOk. nxfl WHõ _» ‰õÄ_® J=∞Å∞ KÕ¿ãO Œ∞‰õΩ

Ñiâ’ èŒ#Å∞ [~°∞QÆ∞ «∞<åfl~Ú. _èçb¡ SS\©, ™È¯Ñπ

ãfiK«ÛùO Œ ãOã÷ ãOÜ«ÚHõÎOQÍ ÉÏºO‰õΩ#∞ U~åÊ@∞

KÕâß~Ú.

2.8 HÀ@¡ É’QÆãπ HÍ~°∞¤Å∞ ~° Œ∞Ì^Õâ◊ "åºÑ¨ÎOQÍ AÖˇ· 2006 #∞Oz

WÑÊ\ =~°‰õÄ 2.8 HÀ@¡ É’QÆãπ ~+<£ HÍ~°∞¤Å#∞

~°^Œ∞Ì KÕã≤#@∞ì ˆHO„^Œ „Ñ¨Éèí∞`«fiO `≥eÑ≤Ok.

J «ºkèHõOQÍ Ñ¨tÛ=∞ ÉˇOQÍÖ’¡ 59.67 ÅHõΔÅ∞

~°^ŒÌÜ«∂ºÜ«∞x PÇ¨~°O, áœ~°ã¨~°Ñ¶¨~åÅ âßY

=∞O„u ÔH.q. ä•=∞ãπ "≥Å¡_çOKå~°∞.

Ñ~åº=~°} ~°HõΔ}‰õΩ DZãπ[_£*ÏfÜ«∞ áê~°∞¯Å∞, =#º=∞$QÆ ãO~°HõΔ}

ˆHO„^•Å ÑïkèÖ’ Jaè=$kú ¿Ñi@ KÕÑ¨>Ë ì

HÍ~ ° ºH õÖÏáêefl x~Àk èOKåÅx ˆHO„^ ŒO

x~°‚~ÚOzOk. "å\˜ ÑïkèÖ’ Ñ¨~åº=~°}ÏxH˜

Çx «ÅÃÑ>Ëì K«~°ºefl J_»∞¤‰õΩ<ÕO Œ∞‰õΩ Ñ~åº=~°}

=∞O„u «fiâßY H˘ «Î x|O èŒ#efl ~°∂á⁄OkOzOk.

*ÏfÜ«∞ áê~°∞¯Å∞, =#º=∞$QÆ ˆHO„^•Å K«∞@∂ì

Ñ~åº=~°} ã∞xfl « „áêO`åÅ#∞ (ZHÀ Ããxû\"£

*’< £-DZãπ[_ £) U~åÊ@∞ K ÕÜ «∂Åx

x~°‚~ÚOzOk. Wq PÜ«∂ ~°HΔ « „áêO`åÅ‰õΩ

Ç¨x HõÅ∞QÆ‰õΩO_® 'ëêH± JÉÏ˚~°ƒ~°∞¡—QÍ Ñ¨x

KÕ™êÎÜ«∞x ¿Ñ~˘¯Ok. HO„ ŒO ~°∂á⁄OkOz# H˘ «Î

x|O èŒ#Å q=~åÅ∞ :

� Ñ~åº=~°} ã∞xfl « „áêO`åÅ (DZãπ[_£)

ÑikèÖ’ QÆ#∞Å «=fiHõO, ~°OÑO q∞Å∞¡Å∞,Ñi„â◊=∞Å U~åÊ@∞, "å}[º J=ã~åÅ‰õΩ

=O@ K≥~°‰õΩ#∞ LÑ¨Ü≥∂yOK«_»O, ÉèÏs

[Åq Œ∞º ü „áê*‰õΩìÅ x~å‡}ÏÅ∞ x¿+ èŒO.� ~°H˜Δ`« „áêO`åÅÃÑ· #∞Oz q=∂<åÅ∞,

"Õ_çQÍe |∞_»QÆÖ’¡ PHÍâ◊Ü«∂#O KÕ¿ã

Ñ~åº@Hõ HÍ~°º„Hõ=∂Å∞ KÕÑ@ì‰õÄ_» Œ∞.� [Å =#~°∞Ö’¡ ~°™êÜ«∞<åÅ∞, Ñ¶ ¨∞#

=º~å÷Å#∞ HõÅ∞Ñ‰õÄ_» Œ∞.

� K≥@∞¡ H˘@ì‰õÄ_» Œ∞. =º=™êÜ«∞ Ñ¨ Œú «∞Ö’¡ÉèÏs =∂~°∞ÊÅ∞ KÕÑ¨@ì‰õÄ_» Œ∞.

� Éèí∂QÆ~°ƒù [ÖÏxfl `À_»@O ã¨Ç¨, ã¨Ç¨Ï[

h\ =#~°∞ÅÅ#∞ "å}[º J=ã~åÅ‰õΩ"å_»‰õÄ_»^Œ∞.

� Ç¨ÏŸ@à◊√¡, q_çk ˆHO„^•Å#∂ U~åÊ@∞

KÕÜ«∞‰õÄ_»^Œ∞.

ÉèÏ~° « z<åfl~°∞ÅÃÑ· Ü« xÃãÑ¶π

x"ÕkHõ "≥Å¡_çÉèÏ~°`üÖ’ H“=∂~° =Ü«∞ã¨∞ ÉÏeHõÅ

Éèíq+¨º ü | «∞‰õΩ z„ «O U=∂„ «O ÉÏQÍÖË Œx

S~åã¨ J#∞|O^èŒ ãÖã¨÷ Ü«¸xÃãÑ¶π x"ÕkHõ

ÕeÛOk. H“=∂~°OÖ’ áÈ+Hõ Ö’ÑO`À |~°∞=Ù

«‰õΩ¯=QÍ LO_»@O, ÉÏÅº q"åÇÅ∞, =∂ «$ «fi

=∞~°}ÏÅ∞ =O\ =~°∞ã ã=∞ãºÅ q+=ÅÜ«∞OÖ’

‰õÄ~°∞‰õΩáÈ`«∞<åfl~°x P x"ÕkHõ ¿Ñ~˘¯Ok.

''„ÑÑOK« Ñ≤Å¡Å Ñiã≤÷u-2011 (ZãπF_»|∂¡ ºã‘)——

¿Ñi@ Ü«¸xÃãÑ¶π ~°∂á⁄OkOz# x"ÕkHõ#∞

#∂º_è çb¡Ö’ q_»∞^ŒÅ KÕâß~°∞. WO^Œ∞Ö’x

=ÚMÏºOâßÅ∞ WÖÏ L<åfl~Ú.

� H“=∂~° =Ü«∞ã¨∞ ÉÏeHõÅ [<åÉèÏÖ’ÉèÏ~° ük „Ñ¨ÑÖK«OÖ’<Õ J„QÆ™ê÷#O.

� ^Õâ ◊OÖ’x D =Ü«∞ã ¨ ∞ ÉÏeH õÖ’ ¡

ã¨QÍxHõ<åfl Z‰õΩ¯=QÍ 56%=∞OkÖ’~°HõÎÇ‘Ï# « ã¨=∞ã¨º.

� 43% =∞OkH 18 Uà◊√¡ xO_»‰õΩO_®<Õ

ÃÑo¡à ◊ ¡=Ù`«∞O_»QÍ, JO^Œ∞Ö’ ã¨Q ÆO=∞OkHõ<åfl Z‰õΩ¯= =∞Ok =Ü≥∂[#∞Å∞

HÍ‰õΩO_®<Õ a_»¤‰õΩ [#‡xã∞Î<åfl~°∞. giÖ’

U\Ï 6 "ÕÅ =∞Ok =∞~°}O.� WÖÏO\ ˜ Ñïã≤÷u ÉèÏ~°`ü#∞ Jaè=$kú

K≥O Œx HÍOQÀ, |∞i¯<åá¶ê™È, yxÜ«∂

ÔHs~ü & HÍOÑ≤\©+¨<£û =~°Öò¤ 35

=O\ ÕâßÅ x~°ã# xÅÉ_»∞`ÀOk.

� 15 #∞Oz 19 =∞ èŒº =Ü«∞ã∞#fl H“=∂~°ÉÏeHõÖ’¡ 47% =∞Ok «‰õΩ¯= |~°∞=Ù`À

LO@∂, ã¨Éòã¨Ç¨~å P„Ñ¶ ≤HÍ ^ÕâßÅ

™ê÷~Úx ^•>Ëâß~°∞.� 15-19 Uà◊¡ =∞ èŒº =Ü«∞ã∞ ÉÏÅ∞~°Ö’

30% =∞O^Õ ~°H õ ÎÇ ‘Ï#`«`À ÉÏ^è Œ

Ñ_»∞ «∞O_»QÍ, ÉÏeHõÖ’¡ =∂„ «O 56%=∞OkÖ’ ã=∞ãº LOk.

� áÈ+ ¨H õ Ö’Ñ Ö`À, ~ °H õ ÎÇ ‘ Ï#` «`À

ÉÏ^ è ŒÑ ¨_ » ∞` « ∞#fl ÉÏeH õÅ∞ |_ çx=kÖËÜ « ∞@O, `˘O^ Œ~ °QÍ ÃÑo ¡à ◊ √ ¡

KÕã∞HÀ=_»O „Ñ è•# ã=∞ãºQÍ xÑÙ}∞Å∞

K≥|∞ «∞<åfl~°∞.� Õâ◊OÖ’ ¿Ñ ŒÑ≤Å¡Ö’¡ 57% =∞Ok «‰õΩ¯=

|~°∞=Ù`À ÉÏ^è ŒÑ¨_»∞`«∞O_»QÍ, ^è ŒxHõ

z<åfl~°∞Ö’¡ 20% =∞OkÖ’ =∂„`«"Õ∞ã¨=∞ã¨º.

� ÃÇÏKüSg =∞~À ÃÑ ŒÌ „Ñ=∂ ŒO. ÉÏÅ∞i`À

áÈe¿ãÎ ÉÏeHõÖ’¡<Õ D =ÚÃÑÊ‰õΩ¯=.ÃÇÏKüSg/ Z~Ú_£û QÆ∞iOz 35%

ÉÏÅ∞~°‰õΩ J=QÍÇ¨Ï# LO_»QÍ, 28%

ÉÏeHõÅH nx QÆ∞iOz ≥Å∞ã∞.

ÃãÖò @=~°¡‰õΩ ™œ~°q Œ∞º ü

yi[# „áêO`åÅ∞, H˘O_» „áêO`åÖ’¡

U~åÊ@∞ KÕ¿ã ÃãÖò @=~° ¡‰õΩ ™œ~°q^Œ∞º`ü

JO Œ∞ÉÏ@∞Ö’H Õ=_»O ^•fi~å D „áêO`åÖ’¡

" ≥ÚÉˇ ·Ö ò á¶È#∞ ¡ U~åÊ@∞ KÕ ¿ã J=HÍâ◊O

U~°Ê_»∞`«∞O^Œx „Ñ¨Éèí∞`«fiO ÉèÏqã¨∞Î#flk. D

q+¨Ü«∂xfl ~å[ºã¨Éè í‰õΩ ed`« Ñ¨Ó~°fiHõOQÍ

≥eÜ«∞KÕ™ê~°∞. H˘xfl ~å„ëêìÖ’¡ q Œ∞º ü H˘~° «

LO_»@O =Å¡ "≥ÚÉ·Öò @=~°¡ U~åÊ@∞ Ñxf~°∞#∞

P@OHÍÅ∞ U~°Ê_ »∞` «∞<åflÜ«∞x J<åfl~ °∞.

