kapaknisan.indd 1 27.03.2012 15:04

Sevgili Okurlarımız,

Bu sayımızda sizlere leylekleri tanıtıyoruz. Leyleklerin ülkemize dönüşü, bizim için ilkbaharın habercilerinden biridir. Leylekler, kırlangıçlar ve daha birçok başka kuş, yiyecek bulmanın güçleştiği kış aylarını Güney Afrika gibi daha sıcak yerlerde geçirmek için yazın sonunda bu yerlere göç ederler. İlkbaharda geri dönerler ve üreme dönemleri başlar. Yazın yavrularını büyüttükten sonra sonbaharda yeniden göç yolculuğuna çıkarlar. Leyleklerin yaşamalanı sulakalanlardır, ancak yerleşim yerlerinde ya da bu yerlerin yakınında da leylek yuvaları görebilirsiniz. Dergimizin içinde leylekler ve yuvalarıyla ilgili yazılar ve etkinlikler bulacaksınız. İlkbaharda ülkemize gelen başka kuş türleri, kuş yumurtaları ve kuş gözlemciliğiyle ilgili sayfalar da hazırladık. Baharda Gelen Kuşlar Kartları’nı ve “Leylekler Yuvada” oyununu da seveceğinizi umuyoruz. Yazılarımızın hazırlanmasına katkıları için Doğa Koruma Merkezi’nden Bahtiyar Kurt’a ve Doğa Araştırmaları Derneği’nden Süleyman Ekşioğlu’na teşekkür ediyoruz.

Hepinizi sevgiyle kucaklıyoruz.

HER AYIN 1’İNDE ÇIKAR

SahibiTÜBİTAK Adına Başkan Prof. Dr. Yücel Altunbaşak

Genel Yayın YönetmeniSorumlu Yazı İşleri Müdürü Duran Akca duran.akca@tubitak.gov.tr

Yayın YönetmeniAslı Zülalasli.zulal@tubitak.gov.tr

Yayın KuruluProf. Dr. Meryem BeklioğluDr. Kıvanç DinçerDoç. Dr. Mehmet ErdoğanDoç. Dr. Hatice Zeynep İnanDr. Şükrü KayaYrd. Doç. Dr. Sait UluçYrd. Doç. Dr. Rıza Ülker

Redaksiyon

Özlem Özbalozlem.ozbal@tubitak.gov.tr

Araştırma ve Yazı Grubu

Meltem Yenal Coşkun

meltem.coskun@tubitak.gov.tr

Seçil Güvenç Heper secil.heper@tubitak.gov.tr

Bilge Nur Karagöz

bilge.karagoz@tubitak.gov.tr

Şefika Eroğlu Özcan

sefika.ozcan@tubitak.gov.tr

Zuhal Özer zuhal.ozer@tubitak.gov.tr

Kübra Sıvışoğlu kubra.sivisoglu@tubitak.gov.tr

Grafik Tasarım - UygulamaFulya Koçakfulya.kocak@tubitak.gov.trAyşegül Doğan Bircanaysegul.bircan@tubitak.gov.tr

ÇizerPınar Büyükgüralpinar.buyukgural@tubitak.gov.tr

Web Tasarım - UygulamaSadi Atılgansadi.atilgan@tubitak.gov.tr

İdari Hizmetlerİmran Tokimran.tok@tubitak.gov.tr

Mali YönetmenH. Mustafa Uçarmustafa.ucar@tubitak.gov.tr

İletişim BilgileriMeraklı Minik Dergisi Atatürk Bulvarı No: 221 Kavaklıdere / 06100 / AnkaraTel (312) 427 06 25 (Yazı İşleri)Tel (312) 468 53 00 (TÜBİTAK Santral)Faks (312) 427 66 77 (Yazı İşleri) İnternet www.tubitak.gov.tr/merakliminike-posta merakli.minik@tubitak.gov.tr

Abone İlişkileri abone@tubitak.gov.trTel (312) 468 53 00

ISSN 977-1307-1998Fiyatı 4 TL (KDV dahil)

BaskıPROMAT Basım Yayın San. ve Tic. A.Ş. http://www.promat.com.tr/Tel (212) 622 63 63

