Λία Τερματζίδου, Εργασία Νο.3

ΓΤΠ60 Θ3 17/02/16 0

Λία Τερματζίδου, Εργασία Νο.3

ΓΤΠ60 Θ3 17/02/16 1

Περιεχόμενα

1. Ειδικές εργασίες περατώσεων……… …………………………………………………………….2

1.2 Επίστρωση βερνικιού…………………………………………………………………………….2

1.3 Επιχρύσωση, Χρυσοτυπία………………………………………………………………………..4

1.4 Γκοφράρισμα, Αναγλυφοτυπία χωρίς μελάνι……………………………………………………7

1.5 Συνδυασμός μεθόδων – Συμπεράσματα………………………………………………………….8

2.Παραδείγματα ειδικών εργασιών περατώσεων σε σύγχρονες συσκευασίες……………………...10

2.2 Ποτά…………………………………………………………………………………………….10

2.3 Ζυμαρικά………………………………………………………………………………………..11

2.4 Σοκολάτες………………………………………………………………………….……………13

2.5 Συμπεράσματα…………………………………………………………………………………..14

Βιβλιογραφικές Αναφορές………………………………………………………………………….16

Λία Τερματζίδου, Εργασία Νο.3

ΓΤΠ60 Θ3 17/02/16 2

1. Ειδικές εργασίες περατώσεων

Οι εργασίες περατώσεων αφορούν δραστηριότητες που πραγματοποιούνται σε έντυπα υλικά αφού

έχει ολοκληρωθεί η διαδικασία της εκτύπωσης. Περιλαμβάνουν πολλές κατηγορίες, από τη σύνδε-

ση και την στερέωση των φύλλων μεταξύ τους, μέχρι και τις διακοσμητικές διεργασίες, όπως

επίστρωση βερνικιού, λαμινάρισμα, επιχρύσωση, χρυσοτυπία, θερμοαναγλυφία, γκοφράρισμα,

πίκμανση, καλούπια κοπής, περφορέ και αρίθμηση. Αυτές οι διαδικασίες μπορούν να γίνουν με δύο

τρόπους: In-line όταν οι μονάδες συνδέονται με το τέλος του εκτυπωτικού μηχανήματος και εκτε-

λούν τις εργασίες φινιρίσματος (σ’αυτήν την περίπτωση υπάρχουν πολλές ψηφιακές πρέσσες) και

Off-line όταν η εκτύπωση και οι εργασίες περατώσεων ακολουθούν εντελώς ξεχωριστές

διαδικασίες (Imaging Express, 2016).

Σ’ αυτό το κεφάλαιο αναλύονται τρεις από τις ειδικές εργασίες περατώσεων: η επίστρωση βερνι-

κιού, η επιχρύσωση, χρυσοτυπία και το γκοφράρισμα στα αντίστοιχα υποκεφάλαια 1.2, 1.3, 1.4.

Περιγράφονται οι διαδικασίες εκτέλεσης των εργασιών, οι εφαρμογές τους μηχανικά και ψηφιακά

και οι τεχνολογικές εξελίξεις σε κάθε κατηγορία. Στο τελευταίο υποκεφάλαιο 1.5 παρουσιάζεται ο

συχνότερος συνδυασμός των μεθόδων και η πρόκληση που δημιουργείται στον σχεδιαστή μέσα

από τις επιλογές που διαθέτει. Η μεθοδολογία της έρευνας ξεκινά από την επιλογή των τριών αυτών

εργασιών που προτιμήθηκαν ως ειδικές διαδικασίες που δίνουν τα εντυπωσιακότερα αποτελέσματα

σ’ ένα έντυπο, είτε όταν χρησιμοποιούνται μόνες τους είτε σε συνδυασμό. Σκοπός είναι η μελέτη

τους μέσω της αναζήτησης δημοσιευμάτων για τις δυνατότητες της κάθε τεχνικής και η έρευνα της

αξίας της προσφοράς τους στην εμφάνιση των έντυπων συσκευασιών και εντύπων.

1.2 Επίστρωση βερνικιού

Η επίστρωση βερνικιού είναι μια διαδικασία που πραγματοποιείται σε ειδικές μηχανές βερνίκωσης

είτε σε μονάδες μέσα στις εκτυπωτικές μηχανές. Τα βερνίκια που επιστρώνονται πάνω στα τυπω-

μένα φύλλα χαρτιού ή χαρτονιού προσδίδουν γυαλάδα σε όλη την επιφάνεια των εντύπων ή σε

τμήματα αυτών. Υπάρχουν τρεις τύποι προστατευτικής επικάλυψης βερνικιού για τις εκτυπώσεις

συσκευασιών: βερνίκωμα, υδατική επίστρωση και επίστρωση UV.