W#Êùˆ~‡+¨<£ >ˇHÍflÅr, >ˇeHõ=¸ºxˆH+¨<£û ¿ãì\ò

=∞O„u ã¨z<£ ÃÑ·Öˇ\ò D q+¨Ü«∞O K≥áêÊ~°∞.

Xi™êûÖ’ yi[# „áêO`åÖ’¡ U~åÊ@∞ KÕã≤# 604

@=~°¡‰õΩ WÑ¨Ê\˜H ™œ~° q Œ∞º ü JOkã¨∞Î<åfl~°∞.

*Ï~°öO_£, Kè«fÎãπQÆ_è£ÅÖ’ ‰õÄ_® J Õ HÍ~°º„Hõ=∞O

[~°∞QÆ∞ «∞Ok. *Ï~°öO_£Ö’x 98 âß «O „QÍg∞Ö’¡

„QÍg∞} >ˇeá¶È<£ Hõ<≥Hõ Δ#∞¡ JO^ŒKÕ™ê=∞x,

™ê\Ö·\ò á¶È#¡ ™œHõ~åºxfl ‰õÄ_® JO ŒKÕ™êÎ=∞x

≥eáê~°∞. "≥ÚÉ·Öò >eá¶È<£Å∞ Z‰õΩ¯= HÍ=_»O

=Å¡ ÖÏO_£Ö·<£ ãOYº «yæáÈ «∞O Œ#fl q+Ü«∂xfl

PÜ«∞# QÆ∞~°∞Î KÕ™ê~°∞. 2004 >eá¶È<£ Jk 66

âß`åxH ÃÑiyO Œx ≥eáê~°∞.

ÃÑ~°QÆ#∞#fl ÑO_»¡, ‰õÄ~°QÍÜ«∞ÅL`«ÊuÎ

WO_çÜ«∂Ö’ ‰õÄ~°QÍÜ«∞Å L «ÊuÎ P~°∞

âß`«O, ÑÖ_» ¡ L`«ÊuÎ S^Œ∞ âß`«O QÆ` «

ãÖ=`«û~°OHõO>Ë D ãÖ=`«û~°O Z‰õΩ¯=QÍ

LO@∞O Œx áê~°¡"≥∞O@∞‰õΩ ≥eÜ«∞KÕ™ê~°∞. HO„ Œ

=º=™êÜ«∞ âßY ¿ãì\ò =∞O„u J~°∞}üÜ«∂^Œ"£

Ö’H±ã¨Éèí‰õΩ ed «Ñ¨Ó~°fiHõOQÍ ã¨=∂ è•#O Wã¨∂Î

2009-10Ö’ ‰õÄ~°QÍÜ«∞Å L`«ÊuÎ 133.5

q∞eÜ«∞<£ @#∞flÅ∞ J~Ú Õ 2010-11Ö’ 141.3

q∞eÜ«∞<£ @#∞flÅ"Õ∞~° LO@∞O^Œx `≥eáê~°∞.

JÖÏQ ÑO_»¡ L «ÊuÎ 72.2 q∞eÜ«∞<£ @#∞flÅ

#∞Oz S^Œ∞ âß`«O ÃÑiy 75.7 q∞eÜ«∞<£

@#∞flÅ‰õΩ KÕ~°#∞<åfl~Ú. ÑÖ_»∞¡, ‰õÄ~°QÍÜ«∞Å

L «ÊuÎÖ’ WO_çÜ«∂ „ÑÑOK«OÖ’ Ô~O_À ™ê÷#OÖ’

LOk. 2008-09Ö’ ÑÖ_»¡ L`«ÊuÎÖ’ 0.69

âß «O, ‰õÄ~°QÍÜ«∞Å L «ÊuÎÖ’ 1.69 âß «O,

‰õÄ~°QÍÜ«∞Å L «ÊuÎÖ’ 1.69 âß «O WO_çÜ«∂

#∞Oz ZQÆ∞=∞u J~ÚOk.

«fi~°Ö’ [O «∞ ãOHΔ=∞ K«@ìOÉèÏ~°`«^Õâ◊OÖ’ "≥ ·^Œº Ñïâ’^è Œ#Ö’¡

ÉèÏQÆOQÍ „Ñ¨Ü≥∂QÆâßÅÖ’¡ =#º„áê}∞ÅÃÑ·

[~°∞QÆ∞ «∞#fl Ç≤ÏOã¨ÃÑ· W\©=Å Çë=Ù_£ `å~°

áê"≥∞ÖÏ JO_»~°û<£ KÕã≤# PO^Àà◊#ÃÑ· ÉèÏ~° «

„Ñ ¨É è í ∞` « fiO ã ¨ ÊOkOzOk. [O`« ∞=ÙÅÃÑ ·

„ÑÜ≥∂QÍÅ#∞ xÜ«∞O„ «} KÕÜ«∞\ÏxH HO„ ŒO

XHõ aÅ∞¡#∞ ~°∂á⁄OkOzOk. [O «∞ ãOHΔ=∞

K«@ìO 2011QÍ Ñ≤Å=|_Õ D K«@ìO [O «∞=ÙÅÃÑ·

„ÑÜ≥∂QÍÅ∞ KÕ¿ã ãOã÷ÅÃÑ·, =º‰õΩÎÅÃÑ· Ñ~°º"ÕHõΔ},

xÜ«∞O„ «}‰õΩ gÅ∞QÍ XHõ Hõq∞\© xÜ«∂=∞HÍxH

gÅ∞ HõeÊã¨∞ÎOk. D Hõq∞\©Ö’ JkèHÍ~°∞Å∞,

J#kèHÍ~°∞Å∞, ˆHO„^Œ [O`«∞ „Ñ¨^Œ~°≈#âßÅ

JkèHÍ~°∞Å∞, "≥@~°fls H“xûÖò PÑ¶π WO_çÜ«∂,

[O «∞ ãOHΔ=∞ ãOã÷Å ãÉèí∞ºÅ∞ LO\Ï~°∞. H¡xHõÖò

ÑsHõΔÅ∞ x~°fiÇ≤Ïã∞Î#fl x~°fiÇ≤ÏOz# «~åfi « ‰õÄ_®

[O`«∞=ÙÅ‰õΩ ZÖÏO\ ˜ Ç¨x HõÅ∞QÆ ‰õΩO_®

LO_Õ@@∞¡ D Hõq∞\ © xs‚`« „Ñ¨=∂}ÏÅ#∞

ã¨∂zã¨∞ÎOk. JO ÕHÍHõ D =Ú™ê~Ú^• aÅ∞¡

„Ñ¨HÍ~°O [O`«∞=ÙÅÃÑ· „Ñ¨Ü≥∂QÍÅ∞ KÕ¿ã"å~°∞

`å=Ú [iÑ≤# „Ñ¨Ü≥∂QÍÅ‰õΩ ãÖ|OkèOz

q=~åÅ#∞ iHÍ~°∞¤ KÕÜ«∂eû LO@∞Ok. HÍQÍ

x|O èŒ#Å#∞ Ju„Hõq∞Oz# ãOã÷Å‰õΩ, =º‰õΩÎÅ‰õΩ

[i=∂<åÅ`À áê@∞, *ˇ ·Å∞ tHõ Δ#∞ ‰õÄ_®

qkèOKåÅx aÅ∞¡ =Ú™ê~Ú^•Ö’ ¿Ñ~˘¯<åfl~°∞.

„ÑuáêkOz# D =Ú™ê~Ú^• aÅ∞¡ áê~°¡"≥∞O@∞

P"≥∂^ŒO á⁄Ok`Õ „Ñ¨ã¨∞Î`«O J=∞Å∞Ö’ L#fl

[O «∞ Ç≤ÏOã x~À èŒHõ K«@ìO-1960 ™ê÷#OÖ’

[O`«∞ ãÖˆHΔ=∞ K«@ìO -2011 J=∞Å∞Ö’H˜

=ã¨∞ÎOk.

=∞ÖËã≤Ü«∂`À#∂ ¿ãfiKåÛù

"å}[º XÑÊO ŒO=∞ÖËã≤Ü«∂`À#∂ ÉèÏ~° ü ¿ãfiKåÛù "å}[º

XÑ¨ÊO^•xfl Ñ≤„|=i 18# ‰õΩ^Œ∞~°∞Û‰õΩOk.

=∞ÖËã≤Ü«∂ „Ñ è•x #rÉò ~°*ÏH± ã=∞HõΔOÖ’ ÉèÏ~° «

"å}[º =∞O„u P#O £ â◊~°‡, =∞ÖËã≤Ü«∂ "å}[º

Ñï„â◊=∞Å =∞O„u =Úã¨Îá¶ê =∞Ç¨Ï‡^£Å∞ D

XÑ¨ÊO ŒOÃÑ· ãÖ «HÍÅ∞ KÕâß~°∞. W\©=ÖË ÉèÏ~° ü

[áê<£`À WÖÏO\˜ XÑ¨ÊO^•xfl ‰õΩ^Œ∞~°∞Û‰õΩ#fl

q+Ü«∞O ≥eã≤O Õ. EÖ· 1 #∞Oz J=∞Ö’¡H

=KÕÛ D XÑ¨ÊO^ŒOÖ’ ÉèÏQÆOQÍ ÉèÏ~°`ü,

=∞ÖËã≤Ü«∂Å∞ «=∞ =∞ èŒº [iQ "å}[ºOÖ’ 90

âß`åxH˜ ÃÑ ·QÍ =ã¨∞ Î=ÙÅÃÑ · ã ¨∞OHÍÅ#∞

`˘Åy™êÎ~Ú. D XÑ¨ÊO^ŒO`À ÉèÏ~°`« ¿ã=Å

~°OQÍxH˜ ÉÏQÍ „Ñ¨Ü≥∂[<åÅ∞ HõÅ∞QÆ∞`å~Ú.

JH“O\ ÕQ∑, P_ç\ ÕQ∑, Pi¯>ˇHõÛ~ü, J~°ƒ<£

áê¡xOQ∑, WO[hiOQ∑, "≥∞_çHõÖò, _≥O@Öò, S\©,

"Õ∞<Õ*ò"≥∞O\ò Hõ#ûÖˇ ìhû ã¨sfiÃããπ ~°OQÍÅ∞

=∞Ö Ë+ ≤Ü «∂Ö’ „Ñ ¨" ÕtOK«_®xH ˜ J=HÍâ ◊

=ÚO@∞Ok. P~ÀQÆºO, >ˇeHÍO, i>ˇ ÿÖ ò,

Ñ¨~åº=~°} ~°OQÍÖ’¡x W~°∞ ÕâßÅ HõOÃÑhÅ∞

*Ï~ÚO\ò "≥OK«~°∞ ¡ U~åÊ@∞ KÕÜ«∞=K«∞Û.

