KİŞİSEL ATALETİ YENMEK

Mümin Sekman

Mart 2007

Haydi cevaplayalım !

Hayatta başarılı bir insan olmak istiyor musunuz? Başarılı olmak için neler yapmanız gerektiğini biliyor

musunuz? Başarılı bir insan veya iyi bir çalışan olmadığınız için

neler kaybettiğinizi, başarısızlığın size nelere mal olduğunu biliyor musunuz?

Başarılı bir insan ve üstün performanslı bir çalışan olmanın size neler kazandıracağını biliyor musunuz?

O halde bütün bunları yapmak için daha neyi bekliyorsunuz?

Bildiklerinizi niye uygulamıyorsunuz? Niye gelebileceğiniz en iyi yerde değilsiniz?

“Atalet” mi ? O da ne ki ?

Bir kişinin, kurumun veya toplumun – yapması gereken bir işi – yapması gereken zamanda, – yapması gereken yerde ve – yapması gerektiği gibi yapmamasıdır

Tembellik, ağırkanlılık, yılgınlık, yavaşlık, hantallık….

Yumurta kapıya gelmeden harekete geçememek

Ne olacak bizim bu halimiz?

Yazar Ann Landers diyor ki:– Tanrı bize iki yuvarlak organ verdi: Biri

oturmak, diğeri düşünmek için. Başarımız hangisini daha çok kullanacağımıza bağlı !!!

Üst yuvarlağımızı (kafamızı) kullanarak, alt yuvarlağımızı (kalçamızı..) rahat koltuklardan kaldırabilirsek başarılı olabiliriz.

Pineklemeye Çağrı (!) Salah Birsel

Duralım efendiler biraz Koşmayalım öyle delice Yormayalım kalbimizi Katmerlendirip gerdanımızı Oturalım efendiler biraz İsteyen dikilsin gönlünce Çökelim biz yere şöyle bir Açalım ağzımızı ilkin Gerelim omuzlarımızı sonra

Giderek bayıltıp gözlerimizi Esneyelim efendiler biraz Aldırmayalım öyle üçe beşe Yayalım göbeğimizi iyice Dönelim sırtımızı işe, akla Acıyan çıkmaz sonra halimize Vakitken çocuklar büyükler henüz Pinekleyelim pinekleyelim Horlayalım efendiler biraz

Kavram olarak ATALET..

Nesneler iki temel halde bulunabilirler:– Hareket hali– Atalet hali

Atalet, bir cismin herhangi bir harekete karşı koymasıdır.

Tabiatta hiçbir cisim bulunduğu hali terk etmek istemez.

– Duran bir cisim bir dış etki olmadan hareket etmek, – hareket eden bir cisim de yine dış etki olmadan durmak

istemez

Atalet halleri

Entelektüel atalet– Zihnin donuklaşması

nedeniyle yeni şeyler öğrenememek

– Yeni şeyler düşünememek

– Tipik örnek kitap okumamak..

– Toplumumuzda çok yaygın

Duygusal atalet– Hiçbir şey yapmak

istememek– İş yapma heyecanını

yitirmek– Kararsız ve isteksiz

olmak

Ataletin temel gerçekleri

Hiç bir psikolojik atalet sonsuza dek sürmez. Her ataletli , ataleti kıracak gücü içinde taşır. Hayatın bir boyutundaki aşırı hareketlilik,

diğer boyutlarında atalete yol açar. Atalet halinde yaşamanın da maliyeti vardır. İnsanların başlarına gelen olaylar değil, o

olayları yorumlama biçimleri onları atalete düşürür.

Oluşum sebeplerine göre atalet halleri

Eleştirilme korkusu Başarısızlık korkusu (çalışıyormuş gibi yapmak) Karakter (“tembellik kaderimdir” inancı) Yaşam şaşkınlığı (istikrar / kesinlik takıntısı) Yorgunluk (“Yılgın Türk” halleri)

Atalete neden olan faktörler

Amaçsızlık (hayat amacının yokluğu) Mükemmeliyetçilik Parasızlık Karakter Pasif direniş (değişmek zorunda bırakılanlar kasıtlı

olarak yavaş hareket ederler) Öğrenilmiş çaresizlik Fiziksel hareketsizlik (hareketli kafa, hareketli vücut) İç çatışmalar Kibir (başarı ve büyüklük kaynaklı) Öncelik sırası yokluğu (yoğunluk)

Başarmamızı neler engeller ?

İç engeller– Sınırlayıcı değerler– Karakter– Yetersiz özgüven– “Başarı”; yanlış kanılar– Prensipler– Olumsuz düşünceler– Alışkanlıklar– Negatif duygular– Negatif tecrübeler

Dış engeller– Aile– Siyasi– Kültür– Bürokrasi – Hukuk– Ekonomik durum– Amirler– istikrarsızlık

Önce insanlar sistemi bozar, sonra sistem insanları…

İçimizdeki ataleti nasıl yeneceğiz?

