1

SUNUM TEKNİKLERİ

Doç.Dr. Ercan ÖZDEMİR

2

GİRİŞ• Sunumlar eğitimin her düzeyinde ve

mesleki hayatta önemlidir

• İletişim tüm öğretim faaliyetlerinin temelini oluşturur

• Düşünceler ve kişi iletişim kurabilme yeteneğine göre değerlendirilir

3

GİRİŞ• Okuma, yazma, dinleme, konuşma

ve araştırma becerilerinin tümünü içererek, belirli bir amaca yönelik, sözel ve görsel etkileşimin önemini belirtirler

• Etkili bir sunum;İstediğiniz sonucu elde etmenizi

veDüşüncelerinizin kabul görmesini

sağlar

4

Sunum Süreci

1) Sunum öncesi2) Sunum

• Amaç• Etkili Giriş• Konu içeriği• Özet

3) Sunum sonrası

5

Sunum Aşamaları

6

Sunuma Karar Verme• Neden sunum yapacağız?• Dinleyiciler kimler?• Neleri öğrenmek isterler?• Neleri biliyorlar?• Eğitimin amaçları neler olmalıdır?• Zaman, mekan, araç gereç...

7

Aksiyon Planı

• Program planlama• Eğitim ihtiyacının belirlenmesi• Eğitim yönteminin seçimi• Eğitim ortamının belirlenmesi• Destek materyallerinin

hazırlanması• Ders akışının belirlenmesi

8

Sunum Öncesi

• Konuya hakim olmalı• Literatür derlemeli ve okumalı• Tekrar etmeli• B planı olmalı• Anksiyete giderilmeli:

Salona önceden gelinDinleyicilerle tanışınNefes egzersizi yapın

9

Giriş Teknikleri

• Toplantı amacını gözden geçirmek

• Konu hakkında sorular

• Konunun önceki konularla bağını kurmak

• Kişisel deneyimleri paylaşmak

• Konuyu katılımcı deneyimleriyle bağdaştırmak

• Vaka çalışması / problem çözme

10

Sunum Teknikleri

•Video/multimedya kullanımı•Yaratıcı saydamlar•Kışkırtıcı cümleler•Maket vb gösterimi•Uzman konuk•Oyunlaştırma

11

İyi Sunum

• Az bilinen sözcüklerden kaçınma• Argo, jargon tabirleri kullanmama• Göz teması• Ses tonu, şiddeti, vurgular, vücut dili• Salonda dolaşma• Enerjik sunum• Özenli giyim, tebessüm

12

Kötü Sunum

•Tekrarlanan sözcükler

•Kürsüde hareketsiz oturma

•Tekdüze konuşma

•Elde sürekli sallanan kalem, anahtarlık vb.

13

- Sunum Teknikleri -Yazı Tahtası

•Beyin fırtınasında kullanışlı• Ucuz• Herkes kullanabilir• Her sınıfta bulunur

14

Yazı Tahtası

• Yazmak zaman alır

• Hem yazıp hem konuşmak zor

• Her yazılan silinmeye mahkum

• Çok fazla şey yazılamaz

15

Yazı Tahtası

Nasıl kullanılmalı?• Temiz tutulmalı• Kontrast renkte kalem/tebeşir• Yeterince büyük yazılmalı• Karmaşık çizimler oturum öncesi

hazırlanmalı• Yüz tahtaya dönük konuşulmamalı• Görüş alanı kapanmamalı• Tahtadakilerin yazımı için yeterli süre

verilmeli

16

Kağıt Tahtası (flip chart)

•Hazırlanmış not ve çizimler•Hazırlıksız tartışmalar•Beyin fırtınası•Ucuz, kolay taşınabilir•Yazılanlar kalıcı olabilir

17

Kağıt Tahtası (flip chart)

•Yazmak zaman alır•Hem yazıp hem konuşmak zor•Çok fazla şey yazılamaz•Aynı anda hem yazmak hem

konuşmayı sürdürmek güç

18

Kağıt Tahtası (flip chart)

• Geniş uçlu kalemler• İri ve aralıklı yazım• Değişik renk kalemlerle kontrast

yaratılması• Başlık, çerçeve, çizimler•Madde imleri• Yeterli boşluk bırakma• Yazı alanının gelişigüzel kullanılmaması• Bant bulundurma