WO[hiOQ∑ =ã∞Î=ÙÅ∞, ~°™êÜ«∞<åÅ∞, =∞ÖË+≤Ü«∂

#∞Oz KÒHõQÍ ÉèÏ~° ü‰õΩ kQÆ∞=∞u J=Ù`å~Ú.

ZxflHõÖ’¡ JÉèíº~°∞÷Å „ÑKå~°Y~°∞ÛÅ∞ ÃÑOÑÙ

áê~°¡"≥∞O@∞, JÃãOc¡ ZxflHõÖ’¡ áÈ\©

KÕ¿ã JÉèíº~°∞ ÷Å „Ñ¨Kå~° Y~°∞ÛÅ Ñïq∞ux

ÃÑOK«∞`«∂ ˆHO„^ŒO x~° ‚Ü«∞O fã¨∞‰õΩOk.

áê~°¡"≥∞O@∞ xÜ≥∂[=~åæÖ’¡ „Ñ¨Kå~° Y~°∞Û#∞

~°∂.40 ÅHõΔÅ‰õΩ ÃÑOK«QÍ JÃãOc¡ ™ê÷<åÖ’¡

Y~°∞Û#∞ ~°∂. 16 ÅHõΔÅ‰õΩ ÃÑOzOk. D "Õ∞~°‰õΩ

HO„ Œ <åºÜ«∞âßY <À\Ñ¶≤H+<£ q_»∞ ŒÅ KÕã≤Ok.

WÑ¨Ê\ ˜ =~°‰õÄ D Y~°∞ÛÅ QÆi+¨ì Ñïq∞u

áê~°¡"≥∞O@∞‰õΩ ~°∂.25 ÅHõΔÅ∞QÍ, JÃãOc¡H˜

~°∂.10 ÅHõΔÅ∞QÍ L<åfl~Ú. ˆHO„^Œ ZxflHõÅ

Hõq∞+<£ À ãO„ÑkOÑÙÅ J#O «~°O „ÑÉèí∞ «fiO

D x~° ‚Ü«∞O fã¨∞‰õΩOk. J~Ú`Õ ã≤H˜¯O,

J~°∞}ÏK«Öò„Ñ¨^ÕâòÖÖ’ áê~°¡"≥∞O@∞ JÉèíº~°∞÷Å

Y~°∞Û#∞ K≥~À ~°∂.27 ÅHõΔÅ∞QÍ, QÀ"åÖ’ ~°∂.22

ÅHõΔÅ∞, =∞}ÑÓ~ü, "Õ∞Ñ¶∂ÅÜ«∂ÅÖ’ K≥~À ~°∂.35

ÅHõ ΔÅ∞QÍ, q∞*’~°OÖ’ ~°∂.32 ÅHõ ΔÅ∞QÍ

x~°‚~ÚOzOk.

ÔHs~ü & HÍOÑ≤\©+¨<£û =~°Öò¤36

12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789011234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890112345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789011234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890112345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789011234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890112345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789011234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890112345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789011234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890112345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789011234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890112345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789011234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890112345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789011234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890112345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789011234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890112345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789011234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890112345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789011234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890112345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789011234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890112345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789011234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890112345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789011234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890112345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789011234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890112345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789011234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901

APPSC ASSISTANT ENGINEERS &

Asst. Chemical Examiners

GENERAL STUDIESExam Held On: 20-03-2011

1. =∞Ç «‡QÍOnè "≥Ú@ì"≥Ú Œ\ U ãO= «û~°=Ú# ŒHΔ} P„Ñ¶≤HÍ‰õΩ "≥àÏ§_»∞?

1) 1914 2) 1919 (3)

3) 1893 4) 1920

2. ÉèÏ~°`« ~å*ÏºOQÆ=ÚÖ’ ÑÖKå~Úf~å*ò#∞ QÆ∂iÛ U „Ñ¨Hõ~°}=ÚÖ’

`≥eÜ«∞KÕã≤<å~°∞? (3)

1) 20 2) 30

3) 40 4) 16

3. =∂#=Ùx Hõ_»∞ÑÙÖ’ QÆÅ Ju ÃÑ ŒÌ J=Ü«∞==Ú Uk? (1)

1) HÍÖËÜ«∞=Ú 2) =¸„ «Ñ≤O_»=Ú

3) Ñ‘¡ÇÏO 4) Uq HÍ=Ù

4. U ãO= «û~°=Ú# „uÑÙ~° ~åR ãfiÜ«∞O áêÅ# Hõey#k? (3)

1) 1962 2) 1970

3) 1972 4) 1969

5. Pâ’‰õΩ_»∞ Ü≥ÚHõ «O„_ç? (2)

1) ã∞^À èŒ# 2) aO Œ∞™ê~å

3) aOa™ê~å 4) g~° Pâ’H±

6. "≥Ú Œ\ ÉèÏs q Œ∞º ü HÍ~å‡QÍ~°O ÉèÏ~° « Õâ◊OÖ’ ZHõ _» ™ê÷Ñ≤OKå~°∞?(4)

1) Éè’áêÖò 2) z\òQÍOQ∑

3) H˘ÅHõ åÎ 4) Éèí„ ŒHÍ

7. "≥Ú Œ\ J}∞[ÖÏO «~åæq∞ ÉèÏ~° « Õâ◊OÖ’ Z=i ãÇÏHÍ~°O`À U~°Ê_ç#k?

1) S.U<£.Ü«∞ãπ.q„HÍ ü 2) S.U<£.Ü«∞ãπ.q„Hõ"£∞ (3)

3) S.U<£.Ü«∞ãπ. K«„HÍ 4) S.U<£.Ü«∞ãπ. HõàÏº}

8. „Ñã∞Î « QÆ~ÚrÖÏ¡ „áêp# *Ï#Ñ Œ qÉèÏQÆOÖ’ U=∞x Ñ≤eKÕ"å~°∞? (3)

1) JÜ≥∂ èŒº 2) =∞QÆ èŒ

3) H˘ãÅ 4) J=Ou

9. „|ÇÏ‡ÑÙ„ « #kx =∞iÜ≥ÚHõ ¿Ñ~°∞`À Ñ≤Å∞™êÎ~°∞? (3)

1) JuÃÑ ŒÌ #k 2) z#fl #k

3) Œ∞óYO #k 4) «∂~°∞Ê #k

10. k ZÅ„HÍìxH±û HÍ~ÀÊˆ~+¨<£ PÑ¶π WO_çÜ«∂ eq∞>ˇ_£ (ECIL) U

ãO= «û~°=Ú# <≥ÅH˘eÊ<å~°∞? (2)

1) 1957 2) 1967

3) 1959 4) 1971

11. ÉèÏ~° « Õâ◊OÖ’ U ~åROÖ’ QÆ_»Éèí yi[# *Ïu x=ã≤ã∞Î<åfl~°∞? (3)

1) PO„ èŒ„Ñ Õâò 2) =∞ èŒº„Ñ Õâò

3) Fi™êû 4) <åQÍÖÏO_£

12. WO_çÜ«∞<£ Z~Ú~üÖ·<£û U ãO= «û~°=Ú# „áê~°OaèOKå~°∞? (2)

1) 1947 2) 1953

3) 1952 4) 1956

13. <ÒHõ Œà◊O ÑiÉèÏ+Ö’ 'Sea-dog' J#QÍ <Õq∞? (3)

1) <ÒHõÖ’ tHõΔ}Ö’ L#fl ‰õΩHõ

2) ã=Ú„ ŒOÖ’ x=ã≤OK«∞ H˘xfl ~°HÍÅ ‰õΩHõ Å∞3) J#∞Éèí=O Hõey# <åq‰õΩ_»∞

4) J#∞Éèí=O Hõey# <åÜ«∞‰õΩ_»∞

14. =∂#=j~°OÖ’ q@q∞<£ 'ã≤—Ö’ÑO =Å# =KÕÛ [|∞ƒ Uq∞? (2)1) <≥"≥∂xÜ«∞ 2) ã¯~fi"åºkè

3) =∂ÖËiÜ«∂ 4) =¸~°Û~ÀQÆO

15. U ãO= «û~°=ÚÖ’ `å*ò=∞ÇÖò Hõ@ì_»=Ú „áê~°OÉèí"≥∞ÿ#k? (4)1) 1938 2) 17313) 1653 4) 1631

16. ãfi «O„ « ã=∞~°OÖ’ 'Éèí~° « YO_»=Ú K«Hõ x áê_ç P=Ù—#∞ QÜ«∂x „"åã≤#"å~°∞ Z=~°∞? (3)1) ~°Ñ¶∞Ñu "≥OHõ„\Ï=∂<åÜ«Ú_»∞2) QÆi"≥∞Å¡ ã «º<å~åÜ«∞}3) zÅHõ=∞iÎ ÅH©Δ ‡#~°ã≤OÇÏO4) =∞ Œ∞Ìi J#flÑÓ~°‚Ü«∞º

17. SHõº~å[º ãq∞u 2009 ãO= «û~°=Ú#∞ U JO «~åfÜ«∞ ãO= «û~°=ÚQÍ„Ñ¨Hõ\ÕzOk? (1)1) Éè∫QÀà◊âß„ãÎO 2) ¿Ñ ŒiHõ x~°∂‡Å#3) f„="å Œ x~°∂‡Å# 4) âßOu

18.. =ãO « |∞∞ «∞=Ù U <≥ÅÖ’ =ã∞ÎOk? (2)1) [#=i, Ñ¶≤„|=i 2) =∂iÛ, U„Ñ≤Öò3) #=O|~°∞, _çÃãO|~°∞ 4) JHÀì|~°∞, #=O|~°∞

19. „ÑÑOK«OÖ’ Ju ÃÑ ŒÌ nfiÑO Uk? (3)1) SãπÖÏO_£ 2) JO_»=∂<£ xHÀÉÏ~ü nfiÑO3) „w<£ nfiÑO 4) Ñ¶≤<£ ÖÏO_£ nfiÑO

20. ÉèíHõÎ[Ü«∞ Õ= U âß`åÉÏúH ãO|OkèOz# "å~°∞? (1)1) 12= â◊ å|úO 2) 13= â◊ å|úO3) 6= â◊ å|úO 4) 14= â◊ å|úO

