View
244
Download
12
Category
Preview:
Citation preview
1
S I N H R O N I M A [ I N I
2
4.10
,
.
- .
,
- .
, .
- , e
,
.
- ,
-
.
DR2
IR2 3
RD 3
IR2+CR1
p + r + s
SR 1
RS21
p + r + s 3 MVA
..
.
UR 5
SR1
UR2
RS10
p + r + s 10 MVA
10 MVA
.
SR 1
RS11
p + r + s 1 MVA
.
FR2
RE1
s
2 MVA
3
4.11. ISPITUVAWE NA GENERATOROT
Kako i kaj site elektri~ni ma{ini,taka i kaj generatorot za vreme
na samoto proizveduvawe se vr{i ispituvawe kako {to e:ispituvawe na
statorskoto jadro od limovi,ispituvawe na izolacijata na
namotkata,balansirawe,vrtewe i sli~no.
Kaj elektri~nite ma{ini na koj poedini delovi se vrtat-
rotori,ako se slu~i geometriskata oska na vrtewe,koja e odredena od
le`i{teto,ne prodira so te`i{nata oska,ke se pojavi sila koja ke deluva
na vrtlivite delovi na ma{inata-rotor i le`i{tata.Ovie sili
predizvikuvaat vobracii na le`i{teto,pa so ogled na toa le`i{tata
brzo se o{tetuvaat(osovinata i drugite delovi na el.ma{ina).Zatoa pri
sekoja mahani~ka ili elektri~na popravka na rotorot,istiot mora da se
balansira.
Postojat pove}e na~ini i metodi za balansirawe na vtrlivite
delovi kako {to se:balansirawe na ednata ili dvete
raminini,balansirawe pri postavuvawe na okvirot,zacvrstuvawe na
le`i{teto i sli~no.Eden od najstarite I najpoznatite na~ini na
balansirawe e nacrtot na osovinata.(sl.4-11-1).
Rotorot koj sakame da go balansirame se postavuva na
le`i{teto.Toj del na rotorot kade {to mislime da go nacrtame se
podvlekuva so kreda ili var i ostavame da se isu{i.Pomalite rotori
mo`at Pomalite rotori mo`at da se krenat so raka,a pogolemite so
motor.
Sl.4.11.1
Nacrtuvaweto se vr{i vo dvata smera na vrtewe,i sekoj smer
posebno se crta so penkalo i boja.Vo sredinata,pomeu srednite
lakovi(edniot i drugiot smer), ili za 180 od ovaa sredina,se naoa
4
pregolema masa na rotorot.Ako od bo~nite to~ki doaaat edna sprema
druga,pregolemata masa e pomegu niv, a ako se smeta deka preogaat edna
sprema druga, treba pomegu niv da se dodade teg.
Vitlanje.Meu najte{kite ispituvawa koi {to se vr{at na
rotorite,a osobeno na rotorite na generatorot ,spaa vrtewe.Pod vitlenje
podrazbirame prisilno zavrtuvawe na rotorot nad nominalniot.Taka , na
primer, rotorite na hidrogeneratorot treba da se vitlaat so brzinata na
vrteweto na turbinate,no so najmala brzina od 1.8 brzini na vrtewe na
turbinate, turbogenetatorot, t.e.nivniot rotor so 1.25 brzini na parnata
turbine.Vremeto na vitlenje trae 2 min.
Vitlanjeto e potrebno zaradi mehani~koto proveruvawe na
rotorot.Vo pogonot se slu~uva generatorot naglo da se rastereti, pa ako
brzo i efikasno ne reagiraat regulatorite na turbinata, rotorot mo`e
da dostigne brzina 300% pogolema od nominalnata brzina na vrtewe.Pri
zgolemuvawe na brzinata rastat i cantifugalnata sila i napregnuvawata
koi rastat so kvadratot da porastot na brzinata.
Vitlanjeto se vr{i vo vitlarnicama. Postojat horizontalni i
vertikalni vitlaonici. Tie moraat da bidat gradeni taka {to ako se slu~i
rotorot da se raspadne da ne stradaat osobite koi go vr{at
ispituvaweto,nitu da se o{tetat delovita na rabotilnicata.Za pogonot
na rotorot pri vitlanju slu`i motorot so ednonaso~na struja so odredena
snaga i brzina na vrtewe.Kaj vitlanja se meri :to~niot broj da vrtewe so
najmalku dve razlio~ni merila,pobudna struja,naponot na pogonskiot
motor, i vibraciite na le`i{teto.
Kontrola na situacijata i merewe na otpor na
izolacijata.naponska proba. Kaj sinhronite ma{ini primenuvame dve
naponski probi. Na stranata na naponot ja proveruvame izolacijata
pomeu namotkite i `elezno jadro. Rotorot mora da bide vo statorot.