Beyne giren bilgileri değiştirmek– Kitap oku / olumsuz haberlerden uzak dur

İnanç ve düşünceleri değiştirmek– Atalet - hareket üretenler

Duyguları değiştirmek– Atalet - hareket üretenler

Davranışları değiştirmek– Davranışlar ve sonuçlar– Atalet - hareket üretenler

İnanç ve düşünceleri değiştirmek..

Değişmezlik inancı– böyle gelmiş böyle gider

Etkisizlik inancı– Ben kim oluyorum ki

Etki inancı– Yaptıklarımla küçük de olsa bir şeyleri olumlu

yönde etkileyebilirim

İnanç ve düşünceleri değiştirmek..

Gereksizlik inancı– Yapsam da ne değişecek sanki

Gerekirlik inancı– Bunu benim / birinin yapması gerekiyor– Hayattan istediklerimi alabilmek için yapmalıyım– İsteklerimden vazgeçmeyeceğime göre bunları

yapmanın kolay ve eğlenceli bir yolunu bulmalıyım

İnanç ve düşünceleri değiştirmek..

Yararsızlık inancı– Bunu yapmanın bana / şirkete / memlekete hiçbir

faydası yok

Katkı ve kazanç inancı– Bunu yapmakla diğer insanların hayatlarına

katkıda bulunacağım– Kendim için maddi / manevi kazanç

sağlayacağım

İnanç ve düşünceleri değiştirmek..

Erteleme inancı– Daha sonra yapabilirim

Disiplin ve sorumluluk inancı– Hayatta her zaman canımın istediğini yaparak VEYA

canımın istemediğini yapmayarak yaşayamam– Başkaları tarafından bir şeyler yapmaya zorlanmamak için

öz disiplinimle kendimi denetlemeli ve görevlerimi yapmalıyım

– İşimi yapmam için “çavuşa” ihtiyacım yok !

İnanç ve düşünceleri değiştirmek..

Anlamsızlık inancı– Bunu yapmamı istemek çok saçma, aptalca

Önemlilik inancı– Bu benim için olmasa bile başkaları için çok önemli bir iş– Başkaları için önemliyse ben de önem vermeliyim– İstediğim gibi bir hayat kurmak VEYA aldığım maaşın

karşılığını vermek için olması fark etmez– Ben ne yapmam gerektiğini zaten biliyorum

İnanç ve düşünceleri değiştirmek..

Kontrolsüzlük inancı– Bunu yapabilmek insanın elinde değil

Kontrol inancı– Bu işi yapmak / başarmak daha çok kendi

kontrolümde– Yada en azından kendi kontrolüme almanın bir

yolunu bulabilirim

İnanç ve düşünceleri değiştirmek..

Yetersizlik inancı– Ben bunu yapmak için henüz yeterli değilim

İç Potansiyel ve Yeterlilik inancı– Bu işleri yapmak için asgari yeteneklere / yeterliliklere

sahibim– Yetersiz olduğum noktalarda da kendimi geliştirebilirim,

öğrenebilirim– Yalnız değilim ! Etrafımda fırsatlar var, yardım etmek

isteyenler var

İnanç ve düşünceleri değiştirmek..

Mükemmeliyetçilik inancı– En iyisini yapana kadar hiçbir şey yapmamalıyım

Organizasyon ve planlama inancı– İşlerimi yapmak için zamanım da, enerjim de yetersiz değil– Diğerleri de aynı zaman ve enerjiye sahip, benim neyim

eksik?– İşleri önem ve aciliyet derecesine göre sıralamalıyım ve bir

yerden başlamalıyım

İnanç ve düşünceleri değiştirmek..

Başaramam inancı– Ben bunu başaramam ve hayal kırıklığı yaşarım, hatta belki de

yaşatırım Başarabilirim inancı

– Benim yapanlardan bir eksiğim yok !– Ben de hedef koyup, nasıl yapıldığını öğrenip sonra da eyleme

geçersem başarabilirim !– Ecdadım İstanbul’u fethetti, Kurtuluş Savaşını kazandı– İhtiyacım olan kudret, damarlarımdaki asil kanda mevcut!

Öğrenebilirlik inancı– Başarılı olmak öğrenilebilir– Mutlu olmak öğrenilebilir– Eğer bu iş bir insan tarafından yapılabiliyorsa, ben de yaparım!

Duygusal durumu değiştirmek..

Kararsızlık duygusu– Öyle mi yapsam? Böyle

mi yapsam? Yoksa şöyle mi yapsam? En iyisi hiç yapmamak. Yapsam mı acaba?

İsteksizlik duygusu İlgisizlik duygusu

– Bana ne ! Benden sana ne?

Tükenmişlik duygusu– Dünyayı sırtımda

taşıyorum sanki…

İncinme ve alınganlık– Kimse beni sevmiyor– Herkes bir kulp takıyor

Aşırı yüklenme ve baskı– Çook çalışmam lazım, çook !

Çaresizlik ve kontrolsüzlük– Rüzgara kapılmış yaprak

gibi Engellenmişlik hissi

– Öfkeyle karışık üzüntü hali Suçluluk, vicdan azabı Korku, özgüven eksiği

Davranışları değiştirmek..