21. PO„ èŒÖ’ U „áêO`åxfl ' ŒHΔ} HÍt— JO\Ï~°∞? (3)1) u~°∞Ñu 2) NHÍà◊ÇÏã≤Î

3) „^•HõΔ~å=∞O 4) c=∂~å=∞O

ÔHs~ü & HÍOÑ≤\©+¨<£û =~°Öò¤ 37

22. U [|∞ƒ =Å# =Ü«∞ã∞û =∞o§# "å~°∞ *ÏÑHõ â◊HÎx HÀÖ’Ê`å~°∞? (2)

1) =∂#ã≤Hõ |ÅÇ‘Ï# « 2) Pb"≥∞~üû

3) #~°=ÚÅ |ÅÇ‘Ï# « 4) Wq Ug HÍ=Ù

23. ÉèÏ~° « Õâ◊OÖ’ "≥Ú@ì"≥Ú Œ@ QÆ} « âß„ãÎ"Õ «Î? (4)

1) ã≤.q.~å=∞}ü 2) H“\Å∞º_»∞

3) Ü«∞[=e¡HÍ 4) J~°ºÉèí@ì

24. JO_»=∂<£ûÖ’ ÃãÅ∞ºÅ~ü HÍ~åQÍ~°=Ú U ãO= «û~°=Ú# „áê~°OaèOÑ|_ç#k?

1) 1908 2) 1896 (2)

3) 1885 4) 1947

25. 'Galivar's travels' #∞ Z=iKÕ „"åÜ«∞|_ç#k? (1)

1) *’#fl «~ü ã≤fiÑ¶πì (Jonathar Swift)2) *Ï<£ã≤‡ ü (John smith)3) a.\. qÅû<£ (B.T.Wilson)4) ~å|~üì „É∫<£ (Robert Brown)

26. ~°HõÎOÖ’ U =¸ÅÑ^•~°÷O Zxq∞Ü«∂#∞ L «ÊuÎ KÕã∞ÎOk? (1)

1) S~°<£ 2) Ãã·~°"£∞

3) „H˘=Ùfi 4) Wq Jhfl

27. 1986Ö’ "≥Ú@ì"≥Ú Œ\™êi ÉèÏ~° « Õâ◊OÖ’ [x‡Oz# ÑsHõΔ<åoHõ tâ◊√=Ù

¿Ñ~°∞?

1) ÉèÏ~°u 2) WOk~å (2)

3) >+πì ÉËa 4) WO Œ∞=∞u

28. PO„ èŒ‰õΩ K≥Ok# XHõ ~°∞ 'k Ç≤ÏO Œ∂ ¿ÑÑ~ü— (k#Ñ„uHõ) „áê~°OÉèí‰õΩÅ∞

U=~°∞? (4)

1) ~°Ñ¶∞Ñu "≥OHõ„\Ï=∞<åÜ«Ú_»∞

2) JÜ«∞º Õ= HÍàıâ◊fi~°~å=Ù

3) q∞\ò#∂i Hõ$+‚~å=Ù

4) <åºÜ«∞áê\ ã∞ÉÏƒ~å=Ù ÑO «∞Å∞

29. "≥ÚÅ¡~å=∂Ü«∞}O „"åã≤# "å~°∞ U lÖÏ¡‰õΩ K≥Ok#"å~°∞? (2)

1) Hõ$+‚ lÖÏ¡ 2) <≥Å∂¡~°∞ lÖÏ¡

3) «∂~°∞Ê QÀ^•=i lÖÏ¡ 4) QÆ∞O@∂~°∞ lÖÏ¡

30. ÔH#~å ÉÏºO‰õΩ ™ê÷Ñ≤Oz# ãO= «û~°O ? (-)

1) 1948 2) 1988

3) 1976 4) 1990

31. ÉèÏ~° « Õâ◊OÖ’ "≥Ú Œ\™êiQÍ (Open University) (|Ç≤Ï~°OQÆ -

qâ◊fiq^•ºÅÜ«∞=Ú) ZHõ _» ™ê÷Ñ≤OKå~°∞? (3)

1) #∂º_èçb¡ 2) H˘ÅHõ åÎ

3) ÃÇ·Ï„^•ÉÏ £ 4) =ÚO|~Ú

32. JO «~åfÜ«∞ SHõº~å[º ãq∞u "≥Ú Œ\ „Ñ è•# HÍ~°º Œi≈ Z=~°∞? (3)

1) HÀÑ¶≤<£ (Cofen) 2) l._ç. qÅû<£

3) „>ÿº*ò"≥e¡ (Trygvelie) 4) HÀÑ¶≤ J#fl<£

33. U ãO= «û~°=Ú# MÏ<£ J|∞ÌÖò QÆÑ¶~üMÏ<£‰õΩ 'ÉèÏ~° «~° «fl— a~°∞ Œ∞ =zÛ#k?

1) 1977 2) 1968 (4)

3) 1955 4) 1987

34. 'ã¨~å¯iÜ«∂ Hõq∞+¨<£ (Sarkaria commission) `«# x"ÕkHõ#∞

ã=∞iÊOz# ãO= «û~°=Ú? (2)

1) 1983 2) 1988

3) 1969 4) 1991

35. =∞Ç≤Ïà◊#∞ QÆ$Ç¨ÏÇ≤ÏOã¨ #∞Oz ~°H˜ΔOKÕ aÅ∞¡ K«@ì ~°∂ÑÖÖ’ =zÛ#

ãÖ= «û~°=Ú?

1) 2005 2) 2007 (1)

3) 2006 4) 2008

36. "Anandmath" #∞ „"åã≤# ãO= «û~°=Ú ? (3)

1) 1835 2) 1935

3) 1882 4) 1919

37. ÉèÏ~° « ~å*ÏºOQÆOÖ’ U ã=~°}#∞ J#∞ãiOz# F@∞ =Ü«∞ã∞û «yæOKå~°∞?

1) 61 2) 16 (1)

3) 72 4) 42

38. `åºQÆ~åÜ«∞ ZHõ _» [x‡OKå~°∞? (2)

1) u~°∞#flQÆÖò 2) u~°∞"åÜ«Ú~°∞

3) u~°∞#QÆÖòÜ«∂~ü 4) u~°∞zÛ

39. ÉèÏ~° «OÖ’ 12 *’ºu~°¡eOQÍÅÖ’ XHõ _ç PO„ èŒ„Ñ ÕâòÖ’ =Ù#flk. Jk ZHõ _»?

1) NHÍà◊ÇÏã≤Î 2) q[Ü«∞"å_» (4)

3) cè=∂~å=∞O 4) Nâ‹·ÅO

40. 1853Ö’ ÉèÏ~° üÖ’ ZHõ _» "≥Ú Œ\ e äÀ„QÆÑ¶‘ (tÖÏÜ«Ú Œ) =Ú„ Œ} Ü«∞O„ «O

™ê÷Ñ≤OKå~°∞? (2)

1) _èçb¡ 2) H˘ÅHõ åÎ

3) P„QÍ 4) "å~°}Ït

41. „Ñu ~°HõΔHõ=ÚÅ Ü≥ÚHõ q_»∞ ŒÅ ^•fi~å L «Ê#fl=∞QÆ∞ "åºkè x~À èŒHõ â◊HÎx

W@∞¡ Ñ≤Å∞™êÎ~°∞? (4)

1) â◊s~° „Ñ è•# è• «∞=ÙÅ‰õΩ 2) ãÇÏ["≥∞ÿ# JO@∞ "åº èŒ∞Å #∞Oz

3) XuÎ_ç "åº èŒ∞Å #∞Oz 4) Hõ$„u=∞"≥∞ÿ# "åº èŒ∞Å #∞Oz

42. 'ã∂HõΔ ‡ Œi≈x— Hõ#∞Q˘#flk Z=~°∞? (3)

1) Ñ¶‘_ç~ü Ç˙H± (Fredric Hook)2) F.a.ÖÏãπ"≥Öò (O.B. Losswell)3) PO\’x "åº<£ bg<£ Ç˙H± (Antony Van Leevwen Hock)4) ÃÇÏKü.Ü«∞ãπ.Ç<£ã<£ (H.S.Hansen)

43. 'ãfi «O„`åxH ÑÓ~°fi=Ú ÉèÏ~° «*ÏfÜ«∞ HÍO„QÍãπ "≥Ú Œ\ J èŒº‰õΔΩ~åÅ∞ Z=~°∞?

1) ã~Àlx<åÜ«Ú_»∞ 2) JxaÃãO@∞ (2)

3) q[Ü«∞ÅH©Δ ‡ ÑO_ç ü 4) WOk~åQÍOnè

44. 'J~°∞˚<å a~°∞ Œ∞— „H©_»Å‰õΩ ãÖ|OkèOz# "åiH˜ U ãÖ= «û~°O #∞Oz

Wã¨∞Î<åfl~°∞?

1) 1952 2) 1971 (4)

3) 1975 4) 1961

45. "Sushruta Samhita" J#∞ ÑÙãÎHõ=Ú# nxx QÆ∂iÛ ≥Å∞ÑÙ=Ú?

1) â◊„ãÎ zH «û 2) hu (1)

3) K«~°‡"åº èŒ∞Å∞ 4) ™œO Œ~°ºO

46. D „HOk "åxÖ’ Uk ãiÜ≥ÿ∞#k? (3)

1) Fi™êûÖ’ Ju Z‰õΩ¯= yi[# [<åÉèÏ =Ù<åfl~°∞

2) PO„ èŒ„Ñ ÕâòÖ’ Ju Z‰õΩ¯= yi[# [<åÉèÏ =Ù<åfl~°∞

3) =∞ èŒº„Ñ ÕâòÖ’ Ju Z‰õΩ¯= yi[# [<åÉèÏ =Ù<åfl~°∞

4) =∞ èŒº„Ñ ÕâòÖ’ yi[# [<åÉèÏ ÖË Œ∞

47. U áêsì ÑiáêÅ<å q è•#OÖ’ ÑOKå~Úf ãq∞ «∞Å∞ PO„ èŒ„Ñ ÕâòÖ’

`˘ÅyOÑ|_ç<å~Ú (~° Œ∞Ì KÕÜ«∞|_ç<å~Ú)? (2)

1) HÍO„ÔQã∞ 2) ≥Å∞QÆ∞ Õâ◊O

3) Ü«Ú.Ñ≤.U 4) a.*Ë.Ñ≤.

