67
Pediyatrik ve Erişkin Travma Hastasında Resüsitasyon: Sıvılar ve Kan Ürünleri John Fowler, MD Kent Hastanesi Çiğli, İzmir

2014 8-30 travma hastasında resüsitasyon - sıvılar ve kan ürünleri

Embed Size (px)

DESCRIPTION

fluid resuscitation with crystalloids vs blood and blood products; in Turkish; delivered at the 15th Emergency Medicine Symposium on Aug 30, 2014 in Trabzon, Turkey.

Citation preview

Page 1: 2014 8-30 travma hastasında resüsitasyon - sıvılar ve kan ürünleri

Pediyatrik ve Erişkin TravmaHastasında Resüsitasyon:

Sıvılar ve Kan Ürünleri

John Fowler, MD

Kent Hastanesi

Çiğli, İzmir

Page 2: 2014 8-30 travma hastasında resüsitasyon - sıvılar ve kan ürünleri

Travmaya bağlı ölümler

• %40-50 hastaneye gelmeden önce ölür

• Hastaneye varanlardan %40’ında masif kan nakli / kanama ile ilgili komplikasyonlar

• Erken ölümün en büyük nedeni kanamaya bağlı komplikasyonlar

Page 3: 2014 8-30 travma hastasında resüsitasyon - sıvılar ve kan ürünleri

Öğrendiğimiz

• 2 litre kristaloid…

• ? kolloid?

• kan…

• Tansiyon normal gelinceye kadar…

Page 4: 2014 8-30 travma hastasında resüsitasyon - sıvılar ve kan ürünleri

Immediate versus Delayed Fluid Resuscitation for Hypotensive Patients with Penetrating Torso Injuries

• 1994, Houston’da, penetran gövde travması

– tek günlerde ilk sıvı ameliyathanede

– çift günlerde ilk sıvı olay yerinde (2 14 g DY, Ringer’s asetat solüsyonu)

Page 5: 2014 8-30 travma hastasında resüsitasyon - sıvılar ve kan ürünleri

Immediate versus Delayed Fluid Resuscitation for Hypotensive Patients with Penetrating Torso Injuries

• Hastaneye varıldığında:olay yerinde ameliyathanede

Page 6: 2014 8-30 travma hastasında resüsitasyon - sıvılar ve kan ürünleri

Immediate versus Delayed Fluid Resuscitation for Hypotensive Patients with Penetrating Torso Injuries

• Hastaneye varıldığında:olay yerinde ameliyathanede

Page 7: 2014 8-30 travma hastasında resüsitasyon - sıvılar ve kan ürünleri

Travmaya bağlı koagulopati

• Hipovolemi…

• Mikrodolaşım bozar…

• Endoteliuma hasarlar…

Page 8: 2014 8-30 travma hastasında resüsitasyon - sıvılar ve kan ürünleri

Hasar kontrol resüsitasyon

• Hasar kontrol cerrahisi – kanamayı durdurmak

• Hemostatik resüsitasyon

• Permissive hypotension – kontrollü hipotansiyon?“minimal normotansiyon” (radial nabız)

Page 9: 2014 8-30 travma hastasında resüsitasyon - sıvılar ve kan ürünleri

Sıvılar…

• İlaçları kullandığımız gibi

Page 10: 2014 8-30 travma hastasında resüsitasyon - sıvılar ve kan ürünleri

Sıvılar…

• İzotonik… ‘normal saline’ (normal değildir!)

• Dengeli solüsyonlar (RL, Plasmalyte vs)

• Kolloidler: HES – jelatin solüsyonlar

Page 11: 2014 8-30 travma hastasında resüsitasyon - sıvılar ve kan ürünleri

Sıvılar…

• İzotonik… ‘normal saline’ (normal değildir!)

• Dengeli solüsyonlar (RL, plasmalyte vs)

• Kolloidler: HES – jelatin solüsyonlar

Page 12: 2014 8-30 travma hastasında resüsitasyon - sıvılar ve kan ürünleri

Sıvılar…

• İzotonik… ‘normal saline’ (normal değildir!)

