1

SPSS ïðîãðàììûã ýõë¿¿ëýõýä äàðààõ õàðèëöàõ öîíõ ãàðíà. Ýíý öîíõîíä

áàéãàà ñîíãîëòûí í¿äí¿¿äèéí ¿¿ðãèéã ç¿¿ëò-òàéëáàðò áè÷èâ.

̺í àíõíû ºãºãäë¿¿äèéã îðóóëàõ áóþó ºãºãäë¿¿ä áàéðëàõ ðåäàêòîðûí

öîíõ / Data Editor / ãàðíà.

SPSS ïðîãðàììûí òàëààð

çºâëºë㺺 àâàõ

SPSS –èéí àæëûí òàëáàðò ºãºãäºë

øóóä îðóóëàõ

ªìíº îðóóëñàí ìýäýýíèé áààçûí

õ¿ñíýãò /õ¿ñýëò/ îóóëàõ

Ìýäýýíèé áààç áîëîâñðóóëàõ

ïðîãðàììóóäààð õ¿ñýëò ¿¿ñãýõ

ªìíº ¿¿ñãýæ õàäãàëñàí

ôàéëûã íýýõ

2

Ýíý öîíõ, äóãààð á¿õèé ìºð, íýð á¿õèé áàãàíààñ á¿ðäýõ áºãººä

í¿äýíä áàéãàà ºãºãäëèéí õàÿã óã õ¿ñíýãòèéí ºìíºõ òóóçíû ç¿¿í õýñýãò

̺ðèéí äóãààð:Áàãàíû íýð õýëáýðýýð õàðàãäàõ áà áàðóóí õýñýãò íü óã

í¿äýíä áàéãàà óòãà õàðàãäàíà.

SPSS ïðîãðàììààð àæèëëàõ àæèëëàãàà:

SPSS ïðîãðàììààð òîîöîîëîí áîëîâñðóóëàõ àæèëëàãààã ¿íäñýí äºðâºí

¿å øàòòàé ã¿éöýòãýíý. ¯¿íä:

1-ð øàò.

3

ªãºãäëèéí ðåäàêòîðûí öîíõîíä ºãºãä뺺 îðóóëàõ. Èíãýõäýý

ªìíº õàäãàëñàí ºãºãäëèéí ôàéëûã íýýõ;

Excel –èéí àæëûí òàëáàðààñ óíøóóëàõ;

Ìýäýýíèé áààçûí áîëîí òåêñòýí ôàéëààñ óíøóóëàõ;

Ýñâýë ªãºäëèéí ðåäàêòîðûí öîíõîíä ãàðààñ øóóä îðóóëàõ

àðãóóäûí àëü íýãèéã õýðýãëýíý.

2-ð øàò.

Îðóóëñàí ºãºãäºëä òîîöîîëîí áîëîâñðóóëàëò õèéæ

Õ¿ñíýãò ¿¿ñãýõ,

Ñòàòèñòèê ¿ç¿¿ëýëò¿¿äèéã áîäîõ

Ãðàôèê, äèàãðàìì ¿¿ñãýõ

¯¿íèé òóëä öýñýýñ øààðäëàãàòàé ïðîöåäóð áóþó êîìàíä ñîíãîíî.

3-ð øàò.

Ñîíãîñîí ïðîöåäóðò õàðãàëçàí ãàð÷ èðýõ õàðèëöàõ öîíõîíä òîîöîîëîë

õèéõ ãýæ áàéãàà õóâüñàã÷èä õàðàãäàõ áºãººä ýäãýýðýýñ ñîíãîíî.

4-ð øàò.

Òóõàéí ïðîöåäóðûã àæèëëóóëæ ¿ð ä¿íãýý õàðíà. Òîîöîîëëûí ¿ð ä¿í íü

Viewer áóþó ¿ð ä¿í õàðóóëàã÷ òóñãàé öîíõîíä õàðàãäàíà. Ò¿¿íèéã

õýâëýæ àâàõ þìóó ôàéë áîëãîí õàäãàëæ áîëíî. Ýíý öîíõ íü ìºí öýñ¿¿ä

áîëîí õýðýãñëèéí òóóçóóäòàé þì.