19

Tepegöz

• Aydınlık ortamda kullanılabilir• Ucuzdur• Teknik bilgi gerekmez• Voltaj değişimlerinden az

etkilenir•Materyal hazırlamak ucuz ve

kolaydır

20

Tepegöz

• Olumsuz yönleriSadece saydam kullanılabilirBasılı materyal gösterilemez

• Saydam hazırlığıAsetat kalemiIsıya dayanıklı saydama fotokopiTermal saydam makinesiLazer yazıcı

21

Tepegöz

•Saydam içeriği•Her saydamda tek konu•5-8 satır yazı, 18 punto ve

üzeri•El yazısı yerine basılı metin

•Saydam korunması•Çerçeveli dosyada saklama•Numaralama•Kapalı kutu/zarfta koruma

22

Tepegöz

•Kullanım:−Oturum öncesi düğme kontrolü−Yedek ampul−Oturum öncesi odak ayarı−Saydam koy-aç-kapa-saydam al −Saydam yokken açık kalmamalı

23

Slayt projektörü

•Yaygın•Ucuz•Hazır setler de bulunabilir• Loş ortamda kullanılabilir•Olumsuz yönleri• Tepegözden pahalı• Slayt üzerinde değişiklik yapmak

zor

24

Slayt projektörü

• Her slaytta tek konu• 5 satır x 5 sözcük/satır, max.35

kelime• Çıplak gözle okunabilir olmalı• Slaytlar numaralandırılmalı, düzgün

yerleştirilmeli• Önemsiz slayt gösterime konmamalı,

“bunu geçelim” dememeli

25

Powerpoint Sunumu• Günümüzün en popüler sunum aracıdır

• Fotoğraf, grafik, animasyon, ses ve video uygulamalarını destekler

• Düşük sistem gereksimi sayesinde yaygın bir kullanım alanına sahiptir

• Diğer ofis uygulamaları (Word, Excel) ile veri alışverişi yapabilmektedir

• Web tarayıcıları tarafından görüntülenebilir

26

Powerpoint Sunumu• Slaytların tüm avantajlarına sahip

• Slaytlar kolayca hazırlanıp değiştirilebilir

• Görüntü ve ses dosyaları ile entegre sunumlar yapılabilir

• Notebook PC+projektör<5 kg

• Projektörler artık çoğu ortamda standart

27

Powerpoint Sunum Düzeni• En fazla 7 satır ve her satırda 5-6 sözcük

• Yazı puntosu: Başlık 36-44, yazı 24-32

• Her ekranda 1 konu (paragraf kuralı)

• İşaretleyici (Pointer) kullanımı

•Mesajı kutu içerisine alma

• Uygun renk seçimi

28

Anlatımı Güçlendiren Görseller

• Diyagramlar, Tablo ve Haritalar, resimler

• İstatistikler/ Ölçümler

• Posterler/ Resim kartları

• Filmlerden kesitler/ müzik

• Denek nesneler

29

Dinleyici Algılaması

30

Powerpoint Sunum Düzeni• Font (yazı tipi) büyüklüğünüzü dikkatli bir şekilde seçin.

• Microsoft Powerpoint font (yazı tipi) büyüklüklerini aşağıdaki gibi seçmenizi tavsiye etmektedir.

• Başlıklar için 44 font (Yazı Tipi)

• Alt başlıklar veya altbaşlık kullanılmıyorsa metin için 32 font (Yazı Tipi)

• Alt başlık kullanılıyorsa metin için 28 font (Yazı Tipi).

• Zemin rengi koyu, yazılar açık veya tam tersi olmalıdır• Sıra önemli olmadıkça, numaralı liste olmamalıdır• Her slayt tek konu içermelidir• 666 kuralı uygulanmalıdır.•Her slaytta en fazla 6 satır, •Her satırda en fazla 6 kelime olmalı, •6 slayttan sonra mutlaka grafik veya resim içermelidir

31

Powerpoint Sunum Düzeni• Font (yazı tipi) büyüklüğünüzü dikkatli bir şekilde seçin. • Microsoft Powerpoint font (yazı tipi) büyüklüklerini aşağıdaki gibi seçmenizi tavsiye etmektedir. • Başlıklar için 44 font (Yazı Tipi) • Alt başlıklar veya altbaşlık kullanılmıyorsa metin için 32 font (Yazı Tipi) • Alt başlık kullanılıyorsa metin için 24-32 font (Yazı Tipi). • Zemin rengi koyu, yazılar açık veya tam tersi olmalıdır• Sıra önemli olmadıkça, numaralı liste olmamalıdır• Her slayt tek konu içermelidir• 666 kuralı uygulanmalıdır.

