2. Tema:Si te krijojme nje biznes 3. ^Struktura e projektit
eshte e ndare ne 2 pjese: -Pjesa e pare shpjegon: *Biznesin dhe pse
studiohet ai ndersa -Pjesa e dyte flet per: *Menyren e krijimit te
nje biznesi 4. Biznesi dhe format e organizimit te tij 5. Biznesi
dhe format e organizimit te tij: -Pse studiohet biznesi? -Cili sht
roli i biznesit n shoqri -Cilat jan format e organizimit t biznesit
-Faktort e falimentimit t biznesit -Dallimi ndrmjet ndrmarrsve dhe
menaxherve t biznesit 6. -Pr t qen nj konsumator dhe investitor i
mir informuar -Pr t qen nj punonjs m i mir dhe m konkurrent n treg
- Pr t hyr n biznes si siprmarrs -Pr t qen n menaxher i suksesshm
7. Objektivat: Cmimi I aksioneve Mbijetesa Fitimi Kenaqesia e
kerkeses Mjedisi Imazhi dhe reputacioni Cilesia dhe inovacioni
Eficenca Shitjet dhe te ardhurat nga shitjet Fuqia e tregut
Ceshtjet sociale 8. Format themelore te pronesise mbi bizneset Ju
mund te krijoni nj biznes n shum mnyra. Tre forma kryesore t
pronsis mbi biznesin jan: 1. Biznes individual 2. Ortakri 3.
Korporat Nisja e nj biznesi individual mund t jet e leht Ju mund ta
ofroninj shrbim pr. shtypjen e teksteve, mund ta hapni nj qendr pr
riparimin e veturave, ta hapni nj restorant, apo t provoni lloje te
ndryshme biznesesh per tu prmbushur krkesat dhe nevojat
ekomunitetit tuaj 9. Biznes individual quhet nj biznes q zakonisht
sht n pronsi dhe menaxhim t nj personi. Kjo sht forma m e shpesht e
pronsis s nj biznesi. Shum njerz nuk kan para, koh apo dshir q ta
udhheqin nj biznes t tyrin. Ata preferojn q ta ken edhe dik tjetr
apo nj grup njerzish si bashkpuntore. Kur dy ose m shum njerz
ligjrisht pajtohen q t bhen bashkpronar t nj biznesi, ather kjo
organizat quhet ortakri . Krijimi i nj biznesi q sht i ndar nga
pronart e vet i ka prparsit e veta. Nj entitet ligjor q ka
autoritet pr t vepruar dhe t ket prgjegjsi t ndara nga pronart e
vet quhet korporat. 10. Bizneset Individuale 11. PERPARESITE Biznes
individual quhet nj biznes q zakonisht sht n pronsi dhe menaxhim t
nj personi. Kjo sht forma m e shpesht e pronsis s nj biznesi. Shum
njerz nuk kan para, koh apo dshir q ta udhheqin nj biznes t tyrin.
Ata preferojn q ta ken edhe dik tjetr apo nj grup njerzish si
bashkpuntore. Kur dy ose m shum njerz ligjrisht pajtohen q t bhen
bashkpronar t nj biznesi, ather kjo organizat quhet ortakri .
Krijimi i nj biznesi q sht i ndar nga pronart e vet i ka prparsit e
veta. Nj entitet ligjor q ka autoritet pr t vepruar dhe t ket
prgjegjsi t ndara nga pronart e vet quhet korporat. 12. Prparsit
Bizneset individuale jan forma m e leht e biznesit q ju mund ta
eksploroni n prpjekjet tuaja pr karrier interesante. Secili qytet e
ka nga nj biznes individual t cilin ju mund ta vizitoni. Dhe nse
diskutoni me disa nga pronart e ktyre bizneseve pr t mirat dhe t
kqijat e puns individuale, shumica e tyre do tju prmendin prparsin
e t qenit shef i vetvetes dhe vet-caktimin e t orve t puns.
Prparsit e tjera dallojn prej njrit biznes n tjetrin, apo edhe nga
personaliteti i afaristit, megjithat ne do ti grupojm ato n disa
kategori. 13. Bizneset Individuale 1. Lehtsia e hapjes dhe mbylljes
s nj biznesi Krejt ajo q ju duhet pr nisjen e nj biznesi individual
sht blerja apo marrja me qira e pajisjeve t nevojshme dhe vendosja
e disa lajmrimeve pr shrbimet q kryeni. sht po aq e thjesht t dilni
nga ky biznes; ju thjesht vendosni t mos punoni m. Nuk keni nevoj t
ballafaqoheni dhe t konsultoheni me asknd pr vendime t tilla.
