Axít amin (amino acid) là thành phần chính tạo nên giá trị dinh dưỡng riêng biệt của các phân tử protein, rất cần cho sự sống. Trên thực tế, có 8 loại axít amin liên kết chặt chẽ với nhau, kích thích cơ thể phát triển mạnh mẽ, với trẻ em thêm hai loại axit amin nữa. Nếu thiếu 1 trong 10 loại quan trọng này có thể dẫn đến một số bệnh nguy hiểm đáng tiếc xảy ra.

1.1 Axit amin( amino acid) là gì:

Amino axit là đơn vị cấu trúc cơ bản của protein,

Trong thực tế ta thường gặp 20 amino axit căn bản, ngoài ra protein còn chứa một số amino axit cải biến.Amino axit đầu tiên được phát hiện ở cây măng tây vào 1806 đó là asparagine. Amino axit cuối cùng trong số 20 amino axit căn bản được phát hiện vào năm 1938, đó là threonine. Các amino axit thường được gọi tên theo nguồn gốc tạo ra chúng . Do đó tên gọi các amino axit được gọi theo tên thông thường. Có nhiều loại có vị ngọt kiểu đường như glycine, alanine, valine, serine, histidine, tryptophan; một số loại có vị đắng như isoleucine, arginine hoặc không có vị như leucine.

Bảng 1: các axit amin cơ bản

1 Alanin Ala

2 Arginine Arg

3 Asparagine Asn

4 Aspartic Asp

5 Cysteine Cys

6 Glutamic acid Glu

7 Glutamine Gln

8 Glycine Gly

9 Histidine His

10 Isoleucine Ile

11 Leucine Leu

12 Lysine Lys

13 Methionine Met

14 Phenylalanine Phe

15 Proline Pro

16 Serine Ser

17 Threonine Thr

18 Tryptophan Trp

19 Tyrosine Tyr

20 Valine Val

Giá trị dinh dưỡng của protein được quyết định bởi mối liên quan về số lượng và chất lượng của các acid amin khác nhau trong protein đó. Nhờ quá trình tiêu hoá protein thức ăn được phân giải thành acid amin. Các acid amin từ ruột vào máu và tới các tổ chức, tại đây chúng được sử dụng để tổng hợp protein đặc hiệu cho cơ thể. Sau quá trình phân giải các đại phân tử protid sẽ biến thành những acid amin và hấp thu vào cơ thể qua đường tiêu hóa dưới tác dụng của dịch tiêu hóa. Người ta đã phân loại được nhiều acid amin khác nhau và những acid amin này sẽ giúp cơ thể khỏe mạnh khi chúng được hấp thu vào cơ thể. Nếu thiếu một những acid amin cần thiết sẽ dẫn đến rối loạn cân bằng đạm và rối loạn sử dụng ở tất cả các acid amin còn lại. Đạm thực vật nhìn chung kém giá trị hơn đạm động vật do thiếu hay hoàn toàn không có một số các acid amin cần thiết. Vai trò của các acid amin không chỉ giới hạn ở sự tham gia của chúng vào tổng hợp đạm cơ thể mà chúng còn có nhiều chức phận phức tạp và quan trọng khác Các acid amin này tham dự vào nhiều quá trình chuyển hóa trong cơ thể như tổng hợp các chất dẫn truyền thần kinh, đổi mới các sợi cơ bắp… do vậy nhu cầu cho cơ thể bao giờ cũng chỉ đáp ứng đủ, thừa hoặc thiếu đều gây nên bất lợi cho cơ thể. Ngoài việc tổng hợp protein, các axit amin còn có vai trò sinh học quan trọng khác. Glycine và glutamine là tổng hợp các chất dẫn truyền thần kinh. Nhiều axit amin được dùng để tổng hợp các phân tử khác như:

+ Trytophan là tiền chất của chất truyền thần kinh serotonin.+ Glycine là một trong số các chất phản ứng trong quá trình tổng hợp

porphyrin+ Arginine được dùng để tổng hợp hocmon nitric oxide.

Nhiều amino axit được dùng trong y học để chữa bệnh, làm thức ăn cho cơ thể người bệnh như methionine làm thuốc bổ gan, muối natri của axit glutamic làm gia vị cho thức ăn.

1.3 Các axit amin thiết yếu của cơ thể: Trong 20 axit amin thường gặp trong phân tử protein có một số axit amin mà cơ thể người và động vật không thể tự tổng hợp được mà phải đưa từ ngoài vào qua thức ăn gọi là axit amin cần thiết hoặc axit amin không thể thay thế.

Khi thiếu, thậm chí chỉ một trong số các axit amin cần thiết, có thể làm cho protein được tổng hợp ít hơn protein bị phân giải kết quả dẫn đến cân bằng nitơ âm. Các axit amin cần thiết đối với cơ thể còn tùy thuộc vào những điều kiện riêng biệt loài động vật, lứa tuổi…. theo nhiều tài liệu có tám axit amin cần thiết cho người lớn: valin, lơxin, izolơxin, methionine, threonine,

phenylalanine, triptophan và lyzin. Đối với trẻ em có thêm hai axit amin cần thiết: arginine và histidin

Hàm lượng các axit amin không thay thế và tỉ lệ giữa chúng trong phân tử protein là một tiêu chuẩn quan trọng để đánh giá chất lượng protein

Bảng 1.2 Nhu cầu tối thiểu của các acid amin cần thiết của người (Hoàng Tích

Mịnh và Hà Huy Khôi, 1977)

a. Khi lượng cysteine đầy đủ, b. Khi lượng tyrosine đầy đủ

Tỷ lệ cân đối giữa các acid amin cần thiết theo F.A.O là Tryptophane-1, phenylalanine và threonine-2, methionine + cystine, valine-3, isoleucin và leucine-3,4. Theo Leverton (1959) khi đánh giá tỷ lệ cân đối của các acid amin cần thiết thì chỉ cần tính theo bộ ba: tryptophane, lysine và acid amin chứa lưu hùynh (methionine + cystine) và tỷ số giữa chúng nên là 1: 3: 3

1.3Khả năng sử dụng các axit amin: Cơ thể không hoàn toàn sử dụng acid amin có trong thức ăn. Lượng đó thường giảm vì những lý do sau:

- Sự tiêu hoá và hấp thu không hoàn toàn

- Sự có mặt của một số chất ức chế các men tiêu hoá ở một số thức ăn

- Sự biến chất protein và các acid amin do nhiệt hoặc các tác dụng khác

Tỷ lệ hấp thu các acid amin rất cao ở phần lớn các protein động vật nhưng ở protein thực vật thường kém hơn. Ở chế độ ăn hoàn toàn nguồn gốc thực vật, lượng nitơ của phân lên tới 20% lượng nitơ ăn vào hoặc hơn. Khi chưa bị nhiệt làm giảm hoạt tính, các chất ức chế đặc hiệu các men tiêu hoá cũng làm giảm tiêu hoá và hấp thu protein. Tác dụng nhiệt quá mạnh cũng làm giảm mức độ sử dụng và hấp thu protein. Tác dụng này hay gặp nhất là ở thức ăn giàu carbohydrate. Lysine và các acid amin chứa lưu huỳnh chịu ảnh hưởng nhiều nhất.