Ispituvaniot napon pomal od 2KV mo`at da se ulu~at odedna{, a
pogolemite postepeno za vreme od 10s.
So inducioraniot napon ispituvame izolacija pomeu poedini
navoi na namotkite.
5
Ispituvawe na prazen od na generatorot.Dava podatoci za
magnetskite karakteristiki na genetarorot(zavisnost od magnetskiot
krug od pobudnata struja). Nazad dobivame zagubi na prazniot od koi se
sostoi od zagubi vo `eleoto na statorot i rotorot,gubitok na triewe-
le`aite,gubitok na pobudniot krug,vozbudata na prazniot od, na
kliza~kite lageri,triewe na ventilatorot.Karakteristiki na prazniot
od prestavuvaat zavisnost na naponot na generatorot od pobudnata
struja(stegalkite na generatorot se otvoreni na niv ne e priklu~en
nikakov potro{uva~)
Ispituvaweto na prazniot od mo`e da se vr{i so metod na
genetarorskata postapka: koga generatorot go opteretuvame so odredena
brzina na nekoi rotor obi~no ednonaso~en motor, ili na statorot na
generatorot postepeno povi{uvame naizmeni~en napon (preku
regulacionen transformator), pa da go dovedeme vo asinhronen zalet,
oklu~uvame ednonaso~na struja i go doveduvame vo sinhronizam.
Ispituvawe so ladewe i zagrevawe. Za ispravna rabota na
genaratorot mnogu e va`no negovoto ladewe i zagrevawe kako namotkite
i `eleznoto jadro,taka i osovin ite na le`i{tata. Za ispituvawe na
pemperaturata mozeme da se slu`ime so termometar so te~nost.
Termometrite so `iva imaat golemi nedostatoci, zatoa {to vo `ivata
mo`e da se inducira vrtliva struja, a ako termometarot se skr{i `ivata
te{ko mo`e da se sobere. Ne{to po zgodni se alkoholnite termometri.
Termometarot go zavitkuvame vo staniol, okolu vratot go vrzuvame so
vrvca, go postavuvame na mestoto kade {to sakame da ja merime
temperaturata i mestoto ko pominuvame so pamuk,taka {to skalata ne
termometarot da bide vidliva i da mo`e da se ~ita, a termometarot da ne
se dopira so race. Mnogu se zgodni termoelementite zaradi svoeto brzo
dejstvo i malite dimenzii.
Ako sakame da ja merime temperaturata na ma{inata dodeka raboti
toga{se upotrebuvaat otporni~ki termometri, koi se sostojat od otporni
`ici,namotani dvojno na izolacionata traka i staveni vo `lebovite.
Temeraturata mo`e da se izra~una so merewe na porastot na otporot.
6
4.12.MONTA@A, PU[TAWE VO POGON NA SINHRONI
GENERATORI
I ODR@UVAWE ZA VREME NA RABOTATA
Monta`a na sinhronite generator se vr{i spored planovite na
monta`a i spojuvawe na sinhronite generator vo elektrikata. Koga
monta`ata ke bide sosema gotova u{te edna{ se vr{i detalno
proveruvawe na spoevite. Posle detalnoto proveruvawe na spoevite,
sprema nacrtite i {emite, i koga ke se utvrdi deka monta`ata e izvr{ena
to~no, se proveruva i samiot generator a pogotovo vrtlivite delovi.
1. Potrebno e da se prekontroliraat site zavrtki dali se dovolno
zacvrsteni.
2. Spojot pomeu generatorot i turbinate dali e pravilno izveden
i deka nema da nastane poremetuvawe pri prvoto probno pu{tawe.
3.Da se proverat cefkite za maslo i voda, i da se isproba nivnata
cirkulacija.
4.Kontrolirawe na ispravnosta na ko~nicite i nivnoto deluvawe.
5.Monta`ata mora da bide ~isto izvedena, ni malku ne~istotija i
pra{ina ne smee da se zadr`i na generatorot-turbinata ili na niv.
6.Po mo`nost celiot agregat ra~no da se vrti pred pu{tawe na
turbinata i kontrolirawe ekscentri~nost na odot.
7.Da se prati rabotata na le`i{tata, {umovi i vibracii.
Posle ovie ispituvawa turbinata se pu{ta vo rabota vo po~etokot
so pomala brzina pa istata postepeno se zgolemuva. Kaj vertikalnite
generator postoi dolna granica na brzina pod koja nosa~kite li`i{ta ne
smeat da bidat vo trajna rabota.Taa granica na brzina ja odreduva
na le`i{teto.
