25

GNU/Linux

  • Upload
    te-k

  • View
    407

  • Download
    2

Embed Size (px)

DESCRIPTION

Elektrik Mühendisleri Odası İzmir Şubesi seminerinde sunduğum sunum

Citation preview

Page 1: GNU/Linux

Gündem Tarihçe GNU Linux GNU/Linux Da§�t�mlar Türkiye'deki çal�³malar Masaüstü Neden GNU/LinuxGNU/LinuxTahir Emre Kalay �15.10.2008

Tahir Emre Kalay �GNU/Linux

Page 2: GNU/Linux

Gündem Tarihçe GNU Linux GNU/Linux Da§�t�mlar Türkiye'deki çal�³malar Masaüstü Neden GNU/Linux1 Tarihçe2 GNU3 Linux4 GNU/Linux5 Da§�t�mlar6 Türkiye'deki çal�³malar7 Masaüstü8 Neden GNU/LinuxTahir Emre Kalay �GNU/Linux

Page 3: GNU/Linux

Gündem Tarihçe GNU Linux GNU/Linux Da§�t�mlar Türkiye'deki çal�³malar Masaüstü Neden GNU/LinuxTarihçe1983 GNU Projesi duyuruldu1991 Linux çekirde§i yay�nland�1992 Linux çekirde§i GPL ile lisansland�1993 Sla kware GNU/Linux ba³lang� �1993 Debian GNU/Linux ba³lang� �1994 Red Hat GNU/Linux ba³lang� �1994 SUSE GNU/Linux ba³lang� �1996 KDE ba³lang� �1996 Xf e ba³lang� �1997 GNOME ba³lang� �1998 DemoLinux ba³lang� �2004 Ubuntu GNU/Linux ba³lang� �2005 Pardus GNU/Linux 1.0 yay�nland�2008 GNU'nun 25. y�l� (20 Eylül)Tahir Emre Kalay �GNU/Linux

Page 4: GNU/Linux

Gündem Tarihçe GNU Linux GNU/Linux Da§�t�mlar Türkiye'deki çal�³malar Masaüstü Neden GNU/LinuxGNU GNU's Not Unix1984 y�l�nda Unix benzeri bir özgür i³letim sistemi yaratmakama �yla ba³lat�lan projeGNU çekirde§i, sistem araçlar�, aç� �lar, kütüphaneler ve sonkullan� � programlar� içeren bir i³letim sistemidir�lk olarak özgür derleyi i (g ) geli³tirildi1990'l� y�llara kadar çekirdek d�³�nda temel bir eksik kalmam�³t�Resmi çekirdek HURD't�r, henüz bitirilmedi§i için Linux ilebirlikte s�k kullan�l�yorYaz�l�m özgürlü§ü bu proje için oldukça önemlidirToplumsal amaçlar için teknik bir çal�³mad�rTahir Emre Kalay �GNU/Linux

Page 5: GNU/Linux

Gündem Tarihçe GNU Linux GNU/Linux Da§�t�mlar Türkiye'deki çal�³malar Masaüstü Neden GNU/LinuxLinux1991 y�l�nda Linus Torvalds taraf�ndan geli³tirilmeye ba³lanani³letim sistemi çekirde§idirYaz�l�m ve donan�m aras�ndaki ileti³imden sorumludurC ile kodlanm�³t�r (özellikle GCC deste§iyle), baz� küçükk�s�mlar hedef mimarinin assembly diliyle yaz�lm�³t�r.Günümüzde bir çok �rman�n, bir çok geli³tiri i taraf�ndandeste§iyle özgür bir yaz�l�m (GPLv2) olarak geli³tirilmektedir

Tahir Emre Kalay �GNU/Linux

Page 6: GNU/Linux

Gündem Tarihçe GNU Linux GNU/Linux Da§�t�mlar Türkiye'deki çal�³malar Masaüstü Neden GNU/LinuxGNU/LinuxGNU araçlar� + Linux çekirde§iGNU/LinuxKolay oldu§u için Linux deniliyorLinux i³letim sistemi de§ildir, GNU/Linux i³letim sistemidir