CHƯƠNG 2: CÁC AXIT AMIN THIẾT YẾU

2.1 Histidine (acid α-amino β-imidasolyl propionic):

Histidine là một acid amin thiết yếu, rất phổ biến trong tự nhiên. L-histidine không thể tự tổng hợp được mà phải được cung cấp bởi chế độ ăn uống cho cơ thể . Histidine được gọi là bán-acid amin thiết yếu (protein xây dựng khối) bởi vì người lớn có thể tự tổng hợp được nhưng trẻ em thì không thể. Histidine là tiền thân của histamine, nó cũng là một nguồn quan trọng của các phân tử cacbon trong quá trình tổng hợp purin. Chuỗi bên của histamine tham gia vào các chức năng xúc tác của chymotrypsin.[6] Histidine là một acid amin thiết yếu và lần đầu tiên được phân lập bởi bác sĩ người Đức Albrecht Kossel năm 1896. Histidine là một acid amin thiết yếu ở người và động vật có vú khác. Histidine cũng là một tiền chất của histamine, là chất amino axit cần thiết cho trẻ em lớn bình thường, thay thế các tế bào bị thương, bị bệnh

Vai trò:[7]- Histidine giúp cơ thể phát triển và liên kết mô cơ bắp với nhau. Nó còn có

tác dụng hình thành màng chắn myelin, một chất bảo vệ bao quanh dây thần kinh và giúp tạo ra dịch vị, kích thích tiêu hóa. Kết hợp với kẽm làm tăng sự hấp thu kẽm ở ruột.

- Có thể sử dụng histidine để sản xuất histamine và histamine chịu trách nhiệm một loạt các quá trình sinh lý. Có nhiều trong hemoglobin. Khi thiếu histidine mức hemoglobin trong máu hạ thấp. Histidine có vai trò quan trọng trong sự tạo thành hemoglobin. Khi cần thiết hemoglobin có thể bị phân giải để giải phóng histidine.

- Khử carboxyl: Hemoglobin → Histidine → Histamin.- Histamin là chất giữ vai trò quan trọng trong việc làm giãn mạch máu.

Liều dùng[5]- Liều lượng 80-10 mg mỗi ngày cho mỗi kg trọng lượng cơ thể.- Sử dụng tốt với vitamin B3 ( niacin ) và B6 ( pyridoxine ).

Đối với người lớn Histidine làm cho mạch máu nở rộng, làm giảm áp huyết. Quá nhiều Histidine sinh ra dị ứng. Nếu bị ảnh hưởng di truyền cơ thể không thể biến tạo được chất Histidine con người sinh ra bệnh nói ngọng. Thiếu hay thừa histidine làm giảm sút các hoạt động có điều kiện. Thiếu hụt Histidine: ở nhiều người khi thiếu Histidine thường dẫn đến viêm khớp dạng thấp, thiếu hụt ở trẻ sơ sinh gây ra bệnh chàm. Có thể bị đục thủy tinh thể, loét dạ dày, tá tràng.Làm giảm nồng độ kẽm và có thể gây ra phản ứng dị ứng hoặc hen suyễn. Nhiều Histidine có thể làm thiếu hụt đồng và tăng nồng độ cholesterol trong máu.

Nguồn thực phẩm của histidine [6]Histidine có ở hầu hết các loại thức ăn: bao gồm cả đậu, men bia, cám gạo nâu, caseinate, các sản phẩm sữa, trứng, thịt, hải sản, đậu nành, ngũ cốc…Sữa, thịt, gia cầm và cá chứa nguồn histidine nhiều nhất.

2.2 Lysine :  (acid α, ε diamino propionic)

Lysine là một α-amino acid- Lysine là một acid amin không thay thế, vì nó không được tổng hợp trên cơ

thể con người.- Lysine là một axit amin thuộc họ aspartat, được tổng hợp qua con đường

trao đổi chất phân nhánh. Qua con đường này còn có metionin, treonin, izoloxin cũng được tạo thành. Lysine là một axit amin rất cần cho hoạt động sống của người và động vật. Nghĩa là cơ thể không tự tổng hợp được nó, phải lấy từ nguồn cung cấp bên ngoài (lấy từ nguồn thức ăn)Vai trò :

- L-lysine là thành phần quan trong của nhiều protein. Nó cũng trực tiếp tham gia sản xuất L-carnitine - chất cần thiết cho sự vận chuyển và sử dụng các chất béo.

- Hai chức năng khác của lysine là lưu giữ canxi trong cơ thể và duy trì hệ miễn dịch. Lysine là một acid amin quan trọng tối cần thiết cho sự phát triển của xương ở trẻ em và giúp hấp thụ canxi ở mọi lứa tuổi. Lysine còn tăng cường sự đồng hóa và hấp thu canxi, đảm bảo cho sự hình thành sụn, xương, mô liên kết và collagen đồng thời ngăn cản sự bài tiết khoáng chất này ra khỏi cơ thể, giúp cho xương chắc khỏe, chống lão hóa cột sống, duy trì trạng

thái cân bằng nitơ có trong cơ thể, do đó tránh được hiện tượng giãn cơ và mệt mỏi.

- Lysine giữ vai trò sống còn trong sự tổng hợp protein. Nó là chìa khoá trong việcsản xuất các enzyme, hoocmon và các kháng thể giúp cơ thể tăng cường sức đề kháng và chống trả với bệnh tật, đặc biệt ngăn cản sự phát triển của vi khuẩn gây bệnh mụn rộp môi hay mụn rộp sinh dục.

- Lysine giúp trẻ ăn ngon miệng, gia tăng chuyển hoá hấp thu tối đa dinh dưỡng và phát triển chiều cao. Nó cũng giúp tăng cường hấp thu calci, ngăn cản sự bài tiết khoáng chất này ra ngoài cơ thể nên nó có tác dụng tăng trưởng chiều cao, ngăn ngừa bệnh còi xương, loãng xương. Việc thiếu hụt chất này có thể khiến trẻ chậm lớn, biếng ăn, dễ thiếu men tiêu hóa và nội tiết tố.

