Tin 10 - Bài 2: Thông tin và dữ liệu

Bài 2: THÔNG TIN VÀ DỮ LIỆU

8/31/2015 Edited by Hoang Hiep Lai 1

1. Khái niệm thông tin và dữ liệu

Các em thường thấy

thông tin ở đâu?

Sách báo

Tivi, radio Internet 8/31/2015 Edited by Hoang Hiep Lai 2

Gợi ý:

1: Môn thể thao.

2: Olympic.

3: 2 người.

4: Không dựa vào may rủi.

CÁI GÌ?

5: Lê Quang Liêm.

Cờ vua


Gợi ý:

1: Có nhiều giai thoại.

2: SGK Ngữ văn 7.

3: Nhà thơ.

4: Chữ nôm.

AI?

5: Qua đèo ngang.

Bà Huyện Thanh Quan


Thông tin là sự hiểu biết của con người về

một thực thể nào đó, có thể thu thập, lưu trữ,

xử lí được.

Thông

tin

Dữ

liệuThông

tin

Dữ liệu là thông tin đã được đưa vào máy

tính.



Cấm hút thuốc

Cấm bóp còi

Thông tin cá nhân

của Kiều Hoa





- Thuộc tỉnh (TP) nào?

- Xe công, tư?- Xanh?

- Đỏ?

- Vàng?

A B cm, m,…

g, kg, …

ml, lít,…

Thông tin có đo

được không?

Đơn vị đo lượng

thông tin là gì?

2. Đơn vị đo lượng thông tin:


- Đơn vị cơ bản để đo lượng thông tin là bit

(Binary Digital)

- Bit là đơn vị nhỏ nhất được lưu trữ trong máy

tính để biểu diễn 2 trạng thái 0 và 1, thường

gọi là mã nhị phân.



1 1

Để lưu trữ dãy Bit trên ta dùng ít nhất 8 Bit

0 0 1 0 0 1

Ví dụ: Giả sử có dãy 8 bóng đèn được đánh

số từ 1 đến 8, trong đó một số bóng đèn

sáng và một số khác tắt, chẳng hạn các bóng

một, hai, năm, tám sáng, các bóng còn lại tắt.



Hãy nêu một số ví dụ về

các thực thể chỉ xuất hiện với

1 trong 2 trạng thái?


Đồng xu, công tắc, giới tính,…..


- Ngoài đơn vị bit, thường dùng Byte (1Byte = 8bit) và

các đơn vị bội của Byte.

- Một số đơn vị bội của Byte:

Kí hiệu Đọc là Độ lớn

KB Ki-lô-bai 1024 Byte

MB Mê-ga-bai 1024 KB

GB Gi-ga-bai 1024 MB

TB Tê-ra-bai 1024 GB

PB Pê-ta-bai 1024 TB



Thực hiện các phép biến đổi sau :

2MB = ……………………….KB

0.5TB = …………………….MB

14872064 byte = ………………..MB

6257.04GB = ………………….TB



* Được phân chia thành 2 loại:

Loại số Loại phi số

3. Các dạng thông tin:


Dạng văn bản: tờ báo, cuốn sách, vở ghi, tấm bia,..



Dạng hình ảnh: Bức tranh

vẽ, bức ảnh chụp, bản đồ,

biển báo,….



Dạng âm thanh: tiếng nói, tiếng chim hót,

tiếng đàn, …



Muốn máy tính xử lý được, thông tin phải được

biến đổi thành một dãy bit (biễu diễn bằng các số 0

và 1). Cách biến đổi như vậy được gọi là mã hoá

thông tin.

11001001

Thông tin gốc Thông tin mã hoá

4. Mã hóa thông tin trong máy tính


A 65 01000001

Kí tựMã ASCIIthập phân

Mã ASCIInhị phân

Mã thập phân Mã hexa Mã nhị phân Kí tự

063 03F 0011 1111 ?

064 040 0100 0000 @

065 041 0100 0001 A

066 042 0100 0010 B

067 043 0100 0011 C



Bảng mã ASCII Bảng mã UNICODE

Dùng 8 bit để mã hóa. Dùng nhiều hơn 8 bit

để mã hóa.

Mã hóa

28 = 256 ký tự

Mã hóa

216 = 65.536 ký tự

Để mã hóa thông tin dạng văn bản, ta chỉ

cần mã hóa các ký tự.



Tìm mã thập

phân và nhị

phân của một

số kí tự và xâu

ký tự: a, N, TIN


01010100 01001001 01001110

Kí tựMã ASCII thập

phânMã ASCII nhị phân

T 84 01010100

I 73 01001001

N 78 01001110

Xâu kí tự “TIN”:




Dữ liệu gốc

Dữ liệu mã hóa

Thông tin kết quả

Thông tin mã hóa

Mã hóa

TỔNG QUÁT

Dữ liệu cần xử lý

Thông tin đã xử lý

Xử lý dữ liệu

‘a’

01100001 (97)

‘A’

01000001 (65)

Mã hóa

Giải mã

Dữ liệu cần xử lý

Thông tin đã xử lý

Xử lý dữ liệu

biến ‘a’

thành ‘A’

BẢNG MÃ ASCII

BẢNG MÃ ASCII

VÍ DỤ

Giải mã

???