ÔHs~ü & HÍOÑ≤\©+¨<£û =~°Öò¤38

48. PO„ èŒ„Ñ Õâò Ü≥ÚHõ "≥Ú Œ\ =∞Ç≤ÏàÏ Kåi„ «Hõ Ñiâ’ èŒ‰õΩ~åÅ∞? (1)

1) Œ∞=Óºi ã∞|ƒ=∞‡ 2) "Õ •O «O Hõ=∞ÖÏ Õq

3) Éèí<£„ Œ<£ JK«Û=∂O| 4) "≥∞ÖÏ¡

49. Z=i ÑiáêÅ<å q è•#OÖ’ Pâ’H± "≥∞ÇÏ`å Hõq∞\ „áê~°OaèOKå~°∞? (1)

1) [# « „ÑÉèí∞ «fiO

2) HÍO„ÔQã∞

3) ÉèÏ~°fÜ«∞ [#`å áêsì „ÑÉèí∞ «fiO

4) Ü«Ú.Ñ≤.U. „ÑÉèí∞ «fiO

50. Bardoli (Éèí~ü_Àe) ã`åº„QÆÇÏO#∞ „áê~°OaèOz#k Z=~°∞? (1)

1) =Å¡|ÉÏÜü∞ Ñ>ËÖò (1928Ö’)

2) <≥„Ç˙

3) ã≤.P~ü.^•ã∞

4) ™êÑπ~°∂

51. *ÏfÜ«∞ Jaè=$kú =∞O_»e HõeÜ«Ú@? (2)

1) ãO= «û~åxH XHõ ™êi 2) ãO= «û~åxH Ô~O_»∞ ™ê~°∞¡

3) ãO= «û~åxH =¸_»∞ ™ê~°∞¡ 4) Wq Un HÍ Œ∞

52. 12= Pi÷Hõ ãOÑ¶∞O J èŒº‰õΔΩ_»∞ Z=~°∞? (3)

1) Z.q.#@~å[<£ 2) "≥·.a.K«"å<£

3) ã≤.~°OQÆ~å[<£ 4) Ü«∞ãπ.H.*’+≤

53. ~åR Ña¡H± ãsfiã∞ Hõq∞+<£ J èŒº‰õΔΩx Z=~°∞ xÜ«∞q∞™êÎ~°∞? (4)

1) =ÚYº=∞O„u 2) „Ñ è•#=∞O„u

3) LÑ~åRÑu 4) QÆ=~°fl~ü

54. ÉèÏ~° « ~å*ÏºOQÆOÖ’x U x|O èŒ# HO„ Œ ~åR ã≤qÖò ãsfiã∞Å#∞ K«iÛã∞ÎOk?

1) x|O èŒ# 215 2) x|O èŒ# 330 (3)

3) x|O èŒ# 315 4) x|O èŒ# 324

55. ÉèÏ~°`« ~åRÑü KÕ`« ZO`«=∞Ok ã¨Éèí∞ºÅ∞ ~å[ºã¨ÉèíÖ’ xÜ«∞q∞`«∞Å∞

J=Ù`å~°∞?

1) 10 2) 12 (2)

3) 9 4) Z=fi~°∞ HÍ~°∞

56. ÉèÏ~° « LÑ~åRÑu «# ~år<å=∂ Ñ„`åxfl Z=iH ã=∞iÊ™êÎ~°∞?

1) „Ñ è•#=∞O„u 2) áê~°¡"≥∞O\ò (3)

3) ~åRÑu 4) g~°∞ Z=~°∞fi HÍ~°∞

57. [eÜ«∞<£ "åÅÉÏQ∑ =∂#==kè U „áêO «OÖ’ [iy#k? (2)

1) _èçb¡ 2) J=∞$ «ã~ü

3) ÑÓ}Ë 4) HÍ#∂Ê~ü

58. D „HO Œ Hõ#Ñ~°z# "åxÖ’ Uk ãiÜ≥ÿ∞#k HÍ Œ∞? (4)

1) ÉèÏ~° «~åRÑu «#∞ ~åRÑuQÍ KÕi#ÑÙ_»∞ #∞O_ç 5 ãO= «û~åÅ∞

Ñ ŒqÖ’ =ÙO\Ï_»∞

2) ~åRÑu „Ñ è•# ZxflHõ JkèHÍix xÜ«∞q∞™êÎ_»∞

3) ~åRÑu *ÏfÜ«∞ ~°HõΔ} Hõq∞\H <åÜ«∞Hõ «fiO =Ç≤Ï™êÎ_»∞

4) ~åRÑu J\Ïsfl [#~°Öò#∞ «# HÍ~åºÅÜ«∞=Ú #∞O_ç ˘ÅyOK«_»∞

59. PO„ èŒ„Ñ Õâò ~åR âßã# ãÉèí "≥Ú Œ\ ãÉèÏÑu Z=fi~°∞? (-)

1) a.™êO| =¸iÎ 2) =∂_»áê\ ÇÏ#∞=∞O « ~å=Ù

3) Z<£. ã¨∞ÉÏƒ~å=Ù ÑÖ «∞Å∞ 4) Ü«∞"£∞. K≥<åflÔ~_ç¤

60. "Hind Swaraj" U ãO= «û~°=Ú# „"åã≤<å~°∞? (3)

1) 1920 2) 1919

3) 1908 4) 1930

61. U ãO= «û~°=Ú# ~å"£∞ "≥∂ÇÏ<£ ~åÜü∞H '~å[— a~°∞ Œ∞ WKåÛ~°∞?

1) 1828 2) 1819 (3)

3) 1832 4) 1948

62. D „HOk ≥eÑ≤# ^•xÖ’ Uk ãiÜ≥ÿ∞#k? (4)

1) "≥Ú Œ\ ™êiQÍ PO„ èŒ„Ñ Õâò ~åR ÑOKå~Úf ZxflHõÅÖ’ 50

âß «O i[~fi+#∞Å∞ HõeÊOzOk

2) Xi™êû "≥Ú Œ\™êiQÍ ~åR ÑOKå~Úf ~å*òÖ’ ãOã¯~°}Å#∞

J=∞Å∞ [iÑ≤Ok

3) ãfi «O„ «O «~°∞"å « "≥Ú Œ\™êiQÍ H~°à◊ ~åR ÑOKå~Úf ~å*ò

ãOã÷Å#∞ „áê~°OaOz#k

4) cÇÏ~°∞ ~åR "≥Ú Œ\™êiQÍ =∞Ç≤Ïà◊Å i[~fi+<£Å∞ 50 âß «O

ÑOKå~Úf ~å*ò ZxflHõÅÖ’ J=∞Å∞Ñ~°z#k

63. U ãO= «û~°=Ú# „Ñ ÕºHõ Pi÷Hõ =∞O_»efl U~åÊ@∞ KÕã≤<å~°∞? (1)

1) 2007 2) 2001

3) 2003 4) 2008

64. „áê^ä Œq∞Hõ ÉÏ^è Œº`«Å#∞ D „HÕ^Œ `≥eÑ≤# U x|O^è Œ#Ö’

á⁄O^Œ∞ÑïKå~°∞?

1) x|O èŒ# 51A 2) x|O èŒ# 36C (1)

3) x|O èŒ# 42 4) x|O èŒ# 28C

65. ''<åºÜ«∞ãg∞HõΔ—— J#∞ Ñ Œ=Ú D Õâ◊=Ú Ü≥ÚHõ ~å*ÏºOQÆ=ÚÖ’

¿Ñ~˘¯#|ÖË^Œ∞? (4)

1) Ü«Ú.Ü«∞ãπ.Z 2) „a@<£

3) WO_çÜ«∂ 4) Ug HÍ=Ù

66. ÃÑ¶_»~°Ö’ HÀ~°∞ì L#fl « <åºÜ«∞™ê÷#=ÚQÍ =∂~°Û|_ç# ãO= «û~°=Ú?

1) 1975 2) 1950 (2)

3) 1948 4) 1969

67. 'k „QÍ=∞~ü PÑ¶π áêe\H±û— „"åã≤#k Z=fi~°∞? (3)

1) ÖÏ¿ã¯ (Locke)2) _ç._ç.É’ã¨∞ (D.D.Bosu)3) ÃÇÏKü.*.ÖÏã‘ (H.J.Laski)4) áê¡\’ (Plato)

68. U ãÖ=`«û~ °=Ú Pã≤ Î Ç¨Ï‰ õΩ¯ „áê^ä Œq∞H õ Ç¨Ï‰ õΩ¯Å #∞O_ç

`˘ÅyOK«|_ç#k?

1) 1975 2) 1978 (2)

3) 1967 4) 1991

69. #_»Hõ‰õΩ ãO|OkèOz# ãO~°HõΔ} ? (2)

1) JO|∞Ö<£û ¿ã= 2) J Œ#ÑÙ ¿ã=

3) =∞O Œ∞Å∞ =∂„ «=Ú 4) ÃÑ·q Ug HÍ=Ù

70. 'PO„ èŒ„Ñ ÕâòÖ’ QÍOnèr— J#∞ ÑÙãÎHõO „"åã≤# "å~°∞ Z=fi~°∞?(1)

1) "åqÖÏÖÏ QÀáêÅ Hõ$+‚Ü«∞º

2) a.QÀáêÅ Ô~_ç¤

3) H˘_®e JO[<ÕÜ«ÚÅ∞

4) HõÅ∂¡i g~°Éèí„ Œ âß„ã≤Î

71. U ãÖ=`«û~°=Ú `«Ou "å~°ÎÅ∞ ÑÖÑ¶‘ ™êY~°º=Ú „a@<£ #∞O_ç

WO_çÜ«∂‰õΩ =∂iÛ<å~°∞? (3)

1) 1865 2) 1853

3) 1901 4) 1935

ÔHs~ü & HÍOÑ≤\©+¨<£û =~°Öò¤ 39

72. #@Öò ÉèÏ~° « *ÏfÜ«∞ HÍO„ÔQãπ Z=~°∞ ™ê÷Ñ≤OKå~°∞? (3)

1) =Å¡ÉèíÉÏÜü∞ Ñ>ËÖò 2) ã∞ÉèÏ+π K«O„ ŒÉ’ãπ

3) =∞Ç «‡QÍOnè 4) Z.F.Ç˙"£∞

73. É<å~°ã∞ Ç≤ÏO Œ∞ qâ◊fiq^•ºÅÜ«∞=Ú#∞ Z=~°∞ ™ê÷Ñ≤OKå~°∞? (1)

1) =∞ Œ# "≥∂ÇÏ# =∂Åº 2) a.*. Hõ$Ñex

3) ÖÏÖÏÅ[Ñu ~åÜü∞ 4) Ü«∞"£∞.ÔH.QÍOnè

74. U ãO= «û~°=Ú# 'Éèí"åx =∞Ok~ü— „ÑK«∞iOK«|_ç#k? (3)

1) 1911 2) 1920

3) 1905 4) 1926

75. ŒÜ«∂#O Œ ã~°ãfifH "≥Ú Œ\ ¿Ñ~°∞ Uk? (2)

1) ãO‰õΩ èŒ~ü 2) =¸Åâ◊OHõ~ü

3) ŒÜ«∂#O Œ 4) #~O„ Œ

76. 1919 K«@ì=Ú „ÑHÍ~°O QÆ=~°fl~ü Ñ ŒqHÍÅO Zxfl ãO= «û~°=ÚÅ∞?