Ndoshta do t ju duhet ta merrni nj leje apo licence nga qeveria
vendore, por shpeshher kjo nuk prbn problem. 14. 2. T qenit shef i
vetvetes T punosh pr t tjert thjesht nuk sht aq ekzaltuese se sa t
punosh pr veten tnde. Kshtu ndihen pronart e bizneseve individuale.
Ju bni gabime, por ato jan gabimet tuaja dhe e njjta gj vlen edhe
pr shum sukseset e vogla q i prjetoni do dit. 3. Krenaria mbi
pronsin Njerzit q jan pronar dhe menaxhues t bizneseve t tyre me t
drejt jan krenar pr punn e tyre. Ata e meritojn gjith respektin pr
marrjen e rreziqeve dhe ofrimin e produkteve dhe shrbimeve t
nevojshme. 4. Mbajtja e profiteve Prve knaqsis pr t qenit shef i
vetvetes, nuk ka knaqsi m t madhe se sa t dish se mund t fitosh
para aq sa sht e mundur dhe nuk duhet ti ndash ato para me dik
tjetr (prve qeveris dhe tatimeve t saja 5. Pa tatime speciale T
gjitha prfitimet e nj biznesi individual tatimohen si t ardhura
personale t pronarit, dhe pronari e paguan tatimin normal n t
ardhura pr kto para. (Megjithat pronart duhet t japin raporte mbi
kthimet tatimore dhe t bjn pagesa katr her n vit) 15. DISAVANTAZHET
Jo gjithkush sht i aft t jet pronar dhe menaxhues i biznesit.
Shpeshher sht e vshtir t ruhen para pr t nisur dhe mirmbajtur nj
biznes. Kostot e inventarit, furnizimeve, sigurimit, reklamimit,
qiras, shrbimeve publike, mund t jen t paprballueshme nga nj
individ i vetm. Pronsia individuale e biznesit i ka edhe
disavantazhe te tjera 1. Prgjegjsit e pakufizuara rreziku i
humbjeve . Kur punoni pr t tjert, sht problem i tyre nse biznesi
nuk sht profitabil. Kur jeni pronar i biznesit tuaj ju dhe biznesi
i juaj konsideroheni si nj dhe e njjta gj. Ju mbani prgjegjsi t
pakufizuara; pra, fardo borxhi apo dmi q ka shkaktuar biznesi juaj
duhet t paguhet nga ju vet, edhe nse kjo do t thot se duhet ta
shisni shtpin, veturn, etj. Ky sht nj rrezik serioz, dhe nj rrezik
q krkon mendim dhe diskutime me avokaat, agjent t sigurimit dhe t
tjer. 16. 2. Resurset e kufizuara financiare - Fondet n dispozicion
t bizneseve jan kufizohen n fondet q mund ti mbledh pronari. Meq
sasia e parave q nj person mund t mbledh sht shum e kufizuar, ather
ortakrit dhe korporatat e kan gjasa m t mdha pr t mbledhur financat
e nevojshme pr nisjen dhe mbarvajtjen e nj biznesi. 3. Vshtirsit n
menaxhim T gjitha bizneseve u nevojitet njfar niveli i menaxhimit;
pra, dikush duhet t mbaj t dhna mbi inventarin, kontabilitetin, t
dhnat mbi tatimet, etj. Shum njerz t cilt jan t aft ti shesin
gjerat apo ta ofrojn nj shrbim nuk jan t aft q ti mbajn librat e t
dhnave. Bizneset individuale ndodh q se kan asknd pr tju ndihmuar.
Shpeshher sht e vshtir t gjinden njerz t mir dhe t kualifikuar pr
ta udhhequr nj biznes. Bizneset individuale shpesh ankohen se e kan
t vshtir t gjejn puntor t mir. 4. Kushtimi i kohs sht e vshtir q t
keni koh t lir n jet nse jeni pronar i nj biznesi, sepse duhet ta
menaxhoni at dhe duhet ti trajnoni njerzit. Kjo sht e vrtet pr do
biznes, por sidomos pr nj afarist individual sepse ai nuk ka me k
ta ndaj barrn. Pronari duhet t kaloj or t gjata duke punuar 17. ju
i humbni prfitimet e vogla dytsore q vijn nga puna pr t tjert. Ju
nuk keni sigurim shndetsor, nuk keni sigurim pr paaftsit, nuk keni
pushim mjeksor, pushim me pages, etj. Kto prfitime mund t prbjn
deri n 30% t t ardhurave t puntorit. 6. Rritje e kufizuar Nse
pronari bhet i paaft pr t punuar, biznesi shpesh mund t mbetet i
bllokuar. Zgjerimi i biznesit sht zakonisht i ngadalshm sepse
biznesi individual mbshtetet n pronarin e saj pr pjesn m t madhe t
kreativitetit, njohurive dhe financimit. 7. Jetgjatsia e kufizuar
Nse pronari i biznesit individual vdes apo del n pension, biznesi m
nuk ekziston prve nse shitet apo merret prsipr nga trashgimtart e
pronarit. 18. Bisedoni me disa siprmarrs vendas mbi problemet q i
kan pasur nga t qenit t vetm n afarizm. Ata me siguri kan shum
ngjarje interesante pr tju treguar, si pr shembull problemet me
marrjen e kredis, problemet me vjedhjet, dhe problemet me
mirmbajtjen e biznesit. Pr shkak t ktyre problemeve shum afarist
individual vendosin q t zgjedhin partner me t cilt do ta ndajn
rrugn bashk. Ortakria sht nj form ligjore e biznesit me dy ose m
shum pronar. Ekzistojn disa lloje t ortakrive. 1. Ortakri e
prgjithshme 2. Ortakri e kufizuar 3. Ortakri Master e kufizuar 19.
