Διαχείριση κρίσεων στην Διαχείριση κρίσεων στην σχολική τάξησχολική τάξη

Μαρία ΑγάθουΜαρία Αγάθου

Ψυχολόγος Κεδδύ ΚέρκυραςΨυχολόγος Κεδδύ Κέρκυρας

Τι περιλαμβάνει η έννοια της Τι περιλαμβάνει η έννοια της κρίσης:κρίσης:

Προβληματική συμπεριφορά μαθητών Προβληματική συμπεριφορά μαθητών (επιθετικότητα, σεξ. εκμετάλλευση, (επιθετικότητα, σεξ. εκμετάλλευση, μικροκλοπές, θυματοποίηση)μικροκλοπές, θυματοποίηση)

Διαχείριση πένθους/ ασθένειας/δυστυχημάτων Διαχείριση πένθους/ ασθένειας/δυστυχημάτων Απόπειρα ΑυτοκτονίαςΑπόπειρα Αυτοκτονίας Χρήση ουσιών Χρήση ουσιών

(…και πολλά άλλα)(…και πολλά άλλα)

Πως παρεμβαίνει το ΚΕΔΔΥ Πως παρεμβαίνει το ΚΕΔΔΥ στην διαχείριση κρίσεων;στην διαχείριση κρίσεων;

Αξιολόγηση μαθητών κατόπιν παραπομπής από το Αξιολόγηση μαθητών κατόπιν παραπομπής από το σχολείοσχολείο

Συμβουλευτική των εκπαιδευτικώνΣυμβουλευτική των εκπαιδευτικών Συμβουλευτική γονέωνΣυμβουλευτική γονέων Συμβουλευτική εφήβωνΣυμβουλευτική εφήβων Παραπομπή σε άλλες δομές εάν χρειαστείΠαραπομπή σε άλλες δομές εάν χρειαστεί ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗΣ ΣΧΟΛΕΙΩΝΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗΣ ΣΧΟΛΕΙΩΝ

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗΣ ΣΧΟΛΕΙΩΝΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗΣ ΣΧΟΛΕΙΩΝ

Συμμετείχαν 9 γυμνάσια-λύκεια και 1 Συμμετείχαν 9 γυμνάσια-λύκεια και 1 δημοτικό, στα οποία παρευρισκόταν δημοτικό, στα οποία παρευρισκόταν ψυχολόγος μια φορά την εβδομάδαψυχολόγος μια φορά την εβδομάδα

130 μαθητές προσήλθαν για συμβουλευτική 130 μαθητές προσήλθαν για συμβουλευτική υποστήριξηυποστήριξη

Έγιναν επισκέψεις σε άλλα 15 σχολεία εκτός Έγιναν επισκέψεις σε άλλα 15 σχολεία εκτός προγράμματος για την διαχείριση δύσκολων προγράμματος για την διαχείριση δύσκολων περιστατικώνπεριστατικών

Έκτακτα περιστατικά:Έκτακτα περιστατικά:

3 έφηβοι με αυτοκτονικό ιδεασμό3 έφηβοι με αυτοκτονικό ιδεασμό 1 απόπειρα αυτοκτονίας1 απόπειρα αυτοκτονίας Ξαφνικός θάνατος 2 έφηβων μαθητώνΞαφνικός θάνατος 2 έφηβων μαθητών Ξαφνικός θάνατος 3 γονέων μαθητώνΞαφνικός θάνατος 3 γονέων μαθητών Εγκατάλειψη έφηβης από την μητέρα τηςΕγκατάλειψη έφηβης από την μητέρα της Χρήση και διακίνηση ουσιώνΧρήση και διακίνηση ουσιών Επιθετική βίαιη συμπεριφορά μαθητήΕπιθετική βίαιη συμπεριφορά μαθητή

ΑΙΤΗΜΑ ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗΣ

0

5

10

15

20

25

30

Σειρά1

Ποια σχολεία αντιμετωπίζουν Ποια σχολεία αντιμετωπίζουν καλύτερα τις κρίσιμες καταστάσεις;καλύτερα τις κρίσιμες καταστάσεις;

Ετοιμότητα του σχολείουΕτοιμότητα του σχολείου Γνωστική και συναισθηματική επάρκεια των εκπαιδευτικών Γνωστική και συναισθηματική επάρκεια των εκπαιδευτικών

σε θέματα ψυχικής υγείαςσε θέματα ψυχικής υγείας Καλή συνεργασία με δομέςΚαλή συνεργασία με δομές Καλή συνεργασία με γονείς (επαρκή στοιχεία για την οικ. Καλή συνεργασία με γονείς (επαρκή στοιχεία για την οικ.

