“Зургаан настай хүүхдийн бүтээлч сэтгэхүйг хөгжүүлэх нь ” сэдэвт сургалт-семинар,

Улаанбаатар, 2010.06.21-25

Өнгө зохицолЕБС-ийн 2-р анги

6 цагНэгж хичээлийг боловсруулах арга зүй

СБД 4-р сургуул

Сурагчдад зайлшгүй олгох мэдлэгсурах бичиг

Таних тэмдэг Ажиглах Зурах Будах Барих Ярилцах Хамтран ажиллах Багштайгаа зөвлөх Анхааруулах санамж Үнэлгээ Хайчлах Наах Урж наах Хуулж наах Сорил Даалгавар Нааш,цааш нугалах

• Хайчаа зөв барих• Дугуйлж хайчлах• Хээн иртэй хайчаар хайчлах• Шулуун хайчлах• Цавуудах• Багажаа зориулалтын саванд

хадгалах• Цавуугаа таглаж байх

Хайч,цавуугаар ажиллах

Баримлын шавраар ажиллах

Хэрчих Бөөрөнхийлөх Элдэх Хэвлэх Холбож тогтоох Мушгих Цувих /гонзгойлох /

Зураасны төрөлЦэг толбо Шулуун зураас Тахир зураас Нуман зураас Долгион зураас

Зурах чиглэл Хэвтээ Босоо Налуу

Дүрслэх урлагийн хичээлээр сурагчдын бүтээлч сэтгэхүйг

хөгжүүлэх нь Хүн бүтээлчээр сэтгэж хөгжих

тусам, бүтээлч сэтгэлгээнд суралцаж, тэр бусдаасаа илүү түргэн хөгжиж боловсронгуй болж байдаг. Энэ нь хүн бидний амьдрах ухааны гол зорилго юм.

Багш сурагчдын бүтээл дээр ярилцах

Зурж дүрслэх хэрэгсэл Будгийн харандаа Эсгий бал Тосон харандаа Өнгийн цаас Усан будаг Харандааг зөв барих Хэв ашиглан зурах Зөв баллуурдах Зөв шугамдах Будаг найруулах Аль нь зөв бэ?

ӨнгөШагдар ноёны

цэрэг урд уулын

шандаар явна

Өнгө ялгах,нэрлэх чадвар

1-4 өнгө5-7 өнгө8 - 10 өнгө12- дээш

ДүгнэлтОлон өнгө нэрлэж,ялгаж чаддаг.Гэвч үндсэн өнгө гэж ямар, ямар өнгө байдаг, я

өнгө ,ямар өнгөтэй нийлж өнгө үүсгэдэг болохыг мэддэггүй

Өнгийг мэдрэхүйн таван эрхтний тусламжтай нүдэнд тод ,хурц өнгөтэй зүйлийг амьдралын явцдаа тоглож,барьж,идэж ,хүртэж байж өнгө,шинж чанарыг нь тогтоодог.Ж- нь: лууван

Цагаан идээ,цагаан сүү, цагаан сар гэдэг утгаар нь өнгөний бэлгэдлийг мэддэг . Бусдыг нь мэддэггүй байна.

ЗорилгоӨнгөний зохицол ба

бэлгэдэл,өнгөний хэрэглээний талаар

мэдлэг олгох.

Зорилт

Өнгөний талаарх мэдлэгээ бататгах

Үндсэн өнгөөр үүсмэл өнгө үүсгэх Үндсэн ба үүсмэл өнгөний мэдлэгт тулгуурлан дулаан ба хүйтэн өнгийг мэдэх Үндсэн ба үүсмэл өнгөөр сэдэвт зураг

зохиомжлон зурах,унших,ярих

Агуулга

- Өнгө холилдон үүсмэл өнгө үүснэ.

- Урлан бүтээх ажилдаа өнгийг зөв сонгож хэрэглэх,өөрийнхөө хувцас,эд

зүйлс, орчны юмс,үзэгдлийн өнгийг нэрлэх,сонгох.

 

Арга зүй - Өнгийг нэрлэж,үүсмэл өнгө үүсгэх дадлага ажил хийлгэх - Өөрийн бодол санаагаар зурж дүрслэх,

өнгө зөв сонгон ялган будах,наах,

зохиомжлох. - Өөрийн болон бусдын бүтээлд дүгнэлт

өгөх,хамтран бүтээлч аргад суралцах.