Baskı Tarihi: 29.03.2012

DağıtımDPPhttp://www.dpp.com.tr/

"Benim manevi mirasım ilim ve akıldır" Mustafa Kemal Atatürk

Aslı Zülal

Sevgili Okurlarımız,Sevgili Okurlarımız,

kunyeicindenisan.indd 10 29.03.2012 15:54

İçindekiler

Aslı Zülal

Kapak Çizimi: Pınar Büyükgüral

2 Yaşasın İlkbahar Geldi!

6 Leylekler Yuvalarına Dönüyor

8 Leylek Yuvaları

10 Leylekler ve Kara Leylekler

14 Leylek Dansı

16 Leyleklere Bak!

17 Kuş Gözlemcisinin Bir Günü

19 Kuş Gözlemcisi Hangi Kuşu Gözlemlemiş?

20 Kır Kırlangıçları

22 Bu Yumurtalar Çok Farklı

24 Hangi Yuva Hangi Kuşa Ait?

26 Çok Merak Ediyorum

28 Haydi Mutfağa

30 Küçük Eller İşbaşında

32 Kitap... Oyun... Öneri... 24

14

İçindekilerİçindekiler2

Leylekler ve Kara Leylekler

Kuş Gözlemcisinin Bir Günü

14141414141414141414

Küçük Eller İşbaşında

Kitap... Oyun... Öneri... 2424242424242424242424

19

kunyeicindenisan.indd 11 29.03.2012 15:55

2

Yaşasın İlkbahar Geldi!İlkbahar gelince çevremizde o kadar çok değişiklik olur ki...

2

İşte bir çıvgın. Hiç durmadan ötüyor. “Çif-çaf-çif-çif-çaf-çif-çaf-çaf”. Sanki ilkbaharın geldiğini haber veriyor.

Bu bitkinin adı karahindiba. Karahindiba ilkbaharda sapsarı çiçekler açar.

Do

Van

Dijc

k /

Min

den

Pict

ures

/ G

etty

Im

ages

Tur

key

Mar

tin R

uegn

er /

The

Im

age

Ban

k /

Get

ty I

mag

es T

urke

y

baharinhaber.indd 2 28.03.2012 17:20

33

Çiçekler açınca her yer arılarla, kelebeklerle dolar. Bak, bu balarısı çiçeklerden balözü topluyor.

Meyve ağaçları da genellikle ilkbaharda çiçek açar. Tıpkı bu bahçedeki kiraz ağaçları gibi.

Bri

gitt

e M

erz

/ L

ook

/ G

etty

Im

ages

Tur

key

Jam

es H

Rob

inso

n /

Phot

o R

esea

rche

rs /

Get

ty I

mag

es T

urke

y

baharinhaber.indd 3 28.03.2012 17:20

44

Kurbağalar ilkbaharda göllere ve su birikintilerine yumurtalarını bırakır. Fotoğrafta gördüğün küçük yuvarlak şeyler kurbağa yumurtaları.

Visu

al P

hoto

s

baharinhaber.indd 4 28.03.2012 17:20

5Seçil Güvenç HeperSeçil Güvenç Heper

Bunlar da leylekler. İlkbaharda leylekler ülkemize gelir. Sonra da yavruları olur. Anne ve baba leylekler yavruları büyüyene kadar onlara bakar.

Die

tmar

Hei

nz /

Pic

ture

Pre

ss /

Get

ty I

mag

es T

urke

y

baharinhaber.indd 5 28.03.2012 17:20

Leylekler Yuvalarına Dönüyor

6

Leylekler, uzun bir göç yolculuğunun sonunda eski yuvalarına varmak üzereler. Leyleklerin yuvalara ulaşmalarına yardım eder misin? Haydi eline bir kalem al ve leyleklerin yollarını çizerek göster.

6-7labirent.indd 6 28.03.2012 10:44

7

Aslı

Zül

alÇiz

im: P

ınar

Büy

ükgü

ral

6-7labirent.indd 7 28.03.2012 10:44

8

Leylek Yuvaları Bu mahallede ne çok leylek yuvası var. Resmi inceleyip soruları yanıtlayabilir misin?

Bu resimde dört leylek yuvası var.