Lysine có nhiều trong trứng , thịt , sữa, cá, đậu nành… nhưng dễ bị phá huỷ trong quá trình chế biến, nấu nướng thức ăn 

Triệu chứng thiếu Lysine :- Thiếu hụt Lysine xảy ra thường xuyên ở những người không tiêu thụ bất kỳ

sản phẩm động vật hơn so với những người sử dụng. Thiếu Lysine có thể xảy ra bởi một chế độ ăn uống không đầy đủ, bởi một lượng arginine quá mức. Lysine thiếu hụt có thể ảnh hưởng đến tổng hợp carnitine và có tác động bất lợi khi chuyển hóa chất béo thành năng lượng. Thiếu Lysine cũng có thể dẫn đến mất canxi, có thể làm tăng nguy cơ phát triển bệnh loãng xương. Các triệu chứng của thiếu Lysine bao gồm mệt mỏi, buồn nôn, chóng mặt, mất cảm giác ngon miệng, kích động, mắt đỏ ngầu, tăng trưởng chậm, thiếu máu, rối loạn sinh sản.

- Cơ thể người và động vật thiếu Lysine cơ thể sẽ khó hoạt động bình thường, đặc biệt ở trẻ em sẽ xảy ra hiện tượng chậm lớn , trí tuệ phát triển kém, dễ thiếu men tiêu hoá và nội tiết tố. Chính vì thế Lysine là một loại axít amin thường được thêm vào khẩu phần ăn của trẻ em

- Thiếu Lysine trong thức ăn dẫn đến rối loạn quá trình tạo máu, hạ thấp số lượng hồng cầu và hemoglobin. Ngoài ra khi thiếu Lysine cân bằng protein bị rối loạn, cơ suy mòn, quá trình cốt hoá bị rối loạn và có hàng loạt các biến đổi ở gan và phổi.[6]

Nguồn Lysine

- Người bình thường mỗi ngày cần 1 g Lysine. Tuy nhiên, cơ thể không tự tổng hợp được chất này mà phải được cung cấp qua thực phẩm (như lòng đỏ trứng, cá, thịt, các loại đậu và sữa tươi) hoặc bổ sung dưới dạng thuốc. Trong khẩu phần ăn của người Việt Nam, lượng ngũ cốc chiếm đến 70-80% nên thường bị thiếu Lysine, đặc biệt là những người ăn chay (chủ yếu dùng ngũ cốc và một lượng rất nhỏ rau họ đậu), vận động viên, bệnh nhân bỏng, mụn rộp.[6]

- Cung cấp Lysine qua thuốc là không cần thiết đối với người bình thường. Hơn nữa, việc dùng thuốc phải có sự chỉ định, hướng dẫn của bác sĩ và tuân thủ đúng các hướng dẫn đó, vì mọi loại dược phẩm khi dùng không đúng đều có thể gây hại. Riêng với Lysine, liều lượng quá cao có thể gây chứng căng cơ bụng và bệnh tiêu chảy. . . Người ta sản xuất Lysine trong công nghiệp dược phẩm nhờ vào quá trình lên men của vi khuẩn Corynebacterium glutamicum, một loại vi khuẩn gram dương hình que.

- Lysine có chủ yếu trong fromage, thịt, cá, chứa khoảng 1,5 g lysine/100 g thực phẩm và có nhiều trong sữa và các chế phẩm của sữa, thịt, nhiều nhất trong đạm cơ-miosin và đạm máu hemoglobin. Lysine hiện diện rất ít trong ngũ cốc.Ích lợi của Lysine :[6]

- Lysine là một acid amin thiết yếu mà cơ thể con người không thể tự tổng hợp được.

- Lysine có khá nhiều trong một số loại thực phẩm. Tính trong 100g thực phẩm thì trứng có 1.070mg, thịt bò, thịt nạc, tôm đồng, cá nạc từ 1.400-1.500mg, đậu xanh 1.150mg, đậu nành 1.970mg, đậu phụng 990mg lysine. Tuy nhiên, khi đun nấu, lượng lysine mất đi khá lớn.

- Lysine có nhiều vai trò: giúp hấp thụ canxi và tạo collagen. Canxi làm xương phát triển. Collagen làm thành mạng lưới căn bản cho mô liên kết, da, sụn và xương. Sự chuyển hóa lysine phụ thuộc vào nhiều yếu tố khác như vitamin C, B6, B2, PP, acid glutamic, sắt.

- Trong sữa mẹ có lysine nên trẻ bú mẹ thường có đủ lysine. Từ khi trẻ ăn dặm trở đi nếu không biết chọn thực phẩm giàu lysine thì sẽ thiếu lysine. Khi thiếu lysine hoặc thiếu các yếu tố chuyển hóa lysine thì trẻ biếng ăn, chậm lớn, suy giảm hệ miễn dịch.

- Đối với trẻ thiếu cân, nếu bổ sung lysine thì tốc độ tăng cân sẽ cao hơn 40% so với tốc độ tăng cân trong giai đoạn không bổ sung.

- Lysin dùng cho trẻ biếng ăn thường chế dưới dạng sirô phối hợp với các vitamin nhóm B (B1, B6, B12), vitamin C, vitamin A và D, các muối khoáng. Trong hỗn hợp này thường đã bố trí cân đối liều lysine và liều vitamin A và D. Khi đang dùng chế phẩm này thì không dùng thêm các chế phẩm chứa vitamin A và D khác.

- Ngoài dạng sirô chứa các chất phối hợp trên, lysine còn được chế dưới dạng viên 200mg, dạng ống (uống) 30mg. Trong các dạng này thường có sự phối hợp lysine với các chất khác như tryptophan, vitamin B12. Những chế phẩm này dùng để chữa suy giảm chức năng, suy dinh dưỡng, thiếu máu cho cả trẻ em và người lớn.

- Có thể bổ sung lysine từ các loại thịt, trứng hay ngũ cốc giàu lysine nhưng cần biết cách chế biến để giảm thiểu sự hao hụt.

- Ngoài ra, trẻ còn biếng ăn do nhiều lý do khác trong đó có những lý do rất đơn giản ta không để ý như: thức ăn đơn điệu nhàm chán, trẻ ham chơi, ham tập nói hoặc do các yếu tố bệnh lý khác như thiếu men tiêu hóa... Cần tìm nguyên nhân để giải quyết trong đó có việc cải thiện chế độ ăn, tập cho trẻ thói quen và tạo ra những yếu tố tâm lý tốt cho trẻ khi ăn là rất quan trọng.