ªãºãäºë îðóóëñíû äàðààõü ðåäàêòîðûí öîíõ:

Ýíý öîíõîíä àæëûí ôàéëûí àãóóëãà õàðàãäàíà. Àæëûí ôàéë áàãàíà áà

ìºðººñ òîãòîõ áºãººä áàãàíà á¿ð íýðòýé, ìºð á¿ð äóãààðòàé áàéíà.

Áàãàíà á¿ðèéã ìýäýýíèé áààçûí òàëáàð, ìºð á¿ðèéã áè÷ëýã ãýæ ¿çýæ

áîëíî.

4

ªãºãäëèéã îðóóëæ òîîöîîëîõ ïðîöåäóðûã ñîíãîí àæèëëóóëàõ êîìàíä

ºãºõºä Viewer öîíõ àâòîìàòààð ãàð÷ èðíý. Äàðààõ áàéäëààð ãàðíà:

Ýíý öîíõ ¿ð ä¿íã õàðóóëñàí õ¿ñíýãò, ñòàòèñòèê óòãóóä áîëîí ãðàôèêèéã

õàðóóëíà.

Viewer öîíõ

Ðeäàêòîð öîíõ

5

Ðåäàêòîðûí áîëîí ¯ð ä¿í õàðóóëàã÷ öîíõíû öýñ¿¿äèéã ôàéë,

ñòàòèñòèê óòãóóä áîëîí ãðàôèêóóäûã ñîíãîõîä õýðýãëýíý.

Ýäãýýð öîíõ á¿ð õýðýãñë¿¿äèéí òóóçòàé áàéíà.

Ìàóçûí çààã÷ êóðñîðûã àëü íýã õýðýãñýë äýýð áàéðëóóëàõàä ò¿¿íèé òîâ÷

òîäîðõîéëîëò á¿õèé æèæèã öîíõ ãàð÷ èðíý.

Õàðèëöàõ öîíõ.

Òîîöîîëîí áîëîâñðóóëàõ àæèëëàãàà ã¿éöýòãýõýýð ÿìàð íýã ïðîöåäóð áóþó

êîìàíä ñîíãîõîä õóâüñàã÷èäûã ñîíãîõ õàðèëöàõ öîíõ ãàðäàã.

Æèøýýëáýë Analize öýñýýñ Frequences ïðîöåäóð ñîíãîõîä äàðààõü

õàðèëöàõ öîíõ ãàðíà.

6

Ýíý öîíõûã ñòàòèñòèê ¿ç¿¿ëýëò¿¿äèéã íü áîäîõ áîëîí ãðàôèê ä¿ðñëýë

¿¿ñãýõ õóâüñàã÷èäûã ñîíãîõîä õýðýãëýíý.

Èíãýõäýý õóâüñàã÷èäûí æàãñààëòûí òàëáàðààñ õóâüñàã÷èäûã ñîíãîîä

ñóìòàé òîâ÷ëóóð äýýð äàðæ õ¿ëýýëòèéí æàãñààëòûí òàëáàð ðóó 纺íº.

Ýíý àæèëëàãààã äàðààõü õàðèëöàõ öîíõíóóäàä õàðóóëëàà.

Àëü íýã õóâüñàã÷èéí òàëààð ìýäýýëýë àâàõäà ìàóçûí ç¿¿í òîâ÷îîð

õóâüñàã÷èéí íýð äýýð äàðíà.

7

Òýãýýä ìàóçûí áàðóóí òîâ÷ äýýð äàðààä ãàð÷ èðýõ õàì-öýñýýñ Variable

Information –èéã ñîíãîîä ìàóçûí ç¿¿í òîâ÷îîð äàðàëò õèéíý.

¯¿íèé ä¿íä ãàðàõ öîíõîíä õóâüñàã÷èéí íýð (Variable name) áîëîí ò¿¿íèé

óòãûí àãóóëãà þó áîëîõûã çààñàí çààëò (Variable Label, Value label),

õýìæèõ íýãæ (Measurement) ãàðíà.

¯¿íýýñ ãàäíà ðåäàêòîð-öîíõîíä áàéãàà õóâüñàã÷èéí íýð áóþó áàãàíà äýýð

ìàóçûí çààã÷èéã áàéðëóóëàõàä õóâüñàã÷èéí çààëò ãàðíà.

