ThS.BS. TRÖÔNG NGOÏC HAÛIKHOA SSÑB – BV CHÔÏ RAÃY

CHOACHOAÙÙNG NG –– ÑÑònhònh nghnghóóaa

Laø tình traïng töôùi maùu cho cô quan vaøoxy hoaù moâ khoâng ñaày ñuû

(Inadequate organ perfusion and tissue oxygenation)

CHOACHOAÙÙNG NG –– NhaNhaäänn ññònhònh vavaøø XXöûöû trtríí

Nhaän ñònh caùc daáu chöùng cuûa töôùi maùukhoâng ñuû (Recognition signs of inadequate perfusion)

Nhaän ñònh nguyeân nhaân

Phuïc hoài töôùi maùu (Restore perfusion)

Taùi ñaùnh giaù ñaùp öùng cuûa bn

Can thieäp phaãu thuaät

ÑÑAAËËC C ÑÑIEIEÅÅM BIEM BIEÅÅU HIEU HIEÄÄN CUN CUÛÛA CHOAA CHOAÙÙNGNG

Haï HA: HA taâm thu < 90 mmHg hoaëc HA trung bình < 60 mmHg

Da aåm vaø maùt

Ngoaïi leä laø (1) da sung huyeát vaø öûng ñoû trong giai ñoaïn sôùm cuûa choaùng

phaân boá, vaø (2) daõn maïch ngoaïi bieân trong giai ñoaïn cuoái cuûa choaùng do

khoâng theå duy trì ñöôïc caùc cô cheá laøm taêng söùc caûn ngoaïi bieân.

Thieåu nieäu – Nhöõng daáu hieäu khaùc cuûa tình traïng giaûm theå tích:

nhòp tim nhanh, haï huyeát aùp tö theá, giaûm ñoä caêng da, maát moà hoâinaùch, vaø khoâ nieâm maïc.

Thay ñoåi traïng thaùi taâm thaàn

Nhieãm toan chuyeån hoùa

CHOACHOAÙÙNG NG –– NhaNhaäänn ññònhònh

Töôùi maùu khoâng ñuû ôû da, thaän, heä TKTW

HA taâm thu nhaän ñònh treã

Maïch, nhòp thôû, xaùo troän tri giaùc daáu hieäu sôùm

Hct: khoâng trung thaønh – thay ñoåi chaäm, thieáumaùu coù töø tröôùc

(Hematocrit unreliable – slow response, pre-existing anemia)

ÑÑaaùùnhnh giagiaùù vavaøø XXöûöû trtrííHoâ haáp:

Thôû oxy / thôû maùy

PaO2 ≥ 80 mmHg

Tuaàn hoaøn

Coá ñònh – Duy trì töôùi maùu naõo

Ñaët sonde daï daøy (Gastric decompression)

Ñaët sonde tieåu ñeå theo doõi theå tích nöôùc tieåu(Bladder decompression and urinary output)

TruyeTruyeàànn dòchdòchDòch ñieän giaûi – ñaúng tröông

Truyeàn nhanh 30 – 60 phuùt

Ngöôøi lôùn 1 – 2 lít

Treû em 20 ml/ kg

Monitor ñaùp öùng cuûa beänh nhaân

Sinh hieäu (Vital Signs)

Tình traïng tri giaùc

Töôùi maùu ñaàu chi

Theå tích nöôùc tieåu

CVP

Theå tích nöôùc tieåu– NL: 50 ml/h– TE: 1ml/ kg/h– Infant: 2 ml/ kg/h

Hoài söùc khoâng ñaày ñuû??

CHOACHOAÙÙNG NG –– ToToùùmm tataéétt

Muïc tieâu: Phuïc hoài töôùi maùu, oxy hoaù moâ

Chaån ñoaùn phaân bieät

Xöû trí– Thôû oxy / thôû maùy

– Ñieäu trò xuaát huyeát

– Truyeàn dòch

– Theo doõi ñaùp öùng cuûa beänh nhaân

ANAPHYLAXISANAPHYLAXIS

CHOACHOAÙÙNG PHANG PHAÛÛN VEN VEÄÄ

ÑÑAAÏÏI CI CÖÖÔNGÔNG

Choaùng phaûn veä laø phaûn öùng dò öùng caáp tínhgaây ra bôûi IgE ôû ngöôøi nhaïy caûm

Choaùng phaûn veä coù theå gaây cheát ngöôøi

Xaûy ra trong beänh vieän, phoøng maïch, gia ñình…

Taùc nhaân gaây phaûn veä ña daïng vaø phong phuù

Pumphrey RS. Lessons for management of anaphylaxis from a study of fatal reactions. Clin Exp Allergy 2000;30(8):1144-50.