• Dengeli solüsyonlar (RL, Plasmalyte vs), sadece 1 L

• Kolloidler: HES – jelatin solüsyonlar

Page 13: 2014 8-30 travma hastasında resüsitasyon - sıvılar ve kan ürünleri

Albumin veya izotonik: SAFE çalışması

• 2004: YB’larda sıvı resüs: albumin = izotonik

• 2007: Kafa travması olan hastalarda…

Page 14: 2014 8-30 travma hastasında resüsitasyon - sıvılar ve kan ürünleri

Travmatik hemorajik şokta hedeflerimiz…

• Kanamayı durdurmak• Dokulara dolaşım/oksijenasyonu sağlamak

• Organ disfonksiyonunu önlemek

Page 15: 2014 8-30 travma hastasında resüsitasyon - sıvılar ve kan ürünleri

Kanamayı durdurmak

• Direkt bası, turnikeler

• Hemostatik tozlar, JETT

• Hasar kontrol cerrahisi

Page 16: 2014 8-30 travma hastasında resüsitasyon - sıvılar ve kan ürünleri

Kanamayı durdurmak

• Direkt bası, turnikeler

• Hemostatik tozlar, JETT

• Hasar kontrol cerrahisi

Page 17: 2014 8-30 travma hastasında resüsitasyon - sıvılar ve kan ürünleri

Hasar kontrol resüsitasyon

• Hasar kontrol cerrahisi – kanamayı durdurmak

• Hemostatik resüsitasyon• Permissive hypotension – kontrollü hipotansiyon?

“minimal normotansiyon”

Page 18: 2014 8-30 travma hastasında resüsitasyon - sıvılar ve kan ürünleri

Hemostatik resüsitasyon =

• Verilen sıvı ya oksijenasyonu ya da koagülasyonu iyileştirecek. Başka sıvı verilmeyecek.

Page 19: 2014 8-30 travma hastasında resüsitasyon - sıvılar ve kan ürünleri

Kanamayı azaltmak / durdurmak

• CRASH-2 Türkiye’de uygulanıyor mu?

Page 20: 2014 8-30 travma hastasında resüsitasyon - sıvılar ve kan ürünleri

Kanamayı azaltmak / durdurmak

• 2010: CRASH-2–‘kanama riski var… kan vermeyi düşünüyorum’–Traneksamik asit: 10 dk’da 1 gr, 1 saatte 1 gr

•2013:

Page 21: 2014 8-30 travma hastasında resüsitasyon - sıvılar ve kan ürünleri

Kanamayı azaltmak / durdurmak

2013

Page 22: 2014 8-30 travma hastasında resüsitasyon - sıvılar ve kan ürünleri

Kanamayı azaltmak / durdurmak

Page 23: 2014 8-30 travma hastasında resüsitasyon - sıvılar ve kan ürünleri

Kanamayı azaltmak / durdurmak

Page 24: 2014 8-30 travma hastasında resüsitasyon - sıvılar ve kan ürünleri

Kanamayı azaltmak / durdurmak

• Sıvı resüsitasyon tam yapılmamış olsa daerken vazopressor (terlipressin)

• Domuzlarda; laktat düzeyleri yükseliyor mu?

Page 25: 2014 8-30 travma hastasında resüsitasyon - sıvılar ve kan ürünleri

Kanamayı azaltmak / durdurmak

Page 26: 2014 8-30 travma hastasında resüsitasyon - sıvılar ve kan ürünleri

Kanamayı azaltmak / durdurmak

Page 27: 2014 8-30 travma hastasında resüsitasyon - sıvılar ve kan ürünleri

Kanamayı azaltmak / durdurmak

2013

Page 28: 2014 8-30 travma hastasında resüsitasyon - sıvılar ve kan ürünleri

Hemostatik resüsitasyon

• 24 saat içinde ≥10 ünite eritrosit alan hastalar

• Önce (2 yılda 390 hasta) – sonra (2 yılda 442 hasta)

• Arada protokol değiştirildi…

– masif kan nakli öngörüldüğünde…

– kan bankasından acile: 5 eritrosit, 5 TDP, 2 trombosit

– diğer ürünler yoğun bakımda, tromboelastografi sonuçlarına göre

Page 29: 2014 8-30 travma hastasında resüsitasyon - sıvılar ve kan ürünleri

Hemostatik resüsitasyon: kan ürünleri(ya oksijen ya da pıhtılaşma faktörlerini taşır)• Toplam kullanılan kan ürünleri daha az sayıda

– Cotton BA, et al. Damage control resuscitation is associated with a reduction in resuscitation volumes and improvement in survival in 390 damage control laparotomy patients. Ann Surg. 2011

– Kautza BC, et al. Changes in massive transfusion over time: an early shift in the right direction? J Trauma. 2012

Masif transfüzyon

Yaralanma skoru

ilk 24 saatte verilen erit

Page 30: 2014 8-30 travma hastasında resüsitasyon - sıvılar ve kan ürünleri

Masif kanama ne demek?