Nj ortakri e prgjithshme sht ortakri n t ciln t gjith pronart i
ndajn prgjegjsit pr operimin e biznesit si dhe prgjegjsit pr
borxhet e biznesit. Nj ortakri e kufizuar sht nj ortakri me nj ose
m shum ortak t prgjithshm dhe nj ose m shum ortak t kufizuar. Nj
ortak i prgjithshm sht pronari (partneri) i cili mban prgjegjsi t
pakufizuara dhe sht aktiv n menaxhimin e firms. Nj ortak i kufizuar
rrezikon investimin e tij n kompani, por gzon prgjegjsi t kufizuara
dhe nuk mund t ndihmoj ligjrisht n menaxhimin e kompanis. Prgjegjsi
e kufizuar do t thot se ortakt e kufizuar nuk jan prgjegjs pr
borxhet e biznesit prtej sasis q kan investuar prgjegjsit e tyre
(borxhet q duhet t paguajn) jan t kufizuara n sasin e parave q ata
i fusin n kompani; asetet e tyre personale nuk jan t rrezikuara. Nj
form e re ortakrie, ortakria master e kufizuar (OMK) i ngjan shum
formatit t korporats pr shkak se ajo funksionon si korporat dhe
tregtohet n burs si e till, por tatimohet si nj ortakri dhe prandaj
nuk i nnshtrohet tatimit mbi t ardhurat e korporatave. 20. biznes
sjell shum prparsi. Shpesh sht shum m e leht t zotrohet dhe
menaxhohet nj biznes me nj apo m shum pronar. Partneri i juaj mund
t ju zvendsoj kur ju jeni t smur apo kur ikni n pushim. Partneri i
juaj mund t jet i aft n kontrollin e inventarit dhe n kontabilitet,
ndrsa ju mund t jeni t aft n shitje dhe servisim. Nj partner
gjithashtu mund t ju ofroj para shtes, mbshtetje dhe ekspertiz.
Disa nga njerzit q sot i gzojn prparsit e ortakrive jan doktort,
avokatt, dentistt dhe profesionistt e tjer. Ortakrit zakonisht i
kan prparsit vijuese. 21. PERPARESITE 1. M shum resurse financiare
. Kur dy ose m shum njerz i mbledhin bashk parat dhe kredit e tyre
sht m e leht t paguhen qiraja, shrbimet publike dhe faturat e tjera
t biznesit. Nj ortakri e kufizuar sht e dizajnuar pr t ndihmuar
rritjen e kapitalit (paras). Si edhe u prmend m hert, nj partner i
kufizuar investon para n nj biznes por ligjrisht nuk mund t mbaj
prgjegjsi menaxhuese dhe ka prgjegjsi t kufizuara. 2. Prgjegjsit e
ndara n menaxhim dhe bashkimi i njohurive sht thjesht m e leht q t
menaxhohen aktivitetet e prditshme t nj biznesi me partner t
zgjedhur me kujdes. Partnert i japin njri tjetrit koh t lir nga
biznesi dhe ofrojn njohuri dhe perspektiva t ndryshme. Pr disa
njerz partneri m i mir sht bashkshortja. Prandaj edhe rastis t
shohim shpesh restorante, dyqane shrbyese dhe biznese t tjera q
menaxhohen nga ekipe burr-grua. 3. Jetgjatsia m e madhe Nj studim i
raportuar n Forbes gjeti se nga 2,000 bizneset e nisura q nga viti
1960, ortakrit kishin katr her m shum gjasa pr sukses se bizneset
individuale. Pasja e nj partneri mund ti ndihmoj nj biznesmeni pr
tu disiplinuar. 22. Zgjedheni partnerin tuaj T supozojm se juve ju
nevojiten para dhe dshironi ta mirmbani biznesin tuaj, dhe vendosni
q ta merrni nj partner. Ju e dini se ortakrit jan si martesat dhe
ju nuk do ta njihni krejtsisht personin tjetr para se t jetoni me
t. Si t zgjidhet partneri i duhur? Para se t futeni n ndonj
partneritet, bjini kto gjra: 1. Bisedoni me njerz q kan qen pjes e
ortakrive t suksesshme dhe t pasuksesshme. Pyetini se si jan
zgjidhur problemet dhe se si jan marr vendimet. 2. Intervistojeni
partnerin tuaj perspektiv me shum kujdes. far aftsish ka ky person?
