Upload
jcolaeta
View
612
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
1
KONPETENTZIETAN
OINARRITUTAKO HEZKUNTZA
“ buru ondo eginak, egituratuak hezi, eta ez buru ondo beteak” Montaigne
2
GAIAK
• Abagunea• Hitzaren esanahia• Erabiltzearen arrazoiak• Ezaugarriak• Curriculum ereduak• Nola irakatsi• Nola ebaluatu• Ebaluazio diagnosia
3
ABAGUNEA
• Europako Parlamentuaren gomendioa (2006): zortzi oinarrizko konpetentzia.
• DeSeCo (PISA) proiektua eta TUNING proposamena
• Derrigorrezko Eskolaldirako Euskal Curriculuma.
• Frantziako eta Espainiako lege-arauek: Konpetentzien araberako hezkuntza.
4
HITZAREN ERABILERA
• Eskumen, eskubide, betebeharra
• Gaitasuna, ahalmena, trebezia
• Lehia, norgehiagoka
5
HITZAREN ERABILERA HEZKUNTZAN
• Ikuspegi konduktista/kognitiboa: ezagutza ezin da eraiki, aurretik existitzen delako; izatekotan ere, komunikatu eta irakatsi daiteke.
• Ikuspegi sozio-eraikitzailea eta interaktiboa: ezagutza subjektuak
bere ingurunean egiten duen jardueraren eta esperientzien
emaitza da.
6
Jaume Sarramona, 2007
ZERGATIK KONPETENTZIAK
ESKOLAN?
Eskolak ezin baitu ezagutza guztiak
eman
Ezagutzaren iturri asko baitaude esparru
formaletan eta ez-formaletan
Bizitza osoan zehar ikasteko beharra
baitugu
Ikasleak ohiko bizitzarako eta lan
mundurako prestatu behar
baititu
7
HITZA ERABILTZEAREN ARRAZOIAK“ … hezkuntza formala
oso akademikoa izan da eta, oraindik ere, horrelakoa da; gainera, ez ditu gazteak behar bezala prestatzen subjektu gisa, herritar gisa, bizitza osoago bat bizi dezaten, ezta lan munduan sartzeko edo bizitza osoan zehar ikasten jarraitzeko ere…”
8
HITZA ERABILTZEAREN ARRAZOIAK• “Jakite”aren logikatik “egiten eta erabiltzen jakite”aren logikara
• Oinarrizko Hezkuntzaren funtzioak zabaldu egiten dira
• Ezagutzearen etengabeko aldaketa eta ugaltzea
• Bizitza osorako hezkuntza ikuspegia
• Zuzentasun eta berdintasunaren irizpideetan oinarrituko den eskola
inklusiboa
9
ZERTARAKO KONPETENTZIAK
• Garapen pertsonala lortzeko• Hiritartasuna garatzeko• Giza eta enplegu integrazioa
lortzeko• Bizitza osorako aprendizaia
garatzeko gaitasuna lortzeko
10
DEFINIZIOA
• Baliabideen multzoa• Subjektuak mobiliza dezake,
modu bateratu eta integratuan
• Egoera bati irtenbidea eraginkortasunez emateko
11
EZAUGARRIAK
• Izaera integratzailea.• Eskualdagarriak eta funtzio
anitzekoak.• Izaera dinamikoa eta
mugagabea.• Ebaluagarriak.
12
TIPOLOGIA
KONPETENTZIAK
OINARRIZKOAK
EZ OINARRIZKOAK
OROKORRAK
ESPEZIFIKOAK
METADIZIPLINARRAK
DIZIPLINA ARTEKOAK
DIZIPLINA BAITAKOAK
13
KONPETENTZIETAN OINARRITUTAKO CURRICULUM EREDUAK
• Konpetentzia orokorretan oinarritzen direnak : DeSeCo, Tuning, Euskal Curriculuma
• Oinarrizko konpetentziak erreferentzi gisa hartzen dituztenak: Europako Parlamentua, LOE
• Oinarrizko konpetentziak eta diziplina arloak bereizten ez dituztenak: Italia, Finlandia
14
GURE ERREFERENTEAKEAEkoak EUSKAL
CURRICULUMA•Zientzia, teknologia eta osasun-kulturarakoa•Ikasten ikastekoa •Matematikarakoa•Hizkuntza komunikaziorakoa•Informazioa tratatzeko eta teknologia digitala erabiltzekoa•Gizarterako eta herritartasunerakoa•Giza eta arte-kulturarakoa•Norberaren autonomiarako eta ekimenerakoa
•Pentsatzen eta ikasten ikasi•Komunikatzen ikasi•Elkarrekin bizitzen ikasi•Norbera izaten ikasi•Egiten eta ekiten ikasi
15
HEZKUNTZAREN XEDEA
Pertsona osoa (gizabanako, gizartekide eta izadi-kide izaerak uztartuz) hiru dimentsio horietan era orekatuan garatzeko oinarri sendoak jartzea eta, bide batez, helduarorako prestatzea.
