ใบรับรองความพิการ

การประเมนความพการตามพ.ร.บ.สงเสรมและพฒนาคณภาพชวตคนพการ พ.ศ.2550

พญ.ดารณ สวพนธ

ศนยสรนธร เพอการฟนฟสมรรถภาพทางการแพทยแหงชาต

เนอหา

1. สถตคนพการ2. ค านยาม คนพการ แนวคดความพการ 3. แนวทางการประเมนคนพการ 7 ประเภท 4. แนวทางการประเมนความพการเชงประจกษ5. ระเบยบการไดรบการบรการฟนฟการแพทย6. คดกรอง = คนหาความพการ

1.สถตคนพการ

1.การส ารวจความพการส านกงานสถตแหงชาต

2.สถตการด าเนนงานจดทะเบยนคนพการทวประเทศ; พ .ม.

การส ารวจความพการในประเทศไทย

0.50.6

0.7 0.70.8

0.7

1.81.7

1.81.7

2.9

2.2

0

0.5

1

1.5

2

2.5

3

1974 1976 1977 1978 1981 1986 1991 1996 2001 2002 2007 2012

prevalence

Rehab law 1st

Rehab law 2 nd

1.การส ารวจความพการในประเทศไทย 2550

ส านกงานสถตแหงชาต 2555

ความชก 2.2% ประชากร

ประมาณ= 1.5 ลานคน

1.

สถตการจดทะเบยนคนพการทวประเทศตามพ.ร.บ.สงเสรมและพฒนาคณภาพชวตคนพการ พ.ศ. 2550

ขอมล ณ วนท 31 ธนวาคม 2556

กรงเทพมหานคร 58,198 คน 3.92%

ภาคกลางและตะวนออก 307,667 คน 20.72%

ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ 574,598 คน 38.70%

ภาคใต 165,165 คน 11.13%

ภาคเหนอ 344,453 คน 23.20%

ไมระบ 34,566 คน 2.33%

รวม 1,484,647 คน 100%หมายเหต คนพการทงหมด 1,719,941 รายคนพการเสยชวต 235,294 ราย

สถตการจดทะเบยนคนพการจ าแนกตามประเภทความพการ ตาม พ.ร.บ.สงเสรมและพฒนาคณภาพชวตคนพการ พ.ศ. 2550ตงแตวนท 1 พฤศจกายน 2537 ถง วนท 31 ธนวาคม 2556

12%

18%

51%

7%8%

0% 0%4%

ป ท

2. ค านยาม คนพการ แนวคดความพการ

พการไหม? 2.

พการไหม? 2.

พการไหม?

พการไหม?

พการไหม? 2.

แนวคดความพการMedical model 1980(2523)

ICIDH

Social model1990(2533)

Bio-psychosocial model 2001(2544)ICF

2.

สาเหตการเกดโรคและภาวะเจบปวย

เกดพยาธสภาพ

Disease

ความบกพรองหรอสญเสยอวยวะ Impairment

ความสญเสยสมรรถภาพDisability

ความดอยโอกาสในสงคมHandicap

Medical model

2.

2.Social model

คนพการเปนความหลากหลายอยางหนงของคนในสงคมเทานน

ความพการ เกดจาก สงคมทมปญหา ซงไมสามารถจดการใหคนทมความหลากหลายอยรวมกนไดเปนปญหาจากเงอนไขหลายอยางของสงคม มใชปญหาระดบบคคล

2.

3.Biopsychosocial model Interactive Concept

ICF 2001Disability is characterised as the result of a complex relationship between an individual’s health condition and

personal factors, and of the external factors that represent the circumstances in which the individual lives.

ความพการหรอความดอยสมรรถภาพ คอ ผลรวมทเกดจากความสมพนธ ระหวางภาวะสขภาพ และ ปจจยสวนบคคลของคนนนๆ กบปจจยภายนอกทมาจากสงแวดลอมรอบๆตวของคนนน

2.

Health Condition

(disorder/disease)

3.Biopsychosocial model Interactive Concept: ICF 2001

Environmental

Factors

Personal

Factors

Body

function&structure

(Impairment)

Activities

(Limitation)

Participation

(Restriction)

2.

ประเภทความพการ

1. พการทางการมองเหน

2. พการทางการไดยนหรอสอ

ความหมาย

3. พการทางกายหรอการเคลอนไหว

4. พการทางจตใจหรอพฤตกรรม

5. พการทางสตปญญาหรอการเรยนร

1.ความพการทางการเหน

2.ความพการทางการไดยนหรอสอความหมาย

3.ความพการการเคลอนไหวหรอทางรางกาย

4.ความพการทางจตใจหรอพฤตกรรม

5.ความพการทางสตปญญา

6.ความพการทางการเรยนร

7. ออทสตก

พ.ร.บ.การฟนฟฯ พ.ศ. 2534 พ.ร.บ.สงเสรมฯพ.ศ. 2550

ณ น จฉย

• ณท ไปใหแ ทยจ .ของ ฐ แล อ ชนท หนด ปนผต จ น จฉยแล ออ ใบ บ อง ท บป ท ย น ณ หนไดโดยป จ ษ

• ณ บ งป ทตองใหแ ทย ฉ ท ง ปนผ น จฉย

• อ น จฉย

3.แนวทางการประเมนคนพการ 7 ประเภท

เปรยบเทยบสาระส าคญระหวาง

พ.ร.บ. การฟนฟสมรรถภาพคนพการ พ.ศ. 2534

… และ … พ.ร.บ. สงเสรมและพฒนาคณภาพชวตคนพการ พ.ศ.

2550ม.4 ม.20(1)

พ.ร.บ.การฟนฟฯ พ.ศ. 2534

มาตรา 4 คนพการ หมายความวา คนทมความผดปกตหรอบกพรอง ทางรางกาย ทางสตปญญา หรอจตใจตามประเภทและหลกเกณฑทก าหนดในกฎกระทรวง

กระทรวงมหาดไทยขณะนนไดมอบใหกระทรวงสาธารณสขเปนผออกกฎกระทรวงฉบบท 2

พ.ร.บ. สงเสรมและพฒนาคณภาพ ชวตคนพการ พ.ศ. 2550

มาตรา 4 หมายความวา บคคลซงมขอจ ากดในการปฏบตกจกรรมในชวตประจ าวน หรอเขาไปมสวนรวมทางสงคม เนองจากม ความบกพรองทางการเหน การไดยน การเคลอนไหว การสอสาร จตใจ อารมณ พฤตกรรม สตปญญา การเรยนร หรอความบกพรองอนใด ประกอบกบมอปสรรคในดานตาง ๆ

พการอยางไรจงเรยกวาพการ พการตามกฎหมายพ.ร.บ. การฟนฟสมรรถภาพคน

พการ พ.ศ. 2534

พ.ร.บ.สงเสรมและพฒนาคณภาพคนพการ พ.ศ. 2550

ความบกพรองทางกาย และจต

ขอจ ากดในการปฏบตกจกรรมในชวตประจ าวนหรอเขาไปมสวนรวมทางสงคม

พการ

ความบกพรองทางกาย และจต

พการ

ขอจ ากดในการปฏบตกจกรรมในชวตประจ าวน

1.ความพการทางการเหน

1

1.การประเมนความพการทางการเหน

1.พการทางการเหน

1.ตาบอด หมายถง การทบคคลมขอจ ากดในการปฏบตกจกรรมในชวตประจ าวนหรอการเขาไปมสวนรวมในกจกรรมทางสงคม ซงเปนผลมาจากการมความบกพรองในการเหน เมอตรวจวดการเหนของสายตาขางทดกวาเมอใชแวนสายตาธรรมดาแลว อยในระดบแยกวา ๓ สวน ๖๐ เมตร (๓/๖๐)