Bunları bulabilir misin?

8-9 necokleylek.indd 8 28.03.2012 11:31

9Kübra SıvışoğluÇizim: Ayşe İnan Alican

Hangi yuvada en fazla

sayıda leylek var?

Sokak lambasının üzerindeki

yuvada kaç leylek var?

Uçan leyleği bulabilir misin?

8-9 necokleylek.indd 9 28.03.2012 11:31

10

Leylekler genellikle sulakalanlarda yaşar. Ancak yerleşim yerlerinin yakınına da yuva yaparlar. Onları tanımak çok kolay. Leyleklerin uzun turuncu gagaları ve upuzun turuncu bacakları vardır. Başları, boyunları ve gövdeleri beyaz, kanatlarının uç kısımlarındaki tüyler siyahtır.

Kara leylekler, leyleklere çok benzer. Ama tüylerinin rengi

farklıdır. Onların başları, boyunları ve kanatları

koyu renk tüylerle kaplıdır. Yalnızca karınlarındaki tüyler

beyazdır. Onlar da leylekler gibi sulakalanlarda yaşar. Ama insanların yaşadığı yerlere pek

yaklaşmazlar.

Leylekler ve Kara Leylekler

leylekkaraleylek.indd 10 29.03.2012 17:27

11

Leylekler genellikle büyük ağaçlara yuva yapar. Ama büyük ağaçların bulunmadığı yerlerde yuvalarını değişik yerlere de yapabilirler. Evlerin çatıları ve bacaları, elektrik direklerinin ve sokak lambalarının tepeleri gibi.

Leylekler genellikle büyük ağaçlara yuva yapar. Ama büyük ağaçların bulunmadığı Leylekler genellikle büyük ağaçlara yuva yapar. Ama büyük ağaçların bulunmadığı

Kara leylekler genellikle ağaçlara ve kayalıklara yuva yapar.Kara leylekler genellikle ağaçlara ve kayalıklara yuva yapar.

Thinkstock

leylekkaraleylek.indd 11 29.03.2012 17:27

12

Hem leylek hem de kara leylek yavrularının tüyleri grimsi beyazdır.

leylekkaraleylek.indd 12 29.03.2012 17:27

13Kübra SıvışoğluFotoğraflar: Visual Photos

Leylekler uçarken böyle görünür.

Kara leyleklerse uçarken böyle görünür.

Göç sırasında sürü halinde uçarlar. Bazen

çok sayıda leylek ve kara leylek birlikte

uçarken görülebilir.

leylekkaraleylek.indd 13 29.03.2012 17:28

14

Leylek Dansı Leylek dansı yapmak ister misin? Önce buradaki sözlere bir müzik uydur. Şarkını söylerken resimlerdeki hareketleri yap.

1Leylek gibi kanatlarını açHaydi uç, hiç durma.

3Şimdi dinlenme zamanıArtık kon yuvana

leylekdans.indd 14 28.03.2012 16:04

15Kübra SıvışoğluÇizim: Bilgin Ersözlü

2Süzül havadaBir sağa, bir sola

4Tak tak tak tak ses çıkarAç kapa gaganı, aç kapa

leylekdans.indd 15 28.03.2012 16:04

16

Leyleklere Bak!

Yukarıda bir sürü leylek ve kara leylek uçuyor. Onları birbirinden ayırt etmek çok kolay! Haydi, hangilerinin leylek, hangilerinin kara leylek olduğunu göster.

Kübra SıvışoğluÇizim: Nazlı Tunalı

Leylek Kara leylek

leylekgozlem.indd 16 28.03.2012 10:52

Kuş Gözlemcisinin Bir Günü

Bu sayfadan küçük bir kitap yapabilirsin. Sayfayı turuncu kesikli çizgilerden kes. Böylece, üç ayrı parça elde edeceksin.

Bu parçaları siyah çizgilerden ikiye katla. Parçaları, sayfa numaraları birbirini izleyecek

biçimde iç içe koy ve ortasından zımbala. Kitabın hazır!

9 2

7 4

Bir kuş gözlemcisi gözleme gideceği günlerde erkenden kalkar.