 

Үндсэн ба үүсмэл өнгө хэрхэн таньж байгаа байдал өнгөөр үүсмэл өнгө үүсгэж чадаж буй эсэх.

Өнгийг зөв сонгож буй эсэх,орчин тойрны болон байгаль,амьтны өнгө зохицолд хэрхэн

дүгнэлт өгч буй байдал. Өөрийн болон бусдын бүтээлд үнэлэлт өгч буй хандлага,бүтээлч ажиллагаа

Үнэлгээ:Танин мэдэхүйн 4 түвшний шалгуур даалгавар

Өнгө зохицол хичээлийн цагийн төлөвлөлт

Д.д Нэгж хичээ сэдэв

Сарөдөр Дэд сэдэв

Заах

цаг

Судлагдахуун

Ур ухаан

Хяналт шинжилгээ

1 Өнгө

зохицол

6 цаг

Үндсэн өнгө ба өнгөний бэлгэдэл

1 1

Үүсмэл өнгө үүсгэх,өнгийн хүрднээр туршилт

хийх,эргэлдүүр тоглоом хийх

1 12

Өнгийг зөв сонгох“Говийн өнгө” зохиомжлон

зурах,унших,ярих

2 1 13

4 “ Өнгө зохицол “ бататгалТуршилт 2

1 1

5 Дүгнэлт хичээл Бүтээлийн үзэсгэлэн гаргах.

Экскурсс хичээл

1 1

Шалгуур даалгаварШалгуур Асуулт Тест,сорил Дадлага

ажилБүтээлч

даалгавар

Хүртэх

түвшин

Үндсэн баүүсмэл өнгийг ялган таньж буй эсэх Хадагны өнгийг нэрлэж зориулалтыг мэдэх Хүрээлэн буй зүлсийн

өнгийг нэрлэх

-Үндсэн өнгөнд ямар ямар өнгө ордог вэ?-

Үндсэн өнгийг дугуйл.

1. ногоон 2. улаан 3. цагаан 4. шар 5. хөх 6. хар

-Ангид байгаа эд зүйлийг нэрлэн алхах цэцэг –ногоон цонх- цагаан

Зөв нэрлэсэн бүрд 1 оноо

Хадагны бэлгэдлийг тайлбарлан

ярих

Үйлдэл

төлөвшихийн

өмнөх

түвшин

Үндсэн өнгөөсүүсмэл өнгө үүсгэж байгаа байдал. Өнгийнзохицлыг зөв тайлбарлаж буй эсэх Өнгөөр өөрийнбодол төсөөлөлийг илэрхийлж буй эсэх

улаан +харцагаан + хар

Аль илүү зохимжтой вэ?-Төрийн далбаа яагаад Улаан хөх байдаг вэ?

Зөв хариултыг ол. Ш + У = У.шар Ш + Н = Хөх Х + У = Ягаан

-2 өнгийн цамц3 өнгийн өмдяаж хослууланөмсөх вэ?

Будагтай усаар өнгө гарга Шар+? =У.шар? + хөх=ногоонХөх+улаан=?-Дараах өнгийг дулаан ба хүйтэн өнгөөр ялга/0-2 оноо/шар,хөх, ногоон,улаан

-Бүтээлч даалгаварзөв тайлбарласан байдал-Өнгийн хүрд хийсэн байдал.Эцэг эх,сурагчийн хамтын бүтээл

Шалгуур Асуулт Тест,сорил Дадлагаажил

Бүтээлчдаалгавар

Үйлдэл хийх түвшин

Өөрийн урласанбүтээлээ өнгө зөв сонгон урлаж уй эсэх

Өөрийн хувцас,хичээлийн хэрэглэлийн өнгийг сонгосон байдал

-Солонго хэдэн өнгөтэй байдаг вэ? Яагаад ?

- Хүмүүс яагаад зун цайвар өнгийн хувцас өмсдөг вэ?

-Дүрс зургийг сонгож будах

“ Говийн өглөө “Бүтээлийн өнгө зохицол

-Өнгө будгийг ялгаж зөв сонгосож цэвэр нямбай гүйцэтгэсэнБайдлаар дүгнэнэ.