A jan kto aftsi t njjta me tuajat apo i kompletojn ato? far
kontaktesh, resursesh apo atributesh speciale do ti sjell ky person
biznesit? A ndiheni njsoj pr at q antart e familjes t punojn pr
biznesin tuaj? A e ndani t njjtin vizion pr t ardhmen e kompanis?
3. Vlersoni partnerin dhe vendimmarrsin tuaj potencial. Pyeteni
veten, a do t mundem un ta ndaj me k t njeri autoritetin pr t
gjitha vendimet e mdha t biznesit? Njjt si shumica e martesave t
mira, mnyra m e mir pr ti evituar konfliktet sht komunikimi i
sinqert mbi at se ka presin partnert t japin dhe t prfitojn nga
ortakria. 23. Nuk sht e vshtir t formohet nj ortakri, por do
partner perspektiv duhet t marr kshilla nga avokatt me prvoj n
marrveshje t tilla. Shrbimet e avokaturs jan zakonisht t shtrenjta,
kshtu q partnert mund ti lexojn t gjitha gjrat mbi ortakrit dhe t
arrijn disa marrveshje themelore para se ta thrrasin avokatin. Pr
mbrojtjen e vets suaj, siguroni q marrveshja e juaj e ortakris
arrihet me shkrim. 24. . 2. Emrat dhe adresat e t gjith partnerve.
3. Synimi dhe natyra e biznesit, lokacioni i zyrave qendrore dhe
fardo lokacioni tjetr ku biznesi do t operoj. 4. Data kur ortakria
do t filloj dhe koha sa do t zgjas. A do t ekzistoj pr nj periudh t
caktuar kohore apo do t prfundoj kur njri nga partnert vdes ose nse
njri nga partnert vendos t trhiqet ? 5. Kontributi i dhn nga secili
partner. A do t kontribuojn disa partner para, t tjert patundshmri,
pron personale, ekspertiz, apo pun? N far date duhen dhn
kontributet? 6. Menaxhmenti i prbr nga partnert. A do t ken
partnert fuqi t barabart n menaxhim apo do t ket partner senior dhe
junior? 7. Obligimet e secilit partner. 8. Rrogat dhe xhirollogarit
rrjedh se t secilit partner. 9. Dispozita pr ndarjen e profiteve
dhe humbjeve. 10. Dispozita pr procedurat e kontabilitetit. Kush do
ti mbaj librat? Cilat metoda t mbajtjes s t dhnave dhe t
kontabilitetit do t prdoren? Ku do t mbahen librat? 11. Kushtet pr
pranimin e ortakve t rinj. 12. Ndonj kufizim special, e drejt apo
obligim i caktuar ndaj ndonj partneri. 13. Nj dispozit pr partnert
q dalin n pension. 14. Nj dispozit pr blerjen e aksioneve t nj
partneri t vdekur apo t dal n pension. 15. Nj dispozit pr at se si
do t zgjidhen ankesat. 16. Nj dispozit pr at se si t shprndahet
ortakria dhe t ndahen asetet n mes t partnerve 25. KORPORATAT Nj
korporat konvencionale sht nj entitet ligjor t cilit shteti i jep
autoritetin q t veproj dhe t ket prgjegjsi t ndara nga pronart e
saj. Pr pronart e korporats (aksionart) kjo do t thot se ata nuk
jan prgjegjs pr borxhet apo problemet e korporats prtej parave t
cilat i investojn n kompani. Pronart nuk kan nevoj q t brengosen pr
humbjen e shtpis, veturs, apo pronave t tjera pr shkak t ndonj
problemi me biznesin ky sht nj benefit i rndsishm. Korporata jo
vetm q i kufizon prgjegjsit e pronarve, por u mundson njerzve q t
ken aksione n pronsin (dhe profitet) e biznesit pa punuar kurr aty
apo pa pasur kurrfar obligimesh ndaj saj. 26. hyr n biznes. Por q
nj biznes t rritet dhe t prparoj shum njerz duhet t jen t gatshm ti
investojn parat e tyre. Mnyra pr ta zgjidhur kt problem sht
themelimi i nj krijese artificiale, nj entiteti q ekziston vetm n
syt e ligjit nj korporate. Le ti shikojm disa nga prparsit: 1. M
shum para pr investime Pr t mbledhur m shum para, nj korporat i
shet aksione dokujt q sht i interesuar ti blej ato. Kjo do t thot q
miliona njerz mund t jen pronar aksionesh n kompani t mdha.
