Bu sunum şu kaynaktan yararlanılarak hazırlanmıştır: Coşkun Can Aktan Yolsuzlukla Mücadele Stratejileri, Ankara: Hak-İş Yayınları, 2002. Sunumu Hazırlayan: Mustafa Eroğlu

PROF.DR.COŞKUN CAN AKTAN

Politik karar alma mekanizmasında rol alan aktörlerin

(seçmenler,politikacılar,bürokratlar,baskı ve çıkar grupları) özel çıkar sağlama amacı ile toplumda mevcut hukuki,dini,ahlaki ve kültürel normları ihlal edici davranış ve eylemlerde bulunmalarıdır.

Temel Neden : Siyasal sürecin işleyişinde özel çıkar güdüsünün geçerli olması Diğer Nedenler; -Modernleşme -Rüşvet,zimmet,irtikap(zorla yiyicilik),ihtilas,iltimas -Toplumda eğitim ve kültür seviyesinin düşüklüğü -Ülkenin hukuk sistemindeki belirsizlikler ve boşluklar

-Gelir ve servet dağılımındaki eşitsizlikler -Modern demokrasi kültürünün yerleşmemiş olması -Popülizm

1 .Yönetimde Açıklık (Şeffaflık) Demokrasi açık toplum rejimidir.Demokrasinin en temel özellikleri temsil,katılım ve denetimdir. Açıklık kamu yönetiminin yönetilenler tarafından denetlenmesini sağlar.Açık toplum ve açık devletin oluşturulabilmesi için şunlar gereklidir; -Bilgi edinme hakkı ve bu hakkın Anayasada yer alması -Kamu kurum ve kuruluşların faaliyetlerine ilişkin en az yılda bir kez rapor hazırlamaları

-Kamu politikasına ilişkin kararların önceden halka duyurulması -Vatandaşların Belediye Meclis toplantılarına katılımı -Kamu yönetimindeki yozlaşmaların cezai müeyyidelerin yasalarda açıkça belirtilmesi

2.Devlet Ahlakı Yasasının Yürürlüğe Konması Bir Devlet Ahlakı Yasası yürürlüğe konularak bu yasada devlet yönetiminde uyulması gerekli esas ve usullerin belirlenmesi gerekir. 3.Siyasal Yozlaşmaları Denetleme Kurumu Oluşturulması Ülkemiz siyasal yozlaşma ile mücadelede halen yetersiz bir konumdadır. Siyasal yozlaşmayla mücadele için Parlementoya bağlı bir kurum oluşturulması şarttır. 4.Siyasal Yozlaşmalarla Mücadelede Halk Denetçiliği Kurumunun Oluşturulması

5.Parti İçi Demokrasinin Sağlanması İçin Siyasal Yargı Kurumunun Oluşturulması İktidarın kişiselleşmesi,parti disiplini ve lider diktası parti içi demokrasiyi ortadan kaldırır. Parti içi demokrasinin kurumsallaştırılması için bağımsız Siyasal Yargı Kurumu oluşturulmalıdır. 6.Mal Bildiriminde Bulunma Zorunluluğu Getirilmesi Tüm kamu görevlileri mal beyanında bulunmalıdır.

7.Üst Düzey Kamu Görevlilerin Gelir ve Mameleklerinin Kayyuma Bırakılması Üst düzey kamu görevlilerin gelir ve mameleklerinin idaresi kayyuma bırakılmalıdır.Nedeni yüksek mevkii sahiplerinin gelir ve mamelek değişimlerinin kuşku üzerinde olması gerekir. 8.Bürokrasinin İyileştirilmesi 9.İhale Sistemi ve Mevzuatının Düzeltilmesi Rüşvet şeklindeki siyasal yozlaşmanın önüne geçilmesi için ihale sisteminin yeniden gözden geçirilmesi gerekir.

10.Teşvik Sistemi ve Mevzuatının Düzeltilmesi 11.SiyasiPartiler ve Seçim Mevzuatının Düzeltilmesi 12.Siyasal Yozlaşmanın Yaygın Olduğu Kamu Kurum ve Kuruluşlarında Denetim ve Kontrollerin Etkinleştirilmesi

13.Eğitim-Öğretim ve Kitlesel Araçlar İle Siyasal Yozlaşmayla Mücadele Edilmesi Toplumsal suç ve kirliliklerinin önüne geçilmesi için eğitim ve öğretimin büyük rolü vardır. 14.Kamu Görevlilerin Ücretlerinin İyileştirilip, Ücret Dengesizliklerinin Ortadan Kaldırılması Rüşvet,zimmet gibi siyasal yozlaşmanın ortadan kaldırılması için görevlilerin ücretlerinin iyileştirilmesi gerekir.

15.Cezai Müeyyidelerin Artırılması Ülkemizde yürürlükte bulunan 3628 sayılı Mal Bildiriminde Bulunulması,Rüşvet ve Yolsuzluklarla Mücadele Kanunu ile 765 sayılı Türk Ceza Kanunu kapsamında yer alan siyasi nitelikli cezalara ilişkin yaptırımlar artırılmalıdır. 16.Siyasal Yozlaşma Suçlarını İhbarda Bulunanların Ödüllendirilmesi ve Korunması

17.Kamu Harcamaları ve Bütçenin Denetimi Devlet bütçesinden yapılan harcamaların denetiminin etkin yapılması siyasal yozlaşmanın önlenmesi için önemlidir. 18.Devletin Küçültülmesi ve Özelleştirme

Prof.Dr. Coşkun Can Aktan Dokuz Eylül Üniversitesi, İİBF Öğretim Üyesi & Sosyal Bilimler Araştırmaları Derneği http://www.sobiad.org Professor Coşkun Can Aktan Dokuz Eylul University, Faculty of Economics and Management & Social Sciences Research Society http://www.sobiad.org CAN AKTAN: Sosyal Bilimler Kütüphanesi CAN AKTAN: Social Science Library http://www.canaktan.org CAN AKTAN: Yaşam Felsefesi ve Gezme Sanatı CAN AKTAN: Philosophy of Life and Art of Travel http://www.canaktan.net