- Hiện nay trên thị trường có nhiều chế phẩm có chứa cycloheptadin (dùng chữa dị ứng và chữa chán ăn tạm thời cho người lớn) và các sản phẩm đông dược giả mạo cố ý trộn lẫn cycloheptadin và cả dexamethason (dùng làm thuốc mập). Cycloheptadin là chất đối kháng với histamin, gây thèm ăn nhưng nhược điểm của thuốc là làm buồn ngủ, giữ nước gây béo giả. Với trẻ nhỏ nó làm chậm sự hoàn thiện não, dùng lâu dài có thể nguy hại cho sự phát triển trí tuệ. Vì thế không dùng cho trẻ những sản phẩm này.

Tại sao phải đặc biệt quan tâm đến lysine ở nước ta?[8]

Có 4 acid amin thiết yếu hay bị thiếu hụt trong khẩu phần ăn ở nước ta: đó là lysine, threonine, tryptophan và methionine. Trong đó, lysine được quan tâm hơn cả vì có nhu cầu khá cao nhưng lại thường bị thiếu hụt nhất trong các khẩu phần ăn chủ yếu dựa vào ngũ cốc (chiếm 70-80% năng lượng) như nước ta hiện nay. Mặc khác, lysine dễ bị phá hủy trong quá trình chế biến nấu nướng thức ăn, và cơ thể tuyệt đối không thể tổng hợp được lysine (các acid amin thiết yếu kia có thể được tổng hợp từ các acid amin khác qua quá trình chuyển đổi amin). Do đó, thiếu lysine rất phổ biến, đặc biệt ở trẻ nhỏ. Thiếu lysine dẫn đến giảm

tổng hợp protein cơ thể, làm cho trẻ chậm lớn, còi cọc, biếng ăn, hay bệnh, thiếu men tiêu hoá, thiếu nội tiết tố...

Làm thế nào để tránh thiếu lysine?

Biện pháp tối ưu vẫn là bữa ăn đa dạng hợp lý, có đủ các chất dinh dưỡng trong đó có lysine. Thức ăn giàu lysine là trứng, sữa, thịt, cá, các loại đậu, nhất là đậu nành. Cũng có thể bổ sung lysine vào thực phẩm. Một cách dễ thực hiện khác là có thể bổ sung thêm bằng thuốc bổ có lysine

2.3 Threonine (α-Amino-β-hydroxybutanoic acid )

- Axit amin cần thiết sử dụng tạo hoạt động của enzyme.Threonine là một acid amin thiết yếu, là một trong 20 axit amin tạo thành protein, không được tổng hợp bởi cơ thể, chỉ được đáp ứng thông qua thực phẩm. Tuy nhiên, những người ăn chay khó có thể mà bổ sung threonine, vì thịt là nguồn cấp threonine rất cao, trong khi đó của hạt là rất thấp. Threonine có thể tồn tại trong bốn hình thức có thể có hoặc hai hình thức L-threonine

Vai trò- Threonine có liên quan đến sự hình thành của collagen, elastin và men răng.

Nó tạo ra glycine, serine, hai axit amin cần thiết cho việc sản xuất collagen, elastin, và các mô cơ. Threonine giúp các mô liên kết và cơ bắp trên toàn cơ thể mạnh mẽ và đàn hồi, bao gồm tim, nơi nó được tìm thấy với số lượng đáng kể, và có thể tăng tốc độ chữa lành vết thương hoặc phục hồi sau chấn thương.

- Threonine tham gia vào việc phân tán của chất béo trong gan và cung cấp một chức năng ruột tốt, nó sẽ kết hợp với các axit amin acid aspartic và methione giúp gan có chức năng lọc, hoặc tiêu hóa chất béo và acid béo. Nếu không có threonine đủ trong cơ thể, chất béo có thể xây dựng trong gan và cuối cùng gây ra suy gan.

- Threonine tham gia vào việc hình thành các kháng thể và giúp nó hoạt động hiệu quả hơn, bằng cách thúc đẩy chức năng và số lượng tế bào bạch cầu chống nhiễm trùng và ngăn ngừa bệnh, cộng với nó cũng giúp khả năng miễn dịch ở mức độ tế bào, bằng cách thúc đẩy hệ thống miễn dịch của tế bào. Threonine giúp chống nhiễm trùng và kháng thể chống lại bệnh tật.

Tuy nhiên, những người ăn chay cần phải cân nhắc loại axít amin này vì nó tồn tại chủ yếu trong thịt. Và để bổ sung threonine, bạn có thể ăn phó mát làm từ sữa đã gặn kem, gạo tấm, đậu tươi, lạc, hạt điều. Thế nhưng hàm lượng amin này trong các nguồn trên lại rất thấp, nên buộc phải dùng sinh tố bổ sung.

Nguồn Threonine:[6]

Threonine được tìm thấy trong hầu hết các loại thịt và cá, thực phẩm từ sữa, trứng, lúa mì, chuối, cà rốt, các loại hạt, đậu và hạt. Các nguồn phong phú của threonine bao gồm các loại thịt, thực phẩm từ sữa và trứng. Mầm lúa mì, nhiều các loại hạt, đậu, và các loại hạt và rau quả có chứa một ít threonine.

Thiếu hụt: [6]

Trong chế độ ăn uống thiếu Threonine sẽ làm giảm sự phát triển của ruột non, gan, và cơ xương ở trẻ em. Khi thiếu threonine sẽ làm đường ruột nhỏ hơn, ít mô niêm mạc (tế bào hấp thụ của ruột), và ít mucin đường ruột (Mucine là niêm mạc đường bề mặt bên trong của các cơ quan tiêu hóa như ruột non) so với người lớn. Mucins đường ruột rất quan trọng trong hoạt động bình thường của ruột. Mucin ngăn ngừa tiêu hóa của ruột bởi các enzyme tiêu hóa, sự mất nước từ thành ruột, vi khuẩn từ tuân thủ các tế bào đường ruột và các chất độc được hấp thu vào cơ thể. Nếu không có threonine đủ trong cơ thể, chất béo có thể xây dựng trong gan và cuối cùng gây ra suy gan.

Lượng threonine khuyến nghị:[6]

- Trẻ sơ sinh: 68mg cho mỗi kg trọng lượng cơ thể .- Trẻ em: 28mg cho mỗi kg trọng lượng cơ thể Người lớn: 8-20mg cho

mỗi kg trọng lượng cơ thể 2.4 Arginine:

Thông thường thì cơ thể người lớn có thể tự tổng hợp được acid amin này, nhưng trong cơ thể trẻ em lại chưa tổng hợp được acid amin này. Cùng với Histidin việc bổ sung Arginine vào cơ thể trẻ bằng nguồn thực phẩm là rất cần thiết cho sự phát triển cơ thể ở trẻ. Vì trẻ nhỏ còn ít tháng không thể tự tổng hợp hoặc tạo arginine - một trong các axit amin dinh dưỡng cần thiết.