• Eski: ilk 24 saat içinde ≥10 ünite eritrosit

• Yeni: ilk 24 saat içinde her hangi bir 60 dakikada ≥3 ünite eritrosit

Page 31: 2014 8-30 travma hastasında resüsitasyon - sıvılar ve kan ürünleri

HKR uygulandıktan önce ve sonra

• 2011, Ann Surg

Page 32: 2014 8-30 travma hastasında resüsitasyon - sıvılar ve kan ürünleri

Tek travma merkezi, 2005-2011, eritrosit:TDP

• 2013

• sağkalım

Page 33: 2014 8-30 travma hastasında resüsitasyon - sıvılar ve kan ürünleri

Kullanılacak sıvılar / kan ürünleri

• Taze kan1:1:1 eritrosit:TDP:trombosit

1:1 eritrosit:TDPeritrosit ya da TDP

Page 34: 2014 8-30 travma hastasında resüsitasyon - sıvılar ve kan ürünleri

Hemostatik resüsitasyon: kan ürünleri(ya oksijen ya da pıhtılaşma faktörlerini taşır)• Dengeli oranda daha iyi (1:1 veya 2:3, TDP:erit)

– Borgman MA, et al. The ratio of blood products transfused affects mortality in patients receiving massive transfusions at a combat support hospital. J Trauma. 2007

– Pidcoke HF, et al. Ten-year analysis of transfusion in Operation Iraqi Freedom and Operation Enduring Freedom: increased plasma and platelet use correlates with improved survival. J Trauma Acute Care Surg. 2012.

– Holcomb JB, et al. The PROMMTT study: comparative effectiveness of a time-varying treatment with competing risks. JAMA Surg. 2013

Page 35: 2014 8-30 travma hastasında resüsitasyon - sıvılar ve kan ürünleri

Hemostatik resüsitasyon: kan ürünleri(ya oksijen ya da pıhtılaşma faktörlerini taşır)• Erken daha iyi

– Radwan ZA, et al. An emergency department thawed plasma protocol for severely injured patients. JAMA Surg. 2013

– Cap AP, et al. Timing and location of blood product transfusion and outcomes in massively transfused combat casualties. J Trauma Acute Care Surg. 2012

Page 36: 2014 8-30 travma hastasında resüsitasyon - sıvılar ve kan ürünleri

Hemostatik resüsitasyon: kan ürünleri(ya oksijen ya da pıhtılaşma faktörlerini taşır)• Toplam kullanılan kan ürünleri daha az sayıda

– Cotton BA, et al. Damage control resuscitation is associated with a reduction in resuscitation volumes and improvement in survival in 390 damage control laparotomy patients. Ann Surg. 2011

– Kautza BC, et al. Changes in massive transfusion over time: an early shift in the right direction? J Trauma. 2012

Page 37: 2014 8-30 travma hastasında resüsitasyon - sıvılar ve kan ürünleri

Plazma

• TDP: eritildikten sonra 5 saat içinde kullanılmalı

• Eritilmiş (thawed plasma) plazma: 24 saat içinde eritilir, sonra soğutulur (1-6° C) 5 gün…

• Likid plazma (hiç donmamış): 26 gün…

• Kurutulmuş plazma:

Page 38: 2014 8-30 travma hastasında resüsitasyon - sıvılar ve kan ürünleri

Kurutulmuş veya taze donmuş plazma

• 2009, domuzlarda

• Pıhtılaşma faktörleri %14 daha az. Klinik sonuçlar arasında fark yoktu

Page 39: 2014 8-30 travma hastasında resüsitasyon - sıvılar ve kan ürünleri

Askeri yaklaşım sivil sektörde…

• 2001-2010… 2007 yılında Hasar Kontrol Resüs.