Εκτός από την παραδοσιακή χρήση των βερνικιών σε διάφορες επιφάνειες με τη χρήση πινέλων

που δημιουργούν διαφανή υποστρώματα, τα βερνίκια εισήχθησαν για πρώτη φορά στην έντυπη

βιομηχανία συσκευασίας ως διαφανή μελάνια χωρίς χρωστικές ουσίες. Τα μελάνια αυτά εφαρμό-

ζονται ως κοινά μελάνια CMYK κατά τη διαδικασία της εκτύπωσης και το αποτέλεσμα μπορεί να

Λία Τερματζίδου, Εργασία Νο.3

ΓΤΠ60 Θ3 17/02/16 3

είναι γυαλιστερό, ματ ή σατινέ. Αυτό το βερνίκωμα αποτελεί την λιγότερο δαπανηρή λύση απ’ όλες

τις διαθέσιμες επιλογές επικάλυψης. Τα περισσότερα από αυτά τα βερνίκια βασίζονται σε πτητικές

οργανικές ενώσεις (VOC) γεγονός που τα χαρακτηρίζει ως μη φιλικά προς το περιβάλλον. Ένα

ακόμη μειονέκτημά τους είναι ο μεγάλος χρόνος αναμονής για το στέγνωμά τους στην επιφάνεια

εκτύπωσης. (Varnishing & Spot UV, n.d.)

Ιδιαίτερη ανάπτυξη έχει παρατηρηθεί στις τεχνολογίες ξήρανσης των βερνικιών επίστρωσης σε

φύλλα χαρτιού και χαρτονιού όπως και των τεχνολογιών ξήρανσης των μελανών. Ειδικότερα σε

περιπτώσεις εκτυπώσεις εύκαμπτων υλικών συσκευασίας εφαρμόζονται τεχνολογίες ξήρανσης

θερμού αέρα, υπεριώδους (UV) και υπέρυθρης (IR) ακτινοβολίας.

Η υδατική επικάλυψη αναπτύχθηκε στα τέλη της δεκαετίας του 1970, ως ένα βερνίκι με βάση το

νερό σε περιεκτικότητα 30-40%. Είναι μια φιλική προς το περιβάλλον λύση επικάλυψης η οποία

ξηραίνεται με υπέρυθρη ακτινοβολία. Τα πλεονεκτήματά της είναι η μείωση της σκόνης στο τυπο-

γραφείο και η ανθεκτικότητα στο κιτρίνισμα, συχνό αποτέλεσμα σε βερνικωμένα κουτιά που μέ-

νουν αποθηκευμένα για κάποιο χρονικό διάστημα. Τα υδατικά βερνίκια εφαρμόζονται σε όλη την

επιφάνεια του φύλλου σε αντίθεση με την τοπική επικάλυψη (τοπική βερνίκωση με UV).

Η επικάλυψη με βερνίκια UV είναι η δημοφιλέστερη επιλογή επικάλυψης για αναδιπλώμενα χάρτι-

να κουτιά, γιατί έχει τον υψηλότερο βαθμό γυαλάδας και αντοχής στην τριβή. Το βερνίκι αποτελεί

ένα διαυγές υγρό που αποξηραίνεται αμέσως μέσω μιας υπεριώδους ακτινοβολίας. Η πιο συχνή

χρήση με βερνίκωμα UV είναι σε επιφάνειες όπου εφαρμόζεται για να επισημάνει το λογότυπο της

μάρκας της εταιρείας, όπως για παράδειγμα στην Εικόνα 1.

Εικόνα 1: Εφαρμογή τοπικού βερνικιού UV για το λογότυπο της εικόνας

(Varnishing & Spot UV, n.d.)

Λία Τερματζίδου, Εργασία Νο.3

ΓΤΠ60 Θ3 17/02/16 4

Οι σκοποί του φινιρίσματος με επίστρωση βερνικιού είναι η προστασία του προϊόντος από τυχόν

πέρασμα της μελάνης στο εσωτερικό της συσκευασίας, με τον εγκλωβισμό της μελάνης, η προστα-

σία της εκτύπωσης από διάφορες επιδράσεις με νίτρο, υγρασία κ.ά., η καλύτερη προστασία των

μελανών από λεκέδες, δακτυλικά αποτυπώματα, ξύσιμο. Επιπλέον, η προσθήκη ενός γυαλιστερού ή

ματ φινιρίσματος κάνει την συσκευασία του προϊόντος πιο ελκυστική στο μάτι και δίνει την αίσθη-

ση ενός εντυπωσιακού προϊόντος, όπως στη συσκευασία που παρουσιάζεται στην Εικόνα 2

(“Varnishing & Spot UV”, n.d.).

Τα τελευταία χρόνια παρουσιάζονται όλο και περισσότερες τεχνολογικές εξελίξεις και αυτοματο-

ποιήσεις στις μηχανές επίστρωσης βερνικιού.Υπάρχουν οι δυνατότητες χρήσης τους εκτός σύνδε-

σης ή με γραμμική σύνδεση με το εκτυπωτικό μηχάνημα. Λειτουργούν με συμβατικά βερνίκια, με

UV ή με βερνίκια νερού και παρέχουν άρτια αποτελέσματα μέσω των υψηλής ποιότητας λαμπών

ξήρανσης UV, της ομαλής τεχνολογίας μεταφοράς του χαρτιού και χαρτονιού και το αποδοτικό

σύστημα ψύξης για τις λάμπες. Έχουν τη δυνατότητα πλήρης ή τοπικής επίστρωσης βερνικιού με

ταχύτητα των 6.000 ή 10.000 φύλλων την ώρα (“Fully Automatic UV Coating & Curing Machine”,

n.d.).

