Nghiên cứu xây dựng tổ chức điều phối

ngành hàng cà phê Việt Nam

Trần Thị Quỳnh Chi

Vietnam

Mục tiêu nghiên cứu

Nghiên cứu nâng cao khả năng phối hợp, liên kết giữa các nhóm tác nhân, hỗ trợ quá trình xây dựng, thực hiện và giám sát chính sách ngành hàng cà phê thông qua:

•Nghiên cứu thực trạng tổ chức sản xuất ngành hàng cà phê

•Tổng hợp một số mô hình tổ chức ngành hàng thành công trên thế giới

•Đề xuất chính sách cải tiến tổ chức sản xuất ngành hàng cà phê Việt Nam

Giả thiết nghiên cứu• Ngành cà phê Việt Nam gặp phải thách thức về chất

lượng, khả năng cạnh tranh quốc tế và trong nước, đòi hỏi phải có giải pháp can thiệp ở quy mô quốc gia

• Vấn đề quan trọng nhất trong giải pháp tổ chức thể chế là để (i) tác động đến khâu nghiên cứu, xây dựng, thực thi CS; (ii) gắn kết các tác nhân dọc kênh ngành hàng, tăng giá trị gia tăng cho sản phẩm; (iii) gắn địa phương với trung ương…

• Để làm được như vậy, cần thành lập tổ chức điều phối ngành hàng cà phê và quỹ cà phê (coffee fund) nhằm điều phối hoạt động của các nhóm tác nhân trong ngành hàng, tư vấn xây dựng và thực hiện các chính sách ngành hàng dựa trên sự tham gia của các nhóm tác nhân, cung cấp các dịch vụ công có liên quan và các hoạt động khác.

Khung phân tích

Thực trạng ngành hàng VN

Thực trạng ngành hàng thế giới

Lý luận về tổ chức ngành hàng

Kinh nghiệm TG tổ chức điều phối

Kinh nghiệm TG quỹ ngành hàng

Bước 2: PRA, phân tích ý kiến tác nhân

TW: Bộ NN, TC, Công thương, Ngân hàng

Chính quyền địa phương

Tác nhân ngành hàng: ND, DN

Bước 3: Đề xuất thành lập tổ chức điều phối và quỹ

Bước 1: Tổng quan

Hội thảo lấy ý kiến rộng rãi

Kết cấu báo cáo• Lý luận và kinh nghiệm của các nước trong phát triển các tổ

chức ngành hàng nông sản và cà phê– Khái niệm, vai trò và chức năng của các tổ chức ngành hàng– Tổng quan ngành hàng cà phê ở một số nước chính– Tổng quan kinh nghiệm về các mô hình tổ chức ngành hàng cà phê

quốc tế (uỷ ban điều phối quốc gia và quỹ cà phê) – Tổng quan kinh nghiệm một số mô hình ngành hàng trong nước

• Thực trạng về tổ chức ngành hàng cà phê Việt nam – Thực trạng ngành hàng cà phê Việt Nam - những vấn đề cần giải quyết

bằng tổ chức thể chế– Thực trạng về môi trường pháp lý đối với tổ chức và hoạt động của các

tổ chức trong ngành hàng cà phê– Thực trạng về tổ chức và hoạt động của VICOFA– Thực trạng tổ chức và các tác nhân trong ngành hàng cà phê

• Đề xuất mô hình tổ chức ngành hàng cà phê; cơ cấu tổ chức, chức năng nhiệm vụ của Uỷ ban điều phối cà phê quốc gia và cơ chế quản lý, huy động vốn của quỹ cà phê.

Một số vấn đề đặt ra: tổ chức ngành hàng – thực trạng

Viện NC kỹ thuật (VASS)

Viện NC chính sách - IPSARD

Trung tâm khuyến nông QG

Viện NC tỉnh/vùngSỞ NN+khuyến

nông tỉnh

Chưa chuyên nghiệp, ko đại diện

Ko định hướng SP, ko theo nhu cầu

Admin linkage

LK ko thường xuyên, ko phản hồi

VICOFA

DN buôn bán + chế biến

Thu gom+trung gian

Nông dân Người tiêu dùng

QH thương mại

Ít tham vấnLK ko thường xuyên, ko phản hồi

LK lỏng lẻo, ko thường xuyên, ko phản hồi

Bộ NN&PTNT(Cục Trồng trọt, Chế

biến…)

Tổ chức ngành hàng cà phê Brazil

UB điều phối Cà phê Quốc gia

Nhóm các cơ quan nghiên

cứu

Nghiên cứu kỹ thuật

Nghiên cứu kinh tế XH-

CS

Tổ chức người sản xuất

Hợp tác xã

Các nhóm ND nhỏ

Tổ chức nhà buôn bán

trong nước

Tổ chức các nhà

XK

Ban Thị trường và tiếp thị

Ban Chính sách chiến lược

Ban Đào tạo, NC, chuyển giao

Văn phòng UB

Đại diện người tiêu dùng

Đại diện Bộ Nông nghiệp

Tổ chức ngành hàng – đề xuất

Ban điều phối ngành hàng cà phê Việt Nam

Ban điều phối ngành hàng cà phê VN trực thuộc Bộ Nông nghiệp, có chức năng nhiệm vụ sau:

• Hoạch định/tham gia hoạch định chính sách, chiến lược có liên quan đến ngành hàng cà phê

• Đào tạo, nghiên cứu và chuyển giao: (i) tham gia xây dựng kế hoạch NC, điều phối hoạt động nghiên cứu, (ii) điều phối, tham gia và trực tiếp chuyển giao kết quả NC, đào tạo cho nông dân và nhóm có liên quan; (iii) điều phối việc kiểm soát chất lượng cà phê.

Ban điều phối ngành hàng cà phê Việt Nam

• Phổ biến thông tin thị trường: theo dõi, phân tích, dự báo, phổ biến thông tin thị trường trong và ngoài nước

• Xúc tiến thị trường: điều phối chương trình kích cầu tiêu thụ trong nước, tổ chức hội chợ, quảng cáo, in ấn phẩm…

• Chủ trì xây dựng và triển khai chương trình cải tiến thể chế tổ chức của toàn bộ ngành hàng (lập các hiệp hội, hợp tác xã, tổ chức nông dân…)

• Điều phối các hoạt động hợp tác quốc tế hỗ trợ ngành hàng

Câu hỏi nghiên cứu• Ngành cà phê Việt Nam đang gặp phải thách thức gì về

chất lượng, khả năng cạnh tranh quốc tế và trong nước, và vấn đề khác?

• Giải pháp can thiệp bằng tổ chức thể chế ở quy mô quốc gia có giải quyết được cơ bản những khó khăn nêu trên không?

• Tầm quan trọng (vị trí, vai trò và chức năng) của Uỷ ban điều phối quốc gia, hiệp hội các nhà sản xuất và quỹ cà phê đối với việc phát triển ngành hàng và nền kinh tế ?

• Kinh nghiệm tổ chức và hoạt động của các tổ chức này ở các nước ?

• Ngành hàng cà phê hiện nay của Việt Nam được tổ chức như thế nào? Hiệu quả ra sao? Có khó khăn, vướng mắc gì?

• Mô hình tổ chức ngành hàng cà phê của Việt Nam nào là tối ưu nhất? Cơ cấu tổ chức, chức năng nhiệm vụ của Uỷ ban điều phối cà phê quốc gia và cơ chế quản lý, huy động vốn của quỹ cà phê như thế nào?

Trân trọng cảm ơn!