̺í ò¿¿í÷ëýí õóâüñàã÷èéí çààëòûí òîäîðõîéëîëòûã õèéõäýý ðåäàêòîð-

öîíõîíä õóâüñàã÷èéí íýð äýýð ìàóçààð äàâõàð äàðàëò õèéíý.

8

Òîîí óòãàòàé õóâüñàã÷èä ôóíòûí

(#) ä¿ðñìýãýýð òàíèãäàíà.

Òýìäýãò ìºðºí õóâüñàã÷èä À -

¿ñýãòýé ä¿ðñìýãýýð òàíèãäàõ áà 8

áà ò¿¿íýýñ öººõºí ¿ñýã,

òýìäýãòèéí óòãàòàé õóâüñàã÷ À

¿ñãèéí äýðãýä < òýìäýãëýýòýé,

õàðèí 8 –ààñ îëîí ¿ñýã,

òýìäýãòèéí óòãàòàé õóâüñàã÷ À

¿ñãèéí äýðãýä > òýìäýãëýýòýé

ä¿ðñìýãòýé áàéíà.

Õàðèëöàõ öîíõ äîòîðõè àëü íýã óäèðäàõ ýëåìåíò áóþó òàëáàðûí òóõàé

ëàâëàõäàà ò¿¿í äýýð ìàóçûí áàðóóí òîâ÷îîð äàðàëò õèéíý. Èíãýýä

íýýãäýõ öîíõîíä ò¿¿íèé òóõàé ìýäýýëýë õàðàãäàíà.

9

Æèøýýëáýë Frequencies õàðèëöàõ öîíõîíä áàéãàà Kurtosis òàëáàð äýýð

ìàóçûí çààã÷èéã áàéðëóóëààä áàðóóí òîâ÷ äàðàõàä äàðààõ ìýäýýëýë

ãàðíà.

Èíòåðàêòèâ äèàãðàììûí õàðèëöàõ öîíõíóóä

Îäîî áèä ÿíç á¿ðèéí äèàãðàìì ¿¿ñãýõýä ãàðäàã õàðèëöàõ öîíõòîé

òàíèëöàíà. Òóõàéëáàë òóóçàí äèàãðàìì ¿¿ñãýõ õàðèëöàõ öîíõûã äîîð

õàðóóëæ áàéíà.

10

Èíòåðàêòèâ äèàãðàìì ¿¿ñãýæ ðåäàêòîðëàõ õàðèëöàõ öîíõ, áóñàä õàðèëöàõ

öîíõíóóäààñ îëîí òàëààð ÿëãààòàé þì. Ýíý öîíõíû õóâüñàã÷èäûí

æàãñààëòààñ ñîíãîõäîî äèàãðàììààð ä¿ðñëýõ ãýæ áàéãàà õóâüñàã÷ûã

ìàóçààð ÷èðýýä õ¿ëýýí àâàõ òàëáàð (Target list) äîòîð áóóëãàíà.

×èðýýä áóóëãàíà

11

Õóâüñàã÷èä òîäîðõîé òºðºëä õàìààðàãääàã. Ãóðâàí òºðëèéí õóâüñàã÷

áàéäàã áºãººä òýäãýýðèéí ºìíº áàéãàà ä¿ðñìýãýýð òºðë¿¿ä íü ÿëãàãäàíà.

¯¿íä: Êàòåãîð òºðºë (Categorical), õýìæýýñèéí òºðºë(Scale), ñóóëãàãäñàí

òºðºë(Built-in) .

Á¿õ òýìäýãò ìºðºí õóâüñàã÷èä áà óòãûí çààëò òîäîðõîéëîãäñîí òîîí

õóâüñàã÷èä áîëîí nominal áà ordinal òîîí õóâüñàã÷èä êàòåãîð òºðºëä

áàãòàíà.

12

Õóâüñàã÷èéí çààëò áîëîí íýðèéí õîîðîíä ñýëãýõ áóþó õóâüñàã÷èäûí

æàãñààëò äîòîð ñýëãýõäýý æàãñààëòûí àëü íýã äýýð íü ìàóçûí çààã÷èéã

áàéëãààä áàðóóí òîâ÷ äàðàõàä ãàðàõ õàì öýñ äîòîð Display variable Labels

áà Display Variable Names õî¸ðîîñ õ¿ññýíýý ñîíãîíî. Äàðààõ ä¿ðñëýëä

¿¿íèéã õàðóóëàâ.