κατάσταση/υγεία των μαθητών)κατάσταση/υγεία των μαθητών) Καλή συνεργασία μεταξύ διευθυντή-εκπαιδευτικώνΚαλή συνεργασία μεταξύ διευθυντή-εκπαιδευτικών Δραστηριότητες που προωθούν την αίσθηση του ανήκεινΔραστηριότητες που προωθούν την αίσθηση του ανήκειν Σχολεία με σαφείς προαποφασισμένους κανόνεςΣχολεία με σαφείς προαποφασισμένους κανόνες

Ποιοι εκπαιδευτικοί αντιμετωπίζουν Ποιοι εκπαιδευτικοί αντιμετωπίζουν καλύτερα τις κρίσιμες καταστάσεις;καλύτερα τις κρίσιμες καταστάσεις;

Σαφείς κανόνες / προαποφασισμένοι από κοινού με τους μαθητέςΣαφείς κανόνες / προαποφασισμένοι από κοινού με τους μαθητές Βλέπει τον μαθητή ως ολότητα, βλέπει τα θετικά και τα αρνητικά, προσπαθεί να Βλέπει τον μαθητή ως ολότητα, βλέπει τα θετικά και τα αρνητικά, προσπαθεί να

παίρνει την θέση του μαθητή για να εξηγήσειπαίρνει την θέση του μαθητή για να εξηγήσει/ / αιτιολογήσει την συμπεριφορά τουαιτιολογήσει την συμπεριφορά του Αφήνει όσο το δυνατόν στην άκρη το ναρκισσιστικό πλήγμα/ δεν αμπαρώνεται Αφήνει όσο το δυνατόν στην άκρη το ναρκισσιστικό πλήγμα/ δεν αμπαρώνεται

πίσω από την ιδέα υπεροχής του έναντι στον μαθητήπίσω από την ιδέα υπεροχής του έναντι στον μαθητή Φιλικός αλλά όχι φίλος / φιλότιμοΦιλικός αλλά όχι φίλος / φιλότιμο Χρησιμοποιεί την ποινή σαν συνέπεια και όχι σαν τιμωρία, πάντα κατόπιν Χρησιμοποιεί την ποινή σαν συνέπεια και όχι σαν τιμωρία, πάντα κατόπιν

προειδοποίησης προειδοποίησης Αφού θέσει την ποινή και τελειώσει το περιστατικό δεν το κρατάει για πάντα, αλλά Αφού θέσει την ποινή και τελειώσει το περιστατικό δεν το κρατάει για πάντα, αλλά

αφού το συζητήσει ξεκινάει την επαφή με τον μαθητή σαν άγραφος πίνακας.αφού το συζητήσει ξεκινάει την επαφή με τον μαθητή σαν άγραφος πίνακας. Αποτελεί πρότυπο για τον μαθητή, ειδικά για αυτόν τον μαθητή που δεν έχει Αποτελεί πρότυπο για τον μαθητή, ειδικά για αυτόν τον μαθητή που δεν έχει

σταθερά ή επαρκή πρότυπα στο σπίτισταθερά ή επαρκή πρότυπα στο σπίτι Διαθέτει λίγο χρόνο για να περάσει μαζί με τους μαθητές στο διάλειμμα ή στην Διαθέτει λίγο χρόνο για να περάσει μαζί με τους μαθητές στο διάλειμμα ή στην

εκδρομήεκδρομή

Η διαφορά πρωτοβάθμιας-Η διαφορά πρωτοβάθμιας-δευτεροβάθμιαςδευτεροβάθμιας

Οι έφηβοι είναι ήδη αρκετά διαμορφωμένοι σαν Οι έφηβοι είναι ήδη αρκετά διαμορφωμένοι σαν προσωπικότητεςπροσωπικότητες

Έχουν ήδη υιοθετήσει ή καλούνται μέσω τάσεων να Έχουν ήδη υιοθετήσει ή καλούνται μέσω τάσεων να υιοθετήσουν αρνητικές απόψεις απέναντι στο υιοθετήσουν αρνητικές απόψεις απέναντι στο σχολείο και τους εκπαιδευτικούςσχολείο και τους εκπαιδευτικούς

Εναλλαγή εκπαιδευτικών/λιγότερες ευκαιρίες για Εναλλαγή εκπαιδευτικών/λιγότερες ευκαιρίες για γνωριμία με τους μαθητέςγνωριμία με τους μαθητές

Όμως έχουν ανάγκη από πρότυπα και τα Όμως έχουν ανάγκη από πρότυπα και τα ενσωματώνουν με τρόπο σταδιακό και όχι πάντα ενσωματώνουν με τρόπο σταδιακό και όχι πάντα ορατόορατό