หรอ ๒๐ สวน ๔๐๐ ฟต(๒๐/๔๐๐) ลงมาจนกระทงมองไมเหนแมแตแสงสวาง หรอมลานสายตาแคบกวา ๑๐ องศา

2.ตาเหนเลอนราง หมายถง การทบคคลมขอจ ากดในการปฏบตกจกรรมในชวตประจ าวนหรอการเขาไปมสวนรวมในกจกรรมทางสงคม ซงเปนผลมาจากการมความบกพรองในการเหน เมอตรวจวดการเหนของสายตาขางทดกวา เมอใชแวนสายตาธรรมดาแลว อยในระดบตงแต๓ สวน ๖๐ เมตร (๓/๖๐) หรอ ๒๐ สวน ๔๐๐ ฟต(๒๐/๔๐๐) ไปจนถงแย

กวา ๖ สวน ๑๘ เมตร (๖/๑๘) หรอ ๒๐ สวน ๗๐ ฟต (๒๐/๗๐) หรอมลานสายตาแคบกวา ๓๐ องศา

หลกการพจารณา

• วดคาการเหน(Visual Acuity:VA) หรอคาลานสายตาVisual Field

• ตรวจทง 2 ขาง แตใชขางทดกวาตดสน

• ตรวจ snellen ใหใสแวนทใชอย

• ถาตรวจแลวไมแนใจใหสงหมอตา

• ตองผานการรกษาและสนสดมาแลว

ความผดปกตทางการมองเหน

พจารณาทสายตา พจารณา

ทลานสายตา

ลกษณะ

ความพการ

1.

2.

6/18 ลงไปถง 6/60

(สายตาเลอนราง)

นอยกวา 6/60 ลงไปถง 1/60 (สายตาเลอนราง)

แคบกวา 30 องศาจนถง 10 องศา

สายตาพการ

3.

4.

5.

นอยกวา 3/60 ลงไปถง 1/60

นอยกวา 1/60 ลงไปถงเหนเพยงแสงสวาง

มองไมเหนแมแตแสงสวาง

แคบกวา 10 องศาจนถง 5 องศา

แคบกวา 5 องศาลงไป

ตาบอดขนหนง

ตาบอดขนสอง

ตาบอดขนสาม

สญเสยสายตา สายตาปกต สญเสยลานสายตา

เปรยบเทยบการสญเสยสายตาและการสญเสยลานสายตา

Snellen chart E chart

Tangent screen

Arch perimeter

Automated perimeter

Peripheral VF

Central VF

คนพการตามกฎหมาย ไมครอบคลมบคคลตอไปน

• ตาบอดเพยง 1 ขาง

• ตาบอดส

• ตาเข ตาเหล• สายตาสน/ยาว แตใสแวนตาธรรมดาแลวเหนชด

2.ความพการทางการไดยนหรอสอความหมาย

2.1. การประเมนและการวนจฉย

ความพการทางการไดยน

2.1ความพการทางการไดยน1.หหนวก หมายถง การทบคคลมขอจ ากดในการปฏบตกจกรรมในชวตประจ าวนหรอการเขาไปมสวนรวมในกจกรรมทางสงคม ซงเปนผลมาจากการมความบกพรองในการไดยนจนไมสามารถรบขอมลผานทางการไดยน เมอตรวจการไดยน โดยใชคลนความถท ๕๐๐ เฮรตซ ๑,๐๐๐เฮรตซ และ๒,๐๐๐ เฮรตซ ในหขางทไดยนดกวาจะสญเสยการไดยนทความดงของเสยง ๙๐ เดซเบลขนไป 2.หตง หมายถง การทบคคลมขอจ ากดในการปฏบตกจกรรมในชวตประจ าวนหรอการเขาไปมสวนรวมในกจกรรมทางสงคม ซงเปนผลมาจากการมความบกพรองในการไดยน เมอตรวจวดการไดยน โดยใชคลนความถท ๕๐๐ เฮรตซ ๑,๐๐๐ เฮรตซ และ ๒,๐๐๐ เฮรตซ ในหขางทไดยนดกวาจะสญเสยการไดยนทความดงของเสยงนอยกวา ๙๐ เดซเบลลงมาจนถง ๔๐ เดซเบล

การวนจฉยคนพการทางการไดยน

ความผดปกตหรอความพการประเภทน ครอบคลม 2 ลกษณะ คอ

1. หหนวก2. หตง หวขอพจารณาม 3 ประการ คอ

1. การไดยนเสยง2. การเขาใจภาษาพด3. การใชภาษาพด

การแบงระดบความผดปกตทางการไดยน

ระดบท 1 *26-40 เดซเบล (หตงนอย)

ระดบท 2 *41-55 เดซเบล (หตงปานกลาง)

ระดบท 3 *56-70 เดซเบล (หตงมาก)

ระดบท 4 *71-90 เดซเบล (หตงอยางรนแรง)

ระดบท 5 มากกวา 90 เดซเบล (หหนวก)

AudiogramRt

45

35

35

=

125

3

=

41.7

Lt

55

55

60

=170

3

=56.7

ขอปฎบต

ถาคนไขน าผลการตรวจการไดยนจากสถานพยาบาลอนมาขอใหแพทยอกสถาบนเพอออกเอกสารรบรองความพการ ถามวาจะออกเอกสารใหไดหรอไม

• Hearing aid (เครองชวยฟง )

ระดบการไดยน > 40 dB

• Cochlear implant ( ประสาทหเทยม )

ห 2 ขางมระดบการไดยน > 90 dB

การแกไขรกษา

Components of the Nucleus® Cochlear Implant System

Speech Processor

(BTE shown)

RF Transmission Coil

Implant body

(receiver/stimulator)

Electrode array

(inserted to cochlea)

คนพการตามกฎหมาย ไมครอบคลมบคคลตอไปน

• หหนวก เพยง 1 ขาง

• หตง เพยง 1 ขาง

2.2 การประเมนความพการทางการสอ

ความหมาย

ความพการทางการสอความหมาย

• ความพการทางการสอความหมาย หมายถง การทบคคลมขอจ ากดในการปฏบตกจกรรมในชวตประจ าวนหรอการเขาไปมสวนรวมในกจกรรมทางสงคม ซงเปนผลมาจากการมความบกพรองทางการสอความหมาย เชน พดไมได พดหรอฟงแลวผอนไมเขาใจ เปนตน

ครอบคลม ๓ ลกษณะ ดงน ๑. พดไมได๒. พดแลวผอนฟงไมเขาใจ เชนพดไมชด พดไมรเรอง พดไมคลองเปนตน

๓. ฟงค าพดผอนไมเขาใจเชน ตดกลองเสยง stroke

แนวทางการตรวจรางกาย

การทดสอบความสามารถทางภาษาและการพด เปนการทดสอบแบบคดกรอง 6 ดานไดแก

1. ดานการพดเอง 2. การเรยกชอค า 3. การพดตาม 4. ดานการฟงเขาใจ ค าพด 5. ดานการอาน 6. ดานการเขยน