Kuş gözlemcisi kuşları ürkütmemek için doğayla uyumlu renklerde giyinir. Yanına dürbününü, kuşları tanıtan kitabını, not defterini ve kalemini alır. Biraz da su ve yiyecek!

Defterine gördüğü kuşlarla ilgili notlar yazar. Bazı kuşların yalnızca sesini duyar.

Gözlem notlarını diğer kuş gözlemcileriyle paylaşır. Bunları bir bilgisayardan diğer kuş gözlemcilerine e-posta yoluyla gönderebilir.

Meltem Yenal Coşkun Çizim: Bilgin Ersözlü

kusgozlemkitapcik.indd 10 28.03.2012 15:04

1 10

3 8

5 6

İsteyen herkes kuş gözlemcisi olabilir. Bunun için kuşlara ilgi duymak, onları sevmek yeterlidir.

Kuşlar da erkenden uyanır! Sabahları beslenmek için ortalıkta gezinirler.

Görmek istediği kuşları en çok nerede görebilecekse oraya doğru yola çıkar.

Gözlem yerine geldiğinde sessiz olmaya çalışır. Kuşları rahatsız etmeyeceği bir yer seçer. Yavru kuşlara ve yuvalara yaklaşmaz.

Bir süre sonra yine sessizce gözlem yerinden ayrılır. Evine ya da işine geri döner.

Biliminsanları da kuş gözlemcilerinin notlarını okur. Bu notlardan yararlanarak doğayı ve kuşları koruma çalışmaları yaparlar.

kusgozlemkitapcik.indd 11 28.03.2012 15:04

19

Kuş gözlemcisi defterine üstteki kuşlardan biriyle ilgili notlar yazmış ve gözlemlediği kuşun bir resmini çizmiş. Bu kuşun hangisi olduğunu bulabilir misin?

Aslı ZülalÇizim: Pınar Büyükgüral

Kuş Gözlemcisi Hangi Kuşu Gözlemlemiş?

hangikus.indd 19 29.03.2012 12:03

20

Kır kırlangıçları yuvalarını çamur ve otlarla yapar. Su birikintilerinin ya da

akarsuların kenarından aldıkları çamuru gagalarıyla taşırlar.

Kır Kırlangıçları

Kır kırlangıçları da leylekler gibi ilkbaharda ülkemize gelir. Onları yüzlerindeki kırmızımsı lekeden ve uzun kuyruklarından tanıyabilirsin. Sırtları lacivert, karınları beyazdır.

Visu

al P

hoto

s

Min

den

Pict

ures

/ G

etty

Im

ages

Tur

key

kirlangic.indd 20 29.03.2012 11:20

21Bilge Nur Karagöz

Yavru kır kırlangıçları iyice büyüyüp uçmayı öğrenene kadar yuvada kalacak. Anne ve baba kır kırlangıcı yuvaya yiyecek taşıyarak onları besleyecek.

İşte bir kır kırlangıcı yuvası. Yavru kırlangıçlar yuvada yiyecek bekliyor.

Rob

ert

Hard

ing

Wor

ld /

Get

ty I

mag

es T

urke

y

Min

den

Pict

ures

/ G

etty

Im

ages

Tur

key

kirlangic.indd 21 29.03.2012 11:20

22

Bu Yumurtalar Çok Farklı Kuşların yumurtaları farklı farklıdır. Bazı kuşların yumurtaları beyazdır. Bazı kuşların yumurtalarıysa renkli ya da benekli olabilir. Yumurtalar çok büyük ya da küçücük olabilir.

Devekuşunun Yumurtaları Çok BüyükDevekuşu kocaman bir kuş. Büyük, beyaz yumurtaları var. Yuvasını toprağı kazarak yapıyor.

Karatavuğun Mavi Yumurtaları Varİşte karatavuk yumurtaları. Karatavuk yuvasını ağaçların dallarına ya da çalılıkların arasına yapar.