Δύσκολη συμπεριφορά: τι Δύσκολη συμπεριφορά: τι βοηθάειβοηθάει

Σαφείς κανόνες και όριαΣαφείς κανόνες και όρια Προειδοποίηση πριν την χρήση συνέπειαςΠροειδοποίηση πριν την χρήση συνέπειας Δημιουργία ειδικού δεσμού με το μαθητήΔημιουργία ειδικού δεσμού με το μαθητή Επιβράβευση θετικής συμπεριφοράςΕπιβράβευση θετικής συμπεριφοράς Επαφή με γονείς/ συχνή εποπτεία, επικοινωνία Επαφή με γονείς/ συχνή εποπτεία, επικοινωνία Αξιολόγηση μαθητήΑξιολόγηση μαθητή Συμβουλευτική μαθητή Συμβουλευτική μαθητή Συμβουλευτική γονέωνΣυμβουλευτική γονέων

Τι δεν βοηθάει:Τι δεν βοηθάει:

Υιοθέτηση αρνητικής στάσης-προκατάληψηΥιοθέτηση αρνητικής στάσης-προκατάληψη Συνεχείς τιμωρίες/αποβολέςΣυνεχείς τιμωρίες/αποβολές Μηδενική ανοχήΜηδενική ανοχή

Διαχείριση θυματοποίησης Διαχείριση θυματοποίησης ((bullying)bullying)

Πρόληψη με προγράμματα που προωθούν την Πρόληψη με προγράμματα που προωθούν την διαφορετικότηταδιαφορετικότητα

Σαφείς κανόνες του σχολείου για μη αποδοχή της Σαφείς κανόνες του σχολείου για μη αποδοχή της θυματοποίησης-άμεση παρέμβασηθυματοποίησης-άμεση παρέμβαση

Εργασία τόσο με τον θύτη (διαχείριση θυμού) όσο Εργασία τόσο με τον θύτη (διαχείριση θυμού) όσο και με το θύμα (προώθηση διεκδικητικής και με το θύμα (προώθηση διεκδικητικής συμπεριφοράς/ κοινωνικές δεξιότητες)συμπεριφοράς/ κοινωνικές δεξιότητες)

Συνεργασία με τους γονείςΣυνεργασία με τους γονείς

Διαχείριση υπερκινητικότηταςΔιαχείριση υπερκινητικότητας

Διερεύνηση αιτίων (περιβάλλον ή οργανική παθολογία)Διερεύνηση αιτίων (περιβάλλον ή οργανική παθολογία) Αλλαγή θρανίου (όχι κοντά σε παράθυρο/ δίπλα στον Αλλαγή θρανίου (όχι κοντά σε παράθυρο/ δίπλα στον

εκπαιδευτικό)εκπαιδευτικό) Ανάθεση καθηκόντωνΑνάθεση καθηκόντων Οργάνωση χώρου- περιορισμός οπτικών ερεθισμάτωνΟργάνωση χώρου- περιορισμός οπτικών ερεθισμάτων Ενίσχυση συμπεριφορών αντίθετων από την Ενίσχυση συμπεριφορών αντίθετων από την

προβληματική (προβληματική (DRA: DRA: differential reinforcement of differential reinforcement of alternative behavior)alternative behavior)

Συμβουλευτική γονέων/πιθανή φαρμακοθεραπείαΣυμβουλευτική γονέων/πιθανή φαρμακοθεραπεία

Διαχείριση πένθους: τι πρέπει να Διαχείριση πένθους: τι πρέπει να κάνει το σχολείοκάνει το σχολείο

Να διατηρήσει τη σταθερότητα του πλαισίου Να διατηρήσει τη σταθερότητα του πλαισίου (κάτι σημαντικό χάθηκε αλλά άλλα πράγματα (κάτι σημαντικό χάθηκε αλλά άλλα πράγματα συνεχίζουν κανονικά)συνεχίζουν κανονικά)

Να είναι δίπλα στο παιδί και στην οικογένεια Να είναι δίπλα στο παιδί και στην οικογένεια διακριτικά και υποστηρικτικάδιακριτικά και υποστηρικτικά

Ο ρόλος του εκπαιδευτικού:Ο ρόλος του εκπαιδευτικού: Κατανόηση αρνητικών ή παράδοξων συμπεριφορών Κατανόηση αρνητικών ή παράδοξων συμπεριφορών

χωρίς να βιαζόμαστε να αλλάξει η συμπεριφορά ή να χωρίς να βιαζόμαστε να αλλάξει η συμπεριφορά ή να κρίνουμεκρίνουμε