• her slaytta en fazla altı satır, • her satırda en fazla altı kelime olmalı, • altı slayttan sonra mutlaka grafik veya resim içermelidir

• Yazım ve dilbilgisi hatası olmamalıdır• Geriye dönmek gerekirse aynı slayt tekrar konmalıdır• Slaytlara numara konmalıdır.• Her bölümün başlığının yeterince açıklayıcı olmasına dikkat edin. • Kolay okunmayan görsel malzeme kullanmayın. • Görsel malzemeyi çok fazla yazılı metinle, resimlerle veya çok farklı renklerle doldurmayın.

32

Powerpoint Sunum Düzeni

•El yazısı yerine basılı metin kullanılmalıdır

•HARFLERİN TÜMÜ BÜYÜK veya italik yazı karakterinde olmamalıdır

• Vurgulanması istenen noktalar için italik, alt çizgi, farklı renk, yanıp sönme vb. dikkat çekici özelliklere yer verilmelidir.

• Tüm slaytlarda aynı yazı karakteri kullanılmalıdır

33

Powerpoint Sunum Düzeni

• Aynı ekranda, çok sayıda dikkat çekici özellikler kullanılmamalı

• Başlık, sayfanın içeriği ile uyumlu olarak tasarlanmalı

• Zemin rengi koyu, yazılar açık veya tam tersi olmalı

• Grafikler basit ve anlaşılır olmalıdır, en fazla 3 adet kullanmalı

• Kolay okunmayan görsel malzemeden kaçınmalıdır

34

Powerpoint Sunum Düzeni

•Gerektiğinde konuların anlatılmasında canlandırılmış resim (animasyon) kullanılmalı

Görsel materyaller sayfada rasgele dağıtılmamalı

35

Powerpoint Sunum Düzeni

RENK KULLANIMI Basitlik ve tutarlılık esastır

Slaytlardaki ifadeler, her mesafeden okunabilmeli

Zemin rengi, ancak anlatılan konuya açıklık getirmek istenildiğinde kullanılmalı

Verilmek istenilen mesajlara uygun renkler seçilmeli

36

Etkili Sunumun Öğeleri

37

Korkularımız

38

Etkili Sunum

• Zamanınızı iyi kullanın • Dinleyicilere sırtınızı dönmeyin

• Çok hızlı, çok yavaş, ya da okuma biçiminde monoton bir şekilde konuşmayın

• Sunum boyunca kartlar üzerindeki notlarınızdan okumayın

• Yansıtılan slaytta yazılı olan metindeki cümlelerin tıpa tıp aynısını kullanmayın

39

Etkili Sunum

•Yeterli kaynak gösterin

•Sunumda ad ve adres bulundurun

•Süre: 30 dk sunum, 15 dk sorular için kullanın

40

Etkili Sunum Grafiği

41

Kötü Görseller

42

Özetleme

• Katılımcıların soru sormasını istemek

• Katılımcılara soru yöneltmek Ortaya soru Kişiye soru Soruya kişi

• Konuyla ilgili alıştırmalar

43

Etkin Sunum

• Kalifiye eğitici• Güçlü giriş• Etkileşimli ve görsel-işitsel

destekli sunum• Katılımcı işbirliği• Etkili özet• KONUYA HAKİM OLMAK• TEKRAR, TEKRAR, TEKRAR!

44

Sunum Sonrası

• Sunumla ilgili materyaller verilir

• Öğrenmeye devam etmek için kaynaklar önerilir

• Dinleyicilerle iletişimi devam ettirilir

• Öğrenilenlerin pekiştirilmesi için fırsatlar oluşturulur

• Değerlendirme: Katılımcılar, kendiniz

45

Sonuç

•Sunum günlük hayatımızın her safhasında yer alan bir iletişim aracıdır

•Bilinçli ve etkili kullanıldığı zaman istenilen hedeflere daha kolay ulaşılmasını sağlar

46

Kaynakça

1) The Sunday Times- Değişen Dinamikleri Yakalamak İçin Başarılı Sunum Teknikleri-Andrew Bradbury

2) Etkili Sunuş – Jeff Olson – ISBN 975-8243-53-5

3) Başarılı Prezantasyonun 101 Yolu – Elizabeth Tierney – ISBN 975-316-850-0

47Teşekkürler