View
909
Download
1
Category
Preview:
DESCRIPTION
Citation preview
Hans Vermaak
Amsterdam9 april 2009
Inzichten voor een dag als vandaag
© Twynstra Gudde 9 april 2009
Inzichten voor een dag als vandaag
2
Van vraagstukken naar onderwerpen…
1) Eerst even over veranderbenadering…
Dan:
2) Over fusies en bundeling…
3) Over centrale/decentrale diensten…
4) Over professionals meekrijgen in verandering…
5) Over de taaie vraagstukken in het hart van het werk …
Eén ondertoon is in ieder geval: in verandermanagement is meervoudigheid een zegen
© Twynstra Gudde 9 april 2009
Inzichten voor een dag als vandaag
3
Contrasterende zienswijzen over veranderen
Denkwijze Er verandert iets als je:…
Geeldruk De belangen van de belangrijkste spelers bij elkaar kunt brengen tot een consensus door middel van een onderhandelingsproces
Blauwdruk Onderzoekt wat de beste oplossing is en die planmatig implementeert in een rationeel proces
Rooddruk Mensen op de juiste manier prikkelt, zodat ze zich gewaardeerd en gezien voelen in een sociaal proces
Groendruk Mensen in leersituaties brengt, ze bewuster en bekwamer maakt waardoor hun vermogens toenemen op het werk in een ontwikkelproces
Witdruk Spontane evolutie een handje helpt door ruimte te geven waar energie zit en blokkades slecht in een dynamiserend proces
© Twynstra Gudde 9 april 2009
Inzichten voor een dag als vandaag
4
De vijf kleuren in één oogopslagGeeldruk Blauwdruk Rooddruk Groendruk witdruk
Er verandert iets als je....
belangen bij elkaar brengt
eerst denkt en dan (planmatig) doet
mensen op de juiste manier prikkelt
mensen in leersituatiesbrengt
ruimte maakt voor spontane evolutie
in een .... machtsspel rationeel proces ruilexercitie leerproces dynamiserend proces
naar.... een haalbare oplossing, win-winsituatie
de beste oplossing, eenmaakbare wereld
een motiverendeoplossing, de beste ´fit´
een oplossing diemensen samen vinden
een oplossing die energie losmaakt
Interventies zoals....
coalitievoming, topstructurering
projectmatig werken, strategische analyse
beoordelen en belonen,sociale bijeenkomsten
gaming en coaching, open systems planning
open space meetings,zelfsturende teams
door een... procesbegeleider die zijn macht gebruikt
inhoudelijk expert, eenprojectleider
HRM-expert, een coachend manager
procesbegeleider die mensen steunt
patroonduider die zichzelf op het spel zet
gericht op... posities en context kennis en resultaten procedures, inspiratie en sfeer
setting en communicatie
complexiteit en betekenissen
Het resultaat is...
onbekend en verschuivend
omschreven en gegarandeerd
bedacht, niet gegarandeerd
geschetst, niet gegarandeerd
onvoorspelbaar
De borging schuilt in...
beleidsdocumenten enmachtsbalans, loyaliteit
meten = weten, bijsturen
HRM-systemen, goedeverhoudingen,communicatie
lerende organisatie zelforganisatie, kwaliteitvan dialoog
De valkuil schuilt in...
luchtfietserij, loose-loosesituatie
negeren van externe enirrationele aspecten
verstikkende systemen,zachte heelmeesters
niemand uitsluiten, gebrek aan actie
oppervlakkig begrip,laissez-faire
© Twynstra Gudde 9 april 2009
Inzichten voor een dag als vandaag
5
Paar inzichten om mee te geven
– Kiezen en schakelen tussen contrasterende processen/kwaliteiten maakt een organisatie krachtig … ook al zet elke institutionele omgeving dat onder druk: ‘vechtende kleuren’ & ‘willekeur van traag geel -> ferm blauw -> opgeleukt rood’.