Èíòåðàêòèâ äèàãðàììûí õàðèëöàõ öîíõîíä áàéãàà óäèðäàõ ýëåìåíò áîëîí

õóâüñàã÷èäûí òóõàé ìýäýýëëèéã ìàóçûí áàðóóí òîâ÷ äàðæ àâàõ áîëîëöîî

áàéõã¿é þì. Äàðààõ öîíõîíä ýíý òóõàé ä¿ðñýëñýí áàéíà.

13

ªãºãäëèéí ôàéëûí ¿íäñýí á¿òýö.

/Basic Data File Structure/

Ðåäàêòîðûí öîíõ ºãºãäëèéí ôàéëûí ¿íäñýí á¿òöèéã õàðóóëäàã þì.

Ò¿¿íèé ìºð á¿ð íýã áè÷ëýã áóþó àæèãëàëòûí íýãæ þì.

Æèøýýëáýë ìàãèñòðàíòóðò ñóðàëöàã÷äûí àíêåòûí æàãñààëòàíä ìàãèñòð

á¿ðèéí á¿ðòãýëèéí ºãºãäë¿¿ä õàìòäàà íýã àæèãëàëòûí íýãæ áóþó íýã

áè÷ëýã íü áîëîõ þì.

14

Äàðààõü öîíõîíä áàéãàà æàãñààëòàíä 5-ð ìºð íýã áè÷ëýã áîëíî.

Õàðèí áàãàíà á¿ð íü íýã õóâüñàã÷ áóþó òàëáàð þì.

Äàðààõü öîíõîíä division áàãàíà íýã õóâñàã÷èéí óòãóóäûã õàðóóëíà. ªºðººð

õýëáýë division íýðòýé òàëáàðûí óòãóóä þì.

15

Ðåäàêòîðûí öîíõîíä ºãºãäë¿¿ä îðóóëàõ þìóó îðóóëñíàà çàñâàðëàí

ººð÷èëºõ àæèëëàãàà õèéãäýíý.

Ãýâ÷ Excel – ïðîãðàììûí àæëûí òàëáàðóóä øèã öîíõíû í¿äí¿¿äýä òîìú¸î

îðóóëàõ þìóó òîîöîîëîí áîäîëò õèéæ áîëîõã¿é þì. ¯¿íèéã äàðààõ

ä¿ðñëýëýýð ñàíàìæ áîëãîí õàðóóëëàà.

Õàðèí Transform öýñèéí êîìàíäóóäûã øèíý õóâüñàã÷èä, øèíý óòãóóä

¿¿ñãýõ áîëîí áàéãàà õóâüñàã÷èéí óòãóóäûã ñîëèõîä õýðýãëýíý.

16

Èíãýõäýý ººð ººð òºðëèéí ºãºãäë¿¿ä õýðýãëýæ áîëíî. Òóõàéëáàë

Òîîí(Numeric), Îí òîîëëûí (Date), òýìäýãò ìºð(String), äîëëàð (Currency)

áîëîí áóñàä òºðë¿¿äèéã äóðäàæ áîëíî.

Äàðààõ öîíõîíä ýäãýýð òºðëèéí õóâüñàã÷èäûí æèøýýã çààæ õàðóóëëàà.

17

Òîîí ºãºãäºë îðóóëàõäàà ò¿¿íèéã îðóóëàõ í¿äèéã ñîíãîîä ãàðààñ òîîãîî

îðóóëíà. Èíãýõýä îðóóëñàí óòãà ðåäàêòîðûí í¿äýíä ãàð÷ èðýýä Enter

òîâ÷ äàðàõàä îðóóëñàí óòãà ñîíãîñîí í¿äýíä áè÷èãäýõ þì. Õýðýâ

õóâüñàã÷èä íýð ºãººã¿é áàéñàí áîë Ðåäàêòîðûí öîíõ àâòîìàòààð íýð

îëãîäîã.

Numeric String Date Currency

Ðåäàêòîðûí í¿ä

18

Õóâüñàã÷èä îëãîñîí íýð íü òóõàéí áàãàíàíä áàéðëàõ óòãóóäûí åðºíõèé

íýð áîëîõ þì.