PHAÂN LOAPHAÂN LOAÏÏI QUAI QUAÙÙ MAÃN ( Theo MAÃN ( Theo GellGell vavaøø Combs )Combs )

TYPE I: Quaù maãn töùc thì, thôøi gian xuaát hieän trong voøng vaøi phuùtTYPE II: Quaù maãn ñoäc teá baøo.TYPE III: Quaù maãn baùn trì hoaõn, 7- 8 giôø sau khi tieáp xuùc dò nguyeânTYPE IV: Quaù maãn trì hoaõn (dò öùng muoän), 48- 72h sau tieáp xuùc dò nguyeân

Choaùng phaûn veä thöôøng bieåu hieän ôû type I vaø IV

Caàn chuù yù:- Khai thaùc tieàn söû dò öùng tröôùc khi thöïc hieän thuoác- Test laãy da (-) nhöng vaãn coù theå choaùng phaûn veä khi tieâm thuoác, phaûi coù

hoäp choáng soác khi tieâm thuoác.

CHACHAÅÅN N ÑÑOAOAÙÙNN

- Coù beänh söû gaàn gôïi yù coù theå ñöa ñeán choaùng phaûn veä- Laâm saøng :

. Bieåu hieän phaûn veä vôùi caùc trieäu chöùng veà hoâ haáp, tim, maïch maùu, da, tieâu hoùa;

. Coù tình traïng choaùng: roái loaïn tri giaùc, tuït huyeát aùp, roái loaïn vaän maïch ngoaïi bieân, tím taùi, thieåu nieäu…

. Ñaõ loaïi tröø nhöõng nguyeân nhaân gaây choaùng khaùc- Caän laâm saøng vaø caùc xeùt nghieäm sinh hoïc:

- RIT ( RadioImmunoassayTest ): döông tính- RAST ( RadioAllergoSorbent Test ) : döông tính,

duøng ño IgE ñaëc hieäu- Tryptase: ñònh löôïng, kyõ thuaät môùi, ta chöa laøm- CTM: tyû leä E ( eosinophil ) taêng- C3a, C5a: taêng.

J Allergy Clin Immunol 2006;117:391-7.

ÑÑIEIEÀÀU TRÒ U TRÒ

1. Adrenaline: thuoác haøng ñaàu trong ñieàu trò choaùng phaûn veälieàu khôûi ñaàu laø 0,3- 0,5mg (0,3- 0,5ml dd 1/ 1.000 TDD vaø ñöôïc laëp laïi khi caàn )

Taéc ngheõn HH naëng vaø tuït HA: Adrenaline döôùi löôõi 0,5ml dd1/1000 hoaëc tieâm tónh maïch ñuøi hoaëc caûnh trong 3- 5ml dd1/10.000 hoaëc bôm qua noäi khí quaûn 3- 5ml dd 1/10.000

Tröôøng hôïp naëng khoâng ñaùp öùng ngay laäp töùc vôùi nhöõngbieän phaùp treân thì cho Adrenaline TTM lieàu khôûi ñaàu 0,1 μg/kg/phuùt.

THEO PHATHEO PHAÙÙC C ÑÑOOÀÀ CUCUÛÛA BOA BOÄÄ Y TEY TEÁÁ

Adrenalin dung dòch 1/1000, oáng 1ml = 1mg, tieâm döôùi da ngaysau khi xuaát hieän soác phaûn veä vôùi lieàu nhö sau:

· 1/2 - 1 oáng ôû ngöôøi lôùn· Khoâng quaù 0,3mg ôû treû em ( oáng 1ml = 1mg + 9ml nöôùc caát =

10ml sau ñoù tieâm 0,1ml/kg )· hoaëc adrenaline 0,01 mg/kg cho caû treû em hoaëc ngöôøi lôùn

Tieáp tuïc tieâm adrenalin lieàu nhö treân 10- 15 phuùt / laàn cho ñeánkhi huyeát aùp trôû laïi bình thöôøng.

