การออกแบบพัฒนาระบบจัดการเอกสารดจิทิลัตามหลกัการ ISAR

ดว้ยโปรแกรม Greenstone

โปรแกรม Greenstone• โปรแกรมในกลุม่ OSS: Open Source Software• ออกแบบมาเพือ่พัฒนาระบบหอ้งสมดุดจิทิัล (Digital Library)• มคีวามสามารถหลักคอื

• การจัดการเอกสารดว้ยเมทาดาทาชดุตา่งๆ โดยเฉพาะชดุ Dublin Core (DC)• การทํางานกบัเมทาดาทาของเอกสารดจิทิลัในลกัษณะ Extraction • การปรับแตง่ระบบสบืคน้• การปรับแตง่เมนูของระบบ

การดาวนโ์หลดโปรแกรม• ดาวนโ์หลดโปรแกรมไดจ้ากเว็บไซต ์http://www.greenstone.org/• จากนัน้คลกิเลอืกเมนู Download• เลอืกดาวนโ์หลดโปรแกรม For Windows :

Greenstone-3.07-windows.exe (251 MB)• จะไดไ้ฟลโ์ปรแกรมในรปูแบบ .exe

www.greenstone.org

การตดิตัง้โปรแกรม• ดบัเบลิคลกิไอคอนโปรแกรม Greenstone-3.07-windows.exe• ปฏบิตัติามทีจ่อภาพแนะนํา จนจบขัน้ตอนการตดิตัง้

เลอืกภาษาทีใ่ชใ้นการตดิตัง้ แนะนําใหเ้ลอืกเป็น English

การตดิตัง้โปรแกรม• ปฏบิตัติามทีจ่อภาพแนะนํา จนจบขัน้ตอนการตดิตัง้

เลอืกโฟลเดอรต์ดิตัง้โปรแกรมแนะนําไมต่อ้งปรับแกไ้ข

การตดิตัง้โปรแกรม• ปฏบิตัติามทีจ่อภาพแนะนํา จนจบขัน้ตอนการตดิตัง้

เลอืกโปรแกรมแนะนําเลอืกทกุรายการ

การตดิตัง้โปรแกรม• ปฏบิตัติามทีจ่อภาพแนะนํา จนจบขัน้ตอนการตดิตัง้

กําหนดรหสัผา่นสําหรับผูด้แูลระบบหรอืไม ่...

แนะนํา ไมต่อ้งคลกิเลอืก

การตดิตัง้โปรแกรม• ปฏบิตัติามทีจ่อภาพแนะนํา จนจบขัน้ตอนการตดิตัง้

โปรแกรมอยูร่ะหวา่งการตดิตัง้

การตดิตัง้โปรแกรม• ปฏบิตัติามทีจ่อภาพแนะนํา จนจบขัน้ตอนการตดิตัง้

การตดิตัง้เสร็จสมบรูณ์

การเรยีกใชง้านโปรแกรม• การเรยีกใชง้านโปรแกรม ใหเ้ลอืกคําสัง่ Strart, Program, Greenstone

3.07, Greenstone Librarian Interface (GLI)• โปรแกรมจะเปิดจอภาพการทํางานแบบ DOS ดงันี้

หา้มปิดจอภาพนี ้โดยเด็ดขาด ใหย้อ่เก็บไว ้

การเรยีกใชง้านโปรแกรม• โปรแกรมจะเปิดจอภาพการทํางานแบบ DOS ดงันี้

หา้มปิดจอภาพนี ้โดยเด็ดขาด ใหย้อ่เก็บไว ้

การเรยีกใชง้านโปรแกรม• โปรแกรมจะสอบถาม URL ของระบบ ใหค้ลกิ OK เพือ่ยอมรับ

การเรยีกใชง้านโปรแกรม• รอสกัครู ่จะปรากฏจอภาพการทํางาน ดงันี้

การปรับแตง่ภาษาไทย• เนือ่งจากโปรแกรมยังไมร่องรับการแสดงภาษาไทย จงึควรปรับแตง่

ระบบกอ่นใชง้าน โดยคลกิเมนู File เลอืกคําสัง่ Preferences

ปรับแกไ้ขภาษาในการตดิตอ่ (Interface Language) เป็น Thai

ปรับแกไ้ข Font จาก Verdana เป็น Tahoma

เมือ่คลกิ OK โปรแกรมจะ Restartตวัเองอกีรอบ

การปรับแตง่ภาษาไทย

ภาษาในการตดิตอ่ (Interface Language) เป็น Thai แลว้

การสรา้งคลงัเอกสารดจิทิัล• การสรา้งคลังเอกสารดจิทิัล เริม่จากการเตรยีมแฟ้มเอกสารดจิทิัล