5. Biểu diễn thông tin trong máy tính:

• Hệ đếm

- Là tập hợp các kí hiệu và qui tắc sử dụng tập kí hiệu

đó để biểu diễn và xác định giá trị các số.

- Có 2 loại hệ đếm:

Có hệ đếm không phụ thuộc vào vị trí: Hệ đếm La

Mã:

Kí hiệu: I = 1, V = 5, X = 10, L = 50, C = 100, D =

500, M = 1000.

Hệ đếm phụ thuộc vào vị trí: hệ thập phân, hệ nhị

phân,…

a. Thông tin loại số:


Hệ nhị

phân

Hệ thập

phân

Hệ thập

lục phân

Con người

thường

dùng hệ

đếm nào?

Trong tin

học thường

dùng hệ

đếm nào?






• Biễu diễn số trong các hệ đếm:

Hệ thập phân (hệ cơ số 10): hệ dùng 10 chữ số

0,1, 2, …, 9 để biểu diễn.

- Giá trị của mỗi chữ số phụ thuộc vào vị trí của nó

trong biểu diễn.

- Qui tắc: Mỗi đơn vị ở 1 hàng bất kì có giá trị bằng

10 đơn vị của hàng kế cận ở bên phải.

- Ví dụ:

12510 = 1x102 + 2x101 + 5x100



a. Thông tin loại số:• Biễu diễn số trong các hệ đếm:

Hệ nhị phân (cơ số 2): chỉ dùng 2 kí hiệu là

chữ số 0 và 1.

Ví dụ:

10112 = 1.23 + 0.22 + 1.21 + 1.20 = 1110.

Hệ cơ số 16 (hệ Hexa): hệ dùng các số 0, 1,

2,…, 9, A, B, C,…, F để biểu diễn.

Quy ước:

A = 10, B = 11, C = 12, D = 13, E = 14, F = 15.

Ví dụ :

1BE16 = 1.162 + 11. 161 + 14.160= 44610.8/31/2015 Edited by Hoang Hiep Lai 26


a. Thông tin loại số:• Biễu diễn số trong các hệ đếm:

abcdx

0123

Chiều đánh số thứ tự

= a.x3+b.x2+c.x1+d.x0

= efgh10


• Chuyển đổi giữa các hệ đếm:


1102(2) = ………………………………..

4CF2(16) = ………………………………

Đổi số trong hệ cơ số 2, 16 sang hệ cơ số 10


15FA(16) = ……………………………....

10000101(2) = …………………………..

Chuyển từ hệ 10 b (bất kỳ)

Qui tắc:

Lấy số thập phân chia cho cơ số b cho đến khi

phần thương của phép chia bằng 0, số đổi

được chính là các phần dư của phép chia theo

thứ tự ngược lại.




(16)

Đổi số trong hệ cơ số 10 sang hệ cơ số 2, 16

6 2

30 2

1 1 2

01

6(10) = 1 1 0(2)

45 16

213 16

2 0

45(10) = 2 D

6(10) = ?(2) 45(10) = ?(16)




2310 = ?2 92310= ? 16

23 2

11 21

5 212 2

11

0 2

01

Lấy các số dư theo thứ tự ngược lại

923 16

57 1611

3 16903

B




• Biểu diễn số nguyên:


0 0 0 0 0

các bít cao các bít thấp

6(10) = (2)

1 byte

Bít dấu:

0: dấu dương

1: dấu âm

Bit 0Bit 1

Bit 7

0 0 0

011 011


Ví dụ:

M x 10k

Trong đó:

M: phần định trị (0,1 M < 1).

k: phần bậc (k 0).

Biểu diễn số thực dưới dạng dấu chấm động:

13456.25 = 0.1345625 x 105

• Biểu diễn số thực:



(Dùng bảng mã ASCII trang 169 SGK Tin học 10)


… … … …

073 049 0100 1001 I

… … … …

078 04E 0100 1110 N

… … … …

084 054 0101 0100 T

… … … …


… … … …

073 049 0100 1001 I

… … … …

078 04E 0100 1110 N

… … … …

084 054 0101 0100 T

… … … …

TIN 01010100 01001001 01001110


b. Thông tin loại phi số:




• Biểu diễn văn bản:

Máy tính dùng một dãy byte, mỗi byte biểu diễn

một kí tự theo thứ tự từ trái sang phải.

Ví dụ: dãy 3 byte: 01010100 01001001

01001110 biểu diễn xâu “TIN”.




• Các dạng khác:

Để xử lí âm thanh, hình ảnh ta cũng phải mã

hóa chúng thành các dãy bit.




• Nguyên lý mã hóa nhị phân

Thông tin có nhiều dạng khác nhau như số, văn

bản, âm thanh,… Khi đưa vào máy tính, chúng

biến đổi thành dạng chung - dãy bit. Dãy bit đó là

mã nhị phân của thông tin mà nó biểu diễn.


THÔNG TIN VÀ DỮ LIỆU


www.themegallery.com


Education

Tin 10 - Bài 2: Thông tin và dữ liệu