Neáu soác naëng ñe doïa töû vong, ngoaøi ñöôøng tieâm döôùi da coù theåtieâm adrenaline dung dòch 1/ 10.000 ( pha loaõng 1/ 10 ) qua tónh maïch, bôm qua oáng noäi khí quaûn hoaëc tieâm qua maøngnhaãn giaùp

2.Chaêm 2.Chaêm sosoùùcc ñöñöôôøøngng thôthôûû::

- Baûo ñaûm hoâ haáp: haø hôi thoåi ngaït; uùp mask, boùp boùng ( giai ñoaïn ñaàu )

- Neáu beänh nhaân khoâng töï thôû: ñaët NKQ, thôû maùy ( ôû nôi coùñieàu kieän )

- Neáu phuø thanh quaûn khoâng ñaùp öùng vôùi adrenaline vaøkhoâng theå ñaët NKQ neân môû khí quaûn ( hoaëc kyõ thuaät ñaâmkim qua maøng nhaãn giaùp )

3. Buø dòch:

- Truyeàn 500- 1000ml dung dòch tinh theå hoaëc dung dòchkeo tuøy thuoäc huyeát aùp, theå tích nöôùc tieåu.

4. 4. ÑÑooààngng vavaäänn ββ agonist agonist khkhíí dung:dung:

- Metaproteronol 0,3ml hoaëc Albuterol 0,5ml pha trong 2,5ml NaCl 0,9% khí dung ñeå ñieàu trò co thaét pheá quaûn

5. Aminophylline: laø thuoác ñöùng haøng thöù hai ñeå ñieàu trò co thaétpheá quaûn

6. Antihistamine :- Diphenhydramine (Pipolphen) 25- 50mg (u) hoaëc TB/ 6 giôø.

Khoâng hieäu quaû laäp töùc nhöng laøm giaûm thôøi gian phaûn öùng.

- Antihistamine H2 (Cimetidine 300mg/ 6 giôø) coù theå coù ích khitrieäu chöùng vaãn coøn vaø taùi phaùt

8. 8. GlucocorticoidesGlucocorticoides::

- Khoâng hieäu quaû trong voøng 6- 12 giôø ñaàu- Giuùp ngaên chaën söï taùi phaùt trieäu chöùng naëng.- Hydrocortisone 500mg moãi 6 giôø TM- Solumedrol 125mg moãi 6 giôø TM

9. Nhuõng phöông phaùp toång quaùt ñeå chaäm haáp thu caùckhaùng nguyeân:

- Yeáu toá gaây dò öùng qua da: garrot vôùi aùp löïc thaáp hôn aùplöïc ñoäng maïch vaø tieâm Adrenaline taïi choã.

- Ong ñoát: laáy kim noïc moät caùch nheï nhaøng, khoâng ñeø.

- Nuoát nhaàm ong, duøng than hoaït 50- 100g ( 1- 2mg/kg ) cuøng vôùi sorbitol hoaëc 300ml citrate magne seõ laøm giaûmsöï haáp thu ñöôøng ruoät, CCÑ gaây noân.

NHNHÖÖÕNG ÕNG ÑÑIEIEÅÅM CAM CAÀÀN LN LÖÖU YU YÙÙ:: KhiKhi phaphaùùtt hiehieäänn choachoaùùngngphaphaûûnn veveää

- Ngay sau tieâm thuoác, ñieàu döôõng phaùt hieän choaùng phaûnveä chính laø ngöôøi tieâm Adrenaline lieàu ñaàu, sau ñoù la to nhôø ngöôøi ñeán giuùp ñôõ.

- Ñieàu döôõng tieáp tuïc thöïc hieän theo y leänh sau khi baùc sóñeán khaùm beänh.

- Taát caû caùc loaïi thuoác nghi ngôø gaây choaùng phaûi veä phaûiñöôïc giöõ laïi (voû hoäp, bao thuoác…), ghi nhaän teân nhaõnthuoác, nöôùc saûn xuaát, haïn duøng, loâ saûn xuaát vaø baùo chongöôøi coù traùch nhieäm ( ÑD tröôûng tua, baùc só tröïc, tröïcdöôïc, tröôûng khoa, tröïc laõnh ñaïo… ) ñeå ghi nhaän taùc duïngphaûn öùng coù haïi cuûa thuoác ( ADR )

HOHOÄÄP CHOP CHOÁÁNG SONG SOÁÁC PHAC PHAÛÛN VEN VEÄÄ..