อาย 18 เดอนยงไมมภาษาพด

• ในกรณทคนพการกลม Autistic ใหลงความเหนเปนความพการประเภทท 7 เทานน ไมตองลงความเหนในประเภทความพการทางการสอความหมาย

• ในกรณทคนพการกลม สตปญญา ใหลงความเหนเปนความพการประเภทท 5 เทานน ไมตองลงความเหนในประเภทความพการทางการสอความหมาย

3. ความพการทางการเคลอนไหวหรอทางรางกาย

ความหมายและค านยามม ๒ ลกษณะ ดงน

(๑) คนพการทางการเคลอนไหว หมายถง การทบคคลมขอจ ากดในการปฏบตกจกรรมในชวตประจ าวนหรอการเขาไปมสวนรวมในกจกรรมทางสงคม ซงเปนผลมาจากการมความบกพรองหรอการสญเสยความสามารถของอวยวะในการเคลอนไหว ไดแก มอ เทา แขนขา อาจมาจากสาเหต อมพาต แขน ขา ออนแรง แขน ขา ขาด หรอ ภาวะเจบปวยเรอรงจนมผลกระทบตอการท างาน มอ เทาแขน ขา

(๒) คนพการทางรางกาย หมายถง การทบคคลมขอจ ากดในการปฎบตกจกรรมในชวตประจ าวนหรอการเขาไปมสวนรวมในกจกรรมทางสงคม ซงเปนผลมาจากการมความบกพรองหรอความผดปกตของศรษะ ใบหนา ล าตว และภาพลกษณภายนอกของรางกายทเหนไดอยางชดเจน

3.1 การประเมนความพการทางการเคลอนไหว

ลกษณะของบคคลทมความผดปกตทางทางการเคลอนไหว

ไดแก1. แขน ขา ขาด2. อมพาต หรอออนแรง3. โรคขอ และกลมอาการปวด4. โรคเรอรงของอวยวะภายในอน ๆ เชน โรคหลอดลมอกเสบเรอรงระยะสดทาย ท าใหคนไขมอาการ

เหนอยหอบ เวลาเคลอนไหว,หวใจโต,ไตวาย

เครองมอในการประเมน

แนวทางการซกประวต

สอบถามประวตและสาเหตของความผดปกตวาเรมตงแตเมอไร จากเหตอะไร โดยทวไปแลวจะมสาเหตจากพนธกรรม หรอเปนตงแตก าเนดทไมใชสาเหตพนธกรรม อบตเหตจราจรทางบก อบตเหตจากการท างาน มะเรงหรอเนองอก โรคตดเชอ โรคเรอรงอน ๆ เชน เบาหวาน อมพาตจากโรคหลอดเลอดสมอง ไตวาย หวใจวาย ถงลมโปงพอง

การประเมนการท ากจวตรหลกในชวตประจ าวน ใหสงเกตความสามารถในการเคลอนไหวของมอ แขน ขา ในกจกรรม ตอไปน

1. การรบประทานอาหาร

2. การแตงตว3. การเคลอนยายตว4. การเคลอนท

วธประเมนอยางงาย ๆ ในทางปฏบต

กจกรรมรบประทานอาหาร(มอ,แขน)

– การใชมอยกแกวน าขนดม (ประเมนขางทเสย)

กจกรรมเคลอนท (ขา)

– การเดนบนพนราบ ไมนอยกวา 10 กาว

โดยปลายเทาไมตก

**ตองถอดกายอปกรณ หรอ อปกรณชวยความพการอนๆออกกอน

ประเมนขางทขาดหรอออนแรง โดยไมมเครองชวยพยงหรอคนชวยใด ๆ

การเดน ประเมนขาขางทขาด หรอออนแรง โดยไมมเครองพยง หรอคนชวยใด ๆ

วธการประเมน โดยถาผปวยไมสามารถท าไดเพยง ๑ ขอกพจารณาไดวาเปนคนพการ

1. เดนไมได

2. ยนไมได

3. เดนบนพนราบไดไมถง ๑๐ กาว หรอเดนไดในระยะสน ๆ ไมเกน 10 เมตร แลวแตมอาการเหนอยหอบมาก ไมมแรงทจะเดนตอไป ตองนงรถเขนอยตลอดเวลา

4. เดนไดแตทรงตวไมด เชน ลมบอย เดนกาวสน ๆ และสน เดนแลวเกรงมาก เดนไมมนคง

5. เดนแลวตวโยกไปมา เนองจากขาสนมากกวา 5 เซนตเมตร

6. เดนแลวปลายเทาตก หรอขอเทามขอยดตดมากในทาเขยง

3. 2 การประเมนความพการทางรายกาย

ลกษณะของบคคลทมความผดปกตทางทางรางกาย

ศรษะ ใบหนา ล าตว และภาพลกษณภายนอกของรางกายทเหนไดอยางชดเจน มขอจ ากดในการปฏบตกจกรรมในชวตประจ าวนหรอการเขาไปมสวนรวมในกจกรรมทางสงคม

คนพการทางรายกายไดแก คนทมความบกพรอง ดงตอไปน

1.ภาพลกษณภายนอกรางกายทเหนชดเจน เชน รปราง ล าตวทมขนาดเลกกวาคนปกต เชน คนแคระทมขนาดล าตวสนมากจนมผลกระทบตอการเขาไปมสวนรวมทางสงคม2.ใบหนา หรอศรษะทผดรป เชน ห ตา จมก ปาก ทผดรป ผดต าแหนง ผดขนาด อาจจากสาเหตอบตเหต โดนสารเคมเชน น ากรด

คนพการทางรายกายไดแก คนทมความบกพรอง ดงตอไปน

3.คอ หลง ล าตว ผดปกตหรอผดรป เชน กรณหลงคด หรอผดรปอยางรนแรงทเหนเดนชดเมอดดวยตาเปลา (กรณนตองมการตรวจประเมนวาไมสามารถจะท าการรกษาโดยการผาตดไดแลว หรอผปวยไมยนยอมผาตด)

4.โรคผวหนงบางประเภททเปนเรอรง มความบกพรองทผวหนงบรเวณใบหนา ล าตว ระยางค และมผลตอภาพลกษณภายนอกทเหนเดนชดอยางรนแรง สงผลตอการด าเนนชวต การเขารวมกจกรรมทางสงคม หรอบางรายมผลตอขอตอของระยางคมความบกพรองทงรางกายหรอการเคลอนไหว เชน โรคหนงแขง (Scleroderma) สะเกดเงน เดกดกแด (Epidermolysis Bullosda ; EB) โรคเทาแสนปม (Neurofibroma)โรคตมน าพองใส (Pempigus, pempigoid)โรคดางขาว คนเผอก(Albanism)