Korporatat mund ta ken m leht edhe t marrin kredi sepse dhnsit e
kredive e kan m t leht ti vendosin nj mim kompanis kur e shohin se
me far mime tregtohen aksionet e 2. Prgjegjsit e kufizuara Nj
prparsi e madhe e korporatave sht prgjegjsia e kufizuar e pronarve.
3. Madhsia Kjo fjal i prmbledh shum nga prparsit e disa
korporatave. Pr shkak se ato e kan aftsin pr t mbledhur sasi t mdha
t parave me t cilat mund t investojn, korporatat mund t ndrtojn
fabrika t mdha me pajisjet m t reja. Ato mund ti punsojn ekspertt
ose specialistt m t mdhenj n t gjitha fushat e operimit. Pr m tepr,
ato mund ti blejn korporatat e tjera q operojn n tregje tjera n
mnyr q ta shprndajn rrezikun. 27. 4. Jeta e vazhdueshme Pr shkak se
korporatat jan t ndara nga pronart e tyre, vdekja e ndonjrit prej
tyre nuk e mbyll korporatn. 5. Lehtsia e ndryshimit t pronsis sht e
leht q ndryshohen pronart e korporats. Thjesht nj pronar aksionesh
ia shet aksionet dikujt tjetr. 6. Lehtsia e trheqjes s puntorve t
talentuar Korporatat mund t trheqin puntor t aft duke ofruar
benefite si psh. opsione mbi aksionet. 7. Ndarja e pronsis nga
menaxhmenti Korporatat mund t mbledhin para nga shum investitor t
ndryshm pa i prfshir ata m menaxhim. Pronart e zgjedhin Bordin e
Drejtorve. Bordi i zgjedh zyrtart kryesor. Ata pastaj i zgjedhin
menaxhert dhe puntort. Pronart pra luajn rol n zgjedhjen e
udhheqsit t korporats por nuk kan kontroll n punn e tij. 28.
DISAVANTAZHET Fakti se ka aq shum biznese individuale dhe ortakri n
bot dshmon se duhet t ekzistojn disa disavantazhe t korporatizimit.
Nse nuk do t kishte, m shum njerz to ti inkorporonin bizneset e
tyre. N vijim jan disa nga disavantazhet. 1. Kostoja fillestare 2.
Dokumentimi 3 . Kthimi i dyfisht i tatimeve 4.Madhsia. 5. Vshtirsit
e mbylljes 6. Tatimi i dyfisht . 7. Konfliktet e mundshme me bordin
e drejtorve 29. Si t korporatizoheni ? Procesi i korporatizimit
dallon nga shteti n shtet. Hapat kryesor q ojn deri t korporatizimi
jan: - Emri i korporats - Synimet e saja -Kohzgjatja (zakonisht e
prjetshme) -Sasia e aksioneve q mund t lshohen n treg, t drejtat
votuese, dhe fardo t drejta tjera q kan aksionart - Minimumi i
kapitalit t korporats - Adresa e zyrs s korporats -Emri dhe adresa
e personit t prgjegjs pr shrbimet ligjore t korporats. -Emri dhe
adresa e drejtorit t par. Prve pikave t prmendura m lart, nj
korporat gjithashtu ka edhe ligje t brendshme. Kto ligje e
prshkruajn se si nj firm duhet t operohet nga pikpamja ligjore dhe
menaxhuese. Kto ligje merren me: Si, kur dhe ku mbahen takimet e
aksionarve dhe drejtorve, dhe sa sht i gjat mandati i drejtorve.