• HKR ile kristalloid kullanımı çok daha az

Page 40: 2014 8-30 travma hastasında resüsitasyon - sıvılar ve kan ürünleri

Askeri yaklaşım sivil sektörde…

• HKR ile ilk 24 saatteki en iyi oksijenasyon(PaO2:FiO2) daha düşüktü

Page 41: 2014 8-30 travma hastasında resüsitasyon - sıvılar ve kan ürünleri

Plazma… ne kadar erken o kadar iyi

• 2012 PRospective Observational Multicenter Major Trauma Transfusion (PROMMTT) çalışması

• 2013

Page 42: 2014 8-30 travma hastasında resüsitasyon - sıvılar ve kan ürünleri

Primer resüsitasyon sıvısı plazma iken…

• 2013, hava ambulansları

• birinde plazma/erit, öbüründe kristalloid

• erit/plazma kolloid

Page 43: 2014 8-30 travma hastasında resüsitasyon - sıvılar ve kan ürünleri

Primer resüsitasyon sıvısı plazma iken…

• 2013, hava ambulansları

• birinde plazma/erit, öbüründe kristalloid

• 6. saatte ölüm oranı

Page 44: 2014 8-30 travma hastasında resüsitasyon - sıvılar ve kan ürünleri

Primer resüsitasyon sıvısı plazma iken…

• 2013, hava ambulansları

• birinde plazma/erit, öbüründe kristalloid

• 24 saatte kan ürünlerinin kullanımı

Page 45: 2014 8-30 travma hastasında resüsitasyon - sıvılar ve kan ürünleri

Pragmatic, Randomized Optimal Platelet and Plasma Ratios PROPPR çalışması (2012/2013)

• 11 merkez, 16 aylık bir çalışma, 680 hasta

• direkt olay yerinden getirilen, >15 yaşında

• 1:1:1 plazma, trombositler, ertrositler

– kan bankasından 6:6:6 olarak gönderiliyor

• 1:1:2 plazma, trombositler, ertrositler

– ilk paket: 3:0:6 olarak gönderiliyor

– ikinci paket: 3:6:6 olarak gönderiliyor

• Sonuçlar: 24 saat, 30 gün

Page 46: 2014 8-30 travma hastasında resüsitasyon - sıvılar ve kan ürünleri

PROPPR çalışması: 1:1:1 veya 1:1:2(plazma:trombosit:eritrosit)

• sonuçlar henüz yayınlanmadı

Page 47: 2014 8-30 travma hastasında resüsitasyon - sıvılar ve kan ürünleri

Soğuk (donmuş değil) plazma: önce/sonra

• 2013, 14 aylık çalışma, 7. ayda farklı protokol…

• TDP’den plazma (raf ömrü 5 gün): ‘thawed plasma’

• 294 hasta: önce 130 hasta, sonra 164 hasta

Page 48: 2014 8-30 travma hastasında resüsitasyon - sıvılar ve kan ürünleri

Likid plazma kullanımı

• Univ. of Cincinnati, 2014

• erkeklerden elde edilen tip A likid plazma (2 ü), 2 eritrosit

• erkeklerden elde edilen tip A eritilmiş plazma (2 ü), 2 eritrosit

• sırayla: plazma, erit, plazma, erit

• Transamin®

• Kan ürünleri yoksa…

Page 49: 2014 8-30 travma hastasında resüsitasyon - sıvılar ve kan ürünleri

Hemorajik şok için sıvı resüsitasyonu:askeri kılavuz

• Güncel kılavuz üç ay önce

• Tercih sırası:

– Taze kan1:1:1 eritrosit:TDP:trombosit

1:1 eritrosit:TDPeritrosit ya da TDP

(HES)Ringer laktat

Page 50: 2014 8-30 travma hastasında resüsitasyon - sıvılar ve kan ürünleri

Damage Control Resuscitation

• Damage control surgery

• Hemostatik resüsitasyon

• normal permissive hypotension

Page 51: 2014 8-30 travma hastasında resüsitasyon - sıvılar ve kan ürünleri

Erkeklere Rhogam® ??