แนวทางการตรวจรางกาย**** ตรวจรางกายจากภาพลกษณภายนอก รปราง ใบหนา ศรษะ ล าตว

เครองมอในการประเมน

Lamellar Ichthyosis

Epidermolysis Bullosa

PUSTULAR PSORIASIS

Neurofibromatosis ทาวแสนปม

VITILIGO

EXFOLIATIVE DERMATITIS

PLEMPHIGUS

Lamellar Ichthyosis

กรอบระยะเวลาเมอไรจะจดได???ของ ความพการทางการเคลอนไหว /รางกาย

• กรณแขนขาขาด ใหวนจฉยไดทนท

• กรณออนแรงของแขนหรอขา จากโรคหลอดเลอดสมอง โรคของสมอง อบตเหตทางสมอง หรอไขสนหลง หรอโรคทางระบบประสาท ทงหมดตองไดรบการรกษาและฟนฟอยางตอเนองอยางนอย ๓ เดอน หรออยในดลยพนจของแพทย

• กรณออนแรงของแขนหรอขาจากโรคเรอรงอน ๆ เชน หวใจลมเหลว ไตวาย COPD ใหท าการรกษาโรคนน ๆ และฟนฟสมรรถภาพอยางตอเนองแลวอยางนอย ๖ เดอน

• กรณปวดหลง เชน จากโรคหมอนรองกระดกเคลอนทบเสนประสาท ภายหลงจากการรกษาอยางตอเนองแลวอยางนอย ๖ เดอน ยงคงมอาการปลายเทาตก ปวดมากจนเดนไมได เดนไดไมถง ๑๐ กาวเพราะปวดหรอออนแรงตองนงรถเขนอยตลอดเวลา หรอตองใชเครองชวยเดน

กรอบระยะเวลาเมอไรจะจดได???ของ ความพการทางการเคลอนไหว /รางกาย

• กรณขอเขาเสอม ภายหลงรกษาและฟนฟสมรรถภาพอยางตอเนองเปนเวลา ๖ เดอนแลว ยงคงมเขาโกงมาก เวลาเดนตวจะเอยงไปมา เดนแลวยงปวดเขามาก เดนไดไมถง 10 กาว ตองนงรถเขนอยตลอดเวลาหรอตองใชเครองชวยเดน

• กรณหลงโกงหรอคด จะประเมนเมอไดรบการรกษาและฟนฟอยางตอเนองอยางนอย ๖ เดอนแลว ยงคงมอาการหลงโกงหรอคด หรอคอมมาก ท าใหเกดอาการปวด เมอย ทรงตวไมด หายใจไมสะดวก การประเมนอาจเปนไปไดทงความพการทางการเคลอนไหวหรอทางรางกาย เมอมรปลกษณภายนอกเสยอยางรนแรง

• กรณปลายเทาเขยงมากกวาอกขางหนง ซงอาจจะเปนแตก าเนด หรอภายหลง จะตองสนมากกวา ๕ เซนตเมตรเมอเทยบกบขางทปกต

• กรณทเปนโรคลมชกตองมความบกพรองทางการเคลอนไหวรวมดวยเชน ออนแรง อมพฤกษ อมพาต จงจะลงความเหนวาเปนคนพการ

กรอบระยะเวลาเมอไรจะจดได???ของ ความพการทางการเคลอนไหว/รางกาย

• ความพการทงหมดจะตองเปนความพการทถาวร หรอในกรณทยงไมสนสดการรกษาใหอยภายใตดลยพนจของแพทย

• โรคผวหนงบางประเภททเปนเรอรง มความบกพรองทผวหนงบรเวณใบหนา ล าตว ระยางค และมผลตอภาพลกษณภายนอกทเหนเดนชดอยางรนแรง สงผลตอการด าเนนชวต การเขารวมกจกรรมทางสงคม หรอบางรายมผลตอขอตอของระยางคมความบกพรองทงรางกายหรอการเคลอนไหว เชน โรคหนงแขง (Scleroderma) สะเกดเงน เดกดกแด (Epidermolysis Bullosda ; EB) โรคเทาแสนปม (Neurofibroma) โรคตมน าพองใส (Pempigus, pempigoid) โรคดางขาว คนเผอก (Albanism)

• การดภาพถายเพอประกอบการใหค าวนจฉยเพอออกเอกสารรบรองความพการใหอยภายใตดลยพนจของแพทยผนนเปนผตดสน เชน ในกรณเจาหนาทของโรงพยาบาลเปนผไปเยยมผปวยทบานและถายภาพดวยตนเอง เปนตน

4.ความพการทางจตใจหรอพฤตกรรม

4.หลกเกณฑก าหนดความพการทางจตใจ พฤตกรรม ไดแก

ความพการทางจตใจหรอพฤตกรรม หมายถง การทบคคลมขอจ ากดในการปฏบตกจกรรมในชวตประจ าวนหรอการเขาไปมสวนรวมในกจกรรมทางสงคม ซงเปนผลมาจากความบกพรองหรอความผดปกตทางจตใจหรอสมองในสวนของการรบร อารมณ หรอความคด

)

“มอาการทางจตมาแลวอยางนอย 1 ป และ

ไดรบการดแลรกษา โดยแพทยอยางถกตอง

สม าเสมอ อยางนอย 6 เดอน”

4.ความพการทางจตใจหรอพฤตกรรม

4.ความพการทางจตใจหรอพฤตกรรม

1. ไมสามารถพฒนา หรอควบคมพฤตกรรมทจ าเปน

ในการดแลตนเองตามวย

2. ไมสามารถควบคมพฤตกรรมทจ าเปนในการอยรวม

กบผอน

3. ไมสามารถ ศกษา หรอ ประกอบอาชพ

โรค (ทาง) จต

* Schizophrenia (จตเภท)

* Mood disorder

- bipolar disorder (Manic - depressive)

- unipolar disorder (Major - depression)

* โรคทางจตอนๆ

โรคทางสมอง

Brain diseases

* Infection

* Trauma

* Tumor

* Toxic substances

* Degenerative

ตวอยางท 1

ชายอาย 30 ป ถกวนจฉยวาเปนโรคจตเภทชนดหวาดระแวง

มอาการหแวว และเหนภาพหลอนตงแตอาย 20 ป รกษาโดยกนยา

ตานโรคจตจากโรงพยาบาลจตเวชมาตลอด

ปจจบนไมมอาการหวาดระแวง แตยงมหแววเปนครงคราว

มกแยกตว นงเหมอ บางครงพดบนพมพ าคนเดยว ไมสามารถ

รบผดชอบประกอบอาชพ ยงคงสามารถท ากจวตรประจ าวนได

แตตองมคนคอยเตอน และก ากบ

ตวอยางท 2

ชายอาย 25 ป จบชน ม.3 ปวยเปนโรคไขสมองอกเสบ

เมอ 4 ปกอน มอาการชก และ โคมา รกษาใน ICU 7 วน

ปจจบนยงมอาการชกแทบทกวน แมจะกนยากนชกอยตลอด

มอาการความจ าเสอม อานหนงสอไมได พดไดเลกนอย แตไมชด

อารมณไมคงท หงดหงด กาวราวจนใครๆ ไมอยากอยใกล ชอบ

นงหนาบานดาคนทเดนไปมา

5.ความพการทางสตปญญา

หลกเกณฑก าหนดความพการทางสตปญญา

• การทบคคลมขอจ ากดในการปฏบตกจกรรมในชวตประจ าวนหรอการเขาไปมสวนรวมในกจกรรมทางสงคม ซงเปนผลมาจากการมพฒนาการชากวาปกต หรอมระดบเชาวปญญาต ากวาบคคลทวไป โดยความผดปกตนนแสดงกอนอาย 18 ป