Kompetencat e drejtorit Detyrat dhe prgjegjsit e zyrtarve dhe
kohzgjatja e tyre n pozit Si jepen aksionet shtje t tjera, prfshir
edhe kontratat e puns 30. ZGJEDHJA E FORMATIT T DUHUR PRONSOR
Struktura e duhur korporat, kompani me prgjegjsi t kufizuara,
ortakri ose biznes individual varet nga ajo se kush do t ket pronsi
mbi biznesin tuaj dhe se m far aktivitetesh do t merret Kur ju e
nisni nj biznes, ju duhet t vendosni se a do t jet ai nj biznes
individual, nj ortakri, nj korporat apo nj kompani me prgjegjsi t
kufizuara. Se cila prej ktyre formave ligjore sht m e mira pr
biznesin tuaj kjo varet nga lloji i biznesit q udhhiqni, nga numri
i pronarve dhe nga kushtet financiare. Asnjri opsion nuk i
prshtatet secilit biznes: Pronart e bizneseve duhet t zgjedhin
strukturn q u prshtatt m s miri nevojave t tyre. Ky artikull i
prfshin disa nga faktort m t rndsishm q duhen marr parasysh,
prfshir: Rreziqet potenciale dhe prgjegjsit e biznesit tuaj
Formalitetet dhe shpenzimet e prfshira n themelimin dhe mirmbajtjen
e strukturave t ndryshme afariste Gjendjen tuaj me tatimin mbi t
ardhurat personale dhe Nevojat e juaja investuese 31. N mas t
madhe, struktura m e mir pronsore pr biznesin tuaj varet nga lloji
i shrbimeve apo produkteve q ai do t ofroj. Nse biznesi juaj do t
angazhohet n aktivitete t rrezikshme pr shembull, tregtimi i
aksioneve apo rregullimi i kulmeve ju mesiguri do t duheshit t
krijoni nj entitet afarist q ju ofron mbrojtje nga prgjegjsit
personale , i cili i mbron asetet e juaja personale nga borxhet dhe
detyrimet e biznesit. N nj rast t till pr juve ndoshta zgjedhja m e
mir sht korporatizimi apo krijimi i shoqris me prgjegjsi t
kufizuara 32. Themelimi i bizneseve individuale dhe ortakrive sht
shum i leht ju nuk duhet t mbushni formular special apo t paguani
tarifa pr ta nisur biznesin tuaj. Prve ksaj, ju nuk duhet t ndiqni
rregulla speciale t operimit. Shoqrit me Prgjegjsit t Kufizuara
(LLC) dhe korporatat n ann tjetr jan gati gjithmon m t shtrenjta pr
tu krijuar dhe m t vshtira pr tu mirmbajtur. Pr ta krijuar nj LLC
apo nj korporat ju duhet ta paraqisni nj dokument shtetit dhe ta
paguani nj tarif e cila mund t jet n mes t 40$ dhe 800$, varsisht
nga shteti ku biznesi juaj operon. Prve ksaj, pronart e korporatave
dhe LLC-ve duhet t zgjedhin zyrtar pr ta udhhequr kompanin. Ata
gjithashtu jan t obliguar q ti mbajn t dhnat mbi vendimet e
rndsishme afariste dhe t prmbushin formalitete t tjera. Nse jeni
duke e nisur biznesin tuaj nga fillimi, mund t jet e arsyeshme q ta
regjistroni si form m e thjesht biznesi nj biznes individual ose nj
ortakri. Prve nse do t merreni me ndonj aktivitet t rrezikshm, nuk
ia vlen q ta themeloni nj LLC-s apo korporat pr shkak t kostove dhe
punve dokumentuese q jan t nevojshme pr mirmbajtn e tyre. 33. Nj
biznes individual ose nj ortakri e prgjithshme mund t themelohet
shum lir. Themelimi i nj ortakrie t kufizuar dhe nj shoqri me
prgjegjsi t kufizuara kushton m shtrenjt. Themelimi i nj korporate
mund t jet nj veprim shum i shtrenjt. 2 . Lehtsia . Nj biznes
individual themelohet leht; ndonjher krejt ka duhet sht hapja e nj
kontoje bankare biznesi. Njjt sht edhe me ortakrin e prgjithshme,
edhepse ktu sht i nevojshm krijimi i nj marrveshjeje ortakrie. Nj
ortakri e kufizuar, nj shoqri me prgjegjsi t kufizuara dhe nj
korporat krkojn m shum pun. Meq t tria entitetet duhet t pranohen
nga shteti, sht me rndsi q ato ti prmbushin n mnyr strikte t gjitha
krkesat e shtetit ose prndryshe do t rrezikojn q ti humbin prparsit
q ky format ligjor i biznesit u ofron. 3. Mbyllja . Disa entitete
biznesi automatikisht mbyllen pas rasteve si vdekja, trheqja e nj
partneri apo edhe divorci. Ve ksaj, disa bizneseve u lejohet t
ekzistojn vetm pr nj periudh shtes t mandatuar nga shteti. 34.
ofrohen publikut, sesa nj shoqrie me prgjegjsi t kufizuara apo nj
ortakrie t kufizuar. Bizneset individuale dhe ortakrit e
prgjithshme u ofrojn individve t prfshir nj nivel shum m t lart t
privacis. 5. Rreziku . Nse biznesi ka t bj me aktivitete t rrezikut
t ather biznesi individual apo ortakria e prgjithshme mund t jen
ideja t kqija sepse pronari dhe partnert e prgjithshm jan
personalisht prgjegjshm pr borxhet dhe obligimet e biznesit. 6.