Trong một số điều kiện, nhu cầu về acid amin arginin gia tăng trong cơ thể, đó là khi cơ thể có một số chấn thương phải phẫu thuật, nhiễm trùng huyết và bỏng.

Các thực phẩm có chứa arginine:

Động vật: Sản phẩm từ sữa (ví dụ như pho mát cottage, ricotta, sữa, sữa chua, đồ uống protein whey), thịt bò, thịt lợn (ví dụ, thịt xông khói, giăm bông), gelatin, thịt gia cầm (ví dụ như thịt gà và thịt gà tây ánh sáng), trò chơi hoang dã (ví dụ như gà lôi, chim cút) , hải sản (ví dụ, cá bơn, tôm hùm, cá hồi, tôm, ốc, cá ngừ). [9]

Từ thực vật: Mầm lúa mì và bột kiều mạch, granola, bột yến mạch, đậu phộng, các loại hạt (dừa, hồ đào, hạt điều, quả óc chó, hạnh nhân, quả hạch Brazil, quả phỉ, pinenuts), hạt giống (bí ngô, vừng, hướng dương), đậu xanh, đậu nành nấu chín, canariensis Phalaris. [9]

Tác dụng đối với cơ thể:

Arginine là một acid amin bán thiết yếu được phân lập năm 1886. Các acid amin liên kết với nhau tạo nên các Protein. Chúng ta ăn các loại Protein như thịt nạc, cá, lòng trắng trứng… khi qua hệ tiêu hóa các protein này sẽ bị men tiêu hóa của cơ thể cắt ra thành các mảnh nhỏ là các acid amin. Sau đó các acid amin này được hấp thu vào máu để xây dựng nên các Protein của cơ thể như cơ bắp, da, các cơ quan….. Ngoài chức năng tổng hợp protein, Arginine còn có 3 chức năng quan trọng khác:

Năm 1932, các nhà khoa học biết được Arginine cần để tạo ra Urê khử độc NH3 và tăng cường chức năng tế bào gan, từ đó Arginine được sử dụng rộng rãi làm thuốc giải độc gan (Eganin, Daganin 200mg…).[11]

Năm 1939, các nhà khoa học cũng khám phá ra Arginine cần để tạo ra Creatine là yếu tố tạo năng lượng và phát triển của tế bào cơ. Từ đó Arginine được uống bổ sung hàng ngày để tăng phát triển cơ, tăng cường năng lượng, tăng sức mạnh, tăng sức bền thể lực (đặc biệt là các vận động viên thể thao)

Arginine đóng một vai trò quan trọng trong phân chia tế bào, chữa lành các vết thương, loại bỏ amoniac thoát ra từ cơ thể, chức năng miễn dịch, và sản

xuất hormone. Arginine kết hợp với proanthocyanidins hoặc yohimbine, cũng đã được sử dụng như là một điều trị rối loạn chức năng tuyến sinh dục.

Những lợi ích và chức năng nếu uống trực tiếp bổ sung L-arginine bao gồm:Tiền thân cho sự tổng hợp nitric oxide (NO)

Giảm thời gian lành vết thương tích (đặc biệt là xương) Cực hơn thời gian sửa chữa các mô bị hư hại Giúp giảm huyết áp [9]Kết hợp protein, arginine cũng có thể được chuyển đổi thành Citrulline enzyme PAD. Ngoài ra, arginine có thể được methyl hóa methyltransferases protein.

Theo nghiên cứu sơ bộ của việc bổ sung L-arginine và các vitamin chống

oxy hóa cho thấy rằng sự kết hợp này có thể giúp chống việc cao huyết áp cao bất

thường trong ở phụ nữ trong thời thai kỳ nguy cơ cao.[9]

Chức năng giải độc gan: Arginine tham gia vòng Urê giúp cơ thể loại

bỏ chất độc NH3, quá trình này diễn ra chủ yếu tại tế bào gan. Đồng thời Arginine

tăng tạo Glutathione do đó tăng chuyển hóa thải các chất độc cho gan (dược phẩm,

rượu, yếu tố độc hại). Arginine cũng tăng bảo vệ màng tế bào gan, màng ty lạp thể

tế bào từ đó giảm men gan GOT, GPT…[11]

Amino acid L.Arginine tham gia vào chu trình tạo ra ure ở gan, điều hoà nồng độ NH3 bị tăng ở một số bệnh gan, thúc đẩy quá trình tổng hợp protid trong cơ thể.[11]Amino acid L.Arginine ngoại sinh có tác dụng bảo vệ vi tuần hoàn gan trong các tổn thương do thiếu máu cục bộ. Thiếu máu cục bộ tại gan gây ra do sự mất cân bằng giữa chất vận mạch nội sinh và NO dẫn tới co mạch, rối loạn về vận mạch, làm giảm lưu lượng máu do đó gây ra giảm oxy trong máu và gây tổn thương cho gan . Qua nghiên cứu của D.Uhlmann và cộng sự cho thấy, việc bổ sung thêm L-arginine sẽ cải thiện vi tuần hoàn của gan, cải thiện tình trạng thiếu máu cục bộ tại gan. L-arginine có tác dụng bảo vệ gan thông qua việc làm giảm nồng độ amoni trong máu. [12]Khi nồng độ amoni trong máu tăng cao có thể dẫn đến các triệu chứng của bệnh

não gan.Arginine là thuốc giải độc gan được sử dụng rất rộng rãi trong bệnh viện. Những bệnh nhân bị viêm gan B, xơ gan, uống nhiều rượu, hoặc trong quá trình điều trị bệnh nào đó phải uống nhiều loại thuốc độc với gan, thì những bệnh nhân này đều phải uốngArginine hàng ngày để giải độc gan. Nếu bạn nằm trong số nhóm người này, uống L-Arginine mang lại 2 điều tuyệt vời: tốt cho gan và sinh ra NO tốt cho tim.L- Arginine là một amino acid rất an toàn và có thể tiếp nhận 4000-6000mg mà không có bất kỳ lo lắng nào về sự nhiễm độc cho cơ thể. Thực tế những liều ở mức cao hơn cũng không gây tác động bất lợi nào. Không có tác dụng phụ nào được ghi nhận trong các tài liệu y khoa liên quan đến L- Arginine. [11]Arginine tham gia tổng hợp Creatine tại gan và thận. 95% Creatine được dự trữ ở cơ. Creatine có vai trò rất quan trọng trong quá trình tạo năng lượng ở cơ và kích thích sự phát triển của cơ. Tại thế vận hội Barcelona 1992, lần đầu tiên Creatine chính thức được sử dụng để tăng thành tích của các vận động viên. [3].Ngày nay hầu hết các vận động viên thể thao đều uống bổ sung hàng ngày3000-6000 mg L-Arginine và khoảng 5000mg Creatine để tăng cường năng lượng, tăng sức mạnh, tăng sức chịu đựng- sức bền của cơ bắp, tăng kích thước và sự phát triển của cơ. L- Arginine sản sinh ra Nitric Oxide trong tế bào nội mô động mạch. Nitric Oxide là chất đảm nhiệm vai trò phòng chống các bệnh tim mạch.