การวนจฉย

• ซกประวต – พฒนาการลาชา สวนใหญมปญหาพดชา

– ประวตพฒนาการในอดต

– ระยะเวลาตรวจพบปญหา มกสมพนธกบระดบความรนแรงของภาวะสตปญญาบกพรอง

• ตรวจรางกาย– ลกษณะรปรางหนาตาผดปกต เชน กลมอาการดาวน

• ประเมนพฒนาการ

สาเหตของความพการทางสตปญญา

• ความผดปกตตงแตในครรภ– สาเหตทางพนธกรรม 4-28%

– ความผดปกตตงแตก าเนด• สมองและระบบประสาท 7-17%

• การตดเชอหรอไดรบสารพษตงแตในครรภ 5-12%

• ความผดปกตชวงปรก าเนด 2-10%

• ความผดปกตภายหลง 3-12%

• ไมทราบสาเหต 30-50%

การหาสาเหตของความพการทางสตปญญา

• ซกประวต– กอนเกด

• การสมผสสารทเปนอนตรายตอทารกในครรภ

• ภาวะตดเชอของมารดาขณะตงครรภ

– ชวงปรก าเนด• ภาวะเกดกอนก าหนด

• ภาวะแทรกซอนชวงแรกเกด

การหาสาเหตของความพการทางสตปญญา

• ซกประวต– หลงเกด

• การตดเชอของสมอง รวมทงภยนตรายตอสมอง

• ภาวะขาดสารอาหารอยางรนแรง

• การไดรบสารพษ

– ประวตครอบครว และพงศาวลครอบครว 3 รน• ประวตแทงหรอตายคลอด

• ประวตพฒนาการลาชาหรอภาวะบกพรองทางสตปญญา

• การแตงงานกนในเครอญาต

การหาสาเหตของความพการทางสตปญญา

• การตรวจรางกาย– น าหนก สวนสง เสนรอบศรษะ

– ลกษณะผดรปของรปรางหนาตา (dysmorphic features)

– การตรวจทางระบบประสาท

• การตรวจทางหองปฏบตการ– การตรวจทางพนธกรรม

– การตรวจรงสทางระบบประสาท (MRI brain)

– การตรวจ metabolic testing

• การตรวจพเศษอน ๆ – ตรวจการไดยน

– ตรวจสายตา และการมองเหน

การหาสาเหตของความพการทางสตปญญา

การหาสาเหตของความพการทางสตปญญา

• ประโยชนตอครอบครว– ลดความเขาใจผดเกยวกบสาเหตของภาวะบกพรองทางสตปญญา– ใหค าแนะน าปรกษาทางพนธศาสตร– เกดเครอขายของครอบครวทเปนโรคเดยวกน

• ประโยชนตอตวเดก– ชวยใหเขาใจปญหาอยางถกตองและทราบแนวทางการรกษาท

เหมาะสม – ทราบพยากรณโรค และสามารถตรวจคดกรองโรคทเกดรวมตงแตกอน

เกดอาการของโรคนน ๆ

การคดกรองระดบสตปญญา

• Gesells drawing การวาดรปเลขาคณต ประเมน อายสมอง mental age

3 ป 3ปครง 4 ป 5 ป

6 ป 7 ป 8 ป 9 ป 11 ป

ระดบความรนแรงของภาวะสตปญญาบกพรอง

ปจจบน

• เลกนอย (IQ 50-69)

• มาก (IQ < 50)

สมาคมบคคลปญญาออนแหงสหรฐอเมรกา พ.ศ. 2535

ถาประเมนเบองตนแลวสงสยตองท าอยางไรตอ?

• สงตอใหแพทยเพอวนจฉย และออกใบรบรองความพการตอไป

• ในระหวางรอพบแพทย แนะน าวธสงเสรมพฒนาการ

บทบาททางการแพทย

• สงทส าคญทสดคอ การหาสาเหตของความพการทางสตปญญา

แนวทางการดแลเบองตน• สขภาพทวไป• การสงเสรมพฒนาการ

– สอนทกษะการชวยเหลอตนเอง– ท ากจกรรมทเดกชอบและสอนทกษะตาง ๆ ผานกจกรรมนน– ฝกอยางเปนระบบผานนกกายภาพบ าบด นกแกไขการพด นก

กจกรรมบ าบด หรอครการศกษาพเศษ

• ประสานงานกบโรงเรยน– ประยกตการเรยนการสอนใหเหมาะกบระดบความสามารถทาง

สตปญญา– สนบสนนทกษะทางสงคม

6.ความพการทางการเรยนรแอลด (LD)

แอลด (LD) คออะไร?

• Learning Disabilities

• Learning Disorders

• ภาวะการเรยนรบกพรอง

แอลด (LD) คออะไร?• เดกทภาวะการเรยนรบกพรอง หรอเปนแอลด (LD) คอ เดกทมสตปญญาปกต (หรอบางคนอาจสงกวาปกต) แตมปญหาการเรยนรเฉพาะดาน ซงอาจจะเปนเฉพาะดานใดดานหนง (อาน เขยน หรอการค านวณ) หรอหลายดานผสมกน ท าใหผลการเรยนต ากวาเกณฑ

มเดกเปน LD มากนอยแคไหน?

พบบอยแคไหน?• ประมาณวา 1 ใน 10 ของเดกทวไปมปญหาการเรยนจนตองไดรบการศกษาพเศษและเกอบครงหนงของเดกจ านวนนม LD

• การศกษาของเดกในวยเรยนพบวารอยละ 6-10 จะม LD

• เดกชายจะมปญหาไดบอยกวาเดกหญงในอตราสวน4:1

LD เกดจากอะไร?...อะไรเปนสาเหตของ LD?

สาเหตของ LD

• ความผดปกตของการท างานของสมอง สมองไมสามารถถอดรหสตวอกษรออกมาได (เชอมโยงภาพตวอกษรเขากบเสยงไมได)

• กรรมพนธ

INPUT

INTEGRATION

MEMORY

OUTPUT

Cybernatic model

ลกษณะอะไรทบงชวาเดกเปน LD?

ประเภทของ LD

1. LD ดานการเขยนและสะกดค า(Dysgraphia)

2. LD ดานการอาน (Dyslexia)

3. LD ดานการค านวณ(Dyscalculia)

4. LD หลายๆ ดานรวมกน

ลกษณะ LD ดานการเขยนและสะกดค า(Dysgraphia)

• เขยนหนงสอชาเพราะกลวสะกดผด • เขยนตวหนงสอกลบดาน หรอเขยนหวพยญชนะสลบดาน เชน เขยนสลบกนระหวาง ถ-ภ, ผ-พ, ด-ค, ต-ฅ

• วนหวของพยญชนะอยหลายรอบ เหมอนตดสนใจไมไดวาจะลากเสนตอไปทางดานไหนของหว

• สะกดค าผดบอยๆแมแตค างายๆ• มกเขยนตามการออกเสยงของค านน เชน ขนม เขยนเปน ขะหนม, สามารถ เขยนเปน สามาด

ลกษณะ LD ดานการเขยนและสะกดค า(Dysgraphia)

• เรยงล าดบอกษรผด เชน เพลง เปน พลเง สถต เปน สตถ • ลายมอไมสวย เขยนหวด ลบบอย สมดงานจะสกปรกเลอะเทอะ