1) 2 ãO= «û~°=ÚÅ∞ 2) 6 ãO= «û~°=ÚÅ∞ (2)

3) 5 ãO= «û~°=ÚÅ∞ 4) 1 ãO= «û~°=Ú

77. 1916 ÅHÀfl X_»O|_çHõ#∞ =∞iÜ≥ÚHõ ¿Ñ~°∞`À Ñ≤Å∞™êÎ~°∞? (4)

1) ÅHÀfl ãq∞u 2) HÍO„ÔQã∞ ãq∞u

3) ÅHÀfl ãOkè 4) JxflO\©x

78. ÉèÏ~° « ~åRÑu r «O =∞iÜ«Ú Éèí$ «ºO Z=fi~°∞ x~°‚~Ú™êÎ~°∞? (3)

1) L#fl « <åºÜ«∞™ê÷#O 2) „Ñ è•#=∞O„u

3) áê~°¡"≥∞O@∞ 4) Wq Ug HÍ=Ù

79. 1909 K«\Ïìxfl =∞iÜ≥ÚHõ ¿Ñ~°∞`À Ñ≤Å∞™êÎ~°∞? (2)

1) KÕ"£∞ûÑ¶~ü¤ ãÖã¨ ~°}=Ú 2) q∞O\’=∂ˆ~¡ ãÖã¨ ~°}Å∞

3) WO_çÜ«∞<£ H“xûÖò K«@ì=Ú4) Wq Ug HÍ=Ù

80. „áêp# ÉèÏ~° üÖ’ =~°¬ Õ=Ù_»∞x (God rain) =∞iÜ≥ÚHõ ¿Ñ~°∞`À

Ñ≤Å∞™êÎ~°∞? (2)

1) =~°¬O Õ=Ù_»∞ 2) =~°∞}ü

3) Jyfl 4) ã∂~°∞º_ç

81. 'ÑOK« «O„ «— ~°K«~Ú « U=~°∞? (4)

1) z#flÜ«∞º ã∂i 2) QÆ∞~°∞*Ï_»

3) lO^•QÆ∞ 4) q+μìâ◊~°‡

82. HÍHõfÜ«∞ ~åA QÆ}Ñu Õ= ŒHΔ} ÉèÏ~° ü#∞ D ãO= «û~° HÍÅOÖ’

áêeOK≥#∞? (1)

1) 1199-1261 A.D. 2) 1050-1323 A.D.3) 1411-1530 A.D. 4) Wq UgHÍ=Ù

83. H.l.UÑ¶π. ZHõ _» =ÙOk? (1)

1) Hõ~åfl@Hõ 2) Xi™êû

3) PO„ èŒ 4) H~°à◊

84. ~å} ~°∞„ Œ∞=∞ Õq Z=i ‰õΩ=∂Ô~·? (2)

1) Pâ’Hõ ~åA 2) ~°∞„ Œ=∞ ~åÜ«∞

3) N Hõ$+‚ Õ"å~åÜ«∞ 4) =∞Ç¨ Õ"å K«„Hõ=iÎ

85. ÉèÏ~° « Õâ◊OÖ’ "≥Ú Œ\ LÑ„QÆÇÏO „ÑÜ≥∂QÆO ZÑC_»∞ [iyOk?

1) 1972 2) 1962 (3)

3) 1975 4) 1985

86. „ÑÑOK« Ô~_£ „HÍãπ ~ÀA ZÑC_»∞? (4)

1) =∂iÛ 8# 2) [#=i 1#

3) _çÃãO|~ü 12# 4) "Õ∞ 8#

87. ã¨fi`«O„`« áÈ~å@ ã¨=∞Ü«∞OÖ’ PO„^èŒ„Ñ¨^ÕâòÖ’ ZHõ¯_» 'QÍOnè

=∞On~ü—#∞ ™ê÷Ñ≤OKå~°∞? (1)

1) ~å[=∞O„_ç 2) HÍH<å_»

3) QÆ∞O@∂~°∞ 4) q[Ü«∞"å_»

88. 'Mystic India' z„`åxfl Z=fi~°∞ xi‡OKå~°∞? (3)

1) ™êfiq∞<å Œ<£ 2) âß"£∞ ÉOQÍÖò

3) a.Z.Ñ≤.Ü«∞ãπ.™êfiq∞ <å~åÜ«∞} ™êO «<£

4) Z.ã≤.HõÑÓ~ü

89. "The role of Telugu Speaking people in EnglishJournalism" „"åã≤#"å~°∞ Z=fi~°∞? (-)

1) Ñ≤.~å*Ëâ◊fi~° ~å=Ù 2) Z.HÍàıfiâ◊fi~° ~å=Ù

3) Z"£∞.J#flÑ¨Ó~°‚Ü«∞º 4) _®Hõì~ü Z.a.<åˆQâ◊fi~°~å=Ù

90. PO„ èŒ„Ñ Õâò ÇÏº_ç HÍ„Ñ¶πì _≥=ÅÑπ"≥∞O\ò HÍ~˘Ê~+<£ ™ê÷xOz#k?

1) 1962 2) 1982 (2)

3) 1948 4) 1965

91. PO„ èŒ qâ◊fiq^•ºÅÜ«∞O QÆ∞~°∞Î#∞ Z=fi~°∞ "Õã≤#"å~°∞? (3)

1) ã≤.P~ü. Ô~_ç¤ 2) ÃÑOQÆo "≥OHõ#fl

3) H“ «~å=∞"≥∂ÇÏ# âß„ã≤Î 4) ÔH.q.QÀáêÅ ™êfiq∞

92. PO„ èŒÑ ÕâòÖ’ U lÖÏ¡Ö’ Ju «‰õΩ¯= F@~°∞¡ Hõey =Ù<åfl~°∞? (4)

1) <≥Å∂¡~°∞ 2) J#O «ÑÓ~ü

3) qâßYÑ@ì}O 4) q[Ü«∞#QÆ~°=Ú

93. Ju ÃÑ ŒÌ HO„ Œ ~ã≤_≥x¬Ü«∞Öò qâ◊fiq^•ºÅÜ«∞O Pã≤Ü«∂Ö’ ? (3)

1) _èçb¡ qâ◊fiq^•ºÅÜ«∞=Ú

2) ÃÇ·Ï„^•ÉÏ Œ∞ qâ◊fiq^•ºÅÜ«∞=Ú

3) É<å~åã∞ Ç≤ÏO Œ∞ qâ◊fiq^•ºÅÜ«∞=Ú

4) [=ÇÏ~°ÖÏÖò <≥„Ç˙ >HõflÖÏlHõÖò qâ◊fiq^•ºÅÜ«∞=Ú

94. XHõ ≥Å∞QÆ∞ ã≤x=∂ #@∞_çx, PO„ èŒ Z"£∞.l.P~ü. Jx Ñ≤Å∞™êÎ~°∞?

1) #O Œ=¸i `å~°Hõ~å=∞~å=Ù (1)

2) JH˜ <Õx <åˆQâ◊fi~° ~å=Ù

3) Ü«∞ãπ.q.~°OQÍ~å=Ù

4) \.UÖò.HÍO`å~å=Ù

95. "≥Ú Œ\ =∞Ç≤Ïà◊ ãÉèíÑu „ÑÑOK«OÖ’ U ÕâßxH K≥Ok#k? (2)

1) ÉèÏ~° « Õâ◊O 2) ~°∂"åO_»

3) WOQÍ¡O_»∞ 4) J"≥∞iHÍ

96. "≥Ú Œ\˜ ÉèÏ~° « Air Craft Carrier Ü≥ÚHõ ¿Ñ~°∞ ? (1)

1) S.U<£.Ü«∞ãπ. q„HÍOu 2) S.U<£.Ü«∞ãπ.HõàÏº}

3) S.U<£.Ü«∞ãπ.q"å\ò 4) g~°∞ Z=fi~°∞ HÍ~°∞

97. ≥Å∞QÆ∞ ã≤x=∂ 'â◊$uÅÜ«∞Å∞— áê@Å ~°K«~Ú « Z=fi~°∞? (3)

1) N N 2) ã≤.<å~åÜ«∞} Ô~_ç¤

3) ã≤i"≥#flÅ ã≤ å~å=∞âß„ã≤Î 4) H˜~°"å}˜

98. 'Good Friday' =∞iÜ≥ÚHõ ¿Ñ~°∞`À Ñ≤Å∞™êÎ~°∞? (4)

1) Pãπ „ÃÑ¶·_Õ 2) QÍ_£û „ÃÑ¶·_Õ

3) ÇÑ≤ „ÃÑ¶·_Õ 4) Wq Ug HÍ Œ∞

99. PO„ èŒ Õâ◊Éèí‰õΩÎ_»∞ XHõ Q˘Ñ¨Ê "åºáê~° x~°fiÇ¨Ï‰õΩ_»∞? (3)

1) \.„ÑHÍâ◊O 2) a. ™êO|=¸iÎ

3) a. Ñ\Ïìaè ã≤ å~å=∞Ü«∞º 4) Z<£.ã∞ÉÏƒ~å=Ù ÑO «∞Å∞

ÔHs~ü & HÍOÑ≤\©+¨<£û =~°Öò¤40

100. ÃÇ·Ï Œ~åÉÏ Œ∞Ö’ L™ê‡<£ =∞iÜ«Ú Ç≤Ï=∞Ü«∞H± ™êQÆ~ü‰õΩ teÊQÍ =Ù#flk

Z=fi~°∞? (4)

1) x*ÏO 2) L™ê‡<£

3) ã≤.q.~å=∞<£ 4) Z"£∞.qâıfiâ◊~°Ü«∞º

101. u=∞‡~°ã∞ D „HOk ≥eÑ≤# "åiÖ’ U=iH =∞O„uQÍ =Ù<åfl~°∞?

1) ~å[~å[ #~O„ Œ 2) HÍº «Ü«∞ =~°‡ (4)

3) ™êÅ∞= #~°ã≤OÇ¨Ï~åÜ«∞Å∞ 4) Hõ$+‚ Õ=~åÜ«∞Å∞

102. ÉèÏ~° « Õâ◊OÖ’ ÕjÜ«∞ ÃÑ@∞ì|_çH P è•~åÅ∞ Uq∞? (3)

1) q Õj `À_®Ê@∞ 2) ÕjÜ«∞ Z‰õΩ¯= á⁄ Œ∞ÑÙ

3) |Çïà◊ *ÏfÜ«∞ HõOÃÑhÅ∞4) Wq Ug HÍ=Ù

103. ÑOK«=~°¬ „Ñ}ÏoHõÅ#∞ Hõ_»Ñ\™êiQÍ P"≥∂kOKÕk Z=~°∞? (2)

1) „Ñ è•#=∞O„u 2) LÑ~åRÑu

3) *ÏfÜ«∞ Jaè=$kú =∞O_»e 4) „Ñ}ÏoHõ ãOÑ¶∞ Ü≥ÚHõ J èŒº‰õΔΩ_»∞

104. áêÅ#∞ â◊√ Œú"≥∞ÿ#q Hõ#∞Q˘#∞@‰õΩ LÑÜ≥∂yOKÕ âß„ã‘ÎÜ«∞ ÑiHõ~°=Ú

Uk? (1)

1) ÖÏHÀì g∞@~°∞ 2) ÉÏ~À g∞@~°∞

3) "≥∞ÿ„HÀ g∞@~°∞ 4) ÃÑi™È¯Ñπ

105.D „HOk â◊¥#º ã÷Å=ÚÖ’ =ÙO_»=Åã≤# JHõΔ~°=Ú ≥Å∞ÑO_ç?