1.3 Επιχρύσωση, Χρυσοτυπία

Η πρώτη μορφή επιχρύσωσης σε έντυπο ήταν όταν χρησιμοποιήθηκαν αυτοσχέδια μηχανήματα

από μοναχούς κατά τον Μεσαίωνα για το χτύπημα του χρυσού για την εκτύπωση των βιβλίων

τους. Προκειμένου να απλοποιηθεί η προσθήκη του χρυσού στον ανάγλυφο σχεδιασμό, η διαδικα-

σία εξελίχθηκε έτσι ώστε ο χρυσός να σταθεροποιείται στο χαρτί και δημιουργήθηκαν ολόκληρα

ρολά χαρτιού με χρυσό. Η θερμότητα χρησιμοποιήθηκε για να αφαιρέσει το χρυσό από το χαρτί και

Εικόνα 2: Η εφαρμογή τοπικού βερνικιού UV στην παρουσίαση των οθονών δίνει

μια εντυπωσιακή εικόνα στην εκτυπωμένη συσκευασία του προϊόντος.

(Varnishing & Spot UV, n.d.)

Λία Τερματζίδου, Εργασία Νο.3

ΓΤΠ60 Θ3 17/02/16 5

να τον μεταφέρει στη σφραγίδα-αποτύπωμα με την διασφάλιση της επισύναψης του φύλλου με το

χαρτί. Καθώς ο χρυσός ήταν πολύ ακριβός για να χρησιμοποιείται, στην αρχή του 20ου

αιώνα άρχι-

σε η παραγωγή διάφορων μεταλλικών φύλλων και η διαδικασία της επιχρύσωσης άρχισε να

εξελίσσεται (Ellis, n.d.).

Με τα σημερινά δεδομένα η επιχρύσωση είναι η διαδικασία δημιουργίας μιας αίσθησης χρυσού

στην επιφάνεια της εκτύπωσης και υπάρχουν τρεις μέθοδοι που δίνουν αυτό το αποτέλεσμα. Κατά

την χρυσοτυπία λεπτά φύλλα (foil) σε διάφορα χρώματα όπως μεταλλικά, χρυσά, ασημί, μπρονζέ,

μεταφέρονται μέσω της θερμότητας στην επιφάνεια των υλικών, κυρίως σε υλικά βιβλιοδεσίας.

Στις χρυσοτυπικές μηχανές αυτά τα μεταλλικά φύλλα σε μορφή ρολού πιέζονται με την εφαρμογή

της θερμοκρασίας για ορισμένο χρονικό διάστημα πάνω στο υλικό με την χρήση μεταλλικού κλισέ

χρυσοτυπίας. Το λεπτό φύλλο λιώνει στο σημείο πίεσης και επαφής με το κλισέ και μ’ αυτόν τον

τρόπο μεταφέρει το χρώμα του στην επιφάνεια του υλικού. Η μέθοδος αυτή συναντάται κυρίως σε

διακοσμήσεις χοντρών πλαστικών και δερμάτων, όπως σε καταλόγους εστιατορίων, ημερολόγια,

εξώφυλλα και καλύμματα βιβλίων.

Η δεύτερη μέθοδος επιχρύσωσης είναι με τη χρήση μελανών σε μεταλλική απόχρωση. Αυτή η δια-

δικασία γίνεται μέσω της εκτύπωσης στις εκτυπωτικές μηχανές. Η τρίτη μέθοδος γίνεται με την

εναπόθεση σκόνης (μπρουτζίνα), μια διαδικασία που ολοκληρώνεται σε δύο φάσεις. Στην αρχή η

επιφάνεια που πρόκειται να επιχρυσωθεί εκτυπώνεται χωρίς τη χρήση νερών σε μηχανή offset με

μια ειδική μελάνη, η οποία δημιουργεί το υπόστρωμα υποδοχής της σκόνης. Σειρά έχει η μηχανή

επιχρύσωσης από την οποία περνά το εκτυπωμένο φύλλο και εναποτίθεται η χρυσή σκόνη. Η ειδική

μελάνη συγκρατεί την χρυσή σκόνη που επικάθεται στην εκτυπωμένη επιφάνεια. Παρά το εντυπω-

σιακό αποτέλεσμα που προσφέρει αυτή η μέθοδος, προκαλείται σημαντική ρύπανση του χώρου

όπου εφαρμόζεται από την σκόνη που διαχέεται στο περιβάλλον, γεγονός που έχει μειώσει την επι-

λογή χρήσης της.

Τα μηχανήματα χρυσοτυπίας συναντώνται σε διάφορα μεγέθη από χειροκίνητα επιτραπέζια μοντέ-

λα μέχρι μεγάλες αυτόματες βιομηχανικές μηχανές. Οι μικρές μηχανές (όπως η μηχανή που παρου-

σιάζεται στην Εικόνα 3) χρησιμοποιούνται ευρέως για τις επαγγελματικές κάρτες (Εικόνα 4) ενώ τα

μεγαλύτερα μηχανήματα χρησιμοποιούνται στη βιβλιοδεσία, για την χρυσοτυπία σε βίβλους αλλά

και σε διπλώματα. Και τα δυο μεγέθη χρησιμοποιούνται για ευχετήριες κάρτες ανάλογα με το

μέγεθος και την έκταση που απαιτείται για επιχρύσωση (Ken, n.d.).