2.5 Methionine (acid α -amino -methionine n-butyric):

Methionine thuộc loại acid amin chứa lưu huỳnh. Lưu hùynh của methionine bền vững đối với kiềm hơn các acid amin có chứa lưu huỳnh khác (cystine và cysteine). Methionine có vai trò quan trọng trong chuyển hoá vật chất, đặc biệt là quá trình gắn và trao đổi nhóm methyl trong cơ thể. Methionine là nguồn cung cấp chính các nhóm methyl dễ biến trong cơ thể. Các nhóm methyl được sử dụng để tổng hợp choline, một chất có hoạt tính sinh học cao. Choline còn là chất tổng hợp mỡ mạnh nhất: ngăn ngừa mỡ hoá gan. Ngoài ra còn có ảnh hưởng cụ thể vào chuyển hoá lipid và phosphatid trong gan và giữ vai trò quan trọng trong việc ngăn ngừa và chữa xơ vữa động mạch. Nguồn methionine tốt nhất là sữa, fromage, lòng trắng trứng. Methionine còn hiện diện trong đậu nành, bột mì, cá thu, thịt gà, bò, thỏ

Bảng 2.1 Nguồn thức ăn của Methionine

Thực phẩm g/100kg

Hạnh nhân 0.151

Đậu, pinto, nấu chín 0,117

Quả hạch Brazil 1,008

Thịt gà, gà hoặc fryers, rang 0,801

Chickpea 0,253

Ngô, màu vàng 0,197

Trứng, màu trắng, khô, đường bột, giảm 3,204

Cá, cá ngừ 0,755

Đậu lăng, nấu chín 0,077

Yến mạch 0,312

Đậu phộng 0,309

Gạo, màu nâu, trung bình hạt, nấu chín 0,052

Sesame hạt giống bột (ít chất béo) 1,656

Protein đậu nành tập trung 0,814

Mầm lúa mì 0,456

Protein đậu nành tập trung 0,814

Sesame hạt giống bột (ít chất béo) 1,656

Gạo, màu nâu, trung bình hạt, nấu chín 0,052

Hấp thu ở trong cơ thể:

Cùng với cysteine, methionine là một trong hai proteinogenic axit amin chứa

lưu huỳnh. S-adenosyl thuộc nhóm methionine (SAM) đóng vai trò cung cấp các

methyl. Methionine là một trung gian trong sinh tổng hợp của cysteine, carnitine,

taurine, lecithin, phosphatidylcholine và phospholipid khác. Chuyển đổi không

đúng cách của methionine có thể dẫn đến xơ vữa động mạch.[14]

Methionine là một axit amin thiết yếu, không được tổng hợp trong cơ thể người, do đó chúng ta phải bổ sung từ nguồn thực phẩm có chứa methionine hoặc methionine. Trong thực vật và vi sinh vật, methionine tổng hợp thông qua một con đường sử dụng cả acid aspartic và cysteine.

2.6 Isoleucine

Isoleucine là một acid amin thiết yếu trong cơ thể. Điều này có nghĩa là nó

phải được bổ sung đầy đủ qua chế độ ăn uống để đáp ứng nhu cầu của cơ thể.

Axit amin này được lưu trữ với số lượng lớn ở động vật. Thực phẩm có số lượng

cao của isoleucine bao gồm trứng, protein đậu nành, rong biển, gà tây, thịt gà, thịt

cừu, pho mát, và cá, đậu lăng, đậu Hà Lan...

Isoleucine được coi là một acid amin thiết yếu được tìm thấy trong rất nhiều các protein. Nói cách khác, acid amin này có thể thu được thông qua chế độ ăn uống với số lượng đủ để đáp ứng nhu cầu của cơ thể con người. Isoleucine là một đồng

phân của Leucin và là một trong ba nhánh chuỗi axit amin trong gia đình axit amin chuỗi nhánh. Ba axit amin (isoleucine, Leucine, Valine) chiếm gần 70% của tất cả các axit amin trong protein của cơ thể. Như vậy, giá trị của chúng trong việc hình thành và duy trì tính toàn vẹn về cấu trúc và chức năng trong con người là vô hạn.

Bảng 2.3 Nguồn Thực phẩm có chứa isoleucine cao bao gồm: [18]

Cottage pho mát (khô) 2.475 mg / cup

Cottage pho mát (crmd) 1.769 mg / cup

Cá và hải sản khác 4,000-6,000 mg / lb

Thịt 1,500-6,000 mg / lb

Gia cầm 2,000-4,500 mg / lb

Sesame hạt giống 2.000 mg / cup

Khô, đậu lăng toàn bộ 2.500 mg / cup

Đậu phộng đã rang 3.000 mg / cup

Những người hoạt động thể thao thường xuyên, hoặc có một chế độ ăn uống

thấp protein nên xem xét bổ sung Isoleucine trong khẩu phần ăn. Sự cân bằng lý

tưởng là 2 mg leucine và valine cho mỗi 1 milligram của isoleucine. Bổ sung kết

hợp cung cấp tất cả các ba acid amin đã nêu trên để nhận được kết quả tốt nhất.

Tác dụng

Các nghiên cứu cho thấy rằng các proteins có các tác động khác nhau trên

chức năng não bộ. Một số protein có hại được tìm thấy trong máu. Trong đó có

chảy máu do vỡ giãn tĩnh mạch thực quản sẽ làm mất máu nặng. Các thành phần

của máu được hấp thu vào ruột non. Các độc chất tạo ra do quá trình vi khuẩn

tiêu hóa protein được hấp thu tại ruột già. Chảy máu do vỡ giãn tĩnh mạch thực

quản thường xảy ra sau khi độc chất trong máu gia tăng. Thịt, cá và trứng cũng

có chứa một số protein có hại. Các rau củ là nguồn protein ít có tác dụng độc

hơn và vì vậy dung nạp tốt hơn.

Việc lựa chọn các acid amin thích hợp là quan trọng. Trong máu các bệnh nhân xơ gan thường bị thiếu các acid amin chuỗi phân nhánh và thừa acid amin thơm. Các thực phẩm có tỷ lệ cao các acid amin chuỗi phân nhánh gồm có sữa và các chế phẩm của sữa và các thực phẩm có nguồn gốc từ thực vật. Thịt và cá chứa một tỷ lệ cao các acid amin thơm. Các acid amin chuỗi phân nhánh (valine, leucine, isoleucine) ngừa bệnh lý não do gan, còn các acid amin thơm (tyrosine, phenylalanine) và methionine thì ngược lại. Các acid amin chuỗi phân nhánh được chuyển hóa ngoài gan và không làm gia tăng nồng độ các độc chất khi chúng bị chuyển hóa. Các acid amin chuỗi phân nhánh ngăn ngừa sự thoái hóa protein ở cơ.