- Tröôùc khi laøm test phaûi coù saün caùc phöông tieän caáp cöùu soácphaûn veä

. Taïi caùc phoøng khaùm, buoàng ñieàu trò vaø nôi coù duøng thuoácphaûi coù saün moät hoäp thuoác choáng soác phaûn veä

. Noäi dung hoäp thuoác caáp cöùu choáng soác phaûn veä:

- Caùc khoaûn caàn thieát phaûi coù trong hoäp thuoác caáp cöùu soácphaûn veä ( toång coäng 7 khoaûn )

- Tuøy theo ñieàu kieän trang thieát bò y teá vaø trình ñoä chuyeânmoân kyõ thuaät cuûa töøng tuyeán, caùc phoøng ñieàu trò maø trang bòcaùc thieát bò y teá phuø hôïp.

HOHOÄÄP CHOP CHOÁÁNG SONG SOÁÁC PHAC PHAÛÛN VEN VEÄÄ..- Caùc khoaûn caàn thieát phaûi coù trong hoäp thuoác caáp cöùu soác phaûn

veä (toång coäng 7 khoaûn)1. Adrenaline 1mg- 1ml 2 oáng2. Nöôùc caát 10ml 2 oáng3. Bôm kim tieâm voâ khuaån (duøng 1 laàn)

10 ml 2 caùi1 ml 2 caùi

4. Hydrocortisone hemisuccinate 100mg 2 oánghoaëc methyprednisolone (solumedrol 40mg)hoaëc Depersolone 30mg

5. Phöông tieän khöû truøng ( boâng, baêng, gaïc, coàn )6. Daây garrot7. Phaùc ñoà caáp cöùu soác phaûn veä.

HOHOÄÄP CHOP CHOÁÁNG SONG SOÁÁC PHAC PHAÛÛN VEN VEÄÄ..

- - Tuøy theo ñieàu kieän trang thieát bò y teá vaø trình ñoä chuyeânmoân kyõ thuaät cuûa töøng tuyeán, caùc phoøng ñieàu trò neân coùcaùc thieát bò y teá sau:

1. Bôm xòt Salbutamol hoaëc Terbutaline

2. Boùng ambu vaø maët naï

3. oáng noäi khí quaûn

4. Than hoaït

NHNHÖÖÕNG ÕNG ÑÑIEIEÅÅM CAM CAÀÀN LN LÖÖU YU YÙÙ::

- Test laãy da (-), beänh nhaân vaãn coù theå bò choaùng phaûn veäkhi tieâm thuoác

- Trong khi ñang laøm test laãy da, beänh nhaân vaãn coù theå bòchoaùng phaûn veä.

- Do ñoù khi tieâm baát kyø moät loaïi thuoác naøo vaøo beänh nhaân, chuùng ta cuõng phaûi chuaån bò saün saøng hoäp thuoác caáp cöùuchoáng soác

KEÁT LUAÄN:

Choaùng phaûn veä laø moät caáp cöùu noäi khoa , caànñöôïc chaån ñoaùn vaø xöû trí kòp thôøi.

CHACHAÅÅN N ÑÑOAOAÙÙN N

CHOACHOAÙÙNG NG NHIEÃM NHIEÃM TRUTRUØØNGNG

2001 SCCM/ESICM/ACCP ATS/SIS International

Sepsis DefinitionsConference

Crit Care Med 2008;36:296–327

1- Muïc tieâu cuûa hoài söùc trong 6 giôø ñaàu tieân ôû nhöõng beänhnhaân giaûm töôùi maùu moâ do nhieãm truøng (tuït HA hoaëctaêng lactate maùu)

- CVP: 8-12 mmHg (11-16 cmH2O)