A, C, D, G, - K. (4)

1) N 2) M

3) P 4) I

106.D „HOk ≥eÑ≤# "å\Ö’ XHõ \ q∞QÆ å"å\H ãiáÈ Œ∞? (2)

1) g}Ï 2) Ñ≤Å¡# „QÀq

3) r~å 4) «O|∞~å

107. JHõΔ~°=∂Å „Hõ=∞=ÚÖ’ "≥Ú Œ\ J~°ú=Ú "≥#∞Hõ "≥·ÑÙ #∞O_ç „"å¿ãÎ U

JHõΔ~°=Ú g∞‰õΩ ‰õΩ_ç "≥·ÑÙ #∞O_ç 8= ™ê÷#OÖ’ =ÙO@∞Ok? (4)

1) A 2) D

3) Y 4) S

108. QÀ_»QÆ_çÜ«∂~°=ÚÖ’ HÍÅ=Ú 15 xq∞+=ÚÅ‰õΩ «‰õΩ¯=QÍ 3 QÆO@Å∞

K«∂Ñ≤Oz#ÑÙ_»∞, KåÅ «‰õΩ¯=QÍ Dâß#º"≥·ÑÙ U Œâ◊Ö’ QÆ_çÜ«∂~°O

=ÙO@∞Ok? (3)

1) "åÜ«Ú=º 2) Dâß#º

3) JˆQflÜ«∞ 4) <≥·~°∞u

109.A =∞iÜ«Ú B ZxflHõÅÖ’ áÈ\© KÕã≤<å~°∞. A ‰õΩ 35 âß «O F@∞¡

=zÛ<å 1500 F@∞¡ Õ_®Ö’ F_çáÈ~Ú<å_»∞. F_çáÈ~Ú# "≥Ú «ÎO

F@∞¡ Zxfl? (-)

1) 30,000 2) 15,000

3) 32,500 4) 32,100

110. K«„H©Ü«∞ x~°∞^Àºy « U~°Ê_®xH U Pi÷Hõ JOâ◊O `À_»Ê_»∞ «∞Ok?

1) ÃÑ@∞ì|_ç •i Pi÷Hõ =º=ã÷2) ™ê=∂lHõ Pi÷Hõ =º=ã÷ (1)

3) q∞„â◊=∞ Pi÷Hõ =º=ã÷ 4) ã≤÷~° Pi÷Hõ =º=ã÷

111.D „HOk ≥eÑ≤# "å\Ö’ ãiÜ≥ÿ∞# ^•xx ≥Å∞ÑÙ=Ú : (4)

„ÑHõ@# :

''g}#∞ g∞>Ë "å~°O Œ~°∞ QÍÜ«∞‰õΩÖË——

TÇÏ :

i) g}#∞ g∞>Ë "å~°O Œ~°∞ nfifÜ«∞™ê÷#O

ii) JO Œ~°∞ =∞Ç≤Ïà◊Å∞ ‰õÄ_» nfifÜ«∞™ê÷#O

1) i) ãiáÈ «∞Ok

2) ii) ãiáÈ «∞Ok

3) Ô~O_»∂ (i) =∞iÜ«Ú (ii) ‰õÄ_® ãiáÈ «∞Ok

4) Ô~O_»∂ ‰õÄ_® ãiÜ≥ÿ∞#q HÍ Œ∞

112. PO„ èŒ„Ñ Õâò 15= Ö’H± ãÉèí #∞O_ç ZxflHõÅÖ’ ZO « =∞Ok =∞Ç≤Ïà◊Å∞

ZxflHõ J~Ú<å~°∞? (3)

1) 10 2) 6

3) 5 4) 20

113.D „HO Œ ≥eÑ≤# ^•xx ãiQÍ ÑÓiOK«O_ç: (2)

''~°q ##∞fl >ÿ"£∞ ZO « J~Ú#k J_çy<å_»∞ :

1) <å QÆ_çÜ«∂~°O #∞O_ç

2) <å QÆ_çÜ«∂~°OÖ’ ZO « J~Ú#k

3) <å QÆ_çÜ«∂~°OÖ’ ~ÚOK«∞ q∞OK«∞

4) <å QÆ_çÜ«∂~°OÖ’ ãiQÍ ZO « J~Ú#k

114.D „HOk ^•xÖ’ Uk ãiÜ≥ÿ∞#k? (1)

„ÑHõ@# :

''=∞Ozh~°∞ Z‰õΩ¯= „`åQÆ∞@ P~ÀQÍºxH KåÅ =∞Ozk——

TÇÏ :

i) P~ÀQÆº =O «∞Å∞ JO « Z‰õΩ¯=QÍ =∞Oz h~°∞ `åy<å~°∞

ii) «‰õΩ¯= h~°∞ „`åQÆ_»O P~ÀQÍºxH ÇxHÍ Œ∞

1) ÃÑ·# ≥eÑ≤# Ô~O_»∂ x[O HÍ Œ∞

2) i) ãiáÈ «∞Ok

3) ii) ãiáÈ «∞Ok

4) i) =∞iÜ«Ú ii) ‰õÄ_» ãiáÈ «∞Ok

115. XHõ ãÖ=`«û~°=Ú#‰õΩ 6 âß`«O =_ô¤ ~°∂.625 Å‰õΩ Ô~O_»∞

ãO= «û~°=ÚÅ 6 <≥ÅÅ‰õΩ =_ô¤ ZO « J=Ù «∞Ok? (3)

1) ~°∂. 100 2) ~°∂. 126

3) ~°∂. 101.56 ÃÑ·ã¨Å∞ 4) ~°∂. 120.56 ÃÑ·ã¨Å∞

116. 1947 #∞O_ç 2004 =~°‰õΩ ZO « =∞Ok =∞Ç≤Ïà◊Å∞ ÉèÏ~° « Õâ◊OÖ’

qq èŒ ~åR QÆ=~°fl~°∞¡QÍ =Ù<åfl~°∞? (4)

ÔHs~ü & HÍOÑ≤\©+¨<£û =~°Öò¤ 41

1) 51 2) 20

3) 16 4) 15

117.D „HOk ≥eÑ≤# ^•xÖ’ Uk ãiÜ≥ÿ∞#k? (2)

„ÑHõ@# :

''g}ÏÅ∞ Jxfl‰õÄ_» «O[=Ó~°∞Ö’ «Ü«∂~°∞ KÕÜ«∞|_»∞`å~Ú——

TÇÏ :

i) g}ÏÅ∞ «Ü«∂~°∞KÕ¿ã ^•xH «O*Ï=Ó~°∞ =ÙOk

ii) g}ÏÅ∞ «Ü«∂~°∞ KÕÜ«Ú@‰õΩ =∞iÜ≥ÚHõ „Ñ Õâ◊O ÖË Œ∞ «O*Ï=Ó~°∞

`«Ñ¨Ê

1) (i) x[O 2) (i) =∞iÜ«Ú (ii) x[O

3) (ii) x[O 4) D Ô~O_»∞ ‰õÄ_» x[O HÍ Œ∞

118.D „HO Œ ≥eÑ≤# ^•xÖ’ á⁄~°áê@∞ Uk? (3)

1) ÑÅHõ~å~Ú ~°∂áêO «~° „áêÑÎtÅ

2) ÉÁQÆ∞æ ~°∂áêO «~° „áêÑ≤ÎtÅ

3) WãHõ~å~Ú =∂ «$ tÅ

4) ÃÑ·# ≥eÑ≤#k Un HÍ Œ∞@

119.U ãO= «û=Ú# *Ï~°öO_£ ~åR=Ú U~åÊ@∞ KÕã≤<å~°∞? (3)

1) 2002 2) 1999

3) 2001 4) 2003

120.ÉèÏ~° « Õâ◊=ÚÖ’ Œ∂~° Œ~°≈<£ U ãO= «û~°=Ú „áê~°OaèOK«|_ç#k?

1) 1999 2) 1959 (2)

3) 1975 4) 1965

121.D „HO Œ ≥eÑ≤# ^•xÖ’ Uk ãiÜ≥ÿ∞#k? (3)

1) |$ÇÏãÊu JO «~° „QÆÇÏO

2) <≥ÑÓìº<£ Éèí∂q∞Hõ<åfl «‰õΩ¯=

3) â◊√„‰õΩ_»∞ =∞iÜ«Ú =~°∞}∞_»∞ ÃÑ ŒÌ „QÆÇÅ∞

4) Wq Ug HÍ=Ù

122. HÀ~üÉÖòì *ÏfÜ«∞ L^•º#=#O ZHõ _» ™ê÷Ñ≤OKå~°∞? (2)

1) <åQÆÑ¨Ó~ü 2) <≥·h «Öò

3) QÆÜ«∞ 4) UÅ∞~°∞

123.D „HOk ^•xÖ’ Uk ãiÜ≥ÿ∞# ãO|O èŒ=Ú : (1)

A) Ü«∞"£∞.Ü«∞ãπ.ã¨∞|ƒÅH©Δ ‡ i) ÉèÏ~° «~° «fl

B) Z<£.z#flã «º<å~åÜ«∞} ii) Ñ Œ‡qÉèí∂+}

C) ÉÏÅ =Ú~°o Hõ$+‚ iii) =∞ÇÏ=∞ÇÏŸÑ Œº=Ú

D) W.â◊OHõ~° âß„ã≤Î iv) Ñ¨ Œ‡N

1) A (i) 2) B (iv)

3) C (iii) 4) D (ii)

124. 'WO_çÜ«∞<£ „ãìQÆ∞Öò (Indian Struggle) J#∞ ÑÙãÎHõ=Ú „"åã≤#k

Z=~°∞? (2)

1) q._ç.ã¨=~üHÍ~ü 2) ã¨∞ÉèÏ+π K«O„ ŒÉ’ãπ

3) Ü«∞"£∞.ÔH.QÍOnè 4) "≥∂fÖÏÖò <≥„Ç˙

125. Z=i ÑiáêÅ#Ö’ HÍo^•ã∞ x=ã≤Oz<å~°∞? (3)

1) q„Hõ=∂k «º 2) ¿+~å¬

3) K«O„ ŒQÆ∞ÑÎ 2 4) ~å[~å[ #ˆ~O„ Œ

126. XHõ ÑÖ_»∞¡ |∞@ìÖ’ 20 âß`«O =∂q∞_ç ÑÖ_»∞¡ q∞QÆ`å~Ú 50

âß «O PÑ¶≤Öòû =Ù<åfl~Ú J~Ú Õ 900 P~°O[ ÑO_»∞¡ =ÙO_Õ, ÑO_»∞¡

|∞@ìÖ’ Zxfl ÑO_»∞¡ =Ù<åfl~Ú? (2)

1) 1500 2) 2250

3) 3150 4) 2220

127. KåÅ iQ∑æ"Õ Œ â’¡HÍÅ∞ giH ãO|OkèOz#q? (4)

1) qâßfiq∞„ « 2) Éèí~°úO"å*ò

3) JQÆºâ◊ 4) JOr~°â◊

128. "≥∂ÇÏ<£ 200 J~°\ÑO_»∞¡ fã∞‰õΩ<åfl_»∞, ^•xÖ’ 38 J~°\ÑO_»∞¡

áê_»∞ J~Ú#q. q∞QÆ å J~°\ÑO_»∞¡ XH˘¯Hõ _»[<£ ~°∂.4.80 ÃÑ·ãÅ‰õΩ

Jq∞‡ Õ J «#∞ 8 âß «O ÖÏÉèíO á⁄Ok<å_»∞ J~Ú Õ W «#∞ 200

J~°\ ÑO_»∞¡‰õΩ ÃÑ@∞ì|_ç ZO « ÃÑ\ì<å_»∞? (1)

1) ~°∂. 60 2) ~°∂. 100

3) ~°∂. 42 4) ~°∂. 51.80 ÃÑ·ãÅ∞

129.D „HO Œ ≥eÑ≤# [O@ÅÖ’ XH ãO|O è•Å∞ =Ù#fl [O@ Uk?