Tahir Emre Kalay �GNU/Linux

Page 7: GNU/Linux

Gündem Tarihçe GNU Linux GNU/Linux Da§�t�mlar Türkiye'deki çal�³malar Masaüstü Neden GNU/LinuxDa§�t�mDa§�t�m, Linux çekirde§i, GNU araçlar� ve uygulamalardanolu³an ve i³letim sistemi olu³turmay� amaçlayan yaz�l�mlarbütünüdür.Da§�t�mlar GNU/Linux i³letim sistemi, X pen ere sistemiyard�m�yla gra�k yard�m�, masaüstü sistemleri, son kullan� �uygulamalar�, özetle bir kullan� �n�n istedi§i her türlü ara �,yaz�l�m�, uygulamay� bar�nd�r�r.Da§�t�mlarda bulunan yaz�l�mlar�n büyük bir k�sm� özgüryaz�l�md�r. Baz� da§�t�mlar�n tamamen ve sade e özgüryaz�l�mlardan olu³ma gibi bir ama � vard�r (Ututo, gNewSense).�lk da§�t�mlar 1992 y�l�nda ortaya ç�kt�, 1993 y�l�nda ç�kanDebian ve Sla kware hala devam iki eski da§�t�md�r.300'den fazla Linux da§�t�m� varTahir Emre Kalay �GNU/Linux

Page 8: GNU/Linux

Gündem Tarihçe GNU Linux GNU/Linux Da§�t�mlar Türkiye'deki çal�³malar Masaüstü Neden GNU/LinuxEn çok bilinen da§�t�mlarKaynak : Distrowat h (http://www.distrowat h. om)UbuntuopenSUSEMintFedoraPCLinuxOSDebianMandrivaDamn SmallSabayonDreamlinuxTahir Emre Kalay �GNU/Linux

Page 9: GNU/Linux

Gündem Tarihçe GNU Linux GNU/Linux Da§�t�mlar Türkiye'deki çal�³malar Masaüstü Neden GNU/LinuxDa§�t�mlar�n ay�rtedi i özellikleriTi ari veya de§ilEv veya ³irketSunu u, masaüstü, gömülüSon kullan� �, geli³mi³ kullan� �Genel kullan�m veya özel kullan�m (özel donan�mlar için - ate³duvar�, yönlendiri i, bilgisayar kümeleri, vb.)Belirli donan�mlar ve bilgisayar mimarileriÖzel i³ler (müzik üretimi, bilimsel ara³t�rmalar, vb.) için veyaki³iler (dil vb. ay�r�mlar) içinGüvenlik, kullan�labilirlik, ta³�nabilirlik, kapsaml�l�kTahir Emre Kalay �GNU/Linux

Page 10: GNU/Linux

Gündem Tarihçe GNU Linux GNU/Linux Da§�t�mlar Türkiye'deki çal�³malar Masaüstü Neden GNU/LinuxÖrnek da§�t�mlar - DebianTamamen özgür ve aç�k kaynak yaz�l�mlardan olu³turulmu³turUnix ve özgür yaz�l�m felsefesine kat� ba§l�l�§�yla bilinir�u anki sürüm 11 farkl� bilgisayar mimarisi içinYüksek kaliteli paketler, devasa geli³tiri i ve kullan� �toplulu§u, sayfalar a belge, kullan�ma haz�r devasa yaz�l�mar³ivi, geni³ platform deste§i, geli³kin paket yönetimi sistemiBir çok di§er da§�t�m�n temelini olu³turmaktad�rDebian sosyal sözle³mesi (Bkz :http://www.debian.org/so ial_ ontra t.tr.html)Tahir Emre Kalay �GNU/Linux

Page 11: GNU/Linux

Gündem Tarihçe GNU Linux GNU/Linux Da§�t�mlar Türkiye'deki çal�³malar Masaüstü Neden GNU/LinuxÖrnek da§�t�mlar - FedoraFedora projesi taraf�ndanüretilen aç�k kaynak kodlubir da§�t�md�rRed Hat Linux'un devam�d�r