- HA trung bình ≥ 65 mmHg

- Löôïng nöôùc tieåu ≥ 0,5 ml/kg/giôø

- Ñoä baûo hoaø oxy trong maùu TM trung taâm hoaëc TM troän ≥ 70%

Grade 1C

A. HOA. HOÀÀI SI SÖÙÖÙC BAN C BAN ÑÑAAÀÀUU

2- Trong 6 giôø hoài söùc ñaàu tieân cho caùc beänh nhaân nhieãm truøng

huyeát naëng hoaëc CHOAÙNG nhieãm truøng neáu SvO2 maùu TM

trung taâm hoaëc TM troän < 70% sau khi buø ñuû dòch (CVP 8 – 12

mmHg), truyeàn HC ñeå ñaït Hct ≥ 30% vaø /hoaëc truyeàn

dobutamine (toái ña 20μg/kg/phuùt) ñeå ñaït muïc tieâu SvO2

Grade 2C

A. HOA. HOÀÀI SI SÖÙÖÙC BAN C BAN ÑÑAAÀÀUU

B. CHAB. CHAÅÅN N ÑÑOAOAÙÙNN1- Caáy maùu tröôùc khi cho khaùng sinh, ñeå cho keát quaû toát nhaát

laáy ít nhaát 2 maãu maùu, moät maãu maùu ruùt xuyeân da, coøn laïi

laáy qua caùc catheter ñaët saün tröø khi môùi ñaët (<48 giôø).

Maãu xeùt nghieäm: Nöôùc tieåu, dòch naõo tuûy, dòch veát thöông,

ñaøm, caùc dòch khaùc cuõng neân laáy tröôùc khi cho khaùng sinh

Grade D

B. CHAB. CHAÅÅN N ÑÑOAOAÙÙNN

2- Laøm ngay caùc xeùt nghieäm ñeå xaùc ñònh oå nhieãm truøng vaø vi

truøng gaây beänh bao goàm chaån ñoaùn hình aûnh vaø laáy maãu

caáy, tuy nhieân moät soá beänh nhaân tình traïng khoâng oån ñònh

khoâng cho pheùp di chuyeån ra khoûi ICU luùc naøy sieâu aâm coù

ích trong vieäc chaån ñoaùn

Grade 1C

C. KHAC. KHAÙÙNG SINHNG SINH1- Khaùng sinh ñöôøng TM cho ngay trong giôø ñaàu tieân sau

chaån ñoaùn nhieãm truøng huyeát naëng, sau khi ñaõ laáy caùcmaãu caáy.

Grade 1B

2- Ñieàu trò khaùng sinh theo kinh nghieäm neân bao goàm moäthoaëc nhieàu thuoác coù hoaït tính choáng laïi taùc nhaân nghi ngôøgaây beänh vaø thaám ñöôïc vaøo vò trí nghi ngôø oå nhieãm. Choïnlöïa khaùng sinh döïa vaøo söï nhaïy caûm cuûa vi truøng vôùikhaùng sinh taïi coäng ñoàng vaø trong beänh vieän.

Grade 1C

C. KHAC. KHAÙÙNG SINHNG SINH3- Taùi ñaùnh giaù KS ñaõ cho sau 48 – 72 giôø treân cô sôû nhöõng döõ

kieän laâm saøng vaø vi sinh vôùi muïc tieâu söû duïng KS coù hoaït

phoå heïp hôn ñeå phoøng ngöøa khaùng thuoác, giaûm ñoäc tính,

giaûm chi phí. Moät khi ñaõ bieát loaïi vi truøng gaây beänh, khoâng

coù baèng chöùng veà vieäc phoái hôïp KS seõ hieäu quaû hôn duøng

moät loaïi KS.

Thôøi gian söû duïng KS laø 7 – 10 ngaøy tuøy thuoäc ñaùp öùng laâm

saøng

Grade 1D

E. BUE. BUØØ DÒCHDÒCH1- Buø dòch coù theå duøng caùc loïai dòch tinh theå hoaëc dòch

keo töï nhieân hoaëc nhaân taïo.

Khoâng coù baèng chöùng loaïi dòch naøy toát hôn loaïi dòch kia

Grade 1B

Vì theå tích phaân boá cuûa dòch tinh theå lôùn hôn dòch keo, ñeå ñaït

muïc tieâu buø dòch caàn khoái löông dòch tinh theå lôùn hôn so vôùi

dòch keo vaø truyeàn dòch tinh theå gaây phuø nhieàu hôn

HieHieääuu quaquaûû veveàà thetheåå ttííchch

Hieäu quaû theå tích cuûa moät loaïi dòch laø hieäu quaû laøm gia

taêng theå tích huyeát töông vaø theå tích dòch moâ keû.