Λία Τερματζίδου, Εργασία Νο.3

ΓΤΠ60 Θ3 17/02/16 6

Υπάρχουν πολλοί τύποι φύλλων που χρησιμοποιούνται γι΄αυτή την τεχνική. Τα μεταλλικά φύλλα

που έχουν μια γυαλάδα μέταλλου υπάρχουν στην αγορά σε μια ποικιλία χρωμάτων όπως χρυσό,

ασημί, χάλκινο, πράσινο, μπλε και κόκκινο. Τα φύλλα σκόνης γυαλάδας προσφέρουν υψηλό γυα-

λιστερό αλλά όχι μεταλλικό φινίρισμα και συναντώνται κι αυτά σε πολλά χρώματα. Τα φύλλα

σκόνης ματ έχουν ένα θαμπό φινίρισμα με βαθιά στερεά χρώματα. Υπάρχουν ακόμη και φύλλα

ειδικών εφέ, όπως μάρμαρου, απομίμησης ξύλου, δερμάτων ή μαργαριταριού για την προσθήκη

διακριτικών υφών στην εμφάνιση του εκτυπωμένου υποστρώματος.

Τέλος, γνωστά είναι και τα φύλλα ολογραμμάτων που χρησιμοποιούν την μεταφορά μιας εικόνας

ολογράμματος πάνω σε μοναδικά φύλλα. Μ’ αυτήν την τεχνική δίνεται ένα δραματικό εφέ που

συχνά προσφέρει μια αίσθηση υψηλής τεχνολογίας (Jason, 2015). Η συγκεκριμένη τεχνολογία

ενσωμάτωσης της χρυσοτυπίας στο τυπωμένο προϊόν αφορά μια ειδική κατηγορία περάτωσης,

cold-hot type, όπου χρησιμοποιοιούνται κόλλες για την μεταφορά της χρυσοτυπίας που ξηραίνο-

νται και σταθεροποιούνται με την εφαρμογή θερμικών πηγών UV. Στην Εικόνα 5 παρουσιάζεται

ένα δειγματολόγιο από φύλλα ολογραμμάτων.

Εικόνα 3: Χρυσοτυπική μηχανή με ελατήρια

(Ken, n.d.)

Εικόνα 4: Επαγγελματική κάρτα με

χρυσοτυπία (Χαρίσης, n.d)

Εικόνα 5: Δειγματολόγιο φύλλων

ολογράμματος (Cutting Edge Designs, n.d)

Λία Τερματζίδου, Εργασία Νο.3

ΓΤΠ60 Θ3 17/02/16 7

1.4 Γκοφράρισμα, Αναγλυφοτυπία χωρίς μελάνι

Το γκοφράρισμα είναι η τεχνική δημιουργίας ανάγλυφης ή εσώγλυφης επιφάνειας στο εκτυπωμένο

φύλλο χαρτιού ή χαρτονιού και είναι γνωστή και με τον όρο αναγλυφοτυπία χωρίς μελάνι. Για την

δημιουργία των ανάγλυφων ή εσώγλυφων επιφανειών χρησιμοποιείται υψιτυπικό κλισέ ή κλισέ

εσώγλυφης πλάκας αντίστοιχα. Δυο μεταλλικές πλάκες , η μια με το εσώγλυφο σχέδιο και η άλλη

με το εξώγλυφο (αρσενικό και θηλυκό καλούπι) πιέζουν ανάμεσά τους το χαρτί ή το χαρτόνι. Οι

μηχανές που χρησιμοποιούνται γι’ αυτήν την εκτύπωση ονομάζονται στάντζες.

Ο μηχανικός τρόπος γκοφραρίσματος γίνεται με δυο τρόπους: ξηρή και θερμή αναγλυφοτυπία. Η

ξηρή αναγλυφοτυπία, συχνά γνωστή ως ανάγλυφη εκτύπωση, γίνεται με την χάραξη μιας μεμβρά-

νης, που τοποθετείται πάνω από το χαρτί ή το χαρτόνι, με μια γραφίδα. Η θερμή αναγλυφοτυπία

γίνεται με μια σφραγίδα της εικόνας σ’ ένα κομμάτι χαρτιού, εναποθέτηση σκόνης πάνω από την

σφραγίδα και στην συνέχεια εφαρμογή θερμότητας (Panacchia, 2010).

Στη σημερινή τεχνολογία γκοφραρίσματος υπάρχουν διαφορετικά στυλ ανάγλυφων πλακών με

διαφορετική απόδοση στο τελικό αποτέλεσμα. Ένα επίπεδο καλούπι δημιουργεί μια τρισδιάστατη

εικόνα που υψώνεται πάνω από την επιφάνεια του χαρτιού. Καθώς οι άκρες του είναι στην ευθεία,

παράγει την πιο ακριβή αναπαραγωγή στις γραμμές μαύρου και λευκού. Ένα στρόγγυλο καλούπι

δημιουργεί μια καμπυλωτή εικόνα που κάμπτεται έξω από την επιφάνεια του χαρτιού. Το λοξό

ανάγλυφο καλούπι δίνει μια εικόνα με κεκλιμμένες πλευρές και επιτρέπει μια εντονότερη εντύπω-

ση βάθους. Τα γλυπτικά καλούπια δημιουργούν πραγματική διάσταση με την διαμόρφωση του

χαρτιού σε διάφορα στρώματα.