ท าใหอานยาก• เขยนไมตรงบรรทด ขนาดตวอกษรไมเทากน ตวหนงสอโยไปเยมา

ไมเวนขอบ ไมเวนชองไฟ• เขยนประโยคสนๆ งายๆ ไมคอยใหรายละเอยด• สอความหมายผานการเขยนไดไมด ท าใหผอนอานสงทเดกเขยน

ไมคอยเขาใจ• ชอบผดผอน หลกเลยงการเขยนรายงานสง ไมคอยจดงานเวลาอย

ในหองเรยน

การเขยนตามค าบอก (เดกเรยนชน ป.3)

ถก -> ทกโขลง -> โขมบรรเลง -> บนเลงเชอน -> ชบ, เชนจรรยา -> จนยาถดถอย -> ทดทอย

ก าเนด -> ก านอชเปลอก -> เปยน, เปลกโขลง -> โคง

ลกษณะ LD ดานการอาน (Dyslexia)• อานชา ตะกกตะกก ตองสะกดค าจงจะอานได• อานขามค ายาก หรอค าทอานไมออก อานขามบรรทด• อานผด โดยอาจใชการเดา หรอแทนทค าทอานไมออกดวยค าอน• สบสนตวสะกดแมตางๆ สบสนเสยงวรรณยกต ผนเสยง

วรรณยกตไมได เชน ออกเสยงเอกเปนเสยงโท เสยงโทเปนเสยงเอก)

• ไมเขาใจเรองทอาน จบใจความส าคญไมได หรอจบใจความสงทเพงอานไปไดนอย

• แสดงอาการหงดหงด กงวล ไมสบายใจระหวางทอาน• อดออด หรอพยายามหลกเลยงการอานหนงสอทมเนอหามากๆ

ลกษณะของเดก LD แตละประเภท

• ไมเขาใจคาของตวเลข เชน หลกหนวย สบ รอย พน หมน เปนเทาใด

• นบเลขไปขางหนา หรอถอยหลงไมได

• ค านวณ บวก ลบ คณ หาร โดยการนบนว

• จ าสตรคณไมได

ดานการค านวณ Dyscalculia

ลกษณะของเดก LD แตละประเภท

• เขยนเลขกลบกน เชน 13 เปน 31• ทดไมเปน หรอ ยมไมเปน• ตโจทยเลขไมออก• ค านวณเลขจากซายไปขวา แทนทจะท าจากขวาไปซาย

• ไมเขาใจเรองเวลา

ดานการค านวณ Dyscalculia

LD. ดานการค านวณ Dyscalculia

• ไมเขาใจคาของตวเลข(concept of number)

• นบเลขไปขางหนาหรอยอนไปขางหลงไมได

• ค านวณ +,-,×,÷ ดวยการนบนว

อาการทมกเกยวของกบ LD• สมาธไมด( เดก LD รอยละ 15-20 มสมาธสน

ADHD รวมดวย)

• เขยนตามแบบไมคอยได

• ท างานชา

• การวางแผนงานและจดระบบ (organize) ไมด

• ฟงค าสงสบสน

อาการทมกเกยวของกบ LD• คดแบบนามธรรม หรอคดแกปญหาไมคอยด

• ความคดสบสน ไมเปนขนตอน

• ความจ าระยะสน/ยาวไมด

• ถนดซาย หรอถนดทงซายและขวา

• ท างานสบสน ไมเปนขนตอน

ปญหาพฤตกรรมและอารมณ• หลกเลยงการอานการเขยน• ท าสมดการบานหายบอยๆ• ตอตานแบบดอเงยบ• ดเหมอนเดกเกยจคราน• ไมมสมาธในการเรยน ท างานชา ท างานไมเสรจในชนเรยน

ปญหาพฤตกรรมและอารมณ• ท างานสะเพรา• ความจ าไมด ไดหนาลมหลง• ขาดความมนใจ กลวครด กลวเพอนลอ• ไมอยากมาโรงเรยน โทษครวาสอนไมด เพอนแกลง

• เบอหนาย ทอแทกบการเรยน

ปญหาพฤตกรรมและอารมณ• รสกวาตวเองไมเกง ดอยกวาคนอน

• ไมมนใจในตวเอง

• มกตอบค าถามวา “ท าไมได”, “ไมร”

• อารมณหงดหงด ขนลงงาย คบของใจงาย

• กาวราวกบเพอน คร พอแม (ทจ าจจ าไช)

หนไมไดโง

การชวยเหลอเดกทเปน LD

สงส าคญในการชวยเหลอเดกม 3 ประการคอ• การแกไขความบกพรองในกระบวนการเรยนร

• การแกไขปญหาทางอารมณ• สงเสรมจดแขงหรอความสามารถอนๆของเดก

หลกส าคญในการชวยเหลอเดกทมภาวะ LD

• ปรบทศนคต• จดท าแผนการศกษาเฉพาะบคคล

(Individualized Education Plan - IEP)

• แกไขความบกพรองในกระบวนการเรยนร• แกไขปญหาอารมณ• มองหาและสงเสรมจดเดน ความสามารถพเศษดานอน

หลกการทวไปในการชวยเหลอเดก LD

• ทบทวนบทเรยนบอยๆ

• สอนโดยการเนนย า เชอมโยงกบวชาอนดวย

• จดหองเรยนใหเออตอการเรยน

• ใชค าสงทสนและเขาใจงาย

• มองหาจดเดน-จดดอยของเดก

วธการชวยเหลอเดก LD• สอนเสรม ควรจดใหเดกเรยนในชนเลกๆ หรอมหองพเศษทจดไวสอนเดกทมปญหาคลายๆกน หรอใหมการเรยนตวตอตว ทเรยกวา resource room

• สอนไปตามขนตอนเทาทเดกรบได ไมควรเรง และจะตองใหเหมาะกบเดกเปนรายๆไป เขยนแผนการเรยนรายบคคล (Individualized Educational Plan-IEP)

• สอนซ าๆจนเดกสามารถกาวหนาทละขน เนนไปในสงทเดกท าได ใหก าลงใจและชมเชยเมอเดกกาวหนาขน

วธการชวยเหลอเดก LD• สอนเดกในชองทาง (channel) ทเดกรบได เชน หากเดกม

ปญหาในดานการรบเสยงแตการรบภาพปกต กสอนโดยใชภาพ เชน ใหดรปมากขน หากเดกมปญหาในการรบภาพ กสอนโดยใชเสยงมากขน เชน เดกทอานหนงสอไมได พอแมกอานหนงสอใหฟง เปนตน

• ใชวธเรยนรหลายรปแบบ (multimodal technique) ตามชองทางทเดกเรยนรได เชน เดกทอานไมคลอง พอแมอาจอานหนงสอแลวอดเทปไวใหเดกมาเปดฟง ถาเดกอานขอสอบไมได อาจตองขอใหคณครอานขอสอบใหเดกฟงเปนพเศษ

วธการชวยเหลอเดก LD• ใชเครองมอตางๆเขามาชวยเดก เชน เดกทมปญหาการเขยนอาจใชเครองพมพดดหรอเครองคอมพวเตอรมาชวย เดกทมปญหาการค านวณควรอนญาตใหใชเครองคดเลข สวนเดกทมปญหาการอานกใชเครองอดเทปมาชวย เดกทสบสนเกยวกบตวอกษรกควรฝกโดยใชตวอกษรพลาสตกใหเดกจบตอง เพอใหเรยนรทางการสมผสดวย เปนตน

• แกไขอาการสมาธไมดหรอโรค ADHD ทมรวมดวย

แกไขปญหาทางอารมณ• รกษาปญหาทางอารมณทเกดรวมควย เชน โรคซมเศรา หรอวตกกงวล

• ชวยใหเดกมความนบถอตนเอง (self-esteem)

• แกไขความสมพนธในครอบครว ครอบครวของเดกทมความตงเครยดเนองมาจากการเรยนของเดกและพอแมมกไมเขาใจปญหาทเดกม การอธบายพอแมใหมความเขาใจทถกตองและเปลยนทศนคตจากการต าหนเดกมาเปนการชวยเหลอเดกเปนสงส าคญ

ปรบเปลยนวธการสอนใหเขากบเดก

tape record

reading therapy

copy

audio - visual technique

calculator

computeroral examination

จะเกดอะไรขนกบเดก LD ทไมไดรบการรกษา?