Konpetentzietan oinarritutako hezkuntzak lagunduko du xedeari aurre egiten?
16
KONPETENTZIAK LORTZEKO …
Arloetako lanez gain …
• Ikastetxearen funtzionamendua• Ikasleen parte hartzea• Barne funtzionamenduko
arauak• Proposatutako metodologiak• Baliabide didaktikoak• Tutoretza plana• …
17
NOLA IRAKATSI
Ez dago metodologiapropiorik konpetentziakirakasteko
bai ordeaestrategi metodologikoakbideratzeko baldintza orokor batzuk
18
METODOLOGIA ESTRATEGIAK• Gelan, aldeko giroa sortu• Aprendizai aktiboa eta
autonomoa bultzatu, motibatu• Teknologi berrien eta
informazio iturri desberdinen erabilera bultzatu
• Ikasitakoaren ahozko eta idatzizko adierazpena
• Ebaluazio formatiboa bultzatu• Denbora eta espazio
antolaketa desberdinak• Ikasitakoaren funtzionaltasuna
eskolaz kanpoko testuinguruan
19
NOLA IRAKATSI?• Aprendizai esanguratsuaren garrantzia• Egoera konplexuak, multidimentsionalak
eta erantzun anitzekoak• Testuinguru hurbilekoak• Problemen ebazpena oinarrian• Adibide eta egoera anitzak, aprendizaien transferentzia ahalbidetzeko• Edukien antolaketa globala, arloak gaindituz
20
Todo el proceso comporta una enseñanza diversa y compleja con una metodología variada, cuyas dimensiones o variables las podemos agrupar según:Las secuencias de actividades (clase expositiva, por descubrimiento, por proyectos,…).Las relaciones y situaciones comunicativas (directivos, participativos, cooperativos,…).Las formas de agrupamiento u organización social de la clase (gran grupo, equipos fijos, grupos móviles,…).La manera de distribuir el espacio y el tiempo (rincones, talleres, aulas de área,…).El sistema de organización de los contenidos (disciplinar, interdisciplinar, globalizador,…).El uso de los materiales curriculares (libro de texto, enseñanza por ordenador, fichas autocorregibles,…).El procedimiento para la evaluación (inicial, de resultados, formativa, s,…).
21
MA
TE
RIAS
Salidas didácticas: naturales, históricas, artísticas,
museos...
Proyectos interdisciplinares
Proyectos de trabajo, Investigaciones y problemas
abiertos
Trabajo cooperativo
Grupos interactivos de aprendizaje dialógico
Juego cooperativo
Tutoría entre iguales
Tertulias literarias
Participación de la familia: comisiones del centro, contratos, en el aula...
KONPETENTZIEN GARAPENA AHALBIDETZEN DUTEN LAN EGITEKO MODUAK
Actividades diversificadas
Temas que integren lo cotidiano y lo social
Uso integrado de las T.I.C:
WQ, blogs, pizarra digital...
Actividades que trabajen las inteligencias múltiples
Evaluación autorreguladora del aprendizaje
Actividades colectivas y solidarias: exposiciones,
dramatizaciones, jornadas temáticas...
Refuerzo educativo preventivo
Programas que desarrollen las HHSS y el crecimiento en
valores
22
APRENDIZAIAREN KONOA
23
DIDAKTIKA MAILAKO OINARRIAK
• Aprendizaiaren kontestualizazioa
• Besteekin ikasten da• Ikasteko eta ekiteko
beharrezkoa da komunikatzea• Autorregulazioa beharrezkoa da ikasteko
24
AUKERAK: PROIEKTUAK• Gai zehatza lantzen da diziplina bakarrean edo inter moduan
• Helburu zehatzak eta argiak daude
• Sekuentzi didaktiko moduan antolatzen dira
• Ekintza guztiak baliagarriak dira azken produkturako bidea baitira
• Testuinguru hurbiletik abiatuz
konplexutasunerantz
• Baliabide anitzak erabiltzen dira
• Ikasleak BETI daki zer, nola eta zertarako
ari den lanean
• Ikasleak badaki noiz eta nola izango den ebaluatua
25
AUKERAK: APRENDIZAI KOOPERATIBOA• Zer da: “Irakaskuntza prozedura da non -talde hetereogeneaok antolatzen dira -eskola jarduerak gauzatzeko-kooperatiboki lan eginez-ikasle eta irakaslearen rolak aktiboak dira “
Ezaugarriak Inklusiboa da, aniztasuna onartu eta aprobetxatzen du Eskola arrakasta denen artean banatzen du eta ikasleen autoestimua hobetzen du Ikasleari protagonismoa ematen dio
26
EBALUAZIOA
Lagundu behar duhezkuntza praktikaosatzen dutenElementuakhobetzen
27
ZERTARAKO EBALUATU?