Tahir Emre Kalay �GNU/Linux

Page 12: GNU/Linux

Gündem Tarihçe GNU Linux GNU/Linux Da§�t�mlar Türkiye'deki çal�³malar Masaüstü Neden GNU/LinuxÖrnek da§�t�mlar - UbuntuDebian tabanl�d�r, Ubuntu projesinin ama �, her düzeykullan� �n�n rahat bir biçimde kullanabile e§i, tamamen aç�kkaynakl� ve kararl� bir i³letim sistemi olu³turmakt�r.Kurulum ve kullan�m kolayl�§� nedeniyle en çok tan�nan vekullan�lan da§�t�md�rCanoni al ³irketi sponsorlu§unda geli³tirilmektedir��nsanl�k için Linux�GNU/Linux hakk�nda hiç te rübesi olmayan ki³ilerin ba³lamas�için ideal bir seçimdir. Özellikleri itibar�yla a emi, te rübeli veuzman kitleye de hitap etmektedir.Tahir Emre Kalay �GNU/Linux

Page 13: GNU/Linux

Gündem Tarihçe GNU Linux GNU/Linux Da§�t�mlar Türkiye'deki çal�³malar Masaüstü Neden GNU/LinuxTürkiye'deki çal�³malarLinux Kullan� �lar� Derne§i varLinux ve Özgür Yaz�l�m ³enli§i her sene düzenleniyorTurkuaz Linux, Truva Linux, Turkix Linux, Boreas Linux,Pratix Linux, Gele ek Linux geli³tirilen da§�t�m örnekleridirYerelle³tirme çal�³malar� yap�l�yorDergiler var (LinuxNET, Enixma, E-bergi, Özgürlük�çine-dergi)Pardus?Tahir Emre Kalay �GNU/Linux

Page 14: GNU/Linux

Gündem Tarihçe GNU Linux GNU/Linux Da§�t�mlar Türkiye'deki çal�³malar Masaüstü Neden GNU/LinuxPardus :)Ad�n� Anadolu Pars�n�n latin esinden al�yorTÜB�TAK UEKAE taraf�ndan destekleniyor, geli³tiriliyor�Bili³im okuryazarl�§�na sahip bilgisayar kullan� �lar�n�n temelmasaüstü gereksinimlerini hede�eyerek; var olan Linuxda§�t�mlar�n�n üstün tara�ar�n� kavram, mimari ya da kodolarak kullanan; otonom dizgeye (sistem) evrilebile ek biryap�land�rma çerçevesi ve araçlar� ile kurulum, yap�land�rma vekullan�m kolayl�§� sa§lamak üzere geli³tirilen bir GNU/Linuxortaya koymay� hede�eyen bir geli³tirme projesidir.�Ulusal da§�t�m gereklili§inden yola ç�k�larak üretiliyorKendine özgün Pisi, ÇOMAR, YALI, Zemberek, Müdür,TASMA isimli araçlara sahipTahir Emre Kalay �GNU/Linux

Page 15: GNU/Linux

Gündem Tarihçe GNU Linux GNU/Linux Da§�t�mlar Türkiye'deki çal�³malar Masaüstü Neden GNU/LinuxMasaüstü sistemleri�³letim sistemlerinin gra�ksel arayüzleri kullanmaya ba³lamas�kullan� �lar�n i³ini kolayla³t�rm�³t�rFarkl� seçenekleriniz varBir masaüstü sistemi a³a§�dakileri içerir:Gra�k: 2B ve 3B gra�k araçlar�, vektörel çizim programlar�,say�sal foto§raf makinesi yaz�l�mlar��nternet : Taray� �lar, anl�k ileti istem ileri, P2P araçlar�,E-Posta istem ileriO�s : OpenO� e.org, KO� e, Abiword, Ki³isel yönetimaraçlar�, muhasebe araçlar�Çoklu ortam: Ses ve görüntü oynat� �lar�, dönü³türü üleri,düzenleyi ileriYaz�l�m geli³tirme ortamlar�: C, Java, Python dilleri içinözelle³mi³ ortamlar, hata ay�klay� �lar, derleyi iler, ...OyunlarTahir Emre Kalay �GNU/Linux