Ako pri ovakva rabota se poka`e se dobro,toga{ brzinata se
zgolemuva na nominalnata vrednost na vrtewe, dodeka le`i{teto ne
postigne normalna temperature toa se postegnuva za nekolku saati
rabota.
Ako se primeti deka ne{to ne e vo red, se pojavuva {u{kawe,
zagrevawe na lagerite i osovinata,treba odma generatorot da se zapre i
da se odstrani gre{kata.
7
Koga generatorot so turbinata e potpono mehani~ki ispitan se
pristapuva kon elektri~no ispituvawe.
Prvo potrebno e da se izmeri otporot na izolacijata. Otporot na
izolacijata mo`eme da go izmerime so metodot U-I ili indicator so
nizok napon.Izolacioniot otpor za napon pomalku od 250 V treba da
iznesuva od 0,3 do 0,1 M , a preku 250 V od 0,5 do 0,2 M.
Ako izolacioniot otpor predizvikuva na rotorskata namotka
pomalku od 50K treba da se po~ne so su{ewe samo bez vozbuda, i spoeno
zagrevawe a toga{ koga izolacioniot otpor ke se zgolemi treba
postepeno da se dava vozbuda.
Dokolku su{eweto se sproveduva vo kratok spoj ytreba da se
pridr`ava na slednive pravila
1) Da se su{i poleka na struja koja nema pogolema gustina od 1A/mm2,
na [to odgovara okolu 25% _____ struja.
2) Strujata postepeno da se poja;uva dodeka ne se dostigne
temperatura 75 do 80 0C
3) Su{eweto treba da se vr{i taka da kaj malite ma{ini se postigne
krajna temperature za 5 do 6 saati,a kaj golemite od nekolku MVA
do 50 sati
4) Potrebno e so pomo{ na ventilator obezbedeme trgawe na
vla`niot i donesuvawe na suv vozduh.
5) Golemite turbogeneratori se su{at od 3 do 5 dena,a golemite
hidrogeneratori se su{at od 5 do 7 dena.
6) Su{eweto mo`e da se smeta za zavr{eno koga izolacijata ke dojde
do nekoja odredena vrednost. Posle toa e potrbno su{ewe od 5 do
20 saati.
Pred da go stavime generatorot vo pogon i da go priklu~ime na
mre`ata mora da se ispita celokupnata za{tita-zemjovodnata za{tita na
statorot, diferencijalnata za{tita i demagnetizacija.
8
Pri monta`a i revizija na generatorot mora da se proveri
izolacionata polo`ba. Pri merewe site dovodi za maslo i voda mora da
bidat priklu~eni. Izme|u ku}i{tata i le`aite treba da se postavi
izolacionen material (pre{pan) izolacioniot otpor na le`aite treba
da iznesuva najmalku 100 kiloomi. Posle toa se vr{i proveruvawe vo
pogon. Le`ajnite strui se pojavuvaat kako posledica na neednakvosta na
vozdu{niot raspon vo statorskiot paket, razli~nite dupki i `lebovi na
statorskiot paket koi predizvikuva nesimetrija na magnetskiot tek.pri
vrtewe nesimetri~niot magnetski tek inducira napon vo osovinata. Iako
induciraniot napon e mal, negovite strui se opasni, bidej}i gi
o{tetuvaat pov{inite na le`ajot. Za da se spre~at le`ajnite strui se
izolira eden le`aj na generatorot.
Pred pobudniot napon da se dovede na rotorot na generatorot
potrebno e da se ispita samiot pobuduva~.Ispituvaweto na pobuduva~ot
se sostoi vo ispituvawe na strujnite pobudi I negova regulacija, se
podesuvaat ~etkicite vo neutralna zona. Koga ve}e se e ispitano i
utvrdena ispravnosta na pobuduva~ot, pobudniot napon mo`e da se dovede
do rotorot na generatorot.
Ispituvawe na regulatorot na napon. Prvo se vr{i ispituvawe na
pobudite na ra~niot regulator. Dobar ra~en regulator so odreden otpor
ovozmo`uva namaluvawe na naponot na 80% od nominalnata vrednost.
Nominalniot napon se dobiva kaj 1/3 od vrte`ite na regulatorot, a
nominalnata pobudna struja kaj 2/3 od vrte`ite na regulatorot. Ostanata
1/3 od vrte`ite na regulatorot ostanuva za podocna. Za vreme na
ispituvaweto avtomatskiot regulator e isklu~en. Pred uklu~uvawe na
avtomatskiot regulator se ispituva se ispituva odreden ispiten napon
koj mo`e da se regulira.