Εικόνα 6: Παράδειγμα εργασίας γκοφραρίσματος. Το λογότυπο

είναι ανάγλυφο ενώ η φράση εσώγλυφη. (Dolce Press, n.d)

Λία Τερματζίδου, Εργασία Νο.3

ΓΤΠ60 Θ3 17/02/16 8

Ο καλύτερος τρόπος χάραξης για μια εργασία εξαρτάται από το αποτέλεσμα που επιθυμεί να επιτύ-

χει ο σχεδιαστής. Σημαντικά ζητήματα είναι το μέγεθος, η ένταση και η πολυπλοκότητα του σχε-

διασμού, αλλά και το μεγαλύτερο μέρος αποθεμάτων του χαρτιού που θα χρησιμοποιηθεί. Σε γενι-

κές γραμμές, τα έντονα και μεγάλα σχέδια μπορούν να έχουν μεγαλύτερο βάθος και τα βαρύτερα

χαρτιά μπορούν να επιτύχουν μεγαλύτερο βάθος και λεπτομέρεια (Baddeley Brothers, n.d.). Εφα-

ρμογές του γκοφραρίσματος συναντώνται ιδιαίτερα σε εξώφυλλα βιβλίων και περιοδικών, σε επαγ-

γελματικές κάρτες, σε πολυτελείς εκδόσεις και στην κυτιοποιία. Στα κουτιά από χαρτόνι η διαδικα-

σία αυτή γίνεται κατά την κοπή και πίκμανση του εκτυπωμένου φύλλου, με την ενσωμάτωση των

υψιτυπικών και εσώγλυφων κλισέ στο καλούπι της κυτοποιίας.

1.5 Συνδυασμός μεθόδων - Συμπεράσματα

Η χρυσοτυπία και το γκοφράρισμα είναι ο πιο συχνός συνδυασμός φινιρίσματος που συνεχίζει να

ενισχύει την εντυπωσιακή εμφάνιση των συσκευασιών σε κλάδους όπως τα ποτά και τα καλλυντι-

κά. Ενώ οι χρυσές λεπτομέρειες ξεχωρίζουν στις αγορές της εκλεκτής πολυτέλειας, τα ματ φινιρί-

σματα προσφέρουν ένα πιο λεπτό, συχνά ρουστίκ φινίρισμα. Ο συνδυασμός χρυσοτυπίας και γκο-

φραρίσματος, όπως φαίνεται στις εικόνες 7 και 8, δημιουργεί ένα εντυπωσιακό στοιχείο που ελκύει

τη ματιά του θεατή να αγοράσει το συγκεκριμένο προϊόν και να το απολαμβάνει ακόμα και πριν

την κατανάλωση (Jorgenson, 2016). Οι εργασίες φινιρίσματος είναι πολλές φορές ιδανικές για να

αναβαθμίσουν την ποιότητα ενός σχεδίου. Η πρόκληση για τον σχεδιαστή είναι η επιλογή των

σωστών εφαρμογών και η εύρεση της τέλειας ισορροπίας της χρήσης τους. Όταν επιτυγχάνεται

αυτό, το φινίρισμα της εκτύπωσης μετατρέπεται σε ένα πραγματικό έργο τέχνης (Gube, 2013),

όπως τα παραδείγματα που παρουσιάζονται στις εικόνες 9 και 10.

Εικόνα 7: Ετικέτα ποτού που συνδυάζει χρυσοτυπία και γκοφράρισμα

(Jorgenson, 2016)

Λία Τερματζίδου, Εργασία Νο.3

ΓΤΠ60 Θ3 17/02/16 9

Ένας ακόμη σημαντικός παράγοντας για το άρτιο αποτέλεσμα των ειδικών εργασιών περατώσεων

είναι τα μηχανήματα φινιρίσματος, που τα τελευταία χρόνια παρουσιάζουν όλο και περισσότερες

λύσεις και αναβαθμίσεις. Για παράδειγμα στην αγορά ετικέτας και εύκαμπτων υλικών, μπορούν να

προσφέρουν παραμετροποίηση και δυνατότητες μικρού τιράζ, για παραγωγή από 1-100.000 αντί-

τυπα, καθώς και μεταβλητά δεδομένα σε χρυσοτυπίες για απόλυτη εξατομίκευση ανά τεμάχιο ετι-

κέτας (JETvarnish 3D, iFOIL W). Τα νέα συστήματα παράγουν τοπικά βερνίκια 2D, 3D, υφές,

ανάγλυφο γκοφρέ και χρυσοτυπικά εφέ σε ένα μόνο πέρασμα (Allpack, 2015). Επιπλέον πλεονε-

κτήματά τους είναι ο προϋπολογισμός κόστους παραγωγής μέσω ενσωματωμένων εργαλείων που

διαθέτουν και η ακρίβεια συμπτώσεων μέσω ενός συστήματος καμερών και ρύθμισης των εκτυπώ-

σεων από φύλλο σε φύλλο. Μ’ αυτήν την επαναστατική λύση εξαλείφεται η ανάγκη για φιλμ, κλισέ

και προετοιμασία και η παραγωγή των εργασιών γίνεται εύκολη και προσοδοφόρα (Graphcom,

n.d.).