Page 16: GNU/Linux

Gündem Tarihçe GNU Linux GNU/Linux Da§�t�mlar Türkiye'deki çal�³malar Masaüstü Neden GNU/LinuxGnomeGNU Network Obje t Model EnvironmentGPL Lisans�na sahip özgür bir yaz�l�md�rGNU Projesinin bir parças� olarak Unix ve benzeri i³letimsistemleri için geli³tirilen bir masaüstü ve geli³tirme ortam�d�r�GNOME projesi iki ³ey sa§lamaktad�r:GNOME masaüstüortam�, kullan� �lar için kolay ve etkileyi i bir masaüstü veGNOME geli³tirme platformu, uygulama geli³tiripmasaüstünün kalan�yla birle³tirmek için büyük bir framework.�Çoklu dil deste§i, panel, dosya yöneti isi, internet araçlar�, sesgörüntü araçlar�, sistem araçlar�, o�s araçlar�Geli³tiri iler için tutarl�, kararl� ve güvenilir bir ortam sa§larTahir Emre Kalay �GNU/Linux

Page 17: GNU/Linux

Gündem Tarihçe GNU Linux GNU/Linux Da§�t�mlar Türkiye'deki çal�³malar Masaüstü Neden GNU/LinuxKDE K Desktop EnvironmentTrollte h'in QT kütüphanesi ve kendine ait KDE kütüphaneleri(kdelibs olarak adland�r�l�r) kullan�larak geli³tiriliyorKDE kütüphaneleri LGPL, KDE uygulamalar� GPL, BSD veyabenzeri lisansa sahiptirGNOME'daki yaz�l�mlara benzer yaz�l�mlar içerir. Fark� KDEço§u kütüphaneyi ve yaz�l�m� yeniden yazarak yenidenüretmi³tir. GNOME var olan standart kütüphaneleri veyaz�l�mlar� kullanmay� ter ih ediyor.Tahir Emre Kalay �GNU/Linux

Page 18: GNU/Linux

Gündem Tarihçe GNU Linux GNU/Linux Da§�t�mlar Türkiye'deki çal�³malar Masaüstü Neden GNU/LinuxXf e Kullan�m� kolay, ha�f,modüler ve tekrarkullan�labilirli§i yüksek birözgür masaüstü ortam�d�r.Altyap�s�nda GTK+ 2kütüphanesinikullanmaktad�r.Baz� i³letim sistemlerindevarsay�lan masaüstü ortam�olarak gelmektedir.Tahir Emre Kalay �GNU/Linux

Page 19: GNU/Linux

Gündem Tarihçe GNU Linux GNU/Linux Da§�t�mlar Türkiye'deki çal�³malar Masaüstü Neden GNU/LinuxOpenO� e.orgÖzgür ve aç�k kaynak kodlu yaz�l�m, belgeleri öntan�ml� olarakaç�k standart dosya biçimlerinde kaydetme ve bedelsiz eldeedilebiliyor.ISO taraf�ndan bir standart olarak kabul edilmi³ aç�kOpenDo ument-OASIS OpenDo ument XML belge biçiminidestekler.Kelime i³lem i (*.odt), hesap çizelgesi (*.ods), sunum (*.odp),gra�k (*.odg), formül matematiksel e³itlik (*.odf)uygulamalar� bar�nd�rmaktad�rODF Birli§i taraf�ndan Brasilia protokolunde bildirildi§ine göre14 hükümet (Belçika, Brezilya, Danimarka, Fransa, GüneyAfrika, H�rvatistan, Hollanda, �sviçre, Japonya, Malezya,Norveç, Polonya, Rusya, Uruguay) ve 8 eyalet ODF'yi resmistandart olarak kabul etmi³ durumdad�r.Tahir Emre Kalay �GNU/Linux

Page 20: GNU/Linux

Gündem Tarihçe GNU Linux GNU/Linux Da§�t�mlar Türkiye'deki çal�³malar Masaüstü Neden GNU/LinuxWindows ile UyumlulukTek bir bilgisayara Windows ile birlikte kurabilirsinizWindows dosya sistemlerini tan�r, Samba protokolü yard�m�ylaWindows a§lar�yla haberle³ebilirWine yaz�l�m� yard�m�yla Windows çal�³t�r�labilir dosyalar�n�yürütebilir.NET uygulamas� geli³tirmek için MONO projesindenyararlanabilirsiniz