บคคลทเปน LD สามารถประสบความส าเรจไดหรอไม?

7. ออทสตก• เปนพฒนาการผดปกต หรอลาชา

ดานปฏสมพนธทางสงคม

ดานการสอความหมาย/ขาดจนตนาการ

มพฤตกรรมซ า/ ไมยดหยนในกจวตร

พอแมเรมสงสยเมอเดกอาย 15-20 เดอน พบผเชยวชาญ 22-27 เดอน

• ไมสบตา

• ไมพาท

• ไมชนว

- ไมพด- ไมสบตา- (เรยก)ไมหน- ไมชนว- ไมมองตามเมอชชวน- ไมเลนดวย / ไมเลนสมมต- ไมเลยนแบบ

3 ค าส าคญ

ตวอยางท 3

เดกชายอาย 7 ป ไดรบการวนจฉยวาเปน ออทสตก ตงแต อาย 3 ป รกษาโดย

การฝกพด กนยาเพอลดความซน และ เรยนในชนเรยนพเศษ ปจจบนพดได

ประโยคสนๆ 2 - 3 พยางค แตไมคอยพด ตอบไมตรงค าถาม จะพดเรองทตนเอง

อยากพด โดยไม สนใจวาคนฟงจะอยากฟงหรอไม ชวยเหลอตวเองในกจวตร

ประจ าวนไดด โดยมคนบอกใหท า ไมสนใจเขาหาคนอน เลนกบเพอนไมเปน ไม

รจกระวงอนตราย ชอบนงวาดรปคนเดยววาดแตรปรถยนตเทานน วนละเปน

สบๆคน

แนวทางการประเมนความพการเชงประจกษ

การประเมนความพการเชงประจกษ หมายถง ความพการทางกายทเหนชดนายทะเบยนจะพจารณาออกบตรประจ าตวคนพการไดโดยไมตองผานการประเมนจากผประกอบวชาชพเวชกรรม

ท หนไดโดยป จ ษ

ส ท หนไดโดยป จ ษ ปนอย งไ

ภทท 1. ท ง – ล ท ง งข ง

– ล ท ง งข ง

– ล ข วข ท ง งข ง

– ล ฝ ท ง งข ง

ภทท 2. ท ง – ว ง ท ง งข ง

ภทท 3. ท ง คล ว– แข ข งแ ข ข ง งข ง

– ข ข งแ ข ท ข ง งข ง

ต ๒๐

(๑) ฟนฟส ถ บ แ ทย(๒) ศ ษ (๓) อ ช (๔) ยอ บ/ ในสง อย ง ท ทย (๕) ช ย หลอให ข ถงโ ง ฏห ย(๖) ขอ ลข ส (๗) ล ษ อ(๘) สต น ท ง/อป ณ(๙) บย (๑๐) ทอยอ ศย

เรอง การบรการฟนฟสมรรถภาพโดยกระบวนการทางการแพทยและคาใชจายในการรกษาพยาบาล คาอปกรณ

เครองชวยความพการ และสอสงเสรมพฒนาการส าหรบคนพการพ.ศ. 2552

ประกาศกระทรวงสาธารณสข

ประกาศ ณ วนท 30 กนยายน พ.ศ.2552

“การฟนฟสมรรถภาพ” หมายความวา การเสรมสรางมรรถภาพหรอความสามารถของคนพการใหมสภาพทดขน หรอด ารงสมรรถภาพหรอความสามารถทมอยเดมไว โดยอาศยกระบวนการทางการแพทย เพอใหคนพการไดปรบสภาพทางรางกาย จตใจ อารมณ สงคม พฤตกรรม สตปญญา การเรยนร หรอเสรมสรางสมรรถภาพใหดขน

ขอ 1 ความหมายการฟนฟสมรรถภาพ

ขอ 2 ใหคนพการไดรบการฟนฟสมรรถภาพ

(1) การตรวจวนจฉย ตรวจทางหองปฏบตการและการตรวจพเศษดวยวธอน ๆ ตามชดสทธประโยชน

(2) การแนะแนวการใหค าปรกษา และการจดบรการเปนรายกรณ

(3) การใหยา ผลตภณฑ เวชภณฑและหตถการพเศษอน ๆ เพอการบ าบดฟนฟ

(4) การศลยกรรม

(5) การบรการพยาบาลเฉพาะทาง เชน พยาบาลจตเวช เปนตน

(6) กายภาพบ าบด

ขอ 2 ใหคนพการไดรบการฟนฟสมรรถภาพ (ตอ)

(7) กจกรรมบ าบด

(8) การแกไขการพด (อรรถบ าบด)

(9) พฤตกรรมบ าบด

(10) จตบ าบด

(11) ดนตรบ าบด

(12) พลบ าบด

ขอ 2 ใหคนพการไดรบการฟนฟสมรรถภาพ (ตอ)

(13) ศลปะบ าบด

(14) การฟนฟสมรรถภาพทางการไดยน

(15) การพฒนาทกษะในการสอความหมาย

(16) การบรการสงเสรมพฒนาการ หรอบรการชวยเหลอระยะแรกเรม

(17) การบรการการแพทยแผนไทยและการแพทยทางเลอก

(18) การพฒนาทกษะทางสงคม สงคมสงเคราะห และสงคมบ าบด

ขอ 2 ใหคนพการไดรบการฟนฟสมรรถภาพ (ตอ)

(19) การประเมนและเตรยมความพรอมกอนการฟนฟสมรรถภาพดานอาชพหรอการประกอบอาชพ

(20) การฟนฟสมรรถภาพทางการเหน การสรางความคนเคยกบสภาพแวดลอมและการเคลอนไหว

(21) การบรการขอมลขาวสารดานสขภาพผานสอในรปแบบทเหมาะสมกบความพการซงคนพการเขาถงและใชประโยชนได

(22) การฝกอบรมและพฒนาทกษะแกคนพการ ผดแลคนพการและผชวยคนพการ

ขอ 2 ใหคนพการไดรบการฟนฟสมรรถภาพ (ตอ)

(23) การฟนฟสมรรถภาพคนพการโดยครอบครวและชมชน การเยยมบาน กจกรรมการใหบรการเชงรก

(24) การฝกทกษะการเรยนรขนพนฐาน

(25) การบรการทนตกรรม

(26) การใหบรการเกยวกบกายอปกรณเทยม กายอปกรณเสรม เครองชวยความพการ หรอสอสงเสรมพฒนาการ