Òîîí áèø ºãºãäëèéã îðóóëàõäàà ýõëýýä õóâüñàã÷èéã òîäîðõîéëîõ õýðýãòýé.

¯¿íèé òóëä

Òóõàéí áàãàíû ýõýíä áàéãàà õóâüñàã÷èéí íýð äýýð äàâõàð-äàðàëò

õèéõ, ýñâýë

Data öýñèéí Define Variable çààëòûã ñîíãîíî

Àëü ÷ òîõèîëäîëä Define Variable íýð á¿õèé õàðèëöàõ öîíõ íýýãäýíý.

Ýíý íü:

Õóâüñàã÷èéí ºãºãäëèéí òºðëèéã çààõûí òóëä Type… êîìàíä-òîâ÷ äýýð

äàðíà. Èíãýõýä äàðààõ õàðèëöàõ öîíõ íýýãäýíý:

Õóâüñàã÷èä àâòîìàòààð îëããîñîí íýð

19

Ýíý öîíõîíä áàéãàà ñîíãîëòûí í¿äí¿¿äýýñ øààðäëàãàòàé òºðëèéã ñîíãîîä

Continue êîìàíäûí òîâ÷ äýýð äàðàõàä àíõíû íýýãäñýí õàðèëöàõ öîíõîíä

áóöíà. Ýíý öîíõíû OK äýýð äàðíà. Èíãýñíýýð õóâüñàã÷èéí òºðºë

òîäîðõîéëîãäîíî.

Õýðýâ õóâüñàã÷èéí íýðèéã àâòîìàòààð îëãîñíîîñ ººð íýðýýð ñîëèõ

õ¿ñýëòýé áîë Define Variable öîíõîíä áàéãàà Variable name òàëáàðò áàéãàà

Var00003 íýðèéí îðîíä ñîëèõ íýðèéã îðóóëæ áè÷íý.

Òýìäýãëýë.

Ò¿¿íýýñ ãàäíà ýíý ïðîãðàììä Variable name (Õóâüñàã÷èéí íýð), Variable

label(Õóâüñàã÷èéí çààëò), Value label(Óòãûí çààëò), Value(Õóâüñàã÷èéí óòãà)

ãýäýã íýð òîìú¸îíóóä õýðýãëýãäýíý.

Ýäãýýð íýð¿¿äèéã äàðààõ õ¿ñíýãòýíä òàéëáàðëàâ.

Íýð òîìú¸î Àãóóëãûí òàéëáàð æèøýý

Variable name (õóâüñàã÷èéí

íýð)

Ðåäàêòîðûí öîíõíû áàãàíû íýð

áóþó ýíý áàãàíàíä áàéãàà

óòãóóäûí åðºíõèé íýð.

Òóõàéëáàë ýíý áàãàíû í¿äí¿¿äýä

àæèëòíóóäûí õ¿éñèéã 1 áóþó ýð

õ¿éñ, 0 áóþó ýì õ¿éñèéã çààñàí

õî¸ð òîî áàéðëàäàã áîë

ýäãýýðèéã åðºíõèéä íü Huis

20

ãýæ íýðëýæ áîëîõ þì.

Variable label(õóâüñàã÷èéí

çààëò)

Ýíý íü äýýðõ íýðòýé õóâüñàã÷

÷óõàì ÿìàð õ¿ì¿¿ñèéí õ¿éñ

áîëîõûã çààñàí òîäîòãîë

òýìäýãëýý áàéæ áîëîõ Òóõàéëáàë

“ Gender of Masters”

Value(õóâüñàã÷èéí óòãà) Huis íýðòýé õóâñàã÷ 1 ýñâýë 0

óòãóóä àâàõ ó÷èð ýäãýýð òîîíóóä

þì.