– truyeàn 1.000 ml dòch NaCl 9‰ seõ laøm theå tích huyeát töông

taêng theâm 275 ml vaø dòch moâ keû taêng theâm 825 ml.

– truyeàn 1.000 ml dòch glucose 5% seõ laøm theå tích huyeát

töông taêng theâm 70 ml vaø dòch moâ keû taêng theâm 250 ml.

Glucose 5% khoâng laø dòch laøm taêng theå tích coù hieäu quaû

ÑÑaaëëcc ññieieååmm cucuûûaa momoäätt sosoáá dung dung dòchdòch keokeo truyetruyeàànn TMTM

Loaïi dòch

Troïng löôïngphaân töû trung

bình(daltons)

Aùp löïc keo(mmHg)

Tæ leä gia taêngtheå tích plasma so vôùi theå tích

truyeàn vaøo

Baùn huûy tronghuyeát töông

Albumin 25% 69.000 70 4 - 5 16 giôø

Hetastarch 6% 69.000 30 1 – 1,3 17 giôø

Pentastarch 10% 120.000 40 1,5 10 giôø

Dextran-40 10% 26.000 40 1 – 1,5 6 giôø

Dextran-70 6% 41.000 40 0,8 12 giôø

E. BUE. BUØØ DÒCHDÒCH1- Buø nhanh (Fluid challenge) toác ñoä buø dòch ôû nhöõng beänh

nhaân coù giaûm theå tích tuaàn hoaøn laø 0,5 – 1 lít dòch tinh theåhoaëc 0,3 – 0,5 lít dòch keo trong 30 phuùt, laäp laïi tuøy thuoäcvaøo ñaùp öùng (gia taêng cuûa HA vaø löôïng nöôùc tieåu) vaø söïdung naïp cuûa beänh nhaân

Grade 1D

Caàn phaân bieät buø nhanh (Fluid challenge) vôùi taêng löôïng dòchbuø duy trì

E. BUE. BUØØ DÒCHDÒCHFluid challenge laø thuaät ngöõ duøng ñeå chæ giai ñoïan buø dòch ban

ñaàu, moät theå tích lôùn ñöôïc truyeàn nhanh trong moät thôøi gian

ngaén maø ñaùp öùng cuûa beänh nhaân phaûi ñöôïc ñaùnh giaù caån thaän

ñeå traùnh tình traïng phuø phoåi.

Möùc ñoä thieáu theå tích dòch trong loøng maïch thay ñoåi töø beänh

nhaân naøy sang beänh nhaân khaùc.

Do tình traïng daõn TM vaø thoaùt dòch ra ngoaøi moâ keû, caàn buø dòch

tích cöïc vaø lieân tuïc trong 24 giôø ñaàu vaø löôïng nhaäp luoân lôùn hôn

nhieàu so vôùi löôïng xuaát

F. THUOF. THUOÁÁC VAC VAÄÄN MAN MAÏÏCHCH1-Khi ñaõ buø ñuû dòch maø khoâng naâng ñöôïc huyeát aùp baét ñaàu

duøng thuoác vaän maïch. Thuoác vaän maïch cuõng coù theå söû duïngñeå duy trì söï soáng vaø töôùi maùu moâ khi coù haï huyeát aùp ñe doïatöû vong, ñoàng thôøi vôùi vieäc buø dòch ñeå ñieàu chænh tình traïnggiaûm theå tích maùu.

Grade 1C

Neáu HA trung bình thaáp döôùi moät möùc naøo ñoù cô cheá töï ñieàu hoøaôû nhöõng giöôøng maïch maùu khaùc nhau bò maát vaø töôùi maùu trôû neânphuï thuoäc hoaøn toaøn vaøo huyeát aùp moät soá beänh nhaân caànthuoác vaän maïch ñeå coù ñöôïc aùp löïc töôùi maùu toái thieåu vaø duy trìlöu löôïng maùu ñuû

F. THUOF. THUOÁÁC VAC VAÄÄN MAN MAÏÏCHCH2- Norepinephrine hoaëc dopamine laø thuoác vaän maïch

ñöôïc löïa choïn ñaàu tieân ñeå naâng huyeát aùp trongCHOAÙNG nhieãm truøng.