ใหคนพการไดรบการฟนฟสมรรถภาพ การรกษาพยาบาล คาอปกรณ เคร องชวยความพการและส อส ง เสรมพฒนาการ จากสถานพยาบาลของรฐ, ในก ากบของรฐ, รฐวสาหกจ และเอกชน ตามทหนวยงานของรฐประกาศก าหนด ในเรองตาง ๆ ดงน

ขอ 3 ใหคนพการไดรบบรการจากสถานพยาบาล

( 1 ) ค า ห อ ง แ ล ะคาอาหารตามอตราทหนวยงานของรฐก าหนด

( 2 ) ค า ใ ช จ า ยเ ก ย ว ก บ ก า รรกษาพยาบาล

( 3 ) ค า อ ป ก ร ณ เ ค ร อ ง ช ว ยความพ ก า ร แ ล ะ ส อสงเสรมพฒนาการ

(4) คาใชจายอน ๆ เพ อประโยชน ในการบร ก า รฟ นฟสมรรถภาพ

ขอ 4 ใหสถานพยาบาลเบกคาใชจายตามสทธของคนพการ

ใหสถานพยาบาลตามขอ 3 เบกคาใชจายตามสทธของคนพการทไดรบตามกฎหมายหรอระเบยบของหนวยงานของรฐวาดวยการนนกอน และหากสทธตามกฎหมายหรอระเบยบของหนวยงานของรฐวาดวยการนนไมเพยงพอตามความจ าเปน ใหสถานพยาบาลแหงนนสงเรองไปยงหนวยงานทเปนผก าหนดสทธตามกฎหมายหรอระเบยบของหนวยงานของรฐเพอใหการสนบสนนตอไป

ขอ 5 กรณอปกรณหรอเครองชวยความพการฯ ช ารด

ในกรณทอปกรณ หรอเครองชวยความพการหรอสอสงเสรมพฒนาการทคนพการนนไดรบ ช ารดบกพรองใชการไมได ใหสถานพยาบาลตามขอ 3 ท าการซอมแซมหรอเปลยนแปลงชนสวนของอปกรณหรอจดหาใหใหม หรอสงตอหนวยทเกยวของได โดยใหเบกคาใชจายตามขอ 4

ขอ 6 ใหศนยสรนธรฯเปนหนวยสนบสนนวชาการ

ใหศนยสรนธรเพอการฟนฟสมรรถภาพทางการแพทยแหงชาต เปนหนวยประสานงานและสนบสนนงานดานวชาการ เทคโนโลยดานการฟนฟสมรรถภาพทางการแพทย การวจยพฒนานวตกรรม รวมทงจดหาอปกรณเครองชวยความพการทมมลคาสงเฉพาะกรณทกฎหมายหรอระเบยบของหนวยงานของรฐมไดก าหนดไว

เครองชวยความพการทสนบสนนโดยศนยสรนธรฯหมวด อปกรณทางการเหน

เครองชวยความพการทสนบสนนโดยศนยสรนธรฯหมวด อปกรณรถนง

เครองชวยความพการทสนบสนนโดยศนยสรนธรฯหมวด อปกรณแขน ขาเทยม

เครองชวยความพการทสนบสนนโดยศนยสรนธรฯหมวดชดสอสงเสรมกระตนพฒนาการ

คดกรอง = คนหาความพการ

• ขอสงเกต• ซกประวต• ตรวจรางกาย• ใชเครองมอ

แบบคนหาคนพการ (ฉบบแกไข)โดยอาสาสมครสาธารณสข

บานเลขท .................หมท ............ต าบล...................อ าเภอ....................จงหวด....................

การซกถาม: ใหถามหวหนาครอบครวหรอตวแทน โดยขนตนค าถามวา “ในครอบครวมคนพการตามเกณฑ

เชนนหรอไม” และใสเครองหมาย / ในชอง ( ) ม หรอ ( ) ไมม ทายค าถามทมผพการตามเกณฑตอไปน

ล าดบ ค าถาม / ในครอบครวมคนพการตามเกณฑเชนน....... หรอไม ค าตอบ

1 เดกอายมากกวา 4 เดอนไปแลว ยงไมมองตามสงของทเคลอนไหวขางหนา ( ) ม ( ) ไมม

2 เดกอายมากกวา 4 เดอนไปแลว ยงไมหนไปฟงเสยง ( ) ม ( ) ไมม

3 เดกอาย 1 ปไปแลว ยงใชมอขางใดหยบเมลดถวไมได ( ) ม ( ) ไมม

4 เดกอาย 1 ปไปแลว ยงไมนง ( ) ม ( ) ไมม

5 เดกอาย 2 ปไปแลว ยงไมเดน ( ) ม ( ) ไมม

6 เดกอาย 1 ป ไปแลว ยงไมพดเปนค างาย ๆ เชน พอ แม ( ) ม ( ) ไมม

7 เดกอาย 6 ป ไปแลวไมไดเขาโรงเรยนเพราะเจบปวยเรอรงหรอมความพการ ( ) ม ( ) ไมม

8 เดกวยเรยนทอานหนงสอ เขยน หรอคดเลขไมได ทง ๆ ททวไปดฉลาด ( ) ม ( ) ไมม

9 เดกวยทอานหนงสอ เขยน หรอคดเลขไมไดคลอง จนท าใหตดตามการเรยนไมทนหรอสอบตก

( ) ม ( ) ไมม

10 คนทไมไดยนเสยงพดคย ทดงตามปกต ( ) ม ( ) ไมม

11 คนทพดไมได ( ) ม ( ) ไมม

12 คนทพดแลวคนฟงไมรเรอง ( ) ม ( ) ไมม

ล าดบ ค าถาม / ในครอบครวมคนพการตามเกณฑเชนน....... หรอไม ค าตอบ

ล าดบ ค าถาม / ในครอบครวมคนพการตามเกณฑเชนน....... หรอไม ค าตอบ

13 คนทมองไมคอยเหนเหมอนคนปกต ( ) ม ( ) ไมม

14 คนทเปนโรคจต ( ) ม ( ) ไมม

15 คนทตองใชอปกรณทางการแพทย หรอ เครองชวยคนพการ ( ) ม ( ) ไมม

16 คนทหางานท าไมได เพราะความพการ ( ) ม ( ) ไมม

17 คนทไมสามารถท างานในครวเรอนไดอยางเคย เพราะเกดความพการ ( ) ม ( ) ไมม

18 คนทไมคอยไดออกนอกบานหรอเขาสงคม เพราะความพการ ( ) ม ( ) ไมม

19 คนทขนรถโดยสาร หรอลงเรอไมได เพราะมความพการ ( ) ม ( ) ไมม

20 คนทเดนไมได ( ) ม ( ) ไมม

21 คนทนงยอง ๆ เชน นงสวม นงถพน ไมได ( ) ม ( ) ไมม

22 คนทใชสองมอตดกระดมเสอผาไมได ( ) ม ( ) ไมม

ส ว ส ด0818136310 (ศลพนธ) suleepun@gmail.com

0818032326,025914945(fax)พญ.ดารณ

www.snmrc.go.th