Value label(óòãûí çààëò) 1 ãýäýã óòãûí çààæ áàéãàà

àãóóëãà íü “male”

0 ãýäýã óòãûí çààæ áàéãàà

àãóóëãà íü “female”

ªãºãäëèéã òîäîðõîéëîõ

ªãºãäëèéí òºðëèéã òîäîðõîéëîõîîñ ãàäíà õóâüñàã÷èéí áîëîí ò¿¿íèé

óòãóóäûí çààëòûã òîäîðõîéëæ áîëíî. Ýíýõ¿¿ òîäîðõîéëîã÷ çààëóóä íü

ñòàòèñòèê òàéëàí áîëîí äèàãðàììä õýðýãëýãääýã. Æèøýýëáýë ºìíºõ

æèøýýíèé “ Gender of Masters” –çààëòòàé huis - õóâüñàã÷èéí 1 áà 0

òîîí óòãóóäûí çààëòûã 'Male' áà 'Female' áàéõààð òîäîðõîéëú¸. ¯¿íèé

òóëä Define Variable – õàðèëöàõ öîíõîíä Labels… -êîìàíäûí òîâ÷ äýýð

äàðíà.

Èíãýõýä äàðààõ õàðèëöàõ öîíõ ãàðíà:

21

Ýíý öîíõíû Variable Label – òàëáàðò “ Gender of Masters” , Value Label

–õ¿ðýýíä áàéãàà Value –òàëáàðò õóâüñàã÷èéí ýõíèé óòãà 1 –èéã Value

Label-òàëáàðò ò¿¿íèé çààëò male –èéã îðóóëààä Add êîìàíäûí òîâ÷ äýýð

äàðàõàä ò¿¿íèé äîîðõè æàãñààëòûí òàëáàðò 1= ”male” èëýðõèéëýë

îðíî. ¯¿íèé àäèë Value –òàëáàðò õóâüñàã÷èéí äàðààõ óòãà 0 –èéã

Value Label-òàëáàðò ò¿¿íèé çààëò female –èéã îðóóëààä Add êîìàíäûí

òîâ÷ äýýð äàðàõàä 0=”female” èëýðõèéëýë íýìýãäýíý.

Èíãýýä OK(continue) –êîìàíäûí òîâ÷ äýýð äàðñíààð ºãºãäëèéã

òîäîðõîéëîõ àæèëëàãàà äóóñíà.

ªãºãäºë îðóóëàõàä óòãûí çààëò õýðýãëýõ

Õýðýâ õóâüñàã÷èéí óòãûí çààëò òîäîðõîéëîãäñîí áîë ò¿¿íèéã ºãºãäºë

îðóóëàõàä õýðýãëýæ áîëíî. Õýðýâ óòãûí çààëò íü ðåäàêòîðûí öîíõîíä

îäîîãîîð õàðóóëààã¿é áîë View -öýñýýñ Value Labels êîìàíä ñîíãîõ

þìóó õýðýãñëèéí òóóç äýýðõ Value Labels êîìàíäûí òîâ÷ äýýð äàðààä

22

ºãºãäºë îðóóëàõ ãýæ áàéãàà í¿äýíä äàðàëò õèéõýä ãàð÷ èðýõ æàãñààëòààñ

çààëòàà ñîíãîñíîîð ò¿¿íä õàðãàëçàí òîäîðõîéëæ áàéñàí óòãà îðîîд óòãûí

çààëò íü í¿äýíä õàðãàäàíà.

23

Ðåäàêòîðûí öîíõîíä õóâüñàã÷äûí òîäîðõîéëîëòóóäûã õóóëáàðëàõ, 纺õ,

áóóëãàõ àæèëëàãàà ÷ºëººòýé õýðýãëýãäýíý.

SPSS- ïðîãðàììûí Ðåäàêòîðûí öîíõîíä

áóñàä ïðîãðàììä áýëòãýñýí ºãºãäë¿¿äèéã îðóóëàõ

À. EXCEL ôàéë óíøèõ àæèëëàãàà. Excel –ïðîãðàììä áýëòãýæ õàäãàëñàí

ôàéëûã óíøèõäàà File –öýñýýñ Open –èéã ñîíãîí ãàðàõ äýä öýñýýñ Data-

ã ñîíãîí äàðíà.

Èíãýñíýýð äàðààõ õàðèëöàõ öîíõ ãàðàõ áºãººä Files of type òàëáàðûã

äýëãýæ Excel(*.xls) òºðëèéã ñîíãîæ ãàðàõ æàãñààëòààñ ôàéëàà ñîíãîîä

Open êîìàíäûí òîâ÷ äýýð äàðíà.

Õýðýâ Excel ôàéëûí ýõíèé ìºð áàãàíóóääàà íýðòýé áóþó çààëòòàé áîë

Read variable names from first row of data õÿíàëòûí öîíõûã

èäýâõèæ¿¿ëíý.