Ispituvawe na sinhroniziran ured. Dokolku generatorot raboti
paralelno so drugi generatori ili vo mre`a {to se slu~uva vo pogolem
broj slu~ai, mora da se ispita sinhroniziraniot ured. Sekoja
neispravnost na toj ured doveduva do te{ki o{tetuvawa na generatorot i
mre`i.
9
4.13.Trofazni sinhroni motori
Sinhroniziranite ma{ini se povratni (reverzibilni) t.e. mo`at
da rabotat kako motori ili generatori.
Sinhroniziranite motori se koristat tamu kade {to e potrebna
konstantna brzina na vrte`ite, kako {to e slu~aj so pretvara~ite,
ventilatori, pumpi, kompresori i sli~no. Tie slu`at i kako popravuva~i
na fazni mre`i
Kaj niskite brzini, pod 500 vrte`i vo minuta, poevtini se od
asinhroniziranite motori, polesno se gradat za poveke naponi otkolku
asinhroniziranite motori.
Pu{taweto na sinhroniziranite motori vo pogon se vr{i spored
slikite 4.13.1 i 4.13.5.
Spored slikata 4.13.1 pu{taweto se vr{i direktno. Strujata na
pu{tawe e od 4 do 6 pati pogolema od istoimenata struja, po~etniot
moment iznesuva od 0,5 do 1,0 od istoimeniot moment. Ovaj na~in na
pu{tawe se primenuva kaj mre`ite koi podnesuvaat golemi strujni udari.
Pu{tawento e vo polo`ba >>ab
10
Sprema slikata 4.13.2 pu{taweto se vr{i so oddelni
namotki.(strujata na pu{tawe)e do 2 pati pogolema od istoimenata
struja,po~etniot moment iznesuva od 0,2 do 0,35 na istoimeniot moment.
Ovoj na~in na vklu~uvawe se primenuva kaj golemite sili,so
sreden i te`ok zalet.Vklu~uvaweto e vo polo`ba >>a>b>a>b>A>B>C>A>B>C>A
11
vklu~eno,>>B>A>B>A>B>C
12
6. koga e prevozbuden go poprava faktorot za izvr{uvawe na
mre`ata.
Slabite strain na sinhroniziraniot motor se:
1. mo`e da se pridvi`i sam dokolku ima posebna namotka za vrtewe
na rotorot.
2. mora da se pobdi so istosmerna struja, pokraj naizmeni~na u{te
treba i so ednonaso~na.
3. ne e mo`no regulirawe na brojot na vrte`ite.
4. koga preopteretuvaweto ke izleze od ~ekor i da zastane,treba
ponovo da se pokrene.
4.14.Ni{awe na sinhronite ma{ini
Ako se menuva opteretuvaweto na sinhroniziranite ma{ini se
menuva i agolot. pome|u dvi`e~koto magnetsko pole na statorot i
dvi`e~koto magnetno pole na rotorot. So zgolemuvawe na
opteretuvaweto se zgolemuva ovoj agol.
Vrskata pome|u statorot i rotorot e elasti~na( kako
elasti~no pero).
Ako sinhroniot motor vo pogonot naglo go rasteretime, agolot ke
se smali do nula,pa rotorot ke premine preku nultnata polo`ba i }e se se
zani{a pod isti agol. Ovoa ni{awe na rotorot sprema dvi`e~koto pole
na statorot }e potrae tolku dolgo,dodeka ne bide prigu{eno od
razli~nite (uplivima) na mehani~kite i elektri~nite (naravi). I kaj
generatorot sekoga{ nastanuva ni{awe koga se menuva opteretuvaweto.
Kaj genetorot ni{aweto e po{tetno i pogolemo,osobeno tamu kade{to
pogonskite ma{ini se parni turbini, Dizel-motori, plinski motori, pa
takada mo`e da se slu~i impulsnite pogonski ma{ini da se vo rezonanca
so frekfencijata (oscilaciite) na generatorot. Vo toj slu~aj
generatorot mo`e da izleze od dvi`ewe.
Na ni{aweto ne vlijae samo promenata na opteretuvaweto,tuku i
samata masa na rotorot. Ni{aweto mo`e da ubla`i so pomo{ na
13
prigu{ni namotki. Prigu{nite namotki se sli~ni na rotorskite
namotki t.e.tia se kratko spoeni i smesteni vo rotorot.
Koga dojde do ni{awe na rotorot vo kratko spoeniprigu{ni
namotki }e inducira struja, koja po Lencoviot zakon ke nastojuva da se
sprotistavi na svojota pri~ina, t.e.ni{awe.
Kaj generatorot, ako e vrzan sam za mre`ata ne postoi opasnost od
rezonanca i ispa|awe od dvi`eweto.
Recommended