Bu Yumurtalar Çok Farklı

Gerard Soury / Oxford Scientific / Getty Images Turkey

yumurtalar.indd 22 29.03.2012 09:47

23

Bu Yumurtalar Çok Farklı

Bilge Nur KaragözFotoğraflar: Visual Photos

Poyrazkuşunun Yumurtaları BenekliPoyrazkuşunun yumurtalarının üzerinde kahverengi benekler var. Poyrazkuşu yuvasını genellikle deniz kıyısındaki çakıl taşlarının üzerine yapar. Yumurtaları, benekleri sayesinde taşların ve denizkabuklarınınarasında kolay kolay görülmez.

Sinekkuşunun Yumurtaları KüçücükSinekkuşunun yumurtaları bezelye tanesi kadar! Bu kuşun kendisi de çok küçük. Sinekkuşu yuvasını ağaçların dallarına yapar.

Thinkstock

yumurtalar.indd 23 29.03.2012 09:47

stickerlar

24

Hangi Yuva Hangi Kuşa Ait? Bu resimdeki yuvalar leylek, karatavuk ve kaya kartalına ait. Hangi yuvanın hangi kuşa ait olduğunu bulmak ister misin? Bunun için yandaki bilgilerden yararlanabilirsin.

Daha sonra dergimizin ekindeki çıkartmalar arasından leylek, karatavuk ve kaya kartalını bul. Bunları yuvalarının üzerine yapıştır. Böylece, kuşların kuluçkaya yatıp yumurtalarını sıcak tutmalarını sağlayacaksın.

Kaya Kartalı Kaya kartalı yuvasını

yükseklerdeki kayalıklara yapar.

Yumurtalarının üzerinde kahverengi

benekler vardır.

24-25.indd 24 29.03.2012 11:42

stickerlar

25Bilge Nur KaragözÇizim: Nazlı Tunalı

LeylekLeylek binaların

çatılarına, ağaçlara ve bazen de elektrik

direklerine yuva yapar. Leyleğin yumurtaları

beyazdır.

Kaya Kartalı Kaya kartalı yuvasını

yükseklerdeki kayalıklara yapar.

Yumurtalarının üzerinde kahverengi

benekler vardır.KaratavukKaratavuk genellikle ağaçların dallarına yuva yapar. Yumurtaları açık mavi renktedir.

24-25.indd 25 29.03.2012 11:42

Kuşlar havada uyur mu? Deniz Cem Batmaz / 6 Yaş / AydınÇok Merak

Ediyorum

Kuşlar da insanlar ve diğer hayvanlar gibi uyur. Ancak kuşlar genellikle yuvalarında ya da

tünedikleri yerlerde uyur. Bazı kuşlar örneğin ebabiller havada uyuyabilir. Ancak bu uyku

bildiğimiz uykudan farklıdır. Çok kısa süreli bir dinlenmeye benzer.

26

cokmeraknisan.indd 26 29.03.2012 09:43

Sorularınızı Bekliyoruz!İtfaiyecilikle ilgili merak ettiğiniz soruları

bize gönderin. Bu sorulardan bir ya da birkaçını Haziran 2012 sayımızda

yanıtlayalım. Sorularınızı 15 Mayıs 2012 tarihine kadar gönderebilirsiniz. Adınızı, soyadınızı, yaşınızı ve yaşadığınız

ili yazmayı unutmayın! İşte adreslerimiz:

e-posta: merakli.minik@tubitak.gov.trAdres:

TÜBİTAK Meraklı Minik Dergisi“Çok Merak Ediyorum” Köşesi

Atatürk Bulvarı No: 221 Kavaklıdere 06100 Ankara

Seçil Güvenç HeperFotoğraf: Visual Photos

27

cokmeraknisan.indd 27 29.03.2012 09:43

28

Malzeme• Çeyrek paket çubuk m

akarna

• 2 yemek kaşığı beyaz peynir

• 1 tatlı kaşığı zeytinyağı

• 1 tatlı kaşığı kuru nane

• 2-3 dal maydanoz

Bu sayfadaki etkinlik

yetişkinlerle birlikte

yapılmalıdır.

HaydiMutfağa

Makarnadan

Kuş Yuvası

mutfaknisan.indd 28 29.03.2012 18:45

29Yazı ve fotoğraflar: Deniz ÖzmenÇizim: Pınar Büyükgüral

Makarnaları haşlamaya yetecek kadar su kaynatın. İçine zeytinyağını ekleyin. Çubuk makarnaları kaynayan suyun içine kırmadan atın. Makarnalar yeterince haşlandıktan

sonra süzün. Beyaz peyniri ayrı bir kapta çatalla ezin. Sonra içine kuru nane ekleyip karıştırın. Bu karışımı üç parçaya ayırın. Parçaların her birini avcunuzda yuvarlayın.