Хийсвэрлэх үйлийн түвшин

Өнгөтэй холбоотоймэдээллийг цуглуулсан бусдад түгээсэн байдал Бусадтай хамтарчажилласан байдал Өөрийн хийсэнболон бусдын бүтээлд үнэлэлт өгсөн, бүтээлчээр хандсан хандлага

- Говийн өнгө шар өнгө зонхилдогУчир нь юу вэ?

-Бүтээлийн сангаар үнэлнэ-Сурагчдын бүтээлч ажлаар үнэлэх

Сургалтын хэрэглэгдэхүүнЭэлжит хичээлийн

агуулгаБагшийн

хэрэглэгдэхүүн Сурагчийн хэрэглэгдэхүүн

1

Өнгөний зохицол хүрд, хадаг, Өнгөний бэлгэдэл харуулсан

слайд Орчны бодит зүйлс, Сурагчдын Мэдлэг шалгах тест.

• Сурах бичиг Өнгө будгийн харандаа Ангид буй бодит зүйлс

2Үндсэн өнгөнөөс үүсмэл өнгө

үүсгэх,өнгийн хүрдээр туршилт“ Эргэлдүүр “ хийж тоглох

Өнгийн хүрд,гуаш,бийр,хайч Шилтэй ус 6 ш Чигчлүүр мод,хуулга,картон цаас

Сурах бичиг,усан будаг,бийр Зургийн дэвтэр,өнгийн цаас, хайч цавуу,чигчлүүр,дугуй хэв

3

Өнгийг зөв сонгох,хэрэглэх“ Говийн өглөө” сэдэвт зураг

Хөгжим диск ,Гуаш ,харандаа,бийр Зураас харуулсан үзүүлэн “Таван хошуу мал “-ын үзүүлэн “ Говийн өглөө “ сэдэвт зураг,

далбаа

Сурах бичиг Усан болон тосон будаг,бийр

харандаа

4

“Өнгө зохицол”Бататгал хичээл

Өнгийн хүрд,гуаш,бийр Толь,устай сав, гар чийдэн,ус

шүршигч Оньсого “ Дөрвөн улирал” аялгуу

Өнгийн хувцас,хичээлийн хэрэглэл, бүтээлийн сан

5

Дүгнэлт хичээлБүтээлийн үзэсгэлэн гаргах

Өнгийн хүрд “ Будаг “ хөдөлгөөнт тоглоомын

заавар

Сурах бичиг Бүтээлийн сан Өнгийн хүрд

Довон дээрх Долоон өнгийн торгыг Би ч авч чадахгүй Чи ч авч чадахгүй

Нарны гэрэл борооны дуслыг нэвчин өнгөрөхөд

өнгүүд салж бие биесээ ялгаснаар солонгын долоон өнгийг бий

болгоно.

Солонго

Үндсэн ба үүсмэл өнгө

Дүгнэлт:

Шар + хөх = ногоон

Улаан + шар = улбар шар

Хөх + улаан = нил ягаан

Өнгө

Матемаик

Биеийн тамир

Хүн орчин

Дуу хөгжим

Монгол хэл

Таван

Таван хошуу мал

Монгол хэл

Ингэний сүү

Ингэний сүү нь тос,уураг,

эрдэс бодисоор баялаг,дун цагаан өнгөтэй,чихэрлэг амттай,өвөрмөц үнэртэй

байдаг.

- Балархай эгшгийн үүргийг тодорхойл.

Математик

Боломж олох - Хоёр өнгийн цамц,Гурван өнгийн өмдийг хэрхэн өмсөх вэ?

Цамц + өмд цамц + өмд

Цамц + өмд цамц + өмд

Цамц + өмд цамц + өмд

- Будаг /хөдөлгөөнт тоглоом/10,20,30,40..................100 хүртэл бүтэн аравтаар тоолох

Өнгийг багана бүрд давхцуулахгүй буд.

Биеийн тамир “Будаг” хөдөлгөөнт тоглоом Заавар: -Тог,тог

-Хэн бэ?

-Чоно байна?

-Яах нь вэ?

-Будаг авья.

-Ямар будаг авах вэ?

Чоно –өөрийн хүссэн будгийн нэрийг хэлнэ.