24

Excel 5 áîëîí ò¿¿íèé äàðààãèéí õóâèëáàð ïðîãðàììóóäàä îðóóëàõ ãýæ

áàéãà àæëûí òàëáàðûã (Sheet) áàñ çààæ ºãºõ áîëíî.

Excel ôàéëûí áàãàíû íýð¿¿ä íü SPSS –ïðîãðàììààð óíøèãäàõäàà

õóâüñàã÷èéí íýð áîëæ áóóíà.

Õóâüñàã÷èéí íýðèéí óðò 8 ¿ñãýýñ õýòðýõã¿é áàéõ ó÷ðààñ Excel-èéí

áàãàíû íýð áóóõäàà ìºí ýíý 8 ¿ñãýýð òàñëàãäàæ áàãàíû àíõäàã÷ íýð íü

õóâüñàã÷èéí çààëò áîëîí õàäãàëàãäàíà. Õýðýâ áàãàíû íýð õîîñîí áîë

õóâüñàã÷èéí äàëä(default) íýð îëãîãäîíî. Excel 5 áóþó äàðààãèéí

õóâèëáàðûí ôàéëóóäàä àëü íýã áàãàíàíä õîëèìîã òºðëèéí ºãºãäë¿¿ä

áóþó òîîí áîëîí ìºðºí óòãóóä õîëèëäñîí áàéâàë áàãàíàíä áóóñàí óòãóóä

ìºðºí óòãà áîëîí õóâèðíà. Excel 4 îëîí ºìíºõ õóâèëáàðóóäàä ýõíèé

óòãûí òºð뺺ð áóóíà. Äàðààõ çàãâàð÷ëàëûã õàð: Ýíä Excel ôàéëûí áàãàíû

Territory íýð SPSS-èéí ðåäàêòîðûí öîíõîíä Territor áîëîí òàñëàãäàõûí

õàìò õóâüñàã÷èéí íýð áîëîí áóóæ áàéíà.

25

Èíãýõäýý Territiry ãýäýã ¿ã õóâüñàã÷èéí çààëò áîëîõ þì.

Äîîðõè çóðãèéã õàðàõàä Excel ôàéëûí áàãàíû íýð SPSS ôàéëä

õóâüñàã÷èéí íýð áîëñîí áàéíà.

Ðåäàêòîðûí öîíõíû Data View àæëûí òàëáàðò õóâüñàã÷èä óòãûíõàà

õàìòààð ãàðäàã áîë áàéõàä Variable View òàëáàðò õóâüñàã÷ á¿ðèéí øèíæ

÷àíàðûí òîäîðõîéëîëò õàðàãäàíà.

26

Õýðýâ Excel ôàéëûíõ íü àëü íýã áàãàíû ýõíèé ìºð õîîñîí áàéâàë SPSS –

ïðîãðàììûí ðåäàêòîðûí öîíõîíä áóóõäàà äàëä íýðýýð (V3) áóóíà. ¯¿íèéã

äàðààõ ä¿ðñëýëýýð õàðóóëëàà.

Excel 5 áîëîí äàðààãèéí õóâèëáàðûí ôàéëóóäûí áàãàíàíä õîëèìîã

òºðëèéí ºãºãäë¿¿ä îðñîí áàéâàë / òîîí áà òýìäýãò-ìºð/ SPSS –èéí

ðåäàêòîðò òýìäýãò ìºð áîëîí áóóíà.

27

Excel 4 áîëîí ºìíºõ õóâèëáàðóóäàä áàãàíû ºãºãäëèéí òºðë¿¿ä õîëèìîã

áàéâàë SPSS-ðåäàêòîðò áóóõäàà ºãºãäë¿¿äèéí ýõíèé óòãûí òºðºë õýâýýð

áóóæ áà áóñàä òºðëèéí ºãºãäë¿¿ä õîîñîí þìóó ìºð áîëæ áóóíà. ¯¿íèéã

äàðààõ ä¿ðñëýëýýð õàðóóëëàà.