(ไฟล)์ กอ่น จากนัน้• เปลีย่นชือ่แฟ้มเอกสาร (ชือ่ไฟล)์ ใหเ้ป็นตามหลกัการ ISAR• เปิดไฟลเ์อกสารทีจั่ดเตรยีมดว้ยโปรแกรมเฉพาะ เพือ่กําหนด Metadata ให ้

เหมาะสม• ออกแบบระบบสบืคน้ของเอกสาร วา่ตอ้งการใหม้ฟัีงกช์นัสบืคน้ดว้ย

เงือ่นไขใดบา้ง เชน่ • สบืคน้ดว้ยชือ่เรือ่งเอกสาร, คําคน้, ชือ่ผูแ้ตง่/ผูส้รา้งสรรค,์ สํานักพมิพ,์ ปีที่

เผยแพรห่รอืจัดพมิพ ์เป็นตน้

การสรา้งคลงัเอกสารดจิทิัล• เมือ่เตรยีมการดงัสไลดก์อ่นหนา้ ก็จะเขา้สูข่ัน้ตอนการสรา้งคลังเอกสาร

ดจิทิัล ดงันี้• เลอืกคําสัง่ แฟ้ม, สรา้งใหม่• ป้อนชือ่คลงัเอกสารในรายการ “ชือ่คอลเลกชนั” แลว้คลกิปุ่ ม “ตกลง”

การสรา้งคลงัเอกสารดจิทิัล• รอสกัครู ่จะปรากฏจอภาพเพือ่เขา้สูก่ารสรา้งคลังเอกสารดจิทิัล โดยจะ

ทํางานทีแ่ท็บ “รวบรวม” ดงันี้

สงัเกตไดว้า่ พืน้ทีด่า้นขวาเป็นพืน้ทีส่เีขยีว แปลวา่พรอ้มทํางาน

กบัคลงัเอกสารดจิทัิล

การสรา้งคลงัเอกสารดจิทิัล• เลอืกโฟลเดอรท์ีเ่ก็บ “ไฟล”์ เอกสารทีจั่ดเตรยีมในจอภาพดา้นซา้ย

การสรา้งคลงัเอกสารดจิทิัล• ลากแฟ้มภาพดา้นซา้ยไปยังพืน้ทีด่า้นขวา

การกําหนดเมทาดาทาใหก้บัเอกสาร• ขัน้ถัดไป จะเป็นกําหนดเมทาดาทาใหก้บัเอกสารทีนํ่าเขา้ โดยตอ้ง

กําหนดเป็นรายไฟล ์โดยคลกิเลอืกแท็บคําสัง่ “กําหนดเมทาดาทา”

การทํางานในขัน้นี ้จะเลอืกใช ้เมทาดาทาชดุ Dublin Core (DC) โดยปรากฏรายละเอยีดดา้นขวา

ของจอภาพ แตล่ะไฟลจ์ะมชีดุ DC ของตนเอง

การกําหนดเมทาดาทาใหก้บัเอกสาร• ป้อนเมทาดาทาของแตล่ะไฟล ์... เมทาดาทารายการใดตอ้งป้อน แนวทาง

หนึง่ทีช่ว่ยไดค้อื การกลบัไปดขูัน้ออกแบบระบบ วา่ตอ้งการใหร้ะบบสบืคน้อะไรไดบ้า้ง

• สบืคน้ดว้ย• ชือ่เรือ่งเอกสาร ป้อนรายละเอยีดของ DC.Title• คําคน้ ป้อนรายละเอยีดของ DC.Subject and Keyword• ชือ่ผูแ้ตง่/ผูส้รา้งสรรค์ ป้อนรายละเอยีดของ DC.Creator• สํานักพมิพ์ ป้อนรายละเอยีดของ Publisher• ปีทีเ่ผยแพรห่รอืจัดพมิพ์ ป้อนรายละเอยีดของ Date