– Per situatie wikken en wegen over de veranderaanpak kan alleen als je niet diagnose overslaat en wel in ‘hefbomen’ denkt. … ongeacht actiereflexen: ‘ons produkt is uw probleem’ kan plank zomaar mis slaan & ‘integrale veranderplan’ mist kracht en maakt moe.
– Een meervoudige verandertaal om dat gesprek te voeren. En nieuwe aanpakken afschermen en verdiepen. … want anders gaat elke recessieve aanpak ten onder door interferentie en oppervlakkigheid. ‘Open space is toch dat je alles op zijn beloop laat?’
© Twynstra Gudde 9 april 2009
Inzichten voor een dag als vandaag
6
Fusies in soorten en maten
– Integreren ‘bovenin’ in organisaties: – groei in onderhandelingspositie (macht, middelen, reputatie, varieteit)
– uitwisselen van managementtalent en ideeën ( competitie en investering in leiderschap, samen koers en systemen neerzetten)
– Integreren van het secundaire proces:– Standaardisatie en kostenreductie van huisvesting, ict, marketing, distributie e.d.
– Best practices uitrollen waar de opbrengst het waard is.
– Integreren van het primaire proces: – Horizontaal kennis delen en –nemen dwars over ‘muurtjes’ heen
– Uitproberen en verdiepen in gemengde teams in het werk voor de buitenwereld
© Twynstra Gudde 9 april 2009
Inzichten voor een dag als vandaag
7
Succesvolle integratieprocessen verschillen‘Functional skills transfer’ ‘Sharing resources’‘Combination benefits’ &
‘Management skills transfer’
• Communicatie• Competenties• Cultuur• Conflicten
• Integratie• Blauwdruk• Planmatig• Beste compromis
• Sturing• Systemen• Structuur• Strategie
• Minder waardetoevoeging & sneller• Minder ingebed & meer copieerbaar• Minder weerstand & afbreukrisico
1. Professionals
2. Facilities
3. Management
(naar Haspeslagh & Jemison, 1991; N=20 fusies)002PWBR1a-1
© Twynstra Gudde 9 april 2009
Inzichten voor een dag als vandaag
8
Vast dilemma voor stafdiensten
Centraal Decentraal
Sturing en beheersing Zelfsturing en autonomie
voorbereiden, implementeren en adviseren en uitvoeren
monitoren centraal beleid decentraal beleid
© Twynstra Gudde 9 april 2009
Inzichten voor een dag als vandaag
9
Vier stafstrategieën
Gerichtheid op decentrale zelfsturing
Gerichtheid op centrale
sturing
Mediator / regisseur
Beleidmakeren controller
Helpdesk / assistant-to
Expertisecentrum/ service-unit
• Meerdere klanten dienen
• Risicovolle rollen toevoegen
• Keuzes toelichten naar buiten
© Twynstra Gudde 9 april 2009
Inzichten voor een dag als vandaag
10
Professionals kenmerken zich…
Meer autonomie Minder autonomie
‘Eigen behoefte’
‘Organisatie behoefte’
Ontwikkeling
Externnetwerk
Internnetwerk
Collegae
De ‘vent’(v/m) De ‘tent’Klanten
WerkImpro-
viserendRoutine-matig
© Twynstra Gudde 9 april 2009
Inzichten voor een dag als vandaag
11
Waar worden professionals warm van?