Zorlama davranışlar “zorlayıcı” gidince biter. Cezalandırılan davranışlar bir süre sonra söner. Sonunda hayal kırıklığı yaşanmış davranışlar… Süreci zor ve sıkıcı olan davranışlar … Uyumsuz ve ahenksiz bir ekiple çalışmak … Yapılırken acı çekilen davranışlar … Aşırı derecede reddedilmeye neden olan

davranışlar..

Davranışları değiştirmek.. Sonuçlar…

Başarılacağına kesin olarak inanıldığı halde başarısız olunan sonuçlar

– Yıkıldım, bir daha deneyemem ! Uğruna çok çaba harcandığı halde çok az fayda sağlayan sonuçlar

– O işi yapmaya değmez .. Defalarca denendiği halde başarılamayan sonuçlar

– Bu defa da olmayacak… Elde edilmesi başkaları tarafından engellenen sonuçlar

– Benim elimde değil ki… Elde edilirken çok defa aşağılanma / reddedilme hissi veren sonuçlar

– Bir daha asla !!! Çok kolay sonuçlar

– O da bir şey mi ! Herkes yapabiliyor…

Peki, ataletimizi nasıl yeneceğiz ?

Gerçekten istiyor muyuz ?– Başarmak, mutlu olmak, takdir görmek, gurur duymak……

Ataletimizin bize nasıl bir faydası var?– Yardım görmek, bize acınması, bizim için üzülmeleri,– Üstlerimizi sıkıntıya sokmanın verdiği keyif, – Hiçbir sonuçtan doğrudan doğruya sorumlu olmamak, – Fazla mesai marifetiyle arkadaşlarımızın gözyaşlarına

rağmen aylık gelirimizi artırma olanağı, – Beceriksiz bilinmekle ek sorumluluklardan kaçabilme şansı– Bitkisel hayatta olmanın sağladığı huzur

Peki, ataletimizi nasıl yeneceğiz ?

Acının gücünü kullanmak !– Bir musibet, bin nasihatten iyidir !– Nush ile uslanmayanı etmeli tekdir, tekdir ile uslanmayanın hakkı

kötektir!– Harekete geçmek zordur, çünkü hareketsizliğin verdiği acı azdır,

hatta kimi zaman bundan zevk bile alınabilir.– Tereddüt etmek : Harekete geçince konu komşu ne der ?

Amirlerim ne düşünür ? Arkadaşlarım küser mi ? Ya engel olurlarsa ? Ya utanırsam ? Ya başarısız olursam ?

Ataletsiz halimizi gözümüzde canlandıralım– Başarsaydınız, nasıl biri olurdunuz?– Nasıl düşünürdünüz? Başkaları sizin için ne derdi?– Duruşunuz nasıl olurdu? Bakışınız nasıl olurdu?– Mutlu olur muydunuz? Gurur duyar mıydınız?

Peki, ataletimizi nasıl yeneceğiz ?

İhtiyacımız olan iç disiplindir. Ya sağlanamıyorsa?

– Dış disiplin ( çavuş! ) gerekir. Tahakkümden gelen dış disiplin

– Direnç yaratır, kimse kendisine zorla bir iş yaptırılmasını sevmez.

Taahhütten gelen dış disiplin– Bitiş tarihi belirlenmiş sonuçları başkalarına söz verenler,

sözlerini tutmak için “kendiliğinden” gayret ederler.

Peki, ataletimizi nasıl yeneceğiz ?

Korkunun gücünü kullanmak !– Hareketsiz kalırsak 6 ay sonra başımıza ne gelecek?– Bu işler bu şekilde devam edecek mi sahiden ?– Ya kendiliğimden değişmeliyim, ya da beni

değiştirecekler.. Bunu görüyorum, peki buna seyirci mi kalacağım?

– Değişmek belki kolay değil ama benim için kötü mü ? Ya sahiden daha huzurlu olacaksam ! Mutlu olacaksam ! Kendime güvenim artacaksa !

– Neden bir şans vermiyorum ? Ne kaybederim ki ?

Peki, ataletimizi nasıl yeneceğiz ?

Hırslanmanın gücünü kullanmak ! İrade gücünü kullanmak ! Öğretmenin gücünü kullanmak !

Konfüçyüs: Bilmeyen ama bilmek isteyen çocuktur, öğretin ona! Bilen ama bildiğini bilmeyen uykudadır, uyandırın onu! Bilmeyen ve bilmediğini bilmeyen aptaldır, uzak durun! Bilen ve bildiğini bilen liderdir, izleyin onu !

En iyisini daha görmediler !

Haydi canlanalım ! Onuncu Yıl Marşı

– Çıktık açık alınla, on yılda her savaştan– Demir ağlarla ördük anayurdu dört baştan– Türk’üz, Cumhuriyetin, göğsümüz tunç siperi– Türk’e durmak yaraşmaz, Türk önde, Türk ileri !!

Bugün yeni hayatınızın birinci günü, kutlu olsun !