การกําหนดเมทาดาทาใหก้บัเอกสาร

รายการใด มขีอ้มลูมากกวา่ 1 ให ้กดปุ่ น Enter เพือ่เพิม่แถวใน

รายการนัน้ ตวัอยา่ง DC.Subjectand Keyword

การสรา้งคลงัเอกสารดจิทิัล• เมือ่กําหนดเมทาดาทาใหก้บัแฟ้มเอกสารจนครบแลว้ จะเขา้สูข่ัน้ตอน

การสรา้งคลังเอกสารดจิทิัล โดยคลกิแท็บ “สรา้ง” แลว้คลกิปุ่ ม “สรา้งคอลเลกชัน่”

• ระหวา่งทํางาน หากปรากฏจอภาพ ดงันี ้แสดงวา่จอภาพทีห่า้มปิดสองจอภาพ (จอภาพ DOS) ไดถ้กูปิดลงไป ใหเ้ริม่ระบบใหม ่โดยปิดจอภาพโปรแกรมทัง้หมด จากนัน้เปิดโปรแกรมใหม ่เลอืกคําสัง่ “แฟ้ม” และ “เปิด” เพือ่เปิดแฟ้มคลังเอกสารดจิทิัลทีส่รา้งมาทํางานตอ่

การสรา้งคลงัเอกสารดจิทิัล• เมือ่กําหนดเมทาดาทาใหก้บัแฟ้มเอกสารจนครบแลว้ จะเขา้สูข่ัน้ตอน

การสรา้งคลังเอกสารดจิทิัล โดยคลกิแท็บ “สรา้ง” แลว้คลกิปุ่ ม “สรา้งคอลเลกชัน่”

การสรา้งคลงัเอกสารดจิทิัล• คลกิปุ่ ม “แสดงตวัอยา่งคอลเลกชัน่” ระบบจะเปิดเว็บเบราวเ์ซอร ์เชน่

IE, Chrome, Firefox เพือ่แสดงคลังเอกสารดจิทิัล ดงันี้

การทํางานกบัคลงัเอกสารดจิทิัล• ลองคลกิเมนู Titles หรอื Filenames เพือ่ดผูลลัพธ์• ลองคลกิปุ่ มสบืคน้ Search พจิารณาวา่มเีงือ่นไขใหส้บืคน้กีเ่งือ่นไข

การปรับแกไ้ขเงือ่นไขการสบืคน้• ลองคลกิปุ่ มสบืคน้ Search จะพบวา่ “เงือ่นไข” การสบืคน้ยังไมต่รงกบัที่

กําหนด ซึง่จะตอ้งปรับแกไ้ขระบบ

การปรับแกไ้ขเงือ่นไขการสบืคน้• การปรับแกไ้ขระบบสบืคน้ ทําไดโ้ดยกลับไปจอภาพโปรแกรม

Greenstone Librarian Interface คลกิทีแ่ท็บ “ออกแบบ”

การปรับแกไ้ขเงือ่นไขการสบืคน้• เลอืกคําสัง่ “ดชันกีารคน้หา”

จะพบวา่โปรแกรมกําหนดเงือ่นไขการสบืคน้ไว ้3 อยา่ง

การปรับแกไ้ขเงือ่นไขการสบืคน้• เพิม่ดชันกีารคน้หาใหม ่โดยคลกิปุ่ ม “ดชันใีหม”่ เลอืก DC. ทีต่รงกบั

เงือ่นไขทีกํ่าหนด เชน่ DC.Creator แลว้คลกิ “เพิม่ดชัน”ี

ทําใหค้รบทกุเงือ่นไข

การปรับแกไ้ขเงือ่นไขการสบืคน้• เมือ่เพิม่ทกุเงือ่นไข จงึไปสรา้งคอลเลกชัน่ใหม ่ดว้ยแท็บ “สรา้ง” แลว้

แสดงผล จะปรากฏผลลัพธ ์ดงันี้