Vak
Vakgenoten
Vakontwikkeling
Binnen het eigen werkdomien
Bureaucratie
Bazen
‘Beleid’
Buiten het eigen werkdomein
DemotiverendMotiverend
• Managementbrein uit verwarring halen• Boze B’s met 80/20 regel benaderen: reduceren op agenda• Vrolijke Vs meer faciliteren: toevoegen aan agenda
© Twynstra Gudde 9 april 2009
Inzichten voor een dag als vandaag
12
Taaie vraagstukken
• Persistentie
• Vallen vaak van agenda af
• Gevoelslading
• Complexiteit kenmerkend
• Juist rond primair proces
• Plezier aan te beleven
• Selectiviteit
Tamme vraagstukken
Taaie vraagstukken
Non- issues
Non- issues
Mate van complexiteitLaag Hoog Extree
mAfwezig
Inhoudelijk Psycho-logisch
Contextueel Sociaal
Complexiteit
SubjectObject
Betrokkenen
Buitenwereld
Interneaspecten
Externeaspecten
Individu
Collectief
© Twynstra Gudde 9 april 2009
Inzichten voor een dag als vandaag
13
Wanneer ‘meer van hetzelfde’ niet volstaat: van 1e naar 2e en 3e orde processen
Eerste orde Tweede orde Derde orde
Verbeteren van regels Vernieuwen van inzichten Ontwikkelen van principes
Aansluiten bij dominante rationaliteiten(monoparadigmatisch)
Introduceren van andere rationaliteiten(multiparadigmatisch)
Omgaan met contrasterende rationaliteiten(metaparadigmatisch)
Vaak gedreven door wens totoptimalisering/ synergie
Vaak gedreven door achter-gebleven adaptatie/ transitie
Gedreven door een alertheid voor ontwikkeling/ creatie
Bekende aanpakken voor bekende issues
Onbekende aanpakken voorbekende issues
Hanteren van ingebakkencontradicties
Zeer context-gebonden maar goed gecodificeerd
Contingent toepasbaar in verschillende situaties
Breed werkbaar, maar lastig expliciteerbaar
Aanleren van betere acties,nieuwe instrumenten, best practices
Leren van alternatieve zienswijzen, verbreden van repertoire
Leren te leren, zelf te initiëren en te faciliteren
Instrumenten: aanpakken enprocedures
Instrumenten: inizchten, springboards en microcosmos
Instrumenten: dialectiek, meerstemmigheid en humor
© Twynstra Gudde 9 april 2009
Inzichten voor een dag als vandaag
14
Neem planvorming: dat oogt héél anders uit: emergent plannen en verdiepen met ‘small wins’
• Omvang en diepgang staan haaks op elkaar
• Kleinschalig, continue en traag
• Schakelen tussen exploratie en exploitatie
• Sneeuwschuiver en ‘microkosmos’ voor blokkades
• Plannen blijven ‘onaf’, itererend tussen denken en doen.
• Stapeling: klein x diep x veel. • Waken voor
geschiedschrijving
Eén samenhange
ndgroot traject
Omvang
Vele kleine
kiemen Eerste orde Tweede orde Derde ordeDiepgan
g
Macro, global, distant, gepland, consistent traject in organisatie, doelgericht, steeds begin en eind, korte termijn
Micro, local, close, zelforganiserend, parallelle kiemen innetwerken, inktvlekwerking, stapelend, lange termijn
WenselijkMogelijk
© Twynstra Gudde 9 april 2009
Inzichten voor een dag als vandaag
15
Meer lezen…Over kleuren o.a.: L. de Caluwé, H. Vermaak, Leren veranderen; een handboek voor de veranderkundige’ ,2e herziene editie, Kluwer, Deventer 2006
Over integratie o.a.: P.C. Haspeslagh en D.B. Jemison, Managing acquisitions: creating value through corporate renewal. Free Press, New York 1991
Over stafrollen o.a.: P.P. Kloosterboer, R.M. Sterk. Tussen centraal en decentraal, Management en Organisatie, 1996.
Over professionals managen o.a.: H. Vermaak,Men zegt dat professionals niet te managen zijn, Nijenrode Management Review, 1997
Over taaie vraagstukken o.a.: H. Vermaak. Plezier beleven aan taaie vraagstukken. Werkingsmechanismen van vernieuwing en weerbarstigheid. Kluwer: Deventer, 2009
© Twynstra Gudde 9 april 2009
Inzichten voor een dag als vandaag
16
Alle intellectuele eigendomsrechten met betrekking tot deze presentatie berusten bij Twynstra Gudde. Niets uit deze presentatie mag worden verveelvoudigd of openbaar gemaakt zonder schriftelijke toestemming van Twynstra Gudde.
Hans Vermaakhve@tg.nl
www.twynstragudde.nl
Recommended