Εικόνα 8: Εξώφυλλο καταλόγου που συνδυάζει χρυσοτυπία και

γκοφράρισμα (Gube, 2013)

Εικόνα 9: Παράδειγμα φινιρίσματος

γκοφραρίσματος (Gube, 2013)

Εικόνα 10: Παράδειγμα φινιρίσματος με

τοπική επίστρωση βερνικιού (Gube, 2013)

Λία Τερματζίδου, Εργασία Νο.3

ΓΤΠ60 Θ3 17/02/16 10

2.Παραδείγματα ειδικών εργασιών περατώσεων σε σύγχρονες συσκευασίες

Αυτό το κεφάλαιο βασίζεται σε μια έρευνα που διεξήχθη σε ένα σούπερ μάρκετ με στόχο την παρα-

τήρηση και καταγραφή συσκευασιών που έχουν υποστεί ειδικές εργασίες περατώσεων. Οι κατηγο-

ρίες που επιλέχθηκαν είναι αυτές που παρατηρήθηκαν περισσότερα παραδείγματα αυτών των ειδι-

κών εργασιών: ποτά, ζυμαρικά και σοκολάτες και περιγράφονται σε συνδυασμό με εικόνες στα

παρακάτω υποκεφάλαια.

2.2 Ποτά

Στην κατηγορία των ποτών οι κυριότερες ειδικές περατώσεις που γίνονται στις ετικέτες και στις

συσκευασίες των φιαλών είναι η επίστρωση βερνικιών, η επιχρύσωση, το γκοφράρισμα ή η θερμο-

αναγλυφοτυπία και η πίκμανση στα κουτιά.

Η τοπική επίστρωση γυαλιστερού βερνικιού προστίθεται στα κουτιά και τις ετικέτες των ποτών για

να προσθέσει αντίθεση και υφή. Παραδείγματα τοπικής επίστρωσης βερνικιού (Εικόνα 11) παρα-

τηρείται στα κόκκινα γράμματα του λογότυπου του Drambuie, στο λογότυπο του Martini Prosecco,

στη συσκευασία του Grand Marnier, όπου αναδεικνύεται το σχήμα του μπουκαλιού που είναι τυπω-

μένο στο χαρτόνι, τεχνική που συναντάται και στο Vinsanto Σαντορίνης. Σε όλα τα κουτιά υπά-

ρχουν ολικές επιστρώσεις βερνικιών ως προστασία των εκτυπώσεων και του προϊόντος από την

υγρασία και τις συνθήκες αποθήκευσης.

Η επιχρύσωση και τα ανάγλυφα ή εσώγλυφα σχέδια και γράμματα κυριαρχούν στο μεγαλύτερο

μέρος των ποτών που με την εικόνα τους θέλουν να παρουσιάσουν την υψηλή ποιότητα του περιε-

χομένου τους. Παραδείγματα επιχρύσωσης σε συνδυασμό με γκοφράρισμα συναντάμε στις συ-

σκευασίες των: Ballantines, Jameson, Johnnie Double Black, Chivas Regal, Dimple Golden

Selection, Moet (Εικόνα 12), και στις ετικέτες των Bacardi, Jose Cuervo, κτήμα Α και κτήμα

Αβαντίς (Εικόνα 13).

Εικόνα 11: Παράδειγματα φινιρίσματος με τοπική επίστρωση βερνικιού

Λία Τερματζίδου, Εργασία Νο.3

ΓΤΠ60 Θ3 17/02/16 11

2.3 Ζυμαρικά

Στις συσκευασίες των ζυμαρικών οι ειδικές περατώσεις που παρατηρήθηκαν ως συχνότερες είναι

τα καλούπια κοπής και η πίκμανση στα κουτιά. Εταιρείες όπως η Melissa, η Misko (Εικόνα 14),

Barilla, Primo Gusto, Fytro και Granoro έχουν δημιουργήσει συσκευασίες για τα προϊόντα τους,

Εικόνα 12: Παράδειγματα φινιρίσματος με

αναγλυφοτυπίες και χρυσοτυπίες σε κουτιά φιαλών

Εικόνα 13: Παράδειγματα φινιρίσματος με

αναγλυφοτυπίες και χρυσοτυπίες σε ετικέτες φιαλών

Λία Τερματζίδου, Εργασία Νο.3

ΓΤΠ60 Θ3 17/02/16 12

όπου στο μπροστινό μέρος τους υπάρχουν ειδικά κομμένα άλλοτε με σχέδια κι άλλοτε απλά παρά-

θυρα που δείχνουν το προϊόν της συσκευασίας μέσω μιας ζελατίνας. Αυτό καθιστά το προϊόν

ελκυστικό αλλά, εκτός από την πλευρά της αισθητικής αξίας, και πιο έμπιστο αφού ο καταναλωτής

έχει την δυνατότητα να βλέπει το περιεχόμενο του χάρτινου κουτιού. Ιδιαίτερα καλαίσθητα σχέδια

εγκοπών παρατηρούνται στις συσκευασίες της εταιρείας Barilla (Eικόνα 15), όπου το σχέδιο σχετί-

ζεται με την μορφή του ζυμαρικού, ή με κάποιο χαρακτηριστικό του όπως τα τρία φυλλαράκια

αντιπροσωπεύουν το προϊόν ολικής άλεσης (Εικόνα 16).