Grade 1C

Nghieân cöùu treân thuù vaät vaø ngöôøi cho thaáy norepinephrine vaø

dopamine coù lôïi hôn epinephrine (tim nhanh, baát lôïi cho tuaàn hoøantaïng) vaø phenylephrine (giaûm stroke volume)

Phenylephrine laø thuoác kích thích giao caûm ít gaây taêng nhòp tim nhaát.

F. THUOF. THUOÁÁC VAC VAÄÄN MAN MAÏÏCHCHDopamin laøm taêng HA ñoäng maïch trung bình vaø cung löôïngtim chuû yeáu do taêng stroke volume vaø nhòp tim.

Norepinephrine laøm taêng HA ñoäng maïch trung bình do tínhchaát co maïch, ít thay ñoåi nhòp tim vaø ít laøm taêng stroke volume so vôùi dopamine.

Norepinephrine co maïch maïnh hôn vì theá naâng HA hieäu quaûhôn dopamine.

Dopamin coù theå duøng ôû nhöõng beänh nhaân coù suy chöùc naêngtaâm thu nhöng gaây nhòp tim nhanh vaø loïan nhòp tim nhieàuhôn.

F. THUOF. THUOÁÁC VAC VAÄÄN MAN MAÏÏCHCH

3- Khoâng duøng Dopamin lieàu thaáp vôùi muïc tieâu baûoveä thaän

Grade 1A

Nghieân cöùu phaân nhoùm ngaãu nhieân vôùi soá löôïng beänh nhaân lôùncho thaáy khoâng caûi thieän veà creatinin maùu, nhu caàu thaän nhaäntaïo, theå tích nöôùc tieåu, thôøi gian chöùc naêng thaän thôû laïi bìnhthöôøng, thôøi gian naèm ICU, thôøi gian naèm vieän, tæ leä töû vong

F. THUOF. THUOÁÁC VAC VAÄÄN MAN MAÏÏCHCH

4- Taát caû nhöõng beänh nhaân söû duïng thuoác vaän maïchneân ñöôïc ñaêt catheter ñoäng maïch (neáu coù saün)

Grade 1D

F. THUOF. THUOÁÁC VAC VAÄÄN MAN MAÏÏCHCH5- Vasopressin caân nhaéc ôû nhöõng beänh nhaân khoâng

naâng ñöôïc HA duø ñaõ buø dòch ñuû vaø duøng caùc thuoácvaän maïch theo qui öôùc lieàu cao. Vasopressin khoângñöôïc khuyeán caùo nhö thuoác löïa choïn ñaàu tieân thay theácho dopamine vaø norepinephrine

Lieàu duøng 0,01 – 0,04 ñôn vò / phuùt ôû ngöôøi lôùn

Lieàu > 0,04 ñôn vò / phuùt gaây thieáu maùu cô tim, giaûmcung löôïng tim naëng, ngöng tim.

Grade 2C

G. THUOG. THUOÁÁC TAÊNG SC TAÊNG SÖÙÖÙC CO BOC CO BOÙÙP CÔ TIMP CÔ TIM

1- ÔÛ beänh nhaân coù cung löôïng tim thaáp duø ñaõ buø dòch ñuû, Dobutamine coù theå ñöôïc duøng ñeå laøm taêng cung löôïng tim. Neáu söû duïng trong tình huoáng coù tuït huyeát aùp phoái hôïp vôùithuoác co maïch.

Grade 1C

2- Khoâng söû duïng dobutamin vôùi muïc ñích laøm taêng söï giaooxy cho moâ treân möùc bình thöôøng

Grade 1B

H. STEROIDH. STEROID

1- Corticosteroid TM (Hydrocortisone 200 – 300mg/ngaøy, chia 3 hoaëc 4 laàn TM hoaëc truyeàn TM) ñöôïc khuyeán caùo cho caùc BN CHOAÙNG nhieãmtruøng

Grade 1A

H. STEROIDH. STEROID

2- Lieàu Hydrocortisone > 300 mg/ ngaøy khoâng neânduøng trong nhieãm truøng huyeát naëng hoaëc CHOAÙNG nhieãm truøng vôùi muïc ñích ñieàu trò CHOAÙNG nhieãmtruøng