áêsì - _ç#fl~ü (3)

1) _ç™È¯_®<£û - ‰õÄpÑÓ_ç

2) K«Å¡h~°∞ - "Õ_çáêÅ∞

3) g∞QÆ_» - ÃÑ~°∞QÆ∞

4) ~À>ì=O\ XHõ ~°HõÑÙ =∞ èŒº Ñ^•~°÷=Ú - J#fl=Ú

130.E~åÅ „áê*H±ì#∞ Hõ$ëê‚#kÃÑ· U lÖÏ¡Ö’ xi‡OKå~°∞? (3)

1) Hõ$ëê‚ 2) #ÖÁæO_»

3) =∞ÇÏ|∂Éò #QÆ~ü 4) QÆ∞O@∂~°∞

131. J<ÕãÎ Ñq„ « „QÆO äŒO‰õΩ ãO|OkèOz#k? (2)

1) 2= â◊ å|úO 2) áê~°ã≤ãπ

3) Ç≤ÏO Œ∂ãπ 4) |∞ Œ∞úÅ∞

132. P~°∞ =∞Ok =∞QÆÉÏÅ∞~°∞ÅÖ’ "≥∂ÇÏ<£ ã∞xÖò Hõ#fl ÃÑ ŒÌ. N~åO

Hõ$+‚ Hõ#fl ÃÑ ŒÌ. "≥OHõ\ò N~åO Hõ#fl z#fl "å_»∞ HÍx ã∞xÖò Hõ<åfl

ÃÑ ŒÌ"å_»∞. Hõ$+‚ =∞iÜ«Ú "åã∞ ã∞hÖò Hõ#fl ÃÑ ŒÌ. Z=~°∞ z#fl?

1) ã∞xÖò 2) "≥OHõ\ò (1)

3) Hõ$+‚ 4) N~åO

133. ã≤"≥∞O@∞ HõOÃÑhÅ∞ - "å\ LxHH ãO|OkèOz D „HOk "åxÖ’

ãiHÍx [ « Uk? (4)

1) ~åt ã≤"≥∞O\òû - "å_»Ñe¡

ÔHs~ü & HÍOÑ≤\©+¨<£û =~°Öò¤42

2) ŒHõ <£ ã≤"≥∞O\òû - ÇïA~ü #QÆ~ü

3) HÍâ’~å"£∞ ã≤"≥∞O\òû - |ãO ü #QÆ~ü

4) HÍHõfÜ«∞ ã≤"≥∞O\òû - Hõ_»Ñ

134.D „HOk ≥eÑ≤# ^•xÖ’ Uk ãiQÍ=ÙOk ≥ÅÊO_ç „ÑHõ@# :(3)

''ãOÑÓ~°‚ « Hõey# ãOw «O =∞#âßOux ~Úã∞ÎOk——

TÇÏ :

i) XHõ =ºHÎ ãOw «"Õ «Î HÍHõáÈ Õ =∞#âßOu =ÙO_» Œ∞

ii) JO Œi ãOw « âß„ãÎAÅ‰õΩ ã=∞ãºÅ∞ =ÙO_»=Ù

1) (i) ãiÜ≥ÿ∞#k 2) (ii) ãiÜ≥ÿ∞#k

3) Ô~O_»∞ ‰õÄ_» ãiHÍ Œ∞ 4) Ô~O_»∞ ‰õÄ_» ãiÜ≥ÿ∞#k

135. =∂Ç¨Ï=∞‡nÜ«ÚÅ##∞ãïOz D „HÕk `≥eÑ≤# ^•xÖ’ Uk

ãïÜ≥ÿ∞#k?

1) =∞ÇÏ=∞‡ £ W™ê¡=Ú =∞ «=Ú#∞ ™ê÷Ñ≤OKå_»∞. (1)

2) =∞ÇÏ=∞‡ £ Õ=Ùx KÕ « n~°… Œi≈QÍ xÜ«∞q∞OÑ|_ç Õ=Ùx QÆ∂iÛ

`≥eÜ«∞*ËÜ«ÚK«∞<åfl_»∞

3) 5= â◊ åÉÏÌ# =∞ÇÏ=∞‡ £ W™ê¡=Ú =∞ «=Ú#∞ ™êÎÑ≤Oz<å_»∞

4) ÃÑ·# ¿Ñ~˘¯#fl=hfl HÍ Œ∞

136. "Agriculture can not wait" J#∞ ÑÙãÎHõ=Ú#∞ „"åã≤# "å~°∞

U=~°∞? (2)

1) J=∞~°Îºâ‹<£ 2) Ü«∞"£∞.Ü«∞ãπ.™êfiq∞<å äŒ<£

3) ÔH.qâ◊fi<å ŒO 4) *ãπ=O ü ã≤OQ∑

137.D „HO Œ ≥eÑ≤# ^•xÖ’ Uk ãiÜ≥ÿ∞#k? (4)

1) =∂ºQÆflHÍ~°ì - 1948

2) ~åÜü∞ [#‡Oz#k - 1782

3) ^•^•ÉÏÜü∞ <Ò~Àr - 1935

4) =∂ºQÆflHÍ~°ì - 1858

138. "≥Ú Œ\ ÉèÏ~°fÜ«Ú_»∞ „a\+π áê~°¡"≥∞O@∞Ö’ ãÉèí∞º_»∞QÍ =Ù<åfl~°∞?

1) Ü«∞"£∞.ÔH.QÍOnè 2) "≥∂fÖÏÖò <≥„Ç˙ (3)

3) ^•^•ÉÏÜü∞ <Ò~Àr 4) É’ã∞

139. ZHõ _ç #∞O_ç =∞Ç «‡ QÍOnè KÕ « 'k WO_çÜ«∞<£ FÑ≤x~Ú<£— „ÑK«∞~°}

KÕÜ«∞|_ç#k? (2)

1) ã|~ü=∞u 2) ŒHΔ} P„Ñ¶≤HÍ

3) ~å*òHÀ\ò 4) _èçb¡

140. "Eighteen Fifty Seven" J#∞ ÑÙãÎHÍxfl Z=~°∞ „"åã≤<å~°∞?

1) q._ç. ã=~üHÍ~ü 2) Ñ>ËÖò (3)

3) Ü«∞ãπ.Z<£.Ãã<£ 4) =∞OQÆÖò áêO_Õ

141. U ãÖ=`«û~°=Ú# B~°OQÆ*Ë|∞ POQÆ¡=Ú#∞ "åºáê~° xq∞`«Î=Ú

ÉOQÍÖòÖ’ J#∞=∞uOKå_»∞? (4)

1) 1765 2) 1780

3) 1678 4) 1667

142. 'w « QÀqO ŒO— „"åã≤# "å~°∞ U=~°∞? (2)

1) `åºQÆ~åA 2) [Ü«∞ Õ=

3) J#fl=∂Kå~°º 4) «∞Åã≤ •ã∞

143. =Hõ@HÍãπ ÕxH ãO|OkèOz#k? (1)

1) HΔ„fÜ«∂ ‰õΩÅO 2) |∞ ŒÌ~Ú["£∞

3) „|ÇÏ‡} ‰õΩÅ=Ú 4) "≥·â◊º ‰õΩÅ=Ú

144. =∞ « ~°Ç≤Ï « q+Ü«∞=ÚÃÑ· K«~°Û ZO Œ∞Ö’ [iy#k? (4)

1) "Õ Œ=Ú

2) "Õ •OQÆ=ÚÅ∞

3) LÑ"Õ Œ=ÚÅ∞

4) LÑx+ «∞ÎÅ∞

145. q._ç. â◊~°‡ ã¨@¡*ò‰õΩ ã¨g∞Ñ¨=Ú #∞#fl ~ÀÑ¨~ü Ç¨Ï~°Ñ¨Ê#∞ U

ãO= «û~°=Ú#∞ Hõ#∞Q˘<åfl_»∞? (4)

1) 1949 2) 1963

3) 1978 4) 1953

146. â◊√kÌKÕã≤# W#∞=Ú #∞O_ç =KÕÛ Ö’ÇÏO? (3)

1) L‰õΩ¯

2) áÈ « (áÈã≤#) W#∞=Ú

3) QÆ\ìÑ_ç# W#∞=Ú

4) ™ê è•~°} W#∞=Ú

147. ÇÏi XHõ ÉÏº\ò#∞ ~°∂.750 fã∞H˘<åfl_»∞ =∞iÜ«Ú •xx ~°∂.675

Jq∞‡<å_»∞. J «xH =zÛ# #+ì âß «=Ú ZO «? (2)

1) 20 âß «=Ú 2) 10 âß «=Ú

3) 5 âß «=Ú 4) 15 âß «=Ú

148. Œ∂~åfiâß„ãÎ=Ú nxx ≥eÜ«∞KÕÜ«Ú#∞? (3)

1) =º=™êÜ«∞=Ú 2) =º=™êÜ«∞ Ji÷Hõ=Ú

3) ÑzÛHõ 4) QÍA

149. „HÕ^Œ `≥eÑ≤# ã¨~°fiOÖ’x [@OÖ’ ãïã¨=∂#"≥∞ÿ# ãÖ|O^è•Å∞

Hõey=Ù#flq? (4)

HõxHõ~°O - ŒÜ«∂à◊√ «fiO

1) „¿Ñ=∞ - Õfi+O

2) q∞„ «∞_»∞ - q~Àkè

3) =K«∞Û - áÈ=Ù

4) Ñ_»= - <å=

150. ã|∞ƒ Ü≥ÚHõ =¸Å=Ú Uk? (3)

1) ã=Ú„ ŒÑÙ #∞~°∞QÆ∞ 2) ™È_» LÑC

3) ™È_» =∞iÜ«Ú y¡ãi<£ 4) ™È_»

Education

Competitions world april-11-new