Ardından makarnaları, bir tabağın içine halka şeklinde yerleştirin. Maydanozları küçük küçük koparın ve yuvanın ortasındaki boşluğa koyun.

Peynirden yumurtaları da maydanozların üzerine yerleştirin.

İşte makarnadan kuş yuvanız hazır. Afiyet olsun.

Ardından makarnaları, bir tabağın içine halka

mutfaknisan.indd 29 28.03.2012 10:49

Şubat sayımızda atık malzemeler kullanarak bir kuş kostümü hazırlamanızı istemiştik. İşte kuş kostümlerinizle çektirdiğiniz fotoğraflarınız. Burada yer veremediğimiz fotoğraflarınızı da internet sayfamızda görebilirsiniz. İnternet sayfamızın adresi: http://www.tubitak.gov.tr/merakliminik

Şubat sayımızda atık malzemeler kullanarak bir kuş kostümü hazırlamanızı istemiştik. İşte kuş kostümlerinizle çektirdiğiniz Şubat sayımızda atık malzemeler kullanarak bir kuş kostümü hazırlamanızı istemiştik. İşte kuş kostümlerinizle çektirdiğiniz Şubat sayımızda atık malzemeler kullanarak bir kuş kostümü

fotoğraflarınız. Burada yer veremediğimiz fotoğraflarınızı da internet sayfamızda görebilirsiniz. İnternet sayfamızın adresi: internet sayfamızda görebilirsiniz. İnternet sayfamızın adresi: internet sayfamızda görebilirsiniz.

http://www.tubitak.gov.tr/merakliminik

Küçük

İşbaşındaEller

Ayşe Erbilgin - 7 yaş - GaziantepYusuf Gürhan - 4,5 yaş - Mardin Ahsen Eren - 6 yaş - İstanbul

Ayşe Özcan - 5 yaş - İstanbul

Yağmur Erdoğan - 5 yaş - İstanbulZeynep Tekçe - 4 yaş - AnkaraAltuğ Uçkun - 7 yaş - Malatya

Aysu Keleş - 3,5 yaş - VanNazım Baydeniz - 4 yaş - Ankara Batuhan Efe - 6 yaş - İstanbul

Defne Bulut - 3 yaş - Ankara

Bilge Margılıç - 4 yaş - İstanbulKaya Oğuz - 5 yaş - AnkaraAli Emir - 6,5 yaş - Ankara

kucuknisan12.indd 10 26.03.2012 14:50

Haziran 2012 sayımız için atık malzemeler kullanarak karada, havada ya da suda gidebilen bir itfaiye aracı

tasarlamanızı istiyoruz. İtfaiye aracınızla çektireceğiniz bir fotoğrafı, adınızı,

soyadınızı, yaşınızı ve oturduğunuz ili de yazarak 15 Mayıs’a kadar bize gönderin.

Adreslerimiz aşağıda:

TÜBİTAK Meraklı Minik Dergisi “Küçük Eller İşbaşında” Köşesi

Atatürk Bulvarı No: 221 06100 Kavaklıdere / ANKARA

e-posta: merakli.minik@tubitak.gov.tr

Elif Öğüt - 5 yaş - Ankara Sarp Arabacı - 4 yaş - Aydın Doğa Dal - 5 yaş - Konya Efsa Meşeoğlu - 3,5 yaş - Sivas

Göktürk Ünsal - 6 yaş - AnkaraBuse Dinç - 6 yaş - KonyaMehmet Er - 4 yaş - Kırıkkale

Emre Çaylan - 5,5 yaş - Manisa Efe Türkmenoğlu - 3,5 yaş - MuğlaEmir Tekkoyun - 4,5 yaş - İzmir

İrem Bahar - 4,5 yaş - Denizli

Elif Bostancı - 4,5 yaş - ÇorumTuana Kocatepe - 6 yaş - DenizliRüya Kuzuoğlu - 3,5 yaş - Antalya

Nehir Çağlar - 6 yaş - İstanbul Nehir Muhan - 6 yaş - Bursa

kucuknisan12.indd 11 26.03.2012 14:50

Kitap...Oyun...