Grade 1D

(hai nghieân cöùu RPCT cho thaáy khoâng hieäu quaû hoaëc coù haïi)

H. STEROIDH. STEROID

3- Neáu khoâng coù CHOAÙNG, corticosteroid khoâng neânduøng ñeå ñieàu trò nhieãm truøng. Tuy nhieân khoâng coùchoáng chæ ñònh neáu tieáp tuïc duøng lieàu duy trì hoaëcduøng corticoid lieàu stress cho nhöõng beänh nhaânñang duøng corticoid

Grade 1D

Khoâng coù nghieân cöùu naøo chöùng minh raèng corticoid lieàu stress caûithieän döï haäu cuûa nhieãm truøng huyeát maø khoâng coù CHOAÙNG

H. Recombinant human activated protein CH. Recombinant human activated protein C((rhAPCrhAPC))

1-rhAPC ñöôïc khuyeán caùo ôû beänh nhaân coù nguy cô töûvong cao (ñieåm APACHE II ≥ 25, suy ña cô quan do nhieãm truøng, CHOAÙNG nhieãm truøng, ARDS do nhieãmtruøng huyeát) vaø khoâng coù choáng chæ ñònh tuyeät ñoái lieânquan ñeán nguy cô chaûy maùu hoaëc coù choáng chæ ñònhtöông ñoái nhöng caân nhaéc thaáy rhAPC coù lôïi hôn

Grade 2B

H. Recombinant human activated protein CH. Recombinant human activated protein C((rhAPCrhAPC))

Ñaùp öùng vieâm treân nhieãm truøng huyeát naëng coù lieânquan ñeán hoaït ñoäng tieàn ñoâng maùu vaø hoaït hoaù teábaøo noäi moâ. Ñaùp öùng vieâm trong nhieãm truøng laø caùcchaát tieàn ñoâng maùu trong giai ñoaïn sôùm. rhAPC(Drotrecogin alfa) laø moät chaát khaùng ñoâng noäi sinhvôùi ñaëc tính khaùng vieâm ñaõ ñöôïc chöùng minh laømgiaûm tæ leä töû vong ôû nhöõng beänh nhaân nhieãm truønghuyeát naëng.

Lieàu rhAPC laø 24 μg/kg/giôø

H. Recombinant human activated protein CH. Recombinant human activated protein C((rhAPCrhAPC))

Choáng chæ ñònh cuûa rhAPC:

- ñang coù xuaát huyeát noäi

- xuaát huyeát naõo môùi ñaây (trong voøng 3 thaùng)

- phaãu thuaät coät soáng hoaëc phaãu thuaät trong soï hoaëc chaán thöôngsoï naõo naëng môùi ñaây (trong voøng 2 thaùng).

- chaán thöông coù nguy cô chaûy maùu ñe doïa söï soáng

- ñang ñaët catheter ngoaøi maøng cöùng

- u hoaëc sang thöông daïng khoái trong soï hoaëc coù baèng chöùngthoaùt vò naõo.

O. BICARBONATEO. BICARBONATE

1- Khoâng neân söû duïng bicarbonate vôùi muïc ñích caûithieän huyeát ñoäng vaø giaûm nhu caàu thuoác vaän maïchôû nhöõng beänh nhaân toan maùu nhieãm acid lactic do giaûm töôùi maùu vôùi pH ≥ 7,15.

Hieäu quaû cuûa truyeàn bicarbonate treân huyeát ñoäng vaø nhu caàuvaän maïch ôû pH thaáp hôn vaø treân döï haäu ôû baát cöù pH naøo chöañöôïc nghieân cöùu

Grade 1B

Q. DQ. DÖÏÖÏ PHOPHOØØNG LOENG LOEÙÙT DAT DAÏÏ DADAØØY DO STRESSY DO STRESS

1- Neân döï phoøng loeùt DD do stress treân taát caû beänhnhaân nhieãm truøng huyeát naëng. Thuoác öùc cheá H2

hieäu quaû hôn sucralfate vaø laø thuoác ñöôïc öa thíchhôn.

Tính hieäu quaû cuûa thuoác öùc cheá bôm proton chöa roõ vì

chöa ñöôïc ñaùnh giaù so saùnh vôùi thuoác öùc cheá H2.

Grade 1A