Ìýäýýíèé áààçààñ õ¿ñíýãò (Table), áîëîí õ¿ñýëò(Query) îðóóëàõ

Ìýäýýíèé áààçûí ºãºãä뺺ñ îðóóëàõäàà ðåäàêòîðûí öîíõîíä File öýñèéí

Open Database äýä öýñýýñ New Query… ñîíãîíî:

28

Èíãýõýä äàðààõ õàðèëöàõ öîíõ ãàðíà:

Ýíäýýñ ìýäýýíèé áààç ¿¿ñãýã÷èéã ñîíãîíî. Òóõàéëáàë MS Access-èéã

ñîíãîîä Next òîâ÷ äàðíà. Õýðýâ ìýäýýíèé áààç ¿¿ñãýã÷èéí íýð áàéõã¿é

áîë Add Data Source –òîâ÷ äýýð äàðíà.

29

Èíãýñíýýð ODBC Data Source Administrator õàðèëöàõ öîíõ ãàðíà.

Ìýäýýíèé áààçàà ñîíãîõûí òóëä Configure … òîâ÷ äýýð äàðàõàä äàðààõ

õàðèëöàõ öîíõ ãàðíà.

Ýíý öîíõíû Select… òîâ÷ äýýð äàðàõàä äàðààõ õàðèëöàõ öîíõ ãàðíà:

30

Ýíý öîíõíû DatabaseName æàãñààëòíààñ ìýäýýíèé áààçûíõàà íýðèéã

ñîíãîíî. Òóõàéëáàë datbase.mdb / åð íü ìýäýýíèé áààç áàéãàà äèñêèéí

áàéãóóëàìæ áîëîí êàòàëîãèéã çààãààä áààçûíõàà íýðèéã ñîíãîíî/ .

Èíãýýä äàðààëàí ãàðàõ 3 õàðèëöàõ öîíõîíä OK òîâ÷èéã 3 óäàà

äàðààëàí äàðààä õàìãèéí ñ¿¿ëä àíõíû ãàðñàí õàðèëöàõ öîíõíîîñ

ìýäýýíèé áààç ¿¿ñãýã÷èéí íýð (MS Access) äýýð ñîíãîëò õèéãýýä Next

òîâ÷ äàðíà.

¯¿íèé ä¿íä äàðààõ õàðèëöàõ öîíõ ¿¿ñíý. Ýíý öîíõîíä óã ìýäýýíèé

áààçàä áàéãàà õ¿ñíýãò áîëîí õ¿ñýëòèéí æàãñààëò õàðàãäàíà.

Ýäãýýðýýñ ººðò øààðäëàãàòàé õ¿ñíýãòèéã òàóçààð ÷èðýýä Retrieve Fields

In this Order òàëáàðò áóóëãààä Finish êîìàíäûí òîâ÷ äýýð äàðàõàä SPSS-

èéí ðåäàêòîðûí öîíõîíä áóóñàí áàéíà.

¯¿íèé äàðàà ò¿¿íèéã SPSS- ôàéë áîëãîí (*.sav) ºðãºòãºëòýé õàäãàëæ

áîëíî.

Òåõò ôàéëààñ óíøèõ

Õýðýâ àíõíû ºãºãäºë ýíãèéí òåêñò ôàéë (standard ASCII format) áîë File

öýñýýñ Read Text Data êîìàíä ñîíãîíî.

31

Ãàðàõ õàðèëöàõ öîíõíîîñ òåêñò ôàéëàà îëîîä Open òîâ÷ äàðíà.

Òåêñò ôàéëûí áýëòãýõ õýä õýäýí õýëáýð áàéäàã. ª.Õ òåêñò ôàéëûã

á¿ðä¿¿ëæ áàéãàà áè÷ëýãèéí òàëáàðûí óòãóóä õîîðîíäîî òàñëàëààð, öýãòýé

òàñëàëààð, õîîñîí çàéãààð, íýã áàéðëàëûí çàéãààð òóñ òóñ òóñãààðëàãäñàí

áàéæ áîëíî: ¯¿íä:

32

Àëü ÷ òîõèîëäîëä äàðààõ õàðèëöàõ öîíõíóóäûã äàðààëàí ãàðãàæ

ðåäàêòîðûí öîíõîíä îðóóëíà. ¯¿íä:

33

34

35

Ýíý öîíõîíä Finish òîâ÷ äàðñíààð ðåäàêòîðûí öîíõîíä áóóíà.

36