Öneri...

32

Kuşları Gözlemleyelim

Kuşlar her zaman her yerdeler. Onlara dikkatli bakan herkes kısa sürede kuş türlerini birbirinden ayırt etmeyi öğrenebilir. Parklar, bahçeler, akarsu ve göllerin çevresi, deniz kenarı, kuşları en çok görebileceğimiz yerlerdendir. Sabahın erken saatlerinde ve akşam güneşin batmasına yakın saatlerde kuşlar çok etkindir. Kuşları gözlemlemek için en uygun zamanlar da bu saatlerdir. Kuşların yalnızca bir bölümü yıl boyunca görülebilir. Bazı kuşlar ülkemize yazı geçirmek için, bazı kuşlar da kışı geçirmek için göç eder. Kuş türleriyle ve kuşların özellikleriyle ilgili bilgi edinmek için kuşlarla ve kuş gözlemciliğiyle ilgili kitaplardan yararlanabilirsiniz.

Kuşları Gözlemleyelim

32-33kitapoyunnisan.indd 32 29.03.2012 15:58

33

Yerleşim yerlerindeki bahçeler çok sayıda kuşa ev sahipliği yapar. Bahçenizin pencere camlarından uzak, uygun yerlerine biraz yiyecek bırakarak kuşların yaşamını kolaylaştırabilirsiniz. Yerde gezinmeyen kuş türleri için bir süt kutusunun iki yanını, dipten üç santimetrelik bölümüne kadar kesip bir yemlik yapabilirsiniz. Yemliği açıklık bir alanda kedilerin ulaşamayacağı bir ağaç dalına asın. İlkbahar ve yaz aylarında yemliğe kuru üzüm, elma ve armut parçaları koyulabilir. Diğer zamanlardaysa kuşlara ayçiçeği tohumu, yerfıstığı, ufalanmış ve suyla nemlendirilmiş esmer ekmek ve fırında közlenmiş patates gibi yiyecekler bırakabilirsiniz. Kuşlara süt, tuzlu yiyecekler, bisküvi, kedi/köpek bisküvisi, margarin, sıvıyağ ve kuru fasulye, pirinç, mercimek vermemek gerekir. Kuşlar içmek ve yıkanmak için suya gereksinim duyarlar. Kuşlar için bahçenize birkaç santimetre derinliğinde, geniş bir kabın içinde su da koyabilirsiniz. Suyu sık sık değiştirmeyi unutmayın.

Bu ay sizler için hazırladığımız kartlarda üreme dönemini geçirmek üzere ilkbaharda ülkemize gelen bazı kuş türleri var. Dergimizin ekinde verdiğimiz bu kartlarla bir eşleme oyunu oynayabilirsiniz. Oyunu oynamak için önce kartları birbirinden ayırıp karıştırın. Fotoğraflı yüzleri alta gelecek şekilde yere dizin. Sonra kartları ikişer ikişer açın. Birbirinin eşi olan kartları bulmaya çalışın. Açtığınız iki kart birbirinin eşiyse bu kartları kenara ayırın. Açtığınız kartlar birbirinin eşi değilse bu kartları tekrar ters çevirip başka iki kart açın. Dilerseniz bu oyunu iki ya da daha fazla oyuncuyla, kartları sırayla açarak da oynayabilirsiniz.

İlkbaharda Gelen Kuşlar Kartlarıyla Eşleme Oyunu Oynayalım

Aslı Zülal

Dav

id W

hite

/ G

arde

n Pi

ctur

e Li

brar

y /

Get

ty I

mag

es T

urke

y

Bahçenize Kuşlar İçin Yiyecek Bırakabilirsiniz

32-33kitapoyunnisan.indd 33 29.03.2012 15:59

Bura

da n

e ço

k kır

kırlan

gıcı v

ar!

Hayd

i onlar

ı say

!

Visu

al P

hoto

s

arkanisan12.indd 1 29.03.2012 11:36