Isoleucine có thể rất hữu ích trong việc ngăn ngừa bệnh về cơ và thúc đẩy

việc sửa chữa mô sau khi phẫu thuật hoặc chấn thương. Isoleucine có thể hỗ trợ

hiệu ứng đồng hóa của các chuỗi axit amin phân nhánh trên tổng hợp protein cơ.

Isoleucine tác động tích cực trên protein cơ bắp ở những người bị mất protein

cơ. Amen và Yoshumira đã trình bày chứng cứ chỉ ra rằng isoleucine, leucine,

và valine rất quan trọng trong việc kích thích chức năng đồng hóa ở người.

Về cơ bản, isoleucine được công nhận là một axit amin có thể làm tăng sức

bền và giúp chữa lành các tế bào cơ. Nó là đặc biệt khuyến khích cho các vận động

viên chuyên nghiệp và xây dựng cơ thể, như chức năng chính của isoleucine trong

cơ thể được tăng lên các mức năng lượng và giúp cơ thể phục hồi từ các hoạt động

thể chất nặng.

Isoleucine là một acid amin được biết đến với khả năng của mình để tăng sức

chịu đựng và giúp chữa lành và sửa chữa các mô cơ và tăng tác dụng đông máu tại

của chấn thương. Acid amin này đặc biệt quan trọng đối với các vận động viên

nghiêm trọng và xây dựng cơ thể bởi vì chức năng chính của nó trong cơ thể là để

tăng năng lượng và giúp cơ thể phục hồi từ các hoạt động thể chất nặng.

Thiếu isoleucine là chỉ tìm thấy ở những người thiếu protein nhưng các triệu

chứng có thể bao gồm nhức đầu, chóng mặt, mệt mỏi, trầm cảm, rối loạn cũng như

khó chịu. Các triệu chứng của thiếu hụt có thể bắt chước các triệu chứng của hạ

đường huyết. Chất dinh dưỡng này cũng đã được tìm thấy thiếu những người có rối

loạn tâm thần và thể chất, nhưng nhiều nghiên cứu hơn là yêu cầu về điều này.

2.7 Valin

Vai trò với cơ thể: Valin là một acid amin rất cần thiết cho con người và các động vật xương

sống khác. Valin được cơ thể hấp thu và được sử dụng như là thành phần cấu tạo protein, và có ảnh hưởng lớn trong quá trình cuộn lại của phân tử protein. Valin rất cần thiết duy trì và thúc đẩy quá trình phát triển, chữa lành tế bào cơ và hình thành tế bào mới, giúp cân bằng nito cần thiết, điều chỉnh lượng đường trong máu vì nó có khả năng phân huỷ đường glucose trong cơ thể để cung cấp năng lượng cho hoạt động sống. Ngoài ra valin còn giúp kích thích hệ thần kinh trung ương.

Valin giúp ngăn ngừa sự phân huỷ của cơ bắp bằng cách cung cấp các cơ bắp với đường thêm cho sản xuất năng lượng trong quá trình hoạt động thể chất cường độ cao. Valin cũng giúp loại bỏ nito có khả năng độc hại dư thừa từ gan và có thể vận chuyển nito đến các mô khác trong cơ thể khi cần thiết. Valin có thể điều trị bệnh gan và túi mật, cũng như thiệt hại cho các cơ quan này gây ra bởi chứng nghiện rượu và lạm dụng ma tuý. Valin có thể giúp điều trị bệnh não gan thậm chí đảo ngược, hoặc tổn thương não liên quan đến rượu.

Các loại thực phẩm chứa: Sữa, thịt, ngũ cốc, nấm, đậu tương và lạc.Nhu cầu tối thiểu valin của người:

+ Trẻ em(mg/kg): 105

+ Nữ trưởng thành(g/ngày): 0.65

+ Nam trưởng thành(g/ngày): 0.80

2.8 Tryptophan

Vai trò với cơ thể:

Đây là một trong những acid amin quan trọng nhất mà vai trò của nó liên quan chặt chẽ với tổng hợp tổ chức, các quá trình chuyển hoá và phát triển. Cần thiết cho sự phát triển của trẻ em, duy trì sức sống, điều hoà chức năng của tuyến nội tiết, đảm bảo cho sự phát triển của tinh trùng, tham gia tổng hợp Hemoglobin của hồng cầu.

Tryptophan giúp làm dịu thần kinh, gây buồn ngủ do làm tăng nồng độ serotonin trong não( tryptophan là tiền chất của chất truyền thần kinh serotonin).

Không nên dùng nhiều chất béo như bơ, các món xào, chiên nhiều dầu mỡ, thịt xông khói, bánh kem... (vì đây là những thực phẩm cản trở tiến trình tổng hợp tryptophan).

Ngô l à thực phẩm có protid không cân đối ở 2 mặt: một mặt do hàm lượng leucine quá cao làm tăng nhu cầu isoleucine của cơ thể, gây ra thiếu hụt thứ phát isoleucine, mặt khác nghèo lysin và trytophan.

Thịt có đấy đủ các aa cần thiết với tỷ lệ cân đối, thừa lysin để hỗ trợ cho ngũ cốc, ngoài ra còn có colagen và elastin, khó hấp thu, giá trị dinh dưỡng thấp, vì thành phần của nó hầu như không có cystin và tryptophan, loaị này tập trung nhiều ở phần bụng, thủ, chân giò.

Khi cơ thể thiếu tryptophan ảnh hưởng lớn đến tinh thần, suy giảm trí nhớ, dễ cáu giận và gây mất ngủ, phá huỷ tuyến nội tiết, giảm khối lượng cơ thể.

Thiếu tryptophan kéo dài gây đục tuỷ tinh thể ở chuột nhắt, giảm nồng độ protein huyết tương ỏ trẻ em. Giảm protein huyết tương gây rối loạn vận chuyển nhiều chất : cation (Ca2+, Mg2+,vv... ), hormon (thyroxin...) bitiamin (đặc biệt nhóm B), bilirubin và nhiều chất khác, do đó gây ra một loạt các rối loạn chức năng : nổi bật lên hàng đầu là thiếu vitamin. Những biểu hiện sớm của giảm protein huyết tương là rối loạn hoạt động men chuyển hoá gluxit, lipit, và protein; trước tiên là giảm

hoạt tính men khử amin, chuyển amin, và tổng hợp axit amin (đăc biệt rõ ở gan), ảnh hưởng tới tổng hợp protein ở gan và các cơ quan khác, hoạt tính men tạo ure giảm, nên ure máu giảm, NH3 máu tăng.