Edukien barneratzea egiaztatzeko
EBALUAZIO SUMATIBOA
Ikaskuntza-prozesua erregulatzeko
EBALUAZIO FORMATIBOA
28
ZERGATIK EBALUATU?
• Ikasteak bere baitan trabak eta akatsak gainditzea daramalako
• Ebaluazioak ez duelako bakarrik emaitzak neurtzen. Baldintzatzen dituelako: zer, nola irakatsi eta zer eta nola ikasi
• Ondorioz, aprendizaiaren motorea delako eta ikas-irakats prozesuaren partea
29
NOIZ EBALUATU?• Hasieran: funtzio formatiboa.
Ikaslearen hasierako egoeraren informazioa
• Amaieran: funtzio kalifikadora eta selektiboa. Lortutako aprendizaia egiaztatzen du.
• Prozesukoa: Funtzio formatiboa eta erregulatzailea. Zailtasunak eta aurrerapenak identifikatzen ditu prozesua egokitzeko. Garrantzizkoena da
30
31
ZER EBALUATU?KONPETENTZIAK Hauek helburuetan islatuta daude.Ebaluazio irizpideen bitartezebaluatzen dira.Ebaluazio adierazleenbitartez behagarriak dira.Hauek arloetako programazioetan zehaztu beharra dago.Bidea litzateke EGOERA-ARAZOenebazpenerako erabiltzen dituztenprozesuak ebaluatzea.
32
NOLA EBALUATUEbaluazio ekintzek ahalbidetuko dute ikasleek edukidesberdinak, era integratuan eta koherentean erabiltzekoduten gaitasuna neurtzea
TRESNAKIKAS-IRAKATS PROZESURAKO
APRENDIZAIRAKO
• Ebaluazio galdetegiak• Gelako behaketa• Lanen multzoen behaketa• Autoebaluazio eta koebaluazio galdetegiak•Orientazio oinarriak•Gelako kontratuak•Porfolio
• Ahozko eta idatzizko frogak•Galdetegiak•Ikasleen ekoizpenak : lan praktikoak eta mapa kontzeptualak•Gelako behaketa•Behaketarako txantiloiak
33
ETA ORAIN ZER …
• Konpetentziak arloetako curriculumean identifikatu
• Arloen arteko erlazioa ikusi• Unitate didaktikoetan txertatu• Ekintzak aukeratzerakoan bermatu :
– Testuinguru anitzak– Testuinguruaren funtzionalitatea– Konpetentzia bat baino gehiago batera
34
EBALUAZIO DIAGNOSIA
35
EZAUGARRIAK
• Urtero pasatuko da• LH 4ko eta DBH 2ko ikasle
guztiek pasatuko dute• Ikastetxearentzat: helburu
formatiboa eta orientatzailea• Familientzat: helburu
informatiboa• Azken xedea: hobekuntza
prozesuak bultzatzea
36
EZAUGARRIAKGAI MOTAK: • Ez dira curriculum gaiak• Arazo egoeretan oinarritzen dira• Ikaslearen eguneroko testuinguruari lotutakoak• Esanguratsuak eta gaurkotasuna dutenak• Informazioaren trataera eskatzen dutenak• Gogoeta eta kritika ikuspuntuak eskatzen dituztenak
FROGAK:
• Aukera anitzeko item-ak
• Bi aukeretako item-ak: egia&gezurra
• Erantzun ireki eta motzeko item-ak
• Erantzun ireki eta luzeko item-ak
37
• Ahozko-idatzizko testuetako zentzu orokorra identifikatzea.• Ahozko-idatzizko testuetako xedea igartzea.• Ahozko-idatzizko testuetan informazio egokiak aukeratzea proposatutako helburuentzat.• Estrategiak erabiltzea ahozko-idatzizko testu mota batzuen ulermena errazteko.