.

Σε άλλες περιπτώσεις, όπως στην εταιρεία Fytro, η εγκοπή ακολουθεί το σχέδιο του λογό-

τυπου της εταιρείας, ενώ στο παράδειγμα της εταιρείας Granoro το μεγάλο φύλλο τονίζει

την φυτικότητα του προϊόντος (Εικόνα 17).

Εικόνα 14: Παράδειγματα ειδικής εργασίας περάτωσης

με καλούπια κοπής από τις εταιρείες Misko και Melissa

Εικόνα 15: Παράδειγματα ειδικής εργασίας περάτωσης

με καλούπια κοπής στα οποία το σχέδιο σχετίζεται με το

προϊόν

Εικόνα 16: Ειδικό σχέδιο κοπής που

τονίζει το χαρακτηριστικό της

ολικής άλεσης του προϊόντος

Λία Τερματζίδου, Εργασία Νο.3

ΓΤΠ60 Θ3 17/02/16 13

Όλες αυτές οι συσκευασίες ζυμαρικών έχουν ολικές επιστρώσεις βερνικιών για προστασία των

προϊόντων και των εκτυπώσεων στο χρόνο και την φθορά.

2.4 Σοκολάτες

Στις σοκολάτες, παρατηρούνται χρυσοτυπίες σε συσκευασίες, όπως στην After Eight και στην ΙΟΝ

γάλακτος (Εικόνα 18) και σε πιο πολυτελείς συσκευασίες υπάρχει ο συνδυασμός χρυσοτυπίας και

γκοφραρίσματος, όπως στην Toblerone, την Lindt και την Valrhona (Εικόνα 19). Επίσης σε χάρτι-

νες συσκευασίες κουτιών που περιέχουν πολλές μικρές σοκολάτες, όπως στις KitKat και στα

Happy Hippo της Kinder, παρατηρείται η ειδική εργασία περάτωσης με ειδικά καλούπια κοπής,

ώστε να μένει στην μπροστινή όψη ένα παραθυράκι από ζελατίνα για την προβολή του πραγματι-

κού προϊόντος στο εσωτερικό (Εικόνα 20).

Εικόνα 17: Παράδειγματα ειδικής εργασίας περάτωσης με

καλούπια κοπής από τις εταιρείες Fytro και Granoro

Εικόνα 18: Παράδειγματα επιχρύσωσης στις συσκευασίες

After Eight και ΙΟΝ γάλακτος

Λία Τερματζίδου, Εργασία Νο.3

ΓΤΠ60 Θ3 17/02/16 14

2.5 Συμπεράσματα

Λέγεται ότι κάθε άτομο ή αντικείμενο έχει περίπου επτά δευτερόλεπτα να προκαλέσει μια πρώτη

εντύπωση. Αυτός είναι ο χρόνος που ο μέσος ανθρωπος χρειάζεται από την στιγμή που βλέπει κάτι

να κρίνει την αξία του με βάση καθαρά επιφανειακές ενδείξεις. Για παράδειγμα, όσο οικονομικό κι

αν είναι ένα προϊόν επειδή είναι στο ράφι με τις εκπτώσεις, είναι αδύνατο να αλλάξει μια πρώτη

εντύπωση, τουλάχιστον σε σύντομο χρονικό διάστημα. Γι΄αυτό η πρώτη εντύπωση που σχηματί-

ζεται για ένα προϊόν είναι πολύ σημαντική για την πώληση αλλά και την εξέλιξή του.

Οι συσκευασίες έχουν γίνει αρκετά περίπλοκες τα τελευταία χρόνια με τις τόσες τεχνικές φινιρί-

σματος και εργασίες που τις κάνουν να μοιάζουν με πραγματικά έργα τέχνης. Αυτό ξεκίνησε ως

ανάγκη της συσκευασίας να ξεχωρίσει. Η μεγαλύτερη αγορά και ο αυξημένος ανταγωνισμός

Εικόνα 19: Παράδειγματα συνδυασμού χρυσοτυπίας και γκοφραρίσματος

στις συσκευασίες Valrhona, Lindt και Τoblerone

Εικόνα 17: Παράδειγματα ειδικής εργασίας περάτωσης με

καλούπια κοπής από τις εταιρείες Kinder και KitKat

Λία Τερματζίδου, Εργασία Νο.3

ΓΤΠ60 Θ3 17/02/16 15

σημαίνουν αύξηση των συσκευασιών σε αξία καθώς ο χρόνος κινείται και οι καταναλωτές τείνουν

να κουράζονται από τις συνηθισμένες επιλογές. Η συσκευασία δεν επηρεάζει μόνο τις δημόσιες

απόψεις για τα προϊόντα αλλά και την εξέλιξη και τον τρόπο αντίληψης του εμπορικού σήματος

μιας εταιρείας (Law, 2013).