Page 52: 2014 8-30 travma hastasında resüsitasyon - sıvılar ve kan ürünleri

Erkeklere Rhogam® ??

• s

Page 53: 2014 8-30 travma hastasında resüsitasyon - sıvılar ve kan ürünleri

Erkeklere Rhogam®? evet…

• S

• Travma merkezlerine eğer O- erkeğe O+ kanveriliyorsa Rhogam® de verilir.

Page 54: 2014 8-30 travma hastasında resüsitasyon - sıvılar ve kan ürünleri
Page 55: 2014 8-30 travma hastasında resüsitasyon - sıvılar ve kan ürünleri

Travma ile ilgili kanama:kan nakli ± plazma/trombosit nakli

• Çok merkezli, ileri dönük (rasgele değil)

• Geldikten sonra en az 30 dk yaşayan hastalar

• 6 saat içinde en az 1 eritrosit süspansiyonu

• İlk 24 saat içinde en az 3 ünite kan ürünü

Page 56: 2014 8-30 travma hastasında resüsitasyon - sıvılar ve kan ürünleri

Travma ile ilgili kanama:kan nakli ± plazma/trombosit nakli

• Sonlanım: hastanede ölüm

• 34.362 travmalı hastalardan 905 hasta

Page 57: 2014 8-30 travma hastasında resüsitasyon - sıvılar ve kan ürünleri

Travma ile ilgili kanama:kan nakli ± plazma/trombosit nakli

• Sonlanım: hastanede ölüm

• 34.362 travmalı hastalardan 905 hasta

Ölüm nedenleri:

Page 58: 2014 8-30 travma hastasında resüsitasyon - sıvılar ve kan ürünleri

Travma ile ilgili kanama:kan nakli ± plazma/trombosit nakli

• Erken dönemdeki ölümler

Page 59: 2014 8-30 travma hastasında resüsitasyon - sıvılar ve kan ürünleri

Travma ile ilgili kanama:kan nakli ± plazma/trombosit nakli

• Erken dönemdeki ölümler

Page 60: 2014 8-30 travma hastasında resüsitasyon - sıvılar ve kan ürünleri

Travma ile ilgili kanama:kan nakli ± plazma/trombosit nakli

• Erken dönemdeki ölümler

Page 61: 2014 8-30 travma hastasında resüsitasyon - sıvılar ve kan ürünleri

Travma ile ilgili kanama:kan nakli ± plazma/trombosit nakli

• Erken yüksek oranlı trombosit/plazma = daha iyi sağkalım.

Page 62: 2014 8-30 travma hastasında resüsitasyon - sıvılar ve kan ürünleri

Kanamayı azaltmak / durdurmak

•Transamin® yok, vazopresor yok… hasta gidiyor…

•Uyluk, pelvis, alt batın bölgelerinde ASY, hasta hipotansif ve…

Page 63: 2014 8-30 travma hastasında resüsitasyon - sıvılar ve kan ürünleri

Kanamayı azaltmak / durdurmak

•Transamin® yok, vazopresor yok… hasta gidiyor…

•Uyluk, pelvis, alt batın bölgelerinde ASY, hasta hipotansif ve…

Page 64: 2014 8-30 travma hastasında resüsitasyon - sıvılar ve kan ürünleri

Kanamayı azaltmak / durdurmak

•Dışarıdan değil içinden aortun kapatılması !?

Page 65: 2014 8-30 travma hastasında resüsitasyon - sıvılar ve kan ürünleri

Kanamayı azaltmak / durdurmak

•Dışarıdan değil içinden aortun kapatılması !?•REBOA:

–Resüsitatif–Endovasküler–Balon–Oklüzyon–Aort

Page 66: 2014 8-30 travma hastasında resüsitasyon - sıvılar ve kan ürünleri

Kanamayı azaltmak / durdurmak

•Dışarıdan değil içinden aortun kapatılması !?•REBOA:

–Resüsitatif–Endovasküler–Balon–Oklüzyon–Aort

Page 67: 2014 8-30 travma hastasında resüsitasyon - sıvılar ve kan ürünleri

Kanamayı azaltmak / durdurmak

•Dışarıdan değil içinden aortun kapatılması !?•REBOA:

–Resüsitatif–Endovasküler–Balon–Oklüzyon–Aort