Эзэн хүүхдүүдэд төрөл бүрийн будагны нэр өгнө. Чоно будгийг худалдаж авах ба будгийг явснаас хойш чонын алган дээр 10 – 100 хүртэл бүтэн аравтаар тоол байж чоныг тавина. Хэрэв чононд баригдвал хожигдсонд тооцож тоглолтноос гарна.

Хөгжмийн боловсрол

Хөгжимт аялгуу :

- “Мандах нар “лимбэний аялгуу

1 мин

- Ингэ ботгоны буйлах дуу 8 сек

- Голсон ингэнд ботго авахуулах дуу

30 сек

- “Дөрвөн улирал” видео хөгжимт кино

2 мин

Хүн орчин

1.Өнгөний бэлгэдлийн шинж

чанарыг ярилцах.

2. “Говийн өглөө “ зураг дээр

ярилцах.

3.Тэмээний ашиг шим,түүнийг

хайрлан хамгаалах.

Ямар ямар зураас байна вэ?

Өнгө

Өнгө нь хүмүүст баяр баясгалан,

цовоо сэргэлэн,уужим тайван байдлыг илэрхийлнэ.Заримдаа давчуу жихүүцэм

хүйтэн ,уйтгар гунигтай сэтгэгдэл төрүүлдэг.

Дулаан өнгө нь орон зайг ойртуулж,

хүйтэн өнгө холдуулна.

1. Солонго ын долоон өнгийг үндсэн өнгөөр үүсгэж будах . 2. Солонго ын долоон өнгөөр эргэлдүүр тоглоом хийх 2. Шулуун,тахир, муруй зураасаар зохиомжлон зурах 3. Уншсан эх,Сонссон аялгуу үзсэн киноноос сэдэвлэн сэдэвт зураг зурах.

Дүрслэх урлаг,Технологи

Туршилт 1 Нарны ба чийдэнгийн гэрлүүд бидэнд цагаан харагддаг.Гэвч цагаан өнгө нь долоон өөр

өнгөөс бүрддэг гэдгийг батлах.

Хэрэглэгдэхүүн: Гар чийдэн ,толь,устай хуванцар сав,Кортон цаас

Ажиллабар:Гар чийдэнг цоорхой хар цаасаар битүүлэн,толио устай савны ханыг түшүүлэн тавьж улмаар гар чийдэнгээ толинд тусгаж,толиноос ойссон гэрлийг кортон цаасан дээр тусгахад солонгын өнгө ялгарна

Дадлага ажил 2Гурван шилэн аяганд ус хийгээд

дээрээс нь ижил хэмжээтэй.

шар + улаан

хөх + шар

улаан + хөх

- Будаг хийгээд хутгаад үз.

- Ямар өнгө гарч байна вэ?

дүгнэлт хийгээрэй.

Дадлага ажил 3.Юу харагдаж байна ?

- Хийсэн эргэлдүүрийнхээ голд нарийн үзүүртэй харандаа эсвэл шүдний чигчлүүрээр

хатгаж тойргоо хурдтай эргэлдүүлээрэй.

- Тойрог хурдтай эргэхэд бүх өнгөөс ойсон

гэрэл долоон өнгийн холимог буюу цагаан

өнгийг харна.

- Хэрвээ хэрэглэсэн өнгүүд цэвэр биш бол тойрог саарал харагдана

Тогтвортой хөгжлийн үзэл санаа

Тэмээг өсгөн

үржүүлэх хайрлан

хамгаалах

Тэмээ тал бүрийн ашигтай

Байгаль, орчноо цэвэр

байлгахад гар бие оролцох

Экскурсс хичээлУрлан бүтээх төвийн сурагчдын бүтээл үзэх

Сурагчдын бүтээлч даалгавар

Сонирхолтой буланНанометр- гэрэл1 мм : 1 саяШар – 580 нмУлаан – 700 нмНогоон – 530 нмХөх – 450 нмЯгаан –400нм/ тод биш Хүний нүд – 130 сая

савханцар, 7 сая лонхон

цор / эцэг, эх, хүү /

Хүн бүхэн - гэрлэн4 – ногоон5 - цэнхэр6 - хөх7 – нил ягаан8 - ягаан9 – алтан боронзон11 – мөнгөн өнгө22 – алтан өнгө1987 + 2 + 18 = 45 = 9

Ээж ээ Д.Амгалан

Анхаарал тавьсандбаярлалаа.