Όλες οι εργασίες ειδικών περατώσεων δίνουν κάτι το επιπλέον σε έναν καλό, ακόμα και απλό

σχεδιασμό και κάνουν την συσκευασία να ξεχωρίζει. Στις κατηγορίες που ερευνήθηκαν σ’ αυτό το

κεφάλαιο επιλέχθηκαν κάποια από τα δείγματα που ξεχώρισαν με τις ιδιαίτερες τεχνικές τους και

την καλαισθησία τους. Μια επιτυχημένη εφαρμογή, παρά την εντυπωσιακή πινελιά που θα δώσει

στην συσκευασία, παραμένει διακριτική σε τέτοιο βαθμό ώστε να διατηρείται η ιστορία του

προϊόντος και να μην προκαλείται σύγχυση στον καταναλωτή με τον κίνδυνο να μην αναγνωρίζει

ποιο προϊόν βλέπει λόγω της αλλαγής της εμφάνισής του. Όλα αυτά σε συνδυασμό με την δημιου-

ργικότητα των σχεδιαστών και τις εξελίξεις των νέων τεχνολογιών ειδικών εργασιών περατώσεων

κάνουν αυτόν τον κλάδο τόσο ενδιαφέρον καθώς όλες αυτές οι καλλιτεχνικές συσκευασίες

υπάρχουν στην καθημερινότητά μας.

Λία Τερματζίδου, Εργασία Νο.3

ΓΤΠ60 Θ3 17/02/16 16

Βιβλιογραφικές Αναφορές

Allpack (2015, 3 Δεκεμβρίου) Παγκόσμια καινοτομία: το πρώτο Roll-to-Roll ψηφιακό σύστημα

τοπικού UV, γκοφρέ ανάγλυφου και χρυσοτυπίας από την MGI. Ανακτήθηκε 15 Φεβρουαρίου, 2016,

από http://allpackhellas.gr/el/arthra/712-παγκόσμια-καινοτομία-το-πρώτο-roll-to-roll-ψηφιακό-

σύστημα-τοπικού-uv,-γκοφρέ-ανάγλυφου-και-χρυσοτυπίας-από-την-mgi.html

Baddeley Brothers (n.d.) Blind Embossing. Ανακτήθηκε 14 Φεβρουαρίου, 2016, από

http://www.baddeleybrothers.com/print-techniques/blind-embossing

Cutting Edge Designs (n.d) Full Color Foil Letterhead. Ανακτήθηκε 14 Φεβρουαρίου, 2016, από

http://www.cuttingedgedesigns.com/foil-letterhead.htm

Dolce Press (n.d.) Deboss vs. Emboss. Ανακτήθηκε 14 Φεβρουαρίου, 2016, από

http://dolcepress.com/blog/stationery/deboss-vs-emboss

Ellis, G. (n.d.) What is Foil Blocking? Ανακτήθηκε 12 Φεβρουαρίου, 2016, από

https://www.designprintdigital.com/printing/what-is-print-series-what-is-foil-blocking

Fully Automatic UV Coating & Curing Machine ( n.d.). Ανακτήθηκε 12 Φεβρουαρίου, 2016, από

http://www.aplmachinery.com/products/uv-coating-curing-system/fully-automatic-uv-coating-

curing-machine-spot-full

Graphcom (n.d.) MGI JETvarnish 3D. Ψηφιακό spot UV και 3D εφέ. Ανακτήθηκε 15 Φεβρουαρίου,

2016, από http://graphcom.gr/product.php?id=57

Gube, I. (2013, 30 Αυγούστου). A Guide to Print Finishes. Ανακτήθηκε 14 Φεβρουαρίου, 2016,

από http://designinstruct.com/print-design/print-finishes

Jason (2015, 16 Ιουνίου). Foil Stamping. Ανακτήθηκε 14 Φεβρουαρίου, 2016, από

http://www.successprint.com/uncategorized/foil-stamping

Jorgenson, J. (2016, 1 Φεβρουαρίου). The Importance of Foiling And Embossing. Ανακτήθηκε 14

Φεβρουαρίου, 2016, από http://www.greatlakeslabel.com/importance-foiling-embossing

Imagine Express (2016, 25 Ιανουαρίου). What are finishing services and why do I need them?

Ανακτήθηκε 14 Φενρουαρίου, 2016, από http://imagine-express.com/what-are-finishing-services

Ken (n.d.) Hot Foil Stamping Machine. Ανακτήθηκε 13 Φερουαρίου, 2016, από

http://www.puryel.com/foil-stamping-machine

Λία Τερματζίδου, Εργασία Νο.3

ΓΤΠ60 Θ3 17/02/16 17

Law P. (2013, 25 Νοεμβρίου). How Packaging Can Affect your Brand. Ανακτήθηκε 15

Φενρουαρίου, 2016, από http://www.getbusymedia.com/how-packaging-can-affect-your-brand

Panacchi, C. (2010, 27 Ιουλίου). A Guide to Popular Printing Techniques. Ανακτήθηκε 14

Φεβρουαρίου, 2016, από http://designinstruct.com/print-design/a-guide-to-popular-printing-

techniques

Varnishing & Spot UV (n.d.). Ανακτήθηκε 12 Φεβρουαρίου, 2016, από

http://www.deprintedbox.com/varnishing-for-printed-box.php

Χαρίσης Π. (n.d) Κάρτες Πολυτελείας. Ανακτήθηκε 13 Φεβρουαρίου, 2016, από

http://charisisluxprint.gr/κάρτες-πολυτελείας/