Funksionimi . Forma e entitetit afarist mund t diktoj metodn e
funksionimit. Nse dshironi kontroll total, ather nj biznes
individual i ofron afaristit nivelin m t madh t kontrollit (dhe
nivelin m t lart t rrezikut potencial) 7. Kapitalizimi . Nj biznes
i nn-kapitalizuar mund t rezultoj me humbjen e mbrojtjes t ofruar
nga entiteti afarist. Ve ksaj, disa formate ligjore t pronsis e bjn
m t leht q t mblidhet kapital i ri kur ekziston nevoja. 8. Shitja .
Nj biznes individual shitet leht; zakonisht shiten asetet e
biznesit dhe biznesi m nuk ekziston. Shitja e nj aksioni t ortakris
ose t nj aksioni n shoqri me prgjegjsi t kufizuara mund t jet e
ndrlikuar sepse krkon aprovimin e partnerve dhe antarve t tjer. 9.
Tatimet shtetrore . Disa shtete kan filluar t caktojn taksa n vet
entitetet afariste. Kjo gj po shkakton probleme t mdha te shoqrit
me prgjegjsi t kufizuara. Para se ta themeloni biznesin tuaj, ju
duhet t dini nse shteti i juaj do ta tatoj at. 10. Zgjrimi . Secili
siprmarrs ka dshir t jet i suksesshm. Disa entitete afariste jan t
kufizuara n numrin e aksionarve q mund ti ken. Nj biznes individual
n momentin q pronari i vetm e merr nj partner. sht me rndsi q ta
zgjidhni nj format biznesi q ju lejon hapsirn m t madhe pr tu
rritur nse kjo sht ajo q ju parashihni. Edhepse forma e biznesit
mund t ndryshohet, kjo prfshin shpenzime 35. para se ta merrni
vendimin tuaj. Zhvillojeni nj plan biznesi. Plani i juaj i biznesit
mund ti diktoj kushtet q i keni pr zgjedhjen e nj formati t
biznesit. Prmbushini n mnyr strikte krkesat e shtetit nse entitetit
tuaj afarist i krkohet q t dorzohen dokumente mbi organizimin e
kompanis. Pyeteni avokatin tuaj nse nuk kuptoni dika. Avokati juaj
punon pr ju, dhe duhet t ju ndihmoj q ta kuptoni seciln pjes t
procesit pr krijimin e biznesit. MOS B NI Mos i filloni operacione
te biznesit tuaj para se ta prcaktoni formatin e tij. Operimi si
biznes individual me synimin pr t krijuar shoqri me prgjegjsi t
kufizuara ose korporat nuk do t ju mbroj nga prgjegjsit personale
pr detyrimet dhe borxhet q I krijoni para formatimit si shoqri me
prgjegjsi t kufizuara ose korporat. Mos mendoni se entiteti afarist
q zgjidhni ju sht i autorizuar t operoj edhe n shtete tjera.
Prderisa bizneset individuale dhe ortakrit e prgjithshme mund t jen
t lira q t punojn n shtete t tjera, entitetet e tjera mund t mos
njihen jasht kufijve t shtetit tuaj. Kjo ju heq mbrojtjen q
entiteti afarist ju jep juve si pronar. Si krkes minimale, ortakrit
e kufizuara, shoqrit me prgjegjsi t kufizuara dhe korporatat duhet
t regjistrohen n shtetet ku do t bjn biznes. Mos panikoni. Zgjedhja
e nj formati ligjor pr biznesin tuaj mund t jet gj e komplikuar. Nj
avokat mund t ju siguroj se do t bni zgjedhjen q sht e drejt pr ju.