• Komunikazio egoeraren ezaugarriak kontuan izatea.• Ekoizpen prozesua planifikatzea.• Egoki eta zuzen adieraztea.• Kontrol eta egokitzapen estrategiez baliatzea.
• Hartu-emanetan era aktiboz eta egokiz parte hartzea.• Arau sozio-komunikatiboak errespetatzea.• Estrategiak erabiltzea komunikazioa izateko eta bere eraginkortasuna gehitzeko.
LHko 4. mailarakoak
DBHko 2. mailarakoak
Hainbat adierazle
Hainbat adierazle
3 zailtasun mailak
3 zailtasun mailak
ULERMENA
IRAKURMENA
MINTZAMENA
IDAZMENAINTERAKZIOA
Ebaluazioaren eredua: Hizkuntza komunikazioa
DIM
EN
TS
IOA
KA
ZP
I-K
ON
PE
TE
NT
ZIA
K
ADIERAZLEAK
DIAGNOSTIKO EBALUAZIOA EUSKAL AUTONOMIA ERKIDEGOANGure eredua
38
Adierazleak- Zentzu orokorra identifikatzen du.- Ideia nagusiak eta bigarren mailakoak bereizten ditu.- Ideien arteko lotura ezagutzen du.- ...
Graduazioa: 3 mailetan
Azpi-konpetentzia
Zentzu orokorra
identifikatzea
Azpi-konpetentziaTestuetako
xedea antzematea
Azpi-konpetentziaInformazioa aukeratzea
Azpi-konpetentziaUlertzeko
estrategiak erabiltzea
ULERMENA
IRAKURMENA
MINTZAMENA IDAZMENA
INTERAKZIOA
Asturiaseredua
39
DIAGNOSTIKO EBALUAZIOA EUSKAL AUTONOMIA ERKIDEGOANGure eredua
Konpetentzia matematikoa
Azpi-konpetentziaOinarrizko nozio geometrikoak eta espazio-adierazpeneko sistemak erabiltzea
Azpi-konpetentziaForma eta harreman
geometrikoen ezagutza erabiltzea
KANTITATEA ESPAZIOA ETA FORMA
ALDAKETAK, HARREMANAK eta ZIURGABETASUNA
PROBLEMAK EBAZTEA
Adierazleak- Orientazioarekin eta espazioaren adierazpenarekin lotutako funtsezko nozio geometrikoak ulertzen ditu.- Posizioak eta mugimenduak identifikatu, aztertu eta azaltzen ditu.- Distantzia errealak zenbatu eta neurtzen ditu plano eta mapa errazetan...- ...
Graduazioa: 3 mailetan
Asturias eredua
40
EZAGUTZA ZIENTIKOAREN
ULERMENA
NATURAREN AZALPENA
IKERKETA ZIENTIFIKOAREN
OINARRIZKO GAKOEN EZAGUPENA
EZAGUTZA ZIENTIFIKOEZ
BALIATZEA ERABAKIAK HARTZEKO
Azpi-konpetentziaGarapen eta aplikazio teknologiko nabarmenenak aztertzea eta kritikoki baloratzea
Azpi-konpetentziaIngurumeneko arazo
larrienak azaltzea, kausak eta eraginak kontuan
hartuzAdierazleak
- Objektu eta baliabide teknologikoak identifikatzen ditu.- Inguruko makinei eta beren funtzionamenduari buruzko jakinmina erakusten du.- Garapen teknologikoak bizitza kalitatean duen eragina baloratzen du.- ...
Graduazioa: 3 mailetan
Asturias eredua
41
GAUR EGUNGO EGOERA
• Taldea eratu da• Ikasleen zerrendak sartu• Hizkuntzen hautua egin • Item-ak askatuko dituzte• Ikasleak ohitu : entrenatu• DATAK:
– LH: martxoaren 2. hamabostaldian
– DBH: apirilaren amaieran eta maiatzaren hasieran
42
HELBIDE INTERESGARRIAK
• www.isei-ivei.net • www.ediagnostikoa.net
• www.g04.berritzeguneak.net
• UZIKS: ebaluazio prozesuan eta formazio prozesuan
43
LABURPEN GISA…
• Jakitetik egiten eta erabiltzen jakitera JAUZIA:– Jakin, egiten jakin, izaten jakin
eta elkarbizitzen jakin• Ezagutzaren
interdiziplinitatea: arloak gainditu
• Metodologia aktiboa: talde lana, gogoeta, autonomia…
• Aldaketarako giltza: ebaluazioa?