Ας μην περιμένουμε συγκεκριμένες αντιδράσεις- Ας μην περιμένουμε συγκεκριμένες αντιδράσεις- κάθε παιδί βιώνει και εκφράζει το πένθος κάθε παιδί βιώνει και εκφράζει το πένθος διαφορετικά διαφορετικά

Καθησυχάζουμε για το φυσιολογικό της αντίδρασης/ Καθησυχάζουμε για το φυσιολογικό της αντίδρασης/ δίνουμε εικόνα μέλλοντοςδίνουμε εικόνα μέλλοντος

Δίνουμε ευκαιρία για έκφραση συναισθημάτων μέσα Δίνουμε ευκαιρία για έκφραση συναισθημάτων μέσα από ιστορίες και εικαστικές δραστηριότητεςαπό ιστορίες και εικαστικές δραστηριότητες

Παρέχουμε ασφάλεια αλλά και σαφή όριαΠαρέχουμε ασφάλεια αλλά και σαφή όρια Εφόσον νιώθουμε ικανοί, μοιραζόμαστε προσωπική Εφόσον νιώθουμε ικανοί, μοιραζόμαστε προσωπική

εμπειρίαεμπειρία Δεν είναι τόσο αυτά που λέγονται όσο η παρουσία Δεν είναι τόσο αυτά που λέγονται όσο η παρουσία

μαςμας Συνεχίζουμε να έχουμε λογικές απαιτήσεις σε Συνεχίζουμε να έχουμε λογικές απαιτήσεις σε

ακαδημαϊκό επίπεδο -αλλά παρέχουμε σταθερή ακαδημαϊκό επίπεδο -αλλά παρέχουμε σταθερή μαθησιακή βοήθεια (ελλιπής αυτοσυγκέντρωση)μαθησιακή βοήθεια (ελλιπής αυτοσυγκέντρωση)

Ενθαρρύνουμε τους γονείς να επισκεφτούν Ενθαρρύνουμε τους γονείς να επισκεφτούν κάποιον ειδικό όταν κρίνουμε ότι ο θρήνος κάποιον ειδικό όταν κρίνουμε ότι ο θρήνος είναι παρατεταμένος και εμποδίζει την είναι παρατεταμένος και εμποδίζει την κοινωνική λειτουργικότητα για μεγάλο κοινωνική λειτουργικότητα για μεγάλο διάστημαδιάστημα

Το παιδί χρειάζεται στήριξη αλλά Το παιδί χρειάζεται στήριξη αλλά όχι οίκτοόχι οίκτο

Όταν πεθαίνει ένας μαθητής:Όταν πεθαίνει ένας μαθητής:

Καθηγητές:Καθηγητές: ΑποδιοργάνωσηΑποδιοργάνωση ΑμηχανίαΑμηχανία Αντιμετώπιση πρακτικών θεμάτωνΑντιμετώπιση πρακτικών θεμάτων Πένθος συμμαθητών αλλά και εκπαιδευτικώνΠένθος συμμαθητών αλλά και εκπαιδευτικών

Οι συμμαθητές :Οι συμμαθητές : Αποδιοργάνωση Αποδιοργάνωση Αίσθηση του μάταιουΑίσθηση του μάταιου «Μπορεί να συμβεί και σε μένα»«Μπορεί να συμβεί και σε μένα» Συναισθηματικό πάγωμαΣυναισθηματικό πάγωμα Διαφορετικές αντιδράσειςΔιαφορετικές αντιδράσεις

Ο ρόλος του σχολείουΟ ρόλος του σχολείου

Έννοια ‘οικογένειας’ σε πένθοςΈννοια ‘οικογένειας’ σε πένθος Επαφή με ειδικούς Επαφή με ειδικούς Δίνουμε χρόνο αλλά σύντομα επανερχόμαστε στη Δίνουμε χρόνο αλλά σύντομα επανερχόμαστε στη

ροήροή Συζητάμε σε ομάδα αλλά και ατομικά (σεβόμαστε το Συζητάμε σε ομάδα αλλά και ατομικά (σεβόμαστε το

ότι κάποιοι μπορεί να μη θέλουν να συζητήσουν)ότι κάποιοι μπορεί να μη θέλουν να συζητήσουν) Έχουμε φροντίσει να έχουμε γνώσεις διαχείρισης Έχουμε φροντίσει να έχουμε γνώσεις διαχείρισης

κρίσεων πριν συμβεί το γεγονόςκρίσεων πριν συμβεί το γεγονός

Στην διάθεση των Στην διάθεση των εκπαιδευτικών:εκπαιδευτικών:

ΚΕΔΔΥ ΚΕΔΔΥ

Βελισσαρίου 30Βελισσαρίου 30

2661 0 810552661 0 81055