36. Brilliant Pastry 37. Biznesi jone Te fillosh nje biznes nuk
eshte gje e lehte pasi duhen nje sere faktoresh per hapjen e ketij
biznesi. Lloji I Biznesit qe ne do te hapim eshte nje Pasticeri
Emri I biznesit eshte:Brilliant Pastry Mendimi per hapjen e ketij
biznesi privat eshte marrja e vendimeve ne menyre te
pavarur,pavaresia vetjake ne pune si dhe mundesia per te siguruar
fitim . 38. -Vendi ku ne vendosem te ngrejme ndertesen eshte ne
periferi te qytetit . -Toka qe u ble eshte 200 m2 dhe metri
kushtonte 8000 lek /m2 dhe ne total cmimi I tokes kushtoi 1 600 000
leke. -Dhe mbi kete truall ndertuam ndertesen prej 120 m2. -Ne
pergjithesi ndertesa ishte 2 kateshe dhe cmimi per ndertimin e saj
ishte rreth 78 miljone leke. -Materialet elektrike kushtuan rreth 3
miljone leke,ndersa pajisjet e pasticerise
(frigorifere,furra,kushtuan rreth 37 miljone leke) -Por
pamvaresisht te gjitha veprimeve mbas blerjes se tokes veprimi me I
rendesishem eshte ai I marrjes se lejes per ndertim. 39. -Sektori I
pare do te jete ai I prodhimit te tortave -Sektori I dyte do te
jete ai I prodhimit te bonboneve,karameleve si llojet e ndryshme te
embelsirave per qerasje -Sektori I trete do te jete ai I prodhimit
te embelsirave si:keke,bakllava,trilece,kompekaj si dhe lloje te
ndryshme te embelsirave me sherbet dhe embelsirave me baze
frutash,me baze cokollatash,duke filluar nga embelsirat
tradicionale Shqiptare,Italiane,Greke,Turke dhe lloje te ndryshme
embelsirash nga kultura te ndryshme -Ndersa sektori I katert do te
jete ai I dyqanit ku ne te ne do te mund te shesim dhe te
promovojme te gjitha produktet tona 40. Nr. I personelit ne
biznesin tone do te jete I perbere prej: -Menaxheres -Ekonomistes
-Shitesja ne dyqan -Nga 2 punetore ne 3 repartet -Roja
-Shperndaresi Pra nr. I personelit ne biznesin tone perbehet prej
11 vetesh 41. 14 miljone leke. Automjeti I shperndarjes kapi vleren
e 8 miljone lekeve. Taksat mujore ne shtet kapin vleren e 50 000
leke . Sigurimi I punetoreve kap vleren e 66 000 leke ne muaj.
Ndersa rrogat e punetoreve ne muaj do te kapin vleren e 2 750 000
leke Ndersa lenda e pare per 1 muaj kapi vleren e 3 miljone lekeve.
Nr. I produkteve qe do te prodhohen do te jene rreth 1000 lloje
embelsirash te cilat kapin vleren minimale e 700 lekeve per produkt
. 42. Tabela e te ardhurave dhe shpenzimeve per hapjen e biznesit
Trualli 16 000 000 leke Ndertesa 78 000 000 leke Materialet
elektrike 3 000 000 leke Pajisjet 37 000 000 leke Mobilimi 14 000
000 leke Automjeti 8 000 000 leke 43. Tabela e te ardhurave dhe
shpenzimet e Biznesit (muaj) Taksat 500 000 leke Sigurimi I
Punonjesve 660 000 leke Rrogat e Punonjesve 2 750 000 leke Lenda e
Pare 3 000 000 leke Karburant dhe pajisje per automjetin 1 500 000
leke 44. Te ardhurat ne muaj llogariten: 7000 x 1000=7 000 000 leke
(fitim) Ndersa ne vit : 7 000 000 x 12 muaj=84 000 000 leke 45.
Ndersa ne vit: -Taksat: 500 000 x 12 muaj= 6 000 000 leke -Sigurimi
I punonjesve: 660 000 x 12 muaj=7 920 000 leke Pagat e punonjesve:
2 750 000 x 12=33 000 000 leke Lenda e pare: 3 000 000 x 12= 36 000
000 Karburant dhe pajisje per automjetin: 1 500 000 x 12=18 000 000
(Shpenzimet ne vit llogariten: 6 000 000 + 7 920 000 +33 000 000 +
36 000 000 + 18 000 000 =101 000 000 leke) 46. Si perfundime
nxjerrim qe te krijosh nje biznes nuk eshte e thjeshte pasi duhet
te prodhosh produkte cilesore,duhet te kesh punonjes te afte,te
jesh I afte te marresh vendime te drejta ,te kesh aftesi
administrative dhe sipermarrese,te dish te perballesh me kerkesat e
tregut ,si dhe te perballesh me uljet dhe ngritjet e punes. Te
krijosh nje biznes muajt e pare nuk diskutohet qe do te kesh humbje
te medha pasi duhet te krijosh klientele dhe nepermjet produkteve
te jesh konkurrues ne treg. Gjate muajve te pare te nje biznesi
duhet te shpenzosh shume para por nepermjet punes dhe perkushtimit
mund te krijosh nje biznes qe te jete frytdhenes dhe te kesh nje
rritje ngaduale ne fitim. 47. Punuan: Kristina Kocibelli Elisabeta
Hajdini Vangji Nasto Xhoana Koxha Laureta Gjoni XI e
Pranoi:Prof.Jorida Mano