Tahir Emre Kalay �GNU/Linux

Page 21: GNU/Linux

Gündem Tarihçe GNU Linux GNU/Linux Da§�t�mlar Türkiye'deki çal�³malar Masaüstü Neden GNU/LinuxNeden GNU/LinuxÖzgür ve Aç�k Kaynak Yaz�l�mE§len elidir: Yenilikler h�zl� bir ³ekilde kullan�l�yor, yeni bir³eyler ö§renmek her zaman e§len elidirMaliyeti dü³ükHerhangi bir ³irkete ba§�ml� de§ilsinizSorumluluk: Yapt�§�n�z her i³ten siz sorumlusunuzGüvenilirlikSeçenek ve yap�land�rma çe³itlili§iTahir Emre Kalay �GNU/Linux

Page 22: GNU/Linux

Gündem Tarihçe GNU Linux GNU/Linux Da§�t�mlar Türkiye'deki çal�³malar Masaüstü Neden GNU/LinuxS�k Kullan�lan Ö/AKK Yaz�l�mlarOpenO� e.org (O�s yaz�l�m�)Mozilla Firefox (�nternet Taray� �s�)GNU/Linux (�³letim sistemi - Farkl� da§�t�mlar var: Pardus,Debian, Ubuntu, Fedora, gNewSense,...)aMSN, Pidgin, Kopete (Anl�k Mesaj �stem ileri)GIMP, Blender, S ribus, GimpShop, QCad (Gra�k yaz�l�mlar�)MySQL, PostgreSQL (�li³kisel veritaban� yönetim sistemleri)E lipse, Netbeans, Code::Blo ks, MonoDevelop (Bütünle³ikgeli³tirme ortamlar�)OpenJDK (Java Geli³tirme Kiti)Ayr�nt�l� liste : http://www.osalt. omTahir Emre Kalay �GNU/Linux

Page 23: GNU/Linux

Gündem Tarihçe GNU Linux GNU/Linux Da§�t�mlar Türkiye'deki çal�³malar Masaüstü Neden GNU/LinuxBiterkenDinledi§iniz için te³ekkürler! Sorular?Bu sunum Debian GNU/Linux, Kile, Texlive, Evin e, GIMP, Firefoxözgür yaz�l�mlar� kullan�larak haz�rlanm�³t�r.Kaynak:http://imgs.xk d. om/ omi s/open_sour e.png -Çeviren: �lker Kalay �Tahir Emre Kalay �GNU/Linux

Page 24: GNU/Linux

Gündem Tarihçe GNU Linux GNU/Linux Da§�t�mlar Türkiye'deki çal�³malar Masaüstü Neden GNU/LinuxBa§lant�lar ve KaynaklarÖzgür Yaz�l�m Vakf� http://www.fsf.orgGNU - Vikipedi http://tr.wikipedia.org/wiki/GNUGNU Projesi http://www.gnu.orgUNIX/Linux Historyhttp://digital-domain.net/lug/unix-linux-history.htmlLinux: the big pi turehttp://liw.iki.fi/liw/texts/linux-the-big-pi ture.htmlLinux and GNUhttp://www.gnu.org/gnu/linux-and-gnu.htmlGNU Felsefesi ve Linux �³letim Sistemihttp://www.linux.org.tr/linuxnedir.htmlPardus http://www.pardus.org.tr/Tahir Emre Kalay �GNU/Linux

Page 25: GNU/Linux

Gündem Tarihçe GNU Linux GNU/Linux Da§�t�mlar Türkiye'deki çal�³malar Masaüstü Neden GNU/LinuxBa§lant�lar ve KaynaklarGNOME Wikipedia http://en.wikipedia.org/wiki/GNOMEKDE Wikipedia http://en.wikipedia.org/wiki/KDEXf e Wikipedia http://en.wikipedia.org/wiki/Xf eComparison of X Window System desktop environmentsWikipediahttp://en.wikipedia.org/wiki/Comparison_of_X_Window_System_desktop_environmentsGNU/Linux nedir?http://uyarer. om/linux/gnulinuxnedir.odpTürkçe Linux belgeleri http://www.belgeler.org/Türkiye Linux E-Posta Listelerihttp://liste.linux.org.tr/�ngiliz e belge ar³ivi http://www.tldp.org/Tahir Emre Kalay �GNU/Linux