Các loại thực phẩm chứa : Tryptophan có nhiều trong yohurt, phô mai, sữa, thịt, cá, trứng, hạt hướng dương, hạt bí đỏ, mè, đậu phộng, chuối, đậu phộng, gạo, bí đỏ... Ngoài ra còn có nhiều trong đạm lúa mì, đậu nành..

Bảng 2.4: Thành phần acid amin không thay thế trong một số loại thức ăn

Acid amin 

Thức ănHisti-

dine

Leu-cine

Trypto-

phan

Phenylalanin Valin Methi

-onineThreo-nine

Leu-cine

 

Izoleucine

Lúa mì 2,1 2,7 1,2 5,7 4,5 2,5 3,3 6,8 3,6Ngô 2,2 2,0 0,8 5,0 5,0 3,1 3,7 22,0 4,0Ðỗ tương

2,3 5,8 1,2 5,7 4,2 2,0 4,0 6,6 6,7

Lạc 2,1 3,0 1,0 5,4 8,0 1,2 1,5 7,0 3,0Sữa bò 2,6 7,5 1,6 5,7 8,4 3,4 4,5 11,3 8,5Trứng gà

2,1 7,2 1,5 6,3 7,3 4,1 4,9 9,2 8,0

Nhu cầu tối thiểu tryptophan của người: + Trẻ em(mg/kg): 22

+ Nữ trưởng thành(g/ngày): 0.15

+ Nam trưởng thành(g/ngày): 0.25

2.9 Phenylalanin

Phenylalanin tham gia vào việc tổng hợp tyrosine (là chất tiền thân của adrenalin) và là loại acid amin chính trong việc tạo thành đạm tuyến giáp. Có chức năng duy tri sự hoạt động bình thường của tuyến giáp trạng, tuyến thượng thận, tham gia tạo sắc tố và độ thành thục của tinh trùng.

Phenylalanine là một axít amin có chức năng bồi bổ não, tăng cường trí nhớ, và tác động trực tiếp đến mọi hoạt động của não bộ. Ngoài ra, nó có thể làm tăng lượng chất dẫn truyền xung động thần kinh, và tăng tỷ lệ hấp thụ tia UV từ ánh sáng mặt trời, giúp tạo ra vitamin D nuôi dưỡng làn da.

Phenylalanin thường bị coi là chất độc bởi vì nó dc sử dụng làm vị ngot cho non-carbohydrate cho nước ngọt( được sử dụng với aspartame) và nhiều người cho rắng nó là nguyên nhân dận đến sư nguy hiểm cho tri óc, và có thể dẫn đến nguy cơ ung thư.Thừa phenylalanin dẫn đến triệu chứng nhức đầu, cao máu, bùn nôn, đau tim và thần kinh tổn hại.Các loại thực phẩm chứa: Phenylalanine có trong sữa, hạnh nhân, bơ, lạc, các hạt vừng, pho mat, quả hạch và các hạt giống…Nhu cầu tối thiểu phenylalanin của người: + Trẻ em(mg/kg): 90

+ Nữ trưởng thành(g/ngày): 0.22

+ Nam trưởng thành(g/ngày): 1.1-0.3(*)

(*): khi lượng tyrosin đầy đủ

khi có mặt Tyrosine trong thức ăn thì nhu cầu Phenylalanine sẽ giảm.

Chuyển hoá phenylalanin

phenylalanine có thể chuyển hóa thành tyrosine, nhưng nó cũng được cần tới với một số lượng lớn khi mà khẩu phần ăn thiếu tyrosine. Tyrosine là thiết yếu cho những người mắc bệnh thiểu năng trí tuệ PKU (phenylketonuria). Quá trình sinh tổng hợp trong cơ thể những bênh nhân này không thể chuyển hóa phenylalanine thành Tyrosine. 70 - 75% nhu cầu của phenylalanine có thể được thoả mãn bằng tyrosine.

2.10 Leucine:

Là một acid amin thiết yếu, leucine không thể được tổng hợp bởi động vật. Do đó, nó phải được tiêu hóa, thường là một thành phần của protein. Trong thực vật và vi sinh vật, leucine được tổng hợp từ axit pyruvic bởi một loạt các enzyme sau:

Leucin được sử dụng trong gan, mô mỡ, mô cơ. Trong mỡ và mô cơ, leucine được sử dụng trong sự hình thành của sterol. Leucin là axit amin có khả năng kích thích tổng hợp protein cơ trong chế độ ăn uống.

Chức năng

Leucine có thể được chuyển đổi thành glucose nhanh hơn valine và isoleucine.

Leucine tương đối quan trọng trong quá trình điều chỉnh hàm lượng đường trong máu; nên sẽ tốt cho bệnh nhân mắc chứng “hyperglycemica”, hoặc những người mong muốn đốt cháy chất béo nhanh chóng. Hơn nữa, loại axít amin này còn có chức năng duy trì lượng hormone tăng trưởng để thúc đẩy quá trình phát triển mô cơ.

Nhiệm vụ quan trọng nhất của loại axít amin này là khả năng hấp thụ canxi, giúp cho xương chắc khỏe, chống lão hóa cột sống, duy trì trạng thái cân bằng nitơ có trong cơ thể, do đó tránh được hiện tượng giãn cơ và mệt mỏi. Ngoài ra, leucine còn có tác dụng giúp cơ thể tạo ra chất kháng thể và điều tiết hormone truyền tải thông tin.

Nguồn thực phẩm

Leucine được tìm thấy chủ yếu trong các loại thực phẩm chất lượng cao chứa nhiều protein như đậu, men bua, cám gạo nâu, caseinate, ngô, sản phẩm từ sữa, trứng, cá, hạt cây gai dầu, rau, thịt, các loại hạt, hải sản, đậu nành.

Lượng leucine khuyến nghị

Liều dùng hàng ngày của leucine là khoảng 16mg/kg cân nặng cơ thể, và cứ như thê, ví dụ: một người đàn ông nặng 70 kg sẽ cần 1120 mg leucine một ngày.

Thiếu hụt leucine

Những trường hợp bị thiếu hụt loại acid amin này, khi muốn bổ sung vào thức ăn cần chú ý đến những mức độ độc hại của nó đối với cơ thể, gây ra tình trạng nứt da do thiếu hụt niacin trong máu. Các triệu chứng của rối loạn này bao gồm tiêu chảy, phát ban và mất cân bằng, rối loạn tâm thần.